9.

SINIF / EDEBİYAT

II. DÖNEM FULL ÖZET

İSİM (AD)
İÇERİK
Varlıkları karşılayan sözcüklerdir.

➠ İsim Babası ünlü bir karikatür dergisinde çizermiş.

➠ Sıfat Tonguç bu resmi iki dakikada çizermiş.

evokul
➠ Zamir Tokat’a gittiğimizde mevsim yazdı.

➠ Zarf Ajandasını çıkarıp bir şeyler yazdı.

➠ Edat-Bağlaç-Ünlem
➠ Fiil
➠ Yazım Kuralları
➠ Noktalama İşaretleri

İSİMLERİN SINIFLANDIRILMASI

Varlıklara Verilişine Göre İsimler Tür adları özel ad olarak kullanılabilir.

Özel İsim: İstanbul, Karabaş, Jüpiter, Türkçe
Çınar, bizim için de tiyatro bileti almış.
Cins İsim: şehir, hayvan, gezegen, dil
Pamuk, bütün saksıları devirmiş.
tonguç

Varlıklara Sayılarına Göre İsimler

Tekil İsim: sandalye, çocuk, ağaç, kuş

Çoğul İsim: sandalyeler, çocuklar, ağaçlar, kuşlar
Somut adlar cümlede soyut; soyut adlar ise somut anlam kazanabilir.
Topluluk İsmi: ordu, buket, sürü, kafile
Bazı meseleler yürek gerektirir, o da herkeste yoktur.
Varlıklara Oluşuna Göre İsimler O, bileğine çok güveniyor.
Somut İsim: bulut, ateş, rüzgar, ırmak
Soyut İsim: cesaret, mutluluk, korku, rüya

SIFAT (ÖN AD) NİTELEME SIFATLARI

İsmin biçimini, durumunu, rengini kısaca nasıl olduğunu bildirir.
İsimleri çeşitli yönlerden niteleyen ya da belirten sözcüklerdir.
“Nasıl?” sorusunun cevabıdır.
Gelecek yıl küçük kardeşimle soğuk şehir Kars’a gidiyoruz Zor soruları çözmek benim işim.
Komşumuz Hasan Bey, iyi biriydi.
evokul

NİTELEME SIFATI BELİRTME SIFATI

Genç biri için bunları taşımak iş değil.
sevimli bu her iki kaç
hızlı şu birkaç üçer nasıl SIFATLARDA KÜÇÜLTME
siyah öteki bazı birinci hangi
tatlı diğeri bir bir neredeki
Sıfatlara “-ca, -ce, -cık, -cik, -mtırak, -msı” ekleri getirilerek yapılır.
“Tam olmayan, tama yakın” gibi anlamlar katar.
- büyükçe kutu - ekşimsi erik - genişçe ev
- minicik kedi - yeşilimtırak tahta - küçücük çocuk

SIFATLARDA PEKİŞTİRME BELİRTME SIFATLARI

Anlam bakımından güçlendirilmiş sıfatlardır. 1. İşaret Sıfatı

- tertemiz havlular - güzel mi güzel bir bahçe İsimleri işaret yoluyla belirtir.

- koca koca insanlar - yalan yanlış konuşmalar “Bu, şu, o, öteki, beriki, öbür, böyle, şöyle...”

Bu adamı gözüm bir yerden ısırıyor.

UNVAN SIFATLARI
tonguç

Şu konulara bir daha çalışalım.

Kişilerin makam, rütbe ve mesleklerini, sosyal statülerini bildirir.
O evin manzarası güzel.
- Mühendis Bilge Hanım - Doktor Erol Bey
Böyle insanları sevmiyorum.
- Başöğretmen Atatürk
Partiyi öteki bahçede yaparız.

ADLAŞMIŞ SIFAT Köye giderken öbür yolu seçtik.

Çekim eki alan her sıfat adlaşır.

Davette tanıdıklara rastladık. (tanıdık insanlara)
Soğuklar geliyor. (Soğuk havalar)

www.youtube.com/tonguc9
2. Sayı Sıfatı 3. Belgisiz Sıfatı
İsimleri sayı yolu ile belirtir. İsimleri belirsiz bir biçimde belirtir.
A) Asıl Sayı Sıfatı Annem her sabah yumurta haşlar.
Koliye sekiz tabak sığdı.
Onun kardeşinin birtakım problemleri varmış.
Tatile yaklaşık iki ay kaldı.
Düğüne hiçbir akrabası gelmemiş.
B) Sıra Sayı Sıfatı Seninle başka şeyler konuşmak istiyorum.

evokul
Biz beşinci katta oturuyoruz.
Tüm alışkanlıklar yirmi birinci günde kazanılır. 4. Soru Sıfatı
C) Üleştirme Sıfatı İsimleri soru yoluyla belirtir.
Hepimiz üçer soru çözdük.
Nasıl, hangi, ne, kaç, kaçıncı, kaçar, ne kadar...)
Birer çorba alırız.
Konsere hangi akşam gidecektik?
D) Kesir Sayı Sıfatı
Kitabı kaçıncı sayfaya kadar okudun?
Bu evin yüzde elli hissesi benim.
Gribin kaç günde geçti?
Bu sabah kahvaltıda yarım ekmek yedim.
Sana ne kadar para verdiler?

ZARF (BELİRTEÇ)
Fiilleri, fiilimsileri, sıfatları, adlaşmış sıfatları ve zarfları çeşitli yönlerden belirten
“Bir” sözcüğü sayı sıfatı, belgisiz sıfat, ve niteleme sıfatı olarak sözcüklerdir.
kullanılabilir. Arkadaşım konuyu güzel anlattı. Kararımı size yarın açıklayacağım.

Durum Zarfı
Otobüste bir yolcu vardı.
tonguç
...........................
Bir sabah ansızın gelebilirim. Zaman Zarfı (hızlı,güzel...) Miktar Zarfı
Annemle annen bir yaştalarmış. ........................... ...........................
(bugün,yarın...) (az, çok...)
Olanı biteni babasına bir bir anlattı.
Benim en sevdiğim sayı birdir. yürüyor
Soru Zarfı Yer-yön Zarfı
Ateşi çıkan çocuk bir o yana bir bu yana sallandı.
(ne zaman, ne kadar, ...........................
Beni bir tek sen anladın, sen de yanlış anladın. ne yöne, niçin...) (yukarı, aşağı...)
Sebep Zarfı
...........................
(daraldığından, kilo
aldığından...)

DURUM ZARFI (Nasıl?) ZAMAN ZARFI (Ne zaman?)

Fiilleri, durum yönünden belirtir. Fiilleri, zaman yönünden belirtir

Hepimiz dedemi sessizce dinledik. Dün böyle konuşmuyordunuz.

Ablan dün akşam dalgın görünüyordu. Beklediğin kargo az önce geldi.
Çocuk, yanımızdan koşarak uzaklaştı. Dağa çıkanlardan henüz haber yok.
evokul

Babam mutfağı iyice temizlemiş. Sabahleyin kar başladı, hâlâ devam ediyor.

SORU ZARFI
Fiilleri, soru yönünden belirtir.
Sözcük “ne zaman” sorusuna cevap vermiyorsa zarf değildir.
Bu saatte eve nasıl gideceksin?
İkramiyeleri ne zaman alıyoruz? Her şeye üzülme, yarını düşün.

Sabah durakta ne kadar bekledin? Gece, uyuyamayanların yoldaşıdır.

Ne ağlarsın benim zülfü siyahım? Yarın akşam evde tabu oynayacağız.

YER-YÖN ZARFI (Nereye?) AZLIK ÇOKLUK ZARFI (Ne kadar?)

Fiilleri, yer ve yön ilgisiyle tamamlar. Fiilleri, miktar yönüyle belirtir.

Hiçbirimizle konuşmadan yukarı çıktı. Fiilimsileri, sıfatları, adlaşmış sıfatları ve zarfları da miktar yönüyle
Biraz ileri gider misin? belirtir.
Paketi size bırakmadan geri gelmiş Sizi tatilden sonra epey aradık.
Davet edilmeden içeri girilmez. Fazla koşup yorulmuşsun.
tonguç

Küçük kızın pek akıllı bir çocukmuş.

İnsanlar hakkında fazla iyi düşünüyorsunuz.
Kafesteki kuşların tüyleri çok parlaktı.
- Bu sözcükler ek almadan eylemi belirtirse yer-yön zarfı olur.
Kedi aşağı indi.

- Bu sözcükler ek almadan ismi belirtirse sıfat olur. Bazı cümlelerde “en” ve “daha” sözcükleri; sıfatı, adlaşmış sıfatı
Aşağı sokaktaki kediyi gördün mü? ve zarfı üstünlük yönüyle de belirtir.
- Bu sözcükler ek aldıklarında isim olur. O arabanın daha iyisini yapmışlar.
Kedi aşağıya indi. İnsanı en çok ailesi sever.

www.youtube.com/tonguc9
 ZAMİR (ADIL)
Cümlede ismin yerini tutan sözcüklerdir. Zamir
Demet, yeni bardakları dolaba kaldırmış.
O, bunları şuraya kaldırmış.
Ek Halindeki Sözcük Halindeki

evokul
a) İlgi zamiri a) Şahıs zamirleri
Çatıya Çetin çıktı. Biletleri kaybettin. b) İyelik zamiri b) İşaret zamirleri
o şunu
c) Soru zamirleri
biri şeyi
d) Belgisiz zamirler
kim neyi
e) Dönüşlülük zamiri
kendisi

Soğuk havalar geliyor. SÖZCÜK HÂLİNDEKİ ZAMİRLER

........................... geliyor.
KİŞİ (Şahıs) ZAMİRİ
Kişi adlarının yerini alır.
Bu soruyu çözemedim.
Ben, sen, o, biz, siz, onlar
................... çözemedim.
tonguç
O, beni de listeye yazmış.
Uzun boylu bir kadın sizi sordu.
Kimi öğrenciler gelmedi.
............................ gelmedi.

Ben ve sen zamirleri yönelme eki aldığında “bana ve sana” şekline

Hangi kitabı istiyorsun. dönüşür.
....................... istiyorsun. Bugün bana yarın sana, bazı işler sırayla.

İŞARET ZAMİRİ
İşaret yoluyla adların yerini tutar.
“O ve onlar” zamirleri kişinin yerini tutarsa şahıs zamiri, varlığın
Bu, şu, o, bura, şura, ora, öteki, beriki, öbürü, diğeri yerini tutarsa işaret zamiri olur.

Şunu oraya taşır mısın? Onu bahçeye dikmek için almıştım. (İşaret zamiri)
Bunu akşam yiyecekmiş.
Onu ilk gördüğümde kahve içiyordu. (Şahıs zamiri)
evokul

Öbürünü ben istemiştim.

Buraya diğerini koyalım.

“Bu, şu, bunlar, şunlar” zamirleri kişinin yerini tutsa bile işaret
zamiri olur.
Şunları bahçeye taşır mısın? (İşaret zamiri)
Şunların kim olduklarını biliyor musun? (İşaret zamiri)

SORU ZAMİRİ BELGİSİZ ZAMİR

Soru yoluyla adların yerini tutar. Hangi varlığın yerini tuttuğu açıkça belli olmayan zamirlerdir.

“Kim (-i, -e, -de, -den), ne (-i, -e, -de, -den), hangisi” “Hiçbir, herkes, hepsi, kimse, başkası, birçoğu, birkaçı, bazısı, tümü,
biri....”
Annemi kim üzdü? (kardeşim, o)
Bana ne aldınız? (kalem, bunu) Kuzulardan birkaçı köye dönmemiş.
Hangisini istiyorsun? (sağdakini, şunu)
tonguç

İşlerin birçoğunu bitirdik.

Sibel’in düğününe herkes gelmişti.
Kimse suçu üstüne almak istemedi.
DÖNÜŞLÜLÜK ZAMİRİ
Hiçbiriniz beni aramadınız.
Dönüşlülük zamiri yalnızca “kendi” sözcüğüdür.
Çalışanların hepsi bayramda tatil yaptı.
“Kendim, kendin, kendisi, kendimiz, kendiniz, kendileri”

Kendimi iyi hissedeceğim uğraşlar arıyorum. (şahıs zamiri)

Sedat, maketi kendisi yapmış. (pekiştirme)

www.youtube.com/tonguc9
ÇOK ÖNEMLİ BİLGİ EK HÂLİNDEKİ ZAMİRLER

Sıcak havalar bastırdı. İLGİ ZAMİRİ

........Sıcaklar........ bastırdı. Suna’nın evi bizimkinden güzelmiş.

O konuyu hâlledemedik.

evokul
....Onu..... hâlledemedik
Bağlaç olan “ki” ve sıfat yapan “-ki” ilgi zamiri ile karıştırılmamalıdır.

Kimi insanlar temizlik konusuna dikkat etmezler.

Düzenli çalış ki konular birikmesin.
....Kimileri.... temizlik konusuna dikkat etmezler.
(...............)
Okuldaki laboratuvara hiç girmedim.
Hangi arabayı beğendin?
(...............)
....Hangisini.... Beğendin?

İYELİK ZAMİRİ SÖZCÜKLERDE SORU ANLAMI

iyelik eki = tamlanan eki = iyelik zamiri Nasıl? Ne? Hangi?

Nasıl bir semttir? Ne yediniz? Hangi yalancı böyle
Nasıl çalışıyor? Ne yöne gidiyorsun? söyledi?
Köpeğin kulübesi boyandı. Benim
Ne bakıyorsun? Hangisini beğendin?
Senin
tonguç
Kardeşim, poşetlerimizi taşıdı.
Onun Neden?
Kim? Nerede?
Neden habersiz gitin?
Kalenin karşısına geçtiler. Bizim Kim geldi? Nerede bekliyor?
O tencere neyden yapılmış?
Sizin
Başkanımız haftaya mahallenize gelecek. Kimi kime kimde kimden
Onların Neyi neye neyde neyden
Nereye? Ne zaman? Niçin? Niye?
Nereye gidiyor? Nereyi nereye nerede
nerede
Nere gidiyor? Bu sorular zarftır.
“-i, -e, -de, -den” hep
zamirdir.

Soru anlamının hangi tür sözcükle sağlandığı sorulduğunda cümlede
soru eki olan “mı, mi, mu, mü” olup olmadığını kontrol et.
Bu maketi nasıl yaptığını sana söylemedi mi?
evokul
SORU
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlayanı ve tamlananı sıfat tamlaması
olan bir belirtili isim tamlaması vardır?
A) Anadolu Yakası’nın hiç gitmediğim ilçeleri var.
B) Büyük bel yastığının kılıfını yıkamayı unutmuşsunuz.

Bunlara niçin tahammül ettiğini söylemeyecek misin? C) Sürekli düşen kadının denge sorunu olduğu tespit edildi.
Nasıl bir araba baktığını biliyor musunuz? D) Şişman çocukların göze hoş gelen bir tarafları vardır.
Kim gelmiş, öğrendin mi? E) O küçük köyde vaktin nasıl geçtiğini anlamazdık.

SORU SORU

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikileme, zarf olarak kullanılmamıştır? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı bir zamir kullanılmıştır?

A) Çamurlara bata çıka geldiğimiz bağ evinde kimseyi bulamadık. A) Biz bu işin bu noktalara geleceğini tahmin edemedik.
B) Evde doğan cins kediyi bahçeye yavaş yavaş alıştırmışlar. B) Senmişsin bu yardımları yıllardır gizli gizli yapan.
C) Okuluna her gün güle oynaya giden çocuk bugün gitmek istemedi. C) Onun sorunlarıyla uğraşmak bütün aileyi bezdirmiş.
tonguç

D) Bu mahalledeki herkes gibi biz de düşe kalka büyüdük. D) Demiştim çöpü buraya atmamaları gerektiğini.
E) Eve televizyon geldiği akşam konu komşu bizde toplanmıştı. E) Siz gidin, biz yarım saat sonra geliriz.

www.youtube.com/tonguc9
 EDAT
gibi, için, -e göre, -e rağmen, üzere,
değil, sadece, mi, -e dek, kadar,
-e karşı, -e deyin, -e dair, -e
doğru, -den beri, -den ötürü,
-den dolayı, diye, -den başka
BAĞLAÇ
ve, veya, ama, fakat, lakin, zira,
çünkü, hem... hem, ne ... ne, bile,
ya da, de, ki, mademki, kâh... kâh,
ister... ister, hâlbuki, oysaki, sanki, EDAT BAĞLAÇ
illâki, meğerki, ha...ha
Yazılıdan yalnız sen yüz aldın. Gidebilirsin yalnız erken dönmelisin.

evokul
ne ile ile ® ve sadece ama
tek fakat
bir lâkin
sadece yalnız ® fakat ancak ancak
ancak

ÜNLEM
eyvah, hey, aman, oh, hişt, vah

EDAT BAĞLAÇ
tonguç
Ahmet dün araba ile geldi. Ahmet ile Cem dışarı çıktı.

Senin ile konuşmalıyım. Televizyon ile radyo çalınmış.

çekimli fiil = fiil
Bunu kimseyle paylaşma. Defterle kalem aldım.

FİİLDE ANLAM ÖZELLİKLERİ

Evimizin bahçesi .................................................................................... Eylemler, bildirdikleri işin, hareketin özelliklerine

göre üç türe ayrılır: Kılış, durum ve oluş fiilleri...
Ahmet bugün çok .................................................................................
gülüyor, esniyor,
Herkes dersi dikkatli ........................................................................
evokul

uyuyor, koştu,
Çocuklar eve çok geç .................................................................... durdu...

Atatürk'ün bir atı .................................................................................. okudu, kırdı , uzadı, büyüdü,

inceledi, sezdi, genişledi, çürüdü,
Kapıyı sessizce .....................................................................................
düşündü... Durum bayatladı...

Karnım inanılmaz ......................................................................................

Kılış Oluş

Fiil Kipleri
Bugün geç geleceğim.
Haber Dilek
(Bildirme) (Tasarlama)
Şimdiki zaman : gel Gereklilik kipi: gel Anlam Şahıs Kip
tonguç

Geniş zaman : gel Şart kipi: gel durum I. Tekil Haber Dilek
kılış II. Tekil Şimdiki z. Gereklilik
Gelecek zaman : gel İstek kipi: gel
oluş III. Tekil Geniş z. Şart
Duyulan geçmiş : gel Emir kipi: gel
I. Çoğul Gelecek z. İstek
zaman
II. Çoğul Görülen g.z. Emir
Görülen geçmiş : gel
III. Çoğul Duyulan g.z.
zaman

www.youtube.com/tonguc9
 Bugün geç geleceğim.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylem, istek kipindedir?
A) Yarın öğleden sonra bize gelir misin?
Anlam Şahıs Kip B) Bu güzel havada biraz yürüsem.
Haber Dilek

evokul
durum I. Tekil
C) Bugün ingilizce öğrenelim.
kılış II. Tekil Şimdiki z. Gereklilik
D) Ödevlerinizi lütfen zamanında yapınız.
oluş III. Tekil Geniş z. Şart
Gelecek z. İstek
E) Keşke sabah erken kalksa.
I. Çoğul
II. Çoğul Görülen g.z. Emir
III. Çoğul Duyulan g.z.

Fiil Kipleri ANLAM KAYMASI

Fiilin çekimlendiği kipten .................... anlam taşımasıdır.

Haber Dilek
(Bildirme) (Tasarlama) Öğrenciller şu an çalışıyor.
Şimdiki zaman : gel Gereklilik kipi: gel
Onlar her gün çalışıyor.
tonguç
Geniş zaman : gel Şart kipi: gel
Gelecek zaman : gel İstek kipi: gel Yarın size gelirim.
Duyulan geçmiş : gel Emir kipi: gel Allah ne muradınız varsa versin.
zaman
Görülen geçmiş : gel Gelecek hafta sonu arıyorum.
zaman

Aşağıdakilerin hangisinde, yapılmakta olan bir iş Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylemin kipinde bir anlam
bildirilmektedir? kayması olmuştur?

A) Yarın erkenden yola çıkıyoruz. A) Pazar günü gelmeye çalışacağım.

B) Sabahları erken kalkmayı sevmiyorum.
evokul

B) Verdiğin kitabı büyük bir zevkle okuyorum.

C) Küçük halam öbür gün bize geliyor. C) Yağmur yağdığı için gelememiş.

D) Savaşta ölen dayımın adını, bana koyuyorlar. D) Söz verdi, yarın buraya uğrayacak.

E) Çarşamba günü ölüyor, perşembe günü de E) İstanbul'a gitmekten vazgeçmişler.

gömüyorlar.

EK FİİL
Fiil Kökü Kip Eki Şahıs Eki
oku- Nedir? Çekim ekidir.
sev- İsimleri yüklem yapar.
Ne işe yarar?
tanı- Fiilleri birleşik çekimli yapar.
tonguç

anla-
yaz-
çalış-
gel-
öğren-
bırak-

www.youtube.com/tonguc9
 EK FİİL Fiilleri birleşik
İsimleri yüklem yapar.
çekimli yapar.
Ben bir öğretmen .................................... Ben öğretmen
Geniş
Sen öğrenci –
zaman
Sen bir öğrenci ..................................... O çalışkan
Ben öğretmen okuyor

evokul
Dün çok yorgun ........................................ Hikâye Sen öğrenci sevecek
O çalışkan yapmaz
O bir doktor ..................................
Ben öğretmen okuyor
Rivayet Sen öğrenci sevecek
O çalışkan yapmaz
Ben öğretmen okuyor
Şart Sen öğrenci sevecek
O çalışkan yapmaz

Eşyalar yerleştirilince, otobüs yolcular da bindi. Şoför,

yazıyordu (hikâye) beklemeksizin kontağı açtı. O sırada otobüs yazıhanesinden
yazıyormuş (rivayet) biri fırladı. Otobüse kaşuyordu; soluk soluğa yetişti. Önümüzdeki
tek boş yere oturdu. Çevresindekileri selamladı. Otobüsteki
yazıyorsa (şart) herkesi tanıyordu anlaşılan.
tonguç
Bu parçada birleşik zamanlı kaç fiil vardır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

EK FİİL VAR MI, YOK MU? EK FİİLİN OLUMSUZU 2

Slayt No : 3
Ahmet eve geldi. Kapı açıktır. ® Kapı açık
YAZIM KURALLARI
Sınıf başkanımız Ali'dir.
Bugün çok yorgunum.
evokul

Ders geç başlamış. de'nin yazımı

ki'nin yazımı mi'nin yazımı

Ders geç başlamıştı. EK FİİLİN

 Cüml SORUSU
eden çıkarılabiliyor-
yazılır.  -ler eki geti  Kendinden önceki söz-
sa bağlaçtır, ayrı rilebiliyorsa
ektir, bitişik yaz cükten ayrı yazılır.
or- ılır.
 Cümleden çıkarılamıy  -ler eki
Kapısa açıktır. ® . Kapı açık
ektir, bitişik yazılır
bağlaçt
getirilemiyorsa  Kendine gelen eklerle bi-
tişik yazılır.
ır, ayrı yazılır.
.
Bu filmi o da beğenmiş Saksıdaki çiç
ek solmuş. Kitabı okudun mu?
Evde kimse yok mu? Çalışıyor ki
başarılı olu- Kitabı okuyor musun?
yor.

Slayt No : 3
YAZIM KURALLARI Slayt No : 4

Sayıların Yazımı Kısaltmaların Yazımı

de'nin yazımı
ki'nin yazımı mi'nin yazımı
or-  Kuruluşlarda her kelimenin ilk harfi alınıp-
 Cümleden çıkarılabiliy  Çek, senet dışında hep ayrı yazılır.
r.  -ler eki geti  Kendinden önceki söz- büyük yazılır, araya başka harfler girebilir.
sa bağlaçtır, ayrı yazılı rilebiliyorsa İki bin yirmi
ektir, bitişik yaz cükten ayrı yazılır. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik
tonguç

or-
 Cümleden çıkarılamıy
sa ektir, bitişik yazılır.
.  “-ıncı, inci” eki ile nokta birlikte kulla-
Bu filmi o da beğenmiş
Evde kimse yok mu?
ılır.
 -ler eki geti  Üleştirme sayıları yazıyla belirtilir. Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)
rilemiyorsa  Kendine gelen eklerle bi-
bağlaçtır, ayrı
yazılır. tişik yazılır. 3’er değil, üçer  Ek, kelime şeklinde okunuşa veya son
harfin okunuşuna göre getirilir.
Saksıdaki çiç TÜBİTAK’ın, TDK’de
ek solmuş. Kitabı okudun mu? nılmaz.
Çalışıyor ki
başarılı olu- Kitabı okuyor musun? İkinci / 2. / 2’inci  Kelime özelse kısaltmaya büyük, de-
yor. ğilse küçük harfle başlanır.
 Ek getirilirken ses olaylarına uyulur.
edebiyat (ed.), İngilizce (İng.)
2023’de değil, 2023’te
 Ek, kelimenin okunuşuna göre getirilir.
İngilizce de (İng.de)
İngizlizcede

www.youtube.com/tonguc9
Slayt No : 4
 Kampüs 2020 TYT Yazım Kuralları videosundan aşağıdaki slaytları alalım.

3
Slayt No : 6

Slayt No : 5
Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler
Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler

Ayrı Yazım Bitişik Yazım

 Ses olayı varsa
 Kişi adları  Hayvan adları  Saray, kale, köprü, anıt  Ses olayı yoksa
Topkapı Sarayı
zannetmek, kaybolmak
Halide Edip Adıvar Tekir, Karabaş, Pamuk
 Bayram, anma günü fark etmek, memnun olmak
 Takma adlar  İkinci kelimede anlam değişmesi varsa

Deli Ozan
 Unvan, saygı, rütbe, lakap
Gazi Mustafa Kemal Paşa
 Akrabalık adı lakap olursa
Nene Hatun
 Özel adı karşılayan makam
Vali, Bakan, Rektör
 Hitaplar
Sevgili Kardeşim
 Millet, Devlet adları
Türk, Rus, Türkiye Cum-
huriyeti
 Dil, din, mezhep adları
Türkçe, Müslümanlık
 Kıta, bölge, il, semt adı
Avrupa, Güneydoğu, İzmir
 Mahalle, meydan, sokak adı
Taksim Meydanı
evokul
Anneler Günü
 İkinci kelimede anlam değişmesi yoksa
 Çağ, dönem adları aslanağzı, dilberdudağı
İlk Çağ, Tanzimat Dönemi maden suyu, kılıç balığı, deve ku-
 Tarihe bağlı ay ve gün  Pekiştirmeler
şu, bal rengi
23 Nisan 1920 Cuma
 Gök bilimi terimleri masmavi, tertemiz
 İkilemeler
Dünya, Güneş, Ay
 Kalıplaşmış örnekler
 Deniz, nehir, göl, dağ sabah sabah, gece gündüz, mırın
Ağrı Dağı, Van Gölü kırın biraz, birçok, birkaç, birtakım,
 Tabela, levha yazısı
Vezne, Durak, Eczane herhangi, hiçbir, hiçbiri

Slayt No : 6
Slayt No : 7
Slayt No : 8

Kampüs 2020 TYT Yazım Kuralları videosundan aşağıdaki slaytları alalım.

Ayrı Yazım Bitişik Yazım 5
 Ses olayı varsa
 Ses olayı yoksa
Slayt No : 9 zannetmek, kaybolmak
fark etmek, memnun olmak
 İkinci kelimede anlam değişmesi varsa
 İkinci kelimede anlam değişmesi yoksa
aslanağzı, dilberdudağı
maden suyu, kılıç balığı, deve ku-
şu, bal rengi  Pekiştirmeler
masmavi, tertemiz
 İkilemeler
Adını 1980’li yıllarda “Dünya yıldızları tatilini Göcek’te geçirdi.” haberleriyle duyuran bu tatil bel-
sabah sabah, gece gündüz, mırın I
 Kalıplaşmış örnekler
tonguç
desi, pekkırın
çok ünlüyü ağırlamış. Birbirinden güzel teknelerin birçok, birkaç,
biraz,sıralandığı birtakım,
Göcek Koyu, bugün mavi
II III
herhangi, hiçbir, hiçbiri
yolculuk turizminin kalelerinden biri. Bir ucundan diğerine 15 dakikada yürüyebileceğiniz bu sak-

lı koyda, birçok marina yer alıyor. Osmanlı döneminde kullanılan bir gözlem kulesinin de kalıntıla-
IV V fasulye
rının olduğu bu belde, tarihî ve doğal güzellikleriyle insanı büyülüyor.
fasülye
Bu parçadaki altı çizili yerlerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

Cevap D

6
6
Slayt No : 11
Slayt No : 10
Slayt No : 8 Slayt No : 11
Noktalama İşaretleri
NOKTALAMA İŞARETLERİ

İki Nokta (:) Üç Nokta (...)

(.) Nokta (:)
Nokta İki Virgül (,)
Üç Noktalı Virgül (;)
Nokta (...)
 Eş görevli sözlerin arasına  Örneklerden önce  Tamamlanmamış cümlelerin sonuna
 Cümlenin sonunda  Virgüllerle ayrılmış takım-
Su, süt, ekmek aldı. Sofrada her şey vardı: peynir, Dışarıda şiddetli bir fırtına...
 Haya t güzeldir.
Örneklerden önce  Tamamlanmam cümlelerin
larıışve sonuna
türleri ayırmada
 Sıralı cümleleri ayırmada zeytin, bal, yumurta...  Örneklerin sürdüğünü belirtmek için
Bazı kısaltmalar
 Sofrada ın sonunda Erkeklere
Dışarıda şiddetli fırtına...
bir Ali, Murat;
her şey vardı: peynir,
evokul

zeytin,
Prof bal,nin
.a, Mah. yumurta...
Kitabı aldı, okudu. kızlara Ayşe, İnci vb.  Açıklamadan önce Bazı şeyler önemlidir: vakit,
 Örneklerin sürdüğünü belirtmek için
adlar verilir.
 Ara sözlerde sağlık, gençlik...
rda sıra bildirmek için
vakit, Kalın sesli harflerimiz şunlardır:
 Sayıla
Açıklamadan önce Onu, Ali'yi, tanımıyor. Bazı şeyler
önemlidir:
 Virgül içeren sıralı cüm-
 Eksik bırakılan cevaplarda
a, ı, o, u.
II. Selim, 4. Levent sağlık, gençlik...
leleri ayırmak için
Kalın sesli harflerimiz şunlardır:
 Alıntı cümlelerden sonra – Yine nereye gidiyorsun?
 a,Madd
ı, o,elerd
u. en sonra At ölür, meydan
 Eksik bırakılan cevaplarda kalır;  Karşılıklı konuşmalarda
İşe gideceğim , dedi. yiğit ölür, şan kalır.
er 2. Fiiller Ali: Nereye gidiyorsun? – Markete...
İsiml
 1.Karşılıklı konuşmalarda  Kesirlerde – Yine nereye gidiyorsun?
 Virgül bulunan cümleler-
 Tarih ve saatlerde – Markete... Veli: Kütüphaneye...
 Açıkça yazılmak istenmeyen yerlere
Ali: Nereye gidiyorsun? %15,6 de özneyi ayırmak için
29.10.1923, 14.45  Ret, kabul vb. sonra Ali; Mert, Cem yerlere
istenmeyen ve Ha-
Savcı, C...yi sorgulamış.
Veli: Kütüphaneye...
 Açıkça yazılmak
kan'ı yemeğe davet etti.  Alıntılarda atlanan yerlere
Hayır, dışarı çıkmam. Savcı, C...yi sorgulamış.
 Alıntılarda atlanan yerlere

7
Slayt No : 12

Slayt No : 12 Slayt No : 13

Soru İşareti (?) Ünlem İşareti (!)

Soru İşareti (?) Kısa Çizgi (-) Uzun Çizgi (–) Eğik Çizgi (/)
Ünlem İşareti (!)
 Satır
Soru kelimelericümlelerin ve
yan taşıyan
anlamı
a sığma  Duyguları belirtmek
Konuşmaları göstermede için
 Dizelerin aralarına
de, ara
ifadelerin
bölme sözlerin ba-
sonunda
 Soru anlamı taşıyan cümlelerin ve  Duyguları belirtmek için – Nereden geliyorsun? Eyvah! Anahtarımı düşürmüşüm
İncecikten .
şında ve sonunda bir kar yağar
ifadelerin sonunda Karşılaşma saatr kaçta başlıyor? / Tozar Elif, Elif diye! /
Eyvah! Anahtarımı düşürmüşüm. Bu sanatçı -Öme
Sey- – Okuldan... Eyvah, anahtarımı düşürmüşüm
Deli gönül abdal olmuş /
Karşılaşma saat kaçta başlıyor? fett in- başarılı bir öy-
– Adınız? Gezer Elif, Elifbelirtmek
diye
Eyvah, anahtarımı düşürmüşüm!  Oyunlarda konuşanınadın-
Seslenme, hitap ve uyarıları
tonguç

kücüdür.
– Adınız?  Şüpheyle karşılanan -e” dan sonra
bilgiler, durum- için  Adreslerde
 Seslenme, hitap ve uyarıları belirtmek  “Arasında, ve, ile, -den,
için lar için
anlamlarını verm ek için ADAM – Niçin Ey
susuyor- Türk gençliği!
No.: 14/5 Kurtuluş /
 Şüpheyle karşılanan bilgiler, durum- sun? ANKARA
lar için Ey Türk gençliği! Yunus Emre
İstanbul-İ yolu...? -1320), (Do-
zmir(1240 Çimlere basmayınız!
ğum yeri: ?) vb. a- KADIN – Söylenecek bir  Tarihlerin yazılışında
Yunus Emre (1240 ? -1320), (Do- Çimlere basmayınız!  Eklerde, hecelere ayırm sözüm kalmadı!
ğum yeri: ?) vb. da, fiil kök ve gövdesinde 29/10/1923

-ler, e-vi-miz, bak-  Eklerin farklı biçimlerinde

-lar /-ler, -da /-de

www.youtube.com/tonguc9
Slayt No : 14

Slayt No : 14
Tırnak İşareti (“ ”)
 Alıntılarda
“Umutluyum.” dedi.
 Vurgulanan sözlerde
ğunu
Hayatın “kısa” oldu
unutma!
 Eser adlarında
eser.
“Nutuk”, hacimli bir
 Makale adlarında
Yarış-
Selçuk Çıkla, “Sanat
isi,
maları”, Araştırma Derg
S. 23, 2007, s. 29.
En son okuduğunuz veya okumayı plânladığınız
kitabın adı nedir?
Yay Ayraç ( )
 Ek bilgi veya açıklama için
Metinde “ziya” (ışık)
sözcüğü çok geçiyor.
 Tiyatroda hareketler için
Adam – (Ayağa kalkar.)
Haydi gidiyoruz.
 Alıntılarda kaynak için
Başarı, cesaretin çocu-
ğudur. (Disraeli)
 Yazının maddelerinde
1) İsimler 2) Fiiller
ÖDÜLLÜ SORU
8
Slayt No : 15
Köşeli Ayraç [ ]
Kesme İşareti (')
 Ayraç içinde ayraç kulla-  Özel adlara getirilen çekim eklerini ayırmak için
nılacaksa
Türkiye’de kitap okuma oranı artıyor.
Halikarnas Balıkçı-
sı [Cevat Şakir Kaba-  Saygı ve unvan sözlerine getirilen ekleri ayırmak için
ağaçlı (1886-1973)] en
Dr. Ali Bey’den randevu aldık.
evokul
güzel eserlerini Bod-
rum'da yazmıştır.  Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için
 Kaynak künyelerinde ek TDK’nin sözlüğüne ara sıra göz atarım.
bilgiler için  Sayılara ve belirli tarihlere gelen ekleri ayırmak için
Eflatun Cem [Güney],
Gezi 15 Mayıs’ta yapılacak.
“İnkılap
Edebiyatı”,
Kadro, S. 18, 1933, s.  Seslerin ölçü ve söyleyiş gereği düştüğünü göstermek için
67-69.
Güzelliğin on par’etmez / Bu bendeki aşk olmasa
 Bir ek veya harften sonra gelen ekleri ayırmak için
Projede a’dan z’ye her şey kontrol edildi.
Slayt No : 16
Kayısı şehri, Malatya, son derece canlı ve renkli. Kentte modern yaşam hüküm sürüyor, doğal
zenginlikler ise kenti daha çekici kılan bir özellik. Gönülleri coşturur ayla güneşin, sözleriyle
meşhur bir türkümüze de giren bu güzel kentimiz mesire alanlarıyla dikkati çekiyor. Ahşap oy-
macılığının güzel örneklerini bulabileceğiniz kentte halı, kilim meraklıları da genellikle köylerde
dokunan özgün desenli örnekleri kolayca bulup alabilir. Malatya, inanç ve kültür turizminin sev-
dalıları için eşi kolay bulunmayacak bir vahadır.
Bu metinde virgülün (,) aşağıdaki işlevlerinden hangisinin örneği yoktur?
A) Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime ve kelime gruplarının arasına konur.
B) Cümle içinde ara sözleri ayırmak için ara sözlerin başına ve sonuna konur.
tonguç
C) Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerinden sonra konur.
D) Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan özneyi belirtmek için konur.
E) Bir kelimenin kendisinden sonra gelen kelime veya kelime gruplarıyla anlam bakımından bağ-
lantısı olmadığını göstermek ve anlam karışıklığını önlemek için kullanılır.
Cevap E
www.youtube.com/tonguc9