TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ VE OKUL

YÖNETİMİ
BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU
BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BÖLÜMÜ
ARŞ. GÖR. DR. ALİ ÇEVİK

1
 EĞİTİMDE REFORM VE YENİLEŞME GİRİŞİMLERİ

EĞİTİM SİSTEMİNİN YENİDEN YAPILANDIRILMASI

Türkiye’de eğitim alanında birçok yenilikler ve projeler uygulanmasına

karşılık AB ve OECD (Ekonomik İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı) ülkeleri ile
karşılaştırıldığında eğitim sistemimiz, sonuç ve çıktıları yönünden beklenen
noktada bulunmamaktadır.

Yakın zamanda eğitimle ilgili hazırlanan birçok ulusal ve uluslararası

raporda, eğitimde yeniden yapılanma gereği sıkça dile getirilmiştir.
2
 Son yıllarda bu süreçte yaşam boyu öğrenme anlayışında hareket
edilmektedir. Buna göre gelişmiş ülkelerde eğitimde devletin yeni rolü, şöyle
tanımlanmaktadır:
• Düzenleyicilik ve yol göstericilik
• Araştırma ve geliştirme çalışmaları
• Makro düzeyde politikalar geliştirme
• Yerel, ulusal ve uluslararası düzeylerde karşılaştırmalar yapma

3
 Türkiye’de eğitim, 3797 sayılı yasa yürürlükten kaldırılarak 652 sayılı KHK ile
Milli Eğitim Bakanlığı teşkilat yapısı yeniden düzenlenmiştir.
Söz konusu yeniden yapılanmada merkez örgütünün sahip olması gerekli görülen
temel görev alanları, dünyadaki genel eğilimlere benzer olarak şöyle önerilmektedir:
• Stratejik planlama
• Bütçeleme
• Araştırma
• Program geliştirme
• Denetleme
• Koordinasyon sağlama 4
 EĞİTİMDE YENİ POLİTİKALAR VE STRATEJİLER
Dokuzuncu Kalkınma Planı’na göre (2007-2013), eğitim sisteminin
geliştirilmesinde izlenecek stratejinin özeti şu şekilde öngörülmektedir:

Bilgi çağı insanını yetiştirmek: Toplumsal gelişmenin sağlanabilmesi için

düşünme, algılama ve sorun çözme becerisi olan insanları yetiştirerek sistemin
etkinliğini ve erişilebilirliğini oluşturmak

5
 EĞİTİMDE YENİ POLİTİKALAR VE STRATEJİLER

Okulöncesi eğitim ve ilköğretim: İlköğretimde okul terklerin azaltılması için

başta kırsal kesime ve kız çocuklarına yönelik olmak üzere gerekli tedbirler
alınacak ve ortaöğretime geçiş oranları arttırılacaktır.

6
 EĞİTİMDE YENİ POLİTİKALAR VE STRATEJİLER

Öğretmen kaynağı: Öğretmen açığı olan alanlarda üniversite kontenjanları

arttırılacak, öğretmenlerin dengeli dağılımı sağlanacak, hizmet yerlerine ve
şartlarına göre öğretmenlerin özlük haklarında farklılaşma sağlanacaktır.

7
 EĞİTİMDE YENİ POLİTİKALAR VE STRATEJİLER
Öğretmen yeterlilikleri: Müfredat programları dikkate alınarak öğretmenlerin
hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimlerinde etkin yöntemler kullanılacaktır.

Kademeler arası geçişler: Yatay ve dikey geçişe imkân veren programlar

rehberlik ve yönlendirme hizmeti içeriğine göre düzenlenecektir.

8
 EĞİTİMDE YENİ POLİTİKALAR VE STRATEJİLER

Müfredat programları: Yenilikçi ve araştırıcılığı esas alarak öğrenciler,

bilimsel araştırma ve girişimciliğe teşvik edilecektir.

Fiziki altyapı: Okulların sınıf mevcutlarının azaltılması, okulların bilgi ve

iletişim alt yapılarının eğitim yazılımları ve donanımları ile güçlendirilmesinin
sağlanmasıdır.

9
 EĞİTİMDE YENİ POLİTİKALAR VE STRATEJİLER

Yabancı dil ve teknoloji: Yabancı dil öğretimi etkinleştirilecektir. Bilgi ve

iletişim teknolojilerinin derslerde kullanılmasını yaygınlaştırmak.

Özel eğitim: Özel eğitimi gerektiren öğrencilerin kaynaştırma yöntemine

öncelik verilecek, okulların fiziki koşulları uygun hale getirilecektir.

10
 AB SÜRECİNDE TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ

AB sürecinde Türkiye’de eğitim açısında reform olarak nitelendirilen bazı

çalışmalar gerçekleştirilmektedir. Bu çalışmalar aşağıdaki başlıklar altında
toplanmaktadır:
• Eğitim ve bilgi konularında paradigmaların değişmesi
• Eğitimin sosyal taleplere cevap verememesi
• Dünyada gelişmişlik sıralamasında ülkemizin alt sıralarda yer alması
• Uluslararası sınavlarda ülkemizin olması gereken yerde bulunmaması vb.
11
 AB SÜRECİNDE TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ

Dünyada çeşitli alanlarda (ekonomik, siyasal, teknolojik, sosyal,

kültürel, ekolojik, demografik) gözlenen değişim ve dönüşümler, AB sürecine
uyum, çağdaş uygarlık düzeyine ulaşma, eğitimde değişimin başlıca
referansları arasında yer almaktadır. Eğitimde yeni program çalışmalarında,
temel ilke ve gerekçeler de şöyle sıralanmaktadır:

12
 AB SÜRECİNDE TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ

• Türkiye Cumhuriyeti’nin 2023 vizyonunun dikkate alınması,

• Milli değerlerle evrensel değerlerin sentezlenmesi
• Eğitimde bilgi yüklemeye dayalı ezberci eğitimin terk edilmesi

13
 AB SÜRECİNDE TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ

• Tek doğru yerine, doğruların birden çok anlayışının geliştirilmesi

• Eğitimde çoklu zekâ anlayışının temel alınması
• Öğrenci merkezli eğitimin yerleştirilmesi
• Bireycilikle toplumculuk arasında denge sağlanması

14
 AB SÜRECİNDE TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ

Bu amaçla, Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde Avrupa Eğitimi

Araştırma-Geliştirme Kurulu adı altında bir kurul ayrıca Avrupa Birliği ve
Gençlik Programları Dairesi Başkanlığı (Ulusal Ajans) oluşturulmuş ve
çalışmalara başlanmıştır.

15
 AB SÜRECİNDE TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ

Avrupa Birliği Eğitim Programları

Socrates programı: AB eğitim programları bünyesinde yer alanlardan bir
tanesidir. Programın hedefi, AB’de eğitime Avrupa boyutunu getirmek,
katılımcı ülkeler arasında eğitim alanında işbirliğini güçlendirerek yaşam boyu
öğrenmeyi, her düzeydeki eğitimin kalitesini geliştirmektir. Program
kapsamında şunlar hedeflenmektedir:

16
 AB SÜRECİNDE TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ

• Karşılıklı öğrenci, öğretim üyesi, eğitim personeli değişimi

• Ortak programlar ve projeler geliştirilmesi
• Eğitim sistemlerinin ve politikalarının karşılaştırmalı incelenmesi
• Ortak politikalar geliştirmeye dönük çalışmalar yapılması
• Karşılıklı, bilgi, deneyim ve iyi örneklerin paylaşılması vb.

17
 AB SÜRECİNDE TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ

Socrates, eğitim alanında şemsiye bir program olup sekiz faaliyet alanını
kapsamaktadır. Bunlar şu şekilde ifade edilmektedir:
• İlk, orta ve lise eğitimi (Comenius)
• Yükseköğretim (Erasmus)
• Yetişkin eğitimi (Grundtvig)
• Dil öğretiminin desteklenmesi (Lingua)
• Açık ve uzaktan öğretim, bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımı (Minerva)
• Eğitim sistemi ve politikalarına ilişkin gözlem ve yenilikler
18
 AB SÜRECİNDE TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ

Comenius (okul eğitimi) programı: Okul öncesi eğitim, ilköğretim ve

ortaöğretim alanlarında yoğunlaşmakta, bu kademelerde yer alan öğrenci,
öğretmen, eğitim personeli, okul-aile dernekleri, sivil toplum kuruluşları, yerel
yönetimler, özel sektör ve sosyal ortaklıkları kapsamaktadır.

19
 AB SÜRECİNDE TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ

Erasmus programı: Programın amacı, Avrupa’da yükseköğretimin kalitesini

arttırmak ve Avrupa boyutunu güçlendirmektir. Erasmus programı şu çalışma
alanlarından oluşmaktadır:

20
 AB SÜRECİNDE TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ

• Karşılıklı öğrenci değişimi

• Karşılıklı öğretim elemanı değişimi
• Karşılıklı değişimin örgütlenmesi
• Avrupa kredi transfer sistemi
• Yoğun programlar
• Müfredat geliştirme projeleri

21
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER

22