ملخص مهم جدا للكود التركي

İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI İZMİR ŞUBESİ
10 KASIM 2018
TBDY 2018 2., 3.,4. VE 7. BÖLÜM

KAPSAMINDA BETONARME
YAPILARIN HESAP KRİTERLERİ - 1
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ
MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ – İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
TÜRKİYE BİNA DEPREM
YÖNETMELİĞİ - 2018
BÖLÜMLER
TÜRKİYE BİNA DEPREM YÖNETMELİĞİ
DBYBHY- Bölüm 1 Bölüm 1 – Genel Hükümler
DBYBHY- Bölüm 2 Bölüm 2 – Deprem Yer Hareketi

Bölüm 3 – Deprem Etkisi Altında Binaların Değerlendirilmesi ve Tasarımı için Genel
Esaslar
DBYBHY- Bölüm 2 Bölüm 4 – Deprem Etkisi Altında Binaların Dayanıma Göre Tasarımı için Hesap
Esasları
Bölüm 5 – Deprem Etkisi Altında Binaların Şekildeğiştirmeye Göre Değerlendirme ve
Tasarımı için Hesap Esasları
DBYBHY- Bölüm 2 Bölüm 6 – Deprem Etkisi Altında Yapısal Olmayan Bina Elemanlarının Tasarım
Esasları
Bölüm 7 – Deprem Etkisi Altında Yerinde Dökme Betonarme Bina Taşıyıcı
DBYBHY- Bölüm 3 Sistemlerinin Tasarımı için Özel Kurallar
DBYBHY- Bölüm 3 Bölüm 8– Deprem Etkisi Altında Önüretimli Betonarme Bina Taşıyıcı Sistemlerinin
Tasarımı için Özel Kurallar
DBYBHY- Bölüm 4 Bölüm 9– Deprem Etkisi Altında Çelik Bina Taşıyıcı Sistemlerinin Tasarımı için Özel
Kurallar
TBDY 2018 2., 3.,4. VE 7. BÖLÜM KAPSAMINDA BETONARME YAPILARIN HESAP KRİTERLERİ - 1
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
TÜRKİYE BİNA DEPREM YÖNETMELİĞİ
Bölüm 10– Deprem Etkisi Altında Hafif Çelik Bina Taşıyıcı Sistemlerinin Tasarımı için
Özel Kurallar
DBYBHY- Bölüm 5 Bölüm 11– Deprem Etkisi Altında Yığma Bina Taşıyıcı Sistemlerinin Tasarımı için
Özel Kurallar
Bölüm 12– Deprem Etkisi Altında Ahşap Bina Taşıyıcı Sistemlerinin Tasarımı için
Özel Kurallar
Bölüm 13– Deprem Etkisi Altında Yüksek Bina Taşıyıcı Sistemlerinin Tasarımı için
Özel Kurallar
Bölüm 14– Deprem Etkisi Altında Yalıtımlı Bina Taşıyıcı Sistemlerinin Tasarımı için
Özel Kurallar
DBYBHY- Bölüm 7 Bölüm 15– Deprem Etkisi Altında Mevcut Bina Sistemlerinin Değerlendirilmesi ve
Güçlendirme Tasarımı için Özel Kurallar
DBYBHY- Bölüm 6 Bölüm 16– Deprem Etkisi Altında Temel Zemini ve Temellerin Tasarımı için Özel
Kurallar
Bölüm 17– Düzenli Yerinde Dökme Betonarme Binalar için Basitleştirilmiş Tasarım
Kuralları
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
BÖLÜM 1 – GENEL HÜKÜMLER
BÖLÜM 1. GENEL HÜKÜMLER
1.1. KAPSAM
1.1.1 – Bu Yönetmelik hükümleri, yeni yapılacak binaların deprem etkisi altında tasarımı ile
mevcut binaların değerlendirilmesi ve güçlendirme tasarımı için uygulanır.
1.1.2 – Bu Yönetmelik hükümleri, deprem etkisi altında yerinde dökme ve önüretimli

betonarme, çelik, hafif çelik, yığma ve ahşap malzemeden yapılan binaların deprem etkisi
altında tasarımı için uygulanır.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
1.1.6 – Deprem etkisi altında binalarda 1.1.4 kapsamındaki yalıtım uygulamalarından farklı aktif ve pasif davranış
kontrolü uygulamaları ve bunlara ilişkin tasarım kuralları bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır.
1.1.7 – Binalar ve bina türü yapıların dışında kalan köprüler, barajlar, kıyı ve liman yapıları, tüneller, boru hatları,
enerji nakil hatları, nükleer tesisler, doğal gaz depolama tesisleri gibi yapılar, tamamı yer altında bulunan yapılar ve
binalardan farklı hesap ve güvenlik esaslarına göre projelendirilen diğer yapılar bu Yönetmeliğin kapsamı
dışındadır.
*1.1.8 – Tarihi ve kültürel değeri olan tescilli yapıların ve anıtların deprem etkisi altında değerlendirilmesi ve
güçlendirilmesi bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır.
1.1.9 – Bu Yönetmeliğin kapsamı dışındaki bina ve bina türü yapıların deprem etkisi altında tasarımı için kendi özel
yönetmelikleri yapılıncaya dek, öncelikle ilgili Türk Standartlarında verilen hükümler ile birlikte, uluslararası
geçerliliği kabul edilen eşdeğer diğer standart, yönetmelik gibi teknik düzenlemeler veya kurumlarınca belirlenen
teknik kurallar, bu Yönetmelikte öngörülen ilkeler gözetilerek kullanılabilir.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
1.1.10 – Bu Yönetmelikte yer alan ekler aşağıda (a) ve (b)’de tanımlanmıştır:
(a) Bilgilendirme Eki olarak adlandırılan ekler, Yönetmeliğin ilgili bölümlerinin daha iyi
anlaşılması ve uygulanmasına yönelik olarak bilgi verme amacı ile düzenlenmiştir. Bu ekler,
Yönetmeliğin uygulanması zorunlu kısımları değildir.
(b) Yönetmelikte yer alan diğer Ek’ler, Yönetmeliğin ayrılmaz parçalarıdır ve uygulanmaları
zorunludur.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
1.3.1.1 – Bu Yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin değerlendirme ve tasarım süreçlerinde, özel uzmanlık
gerektiren konularda projenin başlangıcından tamamlanmasına kadar ilgili tüm tasarım aşamalarında
görev yapacak şekilde, ilgili alanda teorik ve mesleki bilgi ve deneyim sahibi inşaat mühendislerinden
“tasarım gözetimi ve kontrolü” hizmeti alınmak zorundadır.
1.3.1.2 – Bu tür hizmetleri yerine getireceklerin eğitim koşulları, mesleki yeterlilik ve deneyim konuları
ve bunların belgelendirilmesi ile hizmetin yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı tarafından belirlenir.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
1.3.2. Kapsam
Bu Yönetmeliğin uygulanmasında aşağıda (a) ila (g)’de belirtilen konular 1.3.1’de tanımlanan
“tasarım gözetimi ve kontrolü” hizmetine tabidir:
(a) Bölüm 2 kapsamında 2.4.1’de belirtilen Sahaya Özel Deprem Tehlikesi Analizleri
(b) Bölüm 2 kapsamında 2.5’e göre Zaman Tanım Alanında Deprem Yer Hareketlerinin Tanımlanması
(c) Bölüm 2 ve Bölüm 16 kapsamında 2.4.2 ve 16.5’e göre Sahaya Özel Zemin Davranışı Analizleri
(d) Bölüm 5 kapsamında 5.6.6’ya göre Çok Modlu İtme Yöntemleri ve 5.7’ye göre Zaman Tanım
Alanında Doğrusal Olmayan Hesap Yöntemi İle Deprem Hesabı
(e) Bölüm 13’e göre Yüksek Bina Taşıyıcı Sistemlerinin Deprem Hesabı ve Tasarımı
(f) Bölüm 14’e göre Yalıtımlı Bina Taşıyıcı Sistemlerinin Deprem Hesabı ve Tasarımı
(g) Bölüm 16 kapsamında 16.10’a göre Zaman Tanım Alanında Doğrusal Olmayan Yapı- Kazık-Zemin
Etkileşimi Hesapları
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
BÖLÜM 2 – DEPREM YER HAREKETİ
1996 – Türkiye Deprem Bölgeleri
Haritası
1992 – Türkiye Diri Fay Haritası

(150 fay veya fay zonu)
(1987 yılına kadar)
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
DBYBHY-2007
- 50 yılda aşılma olasılığı %10 olan şiddetli
deprem
𝑇
𝑆 𝑇 = 1 + 1.5 0 ≤ 𝑇 ≤ 𝑇𝐴
𝑇𝐴
𝑆 𝑇 = 2.5 𝑇𝐴 < 𝑇 ≤ 𝑇𝐵
𝑇𝐵 2.5
𝑆 𝑇 = 2.5 𝑇𝐵 < 𝑇
𝑇
𝐴 𝑇 = 𝐴0 𝐼 𝑆 𝑇
𝑆𝑎𝑒 𝑇 = 𝐴 𝑇 𝑔
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
DBYBHY-
2007
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
2012 – Türkiye Diri Fay Haritası
- 326 fay veya fay zonu
- 485 fay segmenti
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
DEPREM YER HAREKET DÜZEYLERİ
Deprem Yer Hareketi Düzeyi-1 (DD-1)
DD-1 Deprem Yer Hareketi, spektral büyüklüklerin 50 yılda aşılma olasılığının %2 ve buna karşı gelen tekrarlanma
periyodunun 2475 yıl olduğu çok seyrek deprem yer hareketini nitelemektedir. Bu deprem yer hareketi, gözönüne
alınan en büyük deprem yer hareketi olarak da adlandırılmaktadır.
DD-2 Deprem Yer Hareketi, spektral büyüklüklerin 50 yılda aşılma olasılığının %10 ve buna karşı gelen
tekrarlanma periyodunun 475 yıl olduğu seyrek deprem yer hareketini nitelemektedir. Bu deprem yer hareketi,
standart tasarım deprem yer hareketi olarak da adlandırılmaktadır.
DD-3 Deprem Yer Hareketi, spektral büyüklüklerin 50 yılda aşılma olasılığının %50 ve buna karşı gelen
tekrarlanma periyodunun 72 yıl olduğu sık deprem yer hareketini nitelemektedir.
DD-4 Deprem Yer Hareketi, spektral büyüklüklerin 50 yılda aşılma olasılığının %68 (30 yılda aşılma olasılığı %50)
ve buna karşı gelen tekrarlanma periyodunun 43 yıl olduğu çok sık deprem yer hareketini nitelemektedir. Bu
deprem yer hareketi, servis deprem yer hareketi olarak da adlandırılmaktadır.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
Yatay Elastik Tasarım İvme Spektrumu
SS: Kısa periyot harita spektral ivme katsayısı
S1: 1.0 saniye periyot için harita spektral ivme
katsayısı
SDS: Kısa periyot tasarım spektral ivme katsayısı
SD1: 1.0 saniye periyot için tasarım spektral
ivme katsayısı
TA , TB: Yatay elastik tasarım ivme spektrumu
köşe periyodu
TL: Yatay elastik tasarım spektrumunda sabit
yerdeğiştirme bölgesine geçiş periyodu
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
Yerel Üst 30 metrede ortalama Yerel Kısa periyot bölgesi için Yerel Zemin Etki Katsayısı FS
Zemin Sınıfı (VS )30 (N60 )30 (cu )30 Zemin
Zemin Cinsi SS =0.25 SS = 0.50 SS = 0.75 SS = 1.00 SS = 1.25 SS = 1.50
[m/s] [darbe /30 cm] [kPa]
Sınıfı
ZA 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8
ZA Sağlam, sert kayalar > 1500 – –
ZB 0.9 0.9 0.9 0.9 0.9 0.9
ZB Az ayrışmış, orta sağlam kayalar 760 – 1500 – – ZC 1.3 1.3 1.2 1.2 1.2 1.2
ZC Çok sıkı kum, çakıl ve sert kil tabakaları veya 360 – 760 > 50 > 250 ZD 1.6 1.4 1.2 1.1 1.0 1.0
ayrışmış, çok çatlaklı zayıf kayalar ZE 2.4 1.7 1.3 1.1 0.9 0.8
ZD Orta sıkı – sıkı kum, çakıl veya çok katı kil 180 – 360 15 – 50 70 – 250 ZF Sahaya özel zemin davranış analizi yapılacaktır (Bkz.16.5).
tabakaları
Gevşek kum, çakıl veya yumuşak – katı kil
tabakaları veya
PI > 20 ve w > % 40 koşullarını sağlayan Yerel 1.0 saniye periyot için Yerel Zemin Etki Katsayısı F1
ZE < 180 < 15 < 70 Zemin
toplamda 3 metreden daha kalın yumuşak kil S1 = 0.10 S1 = 0.20 S1 = 0.30 S1 = 0.40 S1 = 0.50 S1 = 0.60
tabakası (cu < 25 kPa) içeren profiller Sınıfı
ZA 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8
Sahaya özel araştırma ve değerlendirme gerektiren zeminler: ZB 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8
1) Deprem etkisi altında çökme ve potansiyel göçme riskine sahip zeminler (sıvılaşabilir
ZC 1.5 1.5 1.5 1.5 1.5 1.4
zeminler, yüksek derecede hassas killer, göçebilir zayıf çimentolu zeminler vb.),
ZF 2) Toplam kalınlığı 3 metreden fazla turba ve/veya organik içeriği yüksekkiller, ZD 2.4 2.2 2.0 1.9 1.8 1.7
3) Toplam kalınlığı 8 metreden fazla olan yüksek plastisiteli (PI >50)killer, ZE 4.2 3.3 2.8 2.4 2.2 2.0
4) Çok kalın (> 35m) yumuşak veya orta katı killer. ZF Sahaya özel zemin davranış analizi yapılacaktır (Bkz.16.5).
SDS = SS Fs
SD1 = S1 F1
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
𝑇
𝑆𝑎𝑒 𝑇 = 0.4 + 0.6 𝑆𝐷𝑆 0 ≤ 𝑇 ≤ 𝑇𝐴
𝑇𝐴
𝑆𝑎𝑒 𝑇 = 𝑆𝐷𝑆 𝑇𝐴 ≤ 𝑇 ≤ 𝑇𝐵
𝑠𝐷1
𝑆𝑎𝑒 𝑇 = 𝑇𝐵 ≤ 𝑇 ≤ 𝑇𝐿
𝑇
𝑠𝐷1 𝑇𝐿
𝑆𝑎𝑒 𝑇 = 𝑇𝐿 ≤ 𝑇
𝑇2
𝑆𝐷1 𝑆𝐷1
𝑇𝐴 = 0.2 𝑇𝐵 = TL= 6 s
𝑆𝐷𝑆 𝑆𝐷𝑆
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
Yatay Elastik Tasarım Yerdeğiştirme Spektrumu
𝑻𝟐
𝑺ⅆ𝒆 𝑻 = 𝒈 𝑺𝒂𝒆 𝑻
𝟒𝝅𝟐
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
Düşey Elastik Tasarım İvme Spektrumu
𝑇
𝑆𝑎𝑒𝐷 𝑇 = 0.32 + 0.48 𝑆𝐷𝑆 0 ≤ 𝑇 ≤ 𝑇𝐴𝐷
𝑇𝐴𝐷
𝑆𝑎𝑒𝐷 𝑇 = 0.8 𝑆𝐷𝑆 𝑇𝐴𝐷 ≤ 𝑇 ≤ 𝑇𝐵𝐷

𝑇𝐵𝐷
𝑆𝑎𝑒𝐷 𝑇 = 0.8𝑆𝐷𝑆 𝑇𝐵𝐷 ≤ 𝑇 ≤ 𝑇𝐿𝐷
𝑇
𝑇𝐴 𝑇𝐵 𝑇𝐿
𝑇𝐴𝐷 = 𝑇𝐵𝐷 = TLD=
3 3 2
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
SAHAYA ÖZEL DEPREM YER HAREKETİ SPEKTRUMU
Sahaya Özel Elastik İvme Spektrumu
◦ Bazı özel durumlarda, sahaya özel deprem tehlikesi analizleri ile sahaya
özel deprem yer hareketi spektrumları tanımlanabilir. Bu tür
spektrumlar proje mühendisinin tercihine bağlı olarak her durumda
kullanılabilir.
◦ Sahaya özel deprem yer hareketi spektrumlarının ordinatları, hiçbir
zaman 2.3.4 veya 2.3.5’te tanımlanan tasarım spektrumu ordinatlarının
% 90’ından daha küçük olmayacaktır.
Sahaya Özel Zemin Davranış Analizleri
◦ 16.4’e göre yapılan yerel zemin sınıflandırmasında ZF sınıfı olarak
tanımlanan zeminlerde 16.5’e göre sahaya özel zemin davranış analizleri
yapılacaktır. Bu tür analizler, proje mühendisinin tercihine bağlı olarak
diğer sınıflardaki zeminlerde de yapılabilir.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
ZAMAN TANIM ALANINDA DEPREM YER HAREKETLERİNİN TANIMLANMASI
◦ Deprem Kayıtlarının Seçimi
◦ Deprem Kayıtlarının Basit Ölçeklendirme Yöntemi ile Ölçeklendirilmesi
◦ Deprem Kayıtlarının Spektral Uyuşum Sağlanacak Şekilde

Dönüştürülmesi
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
TÜRKİYE DEPREM TEHLİKE HARİTALARI
https://tdth.afad.gov.tr/
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
BÖLÜM 3 – DEPREM ETKİSİ ALTINDA BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE
TASARIMI İÇİN GENEL ESASLAR
BİNA KULLANIM SINIFLARI VE BİNA ÖNEM KATSAYILARI
DBYBHY 2007 TBDY 2018
Binanın Kullanım Amacı Bina Önem Bina Binanın Kullanım Amacı Bina Önem
veya Türü Katsayısı (I) Kullanım Katsayısı (I )
1. Deprem sonrası kullanımı gereken binalar ve tehlikeli madde Sınıfı
içeren binalar Deprem sonrası kullanımı gereken binalar, insanların uzun
a) Deprem sonrasında hemen kullanılması gerekli binalar süreli ve yoğun olarak bulunduğu binalar, değerli eşyanın
(Hastaneler, dispanserler, sağlık ocakları, itfaiye bina ve tesisleri, PTT saklandığı binalar ve tehlikeli madde içeren binalar
ve diğer haberleşme tesisleri, ulaşım istasyonları ve terminalleri, 1.5 a) Deprem sonrasında hemen kullanılması gerekli binalar
enerji üretim ve dağıtım tesisleri; vilayet, kaymakamlık ve belediye (Hastaneler, dispanserler, sağlık ocakları, itfaiye bina ve
yönetim binaları, ilk yardım ve afet planlama istasyonları) tesisleri, PTT ve diğer haberleşme tesisleri, ulaşım
b) Toksik, patlayıcı, parlayıcı, vb özellikleri olan maddelerin BKS = 1 istasyonları ve terminalleri, enerji üretim ve dağıtım
bulunduğu veya depolandığı binalar tesisleri, vilayet, kaymakamlık ve belediye yönetim 1.5
2. İnsanların uzun süreli ve yoğun olarak bulunduğu ve değerli binaları, ilk yardım ve afet planlama istasyonları)
eşyanın saklandığı binalar b) Okullar, diğer eğitim bina ve tesisleri, yurt ve
a) Okullar, diğer eğitim bina ve tesisleri, yurt ve yatakhaneler, askeri 1.4 yatakhaneler, askeri kışlalar, cezaevleri, vb.
kışlalar, cezaevleri, vb. c) Müzeler
d) Toksik, patlayıcı, parlayıcı, vb. özellikleri olan
b) Müzeler
maddelerin bulunduğu veya depolandığı binalar
3. İnsanların kısa süreli ve yoğun olarak bulunduğu binalar
1.2 İnsanların kısa süreli ve yoğun olarak bulunduğu binalar
Spor tesisleri, sinema, tiyatro ve konser salonları, vb.
Alışveriş merkezleri, spor tesisleri, sinema, tiyatro, konser
4. Diğer binalar 1.2
BKS = 2 salonları, ibadethaneler, vb.
Yukarıdaki tanımlara girmeyen diğer binalar 1.0
(Konutlar, işyerleri, oteller, bina türü endüstri yapıları, vb) Diğer binalar
BKS=1 ve BKS=2 için verilen tanımlara girmeyen diğer binalar
BKS = 3 (Konutlar, işyerleri, oteller, bina türü endüstri yapıları, vb.) 1.0
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
DEPREM TASARIM SINIFLARI
DD-2 Deprem Yer Hareketi Düzeyinde Kısa Periyot Bina Kullanım

Tasarım Spektral İvme Katsayısı (SDS ) Sınıfı
BKS = 1 BKS = 2, 3
SDS < 0.33 DTS = 4a DTS = 4
0.33  SDS < 0.50 DTS = 3a DTS = 3
0.50  SDS < 0.75 DTS = 2a DTS = 2
0.75  SDS DTS = 1a DTS = 1
10.11.2018 DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
BİNA YÜKSEKLİĞİ VE BİNA YÜKSEKLİK SINIFLARI
Bina Tabanı ve Bina Yüksekliği
Bina Yükseklik Sınıfları ve Deprem Tasarım Sınıflarına - Aşağıda verilen koşulların her ikisini de sağlayan bodrumlu
Bina Göre Tanımlanan Bina Yükseklik Aralıkları [m] binalar’da bina tabanı, bodrum perdelerinin üst kotundaki kat
Yükseklik Sınıfı DTS = 1, 1a, 2, 2a DTS = 3, 3a DTS = 4, 4a döşemesi seviyesinde tanımlanır.
(a) Rijit bodrum perdelerinin binayı her taraftan veya en az
BYS = 1 H N > 70 H N > 91 H N > 105
üç taraftan çevrelemesi,
BYS = 2 56 < H N ≤ 70 70 < H N ≤ 91 91<H N ≤ 105 (b) Birbirine dik bina eksenlerinin herbirinin
doğrultusundaki hakim titreşim modunda, bodrum
BYS = 3 42 < H N ≤ 56 56 < H N ≤ 70 56 < H N ≤ 91 katlar dahil binanın tümü için hesaplanan doğal
BYS = 4 28 < H N ≤ 42 42 < H N ≤ 56 titreşim periyodu’nun, aynı taşıyıcı sistemde zemin kat
döşemesi dahil tüm bodrum kütleleri hesaba
BYS = 5 17.5 < H N ≤ 28 28 < H N ≤ 42 katılmaksızın aynı doğrultuda hesaplanan doğal titreşim
BYS = 6 10.5 < H N ≤ 17.5 17.5 < H N ≤ 28
periyodu’na oranının 1.1’den küçük olması
(Tp,tüm ≤ 1.1 Tp,üst ) .
BYS = 7 7 < H N ≤ 10.5 10.5 < H N ≤ 17.5 - Yukarıda verilen koşullardan herhangi birini sağlamayan
bodrumlu binalar ve bodrumsuz binalar’da bina tabanı
BYS = 8 HN ≤ 7 H N ≤ 10.5
temel üst kotunda tanımlanır.
- Bina yüksekliği tanımlanırken çatı döşemesinin
* BYS = 1 olarak belirtilen binalar Bölüm 13’e göre yüksek binalar üzerinde yer alan asansör makine dairesi ve benzeri
olarak sınıflandırılacaktır. küçük kütleli uzantılar dikkate alınmayabilir.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
BİNA PERFORMANS DÜZEYLERİ
Kesintisiz Kullanım (KK) Performans Düzeyi
Bu performans düzeyi, bina taşıyıcı sistem elemanlarında yapısal hasarın meydana gelmediği
veya hasarın ihmal edilebilir ölçüde kaldığı duruma karşı gelmektedir.
Sınırlı Hasar (SH) Performans Düzeyi
Bu performans düzeyi, bina taşıyıcı sistem elemanlarında sınırlı düzeyde hasarın meydana
geldiği, diğer deyişle doğrusal olmayan davranışın sınırlı kaldığı hasar düzeyine karşı
gelmektedir.
Kontrollü Hasar (KH) Performans Düzeyi
Bu performans düzeyi, can güvenliğini sağlamak üzere bina taşıyıcı sistem elemanlarında çok
ağır olmayan ve çoğunlukla onarılması mümkün olan kontrollü hasar düzeyine karşı
gelmektedir.
Göçmenin Önlenmesi (GÖ) Performans Düzeyi
Bu performans düzeyi, bina taşıyıcı sistem elemanlarında ileri düzeyde ağır hasarın meydana
geldiği göçme öncesi duruma karşı gelmektedir. Binanın kısmen veya tamamen göçmesi
önlenmiştir.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
TASARIM YAKLAŞIMLARI
Dayanıma Göre Tasarım (DGT) BÖLÜM 4
Şekildeğiştirmeye Göre Değerlendirme ve Tasarım (ŞGDT) BÖLÜM 5
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
DEPREM ETKİSİ ALTINDA BİNA PERFORMANS HEDEFLERİ VE
UYGULANACAK TASARIM YAKLAŞIMLARI
Deprem Yer H. DTS = 1,1a(1) , 2, 2a(1) , 3, 3a, 4, 4a DTS = 1a(2) , 2a(2) )
Düzeyi İleri
(a) Yeni Yapılacak Yerinde Dökme Betonarme,
Normal Performans Değerlendirme/Tasarım Değerlendirme/Tasarım
Hedefi Yaklaşımı Performans Hedefi Yaklaşımı Önüretimli Betonarme ve Çelik Binalar
DD-3 –– –– SH ŞGDT (Yüksek Binalar Dışında – BYS ≥ 2 )
DD-2 KH DGT(5) KH DGT(3,4)
DD-1 –– –– KH ŞGDT
Deprem Yer H. DTS = 1, 2, 3, 3a, 4, 4a DTS = 1a, 2a

Düzeyi Normal Performans Değerlendirme/Tasarım İleri Performans Değerlendirme/Tasarım (b) Yeni Yapılacak veya Mevcut Yüksek Binalar
Hedefi Yaklaşımı
Hedefi Yaklaşımı ( BYS = 1)
DD-4 KK DGT –– ––
DD-3 –– –– SH ŞGDT
DD-1 GÖ ŞGDT KH ŞGDT
Deprem Yer H. DTS = 1, 2, 3, 3a, 4, 4a DTS = 1a, 2a

Düzeyi İleri
(c) Mevcut Yerinde Dökme Betonarme,
DD-3 –– –– SH ŞGDT (Yüksek Binalar dışında – BYS ≥ 2 )
DD-2 KH ŞGDT –– ––
(1) BYS > 3 olan binalarda uygulanacaktır. (2) BYS = 2,3 olan binalarda uygulanacaktır.
(3) Ön tasarım olarak yapılacaktır. (4) I = 1.5 alınarak uygulanacaktır. (5) Bkz. 3.5.2.2.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
Deprem Yer H. DTS = 1, 2, 3, 3a, 4, 4a DTS = 1a , 2a
Düzeyi İleri
(a) Yeni Yapılacak Deprem Yalıtımlı Binalar –
Hedefi Yaklaşımı Performans Hedefi Yaklaşımı Üstyapı
DD-2 SH DGT KK DGT
DD-1 –– –– –– ––

Düzeyi İleri
(b) Deprem Yalıtımı Yapılarak Güçlendirilecek
Hedefi Yaklaşımı Performans Hedefi Yaklaşımı Mevcut Binalar – Üstyapı
DD-2 KH DGT SH DGT
DD-1 –– –– –– ––

Düzeyi İleri
(c) Yeni Yapılacak ve Güçlendirilecek Deprem
Hedefi Yaklaşımı Performans Hedefi Yaklaşımı Yalıtımlı Binalar – Yalıtım Sistemi ve
DD-2 –– –– –– –– Altyapı
DD-1 KK ŞGDT –DGT(2)
(1) KK ŞGDT –DGT(2)
(1)
(1) Yalıtım sistemi için uygulanacaktır. (2) Altyapı için uygulanacaktır
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
Yığma, ahşap ve hafif çelik binalar, DD-2 deprem yer hareketinin etkisi altında Kontrollü Hasar (KH)
performans hedefini sağlayacaktır.
Yığma, ahşap ve hafif çelik binaların tasarımı Bölüm 4’e göre Dayanıma Göre Tasarım (DGT)
yaklaşımı ile yapılacaktır.
Bölüm 8’de tanımlanan tam ard-germeli önüretimli binaların ön tasarımı DGT yaklaşımı ile, kesin
tasarımı ise 8.4.3’e göre ŞGDT yaklaşımı ile yapılacaktır.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
DEPREM ETKİSİ ALTINDA DÜZENSİZ BİNALAR
A1 – Burulma Düzensizliği: Birbirine dik iki deprem
doğrultusunun herhangi biri için, herhangi bir katta en
büyük göreli kat ötelemesinin o katta aynı doğrultudaki
ortalama göreli ötelemeye oranını ifade eden Burulma
Düzensizliği Katsayısı bi ’nin 1.2’den büyük olması
durumu
A1 ve B2 türü düzensizlikler, 4.6’ya göre deprem hesap

yönteminin seçiminde etken olan düzensizliklerdir.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
A2 – Döşeme Süreksizlikleri: Herhangi bir kattaki döşemede;
I – Merdiven ve asansör boşlukları dahil, boşluk alanları
toplamının kat brüt alanının 1/3’ünden fazla olması durumu,
II – Deprem yüklerinin düşey taşıyıcı sistem elemanlarına
güvenle aktarılabilmesini güçleştiren yerel döşeme
boşluklarının bulunması durumu,
III – Döşemenin düzlem içi rijitlik ve dayanımında ani
azalmaların olması durumu
A2 ve A3 türü düzensizliklerin bulunduğu

binalarda, kat döşemelerinin kendi düzlemleri
içinde deprem kuvvetlerini düşey taşıyıcı sistem
elemanları arasında güvenle aktarabildiğini
göstermek üzere iki boyutlu levha (membran)
veya kabuk sonlu elemanlar ile modellenecektir.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
A3 – Planda Çıkıntılar Bulunması:
Bina kat planlarında çıkıntı yapan kısımların birbirine dik iki
doğrultudaki boyutlarının her ikisinin de, binanın o katının
aynı doğrultulardaki toplam plan boyutlarının %20'sinden
daha büyük olması durumu
A2 ve A3 türü düzensizliklerin bulunduğu

binalarda, kat döşemelerinin kendi düzlemleri
içinde deprem kuvvetlerini düşey taşıyıcı sistem
elemanları arasında güvenle aktarabildiğini
göstermek üzere iki boyutlu levha (membran)
veya kabuk sonlu elemanlar ile modellenecektir.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
B1 – Komşu Katlar Arası Dayanım Düzensizliği (Zayıf Kat):
Betonarme binalarda, birbirine dik iki deprem
doğrultusunun herhangi birinde, herhangi bir kattaki toplam
etkili kesme alanı’nın, bir üst kattaki toplam etkili kesme
alanı’na oranı olarak tanımlanan Dayanım Düzensizliği
Katsayısı ci ’nin 0.80’den küçük olması durumu.
[ci = ( Ae )i / ( Ae )i+1  0.80]
Herhangi bir katta etkili kesme alanının tanımı:
( Ae )i = ( Aw )i + ( Ag )i + (0.15 Ak )i
Not: 4.9.1.3(b)’de tanımlanan duvarlar için Ak = 0 alınacaktır.
- B1 türü düzensizliğinin bulunduğu binalarda, gözönüne alınan i’inci kattaki dolgu duvarı alanlarının toplamı bir üst
kattakine göre fazla ise, ci’nin hesabında dolgu duvarları gözönüne alınmayacaktır.
- ci’nin en küçük olduğu kat dikkate alınarak 0.60  (ci )min < 0.80 aralığında Tablo 4.1’de verilen taşıyıcı sistem
davranış katsayısı,1.25(ci )min değeri ile çarpılarak her iki deprem doğrultusunda da binanın tümüne uygulanacaktır.
- Ancak hiçbir zaman ci < 0.60 olmayacaktır.
- Aksi durumda, zayıf katın dayanımı ve rijitliği arttırılarak deprem hesabı tekrarlanacaktır.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
B1 – Komşu Katlar Arası Dayanım Düzensizliği (Zayıf Kat): Betonarme binalarda, birbirine dik
iki deprem doğrultusunun herhangi birinde, herhangi bir kattaki toplam etkili kesme
alanı’nın, bir üst kattaki toplam etkili kesme alanı’na oranı olarak tanımlanan Dayanım
Düzensizliği Katsayısı ci ’nin 0.80’den küçük olması durumu.
[ci = ( Ae )i / ( Ae )i+1  0.80]
Herhangi bir katta etkili kesme alanının tanımı:
( Ae )i = ( Aw )i + ( Ag )i + (0.15 Ak )i
Not: 4.9.1.3(b)’de tanımlanan duvarlar için Ak = 0 alınacaktır.
- B1 türü düzensizliğinin bulunduğu binalarda, gözönüne alınan i’inci kattaki dolgu duvarı
alanlarının toplamı bir üst kattakine göre fazla ise, ci’nin hesabında dolgu duvarları gözönüne
alınmayacaktır.
- ci’nin en küçük olduğu kat dikkate alınarak 0.60  (ci )min < 0.80 aralığında Tablo 4.1’de
verilen taşıyıcı sistem davranış katsayısı,1.25(ci )min değeri ile çarpılarak her iki deprem
doğrultusunda da binanın tümüne uygulanacaktır.
- Ancak hiçbir zaman ci < 0.60 olmayacaktır.
- Aksi durumda, zayıf katın dayanımı ve rijitliği arttırılarak deprem hesabı tekrarlanacaktır.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
B2 – Komşu Katlar Arası Rijitlik Düzensizliği (Yumuşak Kat): Birbirine dik iki deprem
doğrultusunun herhangi biri için, bodrum katlar dışında, herhangi bir i’inci kattaki
ortalama göreli kat ötelemesi oranının bir üst veya bir alt kattaki ortalama göreli
kat ötelemesi oranına bölünmesi ile tanımlanan Rijitlik Düzensizliği Katsayısı ki
’nin 2.0’den fazla olması durumu.
[ki = ((X)i /h i )ort / ((X) i+1/h i+1 ) ort  2.0 veya

[ki = ((X)i+1 /h i+1 )ort / ((X) i/h i ) ort  2.0 veya
Göreli kat ötelemelerinin hesabı,  %5 ek dışmerkezlik etkileri de gözönüne

alınarak 4.7’ye göre yapılacaktır.
A1 ve B2 türü düzensizlikler, 4.6’ya göre deprem hesap yönteminin seçiminde

etken olan düzensizliklerdir.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
B3 – Taşıyıcı Sistemin Düşey Elemanlarının Süreksizliği:
Taşıyıcı sistemin düşey elemanlarının (kolon veya perdelerin)
bazı katlarda kaldırılarak kirişlerin veya guseli kolonların
üstüne veya ucuna oturtulması, ya da üst kattaki perdelerin
altta kolonlara oturtulması durumu
(a) Kolonların binanın herhangi bir katında konsol kirişlerin veya alttaki
kolonlarda oluşturulan guselerin üstüne veya ucuna oturtulmasına hiçbir
zaman izin verilmez.
(b) Kolonun iki ucundan mesnetli bir kirişe oturması durumunda, 4.4.3’e
göre düşey deprem hesabı yapılması yeterlidir.
(c) Üst katlardaki perdenin altta kolonlara oturtulmasına hiçbir zaman izin
verilmez.
(d) Perdelerin binanın herhangi bir katında, kendi düzlemleri içinde
kirişlerin üstüne açıklık ortasında oturtulmasına hiçbir zaman izin verilmez.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
BİLGİLENDİRME EKİ 3A – DEPREM ETKİSİ ALTINDA UYGUN TASARIM İÇİN
BİNA TAŞIYICI SİSTEMLERİNİN DÜZENLENMESİ
TAŞIYICI SISTEMİN SADELİĞİ VE BASİTLİĞİ
Deprem yer hareketi, yapısal modelleme ve yapısal eleman davranışlarındaki belirsizlikler yanında analiz ve
tasarım yöntemlerindeki yaklaşıklıklar nedeni ile, binanın deprem davranışının öngörülebilir olmasını
sağlamak üzere taşıyıcı sistemin olabildiğince sade ve basit olması, deprem etkisi altında tasarımın temel
kuralıdır.
TAŞIYICI SİSTEMİN DÜZENLİ VE SİMETRİK OLARAK DÜZENLENMESİ

• Taşıyıcı sistemin planda düzenli ve simetrik olarak düzenlenmesi ile, döşemelerdeki yayılı kütlelerden kaynaklanan
eylemsizlik kuvvetleri en uygun biçimde düşey taşıyıcı sistem elemanlarına aktarılabilir. Simetrik taşıyıcı sistem
düzenlemesi ile kütle, rijitlik ve dayanım bakımından oluşabilecek dışmerkezliklerin önüne geçilebilir ve öngörülebilir
bir deprem davranışı gerçekleştirilebilir.
• Taşıyıcı sistem düşey doğrultuda da düzenli biçimde düzenlenmelidir. Bu bağlamda kat rijitliğinde ve dayanımında ani
değişimler nedeni ile oluşabilecek yumuşak kat ve zayıf kat düzenlemelerinden olabildiğince kaçınılmalıdır.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
TAŞIYICI SİSTEMDE FAZLA-BAĞLILIK ÖZELLİĞİNİN SAĞLANMASI
◦ Statik yükler altındaki fazla-bağlılık (hiperstatiklik) davranışının deprem etkileri altında da
geçerli olması, bu bağlamda deprem sırasında bazı taşıyıcı sistem elemanlarının
dayanımlarının azalması ve hatta devre dışı kalması durumunda, sistemde kararlı
davranışı sağlayabilecek yeterli sayıda yedek elemanın devreye girmesi, diğer deyişle
taşıyıcı sistemin yedeklenmesi sağlanmalıdır.
◦ Birbirinden yapısal derzlerle ayrılan bina bloklarının depremde çarpışarak hasar görme
riski taşıdığı gözden uzak tutulmamalıdır. Bu bağlamda;
◦ Burulma düzensizliğinin önlenmesi, taşıyıcı sistem elemanlarının dengeli düzenlenmesi vb. nedenler dışında, salt
bina veya bina bloklarının plandaki uzunlukları yüzünden taşıyıcı sistemin yapısal derzlerle birbirinden bağımsız
bloklara ayrılmasından olabildiğince kaçınılmalıdır.
◦ Bina veya bina bloklarının plandaki uzunlukları, deprem hesabından bağımsız olarak, betonarme elemanlar için
4.5.8’de tanımlanan etkin kesit rijitlikleri kullanılarak düzgün sıcaklık değişmesi ve rötre etkileri için yapılacak taşıyıcı
sistem hesabına göre belirlenebilir.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
TAŞIYICI SİSTEMDE YETERLİ DAYANIM VE RİJİTLİK
◦ Deprem yer hareketinin planda tüm doğrultularda etkili olduğu dikkate
alınarak taşıyıcı sistem elemanlarının tercihen birbirine dik iki asal
doğrultuda düzenlenmesi ve birbirine yakın dayanım ve rijitliğe sahip olması
esastır.
◦ Taşıyıcı sistemde olumsuz davranışlara neden olan burulma düzensizliğini

ortadan kaldırmak ve tehlikeli burulma titreşimlerini önlemek amacı ile
yeterli burulma dayanımının ve rijitliğin sağlanması esastır. Bu doğrultuda
uygun bir çözüm, rijitliği ve dayanımı yüksek taşıyıcı sistem elemanlarının
olabildiğince binanın çevresinde düzenlenmesidir.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
KATLARDA VE GEÇİŞ KATLARINDA YETERLİ DÖŞEME RİJİTLİĞİ VE DAYANIMI
◦ Depremde döşemelerde oluşan eylemsizlik kuvvetlerinin düşey taşıyıcı sistem elemanlarına
güvenle aktarılmasını ve aynı zamanda deprem etkilerinin farklı rijitliklere sahip düşey taşıyıcı
sistem elemanları arasında güvenle dağıtılmasını sağlamak üzere, döşemelerin yüksek düzlem içi
rijitliğe ve yeterli dayanıma sahip olmaları esastır.
◦ Düzlem içi kuvvetlerin döşemelerden düşey taşıyıcı sistem elemanlarına güvenli biçimde
aktarıldığı hesapla gösterilmelidir. Gerekli durumlarda betonarme döşemelerde ek bağlantı
donatıları ve aktarma elemanları kullanılmalıdır (Bkz.7.11).
◦ Döşemelerde büyük boşluklardan kaçınılmalıdır. Boşluklardan kaçınılamadığı durumlarda,

eylemsizlik kuvvetlerinin düşey taşıyıcı sistem elemanlarına aktarılmasını sağlamak üzere boşluk
kenarlarında yeterli rijitlik ve dayanıma sahip yatay elemanlar düzenlenmelidir.
◦ Özellikle normal rijitlikli katlardan çok rijit bodrum katlarına geçişte yer alan ve üstteki katlarda
oluşan deprem kuvvetlerinin büyük kısmını bodrum katlardaki çevre perdelerine aktaran geçiş
döşemeleri’nde yeterli düzlem içi rijitlik ve dayanımın sağlanması esastır.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
BÖLÜM 4 – DEPREM ETKİSİ ALTINDA BİNALARIN DAYANIMA GÖRE
TASARIMI İÇİN HESAP ESASLARI
Dayanıma Göre Tasarım (DGT)
◦ Öngörülen belirli bir performans hedefi için tanımlanan taşıyıcı sistem süneklik kapasitesine
karşı gelen azaltılmış deprem yükleri belirlenir.
◦ Azaltılmış deprem yükleri altında taşıyıcı sistemin doğrusal deprem hesabı yapılır. Bu hesaptan
bulunan eleman azaltılmış iç kuvvetleri, gerekli durumlarda dayanım fazlalığı da dikkate
alınarak, diğer yüklerden oluşan iç kuvvetlerle birleştirilerek dayanım talepleri elde edilir.
◦ Eleman dayanım talepleri, öngörülen performans hedefi için tanımlanmış bulunan eleman iç
kuvvet kapasiteleri (dayanım kapasiteleri) ile karşılaştırılır.
◦ Deprem hesabından elde edilen göreli kat ötelemeleri izin verilen sınırlarla karşılaştırılır.
◦ Dayanım taleplerinin dayanım kapasitelerinin altında olduğu ve aynı zamanda göreli kat
ötelemelerinin izin verilen sınırların altında olduğu gösterilerek tasarım tamamlanır. Aksi
durumda eleman kesitleri değiştirilir ve hesap tekrarlanarak sonuca gidilir.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
Performans Hedefleri
Deprem Yer H. DTS = 1,1a(1) , 2, 2a(1) , 3, 3a, 4, 4a DTS = 1a(2) , 2a(2) )

Düzeyi İleri
(a) Yeni Yapılacak Yerinde Dökme Betonarme,
DD-3 –– –– SH ŞGDT (Yüksek Binalar Dışında – BYS ≥ 2 )
(1) BYS > 3 olan binalarda uygulanacaktır. (2) BYS = 2,3 olan binalarda uygulanacaktır.
(3) Ön tasarım olarak yapılacaktır. (4) I = 1.5 alınarak uygulanacaktır. (5) Bkz. 3.5.2.2.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
Deprem Yükü Azaltma Katsayısı ve Dayanım Fazlalığı Katsayısı
Ry (mk ,T ) = mk T  TB
𝑇
𝑅𝑦 𝜇𝑘 , 𝑇 = 1 + 𝜇𝑘 − 1 T ≤ TB
𝑇𝐵
𝒇𝒆 𝑻
Ry 𝑹𝒂 𝑻 = = 𝑫. 𝑹𝒚 𝝁𝒌 , 𝑻
𝒇ⅆ 𝝁𝒌 , 𝑻
𝑓𝑒 𝑇 𝑹
𝑓𝑦 𝜇𝑘 , 𝑇 = 𝑹𝒂 𝑻 = T  TB
D
𝑅𝑦 𝜇𝑘 , 𝑇 𝑰
𝑓𝑦 𝜇𝑘 , 𝑇 𝑹 𝑻
𝑓𝑑 𝜇𝑘 , 𝑇 =
𝐷
𝑹𝒂 𝑻 = 𝑫 + −𝑫 T ≤ TB
𝑰 𝑻𝑩
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
Süneklik Düzeyi Yüksek, Sınırlı ve Karma Taşıyıcı Sistemler
- Süneklik düzeyi yüksek ve süneklik düzeyi sınırlı yerinde dökme ve önüretimli
betonarme, çelik, hafif çelik ve ahşap taşıyıcı sistemlere ilişkin tanımlar ve uyulması gerekli
koşullar, sırası ile, Bölüm 7 (Betonarme), Bölüm 8 (Önüretimli), Bölüm 9 (Çelik),
Bölüm 10 (Hafif Çelik) ve Bölüm 12 (Ahşap)’de verilmiştir.
- Süneklik düzeyi karma taşıyıcı sistemler, süneklik düzeyi sınırlı çerçeve taşıyıcı
sistemlerinin süneklik düzeyi yüksek betonarme perdeler veya çelik çaprazlı çerçevelerle
birlikte kullanılması ile oluşturulan sistemlerdir.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
Bina Taşıyıcı Sistemleri için Taşıyıcı Sistem Davranış Katsayısı,
Dayanım Fazlalığı Katsayısı ve İzin Verilen Bina Yükseklik Sınıfları
Taşıyıcı İzin Verilen Taşıyıcı İzin Verilen
Sistem Dayanım Bina Sistem Dayanım Bina
Bina Taşıyıcı Sistemi Davranış Fazlalığı Yükseklik Bina Taşıyıcı Sistemi Davranış Fazlalığı Yükseklik
Katsayısı Katsayısı Sınıfları Katsayısı Katsayısı Sınıfları
R D BYS R D BYS
A. YERİNDE DÖKME BETONARME BİNA TAŞIYICI SİSTEMLERİ A. YERİNDE DÖKME BETONARME BİNA TAŞIYICI SİSTEMLERİ
A1. Süneklik Düzeyi Yüksek Taşıyıcı Sistemler A2. Süneklik Düzeyi Karma Taşıyıcı Sistemler (Bkz. 4.3.4.1, 4.3.4.6)
A11. Deprem etkilerinin tamamının moment aktaran süneklik 8 3 BYS ≥ 3 A21. Deprem etkilerinin moment aktaran süneklik düzeyi sınırlı
düzeyi yüksek betonarme çerçevelerle karşılandığı binalar betonarme çerçeveler ile süneklik düzeyi yüksek bağ kirişli
(boşluklu) betonarme perdeler tarafından birlikte karşılandığı 6 2.5 BYS ≥ 4
A12. Deprem etkilerinin tamamının süneklik düzeyi yüksek bağ 7 2.5 BYS ≥ 2
kirişli (boşluklu) betonarme perdelerle karşılandığı binalar binalar (Bkz.4.3.1.2)
A13. Deprem etkilerinin tamamının süneklik düzeyi yüksek 6 2.5 BYS ≥ 2 A22. Deprem etkilerinin moment aktaran süneklik düzeyi sınırlı
boşluksuz betonarme perdelerle karşılandığı binalar betonarme çerçeveler ile süneklik düzeyi yüksek boşluksuz 5 2.5 BYS ≥ 4
betonarme perdeler tarafından birlikte karşılandığı binalar
A14. Deprem etkilerinin moment aktaran süneklik düzeyi yüksek
(Bkz.4.3.1.2)
betonarme çerçeveler ile süneklik düzeyi yüksek bağ kirişli
8 2.5 BYS ≥ 2 A23. Deprem etkilerinin moment aktaran süneklik düzeyi sınırlı
(boşluklu) betonarme perdeler tarafından birlikte karşılandığı
dolgulu (asmolen) veya dolgusuz tek doğrultulu dişli döşemeli
binalar (Bkz.4.3.4.5) 6 2.5 BYS ≥ 6
betonarme çerçeveler ile süneklik düzeyi yüksek bağ kirişli
A15. Deprem etkilerinin moment aktaran süneklik düzeyi yüksek
(boşluklu) betonarme perdeler tarafından birlikte karşılandığı
betonarme çerçeveler ile süneklik düzeyi yüksek boşluksuz 7 2.5 BYS ≥ 2
binalar
A24. Deprem etkilerinin moment aktaran süneklik düzeyi sınırlı
(Bkz.4.3.4.5)
dolgulu (asmolen) veya dolgusuz tek doğrultulu dişli döşemeli
A16. Deprem etkilerinin tamamının çatı düzeyindeki bağlantıları 5 2.5 BYS ≥ 6
betonarme çerçeveler ile süneklik düzeyi yüksek boşluksuz
mafsallı olan ve yüksekliği 12 m’yi geçmeyen süneklik düzeyi 3 2 –
yüksek betonarme kolonlar tarafından karşılandığı tek katlı
A3. Süneklik Düzeyi Sınırlı Taşıyıcı Sistemler (Bkz. 4.3.4.1, 4.3.4.3, 4.3.4.7)
binalar
A31. Deprem etkilerinin tamamının moment aktaran süneklik 4 2.5 BYS ≥ 7
düzeyi sınırlı betonarme çerçevelerle karşılandığı binalar
BETONARME BİNALAR A32. Deprem etkilerinin tamamının süneklik düzeyi sınırlı

boşluksuz betonarme perdelerle karşılandığı binalar
4 2 BYS ≥ 6
A33. Deprem etkilerinin moment aktaran süneklik düzeyi sınırlı

betonarme çerçeveler ile süneklik düzeyi sınırlı boşluksuz 4 2 BYS ≥ 6
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
Katsayısı Katsayısı Sınıfları BYS Katsayısı Katsayısı Sınıfları BYS
R D R D
B. ÖNÜRETİMLİ BETONARME BİNA TAŞIYICI SİSTEMLERİ B. ÖNÜRETİMLİ BETONARME BİNA TAŞIYICI SİSTEMLERİ
B1. Süneklik Düzeyi Yüksek Taşıyıcı Sistemler B2. Süneklik Düzeyi Karma Taşıyıcı Sistemler (Bkz. 4.3.4.1, 4.3.4.6)
B11. Deprem etkilerinin tamamının bağlantıları moment aktaran B21. Deprem etkilerinin bağlantıları moment aktaran süneklik düzeyi
süneklik düzeyi yüksek önüretimli çerçevelerle karşılandığı binalar sınırlı önüretimli çerçeveler ile, süneklik düzeyi yüksek yerinde dökme
MAB1, MAB2 tipi moment aktaran bağlantılar: bağ kirişli (boşluklu) veya boşluksuz betonarme perdeler tarafından
7 2.5 BYS ≥ 4
MAB3, MAB4 tipi moment aktaran bağlantılar: birlikte karşılandığı binalar
5 2.5 BYS ≥ 6
MAB1, MAB2 tipi moment aktaran bağlantılar: 5 2.5 BYS ≥ 5
B12. Deprem etkilerinin bağlantıları moment aktaran süneklik düzeyi
MAB3, MAB4 tipi moment aktaran bağlantılar: 4 2.5 BYS ≥ 6
yüksek önüretimli çerçeveler ile, süneklik düzeyi yüksek yerinde
dökme bağ kirişli (boşluklu) betonarme perdeler tarafından birlikte B3. Süneklik Düzeyi Sınırlı Taşıyıcı Sistemler (Bkz. 4.3.4.1, 4.3.4.7)
karşılandığı binalar (Bkz.4.3.4.5) B31. Deprem etkilerinin tamamının bağlantıları moment aktaran 3 2 BYS = 8
MAB1, MAB2 tipi moment aktaran bağlantılar: 7 2.5 BYS ≥ 2 süneklik düzeyi sınırlı önüretimli çerçevelerle karşılandığı binalar
MAB3, MAB4 tipi moment aktaran bağlantılar: 5 2.5 BYS ≥ 6 B32. Deprem etkilerinin bağlantıları moment aktaran süneklik düzeyi
B13. Deprem etkilerinin bağlantıları moment aktaran süneklik düzeyi sınırlı önüretimli çerçeveler ile, yerinde dökme süneklik düzeyi sınırlı 3 2 BYS ≥ 7
yüksek önüretimli çerçeveler ile, süneklik düzeyi yüksek yerinde boşluksuz betonarme perdeler tarafından birlikte karşılandığı binalar
dökme boşluksuz betonarme perdeler tarafından birlikte karşılandığı B33. Deprem yüklerinin tamamının önüretimli betonarme düşey çift 4 2 BYS ≥ 6
binalar (Bkz.4.3.4.5) cidarlı paneller tarafından karşılandığı süneklik düzeyi sınırlı binalar
MAB1, MAB2 tipi moment aktaran bağlantılar: 6 2.5 BYS ≥ 2 B34. Deprem yüklerinin tamamının önüretimli betonarme düşey tek 3 2 BYS ≥ 7
MAB3, MAB4 tipi moment aktaran bağlantılar: 5 2.5 BYS ≥ 6 cidarlı paneller tarafından karşılandığı süneklik düzeyi sınırlı binalar
B14. Düşey yüklerin bağlantıları mafsallı önüretimli ve iki doğrultulu
çerçeveler ile, deprem etkilerinin tamamının ise süneklik düzeyi
yüksek yerinde dökme boşluksuz ve/veya bağ kirişli (boşluklu) 4 2 BYS ≥ 7
betonarme perdelerle karşılandığı binalar
B15. Deprem etkilerinin tamamının çatı düzeyindeki bağlantıları
mafsallı olan ve yüksekliği 12 m’yi geçmeyen süneklik düzeyi yüksek 3 2 –
ÖNÜRETİMLİ BETONARME BİNALAR
kolonlar tarafından karşılandığı tek katlı binalar
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
R D R D
C. ÇELİK BİNA TAŞIYICI SİSTEMLERİ C. ÇELİK BİNA TAŞIYICI SİSTEMLERİ
C1. Süneklik Düzeyi Yüksek Taşıyıcı Sistemler C2. Süneklik Düzeyi Karma Taşıyıcı Sistemler (Bkz. 4.3.4.1, 4.3.4.6)
C11. Deprem etkilerinin tamamının moment aktaran süneklik düzeyi 8 3 BYS ≥ 3 C21. Deprem etkilerinin moment aktaran süneklik düzeyi sınırlı çelik
yüksek çelik çerçevelerle karşılandığı binalar çerçeveler ile süneklik düzeyi yüksek dışmerkez veya burkulması
C12. Deprem etkilerinin tamamının süneklik düzeyi yüksek dışmerkez önlenmiş merkezi çaprazlı çelik çerçeveler veya süneklik düzeyi 6 2.5 BYS ≥ 4
veya burkulması önlenmiş merkezi çaprazlı çelik çerçeveler tarafından yüksek bağ kirişli (boşluklu) betonarme perdeler tarafından birlikte
8 2.5 BYS ≥ 2
karşılandığı binalar karşılandığı binalar (Bkz.4.3.1.2)
C13. Deprem etkilerinin tamamının süneklik düzeyi yüksek merkezi 5 2 BYS ≥ 4 C22. Deprem etkilerinin moment aktaran süneklik düzeyi sınırlı çelik
çaprazlı çelik çerçeveler tarafından karşılandığı binalar çerçeveler ile süneklik düzeyi yüksek merkezi çaprazlı çelik çerçeveler
veya süneklik düzeyi yüksek boşluksuz betonarme perdeler 5 2 BYS ≥ 4
C14. Deprem etkilerinin moment aktaran süneklik düzeyi yüksek çelik tarafından birlikte karşılandığı binalar (Bkz.4.3.1.2)
çerçeveler ile süneklik düzeyi yüksek dışmerkez veya burkulması
C3. Süneklik Düzeyi Sınırlı Taşıyıcı Sistemler (Bkz. 4.3.4.1, 4.3.4.7)
önlenmiş merkezi çaprazlı çelik çerçeveler veya süneklik düzeyi 8 3 BYS ≥ 2
yüksek bağ kirişli (boşluklu) betonarme perdeler tarafından birlikte C31. Deprem etkilerinin tamamının moment aktaran süneklik düzeyi 4 2.5 BYS ≥ 7
karşılandığı binalar (Bkz.4.3.4.5) sınırlı çelik çerçevelerle karşılandığı binalar
C15. Deprem etkilerinin moment aktaran süneklik düzeyi yüksek çelik C32. Deprem etkilerinin tamamının süneklik düzeyi sınırlı merkezi 3 2 BYS = 8
çerçeveler ile süneklik düzeyi yüksek merkezi çaprazlı çelik çerçeveler çaprazlı çelik çerçevelerle karşılandığı binalar
veya süneklik düzeyi yüksek boşluksuz betonarme perdeler 6 2.5 BYS ≥ 2
C33. Deprem etkilerinin moment aktaran süneklik düzeyi sınırlı çelik
tarafından birlikte karşılandığı binalar (Bkz.4.3.4.5) çerçeveler ile süneklik düzeyi sınırlı merkezi çaprazlı çelik çerçeveler 4 2 BYS ≥ 7
C16. Deprem etkilerinin tamamının çatı düzeyindeki bağlantıları tarafından birlikte karşılandığı binalar
mafsallı olan ve yüksekliği 12 m’yi geçmeyen süneklik düzeyi yüksek 4 2 –
çelik kolonlar tarafından karşılandığı tek katlı binalar
ÇELİK BİNALAR
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
R D R D
D. HAFİF ÇELİK BİNA TAŞIYICI SİSTEMLERİ
E. YIĞMA BİNA TAŞIYICI SİSTEMLERİ
D1. Süneklik Düzeyi Yüksek Taşıyıcı Sistemler
E1. Süneklik Düzeyi Yüksek Taşıyıcı Sistemler
Deprem etkilerinin tamamının vidalı, bulonlu sac, OSB veya kontrplak
(plywood) duvar panelleri ile karşılandığı süneklik düzeyi yüksek hafif E11. Donatılı yığma binalar 4 2 BYS ≥ 7
4 2 BYS = 8
çelik binalar E12. Donatılı gazbeton panel binalar 4 2 BYS ≥ 7
D2. Süneklik Düzeyi Sınırlı Taşıyıcı Sistemler (Bkz.4.3.4.1) E2. Süneklik Düzeyi Sınırlı Taşıyıcı Sistemler (Bkz.4.3.4.1)
Deprem etkilerinin tamamının alçı levhalar içeren kaplamalı veya E21. Kuşatılmış yığma binalar 3 2 BYS = 8
çaprazlı panellerle karşılandığı süneklik düzeyi sınırlı hafif çelik binalar 3 2 BYS = 8
E22. Donatısız yığma binalar 2.5 1.5 BYS = 8
HAFİF ÇELİK BİNALAR YIĞMA BİNALAR

Taşıyıcı İzin Verilen
Sistem Dayanım Bina
Bina Taşıyıcı Sistemi Davranış Fazlalığı Yükseklik
Katsayısı Katsayısı Sınıfları BYS
R D
F. AHŞAP BİNA TAŞIYICI SİSTEMLERİ
F1. Süneklik Düzeyi Yüksek Taşıyıcı Sistemler
Deprem etkilerinin tamamının çivili veya vidalı OSB veya kontrplak
(plywood) duvar panelleri ile karşılandığı süneklik düzeyi yüksek 4 2 BYS ≥ 7
ahşap binalar
F2. Süneklik Düzeyi Sınırlı Taşıyıcı Sistemler (Bkz.4.3.4.1)
Deprem etkilerinin tamamının çivi, vida ve bulon ile birleştirilen
tutkallı duvar panelleri ile veya ahşap çaprazlarla karşılandığı süneklik 3 2 BYS = 8
düzeyi sınırlı ahşap binalar
AHŞAP BİNALAR
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
Taşıyıcı Sistemlerin Süneklik Düzeylerine İlişkin Koşullar
➢ DTS=1a, DTS=2a, DTS=3a ve DTS=4a olarak sınıflandırılan binalarda süneklik düzeyi sınırlı taşıyıcı
sistemler kullanılamaz.
➢ BYS  6 olan ve DTS=1a ve DTS=2a olarak sınıflandırılan binalarda süneklik düzeyi karma taşıyıcı
sistemler kullanılamaz.
➢ Birbirine dik doğrultularda taşıyıcı sistemlerin süneklik düzeyleri’nin aynı olması zorunludur. Ancak
birbirine dik doğrultularda farklı R katsayıları ve bunlara karşı gelen D katsayıları kullanılabilir. İzin verilen
en üst Bina Yükseklik Sınıfı, iki doğrultuya göre verilenlerin elverişsizi olarak belirlenecektir.
➢Deprem etkilerinin tamamı moment aktaran süneklik düzeyi sınırlı betonarme çerçevelerle karşılanan
taşıyıcı sistemler (Tablo 4.1’de A31, B31, C31 taşıyıcı sistemleri), sadece DTS=3 ve DTS=4 olan binalarda
kullanılacaktır.
➢Dolgulu (asmolen) veya dolgusuz tek doğrultulu dişli döşemeli betonarme çerçevelerden oluşan taşıyıcı
sistemler de;
▪ perde içermedikleri takdirde, süneklik düzeyi sınırlı taşıyıcı sistemler olarak sınıflandırılacak ve sadece DTS=3 ve
DTS=4 olan binalarda kullanılacaktır.
▪ Bu tür taşıyıcı sistemler, süneklik düzeyi yüksek betonarme bağ kirişli (boşluklu) ve/veya boşluksuz perdeler veya
süneklik düzeyi yüksek çelik dışmerkez ve/veya merkezi çaprazlı çerçeveler ile birlikte düzenlenerek süneklik
düzeyi karma sistemler olarak yapılabilir (Tablo 4.1’de A2, B2, C2 taşıyıcı sistemleri).
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
➢ Sadece kirişsiz döşemeleri içeren taşıyıcı sistemlerde,
▪ deprem etkilerinin tamamı betonarme binalarda süneklik düzeyi yüksek bağ kirişli
(boşluklu) ve/veya boşluksuz perdeler veya süneklik düzeyi sınırlı boşluksuz perdeler
tarafından karşılanacaktır (Tablo 4.1’de A12, A13 ve A32 taşıyıcı sistemleri).
▪ Çelik binalarda ise süneklik düzeyi yüksek merkezi ve/veya dışmerkez çaprazlı veya
burkulması önlenmiş çaprazlı çerçeveler veya süneklik düzeyi sınırlı merkezi çaprazlı
çerçeveler kullanılacaktır (Tablo 4.1’de C12, C13 ve C32 taşıyıcı sistemleri).
▪ Bu tür sistemlerin hesabı iki aşamada yapılacaktır.

o Birinci aşama hesapta çerçeve kolonları alttan ve üstten mafsallı alınacaktır.
o İkinci aşama hesapta ise bu elemanların bağlantıları monolitik olarak modellenecektir.
o Perde, kolon, çapraz ve döşemelerdeki iç kuvvetler, iki aşamada elde edilenlerin elverişsiz olanı olarak
hesaplanacaktır.
o Göreli kat ötelemeleri ikinci aşama hesaptan elde edilecektir.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
➢ Süneklik düzeyi yüksek bağ kirişli (boşluklu) veya boşluksuz yerinde dökme veya önüretimli betonarme
perdeler ile merkezi, dışmerkez veya burkulması önlenmiş çelik çaprazlı çerçevelerin moment aktaran
süneklik düzeyi yüksek çerçevelerle birlikte kullanıldığı binalarda, perdelerin veya çaprazlı çerçevelerin
tabanında deprem yüklerinden meydana gelen devrilme momentlerinin toplamı, binanın tümü için
deprem yüklerinden tabanda meydana gelen toplam devrilme momentinin %40’ından az, %75’inden fazla
olmayacaktır:
0.40 Mo   MDEV  0.75 Mo
➢ Bu bağıntıdaki üst sınır koşulunun sağlanamaması durumunda, Tablo 4.1’de deprem etkilerinin
tamamının süneklik düzeyi yüksek perdelerle veya çaprazlı çerçevelerle karşılandığı durumlar için
tanımlanan R ve D katsayıları ile izin verilen en üst BYS dikkate alınacaktır.
➢ Alt sınır koşulunun sağlanamaması durumunda ise Tablo 4.1’de verilen R ve D katsayılarında değişiklik
yapılmayacak, ancak izin verilen en üst BYS’nin bir fazlası dikkate alınacaktır.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
➢Betonarme ve çelik süneklik düzeyi karma taşıyıcı sistemlerde, süneklik düzeyi
yüksek bağ kirişli (boşluklu) veya boşluksuz betonarme perdeler ile merkezi,
dışmerkez veya burkulması önlenmiş çelik çaprazlı çerçevelerin tabanında
deprem yüklerinden meydana gelen devrilme momentlerinin toplamı, binanın
tümü için deprem yüklerinden tabanda meydana gelen toplam devrilme
momentinin %75’inden az olmayacaktır:
 MDEV  0.75 Mo
➢ Bu koşulun sağlanamaması durumunda, Tablo 4.1’de deprem etkilerinin

tamamının süneklik düzeyi sınırlı çerçevelerle karşılandığı durumlar için
tanımlanan R ve D katsayıları ile izin verilen en üst BYS dikkate alınacaktır.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
➢ Süneklik düzeyi sınırlı boşluksuz betonarme perdeler veya süneklik düzeyi sınırlı merkezi
çelik çaprazlı çerçevelerin moment aktaran süneklik düzeyi sınırlı betonarme veya çelik
çerçevelerle birlikte kullanıldığı binalarda da Denk.(4.3)’te verilen koşul sağlanacaktır.
 MDEV  0.75 Mo
Aksi durumda 4.3.4.6’da verilen kural uygulanacaktır.
▪ Bu koşulun sağlanamaması durumunda, Tablo 4.1’de deprem etkilerinin tamamının süneklik düzeyi sınırlı
çerçevelerle karşılandığı durumlar için tanımlanan R ve D katsayıları ile izin verilen en üst BYS dikkate
alınacaktır.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
➢Bodrum çevre perdeleri dışında, Hw / w  2.0 olan boşluksuz perdelerde Tablo
4.1’de verilen R katsayılarına göre hesaplanan iç kuvvetler, [3 / (1 + Hw / w )]
katsayısı ile çarpılarak büyültülecektir. Ancak bu katsayı, 2’den büyük
alınmayacaktır.
➢ Binaların bodrum katlarının çevresinde kullanılan rijit betonarme perdeler,

Tablo 4.1’de yer alan perdeli veya perdeli-çerçeveli sistemlerin bir parçası olarak
gözönüne alınmayacaktır (Bkz. 4.3.5.1).
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
Dayanım Fazlalığı Katsayılarının Uygulanması
➢ Taşıyıcı sistem elemanlarının yüksek veya sınırlı düzeyde sünek davranışına
karşı gelen (eğilme momenti, çekme kuvveti ve benzeri) azaltılmış iç kuvvetlerin
hesabında Dayanım Fazlalığı Katsayısı kullanılmayacaktır (D = 1).
➢ Taşıyıcı sistem elemanlarının sünek olmayan davranışına karşı gelen

(betonarme elemanlarda kesme kuvveti, çelik elemanlarda birleşimlere etkiyen
kuvvetler ve benzeri) azaltılmış iç kuvvetler için Dayanım Fazlalığı Katsayısı
çarpan olarak kullanılacaktır (D > 1).
▪ Ancak, süneklik düzeyi yüksek taşıyıcı sistemlerde D katsayıları ile büyütülen iç kuvvetler,
kapasite tasarımı ilkesi’nin gereği olarak tanımlanmış (izin verilen) kesitlerdeki akma
durumu ile uyumlu iç kuvvetlerden daha büyük alınmayacaktır.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
Deprem Etkilerinin Birleştirilmesi
➢Yatay deprem etkilerinin birleştirilmesi:
➢ Düşey deprem etkilerinin tanımlanması:

➢ DTS=1, DTS=1a, DTS=2 ve DTS=2a olarak sınıflandırılan ve aşağıdaki elemanları içeren binalarda düşey deprem
hesabı, bu elemanların yerel düşey titreşim modları esas alınarak sadece bu elemanlar için 2.3.5’te tanımlanan
düşey elastik ivme spektrumu’na göre 4.8.2’de verilen yöntemle yapılacaktır.
➢ Düşey deprem etkisi E(Z) ’in bu şekilde hesabında tüm taşıyıcı sistemler için R/I = 1 ve D = 1 alınacaktır.
(a) Açıklıklarının yataydaki izdüşümü 20 m veya daha fazla olan kirişleri içeren binalar,
(b) Açıklıklarının yataydaki izdüşümü 5 m veya daha fazla olan konsolları içeren binalar,
(c) Kirişlere oturan kolonları içeren binalar,
(d) Kolonları düşeye göre eğimli olan binalar.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
Deprem Etkilerinin Birleştirilmesi
Bu tanımın dışında kalan binalarda düşey deprem etkisi aşağıdaki denklem ile yaklaşık olarak
hesaplanacaktır. E(Z) , özel bir hesap yapılmaksızın,
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
Deprem Etkisinin Diğer Etkilerle Birleştirilmesi
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
Genel Modelleme Kuralları
➢ Bina taşıyıcı sistemleri daima üç boyutlu olarak
modellenecektir.
➢Sönüm oranı, aksi belirtilmedikçe, %5 alınacaktır. Betonarme Taşıyıcı Sistem Elemanı Etkin Kesit Rijitliği Çarpanı
➢Betonarme kolon ve kirişlerin etkin kesit rijitlikleri Perde – Döşeme (Düzlem İçi) Eksenel Kayma
kullanılacaktır. Perde 0.50 0.50
Bodrum perdesi 0.80 0.50
➢Dikdörtgen betonarme perdeler, kesitteki uzunluğunun Döşeme 0.25 0.25
kalınlığına oranı en az 6 (altı) olarak tanımlanan taşıyıcı Perde – Döşeme (Düzlem Dışı) Eğilme Kesme
sistem elemanlarıdır. Perde 0.25 1.00
➢Enkesit şekli I, T, L, U veya C olan betonarme Bodrum perdesi 0.50 1.00

perdelerde, her bir doğrultuda en az bir perde kolu Döşeme 0.25 1.00
yukarıda verilen koşulu sağlayacaktır. Çubuk eleman Eğilme Kesme
➢Aksi durumda, taşıyıcı sistem elemanı o doğrultuda perde Bağ kirişi 0.15 1.00
olarak sayılmayacaktır. Çerçeve kirişi 0.35 1.00
➢Ancak I, T, L, U veya C kesitli perdelerde perde kolunun Çerçeve kolonu 0.70 1.00
(veya kollarının) yukarıdaki koşulu sağlayan bir bağ kirişli Perde (eşdeğer çubuk) 0.50 0.50
perde’nin perde parçası (veya parçaları) olması
durumunda, 4.5.3.2’de verilen koşul uygulanmayabilir.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
DOĞRUSAL HESAP YÖNTEMİNİN SEÇİLMESİ
Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi
Mod Birleştirme Yöntemi ile Deprem Hesabı
Zaman Tanım Alanında Mod Toplama Yöntemi ile Deprem

Hesabı
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
➢ Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi
Bina Türü İzin Verilen Bina Yükseklik Sınıfı
DTS = 1, 1a, 2, 2a DTS = 3, 3a, 4, 4a
Her bir katta burulma düzensizliği katsayısının BYS ≥ 4 BYS ≥ 5
hbi  2.0 koşulunu sağladığı ve ayrıca B2 türü
düzensizliğinin olmadığı binalar
Diğer tüm binalar BYS ≥ 5 BYS ≥ 6
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi
Taşıyıcı sistemi sadece betonarme çerçevelerden oluşan binalarda Ct = 0.1, çelik çerçevelerden
veya çaprazlı çelik çerçevelerden oluşan binalarda Ct = 0.08 , diğer tüm binalarda Ct = 0.07
alınacaktır.
Binanın hesaplanan hakim doğal titreşim periyodunun deprem hesabında gözönüne alınacak en
büyük değeri, TpA periyodunun 1.4 katından daha fazla olmayacaktır.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
GÖRELİ KAT ÖTELEMELERİNİN SINIRLANDIRILMASI
Gevrek malzemeden yapılmış boşluklu veya boşluksuz dolgu duvarlarının ve
cephe elemanlarının çerçeve elemanlarına, aralarında herhangi bir esnek
derz veya bağlantı olmaksızın, tamamen bitişik olması durumunda:
Gevrek malzemeden yapılmış dolgu duvarları ile çerçeve elemanlarının

aralarında esnek derzler yapılması, cephe elemanlarının dış çerçevelere esnek
bağlantılarla bağlanması veya dolgu duvar elemanının çerçeveden bağımsız
olması durumunda:
 katsayısı, binanın gözönüne
alınan deprem doğrultusundaki
hakim titreşim periyodu için DD-3
deprem yer hareketinin elastik
tasarım spektral ivmesi’nin, DD-2
deprem yer hareketinin elastik
k katsayısı ise betonarme binalarda k= 1 , çelik binalarda k= 0.5 alınacaktır. tasarım spektral ivmesi’ne oranıdır.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
GÖRELİ KAT ÖTELEMELERİNİN SINIRLANDIRILMASI
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
İkinci Mertebe Etkileri
Bu durumda yerel ikinci mertebe etkileri, yürürlükteki betonarme ve çelik yönetmeliklerine göre
eleman tasarımında gözönüne alınabilir.
Ch taşıyıcı sistemin doğrusal olmayan histeretik davranışına bağlı olarak tanımlanan bir katsayıyı
göstermektedir. Betonarme binalarda Ch = 0.5 , çelik ve kompozit kolonlu binalarda ise Ch = 1
alınacaktır.
Yukarıda verilen koşulu sağlamaması durumunda, gözönüne alınan (X) deprem doğrultusu için
tüm iç kuvvetler aşağıda tanımlanan ikinci mertebe büyütme katsayısı ile çarpılarak
arttırılacaktır.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
Deprem Derzleri
Aşağıdaki maddeye göre daha elverişsiz bir sonuç elde edilmedikçe derz boşlukları, her bir kat için komşu blok veya binalarda elde
edilen yerdeğiştirmelerin karelerinin toplamının karekökü ile aşağıda tanımlanan a katsayısının çarpımı sonucunda bulunan
değerden az olmayacaktır.
Mevcut eski bina için hesap yapılmasının mümkün olmaması durumunda eski binanın yerdeğiştirmeleri, yeni bina için aynı
katlarda hesaplanan değerlerden daha küçük alınmayacaktır.
▪ Komşu binaların veya bina bloklarının kat döşemelerinin bütün katlarda aynı seviyede olmaları durumunda a = 0.25 (R / I)
alınacaktır.
▪ Komşu binaların veya bina bloklarının kat döşemelerinin, bazı katlarda olsa bile, farklı seviyelerde olmaları durumunda, tüm bina için a = 0.5 (R
/ I) alınacaktır.
Bırakılacak minimum derz boşluğu, 6 m yüksekliğe kadar en az 30 mm olacak ve bu değere 6 m’den sonraki her 3 m’lik yükseklik
için en az 10 mm eklenecektir.
Ayrık iki bina bloğunun veya bir binanın deprem davranışları bakımından farklı iki bölümünün birbirine köprü ve benzeri bir
eleman ile bağlanması durumunda, söz konusu elemanın bağladığı bloklardan biri üzerindeki hareketli mesnedinin her iki deprem
doğrultusu ve yönündeki yerdeğiştirme kapasitesi, iki bloğun bağlantı elemanı seviyesinde azaltılmış deprem yükleri için
hesaplanan yerdeğiştirmelerinin mutlak değerleri toplamının en az 1.5(R / I) katı olacaktır.
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ
◦Teşekkürler…..
10.11.2018
DR. ÖZGÜR BOZDAĞ

ملخص مهم جدا للكود التركي

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ملخص مهم جدا للكود التركي

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI İZMİR ŞUBESİ

TBDY 2018 2., 3.,4. VE 7. BÖLÜM

DBYBHY- Bölüm 2 Bölüm 2 – Deprem Yer Hareketi

1.1.2 – Bu Yönetmelik hükümleri, deprem etkisi altında yerinde dökme ve önüretimli

1992 – Türkiye Diri Fay Haritası

𝑆𝑎𝑒𝐷 𝑇 = 0.8 𝑆𝐷𝑆 𝑇𝐴𝐷 ≤ 𝑇 ≤ 𝑇𝐵𝐷

◦ Deprem Kayıtlarının Seçimi

◦ Deprem Kayıtlarının Basit Ölçeklendirme Yöntemi ile Ölçeklendirilmesi

◦ Deprem Kayıtlarının Spektral Uyuşum Sağlanacak Şekilde

DD-2 Deprem Yer Hareketi Düzeyinde Kısa Periyot Bina Kullanım

SDS < 0.33 DTS = 4a DTS = 4

0.33  SDS < 0.50 DTS = 3a DTS = 3

0.50  SDS < 0.75 DTS = 2a DTS = 2

0.75  SDS DTS = 1a DTS = 1

Şekildeğiştirmeye Göre Değerlendirme ve Tasarım (ŞGDT) BÖLÜM 5

Deprem Yer H. DTS = 1, 2, 3, 3a, 4, 4a DTS = 1a, 2a

Deprem Yer H. DTS = 1, 2, 3, 3a, 4, 4a DTS = 1a, 2a

Deprem Yer H. DTS = 1, 2, 3, 3a, 4, 4a DTS = 1a , 2a

Deprem Yer H. DTS = 1, 2, 3, 3a, 4, 4a DTS = 1a , 2a

(1) Yalıtım sistemi için uygulanacaktır. (2) Altyapı için uygulanacaktır

A1 ve B2 türü düzensizlikler, 4.6’ya göre deprem hesap

A2 ve A3 türü düzensizliklerin bulunduğu

A2 ve A3 türü düzensizliklerin bulunduğu

[ci = ( Ae )i / ( Ae )i+1  0.80]

Herhangi bir katta etkili kesme alanının tanımı:

Not: 4.9.1.3(b)’de tanımlanan duvarlar için Ak = 0 alınacaktır.

[ki = ((X)i /h i )ort / ((X) i+1/h i+1 ) ort  2.0 veya

Göreli kat ötelemelerinin hesabı,  %5 ek dışmerkezlik etkileri de gözönüne

A1 ve B2 türü düzensizlikler, 4.6’ya göre deprem hesap yönteminin seçiminde

TAŞIYICI SİSTEMİN DÜZENLİ VE SİMETRİK OLARAK DÜZENLENMESİ

◦ Taşıyıcı sistemde olumsuz davranışlara neden olan burulma düzensizliğini

◦ Döşemelerde büyük boşluklardan kaçınılmalıdır. Boşluklardan kaçınılamadığı durumlarda,

Deprem Yer H. DTS = 1,1a(1) , 2, 2a(1) , 3, 3a, 4, 4a DTS = 1a(2) , 2a(2) )

BETONARME BİNALAR A32. Deprem etkilerinin tamamının süneklik düzeyi sınırlı

A33. Deprem etkilerinin moment aktaran süneklik düzeyi sınırlı

HAFİF ÇELİK BİNALAR YIĞMA BİNALAR

▪ Bu tür sistemlerin hesabı iki aşamada yapılacaktır.

0.40 Mo   MDEV  0.75 Mo

➢ Bu koşulun sağlanamaması durumunda, Tablo 4.1’de deprem etkilerinin

Aksi durumda 4.3.4.6’da verilen kural uygulanacaktır.

➢ Binaların bodrum katlarının çevresinde kullanılan rijit betonarme perdeler,

➢ Taşıyıcı sistem elemanlarının sünek olmayan davranışına karşı gelen

➢ Düşey deprem etkilerinin tanımlanması:

➢Enkesit şekli I, T, L, U veya C olan betonarme Bodrum perdesi 0.50 1.00

Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi

Mod Birleştirme Yöntemi ile Deprem Hesabı

Zaman Tanım Alanında Mod Toplama Yöntemi ile Deprem

Gevrek malzemeden yapılmış dolgu duvarları ile çerçeve elemanlarının

You might also like