07/06/2022, 21:24 Kaynak Hatalarını Önleme Yolları

We useAskaynak
cookies by
to track
Harrisusage and preferences.I UnderstandDisable Cookies
Safro
Bu sitede sizlere daha iyi hizmet sunulabilmesi için çerez kullanılmaktadır. Çerez tercihlerinizi değiştirmek
Oerlikon
ve çerezler hakkında detaylı bilgi almak için Kaynak Tekniği Sanayi ve Ticaret A.Ş. Gizlilik Politikasını
inceleyeniz. Çerez ayarlarını değiştirmeniz durumunda sitenin bazı özelliklerinin işlevselliğini
kaybedebileceğini dikkate alınız. ×
ASKAYNAK
EN
Site İçi Arama
Ara

Anasayfa
Hakkımızda
Ürünler
Hizmet Ağı
Yayınlar
Destek Merkezi
İletişim

Kaynak Hatalarını Önleme Yolları

10.3.2012

Alınacak Önlemler İle Kaynak Hatalarından Korunulabilmek

select cast(Text as Text) from CategoryTexts where TextID = 598

Burada paylaşılmış olan öneriler işletmenizin gereksiz harcamalarını düşürebilecek, verimliliğini ve

rekabetçiliğini arttırabilecektir.

Kaynak hataları genellikle kaynak uygulamasına yönelik gözden kaçmış olan basit ihmallerden kaynaklanır.
Bu ihmaller çoğu zaman malzeme ve bağlantı tasarımına yönelik basit eğitimlerin eksikliğinden
olabilmektedir. Sebep her ne olursa olsun sıcak ve soğuk çatlak, yetersiz nüfuziyet, cüruf kapma, bindirme
hatası gibi kaynak hataları imalatta gecikmelere ve tamir gereksinimlerine sebebiyet verir. İşletme verimliliği
ve karlılık olumsuz etkilenir. Hatalı bir parça üretildiğinde firma bunu tespit etmek ve düzeltmek için zaman,
iş gücü ve para kaybeder. Bunların da ötesinde; hatalı iş parçasının gözden kaçması durumunda güvenlik
sorunu yaratması ve firma ismini lekelemesi olasıdır. 

Alınacak önlemler ile kaynak hatalarından korunulabilmekte ve bu sayede gereksiz harcamalar

azaltılabilmekte, verimlilik ve rekabetçilik arttırılabilmektedir.

Kaynak hatalarından korunmaya yönelik burada paylaşılmış olan 6 yol şu şekildedir;

1. Mümkün olduğu durumlarda düşük hidrojenli dolgu malzemesi kullanmak

Birçok üretici, düşük hidrojen içerikli örtülü elektrot ve özlü teller sunmaktadır. Ferritik yapılı çeliklerin
kaynağında bu tip ürünlerin kullanımı hidrojen çatlağı (soğuk çatlak) oluşumunu önlemede avantaj sağlar.
Bu tip çatlaklar, kaynak metalinin soğumasından bir saat ila birkaç gün içerisinde ortaya çıkabilirler.
Temelde, kaynaklanan malzemede oluşan iç gerilimler ve hidrojen içeriği bu duruma yol açar. Kalın

https://www.askaynak.com.tr/yayinlar/bultenler/kaynak-hatalarini-onleme-yollari 1/4
07/06/2022, 21:24 Kaynak Hatalarını Önleme Yolları

malzemeler, kaynak sonrası daha hızlı soğuma ve daha fazla iç gerilim oluşması sebebi ile daha fazla çatlama
eğilimi gösterirler. Yüksek mukavemetli çeliklerde de eğilim görece yüksektir.

H4 ve H8 gösterimli kaynak dolgu malzemeleri bu anlamda cazip ürünler olarak nitelendirilebilir (100 g
kaynak metalinde en fazla 4 ve 8 mililitre Hidrojen anlamındadır). 

2. Birleşim yüzeylerinin düzgün hazırlanmasına ve birleşim tasarımına özen göstermek

“Düzgün hazırlanmış birleşim yüzeyleri ve uygun birleşim tasarımı” özellikle sıcak çatlağı önleme açısından
çok önemlidir. Birleşim tasarımı uygun olmadığında; geniş kaynak dikişlerinin oluşturulması gereksinimi
ortaya çıkabilmektedir. Kaynak dikiş yüksekliğinin genişliğine kıyasla düşük olması ile dikişin orta kısmında
zayıf ve yüksek gerilimli bir yapı oluşabilmektedir. Bu tip durumlarda kaynak metalinin ortasında henüz
soğuma esnasında iken çatlama meydana gelebilmektedir. 

Mümkün olduğu durumlarda kaynakçının kök pasoya kolayca ulaşabileceği bir şekilde tasarım yapmak
tercih edilmelidir. Dikiş genişlik ve yükseklik oranı iyi ayarlanmalıdır.

3. Ön ısıtma ve kaynak sonrası ısıl işlemin sağlıklı uygulanması

Yüksek dayanımlı çelikler (yüksek alaşım elementi ve/veya karbon içerebilirler) ve bazı diğer malzemeler
“çatlama eğilimleri” nedeni ile kaynak hatalarına duyarlıdır. Bu tip malzemelerin sünekliği düşük
olduğundan kaynak sonrası soğuma ile yüksek iç gerilimlerin oluşması muhtemeldir. Hızlı soğuma
durumunda ısıya tabi bölgede martensit oluşumu da beklenebilir. Bu bölgelere yönelik hidrojen kaynaklı
çatlak potansiyeli öngörülebilir.

Bu tip malzemelerin kaynak öncesi, kaynak prosedürüne uygun olarak belirlenmiş sürede uygun “ön ısıtma
sıcaklığına” getirilmesi beklenir. Bu şekilde ısıya tabi bölgede hızlı soğuma kaynaklı martensit oluşumu
engellenir ve daha sünek bir yapı elde edilir. Bu durum ayrıca büzüşme gerilimlerini de azaltır.

Kaynak prosedürüne uygun olarak “kaynak sonrası ısıl işlem” yapılması da önemlidir. Bu uygulama kaynaklı
malzemedeki iç gerilimin düşmesini sağlar. Ayrıca bu sayede malzemedeki hidrojen uzaklaşır ve soğuk
çatlak oluşumu engellenir.

4. Ana malzeme mukavemetine uygun kaynak dolgu malzemesi seçilmesi  

Uygun dolgu malzemesi seçimi kaynak hatalarını azaltmak açısından önemlidir. Çoğu uygulamada ana
malzemenin akma ve kopma dayancına uygun kaynak dolgu malzemesi kullanmak temel kriterdir. Kaynak
dolgu malzemesin dayanımı ana malzemeye mümkün olduğunca yakın olmalıdır. Yüksek dayanımlı bir
malzeme ile düşük dayanımlı bir malzemenin kaynağı söz konusu olduğunda, düşük dayanımlı malzemeye
uygun kaynak dolgu malzemesi seçilir. Bu sayede daha sünek ve dolayısı ile çatlama eğilimi daha düşük
kaynak bağlantısı elde edilir. Bazı tip köşe kaynaklarında veya kısmi nüfuziyetli tasarlanmış kaynaklarda ana
malzeme mukavemetini karşılamayan kaynak dolgu malzemelerinin kullanıldığı durumlar söz konusudur. Bu
sayede kaynaktaki iç gerilimler en aza indirgenmiş olabilmektedir.

5. Kaynak dolgu malzemesinin uygun şekilde muhafaza edilmesi ve taşınması

Kaynak dolgu malzemelerinin nem alması, toz, yağ ya da başka şekilde kontamine olması kaynak hatalarına
yol açabilir. Bu sebeple stok alanı önemlidir. Ürünler kuru alanlarda ve orijinal ambalajında stoklanmalıdır.
İdeal şartlarda stok alanı ile kaynak sahasının aynı sıcaklıkta olması beklenir. Bu şekilde soğuktan sıcağa
geçme ile yoğuşma oluşumu ve akabinde ürünün nem alması gibi olasılıklar engellenmiş olur. Paketin
açılmadan önce kaynak sahası sıcaklığına gelmesinin beklenmesi ve akabinde açılması da benzer faydayı
sağlar.

Kaynak operatörlerinin eldiven giymesi ve bu şekilde elektrotlara temas etmesi de ellerinden ürüne nem
geçmesini engeller. Kullanımda olmadığı zamanlarda makara tel ürünler poşeti ile kapatılmalıdır. Taşlama
yapılan alanlar dolgu malzemesine çok yakın olmamalıdır. Aksi durumda partiküller kaynak telinin üzerine
gelebilir ve inklüzyona sebebiyet verebilir. Örtülü elektrot söz konusu olduğunda daima saklama ve kaynak
öncesi kurutma gerekliliklerine uyulmalıdır.

https://www.askaynak.com.tr/yayinlar/bultenler/kaynak-hatalarini-onleme-yollari 2/4
07/06/2022, 21:24 Kaynak Hatalarını Önleme Yolları

6. Uygun eğitimin sağlanması

Kaynak hatalarının oluşumuna yönelik eğitimin önemi bugüne kadar yeterince vurgulanamamıştır. Doğru
eğitim daha iyi kaynak tekniklerine, doğru kararların alınmasına olanak tanır ve dolayısı ile kaynak
uygulamasını olumlu etkiler. Eğitimler, kaynakçının daima önceden oluşturulmuş kaynak prosedürlerine
uymaları yönünde yönlendirmelidir. Kenar yanığı, cüruf kapma, gözenek gibi kaynak hatalarının nasıl
giderilebileceği yönünde destekleyici olmalıdır. Özel malzemelerin hassas noktaları konusunda eğitim
verilmelidir. Tedarikçi konumundaki Kaynak Dolgu Malzemesi Üreticilerinin eğitim olanakları
araştırılmalıdır. Firmalar imkanları dahilinde kendi eğitim programlarını da oluşturabilirler.

Sonuç olarak kaynak prosedürlerine riayet eden ve kaynak uygulamalarına çeşitli yönleriyle hakim olabilmiş
bir kaynakçı, beklenilen kaynak kalitesinin elde edilebilmesinde ve kaynak hatalarının önüne
geçilebilmesinde kayda değer bir önenme sahiptir.

Kaynak: AWS Journal

Çeviri: Erkan Yegen / Lincoln Electric Kalite Denetim Ve Geliştirme Yöneticisi

Yayınlar
Fiyat Listeleri
Kataloglar ve Broşürler
Makine Kullanım Kılavuzları
Teknik Yayınlar
Onaylar ve Sertifikalar
Bültenler

E-bültenimize Kayıt Olun

E-posta adresiniz...
Submit
Hemen Teklif İste
Alo Askaynak
Sayfa Başı

Anasayfa
Hakkımızda
Ürünler
Hizmet Ağı
Yayınlar
Destek Merkezi
İletişim
Haberler
Gizlilik
Site Haritası

https://www.askaynak.com.tr/yayinlar/bultenler/kaynak-hatalarini-onleme-yollari 3/4
07/06/2022, 21:24 Kaynak Hatalarını Önleme Yolları

© 2010 - Tüm Hakları Saklıdır.
Kaynak Tekniği Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Bilgi Toplumu Hizmetleri

https://www.askaynak.com.tr/yayinlar/bultenler/kaynak-hatalarini-onleme-yollari 4/4