YAKINDOĞU ARKEOLOJİSİ / ALALAKH

Murat AKAR
Anadolu’nun
Unutulmuş Krallığı

MUKİŞ
The Forgetten Kingdom

Çivi yazılı tabletlere göre Mukiş Krallığı

merkezi Halep’te yer alan Yamhad Krallığı’nın
vassalı olarak Yarim - Lim Soyu tarafından
yönetilirdi. Tarım açısından zengin olan krallığın,
saray ambarlarında ortaya çıkarılan çok sayıda
tahıl saklama küpleri, ildişi eşyalar, pişmiş toprak
heykelcikler, değerli eser ve yazılı
tabletler bu zenginliğin ticaret ile desteklenmiş
olduğunu, başkentin yüksek ekonomik
düzeye ulaştığını gösterir. İdrim Heykeli
British Museum
Fotoğraf: Hana Mörel
 atıda Amanos Dağları’nın eteklerin-
B den doğuda Jebel Akra ve Jebel Za-
wihye Dağları’na kadar uzanan, verimli
Boğa freskinin toprakları ile birçok medeniyete can ver-
rekonstrüksiyonu miş Amik Ovası, antik çağlardan günü-
The reconstruction of müze kadar uzanan bir zaman dilimi içeri-
the Bull fresco sinde birçok farklı etnik yapının doğduğu
(Niemeier) ve birlikte yaşamayı başardığı çok kültürlü
bir yapıya sahiptir. Anadolu ve Suriye top-
raklarını birbirine bağlayan ve bir geçiş
noktası üzerinde yer alan ova, Asi nehri
deltası üzerinden denize olan uzantısı ile
Doğu Akdeniz kültürlerinin etkileşim
içinde olduğu ekonomik, kültürel ve po-
litik bir hareketliliğe sahiptir. Asi nehri,
Afrin ve Karasu çayları ile beslenen, kış
ve bahar dönemlerinde aldığı yeterli yağış
miktarı ile tarıma elverişli olan bu toprak-
lar, ticaret ve göç yolları üzerinde olmaları
ile çağlar boyunca önemini korumuştur.
Dağlarla çevrili yarı izole yapısı ile MÖ 2.
binyılda yerel bir yönetime sahip olan ova,
bölgesel bir güç olan Mukiş Krallığı tara-
fından idare edilmiştir. Antakya - Reyhan-
lı modern karayolunun 20. km’sinde yer
alan Aççana Höyük \ Antik Alalakh Kenti
ise krallığın başkenti olma niteliğini Orta
ve Geç Tunç Çağları boyunca korumuş- Güney Kale Yapısı
xtending from the foothills of Ama-
tur. Dönemi içerisinde Anadolu’da Hitit,
Suriye’de Yamhad ve sonrasında Mitanni
ve Güneyde Mısır gibi büyük devlet ve
E nos in the west to Jebel Akra and Je-
bel Zahiwye in the east, the Amuq valley
MÖ 19 ve 18. yüzyıllarda Orta Tunç Çağı
ile birlikte ticaretin ve kültürlerarası eko-
nomik ilişkilerin önemi, Kayseri’de yer
the valley kept its significance for centuries
by being on the major trade and migration
routes. With its semi-isolated landscape
The Southern Fortress

imparatorlukların etkileşim ağı içerisin-
de kalan Mukiş Krallığı, bağlaştırıcı rolü
sebebiyle Tunç Çağı kültürlerarası iliş-
kileri anlamak açısından büyük bir öne-
me sahiptir. Jeopolitik konumu ile Doğu
Akdeniz ticaretinde stratejik bir noktada
yer alan krallık, ayakta kaldığı 800 yıllık
dönem içerisinde ovanın ekonomik ve
yönetimsel idaresini elinde tutmuş olsa da
her döneminde saldırılar ve yağmalara ve
başkent Alalakh’ın birçok kez yakılıp yıkıl-
masına maruz kalmıştır.
has given life to many civilizations with
its fertile lands. Housing various diferent
ethnic populations, the valley has a multi-
cultural structure running harmoniously.
Located at a passageway between Anatolia
and Syria and due to its connection to the
sea through the Orontes Delta, it creates a
dynamic cultural, political and economic
intersection zone for Eastern Mediterra-
nean cultures. Feed by the Orontes River,
Afrin and Karasu streams, and getting eno-
ugh rainfall in the winter and spring times,
alan Kültepe-Kaneş’te yapılan kazılar so-
nucu ortaya çıkarılmıştır. Yerleşkenin
Aşağı Şehir, Karum, olarak tanımlanan
kısmında yürütülen çalışmalarda Assur-
lu tüccarların yaşadığı ve Anadolu’da bir
ticaret ağının kurulmasından sorumlu
oldukları görülmüştür. Katırlarla yaklaşık
800 km’lik bir karayolu üzerinden Kaneş’e
varan tüccarların tekstil ürünleri ve kalay
getirip gümüş, altın ve bakır gibi ham mad-
delerle takas yaptığı, bu ticaret merkezin-
de açığa çıkarılan binlerce adet çivi yazılı
surrounded by mountains, the valley was
under the control of the regional kingdom
of Mukish during the 2nd millennium
B.C. he capital of the kingdom, Alalakh
(Tell Atchana) is located at the 20th km of
the modern Antakya-Reyhanlı road and
kept its administrative role through the
Middle and Late Bronze Ages (2000-1200
BC). he kingdom itself plays a vital role
in understanding the Bronze Age cross
cultural relations by being situated at the
interaction network of the Kingdom of

56 Aktüel Arkeoloji Aktüel Arkeoloji 57

Dönemi içerisinde Anadolu’da Hitit,
Suriye’de Yamhad ve sonrasında
Tell Atchana Alalakh yerleşkesinin havadan görünümü.
The Aerial View of Tell Atchana/Alalakh

Mitanni ve Güneyde Mısır gibi büyük devlet

ve imparatorlukların etkileşim ağı içerisinde
kalan ve jeopolitik konumu ile Doğu Akdeniz
ticaretinde stratejik bir noktada yer alan
Mukiş Krallığı, ayakta kaldığı 800 yıllık
dönem içerisinde ovanın ekonomik ve
yönetimsel idaresini elinde tutmuş olsa da
her döneminde saldırılar ve yağmalara
uğrar ve başkent Alalakh’ın birçok kez
yakılıp yıkılmasına maruz kalır.

Even though Mukish Kingdom held the

economic and administrative control of the
region for eight hundred years by being
situated at the interaction network of the
Kingdom of Hittites in Anatolia, Yamkhad
and later on Mitanni in Syria and Egypt in the
further south and being strategically located
on the Eastern Mediterranean trade network,
it had been witness to attacks and plunders
and its capital Alalakh to be sacked and
destroyed several times during its life span.

Orta Tunç I Dönemi
Sarayı’nda ortaya çıkarılan
seramik saklama küpleri
The storage jars found at
the Middle Bronze
Age I palace.
60 Aktüel Arkeoloji
tabletten anlaşılmıştır. Kültepe’de yapılan
keşiler Orta Tunç Çağı Anadolu - Yakın
Doğu ilişkilerinin vardığı boyutu göster-
mekle kalmayıp antik kültürlerarası ilişki-
nin karmaşık yapısını da gözler önüne ser-
miş ve çoğu bilim insanının bahsettiğinin
aksine medeniyetler arası etkileşimin top-
lumların gelişim sürecinde oynadığı ro-
lün hassasiyetini vurgulamıştır. Kuşkusuz
ticaret sadece Assurlular ve Anadolulular
arasında yapılmıyordu. Gene Kültepe’de
açığa çıkarılan tabletlerden edinilen bilgi-
lere göre Halep’in güneyinde yer alan bü-
yük Tunç Çağı Kenti Tell Mardikh-Ebla da
bakır ticareti ile bu zincirin içerisinde yer
almaktaydı. Güneyde Mısır’da ise en bü-
yük hammade sıkıntısı olan ahşap Biblos
liman kentinden taşınan Lübnan sediri ile
tedarik ediliyordu. Ege ve Yakındoğu ara-
sı ilişkilerde Girit kökenli Minos usluplu
Kamares kaplarının Suriye ve Mısır kıyı-
larında bulunması ise bu erken ticaretin
boyutunu gözler önüne sermektedir.
Bu dönem içerisinde Mukiş Krallığı’nın
Hittites in Anatolia, Yamkhad and later
on Mitanni in Syria and Egypt in the furt-
her south. Even though the Kingdom held
the economic and administrative control
of the region for eight hundred years by
being strategically located on the Eas-
tern Mediterranean trade network, it had
been witness to attacks and plunders and
its capital Alalakh to be sacked and dest-
royed several times during its life span.
he contexts revealed in the excavations
conducted at Kültepe/ Kaneş in modern
Kayseri, imply the importance of trade
and economic relations between cross cul-
tures in the Middle Bronze Age (19th and
18th Century B.C). In the lower town of
the settlement, called Karum, the excava-
tions discovered that Assyrian merchants
were settled at Kaneş-Karum and were
responsible for establishing a trade net-
work in Anatolia. From the thousands of
cuneiform tablets excavated at the site, it
has been understood that merchants were
travelling with donkey caravans and ater
ekonomik ve politik bir güce sahip
olduğu ve gelişmekte olan kara ticaret
ağları içinde rol oynadığı yürütülen
kazı çalışmaları sırasında anlaşılmış-
tır. Büyük saray ve tapınak yapılarının
ve kalın şehir savunma duvarlarının
tespit edildiği bu tabakalarda açığa çı-
kartılan bir boyalı kap stili, ticaret ile
birlikte estetik üslupta gözlemlenen
bir standartlaşmaya örnek olarak ve-
rilebilir. Orta Anadolu’dan Kilikya’ya
ve Kuzey Suriye’ye uzanan ve Amik-
Kilikya seramiği olarak literatüre
giren bu kaplar, bütün Orta Tunç ve
Geç Tunç I Çağı boyunca popülerliği-
ni korumuş, Orta Anadolu’da Külte-
pe, Kilikya’da Tarsus ve Kinet Höyük
gibi kıyı yerleşkelerinde ve Suriye’de
Ebla, Qatna, Tell Tweini gibi Asi neh-
ri üzerinde yer alan bir çok yerleşke-
de bulunmuştur.
Orta Tunç Çağı ile birlikte büyümeye
ve gelişmeye başlayan kent devletleri
bir hammadde arayışı içine girmişler-
di. Bu hammadde arayışı ile birlikte
gelişen politik yapı, soylu sınıları ara-
sında bir hediye alışverişine döner-
ken farklı kültürlere ait alet ve eserler
halka açık marketlerde de görülmeye
başlamıştır. Ancak ticaret ağları ile
birlikte coğrafik ve kültürel sınırla-
rın yıkılması, aynı zamanda kentleri
hem barbar topluluklara karşı hem de
birbirleri arasında bir mücadeleye ve
hatta savaş ortamına sürüklemiştir.
MÖ 18. yüzyılın ortalarına doğ-
ru Kültepe ile Assur arası ilişkileri
Anadolu’da yaşanan iç kargaşa so-
nucu kesilir. Bir yangın tahribatının
gözlemlendiği Kültepe 1b tabakasın-
dan sonra karum bir müddet daha
ayakta kalır ve terk edilir. Pithana ve
Anitta ile kısa süreli olarak sağlanan
Anadolu’daki Kussara hakimiyetin-
den sonra şehir devletleri arasındaki
çatışmalar devam eder. Assurlu tüc-
carlar ticaret ilişkilerini koparırlar VII. Dönem Sarayı Kralı
ve Anadolu’da yazılı belgelerin kay- Yarim-Lim’in heykeli
bolduğu bir döneme girilir. Bu süreç The Head of Yarim-Lim
içerisinde Anadolu coğrafyasına gi- (Antakya Müzesi)
Aktüel Arkeoloji 61

Alalakh kazılarında bulunan
çivi yazılı tabletler.
The cuneiform tablets
discovered at Alalakh
(Fotoğraf Aslıhan Yener)
62 Aktüel Arkeoloji
ren topluluk ise Kussara Hanedanlığı ile
ilişkili olduğuna inanılan Hititler’dir. MÖ
17 yüzyılın ortalarında, I Hattuşili dönemi
ile birlikte başkentin Hattuşa’ya taşınması
ve Güney Anadolu’ya kadar uzanan birçok
kentin kontrol altına alınması ile krallık
statüsüne ulaşan Hititler, hem saldırgan
hem de politik eğilimlerini Suriye’ye kay-
dırırlar. Hattuşili I, Anadolu’daki politik
dengesizliğe rağmen en büyük seferlerini
Kuzey Suriye üzerine yapma kararı alır.
Bu dönemde Kuzey Suriye’yi kontrolü
altında tutan Yamhad Krallığı, merkezi
Halep’te yer alan ve vassallık sistemi ile
Fırat nehrinden Akdeniz kıyılarına kadar
uzanan bir alanı kontrol altında tutuyor-
du. Ebla, Alalakh, Karkamış, Emar, Ugarit
gibi kentlerle ticaret yollarını da kontrol
altında tutan krallık, Hititler karşısında
büyük bir engeldi. Etkin bir güç olmak
için Halep’in kontrol altına alınması ge-
rektiğini bilen Hattuşili I, Amanoslar’da
yer alan Belen Geçiti’nden Amik Ovası’na,
Mukiş Krallığı’nın başkenti Alalakh’a varır
ve şehri yakıp yıkar. Hattuşili ile başlayan
Suriye seferleri, torunu Murşili I ile birlik-
le Halep’in de yağmalanması ile başarıya
ulaşır. Bu zaferle birlikte Babil’e giden yol-
lardaki tehlikeleri ortadan kaldırır ve MÖ
16. yüzyılın başlarında Babil, Hitit ordula-
rı tarafından talan edilir.
Alalakh’ta 1930’lu yıllarda yapılan çalış-
malarda açığa çıkarılan VII. tabaka şehri,
bu istilanın yaşandığı yapı katını temsil
etmektedir. Bulunan çivi yazılı tabletle-
re göre Mukiş Krallığı Yarim - Lim Soyu
tarafından yönetilmekte ve bir vassallık
olarak merkezi Halep’te yer alan Yamhad
Krallığı’na hizmet etmektedir.
Kazılar sonucu bu döneme ait saray ve tapı-
naklarda ele geçirilen buluntular, Hattuşili
I’in neden Kuzey Suriye seferini gerçekleş-
tirdiğini gösteren kendince haklı nedenler
içermektedir. Tarım açısından zengin olan
krallıkta, saray ambarlarında ortaya çıka-
rılan çok sayıda tahıl saklama küpleri, iş-
lenmemiş ve işlenmiş fildişi eşyalar, taş ve
pişmiş topraktan yapılma heykelcikler ve
eight hundred kilometers of a voyage, they
were bringing tin and textiles from Ass-
yria to be exchanged with gold, silver and
copper. hese discoveries in Kültepe not
only confirmed the relationship between
Anatolia and the Ancient Near East in the
Middle Bronze Age, but also indicated the
high level of complexity in cross cultural
relations and emphasized the role of in-
ternational relations in the development
process of civilizations. Certainly trade
was not only performed between Assyri-
ans and Anatolians. he Kültepe archives
tell us that Ebla-Tell Mardikh, south of
Aleppo, was also involved in this network
with the importation of copper. Egypt in
the further south was acquiring its largest
source of cedar trees from the port city of
Byblos in Lebanon. he Aegean and Near
Eastern relations became evident with the
appearance of Kamares Ware ceramics
in the coastal sites of Syria, Palestine and
Egypt and pointed out the extent of this
early trade network.
Amik-Kilikya vazosu üzerine
işlenmiş kuğu detayı
he excavations at Alalakh proved that the Swan detail painted on an
Mukish Kingdom had an economic and Amuq - Cilician vase.
political power and was active in the land-
based trade networks during this time pe-
riod. From the levels where large temple
and palace complexes and fortification
walls were exposed, a peculiar type of ce-
ramic found can be used as an example to
indicate the standardization that occurred
in the aesthetic taste formed through trade
relations. Entered into the literature as the
Amuq-Cilician ware, this type of pottery
appears in many sites from central Ana-
tolia to Near Eastern contexts and kept
its popularity through the Middle Bronze
Age and the early Late Bronze Age. his
type of pottery was found in important
centers like Kültepe in Central Anatolia,
Tarsus and Kinet Höyük in Cilicia, and
Ebla, Qatna and Tell Tweini in Syria.
During the Middle Bronze Age, the ex-
panding city states and kingdoms were in
desire and search of raw materials. Whi-
le political relations were shaped through
this exploration of raw materials, transfor-
ming the practice of git exchange between
elites, these imports also began to become
available in the local markets. However,
the disappearance of geological and cultu-
ral boundaries by means of trade networks
also put the city states in danger of hostili-
ties as well as conlicts between each other,
consequently leading into warfare.
Towards the mid of 18th century B.C., the
relations between Kültepe and Assyria en-
ded due to internal problems in Anatolia.
Ater a destruction level observed at Külte-
Aktüel Arkeoloji 63

VII. Dönem Sarayı ile çağdaş
höyüğün diğer alanlarında
gözlenen yangın
tahribatının izleri
The destruction levels observed
at the other parts of the tell
contemporary with the
Level VII palace
64 Aktüel Arkeoloji
çok sayıda değerli eser, yazılı tabletler bu
zenginliğin ticaret ile desteklenmiş oldu-
ğunu ve başkentin yüksek ekonomik dü-
zeye ulaştığını göstermektedir.
Kerpiç tuğladan yapılma duvarları 2 met-
reye kadar korunagelmiş sarayın bir oda-
sında (4 nolu) ve muhtemelen yangınla
çöken ve diğer birkaç odanın (11,12,13
nolu) üst katında yer alan Yarim Lim’in
büyük salonunda bulunan Minos üslup-
lu duvar freskleri ise Tunç Çağı kültürle-
rarası ilişkilerin vardığı noktaya en güzel
örnek olarak sergilenebilir. Dağınık halde
ele geçirilen bu fresk parçalarına göre bu
duvar boyaması, Knossos saraylarındaki
gibi ağaç, dalgalanan otlar ve bir boğanın
betimlendiği sahneleri içermektedir. Soy-
lular arası hediye alışverişi içinde Girit’ten
gönderilen sanatkarlar tarafından yapıldı-
ğı düşünülen bu tasvirler de Doğu Akde-
niz içerisinde yaşanan dinamiği sergile-
mektedir. Bu tür tasvirlere diğer örnekler
Mısır’da Tel El Dab’a (Avaris) ve İsrail’de
bulunan Tel Kabri yerleşkelerinde ortaya
çıkarılmıştır. Ege kültürüne ait boğa at-
lama oyunlarının da Anadolu ve Suriye
kültürleri tarafından kabul edildiği görül-
mektedir. Minos kültürünün bir sembo-
lü haline gelen bu oyunlara ait tasvirler,
Girit’te Knossos ve Santorini adasında
Akrotori gibi Minos Uygarlığı’nın önemli
kentlerinde açığa çıkarılmıştır. Ticaret ile
birlikte Doğu Akdeniz’e ulaşan bu üslup
pe, the city stands for a while and then gets
abandoned. Following a short-lived Kus-
sara ruling dynasty in Anatolia with Pitha-
na and Anitta, the internal problems and
fights between city states continued. he
Assyrian merchants cut their connections
and an era begins with no written records
in Anatolia. In this time period, a new
name, Hittites, believed to be associated
with the Kussara dynasty, enters into Ana-
tolian geography. Becoming a kingdom
under its ruler Hattushili I, a large area
extending into southern Anatolia became
under the control of Hittites. Despite the
political instability in Anatolia, Hattushili
I decides to move his campaigns towards
North Syria.
During this time period, with a number of
vassal kingdoms stretching from the Me-
diterranean coast to the Euphrates, North
Syria was under the control of the King-
dom of Yankhad with its center based at
Aleppo. Controlling the towns like Ebla,
Alalakh, Carhemish, Emar and Ugarit,
Yamkhad Kingdom was a major impedi-
ment for Hittites. Hattushili I was aware
that his expansion towards Syria could only
be achievable by controlling Aleppo. To
accomplish his mission, crossing from the
Belen pass in the Amanos Mountains and
arriving to Alalakh, he sacked and destro-
yed the city. Followed by his son Murşili I,
the triumph came with the destruction of
Aleppo. With this victory, the roads that
led to Babylon got secured and at the be-
ginning of 16th century B.C, Babylon was
sacked and destroyed by Hittite armies.
he Level VII city of Alalakh, excavated in
the 1930’s, is associated with this destruc-
tion level. Based on the cuneiform tablets
found at the site, throughout the time pe-
riod, the kingdom of Mukish was under
the rule of the Yarim-Lim dynasty as a
subservient kingdom to Yamkhad based at
Aleppo. he excavations conducted at the
temple and palace complexes at Alalakh
testify the reason behind Hattushili’s expe-
dition in North Syria. In the agriculturally Yangınla birlikte çöken yapının iç kısmı.
rich lands of the kingdom, in the palace The collapsed interior section of the
storage sections, a large number of grain building after fire.

Deneysel Arkeoloji Projesi
kapsamında yapılan
kerpiç tuğlalar bir adaptasyon süreci ile Suriye stili silin-
The sun - dried mud bricks dir mühürlere ve Hitit vazo boyamalarına
made as an experimental da konu olmuştur. Bu da antik dönemde
archaeology project küreselleşme ile gelişen uluslarası estetik
zevklerin adaptasyon sürecini göstermek-
tedir.
Alalakh VII. tabaka sarayı mimari üslup
olarak Tell Mardikh Ebla’da ortaya çıka-
rılan Batı Sarayı’na benzer. Orta Tunç II
Çağı sonlarına denk gelen bu saray ya-
pısı; Suriye, Filistin ve Israil’de bulunan
çağdaşları gibi ortak bir özelliğe sahiptir.
Şehir duvarına bitişik olarak inşaa edilen
bu anıtsal yapılar aynı zamanda şehir ka-
pılarına yakın bir şekilde konumlandırıl-
mıştır. Bu tür bir şehir planlamacılığının
en büyük nedenlerinden biri saray ve soy-
lulara bağlı gelişen ticaret ile şehre girip
çıkan malların kontrolü olmalıdır. Bunun
yanısıra anıtsal ve sembolik bir anlam ta-
şıyan sarayların kente girildiğinde görülen
ilk yapılar olması nedeniyle, kralın ve şeh-
rin gücünü temsil eden propoganda amaç-
lı semboller haline dönüşmüşlerdir.
Şehir duvarına bitişik bir şekilde inşaa
edilmiş ve kalın duvarlara sahip olan ya-
pının temellerine bakılarak iki katlı oldu-
66 Aktüel Arkeoloji
storage vessels, worked and un-worked
ivories, stone and terracotta sculptures,
figurines, various luxuries ornaments and
a large number of cuneiform tablets exca-
vated show that the kingdom’s agricultural
wealth was supported with trade and the
capital reached to a high economic level.
In the mud brick walls of the palace, pre-
served up to 2 meters, in one room (num-
ber 4) and probably in some of the other
rooms in the second loor (the rooms 11,
12 and 13 - the great hall of Yarim-Lim), a
number of wall frescoes in Minoan style
were discovered. hese fresco fragments
are the best examples for understanding
the Bronze Age cross cultural relations.
hose partially preserved remains have
motifs like waving grasses, trees and a bull
scene like the ones depicted at the palace
of Knossos in Crete. hey were probably
made by the Cretan artists who had arrived
at Alalakh through git exchange between
elites and indicate the dynamics of the
Eastern Mediterranean-Aegean relations.
More examples to these frescoes were then
found in Avaris (Tel el Dab’a) in Egypt and
Tel Kabri in Israel. It is also noted that bull
ğunu düşünebiliriz. Özellikle ikinci katın
oluşturulması için yoğun miktarda ahşa-
bın kullanılmış olması, şehrin ateşe veril-
diği yağma sonrasında, yangın ile birlikte
yaklaşık 1200 derecelik bir ısının oluşma-
sını sağlamışıtr. Bu ısı ile birlikte güneşte
kurutulmuş kerpiç tuğla, kullanılan yapı-
nın duvarlarında taşlaşmış, birçok yerde
erimiş ve camlaşmıştır. Bu yüksek ısı tah-
ribatı aynı zamanda kerpiç duvarları nem-
den korumak amacıyla çevreleyen bazalt
orthostatlarda da gözlemlenmiştir.
Bütün şehrin yakılıp yıkılmış olması, Hat-
tuşili I ve Eski Hitit Devleti’nin askeri poli-
tikasını da göstermektedir. Kuzey Suriye’de
Yamhad Hanedanlığı’nın yıkılması böl-
gede politik bir dengesizliğe yol açmış ve
Mitanni İmparatorluğu’nun gelişmesine
ve güçlenmesine olanak sağlayacak orta-
mı yaratmıştır. Her ne kadar bu sefer ke-
sin bir Hitit üstünlüğü ile sona ermiş olsa
da başkentin aylarca yalnız bırakılması
Anadolu’da isyanlara, taht kavgalarına ve
Murşili’nin öldürülmesine kadar giden
politik bir karmaşaya yol açmıştır.
MÖ 16. yüzyılda VII. tabaka sarayı ve ken-
tin yıkılması ile birlikte Mukiş Krallığı’nda
da bir çöküş süreci başlar. Bu dönem son-
rası yapıların hiçbiri saraysal ya da anıtsal
bir özellik taşımamaktadır. Yerleşkenin
başından beri soyluların ve kralın yaşadığı
alan olarak tanımlanan ve höyüğün kuzey Yangın tahribatının kerpiç
leaping games of the Aegean were adopted yapılara olan zararlarını
tepelik alanına düşen bu noktada son yıl-
incelemek üzere model kerpiç
larda gerçekleştirdiğimiz kazılarda tespit by the Anatolian and Syrian cultures. he
evin yakılması deneyi
edilen küçük ölçekli düzensiz yapılar bunu depictions of bull leaping scenes of the
The burning of a model mud
açıkça göstermektedir. Minoan culture were found in important brick house as an
Alalakh yerleşkesinin 6. tabakası olarak ta- centers like Knossos in Crete and Akrotori experimental project to
nımlanan yapılardan ele geçirilen hayvan at the island of Santorini. Arriving thro- understand the afects of
kemiklerine dayanarak, Zooarkeolog Dr. ugh trade relations, this style was adopted fire on buildings.
Canan Çakırlar’ın yaptığı analizlere göre into cylinder seals of Syrian cultures and
koyun, keçi gibi hayvanların yanısıra çok vase decorations of Hittites. his shows
sayıda yabani hayvanın tüketiminin arttı- the early globalization movement in anci-
ğı gözlemlenmiştir. Bu da idari sistemde ent history and its afect in the adaptation
oluşan zayılama sonucuyla ihtiyaç sıkın- of the aesthetic trends of the era.
tısına karşı alternatif arayışlara girildiğine Alalakh Level VII palace is stylistically si-
dair bir örnek olarak sunulabilir. Yapılar- milar to the Western Palace discovered at
dan birinde bulunan ve binanın köşesin- Tell Mardikh- Ebla. Dating to the end of
de yüzükoyun bulunan insan iskeleti ve the Middle Bronze Age, the palace has a
sokak alanlarında ortaya çıkarılan atılmış common feature with its contemporaries
insan kemikleri de kentte yaşanan kaosa discovered in Syria, Palestine and Israel.
Aktüel Arkeoloji 67

Ortaya çıkarılan Geç Tunç
Dönemi Soylu mezarı (Detay)
dair bir başka örnek olarak gösterilebilir.
Bu ekonomik bunalımın yaşandığı süreçte
başkentin ovada bulunan bir başka yerleş-
keye taşındığını da düşünebiliriz ancak bu
konuda yeterli bilgi sahibi değiliz. Yaşanan
kriz içinde gözlemlenen bir önemli nokta
ise Kıbrıs ile gelişmeye başlayan ticaret
ağıdır. Kıbrıs seramiklerinin bu süreçte
artması, ekonomik yıkımdan kurtulma sü-
recinde ticaretin rolünü göstermektedir.
Kentte yaşanan 50-60 yıllık bir çöküş son-
rasında şehrin yeniden canlandığı ve sa-
raylar bölgesinin eski kimliğini kazandığı
arkeolojik kazılar sonucu tespit edilmiştir.
Nispeten daha korunaklı bir yapıya sahip
olan V. Tabaka kale yapısı ile birlikte kentin
yükseliş süreci tekrar başlamıştır. Bu döne-
mi en iyi şekilde anlayabileceğimiz tarih-
sel bilgiler ise Alalakh’ın en son dönemine
ait tapınağın içinde bir çukurda bulunan
İdrimi heykelinden öğrenmekteyiz. Şuan
Londra’da British Museum’da sergilenen
Alalakh kralı İdrimi’nin kendi ağzından
hayat hikayesinin anlatıldığı heykel, döne-
min politik gelişmelerini anlamamızı sağ-
68 Aktüel Arkeoloji
layan en önemli eserlerden biridir. Eserde,
İdrimi tahtında oturur şekilde tasvir edil-
miştir. Giydiği kıyafetin etek kısmına çivi
yazısı kullanılarak yazılan otobiyografik
metinde, şehirde çıkan bir isyan sonucu
ailesi ile birlikte kentten kaçıp akrabaları-
nın bulunduğu Emar adlı kente sığındığı
ve daha sonra da yedi yıl boyunca çöllerde
göçebelerle yaşadığından bahsedilmekte-
dir. Bu süre içinde yeterli sayıda yandaş
toplayıp deniz yoluyla tekrar başkente dö-
nen İdrimi, Mitanni kralı Parattarna’nın
desteği ile kentin kontrolünü tekrar ele
geçirdiğini ve 30 yıllık hükümdarlığı sü-
recinde başkenti genişlettiği ve Hititler ile
savaşlar yaptığından bahseder. Bu heykele
el sürenin lanetleneceğinden bahsedilen
son satır sonrasında ise yazıyı heykele işle-
yen Sarruwa adlı katibin kutsandığı bölüm
ise otobiyografik eserlerde gözükmeyen
sıradışı bir detaydır.
Idrimi Dönemi ile birlikte Mitanni
İmparatorluğu’nun kontrolü altına giren
krallıkta MÖ 15. yüzyılda yeni bir saray
yapısı inşa edilir. IV. Tabaka şehri ile bir-
likte değişen saray planı, demir çağında
standartlaşacak olan Bit Hilani üsluplu
(basamaklı ve sütunlu giriş) yapılara ilk
örnektir. Bu saray tabakası da muhteme-
len İmparatorluk Dönemi Hitit saldırıları
sonrasında yakılıp yıkılmış ve VII tabaka
sarayı gibi şiddetli bir yangının ardından
kerpiç duvarların taşlaşması ve camlaşma-
sı nedeniyle günümüze kadar korunagel-
miştir.
Niqme-Pa ve daha sonra oğlu İlim-ilima
tarafından genişletilen saray yapısında ele
geçirilen yazılı belgeler, kentin ekonomik
ve politik karakteri hakkında bilgiler ver-
mektedir. Çok sayıda arazi antlaşmaları-
nın yer aldığı yazılar dışında aynı zamanda
farklı kent devletleri ile yapılan antlaşma-
lar ve Mitanni kralları ile süregelen mek-
tuplaşmalarda bulunmuştur.
Yakındoğu ve Anadolu MÖ 14. yüzyılda,
uluslararası ilişkilere, ekonomik ve poli-
tik antlaşmalara ve güç gösterilerine şahit
olmaktadır. Mitanni İmparatorluğu böl-
genin hakimiyetini Alalakh, Karkamış,
Qatna gibi kentler üzerindeki kontrolü ile
elinde tutuyordu. Hem askeri hem politik
bir başarıya sahip olan Hitit kralı Şuppi-
liluma I önderliğinde gerçekleştirilen se-
ferler ile Mitanni İmparatorluğu’nun baş- Karbon 14 analizi için alınacak
kenti Wassuganni talan edilmiş ve Mukiş, hese buildings were integrated into the örneğin hazırlanma aşaması
Halep, Nuhase Krallıkları Hitit kontrolü fortification walls and were closely located The C14 sampling process
altına geçmiştir. Mısır hakimiyeti altında- to the city gates. he reason behind this
ki topraklara kadar ulaşan Hititler, Ugarit type of architectural arrangement can be
gibi Doğu Akdeniz’deki en büyük ticaret explained by the growth in trade relations.
limanı ile ortak ilişkilere girerek İmpara- he income and outcome of the city was
torluğun sınırlarını hem ekonomik hem controlled through the palaces by being
de politik anlamda genişletmişlerdir. located close to the city gates. Apart from
Bu sürecin izlerini Alalakh’ta da görmek this functional aspect, the palaces had a
mümkündür. IV. tabaka saray yapısının symbolic meaning as being the first mo-
yakılıp yıkılması ile birlikte bir sonraki numental buildings seen upon entering
kültür tabakalarında Hitit öğeleri görül- city. By this, they were representing the
meye başlar. 2003 yılından beri höyüğün power of the king and the city and used as
güney ve kuzey yükseltili alanlarında ya- propagandistic symbols.
pılan kazılarda savunma amaçlı inşaa edil- he integration of its outer wall to the for-
miş kale yapıları açığa çıkarılmıştır. San- tification system and the thickness of the
dık duvar üslubunun kullanıldığı görülen walls in general indicate that the building
bu binalarla birlikte Hitit dönemi şehrinin was probably double-storied. For cons-
çok iyi korunmuş olduğunu görmekteyiz. tructing the second loor, a large amount
Taş kullanımın çok az olduğu bu yapılar- of timber was used, thus creating 1200
dan Kuzey Kalesi, kerpiçten bir platform Celsius degrees of heat when the city was
Aktüel Arkeoloji 69

Makara sistemi kullanılarak
açmaların havadan
görüntülenme işlemi
Aerial photography
of the trenches by
using pulley systems
(Fotoğraf: Adam Green)
70 Aktüel Arkeoloji
set to fire ater its plunder. his tempera-
ture made the sun- dried mud bricks har-
den and vitrify. he high temperature even
afected the stone orthostats of the walls
where heavy vitrification and melting is
observed.
he destruction of the whole city shows
Hattushili I and the Old Hittite Kingdom’s
policy towards Syria. he disappearance of
the Yamkhad dynasty in North Syria cre-
ated political instability in the region and
provided the opportunity for the Mitanni
Kingdom to rise and became powerful.
Although the Hittite campaigns were fi-
nished with great victory, the absence of
the King in campaigns leads to internal
crisis in Anatolia and went all the way to
the assassination of Mursili.
With the demolition of the Level VII Pa-
lace, internal crises also occurred in the
Mukish Kingdom. Ater Level VII, no pa-
latial or monumental architecture is ob-
served in the following level. Based on our
excavations, it has been understood that
the area that used to be occupied by the
elites and royal family from the beginning
of the settlement transformed into a do-
mestic quarter with small-sized irregular
buildings.
Defined as the Level VI of Alalakh, the
animal bones found from the buildings
of this period were examined by Zoo-
archaeologist Dr. Canan Çakırlar. Based
on her analysis, apart from the animals
like sheep and goat, an increase was ob-
served in the number of wild animal re-
mains. his can be shown as an example of
the alternative strategies developed at the
moments of crisis due to the lack of cent-
ral administrative organization. A human
skeleton found facing upside down on the
corner of a building and several human
skeletal remains found at the street de-
posits can be used as another example for
defining this chaotic environment. During
this calamity, we may also consider the fact
that the capital has been moved to another
location: however, we do not have enough
evidence to prove this statement. In this
economic downfall, an important trade
connection was established with Cyprus.
he increase of Cypriot pottery at this time
period, may indicate the role of trade du-
ring the revitalization process of the city.
Ater a period of 50-60 years of downfall,
the city revived with the appearance of pa-
latial complexes. he better fortified Level
V city shows the signs of a prosperous city.
he best archival source for understanding
this time period comes from the Statue of
Idrimi found in a pit dug through the Le-
vel I Temple of Alalakh. Currently exhibi-
ted at the British Museum in London, in
the legs of the statue, the autobiography of
the King Idrimi was written in cuneiform,
the best source for understanding the poli-
tical conditions of his time period. Idrimi
was carved as seated on his throne, and
üzerinde yükselmektedir. Bu tür
kerpiç temel platformları Anadolu
Hitit mimarisinden uzak olsa da üç
metreye varan yüksekliği ile birlikte
höyük üzerinde yükselen yapı, Hitit-
lerin Anadolu’da kayalık korunaklı
yerleşkelerinden sonra, Amik ovası
gibi düz bir alanda savunmaya yöne-
lik bir şehir planı oluşturma çabası
olarak değerlendirilebilir.
Anıtsal boyutta olan bu kale yapı-
larından, Hitit kültürünü tanımla-
yabileceğimiz çok önemli eserler de
ele geçirilmiştir. Hattuşa’daki adak
havuzlarında bulunan yüzlerce el
yapımı minyatür kaplara örnekler
höyüğün kuzey kanadında yaptığı-
mız çalışmalarda insitu olarak bulu-
muştur. Höyüğün Güney kanadında
açığa çıkarılan Kale yapısının dolgu
tabakasında ise bir Hitit tören bal-
tası bulunmuştur. Bir tarafı üç sivri
uç bir tarafı da topuz şeklinde ya-
pılan bu tunç balta, diğer Hitit bal-
taları arasında üslup açısından tek
örnektir. Bu esere en yakın örnek
Hattuşa’daki Kral Kapısı’nda bulu-
nan tanrı kabartmasında, tanrının
elinde tuttuğu balta olarak gösteri-
lebilir.
Hititler ile birlikte kentin askeri ya-
pısının güçlendirildiğini ve yerleşke-
nin bütün höyük üzerine yayıldığını
görmekteyiz. Bu askeri kimliğinin
yanısıra ticaret ağlarının da güç-
lendiği gözükmektedir. Güney Kale
yapısında sokak alanında çıkarılan
çok sayıda Miken seramik parçasın-
dan birinde bir boğa atlama sahnesi
resmedilmiştir. Miken seramik bo-
yama sanatında çok nadir olarak iş-
lenmiş bu sahnelere örnekler Doğu
Akdeniz’de sadece bir kaç yerleşkede
bulunmuştur.
Hitit tabakalarından sonra kent terk
edilmiştir ve Demir Çağı Krallığı
höyüğün 1 km. kuzeyinde yer alan
Tell Tayinat yerleşkesine taşınmıştır.
Alalakh kentinin MÖ 1200’lerde de-
niz kavimleri tarafından yok edildiği
düşünülmektedir ancak şu ana kadar
yapılan modern kazı çalışmalarında
böyle bir saldırıyı kanıtlayacak arke-
olojik bilgiye ulaşılmamıştır.
Alalakh Kazıları Tarihi
Sir Leonard Woolley, Ur ve Karka-
mış gibi önemli yerleşmelerde yap-
tığı arkeolojik çalışmalardan sonra
1935 yılında British Museum müte-
velli heyeti tarafından , Ege ve Yakın
Doğu kültürleri arasındaki ilişkiyi
ortaya koyabilecek arkeolojik bir ça-
lışma için görevlendirilir. Antakya’ya
daha önceki ziyaretlerinde jeopoli-
tik önemini gördüğü ovada yer alan
300’den fazla yerleşke arasındaki en
büyük Tunç Çağı Höyüğü olan Tell
Atchana’da kazı çalışması yapmaya
karar verir. 1936 yılında Suriye top-
raklarında başlayan kazılara 1939
yılında Hatay’ın Türkiye toprakları-
na dahil olması ile birlikte Türkiye
Cumhuriyeti resmi izni ile devam
edilir. İkinci Dünya Savaşı ile ara ve-
rilen kazılara 1946-48 yılları arasın-
da devam edilir. Alalakh kazılarına
Bahadır Alkım ve Tahsin Özgüç de
gönüllü olarak katılırlar. Bu kazılar
sırasında höyüğün kuzey kısmında
saraylar bölgesi olarak adlandırılan
alanda Orta ve Geç Tunç Çağlarına
denk gelen 17 kültür tabakası açığa
çıkarılır. Bunlardan IV ve VII. taba-
kalar, açığa çıkarılan Saray ve tapı-
naklar ve yazılı arşivler ile akademik
kesim tarafından büyük ilgi görür.
1932-1938 yılları arasında Chica-
go Üniversitesi adına James Henry
Breasted’in yönettiği ve Robert
Braidwood’un da katıldığı Amik
Ovası Bölgesel Araştırmaları ise
şuan hala geçerliliğini koruyan
Amik Ovası kültür tabakalarının
oluşumunu sağlamıştır. Ovadaki
höyüklerden toplanan seramik ve
küçük buluntular ve 8 höyükte (Ça-
tal Höyük, Tell Dhahab, Tell ‘Imar
al-Sharqi, Tell Judaidah, Tell Kur-
du, and Tell Ta’yinat) yapılan sondaj
çalışmalarından dan yola çıkarak
alfabetik kodlamayla Neolitik’ten
(Amik A) Islamiyet’e (Amik V) ka-
dar uzanan toplam 178 adet tarihi
yerleşke tespit edilmiş ve yayınlan-
mıştır. Orta ve Geç Tunç çağlarını
temsil eden Amik ovası K-L-M ta-
bakalarına (MÖ 2000-1200) ait en
önemli bilgiler ise Antik Alalakh
kentiden elde edilmiştir. Ortaya çı-
karılan sonuçlar sadece bölgenin
değil aynı zamanda bütün Anadolu
ve Suriye kültürleri arasındaki iliş-
kinin senkronizasyonu için gerekli
olan yazılı kaynakları ve seramik
tipolojisini sağlamaktadır. Dönemi
içerisinde devrim niteliği içeren bu
çalışmalar, geçerliliğini korumakla
beraber kendi içinde eksiklikler ve
hatalar barındırmaktadır. Özellikle
Alalakh’ta modern arkeolojinin yön-
temlerinden uzak olarak yapılan bu
çalışmalardan ortaya çıkarılan so-
nuçlar tabakalaşma sisteminde bü-
yük hatalar yapıldığını göstermekte-
dir. 1995 yılında Prof. Dr. K. Aslıhan
Yener tarafından öncelikle Chicago
Üniversitesi sonrada Koç Üniversite-
si adına yeniden canlandırılan Amik
Ovası Yüzey Araştırması ile birlikte
tespit edilen ve değerlendirilen yer-
leşke sayısı 178’den 365’e çıkarılmış-
tır. Sistematik olarak devam eden
Amik Ovası Bölgesel Yüzey Araştır-
maları bünyesinde MÖ 2.binyıla ait
olan Antik Alalakh Kenti, kapsamlı
bir kazı programı içine alınmıştır.
Bu maksatla 2000-2002 yılları ara-
sında projenin ilk ayağı olarak yapı-
lan çalışmalar ile 1930’lu yıllara ait
kazı arşivleri coğrafi bilgi sistemleri
kullanılarak bilgisayar ortamına ak-
tarılmış, müze depolarında bulunan
eserler yeniden değerlendirilmiş ve
büyük çaplı bir kazı ve araştırma
projesinin temelini sağlayacak olan
eski kazılara ait veriler kullanılabilir
duruma getirilmiştir. Disiplinler ara-
sı arkeolojik araştırmanın yapılandı-
rılması ile 2003 yılında başlatılan ve
Aktüel Arkeoloji 71

the text in his skirt tells about his
escape from Alalakh ater an inter-
nal crisis. Fled to town Emar along
Euphrates, he stayed there with his
relatives before moving on to desert
and living with nomads for seven
years. Gaining enough followers and
troops, Idrimi sails back to Mukish
and gets the throne with the support
of the Mitannian King Parattarna.
Ater that, the text tells that he rules
the Kingdom for 30 years and won
victories against Hittites. Following
the standard curses at the end (an-
yone who touches this statue will get
the curse on his own), extraordina-
rily the text also thanks to the scribe
Sarruwa who carved the text into the
statue.
Within the reign of Idrimi, the King-
dom became subservient to the Mi-
tanni Empire and a new palatial bu-
ilding project begins. he city plan
changes with the Level IV and a Bit
Hilani (colonnaded entrance) type
palatial architecture is erected, be-
coming the earliest example of the
standardized Iron Age Palaces of
the Near East. he Level IV Palace is
also sacked and destroyed, probably
by the Hittite overlords, and like the
Level VII palace, the standing walls
hardened and vitrified and preserved
to nowadays. In the palace expanded
by Nigme-Pa and his son Ilim-İlima,
a high number of cuneiform tablets
were found. hose tablets gave infor-
mation about the land tenure, relati-
onships between diferent kingdoms
and include letters to the Mitannian
King.
In the 14th century B.C, Anatolia
and the Near East were witnessing
to international relations, economic
and political agreements and power
plays. he Mitannian Empire was
controlling the region by holding
cities like Alalakh, Carchemish and
Qatna. With the campaigns carri-
ed by politically and militaristically
72 Aktüel Arkeoloji
successful Hittite King Suppililuma
I, the Mitannian capital city Wassu-
ganni was sacked and the Kingdom
of Mukish, Aleppo and Nuhase got
under the control of Hittites. By ma-
king agreements with Ugarit, the
biggest port of the Eastern Mediter-
ranean, Hittites expanded the limits
of their kingdom both economically
and politically and reached to the
borders of Egyptian controlled terri-
tories in Syria.
he traces of the Hittite expansion
are also visible in the levels prece-
ding the destruction of the Level IV
Palace. he excavations carried on
from 2003 onwards in the southern
and northern sections of the tell ex-
posed military defensive buildings
with well- preserved casemate style
walls. With limited stone foundati-
ons, the northern fortress elevates
upon a foundation platform made of
mud bricks. Even though this type of
mud brick platforms does not exist in
Anatolian Hittite architecture, with
its 3 m of height raising upon the tell
surface, it can be seen as an efort of
adaptation into the landscape in the
lat valley of Amuq for Hittites who
are coming from the rocky naturally
defended Anatolian plateau.
From these monumental fortresses,
very important artifacts were reco-
vered for defining the Hittite culture.
Examples similar to hundreds of mi-
niature plates found at the Hattusha
temple pools were recovered in-situ
at the site. At the southern part of
the tell, from the debris of the sout-
hern fortress, a ceremonial Hittite
axe was found. his axe with its ro-
unded back and spiky frontal side is
unique among the other Hittite axes
found in various sites. he only close
parallel to this artifact was depicted
in the hand of the God at the King’s
Gate of Hattusha.
With Hittites, the city’s military as-
pect was reinforced and expanded
into the entire site. Apart from this
military identity, trade relations
seem to be reinforced. In the street
deposit of the southern fortress, a
pottery sherd with Mycenaean bull
leaping scene painted on the pottery
is found. his very rarely attested to-
pic on Mycenaean pictorial depicti-
ons is only spotted in a few sites in
the Eastern Mediterranean.
Ater the Hittite levels, the city is
abandoned and the Iron Age King-
dom shits to 1 km north of the sett-
lement to Tell Tayinat. he end of
the city is generally associated with
the sea people: however, no evidence
has been acquired from the modern
excavations to prove this statement.
The History of Alalakh
Excavations
Ater the important excavations that
he accomplished in Ur and Carc-
hemish, Sir Leonard Woolley was
assigned by the trustee board of the
British Museum to conduct an arc-
haeological mission for understan-
ding the relations between the cul-
tures of Near East and the Aegean.
From his previous visits to Antakya,
he had understood the geo-political
importance of the valley and chose
Tell Atchana/Alalakh, the largest
Bronze Age site in the valley. Star-
ted in 1936 when the land was un-
der Syrian territory, the excavations
continued under the permission of
Turkish Republic ater 1939. Ater
a break through the Second World
War, the excavations continued in-
between 1946-1948. Bahadır Alkım
and Tahsin Özgüç joined this early
expedition as young scholars. 17 arc-
haeological levels were exposed at
the tell from which level IV and Le-
vel VII got the most attention from
the scholarly world due to the temp-
le and palace complexes and archival
sources found in these contexts.
In between 1932 and 1938, the Amuq
Kazıevinde sürdürülen konservasyon çalışmaları
The conservation process of the artifacts at the dighouse
aktif olarak sürdürülen Alalakh kazı
çalışmaları höyüğün farklı bölgele-
rinde toplamda 2800 metrekarelik
bir alanda hem dikey hem de yatay
kazı üslupları kullanılarak devam et-
mektedir. Bilimler arası dayanışmayı
temel alan projede sistematik olarak
sürdürülen arkeolojik, faunal, bo-
tanik ve jeoarkeolojik araştırmalar,
proje kapsamında geliştirilen veri-
tabanı ve fotoğralama sistemleri ile
desteklenmiştir. Elektronik ve basılı
yayın olarak bilim dünyasına kazan-
dırılan bu yeni bilgiler doğrultusun-
da 2006 yılında başlatılan Karbon14
ve Dendrokronoloji pilot projesi ile
Yakın Doğu’nun kronolojik sorun-
larının çözülmesi ve oluşturulan se-
Valley Regional Project conducted
by James Henry Breasted with the
participation of Robert Braidwood
provided the still accepted Amuq
sequence. he ceramics and small
finds collected from 178 tell surfa-
ces and sounding excavations con-
ducted in 8 tells (Çatal Höyük, Tell
Dhahab, Tell ‘Imar al-Sharqi, Tell Ju-
daidah, Tell Kurdu, and Tell Ta’yinat)
revealed the chronological sequence
of the valley, with alphabetic coding
from A to V corresponding to the
sequence from Neolithic to Islamic
period.
he Middle and Late Bronze Age of
the valley represented with K-L-M
(2000-1200 B.C), and the most im-
portant information for these phases
comes from Alalakh. he results of
the excavations and surveys not only
granted the information for unders-
tanding the region but also provided
the ceramic sequence and archival
sources to understand and synchro-
nize the relations between Anatolia
and Syria. Although having revoluti-
onary aspects, these old projects still
have errors and missing sections. Es-
pecially excavations at Alalakh, con-
ducted far from the rules of modern
ramik tipolojisi ile ilişkilendirilmesi,
2007 yılında başlatılan deneysel ar-
keoloji projesi kapsamında arkeolo-
jik verinin birinci dereceden gözlem-
lenmesi ve nedenlerinin incelenmesi
hedef alınmıştır. 2009 yılı ile birlikte
Isotop analizleri ile insan ve çevresi
arasındaki etkileşimi ve bölgedeki
farklı kültürler arasındaki ilişkiyi et-
nik kökende incelemeyi hedeleyen
yeni bir araştırma başlatılmıştır. İlk
adım olarak değerlendirelen ve şu
ana kadar yapılan çalışmalar, Koç
Üniversitesi bünyesinde kurulan
arkeoloji laboratuarında başlanacak
olan bilimsel örnekleme ve analiz
çalışmaları ile desteklenmesi plan-
lanmaktadır.
archaeology, resulted with discre- results of these campaigns are made
pancies in the archaeological levels. available to the scholarly media both
In 1995 Prof. Dr. K.Aslıhan Yener re- in hard copy and electronic versions.
initiated the Amuq Valley Regional In 2006 the dendrochronology and
Projects with the University of Chi- C14 project had been initiated for
cago and then the project moved on solving the chronological problems
to Koç University. In the surveys, the of the Near East and associating it
archaeological sites discovered incre- into the local pottery sequence. In
ased from 178 to 365. he systemati- 2007 the experimental archaeology
cally conducted Amuq Valley Regio- project was initiated to observe and
nal Projects targeted the site Alalakh examine the archaeological eviden-
into a program of large-scale excava- ce from the first hand. In 2009 by
tion. With this aim, in 2000-2002 the using isotope analysis, the relation
archives of the old excavations were between man and its habitat and the
digitized and computerized by using diverse ethnic population settled at
Geographic Information Systems, the valley was targeted. Making the
the artifacts located at the museum first step of the project, the research
depo were re-examined and the fo- will be further advanced by scienti-
undations of a new excavation were fic sampling and analysis that will be
established by making the old data conducted at the archaeology labo-
accessible and usable. Structuring ratory of the Koç University.
the multi-disciplinary project, from
2003 onwards, at the diferent spots
of the tell, both vertical and horizon- Murat AKAR
tal excavations were conducted in an Alalakh Kazıları, Arazi Sorumlusu
area of 2800 square meters. Suppor-
Università degli Studi di Firenze
Dipartimento di Scienze dell’Antichità
ting the inter-disciplinary approach,
“G. Pasquali”
the systematically conducted faunal Storia e Civiltà del Mondo Antico.
and geo-archaeological studies were www.alalakh.org
supported by the improved photog- Fotoğraflar: Murat AKAR
raphy and database systems. he
Aktüel Arkeoloji 73