Professional Documents
Culture Documents
1ve 2.hafta - Cumhuriyet Dön - Kon.mim - Sunum
1ve 2.hafta - Cumhuriyet Dön - Kon.mim - Sunum
• Konut Kavramı
toplumların politik, siyasi, ekonomik, teknolojik,
kültürel vb. birçok farklı disiplinde geçirdiği
değişimlerin aynası olacak nitelikte çok boyutlu
bir kavramdır.
Konut Sorunu
• Cumhuriyet’in ilanından sonra yeni rejimin ve düzenlemelerin etkisiyle
toplumda olan değişkenler konut kavramını ve sunuş biçimlerini
etkilemiştir. Burada başta 1923 olarak belirttiğim sürecin başlangıcı
1930’lu yıllara kadar kanunlar çerçevesinde sınırları belirlenmiş ve
kapsamlı bir üretim modeline geçilemediği için sonrasında 1930’lu
yıllar alarak anılacağını belirtmek isterim.
1930’lardan 2000’li yıllara kadar olan sosyal, ekonomik, yapısal, hukuki değişimler
anlatılmıştır. Burada konut sorununa;
• devletin desteklediği
• bireysel olanaklarla getirilen çözümler konu kapsamında incelenmiştir.
Daha sonra da 2000’i yıllardan günümüze kadar olan sosyal, ekonomik, yapısal,
hukuki değişimler anlatılacaktır.
1930-1950 Dönemi
• 1930-1950 Yılları Arası ve Örnekler
Yeni savaştan çıkan bir toplumun toparlanmaya çalışan ekonomisi konut alanına yapılması
gereken yatırımları geri planda bırakmıştır . 1945’lerden sonra İkinci Dünya Savaşı’nın da
sona ermesiyle ekonomi olumlu bir ivmeyle ilerlemiştir ve bu inşaat sektörüne de
yansımıştır.
1930-1950 yılları arasında devlet kaynaklarını daha çok sanayileşmeye kullandığı ve
kentlerde nüfus artışında stabil bir durum gözlendiği için devletin barınmayı bir sorun
olarak göremediği ve konut üretimi için ciddi bir politika izlemediği söylenebilir.
Sanayi oluşumlarının yeni başlaması, köyden kente göçe neden olacak kadar ilerleme
göstermemiştir o sebeple bu dönemde ekonominin tarıma dayalı olduğunu ve nüfusun
köylerde yoğun olduğunu söylemek mümkündür(Çoban,2012).
Eğitim-
Sanayileşme Modernleşme Üretim
Büyük fabrikalar Kompleks Dinlenme
ve Sanayi yerleşimler Barınma alanları
Tesisleri
Devletçi
ideoloji-
Üretim
Yasa ve yönetmeliklerde yapılan değişiklikler
Îmâr işleri ile ilgili ilk adım 352 sayılı kanuna bağlı Mübadele, Îmâr ve
İskân Vekâleti’nin 1923 yılında kurulması ile atılmıştır.
1933 tarihli 2290 sayılı Belediye Yapı Yollar Kanunu ile kent
planlamalarını düzenleme ve yönlendirmeye çalışılmıştır.
1940’lı yıllarda yapılan örneklerden bir tanesi Küçük evler yapı kooperatifidir. Arsası
Bahçelievler Yapı Kooperatifi’nin güneyinde olan Küçükevler Yapı Kooperatifi 216
ortakla kurulmuştur. Kooperatife girmek için “şirkette maaşlı veya ücretli memur olmak”
şartı konmuştur.
Etibank ve Sümerbank da
Nazilli, Hereke, Bursa,
Kayseri, İzmit gibi
kentlerde devlet üretim evi
ya da işletmelerinde
çalışanlara konut
yaptırmışlardır (Alsaç,
• Seyfi Arkan’ın Tasarladığı Zonguldak Kozlu 1993).
Amele Evleri (Aslanoğlu, 2010)
• Kira amaçlı inşa edilen bu konutlar Kira Evleri
2 veya 3 katlıdır. Koridor
kullanımına bağlı olarak ortak alan
kare veya dikdörtgen formdan
ince uzun forma dönüşmekte ve
salt mekânlar arası geçişte
kullanılan bir alan halini
almaktadır. Bu planlamayla
odaların yerleşimine bağlı olarak
yapılar dar parseller üzerine de
inşâ edilebilmektedir.
• Kare veya dikdörtgen koridorlar
genelde merkezde olmakla birlikte
bazı apartmanlarda ince uzun kol
halinde dairelerin yan cephesinde
Plan 6: Göksun Kira Evi normal kat planı
kesintisiz devam ederek yan cephe (Mutlu, 1940, s.7).
duvarını oluşturmuştur.
Hasan B. Apartmanı-Aksaray,
Mimar, 1932-11, s.322-323.