i i 217 ase et ete mmc uO lime einen in ve fiillerin tek mt olan, edatlar ise vazif fen birine girer. ek tek mAndlan vardir, hr etre Kelime- . ir nesneyi ve- orpilar. Edatlarin ise tck baslarma mandlan yok yoktur. Onlar ma- : tt ve fiillerin y: la bir di pareke! erin, yani isimlerin illerin yaninda bi it dereceye kadar mi. ‘co bir nesneyi veya hareketi i fe goren kelimelerdir. Karsilamayan, fakat biyle oldugu hal- 41. jsimler nesneleri karstlayan kelimelerdi 4 i alan seylerin hepsi icin Ate Now eet yumiar, vasiflar, sahislar, durumlar, wis — “sande ve insan kafasinda mevcut olan biitiin maddi ve ak noe “ee isimler piittin bu nesnelerin dildeki karsihklari Fiat Ra ag in eabirini genig manfst ile kullandigimuz ee ee eialan mandlt Kclimelerin hepsi icin kullaniyoruz regs cds # Mralarinda bir takim simaflara ayrihrlar. Cesit cosit pene cesit cesit nesneleri kargilayan isimler de kargiladiklan nesnelere, 4 iarina gore kendi aralarinda bir takim kelime cesitlerine aynirar Ge “anfsi ile isim, hareKet yerine nesne ifade ottigi isin fille gore isim adt topladigimiz bu Kelime cesitleri dilde cesitlerine gire ayrt ayrt vazi- «Tek tek hepsini isim adi altinda toplayabiliriz. Fakat dilde bisbirleriyle olan miinasebetleri sirasinda her isim cesidi ayn bir ayn bir hiiviyetle kargimiza gikar. Onun icin nesne karsilayan olarak isim adi altinda toplacigimiz bu kelimeleri kendi aralanin- ra aywrmak ve her kelime cesidini ayri aytt ele almak lazumdir. jeri kargilayan isimlere ak veya belirtmek suretiyle nesneleri kar- igaret suretiyle nesneleri karglayan isim- 1 verilir. Demek ki imlere zarf ad kelimeler isimler, sifatlar, 22- varhk ye mefhumlarin adit olarak nesneli i ile isim, vasiflandirm: an isimlere sifat, temsil veya hal ve durumlart kargilayan isi si ile isim adi altinda topladigumiz olmak iizere dirt gesittir.ee i eye vaZic Cea Cee ildt. «dei ek eee ic. Ansiciniinae aS He unl ae i gileri ile kes an kelime cesil ai simdi teker teker a yakindan be ai mma Spy Kelime Se ecirebiliriz. isiMLER fsimler canli, cansiz biitiin variklart ve mefhumlari tek tek ye 35. karsilayan; varliklarin ve mefhumlarin adlari olan keli : ya a sonal, oda, yolcu, yildiz, deniz, kOprii, bulut, Orhan, istanby) ‘nail Karadeniz, Atatiirk, Yavuz, Gniil, Isik, Korkut, Caglayan, Yiik. sel gibi. a i i ‘Varliklar: ve mefhumlari tek tek karsilayan isimlere has isim, cins cins kargilayan isimlere ortak isim (cins isim) denir. 346. Has isimler tek olan, diger varliklar iginde tam bir ben- zeri olmayan varlklarin hususi adlaridir. Bu isimlerin mAndlar1 ancak kar- filadiklant varhklarla kaimdir. Kargiladigi varlik bilinmiyorsa has isim giz Sninde o varhg canlandirmaz, o varhgin sekil ve vasiflar: hakkinda hig bir Cae ee Has ismin karsiladigi bir varhgin ancak onu bilenlerin zih- ia bi ali vardir. Belirttigi varhign goriip tammiyanlarin zihninde has react, dan husus? olarak. verilen ta isimlerdt, Vata afin ususi olarak, sun’i olarak duns 2, _ vs ‘amamiyle keyfi ve husust bi akistirma ile tak cneraa ert ark aagda sneak ele la Bi i. : la diger isimt ee oe ceceian Mrkestartindan Bind ae gibi kelime ile Yoktur, Dj milsterek olarak kabul ets: biline gelen, bitin bir © * PIber isimlerde Kelime wut “tiki belitli, tabit ve siktdethal nesneyi, nesne derhal kelimeyi ons ei ime ile BeSBe arasindaki bag eyi hatira getiri J “eo ni haturlatmaz. insan rs herkes Rae has isim. saeabel $i, aBaci, eee nan Gi , sth pares tas, agac, su Beets goriince jared 8h ogos, st aya gelic. Fakat insan tam duyunca hemen eéatintn Saami Gee = aa ayalinde cantandiramaz. Cink 1m isimlerini ces, yr, ontati0 argladiklans varhklar ee ae Umumun oa yd. Hs isimlerin karsiladiklan varhklar as bir fikri bit a tarafindan tanimp bilinirler ve 0 ees olduklan icin ancak js uma asik geek bir bag dedi, bilenten Kklarin isimleri ile ara- 4 ve husust bir baglant: bulunur. Hiilésa has aT bir ilgiifade eden igte- 1 belirtmek icin onlara takilan, karsiladikl: ler tam benzeri olmayan bir miinasebet iriotiiegansikargiadiigari lari varhklarla aralarinda deen ett geklindeki iimledir, Onun Reine fe kelime olarak manasi bulunmayan isimlerdi peal erdir. Yani n ad olarak varliklara verilip has isim yapilan isimk ‘a cae ass. vandir: Yildirim, Demir, Arslan mie cance arr a in olarak Kullanilirken bu isimlerin kelime r PSR GHEE or e Sa kelime manalari diistinill: fe veya cesitli sebeplerle cins isimlerden ae ae olanlar disinda biitiin has isiml erecta tae cu la gelmis isimler ise her dilde, oboe os ote 78 a eS , a iz gibi, keli : = Has a doyle etiket kelimeler oldugu icin filerin as Be pe | has isim seklinde rahatca kullanilabilirler: Korkut, : Sevin, Serpil gibi. Has isimler tam benze' i is Ete ri olmayan varliklarin isim- edi ght olarak sahis, yer, milessese, kitap gibi varlk- op eS, ee olarak manfsiz olanlarin hususi ad olduk- ees ey yapilanlarin kelime manalarmm dii- ‘m olduklarinin anlasilmasi icin has isimlerin bas har- isimler ayni cinsten bir cok varbklarn ortak ad- tek nesne ile kaim degildir. Ortak isimlerde herkes tarafindan bilinen gergek bir baglantt vat- umuma samil bir gelen, dnceden kabul edilmis, kma, hususi, etiket r has isimler gibi yarhklarin tal eki asii, umumi, 2¢' kargiliklaridhr. Bunlarda nesne derhal kelimeyi hata getirir. Me- derhal bir giz, bir ev bir toprak ha-220 limeleri gelir. Ciinkii herkesin aklmda bu varliklarin birer hayali ve dildeki karsihklar: vardir. Hiilasa, ortak isimler has isimler gibi esas itibariyle ma- nasiz isimler degil, kelime olarak daima belli nesneleri kargilayan manah isimlerdir. Bu umumi isimler esas itibariyle say1 ve gesit bakimindan tek ol- mayan, sumullerine ayni cinsten bir gok ve cesit gesit nesneleri alan isimler, yani nesne cinslerinin isimleridir. Fakat ay, giines gibi tek olan, fakat herkes tarafindan gériiliip bilinen nesnelerin isimleri de ortak isimlerdir. Demek ki bir ismin has isim veya ortak isim olmasi karsiladigi nesnenin bir tek varlik veya bir cins iginden bir varlk olmasindan baska man4sinin herkes tarafin- dan bilinip bilinmemesine, manasinin tabii veya sun’, umumi veya hususi olmasina da balidir. Tek ve hususi yarliklarin isimleri has isim; tek olma- yan ve tek olsun olmasin, umumi olan varliklarin isimleri ortak isimdir. 4 348, isimler dilde ya kok veya givde olarak, yahut cekimli sekilleri ile yani isletme ekleri alarak kullanihirlar. isim isletme ekleri genis mandst ile isim adi altinda topladigimiz bitin kelime Gegitlerine dilde isleklik vere? ey Brvsog ck bahsinde de gordiigiimiiz gibi bu ekler cokluk eki, iyelik ekleri, hal ekleri ve soru eki dir. Simdi bu ekleri b i isimlet- deki kullanislari ile birlikte ane ete ae : gdzden gecirelim, isim cinsinden diger kelime- lerdeki kullanmilislarint da kendi bahislerinde gérecegiz, Saeree isim isletme ekleri