«αὐτὸς καθαυτός»

Posted on 4 Απριλίου 2017 by Χρονογραφίες

Ἕνα ἀπὸ τὰ γνωστὰ προβλήματα τῶν Ἀριστερῶν φιλολόγων εἶναι ἡ ἀποικιοκρατικὴ

ἀντιμετώπιση τῆς ἑλληνικῆς. Τὴν ἀντιμετωπίζουν ὡς κάτι ποὺ δὲν ἔχει δεδομένους
καὶ σταθεροὺς κανόνες, ὀρθὸ καὶ λάθος. Αὐτὴ ἡ ἀντιμετώπιση συνδυάζεται μὲ τὶς
γεροντίστικες ἀντιλήψεις τους περὶ ταξικότητας τῆς γλώσσας, τῆς ὀρθογραφίας, τοῦ
συντακτικοῦ καὶ δὲ συμμαζεύεται.

Καὶ γιατί ἀποκαλῶ «ἀποικιοκρατικὴ» τὴν ἀντιμετώπιση; Γιατὶ τὴν ἐλαφρότητα μὲ

τὴν ὁποία ἀντιμετωπίζουν τοὺς κανόνες τῆς ἑλληνικῆς γραμματικῆς, ὀρθογραφίας καὶ
συντακτικοῦ δὲν τὴν υἱοθετοῦν καὶ ὅσον ἀφορᾶ τὶς ξένες γλῶσσες.

Οἱ Ἀριστεροὶ οὔτε ποὺ θὰ διανοοῦνταν νὰ γράψουν σὲ ἐπίσημα ἔγγραφα καθημερινὲς

ἀγγλικὲς καὶ γαλλικὲς λέξεις μὲ ἀνορθόγραφο τρόπο. Δὲν θὰ περηφανεύονταν διόλου
λ.χ. ἂν στὶς ἐξετάσεις γιὰ τὴν ἀπόκτηση πιστοποιητικοῦ γλωσσομάθειας ξένης
γλώσσας τὸ παιδί τους ἔγραφε, ἀπὸ ἀναρχοκομμουνιστικὴ διάθεση γιὰ νὰ ταυτιστεῖ
μὲ τὰ ἀγγλικά / γαλλικὰ «ταξικὰ ἀδέρφια» του, μιὰ ἔκθεση μὲ ὀρθογραφία καὶ
λεξιλόγιο ἑνὸς redneck ἢ ἑνὸς σκουπιδιάρη ἢ ἑνὸς σκυλᾶ. Οὔτε οἱ ἐξ Ἑλλάδος ἢ ἐν
Ἑλλάδι Ἀριστεροὶ θὰ ὑπερηφανεύονταν ἐὰν τὸ παιδί τους μιλοῦσε ἀγγλικὰ καὶ
γαλλικὰ μὲ προφορὰ μὴ Ἄγγλου (ἢ Ὀξφορδιανοῦ) ἢ Παριζιάνου, ἀλλὰ τὰ μιλοῦσε μὲ
τὴν πλέον περιφρονημένη ταξικὰ-ἐθνικὰ προφορά της.

Αὐτὰ ὅλα τὰ «πρωτοποριακὰ» μόνο γιὰ τοὺς ἀποικιοκρατούμενους «φασίστες

Ἑλληναράδες» καὶ τὴ μισητὴ γλώσσα τους προορίζονται, ἀπὸ τὸ ἰδεολογικὸ
ὑποκατάστημα τῶν ἀποικιοκρατῶν, δηλαδὴ τὴν ἐν Ἑλλάδι Ἀριστερά. Γιὰ τὴν
ἑκάστοτε ξένη γλώσσα, ὅμως, ποὺ μαθαίνουν νὰ μιλοῦν, φροντίζουν νὰ τηροῦν μὲ
εὐλάβεια τοὺς κανόνες (ὀρθογραφικούς, συντακτικούς, γραμματικούς) ποὺ ἔμαθαν
στὸ συνοικιακὸ φροντιστήριο -ἀκόμη καὶ σ’ ἐκεῖνο τῆς Ἄνω Κολοπετεινίτσας.

Τὸ ὅτι τέτοιοι Ἀριστεροὶ νομίζουν ὅτι κοροϊδεύουν τοὺς συνομιλητές τους σχετικὰ μὲ
τὶς προθέσεις τους, φαίνεται στὴν διακήρυξή τους ὅτι ὁ (ὀρθογραφικὸς κ.λπ.)
«κανόνας» δὲν εἶναι κάτι Ἱερό, ἀλλὰ ἀλλάζει διαχρονικά. Τέτοια διακήρυξη
ἀποσιωπᾶ ἢ παραγνωρίζει ὅτι οἱ σύγχρονες (μαζικοδημοκρατικές) παρατηρούμενες
ἀλλαγὲς στοὺς κανόνες καὶ στὸ λεξιλόγιο δὲν εἶναι «φυσικές» ἢ «αὐθόρμητες», ἀλλὰ
συχνότατα παράγονται καὶ διοχετεύονται ἀπὸ τυχαῖο καπρίτσιο καὶ γοῦστο
μεμονωμένων ἀνθρώπων (τῶν «πνευματάνθρωπων») κι ἀπὸ τὰ ΜΜΕ τῶν
ἀμόρφωτων (π.χ. παρουσιαστὲς δελτίου εἰδήσεων). Αὐτοὶ οἱ «πνευματικοὶ
ἄνθρωποι», μὲ τὴ σειρά τους, πολλὲς ἀπὸ τὶς ἀλλαγὲς τὶς δανείζονται ἀπὸ ξένες
γλῶσσες, κυρίως τὰ ἀγγλικά. Κι ἐπειδὴ μιλοῦν βρισκόμενοι σὲ θέση κοινωνικῆς
ἰσχύος (διότι κατέχουν τὰ «πόστα»), ἐπειδὴ δηλαδὴ ἡ ἄποψή τους διαδίδεται σὲ
εὐρύτατα στρώματα κι ὄχι μόνο στὴν γειτόνισσά τους, γι’ αὐτὸν τὸν λόγο εἶναι οἱ
δικές τους ψευτολαϊκὲς ἀλλαγὲς ποὺ περνιοῦνται γιὰ «λαϊκὴ ἐξέλιξη» τῆς γλώσσας.
Ὅσο λάθος θὰ ἦταν νὰ θεωρήσουμε λαϊκὴ γλώσσα τὴ γλώσσα τοῦ Ψυχάρη, τοῦ ΚΚΕ
ὣς τὸ ’80, ἄλλο τόσο θὰ ἦταν νὰ θεωρήσουμε τὸ «Πᾶμ’ πλατεία» τοῦ Λαζόπουλου ὡς
λαϊκὸ ἢ ὡς ἀποδεκτὸ μέρος τῆς κοινῆς ἑλληνικῆς γλώσσας. Τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ καθένας
ἀμόρφωτος «ἀστέρας» δημιουργεῖ γλωσσικὰ τέρατα, καὶ μετὰ αὐτὰ τὰ τέρατα
υἱοθετοῦνται ἀπὸ «πλέρια» κοινωνικὰ στρώματα τὰ ὁποῖα βλέπουν συνέχεια
τηλεόραση, ἐνῶ ὁ κόσμος στὰ σχολεῖα δὲν διδάσκεται τὴν ἑλληνικὴ γραμματικὴ καὶ
συντακτικὸ –παρὰ ἐλάχιστα– οὔτε σοβαρὰ νεοελληνικὰ κείμενα, δὲν σημαίνει ὅτι
μπορεῖ νὰ δοθεῖ ἀξία «νεοελληνικῆς κοινῆς» (ἄρα ἀπαίτηση γιὰ ἀναπαραγωγή τους
μέσῳ φιλολόγων καὶ σχολείου) σὲ ὅλες τὶς ἐκφράσεις αὐτές, τὴ σύνταξη καὶ τὴ
γραμματική. Ἄνθρωποι ποὺ ἁπλὰ ἔτυχε νὰ κατέχουν θέσεις ἀπὸ τὶς ὁποῖες
ἐπηρεάζουν χωρὶς ἔλεγχο τὶς ἀνθρώπινες συνειδήσεις.

Σύμφωνοι: Ὅταν, αἰῶνες μετά, ἐπικρατήσει τὸ α ἢ τὸ β ποὺ τώρα θεωρεῖται λάθος, τὸ

σημερινὸ λάθος θὰ εἶναι τὸ αὐριανὸ σωστό. Ὅμως, δὲν χρειάζεται νὰ ἐπιταχύνουμε
μιὰ διαδικασία μόνο καὶ μόνο ἐξαιτίας τῆς «ταξικότητας». Ἡ «Ταξικότητα»
παραγνωρίζει ὅτι δὲν μποροῦμε γιὰ λόγους «δικαιοσύνης» νὰ ἐξισώσουμε τὴ γλώσσα
τοῦ ἀμόρφωτου, κάνοντάς την «κοινὴ νεοελληνική», μὲ μιὰ πιὸ λόγια γλώσσα, ποὺ
ἔχει ἱκανότητα καὶ λεξιλόγιο γιὰ νὰ ἐκφράσει διανοητικὰ ἢ ἐπιστημονικὰ πιὸ
περίπλοκα πράγματα. Ὅσο κι ἂν ἀγαπᾶμε τὴν κυρία Κούλα, ποὺ εἶναι προλετάρια καὶ
δὲν ἀσχολεῖται μὲ ἀμπελοφιλοσοφίες, δὲν θὰ βάλουμε στὰ σχολεῖα τὸ 300 λέξεων
λεξιλόγιό της, γιατὶ ὅσο πιὸ μικρὸ τὸ λεξιλόγιο τόσο μικρότερη ἡ δυνατότητα
κατανόησης καταστάσεων καὶ προβλημάτων στὴν κοινωνία. Οἱ Ἀρχαῖοι Ἕλληνες
(μέχρι τὸν 5ο μ.Χ. αἰ., ὁπότε ἀπαλλάχθηκαν ἀπὸ τοὺς Λατίνους) κορόιδευαν τὰ
λατινικὰ ἐπειδὴ ἦταν πολὺ πιὸ περιφραστικὴ γλώσσα ἀπὸ τὰ τοτινὰ ἑλληνικά, μὲ
μικρότερη πυκνότητα νοήματος. Ἡ Ἀριστερὰ ροκανίζει –καὶ σ’ αὐτὸ τὸ ζήτημα– τὴν
ἀντίληψή της: Δὲν θὰ ἀπελευθερωθεῖ ποτὲ κανένας καὶ καμμιὰ κοινωνία ποὺ
μουγκανίζει 500 καὶ 1000 λέξεις.

Κι ἂς ἔρθω ἐδῶ σὲ μιὰ εἰδικὴ περίπτωση. Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἕνα ἀπὸ τὰ λάθη ποὺ
γίνονται στὴ χρήση τῆς γλώσσας εἶναι νὰ γράφουμε «αὐτὸς καθεαυτός» κ.ο.κ. Ἀπὸ
μιὰ καλὴ σελίδα τοῦ facebook:

«Λάθη στη χρήση των αντωνυμιών.

Ι. Εαυτόν- εαυτήν- εαυτό.

Η αυτοπαθής αντωνυμία τρίτου προσώπου εαυτού -ής -ού δεν έχει ονομαστική·
χρησιμοποιείται επομένως μόνον στις πλάγιες πτώσεις (γενική, αιτιατική) και
συντάσσεται κατά κανόνα με την οριστική αντωνυμία αυτός, αυτή, αυτό. Λέμε και
γράφουμε:

-αυτός καθεαυτόν και όχι αυτός καθεαυτός.

-αυτού καθεαυτόν και όχι αυτού καθεαυτού.

-αυτοί καθεαυτούς και όχι αυτοί καθεαυτοί.

-αυτών καθεαυτούς και όχι αυτών καθεαυτών.

– αυτή καθεαυτή και όχι αυτή καθεαυτής.

-αυτής καθεαυτήν και όχι αυτής καθεαυτής.

– αυτές καθεαυτές και όχι αυτές καθεαυτοί.

-αυτών καθεαυτές και όχι αυτών καθαυτών.

– αυτό καθεαυτό και όχι αυτό καθεαυτόν,

-αυτού καθεαυτό και όχι αυτού καθεαυτού.

-αυτά καθεαυτό και όχι αυτά καθεαυτά.

-αυτών καθεαυτά και όχι αυτών καθεαυτών.

Παραδείγματα:

ο Παρμενίδης δοκίμασε να ορίσει το ον αυτό καθεαυτό.

H φύση των ανθρώπων, αυτών καθεαυτούς, είναι έλλογη.

Oι συνθήκες του πολέμου στον Περσικό Κόλπο, αυτές καθεαυτές, θεωρούνται

απάνθρωπες.

Tο ζήτημα της παιδείας καθεαυτό δεν αντιμετωπίστηκε στον τόπο μας ως τώρα με
κάποια σοβαρότητα και συνέπεια.

Η ανάπτυξη της επιχείρησης είναι έργο αυτών καθεαυτά των παιδιών του.

Οι ζωγραφικοί μας πίνακες είναι δημιουργήματα αυτών καθεαυτές των μαθητριών του
σχολείου μας.

Η γενική της αυτοπαθούς αντωνυμίας χρησιμοποιείται συνήθως στις εμπρόθετες

εκφράσεις αφ’ εαυτού, αφ’ εαυτής, αφ’ εαυτών, που σημαίνουν: από μόνος του, από
μόνη της, από μόνοι τους. Λέμε και γράφουμε:

Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο Υπουργός Παιδείας ενήργησε αφ’ εαυτού.

Η κυβέρνηση προχώρησε στην παράδοση της κινητής περιουσίας του Γλύξμπουργκ αφ’
αυτής, δίχως να προειδοποιήσει τα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Προσοχή: Είναι λάθος να γράφουμε και να λέμε:

Ο άνθρωπος καθεαυτός.

Το καθεαυτό πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας είναι η γραφειοκρατία της.

Οι καθεαυτό συνθήκες της οικονομίας».

Κι ἐδῶ ἔρχεται ὁ Νίκος Σαραντάκος, ποὺ λέει ὅτι ὅλα αὐτὰ δὲν ἀκούγονται ὡραῖα
στὰ αὐτιὰ τοῦ κόσμου, καὶ συνεπῶς δὲν ὑπάρχει κανένα πρόβλημα νὰ λέμε «αὐτὸς
καθεαυτός». Ἀφοῦ ὁ κόσμος τὸ λέει ἔτσι, ἔτσι εἶναι τὸ Σωστό.

Τὸ «πρόβλημα» τοῦ Σαραντάκου εἶναι ὅτι «οι φίλοι καθαρολόγοι εφαρμόζουν στη
νεοελληνική γλώσσα κανόνες της αρχαίας». Δὲν τὸν ἐνοχλοῦν οἱ ἄπειροι ἀγγλισμοὶ
καὶ οἱ γαλλικοῦρες, ἐπίσημες (μετεφρασμένες καὶ μή) καὶ πρόσφατες ἀπὸ τότε ποὺ
ἱδρύθηκε ἑλληνικὸ κράτος: Αὐτὲς δὲν τὸν πειράζουν καθόλου. Τὰ Ἀρχαῖα εἶναι ποὺ
τὸν ἐνοχλοῦν, κι ἐν τέλει ἡ συσχέτιση Ἀρχαίας-Νέας (υἱοθέτηση ἀρχαίων συντάξεων,
λέξεων κ.λπ. ἀπὸ τὴν νεοελληνική). Μὲ τὴν ἴδια λογική, θὰ ἔπρεπε νὰ ἀπορρίψει καὶ
νὰ κάνει ἀγώνα γιὰ τὴν ἐγκατάλειψη λέξεων ὅπως ἡ «ἐφημερίδα», ποὺ εἶναι
οὐσιαστικὰ δάνεια ἀπὸ τὴν Ἀρχαία Ἑλληνική.

Ὁ Ν. Σ. χρησιμοποιεῖ καὶ τὴ στατιστική, ὅταν γράφει «στο γκουγκλ βρίσκουμε πολύ

περισσότερα ‘αυτός καθαυτός’ απ’ όσα ‘αυτός καθαυτόν’».

Ἀντὶ πάντως νὰ διαπιστώνει χαρούμενος τὴν «ἥττα τῶν καθαρολόγων» ἐπειδὴ «ὅλος
ὁ κόσμος τὸ λέει πλέον ἔτσι», ὁ Ν. Σ. καλύτερα θὰ ἦταν νὰ ζητήσει σωστότερη
διδασκαλία τῆς γραμματικῆς καὶ τοῦ συντακτικοῦ στὰ σχολεῖα. Τόσο ἐντατικὴ καὶ
κουραστικὴ-βασανιστικὴ ὅσο ἡ διδασκαλία τῆς ἀγγλικῆς γραμματικῆς καὶ
συντακτικοῦ στὰ φροντιστήρια: Ξανὰ καὶ ξανά, ἀτελείωτα, χωρὶς ἔλεος. Μόνο ἔτσι
μαθαίνει κανεὶς ἀγγλικὰ τόσο καλὰ ὅσο οἱ Νεοέλληνες.

Δὲν καταλαβαίνω πῶς μερικὰ παραδείγματα λόγιου γραπτοῦ λόγου, ἔπειτα ἀπὸ τὴν
ἀριστερὴ ἐποχὴ τῶν παγετώνων (50-70 χρόνια ξύλινης γλώσσας), μποροῦν καὶ
ἀναβαθμίζουν τὸ «αὐτὸς καθεαυτός» σὲ δόκιμο καὶ λόγιο, καὶ κάνουν «σωστὸ» τὸ
λάθος.

Ἄλλωστε, οἱ πιὸ λοῦμπεν Ἕλληνες ποὺ χρησιμοποιοῦν τὴ λαϊκιὰ γλώσσα τοῦ

Ν.Σ. εἶναι οἱ ψηψοφόροι τῆς Χρυσῆς Αὐγῆς καὶ διάφοροι «πσεκαζμένοι». Αὐτοὶ εἶναι
τὸ καλύτερο ζωντανὸ παράδειγμα τῆς ὀρθότητας τῶν ἀπόψεών του. Σὲ αὐτοὺς νὰ
ἀπευθυνθεῖ, γιὰ καλύτερα ἀποτελέσματα καὶ γιὰ δικαιολογίες. Νὰ τοὺς κολακεύσει
γιὰ τὴ γλώσσα τους: «Δὲν ὑπάρχει κανένα λάθος, οἱ κανόνες τῆς ἑλληνικῆς εἶναι
ὅπως τὰ μιλᾶτε ἐσεῖς«. Ὁ ἔσχατος λαϊκισμός.

Ἀλλά, βλέπετε, ἡ πολιτιστικὴ κατωτερότητα τοῦ ἀρέσει ὅποτε τὸν συμφέρει. Γι’
αὐτό, χρειάζεται κάποιος ποὺ θὰ ἐναντιωθεῖ τόσο στὴν Ἀριστερὰ ὅσο καὶ στὴν
Ἀκροδεξιά.