Sağlık Alanında

Veri Toplama

İlknur Yenihayat Yılmaz

 Sağlık Alanında Kullanılan Veri Toplama Yöntemi

Sosyal bilimlerde kullanılan ok sayıda veri toplama y ntemi sa lıktaki alan ara tırmalarında da uygulanmaktadır.
Ara tırılan konu, ara tırmanın amacı, eldeki kaynaklar ve yakla ım do rultusunda ara tırmanın hangi teknikle
uygulanaca ına karar verilmektedir. Sa lıktaki alan ara tırmalarında bir n fus incelenirken konuyla ilgili olan
de i kenlerin bir kısmı niteliksel zelli e sahip olabilir.

Veri Toplamada Kullanılan Temel Ara tırma Y ntemleri

Sorun Yakla ım Ara tırma Y ntemi

Kontrol edilen ko ullar altında g venilir veri Laboratuvarda bireyle test etme
Laboratuvar deneyi, simulasyon

toplama
Bireyleri g zleme
Do al g zlem Ki isel dok manlar

Bireylerin toplumda nasıl davrandıklarını Bireyden g nl k tutmasını isteme

G r me (m lakat), anket, tutum l e i

renme
Bireye do rudan sorma
Davranı sal haritalama, iz l m

Bireylerin zel ya amlarında nasıl davrandıklarını Bireyin hareketlerini ematize etme

Psikolojik test uygulama

renme Bireylerin ne d nd n renme

Standardize edilmi test uygulama
erik analizi Vaka alı ması
Bireyin nereye gitti ini renme
Sistematik tabulasyon

Ki ilik zelliklerini ya da mental yetileri Detaylı ve uzun inceleme

tanımlama

S zel materyaldeki geli imi tanımlama

Beklenmedik bir olayı anlama

ö
ö
İ
ç
ğ
ğ
ö
ö
ş
ğ
ğ
ş
ş
ü
ş
ş
ş
ö
ş
ö
ğ
ö
ö
ü
ğ
ü
ö
ü
ş
ş
ş
ç
ğ
ş
ş
ş
ş
ö
ş
ü
ğ
ş
ü
ö
ü
ç
ç
ü
ü
ğ
ü
ö
ü
ü
ö
ü
ç
ö
ğ
ğ
ğ
ğ
ş
ö
ö
ş
ş
ğ
ğ
ü
ş
ş
 Sağlık Alanında Kullanılan Veri Toplama Yöntemi
Alan ara tırmaları yalnızca niceliksel ara tırmalar de ildir. Sa lıktaki alan ara tırmalarında bir n fus incelenirken konuyla ilgili olan de i kenlerin
bir kısmı nitelik- sel zelli e sahip olabilir. Ayrıca, sa lık alanında yapılacak alı malar di er alanlarda oldu u gibi, ara tırmanın tipine ve
niteli ine g re de uygulanan y ntem a ısından farklılık g sterebilir.

Her veri toplama tekni inin kendine zg olumlu ve olumsuz y nleri bulunmaktadır. Niceliksel ara tırmalarda belirli bir davranı ın ya da sorunun
g r lme sıklı ı saptanırken, genellikle bu davranı a ya da soruna yol a an nedenler, y nlendirmeler, inan lar ve de erleri tam olarak a ıklamak
her zaman m mk n olmamaktadır. Niteliksel ve niceliksel ara tırma y ntemleri arasındaki farkları bilmek, kullanılacak y nteme karar verme
a ısından sa lık hizmeti sunan ki ilere yardımcı olacaktır. Tablo ’de niceliksel ve niteliksel y ntem kullanılan ara tırmalar arasındaki farklılıklar
sunulmaktadır.

Niteliksel ve Niceliksel Ara tırmaların Farkları

N TEL KSEL N CEL KSEL

Derinlemesine anlama sa lar “Neden?” sorusunu sorar
Olu d zeyini l er

Motivasyonları inceler Subjektiftir

“Ka tane?”, “Ne sıklıkta?” sorularını sorar

Ke fe, geli ime olanak sa lar A ıklayıcıdır

Eylemleri inceler Objektiftir

Davranı ların, e ilimlerin, vb. asıl nedenini ortaya ıkarır Kanıt sa lar

Yorumlar Kesindir

Eylemlerin, e ilimlerin d zeyini l er

Tanımlar
ç
ö
İ
İ
ş
ü
ş
ç
ğ
İ
ü
İ
ş
ğ
ş
ş
ö
ğ
ğ
ğ
ü
ö
ğ
ç
ü
ö
ğ
ü
ğ
ğ
ğ
ş
ö
ö
ç
ş
ç
ö
ç
ş
ü
ş
ç
ğ
ğ
ö
ğ
ş
ö
ö
ç
ç
ş
ş
ö
ğ
ö
ü
ş
ç
ğ
ş
ğ
ş
ö
ş
ğ
ç
ş
 Sağlık Alanında Kullanılan Veri Toplama Yöntemi
Sosyal bilimlerin dı ında da sıklıkla kullanılan niteliksel ara tırmalar, sa lık alanında sa lıkla ilgili davranı ların, inan ların ve de erlerin
anla ılabilmesi ve uygun m dahalelerin geli tirilebilmesi i in nemli bir yere sahiptir. Her veri toplama tekni inin kendine zg olumlu ve
olumsuz y nleri bulunmaktadır. Niceliksel ara tırmalarda belirli bir davranı ın ya da sorunun g r lme sıklı ı saptanırken, genellikle bu davranı a
ya da soruna yol a an nedenler, y nlendirmeler, inan lar ve de erleri tam olarak a ıklamak her zaman m mk n olmamaktadır. Niteliksel ve
niceliksel ara tırma y ntemleri arasındaki farkları bilmek, kullanılacak y nteme karar verme a ısından sa lık hizmeti sunan ki ilere yardımcı
olacaktır. Niceliksel ve niteliksel y ntem kullanılan ara tırmalar arasındaki farklılıklar sunulmaktadır.

Niteliksel Ara tırma Uygulamaları Alanları:

• Erken d nemde kir olu turma ve hedef n fusla kar ıla ma,

• Niceliksel ara tırmalara hazırlık; ke if, hipotez ve dil olu turma,

• Niceliksel davranı ve tutum verilerinin a ıklanması, anla ılması ve aydınlatılması,

• Potansiyel hedef grupların bilgi gereksinmelerinin tanımlanması,

• Tutum veya davranı de i ikli i e ilimlerinin anla ılması,

• Problem tanıma ve tanımlama,

• leti im stratejileri, kavram ve tedavi geli tirme,

• Davranı k melerini bireysel d zlemde ba lantılandırma,

• Gruplardan (“k k”, “elit”) bilgi toplama.

İ
ş
ş
ş
ö
ö
ü
ş
ş
ş
ü
ç
fi
ü
ş
ç
ş
ş
ö
ş
ğ
ş
ü
ğ
ü
ğ
ö
ö
ş
ş
ç
ğ
ü
ş
ş
ş
ş
ç
ş
ş
ş
ş
ç
ş
ö
ğ
ğ
ö
ş
ç
ğ
ç
ö
ü
ş
ğ
ü
ğ
ğ
ü
ç
ö
ü
ş
ğ
ş
Sağlık Alanında Kullanılan Veri Toplama Yöntemi
Niteliksel Veri Toplama Y ntemleri: 

Sosyal bilimlerde sıklıkla kullanılan nitel veri toplama y ntemleri, g n m zde sa lık alanında da ba vurulan ve sa lık hizmeti sunan ki ilerin
kullanması gereken nemli y ntemlerdir. Niteliksel ara tırmalarda kullanılan veri toplama y ntemleri ok sayıdadır. Sıklıkla ba vurulan veri
toplama y ntemleri g zlemsel alı malar, derinlemesine g r meler ve odak grup g r meleridir. Bu y ntemlerin dı ında, dok man incelemesi,
mecazlar yoluyla nitel veri toplama gibi y ntemler de bulunmaktadır

Sosyal bilimlerde, tek bir yapının incelenmesi i in oklu y ntemler sıklıkla kullanılmaktadır. Veri olu turmada oklu tekniklerin ve kaynakların
kullanımı verilerin do rulu unun g lendirilmesi i in tercih edilebilmekte ve verinin toplam kalitesini artırmak i in kullanılabilmektedir.

Farklı tekniklerin bir ya da birka ı ile yapılabilecek kombinasyonlar

ö
ö
ğ
ö
ğ
ö
ö
ç
ç
ü
ş
ç
ö
ç
ç
ç
ş
ö
ö
ö
ü
ş
ü
ü
ü
ğ
ö
ü
ş
ö
ş
ş
ç
ö
ç
ç
ğ
ş
ş
ü
ş
Bilimsel Yöntem
Bilimsel Yöntem kavramının iki anlamından söz edilebilir,

• Zihinsel bir etkinlik olan Bilimsel Düşünce

• Eylemsek bir etkinlik olan Bilimsel Araştırma

Bilimsel Düşünce Yöntemi; bilim adamlarının evreni anlamak amacıyla olguları betimlemek ve açıklama için giriştikleri zihinsel etkinliktir.

Bilimsel Araştırma Yöntemi ise, bilimsel düşünce yönteminin ışığında olguları betimlemek ve açıklamak için girişilen pratik bir etkinliktir.

Bu iki süreç bir bütünün iki ögesini oluşturmaktadır.

 Bilimsel Yöntem
Bilimsel D nce Y ntemleri
• Tümdengelim ve

• Tümevarım olarak ikiye ayrılır.

Tümdengelimde:

• Genel bir önermeden akıl yürütme yolu ile daha az genel nitelikte olan yeni önermeler elde edilmesi söz konusudur.

• Genelden özele bütünden parçaya doğru bir geçiş vardır.

• Bir anlamda matematiksel kanıtlama yöntemidir.

• Çıkış noktası olarak alınan genel önermelerden özel önermeler elde edilirken bunların gerçeklerle kanıtlanması üzerinde durulmaz.

• “Doğruluğu kanıtlanmaya gerek duyulmayacak kadar açık” önermelerde hareket edilir.

• Bu sistemde deney ve gözlemin yeri yoktur Yeni sonuçlar anca elde var olan bilgilerden türetilir. Oyda bilimin gelişebilmedi her şeyden önce

• bilim adamlarının bilinenlerin ötesine ge ebilmelerini ve yaratıcı olmalarını gerektirir.

• Bu sistem bug n de kullanılır, ancak tek olarak de il di er y ntemlerle beraber ele alınmaktadır.

ü
ş
ü
ü
ö
ç
ğ
ğ
ö
Bilimsel Yöntem
Tümevarım’da

• Deneye ve gözleme dayanan eğilimler tümevarım yönteminin temelini oluşturur.

• Bu yöntemin kurucusu Francis Bacon’dur (1561-1626). Bacon tümdengelimi eleştirmiş ve Ortaçağ’dan gelen rasyonalizm akımının yıkılmasında
büyük ölçüde etkili olmuştur.

• Tümevarım yönteminde gözlem ve deney yöntemlerinin bilgi edinme ve gerçeği keşfetmede en temel yol olarak kabul edilmesi ile birlikte Ortaçağ
rasyonalizmi sona ermiştir. Ancak ne var ki, bunlar da tümevarımı gerçeğe ulaşmanın tek yolu olarak benimsemişlerdir.

• İnsan duyu ve algısına dayanmayan bilgileri reddecek kadar ileri gitmişlerdir. Bu yolla tabiki kimse hiç birşey keşfedemedi.

• Bacon’un yöntemi “yönlendirme ile araştırma” ya benzeyen bir yöntemdi, tamamıyla mantığa dayanmaktaydı ve hayal gücü yoktu. Ancak
Bacon’un önemi, kirlerinin yarattığı canlanışta, bilim uygulanması sayesinde insan hayatının iyileştirileceğini görmesinde ve bilim adamlarından
oluşacak bir bilim akademisinin kurulmasına teklif etmesinde yatmaktadır.

Bilgi hem Tümevarım hem de Tümdengelim ile ilerler.

Tümevarım deneysel bilginin yöntemidir. Tümevarım yöntemi genel bir ilkeye, kurala, yasaya ulaşmayı amaçlar. Bu
sağladığı zaman -yanlışlanıncaya kadar- bu genelleme tek tek olguların açıklamasında kullanılır. Bu da tümdengelim
yönteminin sağladığı bir olanaktır.

fi
Bilimsel Araştırma Yöntemleri
• Ampirik araştırma stratejisi : Ampirik araştırma çalışmanın sonuçlarının kesinlikle somut ampirik ve dolayısıyla “doğrulanabilir” kanıtlardan
alındığı herhangi bir araştırma olarak tanımlanır. Bu ampirik kanıt, nicel pazar araştırması ve nitel pazar araştırması yöntemlerinin yardımıyla elde
edilebilir.

Örnek: İşteyken mutlu müzik dinlemenin yaratıcılığı teşvik edip etmediğini anlamak için araştırmalar yapılıyor. Bir müzik web sitesinde bir anket

kullanılarak bir deney gerçekleştirilir. Deneklerin bir grubu mutlu müziğe maruz bırakılırken diğer grup hiç müzik dinlemiyor ve her iki grubun

denekleri gözlemleniyor. Bu tür araştırmaların sonuçları, müziğin yaratıcılığı teşvik edip etmediğine dair ampirik kanıtlar sağlayacaktır.

Ampirik araştırmalar nitel veya nicel yöntemler kullanılarak yürütülebilir ve analiz edilebilir.

Nicel araştırma: Sayısal veriler aracılığıyla bilgi toplamak için nicel araştırma yöntemleri kullanılır. Görüşleri, davranışları veya diğer tanımlanmış
değişkenleri ölçmek için kullanılırlar. Bunlar önceden tanımlanmıştır ve daha yapılandırılmış bir biçime sahiptir. En yaygın kullanılan yöntemlerden
bazıları çevrimiçi anketler, boylamsal çalışmalar, anketler vb.

Nitel Araştırma: Sayısal olmayan verileri toplamak için nitel araştırma yöntemleri kullanılır. Deneklerden anlamlar, görüşler veya altta yatan nedenleri
bulmak için kullanılırlar. Bu yöntemler yapılandırılmamış veya yarı yapılandırılmıştır. Bu tür araştırmalar için örneklem büyüklüğü genellikle küçüktür
ve sorunla ilgili daha fazla içgörü veya ayrıntılı bilgi sağlamak için bir tür konuşma yöntemidir. En yaygın yöntemlerden bazıları odak grupları,
deneyler, röportajlar vb.

Bundan elde edilen veriler analiz edilmelidir. Ampirik kanıtlar ayrıca nicel ve nitel olarak analiz edilebilir. Bu, araştırmacının açıkça tanımlanması
gereken ve kazanılan bilgilerle cevaplanabilen deneysel soruları cevaplamasını sağlar. Kullanılan araştırma tasarımının türü, kullanıldığı alana bağlıdır.
Birçoğu, laboratuvarda incelenemeyen soruları daha iyi yanıtlamak için hem nicel hem de nitel yöntemleri kullanarak araştırma yapmayı seçebilir.

Bilimsel Araştırma Yöntemleri

Nicel araştırma yöntemleri
Nicel araştırma yöntemleri, toplanan deneysel bilgilerin analiz edilmesine yardımcı olur. Bu yöntemleri kullanarak bir araştırmacı, hipotezinin
kanıtlanıp kanıtlanmadığını öğrenebilir.

Anket araştırması: Anket araştırması, büyük miktarda veri toplamak için genellikle geniş bir kitleyi içerir. Bu, yanıtlanması oldukça kolay olan belirli
bir dizi kapalı uçlu soru içeren nicel bir yöntemdir. Bu işlemin basitliği nedeniyle, yüksek bir yanıt oranı elde edilir. Günümüzde dünyada her tür
araştırma için en yaygın kullanılan yöntemlerden biridir.

Geçmişte anketler kişisel olarak bir kayıt cihazı ile yapılırdı. Bununla birlikte, teknolojinin gelişmesiyle birlikte yeni medya E-Mails veya sosyal medya
ortaya çıktı.

Deneysel araştırma: Deneysel araştırmada, bir değişkenin manipüle edildiği bir durum yaratarak bir deney kurulur ve bir hipotez test edilir. Bu aynı
zamanda neden ve sonucu kontrol etmek için de kullanılır. Deney sayesinde biri çıkarıldığında veya değiştirildiğinde bağımsız değişkene ne
olduğunu görebilir. Böyle bir yöntemin süreci genellikle şu şekildedir: bir hipotez önerin, onunla deney yapın, teoriyi destekleyip desteklemediklerini
anlamak için sonuçları analiz edin ve raporlayın.

Korelasyon araştırması: Korelasyon araştırması, iki değişken kümesi arasındaki ilişkiyi bulmak için kullanılır. Regresyon, bu tür bir yöntemin
sonuçlarını tahmin etmek için yaygın olarak kullanılır. Pozitif, negatif veya nötr bir korelasyon olabilir.

Boylamsal çalışma: Boylamsal çalışma, özneyi uzun bir süre boyunca tekrar tekrar test ettikten sonra gözlemlenen bir öznenin özelliklerini veya
davranışını anlamak için kullanılır. Toplanan veriler niteliksel veya niceliksel nitelikte olabilir.

Nedensel karşılaştırma araştırması: Bu yöntem bir karşılaştırmaya dayanmaktadır. Esas olarak iki değişken veya hatta birkaç değişken arasındaki
neden ve sonuç ilişkisini bulmak için kullanılır.

Örneğin: Bir araştırmacı, bir şirketteki iki grup çalışanın (iş sırasında ve çalışma molaları olmadan) verimliliğini ölçtü.

Bilimsel Araştırma Yöntemleri

Nitel araştırma yöntemleri
Bazı araştırma sorularının nitel olarak analiz edilmesi gerekir çünkü burada nicel yöntemler uygulanamaz. Çoğu durumda, derinlemesine bilgi
gereklidir veya bir araştırmacının hedef kitlenin davranışını gözlemlemesi gerekir, böylece ihtiyaç duyulan sonuçlar açıklayıcı biçimde olur. Nitel
araştırma sonuçları tahmine dayalı olmaktan çok açıklayıcı olacaktır. Bu yöntem, araştırmacının gelecekteki potansiyel nicel araştırmalar için
teoriler oluşturmasına veya desteklemesine olanak tanır. Böyle bir durumda, teori veya hipotezi destekleyen bir sonuç çıkarmak için nitel araştırma
yöntemleri kullanılır.

Vaka Analizi: Vaka çalışması yöntemi, mevcut vakaların dikkatli bir analizi yoluyla daha fazla bilgi elde etmek için kullanılır. Çok sık iş araştırması için
veya Ampirik bulguların toplanması araştırma amaçlı kullanılır. Mevcut vakalar üzerinden bir problemi gerçek hayat bağlamında inceleme
yöntemidir. Araştırmacı, mevcut vakadaki parametrelerin ve değişkenlerin yeni vakayla eşleşip eşleşmediğini dikkatlice analiz etmelidir. Vaka
çalışmasının sonuçlarına dayanarak, çalışmanın konusu hakkında sonuçlar çıkarılabilir.

Gözlem yöntemi: Gözlem yöntemi, verileri gözlemleme ve toplama sürecidir. Niteliksel bir yöntem olduğu için zaman alıcı ve çok kişiseldir. Gözlem
yönteminin, ampirik kanıt toplamak için de kullanılan etnogra k araştırmanın bir parçası olduğu söylenebilir. Bu genellikle nitel bir araştırma şeklidir,
ancak bazı durumlarda incelenen şeye bağlı olarak nicel olabilir.

Bire bir görüşme: Böyle bir yöntem tamamen kalitatiftir ve en yaygın olanlardan biridir. Bunun nedeni, doğru sorular sorulursa, bir araştırmacının
kesin ve anlamlı veriler elde etmesidir. Konuşmanın nereye gittiğine bağlı olarak detaylı veri toplayabilen bir konuşma yöntemidir.

Odak grupları: Odak grupları, bir araştırmacı neden, ne ve nasıl sorularına cevap bulmak istediğinde kullanılır. Bu yöntem için genellikle küçük bir
grup seçilir ve grupla yüz yüze etkileşim kurmaya gerek yoktur. Gruba kişisel olarak hitap ediliyorsa bir moderatör gereklidir. Bu, ürün şirketleri
tarafından markaları ve ürünleri hakkında veri toplamak için yaygın olarak kullanılır.

Metin analizi: Metin analizi diğer türlere göre biraz yenidir. Bu yöntem, bireyin resimlerini veya sözlerini inceleyerek sosyal yaşamı analiz etmek için
kullanılır. Sosyal medyanın hayatın büyük bir parçası olduğu günümüz dünyasında, bu araştırma yöntemi, araştırmanın çalışmaya en uygun modeli
takip etmesini sağlar.

Bazen tek bir yöntemle cevaplanamayan bazı sorular için, özellikle de bir araştırmacının karmaşık konuları tam olarak anlaması gerektiğinde, bir
yöntem kombinasyonu gerekir.

fi
 Bilimsel Araştırma Yöntemleri
Deneysel Yöntem: 

Araştırmacı tarafından koşulları belirleme imkanı sağlayan, arzu edildiği kadar değiştirilip tekrarlanabilen araştırmalar deneysel yöntem olarak ifade edilir.

Bu da tanımı ile beraber anlaşıldığı üzere daha özgün bir çalışma ve araştırma imkanı vermektedir. Böylece en doğru bilgi ya da uygulama daha kısa bir
süre içerisinde ortaya çıkarılır. Günümüzde hala kullanılan önemli bir yöntem olarak ifade edildiğini söylemek mümkündür.

Yarı-deneysel tasarımlar:
Deneysel denetimlerin olanaksız olduğu durumlarda nedenselliğin incelenmesinde seçenekli bir yol olarak geliştirilmiştir. Gerçek deneysel tasarımın

üç önemli öğesi olan yönetme, rastlantısallık ve denetimden en az birinin eksikliğinde geçerliliği tehlikeye sokan birçok etmenin denetiminin

sağlanması amacıyla geliştirilmiştir.

Matematiksel ya da Mantıksal Yöntem: Matematik yaklaşım, verilen önermelerden mantık yoluyla kesin biçimde daha başka önermelerin çıkartılmasını
sağlar.Matematik düşünce tümden gelim yöntemine dayanır;Çünkü verilen önermelerden mantık yoluyla yeni önermelerin çıkartılması söz konusudur.

Bununla birlikte başlangıç önermeleri gözlemlerden elde edilen sayısal verilere dayandığı sürece matematik yöntem tümden gelim ve tüme varım

yöntemlerini bir arada kullanmış olmaktadır.Bu iki yöntemin matematiğin kesinliği içinde bir arada kullanılması evreni daha iyi tanımamıza yardımcı olur.

Doğa bilimlerinin konusu ölçmeye,dolayısıyla matematik teknikleri yoğun biçimde kullanmış ve daha hızlı bir gelişme göstermişlerdir.

İstatiksel analiz Yöntemi:

• statisti in ilk a aması ilgi duyulan ya da ara tırılan konuya y nelik olarak bilgi toplamaktır. Basit e veri toplama olarak nitelenen bu a ama ile bir
yandan toplanan veriler tablo ve gra klerle d zenlenmekte ve sunulmakta, di er yandan verinin zelliklerini tarif etmeye y nelik tanımlayıcı / zetleyici
bazı bilgiler yaratılmaktadır. Basit e sıraladı ımız verinin toplanmasından, toplanan verilerden hareketle elde edilen l lere, tablo ve gra k olu turma
s recine tarifsel istatistik ya da betimsel istatistik adı verilmektedir.

İ
ü
ğ
ş
ç
fi
ğ
ş
ü
ö
ğ
ç
ö
ö
ç
ü
ö
ş
fi
ö
ş
 Bilimsel Araştırma Yöntemleri
Örnekleme Yöntemi:

Sağlık olgularının oluştuğu ve yaşandığı topluluğun tamamını “evren” olarak tanımlıyoruz. Örneklem ise evrenin içinden gelen,

nitelik ve nicelik olarak onu temsil eden, evrenden daha küçük model ve evrenin alt birimidir. Örnekleme ise üzerinde çalışılan bir evrenden örneklem

seçme işlemidir. Sağlık alanında yürütülen çalışmaların çoğunluğunu, ait oldukları evrenlerden; daha az maliyetle, hızlı, daha fazla ayrıntı, doğrulukta

ve gelişmiş gereçlerle bilgi toplamak için örneklemde gerçekleştiririz. Seçilen örneklemin de ait olduğu evreni temsil etmesi için olasılıklı (rastgele-
rastlantısal) seçilmesi gereklidir.

Karşılaştırma Yöntemi
Gruplar arasındaki farklılıkların nedenlerini ve sonuçlarını ko ullar ve katılımcılar ve katılımcılar üzerinde müdahale olmaksızın belirlemeyi amaçlayan
çalı malardır. Ara tırma sonucunda gruplar arasında bir farklılı ın var oldu u sonucuna varılabilir ancak bu sonuca hangi faktörün neden oldu u kesin bir
ifade ile belirtilemez.

Tarihsel Yöntem
Bir konunun tarihsel gelişimi dikkate alınarak değerlendirilmesi içeren ve tüm gelişmelerin nedenlerinin belirlendiği araştırma türüdür.

Betimleme Yöntemi
Bütün bilim kollarında ilk aşamayı oluşturur amacı araştırma konusu olguları ve bu olgular arasındaki ilişkileri saptama sını ama ve kaydetmedir.

ş
ş
ş
ğ
ğ
fl
ğ
Bilimsel Araştırma Yöntemleri
Diğer Yöntemler

Değerlendirme Yöntemi
Kavramsal Araştırma Stratejisi

Durum ya da Aksiyon Araştırma Yöntemi

Sözlü Tartışma, Kritik Yöntemi

Kavram Analizi Yöntemi

Survey Yöntemi

Sistem Analizi Yöntemi

Belgesel Kaynak Analizi Yöntemi

Yazılım Analizi ve Tasarım Yöntemi

İçerik ya da Protokol Analizi Yöntemi

Bibliyogra k Yöntemi

Atıf Analizi Yöntemi

Örneklem Tekniği

Diğer Bibliyometrik Yöntem

Diğer Ampirik Yöntem

fi
Kaynaklar

• Ankara Üniversitesi ders notları: Karasar, N. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemi. İstanbul: Nobel Yayın Dağıtım.

• Hacettepe Üniversitesi Toplum Hekimliği Bülteni

• İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi - Doç. Dr. Sema Ulutürk Akman Ders notları

• içerikhaber.com

• http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr/