Bab 1

1
BAB 1
PENGENALAN
1.1 PENDAHULUAN
Rumah adalah tempat terawal untuk mendidik anak-anak. Ibu bapa berperanan
mendidik anak-anak di rumah bagi membentuk personaliti yang positif (Aminuddin
2011). Manakala sekolah berperanan untuk memperkembangkan individu secara
menyeluruh dan bersepadu, bertanggungjawab, berakhlak mulia serta berpengetahuan
dan berkemahiran yang dapat dihubungkaitkan secara langsung dengan falsafah dan
matlamat pendidikan negara bagi melahirkan pelajar yang cemerlang. Jelaslah di sini
peranan bersama sekolah dan ibu bapa ialah memastikan lahirnya generasi pelajar
yang memiliki ciri kecemerlangan seperti yang dihasratkan (Ahmad Azmey 2012).
Menurut Rusni (2005) dalam Suzana (2012) masyarakat meletakkan nilai yang
tinggi terhadap kecemerlangan dalam pencapaian akademik. Keputusan yang baik
akan memberi anak-anak peluang yang cerah untuk melanjutkan pelajaran ke sekolah
berasrama penuh seterusnya ke universiti. Menurut beliau, pelajar cemerlang dalam
akademik mempunyai peluang yang baik untuk memperoleh pendidikan yang lebih
tinggi. Justeru itu, dalam usaha untuk mengejar dan mencapai kecemerlangan
akademik, bukan hanya terletak di bahu pihak sekolah semata-mata namun harus
didokong oleh ibu bapa. Ini kerana, pengaruh ibu bapa lebih kuat berbanding sekolah
2
disebabkan masa kanak-kanak berada di rumah adalah lebih panjang berbanding

berada di sekolah, Johari Talib (2007) dalam Zakaria et al. (2012).
Menyedari pentingnya penglibatan ibu bapa dan sekolah dalam perkembangan

diri pelajar maka dalam Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013-2025 (KPM
2012a) ibu bapa digalakkan menjadi rakan yang aktif dalam proses pembelajaran
anak-anak. Ini kerana penglibatan ibu bapa dalam pendidikan anak-anak boleh
menghasilkan perbezaan yang signifikan dalam keberhasilan pembelajaran. Bagi
memastikan keseluruhan persekitaran pelajar adalah kondusif untuk pembelajaran,
maka tumpuan kepada membangunkan sistem pembelajaran yang lebih luas dan
bukan hanya di sekolah perlu diberi perhatian. Sekolah menyediakan persekitaran
yang kondusif untuk jalinan hubungan kerja positif antara pihak sekolah dengan ibu
bapa yang dapat dilakukan menerusi Persatuan Ibu Bapa dan Guru (PIBG).
Akta Pendidikan 1996 di bawah Seksyen 130 (2) (i) memperuntukkan semua
Sekolah Kerajaan perlu menubuhkan PIBG bertujuan untuk;
i. Mengadakan sesuatu forum dan perkhidmatan bagi kebajikan dan kemajuan

pelajar di sekolah dalam meningkatkan imej sekolah.
ii. Membantu dan menambah usaha sekolah dalam memenuhi kehendak dan
keperluan kebendaan dalam kegiatan yang dirancang.
iii. Membolehkan ibu bapa dan guru bertukar-tukar fikiran dan maklumat
mengenai pendidikan.
iv. Memberi peluang kepada ibu bapa dan guru berunding antara satu sama lain
dengan cara memperbaiki taraf pendidikan anak-anak mereka.
v. Membolehkan ibu bapa dan guru berusaha menambah kewangan sekolah dan
meningkatkan kemudahan fizikal bagi tujuan meningkatkan kemudahan
pembelajaran dan pengajaran.
Berdasarkan matlamat sebenar penubuhan PIBG di sekolah, penglibatan ibu

bapa dalam organisasi sekolah dilihat dalam konteks peranan yang dimainkan oleh
mereka (Zainon & Ahmad 2008). Penglibatan ahli PIBG iaitu ibu bapa dan guru
penting bagi memastikan maklumat, aliran komunikasi, sumber kewangan, sumber
3
tenaga dan kepakaran diurus dengan cekap dan berkesan dalam menjayakan program
ke arah peningkatan pencapaian pelajar (Lim 2011). Sekiranya sokongan dan
kerjasama ini diguna dengan baik, ia akan memberi kekuatan dan kelebihan kepada
sekolah. Ini kerana bantuan berbentuk moral, material atau kepakaran sangat
bermakna kepada pihak sekolah.
Namun begitu, cabaran kritikal yang dihadapi oleh sekolah adalah untuk
meningkatkan kualiti organisasi secara menyeluruh dengan penyertaan ibu bapa pada
tahap yang lebih tinggi demi kecemerlangan pelajar dan sekolah tersebut (Nik Azis
2008). Berdasarkan situasi ini, ahli PIBG perlu mewujudkan hubungan baik antara
sekolah dan ibu bapa dalam membantu meningkatkan kejayaan proses pembelajaran
dan pengajaran. Keadaan seumpama ini merupakan satu cabaran yang perlu difikirkan
oleh guru-guru dan ibu bapa untuk turut serta dalam menjayakan pembelajaran dan
pengajaran pelajar di sekolah.
1.2 LATAR BELAKANG KAJIAN
Penubuhan PIBG adalah untuk membantu sekolah dalam kebajikan serta

meningkatkan prestasi akademik pelajar. Ahli PIBG yang aktif boleh
menyumbangkan tenaga dan kewangan mereka dari semasa ke semasa demi kemajuan
sekolah (Akta Pendidikan 1996). Persatuan ini juga diamanahkan untuk berjuang
meningkatkan kemajuan sekolah. Ini bermakna PIBG mampu bertindak sebagai
peneraju serta pencetus kejayaan pelajar dalam peperiksaan awam khususnya Ujian
Penilaian Sekolah Rendah (UPSR) yang diduduki oleh mereka. Penglibatan ahli PIBG
yang aktif akan menjadi tunjang kepada kemajuan sesebuah sekolah (Aminuddin
2011).
Walaupun pelbagai aktiviti dan program telah dijalankan oleh pihak sekolah
tetapi secara amnya pencapaian keputusan peperiksaan awam yang cemerlang akan
menjadi keutamaan dalam kalangan masyarakat. Justeru dapat disimpulkan bahawa
4
bagi sekolah-sekolah rendah yang mendapat keputusan UPSR dengan peratus lulus
yang tinggi dan calon yang mendapat semua A adalah ramai, maka sekolah tersebut
dikategorikan sebagai sekolah cemerlang menurut Asmah Ahmad (2003) dalam Azizi
Yahaya & Siti Atiqah (2010). Sajali (2009) memaparkan dapatan pengkaji-pengkaji
terdahulu seperti (Toffler 1980; Stonier 1983; Naisbit 1983; Higgins 1998; Valida
2000; Anderson 2000) merumuskan bahawa komuniti berilmu akan menguasai
kecemerlangan pengetahuan, kekayaan maklumat dan berbudaya saintifik. Harapan ini
selaras dengan aspirasi Falsafah Pendidikan Kebangsaan dan PPPM 2013-2025 yang
bermatlamat setiap pelajar dengan kemahiran baru untuk merebut peluang di samping
menangani cabaran abad ke-21 (Aminuddin 2011).
Namun begitu menurut mantan Ketua Pengarah Pendidikan, Tan Sri Dr. Wan
Mohd Zahid Noordin dalam Mohd Fuad (2012) menyatakan peranan ibu bapa dalam
PIBG terhad kepada penyertaan mereka dalam aktiviti tertentu sahaja. Terdapat ahli
PIBG yang melancarkan kerja gotong-royong dan kempen mengutip derma. Aktiviti
seperti ini amat terhad penyertaannya kerana berasaskan projek kerana apabila tamat
maka tamatlah penyertaan. Beliau berpendapat adalah penting pembabitan yang
berterusan bukan dalam projek sahaja tetapi juga dalam proses pendidikan. Menyedari
bahawa pelajar yang muda usianya memerlukan perdampingan yang rapat dengan ibu
bapa maka ibu bapa perlu dibawa bersama dalam proses mengajar-belajar. Oleh yang
demikian, sekolah berjaya memasyarakatkan pendidikan dalam erti kata sebenar
kerana permuafakatan berlaku dalam bentuk konkrit dan praktikal.
Menurut Jennifer (1999) dalam Reduan (2008) menyatakan bahawa

penglibatan ibu bapa dalam PIBG begitu terbatas dan terhad kepada Mesyuarat Agung
dan Hari Kecemerlangan Pelajar. Menurut beliau, ibu bapa secara rasmi atau tidak
perlu sentiasa berhubung dan berkomunikasi dengan sekolah yang menjadi tempat
anak-anak mereka menimba ilmu pengetahuan. Namun begitu, penglibatan mereka
hanya dalam aktiviti-aktiviti seperti Hari Terbuka, Mesyuarat Agung PIBG dan Solat
Hajat UPSR yang lazimnya cuma diadakan setahun sekali. Oleh yang demikian, sudah
tentu ibu bapa yang sentiasa sibuk tidak dapat menjalinkan hubungan mesra dengan
pihak pentadbir sekolah serta para guru. Keadaan seperti ini menyebabkan ibu bapa
5
tidak dapat mengikuti dan melihat perkembangan pencapaian anak-anak mereka

secara total di sekolah.
Sehubungan dengan perkara ini, Epstein (2009) menyatakan kebiasaannya

wujud konsep tanggungjawab berbeza-beza dalam sesuatu institusi. Bentuk
penglibatan PIBG di sekolah adalah berbeza antara sebuah sekolah dengan sekolah
yang lain. Oleh itu, peranan dan tanggungjawab sekolah dan ibu bapa yang seumpama
ini harus dielakkan. Ekoran sikap individualistik atau memisah-misahkan peranan dan
tanggungjawab di antara sekolah dan ibu bapa harus dihindarkan. Hala tuju sepatutnya
ialah konsep kerjasama sebenar dan lebih bersepadu ke arah meningkatkan pencapaian
akademik para pelajar.
Walaupun ibu bapa meletakkan nilai yang tinggi terhadap pencapaian

pendidikan anak namun kaedah yang digunakan oleh mereka untuk menggalakkan
pembelajaran anak adalah berbeza antara kelas sosial. Menurut Ballantine (1997)
dalam Zulkiply (2013) menyatakan latar belakang keluarga menjadi penghalang
kepada strategi-strategi pendidikan. Mohd Fuad (2011) mengenal pasti faktor
berkaitan keluarga merupakan faktor paling banyak menyumbang kepada halangan
penglibatan ibu bapa di sekolah. Pendapat ini turut disokong oleh Zakiyah (2012)
salah satu faktor penyumbang kepada berlakunya masalah keciciran anak-anak dalam
pendidikan adalah disebabkan kemiskinan. Dapatan kajian beliau mendapati, ibu bapa
yang berpendapatan rendah mempunyai halangan dari segi keinginan dan keupayaan
untuk membeli, menyimpan dan membaca buku kepada anak-anak. Ini kerana ibu
bapa tidak dapat menyediakan buku latihan tambahan untuk anak-anak mengulangkaji
pelajaran seterusnya menyekat anak-anak berjaya dalam pendidikan.
Justeru, dengan penglibatan ahli PIBG yang aktif diharapkan dapat bersama-
sama dan berganding bahu dalam meningkatkan akademik pelajar di sekolah. Ini
kerana penglibatan semua pihak akan mewujudkan pembelajaran yang saling berkait
antara sekolah dan pelajar ke arah penguasaan ilmu, kemahiran dan nilai dalam diri
pelajar. Tanpa unsur saling kebergantungan ini, sekolah tidak dapat memainkan
6
peranan dengan cekap dan berkesan manakala ibu bapa tidak berpeluang membantu
anak-anak mereka dalam pembelajaran.
1.3 RASIONAL KAJIAN
Menyedari hakikat bahawa proses pembelajaran tidak hanya berlaku di sekolah tetapi
turut merangkumi aktiviti-aktiviti di luar sekolah iaitu melibatkan penyertaan ibu bapa
maka salah satu bidang keutamaan yang dikenal pasti adalah berkaitan dengan
pelaksanaan perkongsian antara sekolah dan ibu bapa melalui PIBG. Impak kerjasama
ini dapat mempertingkatkan pembelajaran anak-anak seiring transformasi pendidikan
yang menjadi agenda penting pendidikan negara pada masa kini. PIBG boleh
dijadikan sebagai satu platform terbaik dalam membantu meningkatkan pencapaian
akademik pelajar di samping mewujudkan kesefahaman tentang tugas dan
tanggungjawab bersama dalam usaha meningkatkan kualiti pengajaran guru dan
pembelajaran anak-anak.
Melalui kajian ini, aspek-aspek penting berkaitan dengan perkongsian sekolah

dan ibu bapa dalam PIBG dibincang untuk melihat perkaitannya dengan pencapaian
pelajar khususnya dalam bidang kurikulum. Persoalannya, apakah bentuk-bentuk
penglibatan oleh PIBG yang boleh meningkatkan pencapaian pelajar dalam
peperiksaan awam khususnya UPSR? Gambaran yang jelas mengenai bentuk
penglibatan PIBG di sekolah dapat diketahui melalui kajian ini dengan menggunakan
input-input semasa dan baru bagi menjelaskan sama ada wujud hubungan antara
peningkatan prestasi pelajar dalam UPSR dengan penglibatan ahli PIBG di sekolah.
Dalam pendidikan abad ke-21 di Malaysia, kajian tentang pelaksanaan

penglibatan PIBG di sekolah rendah masih kurang diberi perhatian. Begitu juga
tiadanya panduan kepada sekolah untuk menyediakan landasan yang betul bagi
mewujudkan perkongsian pengetahuan dan amalan terbaik dalam pendidikan di
sekolah rendah. Pendapat ini turut disokong oleh Alimuddin (2011) iaitu kajian
7
tentang penglibatan ibu bapa dalam pendidikan hanya terhad dalam aktiviti-aktiviti
PIBG sahaja dan belum meluas. Justeru diharapkan dapatan kajian ini boleh dijadikan
asas dalam membentuk dasar perkongsian ibu bapa dan sekolah oleh pihak berwajib.
1.4 PENYATAAN MASALAH
Menurut Abdul Shukor (1998) dalam Sufian & Khadijah (2013) menyatakan sistem
pentadbiran pendidikan masa kini memfokuskan sekolah sebagai satu institusi yang
memerlukan hubungan di antara ibu bapa dan para guru melalui program kerjasama
yang terancang dan sistematik. Oleh itu pelbagai pendekatan dan kaedah baru
diperlukan termasuklah menjadikan ibu bapa sebagai rakan untuk bekerjasama bagi
menyediakan keperluan pendidikan pelajar. Selain itu aspek penting yang perlu
diketahui ialah sejauh mana pihak sekolah pula menyediakan ruang dan aktiviti
tambahan yang dapat mendorong kehadiran dan pembabitan PIBG dalam persekitaran
sekolah.
Menurut Mohamad Johdi et al. (2009) latar belakang status sosioekonomi

(SSE) merangkumi aspek bilangan isi keluarga, pendapatan ibu bapa, pekerjaan ibu
bapa dan aspirasi sesebuah keluarga lazimnya dikaitkan dengan komponen teras sosial
dan ekonomi. Menurut mereka, pencapaian akademik pelajar sangat dipengaruhi oleh
faktor SSE. Pengkaji terdahulu seperti Max Weber bersetuju terhadap lima kelas
sosial di dalam masyarakat iaitu golongan atasan, pertengahan atasan, kelas
pertengahan bawah, kelas pekerja dan golongan bawahan. Sehubungan dengan itu,
Suresh (2012) berpendapat terdapat jurang yang semakin melebar antara sekolah dan
ibu bapa dari segi masalah komunikasi dan perbezaan pandangan, reaksi serta harapan
disebabkan faktor SSE. Menurut beliau lagi, ketidaksamaan latar belakang SSE
menyukarkan komunikasi dan interaksi sekolah dalam proses penyampaian maklumat
mengenai hala tuju, matlamat dan aktiviti yang diusahakan oleh pihak sekolah dalam
meningkatkan pencapaian akademik pelajar kepada ibu bapa.
8
Terdapat juga kajian Drop-out & Low Achievement – Case Studies in Selected
Primary Schools in Malaysia oleh Bahagian Perancangan dan Penyelidikan Dasar
Pendidikan (BPPDP) pada tahun 1994 dalam Faridah et al. (2005) mendapati pelajar
yang tercicir dan berpencapaian rendah adalah daripada keluarga yang kurang
memberi sokongan terhadap pendidikan anak-anak mereka, kurang mengawasi
kemajuan pelajaran anak-anak, tidak menyemak kerja sekolah, menyerah tugas
membantu pelajaran kepada anak yang lebih tua dan lebih suka anak menolong kerja
di rumah daripada bersekolah. Kajian oleh BPPDP juga mendapati terdapat
sesetengah keluarga yang kurang mementingkan pendidikan dengan memaksa anak
perempuan berkahwin bagi mengurangkan beban keluarga atau tidak menggalakkan
anak perempuan belajar ke peringkat tinggi. Malah terdapat juga keluarga yang
kurang memperuntukkan wang kepada pendidikan anak tetapi lebih mementingkan
kebendaan, penjagaan status dan hiburan.
Di sekolah, guru adalah agen perubahan sosial yang penting dan mereka patut
sentiasa memikirkan bagaimana caranya ibu bapa boleh melibatkan diri dalam
pendidikan anak-anak. Menurut kajian oleh Reduan (2008) terdapat sebahagian guru
berasa tidak selesa dengan kehadiran ibu bapa ke sekolah terutama untuk berbincang
tentang tindakan yang dilakukan oleh mereka kepada pelajar kerana bimbang tergugat
kewibawaannya. Manakala ibu bapa pula beranggapan kehadiran mereka ke sekolah
tidak diperlukan kerana akan mengganggu keselesaan guru. Ada pula ibu bapa yang
beranggapan kehadiran mereka ke sekolah disebabkan anak-anak mereka bermasalah.
Tanggapan seumpama ini patut diperbetulkan agar tidak disalaherti bagi memastikan
hubungan dua hala tidak menimbulkan sebarang masalah.
Dapatan awal Kajian Penilaian Program Intervensi bagi Menangani Keciciran

di Sekolah Menengah oleh BPPDP (2001) dalam Mohamad Johdi et al. (2009)
menyatakan bahawa masih terdapat ibu bapa yang melepaskan tanggungjawab
mendidik dan membimbing anak mereka kepada pihak sekolah, sering tidak
menghadirkan diri apabila dipanggil untuk berjumpa pihak sekolah, meminta orang
lain seperti jiran untuk mengambil rekod kemajuan pelajar dan kurang mengambil
peluang untuk melibatkan diri dalam PIBG. Terdapat juga ibu bapa yang enggan
9
melayan atau membalas surat daripada pihak sekolah untuk memaklumkan masalah
pembelajaran atau ponteng sekolah anak-anak mereka. Keadaan ini menyebabkan ibu
bapa atau keluarga tidak mengetahui tentang pencapaian sebenar anak mereka dalam
pelajaran dan kurang memberikan komitmen terhadap program pendidikan di sekolah
sama ada dalam bentuk tenaga, masa atau wang ringgit.
Pencapaian akademik di peringkat pendidikan sekolah rendah merupakan

indikator dan berfungsi untuk membayangkan jangkauan pencapaian akademik pada
peringkat yang lebih tinggi (Sajali 2009). Menurut Borich & Tombari (1997) dalam
Sajali (2009), tahap kecerdasan sebenarnya hanya menyumbang 25% kepada
pencapaian akademik, sebaliknya lebih 75% adalah dipengaruhi oleh kompetensi
sosial seperti motivasi, kesihatan, kawalan sosial, kualiti pengajaran, emosi yang baik
dan sokongan keluarga. Ini menunjukkan bahawa keluarga mempunyai pengaruh yang
kuat terhadap pencapaian akademik pelajar. Kebanyakan pelajar yang cemerlang
akademik adalah berasal daripada keluarga yang menitikberatkan pendidikan dalam
keluarga (Kamarulzaman 2003). Oleh yang demikian, diharapkan hubungan yang
rapat antara keluarga dan sekolah dapat membantu pelajar untuk berjaya dalam
pelajaran.
Pengkaji seperti Joyce Epstein (2009) dalam bukunya School, Family and
Community Partnership : Your Handbook for Action telah menggariskan enam jenis
penglibatan ibu bapa yang dapat dianjurkan oleh pihak sekolah dalam usaha untuk
membantu meningkatkan pembelajaran pelajar. Berdasarkan teori yang dikemukakan
oleh beliau, sekolah sebenarnya sangat mempengaruhi tahap penglibatan ibu bapa
dalam menentukan pencapaian anak-anak mereka di sekolah. Saranan beliau, pelbagai
kaedah boleh dilaksanakan oleh pihak sekolah bagi mendapatkan kerjasama yang
semaksimum mungkin daripada ibu bapa. Teori ini mempunyai enam jenis
pendekatan iaitu keibubapaan, komunikasi, kesukarelawan, pembelajaran di rumah,
membuat keputusan dan penglibatan komuniti.
10
Menyedari pentingnya penglibatan ibu bapa dan guru dalam pendidikan

pelajar maka kajian ini perlu dilakukan terutamanya melalui perspektif sekolah dan
PIBG itu sendiri. Kajian yang dilakukan oleh penyelidik adalah bertujuan untuk
mengetahui sejauhmana usaha-usaha yang dilakukan oleh pihak sekolah dalam
mewujudkan penglibatan PIBG dalam pendidikan anak-anak. Di samping itu,
penyelidik beranggapan satu kajian perlu dijalankan bagi mendapat gambaran yang
jelas berkaitan peranan ibu bapa dan guru iaitu ahli PIBG terhadap pencapaian
akademik pelajar dalam peperiksaan Percubaan UPSR di Zon Bandar Muar.
1.5 KERANGKA TEORITIKAL
Kajian ini menggunakan Model School, Family and Community Partnership oleh
Joyce Epstein (2009) untuk mengenalpasti penglibatan ibu bapa dan guru-guru dan
kaitannya dengan pencapaian pelajar. Dalam model Epstein terdapat enam pendekatan
yang dikenalpasti untuk membangunkan hubungan antara sekolah, keluarga dan
komuniti iaitu keibubapaan, komunikasi, kesukarelawan, pembelajaran di rumah,
membuat keputusan dan penglibatan komuniti. Komunikasi antara rumah dan sekolah
serta aktiviti membantu anak belajar di rumah merupakan tingkah laku ibu bapa
berasaskan rumah. Manakala tingkah laku ibu bapa berasaskan sekolah pula terdiri
daripada aktiviti kesukarelawan ibu bapa di sekolah dan penyertaan mereka membantu
sekolah dalam membuat keputusan. Manakala penglibatan komuniti adalah berkaitan
dengan penyertaan komuniti setempat termasuk peranan yang dimainkan oleh ibu
bapa untuk membantu anak-anak dalam pendidikan.
Bagi konteks kajian ini, pengkaji menggunakan Model Epstein (2009)

penglibatan ibu bapa di rumah dan guru-guru di sekolah yang dapat diaplikasikan
melalui PIBG. Namun demikian, model yang dirujuk ini dibuat pengubahsuaian bagi
mencapai objektif kajian dan mengikut kesesuaian penglibatan ibu bapa dan guru-guru
dalam akademik pelajar. Justeru itu, hanya lima pendekatan yang digunakan iaitu
keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di rumah, membuat keputusan dan
penglibatan komuniti. Oleh yang demikian, bagi tujuan menjelaskan serta
11
menunjukkan perkaitan antara pemboleh ubah-pemboleh ubah kajian, satu kerangka

teoritikal kajian telah dibentuk. Pengkaji merujuk kepada kedua-dua teori seperti yang
dinyatakan untuk membina kerangka teoritikal. Penerangan berkenaan kerangka
teoritikal kajian dapat dilihat dalam Rajah 1.1 berikut.
Penglibatan
Ibu Bapa Ahli PIBG
Status Sosioekonomi
(SSE) Keibubapaan
Jantina
Komunikasi Pencapaian
Pendidikan Ibu Bapa
Pelajar
Pendapatan Ibu Bapa Pembelajaran
Di Rumah Keputusan
Guru Peperiksaan
Kelulusan Akademik Membuat
Keputusan
Kelulusan Ikhtisas
Pengalaman Penglibatan
Mengajar Komuniti
Rajah 1.1 Kerangka Teoritikal
Sumber: Adaptasi Model Epstein (2009), Teori Pertindanan Bulatan

Epstein (1988) dan Teori Ekologi Pembangunan Manusia
Bronfenbrenner (1979)
Rajah 1.1 menunjukkan faktor demografi terdiri daripada status SSE ibu bapa
seperti jantina, taraf pendidikan dan pendapatan. Manakala guru melibatkan
demografi seperti jantina, taraf pendidikan, kelulusan ikhtisas dan pengalaman
mengajar. Penglibatan ahli PIBG terhadap pencapaian pelajar menggunakan lima
pendekatan iaitu keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di rumah, membuat
keputusan dan penglibatan komuniti. Selain itu, untuk mengukur pencapaian pelajar
aspek yang dilihat ialah dari segi keputusan peperiksaan Percubaan UPSR 2013 yang
diperoleh daripada Unit Penilaian dan Peperiksaan Pejabat Pendidikan (PPD) Daerah
Muar Johor. Keputusan sebenar UPSR tidak dapat digunakan dalam kajian ini kerana
faktor masa yang menjadi kekangan kepada pengkaji untuk melaksanakan kajian
memandangkan keputusan UPSR hanya dikeluarkan oleh Lembaga Peperiksaan
Malaysia (LPM) pada bulan November.
12
1.6 KEPENTINGAN KAJIAN
Kajian ini dilaksanakan kepada ibu bapa pelajar Tahun 6 dan semua guru yang
mengajar mata pelajaran di kelas Tahun 6 sekolah-sekolah rendah di Zon Bandar
Muar. Kajian ini amat wajar dilaksanakan memandangkan kepentingannya kepada
mereka yang terlibat secara langsung atau tidak dalam bidang kepimpinan sekolah
seperti Guru Besar, guru-guru, ibu bapa dan Kementerian Pendidikan Malaysia.
Kajian ini mempunyai kepentingan kepada warga pendidik di sekolah dengan

menggalakkan ibu bapa untuk terlibat secara aktif di sekolah. Penyertaan ibu bapa
dalam PIBG serta aktiviti anjuran sekolah bukan sahaja dapat membantu guru
memperkembangkan potensi pelajar tetapi juga membantu sekolah dari aspek
membuat keputusan. Pihak sekolah juga dapat mengetahui strategi komunikasi dan
kolaborasi yang berkesan untuk menarik minat PIBG menyertai aktiviti yang
dianjurkan oleh sekolah. Bagi tujuan menyediakan program penglibatan ibu bapa
secara komprehensif, pihak sekolah perlu mengambil kira faktor SSE ibu bapa kerana
faktor tersebut boleh mempengaruhi tahap penglibatan ibu bapa di sekolah.
Sehubungan dengan itu, pihak sekolah perlu lebih banyak menganjurkan

program atau aktiviti berbentuk perkongsian ilmu dengan ibu bapa. Ini kerana
kepakaran, kemahiran dan pengalaman bermakna yang ada pada sesetengah ibu bapa
atau dalam kalangan profesional boleh dikongsi bersama untuk tujuan penambahan
ilmu dan percambahan minda. Pengaruh dan kepimpinan yang ada pada ibu bapa juga
boleh digunakan untuk membangunkan program pendidikan pelajar di sekolah.
Program penglibatan PIBG di sekolah juga dapat membantu ibu bapa

memperoleh kemahiran dan pengetahuan berkaitan anak-anak mereka di samping
menjimatkan kos, tenaga dan masa. Manakala guru-guru dapat mengenalpasti
peranan ibu bapa dan secara tidak langsung hubungan baik antara mereka dapat
dijalinkan demi kecemerlangan pelajar di sekolah. Pihak sekolah dengan kerjasama
13
PIBG dapat merancang dan melaksanakan program-program bagi peningkatan

akademik pelajar. Melalui pendekatan ini PIBG berpeluang untuk berinteraksi dan
berhubung serta berkongsi amalan-amalan terbaik (best practices) dengan sekolah.
Di samping itu, dapatan kajian ini juga dapat memberi maklumat-maklumat

yang penting kepada ibu bapa para pelajar. Maklumat ini diharapkan dapat
meningkatkan penglibatan ibu bapa dalam aspek-aspek keibubapaan, komunikasi,
pembelajaran di rumah, membuat keputusan dan penglibatan komuniti. Penglibatan
ibu bapa yang aktif sememangnya amat berguna dalam membantu untuk
meningkatkan pencapaian akademik anak-anak mereka. Kesedaran dalam kalangan
ibu bapa tentang kepentingan rakan kongsi boleh memberikan kebaikan kepada pihak
sekolah dan ibu bapa itu sendiri.
Akhir sekali adalah diharapkan dapatan dan penyataan daripada kajian ini akan
menjadi model dan inspirasi bagi merealisasikan hasrat Kementerian Pendidikan
Malaysia (KPM) untuk mewujudkan perkongsian dengan pihak ibu bapa bagi
memajukan sekolah sebagaimana inisiatif utama dalam PPPM 2013-2025 (KPM
2012a). Melalui maklumat-maklumat yang berguna ini juga maka daya tumpuan KPM
tidak hanya lagi terarah kepada perkara-perkara yang berkaitan dengan bahagian
kurikulum sahaja malahan perkara-perkara lain yang memainkan peranan penting
dalam meningkatkan pencapaian akademik pelajar seperti faktor SSE turut diberi
perhatian. Perkara-perkara yang dimaksudkan seperti menyalurkan bantuan kepada
pelajar yang menghadapi masalah disebabkan status SSE yang dihadapi oleh ibu bapa
mereka.
1.7 TUJUAN KAJIAN
Kajian ini bertujuan untuk mengenalpasti penglibatan ibu bapa dan guru (ahli PIBG)
terhadap pencapaian akademik pelajar di Zon Bandar Muar.
14
1.8 OBJEKTIF KAJIAN
i. Mengenalpasti tahap penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan, komunikasi,

pembelajaran di rumah, membuat keputusan dan penglibatan komuniti.
ii. Mengenalpasti tahap penglibatan guru dari segi keibubapaan, komunikasi,

pembelajaran di rumah, membuat keputusan dan penglibatan komuniti.
iii. Mengenalpasti hubungan antara penglibatan ibu bapa dengan pencapaian

pelajar.
iv. Mengenalpasti perbezaan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan,

komunikasi, pembelajaran di rumah, membuat keputusan dan penglibatan
komuniti berdasarkan jantina.
v. Mengenalpasti perbezaan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan,

komuniti berdasarkan taraf pendidikan.
vi. Mengenalpasti perbezaan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan,

komuniti berdasarkan pendapatan keluarga.
vii. Mengenalpasti perbezaan penglibatan guru dari segi keibubapaan, komunikasi,

pembelajaran di rumah, membuat keputusan dan penglibatan komuniti
berdasarkan jantina.
viii. Mengenalpasti perbezaan penglibatan guru dari segi keibubapaan, komunikasi,

berdasarkan taraf pendidikan.
ix. Mengenalpasti perbezaan penglibatan guru dari segi keibubapaan, komunikasi,

berdasarkan kelulusan ikhtisas.
15
x. Mengenalpasti perbezaan penglibatan guru dari segi keibubapaan, komunikasi,

berdasarkan pengalaman mengajar.
1.9 PERSOALAN KAJIAN
Penumpuan yang lebih jelas untuk menerangkan tujuan kajian, maka objektif-objektif
yang disebutkan di atas diperjelaskan lagi dalam bentuk persoalan kajian seperti
berikut.
i. Apakah tahap penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan, komunikasi,

pembelajaran di rumah, membuat keputusan dan penglibatan komuniti?
ii. Apakah tahap penglibatan guru dari segi keibubapaan, komunikasi,

pembelajaran di rumah, membuat keputusan dan penglibatan komuniti?
iii. Adakah terdapat hubungan antara penglibatan ibu bapa dengan pencapaian
pelajar?
iv. Adakah terdapat perbezaan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan,
komuniti berdasarkan jantina?
v. Adakah terdapat perbezaan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan,

komuniti berdasarkan taraf pendidikan?
vi. Adakah terdapat perbezaan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan,
komuniti berdasarkan pendapatan keluarga?
16
vii. Adakah terdapat perbezaan penglibatan guru dari segi keibubapaan,

komuniti berdasarkan jantina?
viii. Adakah terdapat perbezaan penglibatan guru dari segi keibubapaan,

komuniti berdasarkan taraf pendidikan?
ix. Adakah terdapat perbezaan penglibatan guru dari segi keibubapaan,

komuniti berdasarkan kelulusan ikhtisas?
x. Adakah terdapat perbezaan penglibatan guru dari segi keibubapaan,

komuniti berdasarkan pengalaman mengajar?
1.10 HIPOTESIS KAJIAN
Berikut adalah hipotesis kajian yang telah dibina dan perlu diuji dalam kajian ini.
Hipotesis tersebut adalah seperti berikut.
Hо1: Tidak terdapat hubungan yang signifikan antara penglibatan ibu bapa dengan
pencapaian pelajar.
Hо2: Tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa berdasarkan
jantina.
taraf pendidikan.
pendapatan keluarga.
17
Hо5: Tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru berdasarkan

jantina.
Hо6: Tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru berdasarkan taraf
pendidikan.

kelulusan ikhtisas.

pengalaman mengajar.
1.11 BATASAN KAJIAN
Kajian ini hanya melibatkan 18 buah sekolah rendah di Zon Bandar Muar yang telah
dipilih sebagai lokasi kajian yang mana kedudukan sekolah-sekolah ini terletak di
kawasan bandar. Selain daripada itu, disebabkan faktor masa, kewangan dan tenaga
yang terhad menyebabkan hanya sekolah di kawasan bandar yang terpilih dikaji.
Kajian ini tidak melibatkan sekolah persendirian dan sekolah jenis kebangsaan. Kajian
ini terhad kepada 278 orang ibu bapa pelajar Tahun 6 yang menduduki Ujian
Penilaian Sekolah Rendah (UPSR) dan 233 orang guru yang mengajar mata pelajaran
di kelas Tahun 6 sebagai sampel kajian. Sehubungan dengan itu, dapatan kajian ini
tidak menggambarkan keseluruhan keadaan. Pengkaji menggunakan soal selidik
sebagai instrumen dalam pengumpulan data. Oleh yang demikian dapatan kajian ini
adalah bergantung kepada kejujuran responden dalam memberi respon terhadap
penyataan-penyataan yang dikemukakan dalam soal selidik.
Kajian ini memberi tumpuan kepada aspek penglibatan ahli PIBG terhadap
pencapaian akademik pelajar dari segi lima pendekatan yang dikenalpasti iaitu
penglibatan komuniti. Kajian ini juga melihat pencapaian akademik pelajar dalam
Peperiksaan Percubaan UPSR dalam tahun 2013 di Zon Bandar Muar.
18
1.12 DEFINISI OPERASIONAL
Istilah-istilah yang digunakan dalam kajian diterangkan dalam bahagian ini.

Pengertian setiap istilah adalah berdasarkan kepada rujukan dan definisi yang dibuat
berdasarkan kajian penyelidik. Bagi memudahkan pemahaman dan penelitian definisi-
definisi berikut digunakan bagi menjelaskan maksud penglibatan PIBG terhadap
pencapaian akademik pelajar dari segi lima pendekatan berikut.
1.12.1 Keibubapaan
Menurut Reduan (2008) keibubapaan bermaksud ibu bapa dibantu dengan

menyediakan kemahiran melalui ceramah kekeluargaan dan sesi dialog bagi
memudahkan ibu bapa menyediakan suasana belajar yang baik di rumah. Manakala
menurut Suresh (2011), keibubapaan bermaksud ibu bapa memastikan perkembangan
psikologi pelajar berada dalam keadaan seimbang selain corak pembelajaran pelajar di
rumah dipantau malah mereka mempunyai pengetahuan bagaimana kemajuan anak-
anak dinilai. Merujuk kajian ini keibubapaan bermaksud ibu bapa dibantu dengan
menyediakan kemahiran keibubapaan melalui ceramah kekeluargaan dan sesi dialog,
memastikan perkembangan psikologi pelajar seimbang, corak pembelajaran pelajar di
rumah dipantau dan ibu bapa mempunyai pengetahuan bagaimana kemajuan anak-
anak mereka dinilai.
1.12.2 Komunikasi
Berdasarkan program Sarana Sekolah oleh KPM (2012b) komunikasi sekolah dan ibu
bapa bermaksud di mana sekolah menggunakan surat makluman bagi menerangkan
program-program akademik yang dilaksanakan di sekolah kepada ibu bapa. Selain itu,
sekolah bertanggungjawab menghubungi ibu bapa melalui surat mengenai Mesyuarat
Agung PIBG yang perlu dihadiri atau aktiviti-aktiviti kecemerlangan pelajar Tahun 6
19
yang perlu dihadiri oleh mereka di sekolah. Pihak sekolah juga perlu menghubungi
ibu bapa untuk memaklumkan sebarang masalah pembelajaran pelajar dan memberi
Buku Pelaporan kepada ibu bapa bagi melihat perkembangan prestasi akademik anak-
anak mereka dari semasa ke semasa. Maka dalam konteks kajian ini, komunikasi
bermaksud sekolah menggunakan surat makluman bagi menerangkan program-
program akademik yang dilaksanakan, menghubungi ibu bapa melalui surat mengenai
Mesyuarat Agung PIBG dan aktiviti-aktiviti kecemerlangan pelajar Tahun 6 yang
perlu dihadiri oleh mereka, memaklumkan sebarang masalah pembelajaran pelajar
serta memberi Buku Pelaporan kepada ibu bapa bagi melihat perkembangan prestasi
akademik anak-anak.
1.12.3 Pembelajaran di Rumah
Menurut Suresh (2011), pembelajaran di rumah didefinisikan sebagai sekolah

menggalakkan ibu bapa membantu anak-anak mereka menyiapkan tugasan dan
mengikut jadual atau kemahiran belajar yang betul di rumah. Selain itu, ibu bapa
berperanan membimbing anak-anak mereka dalam aktiviti pembacaan serta membantu
dalam masalah pembelajaran di rumah (Reduan, 2008). Maka dalam konteks kajian
ini, pembelajaran di rumah ialah di mana pihak sekolah menggalakkan ibu bapa
membantu pelajar menyiapkan tugasan di rumah, mengikut jadual atau kemahiran
belajar yang betul, membimbing pelajar dalam aktiviti pembacaan serta membantu
pelajar dalam masalah pembelajaran di rumah.
1.12.4 Membuat Keputusan
Menurut KPM (2012b) dalam Program Sarana Sekolah, membuat keputusan bersama
antara ibu bapa dan sekolah ialah di mana pihak sekolah menyediakan usul dalam
Mesyuarat Agung PIBG dan mengkaji maklum balas daripada ibu bapa. Maklum
balas ini perlu dikaji dengan mengambil tindakan sewajarnya dalam memastikan
setiap permasalahan yang timbul dapat diselesaikan. Selain itu, pihak sekolah juga
20
perlu mendapatkan pandangan PIBG dalam merancang aktiviti-aktiviti sekolah serta

membantu dalam usaha meningkatkan peratus akademik pelajar. Malah pihak sekolah
melibatkan ibu bapa dalam aktiviti pembelajaran pelajar seperti membuat tugasan
(kerja kursus) Tahun 6. Dalam konteks kajian ini membuat keputusan bermaksud
pihak sekolah mengkaji maklum balas (usul) daripada ibu bapa dalam Mesyuarat
Agng PIBG seterusnya mengambil tindakan sewajarnya, mendapatkan pandangan
PIBG dalam merancang aktiviti-aktiviti sekolah, meningkatkan peratus akademik
pelajar dan melibatkan ibu bapa dalam aktiviti pembelajaran pelajar seperti membuat
tugasan (kerja kursus) Tahun 6.
1.12.5 Penglibatan komuniti
Menurut KPM (2012b) dalam Program Sarana Sekolah, penglibatan komuniti

bermaksud pihak sekolah mempunyai PIBG yang aktif untuk membantu pelajar
meningkatkan akademik mereka. Selain itu, ahli komuniti juga dapat memberi
kesedaran tentang amalan keselamatan diri pelajar melalui Ceramah Keselamatan oleh
pihak polis dan bomba. Penglibatan komuniti juga turut didefinisikan sebagai
meminta kerjasama ahli komuniti memberi pendedahan kepada pelajar tentang kerjaya
(masa depan) melalui Ceramah Kerjaya. Dalam konteks kajian ini, penglibatan
komuniti bermaksud pihak sekolah mempunyai PIBG yang aktif, ahli komuniti
memberi kesedaran tentang amalan keselamatan diri pelajar melalui Ceramah
Keselamatan oleh pihak polis dan bomba serta melibatkan komuniti dalam memberi
pendedahan kepada pelajar tentang kerjaya (masa depan) melalui Ceramah Kerjaya.
1.13 RUMUSAN
Bab ini membincangkan keperluan ahli PIBG (ibu bapa dan guru) dalam membantu
meningkatkan pencapaian akademik pelajar di Zon Bandar Muar. Sehubungan dengan
itu, pengkaji menjelaskan rasional kajian ini dilaksanakan terhadap ahli PIBG iaitu
bagi meningkatkan prestasi pelajar terutama dalam peperiksaan umum seperti UPSR.
21
Namun begitu, terdapat permasalahan sebenar yang berlaku dalam usaha untuk
melibatkan ahli PIBG ke arah mencapai kecemerlangan pelajar di sekolah. Oleh yang
demikian, satu kerangka teoritikal kajian dibina berpandukan Model School, Family
and Community Partnership oleh Joyce Epstein (2009) melalui lima pendekatan yang
digunakan iaitu keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di rumah, membuat
keputusan dan penglibatan komuniti.
22
BAB II
ULASAN LITERATUR
2.1 PENGENALAN
Penglibatan ibu bapa dalam pendidikan anak-anak di sekolah mempunyai kesan

positif kepada pelajar, ibu bapa dan guru. Pelajar akan merasakan pembelajaran bukan
sahaja diperoleh daripada guru di sekolah tetapi boleh diteruskan di rumah. Di
samping itu, guru akan dapat mengembangkan peranan profesional mereka sebagai
pemudahcara pembelajaran kepada ibu bapa dan komuniti. Manakala ibu bapa pula
boleh menambah pengetahuan, kemahiran dan keyakinan untuk membantu
pembelajaran anak-anak mereka terutama di rumah melalui taklimat dan perkongsian
ilmu yang dilaksanakan oleh pihak sekolah. Oleh itu, pengurusan sekolah perlu
menyediakan program kerjasama yang terancang yang menfokuskan sekolah sebagai
satu institusi yang memerlukan hubungan di antara guru dan ibu bapa menurut Mohd
Fuad (2012).
Fungsi utama penubuhan PIBG di sekolah ialah menjaga kebajikan pelajar dan
guru. PIBG juga berperanan memberi sumbangan untuk perkembangan sekolah
menerusi kegiatan akademik, kebajikan dan sosial seperti dinyatakan dalam Pekeliling
Ikhtisas Bilangan 5/2001 dalam Rajiee Hadi (2010). Beliau juga menyatakan semua
pihak khususnya KPM berhasrat penglibatan PIBG dengan pengurusan sekolah berada
pada tahap terbaik dan berkesan. Bahkan semua pihak mengharapkan hubungan yang
23
harmonis dan sesuai dengan tujuan penubuhan PIBG menjadi jambatan penghubung
antara rumah dengan sekolah. Ini kerana sekolah memerlukan banyak bantuan dan
sokongan daripada ibu bapa dan komuniti untuk meringankan beban yang ditanggung
oleh mereka dalam menjayakan tanggungjawab yang dipikul untuk mendidik pelajar
(Suresh 2012).
Menurut Reduan (2008), kebiasaannya penglibatan ibu bapa dalam pendidikan

anak-anak mereka di sekolah pada masa lalu diukur berdasarkan jumlah bilangan
mereka hadir dalam majlis-majlis dan aktiviti-aktiviti sekolah. Begitu juga persepsi
guru terhadap ibu bapa dan pengaruh mereka amat penting disebabkan penglibatan
mereka dalam mendidik anak-anak di sekolah. Ini seolah-olah wujud hubungan
timbal-balik di antara sekolah dengan rumah. Kedua-dua pihak perlu memperbaiki
komunikasi agar dapat mempengaruhi perkembangan diri pelajar.
2.2 KONSEP PENGLIBATAN IBU BAPA DALAM PENDIDIKAN
Hubungan yang berkualiti dan berkesan antara pihak sekolah dengan ibu bapa
merupakan faktor penentu kecemerlangan sesebuah sekolah. Menurut Abdul Rafie
(2007) sekolah perlu mempunyai jaringan hubungan yang mantap dan akrab dengan
ibu bapa untuk kejayaan sistem pendidikan. Manakala menurut Alimuddin (2006)
pula, jaringan kerjasama ibu bapa dan sekolah memainkan peranan penting yang boleh
menjadikan sekolah itu hebat dan berjaya. Menurut beliau lagi, pihak sekolah perlu
mengorak langkah terlebih dahulu seperti menjemput ibu bapa ke sekolah untuk
memberi motivasi atau sokongan kepada guru-guru dan pelajar.
Pihak sekolah perlu sedar bahawa terdapat banyak pendekatan yang boleh
digunakan untuk menjalin hubungan dan kerjasama dengan ibu bapa. Menurut Zainon
dan Ahmad (2008) pihak sekolah boleh melibatkan ibu bapa untuk membantu sekolah
membanteras masalah gejala sosial di dalam atau di luar sekolah. Oleh yang demikian,
pihak sekolah perlu merancang dan melaksanakan program atau aktiviti yang boleh
menjalinkan kerjasama dengan ibu bapa untuk meningkatkan prestasi pelajar ke arah
24
pencapaian akademik yang cemerlang. Selain meningkatkan akademik, kerjasama ini

diharap dapat mengukuhkan kesefahaman dan kolaborasi antara pihak sekolah dan ibu
bapa ke arah kecemerlangan akademik pelajar.
Pendapat ini turut disokong oleh Ho Sui-Chu dan Willms dalam Suresh Kumar
(2011), kajian-kajian berskala besar tentang pencapaian akademik dalam dekad ini
menumpukan perhatian kepada pelbagai ukuran praktis ibu bapa di rumah dan
penglibatan ibu bapa di sekolah. Menurut mereka, kebanyakan pengkaji-pengkaji
terdahulu mendapati penglibatan ibu bapa di rumah dan di sekolah dapat memberi
kesan yang positif kepada pencapaian anak-anak. Sebaliknya, penglibatan ibu bapa
yang kurang dalam pendidikan anak-anak akan menjejaskan pencapaian pendidikan
mereka menurut Mulkey et al. (1992) dalam Suresh (2011). Realitinya, penglibatan
ibu bapa dalam pendidikan anak-anak amat bermakna kepada seseorang anak yang
berada pada peringkat persekolahan.
Kajian oleh Sharer & Walls dalam Sajali (2009) untuk melihat kesan
penglibatan ibu bapa ke atas bacaan dan Matematik bagi 74 orang pelajar yang berada
dalam gred 8. Kajian mereka telah menggunakan ibu bapa pelajar-pelajar sebagai
sampel kajian. Para ibu bapa pelajar diminta untuk hadir dalam sesi pembelajaran di
sekolah dan daripada situ mereka telah belajar tentang penglibatan yang aktif terhadap
anak-anak mereka. Dapatan daripada kajian mereka menunjukkan bahawa penglibatan
ibu bapa adalah faktor signifikan yang boleh mempengaruhi kejayaan dalam
pencapaian pelajar dalam bacaan dan Matematik.
Berdasarkan penerangan di atas, dapat disimpulkan bahawa rangsangan ibu

bapa untuk melibatkan diri dalam pola pembelajaran anak-anak bergantung kepada
faktor yang mempunyai intervensi antara satu sama lain seperti aspirasi dan hubungan
mereka dengan pihak sekolah. Oleh itu, peranan ibu bapa dalam mencorakkan
pendidikan anak-anak mereka tidak dapat dinafikan kepentingannya di samping
peranan guru yang boleh diklasifikasikan sebagai usaha dan ikhtiar paling efektif
dalam menjana kecemerlangan pelajar di sekolah.
25
2.3 KONSEP KECEMERLANGAN DAN PENCAPAIAN DALAM

AKADEMIK
Dalam abad ke-21, peranan sekolah sebagai institusi sosial semakin penting kerana
sekolah hari ini semestinya melahirkan pelajar yang mempunyai kemampuan bersaing
(Ahmad Azmey 2011). Bagi melahirkan pelajar yang cemerlang, pendidikan harus
bersifat holistik yang berpaksikan kepada Falsafah Pendidikan Kebangsaan.
Kecemerlangan membawa erti seseorang bukan sahaja memiliki ilmu pengetahuan
dan kemahiran yang berguna dan relevan dengan kehidupan tetapi juga memiliki
peribadi yang mulia.
Menurut Rusni (2005) dalam Suzana (2012) mendefinisikan pencapaian

akademik sebagai skor-skor atau gred-gred yang dicapai oleh pelajar dalam sesuatu
ujian atau peperiksaan yang standard. Pencapaian ini adalah kemampuan pelajar-
pelajar mendapat gred yang baik bagi sesuatu mata pelajaran yang diambil. Manakala
Sajali (2009) berpendapat kejayaan atau pencapaian pelajar-pelajar terletak pada kadar
di mana pelajar itu memahami dan menyelesaikan tugasan dengan betul. Pencapaian
akademik memberi maksud kemampuan dan kebolehan pelajar dalam menerima dan
menguasai pelajaran yang dipelajari di sekolah. Ini bermaksud pencapaian merupakan
kejayaan yang diperolehi oleh para pelajar dalam peperiksaan yang diadakan di
sekolah.
Sehubungan dengan itu, beliau berpendapat bahawa pencapaian yang

diperoleh oleh seseorang dalam satu-satu peperiksaan atau ujian tertentu lazimnya
dijadikan sebagai ukuran kecemerlangan akademik. Ini adalah kerana markah yang
diperoleh dapat dibandingkan dengan sasaran. Semakin tinggi markah yang diperolehi
pelajar maka semakin dekat untuk mencapai tahap yang dikatakan cemerlang. Ini
termasuk pencapaian yang diperoleh seseorang dalam peperiksaan atau ujian tertentu.
Markah yang diperoleh dapat dibandingkan dengan sasaran markah yang ditetapkan
oleh guru atau individu itu sendiri. Menurut beliau lagi, faktor-faktor yang
mempengaruhi pencapaian dan kecemerlangan pelajar ialah personaliti atau sahsiah
yang dibentuk melalui asuhan dan didikan yang diterima di rumah sehingga ke alam
26
persekolahan. Justeru, kekuatan hubungan sekolah dengan ibu bapa adalah saling
bergantungan dan saling mengharapkan antara satu sama lain. Oleh yang demikian,
kecemerlangan dalam pendidikan amat dituntut agar seiring dengan arus perubahan
yang berlaku di seluruh dunia.
Manakala menurut Zainon & Ahmad (2008) hubungan yang berkualiti dan
berkesan antara pihak sekolah dengan ibu bapa merupakan faktor penentu
kecemerlangan sekolah. Pendapat ini turut disokong oleh Lim (2011) menyatakan
kejayaan akademik sesebuah sekolah seperti pengurusan organisasi, pengurusan
kurikulum, pengurusan sumber manusia, pembentukan iklim sekolah dan pelaksanaan
program motivasi dapat membantu pencapaian akademik pelajar. Justeru itu, pihak
pengurusan sekolah perlu mewujudkan inisiatif dalam merapatkan hubungan antara
rumah dan komuniti iaitu melalui penglibatan PIBG. Memetik pandangan Dato‟ Hj.
Abdul Rafie Bin Mahat, mantan Ketua Pengarah Pendidikan Malaysia dalam Mohd
Salleh (2004) menyatakan :
Hubungan tiga dimensi iaitu sekolah, rumah dan komuniti perlu diberi
penekanan. Ketiga-tiga entiti ini perlu ada hubungan yang mantap dan akrab
kerana kejayaan sistem pendidikan negara bergantung kepada sejauhmana
ketiga-tiga elemen ini dapat berfungsi, saling melengkapi dan bantu membantu
antara satu sama lain.
Faktor penting dalam pencapaian akademik dan kecemerlangan pendidikan di

sekolah ialah perasaan kesungguhan seseorang pelajar tentang tanggungjawabnya
terhadap matlamat yang telah ditetapkannya sendiri. Dalam kajian ini, pencapaian
akademik pelajar diukur adalah berdasarkan keputusan yang diperolehi dalam
peperiksaan Percubaan Ujian Penilaian Sekolah Rendah (UPSR) di Zon Bandar Muar
bagi tahun 2013. Pencapaian akademik pelajar juga dinilai berdasarkan pencapaian
dalam lima subjek teras iaitu Bahasa Melayu (Pemahaman), Bahasa Melayu
(Penulisan), Bahasa Inggeris, Matematik dan Sains. Penerangan keputusan percubaan
UPSR 2013 di Zon Bandar Muar dapat dilihat seperti Jadual 2.1 berikut.
27
Jadual 2.1 Keputusan Percubaan UPSR Zon Bandar Muar 2013
Tahun Bilangan Calon Peratus Menguasai (%) Peratus Cemerlang (%)
2013 997 66.8 3.0
Sumber : Pejabat Pendidikan Daerah (PPD) Muar 2013
Jadual 2.1 menunjukkan peratus mata pelajaran dalam peperiksaan Percubaan

UPSR di Zon Bandar Muar mendapati bilangan menguasai adalah besar berbanding
bilangan peratus yang mendapat keputusan cemerlang. Pencapaian akademik yang
dimaksudkan oleh pengkaji adalah keupayaan dan kemampuan pelajar untuk
mendapatkan markah yang baik bagi setiap mata pelajaran yang diuji, Secara
operasinya penentuan pencapaian akademik dalam kajian ini bermaksud pencapaian
pelajar dalam Peperiksaan Percubaan UPSR yang diduduki oleh mereka. Oleh yang
demikian, pengkaji membuat kajian tentang pencapaian akademik pelajar dan faktor-
faktor yang mempengaruhi akan diperinci dengan lebih mendalam terutama dari aspek
peranan PIBG. Selain itu, pengkaji ingin melihat kesignifikan program yang dirancang
oleh PIBG terhadap pencapaian pelajar. Oleh yang demikian, ibu bapa pelajar Tahun 6
dan guru-guru yang mengajar di kelas Tahun 6 sekolah rendah Zon Bandar Muar telah
dipilih untuk menjadi responden dalam kajian ini. Manakala Jadual 2.2 berikut
merupakan pencapaian dalam mata pelajaran yang diambil dan dilaporkan mengikut
peringkat serta menjadi ukuran dalam menilai pencapaian pelajar di sekolah rendah.
Jadual 2.2 Pencapaian Mata Pelajaran Pelajar Sekolah Rendah ( Tahun 6 )
MARKAH PERINGKAT TAKRIFAN
80 – 100 A Sangat Baik
60 – 79 B Baik
40 – 59 C Sederhana
20 – 39 D Lemah
0 – 19 E Sangat Lemah
Sumber : Lembaga Peperiksaan Malaysia, KPM 2010

28
2.4 MODEL KAJIAN
2.4.1 Model Epstein
Berdasarkan model Epstein (2009), penglibatan ibu bapa amat penting dan bergantung
kepada peranan sekolah. Selain itu peranan serta kerjasama yang ditunjukkan oleh
komuniti dan masyarakat mempengaruhi tahap penglibatan ibu bapa dalam
menentukan pencapaian anak-anak mereka. Oleh itu, pelbagai kaedah boleh
dilaksanakan oleh pihak sekolah bagi mendapatkan kerjasama yang semaksimum
mungkin daripada ibu bapa. Teori ini mempunyai enam jenis pendekatan namun
dalam konteks kajian ini, pengkaji hanya menggunakan lima jenis pendekatan iaitu
keibubapaan, komunikasi, pembelajaran anak di rumah, membuat keputusan dan
penglibatan komuniti.
i. Keibubapaan (Parenting)
Corak atau gaya ibu bapa mendidik anak-anak di rumah banyak mempengaruhi
personaliti dan pencapaian anak-anak, baik dari segi akademik, sahsiah, emosi dan
juga sosial (Halimah 2012). Didikan sempurna daripada ibu bapa secara langsung
dapat mempengaruhi pencapaian anak-anak. Pembelajaran anak-anak yang berkesan
amat bergantung kepada perkembangan emosi anak-anak yang sihat. Menurut Epstein
(2009) ibu bapa boleh melibatkan diri dalam aspek keibubapaan dengan menyediakan
keperluan asas kepada anak-anak seperti makanan, pakaian, perlindungan, menjaga
kesihatan dan keselamatan mereka. Setiap ibu bapa seharusnya dapat menyediakan
tempat dan meluangkan masa untuk anak-anak bagi melakukan kerja sekolah di
rumah. Sekiranya ibu bapa tidak dapat melaksanakan tanggungjawab mereka maka
pihak sekolah perlu memainkan peranan untuk menyedarkan tanggungjawab melalui
program-program khas yang dapat membantu bagi menyedarkan mereka.
29
Menurut Diana Baumrind (1971) dalam Halimah (2012) mendapati gaya

keibubapaan yang autoritatif ialah tegas tetapi penyayang dan konsisten. Ibu bapa
jenis ini suka menerangkan sebab-sebab setiap peraturan yang diadakan. Mereka
mempunyai jangkaan yang tinggi terhadap anak-anak tetapi sentiasa memberikan
bantuan dan sokongan moral. Kesannya, anak-anak memperoleh kecemerlangan
dalam akademik dan berinisiatif untuk melakukan sesuatu. Oleh yang demikian, pihak
sekolah perlu mewujudkan kerjasama yang baik dengan ibu bapa melalui
perbincangan dan mesyuarat yang diadakan.
Jelas di sini pihak sekolah melalui PIBG perlu membantu ibu bapa dengan
menyediakan pelbagai bentuk bantuan seperti kemahiran keibubapaan, ilmu
perkembangan psikologi anak-anak serta membantu ibu bapa menyediakan suasana
yang dapat memudahkan anak-anak belajar dengan lebih baik di rumah. Melalui
program berbentuk pendidikan yang diberi, pihak sekolah dapat membantu ibu bapa
membuat pilihan yang tepat untuk membantu pembelajaran anak-anak mereka.
ii. Komunikasi (Communicating)
Komunikasi yang baik boleh memberi kesan kepada orang yang berinteraksi. Oleh itu
pihak sekolah perlu mewujudkan komunikasi yang baik untuk menggalakkan
penglibatan ibu bapa di sekolah. Menurut Epstein (2009) sekolah bertanggungjawab
memaklumkan kepada ibu bapa tentang aktiviti-aktiviti sekolah dan pencapaian
pelajar-pelajarnya. Pihak sekolah boleh menghubungi ibu bapa bagi memaklumkan
sebarang aktiviti sekolah melalui kalendar sekolah, jadual, surat edaran, membuat
temujanji dan melalui telefon.
Pencapaian para pelajar boleh diketahui oleh ibu bapa melalui rekod kemajuan
pelajar, keputusan ujian dan peperiksaan serta perjumpaan di antara guru-guru dengan
ibu bapa yang terlibat (Epstein 2009). Dalam mempersiapkan generasi muda
menghadapi keperluan abad ke-21, KPM telah menyediakan kemudahan kepada ibu
bapa mengakses atas talian untuk melihat kemajuan anak-anak di sekolah melalui
Sistem Analisis Peperiksaan Sekolah (SAPS) yang telah dilaksanakan pada tahun
2011. Melalui sistem ini, ibu bapa boleh mengetahui pencapaian anak-anak mereka
30
dan ini memudahkan perbincangan dengan guru dilakukan terutama pada Hari
Terbuka yang dianjurkan oleh pihak sekolah.
Pihak sekolah berusaha berkomunikasi secara berkesan dengan ibu bapa

melalui pelbagai cara dan media dalam usaha untuk membantu pembelajaran pelajar.
Pihak sekolah menggunakan surat makluman bagi menerangkan program-program
akademik yang dilaksanakan di sekolah atau pun guru menerangkan kepada ibu bapa
tentang perkembangan prestasi semasa anak-anak mereka semasa perjumpaan dengan
guru (Reduan 2008).
iii. Pembelajaran di Rumah (Learning at Home)
Menurut Reduan (2008) aktiviti pembelajaran pelajar di rumah memerlukan sokongan

serta dorongan daripada ibu bapa. Pihak sekolah perlu memberikan pengetahuan
kepada ibu bapa bagi membantu mereka membimbing pelajar semasa aktiviti
pembelajaran di rumah. Penglibatan ibu bapa dalam aktiviti pembelajaran pelajar di
rumah dapat merapatkan hubungan di antara ibu bapa, membina sikap positif pelajar
terhadap tugasan yang diberikan serta menyedarkan ibu bapa tentang pentingnya
sokongan, dorongan dan bimbingan kepada anak-anak mereka (Epstein 2009).
Pendapat ini turut disokong oleh Deslandes dan Bertrand (2005) dalam Abd. Razak &
Noraini (2011) menyatakan penglibatan ibu bapa dalam pendidikan anak-anak tidak
semestinya penyertaan secara langsung. Ianya boleh juga berlaku secara tidak
langsung dan penglibatan itu sendiri tidak hanya terhad di sekolah sahaja sebaliknya
boleh juga berlaku di rumah.
Kajian oleh Epstein (2009) mendapati guru-guru membantu ibu bapa

melibatkan diri dalam aktiviti pembelajaran pelajar di rumah dalam aktiviti
pembacaan yang dilakukan sama ada oleh ibu bapa atau pelajar, menggalakkan ibu
bapa membawa kanak-kanak ke perpustakaan dan memberikan bantuan dari segi
bahan pengajaran yang boleh digunakan oleh ibu bapa semasa aktiviti pembelajaran di
rumah. Dapatan kajian beliau mendapati pentadbir sekolah mengadakan bengkel
tentang cara-cara mengendalikan aktiviti pembelajaran anak-anak semasa di rumah,
menyediakan bahan serta memberikan bantuan yang diperlukan oleh keluarga seperti
31
bahan pengajaran, bilik untuk ibu bapa berbincang dengan guru dan ibu bapa yang
lain. Dalam hal ini, pihak ibu bapa dapat berkongsi idea dengan pihak sekolah bagi
menyediakan strategi yang sesuai bagi penambahbaikan kerja rumah anak-anak
mereka. Selain itu, pihak sekolah juga boleh menyediakan maklumat tentang jenis-
jenis kemahiran yang diperlukan untuk belajar di rumah.
iv. Membuat Keputusan (Decision Making)
Menurut Reduan (2008) sekolah mempunyai lembaga jawatankuasa yang

bertanggungjawab dalam membangunkan sekolah. Ahli jawatankuasa terdiri daripada
pentadbir, guru-guru, keluarga dan komuniti yang lain. Mereka memainkan peranan
dalam memberikan idea-idea untuk tujuan pembangunan sekolah. Kerjasama dan
hubungan erat antara pihak sekolah dan ibu bapa memainkan peranan penting
memberi aspirasi bagi melahirkan pelajar cemerlang di sekolah. Menurut Yahya Don
(2007) semasa Tun Hussein Onn menjadi Menteri Pendidikan beliau mengarahkan
setiap sekolah menubuhkan Persatuan Ibu Bapa dan Guru (PIBG). Ini kerana
pencapaian pelajar lebih bermakna apabila kaum keluarga mereka juga turut terlibat
dalam mencapai kejayaan anak-anak mereka. Apabila wujud masalah yang berkaitan
dengan pelajar, mereka dapat berbincang dan membuat keputusan bagi menyelesaikan
serta menangani masalah bersama-sama.
Melalui penglibatan ibu bapa dalam membuat keputusan memberi kesan dari
segi kesedaran pelajar tentang kepentingan ibu bapa mereka melibatkan diri dalam
pembelajaran mereka, menimbulkan rasa tanggungjawab dalam diri ibu bapa untuk
membangunkan sekolah serta menimbulkan rasa kesedaran dalam kalangan guru
tentang kepentingan penglibatan ibu bapa dalam pembentukan polisi dan keputusan-
keputusan yang dibuat di sekolah (Epstein 2009).
Pihak sekolah juga melibatkan ibu bapa sebagai rakan kongsi dalam
pembuatan keputusan dalam beberapa aspek di sekolah. Misalnya di dalam
penganjuran beberapa aktiviti, mesyuarat jawatankuasa bersama dalam program
sekolah seperti program peningkatan akademik dan sumber tenaga untuk mengadakan
32
ceramah motivasi terutama ibu bapa yang mempunyai kepakaran dalam bidang-
bidang tertentu.
v. Penglibatan komuniti (Collaborating with the Community)
Hubungan baik sekolah dengan masyarakat setempat dapat diwujudkan dengan

melibatkan pihak jabatan kerajaan, swasta atau badan-badan lain dalam pelbagai
program di sekolah. Selain itu, pihak sekolah juga boleh mendidik pelajar dan
keluarga mereka tentang cara-cara menjadi warganegara yang baik. Kesedaran tentang
perlunya penglibatan di antara sekolah dan perkhidmatan sosial penting kerana
melalui kerjasama serta permuafakatan yang diadakan dapat menyediakan
perkhidmatan bersepadu bagi kepentingan semua. Kolaborasi yang wujud di antara
ibu bapa, komuniti dan pihak sekolah dapat memberi kesan dari segi kesedaran pelajar
tentang kerjaya dan masa depan malah membolehkan ibu bapa berinteraksi dengan ibu
bapa lain untuk berbincang pembelajaran terbaik untuk anak-anak mereka.
Menurut Lim (2011) kejayaan sesebuah sekolah dalam bidang akademik

banyak dipengaruhi oleh kekuatan dan kerjasama serta komitmen antara sekolah
dengan komuniti. Menurut beliau, setiap jenis penglibatan komuniti memerlukan
pendekatan yang berbeza. Setiap satunya mempunyai cabaran tersendiri yang perlu
ditangani supaya penglibatan sepenuhnya dapat diwujudkan. Selain itu,
pengubahsuaian aspek-aspek tertentu amat diperlukan supaya penglibatan yang
dilakukan bersesuaian dengan latar belakang keluarga dan masyarakat setempat.
Setiap jenis penglibatan akan membawa kesan yang berbeza sama ada terhadap
pelajar, ibu bapa, amalan pengajaran guru dan iklim sekolah. Sehubungan dengan itu,
pihak sekolah perlu membuat pilihan yang tepat supaya penglibatan ibu bapa dan
komuniti dapat membantu pencapaian pelajar yang menjadi matlamat utama sekolah
dan juga ibu bapa.
33
2.5 TEORI KAJIAN
2.5.1 Teori Pertindanan Bulatan Epstein (Overlapping Spheres of Influence)
Menurut Oswald et al. dalam Reduan (2008) menyatakan hubungan di antara sekolah
dan keluarga dilihat dari dua perspektif teoritikal iaitu alokasi dan teori sosialisasi.
Teori alokasi menekankan perbezaan pelajar dalam pendidikan formal mengikut
kumpulan keupayaan dan sifat-sifat sekolah yang aktif dan keluarga yang pasif.
Manakala teori sosialisasi memberi penekanan bagaimana keluarga menyediakan
kanak-kanak dengan sifat-sifat linguistik dan kognitif yang merangsang kemajuan
pelajar di sekolah. Teori ini menunjukkan keluarga sebagai aktif dan sekolah sebagai
pasif.
Manakala pengaruh teoritikal spera-spera atau bulatan-bulatan yang bertindan

(Epstein 2009) menekankan anak-anak akan lebih berjaya apabila ibu bapa dan
sekolah berkongsi matlamat yang sama dan apabila mereka bekerjasama. Sekolah-
sekolah yang berlandaskan teori ini menggalakkan komuniti untuk bekerjasama dalam
membantu pembelajaran pelajar. Penerangan terperinci mengenai peranan keluarga,
sekolah dan komuniti dapat diperjelaskan dalam Rajah 2.1 berikut.
Struktur Luaran
TEKANAN D
Pengalaman
Falsafah
Amalan Komuniti
Komuniti
Keluarga Sekolah
TEKANAN B TEKANAN C
Pengalaman Pengalaman
Falsafah Falsafah
Amalan Keluarga Amalan Sekolah
TEKANAN A
Masa/Umur/Peringkat Gred
Rajah 2.1 Teori Pertindanan Bulatan Penglibatan Keluarga, Sekolah dan Komuniti
Dalam Pendidikan Anak-Anak
Sumber : Epstein 1988
34
Rajah 2.1 menunjukkan sebahagian daripada aktiviti ibu bapa dan sebahagian
daripada aktiviti komuniti dilaksanakan dengan bebas dalam kawasan yang tidak
bertindan. Tidak semua aktiviti sekolah melibatkan ibu bapa ataupun komuniti. Walau
bagaimanapun, sesetengah aktiviti dianjurkan bersama-sama oleh kedua-dua pihak
atau lebih daripada itu. Kawasan yang bertindan dalam model menunjukkan ruangan
di mana ibu bapa dan sekolah, atau sekolah, ibu bapa dan komuniti berkongsi
tanggungjawab untuk aktiviti yang membantu perkembangan pelajar dan pendidikan.
Spera-spera atau bulatan-bulatan yang bertindan menunjukkan sekolah, ibu

bapa dan komuniti mungkin boleh bercantum bersama-sama agar lebih luas ruang dan
banyak aktiviti bersama atau dipisahkan agar dijarakkan supaya kurang ruang dan
aktiviti bersama yang sedikit. Banyak mana aktiviti yang dikongsi bersama oleh
sekolah, ibu bapa dan komuniti bergantung kepada perspektif dan tindakan guru, ibu
bapa dan pihak lain dalam komuniti. Syarat-syarat sentiasa berubah-ubah mengikut
masa. Sebagai contoh apabila ibu bapa dan guru bekerja ke arah matlamat yang sama
untuk pelajar, kedua-dua spera atau bulatan rumah dan sekolah akan tertolak dan
bercantum bersama. Apabila sekolah dan ibu bapa mengelakkan daripada berhubung
dan tidak bekerjasama, spera atau bulatan tersebut akan semakin terpisah atau
bertambah jarak. Kebiasaannya apabila pelajar semakin meningkat usia, pengaruh
spera akan terpisah jika ibu bapa merasakan kurang mampu untuk membantu anak-
anak mereka dan jika sekolah mengandaikan ibu bapa kurang berpengaruh atau
kurang berminat untuk membantu.
Teori pengaruh spera-spera yang bertindan juga termasuk model luaran yang
mengenal pasti interaksi interpersonal dalam kalangan ibu bapa, anak-anak, guru dan
ahli dalam komuniti (Epstein 1988). Perubahan mungkin wujud di peringkat institusi
apabila sekolah menjemput semua keluarga atau komuniti ke sesuatu upacara atau
majlis. Set struktur luaran pelajar berada di tengah-tengah model sebagai watak utama
dalam pembelajaran dan sebagai alasan mengapa ibu bapa dan guru berkomunikasi
sesama mereka.
35
Oleh itu, sebarang perubahan dalam aktiviti mungkin dirancang dan

dilaksanakan dengan baik atau sebaliknya bagi mendapatkan hasil yang positif atau
negatif. Walau bagaimanapun jika berjaya, interaksi dan hubungan sosial berkembang
dalam kalangan rakan kongsi dalam pendidikan dan akan menjana „social capital‟
yang mungkin digunakan bagi faedah pelajar, ibu bapa, sekolah dan komuniti (Epstein
2009). Sebagai contoh, ibu bapa mungkin berjumpa dan berinteraksi dengan ibu bapa
lain bagi mendapatkan maklumat, idea dan sumber-sumber lain tentang pendidikan
serta memberi pedoman penglibatan mereka di sekolah dan di rumah.
Justeru itu, sekiranya hubungan yang positif berlaku dalam kalangan mereka,
maka lebih ramai pelajar akan menerima mesej dan jangkaan yang tinggi daripada
mereka yang berada di sekelilingnya tentang pentingnya sekolah, kehadiran yang baik,
membuat kerja rumah dan baik tingkah laku. Justeru, hubungan ini dapat
menghasilkan „keluarga suka sekolah‟ di mana guru menjemput ibu bapa dan rakan
kongsi komuniti dan melayan setiap pelajar sebagai seorang individu dan „sekolah
suka keluarga‟ di mana ibu bapa membimbing anak-anak mereka bagi memenuhi
peranan mereka dan bertanggungjawab kepada pelajar menurut Epstein (1995) dalam
Reduan (2008).
2.5.2 Teori Ekologi Pembangunan Manusia Bronfenbrenner
Teori yang menjadi asas kepada kajian-kajian dalam bidang sosiologi ialah Teori
Ekologi. Teori ini diasaskan oleh Urie Bronfenbrenner (1979) yang telah mengkaji
bagaimana manusia berinteraksi dengan persekitaran mereka dan mendapati faktor-
faktor persekitaran sama ada di dalam atau di luar rumah sangat mempengaruhi
perkembangan seseorang kanak-kanak. Beliau membahagikan persekitaran ekologikal
tersebut kepada lima sistem iaitu sistem mikro, sistem meso, sistem ekso, sistem
makro dan sistem krono yang berinteraksi antara satu sama lain bersama
perkembangan kanak-kanak. Penerangan sistem tersebut dapat diterangkan seperti
berikut.
36
i. Sistem mikro
Sistem mikro merujuk kepada faktor-faktor yang sangat rapat dengan persekitaran
kanak-kanak dan mempunyai interaksi secara langsung dan menghabiskan paling
banyak masa dengan mereka seperti manusia dan peristiwa yang berlaku di rumah.
Persekitaran ini yang paling hampir dengan kanak-kanak dan memberi kesan yang
sangat mendalam kerana mereka berada dalam persekitaran tersebut. Sebagai
contoh ibu bapa, adik beradik, guru, rakan dan jiran yang sentiasa berinteraksi
dengan mereka sepanjang masa.
ii. Sistem meso
Sistem meso merujuk kepada hubungan antara dua atau lebih keadaan di mana
perkembangan diri kanak-kanak berada dalam tingkah laku secara aktif. Sistem ini
juga merupakan lanjutan perhubungan daripada sistem mikro. Ini bermaksud apa
yang berlaku dalam satu sistem mikro boleh mempengaruhi interaksi dengan
sistem mikro yang lain. Misalnya keadaan di rumah boleh mempengaruhi tingkah
laku kanak-kanak di sekolah. Bagi kanak-kanak, sistem meso terdiri daripada
hubungan antara rumah, sekolah dan jiran.
iii. Sistem ekso
Sistem ekso bermaksud pengalaman dan persekitaran yang tidak melibatkan

pelajar secara langsung tetapi keputusan yang diambil dalam persekitaran tersebut
memberi kesan kepada kanak-kanak atau orang dewasa yang terlibat dengan
kanak-kanak tersebut. Sebagai contoh seorang kanak-kanak dengan tempat kerja
ibu bapanya. Kaedah pengurusan, kemudahan dan peraturan-peraturan yang
dikuatkuasakan secara tidak langsung mempengaruhi perkembangan sosial kanak-
kanak tersebut.
iv. Sistem makro
Sistem makro merujuk kepada perkembangan diri kanak-kanak dipengaruhi oleh

norma-norma, nilai dan amalan masyarakat. Persekitaran adalah abstrak dan
37
merangkumi sistem kepercayaan dan ideologi yang mendokong sesuatu budaya.

Misalnya dalam sesetengah masyarakat, peranan jantina dititikberatkan menurut
Santrock (2008). Di sesetengah negara, kaum lelaki diberi peluang pelajaran dan
pekerjaan-pekerjaan yang penting berbanding perempuan.
v. Sistem krono
Sistem yang merujuk kepada peristiwa dan transisi yang berlaku dalam
persekitaran kanak-kanak sepanjang hayatnya. Elemen masa memainkan peranan
penting dalam sistem ini. Bimbingan awal kanak-kanak di rumah oleh ibu bapa
mempengaruhi perkembangan diri mereka.
Rajah 2.2 Teori Ekologi Pembangunan Manusia Bronfenbrenner

Sumber : Bronfenbrenner 1979
Rajah 2.2 merupakan teori ekologi pembangunan manusia Bronfenbrenner.

Menurut Bronfenbrenner setiap kanak-kanak membesar dalam satu persekitaran sosial
yang kompleks. Corak interaksi dalam sesebuah keluarga memainkan peranan yang
penting dalam mempengaruhi perkembangan seorang kanak-kanak. Sistem mikro
adalah paling hampir dengan pelajar Sekiranya perhubungan dalam sistem mikro ini
terputus, maka kanak-kanak ini dilihat seolah-olah hilang keyakinan diri, kurang
38
disiplin diri dan tidak mampu menangani situasi baru. Secara ringkasnya
perkembangan yang berlaku dalam diri kanak-kanak adalah secara dinamik dan
melibatkan proses interaksi dua hala di antara individu dan faktor-faktor persekitaran
(Haslinda & Norshidah 2011). Oleh itu, individu yang paling rapat dengan kanak-
kanak di rumah adalah ibu bapa mereka. Ibu bapa memainkan peranan penting dalam
pembentukan ciri-ciri positif dan negatif dalam diri kanak-kanak. Selain ibu bapa,
guru juga berperanan membentuk sahsiah diri kanak-kanak di sekolah.
Dalam konteks pendidikan, pencapaian akademik pelajar mungkin boleh

dipertingkatkan oleh gabungan pelbagai faktor seperti hubungan ibu bapa dan pelajar,
guru dan pelajar serta ibu bapa dan guru. Sumbangan pelbagai faktor merupakan
kunci kepada perubahan tingkah laku dan pencapaian dalam diri pelajar tersebut.
Walau bagaimanapun, kajian ini hanya membincangkan faktor-faktor sistem mikro
kerana ia merupakan persekitaran yang paling hampir dengan pelajar.
2.6 STATUS SOSIOEKONOMI IBU BAPA TERHADAP PENCAPAIAN

PELAJAR
Status sosioekonomi (SSE) merangkumi aspek bilangan isi keluarga, pendapatan ibu
bapa, pekerjaan ibu bapa dan aspirasi sesebuah keluarga, yang lazimnya dikaitkan
dengan komponen teras sosial dan ekonomi (Mohamad Johdi et al. 2009). Menurut
Marimuthu (1990) dalam Sajali (2009) mendefinisikan status sosioekonomi sebagai
kelas sosial atau taraf sosioekonomi yang digunakan untuk mengelompokkan manusia
ke dalam kategori-kategori tertentu berdasarkan pekerjaan mereka. Terdapat kajian
pendidikan menggunakan pekerjaan ibu bapa sebagai indeks untuk menentukan kelas
sosial. Ini kerana ianya mempunyai pertalian rapat dengan faktor-faktor lain seperti
taraf pendidikan dan pendapatan.
Ahli-ahli sosiologi, termasuk Max Weber dalam Mohamad Johdi et al. (2009)
bersetuju terhadap lima kelas sosial di dalam masyarakat iaitu golongan atasan,
pertengahan atasan, kelas pertengahan bawah, kelas pekerja dan golongan bawahan.
Kedudukan SSE sedemikian turut mempengaruhi kanak-kanak yang secara langsung
39
dan tidak langsung belajar daripada persekitaran fizikal, sosial dan iklim dalam dunia
di mana mereka dibesarkan. Ketinggian SSE sering dikaitkan dengan berinisiatif
tinggi, bermotivasi dan penyerlahan pelbagai kejayaan. Manakala status SSE rendah
pula dikelompokkan dalam kepapaan, kemiskinan, pengasingan daripada arus perdana
kemajuan dan kegetiran kehidupan. Status SSE ibu bapa yang dikaji dalam skop
kajian ini ialah taraf pendidikan ibu bapa dan pendapatan ibu bapa.
i. Pendidikan Ibu Bapa
Dalam kajian Mohamad Johdi et al. (2009) status SSE dan komitmen ibu bapa
terhadap pelajar dalam Penilaian Menengah Rendah (PMR) menunjukkan taburan
peratus untuk tingkat kelulusan bapa dalam pendidikan bagi 160 orang responden
mengikut pencapaian mereka. Pendidikan bapa bagi responden yang tidak mendapat
sebarang A dalam PMR mereka terdiri daripada (37.5%) kelulusan SPM, (25%) sijil
atau diploma dan selebihnya (37.5%) tiada kelulusan. Bagi responden yang
pencapaian mereka kurang cemerlang (50%) bapa mereka berkelulusan SPM, bagi
kelulusan peringkat STPM, sijil dan diploma masing-masing ialah (12.5%) dan (25%)
menunjukkan bapa berkelulusan ijazah. Seterusnya bagi pencapaian cemerlang iaitu
3A-5A; bapa responden terdiri daripada mereka yang berkelulusan SPM (37.5%)
STPM (12.5%) sijil dan diploma (25%) ijazah (12.5%) dan sarjana (12.5%). Bagi
responden yang mendapat pencapaian cemerlang pula, (62.5%) bapa mereka
berkelulusan SPM dan berkongsi peratus yang sama (12.5%) untuk sijil dan diploma,
(12.5%) ijazah dan (12.5%) untuk sarjana.
Manakala bagi peratus pendidikan ibu pula dapat dilihat bahawa pendidikan
ibu bagi responden yang tidak mendapat sebarang A dalam PMR terdiri daripada
(87.5%) mempunyai kelulusan SPM, (12.5%) berkelulusan STPM. Bagi respondan
yang pencapaian mereka kurang cemerlang (37.5%0 ibu mereka berkelulusan SPM,
STPM (12.5%) berkelulusan peringkat sijil/diploma dan ijazah masing-masing
berkongsi peratus iaitu sebanyak (25%) untuk sijil/diploma dan (25%) untuk ijazah.
Seterusnya bagi pencapaian cemerlang iaitu 3A-5A; ibu responden terdiri daripada
mereka yang berkelulusan SPM (37.5%), STPM (12.5%), sijil dan diploma (12.5%),
ijazah (12.5%) dan sarjana (12.5%). Bagi responden yang pencapaian cemerlang pula,
40
(50%) ibu mereka berkelulusan SPM, STPM (12.5%), dan ijazah (25%). Dapatan
kajian mereka menunjukkan taraf pendidikan ibu dan bapa tidak mempengaruhi
pencapaian akademik anak-anak.
Dapatan kajian oleh Jabatan Kebajikan Masyarakat oleh Zaharinah dan

Rozumah (1999) dalam Halimah (2012) pula mendapati faktor sosioekonomi,
khususnya tahap pendidikan yang diterima oleh ibu bapa, mempengaruhi pencapaian
akademik anak mereka. Hubungan kemiskinan dengan pencapaian dikaitkan dengan
kesan negatif terhadap perkembangan minda. Kesan ini termasuk food deprivation
yang mempengaruhi konsentrasi dan pembelajaran harian; kekurangan nutrien atau zat
yang mempengaruhi pembesaran, kekurangan pengawasan oleh ahli dewasa dan
penjagaan anak yang akan menghadkan pembelajaran, kekurangan stimulasi yang
mengakibatkan kekurangan motivasi untuk belajar dan melambatkan perkembangan
kognitif, tingkah laku yang bermasalah, sikap kendiri yang rendah, buta huruf dan
pencapaian rendah, gangguan kepada kehadiran ke sekolah dan tercicir dari sekolah.
ii. Pendapatan Ibu Bapa
Anak daripada keluarga berpendapatan tinggi dan berpendidikan menikmati

persekitaran pembelajaran yang menggalakkan. Hal ini boleh membawa kepada
pencapaian pelajar yang menggalakkan di sekolah. Menurut Amy J. Orr (2003) dalam
Mohamad Johdi et al. (2009) menyatakan kekayaan boleh mempengaruhi pencapaian
akademik secara positif. Perbezaan pencapaian pelajaran bukan sahaja antara etnik
kerana perbezaan kekayaan tetapi juga dalam sesama etnik sendiri pun juga begitu.
Ibu bapa yang mempunyai pendapatan kukuh kurang mendapat masalah dalam
memberikan anak-anak mereka pelajaran ke peringkat yang lebih tinggi.
Menurut kajian mereka pelajar daripada status SSE yang tinggi mendapat
pencapaian akademik lebih baik berbanding dengan pelajar daripada status SSE yang
rendah dan sederhana. Keluarga yang berada mempunyai peluang-peluang yang lebih
untuk membeli bahan pendidikan atau mengadakan kelas bimbingan tambahan.
Persekitaran pembelajaran yang lebih baik boleh diadakan apabila pendapatan
keluarga adalah tinggi. Ahli sosiologi seperti Amy J. Orr (2003) begitu giat dalam
41
mengkaji hubungan antara kekayaan dengan pencapaian pelajaran. Dalam bukunya

bertajuk “Black-White Differences in Achievement - The Importance of Wealth” Orr
(2003) antaranya menyatakan:
i. Kekayaan boleh mempengaruhi pencapaian akademik.

ii. Aspirasi kanak-kanak, ekspektasi untuk melanjutkan pelajaran ke institusi
pengajian tinggi, sumber-sumber pendidikan, kualiti sekolah, penerimaan
sosial dan penghargaan kendiri dipengaruhi secara langsung dan tidak
langsung oleh status sosioekonomi keluarga.
iii. Ibu bapa yang mempunyai pendapatan kukuh menggalakkan anak-anak
melanjutkan pelajaran ke universiti. Sokongan ibu bapa mempunyai kesan
positif terhadap motivasi dan aspirasi pelajar untuk hadir ke sekolah.
2.7 PENGALAMAN MENGAJAR GURU TERHADAP PENCAPAIAN

PELAJAR
Pengalaman mengajar merupakan pengetahuan yang dibentuk oleh interaksi antara

faktor-faktor persekitaran kerja. Sebagai contoh semakin lama seseorang guru itu
terlibat dalam bidang keguruan maka semakin banyak pengalaman dan pengetahuan
yang dapat dilalui dalam bidang kerjayanya. Tempoh dan kekerapan melalui tugas
pengajaran sama ada berjaya atau sebaliknya, sedikit demi sedikit membina
pengetahuan dan kemahiran profesion yang diperlukan. Menurut Gist dan Mitchell
(1992) dalam Khalid et al. (2009) mendapati guru-guru yang berpengalaman banyak
bergantung kepada ingatan dan tafsiran terhadap pengalaman pengajaran terdahulu.
Pengkaji-pengkaji terdahulu seperti (Buell et al. 1999; Cains & Brown 1996;
Martin et al. 1999) dalam Khalid et al. (2009) mendapati guru-guru yang merasa
kurang bersedia berdepan dengan masalah dalam pengajaran kerap menganggap diri
mereka tidak berpengalaman dan tidak mendapat latihan yang mencukupi. Dalam
konteks profesion guru, pengalaman dan latihan guru merupakan dua isu yang
berbeza. Pengalaman merupakan pengetahuan empirikal sementara latihan guru lebih
42
bersifat teoritikal. Kedua-duanya saling memerlukan untuk menjadikan seseorang

guru mencapai tahap kecekapan yang tinggi. Dapatan kajian mereka mendapati faktor
demografi guru dengan pencapaian murid dan kelayakan guru merupakan prediktor
terbaik berbanding faktor-faktor luaran guru seperti saiz kelas, pendidikan ibu bapa,
pendapatan dan latar belakang serta bahasa dalam meramal pencapaian murid.
Kajian yang dijalankan oleh Khalid et al. (2009) terhadap 928 orang guru di
Sabah mendapati perbezaan min skor secara signifikan dan seragam dalam
penglibatan murid, strategi pengajaran dan pengurusan kelas terbahagi kepada dua
peringkat pengalaman. Peringkat pertama ialah kategori guru-guru yang mengajar
kurang dari tujuh tahun. Manakala peringkat kedua ialah kategori guru-guru yang
telah mengajar lebih dari tujuh tahun. Kajian mereka mendapati kategori guru-guru
yang berpengalaman mengajar kurang dari tujuh tahun tidak berbeza secara signifikan
dalam kesemua dimensi efikasi guru. Begitu juga kumpulan guru-guru yang telah
mengajar tujuh tahun dan ke atas didapati tidak berbeza secara sginifikan dalam
kesemua variabel bersandar.
2.8 PERANAN PERSATUAN IBU BAPA DAN GURU (PIBG)
Menurut Yaakub (1996) dalam Moong Sow Kuan (2009) menyatakan peranan PIBG
di sekolah dapat membantu pelajar menikmati faedah maksimum daripada
kemudahan-kemudahan yang disediakan di sekolah. PIBG juga berperanan untuk
membolehkan pelajar mendapatkan sumber-sumber yang cukup untuk proses
pembelajaran mereka. Menurut beliau lagi, PIBG perlu mewujudkan persekitaran
yang sempurna di sekolah untuk membolehkan para pelajar mencapai perkembangan
rohani, akhlak dan jasmani seperti yang dihasratkan oleh ibu bapa dan guru-guru.
Mohamad Sofee Razak (2009) menyatakan PIBG merupakan persatuan

penting kepada sesebuah institusi pendidikan rendah dan menengah. Fungsi dan
tanggungjawab PIBG adalah mencabar ke arah meningkatkan akses, ekuiti,
43
kecekapan, kewibawaan serta bertaraf dunia. Sebagai contoh, PIBG bertindak

melengkapkan prasarana fizikal sekolah dan pelajar seperti projek makmal komputer,
perpustakaan yang dilengkapi bahan pembelajaran, kemudahan sukan dan rekreasi
yang mantap dan pelbagai inisiatif teknologi maklumat dan komunikasi yang lain
seiring keperluan menempuh abad ke-21.
Selain itu PIBG bertindak sebagai entiti utama dalam sesebuah sekolah untuk
melaksanakan pendidikan ke arah kecemerlangan. Menurut Mohamad Sofee Razak
(2008) PIBG berperanan sebagai rakan kongsi sekolah dalam menyelesaikan masalah,
birokrasi dan isu yang timbul. Persatuan ini juga bertindak sebagai wadah, forum dan
khidmat bakti untuk kemajuan serta pembangunan pelajar dan sekolah. PIBG
membolehkan kelompok ibu bapa dan guru berkongsi dan bertukar pendapat serta
maklumat mengenai pendidikan semasa dan selain satu kaedah untuk meningkatkan
prestasi akademik pelajar.
Menurut Kamarudin (1989) dalam Moong Sow Kuan (2009) menyatakan

kepimpinan pihak sekolah memainkan peranan penting dalam membina sekolah.
Kepimpinan yang baik dapat membina PIBG yang aktif dan bertanggungjawab kepada
sekolah. Sekolah yang demikian ditadbir oleh Guru Besar sebagai ex-officio yang
berkualiti dan dibantu oleh Yang Dipertua PIBG yang berkebolehan serta mendapat
sokongan padu daripada guru-guru. Menurut beliau lagi terdapat beberapa sebab
sebilangan sekolah berjaya mengendali dan mendapatkan kerjasama daripada PIBG :
i. Kebolehan pentadbir sekolah mentadbir dalam kemahiran merancang,

mengelola, mengarah, menyelaras, menyelia, penyediaan kewangan dan
menilai.
ii. Pihak pentadbir dan guru-guru mempunyai ciri-ciri suka berkongsi dan
merapatkan diri dengan ibu bapa. Mereka berkomunikasi dan mendengar
nasihat dan pandangan yang diberikan oleh ibu bapa. Melaluinya masalah
antara sekolah dengan ibu bapa dapat dikenalpasti di samping berbincang dan
44
mencadangkan langkah-langkah untuk mengatasi serta membuat keputusan

yang cepat dan tepat.
iii. Pentadbir mempunyai pengaruh kuat dan berkebolehan menggunakan staf
iaitu guru-guru dengan sepenuhnya.
iv. Pihak sekolah berupaya merancang aktiviti yang berkesan dan menarik minat
dan kesedaran ibu bapa terhadap perjalanan sekolah serta pembelajaran
pelajar.
v. Pihak sekolah tidak membelakangkan ibu bapa dalam penyelenggaraan
sesuatu projek yang melibatkan ibu bapa. Mereka mementingkan
penglibatkan ibu bapa dalam setiap aktiviti yang dijalankan;
vi. Pemilihan Yang dipertua PIBG perlulah mereka yang berminat dalam aktiviti
PIBG, sentiasa mengambil berat terhadap sekolah dan rela berkhidmat untuk
sekolah.
2.9 PENGHALANG KEPADA KEJAYAAN PELAKSANAAN PERANAN

PIBG DI SEKOLAH
Terdapat PIBG yang aktif dan bertanggungjawab untuk memperkembangkan arah

tujuan sebenar penubuhannya demi kecemerlangan sekolah. Terdapat juga PIBG yang
tidak berjaya dan tidak aktif serta menjadi penghalang dalam penglibatan mereka di
sekolah. Penghalang yang berlaku di sekolah adalah seperti berikut.
2.9.1 Konflik Ibu Bapa dan Guru
Menurut Rohaty (1978) dalam Moong Sow Kuan (2009), percanggahan pendapat di
antara ahli-ahli yang menganggotai organisasi sentiasa berlaku di mana-mana
organisasi sosial. Percanggahan ini timbul biasanya disebabkan perbezaan nilai dan
pandangan antara satu sama lain seperti di dalam PIBG. Percanggahan yang biasa
berlaku di antara guru dengan ibu bapa adalah seperti masalah yuran, masalah disiplin
pelajar, masalah pencapaian akademik pelajar dan sebagainya. Percanggahan ini
45
berlaku kerana pegangan konsep yang berbeza di antara mereka. Sebagai contoh, guru
lebih tegas terhadap disiplin pelajar tetapi ibu bapa cuba mengambil bahagian dalam
tindakan dan hukuman terhadap pelajar. Perkara ini akan mewujudkan konflik antara
ibu bapa dengan guru-guru yang akan memberi kesan kepada sekolah.
2.9.2 Ibu Bapa Pasif
Kebanyakan ibu apa tidak berminat melibatkan diri dalam aktiviti PIBG di sekolah
terutamanya dalam Mesyuarat Agung PIBG. Ini kerana ibu bapa yang pasif jarang
datang ke sekolah untuk mengetahui pembelajaran dan pendidikan anak-anak mereka.
Namun begitu mereka akan datang ke sekolah sekiranya berlaku sesuatu yang serius
kepada anak-anak. Terdapat ibu bapa yang suka datang ke sekolah dan mencampuri
pengurusan sekolah.
2.9.3 Sikap Ibu Bapa
Menurut Marilyn dan Susan (2004), istilah "penglibatan ibu bapa" adalah istilah yang
sering disalah erti dalam pendidikan hari ini. Walaupun ia menjadi penyumbang besar
kepada pencapaian dan kejayaan pelajar, namun ia sering dilihat sebagai satu cara
untuk reformasi terhadap pendidikan. Menurut mereka, prinsip“No Child Left
Behind” seharusnya menjadikan sekolah lebih berusaha untuk meningkatkan
penglibatan dan kerjasama ibu bapa. Namun terdapat ibu bapa yang mempunyai
tingkah laku membangkang bukannya membantu untuk mempengaruhi perubahan,
tetapi menggunakan teknik seperti menyalah dan menyebarkan khabar angin untuk
kepentingan diri sendiri. Tindak balas seperti ini sering berlaku dalam situasi yang
melibatkan pelajar bermasalah seperti disiplin dan ponteng.
46
2.9.4 Sikap Guru
Terdapat guru yang kurang selesa dengan teguran-teguran daripada ibu bapa. Guru-
guru terlalu „defensive‟ dan kadang-kala tidak ingin melayan ibu bapa. Guru-guru
menganggap aktiviti PIBG tidak berkaitan dengan pendidikan atau tugas mereka
mendidik pelajar. Menurut Wright et al. (2007), terdapat guru-guru bersikap pilih
kasih terhadap latar belakang pelajar yang berbeza. Beliau menyatakan guru-guru
bersikap sensitif terhadap ibu bapa yang telah bercerai atau keluarga yang mempunyai
sosioekonomi yang rendah. Keadaan ini akan menjejaskan hubungan antara pelajar,
ibu bapa dan guru-guru serta pelaksanaan PIBG di sekolah.
2.10 KAJIAN DALAM NEGARA
Dalam kajian Mohamad Johdi et al. (2009) komitmen ibu bapa bagi pencapaian
pelajar kategori sangat cemerlang menunjukkan 75% bahawa ibu bapa memberi
galakan kepada mereka untuk belajar. 50% ibu bapa meluangkan masa membantu
membuat kerja sekolah. Seterusnya 62.5% ibu bapa menyediakan ruang yang selesa
untuk belajar. 50% sangat setuju mereka dibekalkan buku rujukan tambahan oleh ibu
bapa. 37.5% ibu bapa menghantar mereka ke kelas tuisyen. 50% sangat setuju mereka
akan menerima pujian, galakan, ganjaran atau hadiah jika berjaya dalam peperiksaan.
Sebanyak 37.5% ibu bapa mengambil berat tentang apa yang dipelajari di sekolah.
Seterusnya hanya sebanyak 12.5% ibu bapa menyemak buku kerja dan buku latihan
mereka. Akhir sekali hanya 12.5% ibu bapa mereka mengupah guru peribadi.
Berdasarkan kajian oleh Suresh (2011) perbandingan penglibatan ibu bapa di

SK dan SJK (T) menunjukkan bahawa penglibatan ibu bapa pelajar SJK (T) dalam
pendidikan anak menunjukkan penglibatan 40.0% hingga 50.0% dalam perbincangan
aktiviti sekolah, memantau peperiksaan dan pemantauan pergerakan. Ibu bapa
menunjukkan penglibatan yang sangat tinggi dalam berbincang tentang aktiviti-
aktiviti yang dilakukan oleh anaknya di sekolah (44.7%), memantau pencapaian
peperiksaan anak dari semasa ke semasa (40.7%) dan memantau pergerakan anaknya
di tempat-tempat lain selain sekolah dan rumah (47.3%). Manakala ibu bapa pelajar
47
SK menunjukkan penglibatan yang tinggi dalam pelbagai strategi bagi membantu

pendidikan anak. Menurut kajian beliau menunjukkan penglibatan yang tinggi dalam
perbincangan aktiviti sekolah (46.0%), mengenal pasti masalah akademik di sekolah
(40.7%), mengenal pasti masalah akademik di rumah (35.3%), membantu kerja rumah
(34.0%), pembelian bahan bacaan (32.0%), dan pembekalan tuisyen (26.0%).
Manakala kajian tentang pengalaman mengajar guru dengan pencapaian

akademik pelajar yang dijalankan oleh Zainudin & Nor Hisham (2007) terhadap 201
pelajar di Johor adalah untuk melihat hubungan pendekatan pengajaran yang
digunakan oleh guru dengan tahap pencapaian pelajar. Hasil dari kajian ini
menunjukkan bahawa pendekatan pengajaran yang digunakan oleh guru Kemahiran
Hidup semasa proses pembelajaran dan pengajaran tidak memberi kesan terhadap
tahap pencapaian pelajar. Ini menunjukkan bahawa tahap pencapaian pelajar tidak
hanya berhubung kait dengan pengajaran guru sahaja malah ia turut melibatkan
perkara lain seperti faktor minat minat, faktor keluarga, faktor rakan sebaya dan
sebagainya. Penyataan tersebut disokong oleh Jensen dalam Adzmi (2003),
menyatakan kurang daripada 50% pencapaian akademik dipengaruhi oleh kefahaman,
dan seterusnya menyatakan perbezaan tingkat pencapaian akademik di sekolah adalah
disebabkan oleh perbezaan persekitaran keluarga pelajar. Pendapat tersebut juga
disokong oleh Fraser (1977) dalam Zainudin & Nor Hisham (2007) berpendapat sikap
keluarga terhadap pelajaran dan jangkaan pelajaran merupakan suatu darjah galakan
terhadap kerja-kerja sekolah anak-anak berkait rapat dengan darjah kecerdasan dan
pencapaian anak-anak. Justeru dapat dilihat di sini bahawa pengalaman mengajar guru
bukan faktor penentu kepada pencapaian akademik pelajar namun penglibatan ibu
bapa menjadi sebab utama kejayaan pelajar dalam pelajaran.
Leong Yin Ching et al. (1990) dalam Halimah (2012) dalam kajiannya
menunjukkan faktor-faktor yang mempengaruhi pencapaian pelajar adalah status SSE
ibu bapa. Dapatan kajian mereka mendapati status SSE dengan pencapaian pelajar
pada peringkat rendah adalah (29.0%) dan berkurangan pada peringkat menengah
(PMR 16.0% dan SPM 9.0%). Walau bagaimanapun, faktor SSE tidak mempengaruhi
pelajar pada peringkat STPM. Kajian mereka juga menunjukkan SSE keluarga
48
mempengaruhi sikap pelajar terhadap aspirasi, motivasi, konsep kendiri dan

penyertaan dalam aktiviti kokurikulum.
Kajian tentang SSE Rakyat Termiskin Chamhuri (2001) dalam Mohamad

Johdi et al. (2009) mendapati tahap pendidikan keluarga termiskin adalah lebih rendah
berbanding bukan miskin iaitu antara 65-92% ketua isi rumah termiskin cuma tamat
sekolah rendah dan hanya 1-16% tamat sekolah menengah rendah. Ahli isi rumah
termiskin juga mempunyai tahap pendidikan yang rendah iaitu antara 29-77% tamat
sekolah rendah. Masalah kemiskinan, kesempitan hidup, dan kewangan menyebabkan
ibu bapa tidak mampu untuk menampung perbelanjaan sekolah anak-anak. Pelajar
yang miskin didapati bekerja untuk membantu menyara keluarga, membantu ibu bapa
bekerja di sawah, ladang, kebun, laut atau mengusahakan perniagaan keluarga; dan
membantu kerja rumah serta menjaga adik-adik ketika ibu bapa bekerja. Manakala
keluarga yang kurang berkemampuan menghadapi masalah untuk membeli peralatan
dan bahan pembelajaran, membayar yuran sekolah dan tambang bas menurut kajian
BPPDP (1996) dalam Mohamad Johdi et al. (2009). Terdapat juga keluarga kurang
berkemampuan yang mengharapkan anak-anak untuk bekerja bagi membantu
keluarga. Keluarga miskin juga kurang mampu menyediakan rumah yang selesa untuk
seisi keluarga menyebabkan suasana tidak kondusif untuk anak-anak belajar di rumah.
Kajian Kes Mengenai Keciciran di Sekolah Menengah oleh BPPDP (1996)

dalam Mohamad Johdi et al. (2009) menunjukkan kemudahan memperoleh pekerjaan
dari kilang-kilang yang berdekatan sekolah mempengaruhi pelajar untuk
meninggalkan bangku sekolah, khususnya bagi mereka yang memang bercita-cita
untuk bekerja. Terdapat ibu bapa yang membiarkan anak mereka bekerja sambilan
selepas waktu sekolah, keadaan ini menyebabkan pelajar mengabaikan pelajaran
mereka kerana peluang pekerjaan yang begitu banyak kini dan ditawarkan gaji yang
lumayan bagi pendapat anak-anak tersebut. Menurut kajian mereka, terdapat juga
sebilangan pelajar yang terus bekerja selepas waktu persekolahan daripada
melanjutkan pembelajaran ke peringkat tinggi. Masyarakat di luar bandar, umumnya,
tidak ada role model yang boleh memotivasikan pelajar untuk berjaya dan cemerlang.
49
2.11 KAJIAN LUAR NEGARA
Menurut Ho Sui-Chu dan Willms dalam Suresh Kumar (2011), kajian-kajian berskala
besar tentang pencapaian akademik dalam dekad ini menumpukan perhatian kepada
pelbagai ukuran praktis ibu bapa di rumah dan penglibatan ibu bapa dengan sekolah.
Menurut mereka, kebanyakan pengkaji mendapati penglibatan ibu bapa di rumah dan
di sekolah dapat memberi kesan yang positif kepada pencapaian anak-anak.
Sebaliknya, penglibatan ibu bapa yang kurang dalam pendidikan anak akan
menjejaskan pencapaian pendidikan mereka menurut Mulkey et al. (1992) dalam
Suresh Kumar (2011). Realitinya, penglibatan ibu bapa dalam pendidikan anak amat
bermakna kepada seseorang anak yang berada pada peringkat persekolahan.
Anderson dalam Sajali (2009) pula mendakwa penglibatan ibu bapa dalam
pendidikan anak-anak mereka adalah wajib bermula tadika hingga ke gred 12. Ini
kerana dalam sistem pendidikan, keperluan memiliki sekolah yang baik dan
penglibatan ibu bapa yang baik akan membantu kanak-kanak. Beliau yang
mempunyai pengalaman selama 22 tahun dalam bidang pendidikan iaitu selama 14
tahun dalam Jabatan Pemulihan dan 8 tahun lagi di kelas mendapati bahawa majoriti
ibu bapa merasakan bahawa bacaan adalah penting. Mereka membaca untuk tujuan
hiburan dan lebih 50% mereka menjadi model yang mana dengan membaca di depan
anak-anak. Amalan demikian dapat meningkatkan pencapaian anak-anak mereka
dalam bidang bacaan dan perbendaharaan kata. Ini dapat ditunjukkan melalui data-
data yang diperoleh dalam kajian beliau menunjukkan purata pencapaian latihan
komprehensif pada minggu pertama adalah 48% telah meningkat kepada 67% pada
minggu kelima. Selain itu, markah „post test‟ bagi perbendaharaan kata telah
meningkat dari purata 20 kepada 28.7.
Nicholas & Gallienne (1995) dalam Sajali (2009) telah menjalankan kajian ke
atas 1451 orang responden dalam lingkungan umur 13 tahun di 8 buah sekolah
menengah di New Zealand. Pengkaji telah memilih 2 buah sekolah dengan 528 orang
responden berada dalam tahap status sosioekonomi pertengahan dan 6 buah sekolah
50
lain dengan 923 responden berada dalam tahap SSE rendah. Kajian mereka mendapati
bahawa 91% daripada responden dari SSE rendah adalah pelajar lemah berbanding
dengan 46% pelajar lemah dalam SSE pertengahan. Dapatan kajian menunjukkan
bahawa pelajar-pelajar daripada golongan pertengahan lebih berpeluang untuk berjaya
dalam akademik berbanding pelajar yang ibu bapa mereka mempunyai tahap SSE
yang rendah.
Menurut Raden et al. (1993) dalam Sajali (2009) kajian mereka telah
merumuskan bahawa ibu bapa yang banyak berinteraksi dengan anak-anaknya secara
dua hala akan dapat memberikan ransangan, galakan dan juga menjalinkan hubungan
kasih sayang serta mewujudkan kemesraan dengan anak-anak. Kemesraan yang
dipamerkan oleh ibu bapa akan menyebabkan anak-anak berasa lebih disayangi,
dikasihi dan dipunyai. Sebaliknya keluarga yang mempunyai status ekonomi rendah,
ibu bapa didapati kurang melakukan interaksi secara bermakna dengan anak-anak dan
mereka amat kurang sekali mempengaruhi perkembangan psikologi anak-anak.
Dapatan kajian mereka menunjukkan seramai 1379 orang pelajar berumur 11 hingga
17 tahun daripada keluarga status ekonomi rendah bersikap negatif terhadap sekolah
dan menyebabkan pencapaian akademik mereka berada pada tahap yang rendah.
2.12 RUMUSAN
Penglibatan ibu bapa dan guru (ahli PIBG) harus seiring dengan keperluan pendidikan
masa kini bagi meningkatkan pencapaian akademik pelajar sekolah kebangsaan di Zon
Bandar Muar. Ibu bapa merupakan faktor penting dalam usaha mewujudkan
kolaborasi yang baik dengan pihak sekolah. Walaupun terdapat pelbagai halangan
namun dengan lima pendekatan penglibatan yang digunakan dalam kajian ini diharap
dapat membantu ke arah merealisasikan hasrat antara kedua-dua pihak. Selain itu,
literatur berkaitan penglibatan ibu bapa walaupun komprehensif untuk negara lain
namun masih tidak banyak kajian dijalankan di negara ini terutama berkaitan
penglibatan ibu bapa terhadap pencapaian akademik pelajar. Di samping itu, model-
model yang diketengahkan oleh Epstein (2009) diharap dapat memberi input yang
bermakna dalam memahami bentuk penglibatan ibu bapa dan guru dalam PIBG di
Zon Bandar Muar.
51
BAB III
METODOLOGI
3.1 PENGENALAN
Kajian ini dikategorikan sebagai kajian tinjauan berbentuk kuantitatif bertujuan untuk
mengenalpasti sejauh mana hubungan antara status sosioekonomi ibu bapa dan
pengalaman mengajar guru mempengaruhi prestasi akademik pelajar. Pengkaji
menggunakan soal selidik yang ditadbir kepada 278 orang ibu bapa yang anak mereka
menduduki Peperiksaan Percubaan UPSR dan 233 orang guru yang mengajar mata
pelajaran di kelas Tahun 6 di 18 buah sekolah di Zon Bandar Muar, Johor Darul
Takzim. Soal selidik ini membantu pengkaji mengumpul maklumat tentang
pencapaian akademik pelajar, status sosioekonomi ibu bapa dan penglibatan ibu bapa
pelajar serta pengalaman guru dalam mengajar mata pelajaran di sekolah. Sehubungan
dengan itu, berdasarkan kepada objektif kajian dan juga persoalan kajian, reka bentuk
kajian ini mengutarakan dua jenis pembolehubah iaitu pembolehubah bersandar iaitu
pencapaian akademik pelajar dan pembolehubah tidak bersandar iaitu penglibatan ibu
bapa dan guru (ahli PIBG) dari segi keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di rumah,
membuat keputusan dan penglibatan komuniti.
Kajian ini terbahagi kepada beberapa fasa. Fasa pertama melibatkan proses
pengesahan borang soal selidik yang digunakan untuk mengutip data. Ini diikuti kajian
rintis yang dijalankan untuk melihat kesesuaian instrumen tersebut. Fasa seterusnya,
52
pengkaji mentadbir instrumen tersebut kepada sampel yang telah dipilih. Akhirnya
data yang dikumpulkan dianalisis.
3.2 LOKASI KAJIAN
Kajian ini dijalankan di semua sekolah kebangsaan di Zon Bandar Muar Johor Darul
Takzim. Senarai nama sekolah, populasi dan sampel ibu bapa pelajar serta guru
ditunjukkan dalam Jadual 3.1 berikut.
Jadual 3.1 Nama, alamat sekolah kebangsaan dan bilangan ibu bapa dan guru yang
terlibat dalam kajian
Bil Kod Nama dan Alamat Populasi Sampel Populasi Sampel

Sekolah Sekolah Ibu Bapa Guru
1 JBA5004 SK Bandar Maharani 92 26 42 17

JKR 999, Jalan Arab
2 JBA5007 SK Bakri Batu 5 123 34 56 22
KM 8, Jalan Bakri
3 JBA5018 SK Dumpar 26 7 24 10
JKR 390, Jalan Junid
4 JBA5032 SK Parit Kadzi 59 16 30 12
899, Jalan Temenggong
Ahmad
5 JBA5033 SK Parit Keroma 13 4 16 6
KM 3.5, Jalan
Temenggong Ahmad
6 JBA5034 SK Parit Keroma Darat 43 12 25 10
Jalan Dato‟ Hj. Kosai
7 JBA5035 SK Parit Raja 49 14 28 11
KM 5, Jalan
Temenggong Ahmad
8 JBA5040 SK Parit Bakar Tengah 70 20 36 14
KM 6, Jalan
Temenggong Ahmad
9 JBA5041 SK Parit Bakar Darat 36 10 21 8
JKR 1275, Kg. Parit
Bakar Darat
10 JBA5042 SK Parit Zin 63 18 47 19
Kg. Parit Zin
bersambung…
53
...sambungan
11 JBA5067 SK Simpang Jeram 46 13 31 12
KM 6, Jalan Bakri
12 JBA5069 SK Sri Jong 47 13 25 10

KM 3, Jalan Abdul
Rahman
13 JBA5095 SK Sg Abong 107 29 45 18
Kg. Tengah, Jalan
Sungai Abong
14 JBB5030 SK Ismail 1 36 10 42 17
JKR 1009, Jalan Tunku
Bendahara
15 JBB5032 SK St Andrew 21 6 23 9
Jalan Hashim
16 JBB5034 SK Sultan Abu Bakar 2 19 5 19 8
Jalan Junid
17 JBB5035 SK Convent 107 29 52 21
100 Jalan Daud
18 JBA5070 SK Seri Bukit Batu 42 12 23 9
JKR 1821, Seri Bukit
Batu
JUMLAH 997 278 585 233
Tahap status sosioekonomi ibu bapa yang digunakan dalam kajian ini dikategorikan
kepada dua iaitu :
a. Pendidikan ibu bapa

b. Pendapatan ibu bapa
Dalam kajian ini juga, status sosioekonomi ditentukan berdasarkan Jadual 3.2 berikut.
Jadual 3.2 Komponen Pembolehubah Status Sosioekonomi Ibu Bapa Pelajar Tahun 6
TAHAP TINGGI SEDERHANA RENDAH
Taraf Pendidikan Ijazah Sijil Sekolah Menengah

Taraf Pendapatan RM 5001 dan ke atas RM 3001- RM 3000 dan
RM 5000 ke bawah.
54
Manakala pengalaman mengajar guru ditentukan berpandukan Jadual 3.3 berikut.
Jadual 3.3 Komponen Pembolehubah Pengalaman Mengajar Guru
TAHAP TINGGI SEDERHANA RENDAH
Bilangan Tahun 15 tahun dan ke atas 6 – 15 tahun 5 tahun dan ke

Mengajar bawah
3.3 SAMPEL KAJIAN
Menurut Mohd. Majid Konting (2005) penetapan bilangan sampel perlu dilakukan
dengan berkesan agar saiz sampel yang terpilih boleh mewakili populasi. Pertambahan
saiz sampel boleh mengurangkan berlakunya ralat persampelan. Manakala menurut
Chua (2008) sampel yang terdapat dalam sesuatu kajian adalah bagi merujuk kepada
mana-mana kumpulan yang boleh mewakili populasi yang digunakan untuk
mendapatkan maklumat dan data yang berkaitan dengan kajian. Sampel dalam kajian
ini adalah seramai 278 daripada 997 jumlah populasi ibu bapa pelajar Tahun 6 dan
233 daripada 585 jumlah populasi guru tahun 6. Pemilihan sampel kajian ini dibuat
dengan berpandukan Krecie. RV. And Morgan, D.W (2008).
Dalam konteks kajian ini penglibatan kumpulan sasaran terdiri daripada ibu
bapa pelajar dan guru-guru Tahun 6 di sekolah kebangsaan Zon Bandar Muar. Mereka
merupakan ahli yang terlibat dalam Persatuan Ibu Bapa dan Guru di sekolah kajian.
Kajian ini melibatkan 18 buah sekolah kebangsaan di Zon Bandar Muar.
3.4 KAEDAH KAJIAN
Kaedah kuantitatif berbentuk tinjauan (survey) digunakan dalam kajian ini.

Penggunaan kaedah tinjauan ini menjimatkan masa dan data yang diperoleh juga
dapat dikumpulkan dengan berkesan. Menurut Mohd. Majid Konting (2005)
55
menyatakan reka bentuk kajian adalah teknik dan kaedah tertentu untuk memperoleh
maklumat yang diperlukan bagi menyelesaikan masalah. Kajian ini bertujuan untuk
mengetahui penglibatan ibu bapa pelajar dan guru-guru Tahun 6 dalam PIBG terhadap
pencapaian akademik pelajar. Data yang diperoleh menggunakan soal selidik yang
telah diedarkan kepada responden yang telah terpilih mewakili populasi ibu bapa dan
guru-guru di sekolah kebangsaan di Zon Bandar Muar. Segala pengukuran terhadap
pembolehubah adalah dibuat berdasarkan maklum balas terhadap semua penyataan
yang terkandung dalam soal selidik.
3.5 INSTRUMEN KAJIAN
Instrumen yang digunakan dalam kajian ini ialah borang soal selidik. Azizi Yahaya et
al. (2007) menjelaskan bahawa kaedah soal selidik boleh meliputi sampel yang besar
dengan kos yang rendah dan juga soal selidik mempunyai kekuatan untuk menguji
hipotesis serta mempunyai tahap objektif yang tinggi. Manakala menurut Majid
Konting (2005) pula, kelebihan utama menggunakan soal selidik seperti berikut.
i) Soal selidik mudah ditadbir.

ii) Soalan-soalan yang dikemukakan serta cadangan-cadangan jawapan diberi
memudahkan responden menjawab dengan tepat dan cepat.
iii) Mendapatkan kerjasama yang penuh daripada responden kerana soal
selidik jenis ini memudahkan mereka menjawab dengan cepat.
Dalam kajian ini, soalan dibuat berpandukan definisi operasional tentang

penglibatan PIBG di sekolah kebangsaan di Zon Bandar Muar Johor yang dibincang
bersama pensyarah penyelia. Terdapat lima aspek penglibatan ibu bapa dan guru
dikemukakan dalam soal selidik iaitu keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di
rumah, membuat keputusan dan penglibatan komuniti. Set soalan yang dibina telah
dibincang bersama pensyarah penyelia untuk tujuan penyemakan dan pemurnian.
Pengkaji juga telah mengedarkan soal selidik kepada beberapa orang guru yang
berpengalaman dalam bidang pengurusan dan pentadbiran agar terdapat kesahan dan
kebolehpercayaan item.
56
Penekanan soalan yang dibina ialah dari segi kandungan, format dan
penggunaan bahasa dalam borang soal selidik itu. Hasil maklum balas telah
direkodkan dan pengkaji telah mengubah suai item-item yang berkenaan dengan
persetujuan penyelia. Terdapat dua set soal selidik yang dibina iaitu soal selidik ibu
bapa dan soal selidik guru. Set soal selidik kepada ibu bapa dan guru terbahagi kepada
dua bahagian iaitu bahagian A mengandungi profil ibu bapa atau guru manakala
bahagian B mengandungi 22 soalan berkaitan dengan lima aspek penglibatan. Skala
likert yang digunakan dalam kajian ini ditunjukkan dalam Jadual 3.4 berikut.
Jadual 3.4 Tahap persetujuan penglibatan ibu bapa dan guru
Skor Persetujuan Terhadap Penyataan

1 Sangat Tidak Setuju
2 Tidak Setuju
3 Kurang Setuju
4 Setuju
5 Sangat Setuju
Kandungan soal selidik ibu bapa yang digunakan dalam kajian ini diperincikan
seperti Jadual 3.5 berikut.
Jadual 3.5 Kandungan Soal Selidik Ibu Bapa
BAHAGIAN BIL. PERKARA

ITEM
Bahagian A 4 Profil responden
Latar Belakang
5 Maklumat tentang keibubapaan
Bahagian B
Penglibatan ibu bapa di
sekolah rendah yang 5 Maklumat tentang komunikasi
dikaji
4 Maklumat tentang pembelajaran di

rumah
4 Maklumat tentang membuat keputusan
4 Maklumat tentang penglibatan

komuniti
57
Jadual 3.5 menunjukkan item-item yang terdapat dalam borang soal selidik ibu
bapa pelajar Tahun 6. Bahagian A merupakan faktor demografi ibu bapa seperti
jantina, taraf pendidikan, pendapatan dan keputusan Percubaan UPSR pelajar.
Manakala Bahagian B menggunakan skala likert lima mata iaitu : Sangat Tidak Setuju
(1) / Tidak Setuju (2) / Kurang Setuju (3) / Setuju (4) dan Sangat Setuju (5). Item-item
dalam soal selidik ini memberi tumpuan kepada elemen-elemen penglibatan ibu bapa
pelajar Tahun 6 sebagai ahli PIBG terhadap keputusan peperiksaan Percubaan UPSR
2013 yang menjadi pemboleh ubah bersandar.
Jadual 3.6 Kandungan Soal Selidik Guru
BAHAGIAN BIL. PERKARA

ITEM
Bahagian A 4 Profil responden
Latar Belakang
Bahagian B 5 Maklumat tentang keibubapaan

Penglibatan guru di
sekolah rendah yang 5 Maklumat tentang komunikasi
dikaji
4 Maklumat tentang pembelajaran di
rumah
4 Maklumat tentang membuat keputusan
4 Maklumat tentang penglibatan

komuniti
Jadual 3.6 menunjukkan item-item yang terdapat dalam borang soal selidik
guru Tahun 6. Bahagian A merupakan faktor demografi guru seperti jantina, taraf
pendidikan, kelulusan ikhtisas dan pengalaman mengajar guru. Manakala Bahagian B
menggunakan skala likert lima mata iaitu : Sangat Tidak Setuju (1) / Tidak Setuju (2) /
Kurang Setuju (3) / Setuju (4) dan Sangat Setuju (5). Item-item dalam soal selidik ini
memberi tumpuan kepada elemen-elemen penglibatan guru Tahun 6 sebagai ahli
PIBG terhadap keputusan peperiksaan Percubaan UPSR 2013 yang menjadi pemboleh
ubah bersandar.
58
3.6 KAJIAN RINTIS
Borang soal selidik yang telah disahkan telah diberikan kepada beberapa orang ibu
bapa pelajar dan guru Tahun 6 di sekolah-sekolah kebangsaan yang bukan sampel
kajian. Tujuan utama kajian rintis dijalankan adalah seperti berikut.
i. Memastikan bahawa guru-guru dan ibu bapa boleh memahami semua item
dalam borang soal selidik.
ii. Membuat penambahbaikan pada item-item yang tidak jelas.
iii. Mengenalpasti penyataan yang lemah dari segi pembinaan ayat dan
strukturnya.
Seterusnya, maklumbalas kajian rintis dari segi komen guru dan ibu bapa
dipertimbangkan dan dimasukkan dalam versi akhir instrumen yang digunakan dan
setelah berbincang dengan pensyarah penyelia.
3.7 DAPATAN KAJIAN RINTIS
Menurut Hair et al. (2006) menyatakan pengukuran kebolehpercayaan menggunakan

pekali Cronbach Alpha, skala pengukuran lebih dari 0.70 dianggap sebagai pekali
kebolehpercayaan yang diterima. Manakala Mohd Majid Konting (2005)
mencadangkan nilai Cronbach Alpha pada aras 0.70 ke atas, sebagai nilai Alpha yang
mempunyai kebolehpercayaan yang tinggi. Dalam kajian ini, pengkaji menggunakan
nilai Cronbach Alpha yang disarankan oleh kedua-dua penulis tersebut, iaitu 0.70
sebagai nilai kebolehpercayaan yang diterima. Selain itu, nilai korelasi item yang
diperbetulkan dengan jumlah skor (Corrected Item-Total Correlation) juga digunakan
dalam kajian ini. Dapatan hasil analisis dengan menggunakan SPSS 19.0, nilai
Cronbach bagi setiap pembolehubah yang dikaji dijelaskan seperti berikut.
59
3.7.1 Kebolehpercayaan Instrumen Keibubapaan
Jadual 3.7 Kebolehpercayaan instrumen keibubapaan

Corrected Cronbach's Nilai Alpha
Pemboleh ubah item Item-Total Alpha if Item keseluruhan
Correlation Deleted
Keibubapaan A1 0.618 0.931 0.922
A2 0.776 0.910
A3 0.774 0.909
A4 0.844 0.899
A5 0.874 0.894
A6 0.818 0.903
Jadual 3.7 menunjukkan bahawa setiap item dalam instrumen keibubapaan

mempunyai nilai Alpha Cronbach antara 0.894 hingga 0.931. Manakala nilai alpha
cronbach keseluruhan ialah 0.922. Terdapat item mempunyai nilai alpha cronbach
lebih besar dari nilai alpha cronbach keseluruhan. Ini bermakna item tersebut perlu
digugurkan iaitu item A1. Setelah item digugurkan, maka nilai alpha cronbach seperti
Jadual 3.7 berikut.
Jadual 3.8 Kebolehpercayaan instrumen keibubapaan setelah item digugurkan

Correlation Deleted
Keibubapaan A2 0.761 0.926 0.931
A3 0.746 0.928
A4 0.869 0.905
A5 0.895 0.899
A6 0.840 0.913
Jadual 3.8 menunjukkan nilai indeks kebolehpercayaan instrumen keibubapaan

adalah kukuh dengan nilai Alpha bagi setiap item antara 0.746 hingga 0.895 dan nilai
alpha cronbach keseluruhan 0.931 dan nilai korelasi item yang diperbetulkan dengan
jumlah skor ialah besar dari 0.3. Ini bermakna kesemua item diterima serta item yang
diperbaiki kekal digunakan sebagai item dalam kajian sebenar.
60
3.7.2 Kebolehpercayaan Instrumen Komunikasi
Jadual 3.9 Kebolehpercayaan instrumen komunikasi

Pemboleh ubah Item Item-Total Alpha if Item keseluruhan
Correlation Deleted
Komunikasi B1 0.683 0.775 0.817
B2 0.642 0.787
B3 0.621 0.787
B4 0.378 0.907
B5 0.809 0.762
B6 0.734 0.780
B7 0.705 0.774
Jadual 3.9 menunjukkan bahawa setiap item dalam instrumen komunikasi

mempunyai nilai Alpha Cronbach antara 0.762 hingga 0.907. Manakala nilai alpha
cronbach keseluruhan ialah 0.817. Terdapat item mempunyai nilai alpha cronbach
lebih besar dari nilai alpha cronbach keseluruhan. Ini bermakna item tersebut perlu
digugurkan iaitu item B4. Setelah item digugurkan, maka nilai alpha cronbach seperti
Jadual 3.9 berikut.
Jadual 3.10 Kebolehpercayaan instrumen komunikasi setelah item digugurkan

Correlation Deleted
Komunikasi B1 0.784 0.885 0.907
B2 0.676 0.899
B3 0.740 0.890
B5 0.879 0.870
B6 0.737 0.893
B7 0.666 0.902
Jadual 3.10 menunjukkan nilai indeks kebolehpercayaan instrumen

komunikasi adalah kukuh dengan nilai Alpha bagi setiap item antara 0.870 hingga
0.902 dan nilai alpha cronbach keseluruhan 0.907 dan nilai korelasi item yang
diperbetulkan dengan jumlah skor ialah besar dari 0.3. Ini bermakna kesemua item
diterima serta item yang diperbaiki kekal digunakan sebagai item dalam kajian
sebenar.
61
3.7.3 Kebolehpercayaan Instrumen Pembelajaran di Rumah
Jadual 3.11 Kebolehpercayaan instrumen pembelajaran di rumah

Correlation Deleted
Pembelajaran D1 0.814 0.944 0.943
di rumah D2 0.877 0.927
D3 0.931 0.920
D4 0.854 0.929
D5 0.904 0.931
Jadual 3.11 menunjukkan bahawa setiap item dalam instrumen pembelajaran

di rumah mempunyai nilai Alpha Cronbach antara 0.920 hingga 0.944. Manakala nilai
alpha cronbach keseluruhan ialah 0.943. Terdapat item mempunyai nilai alpha
cronbach lebih besar dari nilai alpha cronbach keseluruhan. Ini bermakna item
tersebut perlu digugurkan iaitu item D1. Setelah item digugurkan, maka nilai alpha
cronbach seperti Jadual 3.11 berikut.
Jadual 3.12 Kebolehpercayaan instrumen pembelajaran di rumah setelah item

digugurkan

Correlation Deleted
Pembelajaran D2 0.916 0.928 0.944
di rumah D3 0.949 0.905
D4 0.808 0.944
D5 0.904 0.929

pembelajaran di rumah adalah kukuh dengan nilai Alpha bagi setiap item antara 0.905
hingga 0.944 dan nilai alpha cronbach keseluruhan 0.944. Nilai korelasi item yang
sebenar.
62
3.7.4 Kebolehpercayaan Instrumen Membuat Keputusan
Jadual 3.13 Kebolehpercayaan instrumen membuat keputusan

Correlation Deleted
Membuat E1 0.809 0.901 0.917
keputusan E2 0.828 0.897
E3 0.841 0.892
E4 0.630 0.923
E5 0.822 0.899
E6 0.819 0.899
Jadual 3.13 menunjukkan bahawa setiap item dalam instrumen membuat

keputusan mempunyai nilai Alpha Cronbach antara 0.892 hingga 0.923. Manakala
nilai alpha cronbach keseluruhan ialah 0.917. Terdapat item mempunyai nilai alpha
tersebut perlu digugurkan iaitu item E4. Setelah item digugurkan, maka nilai alpha
Jadual 3.14 Kebolehpercayaan instrumen membuat keputusan setelah item digugurkan

Correlation Deleted
Membuat E1 0.838 0.901 0.923
keputusan E2 0.854 0.897
E3 0.841 0.897
E5 0.779 0.915
E6 0.785 0.914
Jadual 3.14 menunjukkan nilai indeks kebolehpercayaan instrumen membuat

keputusan adalah kukuh dengan nilai Alpha bagi setiap item antara 0.897 hingga
0.915 dan nilai alpha cronbach keseluruhan 0.923. Nilai korelasi item yang
sebenar.
63
3.7.5 Kebolehpercayaan Instrumen Penglibatan Komuniti
Jadual 3.15 Kebolehpercayaan instrumen penglibatan komuniti

Correlation Deleted
Penglibatan F1 0.831 0.965 0.957
komuniti F2 0.867 0.950
F3 0.929 0.939
F4 0.906 0.943
F5 0.934 0.938
Jadual 3.15 menunjukkan bahawa setiap item dalam instrumen penglibatan

komuniti mempunyai nilai Alpha Cronbach antara 0.938 hingga 0.965. Manakala nilai
alpha cronbach keseluruhan ialah 0.957. Terdapat item mempunyai nilai alpha
tersebut perlu digugurkan iaitu item F1. Setelah item digugurkan, maka nilai alpha
Jadual 3.16 Kebolehpercayaan instrumen penglibatan komuniti setelah item

digugurkan
Pemboleh ubah Item Item-Total Alpha if Item keseluruhan
Correlation Deleted
Membuat F2 0.879 0.964 0.965
keputusan F3 0.956 0.942
F4 0.910 0.955
F5 0.910 0.955

penglibatan komuniti adalah kukuh dengan nilai Alpha bagi setiap item antara 0.942
hingga 0.964 dan nilai alpha cronbach keseluruhan 0.965. Nilai korelasi item yang
sebenar.
Secara keseluruhannya kebolehpercayaan instrumen kajian dirumuskan seperti

Jadual 3.17 berikut.
64
Jadual 3.17 Kebolehpercayaan instrumen kajian
Pembolehubah Alpha cronbach

Keibubapaan 0.931
Komunikasi 0.907
Pembelajaran di rumah 0.944
Membuat keputusan 0.923
Penglibatan komuniti 0.965
Jadual 3.17 menunjukkan bahawa setiap instrumen bagi mengkaji penglibatan

ibu bapa di sekolah rendah mempunyai nilai alpha cronbach lebih dari 0.7 dan
menunjukkan kebolehpercayaan yang tinggi. Ini menunjukkan bahawa instrumen
yang tersebut layak digunakan dalam kajian sebenar.
Menurut Mohd Sahandri Gani (1998) dalam Ebinezar (2008) menyatakan

kebolehpercayaan adalah satu ukuran yang menunjukkan sejauh mana skor individu
atau responden mempunyai skor sebenar (skor ralat adalah kecil) yang mencerminkan
sifat atau penyataan yang diukur dengan nilai Alpha antara 0.00 hingga 1.00.
Ketekalan dalam soal selidik ini diukur menggunakan Cronbach Alpha untuk
mendapatkan nilai alpha ( α ). Berdasarkan dapatan kajian rintis, nilai pekali alpha
yang menghampiri angka 1.00 menunjukkan item-item dalam skala itu mengukur
benda yang sama. Nilai itu juga menunjukkan item-item tersebut mempunyai
kebolehpercayaan yang tinggi.
3.8 PROSEDUR KAJIAN
Kaji selidik telah dimulakan pada bulan September setelah mendapat kebenaran
daripada Bahagian Perancangan dan Penyelidikan Dasar Pendidikan, Kementerian
Pendidikan Malaysia (BPPDP) dan Jabatan Pendidikan Negeri Johor (JPNJ). Soal
selidik tersebut dihantar sendiri oleh pengkaji ke sekolah-sekolah yang mana para ibu
bapa pelajar dan guru Tahun 6 yang menjadi sampel dalam kajian ini. Pengkaji
menjalankan sendiri proses mengutip dan mengumpul soal selidik tersebut. Jangka
masa untuk pemulangan borang soal selidik oleh responden yang terbabit ialah selama
tiga minggu. Berikut adalah ringkasan prosedur kajian yang dijalankan dalam kajian
ini:
65
i. Mengenal pasti sampel kajian;

ii. Mendapatkan kebenaran dari Bahagian Perancangan dan Penyelidikan Dasar
Pendidikan, Kementerian Pendidikan Malaysia (BPPDP);
iii. Mendapatkan kebenaran dari Jabatan Pendidikan Negeri Johor (JPNJ);
iv. Menjalankan soal selidik kepada responden;
v. Mengumpulkan soal selidik daripada responden;
vi. Mengananalisis data yang diperolehi; dan
vii. Menulis laporan dapatan kajian.
3.9 ANALISIS DATA
Data yang dikumpulkan dikodkan dan dianalisis menggunakan program Statistical for
Social Sciences (SPSS) 19.0. Analisis deskriptif dan inferensi digunakan dalam kajian
ini. Analisis deskriptif digunakan untuk menganalisis data berkenaan demografi dan
tahap penglibatan ibu bapa dan guru di 18 buah sekolah kebangsaan (SK) di Zon
Bandar Muar. Manakala, analisis inferensi menganalisis data bagi mengenal pasti
hubungan antara penglibatan ibu bapa dan guru dengan pencapaian pelajar. Analisis
Manova dijalankan bagi menjawab persoalan kajian tentang perbezaan penglibatan
ibu bapa dan guru di sekolah-sekolah tersebut dari segi keibubapaan, komunikasi,
pembelajaran di rumah, membuat keputusan dan penglibatan komuniti berdasarkan
taraf pendidikan dan pendapatan ibu bapa serta pengalaman mengajar guru.
Interpretasi skor min dan nilai pekali korelasi yang digunakan dalam kajian ini
ditunjukkan dalam Jadual 3.17 dan Jadual 3.18 berikut.
Jadual 3.18 Interpretasi skor min
Min skor Tahap

1.00 – 2.33 Rendah
2.34 – 3.66 Sederhana
3.67 – 5.00 Tinggi
Sumber : Jamil Ahmad 2002
66
Jadual 3.19 Interpretasi nilai pekali korelasi
Pekali Korelasi Tahap Hubungan

0.91 – 1.00 Sangat kuat
0.71 – 0.90 Kuat
0.51 – 0.70 Sederhana
0.31 – 0.50 Lemah
0.01 – 0.30 Sangat Lemah
0.00 Tiada Korelasi
Sumber : Chua 2008
Analisis data yang digunakan dalam kajian ini diperincikan seperti Jadual 3.20
berikut.
Jadual 3.20 Rumusan analisis data dan ujian statistik kajian
No Data Analisis
1 Tahap penglibatan ibu bapa dan guru Min, sisihan piawai,
kekerapan dan peratusan
2 Hubungan antara penglibatan ibu bapa dengan Korelasi pearson
pencapaian pelajar
3 Perbezaan penglibatan ibu bapa dan guru Ujian Box‟s M,
MANOVA
3.10 RUMUSAN
Bab ini menghuraikan kaedah penyelidikan yang digunakan dalam kajian ini. Kaedah
yang digunakan berbentuk kajian tinjauan manakala pengumpulan data dilakukan
melalui soal selidik yang diberikan kepada sampel yang dipilih iaitu guru-guru dan ibu
bapa pelajar Tahun 6 di semua sekolah kebangsaan di zon bandar Muar. Di samping
itu, pengkaji telah mengemukakan reka bentuk kajian, instrumen kajian dan kajian
rintis untuk menguji kebolehpercayaan instrumen yang dijalankan. Bab ini juga
membincangkan tentang tatacara penganalisisan data yang menggunakan analisis
deskriptif dan analisis inferensi.
67
BAB IV
DAPATAN KAJIAN
4.1 PENGENALAN
Kajian ini dijalankan bagi menentukan penglibatan ibu bapa dan guru di zon bandar
Muar dari segi keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di rumah, membuat keputusan
dan penglibatan komuniti. Kajian ini juga mengenal pasti hubungan antara
penglibatan ibu bapa dan guru terhadap pencapaian pelajar serta mengenal pasti
perbezaan penglibatan ibu bapa dan guru dan pencapaian pelajar berdasarkan taraf
pendidikan dan pendapatan ibu bapa serta pengalaman mengajar guru. Analisis
dapatan kajian dijalankan dengan menggunakan perisian SPSS 19.0. Analisis
deskriptif dan analisis inferensi dilibatkan dalam kajian ini. Analisis deskriptif
dijalankan dengan melibatkan kekerapan, peratusan, min dan sisihan piawai
dijalankan bagi menentukan profil demografi kajian dan tahap penglibatan ibu bapa
dan guru di Zon Bandar Muar dari segi keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di
rumah, membuat keputusan dan penglibatan komuniti. Analisis inferensi pula
dijalankan dengan melibatkan korelasi pearson bagi mengenal pasti hubungan antara
penglibatan ibu bapa dan guru dengan pencapaian pelajar. Seterusnya analisis Manova
dijalankan bagi mengenal pasti perbezaan penglibatan ibu bapa dan guru dari segi
penglibatan komuniti berdasarkan taraf pendidikan dan pendapatan ibu bapa serta
pengalaman mengajar guru.
68
4.2 PROFIL DEMOGRAFI KAJIAN
Kajian ini dilaksanakan kepada 278 orang ibu bapa dengan melibatkan demografi
seperti jantina, taraf pendidikan dan pendapatan ibu bapa. Seterusnya seramai 233
orang guru dengan melibatkan demografi seperti jantina, taraf pendidikan, kelulusan
ikhtisas dan pengalaman mengajar guru. Profil demografi ibu bapa dan guru secara
terperinci seperti Jadual 4.1 berikut.
Jadual 4.1 Profil demografi responden kajian
Demografi Kekerapan Peratusan
Ibu Bapa Jantina

Lelaki 120 43.2%
Perempuan 158 56.8%
Taraf Pendidikan
Sekolah Menengah 158 56.8%
Sijil 76 27.3%
Ijazah 44 15.8%
Pendapatan Keluarga
Kurang dari RM1000 68 24.5%
RM1001-RM3000 114 41.0%
RM3001-RM5000 58 20.9%
Lebih dari RM5001 38 13.7%
Guru Jantina
Lelaki 74 31.8%
Perempuan 159 68.2%
Taraf Pendidikan
SPM/MCE 67 28.8%
STPM/HSC 74 31.8%
Sarjana Muda 92 39.5%
Kelulusan Ikhtisas Tertinggi

Sijil Perguruan 76 32.6%
Diploma Pendidikan 90 38.6%
Ijazah Sarjana Muda Pendidikan 67 28.8%
Pengalaman Mengajar
Kurang dari 5 Tahun 35 15.0%
6-10 Tahun 54 23.2%
11-15 Tahun 57 24.5%
Lebih dari 15 Tahun 87 37.3%
69
Jadual 4.2 menunjukkan bahawa berdasarkan demografi jantina ibu bapa,

seramai 120 orang (43.2%) lelaki dan 158 orang (56.8%) perempuan. Seterusnya
berdasarkan taraf pendidikan ibu bapa, seramai 158 orang (56.8%) ibu bapa
mempunyai taraf pendidikan sekolah menengah, 76 orang (27.3%) ibu bapa
mempunyai taraf pendidikan Sijil dan seramai 44 orang (15.8%) ibu bapa mempunyai
taraf pendidikan Ijazah. Berdasarkan pendapatan ibu bapa pula menunjukkan bahawa
seramai 68 orang (24.5%) ibu bapa mempunyai pendapatan kurang dari RM1000,
seramai 114 orang (41.0%) ibu bapa mempunyai pendapatan RM1000 hingga
RM3000, seramai 58 orang (20.9%) ibu bapa mempunyai pendapatan RM3001 hingga
RM5000 dan seramai 38 orang (13.7%) ibu bapa mempunyai pendapatan lebih dari
RM5000.
Demografi guru berdasarkan jantina menunjukkan bahawa seramai 74 orang

(31.8%) guru lelaki dan seramai 159 orang (68.2%) guru perempuan. Ini bermakna
responden perempuan lebih ramai terlibat dalam kajian ini berbanding dengan
responden lelaki. Berdasarkan taraf pendidikan pula, seramai 67 orang (28.8%)
mempunyai taraf pendidikan SPM/MCE, seramai 74 orang (31.8) guru mempunyai
taraf pendidikan STPM/HSC dan seramai 92 orang (39.5%) guru mempunyai taraf
pendidikan Sarjana Muda. Berdasarkan kelulusan ikhtisas menunjukkan bahawa
seramai 76 orang (32.6%) guru mempunyai kelulusan ikhtisas Sijil Perguruan, seramai
90 orang (38.6%) guru mempunyai kelulusan ikhtisas Diploma Pendidikan dan
seramai 67 orang (28.8%) guru mempunyai kelulusan ikhtisas Ijazah Sarjana Muda
Pendidikan. Seterusnya berdasarkan pengalaman mengajar guru, seramai 35 orang
(15.0%) guru mempunyai pengalaman mengajar kurang dari 5 tahun, 54 orang
(23.2%) guru mempunyai pengalaman mengajar 6 hingga 10 tahun, 57 orang (24.5%)
guru mempunyai pengalaman 11 hingga 15 tahun dan seramai 87 orang (37.3%) guru
berpengalaman lebih daripada 15 tahun.
70
4.3 ANALISIS DAPATAN KAJIAN
Analisis dapatan kajian dijalankan mengikut persoalan kajian yang telah dinyatakan
pada bahagian sebelumnya. Hasil analisis dapatan kajian dihuraikan secara terperinci
seperti berikut.
4.3.1 Penglibatan Ibu Bapa dari Segi Keibubapaan, Komunikasi,

Pembelajaran Di Rumah, Membuat Keputusan dan Penglibatan
Komuniti
Persoalan kajian pertama: Apakah tahap penglibatan ibu bapa dari segi
penglibatan komuniti?
Analisis deskriptif dijalankan bagi menentukan tahap penglibatan ibu bapa dari segi
penglibatan komuniti. Huraian analisis deskriptif dipaparkan secara berasingan
mengikut tahap penglibatan ibu bapa. Huraian analisis deskriptif tersebut seperti
berikut.
i. Keibubapaan
Analisis deskriptif yang melibatkan kekerapan, peratusan, min dan sisihan piawai
dijalankan bagi menentukan tahap penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan seperti
Jadual 4.2 berikut.
Jadual 4.2 Tahap penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan
No Item STS TS KS S ST Min Sisihan Interpretasi

Keibubapaan piawai
1 Pihak sekolah 3 1 17 180 77 4.18 0.648 Tinggi
memberi (1.1%) (0.4%) (6.1%) (64.7%) (27.7%)
bantuan kepada
saya dalam
memastikan
perkembangan
psikologi anak-
anak seimbang. bersambung…
71
…sambungan

membantu saya (0.4%) (1.4%) (10.4%) (56.8%) (30.9%)
memantau
corak
pembelajaran
anak-anak di
rumah.
3 Pihak sekolah - 6 49 149 74 4.05 0.727 Tinggi
membantu saya (2.2%) (17.6%) (53.6%) (26.6%)
dengan
menyediakan
kemahiran
keibubapaan
melalui
ceramah.
kekeluargaan.
4 Pihak sekolah - - 14 158 106 4.33 0.569 Tinggi
membantu saya (5.0%) (56.8%) (38.1%)
mengetahui
bagaimana
kemajuan
anak-anak
dinilai.
membantu saya (0.7%) (1.4%) (18.7%) (53.2%) (25.9%)
dengan
menyediakan
kemahiran
keibubapaan
melalui sesi
dialog.
Keseluruhan 4.15 0.529 Tinggi
Jadual 4.2 menunjukkan bahawa setiap item dalam penglibatan ibu bapa dari
segi keibubapaan berada pada tahap tinggi. Item yang mempunyai min yang paling
tinggi ialah pihak sekolah membantu saya mengetahui bagaimana kemajuan anak-
anak dinilai (min = 4.33 dan sp = 0.569). Dari segi kekerapan dan peratusan
menunjukkan bahawa seramai 158 orang (56.8%) ibu bapa menyatakan setuju,
seramai 106 orang (38.1%) ibu bapa menyatakan sangat setuju dan seramai 14 orang
(5.0%) ibu bapa menyatakan kurang setuju. Manakala item yang mempunyai min
yang paling rendah ialah pihak sekolah membantu saya dengan menyediakan
kemahiran keibubapaan melalui sesi dialog (min = 4.02 dan sp = 0.755). Dari segi
kekerapan dan peratusan menunjukkan bahawa seramai 148 orang (53.2%) ibu bapa
72
menyatakan setuju, seramai 72 orang (25.9%) ibu bapa menyatakan sangat setuju,
seramai 52 orang (18.7%) ibu bapa menyatakan kurang setuju, seramai 4 orang (1.4%)
ibu bapa menyatakan tidak setuju dan seramai 2 orang (1.4%) ibu bapa menyatakan
sangat tidak setuju. Secara keseluruhannya menunjukkan bahawa penglibatan ibu bapa
dari segi keibubapaan berada pada tahap tinggi (min = 4.15 dan sp = 0.529).
ii. Komunikasi
dijalankan bagi menentukan tahap penglibatan ibu bapa dari segi komunikasi seperti
Jadual 4.3 berikut.
Jadual 4.3 Tahap penglibatan ibu bapa dari segi komunikasi
No Item Komunikasi STS TS KS S ST Min Sisihan Interpretasi

piawai
1 Pihak sekolah 2 - 6 145 125 4.41 0.610 Tinggi
menggunakan surat (0.7%) (2.2%) (52.2%) (45.0%)
makluman bagi
menerangkan
program-program
akademik yang
dilaksanakan di
sekolah.
memaklumkan saya (0.4%) (0.4%) (54.3%) (45.0%)
melalui surat
mengenai Mesyuarat
Agung PIBG yang
perlu dihadiri di
sekolah.
menghubungi saya (0.4%) (2.2%) (13.7%) (53.6%) (30.2%)
untuk
memaklumkan
sebarang masalah
pembelajaran anak-
anak di sekolah.
memberi Buku (0.4%) (45.0%) (54.7%)
Pelaporan kepada
saya bagi melihat
perkembangan
prestasi akademik
anak-anak.
bersambung…
73
…sambungan
memaklumkan saya (1.8%) (49.3%) (48.9%)
mengenai aktiviti-
aktiviti
kecemerlangan
anak-anak Tahun 6
yang perlu dihadiri
di sekolah.
segi komunikasi berada pada tahap tinggi. Item yang mempunyai min yang paling
tinggi ialah pihak sekolah memberi Buku Pelaporan kepada saya bagi melihat
perkembangan prestasi akademik anak-anak (min = 4.54 dan sp = 0.506). Dari segi
menyatakan sangat setuju, seramai 125 orang (45.0%) ibu bapa menyatakan setuju
dan seramai seorang (0.4%) ibu bapa menyatakan kurang setuju. Manakala item yang
mempunyai min yang paling rendah ialah pihak sekolah menghubungi saya untuk
memaklumkan sebarang masalah pembelajaran anak-anak di sekolah (min = 4.11 dan
sp = 0.740). Dari segi kekerapan dan peratusan menunjukkan bahawa seramai 149
orang (53.6%) ibu bapa menyatakan setuju, 84 orang (30.2%) ibu bapa menyatakan
sangat setuju, 38 orang (13.7%) ibu bapa menyatakan kurang setuju, seramai 6 orang
(2.2%) ibu bapa menyatakan tidak setuju dan seorang (0.4%) ibu bapa menyatakan
sangat tidak setuju. Secara keseluruhannya menunjukkan bahawa penglibatan ibu bapa
dari segi komunikasi berada pada tahap tinggi (min = 4.39 dan sp = 0.434).
iii. Pembelajaran Di Rumah
dijalankan bagi menentukan tahap penglibatan ibu bapa dari segi pembelajaran di
rumah seperti Jadual 4.4 berikut.
74
Jadual 4.4 Tahap penglibatan ibu bapa dari segi pembelajaran di rumah
No Item Pembelajaran STS TS KS S ST Min Sisihan Interpretasi

di Rumah piawai
menggalakkan saya (0.7%) (1.8%) (9.0%) (53.6%) (34.9%)
membantu anak-anak
menyiapkan tugasan
di rumah.
membantu anak-anak
mengikut jadual atau
kemahiran belajar
yang betul di rumah.
membimbing anak-
anak dalam aktiviti
pembacaan di rumah.
membantu anak-anak
dalam masalah
pembelajaran di
rumah.
segi pembelajaran di rumah berada pada tahap tinggi. Item yang mempunyai min yang
paling tinggi ialah pihak sekolah menggalakkan saya membimbing anak-anak dalam
aktiviti pembacaan di rumah (min = 4.24 dan sp = 0.722). Dari segi kekerapan dan
peratusan menunjukkan bahawa seramai 151 orang (54.3%) ibu bapa menyatakan
setuju, 101 orang (36.3%) ibu bapa menyatakan sangat setuju, 20 orang (7.2%) ibu
bapa menyatakan kurang setuju, seramai 3 orang (1.1%) ibu bapa menyatakan tidak
setuju dan sangat tidak setuju dan item pihak sekolah menggalakkan saya membantu
anak-anak dalam masalah pembelajaran di rumah (min = 4.24 dan sp = 0.703). Dari
segi kekerapan dan peratusan menunjukkan bahawa seramai 158 orang (56.8%) ibu
bapa menyatakan setuju, seramai 98 orang (35.3%) ibu bapa menyatakan sangat
setuju, seramai 16 orang (5.8%) ibu bapa menyatakan kurang setuju, seramai 3 orang
(1.1%) ibu bapa menyatakan tidak setuju dan sangat tidak setuju. Manakala item yang
mempunyai min yang paling rendah ialah pihak sekolah menggalakkan saya
75
membantu anak-anak mengikut jadual atau kemahiran belajar yang betul di rumah
(min = 4.14 dan sp = 0.705). Dari segi kekerapan dan peratusan menunjukkan bahawa
seramai 161 orang (57.9%) ibu bapa menyatakan setuju, 82 orang (29.5%) ibu bapa
menyatakan sangat setuju, seramai 28 orang (10.1%) ibu bapa menyatakan kurang
setuju, seramai 6 orang (2.2%) ibu bapa menyatakan tidak setuju dan seorang (0.4%)
ibu bapa menyatakan sangat tidak setuju. Secara keseluruhannya menunjukkan
bahawa penglibatan ibu bapa dari segi pembelajaran di rumah berada pada tahap
tinggi (min = 4.20 dan sp = 0.607).
iv. Membuat Keputusan
dijalankan bagi menentukan tahap penglibatan ibu bapa dari segi membuat keputusan
Jadual 4.5 Tahap penglibatan ibu bapa dari segi membuat keputusan
No Item Membuat STS TS KS S ST Min Sisihan Interpretasi

Keputusan piawai
mengkaji maklum (0.7%) (8.3%) (63.3%) (27.7%)
balas (usul) daripada
ibu bapa dalam
Mesyuarat Agung
PIBG dan
mengambil tindakan
sewajarnya.
melibatkan saya (1.1%) (3.25) (18.0%) (56.1%) (21.6%)
dalam aktiviti
pembelajaran anak-
anak iaitu membuat
tugasan (kerja
kursus) Tahun 6.
mendapatkan (1.1%) (6.5%) (62.9%) (29.5%)
pandangan PIBG
dalam merancang
aktiviti-aktiviti bersambung…
…sambungan 76
sekolah seperti
Mesyuarat Agung
PIBG.
mendapatkan (0.7%) (5.0%) (59.7%) (34.5%)
pandangan PIBG
dalam usaha
meningkatkan
peratus akademik
anak-anak.
segi membuat keputusan berada pada tahap tinggi. Item yang mempunyai min yang
paling tinggi ialah pihak sekolah mendapatkan pandangan PIBG dalam usaha
meningkatkan peratus akademik anak-anak (min = 4.28 dan sp = 0.589). Dari segi
menyatakan setuju, seramai 96 orang (34.5%) ibu bapa menyatakan sangat setuju,
seramai 14 orang (5.0%) ibu bapa menyatakan kurang setuju dan seramai 2 orang
(0.7%) ibu bapa menyatakan tidak setuju. Manakala item yang mempunyai min yang
paling rendah ialah pihak sekolah melibatkan saya dalam aktiviti pembelajaran anak-
anak iaitu membuat tugasan (kerja kursus) Tahun 6 (min = 3.94 dan sp = 0.788).
Dari segi kekerapan dan peratusan menunjukkan bahawa seramai 156 orang
(56.1%) ibu bapa menyatakan setuju, seramai 60 orang (21.6%) ibu bapa menyatakan
sangat setuju, seramai 50 orang (18.0%) ibu bapa menyatakan kurang setuju, seramai
9 orang (3.25%) ibu bapa menyatakan tidak setuju dan seramai 3 orang (1.1%) ibu
bapa menyatakan sangat tidak setuju. Secara keseluruhannya menunjukkan bahawa
penglibatan ibu bapa dari segi membuat keputusan berada pada tahap tinggi (min =
4.15 dan sp = 0.526).
77
v. Penglibatan Komuniti
dijalankan bagi menentukan tahap penglibatan ibu bapa dari segi penglibatan komuniti
Jadual 4.6 Tahap penglibatan ibu bapa dari segi penglibatan komuniti
No Item Penglibatan STS TS KS S ST Min Sisihan Interpretasi

Komuniti piawai
1 Sekolah 1 - 33 163 81 4.16 0.646 Tinggi
mempunyai (0.4%) (11.9%) (58.9%) (29.1%)
PIBG yang aktif.
melibatkan ahli (0.75) (1.8%) (11.2%) (57.6%) (28.8%)
komuniti
memberi
kesedaran tentang
amalan
keselamatan diri
anak-anak
melalui Ceramah
Keselamatan oleh
pihak polis.
meminta (0.7%) (1.8%) (10.4%) (57.9%) (29.1%)
kerjasama ahli
komuniti
memberi
pendedahan
kepada anak-anak
tentang kerjaya
(masa depan)
melalui Ceramah
Kerjaya.
melibatkan ahli (0.4%) (2.2%) (9.4%) (58.6%) (29.5%)
komuniti
memberi
kesedaran tentang
amalan
keselamatan diri
anak-anak
melalui Ceramah
Keselamatan oleh
pihak bomba.
78
Jadual 4.6 menunjukkan bahawa setiap item dalam tahap penglibatan ibu bapa
dari segi penglibatan komuniti berada pada tahap tinggi. Item yang mempunyai min
yang paling tinggi sekolah mempunyai PIBG yang aktif (min = 4.16 dan sp= 0.646).
Dari segi kekerapan dan peratusan menunjukkan bahawa seramai 163 orang (58.9%)
ibu bapa menyatakan setuju, seramai 81 orang (29.1%) ibu bapa menyatakan sangat
setuju, seramai 33 orang (11.9%) ibu bapa menyatakan kurang setuju dan seramai
seorang (0.4%) ibu bapa menyatakan sangat tidak setuju. Manakala item yang
mempunyai min yang paling rendah ialah pihak sekolah melibatkan ahli komuniti
memberi kesedaran tentang amalan keselamatan diri anak-anak melalui Ceramah
Keselamatan oleh pihak polis (min = 4.12 dan sp = 0.724). Dari segi kekerapan dan
peratusan menunjukkan bahawa seramai 160 orang (57.6%) ibu bapa menyatakan
setuju, seramai 80 orang (28.8%) ibu bapa menyatakan sangat setuju, seramai 31
orang (11.2%) ibu bapa menyatakan kurang setuju, seramai 5 orang (1.8%) ibu bapa
menyatakan tidak setuju dan seramai 2 orang (0.75%) ibu bapa menyatakan sangat
tidak setuju. Secara keseluruhannya menunjukkan bahawa penglibatan ibu bapa dari
segi penglibatan komuniti berada pada tahap tinggi (min = 4.14 dan sp = 0.560).
Secara keseluruhannya dapat dirumuskan bahawa penglibatan ibu bapa dari

segi keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di rumah, membuat keputusan dan
penglibatan komuniti seperti Jadual 4.7 berikut.
Jadual 4.7 Tahap penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan, komunikasi,
No Penglibatan Ibu Bapa Min Sisihan Interpretasi

piawai
1 Keibubapaan 4.15 0.529 Tinggi
2 Komunikasi 4.39 0.434 Tinggi
3 Pembelajaran di rumah 4.20 0.607 Tinggi
4 Membuat Keputusan 4.15 0.526 Tinggi
5 Penglibatan Komuniti 4.14 0.560 Tinggi
Penglibatan Ibu Bapa 4.21 0.441 Tinggi

79
Jadual 4.7 menunjukkan bahawa aspek penglibatan ibu bapa yang mempunyai
min yang paling tinggi ialah komunikasi (min = 4.39 dan sp = 0.434). Seterusnya
diikuti oleh pembelajaran di rumah (min = 4.20 dan sp = 0.607), keibubapaan (min =
4.15 dan sp = 0.529), membuat keputusan (min = 4.15 dan sp = 0.526) dan aspek
penglibatan komuniti (min = 4.14 dan sp = 0.560). Secara keseluruhannya
menunjukkan bahawa penglibatan ibu bapa berada pada tahap tinggi (min = 4.21 dan
sp = 0.441).
4.3.2 Penglibatan Guru dari Segi Keibubapaan, Komunikasi, Pembelajaran Di

Rumah, Membuat Keputusan dan Penglibatan Komuniti
Persoalan kajian kedua: Apakah tahap penglibatan guru dari segi keibubapaan,
komunikasi, pembelajaran di rumah, membuat keputusan dan penglibatan komuniti?
Analisis deskriptif dijalankan bagi menentukan tahap penglibatan ibu bapa dari segi
penglibatan komuniti. Huraian analisis deskriptif dipaparkan secara berasingan
mengikut penglibatan ibu bapa. Huraian analisis deskriptif tersebut seperti berikut.
i. Keibubapaan
dijalankan bagi menentukan tahap penglibatan guru dari segi keibubapaan seperti
Jadual 4.8 berikut.
Jadual 4.8 Tahap penglibatan guru dari segi keibubapaan
No Item Keibubapaan STS TS KS S ST Min Sisihan Interpretasi

piawai
memberi bantuan (0.9%) (2.1%) (67.4%) (29.6%)
kepada ibu bapa
dalam memastikan
perkembangan
psikologi pelajar
seimbang. bersambung…
…sambungan 80

membantu ibu bapa (7.3%) (64.4%) (28.3%)
memantau corak
pembelajaran pelajar
di rumah.
dengan menyediakan
kemahiran
keibubapaan melalui
ceramah
kekeluargaan.
mengetahui
bagaimana kemajuan
pelajar dinilai.
dengan menyediakan
kemahiran
keibubapaan melalui
sesi dialog.
Jadual 4.8 menunjukkan bahawa setiap item penglibatan guru segi

keibubapaan berada pada tahap tinggi. Item yang mempunyai min yang paling tinggi
ialah pihak sekolah membantu ibu bapa mengetahui bagaimana kemajuan pelajar
dinilai (min = 4.39 dan sp = 0.546). Dari segi kekerapan dan peratusan menunjukkan
bahawa seramai 129 orang (55.4%) guru menyatakan setuju, seramai 97 orang
(41.6%) guru menyatakan sangat setuju dan seramai 7 orang (3.0%) guru menyatakan
kurang setuju. Manakala item yang mempunyai min yang paling rendah ialah pihak
sekolah membantu ibu bapa dengan menyediakan kemahiran keibubapaan melalui
ceramah kekeluargaan (min = 4.14 dan sp = 0.603). Dari segi kekerapan dan peratusan
menunjukkan bahawa seramai 144 orang (61.8%) guru menyatakan setuju, seramai 61
orang (26.2%) guru menyatakan sangat setuju dan seramai 28 orang (12.0%) guru
menyatakan kurang setuju. Secara keseluruhannya menunjukkan bahawa penglibatan
guru dari segi keibubapaan berada pada tahap tinggi (min = 4.23 dan sp = 0.410).
81
ii. Komunikasi
dijalankan bagi menentukan tahap penglibatan guru dari segi komunikasi seperti
Jadual 4.9 berikut.
Jadual 4.9 Tahap penglibatan guru dari segi komunikasi
No Item Komunikasi STS TS KS S ST Min Sisihan Interpretasi

piawai
1 Pihak sekolah - - - 61 172 4.74 0.441 Tinggi
menggunakan surat (26.2%) (73.8%)
makluman bagi
menerangkan program-
program akademik yang
dilaksanakan di sekolah.
memaklumkan ibu bapa (21.5%) (78.5%)
melalui surat mengenai
Mesyuarat Agung PIBG
yang perlu dihadiri di
sekolah.
menghubungi ibu bapa (2.1%) (41.6%) (56.2%)
untuk memaklumkan
sebarang masalah
pembelajaran anak-anak
mereka di sekolah.
4 Pihak sekolah memberi - - - 56 177 4.76 0.428 Tinggi
Buku Pelaporan kepada (24.0%) (76.0%)
ibu bapa bagi melihat
perkembangan prestasi
akademik anak-anak
mereka.
memaklumkan ibu bapa (24.5%) (75.5%)
mengenai aktiviti-
aktiviti kecemerlangan
pelajar Tahun 6 yang
perlu dihadiri di
sekolah.
82
Jadual 4.9 menunjukkan bahawa setiap item dalam penglibatan guru dari segi
komunikasi berada pada tahap tinggi. Item yang mempunyai min yang paling tinggi
ialah pihak sekolah memaklumkan ibu bapa melalui surat mengenai Mesyuarat Agung
PIBG yang perlu dihadiri di sekolah (min = 4.79 dan sp = 0.411). Dari segi kekerapan
dan peratusan menunjukkan bahawa seramai 183 orang (78.5%) guru menyatakan
sangat setuju dan seramai 50 orang (21.5%) guru menyatakan sangat setuju. Manakala
item yang mempunyai min yang paling rendah ialah pihak sekolah menghubungi ibu
bapa untuk memaklumkan sebarang masalah pembelajaran anak-anak mereka di
sekolah (min = 4.54 dan sp = 0.541). Dari segi kekerapan dan peratusan menunjukkan
bahawa seramai 131 orang (56.2%) guru menyatakan sangat setuju, seramai 97 orang
(41.6%) guru menyatakan setuju dan seramai 5 orang (2.1%) guru menyatakan kurang
setuju. Secara keseluruhannya menunjukkan bahawa penglibatan guru dari segi
komunikasi berada pada tahap tinggi (min = 4.54 dan sp = 0.541).
iii. Pembelajaran Di Rumah
dijalankan bagi menentukan tahap penglibatan guru dari segi pembelajaran di rumah
Jadual 4.10 Tahap penglibatan guru dari segi pembelajaran di rumah
No Item Pembelajaran di STS TS KS S ST Min Sisihan Interpretasi

Rumah piawai
menggalakkan ibu bapa (5.6%) (44.6%) (49.8%)
membantu pelajar
menyiapkan tugasan di
rumah.
membantu pelajar
mengikut jadual atau
kemahiran belajar yang
betul di rumah.
membimbing pelajar
bersambung…
83
…sambungan
dalam aktiviti
pembacaan di rumah.
menggalakkan ibu bapa (3.0%) (49.85) (47.2%)
membantu pelajar dalam
masalah pembelajaran di
rumah.
pembelajaran di rumah berada pada tahap tinggi. Item yang memunyai min yang
paling tinggi ialah pihak sekolah menggalakkan ibu bapa membimbing pelajar dalam
aktiviti pembacaan di rumah (min = 4.45 dan sp = 0.586). Dari segi kekerapan dan
peratusan menunjukkan bahawa seramai 117 orang (50.2%) guru menyatakan sangat
setuju, seramai 105 orang (45.1%) guru menyatakan setuju dan seramai 11 orang
(4.7%) ibu bapa menyatakan kurang setuju. Manakala item yang mempunyai min
yang paling rendah ialah pihak sekolah menggalakkan ibu bapa membantu pelajar
mengikut jadual atau kemahiran belajar yang betul di rumah (min = 4.34 dan sp =
0.611). Dari segi kekerapan dan peratusan menunjukkan bahawa seramai 119 orang
(51.1%) guru menyatakan setuju, seramai 97 orang (41.6%) guru menyatakan sangat
setuju dan seramai 17 orang (7.3%) guru menyatakan kurang setuju. Secara
keseluruhannya menunjukkan bahawa penglibatan guru dari segi pembelajaran di
rumah berada pada tahap tinggi (min = 4.42 dan sp = 0.486).
dijalankan bagi menentukan tahap penglibatan guru dari segi membuat keputusan
84
Jadual 4.11 Tahap penglibatan guru dari segi membuat keputusan
No Item Membuat STS TS KS S ST Min Sisihan Interpretasi

Keputusan piawai
mengkaji maklum (36.5%) (63.5%)
balas (usul) daripada
ibu bapa dalam
Mesyuarat Agung
PIBG dan mengambil
tindakan sewajarnya.
melibatkan ibu bapa (0.9%) (10.3%) (56.2%0 (32.6%)
dalam aktiviti
pembelajaran pelajar
iaitu membuat
tugasan (kerja kursus)
Tahun 6.
mendapatkan (1.3%) (53.2%) (45.5%)
pandangan PIBG
dalam merancang
aktiviti-aktiviti
sekolah seperti
Mesyuarat Agung
PIBG.
mendapatkan (3.4%) (51.5%) (45.1%)
pandangan PIBG
dalam usaha
meningkatkan peratus
akademik pelajar.
Jadual 4.11 menunjukkan setiap item dalam penglibatan guru dari segi
membuat keputusan berada pada tahap tinggi. Item yang mempunyai min yang paling
tinggi ialah pihak sekolah mengkaji maklum balas (usul) daripada ibu bapa dalam
mesyuarat Agung PIBG dan mengambil tindakan sewajarnya (min = 4.64 dan sp =
0.482). Dari segi kekerapan dan peratusan menunjukkan bahawa seramai 148 orang
(63.5%) guru menyatakan sangat setuju dan seramai 85 orang (36.5%) guru
menyatakan setuju. Manakala item yang mempunyai min yang paling rendah ialah
pihak sekolah melibatkan ibu bapa dalam aktiviti pembelajaran pelajar iaitu membuat
tugasan (kerja kursus) Tahun 6 (min = 4.21 dan sp = 0.650). Dari segi kekerapan dan
peratusan menunjukkan bahawa seramai 131 orang (56.2%) guru menyatakan setuju,
85
seramai 76 orang (32.6%) guru menyatakan sangat setuju, seramai 24 orang (10.3%)
guru menyatakan kurang setuju dan seramai 2 orang (0.9%) guru menyatakan tidak
setuju. Secara keseluruhannya menunjukkan bahawa penglibatan guru dari segi
membuat keputusan berada pada tahap tinggi (min = 4.42 dan sp = 0.433).
v. Penglibatan Komuniti
dijalankan bagi menentukan tahap penglibatan guru dari segi penglibatan komuniti
Jadual 4.12 Tahap penglibatan guru dari segi penglibatan komuniti
No Item Penglibatan STS TS KS S ST Min Sisihan Interpretasi

Komuniti piawai
1 Sekolah mempunyai - 1 17 129 86 4.29 0.615 Tinggi
PIBG yang aktif (0.4%) (7.3%) (55.4%) (36.9%)
meminta kerjasama (2.6%) (62.2%) (35.2%)
ahli komuniti
memberi pendedahan
kepada pelajar
tentang kerjaya
(masa depan) melalui
Ceramah Kerjaya.
melibatkan ahli (5.6%) (64.8%) (29.6%)
komuniti memberi
kesedaran tentang
amalan keselamatan
diri pelajar melalui
Ceramah
Keselamatan oleh
pihak bomba.
melibatkan ahli (5.6%) (54.9%) (39.5%)
komuniti memberi
kesedaran tentang
amalan keselamatan
diri pelajar melalui
Ceramah
Keselamatan oleh
pihak polis.
86
penglibatan komuniti berada pada tahap tinggi. Item yang mempunyai min yang
paling tinggi ialah pihak sekolah melibatkan ahli komuniti memberi kesedaran tentang
amalan keselamatan diri pelajar melalui Ceramah Keselamatan oleh pihak polis (min
= 4.34 dan sp = 0.581). Dari segi kekerapan dan peratusan menunjukkan bahawa
seramai 128 orang (54.9%) guru menyatakan setuju, seramai 92 orang (39.5%) guru
menyatakan sangat setuju dan seramai 13 orang (5.6%) guru menyatakan kurang
setuju. Manakala item yang mempunyai min yang paling rendah ialah pihak sekolah
melibatkan ahli komuniti memberi kesedaran tentang amalan keselamatan diri pelajar
melalui Ceramah Keselamatan oleh pihak bomba (min = 4.24 dan sp = 0.544). Dari
segi kekerapan dan peratusan menunjukkan bahawa seramai 151 orang (64.8%) guru
menyatakan setuju, seramai 69 orang (29.6%) guru menyatakan sangat setuju dan
seramai 13 orang (5.6%) guru menyatakan kurang setuju. Secara keseluruhannya
penglibatan guru dari segi penglibatan komuniti berada pada tahap tinggi (min = 4.30
dan sp = 0.425).
Secara keseluruhannya dapat dirumuskan bahawa penglibatan guru dari segi

penglibatan komuniti seperti Jadual 4.7 berikut.
Jadual 4.13 Tahap penglibatan guru dari segi keibubapaan, komunikasi,

No Penglibatan Guru Min Sisihan Interpretasi

piawai
1 Keibubapaan 4.23 0.410 Tinggi

2 Komunikasi 4.72 0.350 Tinggi
3 Pembelajaran di rumah 4.42 0.486 Tinggi
4 Membuat Keputusan 4.42 0.433 Tinggi
5 Penglibatan Komuniti 4.30 0.425 Tinggi
Penglibatan Guru 4.42 0.317 Tinggi

87
Jadual 4.13 menunjukkan bahawa aspek penglibatan guru yang mempunyai

min yang paling tinggi ialah komunikasi (min = 4.72 dan sp = 0.350). Seterusnya
diikuti oleh pembelajaran di rumah (min = 4.42 dan sp = 0.486), membuat keputusan
(min = 4.42 dan sp = 0.433), penglibatan komuniti (min = 4.30 dan sp = 0.425) dan
aspek keibubapaan (min = 4.23 dan sp = 0.410). Secara keseluruhannya menunjukkan
bahawa penglibatan guru berada pada tahap tinggi (min = 4.42 dan sp = 0.317).
4.3.3 Hubungan Antara Penglibatan Ibu Bapa dengan Pencapaian Pelajar
Persoalan kajian ketiga Adakah terdapat hubungan antara penglibatan ibu bapa
dengan pencapaian pelajar?
pencapaian pelajar.
Analisis korelasi pearson dijalankan bagi mengenal pasti hubungan antara penglibatan
ibu bapa dengan pencapaian pelajar. Hasil analisis korelasi pearson seperti Jadual 4.14
berikut.
Jadual 4.14 Korelasi pearson hubungan antara penglibatan ibu bapa dengan
p pencapaian pelajar
Hubungan Penglibatan ibu bapa Interpretasi
R Sig.
Bahasa Melayu 1 0.108 0.073 -

Bahasa Melayu 2 0.106 0.077 -
Bahasa Inggeris 0.132 0.027 Sangat lemah
Matematik 0.180 0.003 Sangat lemah
Sains 0.152 0.011 Sangat lemah
88
Jadual 4.14 menunjukkan bahawa tidak terdapat hubungan yang signifikan

antara penglibatan ibu bapa dengan pencapaian Bahasa Melayu 1 pelajar dengan nilai
r = 0.108 dan sig = 0.073 (p>0.05). Ini menunjukkan hipotesis nol (Ho11) bahawa
tidak terdapat hubungan yang signifikan antara penglibatan ibu bapa dengan
pencapaian Bahasa Melayu 1 pelajar adalah diterima. Tidak terdapat hubungan yang
signifikan antara penglibatan ibu bapa dengan pencapaian Bahasa Melayu 2 pelajar
dengan nilai r = 0.106 dan sig = 0.077 (p>0.05). Ini menunjukkan hipotesis nol (Ho12)
bahawa tidak terdapat hubungan yang signifikan antara penglibatan ibu bapa dengan
pencapaian Bahasa Melayu 2 pelajar adalah diterima.
Terdapat hubungan yang signifikan antara penglibatan ibu bapa dengan

pencapaian Bahasa Inggeris pelajar dengan nilai r = 0.132 dan sig = 0.027 (p<0.05).
Kekuatan hubungan ialah sangat lemah. Ini menunjukkan hipotesis nol (Ho13) bahawa
tidak terdapat hubungan yang signifikan antara penglibatan ibu bapa dengan
pencapaian Bahasa Inggeris pelajar adalah ditolak. Terdapat hubungan yang signifikan
antara penglibatan ibu bapa dengan pencapaian Matematik pelajar dengan nilai r =
0.180 dan sig = 0.003 (p<0.05). Kekuatan hubungan ialah sangat lemah. Ini
menunjukkan hipotesis nol (Ho14) bahawa tidak terdapat hubungan yang signifikan
antara penglibatan ibu bapa dengan pencapaian Matematik pelajar adalah ditolak.
Terdapat hubungan yang signifikan antara penglibatan ibu bapa dengan pencapaian
Sains pelajar dengan nilai r = 0.152 dan sig = 0.011 (p<0.05). Kekuatan hubungan
ialah sangat lemah. Ini menunjukkan hipotesis nol (Ho15) bahawa tidak terdapat
hubungan yang signifikan antara penglibatan ibu bapa dengan pencapaian Sains
pelajar adalah ditolak.
Secara keseluruhannya dapat dirumuskan bahawa tidak terdapat hubungan yang

signifikan antara penglibatan ibu bapa dengan pencapaian pelajar. Ini menunjukkan
hipotesis nol (Ho1) bahawa tidak terdapat hubungan yang signifikan antara
penglibatan ibu bapa dengan pencapaian pelajar adalah diterima.
89
4.3.4 Perbezaan Penglibatan Ibu Bapa dari Segi Keibubapaan, Komunikasi,

Pembelajaran Di Rumah, Membuat Keputusan dan Penglibatan Komuniti
Berdasarkan Jantina
Persoalan kajian keempat: Adakah terdapat perbezaan penglibatan ibu bapa dari
penglibatan komuniti berdasarkan jantina?
Hо2: Tidak terdapat perbezaan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan,
komuniti berdasarkan jantina
Analisis MANOVA dijalankan bagi melihat perbezaan penglibatan ibu bapa dari segi
penglibatan komuniti berdasarkan jantina. Sebelum analisis MANOVA dijalankan,
pengkaji terlebih dahulu menjalankan ujian bagi menentukan matrik kehomogenan
varian-kovarian (homogenity of the varians-covariance matrics) dengan menggunakan
ujian Box‟s M (Box‟s M test). Analisis ujian Box‟s M dapat dilihat seperti dalam
Jadual 4.15 berikut.
Jadual 4.15 Box‟s M perbezaan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan,
komunikasi, pembelajaran di rumah, membuat keputusan dan
penglibatan komuniti berdasarkan jantina
Box‟s M Nilai-F df1 df2 Sig.

18.071 1.181 15 262692.497 0.278
Jadual 4.15 menunjukkan tidak terdapat perbezaan varian-covarian yang

signifikan dalam kalangan pemboleh ubah bersandar untuk semua aras pemboleh ubah
bebas dengan nilai Box‟s M= 18.071 dan sig = 0.278 (p>0.001). Ini bermakna, varian-
covarian pemboleh ubah bersandar adalah homogenus merentasi pemboleh ubah
bebas. Oleh itu, ujian Manova boleh dijalankan bagi melihat perbezaan penglibatan
90
ibu bapa dari segi keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di rumah, membuat

keputusan dan penglibatan komuniti berdasarkan jantina (Pallant 2007). Hasil analisis
Manova dapat dilihat seperti dalam Jadual 4.16 dan Jadual 4.17 berikut.
Jadual 4.16 Wlilks‟ Lambda perbezaan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan,
Nilai DK
Nilai DK Dalam
Kesan Wilks‟ antara Sig
F Kumpulan
Lambda kumpulan
Penglibatan Ibu
0.975 1.394 1 276 0.227
Bapa
Jadual 4.16 menunjukkan bahawa tidak terdapat perbezaan yang signifikan

penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di rumah,
membuat keputusan dan penglibatan komuniti berdasarkan jantina dengan nilai Wilks‟
 = 0.975, F(1, 276) = 0.227 (p>0.05). Ini menunjukkan hipotesis nol (Ho2) bahawa
tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan,
komunikasi, pembelajaran di rumah, membuat keputusan dan penglibatan komuniti
berdasarkan jantina adalah diterima. Bermakna tidak terdapat perbezaan yang
signifikan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di
rumah, membuat keputusan dan penglibatan komuniti berdasarkan jantina antara
lelaki dengan perempuan. Perbezaan bagi setiap aspek dalam perbezaan penglibatan
ibu bapa dari segi keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di rumah, membuat
keputusan dan penglibatan komuniti berdasarkan jantina dengan lebih terperinci di
analisis dengan menggunakan MANOVA dapat dilihat seperti Jadual 4.17 berikut.
Jadual 4.17 Manova perbezaan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan,
Jantina N Min Sisihan Type III Jumlah

Penglibatan piawai Sum of kuasa
ibu bapa Squares Df dua F Sig.
Keibubapaan Lelaki 120 4.11 0.578 0.257 1 0.257 0.917 0.339

Perempuan 158 4.17 0.488
bersambung…
…sambungan 91
Komunikasi Lelaki 120 4.33 0.454 0.808 1 0.808 4.347 0.038

Perempuan 158 4.44 0.413
Pembelajaran Lelaki 120 4.14 0.662 0.793 1 0.793 2.164 0.142
di rumah
Perempuan 158 4.25 0.558
Membuat Lelaki 120 4.09 0.580 0.878 1 0.878 3.192 0.075
keputusan
Perempuan 158 4.20 0.478
Penglibatan Lelaki 120 4.05 0.613 1.533 1 1.533 4.957 0.027
komuniti
Perempuan 158 4.20 0.509

penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan berdasarkan jantina dengan nilai F = 0.917
dan sig = 0.339 (p>0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa Ibu (min = 4.17 dan sp
= 0.488) mempunyai penglibatan keibubapaan yang lebih tinggi berbanding dengan
Bapa (min = 4.11 dan sp = 0.578). Namun perbezaan tersebut tidak signifikan. Ini
menunjukkan hipotesis nol (Ho21) bahawa tidak terdapat perbezaan yang signifikan
penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan berdasarkan jantina adalah diterima.
Bermakna, tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi
keibubapaan antara ibu dan bapa.
Terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi komunikasi
berdasarkan jantina dengan nilai F = 4.347 dan sig = 0.038 (p<0.05). Dari segi min
menunjukkan bahawa Ibu (min = 4.44 dan sp = 0.413) mempunyai penglibatan
komunikasi yang lebih tinggi berbanding dengan bapa (min = 4.33 dan sp = 0.454).
Ini menunjukkan hipotesis nol (Ho22) bahawa tidak terdapat perbezaan yang
signifikan penglibatan ibu bapa dari segi komunikasi berdasarkan jantina adalah
ditolak. Bermakna, terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi
komunikasi antara ibu dan bapa.
Tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi
pembelajaran di rumah berdasarkan jantina dengan nilai F = 2.164 dan sig = 0.142
(p>0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa Ibu (min = 4.25 dan sp = 0.558)
92
mempunyai penglibatan pembelajaran di rumah yang lebih tinggi berbanding dengan

bapa (min = 4.14 dan sp = 0.662). Namun, perbezaan tersebut tidak signifikan. Ini
penglibatan ibu bapa dari segi pembelajaran di rumah berdasarkan jantina adalah
diterima. Bermakna, tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa
dari segi pembelajaran di rumah antara ibu dan bapa.
membuat keputusan berdasarkan jantina dengan nilai F = 3.192 dan sig = 0.075
(p>0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa Ibu (min = 4.20 dan sp = 0.478)
mempunyai membuat keputusan yang lebih tinggi berbanding dengan bapa (min =
4.09 dan sp = 0.580). Namun, perbezaan tersebut tidak signifikan. Ini menunjukkan
hipotesis nol (Ho24) bahawa tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu
bapa dari segi membuat keputusan berdasarkan jantina adalah diterima. Bermakna,
tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi membuat
keputusan antara ibu dan bapa.
Terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi penglibatan
komuniti berdasarkan jantina dengan nilai F = 4.957 dan sig = 0.027 (p<0.05). Dari
segi min menunjukkan bahawa Ibu (min = 4.20 dan sp = 0.509) mempunyai
penglibatan komuniti yang lebih tinggi berbanding dengan bapa (min = 4.05 dan sp =
0.613). Ini menunjukkan hipotesis nol (Ho25) bahawa tidak terdapat perbezaan yang
signifikan penglibatan ibu bapa di zon bandar Muar dari segi penglibatan komuniti
berdasarkan jantina adalah ditolak. Bermakna, terdapat perbezaan yang signifikan
penglibatan ibu bapa dari segi penglibatan komuniti antara ibu dan bapa.
93

Berdasarkan Taraf Pendidikan
Persoalan kajian kelima: Adakah terdapat perbezaan penglibatan ibu bapa dari segi
penglibatan komuniti berdasarkan taraf pendidikan?
komuniti berdasarkan taraf pendidikan
penglibatan komuniti berdasarkan taraf pendidikan. Sebelum analisis MANOVA
dijalankan, pengkaji terlebih dahulu menjalankan ujian bagi menentukan matrik
kehomogenan varian-kovarian (homogenity of the varians-covariance matrics) dengan
menggunakan ujian Box‟s M (Box‟s M test). Analisis ujian Box‟M dapat dilihat
seperti dalam Jadual 4.18 berikut.
penglibatan komuniti berdasarkan taraf pendidikan

77.043 2.477 30 61674.966 0.000
Jadual 4.18 menunjukkan terdapat perbezaan varian-covarian yang signifikan

dalam kalangan pemboleh ubah bersandar untuk semua aras pemboleh ubah bebas
dengan nilai Box‟s M= 77.043 dan sig = 0.000 (p<0.001). Ini bermakna, varian-
covarian pemboleh ubah bersandar adalah tidak homogenus merentasi pemboleh ubah
bebas. Ujian Manova kekal dijalankan bagi melihat perbezaan penglibatan ibu bapa
94
dari segi keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di rumah, membuat keputusan dan

penglibatan komuniti berdasarkan taraf pendidikan memandangkan bahawa bilangan
sampel yang dilibatkan dalam kajian ini dalam kategori banyak (Pallant 2007). Hasil
analisis Manova dapat dilihat seperti dalam Jadual 4.19 dan Jadual 4.20 berikut.
Nilai DK
Nilai DK Dalam
F Kumpulan
Lambda kumpulan
Penglibatan Ibu
0.960 1.105 2 275 0.356
Bapa

membuat keputusan dan penglibatan komuniti berdasarkan taraf pendidikan dengan
nilai Wilks‟  = 0.960, F(2, 275) = 0.356 (p>0.05). Ini menunjukkan hipotesis nol
(Ho3) bahawa tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi
penglibatan komuniti berdasarkan taraf pendidikan adalah diterima. Bermakna tidak
terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan,
berdasarkan antara taraf pendidikan ibu bapa sekolah menengah, sijil dan ijazah.
Perbezaan bagi setiap aspek dalam penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan,
berdasarkan taraf pendidikan dengan lebih terperinci dianalisis dengan menggunakan
MANOVA dapat dilihat seperti Jadual 4.20 berikut.
95
Taraf N Min Sisihan Type III Jumlah

Penglibatan Pendidikan piawai Sum of kuasa
ibu bapa Squares Df dua F Sig.
Keibubapaan Sekolah 158 4.08 0.500 1.472 2 0.736 2.663 0.072

Menengah
Sijil 76 4.23 0.573
Ijazah 44 4.23 0.531
Komunikasi Sekolah 158 4.35 0.433 0.798 2 0.399 2.138 0.120
Menengah
Sijil 76 4.45 0.427
Ijazah 44 4.45 0.436
Pembelajaran Sekolah 158 4.16 0.621 0.668 2 0.334 0.908 0.405
di rumah Menengah
Sijil 76 4.24 0.596
Ijazah 44 4.29 0.573
Membuat Sekolah 158 4.07 0.508 2.212 2 1.106 4.079 0.018
keputusan Menengah
Sijil 76 4.26 0.527
Ijazah 44 4.24 0.554
Penglibatan Sekolah 158 4.10 0.520 0.634 2 0.317 1.010 0.366
komuniti Menengah
Sijil 76 4.20 0.618
Ijazah 44 4.18 0.594

penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan berdasarkan taraf pendidikan dengan nilai
F = 2.663 dan sig = 0.072 (p>0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa ibu bapa
dengan taraf pendidikan Ijazah (min = 4.23 dan sp = 0.531) dan Sijil (min = 4.23 dan
sp = 0.573) mempunyai penglibatan keibubapaan yang lebih tinggi berbanding dengan
ibu bapa dengan taraf pendidikan sekolah menengah (min = 4.08 dan sp = 0.500).
96
Namun, perbezaan tersebut tidak signifikan. Ini menunjukkan hipotesis nol (Ho31)
bahawa tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi
keibubapaan berdasarkan taraf pendidikan adalah diterima. Bermakna, tidak terdapat
perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan antara ibu bapa
dengan taraf pendidikan sekolah menengah, sijil dan ijazah.
komunikasi berdasarkan taraf pendidikan dengan nilai F = 2.138 dan sig = 0.120
(p>0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa ibu bapa dengan taraf pendidikan Ijazah
(min = 4.45 dan sp = 0.436) dan Sijil (min = 4.45 dan sp = 0.427) mempunyai
penglibatan komunikasi yang lebih tinggi berbanding dengan ibu bapa dengan taraf
pendidikan sekolah menengah (min = 4.35 dan sp = 0.433). Namun, perbezaan
tersebut tidak signifikan. Ini menunjukkan hipotesis nol (Ho32) bahawa tidak terdapat
perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi komunikasi berdasarkan
taraf pendidikan adalah diterima. Bermakna, tidak terdapat perbezaan yang signifikan
penglibatan ibu bapa dari segi komunikasi antara ibu bapa dengan taraf pendidikan
sekolah menengah, sijil dan ijazah.
pembelajaran di rumah berdasarkan taraf pendidikan dengan nilai F = 0.908 dan sig =
0.405 (p>0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa ibu bapa dengan taraf pendidikan
Ijazah (min = 4.29 dan sp = 0.573) mempunyai penglibatan pembelajaran di rumah
yang lebih tinggi berbanding dengan ibu bapa dengan taraf pendidikan Sijil (min =
4.24 dan sp = 0.596) dan sekolah menengah (min = 4.16 dan sp = 0.621). Namun,
perbezaan tersebut tidak signifikan. Ini menunjukkan hipotesis nol (Ho3 3) bahawa
tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi pembelajaran
di rumah berdasarkan taraf pendidikan adalah diterima. Bermakna, tidak terdapat
perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi pembelajaran di rumah
antara ibu bapa dengan taraf pendidikan sekolah menengah, sijil dan ijazah.
97
Terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi membuat
keputusan berdasarkan taraf pendidikan dengan nilai F = 4.079 dan sig = 0.018
(p<0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa ibu bapa dengan taraf pendidikan Sijil
(min = 4.26 dan sp = 0.527) mempunyai penglibatan membuat keputusan yang lebih
tinggi berbanding dengan ibu bapa dengan taraf pendidikan Ijazah (min = 4.24 dan sp
= 0.554) dan sekolah menengah (min = 4.07 dan sp = 0.508). Ini menunjukkan
hipotesis nol (Ho34) bahawa tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu
bapa dari segi membuat keputusan berdasarkan taraf pendidikan adalah ditolak.
Bermakna, terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi
membuat keputusan antara ibu bapa dengan taraf pendidikan sekolah menengah, sijil
dan ijazah.
penglibatan komuniti berdasarkan taraf pendidikan dengan nilai F = 1.010 dan sig =
0.366 (p>0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa ibu bapa dengan taraf pendidikan
Sijil (min = 4.20 dan sp = 0.618) mempunyai penglibatan penglibatan komuniti yang
lebih tinggi berbanding dengan ibu bapa dengan taraf pendidikan Ijazah (min = 4.18
dan sp = 0.594) dan sekolah menengah (min = 4.10 dan sp = 0.520). Namun,
tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi penglibatan
komuniti berdasarkan taraf pendidikan adalah diterima. Bermakna, tidak terdapat
perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi penglibatan komuniti antara
ibu bapa dengan taraf pendidikan sekolah menengah, sijil dan ijazah.
Analisis Pos Hoc Sheffe dijalankan bagi mengenal pasti perbezaan

penglibatan ibu bapa dari segi membuat keputusan berdasarkan taraf pendidikan
dengan lebih terperinci, seperti Jadual 4.20 berikut.
98
Jadual 4.21 Pos Hoc Sheffe perbezaan penglibatan ibu bapa dari segi membuat
keputusan berdasarkan taraf pendidikan
(I) Taraf Perbezaan Ralat

pendidikan (J) Taraf pendidikan min (I-J) Piawai Sig.
Sekolah Menengah Sijil -0.186* 0.073 0.040

Ijazah -0.170 0.089 0.162
Sijil Sekolah Menengah 0.186* 0.073 0.040
Ijazah 0.016 0.099 0.988
Ijazah Sekolah Menengah 0.170 0.089 0.162
Sijil -0.016 0.099 0.988
Jadual 4.21 menunjukkan bahawa terdapat perbezaan yang signifikan

penglibatan ibu bapa dari segi membuat keputusan antara berpendidikan sekolah
menengah dengan sijil dengan catatan perbezaan min = -0.186 dan sig = 0.040
(p<0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa ibu bapa dengan taraf pendidikan sijil
mempunyai penglibatan membuat keputusan yang lebih tinggi dari ibu bapa dengan
taraf pendidikan sekolah menengah. Seterusnya tidak terdapat perbezaan yang
signifikan penglibatan ibu bapa dari segi membuat keputusan antara berpendidikan
lainnya (p>0.05).

Berdasarkan Pendapatan Keluarga
Persoalan kajian keenam: Adakah terdapat perbezaan penglibatan ibu bapa dari segi
penglibatan komuniti berdasarkan pendapatan keluarga?
komuniti berdasarkan pendapatan keluarga.
99
penglibatan komuniti berdasarkan pendapatan keluarga. Sebelum analisis MANOVA
penglibatan komuniti berdasarkan pendapatan keluarga

140.802 3.007 45 79279.210 0.000

bebas. Ujian Manova kekal dijalankan bagi melihat perbezaan penglibatan ibu bapa
dari segi keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di rumah, membuat keputusan dan
penglibatan komuniti berdasarkan pendapatan keluarga memandangkan bahawa
bilangan sampel yang dilibatkan dalam kajian ini dalam kategori banyak (Pallant
2007). Hasil analisis Manova dapat dilihat seperti dalam Jadual 4.23 dan Jadual 4.24
berikut.
komuniti berdasarkan pendapatan keluarga
Nilai DK
Nilai DK Dalam
F Kumpulan
Lambda kumpulan
Penglibatan Ibu
0.940 1.846 3 274 0.025
Bapa
100

membuat keputusan dan penglibatan komuniti berdasarkan pendapatan keluarga
dengan nilai Wilks‟  = 0.904, F(3, 274) = 0.332 (p>0.05). Ini menunjukkan hipotesis
nol (Ho4) bahawa tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari
penglibatan komuniti berdasarkan pendapatan keluarga adalah ditolak. Bermakna
terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan,
berdasarkan antara pendapatan keluarga kurang dari RM1000, RM1000 hingga
RM3000, RM3001 hingga RM5000 dan lebih dari RM5000. Perbezaan bagi setiap
aspek dalam penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di
rumah, membuat keputusan dan penglibatan komuniti berdasarkan pendapatan
keluarga dengan lebih terperinci di analisis dengan menggunakan MANOVA dapat
dilihat seperti Jadual 4.24 berikut.
komuniti berdasarkan pendapatan keluarga
Pendapatan N Min Sisiha Type III Jumlah

Penglibatan ibu keluarga n Sum of kuasa
bapa piawai Squares Df dua F Sig.
Keibubapaan Kurang 68 3.98 0.508 3.432 3 1.144 4.233 0.006

RM1000
RM1000- 114 4.26 0.515
RM3000
RM3001- 58 4.14 0.533
RM5000
Lebih dari 38 4.14 0.534
5001
Komunikasi Kurang 68 4.31 0.456 0.982 3 0.327 1.754 0.156
RM1000
RM1000- 114 4.43 0.430
RM3000 bersambung…
101
…sambungan
RM3001- 58 4.37 0.400

RM5000
Lebih dari 38 4.48 0.440
5001
Pembelajaran Kurang 68 4.05 0.723 2.554 3 0.851 2.347 0.073
di di rumah RM1000
RM1000- 114 4.30 0.543
RM3000
RM3001- 58 4.18 0.541
RM5000
Lebih dari 38 4.22 0.623
5001
Membuat Kurang 68 4.04 0.604 1.238 3 0.413 1.497 0.216
keputusan RM1000
RM1000- 114 4.18 0.462
RM3000
RM3001- 58 4.17 0.464
RM5000
Lebih dari 38 4.24 0.629
5001
Penglibatan Kurang 68 4.05 0.523 1.777 3 0.592 1.906 0.129
komuniti RM1000
RM1000- 114 4.23 0.513
RM3000
RM3001- 58 4.11 0.625
RM5000
Lebih dari 38 4.07 0.633
5001

penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan berdasarkan pendapatan keluarga dengan
nilai F = 4.233 dan sig = 0.006 (p<0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa ibu bapa
dengan pendapatan keluarga RM1000 hingga RM3000 (min = 4.26 dan sp = 0.515)
mempunyai penglibatan keibubapaan yang lebih tinggi berbanding dengan ibu bapa
dengan pendapatan keluarga RM3001 hingga RM5000 (min = 4.14 dan sp = 0.534),
pendapatan keluarga lebih dari RM5001 (min = 4.14 dan sp = 0.534) dan pendapatan
102
keluarga kurang dari RM1000 (min = 3.98 dan sp = 0.508). Ini menunjukkan hipotesis
segi keibubapaan berdasarkan pendpaatan keluarga adalah ditolak. Bermakna, terdapat
perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan antara
pendapatan keluarga kurang dari RM1000, RM1000 hingga RM3000, RM3001
hingga RM5000 dan lebih dari RM5000.
komunikasi berdasarkan pendapatan keluarga dengan nilai F = 1.754 dan sig = 0.156
(p>0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa ibu bapa dengan pendapatan keluarga
lebih dari RM5000 (min = 4.48 dan sp = 0.440) mempunyai penglibatan komunikasi
yang lebih tinggi berbanding dengan ibu bapa dengan pendapatan keluarga RM1000
hingga RM3000 (min = 4.43 dan sp = 0.430), pendapatan keluarga RM3001 hingga
RM5000 (min = 4.37 dan sp = 0.400) dan pendapatan keluarga kurang dari RM1000
(min = 4.31 dan sp = 0.456). Ini menunjukkan hipotesis nol (Ho42) bahawa tidak
terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi komunikasi
berdasarkan pendapatan keluarga adalah diterima. Bermakna, tidak terdapat perbezaan
yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi komunikasi antara pendapatan keluarga
kurang dari RM1000, RM1000 hingga RM3000, RM3001 hingga RM5000 dan lebih
dari RM5000.
pembelajaran di rumah berdasarkan pendapatan keluarga dengan nilai F = 2.347 dan
sig = 0.073 (p>0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa ibu bapa dengan
pendapatan keluarga RM1000 hingga RM3000 (min = 4.30 dan sp = 0.543)
ibu bapa dengan pendapatan keluarga lebih dari RM5000 (min = 4.22 dan sp = 0.623),
pendapatan keluarga RM3001 hingga RM5000 (min = 4.18 dan sp = 0.541) dan
pendapatan keluarga kurang dari RM1000 (min = 4.05 dan sp = 0.723). Ini
penglibatan ibu bapa dari segi pembelajaran di rumah berdasarkan pendapatan
keluarga adalah diterima. Bermakna, tidak terdapat perbezaan yang signifikan
103
penglibatan ibu bapa dari segi pembelajaran di rumah antara pendapatan keluarga
kurang dari RM1000, RM1000 hingga RM3000, RM3001 hingga RM5000 dan lebih
dari RM5000.
membuat keputusan berdasarkan pendapatan keluarga dengan nilai F = 1.497 dan sig
= 0.216 (p>0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa ibu bapa dengan pendapatan
keluarga lebih dari RM5000 (min = 4.24 dan sp = 0.629) mempunyai penglibatan
membuat keputusan yang lebih tinggi berbanding dengan ibu bapa dengan pendapatan
keluarga lebih dari RM1000 hingga RM3000 (min = 4.18 dan sp = 0.462), pendapatan
keluarga RM3001 hingga RM5000 (min = 4.17 dan sp = 0.464) dan pendapatan
segi membuat keputusan berdasarkan pendapatan keluarga adalah diterima.
membuat keputusan antara pendapatan keluarga kurang dari RM1000, RM1000
hingga RM3000, RM3001 hingga RM5000 dan lebih dari RM5000.
penglibatan komuniti berdasarkan pendapatan keluarga dengan nilai F = 1.906 dan sig
= 0.129 (p>0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa ibu bapa dengan pendapatan
keluarga RM1000 hingga RM3000 (min = 4.23 dan sp = 0.513) mempunyai
penglibatan komuniti yang lebih tinggi berbanding dengan ibu bapa dengan
pendapatan keluarga lebih dari RM3001 hingga RM5000 (min = 4.11 dan sp = 0.625),
pendapatan keluarga lebih dari RM5000 (min = 4.07 dan sp = 0.633) dan pendapatan
segi penglibatan komuniti berdasarkan pendapatan keluarga adalah diterima.
penglibatan komuniti antara pendapatan keluarga kurang dari RM1000, RM1000
hingga RM3000, RM3001 hingga RM5000 dan lebih dari RM5000.
104
Analisis Pos Hoc Sheffe dijalankan bagi mengenal pasti perbezaan

penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan berdasarkan pendapatan keluarga dengan
lebih terperinci, seperti Jadual 4.25 berikut.
Jadual 4.25 Pos Hoc Sheffe perbezaan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan
berdasarkan taraf pendidikan
Min
(I) Pendapatan (J) Pendapatan perbezaan Ralat
Keluarga Keluarga (I-J) piawai Sig.
Kurang dari RM1000 RM1000-RM3000 -0.283* 0.080 0.006

RM3001-RM5000 -0.161 0.093 0.390
Lebih dari 5001 -0.160 0.105 0.510
RM1000-RM3000 Kurang dari RM1000 0.283* 0.080 0.006
RM3001-RM5000 0.122 0.084 0.551
Lebih dari 5001 0.123 0.097 0.662
RM3001-RM5000 Kurang dari RM1000 0.161 0.093 0.390
RM1000-RM3000 -0.122 0.084 0.551
Lebih dari 5001 0.001 0.108 1.000
Lebih dari 5001 Kurang dari RM1000 0.160 0.105 0.510
RM1000-RM3000 -0.123 0.097 0.662
RM3001-RM5000 -0.001 0.108 1.000

penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan berdasarkan pendapatan keluarga kurang
dari RM1000 dengan pendapatan keluarga RM1000 hingga RM3000 dengan catatan
perbezaan min = -0.283 dan sig = 0.006 (p<0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa
ibu bapa dengan pendapatan RM1000 hingga RM3000 mempunyai penglibatan
keibubapaan yang lebih tinggi dari pendapatan kurang dari RM1000. Seterusnya tidak
terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan
berdasarkan pendapatan keluarga lainnya (p>0.05).
105
4.3.7 Perbezaan Penglibatan Guru dari Segi Keibubapaan, Komunikasi,

pembelajaran Di Rumah, Membuat Keputusan dan Penglibatan Komuniti
berdasarkan Jantina
Persoalan kajian ketujuh: Adakah terdapat perbezaan penglibatan guru dari segi
penglibatan komuniti berdasarkan jantina?
Hо5: Tidak terdapat perbezaan penglibatan guru dari segi keibubapaan, komunikasi,
berdasarkan jantina.
Analisis MANOVA dijalankan bagi melihat perbezaan penglibatan guru dari segi
penglibatan komuniti berdasarkan jantina. Sebelum analisis MANOVA dijalankan,
pengkaji terlebih dahulu menjalankan ujian bagi menentukan matrik kehomogenan
varian-kovarian (homogenity of the varians-covariance matrics) dengan menggunakan
ujian Box‟s M (Box‟s M test). Analisis ujian Box‟M dapat dilihat seperti dalam Jadual
4.26 berikut.
Jadual 4.26 Box‟s M perbezaan penglibatan guru dari segi keibubapaan, komunikasi,
berdasarkan jantina

32.543 2.109 15 86607.577 0.007

bebas. Oleh itu, ujian Manova boleh dijalankan bagi melihat perbezaan penglibatan
guru dari segi keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di rumah, membuat keputusan
106
dan penglibatan komuniti berdasarkan jantina (Pallant 2007). Hasil analisis Manova
dapat dilihat seperti dalam Jadual 4.27 dan Jadual 4.28 berikut.
Jadual 4.27 Wlilks‟ Lambda perbezaan penglibatan guru dari segi keibubapaan,
Nilai DK
Nilai DK Dalam
F Kumpulan
Lambda kumpulan
Penglibatan Guru 0.921 3.906 1 231 0.002

penglibatan guru dari segi keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di rumah,
membuat keputusan dan penglibatan komuniti berdasarkan jantina dengan nilai Wilks‟
 = 0.921, F(1, 231) = 0.002 (p<0.05). Ini menunjukkan hipotesis nol (Ho5) bahawa
tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi keibubapaan,
berdasarkan jantina adalah ditolak. Bermakna terdapat perbezaan yang signifikan
membuat keputusan dan penglibatan komuniti berdasarkan jantina antara guru lelaki
dengan guru perempuan. Perbezaan bagi setiap aspek dalam perbezaan penglibatan
dan penglibatan komuniti berdasarkan jantina dengan lebih terperinci dianalisis
dengan menggunakan MANOVA dapat dilihat seperti Jadual 4.28 berikut.
Jadual 4.28 Manova perbezaan penglibatan guru dari segi keibubapaan, komunikasi,
berdasarkan jantina
Jantina N Min Sisihan Type III Jumlah

Penglibatan piawai Sum of kuasa
guru Squares Df dua F Sig.
Keibubapaan Lelaki 74 4.30 0.393 0.529 1 0.529 3.180 0.076

Perempuan 159 4.19 0.414
Komunikasi Lelaki 74 4.66 0.377 0.345 1 0.345 2.839 0.093
bersambung…
…sambungan 107
Perempuan 159 4.74 0.335

Pembelajaran Lelaki 74 4.33 0.462 0.936 1 0.936 4.006 0.047
di rumah
Perempuan 159 4.46 0.493
Membuat Lelaki 74 4.42 0.426 0.001 1 0.001 0.004 0.950
keputusan
Perempuan 159 4.43 0.438
Penglibatan Lelaki 74 4.31 0.455 0.027 1 0.027 0.151 0.698
komuniti
Perempuan 159 4.29 0.411

penglibatan guru dari segi keibubapaan berdasarkan jantina dengan nilai F = 3.180
dan sig = 0.076 (p>0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa guru lelaki (min = 4.30
dan sp = 0.393) mempunyai penglibatan keibubapaan yang lebih tinggi berbanding
dengan guru perempuan (min = 4.19 dan sp = 0.414). Namun, perbezaan tersebut
tidak signifikan. Ini menunjukkan hipotesis nol (Ho51) bahawa tidak terdapat
perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi keibubapaan berdasarkan jantina
adalah diterima. Bermakna, tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru
dari segi keibubapaan antara guru lelaki dan guru perempuan.
Tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi

komunikasi berdasarkan jantina dengan nilai F = 2.839 dan sig = 0.093 (p>0.05). Dari
segi min menunjukkan bahawa guru perempuan (min = 4.74 dan sp = 0.335)
mempunyai penglibatan komunikasi yang lebih tinggi berbanding dengan guru lelaki
(min = 4.66 dan sp = 0.377). Namun, perbezaan tersebut tidak signifikan. Ini
penglibatan guru dari segi komunikasi berdasarkan jantina adalah diterima. Bermakna,
tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi komunikasi antara
guru lelaki dan guru perempuan.
Terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi pembelajaran di

rumah berdasarkan jantina dengan nilai F = 4.006 dan sig = 0.047 (p<0.05). Dari segi
108
min menunjukkan bahawa guru perempuan (min = 4.46 dan sp = 0.493) mempunyai
penglibatan pembelajaran di rumah yang lebih tinggi berbanding dengan guru lelaki
(min = 4.33 dan sp = 0.462). Ini menunjukkan hipotesis nol (Ho53) bahawa tidak
terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi pembelajaran di rumah
berdasarkan jantina adalah ditolak. Bermakna, terdapat perbezaan yang signifikan
penglibatan guru dari segi pembelajaran di rumah antara guru lelaki dan guru
perempuan.
Tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi membuat
keputusan berdasarkan jantina dengan nilai F = 0.004 dan sig = 0.950 (p>0.05). Dari
segi min menunjukkan bahawa guru perempuan (min = 4.43 dan sp = 0.438)
mempunyai penglibatan membuat keputusan yang lebih tinggi berbanding dengan
guru lelaki (min = 4.42 dan sp = 0.426). Namun, perbezaan tersebut tidak signifikan.
Ini menunjukkan hipotesis nol (Ho54) bahawa tidak terdapat perbezaan yang
signifikan penglibatan guru dari segi membuat keputusan berdasarkan jantina adalah
diterima. Bermakna, tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari
segi membuat keputusan antara guru lelaki dan guru perempuan.

penglibatan komuniti berdasarkan jantina dengan nilai F = 0.151 dan sig = 0.698
(p>0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa guru lelaki (min = 4.31 dan sp = 0.455)
mempunyai penglibatan komuniti yang lebih tinggi berbanding dengan guru
perempuan (min = 4.29 dan sp = 0.411). Ini menunjukkan hipotesis nol (Ho55)
bahawa tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi
penglibatan komuniti berdasarkan jantina adalah diterima. Bermakna, tidak terdapat
perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi penglibatan komuniti antara guru
lelaki dan guru perempuan.
109

Berdasarkan Taraf Pendidikan
Persoalan kajian kelapan: Adakah terdapat perbezaan penglibatan guru dari segi
penglibatan komuniti berdasarkan taraf pendidikan?
berdasarkan taraf pendidikan.
penglibatan komuniti berdasarkan taraf pendidikan. Sebelum analisis MANOVA

46.437 1.499 30 148210.083 0.039

bebas. Oleh itu, ujian Manova digunakan bagi mengenal pasti perbezaan penglibatan
110
dan penglibatan komuniti berdasarkan taraf pendidikan (Pallant 2007). Hasil analisis
Nilai DK
Nilai DK Dalam
F Kumpulan
Lambda kumpulan

membuat keputusan dan penglibatan komuniti berdasarkan taraf pendidikan dengan
nilai Wilks‟  = 0.939, F(2, 230) = 0.156 (p>0.05). Ini menunjukkan hipotesis nol
(Ho6) bahawa tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi
penglibatan komuniti berdasarkan taraf pendidikan adalah diterima. Bermakna tidak
terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi keibubapaan,
berdasarkan antara taraf pendidikan guru SPM/MCE, STPM/HSC dan Sarjana Muda.
Perbezaan bagi setiap aspek dalam penglibatan guru dari segi keibubapaan,
berdasarkan taraf pendidikan dengan lebih terperinci di analisis dengan menggunakan
MANOVA dapat dilihat seperti Jadual 4.31 berikut.
Taraf N Min Sisihan Type III Jumlah

Penglibatan Pendidikan piawai Sum of kuasa
Keibubapaan SPM/MCE 67 4.25 0.409 0.415 2 0.207 1.238 0.292
bersambung…
111
…sambungan
STPM/HSC 74 4.27 0.442

Sarjana 92 4.18 0.381
Muda
Komunikasi SPM/MCE 67 4.73 0.342 0.016 2 0.008 0.063 0.939
STPM/HSC 74 4.71 0.381
Sarjana 92 4.71 0.333
Muda
Pembelajaran SPM/MCE 67 4.42 0.532 0.372 2 0.186 0.785 0.457
di rumah
STPM/HSC 74 4.47 0.469
Sarjana 92 4.38 0.467
Muda
Membuat SPM/MCE 67 4.43 0.412 0.357 2 0.179 0.951 0.388
keputusan
STPM/HSC 74 4.47 0.441
Sarjana 92 4.38 0.442
Muda
Penglibatan SPM/MCE 67 4.22 0.428 1.298 2 0.649 3.676 0.027
komuniti
STPM/HSC 74 4.40 0.443
Sarjana 92 4.27 0.394
Muda

penglibatan guru dari segi keibubapaan berdasarkan taraf pendidikan dengan nilai F =
1.238 dan sig = 0.292 (p>0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa guru dengan taraf
pendidikan STPM/HSC (min = 4.27 dan sp = 0.442) mempunyai penglibatan
keibubapaan yang lebih tinggi berbanding dengan guru dengan taraf pendidikan
SPM/MCE (min = 4.25 dan sp = 0.409) dan Sarjana muda (min = 4.18 dan sp =
0.381). Namun, perbezaan tersebut tidak signifikan. Ini menunjukkan hipotesis nol
keibubapaan berdasarkan taraf pendidikan adalah diterima. Bermakna, tidak terdapat
perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi keibubapaan antara guru dengan
taraf pendidikan SPM/MCE, STPM/HSC dan sarjana muda.
112

komunikasi berdasarkan taraf pendidikan dengan nilai F = 0.063 dan sig = 0.939
(p>0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa guru dengan taraf pendidikan
SPM/MCE (min = 4.73 dan sp = 0.342) mempunyai penglibatan komunikasi yang
lebih tinggi berbanding dengan guru dengan taraf pendidikan STPM/HSC (min = 4.71
dan sp = 0.381) dan Sarjana muda (min = 4.71 dan sp = 0.333). Namun, perbezaan
tersebut tidak signifikan. Ini menunjukkan hipotesis nol (Ho62) bahawa tidak terdapat
perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi komunikasi berdasarkan taraf
pendidikan adalah diterima. Bermakna, tidak terdapat perbezaan yang signifikan
penglibatan guru dari segi komunikasi antara guru dengan taraf pendidikan
SPM/MCE, STPM/HSC dan sarjana muda.

pembelajaran di rumah berdasarkan taraf pendidikan dengan nilai F = 0.785 dan sig =
0.457 (p>0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa guru dengan taraf pendidikan
STPM/HSC (min = 4.47 dan sp = 0.469) mempunyai penglibatan pembelajaran di
rumah yang lebih tinggi berbanding dengan guru dengan taraf pendidikan SPM/MCE
(min = 4.42 dan sp = 0.532) dan Sarjana muda (min = 4.38 dan sp = 0.467). Namun,
tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi pembelajaran di
rumah berdasarkan taraf pendidikan adalah diterima. Bermakna, tidak terdapat
perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi pembelajaran di rumah antara
guru dengan taraf pendidikan SPM/MCE, STPM/HSC dan sarjana muda.
keputusan berdasarkan taraf pendidikan dengan nilai F = 0.951 dan sig = 0.388
(p>0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa guru dengan taraf pendidikan
STPM/HSC (min = 4.47 dan sp = 0.441) mempunyai penglibatan membuat keputusan
yang lebih tinggi berbanding dengan guru dengan taraf pendidikan SPM/MCE (min =
4.43 dan sp = 0.412) dan Sarjana muda (min = 4.38 dan sp = 0.442). Namun,
tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi membuat
113
keputusan berdasarkan taraf pendidikan adalah diterima. Bermakna, tidak terdapat

perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi membuat keputusan antara guru
dengan taraf pendidikan SPM/MCE, STPM/HSC dan sarjana muda.

penglibatan komuniti berdasarkan taraf pendidikan dengan nilai F = 3.676 dan sig =
0.027 (p<0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa guru dengan taraf pendidikan
STPM/HSC (min = 4.40 dan sp = 0.443) mempunyai penglibatan membuat keputusan
yang lebih tinggi berbanding dengan guru dengan taraf pendidikan Sarjana Muda (min
= 4.27 dan sp = 0.394) dan SPM/MCE (min = 4.22 dan sp = 0.428). Ini menunjukkan
hipotesis nol (Ho65) bahawa tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan
guru dari segi penglibatan komuniti berdasarkan taraf pendidikan adalah ditolak.
Bermakna, terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi penglibatan
komuniti antara guru dengan taraf pendidikan SPM/MCE, STPM/HSC dan sarjana
muda.

Pembelajaran Di Rumah, Membuat Keputusan dan penglibatan Komuniti
Berdasarkan Kelulusan Ikhtisas
Persoalan kajian kesembilan: Adakah terdapat perbezaan penglibatan guru dari segi
penglibatan komuniti berdasarkan kelulusan ikhtisas?
berdasarkan kelulusan ikhtisas.
114
penglibatan komuniti berdasarkan kelulusan ikhtisas. Sebelum analisis MANOVA

berdasarkan kelulusan ikhtisas

89.687 2.895 30 150728.938 0.000

bebas. Ujian Manova kekal digunakan bagi mengenal pasti perbezaan penglibatan
dan penglibatan komuniti berdasarkan kelulusan ikhtisas kerana bilangan sampel yang
dilibatkan dalam jumlah yang dikategorikan banyak (Pallant 2007). Hasil analisis
komuniti berdasarkan kelulusan ikhtisas
Nilai DK
Nilai DK Dalam
F Kumpulan
Lambda kumpulan

membuat keputusan dan penglibatan komuniti berdasarkan kelulusan ikhtisas dengan
nilai Wilks‟  = 0.872, F(2, 230) = 0.001 (p<0.05). Ini menunjukkan hipotesis nol
115
penglibatan komuniti berdasarkan kelulusan ikhtisas adalah ditolak. Bermakna
berdasarkan antara kelulusan ikhtisas tertinggi Sijil perguruan, diploma pendidikan
dan ijazah sarjana muda pendidikan. Perbezaan bagi setiap aspek dalam penglibatan
dan penglibatan komuniti berdasarkan kelulusan ikhtisas dengan lebih terperinci di
analisis dengan menggunakan MANOVA dapat dilihat seperti Jadual 4.34 berikut.
berdasarkan kelulusan ikhtisas
Kelulusan N Min Sisihan Type III Jumlah

Penglibatan ikhtisas piawai Sum of kuasa
Keibubapaan Sijil 76 4.19 0.391 1.730 2 0.865 5.347 0.005

Perguruan
Diploma 90 4.16 0.396
Pendidikan
Ijazah 67 4.36 0.422
sarjana
Muda
Pendidikan
Komunikasi Sijil 76 4.72 0.338 1.390 2 0.695 5.912 0.003
Perguruan
Diploma 90 4.63 0.396
Pendidikan
Ijazah 67 4.82 0.261
sarjana
Muda
Pendidikan
Pembelajaran Sijil 76 4.36 0.520 2.466 2 1.233 5.407 0.005
di rumah Perguruan
Diploma 90 4.35 0.492
Pendidikan bersambung…
116
…sambungan
Ijazah 67 4.58 0.400

sarjana
Muda
Pendidikan
Membuat Sijil 76 4.43 0.409 0.822 2 0.411 2.211 0.112
keputusan Perguruan
Diploma 90 4.36 0.414
Pendidikan
Ijazah 67 4.50 0.476
sarjana
Muda
Pendidikan
Penglibatan Sijil 76 4.19 0.399 1.846 2 0.923 5.301 0.006
komuniti Perguruan
Diploma 90 4.29 0.422
Pendidikan
Ijazah 67 4.42 0.431
sarjana
Muda
Pendidikan

penglibatan guru dari segi keibubapaan berdasarkan kelulusan ikhtisas dengan nilai F
= 5.347 dan sig = 0.005 (p<0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa guru dengan
kelulusan ikhtisas ijazah sarjana muda pendidikan (min = 4.36 dan sp = 0.422)
mempunyai penglibatan keibubapaan yang lebih tinggi berbanding dengan guru
dengan kelulusan ikhtisas sijil perguruan (min = 4.19 dan sp = 0.391) dan diploma
pendidikan (min = 4.16 dan sp = 0.396). Ini menunjukkan hipotesis nol (Ho71)
keibubapaan berdasarkan kelulusan ikhtisas adalah ditolak. Bermakna, terdapat
perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi keibubapaan antara guru dengan
kelulusan ikhtisas sijil perguruan, diploma pendidikan dan ijazah sarjana muda
pendidikan.
Terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi komunikasi

berdasarkan kelulusan ikhtisas dengan nilai F = 5.912 dan sig = 0.003 (p<0.05). Dari
117
segi min menunjukkan bahawa guru dengan kelulusan ikhtisas tertinggi ijazah sarjana
muda pendidikan (min = 4.82 dan sp = 0.261) mempunyai penglibatan komunikasi
yang lebih tinggi berbanding dengan guru dengan kelulusan ikhtisas sijil perguruan
(min = 4.72 dan sp = 0.338) dan diploma pendidikan (min = 4.63 dan sp = 0.396). Ini
penglibatan guru dari segi komunikasi berdasarkan kelulusan ikhtisas adalah ditolak.
Bermakna, terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi komunikasi
antara guru dengan kelulusan ikhtisas sijil perguruan, diploma pendidikan dan ijazah
sarjana muda pendidikan.

rumah berdasarkan kelulusan ikhtisas dengan nilai F = 5.407 dan sig = 0.005 (p<0.05).
Dari segi min menunjukkan bahawa guru dengan kelulusan ikhtisas ijazah sarjana
muda pendidikan (min = 4.58 dan sp = 0.400) mempunyai penglibatan pembelajaran
di rumah yang lebih tinggi berbanding dengan guru dengan kelulusan ikhtisas sijil
perguruan (min = 4.36 dan sp = 0.520) dan diploma pendidikan (min = 4.35 dan sp =
signifikan penglibatan guru dari segi pembelajaran di rumah berdasarkan kelulusan
ikhtisas adalah ditolak. Bermakna, terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan
guru dari segi pembelajaran di rumah antara guru dengan kelulusan ikhtisas sijil
perguruan, diploma pendidikan dan ijazah sarjana muda pendidikan.
keputusan berdasarkan kelulusan ikhtisas dengan nilai F = 2.211 dan sig = 0.112
(p>0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa guru dengan kelulusan ikhtisas tertinggi
ijazah sarjana muda pendidikan (min = 4.50 dan sp = 0.476) mempunyai penglibatan
membuat keputusan yang lebih tinggi berbanding dengan guru dengan kelulusan
ikhtisas sijil perguruan (min = 4.43 dan sp = 0.409) dan diploma pendidikan (min =
4.36 dan sp = 0.414). Namun, perbezaan tersebut tidak signifikan. Ini menunjukkan
guru dari segi membuat keputusan berdasarkan kelulusan ikhtisas adalah diterima.
Bermakna, tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru di zon bandar
118
Muar dari segi membuat keputusan antara guru dengan kelulusan ikhtisas sijil
Terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi penglibatan

komuniti berdasarkan kelulusan ikhtisas dengan nilai F = 5.301 dan sig = 0.006
(p<0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa guru dengan kelulusan ikhtisas ijazah
sarjana muda pendidikan (min = 4.42 dan sp = 0.431) mempunyai penglibatan
komuniti yang lebih tinggi berbanding dengan guru dengan kelulusan ikhtisa diploma
pendidikan (min = 4.29 dan sp = 0.422) dan sijil perguruan (min = 4.19 dan sp =
signifikan penglibatan guru dari segi penglibatan komuniti berdasarkan kelulusan
ikhtisas adalah ditolak. Bermakna, terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan
guru dari segi penglibatan komuniti antara guru dengan kelulusan ikhtisas sijil
Analisis Pos Hoc Sheffe dijalankan bagi mengenal pasti perbezaan bagi setiap
aspek dalam penglibatan guru dari segi keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di
rumah dan penglibatan komuniti berdasarkan kelulusan ikhtisas dengan lebih
terperinci, seperti Jadual 4.35 berikut.
Jadual 4.35 Pos Hoc Sheffe perbezaan bagi setiap aspek dalam penglibatan guru dari
segi keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di rumah dan penglibatan
komuniti berdasarkan kelulusan ikhtisas
Min
Pemboleh (I) Kelulusan (J) Kelulusan perbezaan Ralat
ubah ikhtisas Ikhtisas (I-J) piawai Sig.
Keibubapaan Sijil Perguruan Diploma 0.034 0.063 0.861

Pendidikan
Ijazah sarjana -0.169* 0.067 0.045
Muda Pendidikan
Diploma Sijil Perguruan -0.034 0.063 0.861
bersambung…
119
…sambungan
Pendidikan Ijazah sarjana -0.203* 0.065 0.008
Muda Pendidikan
Ijazah sarjana Sijil Perguruan 0.169* 0.067 0.045
Muda Pendidikan
Diploma 0.203* 0.065 0.008
Pendidikan
Komunikasi Sijil Perguruan Diploma 0.093 0.053 0.225
Pendidikan
Ijazah sarjana -0.097 0.057 0.241
Muda Pendidikan
Pendidikan
Ijazah sarjana -0.190* 0.055 0.003
Muda Pendidikan
Ijazah sarjana Sijil Perguruan 0.097 0.057 0.241
Muda Pendidikan
Diploma 0.190* 0.055 0.003
Pendidikan
Pembelajaran Sijil Perguruan Diploma 0.018 0.074 0.971

Di rumah Pendidikan
Ijazah sarjana -0.217* 0.080 0.027
Muda Pendidikan
Pendidikan
Ijazah sarjana -0.235* 0.077 0.011
Muda Pendidikan
Muda Pendidikan
Diploma 0.235* 0.077 0.011
Pendidikan
Penglibatan Sijil Perguruan Diploma -0.100 0.065 0.306
Komuniti Pendidikan
Ijazah sarjana -0.228* 0.070 0.006
Muda Pendidikan
Diploma Sijil Perguruan 0.100 0.065 0.306
Pendidikan
Ijazah sarjana -0.127 0.067 0.170
Muda Pendidikan
bersambung…
120
…sambungan
Muda Pendidikan Diploma 0.127 0.067 0.170
Pendidikan

penglibatan guru dari segi keibubapaan antara guru dengan kelulusan ikhtisas sijil
perguruan dengan ijazah sarjana muda pendidikan dengan catatan min perbezaan -
0.169 dan sig = 0.045 (p<0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa guru dengan
kelulusan ikhtisas ijazah sarjana muda pendidikan mempunyai penglibatan
keibubapaan yang lebih tinggi dari guru dengan kelulusan ikhtisas sijil perguruan.
Seterusnya terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi keibubapaan
antara guru dengan kelulusan ikhtisas diploma pendidikan dengan ijazah sarjana muda
pendidikan dengan catatan min perbezaan -0.203 dan sig = 0.008 (p<0.05). Dari segi
min menunjukkan bahawa guru dengan kelulusan ikhtisas ijazah sarjana muda
pendidikan mempunyai penglibatan keibubapaan yang lebih tinggi dari guru dengan
kelulusan ikhtisas diploma pendidikan dan tidak terdapat perbezaan yang signifikan
penglibatan guru dari segi keibubapaan antara guru dengan kelulusan ikhtisas lainnya
(p>0.05).
Terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi komunikasi

antara guru dengan kelulusan ikhtisas diploma pendidikan dengan ijazah sarjana muda
pendidikan dengan catatan min perbezaan -0.190 dan sig = 0.003 (p<0.05). Dari segi
min menunjukkan bahawa guru dengan kelulusan ikhtisas ijazah sarjana muda
pendidikan mempunyai penglibatan komunikasi yang lebih tinggi dari guru dengan
kelulusan ikhtisas diploma pendidikan dan tidak terdapat perbezaan yang signifikan
penglibatan guru dari segi komunikasi antara guru dengan kelulusan ikhtisas lainnya
(p>0.05).

rumah antara guru dengan kelulusan ikhtisas sijil perguruan dengan ijazah sarjana
muda pendidikan dengan catatan min perbezaan -0.217 dan sig = 0.027 (p<0.05). Dari
segi min menunjukkan bahawa guru dengan kelulusan ikhtisas ijazah sarjana muda
pendidikan mempunyai penglibatan pembelajaran di rumah yang lebih tinggi dari guru
121
dengan kelulusan ikhtisas sijil perguruan. Seterusnya terdapat perbezaan yang

signifikan penglibatan guru dari segi pembelajaran di rumah antara guru dengan
kelulusan ikhtisas diploma pendidikan dengan ijazah sarjana muda pendidikan dengan
catatan min perbezaan -0.235 dan sig = 0.011 (p<0.05). Dari segi min menunjukkan
bahawa guru dengan kelulusan ikhtisas ijazah sarjana muda pendidikan mempunyai
penglibatan pembelajaran di rumah yang lebih tinggi dari guru dengan kelulusan
ikhtisas diploma pendidikan dan tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan
guru dari segi pembelajaran di rumah antara guru dengan kelulusan ikhtisas lainnya
(p>0.05).
Terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi penglibatan

komuniti antara guru dengan kelulusan ikhtisas sijil perguruan dengan ijazah sarjana
muda pendidikan dengan catatan min perbezaan -0.228 dan sig = 0.006 (p<0.05). Dari
segi min menunjukkan bahawa guru dengan kelulusan ikhtisas ijazah sarjana muda
pendidikan mempunyai penglibatan penglibatan komuniti yang lebih tinggi dari guru
dengan kelulusan ikhtisas sijil perguruan. Seterusnya tidak terdapat perbezaan yang
signifikan penglibatan guru dari segi penglibatan komuniti antara guru dengan
kelulusan ikhtisas lainnya (p>0.05).

Pembelajaran Di Rumah, Membuat Keputusan dan Penglibatan
Komuniti Berdasarkan Pengalaman Mengajar
Persoalan kajian kesepuluh: adakah terdapat perbezaan penglibatan guru dari segi
penglibatan komuniti berdasarkan pengalaman mengajar?
berdasarkan pengalaman mengajar.
122
penglibatan komuniti berdasarkan pengalaman mengajar. Sebelum analisis MANOVA
berdasarkan pengalaman mengajar

75.929 1.613 45 68684.970 0.006

bebas dengan nilai Box‟s M = 75.929 dan sig = 0.006 (p>0.001). Ini bermakna,
varian-covarian pemboleh ubah bersandar adalah homogenus merentasi pemboleh
ubah bebas. Oleh itu, ujian Manova dijalankan bagi melihat perbezaan penglibatan
dan penglibatan komuniti berdasarkan pengalaman mengajar (Pallant 2007). Hasil
analisis Manova dapat dilihat seperti dalam Jadual 4.37 dan Jadual 4.38 berikut.
komuniti berdasarkan pengalaman mengajar
Nilai DK
Nilai DK Dalam
F Kumpulan
Lambda kumpulan

123
membuat keputusan dan penglibatan komuniti berdasarkan pengalaman mengajar

dengan nilai Wilks‟  = 0.860, F(3, 229) = 0.003 (p<0.05). Ini menunjukkan hipotesis
nol (Ho8) bahawa tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi
penglibatan komuniti berdasarkan pengalaman mengajar adalah ditolak. Bermakna
berdasarkan antara pengalaman mengajar kurang dari 5 tahun, 5 hingga 10 tahun, 11
hingga 15 tahun dan lebih dari 15 tahun. Perbezaan bagi setiap aspek dalam
membuat keputusan dan penglibatan komuniti berdasarkan pengalaman mengajar
dengan lebih terperinci di analisis dengan menggunakan MANOVA dapat dilihat
berdasarkan pengalaman mengajar
Pengalaman N Min Sisiha Type III Jumlah

Penglibatan mengajar n Sum of kuasa
guru piawai Squares Df dua F Sig.
Keibubapaa Kurang 5 35 4.21 0.468 0.079 3 0.026 0.155 0.927

n Tahun
5-10 Tahun 54 4.20 0.448
11-15 57 4.24 0.354
Tahun
lebih 87 4.24 0.400
15Tahun
Komunikasi Kurang 5 35 4.74 0.372 0.834 3 0.278 2.306 0.078
Tahun
5-10 Tahun 54 4.61 0.434
11-15 57 4.75 0.309
Tahun
lebih 87 4.75 0.296
15Tahun bersambung…
…sambungan 124
Pembelajaran Kurang 5 35 4.41 0.532 1.418 3 0.473 2.023 0.111

di rumah Tahun
5-10 Tahun 54 4.35 0.496
11-15 57 4.35 0.448
Tahun
lebih 87 4.52 0.477
15Tahun
Membuat Kurang 5 35 4.48 0.408 0.546 3 0.182 0.968 0.409
keputusan Tahun
5-10 Tahun 54 4.49 0.476
11-15 57 4.39 0.403
Tahun
lebih 87 4.38 0.434
15Tahun
Penglibatan Kurang 5 35 4.34 0.420 0.783 3 0.261 1.453 0.228
komuniti Tahun
5-10 Tahun 54 4.25 0.467
11-15 57 4.22 0.435
Tahun
lebih 87 4.36 0.388
15Tahun

penglibatan guru dari segi keibubapaan berdasarkan pengalaman mengajar dengan
nilai F = 0.155 dan sig = 0.927 (p>0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa guru
dengan pengalaman mengajar lebih dari 15 tahun (min = 4.24 dan sp = 0.400) dan
pengalaman 11 hingga 15 tahun (min = 4.24 dan sp = 0.354) mempunyai penglibatan
keibubapaan yang lebih tinggi berbanding dengan guru dengan pengalaman mengajar
5 hingga 10 tahun (min = 4.20 dan sp = 0.448) dan pengalaman kurang dari 5 tahun
(min = 4.21 dan sp = 0.468. Namun, perbezaan tersebut tidak signifikan. Ini
penglibatan guru dari segi keibubapaan berdasarkan pengalaman mengajar adalah
diterima. Bermakna, tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari
segi keibubapaan antara pengalaman mengajar kurang dari 5 tahun, 5 hingga 10 tahun,
11 hingga 15 tahun dan lebih dari 15 tahun.
125

komunikasi berdasarkan pengalaman mengajar dengan nilai F = 2.306 dan sig = 0.078
(p>0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa guru dengan pengalaman mengajar
lebih dari 15 tahun (min = 4.75 dan sp = 0.296) dan pengalaman 11 hingga 15 tahun
(min = 4.75 dan sp = 0.309) mempunyai penglibatan komunikasi yang lebih tinggi
berbanding dengan guru dengan pengalaman mengajar kurang 5 tahun (min = 4.74
dan sp = 0.372) dan pengalaman 5 hingga 10 tahun (min = 4.61 dan sp = 0.434).
Namun, perbezaan tersebut tidak signifikan. Ini menunjukkan hipotesis nol (Ho82)
komunikasi berdasarkan pengalaman mengajar adalah diterima. Bermakna, tidak
terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi komunikasi antara
pengalaman mengajar kurang dari 5 tahun, 5 hingga 10 tahun, 11 hingga 15 tahun dan
lebih dari 15 tahun.

pembelajaran di rumah berdasarkan pengalaman mengajar dengan nilai F = 2.023 dan
sig = 0.111 (p>0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa guru dengan pengalaman
mengajar lebih dari 15 tahun (min = 4.52 dan sp = 0.477) mempunyai penglibatan
pembelajaran di rumah yang lebih tinggi berbanding dengan guru dengan pengalaman
mengajar kurang dari 5 tahun (min = 4.41 dan sp = 0.532), pengalaman mengajar 5
hingga 10 tahun (min = 4.35 dan sp = 0.496) dan pengalaman mengajar 11 hingga 15
tahun (min = 4.35 dan sp = 0.448). Namun, perbezaan tersebut tidak signifikan. Ini
penglibatan guru dari segi pembelajaran di rumah berdasarkan pengalaman mengajar
dari segi pembelajaran di rumah antara pengalaman mengajar kurang dari 5 tahun, 5
hingga 10 tahun, 11 hingga 15 tahun dan lebih dari 15 tahun.
keputusan berdasarkan pengalaman mengajar dengan nilai F = 0.968 dan sig = 0.409
(p>0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa guru dengan pengalaman mengajar 5
hingga 10 tahun (min = 4.49 dan sp = 0.476) mempunyai penglibatan membuat
126
keputusan yang lebih tinggi berbanding dengan guru dengan pengalaman mengajar
kurang dari 5 tahun (min = 4.48 dan sp = 0.408), pengalaman mengajar 11 hingga 15
tahun (min = 4.39 dan sp = 0.403) dan pengalaman mengajar lebih dari 15 tahun (min
= 4.38 dan sp = 0.434). Namun, perbezaan tersebut tidak signifikan. Ini menunjukkan
guru dari segi membuat keputusan berdasarkan pengalaman mengajar adalah diterima.
Bermakna, tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi
membuat keputusan antara pengalaman mengajar kurang dari 5 tahun, 5 hingga 10
tahun, 11 hingga 15 tahun dan lebih dari 15 tahun.

penglibatan komuniti di rumah berdasarkan pengalaman mengajar dengan nilai F =
1.453 dan sig = 0.228 (p>0.05). Dari segi min menunjukkan bahawa guru dengan
pengalaman mengajar lebih dari 15 tahun (min = 4.36 dan sp = 0.388) mempunyai
penglibatan komuniti yang lebih tinggi berbanding dengan guru dengan pengalaman
mengajar kurang dari 5 tahun (min = 4.34 dan sp = 0.420), pengalaman mengajar 5
hingga 10 tahun (min = 4.25 dan sp = 0.467) dan pengalaman mengajar 11 hingga 15
tahun (min = 4.22 dan sp = 0.435). Namun, perbezaan tersebut tidak signifikan. Ini
penglibatan guru dari segi penglibatan komuniti berdasarkan pengalaman mengajar
dari segi penglibatan komuniti antara pengalaman mengajar kurang dari 5 tahun, 5
hingga 10 tahun, 11 hingga 15 tahun dan lebih dari 15 tahun.
4.4 RUMUSAN DAPATAN KAJIAN
Daripada hasil analisis yang telah dijalankan, maka dapat dirumuskan dapatan kajian
sekaligus menjawab objektif dan persoalan kajian berikut. Analisis deskriptif
menunjukkan bahawa penglibatan baik ibu bapa dan guru dari segi keibubapaan,
berada pada tahap tinggi.
127
Korelasi Pearson menunjukkan tidak terdapat hubungan yang signifikan antara

penglibatan ibu bapa dengan pencapaian Bahasa Melayu 1 pelajar (nilai r = 0.108 dan
sig = 0.073, p>0.05), Bahasa Melayu 1 (nilai r = 0.106 dan sig = 0.077, p>0.05).
Namun terdapat hubungan yang sangat lemah antara penglibatan ibu bapa dengan
pencapaian Bahasa Inggeris pelajar (nilai r = 0.132 dan sig = 0.027, p<0.05),
Matematik (nilai r = 0.180 dan sig = 0.003, p<0.05) dan Sains (nilai r = 0.152 dan sig
= 0.011, p<0.05).
Berdasarkan jantina, analisis Manova menunjukkan tidak terdapat perbezaan

yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan (nilai F = 0.917 dan sig =
0.339, p>0.05), pembelajaran di rumah (nilai F = 2.164 dan sig = 0.142, p>0.05) dan
membuat keputusan (nilai F = 3.192 dan sig = 0.075, p>0.05). Namun, terdapat
perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi komunikasi (nilai F = 4.347
dan sig = 0.038, p<0.05) dan penglibatan komuniti (nilai F = 4.957 dan sig = 0.027,
p<0.05). Ibu memiliki komunikasi (min = 4.44 dan sp = 0.413) dan penglibatan
komuniti (min = 4.20 dan sp = 0.509) yang lebih tinggi berbanding dengan bapa (min
= 4.33, sp = 0.454 dan min = 4.05, sp = 0.613).
Berdasarkan taraf pendidikan ibu bapa, analisis Manova menunjukkan tidak

terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan (nilai F
= 2.663 dan sig = 0.072, p>0.05), komunikasi (nilai F = 2.138 dan sig = 0.120,
p>0.05), pembelajaran di rumah (nilai F = 0.908 dan sig = 0.405, p>0.05) dan
penglibatan komuniti (nilai F = 1.010 dan sig = 0.366, p>0.05). Namun, terdapat
perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi membuat keputusan (nilai F
= 4.079 dan sig = 0.018, p<0.05). Ibu bapa yang berkelulusan Sekolah Menengah
memiliki penglibatan dalam membuat keputusan yang paling rendah.
Berdasarkan pendapatan keluarga, analisis Manova menunjukkan tidak

terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi komunikasi (nilai F
= 1.754 dan sig = 0.156, p>0.05), pembelajaran di rumah (nilai F = 2.347 dan sig =
0.073, p>0.05), membuat keputusan (nilai F = 1.497 dan sig = 0.216, p>0.05),
128
penglibatan komuniti (nilai F = 1.906 dan sig = 0.129, p>0.05). Namun terdapat
perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan (nilai F = 4.233
dan sig = 0.006, p<0.05). Ibu bapa yang berpendapatan kurang dari RM 1000
memiliki penglibatan yang paling rendah berbanding dengan yang lain.
Berdasarkan jantina guru, analisis Manova menunjukkan tidak terdapat

perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi keibubapaan nilai F = 3.180 dan
sig = 0.076, p>0.05), komunikasi (nilai F = 2.839 dan sig = 0.093, p>0.05), membuat
keputusan (nilai F = 0.004 dan sig = 0.950, p>0.05) dan penglibatan komuniti (nilai F
= 0.151 dan sig = 0.698, p>0.05). Namun, terdapat perbezaan yang signifikan
penglibatan guru dari segi pembelajaran di rumah berdasarkan jantina dengan nilai F =
4.006 dan sig = 0.047 (p<0.05). Guru perempuan(min = 4.46 dan sp = 0.493)
guru lelaki (min = 4.33 dan sp = 0.462).
Berdasarkan taraf pendidikan guru, analisis Manova menunjukkan tidak

terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi keibubapaan nilai F =
1.238 dan sig = 0.292, p>0.05), komunikasi (nilai F = 0.063 dan sig = 0.939, p>0.05),
pembelajaran di rumah (nilai F = 0.785 dan sig = 0.457, p >0.05) dan membuat
keputusan (nilai F = 0.951 dan sig = 0.388, p>0.05). Namun, terdapat perbezaan yang
signifikan penglibatan guru dari segipenglibatan komuniti (nilai F = 0.151 dan sig =
0.698, p>0.05). Guru yang bertahap pendidikan SPM/MCE menunjukkan tahap
penglibatan yang paling rendah berbanding yang lain.
Berdasarkan kelulusan ikhtisas guru, analisis Manova menunjukkan tidak

terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi membuat keputusan
(nilai F = 2.211 dan sig = 0.112, p>0.05). Namun, terdapat perbezaan yang signifikan
penglibatan guru dari segi keibubapaan (nilai F = 5.347 dan sig = 0.005, p<0.05),
komunikasi (nilai F = 5.912 dan sig = 0.003, p<0.05), pembelajaran di rumah (nilai F
= 5.407 dan sig = 0.005, p <0.05) dan penglibatan komuniti (nilai F = 5.301 dan sig =
129
0.006, p<0.05). Guru yang berkelulusan ikhtisas tertinggi Ijazah Sarjana Muda
Pendidikan menunjukkan tahap penglibatan yang paling tinggi berbanding yang lain.
Berdasarkan pengalaman mengajar guru, analisis Manova menunjukkan tidak

terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari semua segi baik
penglibatan komuniti.
130
BAB V
PERBINCANGAN, IMPLIKASI DAN KESIMPULAN
5.1 PENGENALAN
Bab ini membincangkan tentang ringkasan kajian, dapatan kajian, implikasi, cadangan
kajian lanjutan dan kesimpulan. Ringkasan kajian menerangkan tentang objektif
kajian, persoalan kajian, kaedah, persampelan, instrumen, kaedah pengumpulan dan
analisis data secara ringkas. Bahagian perbincangan dapatan kajian menyatakan
semula dapatan kajian berdasarkan persoalan kajian dan seterusnya membincangkan
dapatan tersebut. Perbincangan dapatan kajian disusun berasaskan urutan soalan
kajian dan berdasarkan teori-teori serta dapatan kajian lalu yang menjadi asas
persamaan atau perbezaan dengan kajian ini. Implikasi dapatan kajian menghuraikan
implikasi dapatan kajian terhadap amalan pendidikan merujuk kepada dapatan kajian
ini. Seterusnya pada cadangan kajian, pengkaji memberikan cadangan bagi kajian
yang akan datang dan diakhiri dengan kesimpulan.
5.2 RINGKASAN KAJIAN
Kajian ini bertujuan untuk mengenal pasti tahap penglibatan ibu bapa dan guru di zon
bandar Muar. Penglibatan ibu bapa dan guru ditinjau dari segi keibubapaan,
komunikasi, pembelajaran di rumah, membuat keputusan dan penglibatan komuniti.
Kajian juga mengenal pasti hubungan antara penglibatan ibu bapa dan guru dengan
pencapaian pelajar dan mengenal pasti perbezaan penglibatan ibu bapa dan guru
berdasarkan jantina, taraf pendidikan dan pendapatan ibu bapa, kelulusan akademik
131
guru, kelulusan ikhtisas tertinggi dan pengalaman mengajar guru. Oleh itu, terdapat 10
persoalan kajian yang dibina dalam kajian ini.
Persoalan pertama apakah tahap penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan,
Persoalan kajian kedua ialah apakah tahap penglibatan guru dari segi keibubapaan,
Persoalan kajian ketiga ialah adakah terdapat hubungan penglibatan ibu bapa dengan
pencapaian pelajar? Persoalan kajian keempat ialah adakah terdapat perbezaan
membuat keputusan dan penglibatan komuniti berdasarkan jantina? Selanjutnya,
persoalan kajian kelima ialah adakah terdapat perbezaan penglibatan ibu bapa dari
penglibatan komuniti berdasarkan taraf pendidikan? Manakala persoalan kajian
keenam ialah adakah terdapat perbezaan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan,
berdasarkan pendapatan ibu bapa? Persoalan kajian ketujuh adakah terdapat perbezaan
membuat keputusan dan penglibatan komuniti berdasarkan jantina?
Seterusnya, persoalan kajian kelapan adakah terdapat perbezaan penglibatan

dan penglibatan komuniti berdasarkan taraf pendidikan? Persoalan kajian kesembilan
adakah terdapat perbezaan penglibatan guru dari segi keibubapaan, komunikasi,
pembelajaran di rumah, membuat keputusan dan penglibatan komuniti berdasarkan
kelulusan ikhtisas tertinggi? Persoalan kajian kesepuluh adakah terdapat perbezaan
membuat keputusan dan penglibatan komuniti berdasarkan pengalaman mengajar?
Kajian ini juga mengkaji hubungan antara penglibatan ibu bapa dan guru
dengan pencapaian pelajar dan mengenal pasti perbezaan penglibatan ibu bapa dan
guru dan pencapaian pelajar berdasarkan taraf pendidikan dan pendapatan ibu bapa
serta pengalaman mengajar guru, maka terdapat lapan hipotesis nul yang turut dibina.
Kelapan-lapan hipotesis tersebut adalah seperti berikut.
132
pencapaian pelajar.
jantina.
taraf pendidikan.
pendapatan keluarga.
jantina.
Hо6: Tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru berdasarkan taraf
pendidikan.
kelulusan ikhtisas.
pengalaman mengajar.
Kajian ini merupakan kajian tinjauan berbentuk kuantitatif yang dijalankan di

18 buah sekolah di Zon Bandar Muar, Johor. Instrumen kajian berupa soal selidik
ditadbir kepada 278 orang ibu bapa yang anak mereka menduduki UPSR dan 233
orang guru yang mengajar mata pelajaran di kelas Tahun 6. Mereka merupakan ahli
yang terlibat dalam Persatuan Ibu Bapa dan Guru (PIBG) di sekolah. Soal selidik yang
ditadbir ialah menggunakan skala Likert lima mata. Item-item dalam soal selidik
memberi tumpuan kepada elemen-elemen penglibatan ibu bapa pelajar Tahun 6
sebagai ahli PIBG terhadap keputusan peperiksaan Percubaan UPSR 2013 yang
menjadi pemboleh ubah bersandar.
Data yang diperoleh dianalisis dengan menggunakan perisian SPSS 19.0.

Analisis deskriptif dan analisis inferensi dilibatkan dalam kajian ini. Analisis
deskriptif dijalankan dengan melibatkan kekerapan, peratusan, min dan sisihan piawai
dijalankan bagi menentukan profil demografi kajian dan tahap penglibatan ibu bapa
dan guru di zon bandar Muar dari segi keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di
rumah, membuat keputusan dan penglibatan komuniti. Manakala analisis inferensi
133
pula dijalankan dengan melibatkan korelasi spearman bagi mengenal pasti hubungan
antara penglibatan ibu bapa dan guru dengan pencapaian pelajar. Seterusnya analisis
Manova dijalankan bagi mengenal pasti perbezaan penglibatan ibu bapa dan guru dari
penglibatan komuniti berdasarkan jantina, taraf pendidikan dan pendapatan ibu bapa
serta pengalaman mengajar guru.
5.3 PERBINCANGAN DAPATAN KAJIAN
Aspek penglibatan ibu bapa dan guru yang dikaji ialah dari aspek keibubapaan,
Manakala aspek perbezaan yang dikaji ialah jantina, taraf pendidikan, pendapatan ibu
bapa, kelulusan ikhtisas tertinggi dan pengalaman mengajar guru.
5.3.1 Penglibatan Ibu Bapa dan Guru Di Zon Bandar Muar
Penglibatan ibu bapa dan guru ditinjau dari beberapa aspek. Antara aspek tersebut
adalah keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di rumah, membuat keputusan dan
penglibatan komuniti. Huraian aspek penglibatan tersebut adalah seperti berikut:
i. Keibubapaan
Dapatan kajian ini menunjukkan penglibatan ibu bapa berada pada tahap tinggi. Setiap
item dalam dapatan kajian menunjukkan tahap yang tinggi. Item paling tinggi yang
memberi sumbangan kepada penglibatan ibu bapa dari aspek keibubapaan ialah item
yang menyatakan bahawa pihak sekolah membantu ibu bapa mengetahui bagaimana
kemajuan anak-anak dinilai. Manakala item paling rendah yang memberi sumbangan
penglibatan ibu bapa dari aspek keibubapaan adalah item yang menyatakan bahawa
pihak sekolah membantu ibu bapa dengan menyediakan kemahiran keibubapaan
melalui sesi dialog.
Selain daripada dua item yang telah dibincangkan, item-item lain yang berada
pada tahap tinggi ialah item yang menyatakan bahawa pihak sekolah memberi bantuan
dalam memastikan keseimbangan perkembangan psikologi anak dan memantau corak
134
pembelajaran anak di rumah serta pihak sekolah menyediakan kemahiran keibubapaan

melalui ceramah kekeluargaan.
Daripada pihak guru, penglibatan guru dari aspek keibubapaan juga berada
pada tahap tinggi. Setiap item penglibatan guru dari aspek keibubapaan juga berada
pada tahap tinggi. Item yang paling tinggi memberi sumbangan ialah pihak sekolah
membantu ibu bapa mengetahui bagaimana kemajuan pelajar dinilai. Item ini juga
merupakan item yang paling tinggi memberi sumbangan penglibatan ibu bapa dari
aspek keibubapaan. Manakala item yang paling rendah memberi sumbangan ialah
pihak sekolah membantu ibu bapa dengan menyediakan kemahiran keibubapaan
melalui ceramah kekeluargaan. Item penglibatan guru yang lain berada pada tahap
tinggi ialah item yang menyatakan bahawa pihak sekolah memberi bantuan dalam
memastikan keseimbangan perkembangan psikologi pelajar, memantau corak
pembelajaran pelajar di rumah dan pihak sekolah menyediakan kemahiran
keibubapaan melalui sesi dialog.
Dapatan kajian ini menyokong dapatan kajian oleh Epstein (2009) yang
mengemukakan bahawa pihak sekolah dapat membantu menyedarkan ibubapa melalui
program-program khas yang dilaksanakan di sekolah. Dalam kajian ini, program khas
tersebut ialah sesi dialog dan ceramah kekeluargaan. Dapatan kajian ini juga
menyokong dapatan kajian oleh Reduan (2008) yang melaporkan bahawa pihak
sekolah dapat membantu ibu bapa melalui program berbentuk pendidikan. Selain
diadakan program-program pendidikan dan kemahiran, pihak sekolah juga memberi
pendedahan kepada ibu bapa untuk mengetahui bagaimana kemajuan anak-anak
mereka dinilai.
Namun, dapatan kajian ini tidak menyokong dapatan kajian oleh Razi (1998)
dalam Nurul et al. (2013) mendapati bahawa penglibatan ibu bapa berada pada tahap
yang rendah. Ini kerana ibu bapa menganggap sekolah sebagai kawasan ekslusif bagi
pihak guru. Ibu bapa menyerahkan tanggungjawab mendidik anak-anak secara penuh
kepada pihak sekolah. Mereka tidak merasa penting untuk melibatkan diri dalam
membantu pihak sekolah memberikan pendidikan bagi anak-anak mereka. Dalam
dapatan Razi (1998), ibu bapa berpandangan sekolah yang sepatutnya memainkan
peranan dalam aktiviti anak dalam proses pembelajaran dan pengajaran. Sekolah juga
135
yang sepatutnya menarik minat dan memberikan maklumat terkini kepada ibu bapa
mengenai perkembangan pembelajaran anak-anak. Manakala ibu bapa hanya
berperanan secara pasif sahaja. Menurut beliau lagi, penglibatan ibu bapa yang rendah
disebabkan kurang peranan dan aktiviti yang memerlukan penglibatan ibu bapa di
sekolah. Selain itu, guru-guru enggan melibatkan ibu bapa dalam proses pembelajaran
dan kurangnya pemahaman baik daripada pihak guru mahupun ibu bapa mengenai
konsep kerjasama yang boleh dijalinkan antara kedua-dua belah pihak demi kejayaan
pelajar.
ii. Komunikasi
Dapatan kajian ini menunjukkan penglibatan ibu bapa dari aspek komunikasi berada
pada tahap tinggi. Setiap item penglibatan ibu bapa dari aspek komunikasi berada
pada tahap tinggi. Item paling tinggi yang memberi sumbangan kepada penglibatan
ibu bapa dari aspek komunikasi ialah item yang menyatakan bahawa pihak sekolah
memberi Buku Pelaporan kepada ibu bapa bagi melihat perkembangan prestasi
akademik anak-anak mereka. Manakala item paling rendah yang memberi sumbangan
penglibatan ibu bapa dari aspek komunikasi adalah item yang menyatakan bahawa
ialah pihak sekolah menghubungi ibu bapa untuk memaklumkan sebarang masalah
pembelajaran anak-anak di sekolah.
Selain daripada dua item yang telah dibincangkan, item penglibatan ibu bapa
dari aspek komunikasi lain yang berada pada tahap tinggi ialah pihak sekolah
menggunakan surat makluman bagi menerangkan program-program akademik yang
dilaksanakan di sekolah, pihak sekolah memaklumkan ibu bapa melalui surat
mengenai Mesyuarat Agung PIBG yang perlu dihadiri di sekolah dan pihak sekolah
memaklumkan ibu bapa mengenai aktiviti-aktiviti kecemerlangan anak-anak Tahun 6
yang perlu dihadiri di sekolah.
Penglibatan guru dari aspek komunikasi juga berada pada tahap tinggi. Setiap
item penglibatan guru dari aspek komuniksi berada pada tahap tinggi. Item yang
paling tinggi memberi sumbangan pada penglibatan guru ialah pihak sekolah
memaklumkan ibu bapa melalui surat mengenai Mesyuarat Agung PIBG yang perlu
dihadiri di sekolah. Manakala item yang paling rendah memberi sumbangan ialah
136
pihak sekolah menghubungi ibu bapa untuk memaklumkan sebarang masalah

pembelajaran anak-anak mereka di sekolah. Item ini juga merupakan item paling
rendah yang memberi sumbangan penglibatan ibu bapa dari aspek komunikasi.
Item penglibatan guru dari aspek komunikasi yang lain berada pada tahap
tinggi ialah pihak sekolah menggunakan surat makluman bagi menerangkan program-
program akademik yang dilaksanakan di sekolah, memberi Buku Pelaporan kepada
ibu bapa bagi melihat perkembangan prestasi akademik anak-anak mereka dan pihak
sekolah memaklumkan ibu bapa mengenai aktiviti-aktiviti kecemerlangan pelajar
Tahun 6 yang perlu dihadiri di sekolah.
Berdasarkan perbincangan dalam Bab II, komunikasi yang baik boleh memberi
kesan kepada orang yang berinteraksi. Oleh itu pihak sekolah perlu mewujudkan
komunikasi yang baik untuk menggalakkan penglibatan ibu bapa di sekolah.
Mengikut model Joyce L. Epstein (2009), komunikasi ialah membina bentuk
komunikasi berkesan antara sekolah dengan keluarga berkenaan program sekolah dan
perkembangan anak-anak. Justeru dapatan kajian ini menunjukkan adanya komunikasi
yang baik antara ibu bapa dengan pihak sekolah.
Komunikasi antara ibu bapa dan guru memberi banyak faedah. Kajian ini
menyokong kajian oleh Ullrich dan Kreppner (1997) dalam Che Hasniza dan Fatimah
(2011) mendapati terdapat perkaitan di antara kualiti komunikasi keluarga dengan
pencapaian akademik dalam kalangan remaja. Kajian beliau mendapati anak-anak
yang mendapat gred lebih tinggi biasanya mempunyai ibu bapa yang mudah untuk
berbincang dan berunding.
iii. Pembelajaran di Rumah
Dapatan kajian ini menunjukkan bahawa penglibatan ibu bapa dari aspek
pembelajaran di rumah berada pada tahap tinggi. Setiap item penglibatan ibu bapa dari
aspek pembelajaran di rumah berada pada tahap tinggi. Item yang paling tinggi
memberi sumbangan ialah pihak sekolah menggalakkan ibu bapa membimbing anak-
anak dalam aktiviti pembacaan di rumah dan membantu anak-anak dalam masalah
pembelajaran di rumah. Manakala item yang paling rendah memberi sumbangan ialah
137
pihak sekolah menggalakkan ibu bapa membantu anak-anak mengikut jadual atau
kemahiran belajar yang betul di rumah.
Penglibatan guru dari aspek pembelajaran di rumah juga berada pada tahap
tinggi. Setiap item penglibatan guru dari aspek pembelajaran di rumah berada pada
tahap tinggi. Item yang paling tinggi memberi sumbangan ialah pihak sekolah
menggalakkan ibu bapa membimbing pelajar dalam aktiviti pembacaan di rumah.
Item ini juga merupakan item yang paling tinggi memberi sumbangan penglibatan ibu
bapa dari aspek pembelajaran di rumah. Manakala item yang paling rendah memberi
sumbangan ialah pihak sekolah menggalakkan ibu bapa membantu pelajar mengikut
jadual atau kemahiran belajar yang betul di rumah. Item ini juga merupakan item yang
paling rendah memberi sumbangan penglibatan ibu bapa dari aspek pembelajaran di
rumah.
Item penglibatan ibu bapa dan guru yang lain berada pada tahap tinggi ialah
pihak sekolah menggalakkan ibu bapa membantu pelajar menyiapkan tugasan di
rumah dan pihak sekolah menggalakkan ibu bapa membantu pelajar dalam masalah
pembelajaran di rumah.
Dapatan kajian ini selari dengan model Epstein (2009) yang menyatakan
bahawa bentuk penglibatan ibu bapa dan guru dalam pembelajaran di rumah adalah
menyediakan maklumat dan idea kepada ibu bapa dan guru mengenai cara-cara
membantu murid di rumah menyiapkan kerja rumah. Pihak sekolah memberikan
maklumat kepada keluarga mengenai kemahiran-kemahiran yang diperlukan dalam
setiap mata pelajaran bagi setiap tahap dan tugasan yang diberi serta cara
memantaunya di rumah.
Dapatan kajian ini juga menyokong teori ekologi Bronfenbrenner (1979) yang
digunakan dalam kajian ini bahawa persekitaran pelajar mempengaruhi perkembangan
diri mereka. Ini kerana persekitaran positif dalam keluarga dapat membentuk
perkembangan kanak-kanak dari segi psikologi mereka. Justeru, pembelajaran di
rumah merupakan salah satu aplikasi faktor persekitaran terhadap proses pengajaran
dan pembelajaran. Selain itu, dapatan kajian ini turut menyokong dapatan kajian oleh
Haslinda et al. (2011) dengan mengemukakan bahawa individu yang paling rapat
138
dengan anak-anak di rumah adalah ibu bapa. Oleh itu proses penglibatan ibu bapa
dalam pembelajaran di rumah memainkan peranan penting dalam perkembangan anak.
Melalui penglibatan ibu bapa dan guru dalam pembelajaran di rumah, maka
ibu bapa dapat berinteraksi secara emosional dengan anak-anak seperti yang
dijelaskan oleh kajian Raden, William dan Coggins (1993) dalam Sajali (2009).
Interaksi yang baik antara ibu bapa dan anak-anak iaitu secara dua hala dapat
memberikan rangsangan, galakan dan menjalinkan hubungan kasih sayang serta
mewujudkan kemesraan dengan anak-anak.
Kajian ini juga selaras dengan teori pertindanan bulatan Epstein (2009) iaitu
ibu bapa dan sekolah berkongsi tanggungjawab untuk membantu perkembangan
pendidikan pelajar yang mengandaikan ibu bapa berperanan untuk mengasuh anak
manakala pihak sekolah (guru) mendidik. Bentuk penglibatan pembelajaran di rumah
merupakan suatu bentuk di mana sekolah hanya membekalkan idea kepada ibu bapa
untuk membantu anak-anak dalam pembelajaran di rumah. Namun yang berperanan
secara aktif adalah ibu bapa.
Laporan program pemantapan sarana ibu bapa dan sarana sekolah di bawah
Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013-2025 mendapati purata masa pelajar
berada di sekolah setahun hanya 14% manakala selebihnya mereka berada di rumah
dan komuniti (KPM 2012). Justeru itu, penglibatan ibu bapa bukan hanya di sekolah,
malahan ibu bapa perlu melibatkan diri dalam pembelajaran anak di rumah. Anak-
anak tidak memberikan tumpuan terhadap apa yang dipelajari jika ibu bapa kurang
terlibat dalam pendidikan anak-anak di rumah. Penglibatan ibu bapa diperlukan untuk
meningkatkan motivasi diri dan kesungguhan untuk memenuhi harapan mereka.
Kesenggangan bersama anak-anak juga didapati memberi kesan emosi kepada anak-
anak iaitu apabila ibu bapa meluangkan masa bersama anak-anak, ini akan memberi
impak dalam meningkatkan motivasi anak-anak untuk lebih berjaya (Hossain &
Anziano 2008). Menurut Barnard (2006) dalam Karin et al. (2013) mendapati bahawa
tanpa sokongan emosi daripada ibu bapa, anak-anak kurang berjaya memandangkan
faktor dalaman anak-anak perlu diberikan perhatian oleh ibu bapa terlebih dahulu di
samping memberikan motivasi. Jangka masa ibu bapa meluangkan masa bersama
anak-anak juga didapati memberi kesan terhadap pencapaian akademik pelajar.
139
Dapatan kajian ini menunjukkan bahawa penglibatan ibu bapa dalam membuat
keputusan berada pada tahap tinggi. Setiap item penglibatan ibu bapa dari aspek
membuat keputusan berada pada tahap tinggi. Item yang paling tinggi memberi
sumbangan ialah pihak sekolah mendapatkan pandangan PIBG dalam usaha
meningkatkan peratus akademik anak-anak. Manakala item yang paling rendah
memberi sumbangan ialah pihak sekolah melibatkan ibu bapa dalam aktiviti
pembelajaran anak-anak iaitu membuat tugasan (kerja kursus) Tahun 6.
Item penglibatan ibu bapa dari aspek membuat keputusan yang lain berada
pada tahap tinggi ialah pihak sekolah mengkaji maklum balas (usul) daripada ibu bapa
dalam Mesyuarat Agung PIBG dan mengambil tindakan sewajarnya dan pihak
sekolah mendapatkan pandangan PIBG dalam merancang aktiviti-aktiviti sekolah
seperti Mesyuarat Agung PIBG.
Penglibatan guru dari aspek membuat keputusan juga berada pada tahap tinggi.
Setiap item penglibatan guru dari aspek membuat keputusan berada pada tahap tinggi.
Item yang paling tinggi memberi sumbangan ialah pihak sekolah mengkaji maklum
balas (usul) daripada ibu bapa dalam mesyuarat Agung PIBG dan mengambil tindakan
sewajarnya. Manakala item yang paling rendah memberi sumbangan ialah pihak
sekolah melibatkan ibu bapa dalam aktiviti pembelajaran pelajar iaitu membuat
tugasan (kerja kursus) Tahun 6. Item ini juga merupakan item yang paling rendah
memberi sumbangan pada penglibatan ibu bapa dalam membuat keputusan.
Item penglibatan guru dari aspek membuat keputusan yang berada pada tahap
tinggi ialah pihak sekolah mendapatkan pandangan PIBG dalam merancang aktiviti-
aktiviti sekolah seperti Mesyuarat Agung PIBG dan pihak sekolah mendapatkan
pandangan PIBG dalam usaha meningkatkan peratus akademik pelajar.
Pihak sekolah didapati mengkaji maklum balas (usul) daripada ibu bapa dalam
Mesyuarat Agung PIBG dan mengambil tindakan sewajarnya. Oleh itu, kajian ini juga
menunjukkan bahawa pihak sekolah mendapatkan pandangan PIBG dalam merancang
aktiviti-aktiviti sekolah. Bentuk penglibatan ibu bapa dan guru adalah mereka
140
melibatkan diri dalam aktiviti pembelajaran pelajar dalam membuat tugasan (kerja
kursus) Tahun 6. Oleh itu, pihak sekolah mendapatkan pandangan PIBG dalam usaha
meningkatkan peratus akademik pelajar. Penglibatan yang sebegini bermakna
matlamat dan fungsi PIBG di sekolah tercapai. Penglibatan ibu bapa dalam membuat
keputusan di sekolah secara tidak langsung dapat memperkembang bakat kepimpinan
ibu bapa dan guru selaras dengan tahap penglibatan mereka dalam PIBG.
Kajian ini menyokong kajian oleh Reduan (2008) mengemukakan bahawa

sekolah mempunyai lembaga jawatankuasa yang bertanggungjawab membuat
keputusan di sekolah dan mereka terdiri daripada keluarga dan guru-guru. Mereka
berperanan dalam memberikan idea-idea untuk pembangunan sekolah di samping
memberi aspirasi bagi melahirkan pelajar cemerlang di sekolah.
v. Penglibatan dalam Komuniti
Dapatan kajian ini menunjukkan penglibatan ibu bapa dari aspek penglibatan dalam
komuniti berada pada tahap tinggi. Setiap item penglibatan ibu bapa dari aspek
penglibatan dalam komuniti berada pada tahap tinggi. Item yang paling tinggi
memberi sumbangan ialah sekolah mempunyai PIBG yang aktif. Manakala item yang
paling rendah memberi sumbangan ialah pihak sekolah melibatkan ahli komuniti
memberi kesedaran tentang amalan keselamatan diri anak-anak melalui Ceramah
Keselamatan oleh pihak polis.
Item penglibatan ibu bapa dari aspek penglibatan dalam komuniti yang lain
berada pada tahap tinggi ialah pihak sekolah meminta kerjasama ahli komuniti
memberi pendedahan kepada anak-anak tentang kerjaya (masa depan) melalui
Ceramah Kerjaya dan pihak sekolah melibatkan ahli komuniti memberi kesedaran
tentang amalan keselamatan diri anak-anak melalui Ceramah Keselamatan oleh pihak
bomba.
Penglibatan guru dari aspek penglibatan dalam komuniti berada pada tahap
tinggi. Setiap item penglibatan guru dari aspek penglibatan dalam komuniti berada
pada tahap tinggi. Item yang paling tinggi memberi sumbangan ialah pihak sekolah
melibatkan ahli komuniti memberi kesedaran tentang amalan keselamatan diri pelajar
141
melalui Ceramah Keselamatan oleh pihak polis. Manakala item yang paling rendah
memberi sumbangan ialah pihak sekolah melibatkan ahli komuniti memberi kesedaran
tentang amalan keselamatan diri pelajar melalui Ceramah Keselamatan oleh pihak
bomba. Item penglibatan guru dalam komuniti yang lain berada pada tahap tinggi
ialah pihak sekolah meminta kerjasama ahli komuniti memberi pendedahan kepada
pelajar tentang kerjaya (masa depan) melalui Ceramah Kerjaya.
Dapatan kajian ini menunjukkan bahawa ibu bapa dan guru mengenal pasti
dan menyatukan sumber serta perkhidmatan daripada masyarakat (komuniti) untuk
mengukuhkan program-program sekolah, amalan kekeluargaan serta perkembangan
pembelajaran pelajar. Dapatan kajian ini juga menyokong dapatan kajian oleh Tan dan
Goldberg (2009) yang mengemukakan bahawa dalam komuniti, ibu bapa bukan sahaja
dapat berbincang dengan guru-guru berkaitan prestasi akademik pelajar malah dalam
masa yang sama dapat memantau sahsiah pelajar ketika berada di sekolah.
Keterlibatan ibu bapa di sekolah juga dapat mengeratkan lagi hubungan antara pihak
sekolah dengan ibu bapa.
Dapatan kajian ini turut menyokong kajian oleh West et al. (1998) dalam Abd.
Razak & Noraini (2011) yang menyatakan hubungan yang baik antara ibu bapa dan
guru-guru dapat membantu perkembangan sihat pelajar malah mereka akan lebih
berdisiplin dan tidak membohongi ibu bapa berkaitan dengan pelajaran ketika di
rumah. Justeru itu, ibu bapa dan guru beranggapan bahawa mereka perlu hadir dalam
perjumpaan dengan pihak sekolah. Pandangan positif ibu bapa dan guru berkaitan
pendidikan melalui perjumpaan dengan pihak sekolah akan memberi impak besar
terhadap pelajar. Menurut beliau, ibu bapa harus bersedia menerima kritikan dan
pandangan daripada pihak sekolah (guru) berkaitan dengan sahsiah dan akademik
anak-anak. Justeru, ibu bapa perlu berpandangan positif sekiranya pandangan atau
kritikan yang diberikan oleh pihak sekolah tidak sebagaimana diharapkan.
5.3.2 Hubungan antara Penglibatan Ibu Bapa dengan Pencapaian Pelajar

penglibatan ibu bapa dengan pencapaian Bahasa Melayu 1 dan Bahasa Melayu 2
pelajar. Namun terdapat hubungan yang sangat lemah antara penglibatan ibu bapa
142
dengan pencapaian Bahasa Inggeris pelajar, Matematik dan Sains. Dapatan kajian ini
bercanggah dengan Henderson dan Mapp (2002). Mereka menyatakan bahawa
terdapat hubungan antara penglibatan ibu bapa dengan kejayaan anak-anak di sekolah.
Kajian-kajian di barat selama lebih daripada 30 tahun mendapati terdapat hubungan di
antara penglibatan ibu bapa dan peningkatan pencapaian akademik pelajar,
meningkatkan keupayaan kendiri, tingkahlaku dan kehadiran yang baik di sekolah.
Kajian Henderson dan Mapp juga menunjukkan bahawa apa yang ibu bapa telah
lakukan untuk memberi sokongan kepada anak-anak tidak kira daripada mana
keluarga itu datang (status SSE, tahap pendidikan ibu bapa, latar belakang etnik)
dalam pelbagai pencapaian.
Ibu bapa dilihat mempunyai hubungan yang signifikan dengan pemantauan

mereka ketika membantu anak-anak di rumah dan kesedaran ibu bapa terhadap
kemahiran anak-anak bukan sahaja membantu anak-anak dalam pembelajaran
malahan menjadikan ibu bapa lebih peka akan kehendak anak-anak (Chomiak 2006).
Penglibatan ibu bapa dalam aktiviti dan kesanggupan ibu bapa meluangkan masa
bersama anak-anak di rumah serta mengambil tahu dalam pelajaran anak-anak akan
membawa kepada peningkatan pencapaian akademik.
5.3.3 Perbezaan Penglibatan Ibu Bapa Berdasarkan Jantina
Berdasarkan penglibatan ibu bapa berdasarkan jantina, analisis Manova menunjukkan

bahawa tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa di zon bandar
Muar dari segi keibubapaan, pembelajaran di rumah dan membuat keputusan. Dapatan
kajian ini menunjukkan bahawa ibu bapa memberikan penglibatan yang hampir sama
besar. Namun, terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi
komunikasi dan penglibatan komuniti. Ini kerana ibu mempunyai komunikasi dan
penglibatan komuniti yang lebih tinggi berbanding dengan bapa.
Dapatan kajian ini menyokong dapatan kajian oleh kajian Hossain dan
Anziano (2008) dalam Karin et al. (2013) menyatakan bahawa ibu merupakan orang
yang paling rapat dengan anak-anak di rumah. Manakala bapa sebagai ketua keluarga
berperanan mencari nafkah sehingga penglibatan dalam komuniti kerap diwakilkan
143
kepada ibu. Selain itu, ibu mempunyai masa bersama anak di rumah sehingga
komunikasi mereka lebih baik.
Dapatan kajian ini tidak menyokong kajian oleh Hussein (2007) dalam Zainon
& Ahmad (2008) mendapati bapa kerap memiliki penglibatan yang rendah baik di
sekolah ataupun di rumah. Kajian beliau mendapati bahawa bapa sepatutnya
berperanan dalam mewujudkan persekitaran yang membina pembelajaran anak. Bapa
juga menjadi “role model” kepada anak. Bapa perlu menunjukkan komunikasi yang
terbuka, tidak menghukum anak serta merta tanpa mendengar pendapat anak. Oleh itu,
anak juga kerap meminta ibu mereka yang terlibat dalam aktiviti sekolah ataupun
yang berkenaan dengan pelajaran atau sekolah.
5.3.4 Perbezaan Penglibatan Ibu Bapa Berdasarkan Taraf Pendidikan
Berdasarkan taraf pendidikan ibu bapa, analisis Manova menunjukkan tidak terdapat
perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa di zon bandar Muar dari segi
keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di rumah dan penglibatan komuniti. Ini
menunjukkan bahawa pada masa sekarang, ibu bapa semakin peka dengan proses
pembelajaran dan pengajaran anak-anak mereka. Mereka akan berusaha sebaik
mungkin untuk terlibat dalam aktiviti sekolah dan pembelajaran di rumah.
Kebanyakan masa yang diluangkan oleh ibu bapa adalah atas pilihan sendiri dan ianya
juga berhubung dengan keperluan pihak sekolah dalam melibatkan ibu bapa dalam
pendidikan pelajar. Penglibatan ibu bapa tidak membezakan taraf pendidikan ibu
bapa. Justeru, taraf pendidikan bukan persoalan utama yang menentukan ibu bapa
untuk melibatkan diri dalam pendidikan anak-anak mereka. Justeru itu, pembentukan
peranan penglibatan ibu bapa menyebabkan anak-anak berasa lebih dihargai.
Kesedaran ibu bapa dalam membantu anak-anak membolehkan anak-anak lebih
berjaya dalam pelajaran.
Namun, dapatan kajian ini tidak menyokong kajian oleh Hoover-Dempsey dan
Sandler (1995) dalam Abd. Razak dan Noraini (2011) yang jelas menerangkan
bahawa pengetahuan dan kemahiran ibu bapa dilihat daripada taraf pendidikan. Taraf
pendidikan ibu bapa mendorong bentuk penglibatan yang diinginkan oleh mereka.
Sekiranya ibu bapa berkemahiran dan berpengetahuan, maka penglibatan mereka
144
dalam pendidikan anak-anak juga semakin tinggi. Mereka menganggap bahawa

penglibatan mereka sebagai satu tanggungjawab sosial yang perlu dipenuhi selain
daripada keperluan fisiologi.
Bagaimanapun, kajian ini turut mendapati perbezaan yang signifikan

penglibatan ibu bapa dari segi membuat keputusan. Ibu bapa yang berkelulusan
Sekolah Menengah memiliki penglibatan dalam membuat keputusan yang paling
rendah. Ini kerana ibu bapa yang bertaraf pendidikan Sekolah Menengah
menyerahkan keputusan kepada pihak sekolah yang dianggap lebih pakar dan
berkemahiran serta mengetahui apa yang terbaik untuk anak mereka.
5.3.5 Perbezaan Penglibatan Ibu Bapa Berdasarkan Pendapatan
Berdasarkan pendapatan ibu bapa, analisis Manova menunjukkan tidak terdapat

perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa di zon bandar Muar dari segi
Namun terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan ibu bapa dari segi
keibubapaan. Ibu bapa yang berpendapatan kurang dari RM1 000 mempunyai
penglibatan yang paling rendah berbanding dengan yang lain. Ini menunjukkan
bahawa ibu bapa yang berpendapatan rendah iaitu kurang dari RM1 000 tidak dapat
memantau perkembangan psikologi anak-anak, membantu pembelajaran anak-anak di
rumah, tidak memiliki kemahiran keibubapaan dan tidak mengetahui bagaimana
penilaian kemajuan anak-anak mereka dinilai. Tanggungjawab mendidik pelajar
dilepaskan kepada pihak guru semata-mata.
Dapatan kajian ini menyokong kajian oleh Amy J. Orr (2003) dalam Mohamad
Johdi et al. (2009) menyatakan kekayaan boleh mempengaruhi pencapaian akademik
pelajar secara positif. Menurut beliau, ibu bapa yang mempunyai pendapatan kukuh
kurang mendapat masalah dalam menyokong anak-anak mencapai pelajaran ke
peringkat yang lebih tinggi. Ini kerana keluaraga mempunyai peluang-peluang yang
lebih untuk membeli bahan bacaan atau mengadakan kelas bimbingan tambahan.
Namun kajian ini tidak menyokong kajian oleh Swisher (1994) yang
melaporkan perbezaan penglibatan ibu bapa berdasarkan pendapatan keluarga. Ibu
145
bapa yang berpendapatan rendah kerap mencari pendapatan tambahan untuk

memenuhi keperluan keluarga. Akibatnya, ramai ibu bapa yang mencari pendapatan
lebih dengan cara membuat kerja sampingan seperti berniaga. Keadaan ini
menyebabkan masa mereka berkurang sehingga tidak dapat melibatkan diri dalam
untuk berkomunikasi dengan pihak sekolah, memantau pembelajaran anak-anak di
rumah, membuat keputusan dan melibatkan diri dalam aktiviti komuniti. Apatah lagi
penglibatan komuniti biasanya kerap diadakan dalam waktu bekerja mereka.
5.3.6 Perbezaan Penglibatan Guru Berdasarkan Jantina
Berdasarkan jantina guru, analisis Manova menunjukkan tidak terdapat perbezaan

yang signifikan penglibatan guru dari segi keibubapaan, komunikasi, membuat
keputusan dan penglibatan komuniti. Ini menunjukkan bahawa penglibatan guru-guru
sama ada guru lelaki atau guru perempuan menunjukkan tahap penglibatan yang
hampir sama. Namun, terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi
pembelajaran di rumah berdasarkan jantina. Guru perempuan mempunyai penglibatan
pembelajaran di rumah yang lebih tinggi berbanding dengan guru lelaki.
Guru lelaki menganggap bahawa penglibatan keibubapaan, komunikasi,

membuat keputusan dan penglibatan komunikasi sudah mencukupi sehingga
penglibatan guru lelaki dalam pembelajaran di rumah tidak terlalu diambil berat. Ini
berbeza dengan guru perempuan yang menganggap bahawa penglibatan diperlukan
dalam semua segi baik iaitu keibubapaan, komunikasi, membuat keputusan,
penglibatan ekonomi dan juga pembelajaran di rumah. Malahan mereka lebih
menumpukan perhatian kepada kerja rumah pelajar, menggalakkan ibu bapa
membantu menyiapkan tugasan di rumah dan menggalakkan ibu bapa membantu anak
mengikut jadual atau kemahiran belajar yang betul di rumah. Guru perempuan juga
didapati lebih menggalakan ibu bapa membimbing anak-anak dalam aktiviti
pembacaan dan membantu mereka dalam masalah pembelajaran di rumah berbanding
guru lelaki.
146
5.3.7 Perbezaan Penglibatan Guru Berdasarkan Taraf Pendidikan
Berdasarkan taraf pendidikan guru, analisis Manova menunjukkan tidak terdapat

perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi keibubapaan, komunikasi,
pembelajaran di rumah dan membuat keputusan. Ini menunjukkan bahawa taraf
pendidikan guru bukanlah penghalang dalam penglibatan keibubapaan, komunikasi,
pembelajaran di rumah dan membuat keputusan. Namun, terdapat perbezaan yang
signifikan penglibatan guru dari segi penglibatan komuniti.
Guru yang mempunyai tahap pendidikan SPM/MCE menunjukkan tahap

penglibatan yang paling rendah berbanding yang lain. Ini kerana penglibatan komuniti
memiliki cabaran ke arah meningkatkan akses, ekuiti, kecekapan dan kewibawaan
(Mohamad Sofee Razak 2009). Komuniti seperti PIBG bertindak sebagai wadah
forum yang membolehkan ibu bapa dan guru untuk berkongsi dan bertukar pendapat
serta maklumat terkini mengenai pendidikan semasa. Ia juga wadah forum untuk
meningkatkan prestasi akademik dan kokurikulum pelajar. Ini tentunya memerlukan
taraf pendidikan yang baik daripada guru. Oleh itu, penglibatan guru yang bertahap
pendidikan SPM/MCE paling rendah berbanding yang lain.
5.3.8 Perbezaan Penglibatan Guru Berdasarkan Kelulusan Ikhtisas
Berdasarkan kelulusan ikhtisas, analisis Manova menunjukkan tidak terdapat

perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari segi membuat keputusan. Ini
menunjukkan bahawa kelulusan ikhitisas tidak mempengaruhi seseorang guru untuk
terlibat dalam membuat keputusan. Namun, terdapat perbezaan yang signifikan
penglibatan guru dari segi keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di rumah dan
penglibatan komuniti. Guru yang berkelulusan ikhtisas iaitu Ijazah Sarjana Muda
Pendidikan menunjukkan tahap penglibatan yang paling tinggi berbanding yang lain.
Kajian ini menyokong kajian Baker et al. (2007) yang mengemukakan bahawa
semakin tinggi kelulusan ihktisas seorang guru, maka didapati semakin tinggi pula
tahap penglibatannya.
Menurut beliau, kelulusan ikhtisas berpengaruh kepada kecerdasan emosi dan

komitmen kerja guru. Justeru dapatan kajian ini selari dengan hasrat Kementerian
147
Pendidikan untuk meningkatkan mutu kelulusan ikhtisas para guru dengan

menggalakkan mereka mengikuti pembelajaran di universiti tempatan. Penglibatan
keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di rumah dan penglibatan komuniti
memerlukan kepakaran dan kemahiran yang dipengaruhi oleh kelulusan ikhtisas guru.
5.3.9 Perbezaan Penglibatan Guru Berdasarkan Pengalaman Mengajar
Berdasarkan pengalaman mengajar guru, analisis Manova menunjukkan tidak terdapat

perbezaan yang signifikan penglibatan guru dari semua segi baik keibubapaan,
Ini menunjukkan bahawa pengalaman mengajar bukanlah suatu penghalang bagi guru
untuk terlibat dari segi keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di rumah, membuat
keputusan dan penglibatan komuniti.
Dapatan kajian ini menyokong dapatan kajian Hoy & Woolfolk (1993) dalam
Khalid et al. (2009) mendapati pengalaman mengajar tidak memberi pengaruh secara
statistik terhadap efikasi guru. Mengenai perkaitan antara faktor pengalaman mengajar
dengan efikasi guru, dapatan kajian ini menunjukkan guru-guru yang berpengalaman
mengajar lebih dari tujuh tahun cenderung berkeyakinan tinggi dalam penglibatan
akademik pelajar, strategi pengajaran dan pengurusan kelas.
Kajian oleh Khalid et al. (2009) tidak mendapati perbezaan penglibatan guru
berdasarkan pengalaman mengajar pada dua peringkat pengalaman mengajar.
Peringkat pertama ialah kategori guru-guru yang mengajar kurang dari tujuh tahun.
Manakala peringkat kedua ialah kategori guru-guru yang telah mengajar lebih dari
tujuh tahun. Guru-guru yang berpengalaman mengajar kurang dari tujuh tahun tidak
berbeza secara signifikan dalam kesemua dimensi efikasi guru. Begitu juga kumpulan
guru-guru yang telah mengajar tujuh tahun dan ke atas didapati tidak berbeza secara
siginifikan dalam kesemua variabel bersandar.
Dapatan kajian ini juga tidak menyokong dapatan (Buell 1999; Cains & Brown
1996; Martin 1999) dalam Khalid et al. (2009) mendapati guru yang kurang
berpengalaman kurang bersedia berdepan dengan masalah dalam pengajaran, kerap
menganggap diri mereka tidak berpengalaman dan tidak mendapat latihan yang
148
mencukupi. Ini menyebabkan mereka tidak memiliki penglibatan yang tinggi di

sekolah. Menurut Tschannen-Moran & Hoy (2002) dalam Khalid Johari et al. (2009)
mendapati guru yang berpengalaman berefikasi tinggi kerana telah melalui peluang
demi peluang menerusi tugas pengajaran harian untuk tempoh yang lama berbanding
dengan guru novis untuk mengembangkan kemahiran dalam pengurusan kelas dan
strategi pengajaran. Ini menunjukkan faktor pengalaman guru merupakan salah satu
faktor yang utama dalam efikasi kendiri guru.
5.4 IMPLIKASI KAJIAN
Secara keseluruhannya dapatan kajian ini dapat melihat beberapa implikasi praktikal
di sekolah-sekolah yang dikaji. Sungguhpun proses penglibatan ibu bapa dan guru
sebagai ahli PIBG dilaksanakan di sekolah namun dibatasi dengan pengaruh-pengaruh
lain seperti sekolah, pelajar komuniti dan persekitaran itu sendiri. Namun begitu,
dapatan kajian ini memberi gambaran jelas bahawa ibu bapa dan guru-guru di Zon
Bandar Muar mempunyai penglibatan yang tinggi dalam kelima-lima aspek yang
dikaji iaitu keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di rumah, membuat keputusan dan
penglibatan komuniti. Jelas di sini, ibu bapa dan guru-guru bersetuju kesemua aspek
penglibatan adalah penting dalam mewujudkan kolaborasi antara ibu bapa dengan
pihak sekolah.
Dapatan kajian menunjukkan aspek keibubapaan memberi implikasi terhadap

penglibatan ibu bapa. Ibu bapa memahami cabaran-cabaran yang dilalui oleh mereka
dan orang lain sebagai ibu bapa dalam proses pendidikan anak-anak. Melalui
program-program keibubapaan, maka ibu bapa merasakan diri mereka mendapat
sokongan daripada pihak sekolah dan ibu bapa lain. Manakala guru dapat memahami
latar belakang pelajar dan faham wujud kepelbagaian latar belakang pelajar di sekolah
malah guru akan memahami budaya, keperluan dan menghargai pandangan pelajar.
Selain itu, aspek keibubapaan juga memberi kesan kepada pelajar kerana mereka
berasa ibu bapa dan guru mengambil berat tentang pembelajaran dan secara tidak
langsung menjadikan mereka seronok untuk hadir ke sekolah.
Implikasi penglibatan ibu bapa dari aspek komunikasi menjadikan ibu bapa
memahami dasar dan program sekolah seterusnya dapat memantau serta mengambil
149
berat perkembangan pelajaran anak-anak. Sekiranya berlaku sebarang masalah, maka

ibu bapa dapat mengambil tindakan berkesan kerana mudah berinteraksi dengan guru.
Manakala implikasi terhadap guru pula apabila dapat menerima pandangan dan
pendapat ibu bapa pelajar. Adanya penglibatan yang aktif maka guru dapat
meningkatkan kepelbagaian bentuk komunikasi dengan ibu bapa. Komunikasi
berkesan antara ibu bapa dan guru akan menggalakkan pelajar mengambil berat
tentang kemahiran dan kemajuannya di dalam pelajaran. Pelajar lebih mengenalpasti
tindakan yang perlu diambil untuk memperbaiki tahap kemajuan mereka dan dapat
mengetahui dasar sekolah tentang tingkah laku dan sebagainya.
Penglibatan ibu bapa dan guru dalam proses pembelajaran di rumah memberi
implikasi terhadap cara ibu bapa menyokong, membantu dan menggalak anak-anak
belajar di rumah. Perbincangan mengenai kerja rumah pelajar juga dapat diadakan
bersama guru kerana guru lebih mengetahui cara terbaik untuk membantu pelajar di
rumah. Selain itu, guru juga dapat menyediakan bentuk kerja rumah yang lebih baik
dengan menghormati masa pelajar bersama keluarga dan dapat berpuas hati dengan
sokongan dan penglibatan ibu bapa untuk membantu pelajar di rumah. Manakala
implikasi terhadap pelajar pula iaitu dapat meningkatkan kemahiran, markah dan
kemampuan pelajar untuk belajar kerana sikap positif yang ditunjukkan oleh ibu bapa
dan guru dapat membentuk konsep kendiri yang positif dalam diri pelajar.
Implikasi penglibatan ibu bapa dan guru dari segi membuat keputusan juga
dapat memberi kesedaran kepada ibu bapa bahawa segala keputusan akan memberi
kesan terhadap pelajaran anak-anak di sekolah. Rasa kesepunyaan terhadap sekolah
wujud dalam diri ibu bapa apabila mereka dijemput bersama-sama memberi pendapat
dan pandangan terutama dalam program kecemerlangan anak-anak. Selain itu, ibu
bapa turut sedar bahawa wujudnya ibu bapa lain di sekolah yang dapat berkongsi
pengalaman dan mengeluarkan idea ke arah pencapaian akademik anak-anak. Selain
itu, guru dapat mengetahui pandangan ibu bapa dalam pembentukan dasar dan
keputusan apabila guru turut mengetahui sesuatu keputusan dibuat adalah keputusan
bersama antara pihak sekolah dengan ibu bapa. Justeru itu, apabila pelajar mengetahui
bahawa ibu bapa mereka terlibat dalam sesuatu keputusan di sekolah maka hak
mereka sebagai pelajar dilindungi apabila ibu bapa dan guru melibatkan diri dalam
membuat keputusan.
150
Penglibatan komuniti memberi implikasi terhadap meningkatkan pengetahuan

dan kemahiran daripada penggunaan pengetahuan sumber persekitaran sekolah.
Komuniti sebagai sarana berinteraksi antara ibu bapa dan sekolah sehingga pada
akhirnya ibu bapa sedar peranan sekolah terhadap masyarakat dan sebaliknya.
Selanjutnya, guru yang melibatkan diri dalam komuniti dapat menggunakan
pengetahuan dan kepakaran dari komuniti untuk mengukuhkan kurikulum pelajar. Ini
menggalakkan guru untuk mempelbagaikan kaedah pengajaran sehingga pembelajaran
di sekolah lebih menyeronokkan dengan adanya pengetahuan dan kepakaran baru
yang hadir dalam komuniti tersebut. Penglibatan dalam komuniti menjadikan
kemahiran dan bakat pelajar dapat ditingkatkan iaitu melalui pengalaman yang dilalui.
Ini juga memberi kesan kepada pelajar untuk mengambil berat terhadap masa hadapan
mereka.
Bagi merealisasi tujuan sebenar proses penglibatan ini maka sistem pendidikan
negara perlu lebih berfokuskan aktiviti-aktiviti yang boleh menggalakkan penglibatan
ibu bapa dalam pendidikan. Manakala pihak sekolah pula perlu mengakui kepentingan
penglibatan ibu bapa dalam pendidikan dengan mengamalkan dasar „buka pintu‟
kepada semua ibu bapa serta komuniti setempat untuk hadir ke sekolah. Program-
program berbentuk kerjasama dua hala antara sekolah dan ibu bapa memerlukan
perancangan teliti agar matlamat sebenar penglibatan ini tercapai. Antara aktiviti-
aktiviti lain yang boleh diwujudkan seperti sesi forum bersama komuniti, perlawanan
persahabatan, Hari Keluarga dan sebagainya.
5.5 CADANGAN KAJIAN LANJUTAN
Beberapa cadangan dikemukakan bagi tujuan kajian lanjutan pada masa hadapan.
Cadangan kajian lanjutan dikemukakan seperti beikut.
Kajian ini dijalankan dengan mengambil kira populasi yang hanya tertumpu
dalam bandar Muar Johor sahaja. Sampel kajian yang agak terhad daripada satu
bandar sahaja dirasakan masih tidak memadai untuk digeneralisasikan dapatan ini bagi
menggambarkan populasi murid di negeri Johor. Justeru, adalah lebih bermakna
sekiranya kajian lanjutan mengambil kira populasi yang lebih besar dengan
151
menggunakan keseluruhan pelajar yang terdapat di negeri Johor sebagai sampel

kajian. Dapatan kajian tentu lebih menarik dan dapat menggambarkan keseluruhan
pandangan berkaitan penglibatan ibu bapa dan guru dalam membentuk pelajar yang
cemerlang. Dapatan kajian juga dapat digeneralisasikan kepada umum bagi
menggambarkan pandangan ibu bapa dan guru berkaitan konteks keluarga dan
keperluan ibu bapa melibatkan diri dalam pendidikan anak-anak.
Kajian ini hanya meninjau pandangan ibu bapa dan guru, maka kajian
seterusnya pula dapat meninjau pandangan anak-anak mengenai penglibatan ibu bapa
dan guru mereka dalam pencapaian akademik. Kajian terhadap pandangan anak-anak
berkaitan dengan isu konteks keluarga boleh memberi gambaran yang jelas tentang
penglibatan ibu bapa dalam pendidikan mereka. Ini berikutan penyediaan konteks
keluarga yang sihat diperhatikan memberi kesan kepada tingkah laku anak-anak.
Walaupun mereka berjauhan daripada keluarga tanpa penglibatan ibu bapa secara
langsung dan berterusan untuk beberapa lama terutama semasa di sekolah berasrama
penuh, kebanyakan mereka masih dapat mengekalkan prestasi cemerlang dalam
akademik. Justeru, adalah lebih menarik sekiranya kajian berkaitan konteks keluarga
dikaji dan mungkin juga boleh dilihat dari perspektif anak-anak. Secara tidak
langsung, kajian lanjutan itu nanti akan menentukan adakah benar konteks keluarga
adalah sesuatu yang penting dalam sesebuah keluarga dalam membentuk pelajar yang
cemerlang secara tekal dan dalam situasi di mana keluarga berjauhan daripada anak-
anak. Konteks keluarga juga diperhatikan memberi kesan kepada penglibatan ibu bapa
di rumah tetapi tidak di sekolah.
Kajian ini hanyalah sebuah kajian tinjauan dengan menggunakan kaedah

kuantitatif yang mana soal selidik dijadikan sebagai instrumen kajian. Oleh itu,
pengkaji mencadangkan agar pada masa hadapan, kajian seperti kualitatif ataupun
mixed method dijalankan. Melalui bentuk kajian lain berkenaan dengan kajian ini
diharapkan akan lebih memberi maklumat berkenaan dengan penglibatan ibu bapa dan
guru serta hubungan antara penglibatan ibu bapa terhadap pencapaian akademik
pelajar.
152
5.6 KESIMPULAN KESELURUHAN
Secara keseluruhannya kajian ini bertujuan untuk mengenalpasti penglibatan ibu bapa
dan guru terhadap pencapaian akademik pelajar. Penglibatan ibu bapa dan guru
ditinjau dari segi keibubapaan, komunikasi, pembelajaran di rumah, membuat
keputusan dan penglibatan komuniti. Kajian juga mengenal pasti hubungan antara
penglibatan ibu bapa dengan pencapaian pelajar dan mengenal pasti perbezaan
penglibatan ibu bapa dan guru berdasarkan jantina, taraf pendidikan dan pendapatan
ibu bapa, kelulusan akademik guru, kelulusan ikhtisas dan pengalaman mengajar guru.
Kajian ini dijalankan di lapan belas buah Sekolah Kebangsaan Zon Bandar Muar
Johor. Kajian ini melibatkan seramai 278 orang daripada 997 jumlah populasi ibu
bapa. Manakala sampel guru seramai 233 orang daripada 585 jumlah populasi guru.
Kajian ini adalah berbentuk tinjauan dengan menggunakan soal selidik skala
likert lima mata sebagai instrumen. Data dianalisis dengan menggunakan Statistical
Package for Social Science (SPSS) 19.0. Secara keseluruhan hasil analisis deskriptif
menunjukkan bahawa penglibatan ibu bapa dan guru di Zon Bandar Muar dari segi
keibubapaan (min = 4.15 dan min = 4.23), komunikasi (min = 4.39 dan min = 4.72),
pembelajaran di rumah (min = 4.20 dan min = 4.42), membuat keputusan (min = 4.15
dan min = 4.42) dan penglibatan komuniti (min = 4.14 dan min = 4.30) berada pada
tahap tinggi.

penglibatan ibu bapa dengan pencapaian Bahasa Melayu. Namun terdapat hubungan
yang sangat lemah antara penglibatan ibu bapa dengan pencapaian Bahasa Inggeris,
Matematik dan Sains. Penemuan kelemahan dari segi hubungan penglibatan dengan
pencapaian pelajar menggambarkan masih terdapat segelintir guru dan ibu bapa
kurang memiliki atau kurang mengaplikasikan pengetahuan dan kemahiran yang
mereka ada ke arah pencapaian akademik pelajar.
Hasil analisis Manova menunjukkan bahawa terdapat perbezaan signifikan

penglibatan ibu bapa berdasarkan jantina dari segi komunikasi dan penglibatan
153
komuniti, manakala taraf pendidikan ibu bapa dari segi membuat keputusan dan
pendapatan keluarga pula dari aspek keibubapaan. Penglibatan guru terdapat
perbezaan berdasarkan jantina iaitu dari segi pembelajaran di rumah, taraf pendidikan
dari segi penglibatan komuniti dan kelulusan ikhtisas adalah keibubapaan,
komunikasi, pembelajaran di rumah, penglibatan komuniti. Implikasi kajian ini ialah
pihak sekolah perlu berfokuskan aktiviti-aktiviti yang boleh menggalakkan
penglibatan ibu bapa dalam pendidikan pelajar. Manakala ibu bapa perlu mengakui
kepentingan penglibatan mereka dalam pendidikan anak-anak demi mencipta
kecemerlangan. Jabatan Pendidikan Negeri Johor wajar menjadikan kajian ini sebagai
panduan bagi membentuk modul penglibatan ibu bapa dan guru (ahli PIBG) di
sekolah khasnya untuk kegunaan sekolah di Zon Bandar Muar agar prestasi akademik
pelajar meningkat dan cemerlang.
154
RUJUKAN :
Abdul Rafie Mahat .2007. Perkongsian Pintar Dalam Pendidikan. Pendidik.

Mei: 52 – 53.
Abd. Razak Zakaria, Norani Mohd Salleh. 2011. Konteks Keluarga dan Hubungannya
dengan Penglibatan Ibu Bapa Dalam Pendidikan Anak-anak di Sekolah
Menengah. Jurnal Pendidikan.
http://www.ukm.my/jurfpend/jurnal%202012/JP36(1)%20Chap%204new.pdf.
[1 Januari 2014]
Adzmi Yusoff. 2003. Keberkesanan Kaedah Pengajaran dan Pembelajaran Dalam

Mata Pelajaran Lukisan Kejuruteraan Badi Sub Topik Unjuran Ortografik,
Pandangan Isometrik dan Oblik di Sekolah Menengah Teknik Pantai Timur.
Tesis. Sarjana Muda. Universiti Teknologi Malaysia, Skudai.
Ahmad Azmey Abu Talib. 2012. Sekolah Sebagai Institusi Sosial. Pendidik. April : 28
– 29.
Akta Pendidikan. 1996. Akta Pendidikan 1996 (Akta 550), Peraturan-peraturan

dan Kaedah-kaedah Terpilih. Selangor : Penerbit International Law Book
Services.
Alimuddin Mohd Dom. 2006. Meningkatkan Prestasi Sekolah Melalui Kerjasama

Dengan Ibu Bapa dan Komuniti Setempat. Edisi Pertama. Putrajaya:
Kementerian Pelajaran Malaysia. 7-14.
Alimuddin Mohd Dom. 2011. Wacana Komuniti Bantu Perkasa Sekolah. Pendidik.
Mac : 41 - 42
Aminuddin Mansor. 2011. Rumah dan Sekolah Tempat Mendidik Terbaik. Pendidik.
Oktober; 58-59.
Asmah Ahmad. 2003. Pemimpin dan Matlamat Organisasi Pendidikan.

http://www.scribd.com/doc/20045645/Pemimpin-Dan-Matlamat-Organisasi-
Pendidikan.[12 Disember 2012]
Azizi Yahaya & Siti Atiqah Sharudin. 2010. Model Pengajaran. Fakulti Pendidikan.
Universiti Teknologi Malaysia.
Azizi Yahaya, Shahrin Hashim, Jamaludin Ramli, Yusof Boon & Abdul Rahim
Hamdan.2007. Menguasai Penyelidikan Dalam Pendidikan. Kuala Lumpur :
PTS Professional Publishing Sdn. Bhd.
Baker, D. P., & Stevenson, D. L. 2007. Mothers‟ Strategies for Children‟s School
Achievement : Managing the Transition to High School. Sociology of
Education, 59, 156-166.
155
Bronfenbrenner, U. 1979. The ecology of human development: Experiments by nature

and design. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Che Hasniza Che Noh & Fatimah Yusooff. 2011. Corak Komunikasi Keluarga Dalam
Kalangan Keluarga Melayu Di Terengganu. Jurnal Hadhari 3 (2) 45 – 62.
Universiti Kebangsaan Malaysia.
Chomiak, D. l. 2006. An analysis of academic achievement of gifted students and
parental style. Med., Canada: Nipissing University, AAT MR27032.
Chua, Y. P. 2008. Kaedah dan Statistik Penyelidikan: Asas statistik penyelidikan

analisis data skala ordinal dan skala nominal. Kuala Lumpur : Penerbit
McGraw Hill.
Ebinezar, J. 2008. The Malaysian Experience in Home Schooling.

http://eprints.utm.my/11037/1/Persepsi_Ibu_Bapa_Pelajar_Terhadap_Rancang
an_Makanan.pdf. [25 Disember 2013].
Epstein, J.L. 1988. Results of the Partnership Schools-CSR model for student
achievement over three years. Elementary School Journal, 106 : 151-170.
Epstein, J.L. 2009. School, Family and Community Partnerships : Your Handbook for
Action. Third Edition. California : Corwin Press.
Faridah Abu Hassan, Naimah Ishak, Hamidah Yusof & Habibah Abdul Rahim. 2005.
Kemiskinan dan Pendidikan : Perubahan Minda Orang Melayu Ke Arah
Kecemerlangan Pendidikan Akademik. Jurnal Penyelidikan Pendidikan.
Hair, J. F., Black, W.C., Babin, B.J., Anderson, R.E., dan Tatham, R.L. 2006.
Multivariate data analysis. Edisi Keenam. New Jersey: Penerbit Prentice Hall.
Halimah, Abd. Halim.2012. Gaya Keibubapaan Dan Hubungannya Dengan Personaliti

Dan Pencapaian Murid Tahun 5 : Satu Kajian Di sekolah Kebangsaan Kem
Terendak 1, Melaka. Tesis. Fakulti Pendidikan, Universiti Teknologi Malaysia.
Haslinda & Norshidah. 2011. Penglibatan Ibu Bapa Dan Kebolehan Membaca Dalam
Kalangan Kanak-kanak Prasekolah. Prosiding Konvensyen Kebangsaan
Pendidikan Guru. Bahagian Pendidikan Guru. Kementerian Pendidikan
Malaysia.
Henderson, A. T., Mapp, K.L..2002. A new wave of evidence: The impact of school,
family, and community connections on student achievement. Austin, TX:
Southwest Educational Development Laboratory.
Hossain & Anziono. 2008. Mothers‟ and fathers‟ involvement with school-age
children‟s care and academic activities in Navajo Indian families.
www.minimanuscript.com/mini/readmms/18426283‎‎[28‎Disember‎2013]
Jamil Ahmad. 2002. Pemupukan Budaya Penyelidikan di Kalangan Guru di Sekolah:
Satu Penilaian. Tesis Doktor Falsafah. Fakulti Pendidikan Universiti
Kebangsaan Malaysia.
156
Kamarulzaman Kamaruddin. 2003. Psikologi perkembangan Teori dan konsep. Kuala

Lumpur : Pustaka Salam Sdn. Bhd.
Karin, H., Fritz O. & Terence L. 2013. Handbook of Moral Motivation : Theories,
Models, Applications. Netherlands : Sense Publishers.
Kementerian Pendidikan Malaysia. 2012a. Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia
2013-2025. Putrajaya.
Kementerian Pendidikan Malaysia. 2012b. Sarana Sekolah. KPM. Putrajaya.
Khalid, J., Zurida, I., Shuki, O., Ahmad Tajudin, O.2009. Pengaruh Jenis Latihan
Guru dan Pengalaman Mengajar Terhadap Efikasi Guru Sekolah Menengah.
Jurnal Pendidikan Malaysia. 34 (2) : 3 – 14.
Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. 2008. Determining sample size for research
activities. Educational and Psychological Measurement, 30 (5) : 607-610.
Lembaga Peperiksaan Malaysia. 2010. Panduan Pengurusan Peperiksaan. Putrajaya :

Penerbit Kementerian Pendidikan Malaysia.
Lim, L. G. 2011. Bagaimana Jalinan Kerjasama yang Diwujudkan oleh SMK Tun
Aminah Batu Pahat dengan Pihak Berkepentingan (Stakeholders) Mampu
Meningkatkan Prestasi Akademik Sekolah Tersebut. Johor Bahru : Penerbit
JPN Johor.
Marilyn Price-Mitchell & Susan Grijalva. 2004. Developing the Fully-Engaged Parent
[19Disember 2013].
Mohamad Johdi., Che Noraini, H.,Ismael, H. & Amir Hasan, D. 2009. Status
Sosioekonomi Dan Komitmen Ibu Bapa Terhadap Pencapaian Pelajar Dalam
Penilaian Menengah Rendah, Malaysia. Fakulti Pendidikan. Universiti Brunei
Darussalam.
Mohamad Sofee Razak. 2009. PIBG SABKL 2013-2015.

groups.yahoo.com/group/pibgsabkl/message/858 [15 Ogos 2012].
Moong Sow Kuan. 2009. Peranan Ibu Bapa Dalam Persatuan Ibu Bapa Dan guru-
Guru (PIBG) Sekolah Jenis Kebangsaan Cina Di Kulai, Johor. Universiti
Teknologi Malaysia.
Mohd Fuad Razali. 2011. Lima Alasan Ibu Bapa Kurang Sertai Kegiatan PIBG.
Pendidik. April : 42-43.
Mohd Fuad Razali. 2012. Permuafakatan Pendidikan Perlu Pendekatan Baru. Pendidik
Ogos : 30-31.
Mohd. Majid Konting. 2005. Kaedah Penyelidikan Pendidikan. Kuala Lumpur :

Penerbit Dewan Bahasa dan Pustaka.
Mohd Salleh Mahat. 2004. Perkongsian Dalam Pendidikan Fokus Di Sekolah. Jurnal
Penyelidikan.Jil.5.MPBL.
157
Nik Azis Nik Pa. 2008. Hubungan Gaya Pembelajaran, Motivasi dan Pencapaian
Pelajar.
http://dspace.poliku.edu.my/xmlui/bitstream/handle/123456789/819/digest_pol
i_kk_zswak.pdf?sequence=3 [21 September 2012]
Nurul Hidayah, Haryati Shafil & Seow Ta Wee. 2013. Pengetahuan Murid dan
Perkaitan Ibu Bapa Terhadap Kesedaran Alam Sekitar : Satu Kajian Awal.
Jurnal Teknologi UTHM, (64:1).. 51-57.
http://www.jurnalteknologi.utm.my/index.php/jurnalteknologi/article/viewFile/
1501/1545 [6 Julai 2013].
Pejabat Pendidikan Daerah Muar. 2013. Unit Penilaian dan Peperiksaan. Johor
Rajiee Hadi. 2010. Menjalin Hubungan Berkesan antara Sekolah dengan PIBG.
Pendidik. Disember : 46 – 47.
Reduan Mohamad Nor. 2008. Persepsi Guru Terhadap Penglibatan Ibu Bapa Dalam
Pendidikan Anak-Anak Di sekolah Menengah, Temerloh, Malaysia. Universiti
Putra Malaysia.
Sajali Mohamad. 2009. Pengaruh Status Sosioekonomi Dan Penglibatan Ibu Bapa Di
Rumah Dengan Pencapaian Akademik Pelajar Sekolah Rendah Di Teluk Intan.
Universiti Pendidikan Sultan Idris.
Santrock J. W. 2008. Child Development. http://highered.mcgraw-
hill.com/sites/0072820381/student_view0/[3 Oktober 2013]
Sufian Hashim & Khadijah Daud. 2013. Amalan Kepimpinan Lestari dan
Hubungannya dengan prestasi kerja guru sekolah rendah yang menerima
tawaran baru di Daerah Segamat. Universiti Teknologi Malaysia.
Suresh Kumar N. V. 2011. Punca Renggang Hubungan Sekolah-Komuniti. Pendidik.
November : 39 – 41.
Suresh Kumar N.V. 2012. Empat Punca Jurang Sekolah, Komuniti Melebar. Pendidik
Julai : 34-35.
Suzana Ayob. Isu Budaya Sekolah. Jurnal Pendidikan UPSI.

http://www.slideshare.net/SuzanaAyob/penulisan-isu-budaya-sekolah
Swisher. 1994. Age of the earliest known hominids in Java, Indonesia.

http://www.sciencemag.org/content/263/5150/1118 [2 Januari 2014].
Wright Kay, Stegelin, Dolores A. & Hartle Lynn (3rd ed.). 2007. Building Family,
School, and Community Partnerships. New Jersey : Pearson Merrill Prentice
Hall.
Yahya Don. 2007. Kepimpinan Pendidikan Di Malaysia. Pahang : Penerbit PTS
Professional Publishing Sdn Bhd.
Zainon Omar & Ahmad Esa. 2008. Persepsi Guru Terhadap Hubungan Pihak Sekolah
dengan Ibu Bapa : Proposal. Universiti Tun Hussein Onn Malaysia.
158
Zainudin Abu Bakar & Nor Hisham Muhamad Nor. 2007. Pendekatan pengajaran
guru dan kesannya terhadap pencapaian pelajar dalam mata pelajaran
Kemahiran Hidup di sekolah menengah kebangsaan Senai, Johor. Fakulti
Pendidikan. Universiti Teknologi Malaysia.
Zakaria Stapa, Ahmad Munawar Ismail & Noranizah Yusuf. 2012. Faktor
Persekitaran Sosial dan Hubungannya Dengan Pembentukan Jati Diri. Jurnal
Hadhari Special Edition. Jabatan Kemajuan Islam Malaysia. Universiti
Kebangsaan Malaysia: 155-172.
Zakiyah Jamaluddin. 2012. Kemiskinan dan Keciciran Dalam Pendidikan. Universiti
Utara Malaysia
Zulkiply Yaakob. 2013. Pendidikan Ibu Bapa Dalam Pendidikan Prasekolah. Institut
Perguruan Kampus Tun Hussein Onn. Batu Pahat.
LAMPIRAN A
159
160
LAMPIRAN B
HAWATI BINTI HASAN

SK SULTAN ABU BAKAR 2 Tel/Fax Sekolah : 06-9512110
JALAN JUNID, 84000 MUAR JOHOR. Tel Bimbit : 019-6588342
_____________________________________________________________________
Tarikh : 19 September 2013
Unit Perhubungan dan Pendaftaran

Jabatan Pendidikan Negeri Johor
Johor Darul Takzim
Tuan,
MEMOHON KEBENARAN MENJALANKAN KAJIAN DI SEKOLAH-

SEKOLAH RENDAH DI ZON BANDAR MUAR
Dengan segala hormatnya perkara di atas dirujuk.
2. Adalah saya HAWATI BINTI HASAN, No. Pendaftaran P61744 dan No.
Kad Pengenalan 730224065378 adalah pelajar berdaftar dengan Universiti
Kebangsaan Malaysia. Saya sedang mengikuti pengajian di peringkat Sarjana di
Fakulti Pendidikan, UKM.
3. Sehubungan dengan itu, saya ingin memohon kebenaran untuk menjalankan

kajian menggunakan sampel di Sekolah-Sekolah Rendah Zon Bandar Muar. Kajian ini
akan dilaksanakan kepada guru dan ibu bapa Tahun 6 pada bulan September hingga
November 2013 bertajuk “Penglibatan Ibu Bapa dan Guru (Ahli PIBG) Terhadap
Pencapaian Akademik Pelajar di Zon Bandar Muar”.
4. Berikut dilampirkan salinan dokumen untuk makluman dan tindakan pihak

tuan :
i. Surat Pengesahan Sebagai Pelajar

ii. Surat Kelulusan Khas Menjalankan Kajian
iii. Senarai Nama Sekolah Kajian
5. Segala kerjasama pihak tuan amat saya hargai dan didahului dengan ucapan
terima kasih. Sekian. Wassalam.
Yang benar,
.............................................
(HAWATI BINTI HASAN)
LAMPIRAN C
161
162
LAMPIRAN D
UNIVERSITI KEBANGSAAN MALAYSIA

The National University of Malaysia
Fakulti Pendidikan / Faculty of Education
BORANG SOAL SELIDIK IBU BAPA
„PENGLIBATAN IBU BAPA DAN GURU (AHLI PIBG) TERHADAP

PENCAPAIAN AKADEMIK PELAJAR DI ZON BANDAR MUAR‟
Assalamualaikum w.b.t dan Salam Sejahtera.
Ybhg. Datuk/Dato‟/Datin/Dr./Tuan/Puan yang dihormati,
Sukacita dimaklumkan bahawa saya, Hawati binti Hasan (P61744) pelajar sarjana
Universiti Kebangsaan Malaysia, (UKM) sedang menjalankan satu kajian penglibatan
ibu bapa dan guru terhadap pencapaian akademik pelajar. Tujuan kajian ini adalah
untuk mengenalpasti penglibatan ibu bapa dan guru-guru Tahun 6 terhadap
pencapaian akademik pelajar dalam Peperiksaan Percubaan UPSR 2013 di Zon
Bandar Muar.
Soal selidik ini terbahagi kepada dua bahagian. Bahagian A mengandungi soalan
berhubung profil ibu bapa dan Bahagian B mengandungi soalan penglibatan ibu bapa
dalam pendidikan anak-anak.
Tuan/puan telah dipilih menjadi salah seorang responden bagi kajian ini. Semua
maklumat yang diberi akan dirahsiakan dan tuan/puan diminta untuk melengkapkan
soal selidik ini secara jujur dan ikhlas. Kerjasama yang diberi saya dahului dengan
ucapan terima kasih.
HAWATI BINTI HASAN

Sarjana Pentadbiran Pendidikan
Universiti Kebangsaan Malaysia
Bangi, Selangor Darul Ehsan
Email : hawati_hasan@yahoo.com
sk : Prof. Madya Dr. Mohd Izham Mohd Hamzah

Ketua Jabatan Kepimpinan dan Polisi Pendidikan
Fakulti Pendidikan, UKM (Penyelia)
163
BAHAGIAN A :
PROFIL IBU BAPA
ARAHAN :
RESPON INI ADALAH UNTUK IBU BAPA TAHUN 6 SAHAJA
Sila tandakan SATU sahaja [ √ ] dalam kotak yang berkenaan.
1. Jantina :
1. Lelaki
2. Perempuan
2. Taraf Pendidikan Tertinggi:
1. Sekolah Menengah
2. Sijil
3. Ijazah
3. Pendapatan Keluarga :
1. Kurang RM1 000
2. RM1 001 – RM3 000
3. RM3 001 – RM5 000
4. Lebih dari RM5 001
4. Keputusan Peperiksaan Percubaan UPSR Anak Saya

(Sila tuliskan gred : A/B/C/D/E)
1. Bahasa Malaysia (Pemahaman)
2. Bahasa Malaysia (Penulisan)
3. Bahasa Inggeris
4. Matematik
5. Sains
164
BAHAGIAN B :
PENGLIBATAN IBU BAPA TAHUN 6

DI SEKOLAH-SEKOLAH RENDAH YANG DIKAJI
Sila berikan maklumbalas anda terhadap penyataan yang diberi dalam soal-selidik ini.
Sila baca dengan teliti. Bulatkan pada ruang yang berkaitan sahaja.
Skala :
1 : Sangat Tidak Setuju
2 : Tidak Setuju
3 : Kurang Setuju
4 : Setuju
5 : Sangat Setuju
A. KEIBUBAPAAN (5 item) SKALA

1. Pihak sekolah memberi bantuan kepada saya dalam
memastikan perkembangan psikologi anak-anak seimbang. 1 2 3 4 5
2. Pihak sekolah membantu saya memantau corak pembelajaran
anak-anak di rumah. 1 2 3 4 5
3. Pihak sekolah membantu saya dengan menyediakan kemahiran
keibubapaan melalui ceramah kekeluargaan. 1 2 3 4 5
4. Pihak sekolah membantu saya mengetahui bagaimana
kemajuan anak-anak dinilai. 1 2 3 4 5
5. Pihak sekolah membantu saya dengan menyediakan kemahiran
keibubapaan melalui sesi dialog. 1 2 3 4 5
B. KOMUNIKASI (5 item)
6. Pihak sekolah menggunakan surat makluman bagi
menerangkan program-program akademik yang dilaksanakan 1 2 3 4 5
di sekolah.
7. Pihak sekolah memaklumkan saya melalui surat mengenai
Mesyuarat Agung PIBG yang perlu dihadiri di sekolah. 1 2 3 4 5
8. Pihak sekolah menghubungi saya untuk memaklumkan
sebarang masalah pembelajaran anak-anak di sekolah. 1 2 3 4 5
9. Pihak sekolah memberi Buku Pelaporan kepada saya bagi
melihat perkembangan prestasi akademik anak-anak 1 2 3 4 5
10. Pihak sekolah memaklumkan saya mengenai aktiviti-aktiviti
kecemerlangan anak-anak Tahun 6 yang perlu dihadiri di 1 2 3 4 5
sekolah.
C. PEMBELAJARAN DI RUMAH (4 item)

11. Pihak sekolah menggalakkan saya membantu anak-anak
menyiapkan tugasan di rumah. 1 2 3 4 5
12. Pihak sekolah menggalakkan saya membantu anak-anak
mengikut jadual atau kemahiran belajar yang betul di rumah. 1 2 3 4 5
13. Pihak sekolah menggalakkan saya membimbing anak-anak
dalam aktiviti pembacaan di rumah. 1 2 3 4 5
14. Pihak sekolah menggalakkan saya membantu anak-anak dalam
165
masalah pembelajaran di rumah. 1 2 3 4 5
D. MEMBUAT KEPUTUSAN (4 item)

15. Pihak sekolah mengkaji maklum balas (usul) daripada ibu 1 2 3 4 5
bapa dalam Mesyuarat Agung PIBG dan mengambil tindakan
sewajarnya.
16. Pihak sekolah melibatkan saya dalam aktiviti pembelajaran
anak-anak iaitu membuat tugasan (kerja kursus) Tahun 6. 1 2 3 4 5
17. Pihak sekolah mendapatkan pandangan PIBG dalam
merancang aktiviti-aktiviti sekolah seperti Mesyuarat Agung 1 2 3 4 5
PIBG.
18. Pihak sekolah mendapatkan pandangan PIBG dalam usaha 1 2 3 4 5
meningkatkan peratus akademik anak-anak.
E. PENGLIBATAN KOMUNITI (4 item)

19. Sekolah mempunyai PIBG yang aktif. 1 2 3 4 5
20. Pihak sekolah melibatkan ahli komuniti memberi kesedaran
tentang amalan keselamatan diri anak-anak melalui Ceramah 1 2 3 4 5
21. Pihak sekolah meminta kerjasama ahli komuniti memberi
pendedahan kepada anak-anak tentang kerjaya (masa depan) 1 2 3 4 5
melalui Ceramah Kerjaya.
tentang amalan keselamatan diri anak-anak melalui Ceramah 1 2 3 4 5
Keselamatan oleh pihak bomba.
*** TERIMA KASIH DI ATAS KERJASAMA TUAN/PUAN ***

166
LAMPIRAN E
UNIVERSITI KEBANGSAAN MALAYSIA

The National University of Malaysia
Fakulti Pendidikan / Faculty of Education
BORANG SOAL SELIDIK GURU
„PENGLIBATAN IBU BAPA DAN GURU (AHLI PIBG) TERHADAP

PENCAPAIAN AKADEMIK PELAJAR DI ZON BANDAR MUAR‟
Assalamualaikum w.b.t dan Salam Sejahtera.
Ybhg. Datuk/Dato‟/Datin/Dr./Tuan/Puan yang dihormati,
Sukacita dimaklumkan bahawa saya, Hawati binti Hasan (P61744) pelajar sarjana
Universiti Kebangsaan Malaysia, (UKM) sedang menjalankan satu kajian penglibatan
ibu bapa dan guru terhadap pencapaian akademik pelajar. Tujuan kajian ini adalah
untuk mengenalpasti penglibatan ibu bapa dan guru-guru Tahun 6 terhadap
pencapaian akademik pelajar dalam Peperiksaan Percubaan UPSR 2013 di Zon
Bandar Muar.
Soal selidik ini terbahagi kepada dua bahagian. Bahagian A mengandungi soalan
berhubung profil guru dan Bahagian B mengandungi soalan penglibatan ibu bapa
dalam pendidikan pelajar.
Tuan/puan telah dipilih menjadi salah seorang responden bagi kajian ini. Semua
maklumat yang diberi akan dirahsiakan dan tuan/puan diminta untuk melengkapkan
soal selidik ini secara jujur dan ikhlas. Kerjasama yang diberi saya dahului dengan
ucapan terima kasih.
HAWATI BINTI HASAN

Sarjana Pentadbiran Pendidikan
Universiti Kebangsaan Malaysia
Bangi, Selangor Darul Ehsan
Email : hawati_hasan@yahoo.com
sk : Prof. Madya Dr. Mohd Izham Mohd Hamzah

Ketua Jabatan Kepimpinan dan Polisi Pendidikan
Fakulti Pendidikan, UKM (Penyelia)
167
BAHAGIAN A :
PROFIL GURU
ARAHAN :
RESPON INI ADALAH UNTUK GURU-GURU TAHUN 6 SAHAJA
Sila tandakan SATU sahaja [ √ ] dalam kotak yang berkenaan.
1. Jantina :
1. Lelaki
2. Perempuan
2. Taraf Pendidikan:
1. SPM/MCE
2. STPM/HSC
3. Sarjana Muda
3. Kelulusan Ikhtisas Tertinggi :
1. Sijil Perguruan
2. Diploma Pendidikan
3. Ijazah Sarjana Muda Pendidikan
4. Pengalaman Mengajar
1. Kurang dari 5 Tahun
2. 6 – 10 Tahun
3. 11 – 15 Tahun
4. Lebih dari 15 Tahun

168
BAHAGIAN B :
PENGLIBATAN GURU-GURU TAHUN 6

DI SEKOLAH-SEKOLAH RENDAH YANG DIKAJI
Sila berikan maklumbalas anda terhadap penyataan yang diberi dalam soal-selidik ini.
Sila baca dengan teliti. Bulatkan pada ruang yang berkaitan sahaja.
Skala :
1 : Sangat Tidak Setuju
2 : Tidak Setuju
3 : Kurang Setuju
4 : Setuju
5 : Sangat Setuju
A. KEIBUBAPAAN (5 item) SKALA

1. Pihak sekolah memberi bantuan kepada ibu bapa dalam
memastikan perkembangan psikologi pelajar seimbang. 1 2 3 4 5
2. Pihak sekolah membantu ibu bapa memantau corak
pembelajaran pelajar di rumah. 1 2 3 4 5
3. Pihak sekolah membantu ibu bapa dengan menyediakan
kemahiran keibubapaan melalui ceramah kekeluargaan. 1 2 3 4 5
4. Pihak sekolah membantu ibu bapa mengetahui bagaimana
kemajuan pelajar dinilai. 1 2 3 4 5
5. Pihak sekolah membantu ibu bapa dengan menyediakan
kemahiran keibubapaan melalui sesi dialog. 1 2 3 4 5
B. KOMUNIKASI (5 item)
6. Pihak sekolah menggunakan surat makluman bagi
menerangkan program-program akademik yang dilaksanakan 1 2 3 4 5
di sekolah.
7. Pihak sekolah memaklumkan ibu bapa melalui surat mengenai
Mesyuarat Agung PIBG yang perlu dihadiri di sekolah. 1 2 3 4 5
8. Pihak sekolah menghubungi ibu bapa untuk memaklumkan
sebarang masalah pembelajaran anak-anak mereka di sekolah. 1 2 3 4 5
9. Pihak sekolah memberi Buku Pelaporan kepada ibu bapa bagi
melihat perkembangan prestasi akademik anak-anak mereka. 1 2 3 4 5
10. Pihak sekolah memaklumkan ibu bapa mengenai aktiviti-
aktiviti kecemerlangan pelajar Tahun 6 yang perlu dihadiri di 1 2 3 4 5
sekolah.
C. PEMBELAJARAN DI RUMAH (4 item)

11. Pihak sekolah menggalakkan ibu bapa membantu pelajar
menyiapkan tugasan di rumah. 1 2 3 4 5
mengikut jadual atau kemahiran belajar yang betul di rumah. 1 2 3 4 5
13. Pihak sekolah menggalakkan ibu bapa membimbing pelajar
dalam aktiviti pembacaan di rumah. 1 2 3 4 5
169
dalam masalah pembelajaran di rumah. 1 2 3 4 5
D. MEMBUAT KEPUTUSAN (4 item)

15. Pihak sekolah mengkaji maklum balas (usul) daripada ibu 1 2 3 4 5
bapa dalam Mesyuarat Agung PIBG dan mengambil tindakan
sewajarnya.
16. Pihak sekolah melibatkan ibu bapa dalam aktiviti
pembelajaran pelajar iaitu membuat tugasan (kerja kursus) 1 2 3 4 5
Tahun 6.
17. Pihak sekolah mendapatkan pandangan PIBG dalam
merancang aktiviti-aktiviti sekolah seperti Mesyuarat Agung 1 2 3 4 5
PIBG.
18. Pihak sekolah mendapatkan pandangan PIBG dalam usaha 1 2 3 4 5
meningkatkan peratus akademik pelajar.
E. PENGLIBATAN KOMUNITI (4 item)

19. Sekolah mempunyai PIBG yang aktif. 1 2 3 4 5
tentang amalan keselamatan diri pelajar melalui Ceramah 1 2 3 4 5
21. Pihak sekolah meminta kerjasama ahli komuniti memberi
pendedahan kepada pelajar tentang kerjaya (masa depan) 1 2 3 4 5
melalui Ceramah Kerjaya.
tentang amalan keselamatan diri pelajar melalui Ceramah 1 2 3 4 5
Keselamatan oleh pihak bomba.
*** TERIMA KASIH DI ATAS KERJASAMA TUAN/PUAN ***

Bab 1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bab 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1

disebabkan masa kanak-kanak berada di rumah adalah lebih panjang berbanding

Menyedari pentingnya penglibatan ibu bapa dan sekolah dalam perkembangan

i. Mengadakan sesuatu forum dan perkhidmatan bagi kebajikan dan kemajuan

Berdasarkan matlamat sebenar penubuhan PIBG di sekolah, penglibatan ibu

1.2 LATAR BELAKANG KAJIAN

Penubuhan PIBG adalah untuk membantu sekolah dalam kebajikan serta

Menurut Jennifer (1999) dalam Reduan (2008) menyatakan bahawa

tidak dapat mengikuti dan melihat perkembangan pencapaian anak-anak mereka

Sehubungan dengan perkara ini, Epstein (2009) menyatakan kebiasaannya

Walaupun ibu bapa meletakkan nilai yang tinggi terhadap pencapaian

1.3 RASIONAL KAJIAN

Melalui kajian ini, aspek-aspek penting berkaitan dengan perkongsian sekolah

Dalam pendidikan abad ke-21 di Malaysia, kajian tentang pelaksanaan

1.4 PENYATAAN MASALAH

Menurut Mohamad Johdi et al. (2009) latar belakang status sosioekonomi

Dapatan awal Kajian Penilaian Program Intervensi bagi Menangani Keciciran

Pencapaian akademik di peringkat pendidikan sekolah rendah merupakan

Menyedari pentingnya penglibatan ibu bapa dan guru dalam pendidikan

1.5 KERANGKA TEORITIKAL

Bagi konteks kajian ini, pengkaji menggunakan Model Epstein (2009)

menunjukkan perkaitan antara pemboleh ubah-pemboleh ubah kajian, satu kerangka

Rajah 1.1 Kerangka Teoritikal

Sumber: Adaptasi Model Epstein (2009), Teori Pertindanan Bulatan

1.6 KEPENTINGAN KAJIAN

Kajian ini mempunyai kepentingan kepada warga pendidik di sekolah dengan

Sehubungan dengan itu, pihak sekolah perlu lebih banyak menganjurkan

Program penglibatan PIBG di sekolah juga dapat membantu ibu bapa

PIBG dapat merancang dan melaksanakan program-program bagi peningkatan

Di samping itu, dapatan kajian ini juga dapat memberi maklumat-maklumat

1.7 TUJUAN KAJIAN

1.8 OBJEKTIF KAJIAN

i. Mengenalpasti tahap penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan, komunikasi,

ii. Mengenalpasti tahap penglibatan guru dari segi keibubapaan, komunikasi,

iii. Mengenalpasti hubungan antara penglibatan ibu bapa dengan pencapaian

iv. Mengenalpasti perbezaan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan,

v. Mengenalpasti perbezaan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan,

vi. Mengenalpasti perbezaan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan,

vii. Mengenalpasti perbezaan penglibatan guru dari segi keibubapaan, komunikasi,

viii. Mengenalpasti perbezaan penglibatan guru dari segi keibubapaan, komunikasi,

ix. Mengenalpasti perbezaan penglibatan guru dari segi keibubapaan, komunikasi,

x. Mengenalpasti perbezaan penglibatan guru dari segi keibubapaan, komunikasi,

1.9 PERSOALAN KAJIAN

i. Apakah tahap penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan, komunikasi,

ii. Apakah tahap penglibatan guru dari segi keibubapaan, komunikasi,

v. Adakah terdapat perbezaan penglibatan ibu bapa dari segi keibubapaan,

vii. Adakah terdapat perbezaan penglibatan guru dari segi keibubapaan,

viii. Adakah terdapat perbezaan penglibatan guru dari segi keibubapaan,

ix. Adakah terdapat perbezaan penglibatan guru dari segi keibubapaan,

x. Adakah terdapat perbezaan penglibatan guru dari segi keibubapaan,

1.10 HIPOTESIS KAJIAN

Hо5: Tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru berdasarkan

Hо7: Tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru berdasarkan

Hо8: Tidak terdapat perbezaan yang signifikan penglibatan guru berdasarkan

1.11 BATASAN KAJIAN

1.12 DEFINISI OPERASIONAL

Istilah-istilah yang digunakan dalam kajian diterangkan dalam bahagian ini.

Menurut Reduan (2008) keibubapaan bermaksud ibu bapa dibantu dengan

1.12.3 Pembelajaran di Rumah

Menurut Suresh (2011), pembelajaran di rumah didefinisikan sebagai sekolah

1.12.4 Membuat Keputusan

perlu mendapatkan pandangan PIBG dalam merancang aktiviti-aktiviti sekolah serta

1.12.5 Penglibatan komuniti