You are on page 1of 76

espanuri enis gramatika

(თეორიული კურსი)

1
El alfabeto en español

Letra Nombre Comentarios

a a Georgia, bandera, España,árabe


b be, be de burro, be grande B da V gamoiTqmis erTnairad
c ce casa, cine,cenicero
ch che chocolate, champán
d de Doña, deducir,dorar
e e enriquecer,ejemplo,enterar
f efe fecha,fútbol,fonética
g ge gitano,gente,guerra,gustar
h hache ar ikiTxeba magram iwereba; historia, Habana, hablar
i i, i latina Ida Y aqvs identuri warmoTqma vivir,construir
j jota J da G erTnairad gamoiTqmis jabón, jalifato, jalifa
k ka K mxolod ucxour sityvebSi gamoiyeneba;kilo,kilómetro
l ele Lima,ladrar,lindo
ll elle llamar,llorar,llegar
m eme Madrid, Moctezuma, modernismo
n ene Nicolás, ninfa, nacer
ñ eñe niña, España, españolizar
o o obedecer,ornamento, orquesta
p pe perder,poner,pedir
q cu ¿quién? ¿qué? quedar,querer
r ere roto,Rusia, remolacha
rr erre Sierra Leone, ahorrar,Andorra
s ese siempre,sonar, sostener
t te tardar,tocar,tener
u u burro,gusto,gustar
v ve vaca,vivir,volcán
w uve doble Washington, Wimbeldon,whiski
x equis texto, conexión, anexión
y y griega y, proyecto, inyección
z seta Zaragoza,zapatos

b-v c-s-z j-g c-k k-w

2
ფონეტიკა
ესპანური ანბანი

Aa a ა Jj jota ხოტა R r ere ერე


Bb be ბე Kk ca კა R r rr erre ერრე
Cc ce სე Ll ele ელე Ss ese ესე
Ch ch che ჩე Ll ll elle ელიე T t te ტე
Dd de დე Mm eme ემე Uu u უ
Ee e ე Nn ene ენე Vv uve უვე
Ff efe ეფე Ññ ene ენიე Ww uve doble უვე დობლე
Gg ge ხე Oo o ო Xx equis ეკის
Hh ache აჩე Pp pe პე Yy i griega ი გრიეგა
Ii i ი Qq cu კუ Zz ceda სეტა

ხმოვნები

Aa [a] წარმოითქმის, როგორც ქართული- ა madre, ambos, mapa


Ee [e] წარმოითქმის, როგორც მკვეთრად გამოთქმული ქართული- ე café, compadre, negro
Ii [i] წარმოითქმის, როგორც ქართული, გაგრძელებული -ი hincha, timbre, mi
Oo [o] წარმოითქმის, როგორც მკვეთრად გამოთქმული ქართული -ო, teléfono, amo, loco
Uu [u] წარმოითქმის, როგორც მკვეთრად გამოთქმული ქართული -უ,universo, reunión,
unidos
Yy [i] წარმოითქმის, როგორც ქართული ი blanco y negro
წარმოითქმის, როგორც ნახევრადხმოვანი ი Mayo, muy

თანხმოვნები

Bb [b] სიტყვის დასაწყისში ან m და n თანხმოვნების შემდეგ, წარმოითქმის როგორც ბ-


beber, bonita
[b] ხმოვნებს შორის ან თანხმოვნების წინ წარმოითქმის როგორც საშუალო ბ-სა და ვ-ს
შორის. arriba, febrero
Cc [k] a, o, u ხმოვნების წინ წარმოითქმის როგორც ქართული კ сaza, octubre
[s] e და i ხმოვნების წინ წარმოითქმის როგორც ინგლისური დიფთონგი th, მსგავსია
მოჩლექილი ენით წარმოთქმული ს-ს, ენა ამ დროს უნდა იმყოფებოდეს კბილებს შორის.
once
Ch ch [ t∫ ] წარმოითქმის როგორც ქართული ჩ. chico, machismo
Dd [d] წარმოითქმის როგორც ქართული დ.madre, diablo
3
Ff [f] წარმოითქმის როგორც რუსული ф, ქართულში ანალოგი არა აქვს. eficaz, frío,
formular
Gg [g] a, o, u და თანხმოვნების წინ, აგრეთვე კომბინაციაში gu (სადაც u არ გამოითქმება,
თუ კი არა აქვს მახვილი) წარმოითქმის როგორც ქართული გ agosto, gafas
e და i ხმოვნების წინ წარმოითქმის როგორც ქართული ოდნავ შერბილებული ხ
biología, gemelos
Hh [-] უხმო თანხმოვანი, არ წარმოითქმება. hermano, hacer, historia, ahorrar
Jj [h] წარმოითქმის როგორც ქართული ხ, სიტყვის ბოლოს რბილდება. mensaje,
reloj
Kk [k] წარმოითქმის როგორც ქართული კ kilogramo, kilómetro
Ll [l] წარმოითქმის როგორც ქართული ლ. los, helado, pastel
LL ll [ j ] წარმოითქმის როგორც ნახევრადხმოვანი ё, ხოლო არგენტინაში წარმოთქვამენ,
როგორც ჯ/ჟ-ს. llama, calle
Mm [m] წარმოითქმის როგორც ქართული მ. madre, música, embajada
Nn [n] წარმოითქმის როგორც ქართული ნ. no, en, andar
Ññ [ñ] წარმოითქმის როგორც რბილი ნ. cañón, campaña, español
Pp [p] წარმოითქმის როგორც ქართული პ.padre, suponer
Qq [k] გვხვდება კომბინაციაში qu (სადაც u არ წარმოითქმება), წარმოითქმის როგორც
ქართული კ. querer, que
Rr [r] სიტყვის შუაში ან ბოლოში წარმოითქმის როგორც რბილი რ, ვიბრაციის გარეშე.
primavera
[rr] სიტყვის დასაწყისში წარმოითქმის როგორც ქართული რ rojo, ruso
Ss [ s-∫ ] წარმოითქმის როგორც საშუალო ბგერა ს-ს და შ-ს შორის. mesa, señor
[ s-z ] თანხმოვნების d, m და g წინ, წარმოითქმის როგორც ქართული ზ, ოდნავ
შერბილებულად desde, sierra, sonreir
Tt [t] წარმოითქმის როგორც საშუალო ბგერა ტ. todo, temblor, temer
Vv [b] სიტყვის დასაწყისში ან m და n თანხმოვნების შემდეგ, წარმოითქმის როგორც ბ.
ventana, vino
[v] ხმოვნებს შორის ან თანხმოვნების წინ წარმოითქმის როგორც საშუალო ბ-სა და ვ-ს
შორის.cerveza, novio
Ww [w] წარმოითქმის როგორც ინგლისური ბგერა [w]. Kilimanjaro, Zimbabwe
Xx [ ks ] წარმოითქმის როგორც ბგერათა თანშწყობა ქს éxito, experiencia
Zz [s] წარმოითქმის როგორც მოჩლექილი ბგერა ს; გვხვდება ხმოვნების a, o, u,
თანხმოვნების წინ და სიტყვის ბოლოს. zorro, vez

4
გრამატიკა
I.არსებითი სახელი

ესპანურ ენაში არსებითი სახელები არსებობენ:

საკუთარი
María - მარია
Antonio -ანტონიო
საზოგადო
casa - სახლი
el avión - თვითმფრინავი
სულიერი
la mujer - ქალი
el perro - ძაღლი
უსულო
El bosque - ტყე
La mesa - მაგიდა
კონკრეტული
La cara - სახე
El piso - იატაკი
აბსტრაქტული
El tiempo - დრო
El aire - ჰაერი
კრებსითი
La biblioteca - ბიბლიოთეკა
El cardumen - თევზების ჯგუფი (стая рыб)

არსებითი სახელების სქესი (Género de los sustantivos)

ესპანურ ენაში არსებით სახელებს გააჩნიათ ორი სქესი: მამრობითი და მდედრობითი.


მამრობითი სქესის არსებითი სახელები о-ზე - როგორ წესი, მამრობითი სქესისაა:
el martillo - ჩაქუჩი
el piso - სართული

შენიშვნა

ამ წესს აქვს გამონაკლისები: რამოდენიმე არსებითი სახელი, რომლებიც მთავრდება -о-ზე, არის
მდედრობითი სქესის, მაგალითად:
5
la mano - ხელი
la radio - რადიო

არსებითი სახელები, რომლებიც მთავრდებიან ხმოვნებზე -e, -i, -u და თანხმოვნებზე -l, -n, -r, -s
განეკუთვნებიან მამრობით სქესს:

el árbol - ხე
el pan - პური
el poste - ბოძი
el zurriburri - არეულობა, თავხედი
el ardor - სიცხე
el espíritu - სული
el mes - თვე

შენიშვნა

ამ წესს აქვს გამონაკლისი. მდედრობით სქესს განეკუთვნება ქვემოთ ჩამოთვლილი სახელები


რომლებიც მთავრდებიან:
-e - ave, clase, fiebre, leche, llave, madre, parte, noche, sangre, tarde და სხვა.;
-u - tribu;
-i - metrópoli და სხვა;
-l – ca l(კირი) , col, miel, señal და სხვა;
-r - flor, labor, mujer და სხვა;
-n - imagen, desazón(შფოთი), razón და სხვა;
-s - elipsis, hipótesis, síntesis, tesis, tos.

მდედრობითი სქესის არსებითი სახელები

როგორ წესი, ყველა არსებითი სახელი დამთავრებული -а-ზე - მდედრობითი სქესისაა:


la silla - სკამი
la lámpara - ლამპა

შენიშვნა
ამ წესს აქვს გამონაკლისები:

არსებითი სახელები, რომლებიც გადმოვიდნენ ესპანურ ენაში ბერძნულიდან და მთავრდებიან -


ma, -ta-ზე, განეკუთვნებიან მამრობით სქესს:
el programa - პროგრამა
el planeta - პლანეტა
სიტყვა mapa - რუკა (ლათინური ფუძის გამო) ასევე მამრობითი სქესისაა.

6
მამრობით სქესს განეკუთვნება -а-ზე დამთავრებული შემდეგი არსებითი სახელებიც:
el día - დღე
el tranvía - ტრამვაი

არსებითი სახელები, რომლებიც მთავრებიან:

-(i)ón: la unión - კავშირი


la lección - გაკვეთილი
-d: la pared - კედელი
la verdad - ჭეშმარიტება
-z: la paz - მშვიდობა
la voz - ხმა
- მდედრობითი სქესისაა.

შენიშვნა

გამონაკლისს მიეკუთვნებიან შემდეგი ყველაზე გავრცელებული მამრობითი სქესის არსებითი


სახელები, რომლებიც მთავრდებიან ამავე თანხმოვნებზე:
-ión - avión, camión, bastión, gorrión და სხვა ;
-d - abad, ataud(კუბო), talmud და სხვა;
-z - arroz, matiz, pez, lápiz და სხვა.

საერთო სქესის არსებითი სახელები (Nombres del género сomún)

ბევრ არსებითი სახელს, რომლებიც გამოხატავენ პროფესიას, საქმიანობას, წოდებას და ა.შ.


გააჩნია საერთო ფორმა ორივე სქესისათვის და განირჩევიან მხოლოდ არტიკლის გამოყენებით.
ასეთ არსებით სახელებს მიეკუთვნება შემდეგი სიტყვები:

ყველა არსებითი სახელი ბოლოსართით -ista:


(el, la) esperantista - ესპერანტოს სპეციალისტი
(el, la) artista - არტისტი
(el, la) maquinista - მემანქანე

ზოგიერთი სხვა არსებითი სახელი:


(el, la) cliente - კლიენტი
(el, la) comerciante - ვაჭარი
(el, la) compatriota - თანამემამულე

7
შენიშვნა

საერთო სქესის არსებით სახელებს უნდა მივაკუთვნოთ ის არსებითი სახელებიც, რომელთაც


აქვთ განსაზღვრული სქესი, მაგრამ რომლებიც შეიძლება გამოვიყენოთ როგორც მამრობითი,
ასევე მდედრობითი სქესისთვისაც:
la víctima - მსხვერპლი
la criatura - ბავშვი
la persona - პირი, ადამიანი
el despota - დესპოტი და ა.შ.
-z - arroz, matiz, pez, lápiz და სხვა.

შერეული სქესის არსებითი სახელები (Nombres del género epiceno)

ესპანურ ენაში არიან არსებითი სახელები, რომელთა გამოყენება შეიძლება ორივე სქესში,
არსებითად მათი შინაარსის ცვლილების გარეშე.

(el, la) fin - დასასრული


(el, la) arte - ხელოვნება
(el, la) mar - ზღვა

თუმცა არსებობს განსხვავებული სტილისტური ელფერი ასეთი სიტყვების გამოყენებისას ამა


თუ იმ სქესში.

მამრ. el arte - ხელოვნება


მდედრ. la arte - ხელოვნება (ოსტატობა, ცოდნა - მნიშვნელობით)

ზემოთაღნიშნულ ჯგუფში არ შედიან არსებითი სახელები, რომლებიც მთლიანად იცვლიან


მნიშვნელობას, იმის მიხედვით, თუ რომელ სქესში გამოიყენებიან.
el pendiente - საყურე la pendiente - ფერდობი
el cólera - ქოლერა la cólera - მრისხანება
el corte - ამონაჭერი la corte - კარი (სამეფო)
el frente - ფრონტი la frente - შუბლი
el consonante - რითმა la consonante - თანხმოვანი
el cura - მღვდელი la cura - მკურნალობა
el guarda - მცველი, გუშაგი la guarda - დაცვა
el guardia - გვარდიელი la guardia - გვარდია
el capital - კაპიტალი la capital - დედაქალაქი
el guía - ექსკურსიამძღოლი la guía - სახელმძღვანელო, დამხმარე წიგნი
el justicia - სამართალი la justicia - მართლმსაჯულება

8
el mañana - ხვალ la mañana - დილა
el moral - თუთის ხე la moral - მორალი
el parte - ცნობა la parte - ნაწილი, მხარე
el pez - თევზი la pez - ხის ფისი
el policía - პოლიციელი la policía - პოლიცია
el trompeta - მესაყვირე la trompeta - საყვირი
el orden - წესრიგი la orden - ბრძანება
el vista - მებაჟე la vista - მხედველობა
el vocal - გადამწყვეტი ხმის მქონე დელეგატი la vocal - ხმოვანი

ორსქესიანი არსებითი სახელები (Nombres del género ambiguo)

თუ მამრობითი სქესის არსებით სახელებს გააჩნიათ დაბოლოება -o, შესაბამისი მდედრობითი


სქესის არსებითი სახელები მთავრდება ხმოვანზე -a:

მამრობითი მდედრობითი
ბიჭი- el chico გოგო la chica
ძმა el hermano და la hermana
ექიმი (კაცი) el médico ექიმი (ქალი) la médica
კატა el gato კატა la gata

ანალოგიურად გარდაიქმნება მამრობითი სქესის არსებითი სახელების უმეტესობა, რომლებიც


მთავრდებიან ხმოვანზე -е:
მამრობითი მდედრობითი
მსახური (კაცი) el sirviente მსახური (ქალი) la sirvienta
მკერავი (კაცი)el sastre მკერავი (ქალი) la sastra

თუ მამრობითი სქესის არსებითი სახელი მთავრდება თანხმოვანზე (მაგ: -or, -tor, -dor, -ión, -al),
შესაბამისი მდედრობითი სქესის არსებით სახელს ემატება ხმოვანი -а:

მამრობითი მდედრობითი
ბატონი el señor ქალბატონი la señora
სტუმარი (კაცი)el huésped სტუმარი (ქალი) la huéspeda
ბეღურა el gorrión ბეღურაla gorriona
მასწავლებელი (კაცი) el profesor მასწავლებელი (ქალი) la profesora

ბევრი მდედრობითი სქესის არსებითი სახელი, რომელსაც აქვს ისეთივე ფუძე, როგორც
მამრობით სქესს, მთავდება ბოლოსართით: -esa, -isa, -ina, -triz:

9
მამრობითი მდედრობითი
პოეტი (კაცი) el poeta პოეტი (ქალი) la poetisa
მამალი el gallo დედალი la gallina
კოსული el cónsul კონსულის ცოლი la consulesa
ამომრჩეველი (კაცი) el elector ამომრჩეველი (ქალი)la electriz

ზოგჯერ შესაბამის მამრობით და მდედრობით სახელებს აქვთ სრულიად განსხვავებული


ფუძეები:
მამრობითი მდედრობითი
კაცი el hombre ქალი la mujer
მამა el padre დედა la madre
ხარი el toro ძროხა la vaca
ულაყი el caballo ფაშატიla yegua

ბევრ პიროვნების აღმნიშვნელ არსებით სახელს, ორივე სქესისთვის აქვს ერთი და იგივე ფორმა:

(el, la) camarada - ამხანაგი


(el, la) deportista - სპორტსმენი
(el, la) rival - მეტოქე

შენიშვნა
ბევრ არსებით სახელი (როგორებიცაა ცხოველები, ფრინველები, თევზები) ესპანურ ენაში
იხმარება მხოლოდ ერთი (მამრობითი ან მდედრობითი) სქესით:
el cocodrilo - ნიანგი
la liebre - კურდღელი
el milano - ქორი
la araña - ობობა

არსებითი სახელის რიცხვი (Número de los sustantivos)

ესპანურ ენაში არსებითი სახელი შეიძლება იყოს მხოლობით ან მრავლობით რიცხვში

არსებითი სახელები, რომლებიც მხოლობით რიცხვში მთავრდებიან უმახვილო ხმოვნით,


აწარმოებენ მრავლობით რიცხვს ასო -s-ის დამატებით:
თეფში el plato los platos
წიგნი el libro los libros
ტომი (племя) la tribu las tribus

არსებითი სახელები, რომლებიც მხოლობით რიცხვში მთავრდებიან თანხმოვნით, ასო -y-ზე ან


მახვილიან ხმოვანზე (გარდა -e), აწარმოებენ მრავლობით რიცხვს დაბოლოება -es ის დამატებით:

10
ცხოველი el animal los animales
ბატონი el señorlos señores
მეფე el rey los reyes
კანონი la ley las leyes

გამონაკლისს წარმოადგენენ სიტყვები:

მამა el papá los papás


დედა la mamá las mamás
დივანი el sofá los sofás

გამონაკლისს წარმოადგენენ აგრეთვე სხვა ენიდან ნასესხები სიტყვები:

კლუბი el club los clubs


ფილმი el film los films
დეფიციტი el déficit los déficits
და სხვა

არსებითი სახელები, რომლებიც მხოლობით რიცხვში მთავრდებიან თანხმოვნებით -z და -x,


იცვლიან მათ მრავლობით რიცხვში ასოთი -c:
ონიქსი(მინერალი) la ónix las ónices
ფანქარი el lápiz los lápices
შუქი la luz las luces
ცხვირი la nariz las narices

ზოგიერთი სიტყვა, დამთავრებული თანხმოვანზე -c, ცვლის მას მრავლობით რიცხვში -qu-ზე:
ფრაკი el frac los fraques (fracs)
ბივშტექსი el bistec los bisteques

როგორც წესი, ყველა არსებითი სახელი, რომლებიც მთავრდებიან მხოლობით რიცხვში ასოზე -s
უმახვილო მარცვალში, არ იცვლის დაბოლოებას მრავლობით რიცხვში. ორივე რიცხვში აქვს
ერთი და იგივე ფორმა და რიცხვი განირჩევა მხოლოდ არტიკლით:

(el, los) limpiadientes - კბილის საწმენდ(ებ)ი


(el, los) rascacielos - ცათამბრჯენ(ებ)ი

კვირის დღეების უმრავლესობა:

11
(el, los) lunes - ორშაბათ(ებ)ი
(el, los) martes - სამშაბათ(ებ)ი

რთული არსებითი სახელები, რომლებიც არ მთავრდებიან -s-ზე:


მასხარა el hazmerreír los hazmerreír
ჭორიკანა, დამსმენი el correveidile los correveidile

ზოგიერთი რთული, რამოდენიმე სიტყვისაგან შედგენილი არსებითი სახელი, თავისებურად


აწარმოებს მრავლობით რიცხვს:

ვაგონ-რესტორანი el vagón restaurante los vagones restaurante


საძილე ვაგონი el coche cama los coches cama
ჩაის ვარდი la rosa té las rosas té

ზოგიერთ არსებით სახელს აქვს მხოლოდ მრავლობითი რიცხვი:

las afueras - მიდამოები


los bártulos - მონახვეჭი
los celos - ეჭვი
las fauces - საყლაპავი მილი
las gafas - სათვალე

ზოგიერთ არსებით სახელი პრაქტიკულად არ იხმარება მრავლობით რიცხვში. ასეთებია:

1)კერძო სახელები - José, María, España;

2)არსებითი სახელები, რომლებიც არიან ან მოიაზრებიან როგორც ერთადერთი, მაგალითად:


el sol - მზე
el sur - სამხრეთი
la luna - მთვარე
el norte - ჩრდილოეთი
el cenit - ზენიტი
el horizonte - ჰორიზონტი

3) არსებითი სახელები, რომლებიც წარმოადგენენ ნივთიერებას, მატერიას, მარცვლეულს,


ზოგიერთ პროდუქტს:
la carne - ხორცი
el pan - პური
el carbón - ქვანახშირი

12
4) განყენებული არსებითი სახელები, რომლებიც გამოხატავენ თვისებას, ქმედებას,
მდგომარეობას:
la alegría - სიხარული
la valentía - სიმამაცე
el desarrollo - განვითარება

5)კრებითი არსებითი სახელები:


la ropa - ტანსაცმელი
la gente - ხალხი
el dinero - ფული

ზოგიერთი ტერმინი (ჩვეულებრივად სუფიქსით -ismo) სამეცნიერო, პოლიტიკური,


ლიტერატურული მიმართულების, აგრეთვე მეცნიერებათა დასახელება:
modernismo -მოდერნიზმი
impresionismo - იმპრესიონიზმი
medicina - მედიცინა
ingeniería - ინჟინერია

II.ზედსართავი სახელი (Nombre adjetivo)

თვისობრივი ნაცვალსახელები (Adjetivos calificativos)

თვისობრივი ნაცვალსახელები - გამოხატავენ სხვადასხვა არსებების, საგნების და მოვლენების


თვისებებს:

una mesa grande - დიდი ბოძი


el viaje largo - ხანგრძლივი მოგზაურობა

თვისობრივი ნაცვალსახელებს გააჩნიათ შედარების სამი ხარისხი:

დადებითი (grado positivo):


El periódico voluminoso - დიდი გაზეთი
შედარებითი (grado comparativo):
Este libro es más voluminoso que aquél - ეს წიგნი უფრო დიდია, ვიდრე ის
Este libro es menos voluminoso que aquél - Эта книга менее объемиста, чем та
Este libro es tan voluminoso como aquél - Эта книга такого же объема, что и та
აღმატებითი (grado superlativo):
El libro más voluminoso - ყველაზე დიდი წიგნი

13
El libro menos voluminoso - ყველაზე პატარა წიგნი
El libro voluminosísimo - უდიდესი წიგნი
El libro muy voluminoso - ძალიან დიდი წიგნი

ზედსართავი სახელების სქესი (Género de los adjetivos)

ესპანურ ენაში ზედსართავი სახელები ეთანხმება სქესში და რიცხვში არსებით სახელებს.


ზედსართავი სახელები შეიძლება შეიცვალოს ან არ შეიცვალოს სქესის მიხედვით.
თუ ზედსართავი სახელი მთავრდება ასო -o-ზე, ეს იმას ნიშნავს, რომ ის არის მამრობითი სქესის,
მდედრობით სქესში მას ექნება დაბოლოება -a:
მამრობითი: el papel blanco - თეთრი ქაღალდი
მდედრობითი: la mesa blanca - თეთრი მაგიდა

თუ ზედსართავი სახელი მთავრდება ხმოვანზე (გარდა -o) ან ნებისმიერ თანხმოვანზე, ისინი


განეკუთვნებიან ერთ დაბოლოებიან ზედსართავ სახელებს:
მამრობითი: el papel verde - მწვანე ქაღალდი
მდედრობითი: la mesa verde - მწვანე მაგიდა

ზედსართავი სახელების რიცხვი (Número de los adjetivos)

თუ ზედსართავი სახელი მთავრდება არამახვილიან ხმოვანზე, მრავლობით რიცხვში მას


ემატება დაბოლოება -s.
ხოლო თუ ზედსართავი სახელი მთავრდება თანხმოვანზე ან მახვილიან ხმოვანზე (e-ს გარდა),
მრავლობით რიცხვში მას ემატება დაბოლოება -es:
ესპანური ტექსტი el texto español los textos españoles
ძნელი გაკვეთილი la lección difícil las lecciones difíciles
დიდი ზალა la sala grande las salas grandes
უმნიშვნელო საქმე la cosa baladí las cosas baladíes
თეთრი ქაღალდი el papel blanco los papeles blancos

ზედსართავი სახელები, რომლებიც მთავრდებიან თანხმოვანზე -z, მრავლობით რიცხვში მას


ცვლიან -c-თი:
და გარდა ამისა, ემატებათ დაბოლოება -es:
ხარბი voraz voraces
ბედნიერი feliz felices

14
ზედსართავი სახელების გამოყენების თავისებურებები

ესპანურ ენაში ზედსართავი სახელი დაისმის არსებითი სახელის შემდეგ:


la mesa negra - შავი მაგიდა
el centro económico - ეკონომიკური ცენტრი

გამონაკლის შემთხვევებში ზოგიერთი თვისობრივი ზედსართავი სახელი შეიძლება დაისვას


არსებითი სახელის წინ:
1) როდესაც ის წარმოადგენს ეპითეტს:
una gloriosa victoria - დიდებული გამარჯვება
el lindo árbol - მშვენიერი ხე
Las claras fuentes y corrientes ríos, en magnífica abundancia, sabrosas y transparentes aguas les ofrecían.
(Cervantes)
კამკამა წყაროები და სწრაფი მდინარეები სთავაზობდნენ მათ დიდი სიუხვით თავის
გამჭირვალე და გემრიელ წყალს. (სერვანტესი)

2) როდესაც ზედსართავი სახელი მიუთითებს მუდმივ თვისებაზე და ყველაზე უფრო


დამახასიათებელ ნიშანზე:

la blanca nieve - თეთრი თოვლი


el profundo mar - ღრმა ზღვა

3) ზოგიერთ ზედსართავ სახელს გააჩნია სხვადასხვა ლექსიკური მნიშვნელობა, იმის


მიხედვით, თუ სად დგას ზედსართავი სახელი არსებითთან მიმართებაში:
un gran país - დიადი ქვეყანა
un país grande - დიდი ქვეყანა
un buen hombre - კეთილი ადამიანი
un hombre bueno - კარგი ადამიანი

შედარებითი ნაცვალსახელი ყოველთვის დაისმის არსებითის შემდეგ:


una capa superficial - ზედაპირული შრე
la madriguera lobuna - მგლის ბუნაგი
la escuela musical - მუსიკალური სკოლა

შედარებითი ნაცვალსახელის თავისებურ შემცვლელს წარმოადგენს კონსტრუქცია de +


არსებითი სახელი, რომელიც მიუთითებს მასალას, მოვლენას, თვისებას და რომლებიც
გამოიყენებიან არტიკლის გარეშე:

la escultura de mármol - მარმარილოს სკულპტურა


el vaso de cristal - მინის ჭიქა

15
la mesa de madera - ხის მაგიდა
el cristal de aumento - გამადიდებელი შუშა

III. რიცხვითი სახელი (Numerales)

რაოდენობითი რიცხვითი სახელები (Numerales cardinales)

0 cero
1 uno
2 dos
3 tres
4 cuarto
5 cinco
6 seis
7 siete
8 ocho
9 nueve
10 diez
11 once
12 doce
13 trece
14 catorce
15 quince
16 dieciséis, diez y seis
17 diecisiete, diez y siete
18 dieciocho, diez y ocho
19 diecinueve, diez y nueve
20 veinte
21 veintiuno, veinte y uno
22 ventidós, veinte y dos
23 veintitrés, veinte y tres
24 veinticuatro, veinte y cuatro
30 treinta
31 treinta y uno
40 cuarenta
41 cuarenta y uno
50 cincuenta
60 sesenta

16
70 setenta
80 ochenta
90 noventa
100 cien, ciento
101 ciento uno
200 doscientos
300 trescientos
400 cuatrocientos
500 quinientos
600 seiscientos
700 setecientos
800 ochocientos
900 novecientos
1000 mil
1121 mil ciento veintiuno
2000 dos mil
2324 dos mil trescientos veinticuatro
49835 cuarenta y nueve mil ochocientos treinta y cinco
1 000 000 un millón
2 000 000 dos millones
1 000 000 000 mil millones
2 000 000 000 dos mil millones

რაოდენობითი რიცხვითი სახელები შეიძლება გამოყენებულ იქნას, როგორც არსებით სახელთან


ერთად, ასევე დამოუკიდებლად:

Veo cinco árboles - ვხედავ ხუთ ხეს


¿Cuántas personas están aquí? - რამდენი ადამიანია აქ?
Diez - ათი
Cinco y tres son ocho - 5 + 3 = 8
რაოდენობით რიცხვით სახელებს uno, doscientos (200) და ასე 900-ის ჩათვლით, აქვთ მამრობითი
და მდედრობითი სქესის ფორმა:
Un - მამრობითი სქესის ფორმა - გამოიყენება არსებით სახელთან ერთად
Uno - მამრობითი სქესის ფორმა - გამოიყენება დამოუკიდებლად
Una - მდედრობითი სქესის ფორმა - გამოიყენება არსებით სახელთან ან დამოუკიდებლად
Doscientos, trescientos... - მამრობითი სქესის ფორმები
Doscientas, trescientas... - მდედრობითი სქესის ფორმები
რიცხვით სახელებს ciento, mil და millón გააჩნიათ მრავლობითი ფორმა - cientos, miles და
millones, როცა გამოიყენებიან როგორც არსებითი სახელები.
diez y siete millones de población - 17 მილიონი ანი მოსახლეობა

17
რიგობითი რიცხვითი სახელები (Numerales ordinales)

primer(o), -a, -os, -as (primo, -a, -os, -as) პირველი


segundo, -a, -os, -as მე-2
tercer(o), -a, -os, -as (tercio, -a, -os, -as) მე-3
cuarto, -a, -os, -as მე-4
quinto, -a, -os, -as მე-5
sexto, a, os,-as მე-6
séptimo, -a, -os, -as მე-7
octavo, -a, -os, -as მე-8
noveno, -a, -os, -as (nono, -a, -os, -as) მე-9
décimo, -a, -os, -as მე-10
undécimo, -a, -os, -as მე-11
duodécimo, -a, -os, -as მე-12
decimotercero, -a, -os, -as (decimotercio, -a, -os, -as) მე-13
decimocuarto, -a, -os, -as მე-14
decimoquinto, -a, -os, -as მე-15
decimosexto, -a, -os, -as მე-16
decimoséptimo, -a, -os, -as მე-17
decimoctavo, -a, -os, -as მე-18
decimonoveno, -a, -os, -as (decimonono, -a, -os, -as) მე-19
vigésimo, -a, -os, -as მე-20
vigésimo primero ოცდამეერთე
vigésimo segundo ოცდამეორე
vigésimo tercero (tercio), etc. ოცდამესამე ...
trigésimo, -a, -os, -as ოცდამეათე
trigésimo primero, etc. ოცდამეთერთმეტე
cuadragésimo, -a, -os, -as მეორმოცე
quincuagésimo, -a, -os, -as ორმოცდამეათე
sexagésimo, -a, -os, -as მესამოცე
septuagésimo, -a, -os, -as სამოცდამეათე
octogésimo, -a, -os, -as მეოთხმოცე
nonagésimo, -a, -os, -asოთხმოცდამეათე
centésimo, -a, -os, -as მეასე
centésimo primero, etc. ასმეერთე ...
ducentésimo, -a, -os, -as მე-200
tricentésimo, -a, -os, -as მე-300
cuadringentésimo, -a, -os, -as მე-400
quingentésimo, -a, -os, -as მე-500
sexcentésimo, -a, -os, -as მე-600

18
septingentésimo, -a, -os, -as მე-700
octingentésimo, -a, -os, -as მე-800
noningentésimo, -a, -os, -as (nongentésimo, -a, -os, -as) მე-900
milésimo, -a, -os, -as მე-1000
milésimo primero, etc. ათასმეერთე
millonésimo, -a, -os, -as მემილიონე

რიგითი რიცხვითი სახელები ეთანხმებიან სქესში და რიცხვში არსებით სახელებს. არსებითი


სახლის წინ როგორც წესი, გამოიყენება არტიკლი:
los primeros días - პირველი დღეები
la segunda ventana - მეორე ფანჯარა

რიცხვით სახელებს primero და tercero აქვთ შეკვეცილი ფორმა თუ გამოიყენებიან მხოლობითი


რიცხვის მამრობიტი სქესის არსებითი სახელების წინ: primer და tercer:
el primer momento - პირველი მომენტი
el tercer viaje - მესამე მოგზაურობა

შენიშვნა

თარიღების აღნიშვნის დროს, რიგითი რიცხვითი სახელები გამოიყენება მხოლოდ თვის


პირველი დღის გამოსახატავად, დანარჩენ შემთხვევაში გამოიყენება რაოდენობითი რიცხვითი
სახელები.

el primero de septiembre - პირველი სექტემბერი


el siete de noviembre - 7 ნოემბერი

წილადი რიცხვითი სახელები (Numerales fraccionarios)

ამ ჯგუფს განეკუთვნებიან რიცხვითი სახელები, რომლებიც აღწერენ რიცხვის წილად ნაწილს.


მეორედიდან მეათედამდე მათი წარმოება ხდება შემდეგი სქემით:

გასაყოფი - რაოდენობითი რიცხვითი სახელი


გამყოფი - რიგითი რიცხვითი სახელი

თუ გასაყოფი ტოლია ერთის, გამყოფი გამოიყენება მამრობითი სქესის მხოლობით რიცხვში,


ხოლო ერთიანი გამოიხატება შეკვეცილი un ფორმით:
un tercio - 1/3
un quinto - 1/5

19
თუ გასაყოფი მეტია ერთზე, გამყოფი გამოიყენება მამრობითი სქესის მრავლობით რიცხვში:

dos quintos - 2/5


tres séptimos - 3/7
nueve décimos - 9/10
ერთი მეორედი, ისევე როგორც ქართულში გამოიხატება სპეციალური სიტყვით - ნახევარი:
un medio - 1/2
სიტყვა medio შეიძლება იდგეს არსებითი სახლის წინ, ამ სემთხვევაში, ის ეთანხმება მას სქესში:
media docena - ნახევარი დუჟინი
media hora - ნახევარი საათი
medio kilómetro - ნახევარი კილომეტრი
დაწყებული 1/11-დან, წილადები იწარმოება შემდეგნაირად:
გასაყოფი - რაოდენობითი რიცხვითი სახელი
გამყოფი - რაოდენობითი რიცხვითი სახელი + -avo(a); -avos(-as)
un onceavo - 1/11
cinco onceavos - 5/11
ათწილადები: წერა კითხვა
6,7 seis y siete décimas
seis enteros y siete décimas
seis coma siete
3,01 tres y una centésima
tres enteros y una centésima
tres coma cero uno

ჯერადი რიცხვითი სახელები (Numerales multiples (proporcionales)

ჯერადი რიცხვითი სახელებიდან გამოიყენება მხოლოდ ზოგიერთი, მაგალითად:


doble (duplo, -a) - ორმაგი
triple (triplo, -a) - სამმაგი
cuádruple (cuádruplo, -a) - ოთხმაგი
quíntuplo, -a - ხუთმაგი
séxtuplo, -a - ექვსმაგი
séptuplo, -a - შვიდმაგი
óctuple (óctuplo, -a) - რვამაგი
nónuplo, -a - ცხრამაგი
décuplo, -a - ათმაგი
céntuplo, -a - ასმაგი
ეს რიცხვითი სახელები ეთანხმებიან არსებითს სქესში და რიცხვში:

20
quíntuplo campeón - ხუთგზის ჩემპიონი
сéntupla repetición - ასჯერადი გამეორება

IV.ნაცვალსახელი (Pronombre)

პირის ნაცვალსახელები (Pronombres personales)


yo - მე nosotros - ჩვენ (მამრ)nosotras - ჩვენ (მდედრ)
tú - შენ vosotros - თქვენ (მამრ) vosotras - თქვენ (მდედრ)
él - ის (მამრ) ellos - ისინი (მამრ)
ella - ის (მდედრ) ellas - ისინი (მდედრ)
Usted - თქვენ (ზრდ.ფორმა) Ustedes - თქვენ (მრ.რ ზრდ.ფორ)

შენიშვნა

მეორე პირის მრავლობითი რიცხვის ნაცვალსახელი vosotros, -as გამოიყენება, როცა მიმართავთ
თანამოაზრეებს, მეგობრებს, ადამიანთა ჯგუფს, რომალთაგანაც თითოელ მათგანს მოსაუბრეს
შეუძლია მიმართოს ”შენობით”.
Usted, ustedes - გამოიყენება თავაზიანი მიმართვისას ერთ არ რამოდენიმე ადამიანთან.
საშუალო სქესის ნაცვალსახელი ello მნიშვნელობით იგივეა რაც ნაცვალსახელი-არსებითი
სახელი esto (ეს):
Ello (= esto) nos da ánimo - ჩვენ ეს გვამხნევებს
ზოგჯერ მესამე პირის თავაზიანი ფორმების Usted, Ustedes ნაცვლად გვხვდება vos, თუმცა ამ
სემთხვევაში მას აქვს tú-ს მნიშვნელობა. რაც გავრცელებულია ლათინური ამერკის ქვეყნებში.

პირის ნაცვალსახელები შეიძლება გამოყენებული იქნას როგორც პირდაპირი ან ირიბი


დამატება. და ამ დროს ისინი შეიძლება იყვნენ მახვილიანი ან უმახვილო.

პირის ნაცვალსახელები პირდაპირი და ირიბი დამატების ფუნქციით (უმახვილო ფორმა)

მხოლობითი რიცხვი
პ.დ ი.დ
yo მე me me
tú შენ te te
él ის (მამრ) lo le
ello ის (საშ) lo le
ella ის (მდედრ) la le
Usted თქვენ le (lo) le
21
la le
მრავლობითი რიცხვი

nosotros, -as ჩვენ nos nos


vosotros, -as თქვენ os os
ellos ისინი (მამრ) los les
ellas ისინი (მდედრ) las les
Ustedesთქვენ les (los) les las les

უმახვილო პირის ნაცვალსახელი გამოიყენება ზმნასთან და არა წინდებულთან ერთად. ისინი


ყოველთვის გამოდიან დამატების როლში:

Mi hermano me espera. - ჩემი ძმა მე მელოდება.


Mi hermano me escribe una carta. - ჩემი ძმა მე მწერს წერილს.
Tu hermano te espera. - შენი ძმა შენ გელოდება.
Tu hermano te escribe una carta. - შენი ძმა გწერს შენ წერილს.

უკუქცევითი ნაცვალსახელები (Pronombres reflexivos)

უკუქცევითი ნაცვალსახელები ესპანურ ენაში ორია: se (უმახვილო) და sí (მახვილიანი).


უკუქცევითი უმახვილო ნაცვალსახელი se გამოიყენება უკუქცევით ზმნებთან ერთად:
él se lava - ის ბანაობს; ellos se lavan - ისინი ბანაობენ
ella se lava - ის ბანაობს; ellas se lavan - ისინი ბანაობენ
usted se lava - თქვენ ბანაობთ; ustedes se lavan - თქვენ ბანაობთ

მახვილიანი უკუქცევითი ნაცვალსახელი sí გამოიყენება სხვადასხვა წინდებულთან:


a sí - თავისთვის; para sí - თავისთვის
de sí - თავისი სახელით; en sí - თავის თავში
Este joven hace todo para sí mismo. - ეს ახალგაზრდა თავისთვის ყველაფერს თვითონ იკეთებს.
Nicolás volvió en sí. - ნიკოლასი მოვიდა გონზე.
წინდებულთან соn იწარმოება განსაკუთრებული ფორმა - consigo (თავისთან):
Pedro me lleva consigo. - პედროს მივყავარ მე თავისთან.

ჩვენებითი არსებით-ნაცვალსახელები

ჩვენებითი არსებით-ნაცვალსახელებს დაესმით მახვილი და აქვთ საშუალო სქესის ფორმა. ისინი


ღებულობენ იმ არსებითი სახელის სქესს და რიცხვს, რომელსაც ჩაანაცვლებენ:
Ese papel no es como aquél. - ეს ქაღალდი ისეთივე არაა, როგორც ის.
Estos libros son míos, ésos son tuyos y aquéllos son de Pedro. - ეს წიგნები ჩემია, ესენი შენი, ისინი -
პედროსი.

22
საშუალო სქესის ჩვენებითი არსებით-ნაცვალსახელები ზოგიერთ შემთხვევაში ცვლიან ფრაზებს
და შეესიტყვებიან გარკვეულ სიტუაციებს და მსჯელობებს:
Me toma el pulso. - ის უსმენს ჩემს პულსს.
- Esto va mejor - diсe. - ასე სჯობია - ამბობს ის.
Todo lo que vimos nos impresionó mucho. Aquello fue un tremendo espectáculo. - ყველაფერმა, რაც
ვნახეთ, ძალიან აგვაღელვა. ეს იყო საოცარი სანახაობა.

ჩვენებითი ზედსართავ-ნაცვალსახელები

ამ ტიპის ნაცვალსახელები წააგავენ არტიკლს. ისინი დაისმიან ყოველთვის არსებითი სახელის


წინ, ეთანხმებიან მას სქესში და რიცხვში, თანაც ამ დროს არტიკლი არ გამოიყენება. ესპანურ
ენაში არსებობს სამი ძირითადი ჩვენებითი ნაცვალსახელი:
პირი მხოლობითი რიცხვი მრავლობითი რიცხვი
მამრ. მდედ. მამრ. მდედ.
1 este ეს esta ეს estos ესები estas ესენი
2 ese ეს esa ეს esos ესენი esas ესენი
3 aquel ის aquella ის aquellos ისინი aquellas ისინი

ნაცვალსახელი este (-a, -os, -as) გამოიყენება საგნის ან პიროვნების აღსანიშნავად, რომელიც
ახლოს იმყოფება მოსაუბრესთან, ხოლო დროსთან მიმართებაში მიეკუთვნება აწმყო დროს:
Este periódico que estoy leyendo es ruso. - ეს გაზეთი, რომელსაც მე ვკითხულობ, რუსულია.
Esta mañana he visto a mi amigo. - ამ დილით მე ვნახე ჩჰემი მეგობარი.

ნაცვალსახელი ese (-a, -os, -as) გამოიყენება საგნის ან პიროვნების აღსანიშნავად, რომელიც
ახლოს იმყოფება მოსაუბრესთან, ხოლო დროსთან მიმართებაში მიეკუთვნება ამ მომენტის წინა
დროს:
Ese periódico que estás leyendo es de ayer. - გაზეთი, რომელსაც შენ კითხულობ, გუშინდელია.
Esos días hemos descansado mucho. - მთელი ეს (განვლილი) დღეები ბევრს ვისვენებდით.

ნაცვალსახელი aquel (aquella, -os, -as) გამოიყენება საგნის ან პიროვნების აღსანიშნავად,


რომელიც შორს იმყოფება მოსაუბრესთან, ხოლო დროსთან მიმართებაში მიეკუთვნება დიდი
პერიოდით დაშორებულ დროს:
Aquellos periódicos que están en la biblioteca son cubanos. - ის გაზეთები, რომლებიც
ბიბლიოთეკაშია, კუბისაა.
Aquellos años de guerra fueron muy difíciles. - ის ომის წლები იყო ძალიან მძიმე.

კითხვითი ზედსართავ-ნაცვალსახელი

23
კითხვითი ზედსართავ-ნაცვალსახელი ყოველთვის იწერებიან მახვილით და ყოველთვის
დგანან არსებითი სახელის წინ. კითხვითი ზედსართავ-ნაცვალსახელებს მიეკუთვნებიან:
¿Qué? - რომელი? ნაცვალსახელი qué არ იცვლება სქესისა და რიცხვის მიხედვით:
¿Qué trabajo es? - ეს რა სამუშაოა?
¿De qué ciudad es usted? - რომელი ქალაქიდან ხართ?
¿Cuál? ¿cuáles? - რომელი? ნაცვალსახელი cuál იცვლება რიცხვის მიხედვით.
¿Cuál estrella infeliz me sacó de mi casa? - რომელმა უბედურმა ვარსკვლავმა გამომიყვანა საკუთარი
სახლიდან?
Sé muy bien cuál camino debemos recorrer nosotros. - ძალიან კარგად ვიცი, რა გზაც გვაქვს
გასავლელი.
¿Cuánto? ¿cuánta? ¿cuántos? ¿cuántas? - რამდენი? ნაცვალსახელი cuánto იცვლება სქესისა და
რიცხვის მიხედვით.
¿Cuántos hombres quedan? - რამდენი კაცი რჩება?
Pasó no sé cuánto tiempo. - გავიდა არ ვიცი რამდენი ხანი.

კითხვითი არსებით-ნაცვალსახელები

ზედსართავ-ნაცვალსახელებისაგან განსხვავებით არსებით-ნაცვალსახელები გამოიყენებიან


დამოუკიდებლად და ჩვეულებრივ დგანან ზმნის წინ. მათ რიცხვს მიეკუთვნება:
¿Qué? - რა? ვინ? კითხვები ¿qué?-ით დაისმის მაშინ, როცა უნდათ მოახდინონ საგნის, მოვლენის
ან პიროვნების იდენტიფიცირება, როდესაც კითხულობენ პროფესიაზე და სპეციალობაზე:
¿Qué es? - რა არის ეს?
¿Para qué trabajas? - რისთვის მუშაობ?
- ¿Qué es Pedro? - ვინაა პედრო?
- Pedro es obrero. - პედრო არის მუშა.

¿Quién? ¿quiénes? - ვინ? ეს კითხვა დაისმის ადამიანებთან მიმართებაში, როცა სურთ დაადგინონ,
თუ ვინ არის ის:
¿Quién ha de ser? - ვინ შეიძლება იყოს მის გარდა?
¿Quiénes son esas muchachas? - ვინ არიან ეს გოგონები?
¿Сuál? ¿cuáles? - რომელი? როგორი?
¿Y cuál era la situación en nuestro país? - როგორი იყო მდგომარეობა ჩვენს ქვეყანაში?
¿Cuáles son sus ideas? - რა იდეები გაქვთ?
¿Cuánto? ¿cuánta? ¿cuántos? ¿cuántas? - რამდენი?
- ¿Las delegaciones han llegado?- დელეგაციები ჩამოვიდნენ?
- ¿Cuántos? - რამდენი?
- Cinco delegaciones. - 5 დელეგაცია.
¿Cuántos son? - რამდენნი არიან?
განუსაზღვრელი ზედსართავ-ნაცვალსახელები

24
alguno (-a, -os, -as) - რომელიღაც, რომელიმე
todo (-a, -os, -as) - ყველა, ნებისმიერი
otro (-a, -os, -as) - სხვა, მეორე
unos (-as) - რამოდენიმე (იცვლება მხოლოდ სქესში)
mismo (-a, -os, -as) - თვითონ
varios (-as) - რამოდენიმე (იცვლება მხოლოდ სქესში)
cualquier (-a) - ნებისმიერი, რომელიმე
He visto alguna carta. - მე ვნახე რაღაც წერილი.
Toda profesión es interesante. -ყველა პროფესია საინტერესოა.
Lo harán los empleados mismos. - ამას გააკეთებენ თვითონ მოსამსახურეები.
En cualquier caso no es de mi competencia.
ნებისმიერ შემთხვევაში, ეს არ შედის ჩემს კომპეტენციაში.

განუსაზღვრელი არსებით-ნაცვალსახელები

ეს ნაცვალსახელი გამოიყენება დამოუკიდებლად, ცვლის რა არსებით სახელს. მათ რიცხვს


მიეკუთვნებიან:
1) ნაცვალსახელები, რომლებიც იცვლებიან სქესის და რიცხვის მიხედვით:
alguno - ვინმე
otro - სხვა
todo - ყველა
tanto - იმდენი, ამდენი
uno - ერთი, რომელიმე, ყოველი
2) ნაცვალსახელები, რომლებიც არ იცვლებიან სქესის და რიცხვის მიხედვით:
alguien - ვიღაც, ვინმე
algo - რაღაც, რამე
cada cual - ყოველი, ყველა
3) ნაცვალსახელები, რომლებიც იცვლებიან სქესის და არ იცვლებიან რიცხვის მიხედვით:
varios (-as) - რამოდენიმე
cada uno (cada una) - ყოველი
4) ნაცვალსახელები, რომლებიც იცვლებიან მხოლოდ რიცხვის მიხედვით:
quienquiera (quienesquiera) - ვინმე, ნებისმიერი
сualquiera (сualesquiera) - ვინმე, ნებისმიერი, ყოველი
Alguien viene y nos coloca en filas. - როცა ვინმე მოდის, ჩვენ ვეწყობით რიგში.
Quienquiera que haya sido, mereсe que se le castigue. - ვინც არ უნდა იყოს, ის იმსახურებს, რომ
დასაჯონ.
Cualquiera de vosotros podría hacerlo. - ნებისმიერი თვენგანი შეძლებდა ამის გაკეთებას.
¿Quieren comprar algo? - გსურთ რაიმეს ყიდვა?
Cada cual toma su rumbo. - ყველა მიდის თავისი გზით.
Echamos a correr hasta uno de los camiones. - ჩვენ გავიქეცით ერთერთი მანქანისაკენ.

25
¡Cada uno tiene sus rarezas! - ყველას ახასიათებს თავისი უცნაურობები.

უარყოფითი ნაცვალსახელები

ესპანურ ენაში არსებობს 3 უარყოფითი ნაცვალსახელები: nadie (არავინ) და nada (არაფერი) -


ესენი არსებით-ნაცვალსახელებია, ხოლო ninguno, -a, -os, -as (არანაირი) - ეს ზედსართავ-
ნაცვალსახელია.
Nadie estaba contento, nadie estaba cómodo.
არავინ იყო კმაყოფილი, არავინ გრძნობდა თავს კარგად.
Nada le pido, nada de él.
მე მას არაფერს ვთხოვ, მისგან არაფერს ველი.
Sin ninguna gana me reía yo. - მე ვიცინოდი ყოველგვარი სურვილის გარეშე.
Ninguno de ellos me conoce. –მათგან მე არავინ მიცნობს (არცერთი მათგანი)

V.ზმნიზედა (Adverbio)

ზმნიზედა - ეს არის სიტყვა, რომელიც პასუხობს კითხვაზე როგორ? რანაირად? მნიშვნელობის


მიხედვით ზმნიზედები იყოფა სამ ძირითად ნაწილად: თვისობრივი (calificativos), გარემოების
(circunstanciales), ვითარების (modales). სტრუქტურის მიხედვით არსებობენ მარტივი და
რთული. რთული ზმნიზედები შედგებიან რამოდენიმე სიტყვისაგან.

თვისობრივი ნაცვალსახელები - Adverbios calificativos

ისინი იძლევიან ქმედების თვისობრივ ან რაოდენობრივ დახასიათებას. მათ ახასიათებთ


თვისება აწარმოონ ზმნიზედის შედარების ხარისხები.

ვითარებითი ზმნიზედები (Adverbios de modo)

ისინი პასუხობენ კითხვაზე:

¿cómo? - როგორ? რა გზით?


alto - ხმამაღლა
adrede - განგებ
aprisa - ჩქარა
así - ასე
bajo - ჩუმად
bien - კარგად
claro - ნათლად
26
como - ასე
cual - ასე
despacio - ნელა
duro - მძიმედ, ძნელად
excepto - გარდა, გამოკლებით
mal - ცუდად
pronto - მალე, სწრაფად
recio - ძლიერ
rudo - უხეშად
salvo - გარდა
sereno - წყნარად, ხმადაბლა

რამოდენიმე სიტყვისაგან შედგენილი ზმნიზედები:

a bulto - დაახლოებით
a ciegas - ბრმად
a diestro y siniestro - უაზროდ
a tontas y a locas - მოუწესრიგებლად
a oscuras - სიბნელეში
a todo correr; a más correr - მთელი სულით და გულით
a la moda - მოდურად
al revés - პირიქით
al por mayor - ბითუმად
al por menor - საცალოდ
de repente - უეცრად
de buena gana - სიამოვნებით
de mala gana - უხალისოდ
de buen grado - სიამოვნებით
de mal grado - უხალისოდ
de prisa - ნაჩქარევად
de golpe - უცებ
de improviso - უეცრად, მოულოდნელად
en efecto - მართლაც
en resumen - საბოლოოდ
en vano - ტყუილად
en balde - ტყუილად
por junto - დაახლოებით
por desgracia - საუბედუროდ

რაოდენობითი ზმნიზედები (Adverbios de cantidad)

27
რაოდენობითი ზმნიზედები მიუთითებენ მოქმედების ინტენსიურობის ხარისხზე, აგრეთვე
რომელიმე თვისების ხარისხზე და პასუხობენ კითხვებზე:
¿cuánto?, ¿cuán? - რამდენი?, რამდენად ბევრი?
algo - ცოტა, რამოდენიმე
apenas - ოდნავ
casi - თითქმის
cuanto - რამდენი
cuan - რამდენიც
a lo sumo - ყველაზე მეტი
a lo menos - სულ ცოტა
bastante - საკმარისად
demasiado - ზედმეტად
harto - საკმაოდ
más - მეტად
menos - ნაკლებად
mucho - ბევრი
muy - ძალიან
poco - ცოტა
poco más o menos - დაახლოებით
tanto (tan) - ამდენი, იმდენი

თვისობრივი ზმნიზედების შედარების ხარისხები (Grados de comparación de los adverbios)

შედარების ხარისხები ძირითადში გაააჩნიათ მხოლოდ ზმნიზედებს, რომლებიც მთავრდებიან


დაბოლოებით -mente. ისევე როგორც ზედსართავ სახელებს, ზმნიზედებსაც გააჩნიათ
შედარების სამი ხარისხი: დადებითი, შედარებითი და აღმატებითი. დადებითი ხარისხი
გამოიყენება დანარჩენი 2 ხარისხის საწარმოებლად.

შედარებითი ხარისხი იწარმოება შემდეგი სქემით: más, menos, tan + ზმნიზედა


más claramente - უფრო ნათლად
menos claramente - ნაკლებად მკაფიოდ (ნათლად)
tan claramente - ასევე ნათლად
ზოგჯერ შედარებითი ხარისხი გამოიხატება სიტყვათა კომბინაციებით:
más + ზმნიზედა + que:
Este problema científico se estudia más detalladamente que los demás.
ეს სამეცნიერო პრობლემა შეისწავლებოდაუფრო დეტალურად, ვიდრე დანარჩენი.
menos + ზმნიზედა + que
Tu amigo se portó menos noblemente que el suyo.
შენი მეგობარი იქცეოდა ნაკლებად კეთილშობილურად, ვიდრე მისი.

28
Tan + ზმნიზედა + como
El desocupado mejicano vive tan pobremente como el argentino.
მექსიკელი უმუშევარი ცხოვრობს ისევე ღარიბულად, როგორც არგენტინელი.

ზოგიერთ ხშირად გამოყენებად ზმნიზედას, გარდა ჩვეულებრივისა, აქვს შედარების ხარისხის


განსაკუთრებული ფორმა:
bien - კარგად
mejor- უკეთ
mal - ცუდად
peor - უარესად
mucho - ბევრად
poco - მცირედ
muy - ძალიან
menos - ნაკლებად

აღმატებითი ხარისხი იწარმოება რამოდენიმე გზით:

1) დადებითი ხარისხის ფორმაზე სიტყვა muy-ს დამატებით:


muy bien - ძალიან კარგად
muy valientemente - ძალიან უშიშრად

2) შესაბამისი ზედსართავი სახელის აღმატებული ხარისხის ფორმაზე მდედრობით სქესში


დაბოლოება -mente-ს დამატებით:
facilísima + -mente = facilísimamente
velocísima + -mente = velocísimamente
იმ ზმნიზედების, რომლებიც იწარმოებიან შესაბამისი ზედსართავი სახელებიდან მათი
კონვერსიით - (მაგალითად: duro, recio, claro, lento, mucho, poco და ა.შ.), აღმატებული ხარისხი
ფორმით ემთხვევა ზედსართავი სახელის აბსოლუტურ აღმატებით ხარისხს მამრობით სქესში:
claro - ნათლად clarísimo - უნათლესად
mucho - ბევრად muchísimo - ყველაზე ბევრად
malo - ცუდად malísimo - ყველაზე ცუდად
poco - მცირედ poquísimo - ყველაზე მცირედ
3) შედარებითი ხარისხის ფორმის წინ არტიკლ lo-ს დამატებით:
Lo más rápidamente - ყველაზე ჩქარა
Lo menos bajo - ყველაზე დაბლა

ეს ხშირად გამოიყენება ზედსართავ posible-სთან ან კონსტრუქცია que ser posible-სთან ერთად:


Habla lo más bajo posible. - ილაპარაკე, რაც შეიძლება ხმადაბლა.
Decidí acabar con mis asuntos lo más pronto que fue posible. - გადავწყვიტე დამესრულებინა ჩემი
საქმეები, რაც შეიძლება სწრაფად.

29
ზმნიზედა bien, mal აქვთ განსაკუთრებული ფორმა აღმატებული ხარისხის:
bien - კარგად - óptimamente
mal - ცუდად - pésimamente

გარემოების ზმნიზედები (Adverbios circunstanciales)

ამ ჯგუფის ზმნიზედების ძირითადი სახეებია დროის და ადგილის ზმნიზედები. ისინი


ახასიათებენ მხოლოდ ზმნებს:
Anoche vino a visitarme Juan. - გუშინ საღამოს ხუანი მოვიდა ჩემთან.
Mis amigos viven cerca. - ჩემი მეგობრები ცხოვრობენ ახლოს.

ადგილის ზმნიზედები (Adverbios de lugar)

ის მიუთითებს ქმედების ადგილს ან მიმართულებას, და პასუხობს კითხვაზე:


¿dónde? - სად?, ¿de dónde? - საიდან?, ¿a dónde? - საითკენ?
abajo - ქვემოთ
acá - აქეთ
adentro - შიგნით
afuera - გარეთ
ahí - იქ
allá - იქ, იქეთ
allende - მეორე მხარეს
allí - იქ
ante - წინ
aquí - აქ
cerca - ახლოს, გვერდით
delante - წინ
dentro - შიგნით
detrás - უკან
donde - სად
de donde - საიდან
encima - ზემოდან
enfrente - პირდაპირ
arriba - ზემოთ
fuera - გარეთ
lejos - შორს
a la derecha - მარჯვნივ
a la izquierda - მარცხნივ
a casa - სახლში

30
en casa - სახლში
en todas partes - ყველგან
en ninguna perte - არსად

დროის ზმნიზედები (Adverbios de tiempo)

ეს ზმნიზედები პასუხობენ კითხვაზე:


¿cuándo? - როდის?,
¿desde cuándo? - როდიდან?,
¿hasta cuándo? - როდემდე?
ahora - ახლა
al anochecer - საღამოს
anteayer - გუშინწინ
antes - ადრე
aun (aún) - კიდევ
ayer - გუშინ
hoy - დღეს
ya - უკვე
luego - მერე
mañana - ხვალ
mientras - ამასობაში,მანამ სანამ
cuando - როცა
antaño - ადრე, შარშან
de vez en cuando - დროდადრო
pasado mañana - ზეგ
hogaño - დღეს, ახლა, მიმდინარე წელს
de noche - ღამით
de día - დღისით
en fin - ბოლოს
en seguida - ახლავე, ამ წამს
entonces - მაშინ
por fin - ბოლოს და ბოლოს
por último - ბოლოს და ბოლოს
siempre - ყოველთვის
tarde - გვიან
temprano - ადრე
todavía - კიდევ
después - შემდეგ

მოდალური ზმნიზედები (Adverbios modales)

31
მოდალური ზმნიზედები მიუთითებენ მოქმედების შესაძლებლობაზე, ან ამტკიცებენ ან
უარყოფენ ამა თუ იმ ქმედებას, მდგომარეობას ან თვისებას.
acaso - შესაძლებელია
por lo visto - როგორც ჩანს
quizás (quizá) - ალბათ
jamás - არასოდეს
al (de) seguro - რა თქმა უნდა
de ningún modo - არავითარ შემთხვევაში
tal vez - შესაძლებელია
verdaderamente - ჭეშმარიტად
a buen seguro - უდავოდ
de cierto - რა თქმა უნდა
efectivamente - მართლაც
también - ასევე
ciertamente - სწორია
tampoco - ასევე არა

ზმნიზედების წარმოება

არსებობენ მარტივი და რთული ზმნიზედები. მარტივები თავის მხრივ იყოფიან შედგენილ


(რამოდენიმე სიტყვის გაერთიანებით) ან არა შედგენილ ზმნიზედებად.
შედგენილი ზმნიზედები იწარმოება:
1) აფიქსაციის გზით:
debajo - ქვემოთ
anteayer - გუშინწინ
enfrente - წინ
2) კონვერსიის (მეტყველების სხვა ნაწილის ზმნიზედად გადასვლა) გზით:
alto - მაღლა
bajo - დაბლა
mañana - ხვალ
3) შესაბამის ზედსართავ სახელზე სუფიქსის -mente მიმატებით.
perfecta + -mente = perfectamente - შესანიშნავად
temporal + -mente = temporalmente - დროებით

VI.ზმნა (Verbo)
32
შინაარსობრივი თავისებურებების მიხედვით ზმნები იყოფიან შემდეგ ჯგუფებად:
ძირითადი (significantes) - ეს ის ზმნებია, რომლებიც თავად რაიმეს აღნიშნავენ.
correr - სირბილი
ir - სიარული
დამხმარე (auxiliares) - ეს ის ზმნებია, რომლებიც გამოიყენება გრამატიკული დანიშბულებით:
haber, estar, ser.
სინტაქსური თავისებურებების მიხედვით ზმნები იყოფიან:
პირის (personales) - ეს ზმნებია, რომლებსაც აქვს სამივე პირი.
hablo - ვამბობ
escribo - ვწერ
უპირო (impersonales) - ის ზმნებია, რომლებსაც გააჩნიათ მხოლოდ მესამე პირის მხოლობითი
რიცხვის ფორმა.
llover - მოდის (წვიმა)
anochecer - ღამდება
გარდამავალი (transitivos) - ის ზმნებია, რომლებსაც გააჩნიათ პირდაპირი დამატება.
poner un libro - წიგნის დადება
tomar la taza - ფინჯნის აღება
გარდაუვალი (intransitivos) - ის ზმნებია, რომლებსაც არ გააჩნიათ პირდაპირი დამატება.
arder - წვა
hablar - ლაპარაკი

ზმნების პირის ფორმები

ზმნების პირის ფორმები - ეს არის უღლების ფორმება, რომლებიც უღლებისას იცვლიან დავის
დაბოლოებას და ამით გამოხატავებ ზმნის პირს, რიცხვს, გვარს და კილოს.

ზმნების პირი (Persona de los verbos)

ზმნას გააჩნია სამი პირი:


პირი მხ.რიცხვი მრ. რიცხვი
1 yo - მე nosotros (-as) - ჩვენ
2 tú - შენ vosotros (-as) - თქვენ
3 él - ის (მამრ) ellos - ისინი (მამრ)
ella - ის (მდედრ) ellas - ისინი (მდედრ)
Usted - თქვენ (თავაზ)Ustedes - თქვენ (თავაზ)
hablar - ლაპარაკი
Yo hablo. - მე ვლაპარაკობ.
Tú hablas. - შენ ლაპარაკობ.

33
Ella habla. - ის (მდედრ) ლაპარაკობს.

ზმნების რიცხვი (Numero de los verbos)

ზმნას გააჩნია 2 რიცხვი:


მხ.რიცხვი მრ.რიცხვი
yo - მე nosotros (-as) - ჩვენ
tú - შენ vosotros (-as) - თქვენ
él - ის (მამრ) ellos - ისინი (მამრ)
ella - ის (მდედ) ellas - ისინი (მდედრ)
Usted - თქვენ (თავაზ )Ustedes - თქვენ (თავაზ)

hablar - ლაპარაკი
El habla. - ის ლაპარაკობს.
Ellos hablan. - ისინი ლაპარაკობენ.

ზმნების კილო Modo de los verbos


თხრობითი კილო (Modo indicativo)

თხრობითი კილო გადმოგვცემს თხრობით, უარყოფით ან კითხვით ფორმაში ქმედებას,


რომელიც მოიაზრება, როგორც რეალური ქმედება აწმყოში, ნამყოში ან მომავალში.
თხრობითი კილო (Modo indicativo)

აწმყო დრო (Presente de indicativo)

I უღლება cantar II უღლება comer III უღლება recibir

1 canto como recibo


2 cantas comes recibes
3 canta come recibe
4 cantamos comemos recibimos
5 cantáis coméis recibís
6 cantan comen reciben

გამოხატავს კონკრეტულ მოქმედებას, რომელიც ხდება მეტყველების მომენტში. გამოიყენება


შემდეგ დროის გარემოებებთან: ahora - ახლა, en este momento - ამ მომენტში.

¿Por qué no me escuchas? - რატომ არ მისმენ?

34
Ahora los chicos juegan al fútbol. - ახლა ბიჭები თამაშობენ ფეხბურთს.
De costumbre me levanto a las ocho de la mañana. - ჩვეულებრივ მე ვდგები დილის 8 საათზე.

ნამყო უსრული დრო (Pretérito imperfecto)

I უღლება cantar II უღლება comer III უღლება recibir

cantaba comíа recibía


cantabas comías recibías
cantaba comía recibía
cantábamos comíamos recibíamos
cantabais comíais recibíais
cantaban comían recibían

Pretérito imperfecto გამოხატავს წარსულში დაუსრულებელ მოქმედებას, რომელიც


მიმდინარეობდა წარსულის სხვა ქმედებასთან ან მომენტთან ერთად. ხშირად გამოიყენება
შემდეგ დროის გარემოებებთან ერთად:
todos los días - ყოველდღე,
por las madrugadas - დილაობით,
cada vez que - ყოველთვის, როცა, siempre - ყოველთვის,
de ordinario - როგორც წესი,
habitualmente - ჩვეულებრივ.

Cuando salí a la calle, llovía a cántaros.


როცა ქუჩაში გამოვედი, მოდიოდა თავსხმა წვიმა.
Copérnico probó que la tierra giraba alrededor del sol.
კოპერნიკმა დაამტკიცა, რომ დედამიწა ბრუნავს მზის გარშემო.
Habitualmente yo compraba periódicos a las ocho.
ჩვეულებრივ გაზეთებს ვყიდულობდი 8 საათზე.

ნამყო სრული დრო (Pretérito indefinido)

პირი I უღლება cantar II უღლება comer III უღლება recibir


1 canté comí recibí
2 cantaste comiste recibiste
3 cantó comió recibió

4 cantamos comimos recibimos


5 cantasteis comisteis recibisteis
35
6 cantaron comieron recibieron

Pretérito indefinido გამოხატავს წარსულში დასრულებულ ქმედებას, რომელიც წინ უსწრებდა


მეტყველების მომენტს და რომელიც არ იყო დამოკიდებული სხვა რომელიმე ქმედებაზე.
ჩვეულებრივად წინადადებებში ის გამოიყენება დროის გარემოებებთან, ayer - გუშინ, anteayer -
გუშინწინ, aquel día - იმ დღეს, el mes pasado - გასულ თვეს, el año pasado - გასულ წელს, dos años
atrás - ორი წლის წინ.

Mi hermano llegó hace un mes. - ჩემი ძმა ჩამოვიდა ერთი თვის წინ.
Lo supe ayer. - მე ეს გუშინ გავიგე.
Dos años atrás terminé la escuela. - ორი წლის წინ დავამთავრე სკოლა.

მომავალი უსრული დრო (Futuro imperfecto)

I უღლება cantar II უღლება comer III უღლება recibir

1 cantaré comeré recibiré


2 cantarás comerás recibirás
3 cantará comerá recibirá
4 cantaremos comeremos recibiremos
5 cantaréis comeréis recibiréis
6 cantarán comerán recibirán

Futuro imperfecto გამოხატავს ქმედებას, რომელიც უნდა შესრულდეს მომავალში.


წინადადებებში futuro imperfecto გამოიყენება შემდეგ დროის გარემოებებთან ერთად: mañana -
ხვალ, pasado mañana - ზეგ, dentro de dos días - ორი დღის შემდეგ, la semana que viene - შემდეგ
კვირას, el mes que viene - მომდევნო თვეს, el año que viene - მომდევნო წელს.

Pronto vendrán mis amigos e iremos al estadio.


მალე მოვლენ ჩემი მეგობრები, და ჩვენ წავალთ სტადიონზე.

Mañana pediré papel y todo.


ხვალ მე მოვითხოვ ქაღალდს და ყველაფერს (აუცილებელს).

ნამყო უახლესი დრო (Pretérito perfecto)

36
ნამყო უახლესი დრო იწარმოება შემდეგი სქემით: presente de indicativo ზმნა haber-ის აწმყო დრო
+ საუღლებელი ზმნის მიმღე ობა (cantar, comer, recibir).

(he, has, ha, hemos, habéis, han) + (cantado, comido, recibido)

I უღლება cantar II უღლება comer III უღლება recibir


1 he cantado he comido he recibido
2 has cantado has comido has recibido
3 ha cantado ha comido ha recibido
4 hemos cantado hemos comido hemos recibido
5 habéis cantado habéis comido habéis recibido
6 han cantado han comido han recibido

Pretérito perfecto გამოხატავს დასრულებულ მოქმედებას, რომელიც თავისი შედეგით


უკავშირდება ახლანდელ მომენტს. ის ჩვეულებრივ გამოიყენება დროის გარემოებათან ერთად:
hoy - დრეს, esta semana - ამ კვირას, este mes - ამ თვეში, este año - წელს, este siglo - ამ საუკუნეში,
todavía - კიდევ, ya - უკვე, nunca - არასოდეს, últimamente - ბოლო დროს.

He escrito el artículo y quiero leértelo.


მე დავწერე სტატია და მინდა წაგიკითხო.
Ahora mismo el cartero me ha entregado la revista.
ფოსტალიონმა სულ ახლახანს ჯურნალი მომიტანა.
Todavía no han visto nada.
მათ ჯერ არავინ არ უნახავთ.

ნამყოს ნამყო დრო (Pretérito pluscuamperfecto)

ნამყოს ნამყო დრო იწარმოება შემდეგი სქემით: ზმნა haber-ს ნამყო უსრული დრო +
საუღლებელი ზმნის მიმღეობა (cantar, comer, recibir).

(había, habías, había, habíamos, habíais, habían) + (cantado, comido, recibido)


I უღლება cantar II უღლება comer III უღლება recibir

1 había cantado había comido había recibido


2 habías cantado habías comido habías recibido
3 había cantado había comido había recibido
4 habíamos cantado habíamos comido habíamos recibido

37
5 habíais cantado habíais comido habíais recibido
6 habían cantado habían comido habían recibido

Pretérito pluscuamperfecto გამოხატავს დასრულებულ ქმედებას, რომელიც წინ უსწრებდა


წარსულის სხვა ქმედებას. ამ ორ ქმედებათა შორის დროში სხვაობა შეიძლება იყოს დიდი.
გამოიყენება ძირითადად დამხმარე წინადადებებში.

Mi hermano me preguntó cuándo se habían marchado nuestros amigos.


ჩემმა ძმამ მკითხა, როდის წავიდნენ ჩვენი მეგობრები.
El no era de Madrid, pero había venido a la capital muy niño.
ის წარმოშობით არ იყო მდრიდიდან, თუმცა ჩამოვიდა დედაქალაქში სულ ბავშვი.

წინარე ნამყო დრო (Pretérito anterior)

წინარე ნამყო დრო იწარმოება შემდეგი სქემით: ზმნა haber-ს ნამყო სრული დრო + საუღლებელი
ზმნის მიმღეობა (cantar, comer, recibir).

(hube, hubiste, hubo, hubimos, hubistes, hubieron) + (cantado, comido, recibido)

I უღლება cantar II უღლება comer III უღლება recibir


1 hube cantado hube comido hube recibido
2 hubiste cantado hubiste comido hubiste recibido
3 hubo cantado hubo comido hubo recibido
4 hubimos cantado hubimos comido hubimos recibido
5 hubisteis cantado hubisteis comido hubisteis recibido
6 hubieron cantado hubieron comido hubieron recibido

ეს დრო გამოხატავს წარსულში დასრულებულ ქმედებას, რომელიც, განსხვავებით pretérito


pluscuamperfecto უშუალოდ წინ უძღვოდა წარსულში სხვა ქმედებას; გამოიყენება ძირითადად
დამხმარე წინადადებებში. თანამედროვე სალაპარაკო ენაში pretérito anterior თითქმის არ
გამოიყენება, მაგრამ ლიტერატურულ ენაში ის შემორჩენილია. Pretérito anterior დროს
წინადადებებში თან ახლავს ისეთი კავშირები, როგორიცაა: apenas - მაშინათვე, no bien - როგორც
კი, en cuanto - როგორც კი, tan pronto que - როგორც კი, así que - როგორც კი, una vez que -
როგორც კი, როცა, cuando - მას შემდეგ, რაც, después que - მას შემდეგ, რაც, luego que - მას შემდეგ,
რაც.
En cuanto hubo llegado el tren, los viajeros bajaron del coche.
როგორც კი მატარებელი ჩამოვიდა, მგზავრები გამოვიდნენ ვაგონებიდან.
Apenas hubo salido el sol, los turistas se pusieron en marcha.
როგორც კი მზე ამოვიდა, ტურისტები გზას გაუდგნენ.
მომავალი სრული დრო (Futuro perfecto)

38
მომავალი უსრული დრო იწარმოება შემდეგი სქემით: ზმნა haber-ს მომავალი უსრული დრო +
საუღლებელი ზმნის მიმღეობა (cantar, comer, recibir).
(habré, habrás, habrá, habremos, habréis, habrán) + (cantado, comido, recibido)

I უღლება cantar II უღლება comer III უღლება recibir


1 habré cantado habré comido habré recibido
2 habrás cantado habrás comido habrás recibido
3 habrá cantado habrá comido habrá recibido
4 habremos cantado habremos comido habremos recibido
5 habréis cantado habréis comido habréis recibido
6 habrán cantado habrán comido habrán recibido

Futuro perfecto მიუთითებს ქმედებაზე, რომელიც მოხდება მომავალში და რომელიც


დასრულდება უფრო ადრე, ვიდრე სხვა ქმედება.
Para el quince de octubre habremos terminado este trabajo.
15 ოქტომბრისათვის ჩვენ დავასრულებთ ამ სამუშაოს.
Cuando vengas, ya habré preperado el equipaje.
როცა მოხვალ, მე უკვე მოვამზადებ ჩემს ბარგს.

კავშირებითი კილო (Modo subjuntivo)

კავშირებითი კილოს ფორმები მიუთითებენ ქმედების შესაძლებლობაზე, აუცილობლებაზე ან


სასურველობაზე. კავშირებითი კილო გამოიყენება ძირითადად დამხმარე წინადადებებში, და
იშვიათად დამოუკიდებელ წინადადებებში.

აწმყო დრო (Presente de indicativo)

I უღლება cantar II უღლება comer III უღლება recibir


1 cante coma reciba
2 cantes comas recibas
3 cante coma reciba
4 cantemos comamos recibamos
5 cantéis comáis recibáis
6 canten coman reciban

არარეგულარული და ინდივიდუალური უღლების ზმნები განიცდიან ისეთივე ცვლილებებს,


როგორც presente de indicativo-ში. მაგალითად: empiezo - empiece, empieces, empiece და ა.შ, tengo -
tenga, tengas, tenga და ა.შ. ზოგიერთ ინდივიდუალური უღლების ზმნას გააჩნია თავისებური
ფორმა presente de subjuntivo-ში: ir - vaya, ser - sea, saber - sepa, haber - haya, dar - dé, estar - esté.
39
კავშირებითი კილოს აწმყო დრო გადმოსცემს არადასრულებულ ქმედებას, რომელიც ეხება
აწმყო ან მომავალ დროს, და გამოიყენება დამატებით წინადადებაში მხოლოდ მაშინ, თუ
ძირითადი წინადადების შემასმენელი დგას ერთერთ შემდგომ ფორმაში: presente de indicativo,
pretіrito perfecto de indicativo, futuro imperfecto de indicativo, imperativo.

ნამყო უსრული დრო (Pretérito imperfecto)

კავშირებითი კილოს ნამყო უსრული დრო იწარმოება ზმნის მე-3 პირის მრავლობითი რიცხვის
pretérito indefinido-ში + შემდგომი დაბოლოებები:
I უღლება cantar II უღლება comer III უღლება recibir
1 cantara (cantase) comiera (comiese) recibiera (recibiese)
2 cantaras (cantases) comieras (comieses) recibieras (recibieses)
3 cantara (cantase) comiera (comiese) recibiera (recibiese)
4 cantáramos (cantásemos) comiéramos (comiésemos) recibiéramos (recibiésemos)
5 cantarais (cantaseis) comierais (comieseis) recibierais (recibieseis)
6 cantaran (cantasen) comieran (comiesen) recibieran (recibiesen)

არარეგულარული და ინდივიდუალური უღლების ზმნებიც ემორჩილებიან ამ წესს: saber -


supieron (supiera, supieras...), sentir - sintieron (sintiera, sintieras...).
კავშირებითი კილოს ნამყო უსრული დრო გამოხატავს ქმედებას, რომელიც ხდება აიმავე დროს,
ან უფრო ადრე ვიდრე მთავარ წინადადებაში და გამოიყენება იმ შემთხვევაში, როცა მთავარი
წინადადების ზმნა დგას ერთერთ შემდგომ ფორმაში: pretérito indefinido de indicativo, pretérito
imperfecto de indicativo, pretérito pluscuamperfecto de indicativo, potencial imperfecto, potencial
perfecto.
Tus padres querían que aprendieras el francés.
შენს მშობლებს სურდათ, რომ შენ შეგესწავლა ფრანგული ენა.
Yo dudaba que él hablase con Antonio.
მე მეეჭვებოდა, რომ ის დაელაპარაკებოდა ანტონიოს.

მომავალი უსრული დრო (Futuro imperfecto)

I უღლება cantar II უღლება comer III უღლება recibir


1 cantare comiere recibiere
2 cantares comieres recibieres
3 cantare comiere recibiere
4 cantáremos comiéremos recibiéremos
5 cantareis comiereis recibiereis
40
6 cantaren comieren recibieren

თანამედროვე სასაუბრო ესპანურში ეს დრო თითქმის არ გამოიყენება, ის იცვლება presente de


subjuntivo-ით. Futuro imperfecto de subjuntivo გამოხატავს დაუსრულებელ ქმედებას, რომელიც
შეესატყვისება მიმდინარე ან მომავალ დროს და გამოიყენება ლიტერატურულ ენაში.
Si alguien dudare del cumplimiento de esta ley, tendremos que convencerle de su error.
თუ ვინმე ეჭვს შეიტანს ამ კანონის გამოყენების აუცილებლობაში, ჩვენ ის უნდა დავარწმუნოთ,
რომ სცდება.
Si fuere necesario, vendré.
თუ აუცილებელი იქნა, მე მოვალ.

ნამყო უახლესი დრო (Pretérito perfecto)

იწარმოება შემდეგი სქემით: ზმნა haber-ს კავშირებითი კილოს აწმყო დრო + საუღლებელი ზმნის
მიმღეობა (cantar, comer, recibir).

(haya, hayas, haya, hayamos, hayáis, hayan) + (cantado, comido, recibido)

I უღლება cantar II უღლება comer III უღლება recibir

1 haya cantado haya comido haya recibido


2 hayas cantado hayas comido hayas recibido
3 haya cantado haya comido haya recibido
4 hayamos cantado hayamos comido hayamos recibido
5 hayáis cantado hayáis comido hayáis recibido
6 hayan cantado hayan comido hayan recibido

Pretérito perfecto de subjuntivo გამოხატავს მოქმედებას, რომელიც შეიძლება მომხდარიყო, ან


უკვე მოხდა საუბრის მომენტისათვის. გამოიყენება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, მთავარი
წინადადების ზმნა არის რომელიმე შემდგომ ფორმაში: presente de indicativo, pretérito perfecto de
indicativo, futuro imperfecto de indicativo, imperativo.
Temo que Josefina no haya prevenido a sus amigos.
ვშიშობ, რომ ხოზეფინამ არ შეატყობინა თავის მეგობრებს.
Estoy contento de que usted nos haya visitado.
მიხარია, რომ თქვენ ჩვენთან იყავით.

41
ნამყოს ნამყო დრო (Pretérito pluscuamperfecto)

იწარმოება შემდეგი სქემით: ზმნა haber-ს კავშირებითი კილოს ნამყო უსრული დრო +
საუღლებელი ზმნის მიმღეობა (cantar, comer, recibir).

(hubiera, hubieras, hubiera, hubiéramos, hubiérais, hubieran) + (cantado, comido, recibido)


I უღლება cantar II უღლება comer III უღლება recibir

1 hubiera (hubiese) cantado hubiera (hubiese) comido hubiera (hubiese) recibido


2 hubieras (hubieses) cantado hubieras (hubieses) comido hubieras (hubieses) recibido
3 hubiera (hubiese) cantado hubiera (hubiese) comido hubiera (hubiese) recibido
4 hubiéramos (hubiésemos) cantado hubiéramos(hubiésemos) comido hubiéramos(hubiésemos) recibido
5 hubierais (hubieseis) cantado hubierais (hubieseis) comido hubierais (hubieseis) recibido
6 hubieran (hubiesen) cantado hubieran (hubiesen) comido hubieran (hubiesen) recibido

Pretérito pluscuamperfecto de subjuntivo აღნიშნავს ქმედებას, რომელიც წინ უსწრებს მთავარი


წინადადების ზმნის ქმედებას, და გამოიყენება, თუ ეს ზმნა დგას ერთერთ შემდგომ ფორმაში:
pretérito imperfecto de indicativo, pretérito indefinido de indicativo, pretérito pluscuamperfecto de
indicativo, potencial imperfecto, potencial perfecto.
Se alegraba de que sus amigos ya hubieran llegado.
მას გაუხარდა, რომ მისი მეგობრები უკვე მოვიდნენ.
Era probable que él hubiera vuelto.
იყო შესაძლებლობა, რომ ის უკვე დაბრუნდა.

მომავალი სრული დრო (Futuro perfecto)

იწარმოება შემდეგი სქემით: ზმნა haber-ს კავშირებითი კილოს მომავალი უსრული დრო +
საუღლებელი ზმნის მიმღეობა (cantar, comer, recibir).

(hubiere, hubieres, hubiere, hubiéremos, hubiéreis, hubieren) + (cantado, comido, recibido)

I უღლება cantar II უღლება comer III უღლება recibir


1 hubiere cantado hubiere comido hubiere recibido
2 hubieres cantado hubieres comido hubieres recibido
3 hubiere cantado hubiere comido hubiere recibido
4 hubiéremos cantado hubiéremos comido hubiéremos recibido
5 hubiereis cantado hubiereis comido hubiereis recibido
6 hubieren cantado hubieren comido hubieren recibido

42
ეს დრო სალაპარაკო და ლიტერატურულ ენაში არ გამოიყენება, ის შემორჩენილია იურიდიულ
და ოფიციალურ დოკუმენტაციაში. კავშირებითი კილოს მომავალი სრული დრო აღნიშნავს
მოქმედებას, რომელიც შეზღუდულია მისი განხორციელების პერიოდით, ქმედება, რომელიც
წინ უძღვის მომავლის სხვა ქმედებას.
Si alguien no cumpliere con su deber de ciudadano, será castigado con arreglo al daño que hubiere
producido.
თუ მოქალაქე არ შეასრულებს თავის მოქალაქეობრივ მოვალეობას, ის დაისჯება მიყენებული
ზარალის შესაბამისად.

კავშირებითი კილო დამოუკიდებელ წინადადებებში

Modo subjuntivo - კავშირებითი კილო გამოიყენება დამოუკიდებელ წინადადებებში:

1) რომლებიც ირიბად გამოხატავენ ბრძანებას ან სურვილს. ისინი გამოიყენება ნაწილაკთან


que (დაე).
¿No te ayuda Pedro? - პედრო არ გეხმარება?
No está bien, que te ayude. - ეს ცუდია, დაე დაგეხმაროს.
2) ირიბად გამოხატავენ სასურველ ქმედებას. ისინი გამოიყენება შორსდებულის
დახმარებით ojalá (ნეტავ).
Ojalá regrese pronto. - ნეტავი მალე დაბრუნდეს.
3) გამოხატავენ ყოყმანს, ვარაუდს, შესაძლებლობას, ალბათობას. ისინი გამოიყენებიან
ზმნიზედებთან ერთად quizás, tal vez, puede ser (შესაძლებელია, ალბათ).
Quizás el telefóno de María no funcione.
შესაძლებელია, მარიას ტელეფონი არ მუშაობს.

კავშირებითი კილო თანწყობილ (დამხმარე) წინადადებებში

Subjuntivo გამოიყენება დამხმარე წინადადებებში, თუ მთავარი წინადადების ზმნა გამოხატავს:


1) ნებას (ბრძანებას, ნებართვას, აკრძალვას, თხოვნას, სინანულს და ა.შ). მახასიათებელია
შემდეგი ზმნები:
exigir - მოთხოვნა
mandar - ბრძანება
desear - სურვილი
ordenar - ბრძანება
aconsejar - რჩევა
permitir - ნების დართვა
prohibir - აკრძალვა
querer - სურვილი
preferir - უპირატესობის მინიჭება

43
rogar - თხოვნა
pedir - თხოვნა

შენიშვნა:

ზმნა decir გამოხატავს არა მარტო შეტყობინებას, არამედ ბრძანებასაც:


შეტყობინება:
El maestro dice que el alumno estudia bien. - მასწავლებელი ამბობს, რომ მოსწავლე კარგად
სწავლობს.
ბრძანება:
El maestro dice que el alumno estudie bien. - მასწავლებელი ამბობს, რომ მოსწავლემ ისწავლოს
კარგად.

2) ადამიანის მიერ განცდილი გრძნობები (სიხარული, მწუხარება, შიში, გაოცება,


აღფრთოვანება, სინანული და ა.შ). მახასიათებელია შემდეგი ზმნები:
alegrarse - გახარება
extrañarse - გაოცება
admirarse - აღფრთოვანება
lamentar - სინანული
sorprenderse - გაკვირვება
temer - შეშინება
sentir - დანანება
Me alegro de que mañana me visiten mis amigos.
მე მიხარია, რომ ხვალ ჩემი მეგობრები მესტუმრებიან.

3) მერყეობა, ყოყმანი, ზმნა უნდა იყოს უარყოფით ფორმაში. მახასიათებელია შემდეგი


ზმნები:
creer - ჩათვლა
pensar - ფიქრი
estar seguro - დარწმუნებული ყოფნა
estar convencido - დარწმუნებული ყოფნა
No creo que mañana haga buen tiempo.
მე არ ვფიქრობ, რომ ხვალ კარგი ამინდი იქნება.

შენიშვნა
ზმნა dudar გამოიყენება უარყოფითი ნაწილაკის გარეშე no.
Dudo que mañana haga buen tiempo.
მე მეეჭვება, რომ ხვალ კარგი ამინდი იქნება.

44
Subjuntivo გამოიყენება დამხმარე წინადადებაში იმ შემთხვევაში, როცა მთავარი წინადადების
შემასმენელი აქვს უპირო ფორმა და გამოხატავს ყოყმანს, ეჭვს, აუცილებლობას, ალბათობას,
შესაძლებლობას. ესენია:
1) ნების გამომხატველი:
es necesario que - საჭიროა, რომ
es posible que - შესაძლოა, რომ
hace falta que - აუცილებელია, რომ
es imposible que - შეუძლებელია, რომ
es preciso que - აუცილებელია, რომ
es probable que - შესაძლოა, რომ
Es preciso que me escuches. - აუცილებელია, რომ შენ მე მომისმინო.
2) გრძნობების გამომხატველი:
es extraño que - საოცარია, რომ
es agradable que - სასიამოვნოა, რომ
es maravilloso que - შთამბეჭდავია, რომ
Es extraño que no me llame. - გასაკვირია, რომ ის მე არ მირეკავს.
3) ქმედების შეფასების გამომხატველი:
es útil que - სასარგებლოა, იმისთვის რომ
es inútil que - უსარგებლოა, იმისთვის რომ
es bastante que - საკმარისია, იმისთვის რომ
es difícil que - ძნელი წარმოსადგენია, რომ
Es bastante que asista a la reunión. - საკმარისია, რომ ის დაესწროს ამ შეკრებას.
4) Subjuntivo დამხმარე წინადადებებში გამოიყენება კავშირის შემდეგ:
para que - იმისათვის, რომ
a fin de que - იმისათვის, რომ
He comprado todos los productos para que prepares la cena.
მე ვიყიდე ყველა პროდუქტი, რომ გააკეთო ვახშამი.

პირობითი წინადადება (Oraciones condicionales)

ესპანურ ენაში პირობითი წინადადებები იყოფა სამ ჯგუფად: რეალური, სავარაუდო და


არარეალური.
პირველი ტიპის პირობითი წინადადებები გამოხატავენ კონდიციას, რომელიც მოლაპარაკე პირს
რეალურად ესახება,რომლის განხორციელებაც მომავალში საკმაოდ შესაძლებელია. პირობით
წინადადებაში როცა ვიყენებთ კავშირს si უნდა გვახსოვდეს რომ შემასმენელი მხოლოდ presente
ში უნდა იყოს. მთავარ წინადადებებში ყველაზე ხშირად გამოიყენება futuro de indicativo,
presente de indicativo და imperativo. კავშირი si პირველი ტიპის წინადადებაში ითარგმნება
როგორც : თუ,თუკი,იმ შემთხვევაში თუ;

45
Si estudias bien, alcanzarás mucho.
კარგად თუ ისწავლი,ბევრს მიაღწევ
Si estudias mucho, alcanzas buenas notas.
ბევრს თუ იმეცადინებ,კარგ ნიშნებს მიიღებ
Alcanza buenas notas, si las mereces.
მიიღე კარგი ნიშნები თუკი ამას იმსახურებ

მე2 ტიპის წინადადებებში გარკვეული სახის პირობა მოსაუბრეს შესაძლებელი,სავარაუდო ან


სასურველი ეჩვენება.
Si estudiaras (estudiases) bien, alcanzarías mucho.
კარგად რომ გესწავლა,ბევრს მიაღწევდი

მეორე ტიპის პირობით წინადადებებში ყოველთვის გამოიყენება pretérito imperfecto de


subjuntivo, მთავარი წინადადება არის potencial imperfecto. კავშირი si ითარგმნება როგორც -если
бы.
მესამე ტიპის პირობით წინადადებებში მოლაპარაკესთვის გარკვეული პირობა არის
არარეალური, განუხოციელებელი.
Si el año pasado hubieras (hubieses) estudiado bien, habrías alcanzado mucho.
გასულ წელს კარგად რომ გესწავლა,ბევრს მიაღწევდი
Si ayer hubieras tomado la medicina, ahora estarías mejor.
გუშინ წამალი რომ მიგეღო, ახლა უკეთ იქნებოდი
ამ ტიპის წინადადებებში ზმნა ყოველთვის pretérito pluscuamperfecto de subjuntivo შია,
შემასმენელ მთვარ წინადადებაში potencial perfecto შია, თუკი გამოხატული ქმედება წარსულშია
თუ ახლანდელშია potencial imperfecto ში.კავშირი si ითარგმნება როგორც -если бы.

VI. ბრძანებითი კილო (Modo imperativo)

დადებითი ფორმა (Forma afirmativa)

cantar comer recibir


tú canta come recibe
usted cante coma reciba
nosotros cantemos comamos recibamos
vosotros cantad comed recibid
ustedes canten coman reciban

ბრძანებითი კილოს დადებითი ფორმა გამოხატავს მითითებას, ბრძანებას.

46
Escribe (tú) esta palabra. - დაწერე ეს სიტყვა.
Escribid (vosotros) esta palabra. - დაწერეთ ეს სიტყვა.
Escríbalo usted. - დაწერეთ ეს თქვენ.
Escríbanlo ustedes. -დაწერეთ ეს თქვენ.

ბრძანებითი კილოს უარყოფითი ფორმა


(Forma negativa)

ესპანურში ემთხვევა ფორმას presente de subjuntivo.


cantar comer recibir
tú no cantes no comas no recibas
usted no cante no coma no reciba
nosotros no cantemos no comamos no recibamos
vosotros no cantéis no comáis no recibáis
ustedes no canten no coman no reciban

ბრძანებითი კილოს უარყოფითი ფორმა გამოხატავს რაიმე ქმედების აკრძალვას.

No escribas (tú) esta palabra. - არ დაწერო ეს სიტყვა.


No escribáis (vosotros) esta palabra. - არ დაწეროთ ეს სიტყვა.

VII. კილო (Voz)

განასხვავებენ ორ კილოს:
მოქმედებითი (voz activa):
Los campesinos celebraron la fiesta. - გლეხებმა აღნიშნეს დღესასწაული.
ვნებითი (voz pasiva). იწარმოება შემდეგი სქემით: ser + participio. Participio ეთანხმება
ქვემდებარეს სქესში და რიცხვში. არსებითი სახელი ან ნაცვალსახელი, რომელიც გამოდის
რეალური მოქმედის როლში, ესპანურში ითარგმნება წინდებულით por. ზმნა ser დგას იმ
დროში, რაშიც ზმნა celebrar.
La fiesta fue celebrada por los campesinos. - დღესასწაული აღინიშნებოდა გლეხების მიერ.

VIII. ინფინიტივი (Infinitivo)

მარტივი ინფინიტივი ზმნის საწყისი ფორმაა. ის შედგება ფუძისაგან და შემდეგი


დაბოლოებებისაგან -ar, -er, -ir.
cantar - სიმღერა
comer - ჭამა

47
recibir - მიღება

ზოგიერთი ზმნის ინფინიტივი შეიძლება დაბოლოვდეს უკუქცევითი ნაცვალსახელით se.


შედგენილი ინფინიტივი იწარმოება დამხმარე ზმნა haber-ის ინფინიტივიდან და ძირითადი
ზმნის მიმღეობიდან: haber cantado, haber comido, haber recibido.

ინფინიტივის და წინდებულების კონსტრუქციები

კონსტრუქცია al + ინფინიტივი - გადმოგვცემს მოქმედებას, რომელიც ხდება ერთდროულად, ან


უსწრებს შემასმენლის მოქმედების დროს:
Al llegar a la Universidad, bajo al guardarropa.
მივდივარ რა უნივერსიტეტში, ჩავდივარ გასახდელში.
კონსტრუქცია Antes de + ინფინიტივი - გადმოგვცემს მოქმედებას, რომელიც უსწრებს
შემასმენლის მოქმედების დროს:
Antes de comer me lavo las manos. - ჭამამდე მე ვიბან ხელებს.
კონსტრუქცია después de + ინფინიტივი - გადმოგვცემს მოქმედებას, რომელიც შემდგომში
მოსდევს შემასმენლის მოქმედების დროს:
Antes de comer me lavo las manos. - ჭამის შემდეგ მე ვიბან ხელებს.
კონსტრუქცია acusativo con infinitivo ("винительный с инфинитивом") იწარმოება ზმნებთან,
რომელიც გამოხატავენ გრძნობას: sentir, ver, mirar, escuchar, oír და ა.შ. მათ შემდეგ, დამხმარე
წინადადების ნაცვლად გამოიყენება ინფინიტივი, რომელიც დამხმარე წინადადებაში იქნებოდა
შემასმენელი, და პირდაპირი დამატება, რომელიც დამხმარე წინადადებაში იქნებოდა
ქვემდებარე. კონსტრუქცია acusativo con infinitivo ჩვეულებრივ ითარგმნება, როგორც დამხმარე
წინადადება.
Miramos jugar a los chicos. - ჩვენ ვუყურებთ ბიჭების თამაშს.
ეს კონსტრუქცია შეიძლება შეიცვალოს დამხმარე წინადადებით:
Miramos сomo juegan los chicos. - ჩვენ ვუყურებთ, როგორ თამაშობენ ბიჭები.

ზმნების და ინფინიტივის კონსტრუქციები

Acabar de + ინფინიტივი - გამოხატავენ ახლახან დასრულებულ ქმედებას:


Acabo de volver de Cuba. - ახლახან დავბრუნდი კუბიდან.
Empezar (ponerse) a + инфинитив - გამოხატავს ქმედების დაწყებას:
Empezamos a estudiar el francés. - ჩვენ ვიწყებთ ფრანგულის შესწავლას.
El chico se puso a llorar. - ბიჭმა ტირილი დაიწყო.
Terminar de + ინფინიტივი - გამოხატავს ქმედების დამთავრებას:
Terminamos de trabajar a las 5.30. - ჩვენ ვამთავრებთ სამუშაოს 5.30-ზე.
Volver a + ინფინიტივი - გამოხატავს ქმედების ხელახლა გამეორებას:
Volvemos a leer el texto. - ჩვენ კიდევ ერთხელ ვკითხულობთ ტექსტს.

48
Deber + ინფინიტივი - გამოხატავს ვალდებულებას (პირად ვალდებულებას):
Cada hombre debe servir a su patria. - ყოველი ადამიანი უნდა ემსახუროს სამშობლოს.
Tener que + ინფინიტივი - გამოხატავს ვალდებულებას (კატეგორიულ, იძულებით ფორმაში):
Tengo que trabajar mucho. - მე ბევრი უნდა ვიმუშავო.
Necesitar + ინფინიტივი (ან არსებითი სახელი) - აღნიშნავს რაიმე ქმედების საჭიროებას,
აუცილებლობას:
Necesito estudiar mucho. - ჩემთვის აუცილებელია ბევრი სწავლა.
Necesito un manual ruso. - მე მჭირდება რუსულის სასწავლო წიგნი.

IX. მიმღეობა (Participio pasado)

მიმღეობა იწარმოება ზმნის ფუძეზე შემდეგი დაბალოებების მიმატებით:


I უღლება -ado (-a, -os, -as), II-III უღლება -ido (-a, -os, -as).
pint(ar) + -ado = pintado
perd(er) + -ido = perdido
recib(ir) + -ido = recibido
თუმცა ზოგიერთი ზმნა არ ემორჩილება მოყვანილ წესს და თავისებურად აწარმოებს მიმღეობას:
abrir - abierto გაღება - გაღებული
cubrir - cubiertoდაფარვა - დაფარული
decir - dicho თქმა - ნათქვამი
escribir - escritoდაწერა - დაწერილი
hacer - hecho გაკეთება - გაკეთებული
morir - muerto გარდაცვალება - გარდაცვლილი
poner - puesto დადგმა - დადგმული
resolver - resueltoგადაწყვეტა - გადაწყვეტილი
ver - visto დანახვა - დანახული
volver - vuelto დაბრუნება - დაბრუნებული

ზემოთჩამოთვლილი ზმნებიდან ნაწარმოებ სხვა ზმნებსაც, ანალოგიურად აქვთ მიმღეობის


თავისებური ფორმები: describir - descrito, contradecir - contradicho და სხვა. მიმღეობა
განსაზღვრავს არსებით სახელს და შეესაბამება მას სქესში და რიცხვში.
Las casas construídas allí son cómodas. - იქ აშენებული სახლები მოხერხებულია.
კონსტრუქცია estar + მიმღეობა გამოხატავს მდგომარეობას, რომელიც არის რაიმე ქმედების
შედეგი:
ქმედება შედეგი
Pedro pinta el suelo. El suelo está pintado.
პედრო ღებავს იატაკს. იატაკი იღებება

49
X. გერუნდივი (Gerundio)

გერუნდივი აერთიანებს ზმნისა და ზმნიზედის ფუნქციებს, აქვს ორი ფორმა: მარტივი და


რთული. მარტივი ფორმა იწარმოება ზმნის ფუძიდან + დაბოლოება
-ando (I უღლებისათვის), -iendo (II და III უღლებისათვის):
habl(ar) + -ando = hablando
comprend(er) + -iendo = comprendiendo
permit(ir) + -iendo = permitiendo
გერუნდივის მარტივი ფრომა გამოხატავს ქმედება რომელიც ხდება ერთდროულად
შემასმენლის დროსთან.
Paseando por la calle me encontré con María.
ქუჩაში სეირნობისას, შევხვდი მარიას.
უკუქცევითი ზმნების გერუნდივი იწარმოება ნაცვალსახელის მიერთებით დაბოლოებისადმი -
ando და -iendo:
lavarse - lavándome vestirse - vistiéndote
dormirse - durmiéndose ponerse - poniéndose
Sale de casa poniéndose los guantes. - სახლიდან გამოსვლისას, ის იცვამს ხელთათმანებს.
გერუნდივი დამხმარე ზმნებთან ერთად აწარმოებს კონსტრუქციებს ქმედების ხანგრძლივობის
ან განმეორადობის მნიშვნელობით:
estar + გერუნდივი - აღნიშნავს მოქმედებას, რომელიც ვითარდება შეტყობინების მომენტში.
- Ya hace 10 minutos que te estoy esperando.
- მე შენ გელოდები უკვე 10 წუთი.
- Perdona, estoy vistiéndome.
- მაპატიე, მე ვიცვამ.
seguir, continuar + გერუნდივი - აღნიშნავს დროში გაგრძელებულ ან განმეორედ ქმედებას:
Sigue trabajando en la redacción. - ის ძველებურად მუშაობს რედაქციაში.
Sigue estudiando el español. - ის აგრძელებს ესპანური ენის სწავლას.
ir, andar + გერუნდივი - აღნიშნავს თანდათან განვითარებად ქმედებას:
- ¿Qué tal tu hermano?
- როგორ აქვს საქმეები შენს ძმას?
- Va acostumbrándose al clima.
- თანდათან ეჩვევა კლიმატს.

რთული ფორმა იწარმოება ზმნა haber-ს გერუნდივით და ძირითადი ზმნის მიმღეობით:


hablar - habiendo hablado
comprender - habiendo comprendido
escribir - habiendo escrito
გერუნდივის რთული ფორმა ყოველთვის გამოხატავს ქმედებას, რომელიც წინ უსწრებს
ძირითადი შემასმენლის ქმედებას.

50
Habiendo estudiado el problema, llegamos a un acuerdo.
შევისწავლეთ რა პრობლემა, ჩვენ მივედით ერთ დასკვნამდე.

XI. წესიერი ზმნები

ესპანურ ენაში არსებობს უღლების 3 ტიპი. იმის და მიხედვით, თუ რითი მთავრდება ზმნის
ინფინიტივის ფორმა, ზმნა განეკუთვნება ერთერთ ამ ტიპს. ყველა ზმნა, რომელიც ინფინიტივში
მთავრდება დაბოლოებით -ar - I უღლებისაა, -er - II უღლების, -ir - III უღლების. უკუქცევითი
ნაცვალსახელი se არ მოქმედებს უღლების ტიპის განსაზღვრაზე: -arse - I უღლებაა, -erse - II
უღლება, -irse - III უღლება.

არაწესიერი ზმნები (los verbos irregulares)

არაწესიერ ზმნებს განეკუთვნება ზმნები, რომლებიც ზოგიერთ დროში ან პირში იცვლიან ფუძის
შემადგენლობას ან ნორმატიულ დაბოლოებას, და რომლებიც უღლების სხვადასხვა
თავისებურებების მიხედვით, ერთიანდებიან სპეციალურ ჯგუფებში. აქ მოყვანილია მხოლოდ
ის დროები, რომლებშიც აღნიშნულ ზმნებს აქვთ სპეციპიკური ცვლილებები.

1 ჯგუფი: e - ie
(pensar, perder, empezar, entender, negarse, sentarse, despertar, atravesar, perder, encender, calentar,
recomendar, merendar, descender, encerrar, apretar, atender, extenderse, defender და სხვა.)

Presente de indicativo Presente de subjuntivo Imperativo afirmativo Imperativo negativo


pienso piense - -
piensas pienses piensa (tú) nо pienses
piensa piense piense (usted) nо piense
pensamos pensemos pensemos nо pensemos
pensáis penséis pensad (vosotros) nо penséis
piensan piensen piensen (ustedes) nо piensen

2 ჯგუფი: o – ue
(volver, soñar, torcer, encontrar, moverse, acostarse, almorzar, aprobar, costar, sonar, recordar, rodar,
soler, cocer, probar, demostrar და სხვა.)
3 ჯგუფი: e - i (vestir, servir, reír, sonreír, seguir, elegir, pedir, despedirse, rendir და სხვა.)
4 ჯგუფი: e - ie, e - i (sentir, divertirse, advertir, preferir, convertirse და სხვა.)

51
5 ჯგუფი: o - ue, o - u (dormir, morir)
6 ჯგუფი: c - zc о, (conocer, pertenecer, carecer, parecer, ofrecer, aparecer, desaparecer, apetecer და
სხვა.)
7 ჯგუფი : c - zc, перед a, o; c - j; ie და jo - e, o (traducir, introducir, producir და სხვ ა.)
8 ჯგუფი: i - y перед a, e, o (construir, destruir, incluir, constituir და სხვა.)
9 ჯგუფი: io, ie - o, e ñ მერე, ll (gruñir)

ინდივიდუალური უღლების ზმნები (Conjugación de los verbos individuales)

ამ ჯგუფის ზმნებს მარტივ დროებში უღლებისას, გააჩნიათ ინდივიდუალური თავისებურებები.


რთულ დროს ისინი აწარმოებენ საერთო წესის მიხედვით. ზმნები, რომლებიც ნაწარმოებია
ინდივიდუალური უღლების ზმნებისაგან, თვითონაც ანალოგიური წესით იუღლებიან.

andar - სიარული
caer - ვარდნა
dar - მიცემა
decir - თქმა
estar - ყოფნა
haber - ქონა, ყოლა
hacer - კეთება
ir - წასვლა
oír - მოსმენა
poder - შეძლება
poner - დადება
querer - სურვილის ქონა
saber - ცოდნა
salir - გამოსვლა
ser - ყოფნა
tener - ქონა
traer - მოტანა
venir - მოსვლა
ver- ხედვა
შენიშვნა
imperfecto de indicativo ში მხოლოდ 3 ზმნას აქვს განსაკუთრებული ფორმა:

ir: iba, ibas, iba, íbamos, ibais, iban;


ser: era, eras, era, éramos, erais, eran;
ver: veía, veías, veía, veíamos, veíais, veían.

52
ცხრილში მოცემულია მხოლოდ ზოგადი სქემიდან გადახრილი ფორმები.

andar
Pretérito indefinido de índicativo Imperfecto de subjuntivo
anduve anduviera
anduviste anduvieras
anduvo anduviera
anduvimos anduviéramos
anduvisteis anduvierais
anduvieron anduvieran

dar
Presente de indicativo Pretérito indefinido de indicativo Imperativo afirmativo Imperativo negativo
Presente de subjuntivo Imperfecto de subjuntivo
doy di - - dé diera
das diste da no des des dieras
da dio dé no dé dé diera
damos dimos demos no demos demos dieramos
dais disteis dad no deis deis dierais
dan dieron den no den den dieran

decir
Presente de indicativo Futuro simple de indicativo Pretérito indefinido de indicativo Imperativo afirmativo
Imperativo negativo Presente de subjuntivo Imperfecto de subjuntivo
digo diré dije - - diga dijera
dices dirás dijiste di no digas digas dijeras
dice dirá dijo diga no diga diga dijera
decimos diremos dijimos digamos no digamos digamos dijéramos
decís diréis dijisteis decid no digáis digáis dijerais
dicen dirán dijeron digan nо digan digan dijeran
Participio pasado: dicho

estar
Presente de indicativo Pretérito indefinido de indicativo Imperativo afirmativo Imperativo negativo
Presente de subjuntivo Imperfecto de subjuntivo
estoy estuve - - esté estuviera
estás estuviste está nо estés estés estuvieras
está estuvo esté nо esté esté estuviera
estamos estuvimos estemos no estemos estemos estuviéramos
estáis estuvisteis estad nо estéis estéis estuvierais
están estuvieron estén nо estén estén estuvieran

53
haber
Presente de indicativo Futuro simple de indicativo Pretérito indefinido de indicativo Presente de subjuntivo
Imperfecto de subjuntivo
he habré hube haya hubiera
has habrás hubiste hayas hubieras
ha habrá hubo haya hubiera
hemos habremos hubimos hayamos hubiéramos
habéis habréis hubisteis hayáis hubierais
han habrán hubieron hayan hubieran

hacer
Presente de indicativo Futuro simple de indicativo Pretérito indefinido de indicativo Imperativo afirmativo
Imperativo negativo Presente de subjuntivo Imperfecto de subjuntivo
hago haré hice - - haga hiciera
haces harás hiciste haz nо hagas hagas hicieras
hace haré hizo haga nо hagahaga hiciera
hacemos haremos hicimos hagamos no hagamos hagamos hiciéramos
hacéis haréis hicisteis haced nо hagáis hagáis hicierais
hacen harán hicieron hagan nо hagan hagan hicieran
Participio pasado: hecho

ir
Presente de indicativo Pretérito indefinido de indicativo Imperativo afirmativo Imperativo negativo
Presente de subjuntivo Imperfecto de subjuntivo
voy fui - - vaya fuera
vas fuiste ve nо vayas vayas fueras
va fue vaya nо vayavaya fuera
vamos fuimos vayamos no vayamos vayamos fuéramos
vais fuisteis id nо vayáis vayáis fuerais
van fueron vayan nо vayan vayan fueran
Participio pasado: ido
Gerundio: yendo

oír
Presente de indicativo Pretérito indefinido de indicativo Imperativo afirmativo Imperativo negativo
Presente de subjuntivo Imperfecto de subjuntivo
oigo oí - - oiga oyera
oyes oíste oye nо oigas oigas oyeras
oye oyó oiga nо oiga oiga oyera
oímos oímos oigamos no oigamos oigamos oyéramos

54
oís oísteis oíd nо oigáis oigáis oyerais
oyen oyeron oigan nо oigan oigan oyeran

poder
Presente de indicativo Futuro simple de indicativo Pretérito indefinido de indicativo Imperativo afirmativo
Imperativo negativo Presente de subjuntivo Imperfecto de subjuntivo
puedo podré pude - - pueda pudiera
puedes podrás pudiste puede nо puedas puedas pudieras
puede podrá pudo pueda nо pueda pueda pudiera
podemos podremos pudimos podamos no podamos podamos pudiéramos
podéis podréis pudisteis poded nо podáis podáis pudierais
pueden podrán pudieron puedan nо puedan puedan pudieran

poner
Presente de indicativo Futuro simple de indicativo Pretérito indefinido de indicativo Imperativo afirmativo
Imperativo negativo Presente de subjuntivo Imperfecto de subjuntivo
pongo pondré puse - - ponga pusiera
pones pondrás pusiste pon nо pongas pongas pusieras
pone pondrá puso ponga nо ponga ponga pusiera
ponemos pondremos pusimos pongamos no pongamos pongamos pusiéramos
ponéis pondréis pusisteis poned nо pongáis pongáis pusierais
ponen pondrán pusieron pongan nо pongan pongan pusieran
Participio pasado: puesto

querer
Presente de indicativo Futuro simple de indicativo Pretérito indefinido de indicativo Imperativo afirmativo
Imperativo negativo Presente de subjuntivo Imperfecto de subjuntivo
quiero querré quise - - quiera quisiera
quieres querrás quisiste quiere nо quieras quieras quisieras
quiere querrá quiso quiera nо quiera quiera quisiera
queremos querremos quisimos queramos no queramos queramos quisiéramos
queréis querréis quisisteis quered nо queráis queráis quisierais
quierenquerrán quisieron quierannо quieran quieranquisieran

saber
Presente de indicativo Futuro simple de indicativo Pretérito indefinido de indicativo Imperativo afirmativo
Imperativo negativo Presente de subjuntivo Imperfecto de subjuntivo
sé sabré supe - - sepa supiera
sabes sabrás supiste sabe nо sepas sepas supieras
sabe sabrá supo sepa nо sepa sepa supiera
sabemos sabremos supimos sepamos no sepamos sepamos supiéramos

55
sabéis sabréis supisteis sabed nо sepáis sepáis supierais
saben sabrán supieron sepan nо sepan sepan supieran

salir
Presente de indicativo Futuro simple de indicativo Imperativo afirmativo Imperativo negativo Presente de subjuntivo
salgo saldré - - salga
sales saldrás sal nо salgas salgas
sale saldrá salga nо salga salga
salimos saldremos salgamos no salgamos salgamos
salís saldréis salid nо salgáis salgáis
salen saldrán salgan nо salgan salgan

ser
Presente de indicativo Pretérito indefinido de indicativo Imperativo afirmativo Imperativo negativo Presente de subjuntivo
Imperfecto de subjuntivo
soy fui - - sea fuera
eres fuiste sé nо seas seas fueras
es fue sea nо sea sea fuera
somos fuimos seamos no seamos seamos fuéramos
sois fuisteis sed nо seáis seáis fuerais
son fueron sean nо sean sean fueran

tener
Presente de indicativo Futuro simple de indicativo Pretérito indefinido de indicativo Imperativo afirmativo
Imperativo negativo Presente de subjuntivo Imperfecto de subjuntivo
tengo tendré tuve - - tenga tuviera
tienes tendrás tuviste ten nо tengas tengas tuvieras
tiene tendrá tuvo tenga nо tenga tenga tuviera
tenemos tendremos tuvimos tengamos no tengamos tengamos tuviéramos
tenéis tendréis tuvisteis tened nо tengáis tengáis tuvierais
tienen tendrán tuvieron tengan nо tengan tengan tuvieran

traer
Presente de indicativo Pretérito indefinido de indicativo Imperativo afirmativo Imperativo negativo
Presente de subjuntivo Imperfecto de subjuntivo
traigo traje - - traiga trajera
traes trajiste trae no traigas traigas trajeras
trae trajo traiga no traiga traiga trajera
traemos trajimos traigamos no traigamos traigamos trajéramos
traéis trajisteis traed no traigáis traigáis trajerais
traen trajeron traigan no traigan traigan trajeran

56
Gerundio: trayendo

venir
Presente de indicativo Futuro simple de indicativo Pretérito indefinido de indicativo Imperativo afirmativo
Imperativo negativo Presente de subjuntivo Imperfecto de subjuntivo
vengo vendré vine - - venga viniera
vienes vendrásviniste ven nо vengas vengas vinieras
viene vendrá vino venga nо venga venga viniera
venimos vendremos vinimos vengamos no vengamos vengamos viniéramos
venís vendréis vinisteis venid nо vengáis vengáis vinierais
vienen vendrán vinieron vengan nо vengan vengan vinieran

ver
Presente de indicativo Pretérito indefinido de indicativo Imperativo afirmativo Imperativo negativo
Presente de subjuntivo Imperfecto de subjuntivo
veo vi - - vea viera
ves viste ve nо veas veas vieras
ve vio vea nо vea vea viera
vemos vimos veamos no veamos veamos viéramos
veis visteis ved nо veáis veáis vierais
ven vieron vean nо vean vean vieran
Participio pasado: visto
Gerundio: viendo

XII. დამხმარე მეტყველების ნაწილები (Auxiliares)

სიტყვებს, რომელთაც არ გააჩნიათ ლექსიკური მნიშვნელობა და გამოიყენებიან წინადედებებსა


და სხვა სიტყვებს შორის ურთიერთდამოკიდებულების გამოსახატავად, უწოდებენ დამხმარე
მეტყველების ნაწილებს.

წინდებული (Preposición)

წინდებული - მეტყველების უცვლელი ნაწილია, რომელიც გამოხატავს სხვადასხვა


დამოკიდებულებას და კავშირს სიტყვებს შორის. ესპანურ ენაში არსებობს 18 მარტვივი
წინდებული: a, de, con, por, para, en, ante, bajo, contra, desde, entre, hasta, según, sin, so, sobre, tras,
hacia.

57
წინდებული a

წინდებული а გამოიყენება:
პირდაპირი დამატების წინ, რომელიც გამოხატულია სულიერი საგნით:
Los viajeros saludan al burrero y siguen su marcha. - მოგზაურები ესალმებიან ვირების მენახირეს და
აგრძელებენ თავიანთ გზას.
ირიბი დამატების წინ (არსებითი სახელი მიცემით ბრუნვაშია):
He ido a darle agua a Pedro. - წავედი პედროსთვის წყლის მისაცემად.
გადაადგილების ზმნების შემდეგ (ir, venir, llegar, salir, marchar და ა.შ.), მიუთითებს
გადაადგილების მიმართულებას:
Llegué, pues, a Madrid muy temprano. - ასე რომ, მე ჩავედი მადრიდში ძალიან ადრე.
დროის აღნიშვნისას:
Vendré a las cinco. - მე მოვალ 5-ზე.
ვითარებითი ზმნიზედის წინ:
Laura se viste a la moda. - ლაურა იცვამს მოდურად.
მიზნის გარემოების წინ:
Hay muchos que vienen a pescar aquí. - ბევრი ჩამოდის აქ სათევზაოდ.
წინდებული а გამოიყენება ზმნის კონსტრუქციებში ქმედების დაწყების ან განმეორებისას:
Y, hablando de este modo, echó a andar por la escalera abajo. - ამ სიტყვებით მან დაიწყო დაშვება
კიბეებზე.
Yo me comí un pescado muy grande - vuelve a repetir el campesino. - "მე შევჭამე უზარმაზარი
თევზი", - კიდევ იმეორებს გლეხი.
წინდებული а მუდმივად გამოიყენება ზოგიერთი ზმნის შემდეგ, ინფინიტივის წინ:

acostumbrarse a - შეჩვევა
ir a - წასვლა
aprender a - სწავლა
bastar a - ჩაჭიდება
convidar a - მიწვევა
decidirse a - გადაწყვეტა
detenerse a - შეყოვნება
apresurarse a - აჩქარება
persuadir a - დაყოლიება
disponerse a - დაპირება
quedarse a - დარჩენა
incitar a - მითითება
empezar a - დაწყება
ensayar(se) a - გასინჯვა
matarse a - გარდაცვალება
obligar a - ძალდატანება

58
determinarse a - გადაწყვეტა
probar a - ცდა, სინჯვა
წინდებული а უქვემდებარებს ერთ არსებით სახელს მეორეს:
Un olor penetrante a naranjas - ფორთოხლის მძაფრი სუნი
წინდებული а აერთებს ზედსართავ სახელთან არსებითს:
Voy a mostrarte la habitación contigua a la cocina. - მე შენ გაჩვენებ ოთხას, რომელიც ესაზღვრება
სამზარეულოს.
წინდებული а დამოუკიდებელ წინადადებაში ინფინიტივს ანიჭებს ბრძანების კილოს:
¡A callar! - სიჩუმე!
წინდებული а აწარმოებს სხვადასხვა კონსტრუქციებს:
a tontas y a locas - აცაბაცად, ოღროჩოღროდ
a salvo - უვნებად
a toda costa - ნებისმიერ ფასად
a todo correr - მთელი შემართებით, უკანმოუხედავად
hablar a borbotones - სულმოუთქმელად, ნაწყვეტ-ნაწყვეტ ლაპარაკი
a diestro y siniestro - მარჯვნივ და მარცხნივ
a ciegas - ბრმად
a pie - ფეხით
a orza - ქარის საწინააღმდეგოდ
წინდებული а, უერთდება რა არსებით სახელს ან ზედსართავ სახელს, აწარმოებს რთულ
წინდებულს: junto a, frente a, conforme a და ა.შ.
La puerta está junto a la ventana. - კარი ფანჯრის გვერდით.
Frente al edificio hay una piscina. - შენობის პირდაპირ - აუზია.

წინდებული de

გამოხატავს კუთვნილებას ან ფლობას:


el hijo de Carlos - კარლოსის შვილი
la maleta de Juan - ხუანის ჩემოდანი
გამოიყენება მასალის მითითებისას:
una figura de porcelana - ფაიფურის ფიგურა
una cama de madera - ხის საწოლი
გამოიყენება რაღაცის ნაწილის აღსანიშნავად:
algunos de ellos - ზოგიერთი მათგანი
tres personas de este grupo - სამი კაცი ამ ჯგუფიდან
მიუთითებს მოძრაობის საწყის წერტილს:
Salimos de Tbilisi. - ჩვენ გამოვდივართ თბილისიდან.
Se van de España. - ისინი მიემგზავრებიან ესპანეთიდან.
გამოიყენება შემდეგ კომბინაციებში:

59
la ciudad de Madrid - ქალაქი მადრიდი
el mes de enero - თვე იანვარი
გამოიყენება ზოგიერთ ზმნებთან ერთად:
hablar de algo - რაიმეს შესახებ საუბარი
tratar de algo - რაიმეს შესახებ საუბარი
გამოიყენება რაიმე ქმედების დასასრულის აღსანიშნავად:
Acabo de llegar. - ის ახლახან მოვიდა.
Terminaron de escribir. - მათ დაამთავრეს წერა.
გამოიყენება თანამდებობის, წოდების აღსანიშნავად:
Trabaja de veterinario. - ის მუშაობს ვეტერინარად.
Está de director. - ის ახლა დირექტორია.
მიუთითებს წარმოშობას:
Son de Barcelona. - ისინი ბარსელონიდან არიან.
გამოიყენება შემდეგ კომბინაციებში:
ir de compras - საყიდლებზე წასვლა
ir de vacaciones - შვებულებაში წასვლა

წინდებული con

გამოხატავს თანაყოფას, მიერთებას:


Vive con sus padres. - ის ცხოვრობს თავის მშობლებთან ერთად.
Tomo una taza de café con leche. - მე ვსვამ ფინჯან ყავას რძით.
გამოიყენება ირიბი დამატების წინ, რომელიც აღნიშნავს ინსტრუმენტს, საშუალებას, გზას,
ფორმას მოქმედების შესრულების:
Voy a cerrar la puerta con llave. - მე დავკეტავ კარს გასაღებით.
Siempre come con apetito. - ის ყოველთვის ჭამს მადიანად.
გადმოცემს მიერთების იდეას:
Vivimos en una antigua casa con una arboleda en el patio. - ჩვენ ვცხოვრობდით ძველ სახლში,
ხეივნიანი ეზოთი.
აღნიშნავს კავშირს, ურთიერთმიმართებას:
En el verano me casaré con Carlos. - ამ ზაფხულს ცოლად გავყვები კარლოსს.
Quisiera hablar con el jefe. - მე მინდოდა თქვენს უფროსთან გასაუბრება.

წინდებული por

გამოიყენება:
მოძრაობის ადგილის აღსანიშნავად:
Vamos por esta calle. - ჩვენ მივდივართ ამ ქუჩაზე.
También voy por esta ruta. - მეც ამ მარშრუტით მივდივარ.
60
მიზეზ-შედეგობრივი კავშირის გამოსახატავად:
No te asustes por eso. - ამის გამო ნუ შეშინდები.
Lo hizo por necesidad. - მან ეს გააკეთა აუცილებლობის გამო.
კომბინაციებში სადაც გვხვდება წინდებული -თვის:
Lo hago por ti. - მე ამას შენთვის ვაკეთებ.
შეცვლის, გაცვლის აღსანიშნავად:
Quiero cambiar este libro por otro. - მინდა ეს წიგნი გავცვალო მეორეზე.
მოქმედების ხანგრძლივობის აღსანიშნავად:
Se quedó allí por dos semanas. - ის დარჩა იქ 2 კვირას.
გრძნობის გამომხატველი რომელიმე არსებითი სახელის შემდეგ:
Sentí pena por él. - მე ვიგრძენი მისდამი სიბრალული.
დამატების წინ (ვნებითი კილო):
Esta carta fue escrita por él. - ეს წერილი დაიწერა მის მიერ.
ადგილის ან დროის დაახლოებით მითითებისას:
Sus paisanos trabajan por allí. - მისი თანამემამულენი მუშაობენ იმ ადგილებში.
Sale por las noches. - ის საღამოობით მიდის.
ქმედების შესრულების საშუალების მისათითებლად:
Quiero enviar esta carta por correo. - მინდა გავაგზავნო ეს წერილი ფოსტით.
თანმიმდევრობის, რიგითობის აღსანიშნავად:
Le hago examinar mi cuarto detalle por detalle. - მე მას ვაიძულებ დაათვალიეროს ჩემი ოთახი
დეტალურად.
ზმნასთან preguntar (შეკითხვა) ერთად:
Le telefoneó para preguntar por la cita. - მე მას დავურეკე, რომ მეკითხა შეხვედრის შესახებ.

შემდეგ კონსტრუქციებში:
por la mañana - დილით
por fin - ბოლოსდაბოლოს
por la noche - საღამოს, ღამით
por suerte - საბედნიეროდ
por ahora - აქამდე
por lo visto - როგორც ჩანს

წინდებული para

გამოიყენება:
მიზნის ან დანიშნულების მითითებისას:
La vida es para ti. - სიცოცხლე შენთვისაა.
Nacemos para cumplir con nuestros deberes. - ჩვენ დავიბადეთ, რომ მოვიხადოთ ვალი.

61
მომავალში დროის განსაზღვრული მომენტის მითითებისას:
Faltaban ya pocos días para el examen. - გამოცდამდე რჩებოდა უკვე ცოტა დღე.
Vamos a dejar nuestra cita para mañana. - მოდი ჩვენი შეხვედრა გადავიტანოთ ხვალისათვის.
ირიბი დამატების წინ:
He traído estas flores para Teresa. - მე მივუტანე ეს ყვავილები ტერეზას.
ზოგიერთ კომბინაციებში:
Me llamo Paquita, para servirle. - მე მქვია, თუ ასე გნებავთ.
Me queda tiempo para todo. - მე მრჩება დრო ყველაფრისთვის.
Nos despedimos para siempre. - ჩვენ სამუდამოდ დავემშვიდობეთ ერთმანეთს.

წინდებული en

წინდებული en გამოხატავს:
ადგილის გარემოებას:
Los compañeros entran en una tienda donde se vende de todo. - მეგობრები შედიან მაღაზიაში, სადაც
იყიდება ყველა წვრილმანი.
Su padre trabaja en el aeropuerto. - მისი მამა მუშაობს აეროპორტში.
დროის გარემოებას:
En dos días estará terminado el trabajo. - ორ დღეში სამუშაო დასრულდება.
El incendio sucedió en agosto. - ხანძარი მოხდა აგვისტოში.
ვითარების გარემოებას:
Me lo dijo en broma. - მან ეს თქვა ხუმრობით.
წინდებული en მიუთითებს გადაადგილების საშუალებას:
Cruzamos el río en barca. - ჩვენ გადავჭერით მდინარე ნავით.
Pienso dar la vuelta a España en bicicleta. - მინდა მოვიარო ესპანეთი ველოსიპედით.

წინდებული ante

წინდებული ante გამოხატავს ადგილმდებარეობას ვინმეს ან რაიმეს წინ:


Compareció ante el juez. - ის წარსდგა მოსამართლის წინაშე.
Ante las dificultades de la empresa, tuvimos que renunciar. - ამ წამოწყების სირთულეების წინაშე,
ჩვენ მოგვიხდა უკან დახევა.

წინდებული bajo

წინდებული bajo გამოხატავს ადგილმდებარეობას რაიმეს ქვემოთ, ან დაქვემდებარებულ


მდგომარეობას ვინმეს მიმართ:
La pera cayó bajo la mesa. - მსხალი დავარდა მაგიდის ქვეშ.
Bajo las órdenes. - ხელმძღვანელობის ქვეშ.

62
წინდებული contra

წინდებული contra მიუთითებს ობიექტზე, რომლის წინააღმდეგადაც არის მიმართული


ქმედება:
Luchamos contra la guerra. - ჩვენ ვიბრძვით ომის წინააღმდეგ.
მიუთითებს ობიექტზე, რომელსაც მოქმედების სუბიექტი ეხება, ეჯახება ან მოდის
წინააღმდეგობაში:
El avión se estrelló contra la tierra. - თვითმფრინავი შეეჯახა მიწას.

წინდებული desde

წინდებული desde გამოიყენება დროის ან ადგილის გარემოებებთან, განსაზღვრავს რა საწყის


ეტაპს, საწყის მომენტს, ათვლის წერტილს.
Desde la ventana se ve el mar. - ფანჯრიდან ჩანს ზღვა.
კომბინაციაში წინდებულთან hasta, desde მიუთითებს განსაზღვრულ დისტანციაზე ან დროის
პერიოდზე.
Hicimos un viaje desde el mar hasta las montañas. - ჩვენ ვიმოგზაურეთ ზღვიდან მთებამდე.
კომბინაციაში წინდებულთან hace, desde მიუთითებს იმაზე, რომ ქმედება დაიწყო წარსულში და
გრძელდება ამ მომენტისათვის:
Vivo en esta ciudad desde hace tres años. - მე ვცხოვრობ ამ ქალაქში 3 წელი.

წინდებული entre

წინდებული entre უერთდება ადგილის ან დროის გარემოების ზმნას:


Entre los dos canales queda un pasillo de tierra. - ორ არხს შორის რჩება მიწის პატარა ზოლი.
Entre ზოგჯერ გამოიყენება ქვემდებარესთან ერთად:
Debemos arreglarlo entre tú y yo. - ჩვენ ეს უნდა მოვაგვაროთ ჩვენს შორის.

წინდებული hasta

Hasta უერთდება ადგილის ან დროის გარემოების ზმნას:


Anduvimos hasta la plaza. - ჩვენ მივედით მოედნამდე.
Hasta ხშირად გამოდის, როგორც გამაძლიერი ნაწილაკი და ითარგმენაბ როგორც -ც კი:
Hasta el comercio ha cerrado. - მაღაზიებიც კი დაიკეტნენ.

წინდებული según

წინდებული según ითარგმნება როგორც - თანახმად, მიხედვით:


Según el horario no tienes clases. - ცხრილის მიხედვით, შენ არა გაქვს გაკვეთილები.
Según mi opinión es hora de salir. - ჩემი აზრით, უკვე დროა გავიდეთ.
63
წინდებული sin

წინდებული sin მიუთითებს:


პირს, საგანს ან მოვლენას, რომლის გარეშეც ხდება მოქმედება:
Jorge llegó sin su esposa. - ხორხე ჩამოვიდა ცოლის გარეშე.
მოქმედების ხასიათზე ან მდგომარეობაზე:
Miguel lo dice sin confusión. - მიგელი ამაზე ლაპარაკობს მორიდების გარეშე.
გამოხატავს მოქმედების ვითარებას ან პირობას:
Se ha ido sin despedirse. - ის წავიდა დამშვიდობების გარეშე.

წინდებული so

წინდებული so დამოუკიდებლად გამოიყენება ძალიან იშვიათად. თუმცა ის ხშირად შედის მყარ


კონსტრუქციებში:
so pena de - შიშის ქვეშ
so pretexto de - მიზეზით
So pretexto del cansancio Manuel se fue a casa. - მიგელი წავიდა სახლში დაღლილობის
მომიზეზებით.

წინდებული sobre

წინდებული sobre მიუთითებს:


რაიმეს მდებარეობაზე რაიმეზე, ზემოდან:
El tintero está sobre la mesa. - სამელნე მაგიდაზეა.
საუბრის თემაზე:
Estamos hablando sobre los asuntos. - ჩვენ ვლაპარაკობთ საქმეებზე.
საგანზე, რომლისკენაც მიმართულია ქმედება:
El perro se ha lanzado sobre el gato. - ძაღლი თავს დაესხა კატას.
მოძრაობაზე რაიმეს გარშემო:
La rueda gira sobre su eje. - ბორბალი ბრუნავს ღერძის გარშემო.
გამოხატავს დაახლოებით რიცხვს, რაოდენობას, ზომას
Juan pesa sobre los cien kilos. - ხუანი იწონის დაახლოებით 100 კილოს.

წინდებული tras

წინდებული tras მიუთითებს რაიმეს მომდევნოდ ყოფნაზე -დროში ან სივრცეში. თანამედროვე


ესპანურში იშვიათად გამოიყენება, ადგილს უთმობს კონსტრუქციას detrás de:

64
Dejó el paraguas tras la puerta. - მან დატოვა ქოლგა კარის უკან.
Tras la primavera viene el verano. - გაზაფხულს მოსდევს ზაფხული.

წინდებული hacia

წინდებული hacia გამოხატავს დროში ან სივრცეში რაიმესთან მიახლოებას, აგრეთვე დროის ან


ადგილის მითითების მიახლოებითობას:
Nos dirigimos hacia el centro de la ciudad. - ჩვენ გავემართეთ ქალაქის ცენტრისაკენ.
Los convidados llegarán hacia las tres. - მოწვეული სტუმრები მოვლენ დაახლოებით 3
საათისათვის.

რთული (შედგენილი) წინდებულები

რთული წინდებულები იწარმოება მარტივი წინდებულის გაერთიანებით მეტყველების სხვა


ნაწილთან, ჩვეულებრივ ზმნიზედასთან ან არსებით სახელთან.

antes -antes de წინ


después-después de შემდეგ
dentro -dentro de შიგნით
cerca -cerca de ახლოს
junto -junto a ახლოს
lejos -lejos de შორს
encima -encima de ზემოთ
debajo -debajo de ქვემოთ
enfrente -enfrente de წინ

Vivo cerca. - მე ახლოს ვცხოვრობ.


Vivo cerca del estadio. - მე სტადიონთან ახლოს ვცხოვრობ.
El pájaro está dentro. - ჩიტი შიგნითაა.
El pájaro está dentro de la jaula. - ჩიტი გალიის შიგნითაა.

65
XIII. კავშირი (Conjunción)

კავშირები - დამხმარე სიტყვებია, რომლებიც აერთიანებენ წინადადებების წევრებს


ერთმანეთთან. არსებობენ მარტივი და რთული კავშირები.
მარტივი (ერთსიტყვიანი):
y და que რა
pues იმიტომ რომ pero მაგრამ
porque იმიტომ რომ aunque თუმცა
cuando როცა
რთული (ორ ან მეტსიტყვიანი):
puesto que იმიტომ რომ ora... ora ხან... ხან
con tal que თუ para que იმისათვის რათა
bien... bien ხან... ხან

წინადადებაში მათი ფუნქციის მიხედვით, კავშირები არსებობენ დამაკავშირებელი ან


დამაქვემდებარებელი. დამაკავშირებელი აერთიანებს წინადადების ერთი ტიპის წევრებს
ერთმანეთთან:
y და pero ხოლო
y... y და... და mas ხოლო
ni არც antes ხოლო
ni... ni არც... არც aunque თუმცა
bien... bien ხან... ხან a pesar de მიუხედავად
sea... sea ხან... ხან antes bien საწინააღმდეგოდ
o... o ან... ან sin embargo თუმცა

Nos llevó a su casa y nos enseñó sus libros.


მან მიგვიყვანა თავისთან და გვიჩვენა მისი წიგნები.
Ni Rafael ni su padre sospecharon nada.
არც რაფაელი და არც მამამისი არაფერს არ ეჭვობდნენ.
Bien por el camino, bien por el bosque avanzan las tropas.
ჯარი მოძრაობდა ხან გზებით, ხან ტყით.
O tú o yo estamos equivocados.
ან შენ ან მე ვცდებით.
Mi tío es justo, aunque severo.
ბიძაჩემი სამართლიანია, თუმცა მკაცრია.
Mi padre es viejo, pero fuerte.
მამაჩემი მოხუცია, მაგრამ ძლიერი.

66
No temo tu cólera antes bien me río de ella.
მე არ მეშინია შენი რისხვის, უფრორე მე ვიცინი.

დამაქვემდებარებელი კავშირები აერთებენ დამხმარე წინადადებას მთავართან, რთულ


წინადადებებში:
cuando როცა pues რადგან
apenas როგორც კი pues que რადგანაც
después que მას შემდეგ, რაც así que ასე რომ
ahora que მაგრამ para que იმისათვის
hasta que სანამ a fin de que იმისათვის
luego შემდეგ bien que თუმცა
porque იმიტომ რომ si თუ
para que რადგან siempre que იმ პირობით, თუ
como როგორც con tal que იმ პირობით, რომ

Vendrán todos, puesto que les han avisado.


მოვა ყველა, რადგან ისინი გააფრთხილეს.
Cuando tocó el timbre, el profesor entró en el aula.
როცა დაირეკა ზარი, მასწავლებელი შევიდა კლასში.
Regresaremos a casa tarde porque vivimos lejos.
ჩვენ სახლში გვიან მივალთ, რადგან შორს ცხვოვრობთ.
Hay que cerrar las ventranas para que no haga frío.
ფანჯრები უნდა დავხუროთ, რომ არ იყოს სიცივე.
Te lo daremos, con tal que lo merezcas.
ჩვენ შენ ამას მოგცემთ, თუ დაიმსახურებ.
Dime si vas a venir.
მითხარი, მოხვალ თუ არა.

XIV.ნაწილაკი (Partícula)

ნაწილაკი - დამხმარე სიტყვაა, რომელიც გამოხატავს მოსაუბრის დამოკიდებულებას


წინადადებაში აღწერილ ქმედებისადმი, შეაქვს რა დამატებითი აზრობრივი მნიშვნელობა ხსვა
სიტყვებში, ან წინადადებაში.

67
დამადასტურებელი ნაწილაკი sí - კი, დიახ.

გამოიყენება:
გამოთქმული აზრის დასადასტურებლად, რამე ფაქტთან თანხმობის გამოსახატავად; ის
შეიძლება გამოყენებული იქნას დამოუკიდებლადაც.
- ¿Qué tiene su mamá? Yo soy un poco médico, ya sabe. - Sí, ya sé.
- რა სჭირს თქვენს დედას? მე ექიმი ვარ, ხომ იცით. - დიახ, ვიცი.
უარყოფით ფორმაში მყოფი შემასმენლის შესაცვლელად, და ფრაზის მეორე ნაწილისათვის
დამადასტურებელი აქცენტის მისაცემად
Hoy no iré al cine, pero mi amiga sí.
დღეს მე არ წავალ კინოში, ჩემი მეგობარი კი - წავა.
გამოიყენება აქცენტირებისათვის
Sí, eso sí oí decir.
კი! ეს სიმართლეა, მე მესმოდა, როგორ ლაპარაკობდნენ.
გამოიყენება ფრაზისათვის ემოციური ელფერის მისაცემად:
Yo, sí - el viejo soltero.
მე მართლაც - ძველი ბერბიჭა ვარ.

უარყოფითი ნაწილაკები no - არა, არ; ni - არც, არც

ნაწილაკი no გამოიყენება წინადადების რომელიმე წევრის უარსაყოფად


La mujer no llora y eso despierta mi admiración.
ქალი არ ტირის და ეს აღვიძებს ჩემში მისდამი პატივისცემას.
ასევე, გამოიყენება დამოუკიდებლად, უარყოფის აღსანიშნავად
- Dame la mochila. - No.
- მომე ზურგჩანთა. - არა.
ნაწილაკი ni ხშირად გამოიყენება უარყოფით წინადადებებში, სადაც უარყოფა უკვე
გამოხატულია ნაწილაკით no:
No quería perder ni uno solo de sus pasos.
მას არ უნდოდა, ამაოდ გადაედგა არცერთი ნაბიჯი.
ზოგჯერ არის ni-ს გამოყენების შემთხვევები, როცა წინადადებაში არ არის ნაწილაკი no.
Pero ni el cansancio, ni el frío, ni la sed, ni el hambre le molestaban en lo más mínimo.
მაგრამ არც დაღლილობა, არც სიცივე არც წყურვილი და არც შიმშილი ოდნავადაც არ
აწუხებდნენ მას.

68
XV.არტიკლი (Artículo)

არტიკლი - დამხმარე სიტყვაა, რომელიც ანიჭებს არსებით სახელს განსაზღვრულობის ან


განუსაზღვრელობის სტატუსს.

განსაზღვრული არტიკლი (Artículo determinado)

განსაზღვრული არტიკლს გააჩნია ინდივიდუალურობის ხარისხი. ის ხაზს უსვამს, რომ პირი ან


საგანი წარმოდგენილია მოცემულ შემთხვევაში ერთადერთობის სტატუსში. განსაზღვრულ
არტიკლს გააჩნია რიცხვი და სქესი:

სქესი მხოლობითი რიცხვი მრავლობითი რიცხვი


მამრობითი el teatro - თეატრი los teatros - თეატრები
მდედრობითიla pluma - კალამი las plumas - კალმები

მამრობითი სქესის მხოლობითი რიცხვის არტიკლი el ერწყმის წინდებულებს de და a-ს, და ქმნის


ერთიან ფორმებს:
al = a + el; del = de + el
Voy al cine. - მივდივარ კინოში.
Leo el artículo del amigo. - მე ვკითხულობ მეგობრის სტატიას.
არტიკლს lo არ გააჩნია მრავლობითი რიცხვის ფორმა. მისი საშუალებით ზედსართავი სახელები
და მიმღეობები იძენენ არსებითი სახელები ფუნქციებს, რომლებიც გამოხატავენ აბსტრაქტულ
თვისებას:
lo útil - სასარგებლო
lo agradable - სასიამოვნო
lo hermoso - მშვენიერი
lo conocido - ცნობილი

Unir lo útil a lo agradable. - სასარგებლოს სასიამოვნოსთან გაერთიანება.

განუსაზღვრელი არტიკლი (Artículo determinado)

განუსაზღვრელი არტიკლი მიუთითებს იმაზე, რომ არსებითი სახელი ადრე არ ყოფილა


მოხსენიებული ან რომელიც თანამოსაურისათვის უცნობია. განუსაზღვრელ არტიკლს გააჩნია
შემდეგი ფორმები:
სქესი მხოლობითი რიცხვი მრავლობითი რიცხვი
მამრ un cuadro - სურათი unos cuadros -სურათები
მდედრ una casa - სახლი unas casas - სახლები
En la pared hay un cuadro. - კედელზე სურათი ჰკიდია.
69
Yo vivo en una casa de seis pisos. - მე ვცხოვრობ ექვსსართულიან სახლში.

XVI.შორისდებული (Interjección)

შორისდებული მოსაუბრის გრძნობას გამოხატავს და იყოფა:


პირველადად (რომლებიც არ უკავშირდებიან თავისი წარმოშობით მეტყველების სხვა
ნაწილებს): ¡ay!; ¡ah!; ¡bah!; ¡eh!; ¡oh!; ¡puf!; და ა.შ.
¡Bah! A esta velocidad llegamos a tiempo.
ვახ! ამ სიჩქარით დროზე მივალთ.
მეორადად (რომლებიც წარმოშობით უკავშირდებიან ზმნებს, არსებით სახელებს და ა.შ.): ¡oiga!,
¡anda!, ¡bravo! და ა.შ.
¡Hola, viejita!
გამარჯობა, ბებერო!

შორისდებულებს მიეკუთვნება ხმისმიმსგავსებითი სიტყვები: mau, mau; zas, zas:


¡Zas, zas! - ¿Quién es?
კაკ, კუკ! - ვინ არის?

სინტაქსი (Sintaxis)

სიტყვათა თანმიმდევრობა წინადადებაში (Orden de palabras en las oraciones)


წინადადების წევრების თანმიმდევრობა თხრობით წინადადებებში შემდეგია:
1 ქვემდებარე და ყველა მასთან დაკავშირებული სიტყვები
2 შემასმენელი
3 პირდაპირი დამატება
4 ირიბი დამატება
5 გარემოება

El mejor estudiante del grupo leyó su composición al profesor ayer.


ჯგუფის საუკეთესო სტუდენტმა წაუკითხა თავისი ნაშრომი ლექტორს გუშინ.
კითხვით წინადადებებში ქვემდებარე, როგორც წესი, დგას შემასმენლის შემდეგ:
¿Está el correo lejos de aquí? - ფოსტა აქედან შორსაა?

70
წინადადების ტიპები (Tipos de las oraсiones)

წინადადებები არიან:
თხრობითი:
Tenía en la mano un periódico, pero no lo leía. - მას ხელში ეკავა გაზეთი, მაგრამ არ კითხულობდა.
კითხვითი:
¿No me dirá usted la hora? - ხომ არ მეტყვით, რომელი საათია?
ბრძანებითი:
¡Que entren! - დაე შემოვიდნენ!
¡Socorro! - დამეხმარეთ!
სტრუქტურის მიხედვით წინადადებები არიან მარტივი და რთული. რთული წინადადებები
იყოფა რთულ თანწყობილ და რთულ ქვეწყობილ წინადადებებად.
რთულ თანწყობილი წინადადებები კავშირების საშუალებით აერთიანებენ ორ ან მეტ მარტივ
თანაბარუფლებიან წინადადებას:
Carlos sabe redactar bien, pero su amigo lo hace mejor.
კარლოსს შეუძლია რედაქტირება, მაგრამ მისი მეგობარი ამას აკეთებს უკეთესად.
რთული ქვეწყობილი წინადადებები კავშირების საშუალებით ორ ან მეტ მარტივ წინადადებას,
რომელთაგანაც ერთი აზრობრივად ექვებმებარება მეორეს:

Tengo sueño, porque me he cansado.


მე მინდა დაძინება, რადგან დავიღალე.

წინადადების წევრები (Elementos de la oración)


მთავარი (Esenciales)

ქვემდებარე

ქვემდებარე შეიძლება იყოს გამოხატული:


არსებითი სახელით:
El mar se agita. - ზღვა ღელავს.
ნაცვალსახელით:
Yo iré con él. - მე წავალ მასთან ერთად.
ინფინიტივით:
El estudiar trae alegría. - სწავლას მოაქვს სიხარული.
ნებისმიერი სიტყვით ან სიტყვათა ჯგუფით, რომლებიც გამოდიან არსებითი სახელის როლში:
Todo lo nuevo y progresivo es invencible. - ყველაფერი ახალი და პროგრესული დაუმარცხებელია.

71
შემასმენელი

შემასმენელი არსებობს ზმნური და სახელობითი. ზმნური შემასმენლები თავისი მხრივ იყოფიან


მარტივად და რთულად. მარტივი ზმნური შემასმენელი გამოიხატება ზმნის ნებისმიერი პირის
ფორმით:
Ernesto escribe la carta al padre. - ერნესტო წერს წერილს მამას.
Ernesto escribirá la carta al padre. - ერნესტო დაუწერს წერილს მამას.
Ernesto escribía la carta al padre. - ერნესტო წერდა წერილს მამას.
La carta es escrita por Ernesto. - წერილი დაწერა ერნესტომ.
La carta fue escrita por Ernesto. - წერილი იყო დაწერილი ერნესტოს მიერ.

რთული ზმნური შემასმენელი შეიძლება იქნას გამოხატული ნებისმიერი ზმნური


კონსტრუქციით, რომელიც შედგება ზმნის პირის ფორმისაგან და მასთან მიერთებულ მიმღეობა
ან გერუნდივისაგან. რთული ზმნური შემასმენელი შეუძლიათ აწარმოონ ზმნებს:
ქმედების დასაწყისის აღმნიშვნელ: comenzar, empezar, principiar. კონსტრუქციაში გამოიყენება
წინდებული а:
Pronto comenzamos a estudiar la gramática francesa.
მალე ვიწყებთ ფრანგული გრამატიკის შესწავლას.

ქმედების დასაწყისის აღმნიშვნელ: terminar, acabar, cesar, dejar. კონსტრუქციაში გამოიყენება


წინდებული de:
Acabo de traducir un artículo.
ახლახანს დავამთავრე სტატიის თარგმნა.
ქმედების გაგრძელების აღმნიშვნელ: continuar, seguir. ისინი გამოიყენებიან კონსტრუქციაში

გერუნდივთან:
El toro sigue corriendo. - ხარი აგრძელებს სირბილს.
სახელობითი შემასმენელი შედგება ზმნა-კავშირის და სახელობითი ნაწილისაგან. კავშირის
როლში გამოდიან ზმნები: ser, estar, parecer, sentirse, seguir, quedar(se) და სხვა.
Marisol es maestra. - მარისოლი მასწავლებელია

სახელობითი ნაწილის როლში გამოიყენება:


არსებითი სახელი:
Juan es maestro. - ხუანი მასწავლებელია.
ნაცვალსახელი:
El culpable fuiste tú. - დამნაშავე შენ იყავი.
ზედსართავი სახელი:
Ella me pareció hermosa. - ის მომეჩვენა მე ლამაზად.
მიმღეობა:
El soldado cayó herido. - ჯარისკაცი დაეცა დაჭრილი.

72
რიცხვითი სახელი:
Luisa será la primera. - ლუიზა იქნება პირველი.
ზმნიზედა:
La revolución fue así. - რევოლუცია იყო ასეთი.
ინფინიტივი:
Vivir es luchar. - ცხოვრება არის ბრძოლა.
დამხმარე წინადადება:
Su conducta es lo que nos molesta. - მისი საქციელი - ეს ისაა რაც ჩვენ ხელს გვიშლის.

მეორეხარისხოვანი წევრები (Accidentales)

წინადადების მეორეხარისხოვანი წევრები, ავსებენ მეტყველების სხვადასხვა ნაწილის - ზმნის,


არსებითი სახელის, ზედსართავი სახელის, ზმნიზედის, ნაცვალსახელის მნიშვნელობებს.

დამატება

დამატება არსებობს პირდაპირი და ირიბი.


პირდაპირ დამატებას უწოდებენ ობიექტს, რომელზეც ვრცელდება ზმნით გადმოცემული
ქმედება:
Estoy esperando a mi alumno. - მე ველოდები ჩემს მოსწავლეს.
El tractor ara la tierra. - ტრაქტორი ხნავს მიწას.

ირიბ დამატებას უწოდებენ ობიექტს, რომელზეც არ ვრცელდება ზმნით გადმოცემული ქმედება:


He traído muchos regalos a mis amigos.
მე ჩამოვუტანე ბევრი საჩუქარი ჩემს მეგობრებს.

გარემოება

გარემოება იყოფა:
დროის გარემოებად:
Mañana volveremos. - ხვალ დავბრუნდებით.
ადგილის გარემოებად:
Aquí se construye el estadio. - აქ შენდება სტადიონი.
ვითარების გარემოებად:
La actriz interpretó su papel muy mal. - მსახიობმა ითამაშა თავისი როლი ძალიან ცუდად.
მიზეზის გარემოებად:

73
Con motivo de sus cumpleaños le condecoraron. - დაბადების დღესთან დაკავშირებით, ის
დააჯილდოვეს.
მიზნის გარემოებად:
Todos mis ahorros han sido para esto. - მთელი ჩემი მონაგარი ამისთვის იყო განკუთვნილი.
პირობის გარემოებად:
Con llegar a tiempo le encontrarías. - დროულად რომ მოსულიყავი, მას შეხვდებოდი.

განსაზღვრება

განსაზღვრება შეიძლება გამოიხატოს:


წინდებულიანი არსებითი სახელით:
una mesa de pino - ფიჭვის მაგიდა
la escalera de mármol - მარმარილოს კიბე
ზედსართავი სახელით:
A lo lejos, una cinta brillante, incolora, vibra entre los pinos. - შორს, ფიჭვებს შორის, მბრწყინავი,
უფერული ზოლი კიაფობს.
მიმღეობით:
Obra hecha no espera. - თქმულა - გაკეთებულა.
ზმნიზედით:
La historia de ayer acabó bien. - გუშინდელი ისტორია კარგად დასრულდა.
ინფინიტივით:
Me compré una máquina de escribir. - მე ვიყიდე საწერი მანქანა.

ირიბი მეტყველება (Estilo indirecto)

ირიბი მეტყველება წარმოადგენს პირდაპირი მეტყველების გადმოცემას თანდართული


წინადადების სახით. ირიბი მეტყველებაში გამოიყენება გარდამავალი ზმნები, რომლებიც
გამოხატავენ:

გამონათქვამს:
decir თქმა manifestar გამოთქმა
relatar მოყოლა comunicar შეტყობინება
agregar დამატება explicar ახსნა
replicarაღნიშვნა gritar ყვირილი
indicar მითითება exclamar წამოძახება

ბრძანებას ან თხოვნას:
mandarდავალება ordenarბრძანება

74
pedir თხოვნა rogar შევედრება

აზრს, განსჯას
pensar ფიქრი saber ცოდნა
comprender მიხვედრა creer ჩათვლა
adivinar მიხვედრა

ესპანურ ენაში ზმნა-შემასმენლის დრო დამხმარე წინადადებაში დამოკიდებულია:

რომელ დროში დგას მთავარი წინადადების შემასმენელი;


როდის ხდება ქმედება დამხმარე წინადადებაში: მთავარ წინადადებასთან ერთად, მანამდე თუ
მის შემდეგ.
Dice que él canta - მღერის ha cantado - იმღერა сantará - იმღერებს
ის ამბობს, რომ
Ha dicho que él
მან თქვა, რომ
Dirá que él
მან თქვა, რომ
Dijo que él cantaba - მღერის había cantado - იმღერა cantaría - იმღერებს
მან თქვა, რომ
Deсía que él
ის ამბობდა, რომ
Había dicho que él
მან თქვა, რომ
პირდაპირი მეტყველების ირიბში გადაყვანისას იცვლება ზმნის პირი, კუთვნილებითი
ნაცვალსახელის პირი. თუ იცვლება ზმნის დროის ფორმა, მაჩვენებელი ნაცვალსახელი este
გადადის aquel-ში; იცვლება აგრეთვე შემდეგი დროის და ადგილის ზმნიზედები: hoy - aquel día;
mañana - el (al) día siguiente; ayer - el día anterior; aquí - allí და ა.შ.:
პირდაპირი მეტყველება:
Carmen dijo: "Ayer traduje este texto".
კარმენმა თქვა: "გუშინ მე გადავთარგმნე ეს ტექსტი".
ირიბი მეტყველება:
Carmen dijo que el día anterior había traducido aquel texto.
კარმენმა ტქვა, რომ გუშინ გადათარგმნა ეს ტექსტი.
ირიბ მეტყველებაში გადაყვანისას:
კითხვის, კითხვითი სიტყვის გარეშე, გამოიყენება ნაწილაკი si:
Me pregunta: "¿Has hecho la tarea?"
ის მე მეკითხება ”შენ გააკეთე საშინაო დავალება”?
¿Me pregunta si he hecho la tarea?
ის მე მეკითხება, გავაკეთე თუ არა საშინაო დავალება?

75
კითხვის, კითხვითი სიტყვით, ეს სიტყვა ხდება კავშირი და ინარჩუნებს მახვილს:
Nos preguntó: "¿Cuándo vienen sus padres?"
მან გვკითხა ჩვენ: "როდის ჩამოდიან თქვენი მშობლები?"
Nos preguntó cuándo vienen nuestros padres.
მან გვკითხა ჩვენ, თუ როდის ჩამოდიან ჩვენი მშობლები.

Juan escribe la carta ¿que?------ la carta


Juan la escribe

Juan escribe a Nino ¿a quien?----- a Nino


Juan le escribe

Juan escribe la carta a Nino


Juab se la escribe

76

You might also like