ARALIN 4: PAGBUO NG TENTATIBONG BIBLIOGRAPIYA

Mga Tanong:
1. Paano nakatutulong ang bibliograpiya sa mga mananaliksik na nagsisimula pa lang mag-aral
ng isang paksa?
Ang bibliyograpiya ay listahan ng mga ginamit na sangguniang aklat, pahayagan,
magasin at iba pa na inaayos nang paalpabeto. Ito ay makakaiwas sa plagiarism sa pananaliksik.
Dito kayo maaari makakuha ng mga kaalaman na sumusuporta sa pananaliksik.

2. Bakit dapat unahin ang paggawa ng tentatibong bibliograpi sa isang pananaliksik sa halip na
ihuli?
Dito makikita ang mga kailangan muna basahin bago simulan ang pananaliksik.
Makakakuha muna ng mga pangunahing kaalaman ang mga maaaring magbasa neto upang sila
ay hindi mahirapan sa pananaliksik na inyong inihanda.

3. Paano nagkakaiba ang estilong APA at MLA sa paggawa ng bibliograpi?

Ang MLA ay mas binibigyang bokus ang awtor at ang APA naman ay binibigyang
pokus ang petsa.

4. Paano magagawa ang bibliograpi gamit ang Microsoft Word?

5. Paano nagkakaroon ng bentahe ang paggamit ng kompyuter sa paggawa ng bibliograpi sa

halip na gawin ito nang mano-mano?
Mas tiyak at consistent ang pormat ng bibliograpi pag ginawa ito sa kompyuter.
ARALIN 5: KARAPATANG INTELEKTUWAL AT PLAGIARISM
Mga Tanong:
1. Paano umano nakagawa ng plagiarism ang politiko? ang Mahistrado ng Korte Suprema? ang
estudyante ng UP-Diliman na lumahok sa isang timpalak? Sa iyong palagay, may batayan ba ang
mga paratang sa kanila?

2. Ano ang plagiarism? Paano nagiging doble ang kasalanan ng taong gumagawa nito?
Ang plagiarism ay ang pagkopya sa gawain na pagmamay ari ng isang tao at hindi
pagbigay ng kredito. Ito ay gaya rin ng pag aangkin ng bagay na hindi mo pagmamay ari.

3. Paano nagiging kasangkapan ang teknolohiya sa plagiarism? Paano lumalaki posibilidad ng

plagiarism sa mga klase ng isang guro na hindi maalam sa teknolohiya?
Naging kasangkapan ang teknolohiya sa plagiarism dahil sa madaling copy-paste method
at madaling bura lamang ng pangalan ng mismong nagmamay-ari ng akda. Sa mga guro na hindi
maalam sa teknolohiya, maaari nila mai-post sa internet ang kanilang akda sa mas madaling
manakaw na paraan.

4. Ano ang pag-aaring intelektuwal ayon sa World Intellectual Property Organization? Ano-ano
ang mga anyo ng proteksiyong ibinibigay sa karapatang intelektuwal? Magbigay ng halimbawa
sa bawat isa.
Ayon sa World Intellectual Property Organization, ang pag-aaring intelektuwal ay
anumang gawa ng isip.
Copyright – legal na katawagan sa pagmamay-ari
Patent – eksklusibong pagmamay-aring ibinigay sa isang tao
Trademark – tatak ng produkto
Mga disenyong pang-industriya – disenyo
Mga panandang heograpikal – pook na pinaggalingan
5. Sa iyong palagay, paano kaya matitiyak ang paggalang sa mga karapatang intelektuwal?
Mas paghihigpit na requirement pag download at pag upload ng mga akda lalo na
online.