CUKRY - GLUKOZA

I FRUKTOZA
Klaudia Górlicka
i Agnieszka Kozera
BUDOWA I Tłuszcze i białka to ważne elementy naszej

PODZIAL codziennej diety. Do tych istotnych biologicznie

substancji zaliczamy również cukry
nazywane sacharydami. Związki te są
CUKRÓW zbudowane z atomów węgla, wodoru i tlenu.

ZE WZGLĘDU NA BUDOWĘ
CUKRY DZIELIMY NA PROSTE
- GLUKOZA I FRUKTOZA
GLUKOZA
DEFINICJA

GLUKOZA TO CUKIER PROSTY, KTÓRY JEST

PODSTAWOWYM ŹRÓDŁEM ENERGII W ORGANIZMIE
CZŁOWIEKA. JEST ONA POTRZEBNA, ABY NARZĄDY
LUDZKIE MOGŁY POPRAWNIE FUNKCJONOWAĆ (JEDNAK
JEJ NADMIAR MOŻE OKAZAĆ SIĘ SZKODLIWY). NA POZIOM
GLUKOZY WE KRWI WPŁYW MAJĄ TAKIE PROCESY, JAK:
GLIKOGENOLIZA, GLIKOGENEZA ORAZ GLIKOLIZA I
GLUKONEOGENEZA. ZA REGULOWANIE JEJ STĘŻENIA W
ORGANIZMIE ODPOWIADA HORMON TRZUSTKOWY –
INSULINA.
 ZASTOSOWANIE GLUKOZY
Z glukozy produkuje się syrop glukozowy
wykorzystywany
w cukiernictwie.
W przemyśle spożywczym występuje głównie jako
związek słodzący, środek pochłaniający wilgoć, a
także jako preparat do zwiększania objętości produktu.
owocach (figi, banany, jabłka,
Należy zaznaczyć, że glukoza znalazła również
zastosowanie w medycynie. Stosuje się ją jako środek
dożylny i występuje na liście podstawowych leków
Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Wykorzystuje
się ją w przypadku:
kawy czy herbaty.
odwodnienia;
hipoglikemii;
chorób wątroby;
żywienia pozajelitowego;
rekonwalescencji;
porfirii;
rozcieńczenia innych lek
Źródła glukozy:
Glukoza, która występuje w
organizmie ludzkim, pochodzi głównie
ze źródeł roślinnych. W dość sporych
ilościach występuje ona w m.in. w
winogrona, śliwki, czereśnie), a także
warzywa (cebula, papryka, kukurydza)
oraz miodzie. Należy zaznaczyć, że
źródłem glukozy jest również biały
cukier wykorzystywany do słodzenia
Dodatkowo glukozę znaleźć można
także w ziemniakach, makaronie,
kaszach oraz ryżu.
 Wskazania do badania glukozy we krwi

Najczęstszymi wskazaniami do badania glukozy we krwi, są:

1. zmęczenie, osłabienie, omdlenia, utraty przytomności,

2. podejrzenie cukrzycy,
3. monitorowanie cukrzycy,
4. zwiększone pragnienie,
5. utrata masy ciała,
6. wzmożone oddawanie moczu,
7. niepokój,
8. mroczki przez oczami,
9. potliwość, gęsia skórka,
10. przekroczenie 45. roku życia,
11. otyłość,
12. nadciśnienie tętnicze,
13. ciąża,
14. zespół policystycznych jajników,
15. chorób układu krążenia,
16. hiperlipidemia.
RODZAJE
krystaliczna –
GLUKOZY: posiada formę
drobnokrystalicznego
proszku, a otrzymywana
jest w wyniku procesu
hydrolizy skrobi;

płynna –
najczęściej wykorzystuje
się ją w tej postaci w
gastronomii, ponieważ w
łatwy sposób można
wykonać z niej masę
cukrową;

 FRUKTOZA - DEFINICJA
Fruktoza to cukier prosty,
który w naturze

można znaleźć w owocach (stąd potoczna

jej nazwa - cukier owocowy), sokach
owocowych i miodzie.

Poza tym fruktoza występuje w postaci

sacharozy, czyli białego cukru
spożywczego (składa się na niego razem
z glukozą), oraz syropu glukozowo-
fruktozowego, znanego także jako
kukurydziany (fruktoza składa się na niego
w 42 proc.), który znajduje się w składzie
praktycznie każdego produktu - od
cukierków i napojów gazowanych po chleb
i wędliny.
 ZASTOSOWANIE FRUKTOZY
Fruktoza znajduje zastosowanie jako W przetwórstwie używana jest głównie w
silny środek słodzący oraz konserwant. postaci syropów cukrowych, tj.
Dzięki higroskopijności wpływa na wysokofruktozowy syrop kukurydziany czy
przedłużenie okresu przydatności do syrop glukozowo-fruktozowy. Są one
spożycia wyrobów piekarskich oraz znacznie tańsze niż cukier i inne słodziki.
zapobiega wysychaniu i krystalizacji Ponadto w porównaniu z cukrem cechują
produktów cukierniczych. Pieczywo z się lepszymi właściwościami
dodatkiem fruktozy cechuje się atrakcyjnąsensorycznymi, żywieniowymi oraz
barwą. Poza tym powolna krystalizacja technologicznymi.
fruktozy warunkuje gładką konsystencję
lodów. Nie zawierają również praktycznie żadnych
zanieczyszczeń mechanicznych i
mineralnych, dzięki czemu w napojach nie
powstają osady. Są dodawane szczególnie do
słodkich napojów gazowanych i
niegazowanych, nalewek alkoholowych,
galaretek, dżemów i ketchupów.
 Badania wskazują na negatywne skutki
FRUKTOZA - nadmiernego spożycia fruktozy, takie jak
np. zmiany w metabolizmie, a w
WŁAŚCIWOŚCI konsekwencji znaczny przyrost wagi.
Nadmiar tkanki tłuszczowej skutkuje
natomiast podniesieniem poziomu
trójglicerydów i cholesterolu we krwi.
Fruktoza w dużych ilościach szkodliwie

działa na wątrobę, sprzyja jej stłuszczeniu.

Do negatywnych skutków zalicza się także
nadciśnienie tętnicze na skutek wzrostu
stężenia kwasu moczowego we krwi.
Nadmierne spożywanie fruktozy ma
również negatywny wpływa na gospodarkę
węglowodanową organizmu. Powoduje
nagłe skoki stężenia glukozy i insuliny we
krwi, co może doprowadzić do
insulinooporności i cukrzycy typu 2.

 GLUKOZA I FRUKTOZA - ZESTAWIENIE

Czysta glukoza i fruktoza wizualnie
wyglądają podobnie, różnią się
natomiast budową chemiczną.
Fruktoza jest słodsza niż glukoza,
jednak dla człowieka różnice
między tymi cukrami mają znacznie
poważniejsze konsekwencje.
Glukoza jest natychmiast
przekształcana w energię i
zaspokaja poczucie głodu,
natomiast fruktoza jest
magazynowana w postaci tkanki wzory strukturalne
tłuszczowej i zwiększa apetyt na
słodycze.
Czy należy całkowicie zrezygnować z
cukrów prostych?

Niestety nie da się tego uniknąć, bo

występują one naturalnie w wielu
produktach spożywczych, ale należy
unikać spożywania produktów
zawierających cukier dodany, czyli
dosładzanych, takich jak słodycze
czy słodzone napoje. Zamiast tego
warto jeść owoce i warzywa oraz
dbać o to, by komponować
zbilansowane, różnorodne posiłki,
zawierające wszystkie składniki
odżywcze, a nie w większości cukier.