You are on page 1of 75

jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH .

zGJ@pnf;yHk tajccH Oya' (1947)

THE CONSTITUTION OF THE UNION OF BURMA

( 1947 ckESpf )

jyifqifcsufrsm;udkyl;wGJyHkESdyx
f m;ygonf//

zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHk tajccH Oya'udk r_vjyXmef;csuftwdki;f jyefvnfyHkESdyfxm;ygonf// jyifqifcsuf&Sdonfh yk'frrsm;wGif


=u,fyGifhjyI jyifqifcsufrsm;udk aemufqufwGJrsm;tjzpf yk;wGJyHkESdyfxm;ygonf//
EdkifiHzGJ hpnf;yHk tcef; 1 1

r+vtcGifhta&;rsm; tcef; 2 2

‚EdkifiHawmf‛[laompum;.t"dy`g,f&Sif;vif;csuf // 2

EdkifiHom;jzpfr+ // 2

nDr#r+tcGifhta&;rsm; // 3

vGyfvyfr+tcGifhta&;rsm; // 3

bmomomoema&;qdkif&mtcGifhta&;rsm; // 4

,Ofaus;r+ESifhynma&;qdkif&mtcGifhta&;rsm; // 5

pD;yGg;a&;qdkif&mtcGifhta&;rsm; // 5

&mZ0wfOya'qdkif&mtcGifhta&;rsm; // 6

zG hJpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya't&umuG,fEdkif/ &,lEdkifaomtcGifhta&;rsm; // 6

awmifolv,form;rsm;ESifh tvkyform;rsm;mtwGuf EdkifiHawmf.wm0ef 0wW&m;rsm; tcef; 3 7

EdkifiHawmf.0g'&nf!$ef;csufrsm; tcef; 4 7

EdkifiHawmforwW tcef; 5 10

ygvDref tcef; 6 15

tydkif; 1/ t&yf&yfqdkif&m // 15

tydkif; 2/ jynfol hv$wfawmf // 22

tydkif; 3/ vlrsdK;pkv$wfawmf // 24

tydkif; 4/ ygvDref.tm%mrsm; // 24

tydkif; 5/ Oya'ðyjcif; // 27

aiGOya'-urf;rsm; // 28

vufrSwfxdk;jcif;ESifhxkwfjyefa-ujimnmjcif; // 31
jynfaxmifpktpdk;& tcef; 7 32

EdkifiHawmfa&S haecsKyf // 34

EdkifiHawmfpm&if;ppfcsKyf // 35

jynfaxmifpk.w&m;pD&ifa&; tcef; 8 35

tydkif; 1/ &Srf;jynfe,f tcef; 9 43

&Srf;jynfe,faumifpD // 43

&Srf;jynfe,ftpdk;& // 44

tydkif; 2/ ucsifjynfe,f // 46

ucsifjynfe,faumifpD // 46

ucsifjynfe,ftpdk;& // 48

tydkif; 3/ u&ifjynfe,f // 50

aumfolav; // 50

tydkif; 4/ u&ifeDjynfe,f // 51

u&ifeDjynfe,ftpdk;& // 53

tydkif; 5/ csif;0daoowdkif; // 55

tydkif; 6/ jynfe,fopfrsm; // 55

cGJxGufEdkifaomtcGifhta&; tcef; 10 56

zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'udkjyifjcif; tcef; 11 57

jynfaxmifcsif;csif;qufqHa&; tcef; 12 58

t&yf&yfqdkif&mjyXmef;csufrsm; tcef; 13 59

t"dy`g,fydkif;jcm;az:jycsuf // 61

tul;tajymif;umvjyXmef;csufrsm; tcef; 14 62

usrf;opPmqdkcsuf odk hwnf;r[kwf uwdopPmqdkcsufyHkpH yXrZ,m; 66


vlrsdK;pkv$wfawmfzGJ hpnf;yHk 'kwd,Z,m; 67

pm&if; 1/ jynfaxmifpkEdkifiHOya'ðypm&if; wwd,Z,m; 68

1/ umuG,fa&; // 68

2/ jynfya&;&m // 68

3/ qufoG,fa&; // 69

4/ b¾ma&; // 70

5/ t&yf&yfqdkif&m // 71

pm&if; 2/ jynfe,fOya'ðypm&if; // 73

1/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'qdkif&mudpPrsm; // 73

2/ pD;yGg;a&;udpPrsm; // 73

3/ vHk_cHKa&; // 74

4/ qufoG,fa&; // 75

5/ ynma&; // 75

6/ jynfol husrf;rma&; // 75

7/ a'oEN&tkyfcsKyfa&; // 75

8/ t&yf&yfqdkif&m // 76

jynfe,ftcGefawmfpm&if; pwkwˆZ,m; 77

1// jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH. zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya' tm%mwnfa-umif; EdkifiHawmf,m,DorwW. 81


a-ujimcsuf
2// zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'wGif jyifqifcsufrsm;ðyvkyfcJhonfh jzpfpOftusOf;csKyf 83
3// 1949 ckESpf/ jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH (tajccHOya't&/ yXrt}udrftrwfa&G;aumufyGJqdkif&m)tul;tajymif; 87
umv jyXmef;csuftrdef h (1949 ck/ ZGefv 18 &uf)
4// 1950 ckESpf/ jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH (tajccHOya't&/ yXrt}udrftrwfa&G;aumufyGJqdkif&m)tul;tajymif; 91

umv jyXmef;csuftrdef h (1950 ck/ azaz:0g&Dv 22 &uf)


5// 1951 ckESpf/ jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH (tajccHOya't&/ yXrt}udrf trwfa&G;aumufyGJqdkif&m)tul;t 95
ajymif;umv 'kwd,jyXmef;csuftrdef h ¡1951 ckESpf/ trdef htrSwf 1// ¢
6// 1951 ckESpf/ jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH (tajccHOya't&/ yXrt}udrf trwfa&G;aumufyGJqdkif&m) 99
tul;tajymif;umv 'kwd, jyXmef;csuftrdef h ¡1951 ckESpf/ trdef htrSwf 2// ¢
7// 1951 ckESpf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya' (jyifqifcsuf) tufOya' ¡1951 ckESpf/ tufOya'trSwf 62// ¢ 103
8// 1959 ckESpf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya' (jyifqifcsuf) tufOya' ¡1959 ckESpf/ tufOya'trSwf 4// ¢ 111
9// 1959 ckESpf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya' ('kwd,jyifqifcsuf) tufOya' ¡1959 ckESpf/ tufOya'trSwf 113
10//¢
10// 1961 ckESpf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya' jyifqifcsuf tufOya' ¡1961 ckESpf/ tufOya' trSwf3// ¢ 115
11// 1961 ckESpf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya' ('kwd,) jyifqifcsuf tufOya' ¡1961 ckESpf/ tufOya' 117
trSwf7/¢
12// 1961 ckESpf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya' (wwd,jyifqifcsuf) tufOya' ¡1961 ckESpf/ tufOya' trSwf 122
17// ¢
13// 1961 ckESpf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya' (pwkwˆjyifqifcsuf) tufOya' ¡1961 ckESpf/ tufOya'trSwf 131
20// ¢

jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH . zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'

e,fpyfa'orsm;ESifh u&ifeDe,frsm;tygt0if jrefrmEdkiif Hawmf.EdkifiHom;rsm;jzpf -uaomu|Ekfyfwdk honf/


tcsKyftjcmtm%mydkif vGyfvyfaomjrefrmEdkifiHudktcdkit f cHtnDtnGwfwnfaxmif&efoEdN ÏmefcsIif;// //
w&m;r#wjcif;/ vGyfvyfjcif;/ nDr#jcif;wnf;[laom avmuygv w&m;rsm;udktajcðyum/ vlowW0gcyfodrf; wdk h.
_idrf;csrf;om,ma&;udk cdkif_rJwnfwHhatmifxdef;odrf;&ef oEdNÏmefcsIif;// // vlr+qufqHa&;w&m;r#w r+/
pD;yGg;a&;w&m;r#wr+/ EdkifiHa&;w&m;r#wr+/ vGyfvyfpGmawG;}uHEdkifr+/ vGyfvyfpGmzGifh[a&;om;az:jyEdkifr+/
vGyfvyfpGm,Hk-unfEdkifr+/ vGyfvyfpGmudk;uG,fEdkifr+/ vGyfvyfpGmbk&m;ausmif;uefponfwdk hodk h oGm;vm0wfðy Edkifr+/
vGyfvyfpGmy&da,oe&SmrSD;Edkifr+/ vGyfvyfpGmpnf;&Hk;Edkifr+/ vGyfvyfpGmðyr+aqmif&GufEdkifr+/ tqifhtwef;nD r#r+/
ttcGit fh vrf;nDr#r+/ w&m;Oya't&mwGifnDr#r+wdk hudk EdkifiHom;tm;vHk;&&SdcHpm;Edkifapjcif;iSm tcdkift rm
cH0efðy&efoEdNÏmefcsIif;/ jrefrmouU&mZf 1903 ckESpf/ oDwif;u|wfvqef; 10 &ufae h ( c&pfawmf ouU&Zf 1947
ckESpf/ pufwifbmv ESpfq,fhav;&ufae h ) wGif/ TzGJ hpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya'udk u|Efkyf wdk h.
wdki;f jynfðyv$wfawmfY u|Efkyfwdk honfvufcHI/ Oya'tjzpftwnfðy_yD;v#if/ u|Efkyfwdk htm; ESif;tyf vdkufonf//

EdkifiHzGJ hpnf;yHk//

1// // jrefrmEdkifiHonf tcsKyftcsmtm%mydkif orRwEdkiif Hjzpfonf// xdkEdkifiHudkjynfaxmifpkjrefrmEdkifiH[kac:& rnf//

· 2// // (u) ,cifujrefrmjynfbk&ifcrH Swqifh/ _Adwdo#bk&ifrif;jrwf pD&iftkyfcsKyfawmfr+chJaom e,fajrtm; vHk;ESihf (c)


u&ifeDe,frsm;yg0if-uonfh jrefrmwpfEdkiif HvHk;onf/ jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHwGifyg0if&rnf //

3// // jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH. tcsKyftcsmtm%monf EdkifiHom;wdk hYwnfonf//

4// // Oya'ðyr+tm%m/ tkyfcsKyfr+tm%m/ w&m;pD&ifr+tm%mtm;vHk;udk EdkifiHom;wdk hxHrScH,lI/ TzGJ h


pnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya't&/ wnfaxmifcef htyfaomjynfaxmifpkjrefrmEdkifiH. odk hwnf;r[kwfjynf
axmifpktzGJ h0ifrsm;. vkyfief;tzGJ hrsm;ESit
fh &m&dS

rsm;uaomfif;/ xdktzGJ hrsm;ESifht&m&Sdrsm;. tcGit


fh m%m
t&aomfif;/ EdkifiHom;wdk h.udk,fpm;/ oHk;pGJEdkif&rnf//

· 5// // ya'o&mZf&Srf;jynfe,fpk[lI ,cifuac:wGifcaJh ome,fajrrsm;ESifh 0e,frsm;onf/ jynfaxmifpkjref


rmEdkifiHtwGif;wGif jynfaxmifpktzGJ h0ifwpfcktjzpfjzifh yg0if&rnf// xdkjynfaxmifpktzGJ h0ifudk TrSaemiftzdk h wGif
‚&Srf;jynfe,f‛[kac:&rnf//

· 6// // jrpf}uD;em;ESifhAef;armfc&dkifrsm;[lI ,cifuac:wGifchaJ ome,fajrrsm;udk jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHt wGif;wGif


jynfaxmifpktzGJ h0ifwpfcktjzpf/ zGJ hpnf;&rnf// xdkjynfaxmifpktzGJ h0ifudk TrSaemiftzdk hwGif ‚ucsifjynfe,f‛
[kac:&rnf// ·· 7// // uEW&0wD/ abmvcJESifh-u,fzdk;}uD;wdk hyg0ifonfhu&ifeDe,frsm;[k ,cifuac:wGifcJ haom
e,fajrrsm;udk/ jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHtwGif;wGif jynfaxmifpktzGJ h0ifwpfcktjzpf zGJ hpnf;&rnf// xdkjynfaxmifpktzGJ
h0ifudk TrSaemiftzdk hwGif ‚u&ifeD

jynfe,f[kac:&rnf// ·· 8// // yk'fr 180 &SdjyXmef;csufrsm;ESifhrqef u


h sifapbJ/
jynfaxmifpkjrefrmEdkiif H&Sdusefe,fajr tm;vHk;ESio
fh uf qdkifaom Oya'ðyr+tm%m/ tkyfcsKyfr+tm%m/
w&m;pD&ifr+tm%mtm;vHk;udk/ jynfaxmifpkjrefrmEdkiif H.vkyf ief;tzGJ hrsm;ESifh t&m&Sdrsm;uomv#ifaomif;/ xdktzGJ
hrsm;ESit
fh &m&Sdrsm;. tcGit fh m%m&aomif;/ oHk;pGJEdkif &rnf//

· jyifqifcsufaemufqufwGJ ‚ 10 ‛ ·· jyifqifcsufaemufqufwGJ ‚ 7 ‛

rlvtcGifhta&rsm;//
9// // Ttcef;ESifh tcef; 3/ tcef; 4/ wdk hwGif ‚EdkifiHawmf‛[laompum;.qdkvdk&if;rSma&S haemufpum;wdk h .
t"dy`g,fudkaxmufI jynfaxmifpkEdkiif H./ odk hwnf;r[kwf oufqdki&f mjynfaxmifpkt zGJ h0if. tkyfcsKyfr+
tcGit fh m%mudkaomif;/ Oya'ðyr+tcGit fh m%mudkaomif;/ qdkvdkonf//

10// // jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHwpf0ef;vHk;wGifEdkifiHom;[lI wpfrsdK;wnf;om&Sd&rnf// qdkvdk&if;rSm jynfaxif pktzGJ


h0ifrsm;. EdkifiHom;[lI toD;tjcm;r&Sd&/ jynfaxmifpkjrefrmEdkifio H m;[lIom&Sd&rnf//

11// // (u) jrefrmEdkiif Hwdki;f &if;om;wpfrsdK;rsdK;wGifjzpfaom odk hwnf;r[kwf jzpfcJ haom rdbESpfyg;rSarG;zGg;ol
wdki;f onfif;/
(c) jrefrmEdkiif Hwdki;f &if;om;wpfrsdK;rsdK;wGifjzpfaom odk hwnf;r[kwfjzpfcJhaombdk;bGm;rsm;teuf t
enf;qHk;wpfOD;rSjynfaxmifpkEdkifiHwGifyg0ifvwWH haom tm%mydkifeuftwGif;YarG;zGg;olwdki;f onf if;/
(*) jynfaxmifpkEdkifiH.EdkifiHom;jzpfaomodk hwnf;r[kwf TtajccHOya'pwiftwnfðyonfhae h wGif
touf&Sifaeonfjzpfygu wdki;f &if;om;tjzpfudk&,lcGih&f SdaomrdbESpfyg;rS jynfaxmifpkEdkiif H wGif
yg0ifvwWH haom tm%mydkifeuftwGif;YarG;zGg;olwdki;f onfif;/
(C) _Adwdo#bk&ifrif;jrwf. tm%mjyef h&me,fajrwpfckckwGif arG;zGm;cJhonfjzpfI/ TtajccHOya'
pwiftm%mwnfonfhae hrStxuf/ odk hwnf;r[kwf 1942 ck/ ZEMm0g&Dv 1 &ufae hrStjcm;rJh aom
q,fESpftwGif; &SpfESpfatmufr,kwfaomumvtzdk h jynfaxmifpkEdkifiHwGif yg0ifvwWH h aom
tm%mydkief uftwGif;aexdkicf Jhb;l _yD;v#if/ jynfaxmifpkEdkifit
H wGif;wGifxm0pOfaexdki&f ef
}uH&G,fcJhonfjzpfI/ xdk hjyifw&m;Oya'jzifhowfrSwfaom tcsdeftwGif;wGif xdk hodk howfrSwf
aomenf;vrf;ESifhtnD jynfaxmifpkEdkiif Hom;tjzpf &G;cs,fjcif;udkxkwfaz:olwdkif;onfif;//
jynfaxmifpkjrefrmEdkiif H. EdkifiHom;jzpf&rnf//

12// // Edkifio
H m;jzpfjcif;oabm/ EdkifijH cm;om;jzpfjcif;oabmwdk hESifhpyfvsOf;Iavsmfuefoifhjrwfonf[k
xifjrifonfhtwdki;f w&m;Oya'rsm;udkðyEddkifaomygvDref,tm%monf/ yk'fr 11 &SdjyXmef;csufa -umifh,kwf
avsmhjcif;rjzpf&/ xdk hjyifxdkuJhodk haom w&m;Oya'wpfckckonf/ yk'fr 11 wGifryg0ifao;aom vltrsdK;tpm; rsm;udk
Edkifio
H m;tjzpfjzpfvufcH&efaomfif;/ jyXmef;Edkifonf//

13// // Zmwdra&G;/ udk;uG,f&mbmomra&G;/ a,usFm;rdef;r ra&G;/ vlrsdK;ra&G; EdkifiHom;[lor#onf/


EdkifiaH wmfw&m;Oya't&mwGif tnDtr#omjzpfonf// qdkvdk&if;rSm EdkifiHom;wpfOD;ESiw fh pfOD;udkodk h wnf;r[kwf
EdkifioH m;vlwef;pm;wpm;ESifhwpm;udk wzufowfoabmtwdki;f cGJjcm;jcif;rðy&//

14// // jynfol h0efxrf;qdki&f m &mxl;wdk hYif;/ tvkyfvkyfudkifr+/ ukefoG,fa&mif;0,fr+/ pD;yGg;&Smr+/


twwfynmESifhtoufarG;r+wdk hYif;/ EdkifiHom;tm;vHk;onf/ nDr#aomtcGifhtvrf;tm;vHk;udk&&Sd&rnf//

15// // rdefrrsm;onf wlnDaomtvkyftwGuf a,usFm;wdk h&aomvcrsdK;udk&Edkif&rnf//

16// // w&m;Oya't&r[kwfv#if/ rnfonfhEdkiif Hom;r# rdrd.vGyfvyfcGifhudk&kyfodrf;jcif;rcHap&// rdrd.aetdrf twGif;odk


ht0ifcH&jcif;/ ypPnf;todrf;cH&jcif;r&Sdap&//

17// // w&m;Oya'ESifh if;/ _idrf0yfydjym;a&;ESifhif;/ jynfol hudk,fusifhw&m;ESifhif;rqef husifv#if/ EdkifiHom; rsm;onf


atmufyg tcGifhta&;rsm;udkvGyfvypGmoHk;pGJEdki&f rnf//
(u) rdrdwdk h.,Hk-unfcsuf/ xifjrifcsufwdk hudkvGyfvyfpGmxkwaz:ajymqdkEdkifaomtcGifhta&;//
(c) vufeufrygbJ_idrf;csrf;pGmpka0;EdkiaomtcGit fh a&;//(*) toif;rsm;ESifh toif;tpktzGJ hrsm;udk zGJ hpnf;Edkifaom
tcGit fh a&; // odk h&mwGif&nf&G,fcsufjzifhaom if;/ aqmif&Gufr+jzifhaomif;
TtajccHOya'udkysufjym;ap&ef}uH&G,faom odk hwnf;r[kwfysufjym;rnfh ta-umif;jzpfay:apaomtoif;/
toif;tpktzGJ hESifh tonf;t&Hk;rsdK;udkr+um;wmm;jrpfonf//
(C) jynfaxmifpkEdkiif HtwGif;wGif rnfonfhae&mYrqdk aexdkiftajcpdkufEdkifaom/ ypPnf;&,lydkifqdkifEdkifaom/
tvkyfvkyfudkifEdkifaom/ ukefoG,fa&mif;0,fEdkifaom/ twwfynmjzifh toufarG;Edkifaom tcGit fh a&;//

18// //jynfaxmifpkEdkifiH w&m;Oya'.pnf;rsOf;owfrSwfcsufudkvdkufemI/ jynfaxmifpk tzGJ h0ifrsm;wGiful;


oef;a&mif;0,fjcif;/ ul;vl;qufqHjcif;wdk honfvGyfvyf&rnf//
¹cGif;csuf// // odk h&mwGifjynfaxmifpktzGJ h0ifwdk honf _idrf0yfydjym;a&;twGufaomfif;/ jynfoludk,f
usifhw&m;twGufaomif;/ avsmfuefoifhjrwfaom csKwfcs,fcsufpnf;urf;rsm;udkw&m;Oya'jzifhjyXmef;Edkif onf//

19// // (u) vlta&mif;t0,fðyjcif;//


(c) w&m;Oya't& tjypf'%fay;jcif;udkc&H ojzifh/ tvkyf'g%fudkxrf;aqmifcdkif;jcif;rSwyg;/ Edkifxuf
pD;eif;cdki;f jcif;ESifh tvdkqeNr&bJ aus;u|efozG,fcidk f;jcif;wdk hudk wm;jrpfonf//
&Sif;vif;csuf// // Zmwdtm;jzifhaomif;/ vlrsdK;tm;jzifhaomif;/ udk;uG,f&mbmomtm;jzifhaom if;/
vlwef;pm;tm;jzifhaomif;/ cGJjcm;jcif;ðybJ/ jynfol htusdK;iSmrvkyfrae&aom tvkyfrsdK;udkvkyfap&ef Edkif
iHawmf.wm0efcsxm;jcif;udkr+um; Tyk'fr r&Sdpum;a-umifh twm;tqD;r&Sdap&//

· 20// // _idrf0yfydjym;a&;aomfif;/ jynfol hudkusifhw&m;ESifhaomfif;/ jynfhol husef;rma&;ESifhaomfif;/ xdk htjyif


Ttcef;&Sdtjcm;jyXmef;csufwdk hESifhif;rqef husifv#ifvlcyfodrf;wdk honfomoema&;wGif vGyfvyfpGm,lqEdkif
aomtcGifhta&;/ vGyfvyfpGmudk;uG,faqmufwnfEdkifaomtcGit fh a&;wdk hudktnDtr#&&Sd&rnf//
&Sif;vif;csuf 1// // bmoma&;qdkif&m udk;uG,fwnfaqmufr+ESifh qufpyfaeapumr+/ xdkodk hqufpyf
aeaompD;yGg;a&;/ b¾ma&;/ EdkifiHjcm;a&;ESit fh jcm;avmuDa&;aqmif&Gufr+wdk hudk txufygta&;wGifryg0ifap &//
&Sif;vif;csuf 2// // Tyk'frwGifxdkodk hvGyfvyfaom tcGit fh a&;rsm;udkay;xm;aomfvnf;/ jynfol ht usdK;udpP/
ðyjyifa&;udpPwdk htwGufEdkifiHawmf.w&m;Oya'ðyjcif;udkrwm;jrpf&// ·· 21// // (1) Ak'<bmom
omoemawmfonfEdkifiHawmf.EdkifiHom;trsm;qHk; udk;uG,f&mjzpfaom*k%fxl;0dao oESifh jynfhpHkonfh
bmom}uD;jzpfonf[k jynfaxmifpkEdkifiHawmfutodtrSwfðyonf//
(2) EdkifiHawmfonf tpPvmrfbmom omoem/ c&pf,mefbmomomoem/ [dENLbmomomoemESifh
ewfudk;uG,faombmomwdk hudk TtajccHOya'tm%m wnfaomae hYEdkiif HawmfwGif&Sdae-uaom udk;
uG,f&mbmomtcsdK h[lItodtrSwfðyonf//
· jyifqifcsufaemufqufwGJ ‚ 13 ‛ ·· jyifqifcsufaemufqufwGJ ‚ 12 ‛/ ‚ 13 ‛
(3) EdkifiHawmfonf bmoma&;qdki&f m udk;uG,fr+udkomfif; ,Hk-unfr+udkaomfif;ta-umif;ðyI/ rnfol
hudkr#oufqdkif&mtcGifhta&;csdK hiJhapjcif;/ cGJjcm;jcif;udkrðy&//
(4) EdkifiHa&;udpPtvdk hiSm udk;uG,f&mbmomudk tvGJoHk;pm;rðy&/ xdk hjyif vlrsdK;a&;a-umifhaomif;/ wzufESifhwzuf
w*dk%f;ESifhw*dk%f;rkef;wD;jcif;/ &efr+jcif;/ pdwf0rf;uGJjcif;wdk h ay:aygufvmap&ef &nf&G,faom odk hwnf;r[wf
ay:aygufvm&efta-umif;&Sdaom tðytr+onf TtajccHOya'ESiq fh ef husifonf// xdktðytr+rsdK;twGuf
tjypf'%fay;Edkifatmif w&m;Oya'ðyEdkifonf//

22// // EddkifiHawmfynmoifausmif;rsm;odk h0ifcGifhðy&efudpPESifhpyfvsOf;I/ udk;uG,f&mbmom/ vlrsdK;/ bmop um;wdk


hudk t-umif;ðyum/ rnfonfhvlenf;pkudkr# cGJkjcm;wm;jrpfjcif;rðy&/ rnfonfhudk;uG,f&m bmomoif
cef;pmudkr#vnf;/ xdkvlenf;pktm;twif;t-uyfvdkufemoif,lap&efynwfjcif;rðy&//

23// // (1)Tykk'fr&Sd jyXmef;csufrSm;ESifhrqef husifb/J pD;yGg;a&;udpPrsm;wGi f ypPnf;ydkiq f dkifciG fhESifhudk,fydkifvkyfudkif


wDxGifEdkicf Gifhwdk h&Sd&rnf[k EdkifiHawmfutcdkiftrmcH0efðyonf//
(2) udk,fydkifypPnf;toHk;csEdkifaom tcGit fh a&;udkjynfol htusdK;ysufpD;epfematmif rnfolr#toHk;r ðy&//
(3) apsE+ef;rsm;udk csKyfudki&f efaomfif;/ ta&mif;t0,fwdk hudkvuf0g;}uD;tkyf&efaomfif;/ zGJ hpnf;aom/ odk
hwnf;r[kwfEdkifiHawmf.pD;yGg;a&; ysufpD;&mysufpD;a-umif;jzpfaomumw,ftzGJ hrsm;/ qif'DudwftzGJ hrsm;/ x&wftzGJ
hrsm; tp&Sdaomudk,fydkifvuf0g;}uD;tkyftzJG hrsm;r&SD&//
(4) EdkifiHawmfujynfol htusdK;twGufvdktyfygu/ ydkif&Siftm;rnfuJhodk haomudpPrsdK;wGif
rnfr#av#mfa-u;ay;&rnf[kjyXmef;xm;aom w&m;Oya'ESifhtnDomv#if/ udk,fydkifypPnf;udkuef
howfcsKyfcs,fEdkifonf// odk hwnf;r[kwfodrf;ydkufEdkifonf//
(5) wqufwnf;jzpfaomtxufygyk'frcGJ&Sd pnf;urf;csufrsm;ESirfh qef husifv#if/ jynfol htusdK;twGufvdktyfygu/
Edkifi.H pD;yGg;a&;ESifhoufqdkiaf om vkyfief;trsdK;rsdK;udkaomfif;/ wOD;wnf;ydkif vkyfief;rsm;udk aomfvnf;aumif;/
EdkifiaH wmfonf w&m;Oya'jyXmef;I EdkifiyH dkifjyKEdkifonf? odk@wnf;r[kwf EdkifiHawmftwGuf odrf;,lEdkifonf?
24? / jypfr+wckudkjyKonfhtcgu twnfjzpfaeaom w&m;Oya'udk usL;vGefonfhtwGufrSwyg;/ rnfol@
udkr#jypfr+xif&Sm;rpD&if&? xdk@jyifjypfr+udkjyKonfhtcgu twnfjzpfaeaomw&m;Oya't&/ ay;Edkifaomtjypf
'%fxufydkI}uD;av;aomtjypf'%ftm;vnf; rnfol htm;r#ray;&//

25// // (1) Ttcef;Yay;tyfxm;aomtcGifhta&;wckwckudk&,l&ef w&m;v$wfawfcsKyftm;/ oufqdki&f m


enf;jzifhav#mufxm;I / &,lydkifcGifh&Sd&rnf//
(2) TudpPESifhpyfvsOf;I tjcm;w&m;&Hk;rsm;tm;ESif;tyfxm;aomt,%mrsm;udkrxdcdkufapbJ/
Ttcef;Yay;tyfxm;aom TtcGit fh a&;ESifh oifhav#mfonfha&S hawmfoGif;pmc|efawmftrdef h(Harbeas Corp
us)/ tm%may;pmc|efawmftrdef h(Mandamus)/ wm;jrpfomc|efawmftrdef h(Prohibition) tm%mydkiaf r;
pmc|efawmftrdef h(Quo Warranto)/ tr+ac:pmc|efawmftrdef h(Certiorari)/ xdkpmc|efawmftrdef hrsm;.o
oabmrsdK; ygaomtrdefrsm;udkxkwf&ef w&m;v$wfawmfcsKyfYtm%m&Sd&rnf//
(3) ppfjzpfaomtcgYaomfif;/ wdki;f wyg;uxdyg;wdkufcdkufvmaomtcgYaomfif;/ ykefuefaomtcgYaomif;/
qlylxºuGaomtcgYaomif;/ txl;ta&;w}uD;jzpfvmaomtcgYaomfif;/jynfhol hvHk_cHKr+twGuf
vdkttyfonfhudpPrSmrSwyg;/ TumuG,fcGih/f &,lcGifhrsm;udk&yfqdki;f xm;jcif;rðy&//

26// //EdkifijH cm;rsm;ESifhqufqH&mwGif/ Edkiif Hom;wdki;f onf jynfaxmifpkEdkifiH.twGif;/ ty ESpfXmevHk;Y/


jynfaxmifpkEdkifiH.umuG,fapmifh&Smufr+udkawmif;qdkEdki&f rnf//

27// // wdki;f wyg;uxdyg;wdkufcdkufjcif;/ ykefuefjcif;/ qlylxºuGjcif;/ txl;ta&;w}uD;jzpfjcif;wdk hay:ayguf onfh


tcgrsm;rSwyg;/ EdkifiHom;wOD;.w&m;pGJqdkydkifciG fh&Sdaom epfemcsuftwGuf/ xdkEdkifiHom;tm;/ w&m;Oya'
jzifhpwfrSwfxm;aom umuG,fEdkifcGi/fh &,lEdkifcGifhwdk hudkray;bJ rae&//

28// // umuG,fa&;wyfzGJ h0ifrsm;onf odk hwnf;r[kwf_idrf0yfydjym;a&;twGuf xm;&SdaonmwyfzGJ h0ifrsm; onf rdrdwdk


h .wm0ef0wW&m;rsm;udkausyGefpGmaqmif&GufEdkifapjcif;iSmif;/ xdk htjyifpnf;urf;ao0yfr+&Sdapjcif; iSmif;/
Ttcef;Yay;tyfxm;aom tcGit fh a&;rsm;udk rnfIrnfr#uef howfcsKyfcs,fxm;&rnf[lIodk hwnf;
r[kwfrnfIrnfr# zsufodrf;&rnf[lI ygvDrefuw&m;Oya'jzifhjyXmef;Edkifonf// 29// // ygvDrefonf
Ttcef;&SdjyXmef;csufrsm;udk twnfjzpfap&ef/ vdktyfaomOya'rsm;udkðy&rnf//
wzefTtcef;wGifjypfr+usL;vGef&ma&mufonf[kaz:jyxm;aomfvnf;/tjypf'%fay;ydkicf Girfh &SdchaJ o;aom jypfr+
rsm;twGuf tjypf'%fay;&efvnf; Oya'rsm;udkðy&rnf//

awmifolv,form;rsm;ESifh tvkyform;rsm;twGuf EdkifiHawmf.wm0ef0wW&m;rsm; //


30// // (1) EdkifiHawmfonf ajr,mtm;vHk;. yif&if;ydki&f Sifjzpfonf//
(2) TtajccHOya'.jyXmef;csufrsm;ESifhrqef husifapbJ/ ajr,mydkicf GifhpHepfrsm;udkpnf;rsOf;wusjzpfap&efaomfif;/
v$Jajymif;&efaomfif;/ zsufodrf;&efaomfif;/ EdkifiHawmfYtcGifhta&;&Sd&rnf// odk hwnf;r[kwf rnfonfhajr,mudkrqdk
jyefvnfodrf;,l_yD;v#if/ xdkajr,mudkpkaygif;pdkufysdK;a&;twGufjzpfap/ or0g,rpdkufysdK; a&;twGufjzpfap/
v,fpD;pm;orm;rsm;twGufjzpfap/ a0iSay;&eftcGit fh a&;&Sd&rnf//
(3) rnfonfhtajccHpHepfESifhr# ajr,mtajrmuftrsm;ydkiq f dkifcGirfh &Sdap&/ wODd;wnf;ydkijf zpfaomajr,m .
trsm;qHk;ajr{uta&twGufudk ta-umif;nD!Gwfv#ifnD!Gwfjcif; w&m;Oya'jzifhowfrSwf&rnf//
31// // pD;yGg;a&;Yolwyg;udkepfemapI udkusdK;&Smjcif;rSumpD;apa&;twGuf/ rdrdwdk htcsif;csif;aygif;oif;zGJ hpnf;
Edki-f uap&ef tvkyform;rsm;tm; EdkifiaH wmfonf pD;ygG;a&;qdkif&maqmif&Gufcsufjzifhif;ajcm;aqmif&Gufcsuf
rsm;jzifhif;ulnDEdkifonf//
tvkyform;rsm;tm; pnf;&Hk;ydkifciG fhay;ap&efif; ESpfpOftm;vyf&ufrsm;& cGi&fh SdatmifpDrHap&efif;/
tvkyfcGif.tajctaeudk aumif;rGefatmifðyap&efif;/ &nf&G,fI/ EdkifiHawmfonf Oya'ðyay;jcif;jzifh/ tvkyf
orm;rsm;udkumuG,fapmifh&Smuf&rnf// xdk htjyifta-umif;nD!Gwfv#ifnD!Gwfjcif;/ aecif;xdkicf if;ESifh axmuf
yHhr+tmrcH pHepfwdk htwGuf pDrHcsufrsm;udktm;ay;jcif;jzifhif;/ umuG,fapmifha&Smuf&rnf//

EdkifiHawmf.0g'&nf!Gef;csufr+rsm; //

32// // Ttcef;wGif az:jyxm;aomr+rsm;udk Edkiif HawmftwGuf a,bk,svrf;!$efozG,f&nf&G,fonf//


EdkifiaH wmfonfOya'ðy&mYif;/ tkyfcsKyf&mYif; xdkr+rsm;ESifhtnD aqmif&Guf&eftav;*&kðy&rnf// odk h&mwGif xdk hodk
haqmif&Gufap&efrnfonfhw&m;&Hk;wGifr#w&m;pGJqdkydkifcGirfh &Sdap&//

33// // Edkifio
H m;wdki;f atmufygtcGit fh a&;rsm;udk&&SdcHpm;Edki&f ef EdkifiaH wmfonf 0g'xm;&SdI/ xdk0g'twdki;f a&S h &+
haqmif&Guf&rnf//
(u) tvkyfvkyfydkifciG fh//
(c) tdkrif;rpGrf;jzpfEdkifaomtcgYaomfif;/ emzsm;rusef;jzpfaomtcgYaomfif;/ tvkyfvkyfjcif;iSmr
pGrf;apmifEdkifaomtcgYaomfif;/ taxmuftyhH&EdkifaomtcGifhta&;//
(*) tem;,lcGih/f tm;vyfcGifh&EdkifaomtcGifhta&;//
(C) ynmoif-um;EdkifaomtcGifhta&;// txl;tm;jzifhEdkiif Hawmfonf
tcv$wfroifrae&r+vwef;ynmoif-um;a&;twGufjyXmef;csufrsm;udkðy&rnf/

34// // EdkifiaH wmfonf i,f&G,folrsm;udk txl;*&kðyI/ xdkolwdk h.ynmoif-um;a&;udktm;ay;&rnf//

35// // EdkifiaH wmfonf tiftm;enf;I wdk;wufr+wGifaemufusaom EdkifiHom;pkrsm;. ynma&;ESifhpDyGg;a&;wdk h


udktxl;*&kðyItm;ay;&rnf// xdk hjyifvlr+qufqHa&;rw&m;r+rSif;/ olwyg;udkepfemapIudk,fusdK;&Smr+rSif ;/ xdkolwdk
huif;vGwfap&efEdkifiHawmfuumuG,fapmifha&Smufay;&rnf//

36// // jynfol haexdkifa&; tqifhtwef;jr‡ifhwifr+ESifh jynfolusef;rma&;aumif;rGefwdk;wufr+wdk honf EdkifiH


awmf.t"duwm0ef0wW&m;wckjzpf&rnf//

37// // (1)EdkifiHawmfonftvkyform;wdk h.cGeftm;ESifhusef;rma&;wdk hudk xdcdkufjcif;rjzpfap&efif;/ uav;ol


i,fEke,faomt&G,fudk xdcdkufjcif;rjzpfap&efif;/ xdk h tjyifxdkolwdk honfrdrdwdk h. usm;=r b0/ touf/ cGef tm;wdk
hESifhroifhrav#mfaomtoufarG;r+ tvkyftudkifwdk hwGif pD;yGg;a&;csdK hwJhr+a -umifhraeombJ/ 0ifa&muf
vkyfudkif&jcif;r&Sdap&efif; ,Hk-unfpdwfcs&atmifpDrH&rnf//
(2) EdkifiHawmfonf rD;zGg;a&;ESiu
fh av;apmifha&Smufa&;tzGJ hrsm;/ uav;a*[mrsm;/ uav;xdrf;Xme
rsm;uddkzGifhvSpfjcif;tm;jzifh/ om;onftarESifhuav;wdk h.tusdK;udkapmifha&Smuf&ef/ xdk hjyifr D;rzGg;rDESifhrD;zGg;_yD;
umvrsm;twGuf vkyfcESifhem;cGih&f &eftcGifhta&;udk tcpm;vkyfudkifaeaomrdcifwdk h&&SDcHpm;Edkifap&ef 0g'xm; &SdI/
xdk0g'twdki'f a&S &h +aqmif&Guf&rnf//

38// // EdkifiaH wmfonf usef;rma&;0efxrf;tzGJ hrsm;/ aq;&Hkrsm;/ aq;ay;&Hkrsm;/ txl;aq;&Hkrsm;/ olemðy&Hkrsm;


evHxaq;&Hkrsm;ESifhtjcm;/ usef;rma&;&Hkrsm;udkwnfaxmif}uDd; -uyfb tkyfcsKyfay;jcif;jzifh/ jynfolusef;rma&;
udkaumif;onfxufaumif;atmifaqmif&Guf&rnf//

39// // jynfol husef;rma&;ESifhwuG/ vkyf&nfpGrf;tm;udkwdk;wufap&efif; EdkifiHa wmfumuG,fa&;pGrf;tm;udk


jynfhwif;ap&efif;/ EdkifiHawmfonfjynfolrsm;twGuf txl;tm;jzifhvli,frsm;twGuf/ um,Avynmoif
-um;a&;udktxl;*&kjyKI aqmif&Guf&rnf//

40// // EdkifiaH wmfonfroefrpGrf;jzpfvmaomppfr+xrf;a[mif;rsm;tm;/ oifhwifhav#mufywfpGmaexdkpm;


aomufEdkifap&efif;/ oufarG;r+ynmudktcvGwfoif,lEdkifap&efif; pDrHaqmif&Guf&rnf// EdkifiHawmfonfusqHk;
aomppfom;rsm;.uav;rsm;ESifh ppfa-umifrh dbrJhjzpf&aom uav;rsm;udk txl;*&kðyI -unfh&+apmifha&Smuf& rnf//

41// // Edkifi.
H "etiftm;udkwdk;wufap&efif;/ jynfol hypPnf;OpPmtiftm;udkaumif;onfxufaumif;ap&ef if;/
jynfol h,Ofaus;r+tqifhtwef;jr‡ifhwufvmap&efif;/ jynfaxmifpkEdkifiH.vGyfvyfa&;udkwnfwHhcdkif_rJap &efif;/
EdkifiaH wmfumuG,fa&;pGrf;tm;udk}uDd;rm;vmap&efif;/ &nf&G,fI jynfaxmifpkEdkifiH.pD;yGg;qdki&f mpDrH
udef;rsm;udkðy&rnf//

42// // udk,fusdK;tjrwftpGef;twGufr[kwfbJ/ vkyfudkifaqmif&GufaeaompD;yGg;a&; vkyfief;tzGJ htpnf;rsm;


tm; ypPnf;aiGa-u; taxmftyHay;&ef EdkifiaH wmfwGif0g'xm;&SdI xdk0g'twdki;f a&S &h +aqmif&Guf&rnf// or0g,
rtpnf;t&Hk;rsm;ESit fh vm;wlpD;yGg;a&;tpnf;t&Hk;rsm;tm; ydkrdktcGit
fh a&;ay;&rnf//
·
43// // 0dZ…mynmESifhody`Hynmrsm;/ okawoeESifh,Ofaus;r+tzGJ htpnf;rsm;/ xdk htjyifygVdESio
fh uUËoif -um;
a&;wdk hudk EdkifiHawmfuaxmufyHhapmifha&Smuf&rnf//

44// // (1) jynfoloHk;vkyfief;rsm;udk EdkifiHawmftpdk;&udk,fwdkifuaomfif;/ a'oEW&tzGJ hrsm;uaomfif;/


jynfolwdk h.or0g,r tpnf;t&Hkrsm;uaomfif;/ wnfaxifvkyfudkifap&ef EdkifiHawmftpdk;&Y0g'xm;&SdI/
xdk0g'twdki;f a&S &h +aqmif&Guf&rnf//

(2) jynfaxmifpkEdkifiHawmftwGif;wGif/ "eypPnf;xGufrnfhobm0yif&if;tajctjrpfrsm;ufk


EdkifiaH wmftpdk;&udk,fwdkifuaomfif;/ a'oEW&tzGJ hrsm;uaomfif;/ jynfolwdk h.or0g,rtpnf;t&Hk;rsm;uaomfif;/
vkyfudkifoHk;pGJap&efEdkifiHawmftpdk;&Y 0g'xm;&SdI / xdk0g'twdkif;a&S &h +aqmif&Gufrnf//

· jyifqifcsufaemufqufwGJ ‚ 12 ‛
EdkifiHawmforRw //
45// // atmufyk'frrsm;wGif‚EDkiif HawmforRw‛[kac:tyfaom jynfaxmifpkEdkifiHawmf.orRw&Sd&rnf// EdkifiH
awmforRwonf/ jynfaxmifpkEdkiif Hw0ef;vHk;wGif EdkifiHom;tm;vHk;.txGyftxdyfae&mudk&&SD&rnf// xdk htjyifh
TtajccHOya'ESifh w&m;Oya'wdk hutyfESif;aomtm%mESifhtvkyf0wW&m;rsm;udk oHk;pGJaqmif&Guf&rnf//

46// // EdkifiaH wmforRwudkv#dk h0Sufaom rJqENay;pHepfjzifh/ ygvDrefqdki&f mv$wfawmfESpf&yf. wGJzufnDvmcH wGif


a&G;aumufwifajr‡muf&rnf// Ttceef;&SdjyXmef;csufrsm;ESifhrqef husifapbJ/ EdkifiHawmforRw&mxl;t
wGufa&G;aumufwifajr‡mufjcif;udk/ ygvDreftufOya'jzifhowfrSwf&rnf//

47// // (1) EdkifiHawmforRwonf ygvDrefqdki&f mrnfonfhv$wfawmf.trwfr#rjzpf&//


(2) ygvDrefqdkif&mv$wfawmfw&yf&yf. trwfwOD;udk EdkifiHawmforRwtjzpfa&G;aumufwifajr‡mufcJhaomf/
xdktrwfonf oufqdki&f mv$wfawmfY rdrd.trwfae&mudkpGefv$wfcJh_yD;jzpfonf[krSwf,l&rnf//
(3) EdkifiHawmforRwonf/ vpmp&dwfa-u;aiG&aomtjcm;&mxl;XmeEW&rsm;udk tpdk;&ESifhoufqdkifo nfjzpfap/
roufqdkifonfjzpfap/ rcH,l&//

48// // (1) EdkifiaH wmforRwonf/ &mxl;oufwrf;rukeefq;Hk rD/ &mxl;oufwrf;rSEkwfxGufaoma-umifh if;/


uG,fvGefaoma-umifhif;/ &mxl;rSEkwfy,fjcif;cH&aoma-umifh if;/ xm0pOfrpGrf;raqmifEidk faoma-umifh if;/
xdkta-umif;wckcka-umifrh [kwfv#if/ &mxl;Ypwifxrf;&Gufonfhae hrSpI ig;ESpfwdkiw f dkix
f rf;&Guf&rnf //
(2) rnfonfhyk*~dKvfrqdk/ EdkifiahwmgforwWtjzpfjzifh &mxll;oufwrf;ESpf}udrfxufydkItrxrf;r&Guf&//

49// // (u) rdrdudk,fwdkifaomif;/ rdrd.rdbESpfyg;aomfif;/ jynfaxmifpkEdkifiH.ydkifeuftwGif;YarG;zGm;cJhI


jynfaxmifpkEdkifiHom;vnf;jzpfaom/ xdk htjyif
(c) ygvDreftrwftjzpfa&G;aumufwifajr‡mufjcif;cHEdkifonfh t&nftcsif;ESifhjynfhpHkonfvnf;jzpf
aomfyk*~dKvfrsdK;r[kwfv#if/ rnfolr#EdkifiHawmforRw&mxl;twGuf a&G;aumufcHEdkifcGirfh &SDap&//

50// // yXrEdkifiaH wmforRwonf/ rdrdtm;a&G;aumufwifajr‡muf_yD;onfhaemuf/ vsifjrefor#vsifjrefpGmrdrd.


&mxl;wGif0ifa&mufxrf;&Guf&rnf//aemufaemifaomEdkifiHawmforRwwdkif;onf / rdrdtvsifxrf;&GufoGm;aom
EdkifiaH wmforERw.&mxl;oufwrf;ukefqHk;_yD;onfhaemufwae hYaomfif;/ xdk hodk hukefqHk;_yD;onfhaemuf/ apEdkif
or#apmaomae hYaomfif;/ &mxl;wGif0ifa&mufxrf;&Guf&rnf// tu,fIrdrdtv#if xrf;&GufoGm;aomEdkiif H
awmforRwtm;&mxll;rSEkwfy,fvdkufv#if/ odk hwnf;r[kwfxdkEdkifiaH wmforRw&mxl;rSEkwfxGufoGm;v#if/ odk h
wnf;r[kwfxm0pOfrpGrf;apmifEdkifv#if/ odk hwnf;r[kwfuG,fvGefv#if/ rdrdtm;a&G;aumufwifajr‡muf_yD;onfh aemuf
v#ifjrefEdkifor#v#ifjrefpGm &mxl;wGif0ifa&mufxrf;&Guf&rnf//

51// // EdkifiaH wmforRwonf/ tpnf;ta0; usif;yv#uf&Sdaom ygvDrefqdki&f mv$wfawmfESpf&yfESifh w&m;v$wf


awmfcsKyf. w&m;0ef}uDd;rsm;a&S harSnufwGif/ atmufygtwdkif; vlod&Sif-um;opPmqdkI/ vufrSwfxdk;_yD;v#if/
&mxll;Y0ifa&mufxrf;&Guf&rnf//
‚u|Ekfyfæææonf jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH. zGJ hpnf;yHktajccHOya'udk wnf_rJatmifxdrf;odrf;I/ jynf
axmifpkjrefrmEdkifiH.w&m;Oya'rsm;udkapmifh&Smufygrnf// u|Ekyfonf zGJ hpnf;yHkiajccHOya'ESifhwuG/ w&m;Oya' wdk
hESifhav#mfnDpGm rdrd.wm0ef0wW&m;rsm;udk ,Hk-unfav;jrwfajzmifhrSwfrSefuefpGmaqmif&Gufygrnf// jynf
axmifpkjrefrmEdkifiH. ab;&eftEW&,ftaygif;wdk hudk wGef;vSefz,f&Sm;&ef }uD;pGmaomowd0D&djzifh tm;xkwfyg rnf//
u|Ekfyfonf jynfaxmifpkjrefrmEdkiif H.tusdK;iSm/ jynfaxmifpkjrefrmEdkifit
H m; u|Efkyf.toufESifhudk,fudk
tyfESif;onf[k av;eufwnf-unfpGmausnmI/ uwdopPmðyonf//‛ 52// // jynfaxmifpktpdk;&.
t}uHay;csufrSwyg;/ EdkifiHawmforRwonf rdr.&mxl;oufwrf;twGif;wGif jynfaxmifpkEdkifirH SxGufcGgroGm;&//

53// // EdkifiaH wmforRopf a&G;aumufwifajr‡mufa&;twGuf/ EdkifiHawmforRwonf/ rdrd.&mxl;oufwrf;


ukefqHk;tHhqJqJjzpfaom 3 vtwGif;wGif ygvDrefudkqifhac:&rnf//

54// // (1) atmufygta-umif;wckcktwGuf EdkifiHawmforRudkpGyfpGJjypfwifEdkifonf//


(u) EdkifiHawmf.aus;Zl;opPmawmfudkazgufzsufjcif;//
(c) tajccHOya'udkusL;vGefjcif;//
(*) tusifhoduQmvGefuJpHmysufjym;jcif;//

(2) Tyk'fr&SdjyXmef;csufrsm;ESifh rqef husifapbJ/ xdk hjyifxdkjyXmef;csufrsm;ESifhav#mfnDpGm/


pGyfpGJcsufudkygvDrefqidk f&mv$wfawmfw&yf&yfuwifoGif;Edki&f rnf//
(3) Tyk'frt&Edkiif HawmforRwudk pGyfpGJ&efygvDrefqdki&f mv$wfawmfw&yf&yfodk
hwifoGif;aomtqdkudk/oufqdki&f mv$wfawmf.trwfOD;a& pkpkaygif;teuf av;yHkwyHkatmufrv#mhaomtrwfrsm;u
tqdk oGif;&ef}udKwifta-umif;-um;csufudk udk,fwdkifvufrSwfxdk;I ay;tyfaomtcgrSm rSwyg;/ vufrcH&//
(4) ygvDrefqkid f&mv$wfawmfw&yf&yfu/ xdkuJhodk
haomftqdkudkoufqdkif&mv$wfawmf.trwfOD;a&oHk;yHkESpfyHkatmufrav#mhaomtrwfrsm;uaxmufcHI
qHk;jzwfjyXmef;aomrcgrSmrSwyg;/ twnfrðy&//
(5) ygvDrefqdki&f mvGwfawmfw&yfu/ pGyfpGJcsufwckudk wifoGif;_yD;aomtcg tjcm;v$wfawmfw&yfu/
xdkpGyfpGJcsufudkpHkprf;ppfaq;&rnf// odkwnf;r[kwfpHkprf;ppfaq;&rnf//
(6) pGyfpGJcsufudkpHkprf;ppfaq;aomtcgwGif/ Edkiif HawmforRwY/ rdrdudk,fwdkifaomfif;/ udk,fpm;vS,fjzpfaomfif;/
acsycGifh&Sd&rnf//
(7) pGyfpGJcsufudkppfaq;_yD;ojzifh/ pGyfpGJcsufudkpHkprf;ppfaq;aom/ odk hwnf;r[kwfpHkprf;ppfaq;aom/ ygvD
refqdki&f mv$wfawmf.trwfOD;a&pkpkaygif;teuf oHk;yHkESpfyHkxufrv#mhaomtrwfrsm;u xdkpGyfpGJcsuf onf
rSefuefonfhtjyif/ pGyfpGJcH&aomjypfr+onf EdkifiHawmforRwtm; &mxl;wGifqufvufI rxrf;r &Gufapoifhaom
jypfr+jzpfonf[lIausnmjyXmef;onfh jyXmef;csuftqdkudktwnfðycJhaom/ xdkjyXmef; csuftqkdudkta-umif;ðyI
EdkifiaH wmforRwtm;/ &mxl;rS&yfpJap&rnf//

55// // EdkifiaH wmforRonf/ tdrfawmfwaqmif&&Sd&rnf// xdk hjyifw&m;Oya'jzifhowfrSwf&rnfjzpfaomvpm


ESifhp&dwfrsm;udk&&Sd&rnf// EdkifiaH wmforRw.vpmESifhp&dwfrsm;udk EdkifiHawmforRw.&mxl;oufwrf;twGif;wGif
rajymif;rvJ&//

56// // (1) EdkifiHawmforRwonf jynfol hv$wfawmfu trnfwifoGif;aomyk*~dKvftm;0ef}uDd;csKyfcef hxm;& rnf//


xdk0ef}uD;csKyfonfjynfaxmifpktpdk;&tzGJ h.t}uD;tr+;jzpf&rnf//
(2) EDkiif HawmforRwonf 0ef}uDd;csKyfu trnfwifoGif;aomyk*~dKvfwdk hudk/ jynfaxmifpktpdk;&tzGJ
h0iftjcm;0ef}uD;rsm;tjzpfcef hxm;&rnf//
(3) EdkifiHawmforRwonf/ 0ef}uD;csKyf.t}uHay;csuft&/ jynfaxmifpktpdk;&0ef}uD;wODd;ODd;.&mxl;Ekwf
xGufpmudkvufcH&rnf// odk hwnf;r[kwf &mxl;rS&yfpJap&rnf//
57// // EddkifiHawmforRwonf/ 0ef}uD;csKyf.t}uHay;csuft&/ jynfol hv$wwfawmfudkqifhac:&rnf// odk hwnf;
r[kwf&kwfodrf;&rnf// odk hwnf;r[kwfzsufodrf;&rnf//
¹cGif;csuf// // odk h&mwGif0ef}uD;csKyfonf jynfol hv$wfawmfY trwfrsm;axmufc Hr+udk qufvufIr&&Sd
aomtcg/ 0ef}uDd;csKyfut}uHay;jim;aomfif;/ jiif;y,fEdkifonf// TtcgrsdK;wGif0ef}uD;csyfopfwOD;. trnfudk
wifoGif;I v$fawmftm;csufjcif;qifhqdk&rnf//
xdk htjyif jynfol hv$wfawmfonf15 &uftwGif;wGi/f 0ef}uD;csKyftopfwODd;trnfudk&ef ysufu Gufygu
jynfol hv$wfawmfudkzsufodrf;&rnf//

58// // (1) ygvDrefv$wwfawmfESpf&yfvHk;u twnfðyaom/ odk hwnf;r[kwftwnfðy_yD;jzpfonf[krswf,l& rnfh


Oya'-urf;onf/ tufOya'jzpfajrmufvma&;twGuf EdkifiHawmforRw.vufrSwfxdk;jcif;udkvdktyf&rnf//
(2) EdkifiHawmforRwonf/ ygvDrefujyXmef;vdkufaomtufOya'wdkif; a-ujim&rnf//

59// // TtajccHOya'&SdjyXef;csufrSm;ESifh rqef husifapbJ/ jynfaxmifpktkyfcsKyfr+tcGit


fh m%m[lor#onf/
EdkifiaH wmforRwYwnf&Sd&rnf// odk h&mwGif Tyk'fr&Sdpum;a-umifh ygvDrefonf/ vufatmufcHtm%mydkifwdk h tm;/
tvkyf0ifw&m;rsm;udk ray;tyfEdki[ f krjzpfap&// odk hwnf;r[kwf xdkpum;a-umifhyif/ vuf&Sdw&m;Oya' t&
w&m;&Hk;Yaomfif;/ w&m;ol}uD;Yaomfif;/ t&m&SdYaomfif;/ a'oEW&tm%mydkifYaomfif;/ tjcm;tm
%mydkifYaomfif;/ ESif;tyfxm;aomtvkyf0wW&m;rsm;udk edkifiHawmforRwtm;/ v$Jajymif;ay;tyfonf[krrSwf ,l&//

60// // jypf'%fvGwf_idrf;csrf;omcGifhay;Edkiaf omtcGit


fh a&;onf/ EdkifiHawmforRwYwnf&Sd&rnf//

61// // (1) EdkifiHawmforRwonf/ EdkifiHawmfESih/f odk hwnf;r[kwfjynfolwdk hESifhoufqdkifonfh ta&;}uD;aom


udpPrsm;ESifh pyfvsOf;I trSmv$mjzifhaomfif; rdefcGef;jzpfaomfif; ygvDrefodk hta-umif;-um;Edkifonf//
(2) EdkifiHawmforRwonf/ rnfonfhudpPta-umif;udkrqdk/ tcgra&G;wEdkifiHvHk;odk h rdef h¹rGufEdkifonf//
62// // (1)EdkifiHawmforRwtjzpfjzifhtm%mESifhtvkyf0wW&m;rsm;udk oHk;pGJaqmif&Gufjcif;twGufaomif;/
xdktm%mESit fh vkyf0wW&m;rsm;udk oHk;pGJaqmif&Guf&mwGifjzpfap/ oHk;pGJaqmif&GufonfhtaeESijfh zpfap/ ðycJhaom
tðytr+wdk htwGufaomfif;/ EdkifiHawmforRwonf ygvDrefqdkif&mrnfonfhv$wfawmfrnfonfhw&m;&Hk;odk hr#
ajz&Sif;&efrvdk //
(2) odk h&mwGif EdkifiHawmforRw. tusifhoduQmudk yk'fr 54 .udpPtvdk hiSm/
ygvDrefqdki&f mv$wfawmfw&yf&yfYa0zefppfa-umEdkifonf// odk hwnf;r[kwftqdkygyk'frt&/
pGyfpHJcsufrsm;udkpHkprf;ppfaq;a&;twGuf ygvDrefqdki&f mv$wfawmfw&yf&yfu cef htyfaomw&m;&Hk;ujzpfap/
w&m;cHkawmfujzpfap/ tzGJ hujzpfapa0zef ppfa-umEdkifonf//
(3) EdkifiHawmforRwu.tajccHOya't&/ oHk;pGJaqmif&GufonfhtaeESi/fh ðy_yD;jzpfaomtðytr+onf
wqufwnf; jzpfaomatmufyk'frwGifyg&Sdonfh/ odk hwnf;r[kwf !Gef;xm;onfhjyXmef;csufrsm;ESsifhtnDr[kwf
aoma-umif/h rcdkiv f Hk[kjiif;qdkydkicf Gifhr&Sdap&//
63// // (1) TtajccHOya'wGif EdkifiHawmforRwonf/ rdrd.oabmtwdki;f ðyrl&rnf[kaomfif;/ yk*~dKvfwODd;OD;
xHrSjzpfap/ tzGJ hwckckxHrSjzpfap/ t}uHay;csuft&/ odkwnf;r[kwf trnfwifoGif;csuft&/ odk hwnf;r[kwf
ta-uif;-um;csuft&/ ðyr+&rnf[kaomfif;/ jyXef;xm;onfhtwdki;f aqmif&GuftyfonfrSwyg;/ tjcm;udpPrsm;
wGifrdrdtm;ay;tyfxm;aom tm%mrsm;Esifhtvkyf0wW&m;rsm;udk jynfaxmifpktpdk;&.t}uHay;csuft&om vsif/
oHk;pGJaqmif&Guf&rnf//
(2) EdkifiHawmforRwxHodk ht}uHay;csufudkaomfif;/ trnfwifoGif;csufudkaomfif;/ a-umif;-um; csufudkaomfif;
wifoGif;onf rwifoGif;onfodk hwnf;r[kwfEdkiif HawmforRwuxdktcsufudk&onfr&onf/ tu,fIwifoGif;cJhaomf
odk hwnf;r[kwf&cJhaomf/ rnfodk haomt}uHay;csufrsdK;jzpfonf/ odk hwnf;r[kwf rnf odk haomrnfodk
haomta-umif;-um;csufrsdK;jzpfonf [laomtcsufrsm;udk rnfonfhw&m;&Hk;wGifr#ppfa -um; ar;jref;csif;rðy7// · 64//
// (1) EdkifiHawmforRwuG,fvGefaaaaomtcg/ &mxl;rSEkwfxGufaomtcg/ ekwfy,fjcif;cH&aomtcg/
tvkyfcGiT f Yr&Sdaomtcg acwWjxpfap xm0pOfjzpfaprpGrf;raqmifEdkifaomtcg xdktcgwrsdK;rsdk;wGif/ Ttajc
cHOya'u EddkifiHawmforRwtm;/ ay;tyffxm;aomtm%mESifh tvkyf0wW&m;rsm;udkatmufYzGJ hpnf;tyfaom
‚EdkifiHwmfO;D ao#mif‛tzGJ h uoHk;pGJaqmif&Guf&rnf//
(2) EdkifiHawmfw&m;0ef}uD;csKyf/ vlrsdK;pkv$wfawmf em,uESifh jynfol hv$wfawmfOuUXwdk hjzifh Edkifi HawmfOD;aqmiftzGJ
hudkzGJ hpnf;&rnf//
(3) EdkifiHawmfw&m;0ef}uD;csKyf &mxl;vpfvyfaeaom tcgYaomif;/ xdkw&m;0ef}uD;csKyf raqmif
&GufEdkifaomtcgYaomfif;/ xdkw&m;0ef}uD;csKyf.ae&mwGif/ xdkw&m;0ef}uD;csKyf.wm0ef0wW&m;rsm;udk aqmif
&Gufap&efcef hxm;aomv$wfawmfcsKyfw&m;0ef}uD;onf/ odk hr[kwdfxdkw&m;0ef}uDd;r&Sdjyefv#if/ xdkw&m;0ef}uD;r
&Sdjyefv#if/ w&m;v$wfawmfcsKyfrS xdkudpPtwGufaqmif&Guf&ef &Edkiaf om 0gt&ifhqHk;w&m;0ef}uDd;onf/
‚EdkifiaH wmfOD;ao#mif‛tzGJwGif tzGJ h0ifwOD;OD;tjzpfjzifhaqmif&Guf&rnf//

· jyiffqifcsufaemufqufwGJ ‚ 2 ‛

(4)vlrsdK;pkv$wfawmf em,u&mxl;vpfvyfaomtcgYaomif;/ tqdkygem,uraqmif&GufEdkifaom


tcgYaomif;/ vlrsdK;pkv$wfawmfem,u.ae&mwGif/ vlrsdK;pkv$wfawmf'kwd,em,uonf EdkifiHwmfO;D ao#mif tzGJ hY
tzGJ h0iftjzpfjzifhaqmif&Guf&rnf//
(5) jynfol hv$wfawmfOuUX &mxl;vpfvyfaomtcgYaomif;/ tqdkygOuUXraqmif&GufEdkifaomt cgYaomif;/
jynfol hv$wfawmfOuUXae&mwGif/ jynfol hv$wfawmfOuUXae&mwGif/ jynfol hv$wfawmf'kwd, OuUXonf Edkiif Hawmf
OD;ao#miftzGJ hY tzGJ h0ifwOD;OD;tjzpfaqmif&Guf&rnf//
(6) EdkifiHawmfO;Dd ao#miftzGJ h0ifESpfOD;&Sdv#if/ xdktzGJ honfaqmif&GufEdkifonf// tzGJ h0ifae&mwckvpf vyfaeapumr+/
aqmif&GufEdkifonf//
(7) EdkifiHawmforRwonf/ TtajccHOya't&/ tm%mESifhtvkyf0wW&m;rsm;udk oHk;pGJaqmif&GufouJhodk h/ EdkifiHawmf
OD;ao#miftzGJ honfvnf;oHk;pGJaqmif&Guf&rnf//

ygvDref//
65// // jynfaxmifpkEdkifiH.Oya'ðyr+tm%monf/ ygvDrefwGifwnf&Sd&rnf// ygvDrefwGif EdkifiHawmforRw/ jynfol
hv$wfawmfESihfvlrsdK;pkv$wfawmfwwdk hyg0if&rnf// TtajccHOya'wGifygvDrefudk‚ygvDref‛/odk hwnf;r
[kwf‚jynfaxmifpkygvDref‛[kac:&rnf//

66// // ygvDref.nDvmcHudkESpfpOfwESpfv#if tenf;qHk;w}udrfusif;y&rnf// ygvDrefnDvmcHwck.aemufqHk;


tpnf;ta0;ESifh aemufxyfusif;yaomnDvmcH. yXrtpnf;ta0;wdk h.pyf -um;wGif 12 vjcm;raeap&//

67// // (1) jynfol hv$wfawmfonf/ v$wfawmftrwfrsm;teuf trwfESpfOD;udk v$wfawmfOuUXESifh


v$wfawm'kwd,OuUXtjzpfjzifh/ vsifjrefEdkifoavmufvsifjrefpGma&G;cs,f&rnf// xdk htjyifv$wfawmfOuUX. ae&m/
odk hwnf;r[kwfv$wfawmf'kwd,OuUXae&mvpfvyfaomtcgwdki;f / xdkvpfvyfaomae&mtwGuf jynfol
hv$wfawmfonf tjcm;trwfwOD;udk v$wfawmfOuUXtjzpfjzifh/ ta-umif;tm;avsmfpGma&G;cs,f&rnf

· jyifqifcsufaemufqufwGJ ‚ 11 ‛
(2) jynfol hv$wfawmfwGif OuUX&mxl;Y/ odk hwnf;r[kwf'kwd,OuUX&mxl;Yxrf;&Gufaeaomolonf/
v$wfawmftrwftjzpfrS&yfpJcJhv#if/ xdkolonfrdrdxrf;&Gufaeaom&mxll;udkpGef hv$wf&rnf// xdkolonf
rnfonfhtcgYrqd/k EdkifiHawmforRwxHodk hrdrdudk,fwdkif vufrSwfa&;xdk;wifoGif;aompmjzifh &mxl;rSEkwfxGuf
Edkifonf// odk hwnf;r[kwf OuUXudkjzpfap/ 'kwd,OuUXudkjzpfap/ v$wfawmfvuf&Sdtrwfrsm;&m.qHk;jzwfjy
Xmef;csufjzifh/ &mxl;rSEkwfy,fEdkifonf// odk h&mwGifTyk'frcGJ.udpPtwGuf qHk;jzwf&ef&Sdaomtqdkudk tenf;qHk; 14
&uf óudwifIta-umif;-um;jcif;rðyv#if/ xdktqdkudkv$wfawmfYrwifoGif;&// ¹cGif;csuf// // odk h&mwGif jynfol
hv$wfawmfudk zsufodrf;aomtcgwdki;f / v$wfawmfudkxsufodrf;_yD;onfhaemuf
aemufxyfw}udrfa&G;aumufaomv$wfawmf. yXrt}udrf tonf;ta0;udkusif;ytHhqJqJtcsdeftxd/ v$wf
awmfOuUXonfrdrd.&mxl;udkrpGef hv$wf&//
(3) jynfolv$wfawmfOuUX&mxl;vpfvyfaomtcg/ xdkv$wfawmfOuUX.wm0ef0wW&m;rsm;udk
v$wfawmf'kwd,OuUXuaqmif&Guf&rnf// v$wfawmf'kwd,OuUX&mxl;vnf; vpfvyfcJhaom/ xdkud pPtwGufv$wf
awmftrwfrsm;teuf EdkifiHawmforRwu cef hxm;aomtrwfwOD;uaqmif&Guf&rnf// v$wfawmftpnf;t ao;odk h
OuUXrwufa&mufaomtcg v$wfawmf'kwd,OuUXu/ OuUXijzpfjxifhaqmif&Guf&rnf// 'kwd,OuUX
vnf; tpnf;ta0;odk hrwufa&mufaomtcg/ v$wfawmfvkyfief;pOfOya't&cef hxm;jcif;cHxm;&aom olw
OD;uOuUXtjzpfjzifh aqmif&Gufrnf// xdkolvnf;tpnf;ta0;odk hrwufa&mufaomtcg/ v$wfawmfua&G;cs,f
aomtjcm;olwOD;u OuUXtjzpfjzifhaqmif&Guf&rnf//
(4) v$wfawmfOuUXESifhv$wfawmf'kwd,OuUXwdk htm;/ ygvDreftufOya'jzifhowfrSwfaomvpmaiG rsm;udkay;&rnf //
(5) Tyk'fr&Sd txufuaz:jycJhaom jyXef;csufrsm;onf/ jynfol hv$wfawmfESihfoufqdkifouJhodk
hvlrsdK;pkv$WfawmfESifhvnf;oufqdki&f rnf// OuUXtpm;‚em,u‛/ 'kwd,OuUXtpm;‚'kwd,em,u‛[koHk;pGJ& rnf//
‚jynfolv$wfawmf‛[koHk;pGJaomaae&mrsm;Y‚vlrsdK;pkv$wfawmf‛[koHk;pGJ&rnf//
68// //(1) tjccHOya'.jyXmef;csufrsm;ESifh if;/ ygvDrefvkyfief;pOfudk pnf;rsOf;wusjzpfatmifðyxm;aom
enf;Oya'rsm;ESifhwuG wnfqJtrdef hrsm;ESifhif;rqef husifv#if ygvDrefYvGyfvyfpGmajymqdkcGi&fh Sd&rnf// ygvDref wGif/ odk
hwnf;r[kwfygvDref.aumfrwDrsm;wGifajymqdkcJhjcif;/ rJay;cJhjcif;wdk hESifhpyfv#if;I rnfonfhygvDreftr wfudkr#
w&m;pGJydkifcGirfh &Sdap&// xdk htjyif ygvDrefqidk f&mv$wfawmfuaomfif;/ jzef hcsDxkwfa0aomtpDt&ifcH pm/
pm&Gufpmwrf;/ rJqENrsm;/ v$wfawmf rSwfwrf;rsm;ESipfh yfv#Of;Ivnf;/ rnfol hudkr#w&m;pGJqdkydkifciG fhr&Sdap&//
(2) tjcm;udpPrsm;wGifr+um;/ ygvDrefqdki&f mv$wfawmftrwfrsm;/
cHpm;xdkufaomtcGifhta&;rsm;onftcgtm;av#mfpGmygvDreftufOya'jzifhaz:jyonfhtwdkif;jzpf&rnf// xdk hodk
hydkif;jcm;az:jyjcif;rðyao;v#ifxdkt xdktrwfrsm;.tcGit fh a&;rsm;onf/
TtajccHOya'tm%mwnftHhqJqJwGifjrefrmEdkiif HOya'ðytzGJ htrwf rsm;cHpm;-uaomtcGifhta&;twdki;f jzpf&rnf//
69// // (1) TtajccHOya'utjcm;jyXmef;csufðyxm;jcif;r&Sdv#ifv$wfawmfrsm;.tpnf;ta0;wGif/ odk h
wnf;r[kwfwGJzuftpnf;ta0;wGifaqG;EG;-uaomjy\emtm;vHk;udk tpnf;ta0;wufa&mufrJay;aom
v$wfawmftrwfrsm;.rJrsm;&mjzifhqHk;jzwf&rnf// xdk hodk hqHk;jzwfaomudpPrsm;wGif OuUXonf/ odk hwnf;r[kwf
em,uonf/ odk hwnff;r[kwfOuUXtjzpfjzifhjzpfap/ em,utjzpfjzifhjzpfap/ aqmoif&Gufaeaomyk*~dKvfonf/
rJray;&/ odk h&mwGifrJt&twGuf wlnDaeaomtcg tEdkifrJay;EdkifciG fh&SdI tEdkifrJudkay;&rnf//
(2) rdrd.tm%mrsm;udkoHk;pGJ&ef/ v$wfawmfw&yf&yfonf tpnf;ta0;txajrmufa&;twGuf vdktyfaom
rwfOD;a&udk v$wfawmf. enf;Oya'rsm;jzifhqHk;jzwfowfrSwf&rnf//
(3) trwfae&mrsm;vpfvyfaeapumr+/ r+ciff;udpPrsm;udkaqmif&GufEdkif&ef ygvDrefqdki&f mv$wfawmfwdk hwGif/
tm%m&Sd&*rnf// xdk hjyiftcGifhta&;r&SdaomolwOD;wa,mufonf/ v$wfawmftpnf;ta0;odk h
wufa&mufcJhonf[lIaomfif;/ rJqENay;cJhonf[lIaomfif;/ v$wfawmf.r+cif;udpPaqmif&Gufr+wGif tjcm;
wenf;enf;jzifhyg0ifcJhonf[lIaomfif;/ aemiftcgrSmrS ay:aygufvmapumr+/ ygvDrefYaqmif&GufcJhonfhr+cif;
udpPonf twnfjzpf&rnf//
(4) txufujyXmef;csufrsm;. a,bk,soabmudkrxdcdkufapbJ/ jynfe,fwe,fe,frSrdrd.udk,f
pm;vS,ftrwfrsm;udk a&G;cs,fI vlrsdK;pkv$wfawmfodk h apv$wf&efjyufuGufapumr+/ xdkv$wfawmfwGifrdrd.
vkyfief;aqmifwmrsm;udk aqmif&Guf&eftm%m&Sd&rnf//

70// // ygvDref.ygvDrefqdkif&mv$wfawmfw&*yf&yf.tpD&ifcHpmrsm;ESifh jzef hcsDxkwfa0or#aompm&Gufpm


wrf;tm;vHk;twGuf w&m;pGJqdkydkifcGifhvHk;0r&Sdap&//

71// // v$wfawmftoD;oD;.trwfrsm;onf/ jynfolwkd h.udk,fpm;vS,ftjzpfjzifh wm0ef0wW&m;rsm;udk


aqmif&Guf-uaoma-umif/h xdkyk*~dKvfrsm;tm;vpmESifh p&dwfa-u;aiGrsm;udkay;&efif;/ ygvDrefuowfrSwfaom
c&D;oGm;vmr+tcGifht&;rsm;ESifh tjcm;tcGifhta&;rsm;udkay;&efif;/ ygvDrefuw&m;Oya'jzifhjyXmef;Edkifonf// 72// //
ygvDrefqdki&f mv$wfawmfw&yf&yf. trwftoD;oDd;onf/ v$wfawmf&Sdrdrd.trwfae&mudkr,lcif/ EdkifiHawmforRw.
a&S ah rSmufYaomfif;/ EdkifiHawmforRwutcGifhtm%mv$Jtyfxm;aom ol.a&S harSmufY aomfif;/ TtajccHOya'.
yXrZ,m;wGifyg&Sdonfhtwdki;f EdkifiHawmf.aus;Zl;opPmawmfudk apmifha&Smufyg rnf[kusrf;udkiIf jzpfap/
opPmqdkIjzpfap/ vufrSwfa&;xdk;&rnf//

73// // (1) wcsdefwnf;wGifrnfolr#/ ygvDrefqdkif&mv$wfawmfESpf&yfvHk;.trwfrjzpfEdkif/ v$wfawmfw&yfwGif


trwfjzpfaeaomolonf/ tjcm;v$wfawmfwGiftrwfjzpfvmcJhaom/ xdkolonfyxrtrwfae&mudkpGef hv$wf
_yD;jzpfonf[k rSwf,l&rnf//
(2) v$wfawmftrwfwOD;onf=
(u) wqufwnf;jzpfaom atmufyk'fr&Sd/ yk'frcGJ (1) t&/ trwft&nftcsif;ysuf,Gif;vmcJhaom/ odk hwnf;r[kwf/
(c) EdkifiHawmforRwxHodk h/ rdrdudk,fwdkifvufrSwfxdk;I EkwfxGufpmwifoGif;csif;tm;jzifh/
trwftjzpfrSEkwfxGufcJhaom/ xdktrwf.ae&monfxdktcgYvpfvyf&rnf//
(3) v$wfawmftrfwOD;OD;onf oufqdki&f mv$wfawmf. tcGiu fh dkr&bJ/ v$wfawmftpnf;ta0;tm;vHk;odk h/
&ufaygif;oHk;q,fwdwdwqufwnf;rwufa&mufbJaecJhaomf/ oufqdki&f mv$wfawmfonf xdk trwf
.ae&mvpfvyfonf[k ausnmEdkifonf//

¹cGif;csuf// // odk h&mwGifqdkchJaom&ufaygif;oHk;q,fudk wGufppf&mY v$wfawmfudk&kyfodrf;xm;aomuv udk odk


hwnf;r[kwfwqufwnf;jzpfaomav;&ufxufausmfvGefI tpnf;ta0;&yfqdki;f xm;aomumvudk/
xnfhoGif;a&wGufxm;jcif;rðy&//

74// // (1) atmufygyk*~dKvfrsm;tm;/ v$wfawmfw&yf&yf. trwftjzpfjzifha&G;cs,fjcif;cH&&efif;/ v$wfawmf


w&yf&yf.trwftjzpfwnf_rJap&efif;/ cGirfh ðy&//
(u) EdkifiHjcm;tpdk;&.aus;Zl;opoPmawmfudk cH,lapmifha&Smuf&dkaool/ odk hwnf;r[kwf
EdkifijH cm;tpdk;&.vufatmufcHjzpfol/ odk hwnf;r[kwfxdktpdk;&.vufatmufcHjzpfolaomfif;/ EdkifiHom;aomfif;/
cHpm;& aom tcGit fh a&;rsm;ESifhaus;Zll;cHpm;cGifhrsm;udk cHpm;EdkifcGi&fh Sdol/ odkwnf;r[kwf
(c) vlrGJtjzpf qHk;jzwfa-unmcHxm;&jcif;rSvGwfajrmufcGihrf &ao;ol/ odk hwnf;r[kwf
(*) pdwfayghoGyfI/ pdwfayghoGyfol[k tcGit hf m%m&w&m;&Hk;.trdefcsrSwfjcif;cHae&ol/ odk
hwnf;r [kwf
(C) &mxl;lwckckY xrf;&Gufaeaomfvnf;/ xdk&mxl;a-umif/h vdktyfaomt&nftcsif; ysuf,Gif;csif;r &Sdap&[k
ygvDreftuftkya'jzifhausnmxm;aom &mx;lrsdK;rSwyg;/ jynfa xmifpkEdkifiHawmftpdk;&vufatmuf wGifaomfif;/
tusdK;tjrwf&Sdaomtjcm;&mxll;wckckY xrf;&Gufaeonfhol/ odk hwnf;r[kwf
(i) jrefrmjynfOya'ðyvGwfawmf. odk hwnf;r[kwf ygvDref.
tufOya'wck&SdjyXmef;csufrsm;wGifoD;jcm;az:jyxm;aom umvtydkif;tjcm;rukefqHk;ao;v#if/ xdkv$wfawmf./ odk
hwnf;r[kwfxdkygvDref.t rwfjzpf&eft&nftcsif;ysuf,Gif;aponfh a&G;aumufyGJqdki&f mjypfr+jzpfonf[k/
xdkv$wfawmfuaomfif;/ xdkyg vDrefuaomfif;/ xdktufOya'jzifhjyXmef;_yD;jzpfaom jypfr+rsdK;twGuf/
TtajccHOya'tm%mrwnfrDujzpf ap/ tm%mwnf_yD;aemufrSjzpfap/ tjypf'%fcH&ol/ odkd
hwnf;r[kwfjrefrmjynfOya'ðyv$wfawmf./ odk hwnf; r[kwfygvDref. tufOya'wck&SdjyXmef;csufrsm;wGif
oD;jcm;az:jyxm;aom umvtydkif;tjcm;rukefvGefao; v#if/ xdkv$wfawmf./ odk hwnf;r[kwf
xddkygvDef.trwfjzpf&eftcsif;ysuf,Gif;aponfh a&G;aumufyGJqdki&f m w &m;rJh ðyusifhr+jzpfonf[k/
xdkv$wfawmfuaomfif;/ xdkygvDrefuaomfif;/ xdktufOya'jzifhjyXmef;_yDd;jzpfaomf
ðyusifhr+rsdK;twGuf/ a&G;aumufwifajr‡mufjcif;cdkifvHkonfrcdkifvHkonf/ enf;vrf;usonfrusonfwdk hudk pHkprf;
ppfaq;aomtr+tcif;rsdK;wGif/ tjypfusL;vGef_yD;onf[ktrdefcsrSwfjcif;cH&_yDd;ol/ odk hwnf;r[kwf
(p) tjypf'%frSvGwfonfhae hrSpI 5 ESpfumvtydkiftjcm;/ odk
hwnf;r[kwfEdkifiHawmforRwurdrd.oabmtwdki;f cGiðfh yaom 5ESpfatmufav#mhaom
umvtydki;f tjcm;rukefvGefao;v#if/ tydk'f(i)Yaz:jy xm;aom jypfr+rsdK;rSwyg;/ tjcm;jypfr+wckcktwGuf
jynfaxmifpkEkdifiH. tm%mydkifeufwGif/ TtajccHOya' tm%m rwnfrDujzpfap/ tm%mwnf_yDd;aemufrSjzpfap/
jypf'%fc&H I wu|ef;ydk h'%fudkaomfif;/ pD&ifjcif;& _yDd;ol/ odk hwnf;r[kwf
(q) a&G;aumufyGJqdki&f mukefusp&dwfudk wifoGif;aomae hrSpI/ 5 ESpfumvtydkif;tjcm; rukefvGef ao;v#if/ odk
hwnf;r[kwfvdktyfaomt&nftcsif;ysuf,Gif;jcif;udk EdkifiHawmforRwurdrd.oabmtwdki;f
y,fzsuf_yD;r[kwfao;v#if/ ygvDrefodk htrwftjzpfjzifhtrnfwifoGif;jcif;cH&_yD;aemuf/ odk hwnf;r[kwf xdko dk h
trnfwifoGif;jcif;cH&ol. a&G;aumufyGJ udk,fpm;vS,ftjzpfjzifhaqmif&Guf_yD;aemuf/ TtajccHOya't&
xkwfqifhaomtrdwfjzifhaomif;/ ygvDref.tufOya'tYaomfif;/ jyXmef;xm;aomtcsdefumvtwGif;wGif/ xdkodk
hjyXmef;xm;aomenf;vrf;ESifhtnD/ a&G;aumufyGJqdki&f mukefusp&dwfp&if;udkwifoGif;&efysufuGufcJhol//
¹cGif;csuf// // odk h&mwGifukefusp&dwf pm&if;wifoGif;onfhae hrSpI/ 1 vjzpfap/ EdkifiHawmforRwu oD;jcm;udpPwGif
rdrd.oabmtwdki;f aqmif&Gufum tcGifhðyaom 1 vxufydkaomumvtydkif;tjcm;jzpfap/ aphukefjcif;r&SdrD/
Tyk'frcGJ&Sdtydk'f (q) t& trwfjzpf&efcGihfrðyjcif;onftwnfrjzpfap&//
(2) wOD;wa,mufaomolonf/ &mZ0wefjypfr+a-umifh wu|ef;tydk hcHae&pOf/ odk hwnf;r[kwf
axmifoGif;tusOf;xm;jcif;cHae&pOf/ xdkolonfv$wfawmfw&yf&yf.trwftjzpf a&G;cs,fjcif;cHEdkifciG fhr&Sdap&//
¹cGif;csuf// // odk h&mwGiftjypf'%fcH&aomumvonf 2 ESpfxufrydkcaJh omf/ EdkifiHawmforRwonf
tqdkyft&nftcsif;ysuf,Gif;jcif;udk/ rdrd.oabmtwdkif;z,f&Sm;Edkifonf//
(3) tjypf&Sdonf[ktrdef ch srSwfjcif;cH&aoma-umifhjzpfap/ tjypf&Sdonf[ktrdef ch srSwfjcif;cH&Itjypf
'%fay;jcif;udkvnf;cH&aoma-umifhjzpfap/ Tyk'fr&Sdyk'frcGJ (1) tydk'f (i) t&/ odkwnf;r[kwftydk'f (p) t&/
t&nftcsif;ysuf,Gif;olwOD;onf/ xdkodk ht&nftcsif;ysuf,Gif;aomae hwGif/ v$wfawmfw&yf&yf.trwfjzpf
aeaomf/ Tyk'frwGifjzpfap/ wqufwnf;jzpfaomtxufygyk'frwGifjzpfap rnfodk hyifqdkxm;apumr+/ xdkol.
trwfae&monf/ t&nftcsif;ysuf,Gif;onfhae hrSpI 3 vrukefrvGefrD/ odk hwnf;r[kwf tjypf&Sdonf[kt rdef
hcsrSwfcH&jcif;ESifhjzpfap/ tjypf'%ftay;cH&jcif;ESijfh zpfap/ pyfvsOf;aeaomt,lcHv$mudkaomfif;/ apm'u
0ifav#mufv$mudkaomfif;/ xdk 3 vtwGif;wGifwifoGif;cJhv#if/ xdkt,lcHv$mudkodk hwnf;r[kwf xdkapk'u0if
av#mufv$mudk rqHk;jzwfao;rD/ xdkodk ht&nftcsif;ysuf,Gif;onfhtcsufa -umifh rvpfvyf&/ odk h&mwGifTyk'f rcGJu
xdkoltm; v$wfawmftrwftjzpfjzifh wnfaecGifhay;xm;onfh umvtydkif;tjcm;twGif;wGif/ xdkol
onfv$wfawmftpnf;ta0;odk h wufa&mufjcif;/ rJqENay;jcif;rðy&//

75// // wOD;wa,mufaomolonf/ v$wfawmfw&yf&yfwGif trwfjzpf&efvdktyfaomt&nftcsif;csdK hiJhaeyg v#ufESifh/


odk hwnf;r[kwfysuf,Gif;aeygv#ufESifh/ odk hwnf;rpkwfyk'fr 74 &Sd yk'frcGJ (3). jyXmef;csufrsm;urdrd tm;/
xdkv$wfawmftrwftjzpfjzifh rwufra&muf&efaomfif;/ wm;jrpfxm;jcif;cH&ygvsufESifh/ odk hwnf;r[k wf yk'fr 74
Yyg&Sdonfh vdktyfaomtcsufrsm;udkvdkufav#mjcif;rðyrD/xdkolonfv$wfawmfw&yf&yfodk trwf
tjzpfjzifhwufa&mufcJhaomf/ odk hwnf;r[k wfrJqENay;cJhaomf/ rdrdwufa&mufaom/ odk hwnf;r[kwf rJqENay;
cJhaomfae h&ufrsm;twGuf wae hv#if'%faiG 1000 aqmif&efxdkolYwm0ef&Sd&rnf// xdkaiGudkjynfaxmifpkEdkifiH
awmftpdk;&tm;/ ay;qyf&ef&SdaomaºuG;_rDuJhodk h/ oabmxm;I xdkolxHrSawmif;,l&rnf//

76// // (1) touf 21 ESpfjynfhonfhtjyif/ TtajccHOya'uaomfif;/ w&m;Oya'uaomfif; vdktyfaom


t&nftcsiflcsdK hiJhonf[k/ jyXmef;xm;jcif;rcH&aomEdkifiHom;wdki;f onf/ ygvDreftrwftjzpfjzifh ta&G;cH,lcGi&fh Sd &rnf//
(2) touf 18 ESpfjynfhI/ w&m;Oya't& t&nftcsif;ysuf,Gif;olr[kwf onfhtjyif/ ygvDreft wGuf
trwfa&G;aumufwifajr‡mufjcif;qdkif&m w&m;Oya'jyXmef;csufrsm;ESifh nD!GwfaomEdkiif Hom;wdki;f onf/
ygvDreftwGuf a&G;aumufyGJwGif rJqENay;ydkifcGi&fh Sd&rnf//
(3) ygvDreftrwfjzpfEdkifa&;twGufaomfif;/ ygvDreftrwfa&G;aumufyGJwGif rJqENay;Edkifa&;twGuf aomfif;/
ypPnf;OpPmt&nftcsif;rsdK;r&Sd&//
(4) ygvDreftrwfjzpfEdkifa&;twGuf rnfonfhEdkiif Hom;udkr# usm;=r b0udkaomfif;/
vlrsdK;udkaomfif;udk;uG,f&mbmomudkaomfif;/ ta-umif;ðyIvdktyfaomt&nf;tcsif;csdK hiJhatmif/ Oya'rðy&/ odk
hwnf;r[k wfqufvuf&twnfrjzpfap&/ ygvDeftrwfa&G;aumufyGJrsm;wGif rJqENay;Edkifa&;twGufvnf;/
rnfonfhEdkifiH om;udkr# txufygta-umif;rsm;udkyifta-umif;ðyI/ vdktyfaomt&nftcsif;ysuf,Gif;atmif/
Oya'rðy&/ odk hwnf;r[kwfqufvufI twnfrjzpfap&//

¹cGif;csuf// // odk h&mwGif yk'fr 21 &Sd yk'frcGJ (3) wGif rnfodk hyif&Sdaeapumr+/ qdkchaJ omtrwfa&G;aumuf
yGJrsm;wGif rJqENray;ap&ef/ odk hwnf;r[kwf v$wfawmfYtrwfrjzpfap&ef/ rnfonfhomoemh0efxrf;udkrqdk
w&m;Oya'jzifh wm;jrpfEdkifonf//
(5) rJqENay;jcif;udkv#dK h0SufaomrJqENay;pHepfjzifhðy&rnf//

77// // TtajccHOya'.jyXmef;csufrsm;ESifhrqef husifapbJ/ ygvDrefqidk f&mv$wfawmfw&yf&yftwGuftrwf


a&G;aumufyGJqdkif&m/ udpPtm;vHk;udk/ w&m;Oya'ESit fh nDowfrSwf&rnf// xdkudpPtm;vHk;wGif/ rJqENe,fowf rSwfjcif;/
&Hzef&Hcgvpfvyfaomtrwfae&mrsm;udkjznfhoGif;jcif;/ a&G;aumufyGJusif;y&mrSaomfif;/ a&G;aumuf
yGJESifhpyfv#Of;Iaomfif; jzpfay:vmaom'dG[jzpfr+/ tjiif;yGg;r+rsm;udkqHk;jzwfjcif;wdk hyg0if&rnf//

78// // ygvDrefqdkif&mvGwfawmfw&yf&yf.trwfwOD;udk trwftjzpfrS/ xGufcidk f;&efvdktyfaompnf;urf;


csufrsm;ESifh enf;emrsm;udkygvDrefonf/ w&m;Oya'jzifhjyXef;owfrSwfEdkifonf//

79// // jynfaxmifpk tpdk;&tzGJ h0if0ef}uD;toD;oD;ESifh EdkifiHawmfa&S haecsKyfonf/ v$wfawmfw&yf&yfYif;/


v$wfawmfrsm;.wGJzuftpnf;ta0;Yif;/ rdrdtm;aumfrw0ifDvl}uDd;wOD;tjzpfjzifhtrnfxkwfaz:jyxm;aom
ygvDrefqdki&f maumfrwDYif;/ 0ifa&mufajymqdkcGi&fh Sdonfhtjyif/ tjcm;enf;jzifhyg0ifaqmif&GufEkdif&efvnf;
tcGi&fh &Sd&rnf// odk h&mwGif Tyk'frudkta-umif;ðyI rJqENay;ydkifciG fhr&Sdap&//
80// // (1)TtajccHOya'&Sd jyXmef;csufrsm;ESirfh qef husifapbJ/ ygvDrefqdkif&mv$wfawmftoD;oD;onf/ v$wfawmf.
vkyfief;pOfrsm;ESifh r+cif;udpPaqmif&Gufr+wdk hudkpnf;rsOf;owfrSwfap&efenf;Oya'rsm;udkðyEdkifonf//
(2) EdkifiHawmforRwonf/ vlrsdK;pkv$wfawmfem,u/ jynfol hv$wfawmfOuUXwdk hESifh!‡dE+dif;wdkifyif _yD;aemuf/
v$wfawmfESpf&yf. wGJzuftpnf;ta0;rsm;ESifhpyfvsOf;Iif;/ xdkv$wfawmfrsm;. tcsif;csif;quf oG,fa&;rsm;ESifhif;/
vkyfief;pOfenf;Oya'rsm;udkðyEkdifonf//
(3) v$wfawmfESpf&yf. wGzuftpnf;ta0;wGif/ vlrsdK;pkv$wfawmfem,uonf/ odk hwnf;r[kwf
xdkem,urvmra&mufv#ifjynfol hv$wfawmfOuUXonf/ odk hwnf;r[kwfIyk'frt&ðyxm;aom vkyfief;pOf
enf;Oya'rsm;jzifh jyXmef;onfhyk*~dKvfwOD;onf obmywdtjzpfjzifhaqmif&Guf&rnf//

81// // TtajccHOya'wGifjyXmef;xm;onfhtwdki;f / w&m;v$wfawmfcsKyfrS/ odk hwnf;r[kwfw&m;v$wfawmf


rSw&m;0ef}uDwOD;ODtm;&mxl;rSEkwfy,f&eftqdkudkaqG;aEG;onfrSwyg; xdkw&m;0ef}uD; tvkyf0wW&m;aqmif &Guf&mY
ðyr+aomðyr+csufrsm;ESifh pyfv#Of;IygvDrefwGifaqG;aEG;jcif;rðy&//

82// // (1) ygvDrefwGif/ aqmif&Gufonfh r+cif;udpPonf v$wfawmfrsm;qdki&f mvkyfief;pOfenf;vrf;twdkif;rus eojzifh


rcdkifvHk[k rnfonfhw&m;&Hk;wGifr$jiif;qdkydkifcGirfh &Sdap&//
(2) ygvDrefqdkif&mv$wfawmfw&yf&yfwGif v$wfawmfvkyfief;pOfudkaomfif;/ r+cif;udpPaqmif&Gufjcif;udkaomfif;/
pnf;urf;owfrSwfay;&ef/ odk hwnf;r[kwfpnf;urf;ao0yfatmifaqmif&Guf&ef TtajccHOya' uaomfif;/
tm%mrsm;ESif;tyfhjcif;cH&aomjynfol hv$wfawmfOuUXtm;/ odk hwnf;r[kwf vlrsdK;pkv$wfawmf OuUXtm;/ odk
hwnf;r[kwf vlrsdK;pkv$wfawmfem,utm;/ odk hwnf;r[kwf ygvDrefqdki&f mv$wfawmfw&yf&yf
.tjcm;trwfwOD;tm;/ xdktm%mrsm;udkoHk;pGJaqmif&Gufa&;ESifhpyfvsOf;I/ w&m;&Hk;urpD&if Edkifap&//

83// // (1)jynfol hv$wfawmfwGif w&m;Oya'jzifh owfrSwfxm;aom rJqENe,frsm;rS/ a&G;aumufwifajr‡muf


vdkufonfh udk,fpm;vS,ftrwfrsm;yg0if&rnf// odk h&mwGif u&iftrsdK;om;udk,fpm;vS,f trwfrsm;twGuf
u&iftrsdK;om;vlO;Dd a& tcsdK;tpm;tvdkufowfrSwfay;&rnfjzpfaom trwfae&mta&twGufudk oD;oef h
xm;&efjyXmef;csufrsm;udkðy&rnf//
(2) Tv$wfwmftrwfOD;a&onf/ vlrsdK;pkv$wfawmftrwfOD;a&. ESpfqeD;eD;jzpfEdkifor#jzpfap&rnf//
Tv$wfawmf.trwfOD;a&udk tcgumvtm;avsmfpGm w&m;Oya'jzifhowfrSwf&rnf// odk h&mwGifjynfol hv$wf
awmftrwfOD;a&udk pkpkaygif;udk 100―000 v#if trwfwOD;usESifhwGufojzifh/ &&SdaomtrwfOD;a&atmufav#mh
Ijzpfap/ vlOD;a& 30―000 v#if trwfwOD;ufESifhwGufjzifh &&SdaomtrwfOD;a&xufydkIjzpfaprowfrSwf&//
· jyifqifcsufaemufqufwGJ ‚ 6 ‛
(3) aemufqHk;t}udrfoef;acgifpm&if;aumufcsuft&/ od&Sd&aomrJqENe,few,f&SdvlOD;a&ESSihf xdke,ft wGuf
a&G;aumufwifajr‡muf&rnfh trwfOD;a&wdk h.tcsdK;tpm;onf/ jynfaxmifpkEdkifiHw0ef;vHk;wGif/ rJqEN e,fwdki;f Y
wlnDEdkifor#wlnDEdkif&rnf// odk h&mwGif u&ifjynfeDjynfe,f&SdrJqENe,frsm;ESifh (tcef;9 tydkif; 5 wGif !Gef;xm;aom)
csif;0daowdki;f &Sd rJqENe,frsm;twGufrSmr+um;/ tcsdK;us&Ekdifonfxuf trwfoD;a&udkwdk;jr‡ifh Edkifonf//
(4) rJqENe,f&SdvlOD;a&twdk;tav#mhudk axmufxm;oifhinfhtwdki;f axmufxm;I/ ygvDrefonf
tenf;qHk;wESpfv#ifw}udrfus rJqENe,frsm;udk ppfaq;jyifpqif&rnf// odk h&mwGif xdkrJwENe,frsm;ESipfh yfvsOf;
aomajymif;vJcsufonf/ ygvDref.oufwrf; rukefqHk;rDtusdK;roufa&muf&//

84// // (1) jynfol hv$wfawmftwGuftrwfa&G;aumufyGJrsm;udk/ v$wfawmfa[mif;tm;zsufodrf;onfhaemuf &ufaygif;


60 atmufaemufrusapbJ usif;y&rnf// a&G;aumufyGJrsm;udkysif;yaomtcgwdkif;/ jynfaxmifpkEdkifiH 0ef;vHk;Y
rJqENay;jcif;udk wae hxJwGifjzpfajrmufEdkio
f r#jzpfajrmufatmifðy&rnf//
(2) jynfol hv$wfawmftpnf;ta0;udk/ rJqENrsm;ay;_yDd;onfhae hrSpI/ &ufaygif; 60 twGif;usif;y&rnf//

85// // jynfol hv$wfawmfwdkif;onf/ yXrtpnf;ta0;udk usif;yonfhae hrSpI/ av;ESpfwdkifwdkiqf ufvufI


wnf&Sd&rnf//
¹cGif;csuf// // odk h&mwGif yk'fr 94 t& ta&;w}uD;tajctaeqdkufa&mufonf[k ausnmaomtrdef h
wnfaecdkufwGif/ ygvDrefqdki&f mv$wfawmfrsm;onf v$wfawmfESpf&yf.wGJzuftpnf;ta0;odk h wufa&mufrJ
ay;-uaom oHk;yHkESpfyHkatmufravsmhonfh trwfrsm;.twnfðycsufjzifh/ txufygav;ESpfumvudk wESpf_yDD; wESpf
qufvufIwnf&SdapEdkifonf//
xdk htjyifEdkifiHawmforRonf/ TtajccHOya'&Sdyk'fr 57 Y jyXmef;xm;onfhtwdki;f jynfol hv$wfawmfudk
tcgra&G;zsufodrf;Edkifonf//

86// // (1) rnfonfhb¾mawmfESpftwGufrqdk/ jynfaxmifpkEdkifiH. t&rSef;ajcaiGpm&if;ESifh toHk;rSef;ajcaiG pm&if;udk


TtajccHOya'&Sdtcef; 7 t&/ jynfol hv$wfawmfodk hwifjy_yD;onfhaemuf/ xdkrSef;ajcaiGpm&if;rsm;udk
v$wfawmfuvsifjrefEdkifor#vsifjrefpGmpOf;pm;aqG;aEG;&rnf//
(2) oD;jcm;Oya'ðyjcufjzifh txl;wvnfjyXmef;xm;aomudpPtwGufr[kwfv#if/
ESpftoDd;oD;.b¾ma&;qdkif&mqHk;jzwfcsufrsm;twdkif; aqmif&GufEdkif&ef vdktyfaomOya'udk
xdkESpftwGif;wGifðy&rnf//
(3) rnfonfhudpPtwGufaiGrnfr#oHk;pGJ&rnf[k/ jynfol hv$wfawmfodk h jynfaxmifpktpdk;&u tqdkoGif;
jcif;rðyonfhumvywfvHk; jynfol hv$wfawmfonf tcGefawmfudkoHk;pGJ&ef/ odk hwnf;r[kwf jynfol haiGrsmm;udk oHk;pGJ&ef
rJqENay;jcif;aomfif;/ qHk;jzwfjyXef;jcif;aomfif;rðy&/ w&m;Oya'udkvnf;rðy&//

87// // TtajccHOya'&Sd 'kwd,Z,m;YcGJa0az:jyxm;onfhtwdki;f / vlrsdK;pkv$wfawmfwGif trwfae&m 125


ae&m&Sd&rnf//

88// // (1) jynfol hv$wfawmfudkjzufodrf;_yD;onfESifhw_ydkifeuf/ vlrsdK;pkv$wfawmfonfvnf;jzufodrf;_yD;jzpfap &rnf//


(2) vlrsdK;pkv$wfawmftwGuf/ a&G;aumufyGJudk jynfol hv$wfawmfjzufodrf;_yD;onfhaemuf/
aemufxyfa&G;aumufaom jynfol hv$wfawmf.yXrtpnf;a0;udkusnif;yonfrSpI/ 15 &ufajrmufae
hrvGefrDusif;y_yD; jzpfap&rnf//

89// // a&G;aumufyGJ_yD;onfhaemuf/ vlrsdK;pkv$wfawmf. yxrt}udrftpnf;ta0;udk/ 0ef}ud;csKyf. t}uHay; csuft&


EdkifiaH wmforRwuowfrSwfaomae h&ufwGif/ usif;y&rnf//

90// // TtajccHOya'&Sd jyXmef;csufrsm;ESifh rqef husifapbJ/ jynfaxmifpkEdkifiHwGif Oya'ðyEdkifaomtm%m onf/


ygvDrefYomwnf&Sd&rnf//
¹cGif;csuf// // odk h&mwGif ygvDref.tufOya'wckonf/ xdktufOya'ESifhoabmudkufnDaom enf;Oy a'rsm;ESifh
pnf;rsOf;Oya'rsm;udkðyap&ef/ xdktufOya'wGiftxift&Sm;az:jyxm;aomolwOD;OD;tm;if;/ odk h wnf;r[kwf
tm%mydkifwOD;ODtm;aomfif;/ tcGit fh m%mudkv$JtyfEdkifonf// xdkenf;Oya'rsm;ESifhpnf;rsOf;Oy a'rsm;rSm
w&m;Oya'uJhodk htm%m&Sd&rnf/ odk h&mwGifxdkenf;Oya'rsm;ESihfpnf;rsOf;Oya'rsm;udk ygvDrefqidk f&m
v$wfawmftoD;oD;odk h / qufvufusif;vuWHaomnDvmcHwGifwifoGif;&rnf// xdk htjyiftqdkygenf;Oya'rsm; t&/ odk
hwnf;r[kwfpnf;rsOf;Oya'rsm;t&ta&;,laqmif&GufcJh_yD;jzpfaom tr+udpP.cdk ifvHkjcif;udkrxdcdkufap bJ/
xdkenf;Oya'rsm;ESipfh nf;rsOf;Oya'rsm;udk wifoGif;onfhae hrSpI/ oHk;vtwGif;wGif ygvDrefqdki&f mv$wfawmf
ESpf&yfvHk;Y tqdkwifoGif;qHk;jzwfI y,fzsufEdkif&rnf ///
91// // odk h&mwGifa'otvdkufudk,fydkiftkyfcsKyfcGifh&Sdonf[laom&nf&G,fcsufoabmw&m;udk tajccHI/
w&m;Oya'jzifhowfrSwfxm;aom a'oqdki&f mudk,fpmvS,ftzGJ hrsm;odk h/ tkyfcsKyfa&;udpP/ ,Ofaus;r+udpP/ pD;yGg;
a&;udpPrsm;twGuftxift&Sm;az:jyxm;aom tm%mrsm;udkv$Jay;&ef/ w&m;Oya'jzifhjyXmef;csufðyEdkifonf/
xdkjyXmef;csufrsm;yg0ifaomw&m;Oya'onf/ xdkudk,fpmvS,ftzGJ hrsm;.tcGit fh a&;rsm;/ tm%mrsm;ESifhwm0ef
0wW&m;rsm;udkif;/ xdk htzGJ hrsm;ESifh jynfaxmifpktpdk;&wdk h. qufqHa&;udkif;/ owfrSwf&rnf//
·
92// // (1) wqufwnf;jzpfaomatmufyk'frcGJjzifh/ jynfe,faumifpDrsm;odk h vHk;0cGJa0v$JtyfaomOya'ðytm
%mrSvGJI/ ygvDrefwGifjynfaxmifpkwEdkiif HvHk;twGufjzpfap/ jynfaxmifpkEdkifiH. wpdwfwa'otwGufjzpfap/
Oya'rsm;udkðy&eftm%m&Sd&rnf//

Tyk'frY a&S huaz:jycJhaom pnf;urf;csufwdk h.a,bk,soabmudk tcsKwftcs,frjzpfapbJ/ xdk


hjyif aocsmonfxufaocsmatmif/ wqufwnf;jzpfaom atmufyk'frcGJYrnfodk hyifqdkxm;apumr+/ jynfaxmifpk
ygvDrefYomY&SdaomOya'ðyr+tcGifhtm%monf (jynfaxmifpk Oya'ðypm&if;[kaz:jyvwWHaom) TtajccHOy
a'.wwd,Z,m;&Sdpm&if; 1wGifoD;jcm;a&wGufjyxm;aomudpPtm;vHk;tay:Y oufa&mufjyef hESH h&rnf aus
nmvdkufonf//
tqdkygpm&if;wGif oD;jcm;a&wGufaz:jyxm; aqmif&GufzG,fta-umif;t&m trsdK;tpm;wckckY/ yg0ifae
onfhudpPwckckonf/ wqufwnf;jzpfaom/ atmufyk'frcGJjzifh jynfe,faumifpDrsm;odk h vHk;0cGJa0v$Jtyfxm; onfh
jynfe,fa'oEW&oabmouf0ifaom/ odk hwnf;r[kwf jynfe,fwGif;a&;&m oabmouf0ifaom/ odk h wnf;r[kwf
jynfe,fwGif;a&;&m oabmouf0ifaom aqmif&GufzG,fta-umif;t&mpm&if;wGifyg0ifonf[kr rSwfr,l&//
(2) jynfe,fOya'ðypm&if;[kaz:jyvwWHaomtqdkygZ,m;&Sdpm&if; 2 Y oD;jcm;a&wGufjyxm;onfh
udpPwckckESihpf yfvsOf;I/ jynfe,ftwGufaomfif;/ jynfe,f.wpdwfwa'otwGufaomfif;/ Oya'rsm;udkðy&ef
jynfe,faumifpDYomtm%m&Sd&rnf//
(3) rnfonfhjynfe,faumifpDrqdk/ rdrd.e,fajrrsm;udkaomfif;/ tm%mrsm;udkaomfif;/ jynfaxmifpk EdkifiHodk h
qHk;jzwfcsufcsI/ jyeftyfEdkifonf//

93// // jynfaxmifpkOya'ðypm&if;wGif opfawmudpP/ owWwGif;udpP/ a&eHajrudpP/ owWKwl;az:ðyjyifa&;udpP/


pnf;rsOf;owfrSwfydkifcGifh yg&Sdonfjzpfaoma-umifh/ jynfaxmifpkEdkifiHuoHk;pGJydkifcGifh&Sdaomtm%mrsm;udk oHk;pGJ&mY
xdkopfawmrsm;/ owWKwGif;/ a&eHajrrsm;udk vkyfudkifoHk;pGJap&efaomfif;/ wdk;wufatmifðyap&efaomfif;/
toHk;csap&efaomfif; vufrSwfudk/ odk hwnf;r[kwfvdkipf Ofudk/ odk hwnf;r[kwftcGit fh m%mv$Jtyfaomtjcm;
enf;udkxkwfray;rD/ xdkodk hxkwfay;aom tm%mydkifonf/ oufqdki&f mjynfemftwGufcef hxm;jcif;cH&aom
jynfaxmifpktpdk;&tzGJ h0if 0ef}uD;ESifhwdkifyif&rnf//
· jyifqifcsufaemufqufwGJ ‚ 2 ‛

94// // (1) ppfa-umifhjzpfap/ EdkifiHwGif;qlylr+a-umifhjzpfap/ jynfaxxmifpkEdkifiH.wnfwHhr+udk tEW&,fjzpfap


tyfaom txl;ta&;w}uD;tajcjzpfay;ae_yD[lIaomfif;/ jynfaxmifpkEdkifiHudkxdcdkufaeaompD; yGg;a&;ta&;
w}uD;tajconf/ jynfaxmifpkEdikf iH.wpdwfwa'oYay:aygufae_yD[lIaomfif;/ EdkifiHawmforRwu (Tt
ajccHOywGifta&;w}uD;a-ujimcsuf[k!Gefxm;aom) ausnmcsufw&yfudkxkwfjyefcJhaomf/ yl'fr 92 wGifrnfodk
hyifqdkxm;apumr+/ jynfe,fOya'ðypm&if;wGif oD;jcm;a&wGufaz:jyxm;aom udpPwckckESipfh yfvsOf;I/ jynfe,f
we,ftwGufaomfif;/ Oya'rsm;udkðy&efygvDrefwGiftm%m&Sd&rnf//
(2) TtajccHOya't&/ Oya'ðy&ef tm%m&Sdaomjynfe,faumifpD.tm%mudk/ Tyk'fr&Sdpum;
a-umif/h csKwfcs,fjcif;rðy&/ odk h&mwGif jynfe,fw&m;Oya'. jyXmef;csufwckckonf/ Tyk'frt&Oya'ðy&ef
tm%m&SdaomygvDref. jynfaxmifpkw&m;Oya'&SdjyXmef;csufwckckESihfqef husifaecJhaomf/ jynfe,fw&m;Oya'
twnfrðyrDujzpfap/ ðy_yD;rSjzpfap/ twnffjzpfaeaomjynfaxmifpkw&m,;Oya'udkomv#ifvdkufem&rnf//
jynfe,fw&m;Oya'onf jynfaxmifpkw&m;Oya'twnfjzpfaecdkuf/ jynfaxmifpkw&m;Oya'ESifhqef husifor# om/
tm%mysufjy,faeap&rnf//
(3) ta&;w}uD;a-unmcsufudk==
(u) aemufxyfa-unmcsufw&yfxkwfjyefI&kyfodrf;Edkifonf//
(c) ajcmufvtcsdefumv rukefqHl;rD/ ygvDrefqdkif&mv$wfawmfESpfyfvHk;u qHk;jzwfjyXmef;Itwnf
rðyv#if/ xdkajcmufvtcsdefumvukefqHk;aomtcg/ xdkausnmcsufonf tm%mewnf_rJjcif; rS&yfpJ&rnf//

¹cGif;csuf// // odk h&mwGif xdka-unmcsuf tm%mqufvufwnfaeap&ef/ oabmwlaomqHk;jzwfjyXmef; csufudk/


yfvDrefqdkif&mv$wfawmfESpf&yfvHk;utwnf¹yv#if/ xdk htjyiftwnf¹ywdkif; / xdka-unmcsufonf &kyf
odrf;jcif;rcH&ao;or#/ Tyk'frcGJt&/ xdka-unmcsuftm%mwnfaejcif;rS&yfpJ&rnfhae hrSpI aemufxyf 12 v
umvtwGufqufvuftm%mwnf&rnf//
(4) ta&;w}uD;a-unmcsufxkwfjyefjcif;a-umifhomv#ifygvDrefuðyydkicf Gifh&SdI xdkðyydkicf GifhtESit
fh nDðy
xm;aomw&m;Oya'onf/ xdka-unmcsuftm%mwnfjcif;rS &yfpJ_yD;onfhaemufajcmufvtcsdefumvukef
qHk;aomtcg/ tqdkygtcsdefumvrukefqHk;cifuðy_yD;aom/ odk hwnf;r[kwfrðybJcsefcJhaomt&mrsm;ESipfh yfvsOf;
IrSwyg; /tusdK;roufa&muf&//

95// // jynfe,fESpfe,f./ odk hwnf;r[kwfESpfe,fxufydkaom jynfe,frsm;.jynfe,faumifpDrsm;onf/


jynfe,fOya'ðypm&if;wGifoD;jcm;a&wGufaz:jyxm;aomudpPwckcktwGuf ygvDref.tufOya'jzifh/ xdkjynfe,f
rsm;wGifpnf;rsOf;owfrSwfay;oifhonf[laomtcsufudktvdk&Sdxdkufonf[kxifjrifcJhaomf/ xdk hjyifxdkjynfe,f
aumifpDrsm;u/ xdkodk htvdk&Sdonf[kqHk;jzwftwnfðycJhaomf/ ygvDrefonf/ xdkodk hpnf;rsOf;owfrSwfay;&eft
wGuftufOya'wckudktwnfðyjyXmef;Edkif&rnf// odk h&mwGifxdkodk hjyXmef;vdkufaomtufOya'udk xdktufOya'
ESifhoufqdkifonfhjynfe,few,fESifhpyfvsOf;I/ xdkjynfe,faumifpD.tufOya'ujyifEdkifonf// odk hwnf;r[kwf
&kyfodrf;Edkifonf//

96// // (1) TtajccHOya'&SdpwkwÎZ,m;Y a&wGufaz:jyxm;aom tcGefxGufyif&ifrsm;rS &rnfh tcGefawmf


tm;vHk;onf jynfe,fYaomff if;/ jynfe,fuaomfif;/ aumufcH&&Sdaomjynfe,f.tcGefawmfaiGwGifyg0if&rnf
(2) wqufwnf;jzpfaomtxufyk'frcGJt&/ jynfe,frsm;odk hcaGJ 0v$Jtyfxm;aomtcGefawmfrsm;rSvGJI
tcGefawmftm;vHk;onf/ jynfaxmifpkEdkiif Hawmf.tcGefawmfwGifyg0if&rnf//
¹cGif;csuf// // TudpPtwGufcef hxm;aom tzGJ hwckck. odk hwnf;r[kwftjcm;tm%mydkifwckck.axmuf
cHcsufrsm;t&axmufyHh&ef vdktyfonf[k qHk;jzwfowfrSwfaom taxmuftyHhaiGrsm;udk/ jynfaxmifpkEdkifiH
awmftpdk;t&onf rdrd.tcGefawmfrsm;rSxkwfI jynfaxmifpk tzGJ h0ifrsm;.tcGefawmfrsm;udk jznfhwif;aom
tm;jzifh/ xdkjynfaxmifpktzGJ h0ifrsm;.tpdk;&rsm;tm;ay;Edkifonf//

97// // (1) ukef;wyf/ a&wyf/ avwyfzGJ hpnf;xm;&SdaomtcGifhta&;onf/ ygvDrefYomwnf&Sd&rnf//


(2) ygvDrefuzGJ hpnf;xm;&Sdaom ukef;wyf/ a&wyf/ avwyfrsm;rSwyg; rnfonfhukef;wyf/
a&wyf/avwyfudkr#aomfif;/ rnfonfhppfwyftpnf;t&Hk;udkr#aomfif;/ ppfwyfoabtcsdK ht 0ufygaomf rnfonfht
pnf;t&Hk;udkr#aomfif;/ rnfonfhta-umif;udpPESifhr#/ rzGJ hrpnf;rxm;&Sd&/ odk h&mwGif_idrf0yfydjym;a&;qdki&f mwm
0ef0wW&m;oufoufudkom aqmif&Gufap&ef jynfaxmifpktzGJ h0ifwckck. tcGit fh m%mt&xm;&Sdaom&mZ 0wftzGJ
hudkr+um; zGJ hpnf;xm;&SdEdkifonf//

98// //jynfol hvGwfawmfwGifpwifwifoGif;I/ xdkv$wfawmfuyiftwnfðyvdkufaom Oya'-urf;wdki;f udk/


vlrsdK;pkvGwfawmfodk hwifydk h&rnf// xdkOya'-urf;onf aiGOya'-urf;r[kwfv#if/ vlrsdK;pkv$wfawmfu jyifqif
csufðyEdkiI
f jynfol hv$wfawmfodk hpOf;pm;aqG;aEG;ap&ef wifydk hEdkifonf//

99// // aiGOya'-urf;rsdK;rSwyg;/ tjcm;Oya'-urf;wdki;f udk vlrsdK;pkv$wfawmfwGifwifoGif;EdkifI/ xdkv$wfawmfu


twnfðyvdkufv#if/ jynfol hv$wfawmfodk hwifydk h&rnf// jynfol hv$wfawmfujyifqifcsufðyEdkiI f / vlrsdK;pkv$wf
awmfodk h/ pOf;pm;aqG;aEG;ap&efjyefydk hEdkifonf//

100// // v$wfawmfw&yfutwnfðyvdkufI/ tjcm;v$wfawmfuvufcHaomOya'-urf;udk/ ygvDrefqdki&f m


v$wfawmfESpf&yfvHk;u/ twnfðyonf[krSwf,l&rnf//

101// // tpdk;&.omrefESpfpOftoHk;pm&dwfrsm;twGuf/ tcGefawmfudk/ odk hwnf;r[kwfaiGudkowfrSwf ay;aom


Oya'-urf;onf/ xdkodk howfrSwfcGJa0ay;aomtcsufrsm;Sifhomv#if/ oufqdki&f rnf//

102// // tcGefpnf;usyfa&;qdik f&mOya'-urf;rsm;onf/ tcGefpnf;usyfaomtcsufrsm;ESifhomoufqdkif&rnf/


xdkOya'-urf;rsm;Yyg&Sdonfhtjcm;udpPrsm;qdki&f mjyXmef;csufrsm;udktusdK;oufa&mufjcif;rjzpfap&//

103// // aiGOya'-urf;rsm;udk/ jynfol hv$wfawmfYomv#if/ pwifwifoGif;&rnf//

104// // jynfol hv$wfawmfu twnfðyvdkufaom aiGOya'-urf;wdki;f udk/ vlrsdK;pkv$wfawmfodk h/ t}uHay;


ap&efwifydk h&rnf//

105// // (1) vlrsdK;pkv$wafwmfodk ht}uHay;ap&efwifydk haomaiGOya'-urf;wdki;f udk/ xdkv$wfawmfodk h wifydk h_yD;


onfhaemuf 21 &uftwGif;wGif/ jynfol hv$wafwmfodk hjyefydk h&rnf// jynfol hv$wfawmfonf/ vlrsdK;pkv$wfawmf
.t}uHay;csuftm;vHk;udkaomfif;/ tcsdK hudkaomfif;/ vufcHEdkifonf/ odk hwnf;r[kwf y,fEdkifonf//
(2) xdkuJhodk haomaiGOya'-urf;wdki;f udk/ vlrsdK;pkv$wfawmfu jynfolv$wfawmfodk h 21 &uftwGif;
wGifjyefrydk hv#if/ odk hwnf;r[kwfjynfol hv$wfawmfu vufrcHaomt}uHay;csufrsm;jzifh/ xdk 21 &uftwGif; wGifjyefydk
hv#if/ xdkaiGOya'-urf;onf 21 &ufukefvGefaomtcg/ v$wfawnfESpf&yfvHk;.twnfðycsufudk &onf [krSwf,l&rnf//

106// // (1) aiGOya'-urf;plonfrSm/ atmufygudpPrsm;tm;vHk;ESifhaomfif;/ wckckESifhaomfif;/ oufqdkifonfh


jyXmef;csufrsm;om yg0ifaomOya'-urf;udkqdkvkdonf// xdkudpPrsm;um; tcGedfawmfpnf;-uyfjcif;/ tcGefaawmf
&kyfodrf;jcif;/ tcGefawmfcsrf;omcGifhay;jcif;/ tcGefawmfpHepfajymif;jcif;/ tcGefawmfpHepfpnf;rsOf;owfrSwfjcif;/odk h
wnf;r[kwf aºuG;_rDay;qyfjcif;twGufaomfif;/ tjcm;b¾ma&;udpPrsm;twGufaomfif;/ jynfaxmifpkEdkifiH.
tcGefawmfrS uscHap&efowfrSwfjcif;/ xdkodk haomowfrSwfcsufudkjyifjcif;/ xdkodk haomowfrSwfcsufudk&kyfodrf; jcif;/
odk hwnf;r[kwfcGifhðy&efyHkaiGowfrSwfjcif;/ odk hwnf;r[kwfb¾mawmfaiGcaGJ 0oHk;pGJjcif;/ vufcHjcif;/ xdef; odrf;jcif;/
xkwfay;jcif;/ pm&if;ppfaq;jcif;/ odk hwnf;r[kwf aiGacs;,ljcif;/ acs;,laiGtwGuftmrcHjcif;/ acs;,l
aiGudkjyefqyfjcif;/ xdkudpPrsm;ESifhaomfif;/ qufoG,fIjzpfay:vmaomudpPrsm;jzpfonf//
(2) txufyk'frcGJ&Sd‚tcGefawmpnf;usyfjcif;‛/ ‚jynfaxmifpkEdkifiH.tcGefawmf‛/ ‚acs;,laiG‛ [l
aompum;&yftoDoD;,t"dy`g,fwGif/ a'oEW&qdkif&mudpPrsm;twGuf/ a'oEW&qdkif&mtm%mydkifrsm;uaomf if;/
tzGJ hrsm;uaomfif;/ pnf;-uyfaomftcGef odk hwnf;r[kwf aumufcHaomb¾maiG odk hwnf;r[kwf acs;aiG/ rygacs//
107// // (1) jynfol hvGwfawmfOuUXonf/ rdrd.xifjrifcsufwGif/ aiGOya'-urf;[k,lqaom rnfonfhOya'
-urf;udkrqdk/ aiGOya'-urf;[kwfrSefa-umif;axmufcHcsufay;&rnf// Tyk'frwGif qufvufyg&Sdonfh jyXmef;csuf rsm;ESifh
rqef husifv#if/ xdkaxmufcHcsufonft_yD;tjywftwnfjzpf&rnf//
(2) Oya'-urf;wcktm; aiGOya'-urf;[kwfr[kwf tcGit fh a&;aumfrwDodk hwifjypOf;pm;ap&ef vlrsdK;
pkv$wfawmfonf/ trwfpkpkaygif;.oHk;yHkESpfyHkatmufrav#mhaom trwfrsm;wufa&mufonfh tpnf;a0;wck wGif
twnfðyaomjyXmef;csufjzifh/ EdkifiHawmforRwtm;yef-um;Edkifonf//
(3) EdkifiHawmforRwonf/ rdrd.oabmtwdki;f / xdkyef -um;csufudk vdkufavsm&efqHk;jzwfv#if/
tcGit fh a&;aumfrwDwckudkcef h&rnf// xdkaumfrwDwGif jynfol hv$wfawmfESihfvlrsdK;pkv$wfawmfwdk hrs trwfOD;
a&tnDtr#yg0if&rnfhtjyif/ w&m;v$wfawmfcsKyfrSw&m;0ef}uD;wOD;udkvnf;/ obmywdtjzpfjzifhvnf;cef h& rnf//
rJqENta&twGufwlnDaeaom udopPYomv#if obmywdY rJqENay;udkifcGif&h Sd&rnf//
(4) xdkodk hcef htyfvdkufaomtcGifhta&;aumfrwDodk h EdkifiaH wmforRwonf/ xdkjy\emudkay;ydk h axmufvSrf;&rnf//
Oya'-urf;udkvlrsdK;pkv$wfawmfodk hay;ydk h_yD;onfhaemufwae hrSpI 21 &uftwGif;wGif xdk aumfrwDonf
rdrd.,lqcsufudkEdkifiHawmforRwxHodk hwifoGif;tpDt&ifcH&rnf//
(5) tpDt&ifcHcsufudktajcðyIEdkiif HawmforRwu rdrd.oabmtwdkif;csrSwfaomqHk;jzwfonf/
tjyD;tjywftwnfjzpf&rnf//

108// // EdkifiaH wmforRwonf vlrsdK;pkv$wfawmf. yef-um;csufudkrvdkufav#m[k rdrdoabmtwdkif;qHk;jzwf v#if/ odk


hwnf;r[kwftcGit fh a&;aumfrwDonf txufygowfrSwfxm;aomtcsdeftwGif;wGif tpD&ifcH&efjyuf uGufv#if/
jynfol hv$wfawmfOuUX.[kwfrSefa-umif;axmufcHcsufonf twnfjzpf_rJjzpf&rnf//

109// // v$wfawmfw&yfutjcm;Oya'-urf;wckckudkwnfðyvdkufI/ tjcm;v$wfawmfuxdkOya'-urf;udky,fcs v#if/ odk


hwnf;r[kwftwnfðy&efysufuGufv#if/ odk hwnf;r[kwfxdkOya'-urf;udkpwifwifoGif;onfhv$wfawmf
uvufrcHaomjyifqifcsufrsm;jzifhtwnfðyvdkufv#if/ EdkifiHawmforRwonfv$wfawmfESpf&yf.wGJzuftpnf;
ta0;udkusif;yap&rnf//
wGJzuftpnf;ta0;odk hwufa&muf-uaomv$wfawmftrwfrsm;onf/
Oya'-urf;udkpwifwifoGif;aom v$wfawmfu twnfðyvdkufonfh Oya'-urf;ESifhwuG/
tjcm;v$wfawmfuðy_yD;jzpfaomjyifqifcsufrsm;&Sdv#if/ xdkjyifqifcsufrsm;udkyg/ pOf;pm;aqG;aEG;Edkif&ef rJqENay;&rnf/
tu,fItpnf;ta0;odk hwufa&mufrJay;-u aomv$wfawmfESpf&yftrwf pkpkaygif;.trwfrsm;&mu/
jyifqifcsufrsm;ygv#if/ xdkjyifqifcsufrsm;ygaom Oya' -urf;udktwnfðyvdkufaomf/ cdkOya'-urf;onf
v$wfawmfESpf&yfvHk;. twnfðycsufudk&,lonf[krSwf,l&rnf//
¹cGif;csuf// // odk h&mwGifwGJzuftpnf;ta0;Y==
(u) v$wfawmfw&yfutwnfðy_yDd;jzpfaomOya'-urf;udk/ tjcm;v$wfawmfuy,fcsI/ pwifwifoGif;
aomv$wfawmfodk hjyefydk hv#if/ xdkOya'udktwnfðy&eftcsdef -uef -h umaoma-umifh
ðytyfaomjyifqifcsufrsm;rS wyg;/ tjcm;rnfonfhjyifqifcsuiftqdkudkr#rwifoGif;&//
(c) Oya'-urf;udktjcm;v$wfawmfw&yfu jyifqifcsufrsm;xnfhItwnfðy_yD;aemuf pwifwifoGif;
aomv$wfawmfodk hjyefydk hv#ifr+um;/ tydk'f (u) wGifaz:jycJhaomjyifqifcsuftqdkrsm;ESifh v$wfawmfESpf&yf o
abmuGJvGJonfhtcsufrsm;ESifhqdkifaomjyifqifcsuftqdkrsm;udkwifoGif;&rnf//
xdk hjyif/ Tyk'frt&cGiðfh yxdkufaom jyifqifcsufrsm;ESifh pyfv#Of;Iobmywdtjzpfjzifh aqmif&Gufaom
ol.qHk;jzwfcsufonf t_yD;tjywfjzpf&rnf//

110// // (1) ygvDrefqdki&f mv$wfawmfESpf&yfvHk;.nDvmcHr&Sdcdkuf/ rnfonfhtcgrsdK;Yrqdk/ EdkifiHawmforRwon/f


csufcsif;ta&;,l&efvdktyfaomudpPrsm; ay:aygufvmonf[k,lqv#if/ xdkudpPrsm;ay:aygufvmonfhtav#muf
vdtyfonf[kxifjrifaom wcsufv$wfOya'rsm;udkxkwfjyefa-unmEdkifonf// Tyk'frt& xkwfjyefa-unm
aomwcsufv$wfOya'onf/ EdkifiHawmforRwuoabmwl_yD;jzpfaom ygvDref.tufOya'uJhodk h/ tusdK;ouf
a&mufItwnfjzpf&rnf//
(2) xdkuJhodk haomwcsufv$wfOya'wdki;f udk óudwifEkwfodrf;xm;_yD;r[kwfvsif/ xkwfjyefausnmonfh ae hrspI/ 45
&uftwGif;Y/ EdkifiHawmforRwonf/ xdkwcsufv$wfOya'udkygvDrefqidk f&mv$wfESpf&yfvHk;odk hwifjy &rnf// jynfol
hv$wfawmfjyefvnfpnf;a0;0nfhae hrS 15 &ufukefvGefaomtcgYjzpfap/ vlrsdK;pHkjyefvnfpnf;a0; aomae hrS 15
&ufukefvGefaomtcgYjzpfap/ aemufus&mae hwGif/ xdkwcsufv$wfOya'onf twnfjzpfaejcif; rS&yfpH&rnf//
¹cGif;csuf// // odk h&mwGifEdkifiHawmforRwonf/ ygvDrefqdki&f mv$wfawmfESpf&yfvHk;.oabmwlnDcsufjzifh
xdkwcsufv$wfOya'udk/ vdktyfaomumvtydkif;tjcm;txd/ qufvuftwnfjzpfapEdkifonf//
(3) wcsufv$wfOya'xkwfjyefa-unmonfhae hrSpI 45 &uftwGif;YEkwfodrf;_yD;uzpfv#if/ xdkwcsuf v$wfOya'udk
ygvDrefodk h/ qufvufusif;yvwWHaomnDvmcHwGifwifjy&rnf//
(4) Tyk'frt&/ wcsufv$wfOya'wckwGif/ TtajccHOya't&/ ygvDrefurðyEddkifaom jyXmef;csufyg &Sdv#if/
yg&SdaomxdkjyXmef;csufonfysufjy,f&rnf//

111// // (1) Oya'-urf;wckudk ygvDrefqdki&f m v$wfawmfESpf&yfvHk;u twnfðyvdkufonfESifh wòydifeuf/ xdkOy


a'-urf;udk Tyk'fr&SdjyXmef;csufrsm;ESifhtnD vufrSwfa&;xdk;&efESifh tufOya'w&yftjzpfjzifhxkwfjyefa-unm&ef
xdkOya'-urf;udk EdkifiHawmforRwxHodk hwifjy&rnf//
(2) TtajccHOya'Y/ tjcm;jyXmef;csufðyxm;jcif;r&Sdv#if/ rdrdxHodk hwifjyaomOya'-urf;wdki;f udk Edkif
iHawmforwWonf /wifjy_yD;onfh aemufwae hrSpI 7&ufatm ufaemufr usapbJ/ vufrSwfa&;xdk;&rnf//
(3) Oya'-urf;wckckudk EdkifiHawmforRwonf/ rdrdxHodk hwifjy_yD;onfhaemufae hrSpI 7 &uftwGif;Y/
vufrSwfrxdk;v#if xdkOya'-urf;onf/ 7 &ufajrmufaomae hwGif/ Edkiif HawmforRw.vufrSwfa&;xdk;csufudk &
bdouJhodk htufOy'jzpfvm&rnf//

112// // (1) TtajccHOya't&/ EdkifiHawmforRwuvufrSwfa&;xdk;aom/ odk hwnf;r[kwfvufrSwfa&;xdk;_yD


onf[krSwf,ltyfaomOya'-urf;wdki;f onf/ Oya'-urf;udkvufrSwfa&;xdk;aom/ odk hwnf;r[kwf vufrSwfxdk;
_yD;onf[krSwf,ltyfaomae hrSpI tufOya'jzpfvm&rnf//
(2) xdkuJhodk haomOya'wdki;f udk/ EdkifiHawmforRw.trdef t
h &/ tpdk;&jyefwrf;wGif xkwfjyefa -unm& rnf//
xdktufOya'Y/ oD;jcm;!$ef-um;csufrygv#if/ xkwfjyefa-unmaomae hYtm%mwnf&rnf//

113// // EdkifiaH wmforRwvufrSwfxdk;aom tufOya'rsm;ESifh wcsufv$wfOya'rsm;.pmr+rsm;udk w&m;v$wf


awmfcsKyf. twGif;0ef&Hk;wGifarmfuGef;wif&rnf// xdkpmr+rsm;onf tqdkygtufOya'. odk hwnf;r[kwf wcsuf
v$wfOya'.jyXmef;csufrsm;twGuf/ t_yD;owfoufao taxmuftxm;jzpf&rnf//
jynfaxmifpktpdk;& // ·
114// // EdkifiaH wmforRwonf/ jynfaxmifpkEdkifiHtpdk;&tzGJ hudkyk'fr 56 t&cef hxm;aom0ef}uD;csKyfESifh0ef}uD; rsm;jzifhzGJ
hpnf;&rnf//

115// // tpdk;&tzJG honf/ jynfol hv$wfawmftm;/ tzGJ hvdkufpkaygif;wm0efcH&rnf//


··

116// // tpdk;&tzGJ h0if0ef}uD;wOD;onf/ ajcmufvr#wqufwnf;ygvDrefr[kwfv#if/ xdkumvtydkif;tjcm;


ukefqHk;aomtcg/ tpdk;&tzGJ h0if0ef}uDd;tjzpfrS&yfpJ&rnf//

117// // (1) EdkifiHawmforRw.vufodk hrdrd.EkwfxGufv$mudkay;tyfjcif;jzifh/ 0ef}uD;csKyfonf tcgra&G;/ &xl;rS/


&mxl;rSSEkwfxGufEdkifonf//
(2) EdkifiHawmforRwxHodk hwifoGif;ap&ef rdrdEkwfxGufv$mudk 0ef}uD;csK yfvufodk hay;tyfjcif;jzifh/ rnf onfhtpdk;&tzGJ
h0if0ef}uD;rqdk/ &mxl;rSEkwfxGufEdkifonf// wqufwnf;jzpfaomatmufyk'frcGJt& EdkifiHawmforR wuvufcHaomtcg
xdkodk hEkwfxGufjcif;onftwnfjzpf&rnf//
(3) 0ef}uD;csKyfut}uHay;cJhv#if/ EdkifiHawmforRwonf 0ef}uD;csKyf.EkwfxGufjcif;udkrSwyg;/
tjcm;rnfonfh0ef}uD;.EkwfxGufudkrqdkvufcH&rnf//

118// // 0ef}uD;csKyfonf/ rdrdoabmt& vHkavmufaomta-umif;rsm;&Sdonf[kxifjrifv#if/ tpdk;&tzGJ h0if0ef


}uD;wOD;tm; rnfonfhtcsdeftcgYrqdk/ &mxl;rSEkwfap&efawmif;qdkEdkifonf// tu,fI oufqdki f&m0ef}uD;onf
xdkawmif;qdkcsufudkvdkufemaqmif&Gufjcif;rðybJysufuGufcJhaomf/ xdk0ef}uD;tm;/ 0ef}uD;csKyfu&mxl;rS&yfpJa&eft
}uHay;cJhv#if/ EdkiHawmforRwonf xdk0ef}uD;udk&mxl;rS&yfpJap&rnf//

119// // 0ef}uD;csKyfonf/ jynfol hv$wfawmfwGif trwfrsm;&m.axmufcHr+udkr&aomtcg/ &mxl;rSEkwfxGuf&


rnf// odk h&mwGif 0ef}uD;csKyf.t}uHay;csuftwdki;f / Edkiif HawmforRwu yk'fr 57 t&/ ygvDrefudkzsufodrf;I/
xdkodk hzsufodrf;_yD;aemuf/ ygvDrefudkwzefjyefvnfusif;ypnf;a0;aomtcg/ xdk0ef}uD;csKyfonfjynfol hv$wfawmf
wGiftrwfrsm;&m. axmufcHr+udkjyefvnf&&Sdv#if/ rdrd.&mxl;rSjyefvnfEkwfxGuf&efrvdk//
· jyifqifcsufaemufqufwGJ ‚ 2 ‛
·· jyifqifcsufaemufqufwGJ ‚ 8 ‛

120// // (1) 0ef}uD;csKyfonf rnfonfhtcgYrqdk &mxl;rSEkwfxGufv#if 0ef}uD;rsm;onfvnf;/ rdrdwdk h.&mxl;rS


EkwfxGufonf[krSwf,l&rnf// odk h&mwGif&mxl;rsm;YqufcHxrf;&Gufrnfh 0ef}uD;csKyfESifh0ef}uD;rsm;udkcef hxm;_yD;
onhfwdkifatmif/ vuf&Sd0ef}uD;csKyfESifh0ef}udD;rsm;onf/ rdrdwdk h.wm0ef0wW&m;rsm;udkqufvufaqmif&Guf -u&
rnf//
(2) ygvDrefudkzsufodrf;onfhae h&ufu &mxl;vuf&Sdjzpf-uaomtpdk;&tzGJ h0if0ef}uD;rsm;onf/ &mxl;
qufcHxrf;&Gufrnfh 0ef}ud;rsm;udkcef hxm;onfhwdkifatmif/ rdrdwdk h.&mxl;rsm;wGif qufvufwnf&Sdae-u&rnf//
121// // (1) jynfaxmifpktpdk;&.tkyfcsKyfr+qidk f&m ta&;,laqmif&Gufcsuftm;vHk;udk jynfaxmifpkEdkiif Hawmf
orRw. trnfjzifhta&;,lonf[k az:jy&rnf//
(2) EdkifiHawmforRw.trnfjzifh xkwfjyefaom trdef hrsm;ESifhwuG pmc|efawmfrsm;udk/ EdkifiHawmf orRwu
jyXmef;onfhenf;Oya'rsm;wGifaz:jyxm;aomenf;vrf;rsm;ESifhtnD/ [kwfrSefa-umif;xif&Sm;ap&rnf// xdk hjyifxdk hodk
h[kwfrSefa-umif;xif&Sm;atmifðyxm;aomtrdef h/ odk hwnf;r[kwfpmc|efawmfonf EdkifiHawmforR w.trdef /h
pmc|efawmfrsm;r[kwfaoma-umifh rcdkifvHk[kjiif;qdkydkicf Gifhr&Sdap&//
(3) rdrd.oabmtwdkif; aqmif&Guf&efTtajccHOya'u jyXmef;onfhr+cif;udpPrSvGJI/
jynfaxmifpktpdk;&aqmif&Guftyfaom r+cif;udpPtwGufif;/ tqdkygr+cif;udpPukd 0ef}uD;rsm;tm;cGJa0ay;&efif;/
EdkifiaH wmforRw onf enf;Oya'rsm;udkjyXmef;&rnf//

txufujyXmef;csufrsm;. a,bk,soabmudkrxdcdkufapbJ/ wm0ef0wW&m;rsm;udke,fajra'ovdkuf


cGJa0Edkifonfhtjyif/ tpdk;&Xmeqdkif&mvkyfief;tvdkufvnf;cGEJ dkifonf//

122// // TtajccHOya'&Sd jyXmef;csufrsm;ESifhrqef husifv#if/ jynfaxmifpkEdkifiH. tkyfcsKyfr+tcGit


fh m%monf/
atmufygudpPrsm;odk houfa&mufjyef hESH honf//
(u) ygvDrefuOya'ðyEdkifaomudpPrsm;//
(c) jynfaxmifpkEdkifit
H ywGifzGJ hpnf;I jynfaxmifpktpdk;&.
oabmwlnDcsufjzifhjynfaxmifpkEdkifiHawmfwyfcsaeaom/ odk hwnf;r[kwfjynfaxmifpkEdkifiHawmfutoHk;ðy&ef/
v$Jtyfjcif;cH&aomvufeufudkipf pfwyf rsm;udk xdkudpPtwGuf jynfaxmifcsif;csif;pmcsKyf/ odk
hwnf;r[kwfoabmwlnDcsufwGifyg0ifaomjyXmef;csufrsm; ESifhav#mfnDpGm tkyfcsKyf&efudpPrsm;// 123// // (1)
ygvDref.oabmwlnDcsufudkr&bJ/ ppfrausnm&// jynfaxmifpkEdkifiHonfvnf;ppfxJYryg0if&//
(2) odk h&mwGif tjyiftyrSxdyg;wdkufcu dk fvmaomtcgYaomfif;/ xdkodk
hxdyg;tHHhqJqJtcgYaomfif;/tpdk;&onfjynfaxmifpkEdkifiHudkumuG,fapmifh&Smuf&efvdktyfonf[k,lpv#if/
vdktyfonf[k,lqonfhtwdki;f / ta&;,laqmif&GufEdkifonf// xdk hjyifygvDrefnDvmcHusif;yaeqJr[kwfv#if/
tv#iftjrefqHk;qifhac:I nDvmcHudk usif;yap&rnf//

124// // jynfwGif;a&;&m/ jynfaxmifcsif;csif;a&;&m tm;vHk;ESihfpyfvsOf;aomoabmxm;0g'rsm;udk0ef}uD;csKyf onf/


EdkifiaH wmforRwtm;ta-umif;-um;ae&rnf//

125// // (1) jynfaxmifpktpdk;&onf/ b¾mawmfESpftwdki;f wESpftwGufjynfaxmifpkEdkiif H.t&rSef;ajcpm&if;


ESifhtoHk;rSef;ajcpm&if;rsm;uðyI xdkpm&if;rsm;udk jynfol hv$wfawmfodk h pOf;pm;aqG;aEG;ap&ef wifjy&rnf//
(2) toHk;rSef;ajcaiGpm&if;udpP/ jynfaxmifpkEdkiif H. tcGefawmfcJaG 0vsmxm;jcif;udpP/ xdkodk hwifjyjcif;/
vsmxm;jcif;wdk hESifhoufqdkifaomudpPrsm;ESifhpyfv#Of;I/ ygvDrefqkid f&mv$wfawmfrsm;wGif/ vdkufem&rnfhvkyfief; pOfudk
TtajccHOya'ujyXmef;xm;_yD;r&Sdv#if/ w&m;Oya'ESifhtnDjyXmef;&rnf//

126// // (1) EdkifiHawmforRwonf/ 0ef}uD;csKyfutrnfwifoGif;aom w&m;v$wfawmfa&S haewOD;udk/ EdkifiH


awmfa&S haecsKyftcsKyftjzpfcef hxm;&rnf//
(2) EdkifiHawmfa&S ah ecsKyf.wm0ef0wW&m;rsm;rSm/ Oya'ESifhqdkifonfhudpPrsm;wGif/ tpdk;&t}uHay;&efjzpf onf// xdk
hjyiftcgumvtm;av#mfpGm/ EdkifiHawmforRwuaqmif&Gufap&efvGJtyfaom/ Oya'ESifhqdkifonfhtjcm;
wm0ef0wW&m;rsm;udkvnf; aqmif&Guf&efjzpfonf// 127// // (1) EdkifiHawmforRwxHodk hwifoGif;&efjzpfaom
EkwfxGufpmudk0ef}uD;csKyftm; ay;tyfjcif;jzifh/ EdkifiH awmfa&S haecsKyfonf/ tcgra&G;&mxl;rSEkwfxGufEdkifonf//
(2) 0ef}uD;csKyfonf/ vHkavmufaomta-umif;tcsufrsm;&Sdonf[kxifjrifv#if/ EdkifiHawmfa&S haecsKyf tm;/
&mxl;rSEkwfxGuf&ef/ awmifqdkEdkifonf//
(3) xdkawmif;qdkcsufudk EkdifiHawmfa&S haecsKyfurvdkufemcJhaomf/ Edkiif HawmforRwonf/ 0ef}uD;csKyfut}uHay;v#if/
EdkifiaH wmfa&S haecsKyfudk&mxl;rS&yfpJap&rnf//
(4) 0ef}uD;csKyfEkwfxGufaomftcg/ Edkifihawmfa&S haecsKyfonfvnf; rdrd.&mxl;rSEkwfxGuf&rnf// odk h&m
wGif0ef}uD;csKyf.&mxl;udkqufcHrnfhyk*~dKvftm;/ cef hxm;onfhtcsdeftxd rdrd.wm0ef0wW&m;rsm;uudkqufvuf
aqmif&GufEdkifonf//
(5) TtajccHOya'&Sd txufujyXmef;cJah omjyXmef;csufrsm;ESifhrqef husifapbJ/ EdkifiHawmfa&S haecsKyf &mxl;ESifhwuG
/ EdkifiaH wmfa&S haecsKyftm; ay;&rnfhvpmp&dwfwdk hudkw&m;Oya'jzifhowfrSwf&rnf//

128// // ygvDrefESifhjynfe,faumifpDrsm;.tcGit fh m%mjzifh/ xdk htjyiftcGit fh m%mt&/ jynfaxmifpktpdk;&


udk,fpm;aiGxkwfay;a&;udpPtm;vHk;udk}uD;-uyftkyfcsKyfap&efif;/ pDrHcef ch GJ&aomaiGrsm;.pm&if;tm;vHk;udkppf
aq;&efif;/ EdkifiHawmfpm&if;ppfcsKyf&Sd&rnf//
·
129// // EdkifiaH wmforRwonf/ 0ef}uD;csKyfESifh!d‡Edki;f wdkiyf if_yD;v#if/ ygvDrefqkid f&mv$wfawmfESpf&yfvHk;. oabm
wlcsuft&/ EdkifiHawmfpm&if;ppfcsKyfudkcef hxm;&rnf// &mxl;rSEkwfy,faomtcgYvnf; v$wfawmf0ef}uD;wOD;udk
&mxl;rSEkwfy,faomenf;twdkif;/ xdkw&m;0ef}ud;udkEkwfy,f&mwGifvdktyfaomta-umif;rsdk;jzpfomv#if/Ekwfy,f
&rnf// EdkifiHawmfpm&if;ppfcsKyfonf/ ygvDrefqdki&f mrnfonfhv$wfawmftrwfr#rjzpfap&/ tpdk;&Esifhoufqdkifonf
jzpfap roufqdkifonfjzpfap/ vpmp&dwfa-u;aiG&aomtjcm;&mxl;XmeEW&wckckudkrcH,l&/ Edkiif Hawmfpm&ifppf
csKyfonf/ rdrd&mxl;rS&yfpJaomtcg/ jynfaxmifpkEdkiif H./ odk hwnf;r[kwfjynfe,frsm;.tpdk;&vufatmufwGif
aemufxyf&mxl;&,lEdkifcGifhr&Sd&//
130// // jynfaxmifpkEdkifi0H efxrf;tm;vHk;ESifhpyfv#Of;I/ toHk;ac|wmjcif;/ &mxl;ta&twGufav#mhjcif;ðyaom
tcgwGif/ EdkifiHawmfpm&if;ppfcsKyfonf rdrd.vpmudk av#mhap&efrdrdtvdktav#mufoabmrwlcJhaomf/ EdkifiHawmf
pm&if;ppfcsKyfudkcef hxm;_yD;rS/ ol.vpmudkaomfif;/ tcGifh,ljcif;ESi/fh odk hwnf;r[kwf yifpOf,ljcif;ESifh pyfv#Of;I
tcGit fh a&;rsm;udkaomfif;/ ol htusdK;epfematmifajymif;vJjcif;rðy&//

131// // EdkifiaH wmfpm&if;ppfcsKyfonf/ jynfaxmifpkEdkifiHESihfjynfe,frsm;. aiGpm&if;rsm;qdki&f mtpDt&ifcHpm


rsm;udk w&m;Oya'uowfrSwfaz:jyxm;aomtcsdefumvrsm;wGif/ jynfol hv$wfawmfodk hwifjy&rnf//

132// // txufuaz:jycJhaomf jyXmef;csufrsm;ESifhrqef husifapbJ/ EdkifiaH wmfpm&if;ppfcsKyf&mxl;qdki&f mpnf;


urf;csufrsm;udk w&m;Oya'jzifhowfrSwf&rnf //
· jyiffqifcsufaemufqufwGJ ‚ 2 ‛

jynfaxmifpk.w&m;pD&ifa&; //
133// // jynfaxmifpkEdkiif Hw0SefvHk;Y/ w&m;pD&ifa&;udpPudk TtajccHOya't&aomfif;/ w&m;Oya't&aomf if;/
wnfaxmifxm;aom w&m;&Hk;rsm;wGif/ TtajccHOya'ESifhtnD/ odk hwnf;r[kwf w&m;Oya'ESit fh nDcef h xm;aom
w&m;ol-uD;rsm;u pDrHtkyfcsKyf&rnf//

134// // w&m;&Hk;rsm;wGif/ r+vw&m;&Hk;rsm;ESifh t,lcHw&m;&Hk; rsm;[lI ESpfrsdK;yg0if&rnf//


(u) r+vw&m;&Hk;rsm;wGifw&m;v$wfawmfyg0if&rnf/ w&m;Oya'jzifhrajymif;v$Jor#/ xdkw&m;v$wf
awmfwGif/ r+vpD&ifydkifciG fhESifh t,lcHpD&ifydkifcGifhwdk h&SdI/ Oya'a-umif;ESifhjzpfap tr+csif;&mESifhjzpfap oufqdkifaom
udpPjy\emwdk hudkpD&ifqHk;jzwf&eftm%mvnf;&Sd&rnf//
(c) w&m;v$wfawmf.t}uD;tr+;udk‚v$wfawmfw&m;0ef}uD;csKyf‛[kac:&rnf//

135// // (1) atmufygudpPrsm;twGuf/ w&m;v$wfawmfYomr+vpD&ifydkifcGifh tm%mrsm;&Sd&rnf//


(u) jynfaxmifpkEdkiif HucsKyfqkad om jynfaxmifcsif;csif;pmcsKyfrsm;ESifh
pyfvsOf;Iay:aygufvmaomudpPrsm;//
(c) jynfaxmifpkEdkifiEH Sifh jynfaxmifpktzGJ h0if tjiif;jzpfyGg;aomudpPrsm; odk hwnf;r[kwf jynfaxmif
pktzGJ h0iftcsif;csif;tjiif;jzpfyGg;aomudpPrsm;// (*) w&m;Oya'jzifhowfrSwfxm;aom
tjcm;udpPrsm;&Sdv#ifvnf;xdkudpPrsm;//
(2) rnfonfhvufatmufcHw&m;&Hk;Yrqdk r_yD;rjywfjzpfaeao;aom tr+wr+wGif/ w&m;Oya'wckck
onf TtajccHOya'&SdjyXmef;csufrsm;t& cdkifvHkonfrcdkifvHkonf[laomjy\emrsdK;/ ta&;,lavmufatmif
ay:aygufaeonf[k odk hwnf;r[kwfay:ayguf&ef ta-umif;&Sdonf[kw&m;v$wfawmfu ,Hk-unfauseyfcJhaomf/
w&m;v$wfawmfonf xdktr+udkppfaq;&efrdrd.v$wfawmfodk hajymif;a&$ h, l&rnf//

136// // (1) aemufqHk;t_yD;tjywf t,lcH0if&efjzpfaomw&m;&Hk;udk/ ‚w&m;v$wfawmfcsKyf‛[kac:&rnf//


(2) w&m;v$wfawmfcsKyf.t}uD;tr+;udk‚EdkifiHawmf0ef}uD;csKyf‛[kac:&rnf//
(3) TtajccHOya'&Sdtjcm;jyXmef;csufrsm;ESifh w&m;v$wfawmfcsKyfodk hay;tyfxm;aomtm%mrsm; udk
rxdcdkufapbJ/ xdk hjyifw&m;Oya'ujyXmef;xm;aom¹cGif;csufrsm; pnf;rsOf;Oya'rsm;ESifhrqef husifv#if/ w&m;
v$wfawmfcsKyfY w&m;v$wfawmf.pD&ifcsuftm;vHk;udkppfaq;qHk;jzwfEdkifaom t,lcHpD&ifydkifcGifhtm%mrsm;&Sd& rnf/
xdk hjyiftjcm;w&m;&Hk;rsm;. pD&ifcsufrsm;udk w&m;Oya'uowfrSwfxm;onfhtwdkif; ppfaq;qHk;jzwfEdkif aom
t,lcHpD&ifydkifcGifhtm%mrsm;vnf;&Sd&rnf//

137// // w&m;Oya'wckonf tajccHOya'&SdjyXmef;csufrsm;t& cdkifvHkonfrcdkifvHkonf[laom jy\emay:


aygufaeonfhtr+rsm;udk/ w&m;v$wfawmfcsKyf.t,lcHpD&ifydkifcGit
fh m%mjzifh/ rpD&ifrqHk;jzwf&[krnfonfhw&m;
Oua'rsdK;udkr#rðy&//

138// // w&m;v$wfawmfcsKyf. pD&ifcsufrsm;onf tr+tm;vHk;wGift_yD;tjywfjzpfI/ t,lcH0ifcGifhr&Sdap&//

139// // (1) v$wfawmfcsKyf w&m;0ef}uD;tjzpfjzifhif;/ v$wfawmfw&m;0ef}uD;tjzpfjzifhif;/ TtajccHOya' t&


cef hxm;jcif;cH&aomyk*~dKvfwdk honf atmufygtwdki;f opPmqdkIvufrSwfxdk;&rnf//
‚u|Ekfyf===========onf/ w&m;0ef}uD;csKyf (odk hwnf;r[kwf w&m;0ef}uD;)
.wm0eftvkyf0wW &m;rsm;udkajzmifhrwfrSefuefpGm rsufESm}uD;i,fr&G,fraxmuf/ qENm/ a'gom/ b,m*wdrsm;odk
hrvdkuf/ udk,fpGrf; &Sdor#^m%fpGrf;&Sdor# ausukefatmifxrf;&Gufygrnf// xdk hjyif u|Ekfyfonf/ zGJ
hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHaoya'ESifhw uGw&m;Oya'rsm;udk/ xdrf;odef;apmifah &Smufrnf[k av;eufwnf_idrfpGma-unmI
uwdopPmðyygonf// ‛
(2) EdkifiHawmfw&m;0ef}uD;csKyfonf EdkifiHawmforRw.a&S harSmufwGif txufygtwdkfi;opPmqdkIvuf
rSwfxdk;&rnf// w&m;v$wfawmfcsKyfESifhw&m;v$wfawmfqdki&f m w&m;0ef}uD;toDoD;onfvnf; Edkifi Hawmfw&m;
0ef}uD;csKyf. a&S harSmufYaomfif; TudpPtwGufaqmif&GufEdkifrnfjzpfaomfw&m;v$wfawmfcsKyfrS 0gt&ifhqHk;
w&m;0ef}uD;.a&S harSmufYaomfif; txufygtwdki;f opPmqdkIvufrSwfxdk;&rnf//
(3) w&m;0ef}uD;wdki;f onf w&m;0ef}uD;tjzpfjzifh wm0ef0wW&m;rsm;udkpwifraqmif&GufrD
/ oppmqdk
IvufrSwfxdk;&rnf// xdkodk hðyjcif;udkw&m;0ef}uD;tjzpfjzifh cef hxm;_yD;onfhaemufwae hrSpI 10 &ufatmuf
aemufrusaomae h&ufYaomfif;/ EdkifiaH wmforRwu owfrSwfaomaemufwae hYaomfif;/ aqmif&Guf&rnf//
(4) txufygtwdkif; opPmrqdkvdkI vuftrSwfrxdk;vdk[k jiif;qefaom odk hwnf;r[kwf ysufuGuf
aomw&m;0ef}uD;onf &mxl;udkvufrcHvdkjiif;y,f&ma&mufonf[kIrSwf,l&rnf//
·
140// // (1) EdkifiHawmftpdk;&0ef}uD;csKyfESifhnd‡Ed+if;wdkifyif_yD;v#if/ ygvdrefqdki&f mv$wfawmfESpf&yf wGJzuftpnf;t
a0;.oabmwlcsufjzifh/ EdkifiHawmfw&m;0ef}uDd;csKyfudkEdkiif HawmforRwonf/ rdrdudk,fwdkfi vufrSwfa&;xdk;wHqdyf
cwfESdyfaomtrdef hpmjzifh/ cef hxm;&rnf//
(2) EdkifiHawmfw&m;0ef}uD;csKyfEdkifiHawmftpdk;&0ef}uD;csKyfwdk hESifh nd‡Ed+if;wdkiyf if_yD;v#if/ ygvDrefqdki&f m
v$wfawmfESpf&yfwGJzuftpnf;ta0;. oabmwlcsufjzifh/ w&m;v$wfawmfcsKyfESifhw&m;v$wfawmfqdki&f mw&m;
0ef}uD;tm;vHk;udk Edkiif HawmforRwonf rdrdudk,fwdkifvufrSwfa&;xdk;wHqdyfcwfEdSyfaom trdef hpmjzifhcef hxm;& rnf//
· jyifqifcsufcsufaemufqufwGJ ‚2‛

141// // w&m;ol}uD;tm;vHk;onf. TtajccHOya'ESifh w&m;Oya'rsm;udkomvdkufemI/ rdrdwdk h.w&m;pD&ifr+


tvkyf0wW&m;rsm;udkvGyfvyfpGmaqmif&GufEdkif&rnf//

142// // (1) wOD;wa,mufaomolonf/ rdrdudk,fwdkifaomfif; rdrd.rdbESpfyg;aomfif; jynfaxmifpkjrefrmEdkif iH.


tm%mydkief ufwGif arG;zGg;cJhI rdrdudk,fwdkif jynfaxmifpkjrefrmEdkiif Hom;jzpfaomolr[kwfv#if/ odk hwnf;r
[kwf tenf;qHk; ig;ESpf xdkEdkifiH.EdkifiHom;rjzpfcb
Jh l;v#if/ xdk hjyif==
(u) tenf;qHk;ig;ESpf &efukefòrd [ h dkufuGwfv$wfawmfw&m;0ef}uD;rjzpfcb Jh l;v#if/ odk hwnf;r[kwft enf;qHk;ig;ESpf
TtajcchOya't&wnfaxmifaomw&m;v$wfawmf. w&m;0ef}uD;rjzpfcJ hb;l v#if/ odk hwnf;r [kwf
(c) tenf;qHk;wq,fhig;Espftr+vkdufvJ aqmif&Gufcb Jh l;aomw&m;v$wfawmfa&S haer[kwfv#ifxdkolonf
v$wfawmfcsKyfw&m;0ef}uD;tjzpfcef hxm;xdkufaomt&nftcsif;SESihfjynfhpHkjcif;r&Sdap&//
(2) wOD;wa,mufaomolonf/ jynfaxmifpkjrefrmEdkiif H. EdkifiHom;r[kwfv#if/ xdk hjyif===
(u) tenf;qHk;q,fESpftr+vdkufvJaqmif&GufcJhaomw&m;v$wfawmfa&S haer[kwfv#if/ odk hwnf;r [kwf
(c) jrefrmjynfYaomif; jynfaxmifpkEdkifiYH aomif;/ tenf;qHk;ig;ESpfc&dkipf uf&Sifw&m;ol}uD;. &mxl; atmuf
redrfhaom odk hwnf;r[kwf &efukefòrd ah wmfw&m;rw&m;&Hk; w&m;ol}uD;csKyf. &mxl;atmufredrfhaom
w&m;Xme&mxl;wGif aqmif&GufcJholr[kwfv#if/ xdkolonf v$wfawmfw&m;0ef}uD;tjzpfcef hxm;xdkufaom
t&nftcsif;ESijfh ynfhpHkjcif;r&Sdap& //
¹cGif;csuf// // odk h&mwGif (u) xdkolonfw&m;v$wfawmfa&S haer[kwfv#if/ odk hwnf;r[kwfw&m;Xme &mxl;wGif
yXrt}udrfcef htyfpOftcguw&m;a&S haer[kwfcJhv#if/ xdk hjyif
(c) tenf;qHk;wq,fhig;ESpf tr+vdkufvJaqmif&GufcJhbl;aom w&m;v$wfawmfa&S haer[kwfv#if
xdkolonfv$wfawmfw&m;0ef}uD;csKyftjzpf cef hxm;xdkufaomt&nftcsif;ESirfh &Sdap& //
(3) Tyk'fr&Sd jyXmef;csufrsm;ESifhtnD/ ygvDrefqidk f&mv$wfawmfw&yf&yfonf pGyfpGJcsufudkwifjy&rnf//
(4) oufqdkif&mv$wfawmftrwf pkpkaygif;.av;yHkwyHkatmuf
rav#mhaomtrwfrsm;uwifjyygonf[k qHk;jzwfjyXmef;vufrSwfxdk;I ta-umif;-um;aomtcgrSmrSwyg;/
ygvDrefqdki&f mv$wfawmfw&yf&yfwGif Tyk'frt&wifjy&efjzpfaompGyfpGJcsuftqdkudk ta&;w,lðyIrpOf;pm;&//
(5) v$wfawmftpnf;ta0;wufaomtrwfrsm;teuf/ trwfrsm;&muaxmufcHI/ qHk;jzwfjyXmef;
csufcsaomftcgrSmrSwyg; xdkuJhodk haompGyfpGJcsuftqdkudkvufrcH&//
(6) pGyfpGJcsufonf v$wfawmfcsKyfw&m;0ef}uD; wOD;ESifhoufqdkiaf eaomf/ xdkpGyfpGJcsufudktxl;cHkawmft zGJ hu
pHkprf;ppfaq;&rnf// xdkckaH wmftzGJ hwGifEdkifiHawmforRwaomfif;/ EdkifiaH wmforRwu rdrd.oabmtwd kif; cef
hxm;aomyk*~dKvfwOD;aomfif;/ xdk hjyifvlrsdK;pkv$wfawmfem,uESifh jynfol hv$wfawmfOuUXwdk hvnf;yg0if& rnf?
pGyfpGJcsufonf v$wfawmfw&m;0ef}uD;wOD;ESih foufqdkifaeaomf/ xdkpGyfpGJcsufudk txl;cHkawmftzGJ huppfaq; &rnf//
xdkckaH wmftzGJ hwGifEdkifiHawmfw&m;0ef}uD;csKyf/ vlrsdK;pkv$wfawmf em,uESifhjynfol hv$wfawmfOuUXwdk hyg 0if&rnf//
(7) pGyfpGJcsufudk pHkprf;ppfaq;&mwGif/ pGyfpGJcsufwifjyjcif;cH&aom w&m;0ef}uD;Y rdrdudk,fwdkifaomfif;
rdrd.udk,fpm';vS,ftjzpfaomfif;/ acsycGi&fh Sd&rnf//
(8) txl;cHkawmftzGJ honf pHkprf;ppfaq;_yD;aemuf/ pGyfpGJcsufudkwifjycJhaomv$wfawmfodk htpD&ifcHpm wifjy&rnf//
pGyfpGJcsufrxif&Sm;[ktxl;cHkawmf&Hk;tzGJ hutm;vHk;oabmwl,lqcJhaomf/ xdk,lqcsufonft_yD;t
jywftwnfjzpf&rnf// odk h&mwGifoabmuGJvGJaomtcgrsm;Yr+um;/ txl;w&m;cHkawmftzGJ h.tpD&ifcHpmudkygvD
refqdki&f mv$wfawmfESpf&yfvHk;u wGJzuftpnf;ta0;wGifpOf;pm;aqG;aEG;&rnf//

pGyfpGJcsufudkpOf;pm;aqG;aEG;_yD;aemuf/ pGyfpGJcsufxif&Sm;onf[lIif;/ w&m;0ef}udd;.tusifhpm&dwWysufjym;


jcif;onf/ odk hwnf;r[kwfrpGrf;raqmifEidk fjcif;onf/ &mxl;Yqufvufxrf;&Gufap&ef roifhrxdkufaom tusifh
pm&dwWysufjym;jcif;rsdK;/ odk hwnf;r[kwfrpGrf;raqmifEidk fjcif;rsdK;jzpfonf[lIif;/ wGJzuftpnf;ta0;wufa&muf
rJay;aomtrwfrsm;&mu/ tpnf;ta0;wGifaxmufcHIqHk;jzwfa -unmcJhaomf/ Edkiif HawmforRwonf/ rdrdudk,f
wdkifwHqdyfcwfESdyfaomtrdef hpmjzifh/ oufqdki&f mw&m;0ef}uD;udk &mxl;rSEkwfy,f&rnf//

144// // jynfaxxmifpkEdkiif H0efxrf;tm;vHk;ESifhpyfvsOf;I toHk;ac|wmjcif;/ &mxl;ta&twGufav#mhjcif;wdk hudk


ðyaomftcgwGif/ v$wfawmfcsKyfw&m;0ef}uD;onf odk hwnf;r[kwf v$wf awmfw&m;0ef}uD;onf rdrd.vpmudk
av#mhap&ef/ rdrdtvdktav#mufoabmrwlcJhaomf/ v$wfawmfcsKyfw&m;0ef}uD;udk odk hwnf;r[kwf v$wfawmfw
&m;0ef}uDd;udkcef hxm;_yD;rS/ ol.vpmudkaomfif; tcGifh,ljcif;ESifhodk hwnf;r[kwfyif&Sif,ljcif;ESifhpyfvsOf;aom t
cGit
fh a&;rsm;udkaomfif;/ ol htusdK;epfematmifajymif;vJjcif;rðy&//

145// // EdkifiaH wmfw&m;0ef}uD;csKyf&mxl;aomfif;/ v$wfawmfw&m;0ef}uD;csKyf&mxl;aomfif;/ vpfvyfaomft cg/ odk


hwnf;r[kwfxdkEdkiif Hawmfw&m;0ef}uD;csKyfaomfif; xdkv$wfawmfw&m;0ef}uD;csKyfaomfif; tvkyfcGi fYr&Sd
aoma-umifhjzpfap/ tjcm;ta-umif;wckcka-umifhjzpfap/ rdrd.&mxl;qdkif&m wm0ef0wW&m;rsm;udkraqmif&GufEdkif
cJhv#if/ xdkwm0ef0wW&m;rsm;udk/ vpfvyfaom&mxl;wGifcef hxm;jcif;cH&aomyk*~dKvfu0ifa&mufxrf;&Gufonfhwdkif
atmif/ odk hwnf;r[kwfEdkifiHawmfw&m;0ef}uD;csKyfuaomfif; v$wfawmfw&m;0ef}uD;csKyfuaomfif;/ rdrd.wm
0ef0wW&m;rsm;udkjyrfvnfaqmif&Gufonfhwdkiaf tmif/ Edkiif HawmforRwu/ xdkudpPtwGufcef hxm;aom w&m;
v$wfawmfcsKyfqdki&f mtjcm;w&m;0ef}uD;uaomfif;/ ta-umif;tm;av#mfpGmaqmif&Guf&rnf//

146// // (1) wcgw&H w&m;v$wfawmfcsKyfwGif w&m;0ef}uD;&mxl;wckaomfif; trsm;aomfif;/


vpfvyf.//wcgw&Hw&m;0ef}uD;wOD;aomfif; trsm;aomfif;/ emzsm;rusef;jzpfaoma-umifhjzpfap/ cGi, fh laom
a-umifjh zpfap/ tufOya'jzifh/ odk hwnf;r[kwftjcm;wenf;enf;jzifhcGJa0v$Jtyfxm;aomtjcm;wm0ef0 wW&m;
rsm;udkaqmif&Gufaeaomfa-umifhjzpfap/ tvkyfcGifodk hrwufra&mufEdkifjzpf. wcgw&Hw&m;0ef}uD;wOD;aomfif;/
trsm;aomfif;/ t&nftcsif;ysuf,Gif;. xdktcgwrsdK;rsdK;wGif w&m;cGifYw&m;pD&if&efaomfif;/ w&m;udkquf
vufpD&if&efaomfif;/ w&m;pD&ifa&;txrajrmufEdkif atmif/ w&m;v$wfawmfcsKyfY/ w&m;0ef}uD;OD;a&taphtiS
r&Sdjzpf. // xdkodk hjzpfaomtcg EdkifiHawmfw&m;0ef}uD;csKyfonf odk hwnf;r[kwfacwWEdkifiHawmfw&m;0ef}uD;csKyf on/f
odk hwnf;r[kwfxdkyk*~dKvfESpfOD;r&Sdcdkufjzpfv#if/ w&m;0ef}uD;rsm;xJrS 0gt&ifhqHk;jzpfaomw&m;0ef}uDonf/
vdktyfaomumvtydkif;tjcm;twGuf v$wfawmfw&m;0ef}uD;wODd;tm; w&m;v$wfawmfcsKyfw&m;cGifodk h wuf
a&mufyg0ifEdkifap&ef/ trnfxkwfaz:I/ pmjzifha&;om;qifhqdkEdkifonf//
(2) xdkodk hqifhqdkjcif;cH&aomv$wfawmf w&m;0ef}uD;onf/ rdrd.&mxl;qdkif&mwm0ef0wW&m;xuf w
&m;v$wfawmfcsKyfqkid f&m/ wm0ef0wW&m;rsm;udk tOD;tzsm;xm;um aqmif&Guf&rnfjzpfaom-umifh/ w&m;pD&if
&efvdktyfaomtcsdefYif;/ w&m;pD&if&efvdktyfaomumvtydkif;tjcm;twGif;Yif;/ w&m;v$wfawmfcsKyf.
w&m;cGifodk hwufa&mufw&m;pD&if&rnf// xdkodk hwufa&mufw&m;pD&if&mwGif xdkw&m;0ef}uD;onf/ v$wfawmf csKyf
w&m;0ef}uD;rsm;.tm%mrsm;ESifhtcGifhta&;rsm;udk&&Sdrnfhtjyif/ wm0ef0wW&m;rsm;udkvnf;/ aqmif&Guf& rnf//

147// //v$wfawmfw&m;0ef}uD;&mxl;wckvpfvyfcJhaomf odk hwnf;r[kwfv$wfawmfw&m;0ef}uD;wOD;onf tvkyfcGiYf


r&dSaoma-umifhif;tjcm;ta-umif;wckcka-umifah omfif;/ rdrd.wm0ef0wW&m;rsm;udkraqmif&GufEdkif cJhaomf/
Edkifiaf wmforRwonft&nftcsif;ESifhjynfhpHkaomyk*~dKvfwOD;tm;/ v$wfawmfw&m;0ef}uD;wOD;tjzpfjzifh
acwWaqmif&Gufap&ef rdrd.oab,twdki;f cef hxm;Edkifonf// TtajccHOya'&Sdyk'fr 140/ yk'frcGJ (2) t&/ cef h
xm;jcif;cH&aomyk*~dKvfonf/ txufygvpfvyfcaJh om&mxl;wGif 0if&mufxrf;&Gufonfhwdkifatmif/ odk hwnf;r [kwf
t_rJwrf;w&m;0ef}uD;onf rdrd.wm0ef0wW&m;rsm;udkjyefvnfaqmif&Gufonfhwdkifatmif/ EdkifiHawmforR wu
rdrd.oabmtwdkfi; xdkyk*~dKvftm;/ &mxl;rSrEkwfodrf;ao;or# txufygcef hxm;jcif;cH&aomyk*~dKvfonf/
v$wfawmfw&m;0ef}uD;jzpfonf[krSwf,l&rnf//

148// // w&m;v$wfawmfcsKyfEsifhw&m;v$wfawmfwdk honf/ armfuGef;&Hk;rsm;jzpf&rnf// xdkv$wfawmfrsm;onf/


jynfaxmifpkEdkifiH.òrd hawmfwGif&Hk;pdkuf-u&rnfhtjyifEdkiif Hawmfw&m;0ef}uD;csKyfESifh !‡dEd+i;f wdkiyf if_yD;aemuf/ EdkifiH
awmforwWu tcgumvtm;av#mfpGm owfrSwfaomae&mYvnf;/ odk hwnf;r[kwfae&mrsm;Yvnf;&Hk;pdkuf -u
&rnf//

¹cGif;csuf// // odk h&mwGifw&m;v$wfawmfw&m;0ef}uD;wOD;onf/ odk hwnf;r[kwfwOD;xufydkaomw&m;


v$wfawmfw&m;0ef}uD;rsm;onf/ EdkifiHawmforRwu EdkifiaH wmfw&m;0ef}uD;csKyfESifh !‡dE+dif;wdkifyif_yD;aemuf tcg
umvtm;av#mfpGm owfrSwfaom&Srf;jynfe,f&Sdae&mwae&mY&Hk;xdkif&rnf//

149// // w&m;&Hk;rsm;ESipfh yfvsOf;I/ TtajccHOya'&Sd txufuaz:jycJhaom jyXmef;csufrsm;ESirfh qef husifapb/J


atmufygudpPrsm;udk w&m;Oya'ESit fh nDowfrSwf&rnf//
(u) bk&m;v$wfawmfcsKyfESifhw&m;v$wfawmfwdk htwGuf/ w&m;0ef}uD;OD;a&owfrSwfa&;udpP/
w&m;0ef}uD;rsm;.vpmaiG/ t_idrf;pm;,laomtouft&G,fESifh yif&SifvpmaiGudpPrsm;// xdk hjyif
(c) w&m;&Hk;rsm;udkwnfaxmifzGJ hpnf;jcif;/ w&m;&Hk;rsm;ESiw fh &m;ol}uD;rsm;tm;/ vkyfief;aqmifwm
rsm;udkcaGJ 0ay;jcif;/ xdkw&m;&Hk;/ xdkw&m;ol}uD;rsm;.pD&ifydkifcGifhrsm;/ vkyfief;pOfqdkfi&mudpPrsm;//
150// // (1) w&m;v$wfawmfcsKyf.xifjrif,lqcsufudk,l&avmufatmif
jynfolrsm;twGufta&;}uD;onf[l aom Oya'a-umif;qdkif&mjy\emw&yfay:aygufvmonf[kaomfif;/
ay:ayguf&efta-umif;&Sdonf[kaomfif;/ EdkifiHawmforRwonf rnfonfhtcgYrqdkxifjrif,lqcJhaomf/ xdkjy\emudk
pOf;pm;ap&efw&m;v$wfawmfcsKyfodk h v$JtyfEdkifonf// w&m;v$wf awmfcsKyfuvnf;/ xdkjy\EsifhpufvsOf;I
avsmfuefoifhjrwfonfhtwdki;f -um;em ppfaq;_yD;aemuf/ edkifiHawmforRwxHtpD&ifcHEdkif&rnf/]
(2) xdkjy\emudk-um;emppfaq;pOfu/ yg0ifaqmif&Guf-uaomw&m;0ef}uD;rsm;&m. oabmudkufnD csufjzifh
w&m;cGifwGiftxift&Sm;csrSwfaomxifjrif,lqcsufESifhtnD Tyk'frt& tpDt&ifcHonfrSwyg;/ rnf odk
hr#tpD&ifrcH&/ odk h&mwGifw&m;0ef}uD;wOD;OD;d .oabmuGJvGJaomxifjrif,lqcsufudkr+um;/ Tyk'frcGJ&Sdpum; a-umif/h
xkwfaz:a&;om;cGifhrðy[krrSwf,l&//

152// // w&m;v$wfawmfcsKyfuqHk;jzwfa-unmvdkufaomw&m;Oya'onf jynfaxmifpkEdkifiH. tm%mydkif


euftwGif;&Sd w&m;&Hk;tm;vHk;tay:wGif oufqdkifEdkifor#oufqdkifonftxd/ tm%mwnfonf[lIif;/ xdkw
&m;&Hk;rsm;uvdkufem&rnf[lIif;/ todtrSwfðy&rnf//

153// // TtajccHOya't&ay;tyfxm;aomw&m;pD&ifydkifcGiftm%mudk/ w&m;v$wfawmfcsKyfu ydkrdkxda&muf pGm


oHk;pGJEdkifapjcif;tvdk hiSm/ vdktyfonf[k odk hwnf;r[kwftvdk&Sdxdkufonf[kxifjrif,lqEdkifI/ TtajccHOy
a'&SdjyXmef;csufrsm;ESifhvnf;rnDr!Gwfrjzpfaomxyfjznfhtm%mrsm;udk/ w&m;v$wafwmfcsKyftm;ay;&ef/ ygvD
refonf/ tufOya'jzifhjyXmef;Edkifonf//

tydkif; 1// &Srf;jynfe,f /

&Srf;jynfe,faumifpD // ·

154// // (1) ygvDref.&Srfljynfe,fqdki&f m udk,fpm;vS,ftrwftm;vHk;yg0ifonfh &Srf;jynfe,faumifpDudkzGJ hpnf;


&rnf//

(2) vlrsdK;pkv$wfawmfY yg0ifrnfh&Srf;jynfe,fqdki&f mtrwftm;vHk;udk &Srf;jynfe,f.apmfbmG ;rsm;onf jynfol


hv$wfawmfwGiftrwfjzpfEdkficGirfh &Sdap&//
(3) ygvDreftrwftjzpfrS&yfpJaomjynfe,faumifpDtrwfonf/ aumifpDYvnf; aumifpDtrwftjzpf
rS&yfpJonf[krSwf,l&rnf// odk h&mwGifxdkaumifpDtrwfonf/ rdrdtm;qufcHrnfholudk a&G;aumufwifajr‡muf_yD;
onfhwdkifatmif/ rdrd.wm0ef0wW&m;rsm;udk qufvufaqmif&GufEdkifonf//

155// // jynfe,faumifpDonf/ rdrdudk,fydkifOya'ðyydkicf Gifhr&SdaomudpPESifh oufqdkifonfhOya'rsm;udkðyay;&ef/ ygvDrefodk


haxmufcHcsufwifoGif;Edkio
f nf//

156// // jynfe,faumifpDonf/ Oya'-urf;wckudktwnfðy_yD;aomtcg/ xdkOya'-urf;wckudkvufrSwfxdk;I


xkwfjyefa-unmay;&ef EdkifiHawmforRwxHodk hwifoGif;&rnf// EdkifiaH wmforRwonf tqdkygOya'-urf;ESifhpyf
vsOf;I/ wqufwnf;jzpfaomatmuftyk'frt& w&m;v$wfawmfcsKwf.qHk;jzwfcsufudk ar;jref;awmif;qdkjcif;r
ðyv#if/ xdkOya'-urf;udkwifoGif;onfrSpI wvtwGif;wGif/ vufrSwfxdk;&rnf//

157// // (1) EdkifiHawmforRwxHodk h wqufwnf;jzpfaom twufyk'frt&wifoGif;aomOya'-urf;onf odk h


wnf;r[kwf xdkOya'-urf;.wpdwfa'oonf/ TtajccHOya'ESiq fh ef husifonf rqef husifonf[laom jy\
emudkqHk;jzwfay;&ef/ Edkiif HawmforRwonf/ rdrd.oabmtwdkif; w&m;v$wfawmfcsKyfodk h/ xdkOya'-urf;udkv$Jtyf
Edkifonf//
· jyifqifcsufaemufqufwGJ ‚9‛

(2) v$wfawmfcsKyfw&m;0ef}uDd;oHk;ODd;atmufrtenf;yg0ifaomcHv k $wfawmfonf/ v$Jtyfaaomjy\


emudkpOff;pm;&rnf// v$Jtyfaomjy\emudkoifhjrwfav#mfuefonf[kxifjrifonfhtwdki;f -um;empOf;pm;_yD;aom tcg/
xdkjy\emESifhpyfvsOf;I/ v$Jtyf_yD;onfhaemuf/ &ufaygif; 30 atmufaemufrusapbJ/ rdrdwdk h.qHk;jzwf csufudk
vsifjrefor#vsOfjrefpGm w&m;&Hk;wGiftxift&Sm;a-ujim&rnf// Tyk'fr.udpPrsm;tvdkiSm/ w&m;0ef}uD; rsm;&m.
qHk;jzwfcsufonf/ w&m;v$wfawmfcsKyf.qHk;jzwfcsufjzpf&rnf//
(3) Tyk'frt&/ w&m;v$wfawmfcsKyfodk hv$JtyfaomOya'-urf;&SdjyXmef;csufonf// TtajccHOya'ESifh qef
husifonf[kw&m;v$wfawmfuqHk;jzwfaomfudpPwdkif;Y/ EdkifiHawmforRwonf xdkOya'-urf;udkjyefvnfpOf;
pm;aqG;aEG;ap&ef jynfe,faumifpDodk hwifydk hrnf/ jynfe,faumifpDu vdktyfaomjyifpOfcsufrsm;udkrðyv#if/
EdkifiaH wmforRwonf/ xdkOya'-urf;udkvufrSwfrxdk;[kjiif;qdk&rnf//
(4) xdkodk hjiif;bG,fr&Sdv#if EdkifiHawmforRonf/ w&m;v$wfawmfcsKyfutqHk;tjzwfudkxkwfaz:a-u
nm_yD;onfhaemuf/v#ifjrefEdkifor#v#ifjrefpGmxdkOya'-urf;udk vufrSwfxdk;I/ tufOya'jzpfvma-umif;xkwfjyef
a-unm&rnf//
(5) wqufwnf;jzpfaomtxufyk'frt& wifoGif;aomOya'-urf;udk w&m;v$wfawmfcsKyfodk h
rv$JrtyfbJESifhjzpfap/ v$Jtyf_yD;rS_zpfap/ EdkifiHawmforRwu/ vyfrSwfxdk;cJh_yD;v#if/ jynfe,faumifpDu ðyydkifciG fhr&Sd
[laomta-umif;jycsufjzifh/ xdkOya'-urf;&SdjyXmef;csufonfrcdkiv f Hk[kjiif;qdkjcif;rðy&//

158// // EdkifiaH wmforRwvufrSwfxdk;aom jynfe,faumifpDtufOya'pmr+wdkif;udkw&m;vGwfawmfcsKyf.


twGif;0ef&Hk;YarmfuGef;wif&rnf// rdwWLwdkif;udkvnf;/ &Srf;jynfe,f0ef}uD;&Hk;YarmfuGef;wif&rnf//

159// // &Srf;jynfe,fOuUXonf/ tcgumvtm;av#mfpGmjynfe,faumifpDudkqifhac:Edkifonf/ &kodrf;Edkifonf/


odk h&mwGifjynfe,faumifpD.nDvmcHudkESpfpOfwESpfv#iftenf;qHk;w}udrfusif;y&rnf// xdkodk husif;yaom
tcg/ jynfe,faumifpDnDvmcH.yXrtpnf;ta0;wdk h.pyf-um;wGif 12 vjcm;raeap&//

160// // 0ef}uD;csKyfonf &Srf;jynfe,faumifpDESifh!‡dE+dif;wdkifyifI/ ygvDref. &Srf;jynfe,fqdki&f mudk,fpm;vS,ft


rwfrsm;teuf/ trwfwOd;OD;/.trnfudk wifoGif;aomtcg/ xdkodk htrnfwifoGif;jcif;cH&aomtrwfudkEdkifiH
awmforRwonf atmufwGif ‚&Srf;jynfe,f0ef}uD;‛[kac:wGif&rnfjzpfaomjynfaxmifpktpdk;&tzGJ h0if 0ef}uD;
tjzpfjzifhcef hxm;&rnf// xdkodk hcef hxm;jcif;cH&aom0ef}uD;onf/ TtajccHOya'.udpPrsm;twGuf &Srf;jynfe,f
OuUXvnf;jzpf&rnf//

161// //(1) &Srf;jynfe,fOuUXonf &Srf;jynfe,fpD&iftkyfcsKyfa&;udpPudkwm0ef,lIaqmif&Guf&rnf// qdkvdk&if;rSm/


&Srf;jynfe,fOuUXonfwdkuf&dkufjzpfap/ vufatmufcHt&m&Sdrsm;rSwqifhjzpfap/ jynfe,ftkyfcsKyfr+ tcGifhtm%m
udkoHk;pGJEdki&f rnf//

(2) wqufwnf;jzpfaom atmufyk'fr&SdjyXmef;csufrsm;. a,bk,soabmudkrxdcdkufapbJ/


qdkchaJ omtkyfcsKyfr+tcGit
fh m%monf jynfe,ftkyfcsKyfa&;qdkif&m &mxl;r+xrf;rsm;cef hxm;jcif;/ ae&mcsjcif;/ a&$
hajymif;ay; jcif;/ xdk&mxrf;r+xrf;rsm;pnf;urf;ao0yfjcif;udpPtm;vHk;odk houfa&mufysHESH h&rnf//

162// // (1) TtajccHOya'&SdjyXmef;csufrsm;ESifh rqef husifapbJ/ jynfe,f.tkyfcsKyfr+tcGit fh m%monf


jynfe,faumifpDuOya'ðyydkifaom udpPrsm;odk houfa&mufjyef Eh SH honf// tkyfcsKyfr+tcGit fh m%mudkoHk;pGJ&mwGif/
jynfe,fOuUXonfaumifpD.qHk;jzwfcsufudkvdkufem&rnf//
(2) jynfe,fqdki&f m tjcm;udpPtm;vHk;wGif/ jynfe,fOuUXonf jynfe,faumifpDESi! fh ‡dEdkif;wdkiyf if&rnf//
(3) &Srf;jynfe,faumifpD.qHk;jzwfcsufrsm;ESifhxifjrifcsufrsm;udk jynfe,fOuUXxHodk
hwifjy&mwGifvG,fulpdrfhaomiSm/ jynfe,faumifpDonf a&G;aumifyGJ_yD;onfhaemuf/ yxrt}udrfusif;yaom
tpnf;ta0;wGif/ aumifpDtrwfrsm;xJrSaomfif;/ aumifpDtyrwfr[kwfolrsm;xJrSaomfif;
a&G;cs,f&jynfe,ftpdk;&tzGJ hudkzGJ h pnf;&rnf// xdktpdk;&tzGJ
honfjynfe,fOuUXudktvkyf0wW&m;rsm;aqmif&Guf&mwGifulnD&ef/ t}uHay;&efjzpf onf//
163// // jynfe,fOuUXonf jynfe,faumifpD.omrefnDvmcHusif;yaomtcgrsm;Y/ rdrdaqmif&GufcaJh omvkyf
ief;aqmifwmta-umif;udkajym-um;&rnf// odk hwnf;r[kwfajym-um;ap&rnf// &Srf;jynfe,fudpPtm;mvHk;ESihf
oufqdkifaomtpD&ifcHpmudkwifoGif;&rnf// odk hwnf;r[kwfwifoGif;ap&rnf// jynfe,f.tusdK;pD;yGm;wdk;wuf
&mwdk;wufa-umif;jzpfonf[kxifjrif,lqaompDrHcsufrsm;udk pOfpm;aqG;aEG;ap&efjynfe,faumifpDtm;axmuf
cHt}uH;ay;&rnf// · 164// // (1)jynfe,fOuUXonf b¾mawmfESpfwdki;f wESpftwGuf/
jynfe,fqdkif&mt&rSef;ajcaiGpm&if;ESifhtoHk; rSef;ajcaigpm&if;rsm;udkðy&rnf// odk hwnf;r[kwfðyap&rnf//
xdkaiGpm&if;rsm;udkpOf;pm;aqG;aEG;ap&ef jynfe,f aumifpDodk hwifoGif;&rnf//
(2) jynfaxmifpktpdk;&. axmuftyHaiGESifhpyfvsOf;I/ jynfaxmifpktpdk;&uowfrSwfaompnf;urf;csufrsm;ESifhrqef
husifapbJ/ jynfe,faumifpDonf jynfe,f.bwfcsufudkvufcHtwnfðyEdki&f eftm%m&Sd&rnf//
xdkpnf;urf;csufrsm;twdkif;/ jynfe,faumifpDu usepGmvdkufema-umif;EdkifiHawmforRwtm;/ auseyfEdkifap&ef
jynfe,f.bwfcsufudk jynfaxmifpktpdk;&. bwfcsufwGif/ xnfhoGif;az:jy&rnf// · jyifqifcsufaemufqufwGJ ‚2‛

165// // TtajccHOya'&SdjyXmef;csufrsm;ESirfh qef husifapb/J jynfe,fOuUX/ jynfe,faumifpD/ jynfe,ftpdk; &tzGJ hwdk


h. tm%mESifhwm0ef0wW&m;rsm;qdkif&mudpPrsm;/ xdk hjyifxdkOuUX/ cdkaumifpD/ xdktpdk;&tzGJ hwdk hESifhjynf
axmifpktpdk;&tzGJ hwdk h.qufqHa&;udpPrsm;yg0ifaom jynfe,f.zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya'qdki&f mudpPtm;
vHk;udk w&m;Oya'jzifhowfrSwf&rnf//

ucsifjynfe,faumifpD //

166// // (1) ygvDref.ucsifjynfe,fqdki&f m udk,fpm;vS,ftrwftm;vHk;yg0ifonfh ucsifjynfe,faumfpDudkzGJ


pnf;&rnf//
(2) vlrsdkK;pkv$wfawmfY ucsifjynfe,ftwGufowfrSwfxm;aomtrwfae&m 12 ae&mteuf/ 6
ae&mudkucsifjynfe,frSucsiftrsdK;om;rsm;.udk,fpm;vS,ftrwfrsm;jznfhoGif;&rnf// tjcm; 6 ae&mudkucsif
jynfe,frSucsiftrdsK;om;r[kwfolrsm;.udkpm;vS,ftrwfrsm;jzifhjznfhoGif;&rnf
(3) ygvDreftrwftjzpfrS&yfpJaomjynfe,faumifpDtrwfonf/ aumifpDYvnf;aumifpDtrwftjzpfrS
&yfpJonf[krSwf,l&rnf// odk h&mwGifxdkaumifpDtrwfonf/ rdrdtm;qufcHrnfholudk a&G;aumifwifajr‡muf_yD;
onfhwdkifatmif rdrd.wm0ef0wW&m;rsm;udkqufvufaqmif&GufEdkifonf//
167// // (1) TtajccHOya'tm%mwnftHhqJqJumvu/ ucsiftrsdK;om;rsm;onf/ odk
hwnf;r[kwfucsift rdsK;om;r[kwfaomtrsdK;om;rsm;onf vlwef;pm;tjzpfjzihfaomif;/ vlrsdK;pktjzpfjzifhaomfif;/
cHpm;cJ-h uaom tcGit fh a&;rsm;udkxdcdkufepfemaponfh Oya'-urf;onf/ tpnf;t0;wufa&mufrJay;aom/
ucsiftrsdK;om;rsm; . udk,fpm;vS,ftrwfrsm;&muaomfif;/ oufqdki&f muaxmufcHIrJay;jcif;rðyv#if/
jynfe,faumifpD.t wnfcsufudk&,lonf[krrSwf,l&//
(2) jynfe,faumifpDwGif/ Oya'-urf;wckonf/ wqufwnf;jzpfaomtxufyk'frcGJwGif az:jyonfho abmrsdK;
oufa&mufaomOya'-urf; [kwfr[kwftjiif;jzpfyGg;cJhaom/ obmywdonf/ xdktjiif;jzpfyGg;r+Esifhpyf vsOf;I
jynfe,faumifpD0ifucsiftrsdK;om;rsm;./ udk,fpm;vS,ftrwfrsm;ESifh/ ucsiftrsdK;om;r[kwfolrsm;.
udk,fpm;vS,ftrwfrsm;tm;/ woD;wjcm;pD rJqENay;ap&rnf// ucsiftrsdK;om;. udk,fpm;vS,ftrwfrsm;&m
uaomfif;/ ucsiftrsdK;om;r[kwfolrsm;.udk,fpm;vS,ftrwfrsm;uaomfif;/ oufqdki&f muaxmufcHIrJ
ay;cJhaom/ xdkOya'-urf;onfaz:jycJhaomabmrsdK;oufa&mufonfhOya'-urf;jzpfonf[krSwf,l&rnf//

168// // jynfe,faumifpDonf/ rdrdudk,fydkiOf ya'ðyydkicf Gifhr&SdaomudpPESifhoufqdkifonfhOya'rsmm;udkðyay;&ef/ ygvDrefodk


haxmufcHcsufwifoGif;Edkio
f nf//

169// // jynfe,faumifpDonf/ Oya'-urf;wckudktwnfðy_yD;aomtcg /xdkOya'-urf;udkvufrSwfxdk;I


xkwfjyefa-unmay;&ef EdkifiHawmforRwxHodk hwifoGif;&rnf// EdkifiaH wmforRwonftqdkygOya'-urf;ESifhpyfvsOf; I
wqufwnf;jzpfaomatmufyk'frt&/ w&m;v$wfawmfcsKyf.qhk;jzwfcsufudkar;jref;awmif;qdkjcif;rðyv#if/
xdkOya'-urf;udk wifoGif;onfrSpIwvtwGif;wGifvufrSwfa&;xdk;&rnf//

170// // (1) EdkifiHawmforRwxHodk h wqufwnf;jzpfaomatmufyk'frt&wifoGif;aomOya'-urf;onf/ odk h


wnf;r[kwfxdkOya'-urf;.wpdwfwa'oonf/ TtajccHOya'ESiq fh ef husifonf/ rqef husifonf[laomjy
\emudkqHk;jzwfay;&ef/ w&m;vGwfawmfcsKyfodk hEdkifihawmforRwonf/ rdrd.oabmtwdki;f xdkOya'-urf;udkv$J
tyfEdkifonf//
(2) v$wfawmfcsKyfw&m;0ef}uD;oHk;OD;atmufrenf;yg0ifaomcHkawmfonf v$Jtyfaomjy\emudkpOf;pm; &rnf//
v$Jtyfaomjy\emudkoifhjrwfav#mfuefonf[k xifjrifonfhtwdkif; -um;emppfaq;pOf;pm;_yD;aemuf/
xdkjy\emESifhpyfvsOf;I vGJtyf_yD;onfhaemuf&ufaygif; 30 atmufaemufrusapbJ/ rdrdwdk h.qHk;jzwfcsufudk
vsifjrefEdkifor#vsifjrefpGm w&m;&Hk;wGiftxift&Sm;a-ujim&rnf// Tyk'fr.udpPrsm;tvdk hiSm/ w&m;0ef}uD;rsm;
&m.qHk;jzwfcsufonf/ w&m;v$wfawmfcsKyf. qHk;jzwfcsufjzpf&rnf//
(3) Tyk'frt& w&m;v$wfawmfcsKyfodk hv$JtyfaomOya'-urf;&Sd jyXmef;csufonf/ TtajccHOya'ESifh qef
husifonf[k w&m;v$wfawmfcsKyfuqHk;jzwfaomfudpPwdki;f Y/ EdkifiHawmforRwonf/ xdkOya'-urf;udkjyefvnf
pOfpm;aqG;EG;ap&ef jynfe,faumifpDodk hjyefydk h&rnf/ jynfe,faumifpDuvdktyfaomjyifqifcsufrsm;udkrðyv#if/
EdkifiaH wmforRwonf/ xdkOya'-urf;udkvufrSwfrxdk;[k jiif;qdk&rnf//
(4) Todk hjiif;qdkbG,fr&Sdv#if/ EdkifiHawmforRwonf/ w&m;v$wfawmfcsKyfu
tqHk;tjzwfudkxkwfaz:a-ujim_yD;onfhaemuf/ vsifjrefEDkifor#vsifjrefpGm xdkOya'-urf;udkvufrSwfxdk;I/
tufOya'jzpfvma-umif;xkwf jyefa-unm&rnf//
(5) wqufwnf;jzpfaomtxufyk'frt&wifoGif;aom Oya'-urf;udk w&m;v$wfawmfcsKyfodk hrv$Jr tyfbJESifhjzpfap/
v$Jtyf_yD;rSjzpfap/ EdkifiHawmfprRwuvufrSwfxdk;cJh_yD;v#if/ jynfe,faumifpDuðyydkifcGirfh &Sd[laom ta-umif;jycsufjzifh/
xdkOya'&SdjyXmef;csufonfrcdkifvHk[kjiifqdkjcif;rðy&//

170// // EdkifiaH wmforRw vufrSwfxdk;aom jynfe,faumifpD tufya'pmr+wdkif;udk w&m;v$wfawmfcsKyft


wGif;0ef&Hk;YarmfuGef;wif&rnf//

172// // ucsifjynfe,fOuUXonf/ tcgumvtm;av#mfpGmjynfe,faumifpDudkqifhac:Edkifonf/ &kyfodrf;Edkifonf/


odk h&mwGif jynfe,faumifpD.nDvmcHudk ESpfpOfwESpfv#if tenf;qHk;w}udrfusif;y&rnf// xdkodk husif;yaom
tcg jynfe,faumifpD ndvmcH.yXrtpD;ta0;wdk h.pyf-um;wGif 12 vjcm;raeap&//
173// // 0ef}uD;cskyfonf/ ucsifjynfe,faumifpDESifh!d‡Ed+if;wdkfyifI/ ygvDref.ucsifjynfe,fqdki&f mudk,fpm;vS,f
trwfrsm;teuf ucsiftrwfwOD;.trnfudkwifoGif;aomtcg/ xdkodk htrnfwifoGif;jcif;cH&aomtrwffudkEdkif
iHawmforRwonf ‚ucsifjynfe,f0ef}uD;‛[kac:wGif&rnfhjynfaxmifpktpdk;&tzGJ h0if0ef}uD;onf/ TtajccHOy
a'.udpPrsm;twGuf ucsifjynfe,fOuUXvnf;jzpf&rnf//

174// // (1) ucsifjynfe,fOuUXonf/ ucsifjynfe,f pD&iftkyfcsKyfa&;udpPudkwm0ef,laqmif&Guf&rnf// qdkvdk&if;rSm


ucsifjynfe,fOuUXonf wdki&f dkufjzpfap/ vufatmufcHt&m&Sdrsm;rSwqifhjzpfap/ jynfe,ftkyfcsKyfr+
tcGit fh m%mudkoHk;pGJEDkif&rnf//
(2) wqufwnf;jzpfaomatmufyk'fr&SdjyXmef;csufrsm;. a,bk,soabmudkrxdcu dk fapbJ/
qdkcho
J mtkyfcsKyfr+tcGifhtm%monf/ jynfe,ftkyfcsKyfa&;qdik f&m &mxrf;r+xrf;rsm;cHhxm;jcif;/ ae&mcsjcif;/ a&$
hajymif;ay; jcif;/ xdk&mxrf;r+xrf;rsm; pnf;urf;ao0yfjcif;udpPtm;vHk;odk houfa&mufjkyef hESH h&rnf//
¹cGif;csuf// // odk h&mwGif ucsiftrsdK;om;r[kwfolrsm;&mwdk haexdkiaf oma'orsm;ESifhpyfvsOf;I/ jynfe,f
OuUXonf tqdkygudpPtm;vHk;wGif tpdk;&tzGJ h0ifrsm;teuf ucsiftrsdK;om; r[kwfolrsm;.udk,fpm;vS,frsm; ESifh
!d‡Ed+;wdkiyf ifIomv#if/ aqmif&Guf&rnf//

175// // (1) TtajccHOya'&SdjyXmef;csufrsm;ESifhrqef h usifapbJ/ jynfe,f.tkyfcsKyfr+tcGit


fh m%monf/
jynfe,faumifpDw&m;Oya'ðyydkiaf omaomudpPrsm;odk houfa&mufjyef hESH honf// tkyfcsKyfr+tcGifhtm%mudkoHk;pGJ
&mwGif jynfe,fOuUXonf/ aumifpD.qHk;jzwfcsufudkvdkufem&rnf//
(2) jynfe,fqdki&f m tjcm;udpPtm;vHk;wGif jynfe,fOuUXonf/ jynfe,faumifpDESifh!‡dEd+if;wdkifyif&rnf
(3) ucsifjynfe,faumifpD.qHk;jzwfcsufrsm;ESifh xifjrifcsufrsm;udkjynfe,fOuUXxHodk hwifjy&mwGif

vG,fulpdrfhaomiSm/ jynfe,faumifpDonfa&G;aumufyGJ_yD;onfhaemuf/ yXrt}udrfusif;yaomtpnf;ta0;wGif


aumifpDtrwfrsm;xJrSaomif;/ aumifpDtrwfr[kwfolrsm;xJrSaomif;a&G;cs,fI/ jynfe,ftpdk;&tzGJ hudkzGJ h
pnf;&rnf// xdktpdk;&tzGJ honf/ jynfe,fOuUXudtvkyf0wW&m;rsm;aqmif&Guf&mwGifulnD&ef/ t}uHay;&efjzpf onf//
¹cGif;csuf// // odk&mwGifjynfe,ftpdk;&tzGJ h0if/ xuf0ufatmufrav#mhaomtzGJ h0ifrsm;onf csuiftrsdK;
om;r[kwfolrsm;jzpf&rnf//

176// // jynfe,fOuUXonf/ jynfe,faumifpD.omrefnDvmcHusif;yaomtcgrsm;Y/ rdrdaqmif&GufcaJh om vkyf


ief;aqmifwmta-umif;udkajym-um;&rnf// odk hwnf;r[kwfajym-um;ap&rnf/ ucsifjynfe,fudpPtm;vHk;ESihf
oufqdkifaomtpD&ifcHpmudkwifoGif;&rnf// odk hwnf;r[kwfgwifoGif;ap&rnf/ jynfe,f.tusdK;pD;yGg;wdk;wuf&m
wdk;wufa-umif;jzpfonf[k xifjrif,lqaompDrHcsufrsm;udkjynfaumifpDupOf;pm;aqG;aEG;&efaxmufcHt}uH
ay;&rnf// · 177// // (1)jynfe,fOuUXonf/ b¾mawmf ESpfwdki;f wESpftwGufjynfe,fqdki&f m rSef;ajcaiGpm&if;ESifh
toHk; rSef;ajc aiGpm&if;rsm;udkðy&rnf// odk hwnf;r[kwfðyap&rnf// xdkaiGpm&if;rsm;udkpOf;pm;aqG;aEG;ap&ef/ jynfe,f
aumifpDodk hwifoGif;&rnf//
(2) jynfaxmifpktpdk;&.taxmuftyHaiGESipfh yfvsOf;I/ jynfaxmifpktpdk;uowfrSwfaom
pnf;urf;csufrsm;ESirfh qef husifapbJ/ jynfe,faumifpDonf/ jynfe,f.bwfcsufudk
vufcHtwnfðyEdkif&eftm%m&Sd&rnf xdkpnf;urf;csufrsm;twdki;f jynfe,faumifpDu
usepGmvdkufema-umif;EdkifiHawmforRwtm;auseyfEkdifap&efjynf
e,fbwf*sufudkjynfaxmifpktpdk;&.bwf*swfwGifxnfhoGif;az:jy&rnf//

178// // TtajccHOya'.tcef; 10 &Sd/ jyXmef;csufrsm;onf/ ucsifjynfe,fESifhroufqdki&f //


179// // TtajccHOya'&SdjyXmef;csufrsm;ESirfh qef husifapbJ/ jynfe,fOuUX jynfe,faumifpD/ jynfe,ftpdk;&
wdk h.tm%mESifhwm0ef0wW&m;rsm;qdki&f mudpPrsm;/ xdk hjyifxdkOuUX/ xdkaumifpD/ xdktpdk;&tzGJ hwdk hESifhjynfaxmifpk
tpdk;&.qufqHa&;udpPyg0ifaom jynfe,f.zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'qdkif&m udpPtm;vHk;udk/ w&m;Oya'jzifh
owfrSwf&rnf//

· jyifqifcsufaemufqufwGJ ‚2‛

· 180// // (1) (u) u&ifeDjynfe,f/ oHvGifc&dki/f xdk hjyif (*) EdkifiHwmforRwucef hxm;onfhtxl;aumfr&SiftzGJ h
uqHk;jzwfowfrSwfaom u&iftrsdK;om;rsm;aexdkif -uonfh u&ifeDjynf,fESifh oHvGifc&dik fwdk h. qufpyfa'o rsm;udk/
xdka'ooHk;ckyaexdkif-uolrsm;EsifhwuG/ xdka'orsm;rStyjzpfaom jrefrmEdkifiYh aexdkif-uaom u&ift rsdK;rsm;teuf/
rsm;|&mutvdk&SdchJaomf/ jynfaxmifpkjrefrmEdkifitH wGif;wGif jynfaxmifpktzGJ h0ifwcktjzpfzGJ hpnf; &rnf//
xdkjynfaxmifpktzGJ h0ifudk ‚u&ifjynfe,f‛ [kac:&rnfhtjyif/ &Srf;jynfe,f.tqifhtwef;rsdK;udkvnf;&&Sd ap&rnf/

(2) wqufwnf;jzpfaomtxufyk'frcGJ wGifaz:jyxm;aoma'otoD;oD;&Sdvlrsm;.


qENtrSefudkpHkprf;&mYvdkufem&efjzpfaomenf;vrf;wdk honf/ jynfaxmifpkEdkifiH.
w&m;Oya'uowfrSwfonfhtwdkif;jzpf&rnf//

· 181// // wqufwnf;jzpfaom txufyk'frt& u&ifjynfe,fudk rzGJ hpnf;Edkirf D/ oHvGifc&dkifESifh wuGEdkifiHawmf


orRwu cef hxm;onfhtxl;aumfr&SiftzGJ huqHk;jzwf owfrSwfaom u&iftrsdK;om;rsm;aexdkif -uonfhoHvGif
c&dkif.qufpyfa'orsm;udkatmufaz:jyygjyXmef;csufESirfh qef husifapbJ/ aumfolav;[kqc:wGiftyfaom
txl;a'owcktjzpfzGJ hpnf;&rnf//
(1) jynfol hv$wfawmf&Sdu&iftrsdK;om;. udk,fpm;vS,ftrwftm;vHk;yg0ifaom u&ifa&;&maumifpD udkzGJ
hpnf;&rnf// xdktrwfrsm;onfvlrsdK;pkv$wfawmfrS ig;OD;xufrrsm;aom u&iftrsdK;om;rsm;.udk.fpm;vS,f
trwfrsm;udk aumifpDwGifxyfjznfh&rnf//
(2) 0ef}uD;csKyfonfu&ifa&;&maaumifpDESifh !‡dEd+if;wdkiyf ifI/
ygvDref&Sdu&iftrsdK;om;rsm;.udk.fpm;vS,ftrwfrsm;teuf trwfwOD;OD;. trnfudkwifoGif;aomtcg/
xdktrnfwifoGif;jcif;cH&aomtrwfonf ‚u&ifa&;&m0ef}uD;‛ [kqc:wGif&rnfjzpfaomjynfaxmifpktpdk;&tzGJ
h0if0ef}uD;wOD;tjzpfcef hxm;&rnf//
(2) jynfaxmifpktpdk;&.tm%mrsm;udk rxdcdkufapbJ/ u&ifa&;&mef}uD;onf/ atmufygwdk hudk pDrHcef h
!Gef-um;}uD;-uyftkyfcsKyf&rnf//
(u) aumfolav; txl;a'o.t&yf&yfqdki&f m pD&iftkyfcsKyfa&;/ xdk hjyif txl;tm;jzifhaumfolav;txl;a'owGif/
tkyfcsKyfa&;qdki&f m &mxrf;r+xrf;rsm;cef hxm;jcif;/ ae&mcsjcif;/a&$ hajymif;ay;jcif;/ xdk&mxrf;r+xrf;
rsm;pnf;urf;ao0yfjcif;/ · jyifqifcsufaemufqufwGJ ‚7‛

(c) u&iftrsdK;om;rsm;twGuf/ ynmoifausnif;rsm;EsifhwuG ,Ofaus;r+qkid f&mtzGJ htpnf;rsm;ESifh


oufqdkifaomudpPrsm;/ (*) TtajccHOya't&u&iftrsdK;om;rsm;tm;/
ay;tyfonfhtxl;tcGit fh a&;rsm;qdki&f mudpPrsm;/
(4) u&ifa&;&m0ef}uDF;tm;/ rdrd.wm0ef0wW&m;udkaqmif&Guf&mwGif/
u&ifa&;&,aumifpDuulnD&rnft}uHay;&rnf//
(5) ygvDreftrwftjzpfrS&yfpJaom u&ifa&;&maumifpDtrwfwOD;onf/ aumifp|Dyvnf;aumifpDtrwf
tjzpfrS &yfpJonf[krSwf,l&rnf/ odk h&mwGifxdkaumifpDtrwfonf/ rdrdtm;qufcHrnfholudk a&G;aumufwif
ajr‡muf_yD;onfhwdkiaf tmif/ rdrd,wm0ef0wW&m;rsm;udkqufvufaqmif&GufEdkifonf//
(6) TtajccHOya'&Sd jyXmef;csufrsm;ESirfh qef husifapbJ/ u&ifa&;&m0ef}uD;ESifh u&ifa&;&maumifpDwdk h.
tm%mESifhwm0ef0wW&m;rsm;qdkif&mudpPtm;vHk;udkif;/ xdk0ef}uD;EsifhxdkaumifpDwdk h.udpPtm;vHk;udkif;/
xdk0ef}uD;xdkaumifpDwdk hESifh jynfaxmifpktpdk;&.qufqHa&;&mudpPtm;vHk;udkif;/ w&m;Oya'jzifhjyXmef;owfrSwf
&rnf//

182// // (1) ya'o&mZf &Srf;jynfe,fpk&Sd rdk;_AJe,f[k,cifuac:wGifchJaom e,fajrudk xdke,fYaexdkif -uolrsm; &mu


tvdk&SdchJaomf u&ifjynfe,ftwGif;odk haygif;oGif;&rnf//
(3) xdke,fajr&Sdvltrsm;.qENtrSefudk pHkprf;&mY vdkufem&efjzpfaomenf;vrf;wdk honf w&m;Oya'
jzifhowfrSwfonfhtwdki;f jzpf&rnf//

·
183// // (1) ygvDrefutjcm;jyZmef;csufðyonfhwdkiaf tmif==
(u) uEWm&0wD/ abmvcJESifh-u,fzdk;}uD;wdk h.apmzsmrsm;onfvlrsdK;pkv$wfawmfwGif
u&ifeDjynfe,f
qdki&f mudk,fpm;vS,ftrwfrsm; tjzpfjzifhyg0if&rnf//

(c) wqufwnf;jzpfaom txufyk'frt&rdk;_AJe,fudk u&ifeDjynfe ,ftwGif;odk haygif;oGif;aomtcg/ rdk;_AJapmfbGm;onfvnf;


vlrsdK;pkv$wfawmfwGif u&ifeDjynfe,fqdkif&m udk,fpm;vS,ftrwfwOD; tjzpfjzifhyg0if&rnf?
(*) apmzsmrsm;onfif;/ apmfbGm;onfif;/ jynfol@v$wfawmfwGiftrwfjzpfEdkifcGifhr&Sdap&? ·
jyifqifcsufaemufqufwGJ ‚9‛

(2) ygvDref. u&ifjynfe,fqdkif&mudk,fpm;vS,ftrwftm;vHk;yg0ifonfh u&ifeDjynfe,faumifpDudkzGJ@pnf;&rnf?


(4) ygvDreftrwftjzpfrS &yfpJaom jynfe,faumifpDtrwfonf/ aumifpDYvnf; aumifpDtrwf tjzpfrS &yfpJonf[k rSwf,l&rnf?
odk@&mwGif xdkaumifpDtrwfonf rdrdtm;qufcHrnfholudk a&G;aumufwif ajr‡muf_yD;onfhwdkifatmif/ rdrd.wm0ef0wW&m;rsm;udk
qufvufaqmif&GufEdkifonf?

184? ? jynfe,faumifpDonf rdrdudk,fwkdifOya'jyKydkifcGifhr&Sdaom udpPESifhoufqdkifonfhOya'rsm;udk jyKay;&ef


ygvDrefodk@axmufcHcsufwifoGif;Edkifonf?

185? ? jynfe,faumifpDonf Oya'-urf;wckudk twnfjyK_yD;aomtcg/ xdkOya'-urf;udk vufrSwfxdk;I xkwfjyefausnmay;&ef


EdkifiHawmforwxHodk@ wifoGif;&rnf? EkdifiHawmforwonf tqdkyg Oya'-urf;ESifhpyfvsOf;I/ wqufwnf;jzpfaom atmufyk'frt&/
w&m;v$wfawmfcsKyf. qHk;jzwfcsufudk ar;jref;awmif;qdkjcif;rjyKv#if/ xdkOya'-urf;udk wifoGif;onfhaerSpI wvtwGif;wGif
vufrSwfxdk;&rnf? · 186? ? (1) EdkifiHawmforwxHodk@ wqufwnf;jzpfaom txufyk'frt&/ wifoGif;aom Oya'-urf;onf/
odk@wnf;r[kwf xdkOya'-urf;. wpdwfwa'oonf/ TtajccHOya'Esifh qef@usifonf/ rqef@usifonf[laom jyoemudk qHk;jzwfay;&ef
EdkifiHawmforwonf/ rdrd. oabmtwdkif;w&m;v$wfawmfcsKyfodk@ xdkOya'-urf;udkv$JtyfEdkifonf?

(2) v$wfawmfcsKyfw&m;0ef}uD; 3 OD;atmufrenf;yg0ifaomcHkawmfonf/ v$Jtyfaom jyoemudk


pOf;pm;&rnf?vGJtyfaomjyoemudkpOf;pm;&rnf? v$Jtyfaomjyoemudk oifhjrwfavsmfuefonf[k xifjrefonfhtwdkif; -um;emppfaq;
pOf;pm;_yD;aomftcg/ xdkjyoemESifhpyfvsOf;I v$Jtyf_yD;onfhaemuf/ &ufaygif; 30 atmufaemufrusapbJ/ rdrdwdk@.qHk;jzwfcsufudk
vsifjrefEdkifor# vsifjrefpGm w&m;&Hk;wGif txift&Sm;ausnm&rnf? Tyk'fr. udpPrsm;tvdk@iSm/ w&m;0ef}uD;rsm;&m. qHk;jzwfcsufonf
w&m;v$wfawmf. qHk;jzwfcsufjzpf&rnf?
(3) Tyk'frt&/ w&m;v$wfawmfcsKyfodk@v$Jtyfaom Oya'-urf;&Sd jyXmef;csufonf/ TtajccHOya'ESifh qef@usifonf[k
w&m;v$wfawmfu/ qHk;jzwfaom udpPwdkif;Y/ EkdifiHawmforwonf xdkOya'-urf;udk jyefvnfpOf;pm;aqG;aEG;ap&ef jynfe,faumifpDodk@
jyefydk@&rnf? jynfe,faumifpDu vdktyfaom jyifqifcsufrsmudk rjyKv#if/ EdkifiHawmforwonf xdkOya'-urf;udk vufrSwfrxdk;[k
jiif;qdk&rnf?
(4) xdkodk@jiif;qdkbG,fr&Sdv#if EkdifiHawmforwonf/ w&m;v$w fawmfcsKyfu tqHk;tjzwfudk xkwfaz:ausnm_yD;onfhaemuf/
vsifjrefEdkifor#vsifjrefpGm xdkOya'-urf;udk vufrSwfxdk;I tufOya'jzpfvma-umif;udk xkwfjyefausnm&rnf?

· jyifqifcsufaemufqufwGJ ‚2‛
(5) wqufwnf;jzpfaom txufyk'frt&/ wif;oGif;aomOya'-urf;udk w&m;v$wfawmfcskKyfodk@ rv$JtyfbJESifhjzpfap/ v$Jtyf_yD;rSjzpfap/
EkdifiHawmforwuvufrSwfxdk;_yD;cJhv#if/ jynfe,faumifpDu jyKydkifcGifhr&Sd[laom ta-umif;jycsufjzifh/ xdkOya'-urf;&Sd jyXmef;csufonf
rcdkifvHk[k jiif;qdkjiifrjyK&?

187? ? EkdifiHawmforw vufrSwfxdk;aom jynfe,f aumifpDtufOya'pmrlwkdif;udk w&m;v$wfawmfcsKyf. twGif;0ef&Hk;Y


armfuGef;wif&rnf? rdwWLwkdif;udkvnf; u&ifeDjynfe,f0ef}uD;&Hk;Y armfuGef;wif&rnf?

188? ? u&ifeD jynfe,fOuUXonf tcgumvtm;avsmfpGm/ jynfe,faumifpDudk qifhac:Ekdifonf/ &kyfodrf;Edkifonf?


odk@&mwGif jynfe,faumifpD. nDvmcHudk ESpfpOfwESpfv#if tenf;qHk;w}udrfusif;y&rnf? xdkodk@usif;yaomtcg
jynfe,faumifpD nDvmcHwck. aemufqHk;tpnf;ta0;ESifh aemufxyfusif;yaomjynfe,faumifpDnDvmcH. yXrtpnf;ta0;wdk@.
pyf-um;wGif 12 v jcm;raeap&?

u&ifeDjynfe,ftpdk;&?

189? ? 0ef}uD;csKyfonf/ u&ifeDjynfe,faumifpDESifh n‡dE+dif;wdkifyifI ygvDref. u&ifeDjynfe,f qdkif&mudk,fpm;vS,ftrwfrsm;teuf


trwfwOD;OD;. trnfudk wifoGif;aomtcg/ xdkodk@trnfwifoGif;jcif;cH&aom trwfudk EdkifiHawmforwonf/ atmufwGif
u&ifeDjynfe,f0ef}uD;[kac:wGif&rnfjzpfaom jynfaxmifpktpdk;&tzGJ@0if 0ef}uD;tjzpfjzifh cef@xm;&rnf? xdkodk@cef@xm;jcif;cH&aom
0ef}uD;onf/ TtajccHOya'. udpPrsm;twGuf u&ifeDjynfe,fOuUXvnf;jzpf&rnf?

190? ? (1) u&ifeDjynfe,fOuUXonf u&ifeDjynfe,f pD&iftkyfcsKyfa&;udpPudk wm0ef,lI aqmif&Guf& rnf? qdkvdk&if;rSm


u&ifjynfe,fOuUXonf wdkuf&dkufjzpfap/ vufatmufcHt&m&Sdrsm;rSwqifhjzpfap/ jynfe,f.tkyfcsKyfr+ tcGifhtm%mudkoHk;pGJEkdif&rnf?

(2) wqufwnf;jzpfaom atmufyk'fr&Sd jyXmef;csufrsm;. a,bk,soabmudk rxdcdkufapbJ/ qdkcJhaom tkyfcsKyfr+tcGifhtm%monf /


jynfe,ftkyfcsKyfa&;qdkif&m &mxrf;r+xrf;rsm;cef@xm;jcif;/ ae&mcsjcif;/ a&$@ajymif;ay;jcif;/
xdk&mxrf;r+xrf;rsm;pnf;urf;ao0yfjcif;udpPtm;vHk;odk@ oufa&mufjyef@ESH@&rnf?

191? ? (1) TtajccHOya'&Sd jyXmef;csufrsm;ESifh rqef@usifapbJ/ jynfe,f.tkyfcsKyfr+tcGif htm%monf/


jynfe,faumifpDuw&m;Oya'jyKydkifaomudpPrsm;odk@oufa&mufjyef@ESH@onf? tkyfcsKyfr+tcGifhtm%mudkoHk;pGJ&m wGif jynfe,fOuUXonf
aumifpD. qHk;jzwfcsufudk vdkufem&rnf?
(2) jynfe,fqdkif&mtjcm;udpPtm;vHk;wGif jynfe,fOuUXonf jynfe,faumifpDESifh!‡dEd+if;wdk ifyif&rnf//
(3) u&ifeDjynfe,faumifpD.qHk;jxwfcswfcsufrsm;ESifh xifjrifcsufrsm;udkjynfe,fOuUXxHwifjy&mwGifvG,fulpdrfhaomiSm/
jynfe,faumifpDonfa&G;aumufyGJ_yD;onfhaemuf yXrt}udrfusif;yaom tpnf;ta0;wGif aumifpDtrwfrsm;xJrSaomfif;/
aumifpDtrwfr[kwfolrsm;xJrSaomfif;/ jynfe,ftpdk;&tzGJ h0ifwOD;udkjzpfap/ trsm;udkjzpfapa&G;cs,fEdkifonf// xdkjynfe,ftpdk;&tzGJ
h0ifwOD;onf odk hwnf;r[kwftrsm;onf/ jynfe,fOuUX udktvkyf0wW&m;rsm;aqmif&Guf&mwGifulnD&eft}uHay;&efjzpfonf//
192// // jynfe,fOuUXonf jynfe,faumifpD.omrefnDvmcHusif;yaomtcgrsm;Y/ rdrdaqmif&GufcJhaom
vkyfief;aqmifwmta-umif;udk ajym-um;&rnf// odk hwnf;r[kwfajym-um;ap&rnf// u&ifeDjynfe,fudpPtm;
vHk;ESifh oufqdkifaomtpD&ifcHpmudkwifoGif;&rnf// odk hwnf;r[kwfwifoGif;ap&rnf// jynfe,f.tusdK;pD;yGg;wdk;
wuf&mwdk;wufa-umif;jzpfonf[k xifjrif,lqaom pDrHcsufrsm;udkpOf;pm;aqG;aEG;&ef jynfe,faumifpDtm;
axmufcHt}uHay;&rnf//
·
193// // (1) jynfe,fOuUXonf b¾mawmfESpfwdkif;wESpftwGuf jynfe,fqdkif&mt&rSef;ajcaiGpm&ifESifhtoHk;
rSef;ajcaiGpm&if;udkðy&rnf// odk hwnf;r[kwfðyap&rnf// xdkaiGpm&if;rsm;udkpOf;pm;aqG;aEG;ap&ef jynfe,faumif
pDodk hwifoGif;&rnf//

(2) jynfe,faumifpD.taxmuftyHhaiGESihfpyfvsOf;I/ jynfaxmifpktpdk;&uowfrSwfaom pnfg;urf;csufrsm;ESifhrqef husifapbJ/


jynfe,faumifpDonf/ jynfe,f.bwfcsufudkvufcHtwnfðy&ef tm%m&Sd&rnf// xdkpnf;urf;csufrsm;twdkif;/
jynfe,faumifpDuusepGmvdkufema-umif;/ EdkifiHawmforwWtm;auseyfEdkifap&ef jynfe,f.bwfcsufudk jynfaxmifpktpdk;&.
bwfcsufwGifxJhoGif;az:jy&rnf//

194// // TtajccHOya'&SdjyXmef;csufrsm;ESifhrqef husifapbJ/ jynfe,fOuUX/ jynfe,faumifpDESifhjynfe,ftpdk;


&tzGJ h0ifwOD;. Odk hwnf;r[kwftrsm;.tm%mESifhwm0ef0wW&m;rsm;qdkif&mudpPrsm;/ xdk hjyifxdkOuUX/ xdkaumif
pD/ xdktpdk;&tzGJ h0ifwdk htcsif;csif;qufqHa&;udpPrsm;yg0ifaom jynfe,f.zGJ hpnf;zGJ h csKyfyHktajccHOya'qdkif&mudpP
tm;vHk;udk w&m;Oya'jzifhjyXmef;owfrSwf&rnf//
··
195// // Ttydkif;(tcef; 9 tydkif; 4)&Sd/ jyXmef;csuftm;vHk;onf/ yk 'fr 180t&/ u&ifjynfe,fudkzGJ hpnf;cJh
aomf/ tusdK;oufa&mufjcif;rS&yfpJ&rnf//
· jyifqifcsufaemufqufwGJ ‚2‛
·· jyifqifcsufaemufqufwGJ ‚7‛

196// // EdkifiHawmforwWuowfrSwfaomcsif;awmifrsm;c&dkifESifh &cdkifawmifwef;e,frsm;yg0ifonfh csif;0dao owdkif;&Sd&rnf//

197// // (1) ygvDref&Sd csif;trsdK;om;rsm;. udk,fpm;vS.ftrwftm;vHk;yg0ifaom csif;a&;&maumifpDwckzGJ h pnf;&rnf//


(2) 0ef}uD;csKyfonfcsif;a&;&maaumifpDESifh!‡dEd+if;wdkifyifI/ ygvDref&Sdcsif;trsdK;om;rsm;.udk,fpm;vS,ftrwfrsm;wOD;OD;teuf
trwfwOD;OD;. trnfudkwifoGif;aomtcg/ xdk hodk htrnfudkwifoGif;jcif;cH&aomt rwfudk EdkifiHawmforwWonf ‚csif;a&;&m0ef}uD;‛
[kac:wGif&rnfjzpfaom jynfaxmifpktpdk;&tzGJ h0if0ef}uD; wOD;tjzpfcef hxm;&rnf//
(3) jynfaxmifpktpdk;&.tm%mrsm;udkrxdcdkufapbJ/ csif;a&;&m0ef}uD;onf/ atmufygwdk hudkpDrefcef hcGJ!Gef -um;}uD;-uyftkyfcsKyf&rnf//
(u) csif;0daoowdkif;. T&yf&yfqdkif&mpD&iftkyfcsKyfa&;/ xdk hjyiftxl;tm;jzifh/ xdk0daoowdkif;wGi f tkyfcsKyfa&;qdkif&m
&mxrf;r+xrf;rsm;cef hxm;jcif;/ ae&mjcjcif;/ a&$ hajymif;ay;jcif;/ xdk&mxrf;r+xrf;rsm;pnf; urf;ao0yfjcif;//
(c) csif;0daoowdkif;wGif ynmoifausmif;rsm;ESifhwuG/ ,Ofaus;r+qdkif&mrsm;ESifhoufqdkifaomudpPrsm;//
(4) csif;a&;&m0ef}uD;tm;/ rdrd.wm0ef0wW&m;rsm;udkaqmif&Guf&mwGif csif;a&;&maumifpDuulnD&rnf// t}uHay;&rnf//
(5) ygvDref trwftjzpfrS&yfpJaom csif;a&;&maumifpDtrwfwOD;onf/ aumifpDYvnf; aumifpD trwftjzpfrS
&yfpJonf[krSwf,l&rnf// odk h&mwGifxdkaumifpDtrwfonf/ rdrdtm;qufcHrnfholudka&G; aumuf wifajrmuf_yD;onfhwdkifatmif/
rdrdwm0ef0wW&m;rsm;udkqufvufaqmif&GufEDkifonf//

198// // TtajccHOya'&SdjyXmef;csufrsm;ESifh rqef husifapbJ/ csif;a&;&m0ef}uD;ESifh csif;a&;&maumifpDwdk h.


tm%mESifhwm0ef0wW&m;rsm;qdkif&mudpPtm;vHk;udkif;/ xdk0ef}uD;ESi fhxdkaumifpDwdk h. qufqHa&;qdkif&m udpP tm;vHk;udkif;/ xdk0ef}uD;/
xdkaumifpDwdk hESifhjynfaxmifpktpdk;&. qufqHa&;qdkif&mudpPtm;vHk;udkif;w&m;Oya' jzifh jyXmef;owfrSwf&rnf//
199// // ygvDrefonf jynfe,fopfuvdkufem&rnfhpnf;urf;csufrsm;yg0ifaomtufOya'jzifh/ jynfe,fopfwck udk
jynfaxmifpkEdkifiHtwGif;odk h0ifcGifhðyEdkifonf// xdkowfrSwfcsufrsm;wGif xdkjynfe,frSygvDrefodk hudk,fpm;vS,f trwfOD;a& rnfa&G
hrnfr#a&G;aumufwifajr‡mufEdkifonf[laomtcsufvnf;yg0if&rnf//

200// // (u) jynfaxmifpktzGJ h0iftopfwckwnfaxmifzGJ hpnf;jcif;


(c) jynfaxmifpktzGJ h0ifwckck.tus,ft0ef;udkwdk;csJ hjcif;
(*) jynfaxmmifpktzGJ h0ifwckck.tus,ft0ef;udkav$mhjcif;

(C) jynfaxmifpktzGJ h0ifwckck. e,fedrdwfrsm;udkajymif;vJjcif;

wdk hudk/ xdkodk he,fedrdwfðyjyifjcif;cH&aom jynfe,fwdkif;.aumifpDu oabmwlnDygu/ ygvDrefonftufOya' jzifhjyKekdifonf? xdk@jyif


xdkuJhodk@aomoabmwlnDcsuf&&Sdygu ygvDrefonfvdktyfonf[k odk@wnf;r[kwf oifhavsmfonf[kxifjrif,lqaom
xyfjznfhjyXmef;csuf/ ta=umif;oifhjyXmef;csufESifh E_dif;!SdjyXmef;csufrsm;udk jyKEkdifonf//

tcef; 10
cGJxGufEkdfifaomtcGit
fh a&;?

201? TtajccHOya'Yaomfif; yk'fr 199 t&ygvDrefujyKaom tufOya'Yaomfif;


tjcm;jyXmef;csufjyKxm;jcif;r&Sdv#if/ atmufYjyXmef;xm;aompnf;urf;csufrsm;ESit
fh nD jynfaxmifpkEkdifiHrS
cGJxGufEdkif&ef jynfe,fwdki;f Y tcGit
fh a&;&Sd&rnf?

202? TtajccHOya'tm%mwnfonfhae@rSq,fESpftwGif; cGJxGufEdkifaom tcGit


fh a&;udktoHk;rjyK&?

203? (1) cGJxGufEkdifaomtcGitfh a&;udk oHk;pGJvdkaomjynfe,fonf/ cGJxGufvkda=umif;tqdkudk


rdrd.jynfe,faumifpDwGufwifoGif;twnfjyK&rnf// jynfe,faumifpD&Sd trwfpkpkaygif;teufoHk;yHkESpfyHkatmuf
ravsmhaomtrwfrsm;u xkdtqdkudkaxmufcHIrJay;jcif;rjyKv#if twnfjyKonf[krrSwf,l&?
(2) oufqdki&f mjynfe,f.OuUXonf jynfe,faumifpD. qHk;jzwfjcif;udk EdkifiHawmforwtm;
ta=umif;=um;&rnf? xdk@jyiftwnfjyKvdkufaomaumifpD. bmywdu[kwfrSefa=umif; vufrSwfxdk;aom
qHk;jzwfcsufrdwWLwapmifudk EkdifiHawmforwxHodk@ jynfe,fOuUXuwifjy&rnf?

204 ? xdktcgEkdifiHawmforwonf/ oufqdki&f mjynfe,f.vlxkqENyGJudk usif;yap&eftrdef@xkwf&rnf?


vlxkqENyGJudkusif;yjcif;rSm oufqdkif&mjynfe,f&Sd jynfolwdk@.qENtrSefudk od& SD&efjzpfonf?

205? EkdifiaH wmforwonf vlxkqENyGJaumfr&SifwpfzGJ@udk cef@&rnf? xkdtzGJ@wGif jynfaxmifpkekdfifiHrSif;


oufqdki&f mjynfe,frSif; udk,fpm;vS,fOD;a&tnDtr#yg0if&rnf? xdktzGJ@onfvlxkqENyGJudk }uD;=uyfpDrH&efjzpfonf?

206? Ttcef;&SdjyXmef;csufrsm;ESifh rqef@usifapbJ tqdkygcGJxGufEkdfifaom tcGit


fh a&;toHk;jyKjcif;ESifh
pyfvsOf;aom udpPtm;vHk;udk Oya'jzifhpnf;rsOf;owfrSwf&rnf?
tcef; 11

207? TtajccHOya'&Sd jyXmef;csufwckckudk ajymif;jcif;jzifhaomfif; jznfhxnfhjcif;aomfif;


&kyfodrf;jcif;jzifhaomfif; atmufYazmfjyowfrSwfxm;aomenf;twdkif; jyifEkdifonf?

208? (1) TtajccHOya'udk jyif&efwifoGif;aomtqdkudk Oya'=urf;tjzpfjzifhwifoGif;&rnf?


xdkOya'=urf;udk ‚zGJ@pnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'udk jyif&efOya'=urf; ‛[lIazmfjy&rnf?

(2) zGJ@pnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'udk jyif&eftqdkwckaomfif; trsm;aomfif;


yg0ifaomOya'=urf;wGiftjcm;tqdkrsm;ryg&?
· 209? (1) xdkuJhodk@aomOya'=urf;udk ygvDrefqdki&f mv$wfawmfw&yf&yfY pwifwifoGif;ekid fonf?
(2) xkdOya'=urf;udk ygvDrefqidk f&mv$wfawmftoD;oD;u twnfjyK+yD;aemuf v$wfawmfESpf&yf vHk;uyif
wGJzuftpnf;ta0;Y pOf;pm;aqG;aEG;&rnf?

(3) v$wfawmfESpf&yf.vuf&Sdtrwfrsm;teuf oHk;yHkESpfyHkatmufravsmhaom trwfrsm;u


wGJzuftpnf;ta0;wGifaxmufcHI rJay;rSomv#if xdkOya'=urf;udk v$wfawmfESpf&yfvHk;u
twnfjyKonf[krSwf,l&rnf?

(5) (u) wwd,Z,m;&dS jynfe,fOya'jyKpm&if;udkaomfif;


(c ) pwkwˆZ,m;&Sdjynfe,ftoD;oD;qdkif&m udk,fpm;vS,ftrwfjzpf&ef/ (*) ygvDrefwGif
jynfe,ftoD;oD;qdkif&mudkf,fpm;vS,ftrwfjzpf&ef vkdtyfaom t&nftcsif;

ysuf,Gif;jcif;r&Sdap&[k yk'fr 74/ yk'frcGJ (1) &Sdtydk'f (C)t& ausnmxm;aomygvDref tufOya'udk aomfif;
jyifvdkaomOya'=urf;onf v$wfawmfESpf&yf.wGJzuftpnf;ta0;odk@ wufa&mufrJay;aom oufqdkif&m jynfe,frSodk@wnf;r[kwf
jynfe,ftoD;oD;rSudk,fpm;vS,ftrwfrsm;&muaxmufcHI rJay;jcif;jyKv#if/ v$wfawmfESpf&yfvHk;.wGJzuftpnf;ta0;wGif
twnfjyKcsufudk&onf[krrSwf,l&?

· jyifqifcsufaemufqufwJG “7”

(5) tajccHOy'u u&iftrsKd;om;rsm;tm;odk@wnf;r[kwf csif;trsKd;om;rsm;tm; ay;tyfxm;aomtcGifhta&; udk


,kwfavsmhaprnfhOya'=urf;onf wGJzuftpnf;ta0;odk@wufa&mufrJay;aom u&iftrsKd;om; udk,fpm;vS,frsm;&mujzpfap/
csif;trsKd;om;udkf,fpm;vS,frsm;&mujzpfap/ oufqdkif&muaxmufcHIrJay;jcif; rjyKv#if v$wfawmfESpf&yfvHk;.wGJzuftpnf;ta0;wGif
twnfjyKcsufudk &onf[krrSwf,l&?

210? Ttcef;&SdtxufuazmfjycJhaom jyXmef;csufrsm;ESifhtnD Oya'=urf;udk twnfjyK+yD;aomtcg


xkdOya'urf;udkEikfd fiHawmforwxHodk@wifjy&rnf? EkdifiHawmforwonf xkdOya'=urf;udkcsufjcif;vufrSwfxdk;I xkwfjyefausnm&rnf?
tcef; 12
jynfaxmifcsif;csif;qufqHa&;

211? jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHonf ppfrufudkEkdfifaomEkdfifiHawmf0g'.vufeufozG,ftoHk;r jyKpGef@y,fonf?


xd@k jyifEkdfifiHjcm;ESiq
fh ufqH&mY jynfaxmifpkcsif;csif;Oya'. oabmw&m;rsm;udk usi fhpOftjzpfjzifh vkdufemvufcHonf?

212? jynfaxmifpkjrefrmEkdfifiHonf jynfaxmifcsif;csif;w&m;r#wr_ESifh EkdifiHwumwdk@apmifha&Smuftyfaom


usifh0wfoduQmwdk@udkf tajccHI urBmh+idrf;csrf;a&;udk EkdifiHwumwdk@ESifhrdwf0wfrysufaygif;zufaqmif&Gufa&;udkif;
a&S@&_rnf[lI cdki+rf Jaomt"dXmefudkjyKonf?

213? (1) jynfaxmifpkjrefrmEkdfifiHyg0ifaom jynfaxmifcsif;csif;oabmwlnDcsufwdkif;udk ygvDrefYwifjy&rnf?

(2) oabmwlnDcsuftwdki;f txajrmufatmifaqmif&Gufa&;twGuf/ Oya'jyK&efvdkaom odk@wnf;r[kwf


Oya'jyKjcif;udkfvdk&efta=umif;&Sdaom jynfaxmifcsif;csif;oabmwlnDcsufudk ygvDrefuoabmwlcJhaomf
vufcHtwnfrjyK&?
(3) oabmwlnDcsufwGif jynfaxmmifpkjrefrmEkdfifiH.tcGefawmfrS ukefusp&mrsm;yg0ifaeaom
jynfaxmifcsif;csif;oabmwlnDcsufudk jynfol@v$wfawmfuoabmrwlcJhaomf vufcHtwnfrjyK&?

&Sif;vif;csuf? ? Tyk'fronfvkyfiefk;aqmifwmenf;emwdk@ESifh qdkifaomodk@wnf;r[kwf pD&iftkyfcsKyfr_eSifh


oufqdkifaom tpkd;&tcsif;csif;oabmwlnDcsufrsm;ESifh roufqdki&f ?

214? ygvDrefuqHk;jzwfjyXmef;jcif;rjyKv#if rnfonfhjynfaxmifcsif;csif;oabmwlnDcsufr# xdkuJhodk@aom


oabmwlnDcsuftaeESifh jynfaxmifpkEkdfifiHw&m;Oya'. wpdwfwa'orjzpf&?
tcef; 13 t&yf&yfqkid f&m jyXmef;csufrsm;? 215? EkdifiaH wmftvH.yHkrSm
axmifhrSefpwk*HyHkjzjpfonf? tvHrSmteDa&mifcHjzpfI vuf0JbuftxufaxmifhY
tjym&ifhtcef;zGifh+yD;v#if xkdtjym&ifhtcef;tv,fwGif a&mifjcnfvufig;ck&Sdaom
=u,fjzL}uD;wyGifhxm;&Sdonf? xdk=u,fjzL.a&mifjcnfvufrsm;t=um;wGif
a&mifjcnfvufig;ckpD&Sdaom =u,fjzLig;ckudkwpfyGifhpD oGif;&Hxm;&rnf?
=u,fjzL}uD;ESifhwuGoGif;&Hxm;aom =u,fi,frsm;.a&mifjcnfvufrsm;teuf wckpDonf tvH.
txufzufodk@rwfrwf!$efvsufwnfap&rnf? tvHwckvHk;.twdkif;twmrSmtvsm; 9 ay/ teH 5 ay/
tjym&ifhtcef;rSm tvsm; 4ay/ teH 2 ay 6 vuR/ =u,f}uD;twGuf axmifph Gef;rsm;udk qufvufI
qGJxm;aom puf0kdif;.tcsif;rSm 18 vuR / =u,fi,f twGuf 9 vuRjzpfonf?
tvH.t&G,frSm}uD;i,fr[l xkdtcsKd;tpm;twdki;f udkfufnDEdkfifor# udkufnD&rnf?

216? jrefrmbmomonf &Hk;oHk;bmomjzpf&rnf? odk@&mwGif t*Fvdyfbmomudkvnf;oHk;cGifhjyKEdkfifonf?

217? TzGJ@pnf;tkyfcsKyfyHk tajccHpmrlESpfckxm;&Sd&rnf? wckrSmjrefrmbmompmrljzpfI tjcm;wckrSm


t*Fvdyfbmompmrljzpfonf? XdkESpfrlwGif wdkif;jynfjyKv$wfawmfOuUXu vufrSwfxdk;I w&m;v$wfawmfcsKyf.
twGif;0ef&Hk;wGif armfuGef;wif&rnf? xdkpmrlESpfckvHk;udkf TzGJ@pnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'&Sd jyXmef;csufrsm;twGuf
t+yD;tjywfoufaot&mwnfap&rnf?

218? jynfaxmifpkEkdfifiHonf odk@wnf;r[kwf jynfe,fwdk@onf jynfoloHk;vkyfief;aqmifwmrsm;udk vkyfudkiaf p&ef


vufrSwfudk odk@wnf;r[kwf vdkifpifudk okd@wnf;r[kwf tjcm;enf;jzifh tm%mv$Jtyfaom vkyfykdifciG fhudk -
(u) jynfaxmifpkEkdfifiHuaomfif; jynfe,fuaomfif; a'oEW&tm%mydkirf sm;uaomfif; }uD;=uyftkyfcsKyfaom
tzGJ@tpnf;rsm;udkomay;&rnf? odk@wnf;r[kwf

(c ) jynfaxmifpk EkdfifiHom;wdk@udkomay;&rnf? odk@wnf;r[kwf (* ) jynfaxmifpkEkdifiHrSaomfif; jynfe,frSaomfif;


a'oEW&tm%mydkifxHrSaomfif; jynfaxmifpkEdkiif Hom;rsm;
xHrSaomfif; &mcdkifE_ef; 60 atmufren;fyg0ifamaiG&if;&SdI jynfaxmifpkEkdifiHwGif tm%mwnfaom
w&m;Oya'ESit fh nDzGJ@pnf;xm;aom ukr`%Drsm;udkomjzpfap xdkuJhodk@aom tjcm;tzJG@tpnf;rsm;udk ay;&rnf?
odk@&mwGif xdkuJhokd@aomvufrSwfukd odk@wnf;r[kwfvdkipf ifudk odk@wnf;r[kwf tjcm;enf;jzifh
tm%mv$Jtyfaom vkyfydkifcGiu fh kd jynfol@tusKd;twGuf vdktyfaomtcg ygvDrefujyifEkdif&rnf?
odk@wnf;r[kwf ajymif;Ekdfif&rnf/ odk@wnf;r[kwf&kyfodrf;Ekdif&rnf[laom pnf;urf;rsm;t&rSwyg; rnfolwOD;
wa,mufodk@r# odk@wnf;r[kwf rnfonfhtzGJ@tpnf;odk@r# odk@wnf;r[kwfrnfonfhukr`%Dodk@r#
ESpfq,fhig;ESpfxuf ausmfvGefaomumvtydkif;tjcm;twGuf ray;&?

219? opfawmajrESifh owWKajrrsm;/ opfawmrsm;/ a&/ wHigvkyfief;trsKd;rsKd;qdkif&ma'orsm;/ owWKrsm;/


ausmufrD;aoG;/ a&eHESifh tjcm;wGif;xGufqDrsm;/ "gwftm;xGufrnfhyif&if;tajctjrpfrsm;ESifh tjcm;obm0
yif&if;tajctjrpfrsm;udk jynfaxmifpkEdkifiHu vkyfudkifoHk;pGJI wdk;wufatmifjyK&rnf? odk@&mwGif jynfaxmifpkEkdiif H.
tusKd;pD;yGg;tvdkiSm ygvDref. tufOya't&jyXmef;xm;aom oD;jcm;¹cGif;csufpnf;urf;rsm; ESifhrqef@usifv#if
jynfaxmifpkEkdifiHonf txufygwdk@udkvkyfudkifoHk;pGJEkdifaom odk@wnf;r[kwf wdk;wufatmif jyKEdkifaom
odk@wn;fr[kwf toHk;csEdkifaom tcGit fh a&;udk jynfaxmifpkEkdifio
H m;rsm;tm;ay;Edkifonf?
odk@wnf;r[kwf jynfaxmifpkedkifiHom;rsmxHrS tenf;qHk;&mcdik fE_ef; 60 r#yg0ifonfhaiG&if;&Sdaom ukr`%Drsm;odk@
aomfif; xdkuJhodk@aom tzGJ@tpnf;rsm;odk@aomfif; ay;Ekdifonf?
¹cGif;csuf? ? xdk@jyifjynfol@tusKd;twGufvdktyfaomtcg txufygtcGit fh a&;udkygvDrefu jyifEkdfif &rnf?
odk@wnf;r[kwfajymif;Ekdfif&rnf? odk@wnf;r[kwf &kyfodrf;Edkif&rnf[laom pnf;urf;csufrsm;t& rSwyg;
xdktcGifhta&;rsKd;udk ray;&?
TxufYazmfjycJhaom obm0yif&if;tajctjrpfrsm;udk vkyfukdifoHk;pGJjcif;/ wkd;wufatmifjyKjcif;/
toHk;csjcif;wdk@twGuf vufrSwfudkaomfif; vdkipf ifudkaomfif; tjcm;enf;jzihf v$JtyfaomvkyfykdifcGifhudkaomfif;
ESpfq,fhig;EspfxufausmfvGefaomumvtyddki;f tjcm;twGuf aemiftcgwGifray;&// odk@wnf;r[kwf
ESpfq,fhig;ESpfxuf ausmfvGefaom aemufxyfumvtykdif;tjcm;twGuf topfvJcGihrf &Sdap&?

220? jynfaxmifpkEkdifiH. tusKd;pD;ygG;tvdk@iSg ygvDref. tufOya'ujyXmef;xm;aom oD;jcm;¹cGif;csufpnf;urf;


rsm;t&rSwyg;/ vkyfudkifoHk;pGJap&efaomfif; wdk;wufatmifjyKap&efaomfif; rnfonfhv,f,mudki;f u|ef;ajr udkr#
jynfaxmifpkEkdfiif Hom;r[kwfolrsm;tm; jynfaxmifpkEkdfifiHu ray;&?

221? jynfaxmifpkEkdifi0H efxrf;rsm; cef@xm;a&;ESifhpyfvsOf;I jynfaxmifpkEkdiif Htpdk;&udkulnD&efif;/


&mxrf;r_xrf;qdki&f m pnfurf;ao0yfr_udpPrsm;wGif t}uHay;&efif; ygvDrefonf w&m;Oya'jyXmef;I&mxl;0ef
tzGJ@udkxm;&Sd&rnf? xdk&mxl;0eftzGJ@udk zGJ@pnf;jcif;/ xdktzGJ@.tm%mESifh tvkyf0wW&m;rsm; xdk@jyiftzGJ@0ifwkd@.
&mxl;tvkyfqkdif&mpnf;urf;csufrsm;udk ygvDref.tufOya'jzifhjyXmef;owfrSwf&rnf?

222? (1) a&S@aemufpum;wdk@. t"dy`m,fudkaxmufxm;&efrvdkv#if TtajccHOya'Yyg&Sdaom


atmufygpum;&yfwdk@onf azmfjyxm;aomt"dy`m,fudkaqmifonf? qdkvdk&if;rSm
‚ jrefrmjynf ‛/ ‚ jrefrmEkdifiH ‛/ ‚ jrefrmEkdifiHawmf ‛[laompum;&yfwdk@onf 1953 ckESpf
jrefrmEkdfiif HawmfpD&iftkyfcsKyfr_Oya'Y yg&Sdaom t"dy`g,frsKd;udkaqmifonf?

‚ vuf&Sdw&m;Oya' ‛ [lonfrSm w&m;Oya'/ wcsufv$wfOya'/ trdef@/ pnf;urf;Oya'/ enf;Oya'


pnf;rsOf;Oya'wdk@udkjyKEkdfifaom Oya'jyKtzGJ@uaomfif;/ yk*~dKvfuaomfif;/ TtajccHOya'tm%mrwnfrDu
jynfaxmifpkjrefrmEkdfifiH&Sd e,fajrrsm;wGifjyKcJhaomw&m;Oya'/ wcsufv$wfOay'/ trdef@/ pnf;urf;Oya'/ enf;Oya'/
pnf;rsOf;Oya'wdk@udkqdkvkdonf?

‚ apmfbGm; ‛ odk@wnf;r[kwf ‚ apmzsm ‛ [lonfrSm tjiif;yGm;r_ay:aygufvmv#if/ EkdifiHawmforwu


oufqdkfif&m &dkuf&mcHpnf;urf;rsm;ESifhtnD todtrSwfjyKaom yk*~dKvfudkqdkvkdonf?

‚ jynfaxmifpktzGJ@0if ‛ [lonfrSm -
(u) jynfaxmifpk jrefrmEkdiif HwGif tzGJ@0ifwcktjzpfjzifh zGJ@pnf;yg0ifaomjynfe,fudkaomfif;/
(c ) jynfe,f. wpdwfwa'otjzpf rzGJ@pnf;ryg0ifaom jynfaxmifpk jrefrmEkdfiif H&Sd usefe,fajrtm;
vHk;udkaomfif;/ qdkvdkonf?
(2) tcef; 6/ 7/ 10/ 11/ 13 ESifhwwd,Z,m;/ pwkwÎZ,m;rsm;&Sd ‚ jynfe,f ‛ [laom pum;onfqef@usifaom
&nf&G,fcsufray:aygufv#if &Srf;jynfe,fudk/ odk@wnf;r[kwf ucsifjynfe,fudk odk@wnf;r[kwf u&ifeDjynfe,fudk/
odk@wnf;r[kwf tcef; 9 tydkif; 6 t&zGJ@pnf;aom jynfe,f opfudkfqdkvdkonf ?
(k3) qef@usifaom&nf&G,fcsufray:aygufv#if jrefrmEkdfiif Hawmfa,bk,spum;&yftuf Oya'&Sd jyXmef;csufrsm;
onf TtajccHOya'udk t"dy`m,faumuf,ljcif;/ TtajccHOya'tm%moufa&mufjcif;wdk@ESifh oufqdkif &rnf?

tcef; 14 tul;tajymif;umvjyXmef;csufrsm;

223? 1953 ckESpf jrefrmEkdifiHawmfpD&iftkyfcsKyfr_ tufOya't&jzpfap/ tjcm;enf;t&jzpfap/


+Adwdo#bk&ifrif;jrwf xdkpOftcgupdk;ydkifawmfrlcJhonfh jrefrmEkdfifiHtwGif;&Sd e,fy,frsm;udk pD&iftkyfcsKyfjcif;ESifh
pyfvsOf;aom odk@wnf;r[kwf oufqdkifaom +Adwdo#bk&ifrif;jrwfY ,cifu wnf&SdchaJ omtcGifhta&;/ tcGihftm%m/
pD&ifykdifcGiht
f m%m/ udk,fydkit f cGit
fh m%mtm;vHk;EsifhwuG/ jrefrmEkdfifiHawmftwGif;tjcm; rnfonfh
e,fy,fwGifrqdkjzpfap/ xdke,fy,frsm;ESipfh yfvsOf;Ijzpfap/ oabmwlpmcsKyft&aomfif;/ ay;tyfjcif;t&aomfif;/
xHk;pD"avht&aomfif;/ vspfvsL&_csuft&aomfif; / tjcm;enf;t&aomfif; / aqmif&Gufawmfrlydkiaf omtcGifhta&;/
tcGit fh m%m/ pd&ifydkicf Git fh m%m/ udk,fydkfit
f cGifhtm%mtm;vHk;wdk@udkyg jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHu ydkifqdkifonf[k
ausnmvkdufonf?
¹cGif;csuf? ? odk@&mwGif TtajccHOya'tm%mwnftHhqJqJumvu +Adwdo#bk&ifrif;jrwfY wnf&SdcJh aom
xdk@jyif+Adwdo#jrefrmEdkfifiHtwGif;Yaomfif;/ +Adwdo#jrefrmEdkfifiHESifhpyfvsOf;Iaomfif;/ aqmif&Gufawmfrlydkif aom
udk,fydkit f cGit fh m%mudk jynfaxmifpkEdkiif H&Sd rnfonfhtm%mydkifur# udk,fydkiftcGifhtm%mtaeESifh roHk;pGJ&?
224? TtajccHOya'tm%mwnftHhqJqJumvu jrefrmEdkfifiHawmfESihf u&ifeDe,frsm;.pD&if
tkyfcsKyfa&;udpPtvdkimS +Adwdo#bk&ifrif;jrwfY odk@wnf;r[kwftjcm;tm%mydkifwckckY wnf&SdcJhaom tcGit fh a&;rsm;/
ydkifqdkifaomypPnf;rsm;ESifh awmif;qdk&,lcGihrf sm;onf TtajccHOya' tm%mwnfonfrSpI/
jynfaxmifpkjrefrmEdkiif Htpdk;&Ywnf&Sd&rnf//
txl;tm;jzifhopfawmtm;vHk;/ ajratmuf&SdowWKESifh tjcm;ypPnf;rsm;tm;vHk;/ "gwfzuf0if aq;zuf 0ifa&
paoma&rsm;/ obm0tiftm;wdk;. yif&if; tajctjrpfrsm;/ oHvrf;jzpfo,f,lydk haqmifa&;qdki&f mypPnf; rsm;/ pmydk
haqmifa&;qdkif&mypPnf;rsm;/ a-u;eef;ESifh a-u;eef;rJhqufoG,fa&;qdik f&mypPnf;rsm;/ toHv$ifhvkyfief;
qdki&f mypPnf;rsm;onf/ TtajccHOya'wnfonfrSpIjynfaxmifpkEdkifiH.ypPnf;rsm;jzpf&rnf//

225// // (1) ydËdnmOfrsm;ESifhpyfvsOf;Iaomif; wm0efrsm;EsifhpyfvsOf;Iaomif;/ tu,fI TtajccHOya't


wnfrjzpfcJhaomf jrefrmEdkiif Hawmftpdk;&tm;w&m;pGJEdkifaomtcGit fh a&;t&/ w&m;pGJ&efay:aygufcJhv#if
jynfaxmifpktpdk;&tm; w&m;pGJEdkifonf//
(2) jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHonf/ jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH.trnfjzifh w&m;pGJEdkifonf//
xdkenf;wlyifw&m;pGJjcif;udkcEH dkifonf//
(3) tr+onftjzpfjzifh jrefrmEDkifiHtpdk;& yg0ifaeaom tr+rsm;onf/ TtajccH Oya'tm%mwnf aomae
h&ufwGifr_yD;rjywfjzpfaeao;ygu xdtr+rsm;wGifjrefrmEdkifiHtpdk;&tpm;/ jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHtpdk;&
yg0ifonf[krSwf,l&rnf//

226// // (1) vuf&Sdw&m;Oya'rsm;onf TtajccHOya'ESifh rnDr!G wfrjzpfonftxdif;/ TtajccHOya'ESifh rqef


husifv#ifif;/ xdkvuf&Sdw&m;Oya'rsm;udkjzpfap wckckudkjzpfap Oya'ðyydkifciG fh&SdaomOya'ðytzGJ huaom if;xdkuJhodk
haomtm%mydkifuaomif;r&Kyfodrf;ao;or# odk hwnf;r[kwf rjyifao;or#/ qufvufItm%m wnfap&rnf//
(2) TtajccHOya'&Sd jyXmef;csufudk av;pm;axmufxm;I/ EdkifiaH wmforRwuvdktyfonf[kxif
jrifaom/ oifhwifhqDav#mfonfh ðyjyifcsufrsm;yg0ifaom vuf&Sdw&m;Oya'wckckudk ygvDrefuaomif;/
tcGit fh m%m&Sdaomtjcm;tm%mydkifaomfif;/ r&kyfodrf;ao;or#/ odk hwnf;r[kwfrjyifao;or#/
EdkifiaH wmforRw.trdef hwGif oD;jcm;az:jyxm;aomae hrSpI tusdK;oufa&mufap&rnf[k EdkifiHawmforRwu trdef
hxkwfIjyXmef;Edkifonf//

227// // TtajccHOya'tm%mwnftHhqJqJumvu jrefrmEdkifit H pdk;&ESifhodk hwnf;r[kwf jrefrmEdkifiHtpdk;& udk,fpm;


_Adwdo#EdkifiH&b
Sd k&ifrif;jrwf.tpdk;ESifh/ tjcm;EdkifiHt}uD;tr+;okd hwnf;r[kwf tpdk;&wdk hcsKyfqktd wnfjzpf cJhaom
pmcsKyfrsm;rSaomfif;/ ay:xGufvmaomw&m;r#wonfhwm0efrsm;udk/ tqdkygtjcm;EdkifiHuvnf;
jynfaxmifpkjrefrmEdkiif HESipfh yfv#OfI xm;&SdtyfaomyËdnOfrsm;udk wHk hjyefav;pm;ygu/ jynf axmifpkjrefrmEdkifiHu
vnf;/ wHk hjyefav;pm;&rnff//

228// // TtajccHOya'tm%mwnfonfhae hY/ wnf&Sdaeaomw&m;&Hk;tm;vHk;onf TtajccHOya'ESit fh nD


w&m;Oya'jzifhw&m;&Hk;opfrsm;udk rwnfaxmifor#/ qufvufI w&m;pD&ifydkicf Git fh m%mrsm;udk oHk;pGJaqmif
&Guf&rnf// tqdkygw&m;&Hk;rsm;wGif r_yD;rjywfjzpfaeao;aom w&m;rr+rsm;/ &mZ0wfr+rsm;ESifh tcGefawmfr+rsm; udk/
TtajccHOya'tm%mrwnfao;bdouJhodk h _yD;jywfatmifpD&if&rnf//

229// // TtajccHOya'tm%mwnftHhqJqJuvu/ jrefrmEdkifiHawmftpdk;&vufatmufwGiftr+xrf;cJh -u aom


&mxl;r+xrf;rsm;onf/ jynfaxmifpkjrefrmEdkiif Hutjcm;jyXmef;csufrðyor# qufvuftr+xrf;&rnf//
230// // óudwifrodrjrifEdkifaomtcuftcJrsm;udk/ txl;tm;jzifh 1935 ckESpf/ jrefrmEdkiif HawmfpD&iftkyfcsKyfr+
tufOya'&SdjyXmef;csufrsm;rS/ TtajccHOya'&SdjyXmef;csufrsm;odk hul;ajymif;&mwGif ay:aygufvmaomtcuf
tcJrsm;udk z,f&Sm;&efEdkifiHawmforRwonf/ rdrd.trdef hwGifoD;jcm;az:jyxm;aom umvmtydkif;tjcm;twGuf
ajymif;jcif;jzpfaomif;/ ðyjyifxm;aom jyifqifcsufrsm;yg0ifonfh TtajccHOya'onf/ tusdK;oufa&muf&
rnf[kEkdifiHawmforRwutrdef hxkwfIjyXmef;Edkifonf// tcef; 6 t&/ enf;vrf;uspGmzGJ hpnf;aomygvDref.
yXrtpnf;ta0; usif;y_yD;onfhaemuf Tyk'frt& xdkuJhodk haom trdef hudkrxkwf&/
wqufwnf;jzpfaomatmufyk'fr&SdjyXmef;csufrsm;t&/ ygvDrefqdki&f m v$wfESpf&yfvHk;. tm%mrsm;udk toHk;ðyum/
Twdki;f jynfðyv$wfawmfuqHk;jzwfcsufcsI oabmwlnDcsufray;v#if xdkuJhodk haomtrdef h udkrxkwf&//

231// // (1) tcef; 6 t&enf;usepGm zGJ hpnf;aomygvDref. yXrtpnf;ta0;udkusif;yonfhwdkifatmif/


Twdki;f jynfðyv$wfawmfonf / ygvDrefqdki&f mv$wfESpf&yfvHk;.tm%mtm;vHk;/ wm0ef0wW&m;tm;vHk;ESi fh
tcGit fh a&;tm;vHk;udkoHk;pGJaqmif&GufcHpm;&rnf//
(2) EdkifiHawmf,m,DorRwtjzpfjzifh/ wdki;f jynfðyv$wfawmfu a&G;aumufwifajr‡mufaomyk*~dKvfonf/ tcef; 5 t&/
EdkifiaH wmforRwudkenff;vrf;usepGm a&G;aumufwifajr‡mufonfhwdkifatmif/ /jynfaxmifpk
jrefrmEdkifiH,m,DorRwjzpf&rnf// xdk hjyifxdkEdkiif Hawmf,m,DorRwonf/ TtajccHOya'yuEdkifiHawmforRw tm;
tyfESif;xm;aomtm%mtm;vHk;ESifhwm0ef0wW&m;tm;vHk;udk oHk;pGJaqmif&Guf&rnf//
EdkifiaH wmf,m,DorRwtjzpfjzifh/ wrf;&Gufaom umvtydkif;tjcm;udk/ yk'fr 48 &Sd yk'frcGJ(2) t&/ &mxl;oufwrf;udk
wGufppf&mwGif xnfhoGif;Ira& wGuf&//
(3) jynfaxmifpk,m,Dtpdk;&. 0ef}uD;csKyfESifh tjcm;0ef}uD;csKyfrsm;tjzpfjzifh wdki;f jynfðyv$wfawmfu
a&G;aumufwifajr‡mufaomyk*~dKvfrsm;onf/ tcef; 5 t& enf;vrf;usepGma&G;aumufwifajr‡mufjcif;cH&aom
EdkifiaH wmforwWu/ yk'fr 56 &Sd jyXmef;csufrsm;ESifhtnD tjcm;yk*~dKvfrsm;udk cef hxm;onfhwdkifatmif/ jynfaxmif
pk,m,Dtpdk;&.0ef}uD;csKyfESifh tjcm;0ef}uD;rsm;jzpf&rnf//
232// // (1) tcef; 6 t& enf;vrf;usepGmzGJ hpnf;aom ygvDref.yXrtpnf;ta0;ukdusif;yonfhwdkiaf tmif —
(u) wdki;f jynfðyv$wfawmf&Sd ya'o&mZf&Srf;jynfe,fpkqdki&f m udk,fpm;vS,ftrwf tm;vHk;jzifh/
&Srf;jynfe,f,m,DaumifpDudkzGJ hpnf;&rnf//
(c) wdkif;jynfðyv$wfawmf&Sd jrpf}uD;em;ESifhAef;armfc&dkifudk,fpm;vS,ftrwftm;vHk;jzifh/ ucsifjynfe,f
,m,DaumifpDudkzGJ hpnf;&rnf//
(*) wdkif;jynfðyv$wfwfawmf&Sdu&iftrsdK;om;qdkif&m udk,fpm;vS,ftrwftm;vHk;jzifh/ u&ifa&;&m aumifpDudkzGJ
hpnf;&rnf/
(C) wdki;f jynfðyv$wfawmf&Sd/ u&ifeDe,frsm;qdki&f mudkpm;vS,ftrwftm;vHk;jzifhif;/ EdkifiHawmf,m,D orRwu
u&ifjynfe,frS a&G;cs,fcef hxm;aomESpfOD;xufrydkonffh tjcm;yk*~dKvfjzifhif;/ u&ifjynfe,f,m,D aumifpDudkzGJ
hpnf;&rnf//
(i) wdki;f jynfðyv$wfawmf&Sd/ csif;awmifrsm;c&dkifESifh &cdkifawmifweff;e,fy,fqdki&f mudk,fpm;vS,ftrwf tm;vHk;jzifh/
csif;a&;&maumifpDudkzGJ hpnf;&rnf//
(2) qdkchJaom,m,D aumifpDtoD;oD;onf/ tcef; 9 t&zGJ hpnf;aomoufqdki&f maumifpDtoD;oD;.
tm%mtm;vHk;ESihf wm0ef0wW&m;tm;udkoHk;pGJaqmif&Guf&rnf//

·
233// // TtajccHOya't&usif;yaom yXrtrwfa&G;aumufyGJudk/ TtajccHOya'tm%mwnfonfhae h
rSpI 18 v twGif;wGif usif;y&rnf//
234// // TtajccHOya'onf Edkiif Hawmf,m,DortRwu xkwfjyefausnmaomae hwGif/ tm%mwnf&rnf//
xdkae honfjrefrmouU&mZf/ 1310 ckESpf/ uqkefvqef; * &ufae h (c&pfouU&Zf/ 1948 ckESpf/ {_yDv 15 &ufae h)
atmufaemufrusap& //
· jyifqifcsufaemufqufwGJ ‚3‛ / ‚4‛ / ‚5‛

usrf;opPmqdkcsuf/ odk hwnf;r[kwfuwdopPmqdkcsufyHkpH //


¡ yk'fr 72 udk-unfh // ¢ u|Ekfyfæææææ onf/ jynfol
hv$wfawmf§vlrsdK;pkv$wfawmf trwftjzpfaa&G;cs,fjcif; cH&_yDd;jzpfojzifh/ jynfaxmifpk jrefrmEdkifiH.zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHk
tajccHOya'udkwnf_rJatmifxdrf;odrf;I/ w&m;Oya'rsm;udkapmifh
a&Smufygrnf// xdk hjyif,cku|Ekyfaqmif&Gufrnfjzpfaomwm0ef0wW&m;rsm;udkvnf;/ wnf=unf ajzmifhrSwfrSefuef pGm
aqmif&Gufrnf[k av;eufwnf=unfpGmusrf;opPmqdkygonf // (uwdopPmqdkygonf ) //

vlrsdK;pkv$wfawmfzGJ hpnf;yHk // ¡ yk'fr 87 udk=unfh// ¢ vlrsdK;pkv$wfawmftrwfae&m 125


ae&m&Sdonfhteuf—
(u) ESpfq,fhig;ae&mudk/ &Srf;jynfe,frS udk,fpm;vS,frsm;jzifh jznfhoGif;&rnf//
(c) wq,fhESpfae&mudk/ ucsifjynfe,frS udk,fpm;vS,frsm;jzifhjznfhoGif;&rnf// (*) &Spfae&mudk/ csif;0daoowdki;f rS
ukd,fpm;vS,frsm;jzifhjznfhoGif;&rnf//
(C) oHk;ae&mudk/ u&ifeDjynfe,frS udk,fpm;vS,frsm;jzifh jznfhoGif;&rnf//·
(i) ESpfq,fhav;ae&mudk/ u&iftrsdK;om;rsm;.udk,fpm;vS,frsm;jzifh jznfhoGif;&rnf// ·
(p) ig;q,fhoHk;ae&mudk/ jynfaxmifpk jrefrmEdkifiH&Sd usefe,fajrrsm;rS udk,fpm;vS,frsm;jzifhjznfhoGif;&rnf//

· jyifqifcsufaemufqufwGJ ‚7‛

wwd,Z,m;//
¡ yk'fr 92 (1) udk=unfh // ¢

1// // umuG,fa&;// //qdkvdk&if;rSma,bk,stm;jzifhEdkifiaH wmfumuG,fa&;twGufpDrHjyifqifjcif;/


ppfwGif;umvwGifppfatmifEdkiaf &;ESifh ppft+yD;wGifppfwyfrsm;udkxda&mufpGm zsufodrf;Edkifa&;wdk htwGuf
pDrHaqmif&Gufjcif;wdk hyg0ifaomjynfgaxmifpkEdkifiEH SifhwuG jynfaxmifpkEdkifiH.umuG,fa&;/ xdk h jyiftxl;tm;jzifh —
(1) a&wyf/ ukef;wyf/ avwyfrsm;zGJ hpnf;a&;/ avhusifha&;/ xm;&Sda&;ESifh }uD;=uyftkyfcsKyfa &;rsm;/
jynfaxmifpkEdkifiHudkumuG,f&efif;/ xdkwyfrsm;udktoHk;ðya&;//
(2) umuG,fa&;qdki&f mpufr_vufr_vkyfief;rsm;//
(3) a&wyf/ ukef;wyf/ avwyfrsm;ESifhoufqdkifaomvkyfief;rsm;//
(4) wyfajra'orsm;wGif a'oEW&udk,fydkif tkyfcsKyfa&;/ xdka'orsm;twGif; wyfajrtm%mydkirf sm;zGJ h pnf;a&;ESifh
tm%mrsm;tyfESif;a&;/ xdka'orsm;twGif; tdrfae&mxdkifcif;pnf;rsOf; owfrSwfay;a&;ESifhxdka'orsm;.
e,fedrdwfowfrSwfa&;rsm;//
(5) vufeufrsm;/ tajrmufaorwfrsm;/ cJ,rf;rD;ausmufrsm;ESifh aygufuGJaponfh0wˆKypPnf;rsm;//
(6) tEk¹r_"gwftm;ESifh xdk'gwftm;jzpfxGef;vmap&ef ta&;ygaom "gwfowˆKyif&if;tajcajrpfrsm;//
(7) ppfqifa&;//

2// // jynfya&;&m// (1)oHwrefqdkif&m/aumifppf0efqdki&f m/ ul;oef;a&mif;0,fa&;qdki&f mudk,fpm;vS,fcef hxm;a&;//


(2)urBmhukvor*~// (3)jynfaxmifcsif;csif;nDvmcHrsm;/ toif;rsm;Esifhtjcm;tzGJ
hrsm;wGifyg0ifaqmif&Gufa&;EsifhxdknDvmcHt
oif;tzGJ hwdk h. qHk;jzwfcsufrsm;udktxajrmufapa&;//
(4) ppfa=unma&;ESifh ppfajyndrf;a&;//
(5) tjcm;Edkiif Hrsm;ESifh/ pmcsKyfrsm;oabmwlnDcsufrsm;udk csKyfqdka&;ESit
fh xajrmufapa&;//

(6) EdkifiHjcm;rsm;ESifh ul;oef;a&mif;0,fjcif;udk pnf;rsOf;owfrSwfa&;//

(7) EdkifiHjcm;Esifhacs;iSm;a&;//
(8)EdkifiHom;rsm;/ EdkifiHjcm;om;rsm;/ EdkifiHom;tjzpfcH,ljcif;/ EdkifiHom;tjzpf&yfpJjcif;//
(9)Jjypfr_usL;vGefolrsm;tm; oufqdki&f mEdkiif Hodk hay;tyf&efESifh oufqdki&f mEdkiif HrSawmif;qdka&;//

(10) EdkifiHul;'vufrSwfrsm;ESiAhf DZmrsm;//


(11) EdkifiHjcm;pD&ifydkicf Giftm%m//
(12) yifv,fa&a=umif;pD&DydkifcGit fh m%m//

(13) yifv,f"jrr_rsm;/ yifv,fjyifYif;/ aumif;uif,HYif;/ tjynfjynfqdki&f m w&m;Oya'rsm;udk


usL;vGefaomjypfr_rsm;//
(14) jynfaxmifpkEdkifiHwGif;odk h0ifcGiðfh ya&;/ EdkifiHrSxGufcGifhðya&;ESijfh ynfESif'g%fay;a&;rsm;//
(15) EdkifiHawmfydkifyifv,fe,fedrdwftjyifty&Sd wHigvkyfief;trsdK;rsdK;//
(16) jynfaxmifpktpdk;&u owfrSwfxm;aom taumufe,fedrdwfrsm;udkjzwfoef;I ,laqmifvmaom0ifukefESifh
xGufukef//
3// // qufoG,fa&;
(1) oabFmqdyfurf;rsm;ESifh wuGjynfaxmifpk tzGJ h0ifwckrS wckodk h ul;pufwwfaoma&m*gumuG,fa&;
(uGm&efwif;)/ oabFmom;aq;&Hk;rsm;ESifh yifv,fa&a=umif;qdki&f maq;&Hkrsm;odk h/ xdk hjyifqyd furf;uGm&efwif;qdkif
&maq;&Hk;rsm;//
(2) ava=umif;c&D;vrf;rsm;//
(3) jynfaxmifpkEdkifiH.ukef;vrf;/ a&vrf;rsm;jzifhonf[kjynfaxmifpktpdk;&u ausnmxm;aomukef;vrf;
a&vrf;rsm;//
(4) jynfaxmifpktpdk;&u/ jynfaxmifpka&vrf;rsm; jzpfonf[ka=unmxm;aom jynfwGif;a&vrf;rsm;wGif/

pufjzpf ckwfarmif;onfha&,Ofrsm;jzifho,f,lydk haqmifa&;Esifhc&D;oGm; vma&;/ xdka&vrf;rsm;qdkif&m


oGm;vmr_enf;Oya'rsm;/ xdka&vrf;rsm;wwGifc&D;onfrsm;ESifh ukefypPnf;rsm;o,f,lydk haqmifa&;//
(5) rD;&xm;rsm;//
(6) a&wuf a&us&Sdaoma&vrf;rsm;wGifo,f,lydk haqmifa&;ESifhoGm;vma&;vnf;yg0ifaomyifv,fc&D; o,f,lydk
haqmifa&;ESifh oGm;vma&;//
(7) qdyfurf;}uD;rsm;/ qdkvdk&if;rSm xdkqdyfurf;}uD;rsm; ausnma&;ESiefh ,ffedrdwfowfrSwfa&;/xdk hjyifqyd f
urf;qdkif&mtm%mydkirf sm;zGJ hpnf;a&;ESifhxdktm%mydkiw f dk h. tm%mrsm;//
(8) av,mOfysHrsm;/ ava=umif;c&D;oGm;vma&;/ av,mOfysHuGif;rsm;pDrHxm;&Sda&;/ ava=umif;c&D;oGm;vm
r_ESifh av,mOfysHuGif;rsm;twGuf pnf;rsOf;ysXmef;jcif;EsifhzGJ hpnf;a&;rsm;//
(9) yifv,fa&a=umif;jzpfap/ ava=umif;jzifhjzpfap/ c&D;onfrsm;ESifhukefpnfydk haqmifa&;//
(10) avS/ oabFESifhav,mOFysHrsm;ab;&ef uif;a&;twGuf rD;jyoabFrsm;/ rD;jytxdrf;trSwfrsm;ESit fh jcm;
pDrHcsufrsm;yg0ifaomrD;jywdkufrsm;//

(11) pmydk haqmifa&;ESifh a=u;eef;qufoG,fa&;/ pum;ajyma=u;eef;qufoG,fa&;/ 0dkif,mvuf/


toHv$ifha&;ESifh/ tjcm;tvm;wlqufoG,fa&;rsm;//

4// // b¾ma&;//
(1) jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHudktajcðyIaiGacs;,ljcif;//
(2) EdkifiHjcm;odk hydk haomxGufukefrsm;tay:wGifpnf;=uyffaomtaumufawmfvnf;yg0ifonfhtaumuf
awmfvnf;yg0ifonfhtaumufawmfrsm;//
(3) EdkifiHjzpfypPnf;cGefrsm;/ xdktcGefrsm;wGifjynfe,fOya'ðypm&if;Ya&wGufaz:jyxm;aom taumuftcGef rsm;ryg/ odk
h&mwGifv#yfppf"gwftm;&atmifðyjcif;/ oHk;pGJjcif;wdk hay:wGif pnf;=uyfaomtcGefrsm;ygonf//
(4) ukefpnfa&mif;0,fjcif;wdk htay:wGif pnf;=uyfaomtcGefrsm;//
(5) ukr`%Drsm;tay:wGifpnf;=uyfaomtcGefrsm;//
(6) tjrwfawmfceG frsm;//
(7) wOD;wa,mufydkifypPnf;rsm;./ odk hwnf;r[kwfukr`DydkifypPnf;rsm;.wefbdk;tay:wGifpnf;=uyfaomt cGefrsm;//
(8) ukr`%D.aiG&if;tay:wGifpnf;=uyfaomtcGefrsm;//
(9) uG,fvGefolydkif ypPnf;rsm;tay:wGifpnf;=uyfaom tcGefESifhypPnf;qufcHcGefrsm;//
(10) tjrwf}uD;cGef//
(11) aiGpkb%f//
(12) aiGv$JpmcsKyfrsm;csufvbufrSwfrsm;atmf'DrefpmcsKyfrsm;ESifh trjcm;pmcsKyfrsm;tay:wGifpnf;=uyf
aomwHqdyfawmfceG frsm;//
(13) rD;&xm;jzifhif;/./ yifv,fa&a=umif;c&D;jzifhif;/ ava=umif;c&D;jzifhif;/ oGm;vmo,f,lydk haqmif
aomc&D;onfESifh ukefypPnf;rsm;tay:wGifpnf;=uyfaomc&D;cGefrsm;//
(14) rD;&xm;vlpD;cESifhukefwifctay:wGifpnf;=uyfaomtcGefrsm;//
(15) Tpm&if;&SdudpPwckckESihpf yfv#Of;I &&SdaomtcGefrsm;/ odk h&mwGifw&m;v$wfawmf.vufatmuf cHw&m;&Hk;rsm;Y
aumufcH &&SdaomtcGefrsm;ryg0ifacs//

5// // t&yf&yfqidk f&m//


(1) oD;oef bh %f/ b%fzGJ hpnf;a&;EsifhaiGpuULxkwfa&;wdk hyg0ifaomb%fvkyfief;//
(2) aiGpuUL/ '*Fg;oGef;cyfa&;ESifh w&m;0ifaiG//
(3) jynfaxmifpkEdkifiHudpPrsm;twGufpHkprf;jcif;/ ppfaq;=unfh&_jcif;ESifh ppfwrf;,ljcif;//
(4) jynfaxmifpkEdkifiHudpPrsm;twGufypPnf;&,la&;//

(5)jynfaxmifpkwEdkifiHvHk; twGufta&;ygt&ma&mufonf[kjynfaxmifpkw&m;Oya'ujyXmef;aom
jywdkuf/ pm=unfhwdkufESifhtjcm;tvm;wltzGJ htpnf;rsm;//
(6) atmufygudpP&yfrsm;twGuf jynfaxmifpkEdkifiHudk,fpm;vS,ftzGJ hESifh tzGJ hpnf;rsm;/ qdkvdk&if;rSmokawoeðya&;/
oufarG;r_ynmESifhpufr_vufr_ynmoif=um;a&;/ odk hwnf;r[kwftxl;ynm&yfrsm;oif=um;a&;udk
tm;ay;csD;jr‡ifh&efjzpfonf//
(7) oef;acgif;pm&if;//
(8) jynfaxmifpkEdkifiH0efxrf;tzGJ hrsm;//
(9) zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'ESirfh qef husifapbJ/ ygvDrefodk h trwfa&G;aumufwifajr‡mufjcif;//
(10) jynfaxmifpkEdkifiHawmforRw. vpmESifh pm&dwfa=u;aiGrsm;/ 0ef}uD;csKyfESifh jynfaxmifpktpdk;&tzGJ h
0if0ef}uD;rsm;. VpmESipfh m&dwfaiGa=u;rsm;/ jynfol hv$wfawmfOuUXESifh 'kwd,OuUXwdk h.vpmrsm;/ vlrsdK;pkv$wf
awmfem,uESifh 'kwd,em,uwdk h.vpmrsm;/ ygvDreftrwfrsm;. vpmp&dwfESit fh cGitfh a&;rsm;//
(11) jynfaxmifpkEdkifiHtay:Ywif&SdaomaºuG;+rD//
(12) &mZ0wfOya'ESiu fh sifhxHk;//
(13) w&m;Oya'ESiu fh sifhxHk;/ txl;tm;jzifhxdkOya'ESifhusifhxHk;wdk hwGifuav;oli,frsm;ESit fh &G,f ra&mufao;olrsm;/
arG;pm;jcif;/ ypPnf;v$Jajymif;a&;/ ,HkyHkv$Jtyfxm;ojzifh pDrHydkicf Gifh&dSolrsm;ESifh xdkodk hodk hv$Jtyfxm;a&;/ yËdnmOfrsm;/
tEknmwpD&ifq;Hk jzwfa&;/ vlrGJpmcHa&;/ w&m;pGJqdkiyf dkifcGi&fh Sdaom epfemcsufrsm;/ &l;oGyfjcif;wk hESifh pyfv#Of;aom
w&m;Oya'rsm;yg0ifonf//
(14) oufaocHOya'//
(15) a&S haevdfkufjcif;/ aq;ukojcif;/ tjcm;twwfynmrsm;jzifhtoufarG;jcif;//
(16) owif;pmrsm;/ pmtkyfrsm;EsifhpmyHkESdyfpufrsm;//
(17) tqdyfrsm;ESifhab;tEW&,fjzpfapwwfaomaq;rsm;//
(18) pufjzpfckwfarmif;aom,mOfrsm;//
(19) ukefpnfvkyfudkiaf om,mOfrsm;//
(20) tvkyform;rsm;tusdK;wdk;yGg;a&;/ tvkyform;wdk h.tajctae/ tvkyf&Sifrsm;.wm0ef0wW&m;ESifh
tvkyform;av#mfa=u;/ usef;rma&;tmrcHpepf/ tdkrif;rpGrf;yif&Sifrsm;//
(21) tvkyfvufrJhtmrcHpH
epfrsm;//
(22) tvkyform;tpnf;t&Hk;rsm;/ pufr_vufr_qdki&f mESifhtvkyform;qdkif&myËdyuQr_rsm;//
(23) v#yfppf"gwf//
(24) tmrcHpH
epf//
(25) ukr`%DOya'//
(26) csufvufrSwfrsm;/ aiGv$JpmcsKyfrsm;/ atmf'DrefpmcsKyfrsm;ES
ifhtjcm;tvm;wlpmcsKyfrsm;//
(27) pmr_ydkif/ topfxGifjcif;/ r_ydkifciG fhrSwfyHkwifjcif;/ ukefrSwfwHqdyfrsm;/ ukefwHqdyfrsm;/ ukefyHkpHrsm;//
(28) pDrHudef;ðyjcif;//
(29) ajr&SifESihf oD;pm;wdk hqufqHa&;/ ajriSg;cawmif;cHa&;wdk hyg0ifaomajr,mydkifcGihpf Hepfpnf;rsOf;owfrSwf a&;/
ajr,mv$Jajymif;jcif;/ ajr,mpGef hv$wfjcif;/ ajr,mqufcHapjcif;rsm;//
(30) a&S;a[mif;ESifh&mZ0iftxdrf;trSwfrsm; / a&S;a[mif;ausmufpmwnfae&mrsm;ESifh a&S;a[mif;tºuGif;
tusefrsm;//
(31) tav;wif;awmif; ponfwdk hudkpHðyjcif;//
(32) bdef;/ odk h &mwGifbdef;tay:Y aumufcHaom,pfrsdK;cGefrsm;ryg
(33) a&eHESifhjynfaxmifpk w&m;Oya' ab;tEW&,f jzpfavmufatmifavmifu|rf;apwwfonf[kowf
rSwfxm;aom tjcm;t&nftcJtp&Sdonfrsm;//
(34) jynfaxmifpkw&m;Oya'u jynfaxmifpktpkd;&.}uD;=uyfftkyfc sKyfjcif;jzifh jynfol htusdK;iSmoifhav#mf onf[k
jyXmef;xm;aompufr_vufr_vkyfief;rsm;udkwdk;wufatmifapmif&Gufa&;//
(35) or0g,rtoif;rsm;//
(36) opfawmrsm;/ owWKwGif;rsm;/ a&eHajrrsm;udk owfrSwfa&;/ owWKwGif;rsm;udkwl;az:I wdk;wufatmif ðya&;/ (
owWKwGif;rsm;ESifha&eHajrrsm; owfrSwfa&;udpPwGif tvkyform;ta&;ESifh tvkyform;ab;uif;a&;wdk h yg0ifonf )//
(37) jynfaxmifpkEdkiif HtwGif;wGifa&$ hajymif;aexdkifa&;//
(38) Tpm&if;wGifa&wGufaz:jyxm;aomudpPrsm;ESipfh yfvsOf;I/ &Hk;tm;vHk;.pD&ifydkifcGifhtm%mESifh tm%mrsm;//
(39) Tpm&if;&SdudpPrsm;ESipfh yfvsOf;I w&*m;Oya;rsm;udkusL;vGefaomjypfr_rsm;//
(40) pm&if; 2 wGifa&wGufaz:jyxm;jcif;r&Sdaom tjcm;udpPrsm;//

jynfe,fOya'ðypm&if;// ¡ yk'fr 92 (2) udk=unfh ¢ 1// // zGJ


hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'qdki&f mudpPrsm;//
(1) TzGJ h pnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'&SdjyXmef;csufrsm;ESifh rqef uh sifapbJ/ jynfe,f.zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHkt
ajccHOya'ðyjcif;//
(2) jynfe,f0efxrf;rsm;tzGJ hrsm;ESifh jynfe,f&mxl;0eftzGJ h//
(3) ynfe,fyif&Sifrsm;/ qdkvdk&if;rSmjynfe,fu ay;&rnfjzpfaom/ odk hwnf;r[kwf jynfe,ftcGefb¾m awmfrsm;rS
ay;&rnfjzpfaomyif&Sifrsm;//
(4) jynfe,ftpdk;&tzGJ h0ifrsm;.vpmrsm;/ jynfe,faumifpDobmywd.vmpmrsm;/ jynfe,faumifpDt rwfrsm;.
vpmp&dwfESifh tcGitfh a&;rsm;// 2// // pD;yGg;a&;udpPrsm;//
(1) v,f,mpdkufysdK;a&;/ u|JEGm;wd&dp>mefaxmifrsm;ESifh u|JEGm;wd&dp>mefausmfeif;0ifa&mufr_wm;qD;a&;//
(2) jynfe,ftwGif;&SdwHigvkyfief;rsm;//
(3) ajr,m/ ajrcGefawmf/ ajr,mwdk;wuf aumif;rGefa&;ESifhv,f,mtrawmfa=u;rsm;/ pkaygif;Iae&m

topfwnfjcif;/ aºuG;+rDtaygiftESHruif;aomajr,mypPnf;taqmufttHkrsm;ESi0fh &rf;twyfcH&aom ajr,my


pPnf;taqmufttHkrsm;/ &wemodkufrsm;//
(4) jynfe,fodk htyfESif;xm;aom/ odk hwnf;r[kwfjynfe,f.vuf&Sdjzpfaomvkyfief;rsm;ajrrsm;ESifh
taqmufttHkrsm;//
(5) aps;rsm;ESiyfh GJaps;rsm;//

(6) a&/ qdkvdk&if;rSm a&ay;oGif;jcif;/ qnfajrmif;rsm;/ wl;ajrmif;rsm;/ a&v$wfajrmif;rsm;ESifha&umwmrsm;/


a&avSmifuefrsm;/ odk h&mwGif jynfaxmifpktzGJ h0ifwe,frSwe,fodk hjzwfoef;pD;qif;v#uf&Sdaomjrpfrsm;ESifh
a&a=umif;rsm;rygacs//
(7) vlcGefESifho\ar"tcGefawmf//
(8) jynfe,ftwGif;wGifvkyfudkifaom/ odk hwnf;r[kwfxGufaom atmufaz:jyygukefypPnf;rsm;tay:wGif
pnf;=uyfaomEdkiif HjzpfypPnf;taumuftcGefrsm;ESifh jynfaxmifpkEdkiif HtwGif;&St d jcm; a'orsm;wGifvkyfudkiaf om/ odk
hwnf;r[kwf xGufaomtvm;wlukefypPnf;rsm; tay:wGifpnf;=uyfonfh E_dif;n‡dtaumuftcGefrsm ;//
(u) aomufoHk;aomaoa&ao&uf//
(c) bdef;//
(*) aq;ajcmuf/ r_;,pf xHkxdkif;apwwfaomaq;rsm;/ rr_;r,pfxHkxdkif;apwwfaomaq;rsm;//

(C) t&ufysHygaom/ odk hwnf;r[kwf txufyg (c) ESifh (*) wGifaz:jyxm;aom t&m0wWKrsm;yg0ifonfh
aq;rsm;ESifh vloHk;ukefrsm;//
(9) ukefpnful;oef;a&mif;0,fa&;ESit fh vkyftudkifrsm; tay:wGifpnf;usyfaomtcGefrsm;//
(10) wd&dp>mefrsm;ESifh a&,Ofrsm;tay:wGif pnf;=uyfaomtcGefrsm;//
(11) yGJvrf;obifaysmf&$irf _rsm;ESifh avmif;wrf;upm;jcifrsm; tay:wGifpnf;usyfaomtcGefrsm;//
(12) uif;cGefrsm; ( taumufrsm; ) //

3// // vHk+cHKa&;//
(1) jynfol h+idrf0yfydjym;a&; ( odk h&mwGif jynfaxmifpkEdkifiH. ukef;wyf a&wyf qvwyfwdk hudk toHk;ðyjcif; rygacs ) //
(2) aus;&Gm&mZ0wftr_xrf;tzGJ hyg0ifaom &mZ0wftr_xrf;tzGJ h//
(3) w&m;pD&ifjcif;/ w&m;v$wfawmf.vufatmufcH &Hk;rsm;zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHkESifh xdk&Hk;rsm;u&&SdaomtccGef rsm;/
jynfol h+ird f0yfydjym;a&;twGuf umuG,faomoabmjzifh csKyfaESmifxm;jcif;/ xdk hodk hcsKyfaESmifjcif;cH&olrsm;//
(4) Tpm&if;wGifaz:jyxm;aom udpPwckckESifhpyfv#Of;I/ w&m;v$wqfawmfvuf atmufcH&Hk;rsm;. pD&ifydkif cGif h
tm%mESit fh m%mrsm;//
(5) tusOf;axmifrsm;/ xdktusOf;axmifrsm;wGif tusOf;cHae&aomolrsm;/ tusOf;axmifrsm;ESit fh vm;wl
Xmersm;udktoHk;ðyEdkif&ef tjcm;jynfe,frsm;ESifhpDpOfjcif;//

(6) Tpm&if;wGifaz:jyxm;onfh udpPwckckESifhpyfv#Of;I/ w&m;Oya'rsm;udkusL;vGefaomjypfr_rsm;// 4//


//qufoG,fa&;//
(1) jynfe,f.e,fedrdwfudkrausmfvGefaomvrf;rsm;/ wHwm;rsm;/ ul;wdk hrsm;ESifhtjcm;qufoG,fa&;rsm;//
(2) ¹r_eDy,f "gwf&xm;rsm;/ óud;vrf;rsm;//
(3) jynfwGif; a&vrf;rsm;ESifh xdka&vrf;rsm;wGif oGm;vmo,f,lydk haqmifa&;//
(4) rD;&xm;rSwyg;/ jynfe,ftwGif;wGifvkyfaqmifEdkifaoma'oEW&vkyfief;rsm;// // xdkvkyfief;rsm;onf/

jynfe,faumifpDESipfh DpOfjcif;aomfif;/ tjcm;enf;aomif;ðyum/ rnfonfhvkyfief;udkrqdkjynfaxmifpkwEdkifiHvHk;


twGuf ta&;ygt&ma&mufaom vkyfief;[lIausnmEdkiI f / xdkvkyfief;vkyfaqmifa&;twGuf pDrHEDkifaom
ygvDref.tm%mESifhrqef husifap&//

5// // ynma&;//
(1) ynmoif=um;a&; ( TtajccHOya' tm%mwnfonf rSpI/ q,fESpfjzpfaomumvtydkif;tjcm;
ukefvGef+yD;aemuf ygvDrefutjcm;jyXmef;csufrðyv#ifif;/ wuUodkvfynm/ txufwef;ynmpufr_vufr_ynm ESifh
txufwef;oufarG;r_ynnmwdk hrygacs )//
(2) jynfe,fu}uD;=uyftkyfcsKyfaom/ odk hwnf;r[kwf aiGaxmufyHhaomynma&;qdki&f mtzGJ htpnf;rsm;//
(3) jynfe,fu}uD;=uyftkyfcsKyfaom/ odk hwnf;r[kwfaiGaxmufyHhaompm=unfhwdkufrsm;/ jywdkufrsm;ESifh
tvm;wltzGJ htpnf;rsm;//

(4)Zmwf&Hkrsm;/ uyGJobifrsm;/ &kyf&Sifrsm;/ odk h&mwGifjyo&efjzpfaom &kyf&Sifum;ynwfa&;twGuftrdef h


ay;jcif;rygacs//
6// // jynfol husef;rma&;//
(1) jynfol husef;rma&;ESifhoef &h Sif;pifus,fa&;//
(2) aq;&Hkrsm;/ 'kuQdw&Hkrsm;/ aq;ay;&Hk;rsm;wnfaxmifa&;/ xm;&Sda&;ESipfh DrHtkyfcsKyfa&;//
(3) arG;zGm;jcif;/ aoqHk;jcif;Esifhxdrf;jr‡m;jcif;wdk hudkrSwfyHkwifjcif;//
(4) ajrjr‡m;jcif;wdk hudkrSwfyHkwifjcif;//
(5) ajrjr‡Kyfo+*õKvfjcif;ESifh ocsõif;ajrrsm;//

7// // a'oEW&tkyfcsKyfa&;//
(1) a'oEW&udk,fydkiftkyfcsKyfa&;twGuf/ odk hwnf;r[kwfaus;&GmtkyfcsKyfa&;twGuf ¹r_eDpy,frsm;ESifh tjcm;
a'oEW& tm%mydkifrsm; //
(2) ukodvfjzpftzGJ htpnf;rsm;//

8// // t&yf&yfqidk f&m//


(1) vlqif;&Jrsm;u,fq,faxmufyHa&;//
(2) Tpm&if;wGifaz:jyxm;onfhudpPrsm;ESifh pyfv#Of;IpHkprf;jcif;/ ppfwrf;,ljcif;//

(3) EdkifiHawmforwW.xifjrifcsufwGifa'oEW&oabmr#omouf0ifonf[lIaomfif;/ jynfe,fwGif;a&;


&moabmr#om ouf0ifonf[lIaomfif;/ [lqjcif;cH&aomudpPrsm;//

pwkwˆKZ,m;//
¡ yk'fr 96 udk=unfh// ¢ 1//
// ajrcGefawmf//
(u) ajrcGefawmfoufouf//
(c) wHigvkyfief;rsm;qdkif&miSg;crsm;ESit
fh ccGefrsm;//
(*) a&eHtay:wGifpnf;=uyfaomrcGef//

(C) wGif;xGuf ypPnf;rsm;tay:Ypnf;=uyfaomtcGefESifh


wGif;xGufypPnf;ydkifqdkifcGirfh sm;tay:wGifpnf;=uyfaomtcGefrsm;//
(i) =uufaygifap;tay:wGifpnf;=uyfaomtcGefrsm;//
(p) vlcGefESifh o\arwtcGefawmfrsm;//

2// // jynfe,ftwGif;wGifvkyfudkifaom/ odk hwnf;r[kwfxGufaom atmufaz:jyyg ukefypPnf;rsm;tay:wGif


aumufcHonfh EdkifiHjzpfypPnf;taumuftcGefrsm;ESifh jynfaxmifpkEdkiif HtwGif;&Sdtjcm;a'orsm;wGifvkyfudkifaom/ odk
hwnf;r[kwfxGufaom tvm;wlukefypPnf;rsm;tay:wGif pnf;=uyfonfh E_dif;n‡dtaumuftcGefrsm;//
(u) aomufoHk;aomao&nfao&uf//
(c) bdef;//
(*) aq;ajcmuf/ r_;,pfxHk;xdkif;apwwfaomaq;rsm;/ rr_;r,pfrxHkrxdkif;apwwfaomaq;rsm;//
(C) t&ufysHygaom/ odk hwnf;r[kwf txufyg (c) ESifh (*) wGifaz:jyxm;onfht&m0wˆKrsm;yg0ifonfh
aq;rsm;/ vSoef hukefrsm;//

3// // w&m;v$wfawmf.vufatmufcH w&m;&Hk;rsm;YaumufcH&&SdaomtccGefrsm;//


4// // opfawmrsm;//
5// // rSwfyHkjcif;//
6// // ukefpnful;oef;a&mif;0,fa&;ESifh tvkyftudkifrsm;tay:wGif pnf;=uyfaomtcGefrsm;//
7// // wd&p>mefrsm;ESifha&,Ofrsm;tay:wGif pnf;=uyfaomtcGefrsm;//
*// // yGJvrf;obifaysmf&$irf _rsm;/ avmif;wrf;upm;jcif;rsm;tay:wGifpnf;=uyfaomtcGefawmfrsm;//

9// // jynfe,farmfawmf,OfcGeftufOya'rsm;t& pnf;=uyfaomtcGefrsm;//


10// // qnfajrmif;XmerS aumufcH&&SdaomtcGefrsm;//
11// // jynfe,ftcGefawmfrsm;rS xkwfacs;ojzifh&aom twdk;rsm;ESijfh ynfe,fu&if;E_D;aomtcGefaiGrS&aomt
wdk;rsm;//
12// // jynfe,f0ifrsm;rS jynfe,fodk hay;aomqufa=u;rsm;//
13// // jynfaxmifpkEdkifirH SayaomaxmufyHhaiGrsm;//
14// // tccGefrsm;/ '%faiGrsm;/ jynfe,fydkifypPnf;rsm;a&mif;&aiGESifh iSg;&rf;I&aomiSg;crsm;/ ydk ay;xm;ojzifh
jyefvnf&&SdaomaiG/ txufaz:jyyg udpPESifhatmufaz:jyygudpPwckckESifh pyfv#Of;Iaomfif; tr_xrf;aqmif&
aoma=umifah y;aqmif&aomaiGrsm;//

(u) w&m;pD&iftkyfcsKyfa&;//
(c) tusOf;axmifrsm;ESifh tusOf;om;rsm;xm;&ma'orsm;//
(*) &mZ0wftr_xrf;tzGJ hrsm;//
(C) ynma&;//
(i) aq;bufqdki&f m//
(p) jynfol husef;rma&;//
(q) v,f,mpdkufysdK;a&;//

(Z) wd&dp>mefaq;ukoa&;// (ps) or0g,rtoif;//


(n) arG;zGm;jcif;/ aoqHk;jcif;Esifhxdrf;jrm;jcif;wdk hudkrSwefyHkwifjcif;//
(Ë ) +rdK hjye,fy,fqdki&f mvkyfief;rsm;//

(X) jynfe,f ,mxrf; r_xrf;rsm;tm; tdkdrif;rpGrf;ojzpfI t+idrf;pm;ay;&efaxmufyHhaiGrsm;//


(È) pma&;ud&d,mESifh pmyHkESdyfjcif;//
(Ê) ydkif&Sifray:aomoGif;xm;aiGrsm;//
(%) &wemodkuf//

(w) uif;cGefrsm; ( taumuftrsm; )//


(x) txl;&&SdaiGrsm;//

aemufqufwGJrsm; //
aemufqufwGJ ‚1‛
orwWtdrfawmf//
.
orwWtdrfawmf/ &efukefòrd h//
1319 ck/ jymodkvqkwf 9 &uf//
(1948 ck/ ZEMm0g&Dv 4 &uf )

jynfaxmifpkjrefrmEdkiif H.zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya't&EdkifiHawmf,m,DorwWu xdkzGJ hpnf;tkyfcsKyfyHk


tajccHOya'onf ouU&Zf 1390 ckESpf/ jymodkvqef; 9 &uf (1948 ck/ZEMm0g&Dv 4 &uf ) ae hrSpI
tm%mwnf&rnf[k atmufygtwdkif; xkdae hwGifausnmonf//
‚zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya't& jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH.EdkifiHawmf ,m,DorwWjzpfaom u|Ekfyf
pyfa&$odkufonf/ wdkif;jynfðyv$wfawmfu Oya'tjzpftwnfðyvdkufaom jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH. ZGJ hpnf;
tkyfcsKyfyHk tajccHOya'tm;/ 1309 ck/ jymodkvqkwf 9 &uf (1948 ck/ ZEMm0g&Dv 4 &uf ) ae hwGif
tm%mwnf&rnf[kausnmvdkufonf //
pyfa&$odkuf//‛
trdef ht&/
a&$abmf/
EdkifiHawmforwWtwGif;0ef

aemufqufwGJ ‚2‛

1// // OuUXurSm;,Gif;onfhpmvHk;rsm;ESifh Oya' (rl) udk rxdcdkufonfh trSm;t,Gif;rsm;udkjyifqif jcif;// // zGJ h

pnf; tkyfcsKyfyHktajccHOya'udk wdkif;jynfðyv$wfawmfu 1947 ckESpf/ pufwifbmv24 &ufae hwGiftwnfðycJh


ygonf// TuJhodk htwnfðycJh+yD;aemuf/ tajccHOya'wGif yHkEdSyfrSm;,Gif;jcif;ESifh r_udkrxdcdkufonfhtrSm;rsm;udk
jyifqifEdkif&ef/ wdkif;jynfðyvGwfawmfu tqdkyg 1947 ckESpf/ pufwifbmv 24 &ufae hwGifyif atmufygtwdki;f
tqdkw&yfudkjyXmef;twnfðy+yD;/ OuUXtm; jyifqifEdkicf Gifhtm%m ay;tyfcJhygonf//

tqdk ‚v$wfawmfOuUXtm; yHkESdyfxm;onfh zGJ


hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'pmtkyfwGif rSm;,Gipfh mvHk;rsm;ESifh Oya'(r_) udkrxdcu
dk fonfhtrSm;rsm;udk
jyifqifEDkifcGifhtwGuf tm%may;onf//‛ TuJhodk htm%may;tyfcsuft& OuUXu 1947 ckESpf/
'DzifbmvtwGif;u—
(1)yk'fr 64 / yk'frcGJ (1)/ jrefrmpmr_wwd,pma=umif;wGif‚rpGrf;raqmifEdkiaf omtcg/ xdktcgwrsdK;rsdK;wGif‛
[laompmydk'ftpm;/ ‚rpGrf;raqmifEidk faomtcg rnfonfhtcgYrqdk jrefrmEdkifiHorwW&mxl; vpfvyfaomtcg
xdktcgwrsdK;rsdK;wGif‛ [;aomydkf'fudk xnfhoGif;Iif;/
(2) yk'fr 65/ t*Fvdyfpmr_ 'kwd, pma=umif;wGif ‚ Union Parliament‛ [laompum;&yftpm;/
‚Parliament‛ [laompmum;&yfudkxnfhoGif;Iif;/
(3) yk'fr 75/ t*Fvdyfpmr+ yOPrpma=umif;wGif ‚requirements‛ [laom pum;&yftpm;‚the requirements
‛ [laom pum;&yfudkxnfhoGif;Iif;/

(4) yk'fr 92 / tydk'fcGJ (1) / jrefrmpmr_'kwd,tydk'f&Sd wwd,pma=umif;wGif‚jynfaxmifpkygvDref‛ [laom


pum;m&yftpm; / ‚ygvDref‛ [laompum;&yfudk xnfhoGif;Iif;/
(5) yk'fr 114/ jrefrmpmr_ yXrpma=umif;tpwGif ‚jrefrmEdkifiHawmforwWonf‛ [laomtoHk;pum;&yfudk
y,fzsuf&efif;/
(6) yk'fr 164/ yk'frcGJ (1) tqHk;wGif ‚odk hwnf;r[kwfwifoGif;ap&rnf//‛ [kaompum;&yfudkjznfhoGif;Iif;//
(7) yk'fr 177/ tydk'fcGJ (1) jrefrmpmr_tqHk;wGif ‚odk hwnf;r[kwfwIfoGif;ap&rnf//‛ [laompum;&yfudk
jznfhoGif;Iif;/

1959 ckESpfwGif yHkESdyfonfh jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmfygvDref/ jynfol hv$wfawmftrwfrsm; vufpGJpmtkyfwGifyg&Sdaom zGJ hpnf;


tkyfcsKyfyHk tajccHOya'Y jyifqifcsufrsm;ðyvkyfcJhjcif;ESifhpyfvsOf;onf haz:jycsufrsm;jzpfygonf//

(8) yk'fr 186/ tydk'fcGJ (2) jrefrmpmr_aemufqHk; pma=umif;wGif ‚v$wfawmf.‛ [laompum;&yftpm;/


‚v$wfawmfcsKyf.‛ [laompum;&yfudkif;/ xdkyk'f
r&Sd tydkf'fcGJ (3) 'kwd,pma=umif;wGif‚w&m;v$wfawmfu‛ [laompum;&yftpm;/
‚w&m;v$wfawmfcsKyfu‛ [laompum;&yfudkxnfhoGif;Iif;/
(9) yk'fr 139/ tydkf'fcGJ (1) jrefrmpmr_tqHk;wGif ‚odk hwnf;r[kwfwifoGif;ap&rnf‛ [laompum;&yfudk
jznfhoGif;Iif;/
(10) yk'fr 226/ yk'frcGJ (2) t*Fvdyfpmr_ pma=umif;a& 4 wGif/ ‚Union Parliament‛ [laompum; &yftpm;
‚Parliament‛ [laompum;&yfudkxnfhoGif;Iif; jyifqifjcif;rsm;udkðyvkyfcJhygonf//

2// // wdki;f jynfðyvGwfawmfu OuUX.jyifqifEdkicf Gifhtm%mtwGif; tusHK;r0ifonfhjyifqifcsufrsm;ðyvkyfjcif;// //


EdkifiaH wmfpm&if;ppfcsKyf/ EdkifiHawmfw&m;0ef}uD;csKyfESifh w&m;v$wfawmfcsKyfw&m;0ef}uD;rsm;ESifh w&m;v$wf
awmfw&m;0ef}uD;rsm; cef@xm;jcif;ESihfywfoufonfh yk'fr 129/ yk'fr 140/ yk'frcGJ (1)ESifh yk'fr 140/ yk'frcGJ (2)
t*Fvdyfpmr_ESifh jrefrmpmr_udk 1948 ckESpf/ ZEM0 g&D 3 &ufae hwGifusif;yaom tpnf;ta0;Y/
wdki;f jynfðyv$wfawmfutqdkwifoGif;qHk;jzwftwnfðyjcif;jzifh atmufygtwdki;f jyifqifcyJh gonf//
(1) yk'fr 129 wGif/ jrefrmpmr_Y ‚0ef}uD;csKyfESifh n‡dE_dif;wdkiyf if+yD;v#if‛ [laompum;&yfudkif;/ t*Fvdyfpmr_Y ‚in
consultation with the Prime Minister and‛ [laompum;&yfudkif;/ y,fzsufonf//
(2) yk'fr 140/ yk'frcGJ(1) wGif/ jrefrmpmr_ yXrpma=umif;Y ‚ EdkifiHawmftpdk;&0ef}uD;csKyf ESifh
n‡dEd_if;wdkifyif+yD;v#if‛ [laompum;&yfudkif;/ t*Fvdyfpmr_ wwd,pma=umif;Y‚ in consultation with the
Prime Minister and‛ [laompum;udkif;y,fzsufonf//
(3) yk'fr 140/ yk'frcGJ (2) wGif/ jrefrmpmr_ yXrpma=umif;Y ‚EdkifiaH wmfw&m;0ef}uD;csKyf/
EdkifiaH wmmftpdk;&0ef}uD;csKyfwdk hESifh n‡dEd_if;wdkiyf if+yD;v#if‛ [laompum;&yfudkif;/ t*Fvdyfpmr_ pwWKxpm a=umif;Y
‚ in consultation with the Chief Justic of the Union and the Prime Minister and ‛ [laom
pum;&yfudkif; y,fzsufonf//
3// // tajccHyk'fr 230 t&/ jyifqifcsufrsm;ðyvkyfjcif;// // tajccHOya'tm%mwnfonfh 1948 ckESpf/ ZEM0g&Dv 4
&ufae haemufydkif;wGif tajcHOya'yk'fr 230 t& tyfESif;xm;onfh tm%mrsm;t&
tajccHOya'wGifjyifqifcsufrsm;udk 4 }udrfwdkiðf yvkyfygonf//

yk'fr 230 t&/ yXrjyifqifcsufrSm ——


1951 ckESpf/ Zgefv 10 &ufae hwGifusif;yaom wdkif;jynfv$wfawmf (ygvDref) tpnf;ta0;Y qHk;jzwfcsufcs
I oabmwlnDcsufay;ojzifh/ EdkifiHawmforwWu 1949 ckESpf/ Zgefv 25 &ufae hxkwf jrefrmEkdifiHawmfjyefwrf; tydkif;
1 wGif‚1949 ckESpf/ jynfaxmifpkjreffrmEdkiif H (tajccHOya't&/ yXrt}udrf trwfa&G;aumufyGJqdki&f m)
tul;tajymif;umv jyXmef;csuftrdef h‛ udk xkkwfjyefI yk'fr 233 wGif ‚18‛ tpm;‚28‛ [kjyifqifcyJh gonf//

yk'fr 230 t&/ 'kwd,jyifqifcsufrSm ——


1950 ckESpf/ azaz:0g&Dv 16 &ufae hwGifusif;yaom tpnf;ta0;Y wdkif;jynfðyv$wfawmf (ygvDref) u
qHk;jzwfcsufcsI oabmwlnDcsufay;ojzifh/ EdkifiHawmforwWu 1950 ckESpf/ azaz:9g&Dv 23 &ufae hxkwf
jrefrmEdkifiHawmf txll;trdef hjyefwrf;wGif ‚1950 ckESpf/ jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH ( tajccHOya't&/
yXrt}udrftrwfa&G;aumufyGJqdkif&m) tul;tajymif;umv jyXmef;csuftrdef h‛ udkxkwfjyefI yk'fr 233 wGif‚28‛
tpm; ‚40‛ [kjyifqifcyJh gonf//

yk'fr 230 t&/ wwd,jyifqifcsufrSm ——


1951 ckESpf/ rwfv 15 &ufae hwGifusif;yaom tpnf;ta0;Y wdki;f jynfðyv$wfawmf (ygvDref) uqHk;jzwf
csufcsI aobmwlnDcsufay;ojzifh/ EdkifiHawmforwWu 1951 ckESpf/ rwfv 31 &ufae hxkwf jrefrmEdkifiHawmf
jyefwrf; tydkif; 1 wGif ‚1951 ckESpf/ jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH (tajccHOya't&/ yXrt}udrf trwfa&G;aumuf
yGJqdki&f m) tul;taajymif;umvjyXmef;csuftrdef h‛ udkxkwfjyefI yk'fr 233 wGif ‚40‛ tpm;/ ‚48‛ jyifqifcJh
ygonf//

ykk'fr 230 t&/ pwkwˆjyifqifcsufrSm——


1951 ckESpf/ rwfv 19 &ufae hwGif usif;yaom tpnf;ta0;Y wdkif;jynfðyv$wfawmf (ygvDref) uqHk;jzwf
csufcsI oabmwlnDcsufay;ojzifh/ EdkifiHawmforwWu 1951 ckESpf/ rwfv 24 &ufae hxkwf jrefrmEdkifiHawmf
jyefwrf; tydkif; 1 wGif‚1951 ckESpf/ jynfaxmifpkjrefrmEDkifiH ( tajccHOya't&/ yXrt}udrftrwfa&G;aumufyGJ
qdki&f m) tul;tjymif;umv jyXmef;csuftrdef h (rdwWLudkyl;wGJxm;ygonf) udkxkwfjyefI/ yk'fr 84/ yk'frcGJ(1) ESifh/ yk'fr
84/ yk'frcGJ (2) wdk hwGif ¹cGif;csuf w&yfpDtoD;oD;xnfhoGif;jyifqifcyJh gonf//‛
txufaz:jyygjyifqifcsufrsm;rSm tajccHOya'tcef; 6 t&/ enf;vrf;usepGmzGJ hpnf;aom ygvDref.yXrt
}udrftpnf;ta0;usif;y+yD;onfh tcsdeftxd tm%mwnfygonf// ( tcef; 6 t&/ enf;vrf;usepGmzGJ hpnf;aom
ygvDrefjynfol hv$wfawmf. yXrt}udrftpnf;ta0;udk 1952 ckESpf/ rwfv 3 &ufae hwGif usif;yygonf )//
4// // tajccHOya' tcef; 11 t&/ jyifqifcsufrsm;ðyvkyfjcif;// // tajccHOya'tcef; 11 t&/ tajccHO ya'udk 3
}udrfjyifqifcJhygonf// if;wdk hrSmu&ifjynfe,fay;onfh 1951 ckESpf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya' (jyifqifcsuf)
tufOya' ( 1951 ckESpf/ tufOya' trSwf 62 )/ ygvDreftrwfr[kwfaomfvnf; tpdk;& tzGJ h 0if0ef}uD;wOD;tm; 6
vumvxdd tpdk;&tzGJ h0if0ef}uD;tjzifhcGifhðyonfh tajccHOya'yk'fr 116 udk ,m,D&kyfodrf;onfh 1959 ckESpf/ zGJ
hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya' (jyifqifcsuf) tufOya' (1959 ckESpf/ tufOya' trSwf 4) /
&Srf;apmfbGm;rsm;Esifhu,m;apmzsmrsm;EsifhywfoufI tajccHOya'yk'fr 154 (2) ESifh 183 (1) wdk h udky,fzsufonfh
1959 ckESpf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya' ('kwd,jyifqifcsuf) tyfOya' ( 1959 ckESpf/ tufOya'trSwf 10 )
jzpfygonf//
5// // txufwGifaz:jyxm;onfhtwdki;f tajccHOya'udk 3 }udrfjyifqifc+yJh D;aemuf 1961 ckESpfwGif zGJ h
pnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya'udk atmufygjyiffqifcsuftufOya'rsm;jzifh 4}udrfjyiffqifcyJh gonf· // ——
(u) 1961 ckESpf zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya' (jyifqifcsuf) tufOya'§ ( 1961 ckESpf tufOya' trSwf 3 ) /
(c) 1961 ckESpf zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya' ( 'kwd,jyifqifcsuf ) tufOya' ( 1961ckESpf
tufOya'trSwf 7 ) /
(*) 1961 ckESpf zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya' ( wwd,jyifqifcsuf ) tufOya' ( 1961 ckESpf
tufOya'trSwf 17 ) /
(C) 1961 ckESpf zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya' ( pwkwˆjyifqifcsuf ) tufOya' ( 1961 ckESpf tufOya' trSwf
20 ) /

· jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'udk 1990 jynfhESpfwGIf jyefvnfyHkESdyf&mY jznfhpGufxnfhoGif;xm;jcif;jzpfyg


onf//

aemufqufwGJ ‚3‛

orwWtdrfawmf/ &efukefòrd h//

1331 ck/ em,kefvqkwf 8 &uf//


( 1949 ck/ Zgefv 18 &uf// )

óudwif rodrjrifEDkifaom tcuftcJrsm;onf/ txl;tm;jzifh 1935 ckESpf/ jrefrmEDkiif Hawmf pD&iftkyfcsKyfr_


tufOya'&Sd jyXmef;csufrsm;rS ( TrS aemiftbdk h wGif tajccHOya'[k &nfn$ef;onfh ) jrefrmEdkifiH. zGJ hpnf;tkyf
csKyfyHk tajccHOya'jyXmef;csufrsm;udk ul;ajymif;&mwGif ay:aygufvmonfwa=umif;/
xdkuJhodk haomf tcufcJrsm;udk z,f&Sm;&eftvdk hiSm/ EdkifiHawmforwWu rdrd.trdef hwGifoD;jcm;az:jyxmaom
umvtydki;f tjcm;twGuf rdrdoifhav#mfonfxiffjrifonfhtwdki;f / odk hwnf;r[kwf vdktyfonfh xifjrifonfht
wdki;f ðyvkyfxm;aomjyifqifcsufrsm;yg0ifonfh tajccHOya'onf/ tusdK;oufa&muf&rnf[k trdef hxkwfIjy
Xef;Edkifonfh tm%mrsm;udk tajccHOya'yk'fr 230 t&/ rdrdtm;tyfESif;xm;onfvnf;wa=umif;/
wdki;f jynfðyv$wfawmfu a&G;aumufwifajr‡mufonfh ,m,DorwWonf/ tajccHOya'yk'fr 231/ yk'frcGJ (2)
t&/ tajccHOya'u/ EdkifiHawmforwWtm; tyfESif;xm;aomtm%mtm;vHk;ESihf wm0ef0wW&m;tm;vHk;udk
oHk;pGJaqmif&GufEdkifonfvnf;wa=umif;/
wdki;f jynfðyv$wfawmfu tajccHOya'yk'fr 231 (1) t&/ ygvDrefqdkif&mv$wfawmfESpf&yfvHk;. tm%mrsm;
udk toHk;ðyum qHk;jzwfcsufcsI/ Ttrdef ph m=urf;udk oabmwlnDcsufay;+yD;onfvnf;wa=umif;/
xdkta=umif;rsm;a=umifh/ ,m,DorwWonf/ tqdkygtm%mrsm;ESifhwuG TudpPtwGuf
aqmif&GufEdkif&ef tyfESif;xm;aom tjcm;tn%ntm;vHk;udk oHk;pGJ

vsuf/ wlnDcsufay;+yD;onfvnf;wa=umif;/
xdkta=umif;rsm;a=umifh/ ,m,DorwWonf/ tqdkygtm%mrsm;EsifhwuG TudpPtwGuf
aqmif&GufEdkif&ef tyfESif;xm;aom tjcm;tm%mtm;vHk;udk oHk;pGJvsuf/ atmufygtwdki;f trdef
hxkwfI jyXmef;vdkufonf// 1// // trdef hudk 1949 ckESpf/ jynfaxmifpk jrefrmEdkifiH ( tajccHOya't&/
yXrt}udrf trwfa&G;aumufyGJ qdki&f m ) tul;tajymif;umvjyXmef;csuftrdef [ h kac:&rnf// 2// //
Ttrdef o h nf tajccHOya' yk'fr 234 t&/ if;tajccHOya' pwiftm%mwnfonfhae hrSpI/ 1950
jynfhESpf/ Zlvdkifv 5 &ufae htxd/ tm%mwnf&rnf// 3// // tajccHOya'yk'fr 233 wGifyg&Sdonfh
‚18‛ qdkaom*%ef;tpm; ‚28‛ qdkaom*%ef;udk xnfhoGif;&rnf//

pyfa&Godkuf/ EdkifiHawmforwW/ jynfaxmifpk


jrefrmEdkifiHawmf// &efukefòrd /h 1311 ck/ e,kefvqkwf 8
&uf// ( 1949 ck/ Zgefv 18 &uf// )

trdef t
h &/

a&Gabmf/

Edkiif HawmforwWtwGif;0ef//

orwWtdrfawmf/ &efukefòrd h//

1311 ck/ waygif;vqef; 7 &uf//


(1950 ck/ azaz:0g&Dv 22
&uf// )

óudwif rodrjrifEdkifaom tcuftcJrsm;onf/ txl;tm;jzifh/ 1935 ckESpf/ jrefrmEdkifiHawmfpD&iftkyfcsKyfr_tuf


Oya'&Sd jyXmef;csufrsm;rS ( Taemiftbdk hwGif tajccHOya'[k&nfn$ef;onfh) jrefrmEdkifiH. zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHk
tajccHOya' jyXmeff;csufrsm;odk hul;ajymif;&mwGif ay:aygufvmonfwa=umif;/
xdkuJhodk haomf tcuftcJrsm;udk z,f&Sm;&eftvdk hiSm/ EdkifiHawmforwWu/ rdrd.trdef hwGif oD;jcm;az:jyxm; aom
umvtydki;f tjcm;twGuf rdrdoifhavsmfonfxifjrifonfhtwkdi;f / odk hwnf;r[kwf vdktyfonf xifjrif onfhtwdki;f
ðyvkyfxm;aomjyifqifcsufrsm;yg0ifonfh tajccHOya'onf/ tusdK;oufa&muf&rnf[k trdef h xkwfI
jyXmef;Edkifonfh tm%mrsm;udk/ tajccHOya' yk'fr 230 t&/ rdrdtm;tyfESif;xm;onfvnf;wa=umif;/
wdki;f jynfðyv$wfawmfu a&G;aumufwifajr‡mufonfh ,m,DorwWonf/ tajccHOya'yk'fr 231/ yk'frcGJ (2) t&
tajccHOya'u EdkifiHawmforwWtm; tyfESif;xm;aom tm%mtm;vHk;ESifh wm0ef0wW&m;tm;vHk;udk
oHk;pGJaqmif&GufEdkifonfvnf;wa=umif;/
wdki;f jynfðyv$wfawmfu/ tajccHOya' yk'fr231 (1) t&/ ygvDrefqdki&f mv$wfawmfESpf&yfvHk;. tm%mrsm;
udktoHk;ðyum/ qHk;jzwfcsufcsI Ttrdef hpm=urf;udkoabmwlnDcsufay;+yD;onfvnf;wa=umif;/
xdkta=umif;rsm;a=umif/h ,m,DorwWonf/ tqdkygtm%mrsm;ESifhwuG TudpPtwGuf aqmif&GufEDki f&ef
tyfESif;xm;aom tjcm;tm%mtm;vHk;udk oHk;pGJvsuf atmufygtwdki;f trddef hxkwfI jyXmef;vdkufonf//
1// // Ttrdef hudk/ 1950 ckESpf/ jynfaxmifpkjrefrmEDkifiH ( tajccHOya't& yXrt}udrftrwfa&G;aumufyGJ
qdki&f m ) tul;tjymif;umv jyXmef;csuftrdef [ h kac:&rnf//
2// // Ttrdef honf/ tajccHOya'yk'fr 234 t&/ if;tajccHOya' pwiftm%mwnfonfhae hrSpI/ 1951 ckESpf/
Zlvdkifv 5 &ufae htxd tm%mwnf&rnf//
3// // tajcccHOya'yk'fr 233 wGIfyg&Sdonfh 1949 ckESpf/ jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH (tajccHOya't&/ yXrt}udrf
trwfa&G;aumufyGJqdkif&m ) tul;tjymif;umvjyXmef;csuf trdef ht&xnfhoGif;aom *%ef;‚28‛ tpm; ‚40‛
qdkaom*%ef;udkxnfhoGif;&rnf//

pyfa&$odkuf/ EdkifiHawmf ,m,Dorw/W jynfaxmifpkjrefrmEDkifiHawmf//


&efukefòrd h/ 1311 ck/ waygif;vqef; 7 &uf// (
1950 ck/ azaz:0g&Dv 22 &uf// )
trdef ht&/
a&$abmf/
EdkifiaH wmf orwWtwGif;0ef//

AemufqufwGJ ‚5‛
orwWtdrfawmf
orwWtdrfawmf/ &efukefòrd h//
1312 ck/ waygif;vqef; 14 &uf//
(1951 ck rwfv 21 &uf ) //

¡ 1951 ckESpf/ trdef t h rSwf 1 // ¢


óudwifrodrjrifEdkifaom tcuftcJrsm;onf/ txl;tm;jzifh/ 1935 ckESpf/ jrefrmEDkifiHawmf pD&iftkyfcsKyfr_
tufOya'&Sd jyXmef;csufrsm;rS ( Taemiftbdk hwGif tajccHOya'[k &nfn$ef;onfh ) jrefrmEDkifiH. zGJ h pnf;tkyfcsKyfyHk
tajccHOya' jyXmef;csufrsm;odk h ul;ajymif;&mwGif ay:aygufvmonfwa=umif;/
xdk uJhodk haom tcufcJrsm;udk z,f&Sm;&eftvdk hiSm/ EdkifiHawmforwWu/ rdrd.trdef hwGif oD;jcm;azmfjyxm;
aom umvtydkif;tjcm;twGuf/ rdrdoifhavsmfonfxifjrifonfhtwdki;f ðyvkyfxm;aomjyXmef;csufrsm;yg0if onfh
tajccHoOya'onf/ tusdK;oufa&muf&rnf[k trdef hxkwfI jyXmef;Edkifonfhtm%mrsm;udk/ tajccHO ya'yk'fr
230 t&/ rdrdtm;tfyESif;xm;onfvnf;wa=umif;
wdki;f jynfðyv$wfawmfu a&G;aumufwifajr‡mufonfh ,m,DorwWonf/ tajccHOya'yk'fr 231/ yk'frcGJ (2) t&/
tajccHOya'u EdkifiHawmforwWtm; tyfESif;xm;aom tm%mtm;vHk;ESihf wm0ef0wW&m;tm;vHk;udk
oHk;pGJaqmif&GufEdkifonfvnf;wa=umif;/
wdki;f jynfðyv$wfawmfu tajccHOya' yk'fr 231 (1) t&/ ygvDrefqidk f&mv$wfawmfESpf&yfvHk;. tm%mrsm; udk
toHk;ðyum qHk;jzwfcsufcsI Ttrdef ph m=urf;udk oabmwlnDcsufay;+yD;onfvnf;wa=umif;/
xdkta=umif;rsm;a=umif/h ,m,DorwWonf/ tqdkygtm%mrsm;EsifhwuG TudpPtwGuf aqmif&GufEdkif&ef
tyfESif;xm;aom tajcm;tm%mtm;vHk;udk oHk;pGJvsuf/ atmufygtwdki;f trdef hxkwfI jyXmef;vdkufonf//
1// // Ttrdef uh dk/ 1951 ckESpf/ jynfaxmifpkjrefrmEdkfifiH ( tajccHOya't&/ yXrt}udrf trwfa&G;aumufyGJ
qdki&f m ) tul;tjymif;umv jyXmef;csuf trdef h[kac:&rnf//
2// // Ttrdef o h nf/ tajccHOya'yk'fr 234 t&/ if;tajccHOya'pwiftm%mwnfonfhae hrSpI 1952 ckESpf/
rwfv 5 &ufae htxd tm%mwnf&rnf//
3// // tajccHOuya'yk'fr 233 wGifyg&Sdonfh 1950 ckESpf/ jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH ( tajccHOya' yXrt}udrf
trwfa&G;aumufyGJqdki&f m) tul;tajymif;umv jyXmef;csuftrdef t h & xnfhoGif;aom *%ef; ‚40‛ tpm; ‚48‛
qdkaom *%ef;udkxnfhoGif;&rnf//

pyfa&$odkuf/
EdkifiaH wmf,m,DorwW/
jynfaxmifpkjrefrmEdkiif Hawmf//
&efukefòrd h/ 1312 ck/ waygif;vqef; 14 &uf// ( 1951 ck. rwfv 21 &uf// )

trdef t
h &/
cifarmif¹z_/
EdkifiaH wmforwWtwGif;0ef//

aemufqufwGJ‚6‛

1312 ck/ waygif;vjynfhausmf 2 &uf// (1951 xk/ rwfv 24 &uf// ) 1951


ckESpf/
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH ( tajccHOya't&/ yXrt}udrf
trwfa&G;aumuf yGJqdkif&m ) tul;tajymif;umv
'kwd,jyXmef;csuf trdef h//
¡ 1951 ckESpf / trdef htrSwf2// ¢

óudwifrodrjrifEdkifaomtcuftcJrsm;onf/ txl;tm;jzifh/ 1935 ckESpf/ jrefrmEdkifiHawmf pD&iftkyfcsKyfr_tuf


Oya'&Sd jyXmef;csufrsm;rSm ( TrSaemiftbdk hwGif tajccHOya'[k&nfn$ef;onfh ) jrefrmEdkiif H. zGJ h pnf;tkyfcsKyfyHk
TajccHOya'jyXmef;csufrsm;odk hul;ajymif;&mwGif ay:aygufvmonfwa=umif;/
xdkuJhodk haomtcuftcJrsm;udkz,f&Sm;&eftvdk hiSm EdkifiHawmforwWu/ rdrd.trdef hwGifoD;jcm;az:jyxm; aom
umvtydki;f tjcm;twGuf/ rdrdoifhav#mfonfxifjrifonfhtwdki;f / odk hwnf;r[kwf vdktyfonfxifjrif onfhtwdkif;
ðyvkyfxm;aomfjyifqifcsufrsm;yg0ifonfh tajccHOya'onf/ tusdK;oufa&muf&rnf[k trdef h
xkwfIjyXmef;Edkifonfhtm%mrsm;udk/ tajccHOya'yk'fr 230 t&/ rdrdtm;tyfESif;xm;onfvnf;wa=umif;/
wdki;f jynfðyv$wfawmfu a&G;aumufwifajr‡mufonfh ,m,DorwWonf/ tajccHOya'yk'fr 231/ yk'frcGJ (2)t&/
tajccHOya'u/ EdkifiHawmforwWtm; tyfESif;xm;aom tm%mtm;vHk;ESihf wm0ef0wW&m;tm;vHk;udk
oHk;pGJaqmif&GufEdkifonfvnf;wa=umif;/
wdkif;jynfðyv$wfawmfu tajccHOya'yk'fr 231 (1) ta&/ ygvDrefqdki&f mv$wfawmfESpf&yfvHk;.
tm%mrsm; udk toHk;ðyumqHk;jzwfcsufcsI/ Ttrdef
hpm=urf;udkoabmwlnDcsufay;+yD;onfvnf;wa=umif;/ xdkta=umif;rsm;a=umifh ,m,DorwWonf/
tqdkygtm%mrsm;ESifhwuG TudpPtwGufqmif&GufEdkif&ef tyfESif;xm;aom
tjcm;tm%mtm;vHk;udkoHk;pGJvsuf/ atmufygtwdfkif; trdef hIjyXmef;vdkufonf// 1// // Ttrdef hudk/ 1951
ckESpf/ jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH ( tajccHOya't&/ yXrt}udrftrwfa&G; aumufyGJqdkif&m)
tul;tajymif;umv 'kwd,jyXmef;csuftrdef [ h kac:&rnf//
2// // Ttrdef oh nf/ tajccHOya'yk'fr 234 t&/ if;tajccH Oya'pwifonfhae hrSpI zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHk
Oya'tcef; 6 t&/ enf;vrf;usepGmzGJ hpnf;aomygvDref. yXrtpnf;ta0;udk usifyonfhae htxd tm%m
wnf&rnf//
3// // Ttrdef t
h vdk hiSm atmygtydk'fudk tajccHOya'yk'fr 84/ yk

'frcGJ
(1) . ¹cGif;cufjzpfonf[krSwf,l &rnf// ‚odk h&mwGif
rJqEWay;&efaemufqHk;csdef;qdkaomae honf/ 1952 ckESpf/ ZEM0g&Dv 4 &ufae
hrwdkirf Djzpfvsif/ yXrt}udrf usif;yaoma&G;aumufyGJwGif rJqENay;jciff;udk/
jynfaxmifpkEdkifiHw0Srf;vHk;Y wae hwnf;wGif

ð
yvkyfap &efrvdk// ‛ 4// // Ttrdef t h vdk hiSm/ atmyfygtydk'fudk tajccHOya'yk'fr
84 / yk'frcGJ (2) .¹cGif;csufjzpfonf[krSwf ,l&rnf//
‚odk h&mwGif tajccHOya'tcef; 6 t&. enf;vrf;usepGmzGJ hpnf;aom ygvDrefqidk f&mjynfol hv$wfawmf
tpnf;ta0;uddk/ yk'fr 84/ yk'frcGJ (1) .¹cGif;csuft&/ csdef;qdkaom aemufqHk;rJ qENay;&efae hrSpI &ufaygif;
ajcmufq,ftwGif; usif;y&rnf//‛

pyfa&$odkuf/
EdkifiaH wmf,m,DorwW
jynfaxmifpkjrefrmEdkiif Hawmf/
&efukefòrd h/ 1312 ck/ waygif;vjynfhausmf 2 &uf// ( 1951 ck/ rwfv 24 &uf //)
trdef t
h &/
cifarmif¹z_/
EdkifiaH wmforwWtwGif;0ef/

1951 ckESpf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'jyifqifcsuftufOya'// ¡ 1951 ckESpf/ tufOya' trSwf


62// ¢
jynfaxmifpkjrefrmEdkiif H. ZGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'udkjyif&ef tufOya'// atmufygtwdki;f
tufOya'tjzpfjyXmef;vdkufonf// 1// // (1) TtufOya'udk/ 1951 ckESpf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHk
tajccHOya'jyifqifcsuftufOya'[kac:
&rnf//
(2) TtufOya'. yk'fr 3 ESifh 7 rSwyg;/ tjcm;yk'frtm;vHk;onf/ TtufOya'udk xkwfjyef aomae
hYpwiftm%mwnf&rnf// tqdkyg yk'fr 3 ESifh 7 onf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'yk'fr 233 t&/ yXr trwf
a&G;aumufyGJusif;y+yD;v#if/ zGJ hpnf;aomygvDrefudk zsufodrf;aomae hY pwiftm%mwnf&rnf//
2// // zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktjccHOya'yk'fr 8 wGif ‚180‛ qdkonfhpum;&yftpm;‚yk'fr 180 ESifh 181‛
qdkonfh pum;&yfudkxnfhoGif;&rnf// 3// // zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktjccHOya'yk'fr 83 yk'frcGJ (1)
wGifaemufqHk;0gusudky,fzsuf&rnf 4// // zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'yk'fr 180 ESifh 181 tpm;
atmufygjyXmef;csufrsm;udkxnfhoGif;&rnf ‚180// // (1) oHvGifc&dki[ f k ,cifuac:wGIfcaJh om
e,fajrudkjynfaxmifpkjrefrmEdkifit
H wGif;wGif/
jynfaxmifpktzGJ h0ifwcktjzpfjzifhzGJ hpnf;&rnf// xdkjynfaxmifpktzGJ h0ifudkTrSaemiftbdk hwGif ‘u&ifjynfe,f’
[kac:wGifap&rnf// ygvDref. tufOya'jzifh owfrSwfaomu&iftrsdK;rsm;aexdki=f uonfh oHvGifc&dkif.qufpyf
a'orsm;onfvmf;/ xdkjynfe,fwGifyg0if&rnf//
(2) ygvDref. u&ifjynfe,fqdki&f m udk,fpm;vS,ftrwftm;vHk;yg0ifonfhu&ifjynfe,faumifpDudkzGJ h pnf;&rnf//
(3) ygvDreftrwftjzpfrS&yfpJaom jynfe,faumifpDtrwfonf/ aumifpDYvnf;
aumifpDtrwftjzpfrS&yfpJonf[krSwf,l&rnf// odk h&mwGif xdkaumifpDtrwfonf/ rdrdtm;qufcHrnfholudk
a&G;aumufwifajr‡muf+yD; onfhwdkifatmif/ rdrd.wm0ef0wW&m;rsm;udk qufvufaqmif&GufEdkio f nf//
(4) jynfe,faumifpDonf/ rdrdudk,fwdkif Oya'ðyydkicf Girfh &SdaomudpPESifhoufqdkifonfh Oya'rsm;udkðyay;&ef/ ygvDrefodk
haxmufcHcsufwifoGif;Edkio f nf//
(5) jynffe,faumifpDonf/ Oya'=urf;wckudk twnfðy+yD;aomtcg/ xdkOya'=urf;udkvufrSwfxdk;I
xkwfjyefausnmay;&ef/ tqdkygOya'=urf;ESifh pyfvsOf;Iyk'frcGJ (6) t&/ w&m;vGwfawmfcsKyf. qHk;jzwfcsufudk
ar;jref;awmif;qdkjcif;rðyv#if/ xkdOya'=urf;udk wifoGif;onfrSpIwvtwGif; vufrSwfxdk;&rnf //
(6) EdkifiHawmforwWxHodk h yk'frcGJ (5) t&wifoGif;aomOya'=urf;onf/ odk hwnf;r[kwf Oya'=urf;.
wpdwfwa'oonf/ tajccHOya'Esifhqf husifonfrqef husifonf[laomjy\emudkqHk;jzwfay;&ef/
EdkifiaH wmforwWonf/ rdrd.oabmtwdki;f w&m;vGwfawmfcsKyfodk h xdkOya'=urf;udkvGJtyfEDkio f nf//
(7) v$wfawmfcsKyf w&m;0ef}uD;oHk;OD;atmuf renf;yg0ifaomcHak wmfonf/vGtyfaonmjy\emudkpOf;pm;

&rnf// v$Jtyfaomjy\emudk oifhjrwfav#mfuefonf[k xifjrifonfhtwdki;f / =um;emppfaq;pOf;pm;+yD;aom tcg


xdfkjy\emESifhpyfv#if;Iv$Jtyf+yD;onfhaemuf &ufaygif; 30 atmufaemufrusapbJ/ rdrdwdk h.qHk;jzwfcsuf
udkv#ifjrefEDkifoavmufc#ifjrefEDkifopGm w&m;&Hk;wGif txift&Sm;ausnm&rnf// yk'frcGJ (6) .udpPrsm;tvdk hiSm/
w&m;0ef}uD;rsm;&m. qHk;jzwfcsufonf w&m;v$wfawmfcsKyf. qHk;jzwfcsufjzpf&rnf//
(8) yk'frcGJ(6) t& w&m;v$wfawmfcsKyfodk h v$JtyfaomOya'=urf;&Sd jyXmefk;csufonf/ tajccHOya'ESifhqef h
usifonf[kw&m;v$wfawmfcsKyfu qHk;jzwfaomudpPwdki;f Y/ EdkifiHawmforwWonf/ xdkOya'=urf;udkjyefvnfpOf;
pm;aqG;EG;ap&ef jynfemfaumifpDodk hjyefydk h&rnf// jynfe,faumifpDu vdktyfaomjyifqifcsufrsm;udkrðyv#if/
EdkifiaH wmforwWonf/ xdkOya'=urf;udk vufrSwfrxdk;[kjiif;qdk&rnf//

(9) xdkodk hjiif;qdkbG,fr&Sdv#if/ EdkifiHawmforwWonf/ w&m;v$wfawmfcsKyfu tqHk;tjzwfudkxkwfaz:aus


nm+yD;onfhaemuf/ vsifjrefEdkifor#vsifjrefpGm xdkOya'=urf;udk vufrS wfxdk;I tufOya'jzpfvma=umif;
xkwfjyefa=unm&rnf//
(10) yk'frcGJ (5) t& wifoGif;aomOya'=urf;udk w&m;v$wfawmfcsKyfodk hrv$JrtyfbJESifhjzpfap/
v$Jtyf+yD;rSjzpfap/ EdkifiHawmforwWu vufrSwfxdk;y+ D;cJhv#if/ jynfe,faumifpDu ðyydkifciG fhr&Sd[laom
ta=umif;jycsufjzifh xdkOya'=urf;&Sd jyXmef;csufonfrcdkifvHk[kjiif;qdkjcif;rðy&//
(11) EdkifiaH wmforwW vufrSwfxdk;aom jynfe,faumifpD tufOya'pmr_wdki;f udk w&m;v$wfawmfcsKyf.
twGif;0ef&Hk;YarmfuGef;wif&rnf/ rdwWKwdki;f udkvnf; u&ifjynfe,f0ef+uD;&Hk;Y armfuGef;wif&rnf/
(12) u&ifjynfe,fOuUXonf/ tcgtm;av#mfpGm jynfe,faumifpDudkqifhac:Edkifonf/ &kyfodrf;Edkifonf/ odk h &mwGif
jynfe,faumifpD.nDvmcHudk ESpfpOfwESpfv#if tenf;qHk;w}udrfusif;yay;&rnf/ xdkodk h usif;yaomtcg/
jynfe,faumifpDnDvmcHwck. aemufqHk;tpnf;ta0;ESifh aemufxyfusif;yaom jynfaumifpDnDvmcH.
yXrtpnf;ta0;wdk ht=um;wGif 12 vjcm;raeap&//

u&ifjynfe,ftpdk;&// 181// // (1) 0ef}uD;csKyfonf/


u&ifjynfe,faumifpDESifh n‡dE_dif;wdkifyifI/ xdkaumifpDtrwfrsm;teuf/ trwf
wOD;OD;.trnfudkwifoGif;aomtcg/ xdkodk htrnfwifoGif;jcif;cH&aomtrwfudk EdkifiHawmforwW
onf atmufwGif ‚u&ifjynfe,f0ef}uD;‛ [kac:wGif&rnfjzpfaom/ jynfaxmifpktpdk;&tzGJ 0if0ef}uD;tjzpfjzifhcef
hxm;&rnf// xdkodk hcef hxm;jcif;cH&aom0ef}uD;onf/ tajccHOya'.
udpPrsm;twGuf u&ifjynfe,fOuUXvnf;jzpf&rnf//
(2) u&ifjynfe,fOuUXonf/ u&ifjynfe,fpD&iftkyfcsKyfa&;udpPudk wm0ef,laqmif&Guf&rnf/ qdkvdfk &if;rSm/
u&ifjynfe,fOuUXonf wdkuf&dkufjzpfap/ vufatmufcHt&m&Sdrsm;rSwqifhjzpfap/ jynffe,f
.tkyfcsKyfr_tcGit fh m%mudk oHk;pGEdki&f rnf//
(3) yk'frcGJ (4) &SdjyXmef;csufrsm;. a,bk,soabmudkrxdcdkufapbJ/ qdkchJaomtkyfcsKyfr_tcGit fh m %monf/
jynfe,ftkyfcsKyfa&;qdkif&m &mxrf;r_xrf;rsm;cef hxm;jcif;/ ae&mcsjcif;/ a&$ hajymif;ay;
ay;jcif;/ xdk&mxrf;rsm;pnf;urf;ao0yfjcif; udpPtm;odk h oufa&mufysHESH&rnf//
(4) tajccHOya'&SdjyXmef;csufrsm;ESifh rqef husifapbJ/ jynfe,f.tkyfcsKyfr_tcGifhtm%monf/ jynf
e,f.tkyfcsKyfr_tcGit fh m%monf/ jynfe,faumifpDu w&m;Oya'ðyydkifaomudpPrsm;odk h ouf
a&mufysHESHonf/ tkyfcsKyfr_tcGit fh m%mudkoHk;pGJ&mwGif/ jynfe,fOuUXonf aumifpD.qHk;jzwf csufudkvdkufem&rnf//
(5) jynfe,fqdki&f m tjcm;udpPtm;vHk;wGif jynfe,fOuUXonf/ jynfe,faumifpDESifhn‡dE_dif;wdkiyf if& rnf//
(6) u&ifjynfemfaumifpD. qHk;jzwfcsufrsm;ESifh xifjrifcsufrsm;uddk jynfe,fOuUXxHodk hwifjy&m
wGif vG,fulpDrfhaomiSm/ jynfe,faumifpDonf a&G;aumufyGJ+yD;onfhaemuf/ yXrt}udrfusif;y
aom tpnf;tas0;wGif aumifpDtrwfrsm;xJrSaomif;/ aumifpDtrwfr[kwfolrsm;xJrSaom
if; a&G;cs,fI jynfe,ftpdk;&tzGJ hudk zGJ hpnf;&rnf/ xdktpdk;&tzGJ honf/ jynfe,fOuUXudk/ t
vkyf0wW&m;rsm;aqmif&Guf&mwGif ulnD&ef/ t}uHay;&efjzpfonf//
(7) jynfe,fOuUXonf/ jynfe,faumifpD.omrefnDvmcHusif;yaomtcgrsm;Y/ rdrdaqmif&GufcJh
aomvkyfief;aqmifwmta=umif;udkajym=um;&rnf/ odk hwnf;r[kwfajym=um;ap&rnf/ u&if
jynfe,fudpPtm;vHk;ESihfoufqdkifaomtpDt&ifcHpmudkwifoGif;&rnf odk
hwnf;r[kwfwifoGif; ap&rnf jynfe,f.tusdK;pD;yGg;wdk;wuf&mwdk;wufa=umif;jzpfonf[kxifjrif,lqaompDrH
csufrsm;udk pOfpm;aqG;aEG;ap&ef jynfe,faumifpDtm; axmufcHt}uHay;&rnf//
(8) jynfe,fOuUXonf/ b¾mawmfESpfwdki;f wESpftwGuf jynfe,fqdki&f mt& rSef;ajcaiGpm&if;ESifh
toHk;rSef;ajcaiGpm&if;rsm;udkðy&rnf/ odk hwnf;r[kwfðyap&rnf/ xdkaiGpm&if;rsm;udk pOf;pm; aqG;aEG;ap&ef/
jynfe,faumifpDodk hwifoGif;&rnf/ odk hwnf;r[kwf wifoGif;ap&rnf//
(9) jynfaxmifpktpdk;&. taxmuftyHaiGESifh pyfv#Of;I jynfaxifpktpdk;&uowfrSwfaompnf;
urf;csufrsm;ESirfh qef husifapbJ/ jynfe,faumifpDonf jynfe,f.bwfcsufudkvufcHtwnf ðyEdki&f eftm%m&Sd&rnf/
xdkpnf;urf;csufrsm;twdkif;/ jynfe,faumifpDu usepGmvdkufem
a=umif; EdkifiHawmforwWtm;/ auseyffEdkifap&ef jynfe,f.bwfcsufudk jynfaxmifpktpdk;&. bwfcsuf
wGifxnfhoGif;az:&rnf//
(10) TtajccHOya'. tcef; 10 &Sd jyXmef;csufrsm;onf u&ifjynfe,fESifhroufqdkifap&//
(11) tajccHOya'&Sd jyXmef;csufrsm;ESifhrqef husifapbJ/ jynfe,fOuUXonf/ jynfe,faumifpD/ jynf
e,ftpdk;&tzGJ hwdk h. tm%mESifhwm0ef0wW&m;rsm;qdki&f mudpPrsm;/ xdk hjyif xdkOuUX xdkaumif pD/ xdktpdk;&wdk htzGJ
htcsif;csif;qufqHa&;udpPrsm;/ xdk hjyifxdkOuUX/ xdkaumifpD/ xdktpdk;&tzGJ h wdk
hESifhjynfaxmifpktpdk;&. QufqHa&; udpPrsm;yg0ifaom jynfe,f.zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHk tajccH
Oya'qdik f&m udpPtm;vHk;udk w&m;Oya'jzifhjyXmef;owfrSwf&rnf//

¹cGif;csuf// // odk h&mwGifzGJ hpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya'yk'fr 233 t&/ yXr trwfa&G;aumufyGJusif;y+yD; v#if zGJ
hpnf;aomygvDrefudk zsufodrf;aomae htxd/ u&ifjynfe,faumifpDudkygvDref&Sdu&if
trsdK;om;rsm;. udk,fpm;vS,f trwftm;vHk;jzifhzGJ hpnf;&rnf//‛
5// // zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya' yk'fr 195 udfky,fzsuf&rnf// 6// // zGJ
hpnf;tkyfcsKyfyHtajccHOya' yk'fr 209/ yk'frcGJ (5) wGifyg&Sdaom
‚u&iftrsdK;om;rsm;tm;/ odk h wr[kwf‛ qdkonfhpum;&yf udky,fzsuf&rnf// 7//
// zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'. 'kwd,Z,m;wGif —
(u) tydk'f (i) tpm;/ atmufygtydk'fudk xnfhoGif;&rnf//‚ (i) wq,fhig;ae&mudk u&ifjynf e,f
rS udk,fpm;vS,frsm;jzifh jznfhoGif;&rnf //‛
(c) tydk'f (p) wGif ‚ig;q,fhoHk;ae&mudk ‛ qdkonfh pum;&yftpm;‚ajcmufq,fhESpfae&mudk‛ qdk onfhpum;&yfudk
xnfhoGif;&rnf//

8// // jynfaxmifpkjrefrmEdkiif Hawmf zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'wGif ‚u&ifeDjynfe,f‛ qdkonfhpum;&yf


yg&Sdonfhae&mwdkif;Y xdkpum;&yftpm;‚u&m;jynffe,f‛ qdkonfhpum;&yfudk xnfhoGif;&rnf//

THE CONSTITUTION AMENDMENT ACT, 1951. [ Act No. LXII of 1951 .]


An Act to amend the Constitution of the Union of Burma.
It is hereby enacted as follows: �
1. (1) This Act may be called The Constitution Amendment Act, 1951.
(2) It shall come into forced on the date of promulagation except sections 3 and 7
which shall come into force on the date of the dissolution of the Parliament following the
first general election held under section 233 of the Constitution.

1. 2. In section 8 of the Constitution, for the expression"section 180" the expression


"section 180 and 181" shall be substituted.
2. 3. In sub-section (1) of section 180 of the Constitution, the last sentence shellbe
deleted.
3. 4. For the provision in sections 180 and 181 of the Constitution, the following
shall be substituted, namelly:�

“180. (1) The territory hitherto know as the Salween District shall form a
constituent unit of the Union of Burma and be hereafter known as ‘The Karen State’. It
shall also include such adjacent areas occupied by the Karen as may be determined by
an Act of Parliament.

THE CONSTITUTION (AMENDMENT) ACT, 1959. [ Act No.


4 of 1959 ] An Act to amend the
Constitution of the Union of Burma. It is
herebay enacted as follows: � 1.(1) This
Act may be called the Constitution (
Amendment ) Act, 1959.
. (2) It shall remain in force until the date on which the Prime Minister shall have been
appointe on the nomination of the next Chamber of Deputies.

. (3) When this Act cases to have effect, the provision of section 5 of the Burma
General Clauses Act shall apply.

2. So long as this Act remains in force, the provisions of section 116 of the Constitution
shall be deemed to have been repealed.

1959 ckESpf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya' (jyifqifcsuf)


tufOya'//
¡ 1959 ckESpf/ tufOya' trSwf 4 //¢
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH. zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'udk jyif&ef tufOya'//

atmufygtwdkif;tufOya'tjzpfjyXmef;vdkufonf// 1// // (1) TtufOya'udk/ 1959


ckESpf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya' ( jyiffqifcsuf ) tufOya'[kac:wGif ap&rnf//
(2) TtufOya'onf/ aemufw}udrf a&G;aumuf wifajr‡mufonfh jynfol hv$wfawmfrS trnfwif
oGif;aomyk*~dKvftm;/ EdkifiHawmforwWu/ 0ef}uD;csKyfcef hxm;onfhae h &ufwdkifatmif tm%mwnfaeap&rnf//
(3) TtufOya'tm%mwnfjcif;rS&yfpJonfhtcg/ jrefrmEdkifiHawmfa,bk,spum;&yftufOya'yg ykk'fr 5
&SdjyXmef;csufrsm;onf/ tusdK;oufa&mufap&rnf//

2// // TtufOya'tm%mwnfvsuf&Sdaeor#umvywfvHk; zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'yk'fr 116


ygjyXmef;csufrsm;udk &kyfodrf;bdouJhodk hrSwf,lap&rnf//

1959 ckESpf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktjccHOya' ( 'kwd,jyifqifcsuf ) tufOya'//


¡ 1959 ckESpf/ tufOya' trSwf 10 // ¢
¡ jynfaxmmifpkjrefrmEdkiif HtajccHOya'udk jyif&ef tufOya'// ¢

atmufygtwkdi;f Oya'tjzpfjyXmef;vdkufonf//
1// // (1) TtufOya'udk/ 1959 ckESpf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya' ( 'kwd, jyifqifcsuf )
tufOya'[kac:wGifap&rnf//
(2) TtufOya'onf/ aemufxyfw}udrf a&G;aumufwifajr‡mufonfh jynfol hv$wfawmfudk
zsufodrf;onfhae h&uf. aemufae hwGif pwiftm%mwnf&rnf//
2// //zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'yk'fr 154 .yk'frcGJ (2) ESifh yk'fr 183 / yk'frcGJ (1) wdk hudk/ TtufOya'
jzifh&kyfodrf;vdkufonf//
1961 ckESpf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya' jyifqifcsuf tufOya'//
¡ 1961 ckESpf /tufOya'trSwf 3 // ¢ atmufygtwdki;f tufOya'tjzpf jyXmef;vdkufonf//

1// // TtufOya'udk/ 1961 ckESpf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHk


tajccHOya'jyifqifcsuf tufOya'[kac:wGifap&rnf//
2// // zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'yk'fr 2 tpm;/ atmufygudk yk'fr 2
tjzpfxnfhoGif;&rnf// ‚2// // atmufyge,fajrrsm;ESifh
e,frsm;yg0if-uonfh jrefrmEdkifiHwEdkifiHvHk;onf/ jynfaxmifpkjrefrm
Edkifiw
H Gifyg0if&rnf/
(u) 1960 jynfhESpf/ atmufwdkbmv 1 &ufae hwGif jynfaxmifpk jrefrmEdkiif HESifh w&kyfjynfol horwW EdkifiHwdk
hcsKyfqk-d uI/ 1961 ckESpf/ ZEMm0g&Dv 4 &ufae hwGif pmcsKyfcsKyf0ifEdkifiHESpfEdkifiHwdk h toD;oD;enf;
vrf;wusvufcHtwnfðy-uaom e,fedrdwfpmcsKyftydk'f 9 ESifh 10 yg owfrSwfcsufwdk hudk t
axmuftxm;ðyI/ ,cif_Adwdo# bk&ifrif;jrwfudk,fpm;/ jrefrmjynfbk&ifcH pD&iftkyfcsKyfcJhaom e,f
ajrtm;vHk;/
(c) u,m;jynfe,f/ xdk hjyif (*) &,lonfhtjcm;e,fajrrsm;&Sdv#if/ xdktjcm;e,fajrrsm;rsm;‛
3// // zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'yk'fr 5 tpm;/ atmufygudk/ yk'fr 5 tjzpfxnfhoGif;&rnf//
‚ 5// // yk'fr 2 / tydk'f (u) ygjyXmef;csufrsm;udk taxmuftxm;ðyI/ jrpf}uD;em;ESifh Aef;armfc&dkif
rsm;[lI ,cifuac:wGifchJaom e,fajrrsm;udk/ jynfaxmifpkjrefrmEdkifit H wGif;wGif jynfaxmifpktzGJ h
0ifwcktjzpfzGJ hpnf;&rnf// xdkjynfaxmifpktzGJ h0ifudk TrSaemiftbdk hwGif ‘ucsifjynfe,f’ [kac:&
rnf//‛

1961 ckESpf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyH tjccHOya' ('kwd,) jyifqifcsuftufOya'// ¡ 1961 ckESpf /


tufOya' trSwf 7 // ¢
atmufygtwdki;f tufOya'jzpfjyXmef;vdkufonf//
1// // (1) TtufOya'udk/ 1961 ckESpf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya' ('kwd,) jyifqifcsuf tufOya'[k
ac:wGifap&rnf//
(2) TtufOya'onf/ EdkifiHawmforwWu trdef ah -umfjimpmjzifhowfrSwfonfhae h&ufwGif/
pwiftm%mwnf&rnf// 2// // zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya' tcef; 6 wGif/ atmufygu dk tydkif; 6
tjzpfxnfhoGif;&rnf//

113–u// // a&G;aumufyGJ t&yf&yftwGuf rJpm&if;rsm;ðyvkyfjcif;ESifh if;/ ygvDrefa&G;aumufyGJrsm;usif;yjcif;


ESifhif;/ TtajccHOya'yg jyXmef;csufrsm;udk/ odk hwnf;r[kwf ygvDrefqdki&f m v$wfawmfESpf&yfvkyfief;pOf
enf;Oya'rsm;udk/ odk hwnf;r[kwf ygvDrefqidk f&m1949 ckESpf/ EdkifiaH wmforwW a&G;aumufwifajr‡mufr+tufOy
a'ygjyXmef;csufrsm;udk rxdcdkufapbJ/ tjcm;w&m;Oya'wckckt&a&G;aumufyGJrsm;usif;yjcif;ESifh if;/ pyfvsOf;I
}uD;-uyfa&;/ n$ef-um;a&;ESifh tkyfcsKyfa&;tm%mwdk honf/ yk'fr 113–c t&/ zGJ hpnf;xm;aom a&G;aumufyGJ
aumfr&SifYwnf&Sd&rnf//
113–c// // (1) ygvDrefqdkif&m v$wfawmfESpf&yf wGJzuftpnf;ta0;.oabmwlcsufudk&,lI/ EdkifiHawmf
orwWukd,fwdkifvufrSwfa&;xdk;wHqdyfcyfESdyfonfh trdef ph mjzifhcef hxm;aom a&G;aumufyGJrif;}uD;csKyfESifh tjcm;
av;OD;xufrydkaom a&G;aumufyGJrif;}uD;rsm;yg0ifaoma&G;aumufyGJ aumufr&Sifwckudk zGJ hpnf;&rnf//
(2) a&G;aumufyGJrif;}uD;csKyfESifh a&G;aumufyGJrif;}uD;rsm;udk ygvDrefzsufodrf;xm;onfhtcgwGif cef htyf
&efcydk gu/ EdkifiHawmforwWucef hxm;Edki&f rnf// odk h&mwGif tqdkygcef hxm;jcif;twGuf ygvDrefqdki&f m v$wfawmf
ESpf&yfwGJzuftpnf;ta0;. OabmwlnDcsuftwnfðycsufudk aemufygvDref.yXrnDvmcHwGif&,l&rnf// tbd;k — 10
jym;//
(3)yk'frcGJ (1) ESifh(2) wdk h t&/ a&G;aumufyGJrif;}uD;csKyf tjzpfif;/ a&G;aumufyGJ rif f;}uD;rsm;tjzpfif;/ cef h
xm;jcif;wdk hudk ygvDrefwGif aqG;aEG;jcif;rðy&//
.(4) a&G;aumufyGJrif;}uD;csKyfonf/ a&G;aumfyGJaumfr&Sif.OuUXtjzpfaqmif&Guf&rnf//
.(5) tjcm;a&G;aumufyGJrif;}uD;rsm;onf/ a&G;aumufyGJaumufr&SifwGif&mxl;oufwrf;tEkt&ifhvdkufI

&mxl;pOfa&S haemufjzpf&rnf// 113–*// // (1) yk'fr 113–c t&/ a&G;aumufyGJrif;}uD;csKyftjzpfif;/


a&G;aumuifyGJrif;}uD;rsm;tjzpfif; cef hxm;jcif;cH&aom yk*~dKvfwdk honf/
atmufygtwdki;f opPmqdkIvufrSwfxdk;&rnf//
‘u|Ekfyf————onf a&G;aumufyGJ rif;}uD;csKyf (odk h wnf;r[kwf a&G;aumufyGJrif;}uD;) .
wm0ef tvkyf0wfw&m;rsm;udk ajzmifrh wfrSefuefpGm rsufESm}uD;i,f r&G,fraxmuf/ qENm/ a'gom/ b,m *wdrsm;odk
h rvdkuf/ udk,fpGrf;&Sdor#/ ^m%fpGrf;&Sdor# ausukefatmifxrf;&Gufygrnf// xdk hjyif u|Ekfyfonf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHk
tajccHOya'ESifhwuG w&m;Oya'rsm;udk xdrf;odrf;apmifha&Smufrnf[kav; eufwnf-unfpGm
ausnmIuwdopPmðyygonf// ’

(2) a&G;aumufyGJ aumfr&Sif0iftoD;oD;onf/ Edkiif Hawmfw&m;0ef}uD;csKyf.a&S harSmufYaomfif;/ TudpP


twGufaqmif&GufEdkif

rnfjzpfaom w&m;v$wfawmfcsKyfrS 0gt&ifhqHk;w&m;0ef}uD;. a&S harSmufYaomif;/


txufygtwdkif;opPmqdkIvufrSwfxdk;&rnf//
(3) a&G;aumufyGJaumfur&Sif0iftoD;oD;onf/ a&G;aumufyGJaumfr&Siftjzpfjzifh wm0eftvkyf0wW&m;rsm;
udk pwifraqmif&GufrDopPmqdkIvufrSwfxdk;&rnf//
(4) txufygtwdkif; opPmrqdkIvufrS wfrxdk;vdk[kjiif;qefaom/ odk hwnf;r[kwf ysufuGufaom
a&G;aumufyGJaumfr&Sif0ifwOD;OD;onf/ &mxl;udkvufrcHvdk jiif;y,f&ma&mufonf[krSwf,l&rnf// 113–C// //
a&G;aumufyGJ aumfr&Sif0iftm;vHk;onf/ TtajccHOya'ESifhw&m;Oya'rsm;udkomvdkuf
emI/ rdrdwdk h.wm0eftvkyf0wfw&m;rsm;udk vGyfvyfpGmaqmif&GufEdkif&rnf//
113–i// // wOD;wa,mufaomolonf/ rdrdudk,fwdkiaf omif;/ rdrd.rdbESpfyg;aomif;/ jynfaxmifpk

jrefrmEdkifiH. tm%mydkief ufwGif arG;zGm;cJhI/ rdrdudk,fwdkif jynfaxmifpkjrefrmEDkifiHom;jzpfaomolr[kwfv#if/ odk


hwnf;r[kwftenf;qHk;ig;ESpf xdkEDkifiH.EdkifiHom;rjzpfcb
Jh l;v#if/ xdkolrSm a&G;aumufyGJaumfr&Sif0iftjzpf cef h
xm;xdkufaom t&nftcsif;ESifhjynfhpHkjcif;r&Sdap&//
113–p// // (1) a&G;aumuf

yGJaumfr&SifwOD;OD;onf/ rdrdudk,fwdkifvufrSwfa&;xdk;aom EkwfxGufpmudk/


EdkifiaH wmforwWxHodk h wifoGif;jcif;jzifh/ &mxl;rSEkwfxGufEDkifonf//
(2) xif&Sm;onf[kqHk;jzwf_yD;jzpfonfhtusifhpm&dwWysufjym;r+a-umifjh zpfap/ rpGrf;aqmifEidk fr+a-umifhjzpfap
xdkta-umif;wckckaumifrh Swyg;/ a&G;aum,ufyGJaumfr&Sif0ifwOD;OD;udk &mxl;rSrEkwfy,f&//
(3) Tyk'fr&SdjyXmef;csufrsm;ESit fh nD/ ygvDrefqdki&f m v$wfawmfw&yf&yfonf pGyfpGJcsufudkwifjy&rnf//
.(4) oufqdki&f mv$wfawmftrwfpkpkaygif;.av;yHkwyHkatmufravsmhaom trwfrsm;uvufrSwfa&;xdk;I/
ta-umif;-um;aomtcgrSmrSwyg;/ ygvDrefqdki&f mv$wfawmfw&yf&yfwGif Tyk'frt&wifjy&efjzpfaom pGyfpGJcsuf
tqdkudk ta&;w,lðyIrpOf;pm;&//
.(5) v$wfawmftpnf;ta0;wufaom trwfrsm;teuf/ trwfrsm;&muaxmufcHI/ qHk;jzwfjyXmef;csuf
csaomtcgrSmrSwyg; xdkuJhodk haompGyfpGJcsuftqdkudkvufrcH&//
. (6) pGyfpGJcsufudk txl;cHkawmftzGJ hu pHk;prf;ppfaq;&rnf/ xdkcaHk wmftzGJ hwGif
EdkifiaH wmfw&m;0ef}uD;csKyf/ vlrsdK;pkv$wfawmfem,uESifh/ jynfol hv$wfawmfOuUXwdk hyg0if&rnf//
.(7) pGyfpGJcsufudk pHk;prf;ppfaq;&mwGif/ pGyfpGJcsufwifjyjcif;cH&aom a&G;aumufyGJaumfr&Sif0ifY/rdrdudk,fwdkif
aomif;/ rdrd.udk,fpm;vS,fjzifhaomif;/ acsycGi&fh Sd&rnf//

(8)txl;cHak wmftzGJ honf pHkprf;ppfaq;_yD;aemuf/ pGyfpGJcsufudkwifjycJhaom v$wfawmfodk h tpD&ifcHpmwif


jy&rnf// pGyfpGJcsufrxif&Sm;[ktxl;cHkawmftzGJ hutm;vHk;oabmwl,lqcJhaomf/ xdk,lqcsufonft_yD;tjywf
twnfjzpf&rnf// odk h&mwGif oabmuGJvGJaomtcgrsm;Yr+um;/ txl;cHkawmftzGJ h. tpDt&ifcHpmudkygvDref
qdki&f m v$wfawmfESpf&yfvHk;u wGJzuftpnf;ta0;wGif pIf;pm;aqG;aEG;&rnf//
pGyfpGJcsufudk pOf;pm;aqG;aEG;_yD;aemuf/ pGyfpGJcsufxif&Sm;onf[lIif;/ a&G;aumufyGJaumfr&Si f0if. tusifh
pm&dwWysufjym;jcif;onf/ odk hwnf;r[kwf rpGrf;raqmifEidk fjcif;onf/ &mxl;Yqufvufxrf;&Gufap&ef roifh
rxdkufaom tusifhpm&dwWysufjym;jcif;rsdK;jzpfonf[lIif;/ wGJzuftpnf;ta0; wufa&mufrJay;aom trwf
rsm;&mu/ tpnf;ta0;wGifaxmufcHIqHk;jzwfa-unmcJah omf/ Edkifiah wmforwWonf/ rdrdudk,fwdkifvufrSwfa&; xdk;
wHqdyfcyfESdyfaomtrdef hpmjzifh/ oufqdkif&ma&G;aumufyGJaumfr&Sif0ifudk &mxl;rScsufjcif;Ekwfy,f&rnf//
113–q// // jynfaxmifpk EdkifiH0efxrf;tm;vHk;ESifh pyfvsOf;I/ toHk;ac|wmjcif;/
&mxl;ta&twGuf av#mhjcif;wdk hudk ðyaomtcgwGif/ a&G;aumufyGJaumfr&Sif0ifwOD;OD;onf rdrd.vpmudkav#mhap&ef/
rddrdtvdkt av#muf oabmrwlcJhaom/ a&G;aumufyGJaumfr&Sif0ifwOD;udkcef hxm;_yD;rS/ ol.vpmudkaomfif;/
tcGi, fh ljcif; ESifh/ odk hwnf;r[kwf yif&Sif,ljcif;ESifhpyfvsOf;aom tcGit
fh a&;rsm;udkaomfif;/ ol htusdK;epfematmif
ajymif;vJ jcif;rðy&//
113–Z// // TtajccHOya't&ay;tyfxm;aomtm%mudk ydkrdkxda&mufpGmoHk;pGJEdkifapjcif;tvdk
hiSm/ vdktyfonf[k/ odk h wnf;r[kwf tvdk&Sdxdkufonf[k xifjrifqEdkifI/ TtajccHOya'&SdjyXmef;csuf rsm;ESifhvnf;/
rnDrnGwfrjzpfaom xyfjznfhtm%mrsm;udk/ a&G;aumufyGJ aumfr&Siftm;ay;tyf&ef/ ygvDrefonf/ tufOya'
jzifhjyXmef;Edkifonf//
113–ps// // a&G;aumufyGJaumfr&Sif/ a&G;aumufyGJrif;}uD;csKyf/ tjcm;a&G;aumufyGJrif;}uDrsm;ESifh
pyfvsOf; I/ TtajccHOya'&Sdtxufaz:jycJhaom jyXmef;csufrsm;ESifh rqef husifapbJ/ atmufygudpPrsm;udk
w&m;Oya' ESifh

tnDowfrSwf&rnf//
. (u) a&G;aumufyGJrif;}uD;csKyfESifh a&G;aumufyGJrif;}uD;rsm;.vpmaiG/ t_idrf;pm;,laomtouft &G,fESifh
yif&SifvpmaiGudpPrsm;/ xdk hjyif
. (c) a&G;aumufyGJaumfr&Sif. vkyfief;aqmifwmrsm;udk cGJa0ay;jcif; tm%mrsm;ESifhvkyfief;pOfqdkif &mudpPrsm;//

113–n// // oD;jcm;tufOya'/ odk hwnf;r[kwf


enf;Oya'rsm;jyXmef;jcif;rðyao;rDtcdseftwGif; aqmif&Guf&ef&Sdaom a&G;aumufyGJt&yf&yftwGuf rJpm&if;rsm;
ðyvkyfjcif;ESifhif;/ ygvDrefa&G;aumufyGJrsm;usif;y jcif;ESifh if;/ TtajccHOya'yg jyXmef;csufrsm;udk/ odk hwnf;r[kwf
1949 ckESpf; EdkifiHawmforwW a&G;aumufwif ajr‡mufr+tufOya'ygjyXmef;csufrsm;udkrxdcdkufapbJ/ tjcm;w&m;Oya'
wckckt& a&G;aumufyGJrsm;usif;yjcif; ESifhif;/ pyfvsOf;I}uD;-uyfa&;/ n$ef-um;a&;ESifh tkyfcsKyfa&;wdk hudk
/a&G;aumufYJaumfr&Sifu/ vuf&Sdw&m;Oya' rsm;t&/ aqmif&Guf&rnf// ‛

1961 ckESpf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya' ( wwd,jyifqifcsuf ) tufOya'//


¡ 1961 ckESpf/ tufOya' trSwf 17//¢ atmufygtwdki;f tufOya'jzifhjyXmef;vdkufonf//

1// // (1) TtufOya'udk/ 1961 ckESpf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya' ( wwd,jyifqifcsuf ) tufOya'[k


ac:wGifap&rnf//

(2) TtufOya'onf/ EdkifiHawmforwWu trdef


ha-umfjimpmjzifhowfrSwfonfhae h&ufwGif pwif tm%mwnf&rnf// 2// //
(u) yk'frcGJ (1) tpm;/ atmufygudkyk'frcGJ (1) tjzpfoGif;&rnf//
‚ (u) Ak'<bmom omoemawmfonf/ EdkifiHawmf.EdkifiHom;trsm;qHk;udk;uG,f&m bmom}uD;jzpf
onfhtm;avsmfpGm EdkifiHawmf bmomomoemjzpfap&rnf// ‛
(c) yk'frcGJ (4) aemufwGifatmufygudkyk'frcGJ (5) tjzpfxnfhoGif;&rnf//
‚ (5) jynfaxmifpkEdkiif Htpdk;&onf/ rdrdESpfpOffomrefoHk;aiG.tenf;qHk; 50 &mcdkifE+Hef;ESifh nDr#aomaiG udk
bmomomoema&;twGuf csD;ajr‡mufaxmufyHh&rnf// &Sif;vif;csuf// // ‘bmomomoem’ qdkonfrSm/ Tyk'fr&Sd
yk'frcGJ(1) ESifh (2) wdk hwGif az:jyxm;onfh Ak'<bmomomoem/ tpPvmrfbmom omoem/
c&pf,mefbmomomoem/ [dENLbmomomemESifhewfudk; uG,faom omoemwdk hudkqdkvdkonf// ‛//
3// // zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya' yk'fr 21 aemufwGif/ atmufygwdk hudk yk'fr
21–u/ 21–c/ 21–*ESifh 21–C tjzpfxnfhoGif;&rnf// ‚ 21–u// /// Ak'<bmom
omoemawmfrSm/ jynfaxmifpkEdkifiH. EdkifiHawmfbmomomoemjzpf onfESifhtnD/
jynfaxmifpkEdkifit H pdk;&onf—
. (u) y&d,wWd omoem/ yËdywWdomomemESifh yËda0' omoemwnf;[laom Ak'<bmomomoem awmf
oHk;&yfudk pnfyif jyef hyGg;atmif csD;ajr‡mufaxmufyHh&rnf// tbd;k —10 jym; ¢
. (c) bk&m;&wem/ w&m;&wem/ oHCm&wem wnf;[laom &wemoHk;yg;wdk hudk csD;ajr‡mufylaZmf& rnf //

(*) tqdkygoomoemoHk;&yfESifh &wemoHk;yg;wdk hudk a&;om;jcif;tm;jzifhaomfif;/ ¹rGufqdkjcif;tm;


jzifhaomfif;/ tjcm;enf;tm;jzifhaomfif;/ apmfum;r+/ r[kwfrrSefpGyfpGJr+ paomab;tEW&,fcyfodrf;rS umuG,f
apmifha&Smuf&rnf// &Sif;vif;csuf// // ‘oHCm&wem’ qdkonfrSm/ &[ef;awmfwyg;pDr[kwfbJ/ &[ef;awmf
tm;vHk;*dk%f;*%ra&G;yg 0ifaom oHCmudk qdkvdkonf// ‛
21–c// // jynfaxmifpkEdkiif Htpdk;&onf —
. (u) qXoH*g,emwif ydXuygËdawmf tXuxmESiËfh dumpmr+rsm;udk aumif;pGmxdef;odrf;apmifha&Smuf
xm;&rnf//
. (c) jynfaxmifpkEdkifitH wGif;wGif/ xdkydXu oHk;yHkygËdawmf tXuxmESifh Xdumpmr+ rsm;udk yHkESdyf -u&mwGif
trSm;t,Gif;ryg&atmif pnf;urf;rsm;owfrSwfI/ xdkpnf;urf;rsm;twdki;f vdkufemolrsm;udkomyHkESdyfcGiðfh y&rnf//

21–*// // jynfaxmifpk EdkifiHtpdk;&onff/ rEWav;awmifajcteD; r[mavmu rm&Zdefukodkvfawmf bk&m;y&0k%f


twGif;&Sd yOProH*g,emwif ydXuygËdawmf ausmufpmrsm;ESifh xdkbk&m;teD; pENmrkedbk&m; y&0k%f twGif;&Sd
tXuXmESifh Ëdumausmufpmrsm;udk aumif;rGefpGmxdef;odrf;apmifha&Smufxm;&Sdap&rnf//
21–C// // jynfaxmifpk Edkifit
H pdk;&onf/ wESpfv#if tenf;qHk;w}udrf atmufygq&mawmf}uD;rsm;tm; yifh
bdwfI/ Edkiif HawmfbmomomoemtwGuf rdrd. aqmif&GufcJhyHkrsm;udkwifjy&rnfhjyif/ xdkaqmif &GufcJhyHkrsm;ESifhpyf
vsOf;onfh q&mawmf}uD;rsm;. a0befcsuf/ t}uHay;csufESifh -o0g'rsm;udkvnf;-um;em&rnf//
. (u) tbd"Zr[m&Ï*k&kq&mawmf}uD;rsm;/
. (c) t*~r[my¾dwq&mawmf}uD;rsm;/
(*) EdkifiHawmf-o0g'p&D, q&mawmf}uD;rsm;/ ESifh

. (C) EdkifiHawmf0denf;"dk&f q&mawmf}uD;rsm;//‛//

4// // zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya'yk'fr 43 aemufwGif atmufygwdk hudk yk'fr 43–uESifh 43–c tjzpfxnfh
oGif;&rnf//
‚ 43–u// // EdkifiaH wmfonf jynfaxmifpkEdkifit
H wGif;/ a&S rh if;rsm;wnfxm;udk;uG,fawmfr+chJ-uI/
jrwfpGmbk&m;. "gwfawmf arGawmfrsm; udef;0yf&m[lI omoemordkif;wGifxif&Sm;ausmfapmaoma&S;a[mif; apwD/
ykxdk;rsm;/ ppfab;/ olykefab;/ ivsifab; paomab;tEW&,frsm;a-umifh ysufpD;v#if/ xdkapwD/ ykxdk;rsm; udkðyjyif/
jyefvnfwnfaxmif&mY ulnDaxmufyH&rnf//
43–c// // EdkifiaH wmfonf 0denf;a'oemawmfESifh rqef husifap&ef jynfaxmifpkEdkifiHawmfw0ef;vHk;wGif/
vlyk*~dKvfrsm;twGuf aq;&HkESifhwrdk;wx&Hwnf;r[kwfr+I/ bkef;awmf}uD;rsm;ESifhtyfpyfaom oHChmaq;&Hkrsm;
xm;&Sd&rnf/ xdkaq;&Hkrsm;Y/ bkef;awmf}uD;rsm;tm; ðypkau|;arG;&mwGifvnf; 0denf;a'oemawmf ESifhrqef h
usifapbJðypkau|;arG;&rnf//‛

1961 ckESpf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya' (pwkwˆjyifqifcsuf) tufOya'//


¡ 1961 ckESpf/ tufOya' trSwf 20// ¢
atmufygtwdki;f tufOya'jzifhjyXmef;vdkufonf//

1// //TtufOya'udk/ 1961 ckESpf/ zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya' (pwkwˆjyifqifcsuf) tufOya'


[kac:wGifap&rnf//
2// // (1) zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'yk'fr 20 wGif‚vGyfvyfpGm,lqEdkifaom tcGit fh a&;/ vGyfvyfpGmudk;
uG,fwnfaqmufEdkifaom tcGit fh a&;‛ qdkonfhpum;&yftpm;/ ‚vGyfvyfpGm,lqEdkifaomtcGifhta&;/ vGyfvyf
pGmudk;uG,f aqmufwnfEdkifaomtcGifhta&;/ vGyfvyfpGm oif-um;Edkifaom tcGit fh a&;‛ qdkonfhpum;&yfudk
xnfhoGif;&rnf//
(2) atmufygudkzGJ hpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya'yk'fr 20 .¹cGif;csuftjzpfxnfhoGif;&rnf//
‚ ¹cGif;csuf// // odk h&mwGif rdb/ odk hr[kwf tkyfxdrf;olwdk h. pmjzifha&;om;xm;aom óudwifo abm
wlnDcsufudkr&&SdbJ/ ausmif;rsm;wGif rnfonfhftouffrjynfhao;oludkr# if;.rdbudk;uG,fonfhbmomr
[kwfonfhrnfonfhbmomudkr#oif -um;jcif;rðy&//‛
3// // zGJ hpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya'yk'fr 21/ yk'frcGJ (5) aemufwGif
atmufygudk yk'frcGJ (6) tjzpfxnfhoGif; &rnf// ‚ (6) bmom omoemwdk
hudk a&;om;jcif;tm;jzifh aomfif;/ ¹rGufqdkjcif;tm;jzifhaomfif;/ tjcm;
enf;tm;jzifhaomfif;apmfum;r+/ r[kwfrrSefpGyfpGJr+
paomab;tEW&,fcyfodrf;rS Edkiif Hawmftpdk;&onfumuG,f
apmifha&Smuf&rnf//‛

You might also like