Professional Documents
Culture Documents
ORGANON
III
Birinci Analitikler
ÎKÎNCİ BASILIŞ
KİTAP 1
1.
<ÖNCÜL. TERİM. KIYAS VE ÇEŞİTLERİ
DICTUM DE OMNI ET NULLO>
2.
3.
<MODAL ÖNERMELERİN
AKSOLUNM ASI >
4.
5.
6.
7.
8.
10.
11.
13.
<MODAL KIYASLAR, (devam). —
OLAĞAN ÜZERİNE UMUMÎ
BİLGİLER. >
14 .
<MODAL KIYASLAR, (devam). —İKİ
OLAĞAN ÖNCÜLLÜ BİRİNCİ
ŞEKİL KIYASLAR. >
15 .
<MODAL KIYASLAR, (devam). — ÖNCÜL
LERDEN BÎRİ OLAĞAN, ÖBÜRÜ ASERTO
RİK OLAN BİRİNCİ ŞEKİL KIYASLAR.>
16.
<MODAL KIYASLAR (devam). — ÖNCÜL
LERİNDEN BİRİ OLAĞAN. ÖBÜRÜ
GEREKLİ OLAN BİRİNCİ ŞEKİL
KIYASLAR. >
17 .
<MODAL KIYASLAR (devam). — İKİ
OLAĞAN ÖNCÜLLÜ İKİNCİ
ŞEKİL KIYASLAR. >
18.
<MODAL KIYASLAR (devam). — ÖN
CÜLLERİNDEN BİRİ OLAĞAN, ÖBÜRÜ
ASERTORİK OLAN İKİNCİ
ŞEKİL KIYASLAR. >
.
lerle yapılacaktır.
19
<MODAL KIYASLAR (devam). — ÖNCÜLLE
RİNDEN BİRİ GEREKLİ, ÖBÜRÜ OLAĞAN
OLAN İKİNCİ ŞEKİL KIYASLAR. >
20 .
<MODAL KIYASLAR (devam). — İKİ
OLAĞAN ÖNCÜLLÜ ÜÇÜNCÜ ŞEKİL
KIYASLAR. >
21 .
<MODAL KIYASLAR (devam). — ÖN
CÜLLERİNDEN BÎRİ OLAĞAN. ÖBÜRÜ
ASERTORİK OLAN ÜÇÜNCÜ
ŞEKİL KIYASLAR. >
22.
23 .
<ÜÇ ŞEKLİN UMUMÎ TATBİKATI. —
BİRİNCİ ŞEKLE İRCA.>
25 .
< TERİMLERİN, ÖNCÜLLERİN VE
SONUÇLARIN TAAYYÜNÜ >
26.
27.
< KATEGORİK KIYASLARIN UMUMİ
KAİDELERİ. >
28 .
<KATEGORİK KIYASLARDA ORTA TERİ
MİN ARAŞTIRILMASI İÇİN HUSUSÎ
KAİDELER. >
30.
< FELSEFEDE VE ÖBÜR İLİMLERDE VEYA
SANATLARDA ORTA TERİMİN
İNCELENMESİ. >
32 .
<ÖNCÜLLERİN, TERİMLERİN, ORTA
TERİMİN VE ŞEKLİN SEÇİMİ İÇİN
KAİDELER. >
33.
34 .
<SOYUT TERİMLER VE SOMUT
TERİMLER. >
35.
< BİRLEŞİK TERİMLER HALİ.>
36 .
<NOMÎNATÎV HALDE VE ÖBÜR
HALLERDEKİ TERİMLER. >
37 .
< TÜRLÜ YÜKLEME NEVİLERİ. >
38 .
<AYNI TERİMİN TEKRARLANMASI. >
.
duğu görülür.
39
< EŞDEĞERLİ DEYİMLERİN BİRBİRİNİN
YERİNE KONULMASI. >
40 .
<ARTİKLİN KULLANILMASI. >
41
<BAZI DEYİMLERİN YORUMLANMASI.>
42.
<BİRLEŞİK KIYASLARIN ÇÖZÜMÜ. >
43.
44.
< İMKÂNSIZLIK YOLUYLE TUTAMAKLA
RIN VE ÖBÜR HİPOTETİK KIYASLARIN
ÇÖZÜMÜ. >
45.
<BİR ŞEKİLDEKİ KIYASLARIN BAŞKA
ŞEKLE İRCAI. >
1 .
<KIYASLARDA BİRÇOK SONUÇLAR.>
2.
derim: söz gelimi, hiç bir şeye ait olmayan her şe
ye ait gibi alınırsa, veya her şeye ait olan hiç bir
şeye ait değil gibi alınırsa. — Gerçekte, A hiç bir
B ye ait olmasın, B her G ye ait olsun. Bu vaziyet
te BG öncülünü doğru olarak ve AB öncülünü bü
tün bütüne yanlış olarak (yani A her B ye ait
diye) alırsam sonucun doğru olması imkânsızdır:
çünkü B nin ait olduğu şeyden hiç bir şeye A nın
ait olmadığı ve B nin her G ye ait olduğu doğru
ise A hiç bir G ye ait değildir. — Bunun gibi, A
her B ye, B de her G ye ait ise yine doğru bir so
nuç yoktur; fakat BG doğru öncül olarak konulur
ken bütünlüğü ile yanlış olan AB öncülü de, yanı
B nin ait olduğu şeyden hiç bir şeye A nın ait ol
madığı da konulur: sonuç yanlış olacaktır. Gerçek
te, B nin ait olduğu her şeye A nın ait olduğu, B
nin de her G ye ait olduğu doğru ise A her G
ye ait olacaktır. O halde birinci öncül ister olum
lu, ister olumsuz olsun, bütünlüğü ile yanlış, öbü
rü doğru olursa doğru bir sonuç elde olunmadığı
görülüyor.
Ama öncü! bütünlüğü ile yanlış değilse doğ
ru sonuç elde olunacaktır. Gerçekte, A her G ye
ve bazı B ye, B de her G ye ait ise: söz gelimi,
hayvan her kuğu kuşu’na ve bazı ak’a, ak da her
kuğu kuşuna ait ise; o zaman A nın her B ye,
B nin her G ye ait olduğu konulursa, A gerçekten
her G ye ait olacaktır, çünkü her kuğukuşu hay
vandır. — AB öncülü olumsuz ise sonuç aynıdır,
çünkü A için bazı B ve ait olmak ve hiç bir G ye
ait olmamak B için de her G ye ait olmak müm
126 ORGANON 111
3.
<İKİNCİ ŞEKİLDE, YANLIŞ ÖNCÜLLER
DEN ÇIKAN DOĞRU SONUÇ. >
4 .
< ÜÇÜNCÜ ŞEKİLDE YANLIŞ ÖNCÜLLER
DEN ÇIKAN DOĞRU SONUÇ. >
5.
<BİRİNCİ ŞEKİLDE DEVRİ İSPAT>
7.
< ÜÇÜNCÜ ŞEKİLDE DEVRİ İSPAT >
9.
<İKİNCİ ŞEKİLDE KIYASLARIN AKSİ>
10.
11 .
<BİRİNCİ ŞEKİLDE SAÇMALIĞA İRCA>
12 .
<ÎKÎNCİ ŞEKİLDE SAÇMALIĞA İRCA>
13.
<ÜÇÜNCÜ ŞEKİLDE SAÇMALIĞA İRCA>
15 .
< KARŞI ÖNCÜLLERDEN ÇIKARILAN
SONUÇLAR >
17 .
18 .
< KIYASIN VEYA PROSİLLOJİZM ÖNCÜL
LERİNİN YANLIŞLIĞINDAN ÇIKAN
SONUCUN YANLIŞLIĞI >
20.
23.
24.
25 .
<DÖNÜK KIYAS (απαγωλή )TEORİSİ>
SON