ZORUNLU VE İSTEĞE BAĞLI EĞİTİM ARASINDA BİR

KARŞILAŞTIRMA - İRO ÖRNEĞİ

Sedat BORNOVALI

İstanbul Rehberler Odası

İstanbul, Türkiye, sedatbornovali@gmail.com

ÖZET

Turizmde yaşanan gelişme nedeniyle turist rehberliği mesleğinde de rehberlerin tüketicinin

talepleri ve turizmin çeşitliliği doğrultusunda uzmanlık alanlarına yönelmeleri gündeme
gelmiştir. Turist Rehberliği mesleğinde Zorunlu Hizmet içi Eğitim ve İsteğe Bağlı
Uzmanlaşma Eğitimi çalışmaları yapılmaktadır.

Bu yazıda İstanbul Rehberler Odası örneğinde zorunlu hizmet içi eğitimin ve seçmeli
eğitimin nitelikleri, rehberlerin bu eğitimden yararlanma düzeyleri, yaklaşımları ve
eğitimde başarı durumu ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Turist Rehberliği Eğitimi, Rehberlikte Uzmanlaşma, Zorunlu Eğitim,

İsteğe Bağlı Eğitim

I. GİRİŞ

Küreselleşmenin sonucu olarak günümüzde turizm hareketlerinde bilginin ve bununla ilgili

teknolojilerin önemi artmış, internet kullanımı ve bilgi paylaşımı turist profiline de
yansıyarak bilgilenmiş ve beklentisi yüksek turizm tüketicileri ile paralel artan talepleri
ortaya çıkmıştır. Turizmdeki gelişmeyle toplumlar arası kültür ve bilgi paylaşımı ile
birlikte küreselleşme de hız kazanmış, turizm sektörünün avantaj ve sorunları artık
bölgesel olmaktan çıkıp küresel bir nitelik kazanmıştır.

Turizm sektöründeki gelişmelere paralel olarak turizmde çeşitliliğe destek olmak, hizmet
kalitesini yükseltmek ve hizmetlerinde arzı çeşitlendirmek turizm sektörünün en önemli
unsurlarından turist rehberlerinin de görevleri arasındadır.

Turist rehberliği, birçok önemli niteliğin yanı sıra yoğun bir bilgi birikimini de
gerektirmektedir. Tur sırasında tur operatörü veya seyahat acentesi adına tek yetkili ve
sorumlu kişi olan rehber, herhangi bir sorun karşısında en seri biçimde en doğru çözümü
üretebilmek, grubunun beklentilerini koşullar ölçüsünde yerine getirmek, onları mutlu
etmek zorundadır. Ayrıca, bilgileri grubun diline basitçe çevirmekten öte, bir kültürü
yorumlamaktadır. Kültürü yorumlamak yalnızca ülkenin geçmişini iyi bilmekle değil
bugünkü dinamikleri izlemek, alışkanlık ve eğilimlerdeki değişimi gözlemek, hatta yakın
gelecek hakkında fikir sahibi olmakla ilişkilidir. Turist rehberleri turistlerin
önyargılarından kurtulmalarında, seyahat ettikleri ülkelerden olumlu izlenimle
ayrılmalarında da en önemli rolü oynamaktadır. Bu nedenle rehberler, bir yandan eşlik
ettikleri birey ya da grupların programlı veya programsız seyahatlerini yönetecek
becerilere sahip olmalı, diğer yanda da teknolojinin de yardımıyla hep daha fazla
bilgilenebilen ziyaretçilere daha yeni hatta sıra dışı bilgileri de aktarabilecek birikime
sahip olmalıdırlar.

Bu gereklilik Rehberlik mesleğinden sorumlu Bakanlık olan Kültür ve Turizm Bakanlığı

tarafından da yakından takip edilmiş, 1986 yılında bir rehber için asgari yeterli eğitim
olarak belirlenen [1] lise mezuniyeti ve 240 saatlik mesleki kurs, 2005 yılında yapılan
mevzuat değişikliğiyle ön lisans düzeyinde eğitim ve asgari 560* saatlik kursa kadar
taşınmıştır [2]. Gelişen ihtiyaca paralel olarak üniversitelerde lisans düzeyinde eğitim
veren Profesyonel Turist Rehberliği bölümleri de açılmıştır.

Profesyonel turist rehberliği, 22 Haziran 2012 tarihinde yayımlanan 6326 Sayılı Turist
Rehberliği Meslek Kanunu ile yasa ile tanımlanmış bir meslek konumuna gelmiştir [3].
Bunun öncesinde ise rehberlikle ilgili tüm düzenlemeler Kültür ve Turizm Bakanlığı
tarafından "Profesyonel Turist Rehberliği Yönetmeliği" ile gerçekleştiriliyordu.

Söz konusu yönetmelikte 2000 yılında yapılan bir değişiklikle turist rehberlerinin
çalışabilmek için her yıl Bakanlıktan almak zorunda oldukları vize için bir önceki yıl
düzenlenen en az üç hizmet içi seminere katılmış olduklarını belgeleme zorunluluğu
getirilmiştir. Yönetmelikte bu seminerlerin süresi konusunda bir ayrıntıya yer verilmediği
gözlenmektedir.

Yönetmeliğin bu maddesi uyarınca 2001 yılından başlayarak 2012 yılına kadar Kültür ve
Turizm Bakanlığının gözetim ve denetimi altında rehber odaları tarafından yıllık hizmet içi
seminerler gerçekleştirildi. Yasada ise, meslek mensuplarının baskın eğilimini
gözlemleyen rehber meslek kuruluşlarının talepleri doğrultusunda hizmet içi seminer
zorunluluğuna yer verilmemiştir.

Geçtiğimiz yıllar içinde bu zorunlu hizmet içi seminerler yanı sıra meslek kuruluşları,
özellikle İstanbul Rehberler Odası, kendi üyesi ve diğer meslek kuruluşlarına üye
meslektaşları için rehberlikte uzmanlaşma eğitimleri düzenlediler. Bu bildiride mesleki
eğitimde, İstanbul Rehberler Odası örneğinde, zorunlu eğitimlerdeki başarı ve isteğe bağlı
uzmanlık eğitimlerindeki talep, motivasyon, başarı karşılaştırmaları ele alınacaktır.

II. ZORUNLU EĞİTİMLER

İstanbul Rehberler Odası 2001-2012 yılları arasında Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın

gözetim ve denetimi altında Bakanlık’ça belirlenen 8** seminer konusunda Kasım ve
Aralık aylarında (bu takvim Bakanlık tarafından zorunlu kılınmıştı) rehberler için uygun

*
Metin hazırlandığı sırada yayınlanma aşamasında bulunan yeni yönetmelik Bakanlık ile turizm
sektöründeki diğer paydaşların üzerinde uzlaştığı 700 saatlik yeni bir alt sınır öngörmektedir.
**
Öncelikle 10- 15 civarındaki konunun arasından üç tanesinin seçilmesi gerekirken 2006 yılından itibaren
seçenekler 8’e indirilmiştir.

2
olabilecek tarihlerde 3'lü seminer grupları halinde hizmet içi eğitim programları
gerçekleştirdi.
Öncelikle tam güne kadar uzayabilen ayrıntılı seminerlere de yer verilirken, Meslek
mensupları zorunlu seminerleri “aradan çıkartma” amacıyla katıldıkları, bir tür “ayak bağı”
olarak görmeleri nedeniyle tüm yükümlülüklerini aynı gün yerine getirme ihtiyacı
duyduklarını farklı ortamlarda beyan ettiği için eğitimleri düzenleyen diğer Meslek
Örgütleri’nde olduğu gibi IRO’da da 2003 yılından itibaren genel eğilim Rehberlerin aynı
günde üç seminere birden katılabilmesini sağlayıcı bir düzenlemeyi hayata geçirmek oldu.
Örneğin 2004 yılında düzenlenen “Doğu Anadolu Ortaçağ Mimarisi” seminerine sadece 24
kişi katılırken, üçlü gruplara katılım 550 kişiyi bulan rakamlarla gerçekleşebilmiştir.
Sözü edilen sekiz seminer konusundan bir tanesi Bakanlıkça zorunlu seminer olarak ilan
ediliyordu. Diğer iki seminer konusu ise kalan yedi önerinin arasında rehberin tercihine
bırakılıyordu. Rehberler üç konuda seminer tercihini belirleyerek bu seminerlere katılıyor,
böylece bir sonraki yıl vize yaptırma hakkını kazanıyorlardı. Diğer bir deyişle, bu hakkı
kaybetmemeyi başarıyorlardı.
Dolayısıyla günlük üçlü gruplar arasına mutlaka “seçilmesi zorunlu” konu da
yerleştiriliyordu.

120 kadar Meslek mensubuyla yapılan bire bir görüşmelerden elde edilen ve elektronik
posta yoluyla IRO’ya ulaşan bulgulara göre söz konusu seminerlerin olumlu ve olumsuz
yanları şu şekilde aktarılabilir:

Olumlu yanlar:

- Turizm, özellikle Türkiye gibi geniş ve zengin bir ülkede sürekli gelişen bir
olgudur. Meslek mensupları, kuşkusuz, gelişmeleri ellerinden geldiğince
izlemektedir. Ancak meslek kuruluşlarının bu gelişmeleri izlemesi ve mesleki
faaliyette kullanılacak şekilde, sentezi yapılmış halde aktarması Turist Rehberlerine
yararlı olmaktadır.
- Hizmet içi eğitim tüm meslekler için mutlaka fayda sağlar.
- Özellikle mesleği çok yoğun icra etmeyen veya belirli bir dönem için icra
etmemekte olan Rehberler bu eğitimler sayesinde kısa süre için de olsa mesleğin
havasına girmekte, kendilerini geliştirmek, bilgilerini güncel tutmak konusunda
motive olmaktadır.
- Kendi imkanlarıyla bazı konuları gündeme almayacakken birçok rehber arzdan
kaynaklanan bir talebi yaratmakta, ilgi çekici bir başlık gördükleri için meraktan o
eğitime kaydolmakta ve bilgi dağarcıklarını genişletmektedir.
- Bazı rehberler aslen hiç o konularda eğitime ihtiyaç duymadıklarını düşünmekte
ancak takvimlerine uyduğu için seçtikleri konularda, alışık olmadıkları
yaklaşımlarla sunum yapan eğitmenler sayesinde yeni bakış açıları geliştirmektedir.
- Bir grup rehber özellikle piyasada uzun süredir bir araya gelmedikleri
meslektaşlarıyla karşılaşma fırsatı bulmaktadır.

Olumsuz yanlar:

- Tüm rehberlere aynı konularda eğitim seçeneklerinin sunulması çeşitlenmekte ve

gelişmekte olan turizm piyasasının ihtiyacını karşılamayı amaç edinmesi beklenen
eğitimlerin kendilerinin gelişememesine yol açmaktadır. Yukarıda belirtildiği gibi
bu konular ancak sekiz tane olabilmektedir. Tüm piyasalarda çalışan rehberler
bunlar arasında seçime zorlanmaktadır. Oysa çeşitli kıta ve kültürlerden ülkemize

3
 gelen turistler ve bunun yanında iç turizm çok daha fazla sayıda ve dinamik bir
içeriğe ihtiyaç duymaktadır.
- Yine gelişmekte olan ve artık eski on yılların aksine tüm takvim yılına yayılan
turizm, sadece Kasım ve Aralık yapılmasına olanak verilen ve katılımı zorunlu olan
bu seminerlerin, bazı pazarlarda çalışan Rehberlerin önemli sayılabilecek iş
kaybına yol açmaktadır.
- İş kaybı riski nedeniyle az zamana sıkıştırılmaktan başka çaresi olmayan
seminerler, aynı günde üç ayrı konuyu kapsamlı ve yüzeysellikten uzak şekilde
işlemekte zorlanmaktadır.
- Konuların tek merkezden belirlenmesinin sonucu olarak Türkiye’nin farklı
yerlerindeki meslek kuruluşlarına üye olan ve her ne kadar hemen hepsi ülkesel
rehber olsalar da belirli bölgelerde faaliyetlerini yoğunlaştıran rehberler zorunlu
eğitim sürecinde, özellikle ilgi ve ihtiyaç gösterdikleri bölge ve konulara yönelik
içeriğin kendilerine sunulmadığını görebilmektedir.
- Doktorluk gibi insan hayatıyla doğrudan ilişkili bir meslekte bile mevcut olmayan
güncel bilgi edinmeme durumunda mesleği icra edememe, iki yıl üst üste bu
durumda kalma durumunda meslekten çıkarılma gibi ağır yaptırımlarla birlikte
gelen “zorunluluk” kavramı çok negatif bir motivasyon yaratmaktadır.
- Merkezi olarak Aralık ayı sonunda duyurulan (doğal olarak bunun da öncesinde
konu önerileri alınan, değerlendirme ve karar süreci tamamlan) zorunlu seminerler,
sonraki Kasım ve Aralık aylarında yapılacağından karar ile uygulama arasında bir
yıla yakın bir süre geçmekte, bazı kararlar güncelliğini yitirmekte veya bazı çok
güncel konular tümüyle bu mekanizmanın dışında kalabilmektedir.

Zorunlu hizmet içi seminer günlerinden sadece bir tanesini rastgele seçerek örnek olarak
incelemek [4] bile yukarıdaki gözlemlerin teyit edilmesini sağlayacaktır:

“08 ARALIK 2009 SALI

08.45 - 10.15 İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti
10.30 - 12.00 Türkiye'nin Turistik İmajı ve Tanıtım Rolü
12.00 - 13.30 Anadolu Medeniyetleri Müzesi
14.30 - 15.15 Eko Turizm
15.30 - 17.00 İstanbul'da Son Tarihi Bulgular/Marmaray ve Metro Kazıları
17.30 - 19.00 Somut Olmayan Kültürel Miras Işığında; Kültürel Zenginliğe Yeni
Bir Bakış”

Bu incelemede Eko Turizm gibi meraklısı sürekli artmakta olan ve Rehberlik belgesi
almak için yapılan eğitimde ders saati ayrılmayan bir başlığa 45 dakika sure ayrıldığı
gözlemlenmektedir. Yine aynı kaynakta yapılacak bir inceleme aynı gün başka bir ilde
yapılan eğitimde Türkiye – AB ilişkileri bağlamında Kıbrıs sorunu ve Ortadoğu
politikalarına eğilmek için ayrılan sürenin 45 dakika olduğunu gözler önüne sermektedir:

Kuşkusuz başarılı bir eğitimin tek kriteri, bu eğitime ayrılan süre değildir. Ancak katılımı
zorunlu tutarak, çok kapsamlı konularda eğitim vaadiyle maddi karşılık alarak ve
muhtemelen bir fırsat maliyeti de yaratarak icra edilen bir etkinlikte başlık / süre ilişkisinin
ikna ve tatmin edici olmaktan uzak olduğu kesinlikle belirgindir.

4
Bunlara paralel olarak, sürekli olumlu ya da olumsuz şekilde gündemde kalan zorunlu
eğitim seminerleri, Profesyonel Turist Rehberlerinin eğitim konusunda sürekli fikir
jimnastiği yapmasını, görüş bildirmesini ve daha iyiyi birlikte gerçekleştirmeye yönelik
baskı yapması gibi süreçleri beraberinde getirdi.

Bu sürecin yarattığı talebi karşılamak için de zorunlu eğitimlerin eksik bulunduğu noktaları
tamamlayacak zorunlu olmayan eğitimlerin hızla hayata geçirilmesi gereği doğdu.

III. İSTEĞE BAĞLI EĞİTİM - UZMANLAŞMA PROGRAMLARI

İstanbul Rehberler Odası turizmdeki gelişmeleri, yeni eğilimleri, müşteri profilindeki

farklılıkları ve müşteri taleplerini göz önüne alarak 2002 yılından başlayarak yoğun bir
biçimde rehberlikte bilgi tamamlama ve uzmanlık programları düzenlemeye başladı. Bu
programlar için geleneksel turizm faaliyetinin yoğunluğunun azaldığı dönemler tercih
edilerek en kapsamlı etkinlikler yılbaşından Nisan ayına kadar geçen döneme yayıldı.
Uzmanlık programları yanı sıra bağımsız konferanslar, sunumlar, tanıtım gezileri,
uygulama gezileri gerçekleştirildi.

Rehberlerin isteğine bağlı, bazıları tamamen ücretsiz, bazıları meslek kuruluşunun katkısı
ile maliyetinin bir kısmı için ücretli olan bu etkinlikler ile ilgili duyurular yapılmasının
ardından çok kısa bir sürede ilan edilen kontenjan doldu, yedek listeler oluşturuldu,
mümkün olduğunda bu etkinlikler yenilendi.

Rehberlerin bu eğitimlere istekle geldiği, bilgi dağarcıklarını geliştirdikleri, meslektaşları,

konunun uzmanları ile bilgi alışverişinde bulundukları ve memnun ayrıldıkları hem çıkış
görüşmelerinde hem de sonradan yapılan geri bildirimlerde gözlemlendi. Uzmanlaşma
programları sertifika dağıtım toplantılarının Rehberlerin keyif ve gururla katıldığı
toplantılar haline geldiği gözlemlendi. Hoşnutsuzlukların sadece kontenjanda yer
bulamama hususunda yoğunlaştığı gözlemlendi.

Örnek olarak, İstanbul Rehberler Odası tarafından 2010-2012 yıllarında gerçekleştirilen

etkinlikler ele alınacak olursa;
“Çatalhöyük, Çanakkale Savaşları (ANZAC), Çocuk ve Müze, Taksonomi (Bitki
Sistematiği), Türkiye'de Musevi Mirası, Çanakkale-Gelibolu Tarihi Yarımadası,
Dolmabahçe Sarayı, Genel Mısır Tarihi, I. GAP Bölgesi, İstanbul Kültür Sanat Rehberliği,
Gastronomi ve Şarap, Kuş Gözlemciliğine Giriş, Antik ve Geç Antik Çağlarda İstanbul,
Yurtdışı Turları: Mısır, İtalya, İspanya, Fransa, İskandinav Ülkeleri, Dubai-İsviçre, Güney
Afrika, Avustralya-Yeni Zelanda, Baltık Ülkeleri ve Ukrayna, Belarus ve Moldovya, Gemi
Turlarıyla Yurtdışı Rehberliği, Evliya Çelebi'nin İstanbul'u...” şeklinde uzayan ve tümü
turizmle ilintili olmakla beraber çok çeşitli dallara uzanan bir yelpaze ile
karşılaşılmaktadır.

Bu eğitimlerden yoğun ilgi gören İstanbul Kültür Sanat Rehberliği 7 kez, Musevi Mirası 3
kez, Çocuk ve Müze 2 kez, Çanakkale 2 kez, Mısır 3 kez tekrarlanmıştır.

Her üyenin bir gün katıldığı toplamda 3 seminer içeren zorunlu eğitimlerle üyelere 2.500
gün/birim zorunlu eğitim verilirken ve bu eğitimler yukarıda sözü edilen olumsuz yanları
da içinde barındırırken zorunlu olmayan eğitimlerde üye başına katılım gün/birim sayısı
sertifikalı programlarda sadece sertifikaya hak kazanabilenleri hesaba katarak bile bunun

5
iki katına yakındır [5]. Bu rakamların incelenmesiyle zorunluluk olmaksızın eğitim
talebinin ortaya çıktığı net olarak ortaya çıkmaktadır.

Ayrıca, uzmanlık programlarına katılan Rehberlerin önemli bir kısmı bitirme sınavlarına
girmemekte, sertifikalarını almamaktadır. Buradan yapılabilecek çıkarım, Rehberlerin
sadece eğitim ve kendini geliştirme arzusuyla bu programlara katıldığı, katılımlarına
özgeçmişlerinde yer verebilmek gibi muhtemel amaçların ikinci planda olduğudur.

Tam olmaktan uzak, ancak sunulan içeriğin çeşitliliğini yansıtmak açısından fikir
verebilecek bir eğitim etkinlikleri listesi Ek I’de incelenebilir. Bu liste son üç takvim
yılının zorunlu olmayan eğitim etkinliklerinden bir seçki içermektedir.

En fazla ilgi gören etkinliklerden bir tanesi olan İstanbul Kültür Sanat Rehberliği
Uzmanlaşma Programı hakkında, çok yönlü inceleme içeren bir makale hazırlanmaktadır.
Yine de geniş kapsamı ve gördüğü ilgi nedeniyle bu bildiride de özel bir başlık altında
aktarılmasında yarar görülmüştür.

IV. İSTANBUL KÜLTÜR SANAT REHBERLİĞİ UZMANLAŞMA EĞİTİMİ

İlk "İstanbul Kültür Sanat Rehberliği Rehberlikte Uzmanlaşma Programı" 2007 yılında
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından düzenlenmiştir. Bakanlığın düzenlediği eğitim
programına toplam 82 rehber katılmıştır. Bu programın tarih, içerik, yöntem vs belirleme
aşamalarında Turist Rehberlerinin katkısı bulunmamıştır.

Yoğun ilgi gören bu programın yinelenmesi konusunda İstanbul Rehberler Odası’na gelen
talepler üzerine 2008 yılından bu yana İstanbul Rehberler Odası, Kültür ve Turizm
Bakanlığı'nın gözetim ve denetimi altında, İstanbul Ticaret Odası'ndan konferans salonu ve
maddi destek alarak bu programı 7 kez tekrarladı. 2008'de bir kez, 2009, 2010, 2012
yıllarında ikişer kez olmak üzere, toplam 328 rehbere eğitim verildi.

İstanbul Rehberler Odası tarafından düzenlenen ve program başına ortalama 30 günlük bir
süreye yayılan bu eğitimlerde Rehberler tarafından zorunlu eğitimler hakkında iletilen tüm
olumlu ve olumsuz görüşler dikkate alınmıştır.

Uzun süreli ve ücretli olan bu program her zaman Rehberler tarafından ilgi görmüş,
takvim, içerik, yaklaşım ve geri bildirime saygı çerçevesinde gerçekleştirilen bu programın
söz konusu beş yıl içerisinde talep toplayamadığı hiçbir dönem olmamıştır. Programın
2012 yılı ders içeriği Ek II’de incelenebilir.

Ders içeriği yıllar geçtikçe eğitmenlerin müsait olmaması nedeniyle yeni eğitmenlere
başvurulması ya da önceki programlarda müsait olmayanların yenilerinde hizmet
verebilmesi, Rehberlerden gelen yeni taleplerin karşılanabilmesi, turist profilindeki
değişme nedeniyle ziyaretçilerin yarattığı talebin karşılanabilmesi, güncel gelişmelerin
takip edilebilmesi, yeni ziyaret yerlerinin hizmete açılması (örneğin tamamlanan
restorasyonlar sonucu) değişebilmiş, içerik çeşitlenebilmiştir.

Tüm bunların sonucu olarak programa önceden katılmış olan Rehberlerin hem bilgilerini
tazeleyebilmek hem de yeni içeriğe erişebilmek amacıyla programa yeniden talep
gösterdikleri de gözlemlenmiştir.

6
Bu programın bazı dersleri ve ders grupları, söz konusu programa katılmamış ya da yedek
listede kaldığı için katılamamış Rehberlerin talepleri değerlendirilerek Ek I’de
görülebileceği şekilde bağımsız kısa eğitim etkinliği olarak da yinelenmiştir.

Yapılan karşılaştırmanın içerik açısından da tam olarak algılanabilmesine katkıda

bulunmak için Zorunlu Eğitim konularının ve IRO eğitimleri kapsamında dersleri veren
eğitmenlerin listesi de Ek III olarak sunulmuştur.

IV. SONUÇ

Profesyonel Turist Rehberliği sertifikalandırma eğitimi, artan ders saatleri ve bu eğitime

ulaşabilmek için gerekli şartların yükselmesiyle mesleğe daha ilk başlangıç aşamasında
bile önceki yıllara nazaran daha iyi eğitilmiş kişilerin hizmet vermesini garanti altına
almaktadır.

Bu düzeylerin daha da yukarı çekilmesi amacını güderek yürürlüğe konulmuş olan meslek
içi zorunluluğu bir yandan çeşitli olumsuzluklar nedeniyle yararlarına paralel
hoşnutsuzlukları beraberinde getirmiştir. Diğer yandan da yarattığı gündem ve arayışlar
sayesinde zorunlu olmayan eğitim arzı artmış, zorunlu olanın da çok üzerine çıkmıştır.
Esnek karar mekanizması ve ihtiyaç sahiplerinin doğrudan içerik, süre tarih vb belirleme
olanaklarının bulunması zorunlu olmayan eğitimi Rehberlerin katılıma çok önem verdiği
faaliyetlerden biri haline getirmiştir.

11 yıllık bu süreç içerisindeki gelişmeler Yasa Koyucu tarafından da dikkate alınarak 22

Haziran 2012 tarihinde yayımlanan 6326 Sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu’nda
zorunlu hizmet içi eğitime yer verilmemiş, tüm hizmet içi eğitim faaliyetleri Turist
Rehberleri Birliği’ne devredilmiştir.

7
Ek I: İstanbul Rehberler Odası İsteğe Bağlı Eğitimleri

Panorama 1453 Gezisi ve Yerebatan'da Kokteyl

Hiçler Ülkesi: Sudan Dialı Sunum
Kayıp Kıta Madagaskar Dialı Sunum
Stresi Doğal Bir Şekilde Azaltma Yöntemi Tanıtım Semineri
Klasik Yunanca ve Karamanlıca Okuma Eğitimi
İRO Üyeleriyle Bilgilendirme Toplantısı
Türk Nümizmatiği Konferansı
Mardin ve Çevresi Mesleki Eğitim Programı
Dolphinarium Gezisi
EMITT Fuarında Gönüllü Görev Alabilecekler
Çarşılar, Hanlar, Ticari Binalar
Santral İstanbul ve Enerji Müzesi Gezisi
Osmanlı Dönemi Eğitim Yapıları Medreseler
Mimar Sinan ve İstanbul’daki Eserleri
21 Şubat Dünya Rehberler Günü
Pera Müzesi ve Picasso Sergisi
Yurtdışı Turlar Ortak Ders
Sanat ve Mimarlik Tarihi Açısından Ayasofya
Arkeoloji Müzeleri Eğitimi
Kapadokya’nın Dünü ve Bugünü Son yüzyıllık fotoğraflar ve haritalar eşliğinde
Kapadokya’nın gelişimi
Üç bin Yıllık Gizem: Tutankhamon
Pisidya (Göller Bölgesi), Eğirdir, Aksu Zindan Mağarası ve dağlık arazideki Adada
Antik Kenti
Santralistanbul ve Enerji Müzesi Gezisi
Rahmi M. Koç Sanayi Müzesi
Topkapı Sarayı Müzesi Eğitimi
500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi
Efes ve Yamaçevler
İstanbul Modern Tanıtım Etkinliği
Anzak Günü Bilgilendirme Toplantısı
Kanyon Alışveriş Merkezi Tanıtımı
Beymen Mağaza Gezisi
Sabancı Müzesi Efsane İstanbul Sergi Gezisi
Body Worlds-Yaşam Döngüsü Sergisi
Allianoi Mitingi-BERGAMA
Santralistanbul "İstanbul 1910-2010" sergisi gezisi
Allianoi Etkinlik ve Sergisi-İSTANBUL
Türk Üzümleri Tanıtımı-Sensus
Fas dialı sunum
Suriye - Lübnan Fotoğraf sunumu
Doğançay Müzesi Rehberlere Özel Tanıtımı
Musevi Mirası Eğitim Programı
Sultanahmet Camii ve Külliyesi
Devlet Yönetim Merkezi Olarak Topkapı, Dolmabahçe Sarayları

8
İstanbul Boğazı'nın ve Haliç’in Coğrafyası (Oluşum, derinlikler, tuzluluk, akıntılar -üst
akıntı, alt akıntı, şaşırtıcı akıntılar)
Hocapaşa Kültür Merkezi Turkish Night
Yeni Bulgular - Gelişmeler Işığında Ayasofya
Rehberler için Yunanca Harf Tanıma
Türkiye’de Bizans Mimari Coğrafyası
Mısır'daki Karialıların İzinde
Tarihöncesinden Bizans Dönemi Sonuna Kadar İstanbul
Fetih Öncesi İstanbul Eğitim Gezisi
Anadolu’nun Tarihi Coğrafyasına Giriş
Anadolu ve İstanbul turlarında karşılaşılan kuşlar. (İstanbul, Truva, Bergama, Efes,
Pamukkale, Antalya, Kapadokya)
Troia: Mitolojiden Arkeolojiye Bir Kentin Macerası (Konferans, ardından Troia
Katının gezilmesi)
Rehberler için Osmanlıca Harf Tanıma ve Okuma
İstanbul’da Rum Ortodoks Kiliseleri
Türkiye’de Doğal Bitki Örtüsü
Üçbinyıllık Gizem: Tutankhamon
İstanbul ve Trakya'nın İlk Yerleşimleri
Az Bilinen Kapadokya
Anadolu İon Uygarlığı
Süleymaniye Camii 2007-2010 Restorasyonu
Anadolu'nun Bitkisel Yapısı ve Ekoturizm
Türk Boğazları
Darıca Faruk Yalçın Hayvanlar Alemi ve Botanik Bahçesi Gezisi
Likya Yolu İzlenimleri
Türkiye’de Yer Değiştiren Şehirler I
Efes Sergi Açılışı ve Sezona Merhaba Kokteyli
Saray Koleksiyonları Müzesi Gezisi
Evliya Çelebi'nin İstanbul'u
Kariye Müzesi Konferansı ve Gezisi
Osmanlı İmparatorluğu İdari, Mali ve Askeri Müesseseleri I
İstanbul Arkeoloji Müzeleri Tanıtım Gezisi
Efes Pilsen-Mersin Maçı
Efes’te Son Buluntular ve Yamaçevleri
Adab-Rakı
Yeni Cami Hünkar Kasrı Eğitim Gezisi
Dolmabahçe Sarayı örneğinde 19. yy Osmanlı Saraylarının inşa süreçleri, teşkilat ve
yaşam
Mimar Sinan'ı Anma Etkinliği
ANZAC Günü Bilgilendirme Toplantısı
Hürrem Hamamı Tanıtımı-Kokteyl
Süleymaniye Camii Restorasyonu II. Sunum
Sapphire AVM ve Seyir Terası Gezisi
Almanca Rehberler Toplantısı
Kanyon AVM Rehberlere Özel Etkinlik
Kültürlerarası İletişim Semineri

9
Karadeniz’deki Yeni Araştırmalar Işığında İki Manastır: Sümela ve Eleuosa
Borusan Borusan Contemporary Müzesi (Perili Köşk)
İkonografi
Türkiye’de Yüzey Şekillerinin Ana Çizgileri
SALT Galata Rehberlere özel Tanıtım Etkinliği
Osmanlı Saray Mücevheri
DATU Tanıtım Gezisi
Denizcilik ve Osmanlı’da Denizcilik
Musevi Mirası
Eyüb Sultan Konferansı
Kumaş, Halı, Tekstil Tarihimiz Eğitim Dizisi I - Osmanlı İpeği
İstanbul Rum Kiliseleri, Erken ve Geç Dönem Bizans Kilise Mimarisi ve Farklılıkları,
İkona ve Teolojideki Yeri, İstanbul’daki Ziyaretgahlar
Divriği Günleri I - Divriği'de Mengücekoğulları Mimarisi ve Gelenekleri
Kumaş, Halı, Tekstil Tarihimiz Eğitim Dizisi II - Padişah Çadırları
Kumaş, Halı, Tekstil Tarihimiz Eğitim Dizisi III - Türk Halıları ve Avrupa
Harbiye Askeri Müze Eğitim Gezisi
Divan Edebiyatı (İstanbul Galata Mevlevihanesi) Müzesi Eğitim Gezisi
Divriği Günleri II - Fırat Dirseği Çevresinin (Divriği Yöresi) Coğrafi Özellikleri
TÜRVAK Sinema-Tiyatro Müzesi Tanıtımı
Divriği Günleri III - Divriği’den Fransa’ya Yol
Rehberlere Özel Jurassic Land ve Turkuazoo Gezisi
Türkiye'de Cumhuriyet Dönemi Şehirleri
Anadolu'da Keltler ve Galatlar
Adalar Eğitim Gezisi
Türkiye’de 19. Yüzyılda Kurulan Şehirler (Zonguldak, Ordu, Mersin ve Adapazarı)
İstanbul Fotoğraf Müzesi Eğitim Gezisi ve Kokteyl
Yurtdışı turlar: Baltık Ülkeleri ve Ukrayna, Belarus ve Moldovya
Eyüp Eğitim Gezisi
Gemi Turlarıyla Yurtdışı Rehberliği
Ölümünün 424. Senesinde Mimar Sinan ve Süleymaniye

10
Ek II: İstanbul Kültür Sanat Rehberliği Rehberlikte Uzmanlaşma Programı dersleri
ve eğitmenleri.

1. İstanbul Kronolojisi ve Tarihçesi (Hayri Fehmi Yılmaz, Sanat Tarihçisi)

2. Kent Rehberliğinde Olası Mesleki Sorunlar ve Çözüm Önerileri (Şerif Yenen,
TUREB-İRO Başkanı)
3. İstanbul Yemek Kültürü ve Saray Mutfağı (Serdar Arnas, rehber)
4. Osmanlı Döneminde İstanbul'da Ticaret Hayatı (Çarşılar, Hanlar Atelyeler-
Konferans) (Dr. Deniz Esemenli)
5. Topkapı Sarayı Müzesi ve Harem Bölümü (Dr. Deniz Esemenli)
6. Mimar Sinan ve İstanbul'daki Eserleri (Dr. Deniz Esemenli)
7. Tarih Boyunca İstanbul'da Günlük Yaşam (Bizans ve Osmanlı Dönemi) (Ekrem
Işın, İstanbul Araştırmaları Merkezi)
8. Mevlevilik ve Mevlevihaneler (Ekrem Işın, İstanbul Araştırmaları Merkezi)
9. Batılılaşma Dönemi İstanbul Mimarisi (Prof. Dr. Üzlifat Özgümüş)
10. İstanbul ve Su (Suyolları) (Celal Kolay, İTÜ)
11. İstanbul ve Su - Sarnıçlar (Yerebatan, Binbirdirek), Hamamlar, Çeşmeler (Hayri
Fehmi Yılmaz, Sanat Tarihçisi)
12. İstanbul Adaları (Hayri Fehmi Yılmaz, Sanat Tarihçisi)
13. Kültür, Sanat ve Turizm Açısından İstanbul’un Yeni Konumu (Prof. Dr. Ahmet
Emre Bilgili, İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürü)
14. Geçmişten Günümüze İstanbul'da Ticaret Hayatı (İstanbul Ticaret Odası)
15. Galata-Karaköy (Uygulama Gezisi) (İnci Türkoğlu, sanat tarihçisi, rehber)
16. Boğaz ve Yalılar (Uygulama Gezisi) (Prof. Dr. Murat Belge)
17. Mimar Sinan ve İstanbul'daki Eserleri (Uygulama Gezisi) (Dr. Deniz Esemenli)
18. İstanbul ve Müzik (Bizans ve Osmanlı Dönemi, Geçmişten Günümüze İstanbul'da
Müzik Yapan Yabancılar) (Prof. Dr. Ruhi Ayangil, YTÜ)
19. Türk Süsleme Sanatlarında Ortak Dil (Yrd. Doç. Dr. Fulya Eruz, İ.Ü.)
20. Rehberlik Mesleğine İlişkin Sağlık Sorunları ve İpuçları (Dr. İlker Yücesir)
21. Osmanlı Mücevheri (Prof. Dr. Gül İrepoğlu)
22. Kariye (Dr. Sedat Bornovalı, sanat tarihçisi, rehber)
23. Kariye (Uygulama Gezisi) (Dr. Sedat Bornovalı, sanat tarihçisi, rehber)
24. İkonografi (Dr. Sedat Bornovalı, sanat tarihçisi, rehber)
25. Üç Din Açısından İstanbul'da İnanç Turizmi Yerleri (Dr. Sedat Bornovalı, rehber,
sanat tarihçisi)
26. Eskiçağda İstanbul (Prof. Dr. Oğuz Tekin)
27. Ayasofya Müzesi (Bizans Dönemi) (Hayri Fehmi Yılmaz, Sanat Tarihçisi, M.A.)
28. Ayasofya Müzesi (Osmanlı-Türk Dönemi) (Uygulama Gezisi) (Hayri Fehmi
Yılmaz, Sanat Tarihçisi)
29. Topkapı Sarayı Müzesi (Uygulama Gezisi) (Dr. Deniz Esemenli)
30. Fetih Öncesi İstanbul (Yürüyüş Turu) (Dr. Ferudun Özgümüş)
31. Resim ve Mimarlıkta Oryantalizm (Prof. Dr. Afife Batur)
32. Art Nouevau: 20. Yüzyıl Başlarken İstanbul Mimarisi (Prof. Dr. Afife Batur)
33. İstanbul'da Osmanlı Dini Mimarisinin Gelişimi (Adnan Özerler, y. Mimar, rehber)
34. Beyoğlu (Pera) (Uygulama Gezisi-Yürüyüş Turu) (Turgay Tuna, rehber, yazar)
35. Sultanahmet Camii (Hayri Fehmi Yılmaz, Sanat Tarihçisi)
36. Hipodrom (Hayri Fehmi Yılmaz, Sanat Tarihçisi)
37. Süleymaniye Camii (Hayri Fehmi Yılmaz, Sanat Tarihçisi)
38. İstanbul Kent Dokusu (Hayri Fehmi Yılmaz, Sanat Tarihçisi)
39. İstanbul ve Sinema-Yabancı Filmlerde İstanbul (Atilla Dorsay, sinema yazarı)

11
40. Türk ve İslam Eserleri Müzesi (Uygulama Gezisi) (Hayri Fehmi Yılmaz, Sanat
Tarihçisi)
41. Sokollu Camii (Uygulama Gezisi) (Hayri Fehmi Yılmaz, Sanat Tarihçisi)
42. Rüstem Paşa Camii (Uygulama Gezisi) (Hayri Fehmi Yılmaz, Sanat Tarihçisi)
43. Fener Balat Yürüyüş Turu (Hayri Fehmi Yılmaz, Sanat Tarihçisi)
44. Çarşılar, Hanlar, Atölyeler (Uygulama Gezisi) (Dr. Deniz Esemenli)
45. Beylerbeyi Sarayı: İnşa süreci, kullanımı, teşkilatı (T. Cengiz Göncü, TBMM Milli
Saraylar Arşiv ve Tarih Araştırmaları Sorumlusu)
46. İstanbul ve Metropolün Oluşumu (Orhan Esen, rehber)
47. İstanbul Arkeoloji Müzeleri (Deniz Yalav, rehber)
48. Atatürk ve Dolmabahçe Sarayı (Ünal Karıncalı)
49. Son Araştırmalar ve Belgeler Işığında Dolmabahçe Sarayı (T. Cengiz Göncü,
TBMM Milli Saraylar Arşiv ve Tarih Araştırmaları Sorumlusu)
50. İstanbul Arkeoloji Müzeleri (Uygulama Gezisi) (Deniz Yalav, rehber)
51. 24 Nisan 1915'te Ne Oldu? (Prof. Dr. Türkkaya Ataöv)
52. İstanbul’da Çini Sanatı (Dr. Sedat Bornovalı (Sanat Tarihçisi, rehber)
53. İstanbul’da Savunma Yapıları (Dr. Sedat Bornovalı, Sanat Tarihçisi, rehber)

12
 Ek III: 2001-2012 yılları arasında İstanbul Rehberler Odası’nca gerçekleştirilen
Zorunlu Hizmet İçi Eğitim Seminer Konuları

2001
01 - Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri
02 - Ermeni Sorunu
03 - Efes Örenyerindeki Son Kazı Çalışmaları
04 – İlkyardım
05- Ege Kıta Sahanlığı ve Kıbrıs Sorunu
06- Türkiye’de Gerici ve Bölücü Etkinlikler
07- Türkiye’de İnanç Turizmi ve Dinler
08- Türkiye’nin Fauna ve Florası
09- Çağdaş Türk Sanatı
10- Anadolu’da “İlk”ler
11- Türkiye Ekonomisi ve EkonomiPolitiği, Dünya Ekonomisiyle Karşılaştırılması
12- Uluslararası Terörizm
13- Anadolu’da İpekyolu
14- Haçlı Seferleri
06- Güzel Konuşma Sanatı ve Beden Dili
2002
1- Türkiye-AB İlişkileri-Can Baydarol
2- Ermeni Sorunu-Temel İskit
3- Efes Örenyerindeki Son Kazı Çalışmaları-Cengiz İçten
4- İkonografi-Dr. Uşun Tükel
5- Ege Kıta Sahanlığı ve Kıbrıs-Temel İskit
6- Türkiye'de Gerici ve Bölücü Etkinlikler-Mehmet Akdeniz
7- Türkiye'de İnanç Turizmi ve Dinler-Yrd. Doç. Dr. Emre Öktem
8- Türkiye'nin Faunası ve Florası-Prof. Dr. Tuna Ekim-Prof. Dr. Ali Demirsoy
9- Grek Roma Mimarisi-Doç. Dr. Turgut Saner-Doç. Dr. Zeynep Kuban
10- Türkiye Ekonomisi ve Ekonomi Polit-Prof. Dr. Nurhan Yentürk
11- Uluslararası Terörizm-Meftun Dırman
12- Güzel Konuşma Sanatı ve Beden Dili-Şerif İzgören
2003
1- Türkiye – AB İlişkileri-Can Baydarol
2- Turizmde Güvenlik-İst. Vali Yrd. Cumhur Güven Taşbaşı
3- Türkiye’de İnanç Turizmi ve Dinler-Yrd. Doç. Dr. Emre Öktem
4- Türkiye’nin Fauna ve Florası ve Eko Turizm- Prof. Dr. Tuna Ekim-Prof. Dr. Ali
Demirsoy
5- Uluslararası Tanıtım-Doç. Dr. Esra Ekmekçi-Arhan Kayar (dDf)
6- Güzel Konuşma Sanatı ve Beden Dili- Şerif İzgören
7- Anadolu Mitolojisi-Doç. Dr. Mehmet İhsan Tunay
8- Osmanlı Sivil Mimarisi-Dr. Sinan Genim
9- Rehberlikte Mesleki Etik, Yöntem ve Teknikler-Doç. Dr. Şükrü Yarcan
10-Türk Boğazları-Cahit İstikbal
11- Hitit Tarihi-Prof. Dr. Muhibbe Darga
12-Türkiye’nin Jeomorfolojik Yapısı ve Özellikleri-Doç. Dr. Sancar Ozaner
13- Türkiye’ye Yönelik Yıkıcı ve Bölücü Faaliyetler-Mehmet Akdeniz
2004

13
1- Osmanlı Dön. ve Önc. Anadolu'da Günlük Yaşam- Ekrem Işın
2- Selçuklu Mimarisi- Doç. Dr. Ali Uzay Peker
3- Bizans İkonografisi-Doç. Dr. Uşun Tükel-Doç. Dr. Engin Akyürek
4- Anadolu'nun Bilgin ve Düşünürleri-Prof. Dr. Şadan Gökovalı
5- Mimar Sinan ve Eserleri-Yrd. Doç. Dr. Tarkan Okçuoğlu
6- Frigya Tarihi ve Sanatı-Prof. Dr. Önder Bilgi
7- Türk Mitolojisi-Doç. Dr. Zühre İndirkaş
8- Doğu Anadolu Ortaçağ Mimarisi-Dr. Fahriye Bayram-Dr. Elmon Hançer
9- Hat Sanatı-Yrd. Doç. Dr. Pınar Doğu
10- Anadolu Folkloru-Dr. Attila Erden
11- Gelibolu Tarihi Milli Parkı-Dr. Kenan Çelik
12- Lidya Tarihi ve Sanatı-Prof. Dr. Önder Bilgi
13- İlkyardım-Dr. Ahmet Maden
14- İletişim-Nevbahar Atabay
15- Rehberlikte Mesleki Etik, Yöntem ve Teknikler-Doç. Dr. Şükrü Yarcan
2005
1- Perge'de Son Kazı Sonuçları-Prof. Dr. Haluk Abbasoğlu
2 Likya Tarihi ve Sanatı-Prof. Dr. Fahri Işık
3 Büyük İskender-Prof. Dr. Taner Tarhan
4 Selçuklu Uygarlığı-Prof. Dr. Doğan Kuban
5 İpekyolu ve Anadolu'da Ticaret Yolları-Prof. Dr. Metin Tuncel
6 Mevlana ve Mevlevilik-Ekrem Işın
7 Eski İstanbul-Hayri Fehmi Yılmaz
8 Osmanlı Hanedanı-Prof. Dr. İlber Ortaylı
9 Şehzade Kentleri- Prof. Dr. İlber Ortaylı
10 Osmanlı Saray Mutfağı-Vedat Başaran
11 Yörükler-Dr. Atilla Erden
12 Milli Parklar-Sedat Kalem
13 Halk Kültürü- Dr. Atilla Erden
14 AB Turizm Politikası ve Hizmetlerin Serbest Dolaşımı- Yalçın Tosun
2006
1 Ülkemizde İnanç Turizmi
2 Antik Çağda Mühendislik
3 Kanuni Sultan Süleyman Dönemi, Önemli Olayları ve Dönemin Mimarisi
4 Selçuklu Medeniyeti
5 Osmanlı İmparatorluğu'nda Saray-Enderun-Harem
6 Frig Uygarlığı
7 Dünyada Turist Rehberliği Mesleği, Önemi, Rehberlerin Bakanlık ve Sektöre Karşı
Sorumlulukları ve İlişkileri
8 Ermeni Meselesi (Zorunlu)
2007
1- Ermeni Meselesi-Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu-Türk Tarih Kurumu Başkanı
2- Geleneksel Türk El Sanatları-Yrd. Doç. Dr. Fulya Eruz- İ.Ü. Edebiyat Fakültesi
3- Türk Mutfak Kültürü ve Yemek Rehberliği-Vedat Başaran-Feriye Lokantası
4- Türk ve Dünya Edebiyatında Seyahatnameler (İbni Batuta-Evliya Çelebi)-Süleyman
Faruk Göncüoğlu-Kültür Tarihi Araştırmaları Merkezi
5- Çanakkale Gelibolu Tarihi Milli Parkı ve Tarihsel Önemi-Kenan Çelik
6- Mevlana ve Mevlevilik-Ekrem Işın-İstanbul Araştırmaları Merkezi
7- Avrupa Birliği ile Turizm Bağlamında İlişkiler- Şerif Yenen-TUREB ve İRO Başkanı

14
8- Ahmet Hamdi Tanpınar ve Beş Şehir (Zorunlu)-Ekrem Işın-İstanbul Araştırmaları
Merkezi
2008
1 1915 Olayları ve “Ermeni Soykırım” İddiaları-Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu
2 Grup Psikolojisi ve Yönetimi-Dinçer Kocalar
3 Turizm Sektöründe Temizlik-Velaaddin Kılıç (Johnson Diversey)
4 Anadolu'da Konut ve Yerleşmenin Öyküsü: Prof. Dr. Cengiz Bektaş ve Hayri Fehmi
Yılmaz ve Prof. Dr. Yıldız Sey
5 Müze ve Örenyerlerinde Sorunlar-Şerif Yenen
6 Yahya Kemal Beyatlı-Ekrem Işın (İstanbul Araştırmaları Enstitüsü)
7 Tanıtımda İmaj, Teknik ve Usuller: Aslı Gündoğdu Aksungur ve Cumhur Güven Taşbaşı
(Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdürü)
8 Kurtuluş Savaşı Abideleri ve Turizm (Zorunlu)-Serhan Güngör
2009
1 İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti / Özgül ÖZKAN YAVUZ
2 1915 Olayları/ Yrd. Doç. Dr. Mehmet Bülent ULUDAĞ
3 Türkiye’nin Turistik İmajı ve Tanıtımın Rolü / Cumhur Güven TAŞBAŞI
4 Eko Turizm – Murat TİRYAKİ
5 Türkiye’nin AB İlişkileri Ekseninde Kıbrıs ve Ortadoğu Politikaları – Yrd. Doç. Dr.
Mehmet HASGÜLER
6 İstanbul’da Son Tarihi Bulgular / Marmaray ve Metro Kazıları – Rahmi ASAL
7 Anadolu Medeniyetleri Müzesi – Hayri Fehmi YILMAZ
8 Somut Olmayan Kültürel Mirasın Işığında; Kültürel Zenginliğe Yeni Bir Bakış (Zorunlu)
2010
1 1915 Olayları
2 Osmanlı Dönemi Eğitim Yapıları – Medreseler
3 Türk Hamamları
4 Güney Doğu Anadolu’da Bir Türk Devleti – Artuklu Dönemi Sanatı
5 Türk Resim Sanatı – Minyatür, Duvar Resimleri
6 Erken Osmanlı Dönemi Camileri
7 Ticaret Yapıları ve Osmanlı Yolları
8 Neolitik Dönemde Son Gelişmeler – Göbeklitepe (Zorunlu)
2011
1 1915 Olayları Prof. Dr. Türkkaya ATAÖV
2 Tarih Boyunca Anadolu'da Ölü Gömme Gelenekleri Hayri Fehmi YILMAZ (Sanat
Tarihçisi M.A.)
3 Halkla İlişkiler ve İletişim (Ziyaret Edilen Kutsal Mekanlarda Dikkat Edilmesi Gereken
Hususlar) Şerif YENEN (İRO-TUREB Başkanı) ve Dr. Sedat BORNOVALI (İRO Başkan
V.)
4 Gordion Antik Kenti Ayşe GÜRŞAN SALZMANN (PhD)
5 Nüfus Mübadelesi ve Sonuçları Sefer GÜVENÇ (Lozan Mübadilleri Vakfı Genel
Sekreteri)
6 Türk Turizminin Geleceği ve Rehberlerin Rolü Şerif YENEN (İRO-TUREB Başkanı) ve
Cumhur Güven TAŞBAŞI (Tanıtma Genel Müdürü)
7 Roma Mimarisi Yapı ve Özellikleri Hayri Fehmi YILMAZ (Sanat Tarihçisi M.A.)
8 Çanakkale Gelibolu ve Tarihi Milli Parkı (Zorunlu) Kenan ÇELİK (rehber, emekli
öğretim görevlisi)
2012
1 Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Unesco Dünya Mirası Listesinde)
2 Kurtuluş Savaşı ve Cepheleri

15
3 İyonya’da Bilim ve Felsefenin Gelişimi
4 Anadolu’da Kültürel Birliktelik
5 Kapadokya, Kapadokya Kaya Kiliseleri Freskleri
6 1915 Olayları
7 Rehberlik Mevzuatı (Denetim, Hizmet İçi Eğitim Semineri, Vize, Mazeret Komisyonu
vb.)
8 Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi (Unesco Dünya Mirası Listesinde) (Zorunlu)

KAYNAKÇA
[1]http://teftis.kulturturizm.gov.tr/TR,14945/profesyonel-turist-rehberligi-yonetmeligi-
yururlukten-k-.html
[2]http://mevzuat.basbakanlik.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.9631&sourceXmlSear
ch=&MevzuatIliski=0
[3] http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120622-2.htm
[4]http://aregem.kulturturizm.gov.tr/TR,12077/profesyonel-turist-rehberleri-2009-yili-
hizmet-ici-egit-.html
[5] İstanbul Rehberler Odası Etkinlikler Veri Tabanı

16