1 Smetkovodstveni I Danocni Aspekti Na Popsiot

МСФИ
СОВЕТНИК ‐ ДЕКЕМВРИ 2015 ДАНОЦИ
ЖАРКО МИХАЈЛОВСКИ
И нвентаризацијата (пописот) е една

од најзначајните подготвителни ак‐
тивности при изготвувањето на го‐
дишната сметка и финансиските извештаи
на друштвата. Пописот се врши на цело‐
кои треба да се обрне внимание при спро‐
ведувањето на пописот на одделни средст‐
ва, како и на сметководствените и даноч‐
ните импликации на разликите констати‐
рани со пописот за 2015 година од аспект
купниот имот на трговецот, односно на на ДДВ и данокот на добивка.
средствата во сопственост на трговецот;
средствата кои ги поседува, а се наоѓаат ПОПИС НА НЕМАТЕРИЈАЛНИ СРЕДСТВА
кај други субјекти; средствата кои не се во Имајќи во предвид дека нематеријалните
сопственост на трговецот, а кои истиот ги средства претставуваат немонетарни средст‐
поседува, користи, чува и слично и управу‐ вa, без физичка содржина нивната вистин‐
ва врз основа на закон, договор или по ска состојба не се утврдува со вагање, брое‐
друг основ и на обврските кои во соглас‐ ње и слично на тоа, туку со попис се прове‐
ност со правилата за водење сметководст‐ рува оправданоста на постоењето и поната‐
во претставуваат обврски на трговецот. По мошно признавање на овој вид на средства
завршување на пописот за 2015 година по‐ во главната книга на друштвото. Врз основа
писната комисија треба да состави извеш‐ на увидот во сметководствените докумен‐
тај за извршениот попис кој заедно со по‐ ти, односно договори, одлуки, известувања
писните листи и актот на одговорното лице за користењето и состојбата на патентите,
треба да се достави за книжење до лицето лиценците, концесиите, франшизите и сл.
на кое трговецот го доверил водењето на Пописната комисија која ја има одговорнос‐
трговските книги и составувањето на го‐ та за попис на нематеријалните средства
дишната сметка и финансиските извештаи, треба да го провери следното:
заради усогласување на сметководствена‐
та со фактичката состојба на средствата и
обврските.
Разликите утврдени при пописот на кра‐
јот од годината помеѓу сметководствената
и фактичката состојба имаат свои даночни
реперкусии. Во продолжение на написот
ќе се осврнеме на некои специфичности на
МСФИ КОНСАЛТИНГ e ‐ СПИСАНИЕ Страна 4
МСФИ СОВЕТНИК ‐ ДЕКЕМВРИ 2015 ДАНОЦИ
 дали податоците во аналитичката еви‐ се спореди истиот со времените ситуации.
денција се усогласени со податоците во Изградбата на таквите објекти на датумот
главната книга, под кој се изготвуваат билансите се искажу‐
 дали нематеријалните средства се еви‐ ва како материјални средства во подготов‐
дентирани во согласност со МСС 38‐Не‐ ка. Недовршените објекти вклучително и
материјални средства и МСФИ 3 Делов‐ останатите материјални средства во подго‐
ни комбинации; почетното признавање товка (инвестиции во тек) кои на датумот
на нематеријалните средства би требало под кој се изготвува годишната сметка и фи‐
да се темели врз основа на трошоците за нансиските извештаи не се довршени, тре‐
набавка, ба да се попишат во посебна пописна листа.
 дали е точна пресметката на амортиза‐ Исто така при попишувањето на недвиж‐
цијата, ностите, постројките и опремата треба да се
 дали за определени нематеријални сред‐ води грижа дали овие средства се чуваат
ства настапиле услови за престанок на заради продажба и со кои се постапува ка‐
нивното признавање во деловните книги ко со залиха, што значи дека во главната
(пр. истекување на договорот за франши‐ книга ќе бидат евидентирани во рамките на
за, авторско право и слично на тоа). групата на сметки 67 ‐ Нетековни средства
Имајќи ги во предвид карактеристиките на кои се чуваат за продажба и прекинато ра‐
нематеријалните средства, можните разлики ботење.
помеѓу попишаната и сметководствената сос‐ Постројките, опремата, алатот, погонски‐
тојба по правило не се резултат на класичен от и канцеларискиот инвентар, мебелот и
кусок или вишок, туку главно станува збор за транспортните средства се попишуваат ко‐
сметководствени грешки, односно пропусти личински, но потребно е да се процени и
при книжењето на наведениот имот или нивната квалитативна состојба. Наведеното
пресметката на амортизацијата. значи дека е потребно да се издвојат и посеб‐
но да се попишат оние средства кои се пред‐
ПОПИС НА НЕДВИЖНОСТИ мет на отпис или расходување. При процену‐
ПОСТРОЈКИ И ОПРЕМА вањето потребно е да се утврди дали постои
одреден индикатор дека вредноста на некое
Пописот на долгорочните материјални средство треба да се намали (обезвредни)
средства (недвижности, постројки и опре‐ согласно барањата на МСС 36 Обезвреднува‐
ма) подразбира утврдување на вистинската ње на средства, односно МСС 16 ‐ Недвиж‐
состојба на земјиштето, шумите, градежни‐ ности, постројки и опрема.
те објекти, опремата, постројките, алатите, Опремата која е изнајмена по пат на опе‐
погонскиот и канцеларискиот инвентар, ме‐ ративен лизинг се попишува на посебна
белот, транспортните средства и други листа како туѓи средства. Исто така, во по‐
средства. Кога станува збор за попис на себни пописни листи се попишуваат средст‐
земјиште, тогаш се врши проверка на доку‐ вата кои не се користат или се неупотребливи
ментацијата од која се гледа сопственоста и па пописните комисии предлагаат соодветни
големината на земјиштето (пр. купопрода‐ мерки за таквите средства, потоа средствата
жен договор, имотен лист и слично). кои се наоѓаат надвор од друштвото бидејќи
За градежните објекти исто така е пот‐ се дадени на поправка, на заем или сл.
ребно да се провери документацијата од Пописот на останатите средства подраз‐
која се гледа сопственоста и големината па бира попис на основно стадо, повеќегодиш‐
да се процени во каква состојба е наведе‐ ни насади, книги, уметнички дела, споме‐
ниот имот, односно да се даде предлог за ници и слично. Притоа, освен количината се
можно вредносно усогласување. попишуваат и други важни податоци како
Кај објектите кои се во изградба треба да на пр. тежината на стоката, површината на
се процени степенот на довршеност па да насадите и сл.
При попишување на дадените аванси за  вишок на компјутер модел HP чија про‐
набавка на долгорочни материјални средства ценета вредност е утврдена на 15.000
треба да се провери дали исплатите на аван‐ денари
сите навистина се извршени за таков вид на  кусок од опрема печатар модел HP чија
долгорочни средства и да се процени дали набавната вредност изнесува 10.000 де‐
станува збор за аванс за кој можеби испора‐ нари и акумулирана амортизација во из‐
ката на средства станала неизвесна. нос од 3.000 денари. По одлука на орга‐
нот за управување за кусокот се товари
Пример: Сметководствено евидентирање одговорното лице Драган Стојановски во
на кусоците и вишоците висина на нето сметководствена вред‐
на недвижности, постројки ност на опремата од 7.000 денари зголе‐
и опрема мена за ДДВ од 5% или вкупно 7.350 де‐
нари. Побарувањето за кусокот на опре‐
Со годишниот попис за 2015 година ут‐ мата вработениот го уплатил на сметка‐
врдени се следните разлики по попис: та на Друштвото.
Сметка Износ
Опис на сметка
должи побарува должи побарува
012 Постројки и опрема 15.000
764 Вишоци 15.000
По извештај на пописната комисија консатиран вишок на опрема комјутер (лап топ)
019 Акумулирана амортизација на
материјални средства 3.000
1450 Побарувања од вработените за кусоци
на средства и надомест на штета 7.350
012 Постројки и опрема 10.000
230 Обврски за данокот на додадена
вредност 350
По Записник за попис и Одлука за задолжување на вработениот за кусокот на опрема
100 Парични средства на трансакциски
сметки во денари 7.350
1450 Побарувања од вработените за
надомест на штета 7.350
Уплатени средства од страна на вработениот
Како што може да се види од книжењето
во примерот кусокот за кој се товари одго‐
ворното лице преставува промет во смисла
на Законот за ДДВ (“Службен весник на РМ”
број 44/99..129/15), при што даночна осно‐
ва преставува нето сметководствена вред‐
ност на принтерот која по правило не би
требало да биде пониска од пазарната цена
за таков вид на користен принтер во тој мо‐
мент на пазарот. Напоменуваме дека до
колку друштвото не го задолжеше вработе‐
ниот за кусокот на принтерот повторно ќе
стануваше збор за промет во смисла на
член 3 став 3 од Законот за ДДВ, а даночна‐
та основа согласно член 19 ќе беше набав‐
ната цена како што е наведено во овој член.
Сепак како набавна цена во смисла на член
19 од Законот за ДДВ, кај основните средст‐
ва кои подлежат на амортизација цениме тизација на материјални средства за износот
дека прифатлива е нето сметководствената на акумулираната амортизација, а во корист
вредност на опремата која не би требало да на аналитичката сметка на која се води пос‐
биде пониска од пазарната цена за таков тојаното средство.
вид на користена опрема. Напоменуваме Важно: Од аспект на данокот на добив‐
дека покрај обврска за ДДВ, до колку друшт‐ ка, трошоците на расходување и вредносно
вото не го задолжеше вработениот, неотпи‐ усогласување на материјалните средства
шаната вредност ќе беше непризнат трошок претставуваат признат расход само до кол‐
за целите на данокот на добивка и друштво‐ ку истите се во согласност со правилата на
то ќе беше обврзано да пресмета и плати МСС 36 ‐ Обезвреднување на средства и
персонален данок на доход имајќи ја во МСС 16 ‐ Недвижности, постројки и опрема.
предвид личната одговорност на вработени‐ Наведеното е во согласност со одредбите
от (задолженост на вработениот со компјуте‐ на член 7 од Законот за данокот на добивка
рот врз база на потпишан реверс) со што ис‐ („Службен весник на Република Македони‐
тото добива третман на лично примање. ја" бр. 112/14 и 129/15), каде е наведено
Што се однесува пак на вишокот, истиот дека даночната основа за пресметување на
е потребно да се евидентира на приход, без данокот од добивка се утврдува како разли‐
обврска за пресметка на ДДВ. ка меѓу вкупните приходи и вкупните рас‐
ходи на даночниот обврзник во износи
НЕУПОТРЕБЛИВОСТ КАЈ ПОСТОЈАНИТЕ утврдени согласно со прописите за сметко‐
СРЕДСТВА (РАСХОДУВАЊЕ) водството и сметководствените стандарди.
Напоменуваме дека даночниот обврз‐
Одредени постојани средства и покрај ник нема обврска да доставува никакво ба‐
тоа што се физички присутни во имотот на рање до УЈП за признавање на наведените
субјектот, сепак може да не се употребливи трошоци, пракса која постоеше претходно
(функционални) за деловните потреби на во минатото за што се добиваше посебно
друштвото. Од економски и сметководствен решение од УЈП. Исполнетоста на условите
аспект од ваквите средства не може да се за вредносно усогласување и расходување
очекува прилив на идни економски користи на материјални средства согласно прописи‐
во друштвото, па според тоа нив органот на те за сметководството и сметководствените
управување би требало со своја одлука да стандарди, даночниот обврзник би требало
ги расходува. Доколку тоа го направи, не да ја докаже со соодветни поткрепувачки
постои обврска за ДДВ. документи во случај на евентуална даночна
Расходувањето на постојаните средства контрола од страна на УЈП.
се евидентира на сметката 460 ‐ Загуби врз
основа на расходување и загуби од продажба Пример: Расходување на машина
на нематеријални и материјални средства за
сегашната вредност, 019 ‐ Акумулирана амор‐ Основно средство – машина која не мо‐
же да се поправи како последица на наста‐
нат дефект во 2015 година (за што постои
уредна документација) на предлог на по‐
писната комисија, а со одлука на органот на
управување се расходува. Набавната вред‐
ност на машината изнесува 4.000.000 дена‐
ри, акумулираната амортизација 1.000.000
денари и сегашната вредност 3.000.000 де‐
нари.
Во наведениот случај се спроведува след‐
ното книжење:
460 Загуби врз основа на расходување и
загуби од продажба на нематеријални
и материјални средства 3.000.000
019 Акумулирана амортизација на
материјални средства 1.000.000
012 Постројки и опрема 4.000.000
По извештај на пописната комисија за расходување на машина
ПОПИС НА ДОЛГОРОЧНИ И ва да се состави посебна листа. Исто така,
КРАТКОРОЧНИ ФИНАНСИСКИ СРЕДСТВА при утврдување на вистинската состојба на
финансиските средства посебно треба да се
Пописната комисија одговорна за попис води грижа кај краткорочните хартии од
на финансиските средства треба со увид на вредност од аспект на формалната исправ‐
соодветната документација да ја провери ност на истите, за нивните рокови за поднесу‐
основаноста и реалноста на овој вид имот вање на наплата (чекови, меници, задолжни‐
па потоа во пописната листа да се евиден‐ ци и слични инструменти). Понатаму, кај по‐
тираат само документираните финансиски писот на побарувањата за одобрените зае‐
средства. При попишување на хартии од ми треба се има увид во датумот кога е
вредност кои котираат на берза, потребно е одобрен заемот, износот на заемот, дату‐
во пописната листа да се напише и нивната мот на враќање на заемот, амортизациони‐
објективна (фер) пазарна вредност како би от план на заемот, како и да се процени из‐
се спровеле адекватните вредносни усогла‐ весноста на наплатата на заемот.
сувања. Напомена: На пописот на побарувањата
При попишување на овие средства по‐ врз основа на дадени заеми по годишната
требно е за секој вид на финансиски средст‐ сметка за 2015 година потребно е да се пос‐
вети особено внимание имајќи ги во пред‐
вид одредбите на член 11 од Законот за
данок на добивка каде е наведено дека не‐
признаени расходи за даночни цели се и
ненаплатените побарувања кои произлегу‐
ваат од трансфери на парични средства кои
по својата економска суштина се заеми, до‐
колку не се вратени во истата година во ко‐
ја е извршен трансферот на заемот.
ПОПИС НА ДОЛГОРОЧНИ И
КРАТКОРОЧНИ ПОБАРУВАЊА
Пописот на долгорочните и краткорочни‐
те побарувања се спроведува на основа на
увид во документацијата врз основа на која
се евидентирани побарувањата во делов‐
ните книги. Потврда на салдата на побару‐
вања пописната комисија може да добие и
врз основа на испраќање на конфирмации
КОНСУЛТАЦИИ НА до своите коминтенти кои можат да ја пот‐
 02 / 3 11 23 23 врдат или не, точноста на салдата. Можен

терк на конфирмација, Ви даваме во про‐
info@msfi.com.mk должение:
МАКМЕБЕЛ ДОО ‐ Скопје
ул. Васил Ѓоргов бр. 5 1000 Скопје, даночен број: МК 4080012526871,
сметка: 280‐1001042042‐51 ‐ Алфа банка АД Скопје
телефон: 3601‐833, факс: 3601‐834
e‐mail: info@makmebel.com.mk

Коминтент: Трговија ДООЕЛ Скопје
Адреса: Народен фронт број 27 Битола
Телефон: 047 / 325 654
e‐mail:
Почитувани,
Согласно член 7 став 2 од Правилникот за начинот за вршење на попис на средствата и обврските и
усогласување на сметководствената со фактичката состојба утврдена со пописот (Службен весник
на РМ, бр. 107/11) утврдена е обврска за усогласување на побарувањата и обврските врз основа на
писмени потврди за салдата на побарувањата и обврските доставени од страна на купувачите,
односно добавувачите.
Be известуваме дека според нашата деловна евиденција салдото на отворени ставки ‐
побарувања/обврски на ден 31.12.2015 година:
КОНФИРМАЦИЈА НА ОТВОРЕНИ СТАВКИ
Конто Должи Побарува
120 1.000.000
220 200.000

Be молиме, заверениот примерок да го вратите на нашиот факс 3601‐834, на e‐mail
info@makmebel.com.mk, на адреса или на поштенски факс 857.
Доколку не ја примиме Вашата потврда, ќе сметаме дека во потполност се согласувате со овој
извод на отворени ставки, составен согласно нашата деловна евиденција.
Доколку вашата евиденција се разликува од искажаните состојби во овој извод или сметате
дека постојат пречки за плаќање на горенаведените фактури (сметки), Be молиме секако да не
контактирате.
Забелешка:
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
__________________________________________________________

Заверка на изводот на отворени ставки на ден: _______________

Одговорно лице

Пописната комисија одговорна за пописот
на долгорочните и краткорочните побарува‐
ња би можела и да изврши класификација на
побарувањата спрема староста, односно дос‐
пеаноста на побарувањата. Пример на попис‐
на листа на краткорочни побарувања од ку‐
пувачи според старосната структура на поба‐
рувањата Ви даваме во продолжение.
ПРЕГЛЕД НА СТАРОСНА СТРУКТУРА НА ПОБАРУВАЊАТА
Состојба на СТРУКТУРА НА ПОБАРУВАЊАТА СПОРЕД СТАРОСТА
СТРУКТУРА НА ПОБАРУВАЊАТА СПОРЕД СТАРОСТА
ден
ден од 15 од 1 од 2
Назив на од 1 ден од 3 до од 6 до
Сметка
Сметка дена од 1 до година години повеќе од
купувачот
купувачот до 14 6 12
31.12.2015
31.12.2015 до 1 3 месеци
до 1 3 месеци до 2 до 3 3 години
3 години
дена
дена месеци
месеци месеци
месеци
месец
месец години
години години
години
Трговија
ДООЕЛ ‐
120 Битола 320.000 320.000
Полог
ДООЕЛ –
120 Тетово 800.000 450.000 350.000
Хисар ДОО ‐
120 Скопје 620.000 300.000 100.000 220.000
Макпромет
120 ДОО Скопје 1.500.000 1.500.000
Вкупно 3.240.000 620.000 450.000 100.000 220.000 350.000 1.500.000
При пописот на побарувањата Комисија‐ Пример: Отпис на побарувања
та е должна да ја утврди нивната наплати‐ Согласно со сметководствените политики
вост и да предложи вредносно усогласува‐ Друштвото Славија ДОО ‐ Скопје извршило
ње или отпис на оние побарувања кои се исправка на вредноста на побарувањата
проценети како ненаплативи. Напоменува‐ кои на 31.12.2015 година се постари од 9
ме дека отписот на побарувања кои се не‐ месеци во висина на 50% од номиналната
наплативи се даночно непризнати расходи вредност на побарувањето во вкупен износ
за цели на данокот на добивка согласно од 3.000.000 денари.
член 10 од Законот за данок на добивка. Даночниот обврзник пријавил до стечајни‐
Како признат расходи се признава само от‐ от управник, ново побарување во вкупен из‐
писот на побарувањата за кои е донесена нос од 1.200.000 денари. За побарувањето е
правосилна судска одлука, и за побарува‐ извршена исправка на вредноста во целост.
њата од субјектите над кои е отворена пос‐ Стечајниот управник го признава побару‐
тапка на стечај и на ликвидација, доколку вањето во износ од 1.000.000 денари, а за ос‐
истите се пријавени и потврдени од страна татокот го упатува друштвото да покрене пар‐
на стечајниот управник. нична постапка.
Пресметка на оданочив расход за 2015 година врз основа на отпис на побарување Износ
А) Вредносно усогласување на побарувањата според сметк. политика (3.000.000 x 50%) 1.500.000
Б) Трошок за побарувања од субјекти во стечај кои не се потврдени од стечајниот
управник (1.200.000 – 1.000.000) 200.000
Вкупно оданочив расход од побарувањата на АОП 21 од Образецот ДБ за 2015 (А + Б) 1.700.000
Побарување од субјект во стечај потврдено од стечајниот управник (признат расход) 1.000.000
Во наведениот случај се спроведува следното книжење:
4550 Вредносно усогласување
(обезвреднување) на краткорочни
побарувања (непризнат расход) 1.700.000
(обезвреднување) на краткорочни
побарувања (признат расход) 1.000.000
129 Вредносно усогласување на
побарувањата од купувачи 2.700.000
По извештај на пописната комисија за отпис на побарувања
ПОПИС НА ЗАЛИХИТЕ производство на тутун и преработки од
(КАЛО, РАСТУР, КРШ И тутун (Прилог 4).
РАСИПУВАЊЕ)  Складирање и промет на нафта и нафте‐
ни деривати (Прилог 5).
Со пописот на залихите може да се утвр‐
дат разлики помеѓу сметководствената и ВАЖНО: Наведените Прилози од 1 до 5 ви
фактичката состојба кои настанале како ги даваме целосно на крајот од овој Напис.
последица на физичко исчезнување или ко‐ Напомена: Во Прилог 1 ‐ Нормирани из‐
личинско или вредносно намалување на за‐ носи на кало, растур, крш и расипување во
лихите на материјали, готовите производи трговијата, фактички се наведени проценти‐
и трговската стока настанато како кало, рас‐ те на нормирани износи на кало, растур,
тур, крш и расипување на стоките и оддел‐ крш и расипување во трговијата на мало.
ни производи во текот на производството, Сепак на крајот од прилогот е наведено де‐
транспортот, складирањето и продажбата. ка во трговијата на големо, калото и расту‐
Во “Службен весник” 174/2015 објавен е рот се утврдуваат во висина од 50% од утвр‐
Правилник за нормиранитe износи на кало, дените нормативи на кало и растур во трго‐
растур, крш и расипување на стоки и оддел‐ вијата на мало.
ни производи утврдени за секоја соодветна Бидејќи во наведените прилози по гран‐
гранка за даночни цели. Овој правилник е ки не се опфатени сите производи и стоки
донесен врз основа на член 9 став 2 од За‐ односно групи на истите, во одредени слу‐
конот за данок на добивка. чаи како на пример во Прилог 1 ‐ Трговија и
Напомена: Согласно одредбите на член во Прилог 3 ‐ Градежништво употребени се
1 од Правилникот (и мислењето на УЈП) општи формулации после набројувањето,
овој Правилник се применува и за целите на пример: останато овошје, останат зелен‐
на ДДВ. чук, останати хемиски производи, останато
неспоменато и слично, со што се дава мож‐
Нормираниот износ на кало, растур, крш
ност да се прошири опфатот на производи и
и расипување во Правилникот е изразен во
стоки кои имаат пропишана нормирана
процент од количината на стоката која во
стапка на кало, растур, крш и расипување.
одреден даночен период е набавена, пре‐
Меѓутоа во останатите Прилози 2, 4 и 5 сто‐
работена, произведена или продадена и
ките кои имаат пропишана стапка се децид‐
тоа за следните гранки:
но наброени, со тоа што доколку некоја сто‐
Трговија на мало и на големо (Прилог 1)
ка или производ не е опфатен во прилогот
 Угостителство (Прилог 2)
според наше мислење нема право на никак‐
 Градежништво (Прилог 3)
во нормирано отпишување, односно стап‐
 Земјоделство, прехрамбена индустрија,
ката за истите е нула (0).
1. Поим на кало, растур, крш и
расипување
Калирањето на одредени материјали,
полупроизводи, производи и стоки настану‐
ва поради самата нивна природна структу‐
ра, и се случува во сите процеси на изработ‐
ка, преработка или манипулирање со исти‐
те. Сепак, процес на калирање може да се
контролира до извесен процент со примена
на соодветни услови и постапки при произ‐
водството, транспорт, употребата и склади‐
рањето на производот или стоката што има
својство да калира, што значи да ја намалу‐ тите да не се настанати како резултат на
ва својата тежина, обем, структура или дру‐ вонреден настан или виша сила. Во ставот 2
го мерливо својство. на цитираниот член е наведено дека нор‐
Растур на производи или стоки се појаву‐ мираните износи на кало, растур, крш и ра‐
ва кај стоките што се чуваат, складираат или сипување на стоки и одделни производи ут‐
транспортираат и употребуваат во рефузна врдени за секоја соодветна гранка за да‐
состојба или се пакуваат во големи габарит‐ ночни цели ги пропишува министерот за
ни пакувања кои се подложни на кинење и финансии што е и сторено со донесувањето
протекување. на Правилникот за нормираните износи на
Кршот се појавува кај производи и стоки кало, растур, крш и расипување на стоки и
кои се изработени од лесно кршлив мате‐ одделни производи.
ријал, или по својата структура се направе‐ 2. Евидентирање на разликите по попис
ни така да имаат својство да лесно се крш‐
ливи, така да и при нормално манипулира‐ Калото, растурот, кршот и расипувањето
ње доаѓа до нивно кршење. се евидентираат на соодветна аналитичка
Расипување на производи и стоки кои во сметка во рамките на синтетичката 464 ‐ Ку‐
својата природна структура се така направе‐ соци, кало, растур, расипување и кршење, а
ни да имаaт својство лесно да се расипувa‐ во корист на сметките на залихите на суро‐
ат, дури и кога постапката на нивното чува‐ вини и материјали, готови производи или
ње, ракување и употреба e сосема пропис‐ трговски стоки (групи 31, 60, 63, 66). Во про‐
на и вообичаена. должение даваме неколку примери.
Согласно одредбите на член 9 став 1 точ‐ Пример: Калирање
ка 16 од Законот за данок на добивка, како Друштвото Агротрговија ДОО ‐ Битола е
непризнаени расходи за даночни цели се трговец на големо со јаболка кои ги откупу‐
сметаат трошоците на кало, растур, крш и ва од земјоделските производители од Ре‐
расипување над нормираните износи утвр‐ сен и истите ги извезува на пазарите во Ру‐
дени за соодветната гранка, под услов ис‐ сија. Во текот на 2015 година откупена е
вкупна количина на јаболка од 500.000 кг
по набавна цена од 30 денари по килограм
или вкупно 15.000.000 денари. До крајот на
годината извезена е количина од 495.000
кг. при што за разликата од 5.000 кг. конста‐
тирано е дека е последица на калирање на
јаболката. Калираната количина од 5.000 кг.
е помалку од максимално дозволената ко‐
личина на кало која во трговијата на големо
изнесува 50% од пропишаниот процент во
трговијата на мало односно 1,5%1 по кило‐
грам или според податоците во нашиот
пример 7.500 кг. (500.000 кг. х 1,5%). Вред‐
носта на калираните јаболка изнесува
150.000 денари (5.000 кг. х 30 денари).
1
Напомена: Пропишаниот процент во тр‐
говијата на мало за калирање на јаболката
СУШТИНАТА Е ПОВАЖНА изнесува 3% согласно реден број 6 од При‐
лог 1 / I Земјоделски производи, А. Овошје
ОД ФОРМАТА од Правилникот за нормираните износи на
читај МСФИ Советник кало, растур, крш и расипување на стоки и
одделни производи).
Сметководствено евидентирање кај
Агротрговија ДОО ‐ Битола
4641 Кусоци, кало, растур, расипување и кршење 150.000
660 Стоки на залиха 150.000
По записник на пописната комисија за утврдено кало на јаболка
Пример: Крш или расипување нашиот пример само 5 парчиња (500 парчи‐
Друштвото Екслузива ДООЕЛ – Скопје е ња х 1,0 %). Вредноста на скршените 9 ваз‐
трговец на мало и поседува продавница за ни по набавната цена изнесува 10.800 дена‐
продажба на керамички и порцелански ваз‐ ри (9 парчиња х 1.200 денари), од кои да‐
ни. Во текот на 2015 година набавени се ночно признати се скршените 5 парчиња во
500 парчиња вазни по единечна набавна износ 6.000 денари (5 парчиња х 1.200 де‐
цена од 1.200 денари, или вкупно 600.000 нари), додека даночно непризнати се скр‐
денари. Во текот на годината продадени се шените 4 парчиња во износ 4.800 денари (4
380 вазни со што според материјалната кар‐ парчиња х 1.200 денари) на кои е потребно
тица би требало на залиха да има уште 120 да се пресмета и ДДВ од 18% во износ од 864
вазни. Со попис на 31.12.2015 година утвр‐ денари (4.800 х 18%) или вкупно непризнат
дено е дека на залиха има исправни 111 расход од 5.664 денари (4.800 + 864).
вазни, а 9 вазни се оштетени (скршени). Ко‐ Малопродажната цена на залихите по
личина на скршени вазни од 9 парчиња е вазна изнесува 3.000 денари (с/ка 663) или
поголема од максимално дозволената ко‐ вкупно за 9 вазни 27.000 денари во кои е
личина на крш за керамика и порцелан која вклучено вкалкулиран ДДВ во износ од
во трговијата на мало изнесува 1 % од наба‐ 4.119 денари (с/ка 664) и разлика во цена
вени парчиња или според податоците во (маржа) од 12.081 денари (с/ка 669).
Сметководствено евидентирање кај Екслузива ДООЕЛ – Скопје
4641 Кусоци, кало, растур, расипување и кршење
(до нормираните износи) ‐ даночно признат
расход) 6.000
4642 Кусоци, кало, растур, расипување и кршење
(над нормираните износи) ‐ даночно
непризнат расход) 5.664
669 Разлика во цени на стоките 12.081
664 Вкалкулиран данок на додадена вредност 4.119
663 Стоки во продавница 27.000
2300 Обврски за ДДВ од 18% 864
По извештај на пописната комисија за утврден нормален крш во магацин.
Напомена: Износот евидентиран на смет‐ Пример: Растур
ката 4642 во примерот е даночно непризнат Друштвото Жито АД ‐ Скопје стопанисува
расход за цели на данокот на добивка и ис‐ со фабрика за производство на брашно, Во
тиот се наведува на реден број 17 (АОП 19) 2015 година набавени се 500.000 кг. пчени‐
од даночниот биланс за 2015 година. ца по набавна цена од 10 денари по кг, од
кои во производството на брашно се даде‐
 070 317 142  070 333 713 ни 300.000 кг. На крајот на 2015 година со
попис е констатирано дека на залиха има
185.000 кг. пченица што значи недостасува износ од 100.000 денари (10.000 кг. х 10 де‐
количина од 15.000 кг. Комисиски е утврдено нари) е даночно признат, додека растурот
дека разликата од 15.000 кг. пченица е пос‐ во износ од 50.000 денари (5.000 кг. х 10 де‐
ледица на растур на истата заради неквали‐ нари) е даночно непризнат и на истиот е по‐
тетното транспортирање и складирање во требно да се пресмета и ДДВ од 5% во износ
силосите. Растурот од 15.000 кг. е поголем од 2.500 денари (50.000 х 5%) или вкупно
од максимално дозволената количина на непризнат расход од 52.500 денари (50.000 +
растур која во прехранбената индустрија 2.500).
изнесува 2,0%2 по килограм или според по‐ 2
Напомена: Пропишаниот процент на рас‐
датоците во нашиот пример максимално би тур на пченица во прехранбената индустрија
можело да изнесува до 10.000 кг. (500.000 изнесува 2% согласно реден број 10 од При‐
кг. х 2,0%). Фактичката вредност на растурот лог 4 од Правилникот за нормираните износи
на пченицата изнесува 150.000 денари на кало, растур, крш и расипување на стоки и
(15.000 кг. х 10 денари), од кои растурот во одделни производи).
Сметководствено евидентирање кај Жито АД – Скопје
4641 Кусоци, кало, растур, расипување и
кршење (до нормираните износи) ‐
даночно признат расход) 100.000
4642 Кусоци, кало, растур, расипување и
кршење (над нормираните износи) ‐
даночно непризнат расход) 52.500
310 Суровини и материјали на залиха 150.000
2301 Обврски за ДДВ од 5% 2.500
По извештај на пописната комисија за утврден растур на пченица
Стоки и производи со неопходни докази за уништувањето на сто‐
поминат рок на употреба ката (пописни листи, записници на соодвет‐
Според одредбите на член 47 од Законот ни стручни комисии, соодветен документ
за заштита на потрошувачите (“Службен од уништувачот на добрата со кој ќе се до‐
весник на РМ” бр. 38/04...152/15), забране‐ каже количината и видот на уништените
та е употреба на производи на кои означе‐ добра) трошоците се признати за целите на
ниот рок на употреба изминал. Со оглед на данокот на добивка.
тоа што примената на Законот има карактер Пример: Залиха со поминат рок во
на виша сила за даночниот обврзник и во продавница
овие случаи при отписот на неупотребливи‐ Во друштвото Трговија ДОО – Прилеп, со
те залихи не постои обврска за пресметува‐ попис констатирани се залихи во продавни‐
ње на ДДВ. Сепак пожелно е друштвото да ца, со поминат рок на употреба. За залихите
повика овластена екстерна институција за со поминат рок изготвен е записник од ов‐
контрола на квалитетот и квантитетот на со‐ ластено друштво, а органот на управување
одветните залихи која ќе го констатира тој донел одлука да се отпишат овие залихи.
факт со свој наод, односно записник и исти‐ Набавната вредност на залихите на трговска
те да ги депонира на отпад управуван од стока изнесува 10.000 денари, вкалкулиран
овластено друштво кое поседува лиценца ДДВ во износ 1.953 денари (с/ка 664), раз‐
за управување со ваков вид на отпад. Од ас‐ лика во цена во износ од 847 денари (с/ка
пект на Законот за данокот на добивка до 669) и продажна цена во износ од 12.800
колку даночниот обврзник ги обезбеди сите денари (с/ка 663).
Сметководствено евидентирање кај Трговија ДОО – Прилеп
(обезвреднување) на залихи 10.000
669 Разлика во цена на стоките 847
664 Вкалкулиран ДДВ 18% 1.953
Отпис на стоки со поминат рок, депонирани на отпад со записник.
Пример: Залиха со поминат рок во магацин на управување донел одлука да се отпишат
Во друштвото Трговија ДОО – Скопје со овие залихи. Набавната вредност на залихи‐
попис на 31.12.2015 година констатирани се те на трговска стока со поминат рок изнесу‐
стоки на залиха со поминат рок на употре‐ ва 100.000 денари.
ба. За залихите со поминат рок изготвен е Во наведениот случај се спроведува след‐
записник од овластено друштво, а органот ното книжење:
(обезвреднување) на залихи 100.000
По извештај, записник од инспекциски орган и документ за депонирање на залихата со поминат
рок на отпад
Во Законот за данокот на додадена вред‐ говска стока или готови производи или за

ност (“Службен весник на РМ” број 44/99... сегашната вредност до колку станува збор
129/15) директно не се споменува терминот за основни средства и едновремено се за‐
"кусок" кој преставува недостаток, односно должува и сметката на која се водела аку‐
фактичко непостоење на одделни средства мулираната амортизација на тоа средство.
кои се евидентирани во сметководствената На побарувачка страна се одобруваат
евиденција. Наведеното значи дека обврс‐ сметките на залихите на трговска стока и
ките во поглед на ДДВ ќе се утврдуваат во готови производи, додека за постојаните
зависност од Одлуката на надлежниот ор‐ средства се одобрува сметката на која се
ган на управување во врска со констатира‐ евидентира износот на набавната вред‐
ниот кусок. Имено, во зависност од каракте‐ ност на основното средство и сметката 230
рот на констатираните кусоци може да се ‐ Обврски за ДДВ.
задолжат одговорните лица или пак тие да Доколку кусокот е резултат на виша си‐
паднат на товар на правното лице. Во секој ла (кражба, пожар, поплава и слично) во
случај постои обврска за пресметување на таков случај не постои обврска за пресме‐
ДДВ при што даночна основа е набавната тување на ДДВ, под услов да постои веро‐
вредност, односно цената на чинење на ут‐ достоен записник од надлежен државен
врдениот кусок. Доколку одговорното лице орган.
се задолжува за износ повисок од набавна‐ Самиот термин "кусок" е несоодветен за
та цена односно цената на чинење, во тој ваквите настани затоа што тој не се конста‐
случај таквиот повисок износ ќе биде да‐ тира како резултат на именуваните пописни
ночна основа. Утврдениот кусок се книжи комисии од страна на Друштвото, туку дока‐
на товар на сметката 464 ‐ Кусоци, кало, зите за кусокот се направени од страна на
растур, расипување и кршење за износот на овластени екстерни субјекти. Понатаму,
набавната вредност, односно цената на чи‐ овие настани се случуваат во текот на прес‐
нење до колку станува збор за залихи на тр‐ метковниот период (кога и се констатираат)
и правилно е да се третираат како трошок во Пример: Кусок поради кражба
моментот на нивното утврдување (на пример
кога и се случила кражбата). Во продавница на друштвото Агрокума‐
Доколку станува збор за загуби од поголем ново ДОО – Куманово во 2015 година наста‐
обем тогаш во рамките на синтетичката смет‐ ната е кражба на трговска стока за што е из‐
ка 464 ‐ Кусоци, кало, растур, расипување и кр‐ готвен соодветен полициски записник. На‐
шење може да се отвори соодветна аналитич‐ бавната цена на трговската стока изнесува
ка сметка каде ќе се евидентираат кусоците 40.000 денари.
од провална кражба, виша сила и слично на Малопродажната цена на трговската стока
материјали, резервни делови, ситен инвентар, изнесува 76.000 денари во кои е вклучено
опрема, пари и слично кои не подлежат на вкалкулиран ДДВ во износ од 11.593 дена‐
оданочување со ДДВ и се признати трошоци ри (с/ка 664) и разлика во цена (маржа) од
за целите на данокот на добивка. 24.407 денари (с/ка 669).
Сметководствено евидентирање кај Агрокуманово ДОО – Куманово
4643 Кусоци од провална кражба, виша сила и
слично на материјали, резервни делови, ситен
инвентар, опрема, пари и слично 40.000
По полициски записник за кражба на трговска стока
Пример: Кусок во продавница по вина
на работник на на компјутерот изнесува 45.000 денари
Во друштвото ЕОС ДОО ‐ Штип кое се ба‐ во кои е вклучено вкалкулиран ДДВ во из‐
ви со малопродажба на компјутери со по‐ нос од 2.143 денари (с/ка 664), разлика во це‐
пис во продавница од страна на пописната на (маржа) од 12.857 денари (с/ка 669) и на‐
комисија утврден е кусок на лаптоп за кој е бавна цена од 30.000 денари. ДДВ на набавна
задолжен продавачот. Малопродажната це‐ цена на компјутерот изнесува 1.500 денари.
Сметководствено евидентирање кај ЕОС ДОО ‐ Штип
1450 Побарувања од вработените за кусоци на
средства и надомест на штета 31.500
2301 Обврски за ДДВ од 5% 1.500
По Извештај на пописна комисија и Одлука за задолжување за кусокот на вработениот
В.ВИШОЦИ Пример: Вишок на стока во магацин
Утврдените вишоци со попис не подлежат Со попис во Макпромет ДОО – Скопје
на оданочување со ДДВ во моментот кога констатиран е вишок на трговска стока во
истите ќе се утврдат. Констатираниот вишок магацин во износ од 150.000 денари. Со од‐
на трговска стока ќе се оданочи тогаш кога лука на органот на управување за вишокот
истата ќе биде предмет на продажба. се задолжува магацинот со трговска стока.
Сметководствено евидентирање кај Макпромет ДОО – Скопје
764 Вишоци 50.000
По извештај на пописната комисија констатиран вишок на трговска стока
ПОПИС НА ПАРИЧНИ СРЕДСТВА НА тогаш пописот се извршува на основа на из‐
СМЕТКИ ВО БАНКА И ВО БЛАГАЈНА водот за состојбата на сметката на денот на
Пописот на паричните средства опфаќа пописот. Девизите во благајна, како и деви‐
готови пари во благајна и пари на деловни‐ зите на сметките во банка, треба во попис‐
те сметки во банка. Во однос на готовите ните листи да се евидентираат и во денар‐
пари ‐ готовината (домашна или странска) ска противвредност според средниот курс
во благајна, таа треба да се попише во сите на НБРМ.
благајни (главна благајна, благајна на про‐ Пример: Кусок на пари во благајна
давници, благајна на подружници итн.) со Во друштвото Макпромет ДОО – Скопје
броење по апоени и запишување во попис‐ со годишниот попис за 2015 година утврден
ните листи. е кусок на пари во благајна во износ од
Кога станува збор за попис на пари кои 32.000 денари. За наведениот кусок се за‐
се наоѓаат во банка на деловните сметки, должува одговорното лице ‐ благајникот.
Сметководствено евидентирање кај Макпромет ДОО – Скопје
1450 Побарувања од вработените за кусоци на
средства и надомест на штета 32.000
1020 Главна благајна 32.000
По Извештај на пописна комисија и Одлука за задолжување за кусокот на вработениот
Напомeна: До колку органот на управу‐ Комисијата проверува дали има отворе‐
вање во примерот не донесе Одлука за за‐ ни обврски кои застареле и ако се утврди
должување на одговорното лице во благај‐ дека друштвото има евидентирани застаре‐
ната, тогаш наведениот кусок на парични ни обврски, се дава предлог за отпис, од‐
средства треба да се оданочи со персонален носно приходување на таквите обврски.
данок на доход во износ од 3.556 денари Застарените обврски препорачливо е да се
(32.000 х 11,1111%) и наведениот трошок ќе попишат во посебни пописни листи.
има третман на даночно непризнат расход Кога станува збор за попишување на об‐
за цели на данокот на добивка. врски спрема добавувачи, тогаш е потребно
ПОПИС НА ДОЛГОРОЧНИ И да се каже дека основа за попис на тие об‐
КРАТКОРОЧНИ ОБВРСКИ врски се податоците од аналитичките еви‐
денции на добавувачите. Усогласувањето
Попис на обврските се извршува врз ос‐ со добавувачите може да се изврши и со
нова на увид во документацијата врз осно‐ помош на т.н. конфирмација на отворени
ва на која се извршени соодветни книжења ставки како што е прикажано во делот за
во сметководството. Поради тоа, пописот на конфирмирање на побарувањата.
обврските, како и пописот на побарувањата, ВО ПРОДОЛЖЕНИЕ, ВИ ГИ ДАВАМЕ НОР‐
по правило се спроведува во јануари, откако МИРАНИТЕ ИЗНОСИ НА КАЛО, РАСТУР, КРШ
ќе се прокнижат сите исправки кои се одне‐ И РАСИПУВАЊЕ ПРОПИШАНИ СО ПРАВИЛ‐
суваат на претходната деловна година. НИКОТ.
ПРИЛОГ 1 ‐ НОРМИРАНИ ИЗНОСИ НА КАЛО, РАСТУР, КРШ И РАСИПУВАЊЕ ВО ТРГОВИЈАТА
Ред. Единечна
Назив на производот %
бр. мерка
1.3ЕМЈОДЕЛСКИ ПРОИЗВОДИ
А. ОВОШЈЕ
1. Банани и егзотично овошје (авокадо, манго и др.) кг 5,0
2. Дињи, лубеници кг 5,0
3. Јагодесто овошје, свежи смокви, грозје кг 5,0
4. Костесто овошје: кајсија, праска, цреша, слива и вишна кг 5,0
5. Јужно овошје (портокали, лимуни, мандарини, ананас) кг 3,0
6. Јаболки, круши кг 3,0
7. Ореви (индиски, бразилски), бадеми, лешници, костени, кг 2,0
кикирики, ф'стаци, сончоглед, семки од тиква и останато
8. Сушено овошје ‐ сливи, смокви, урми, сушено егзотично
овошје (ананас, папаја, авокадо и сл.) и останато кг 1,5
9. Останато овошје кг 2,0
Б. ЗЕЛЕНЧУК
1. Свежа пиперка, свежи домати, краставица и зелена салата кг 5,0
2. Брокула, цикорија, роквица, зелка, ќељ кг 5,0
3. Блитва, спанаќ кг 5,0
4. Свежо цвеќе, (сечено) парчиња 5,0
5. Печурки, шампињони ‐ свежи кг 4,5
6. Кисела зелка и кисела репка кг 4,0
7. Боранија, грашок и тиквици кг 4,0
8. Млад компир и морков, целер и магдонос кг 4,0
9. Саден материјал кг 3,5
10. Компир, морков, кромид, лук, цвекло, праз кг 3,0
11. Цвеќе (саксиско) парчиња 3,0
12. Шампњиони спакувани кг 2,0
13. Грав, леќа, грашок, сув грав кг 1,0
14. Сушен и конзервиран зеленчук (кромид, лук, морков, оригано, кг 1,0
магдонос, ловоров лист)
15. Смрзнато овошје и зеленчук ‐ спакувано кг 0,5
16. Останат зеленчук кг 1,0
В. ЖИТАРИЦИ
1. Пченица, јачмен, овес, пченка, и други житарици кг 0,5
Г. ОСТАНАТИ ПРЕХРАМБЕНИ ПРОИЗВОДИ
1. Сирење сецкано кг 3,0
2. Сирење од сите врсти кг 1,5
3. Какао, чоколада и производи од чоколада и какао кг 1,5
4. Брашно (пченично и пченкарно), пченкарен скроб, кг 1,5
кокосово брашно и ориз во рефус
5. Оцет (алкохолен, вински и овошен) л 1,5
6. Скиселен зеленчук (сите видови спакувани) кг 1,5
7. Мак (семе од афион) и пченични трици кг 1,0
8. Леб и пецива од сите врсти парчиња 1,0
9. Индустриски колачи кг 1,0
10. Производи од брашно‐тестенини (непакувани) кг 1,0
11. Млеко, свежо, останато л 1,0
12. Кисело млеко, јогурт, павлака л 1,0
13. Сладолед, креми, путер кг 1,0
14. Свежи јајца парчиња 1,0
бр. мерка
15. Шеќер (кристал, во прав, во коцки) ванилин шеќер,
декстроза, гликозен сируп и останати шеќери кг 1,0
16. Сол за јадење (морска, камена и вакумирана) кг 1,0
17. Маст за јадење кг 1,0
18. Зејтин за јадење во шишиња л 1,0
19. Зејтин за јадење во буриња и други пакувања за продажба
од литар нагоре л 1,0
20. Лимонска киселина, сода бикарбона, винобран,
конзерванс, витамин ц, ванила и останати хемиски
производи за прехрамбената индустрија кг 1,0
21. Брашно (пченкарно и пченично), пченкарен скроб,
кокосово брашно и ориз спакувани кг 0,5
22. Производи од брашно (двопек, трошки) кг 0,5
23. Пастеризирано млеко ‐трајно л 0,5
24. Јадења готови и полуготови кг 0,5
25. Кекси (чајни и чоколадни) кг 0,5
26. Кафе од сите врсти ‐ спакувано кг 0,5
27. Зачини рефус (црвен пипер, бибер, ким, сусам, цимет)
спакувани и чаеви кг 0,5
28. Бомбони и други производи од шеќер кг 0,4
29. Мед кг 0,3
30. Останато кг 0,5
Д. ПИЈАЛОЦИ ‐ АЛКОХОЛНИ И БЕЗАКОХОЛНИ
1. Во шишиња и во друго пакување л 0,5
Ѓ. МЕСО, СУВОМЕСНАТИ ПРОИЗВОДИ И РИБА
1. Риба жива и риба свежа кг 4,0
2. Месо свежо расечено кг 3,5
3. Сувомеснати производи и вакумирано месо кг 2,0
4. Сувомеснати производи сецкани кг 2,0
5. Месо свежо (пердуви, дивеч и др.) кг 1,5
6. Риба смрзната кг 1,0
7. Риба сушена кг 1,0
8. Сланина свежа, лој, свинска маст, чварки (топени) кг 1,0
9. Останато кг 1,0
Е. СТОЧНА ХРАНА кг 2,0
II. ХЕМИКАЛИИ
1. Детерѓенти за перење алишта кг 1,5
2. Фирнајс, бои и лакови, туткало и кит кг 1,0
3. Средства за заштита на билки кг 1,0
4. Средства за чистење кг 1,0
5. Козметички и хигиенски производи кг 1,0
6. Останати хемиски производи кг 1,0
III. ГРАДЕЖНИ МАТЕРИЈАЛИ
1. Песок, чакал м3 3,0
2. Вар, цемент, гипс, сув гипс спакуван кг 2,0
3. Изолационен материјал (стакло и стаклена волна) м2 2,0
4. Керамички плочки, цигли, монтажни греди парчиња 2,0
5. Мермерни плочи м2 1,5
6. Картонска покривка (лепенка за покрив) м2 1,5
бр. мерка
7. Режана граѓа и плочи од дрво м2 1,5
8. Бетонски производи (цефки, плочи, коцки) парчиња 1,2
9. Изолациска маса кг 0,8
10. Останат градежен материјал освен градежна столарија кг 1,5
IV. ОГРЕВ
1. Дрвен јаглен рефус кг 3,5
2. Јаглен лигнит рефус кг 2,0
3. Огревно дрво м3 1,5
4. Дрвен јаглен во вреќи кг 1,0
5. Останат јаглен кг 1,0
V. ОСТАНАТО
1. Вештачки губрива рефус кг 4,0
2. Оптички леки, оптички влакна и снопови од оптички
влакна парчиња 3,0
3. Рамка за наочари, наочари и слични производи парчиња 3,0
4. Рамно стакло м2 1,5
5. Шупливо стакло освен оптичко парчиња 1,5
6. Ткаенина на метар м2 2,0
7. Светилки разни парчиња 2,0
8. Семенска стока кг 1,5
9. Носачи на звук и видео записи парчиња 1,5
10. Книги, учебници, потрошен канцелариски материјал парчиња 1,5
11. Женски чорапи парчиња 1,5
12. Останата текстилна стока парчиња 1,5
13. Чевли парчиња 1,5
14. Стаклени садови, порцелан и керамика парчиња 1,5
15. Бела техника, компјутери и компјутерска опрема,
акустика, ситни апарати за домаќинство парчиња 1,5
16. Расветни тела (метал‐стакло‐полиестер) парчиња 1,5
17. Огледала декоративни парчиња 1,5
18. Декорации, украси за домаќинство (стакло, керамика,
полиестер, дрво) парчиња 1,5
19. Керамика и порцелан парчиња 1,0
20.. Вештачки губрива спакувани кг 1,0
21. Метални садови (емајлирани и не емајлирани) парчиња 1,0
22. Санитарни уреди од керамика парчиња 1,0
23. Детски играчки‐разни парчиња 1,0
24. Накит од порцелан, стакло, пластика парчиња 1,0
25. Батериски влошки парчиња 1,0
26. Мебел парчиња 1,0
27. Тутунски производи (освен цигари) кг 0,5
28. Коноп кг 0,2
29. Останато, неспомнато кг 1,0
ТРГОВИЈА НА ГОЛЕМО
1. Во трговијата на големо калото и растурот се утврдуваат
во висина од 50% од утврдените нормативи на кало и
растур во трговијата на мало
ПРИЛОГ 2 ‐ НОРМИРАНИ ИЗНОСИ НА КАЛО, РАСТУР, КРШ И РАСИПУВАЊЕ ВО
УГОСТИТЕЛСТВОТО
1. ИЗНОС НА РАСИПУВАЊЕ И РАСТУР ПРИ ЧУВАЊЕ ВО СКЛАДИШТА
Ред. Единечна % по

бр. Назив на производот мерка бруто/кг
А. ОВОШЈЕ
1. Грозје, лубеница, диња кг 2,5
2. Портокал, лимон, банана кг 2,0
3. Јаболко, слива, круша кг 1,5
1. Боранија, грашок, пиперки, домати кг 2,5
2. Компир, зелка, кељ, карфиол, тиквички, боранија, моркови, кг 2,0
целер, магдонос
3. Кромид ‐ црвен и бел кг 1,5
В. ОСТАНАТО
1. Маст, масло, ориз, тестенини, брашно, оцет, црвена пиперка кг 1,0
2. Путер, ореви, лешници кг 1,0
3. Шеќер кг 0,5
2. ИЗНОС НА КАЛО ПРИ ЧУВАЊЕТО ВО СКЛАДИШТЕ ПОРАДИ ИСУШУВАЊЕ И ИСПАРУВАЊЕ
(СЕ УТВРДУВА ЗА ПЕРИОДОТ НА СКЛАДИШТЕЊЕТО)

1. Пршута (до една година стоена) кг 2,0
2. Сувомесни производи, колбаси, чадена сланина кг 1,0
3. Полутврди и тврди сирења
‐ до 10 дена кг 0,5
‐ подолго од 10 дена кг 1,5
З. ИЗНОС НА КАЛО И РАСТУР ПРИ ОБРАБОТКА (ОТПАДОЦИ)

А. ОВОШЈЕ
1. Бадем во лушпа кг 60
2. Ананас, орев и лешник во лушпа кг 50
3. Бадем бланширан кг 30
4. Банана, костен кг 25
5. Лубеница, диња, тиква кг 25
6. Праска кг 15
7. Јаболко, кајсија, круша, мандарина, портокал, смоква кг 20
8. Лимон, слива, цреша, вишна кг 15
9. Капина кг 10
10. Малина кг 10
11. Сува праска, грозје, јагода, сува кајсија, сува круша, сува слива кг 8
12. Сува смоква кг 5
13. Суво грозје, орев и очистен лешник кг 3
14. Чистен бадем кг 2
З. ИЗНОС НА КАЛО И РАСТУР ПРИ ОБРАБОТКА (ОТПАДОЦИ)

1. Грашок во мешунка кг 40
2. Спанаќ, магданос кг 35
3. Целер, кељ, аспарагус кг 30
4. Блитва, свежо цвекло, лук, праз, ротквица, зелена салата, тиквици кг 20
5. Карфиол, свежи краставици, пролетен компир кг 20
6. Рен кг 20
7. Артичоки, компир (есен‐зима), модар домат кг 15
8. Свежа зелка, кромид, морков кг 15
9. Свежа пиперка, домати, летна салата кг 10
10. Зелје кг 10
11. Печурки кг 6
12. Боранија кг 6
13. Лупен грашок, млад компир, кисела зелка, маслинки, зелена кг 5
салата, пролетна салата
14. Грав и сув зрнест зеленчук кг 3
В. СУВОМЕСНАТИ ПРОИЗВОДИ
1. Пршут (во бут) кг 45
2. Шунка кг 30
3. Колбаси и сродни производи кг 10
4. Чаден врат (салама) кг 10
5. Зимска салама, кулен, чаден колбас кг 10
Г. РИБИ, МОРСКИ плодови
1. Јастог кг 70
2. Ракчиња за пржење кг 70
3. Останата морска и слатководна риба ‐ филирана кг 50
4. Ослиќ ‐ филирање без глава кг 30
5. Лигњи, орада, зубатац кг 30
6. Останата морска риба кг 25
7. Школки кг 20
8. Ракчиња кг 20
9. Слатководна (речна и езерска) риба (пастрмка, крап и други) кг 15
Д. СВЕЖО МЕСО
1. Телешко месо ‐ коленица кг 65
2. Телешка половина кг 30
3. Baby beef ( месо од поголемо теле) кг 30
4. Јунешко месо ‐ филе кг 30
5. Свинско месо ‐ француска обработка без нозе кг 27
6. Телешко месо милански рез, плешка, јунешко месо милански рез кг 25
Ред. Единечна % по бруто/
бр. Назив на производот мерка кг
7. Јунешки преден четврт со флам кг 25
8. Јунешки преден четврт без флам кг 25
9. Свинска кременадла кг 25
10. Телешко месо и бут, јунешко месо ‐ бут кг 23
11. Свински бут без нозе, свински милански рез без нозе кг 20
12. Телешко месо ‐ каре (обработка лој и бубрег) кг 15
13. Јагнешки ситнеж и глава кг 15
14. Свинско каре кг 12
15. Телешки црн дроб, јунешки стек без лој кг 10
16. Јагнешки ситнеж (џигер) кг 10
17. Јагнешки ситнеж кг 7
Г. ЖИВИНА
1. Филирано пилешко месо кг 40
2. Пилешко (класична ситна обработка), пилешки црн дроб кг 20
(срце)
3. Мисирка, гуска, кокошки кг 20
4. Пајка кг 15
5. Пилешки гради кг 10
Е. МЕСО ОД ДИВЕЧ ВО СВЕЖА СОСТОЈБА
1. Зајак со кожа кг 40
2. Фазан во пердуви кг 35
3. Срнечка плешка кг 30
4. Срнечки бут кг 25
5. Срнечко филе (кожа и коски) кг 20
6. Фазан без пердуви кг 15
7. Домашни зајаци (оголени), зајак без кожа кг 10
Ж. СИРЕЊА
1. Овчо, кравјо, козјо сирење кг 10
2. Кашкавал (овчи, кравји, мешан) кг 11
3. Едамер, трапист, горгонзола кг 8
4. ИЗНОС НА КАЛО ПРИ ПРОЦЕСОТ НА ОДМРЗНУВАЊЕ
бр. Назив на производите мерка бруто/кг
` Мозок (телешки и јунешки) кг 15
2. Црн дроб (телешки, јунешки, пилешки, од живина) и ситнеж кг 10
(филети и гради)
3. Ослиќ, филе кг 10
4. Морски плодови кг 9
5. Јунешко филе, јагнешко месо кг 9
6. Разни морски риби кг 8
7. Живина кг 7
8. Телешко месо без коски, јунешко месо без коски кг 6
9. Свинско месо со коски кг 3
10. Свинско месо без коски кг 3
5. ИЗНОС НА КАЛО ПРИ ТОПЛИНСКА ОБРАБОТКА
А. ПРИ ГОТВЕЊЕ
1. Телешки мозок бланширан кг 45
2. Филети бланширани кг 45
3. Морски плодови кг 40
4. Говедско кг 35
5. Телешко кг 35
6. Јагнешко кг 33
7. Свинско кг 30
8. Пилешко кг 25
Б. ПРИ ПРЖЕЊЕ
4. Јагнешко кг 35
В. ПРИ ПЕЧЕЊЕ
1. Пајка кг 40
2. Дивеч кг 40
5. Јагнешки ситнеж кг 35
6. Мисирка кг 33
Г. ПРИ ВАРЕЊЕ
1. Говедско, јагнешко кг 35
4. Дивеч кг 35
Едуцирајте се и
зголемете го
вашето стручно
знаење и вештини
со МСФИ СОВЕТНИК
ГРАДЕЖНИШТВОТО
Ред. Производ Единечна %
бр. мерка
КРШ
1. Шупли блокови парчиња 3,0
2. Гитер тула парчиња 3,0
3. Монта за исполна и гредички парчиња 3,0
4. Керамиди парчиња 3,0
5. Битумен и битуменски маси кг 3,0
6. Доломитни тули т 2,5
7. Стакло м2 1,5
8. Санитарни уреди од керамика парчиња 1,0
9. Керамика и порцелан парчиња 0,8
РАСТУР
10. Суров доломит ‐ агрегат т 6,0
11. Синтер доломит т 5,0
12. Бетонско железо ‐ ребрасто над ф12 кг 5,0
13. Стакло м2 5,0
14. Цинк кг 5,0
15. Челични профили, цевки кг 5,0
16. Сува градба ‐ гипсани плочи м2 5,0
17. Сува градба ‐ ѕидни и подни профили м2 5,0
18. Песок м3 4,1
19. Бетонско железо ‐ ребрасто до ф12 кг 4,0
20. Шљунак м3 3,9
21. Разни адитиви кг 3,7
22. Агрегат м3 3,4
23. Бетонско железо ‐глатко кг 3,0
24. Разредувачи л 3,0
25. Цемент (вреќи) кг 2,7
26. Лепила за керамика, лепила за малтери и за стиропор кг 2,3
27. Битуменска емулзија и разреден битумен кг 2,1
28. Гипс кг 2,0
29. Вар (хидратантна) кг 2,0
30. Цемент (ринфуз) кг 2,0
31. Изолациони материјали (стаклена и камена волна,
експандиран ‐епс и ехтрудиран полистерен‐хпс) м2 2,0
32. Бои и лакови кг 2,0
33. Алуминиумски композит алукобонд м2 2,0
34. Јаглен кг 2,0
35. Битуменски ленти (крован лепенка) кг 1,8
36. Пурпен л 1,5
37. Силикони л 1,5
38. Рс плочи ‐ (поли карбонатни плочи) м2 1,0
39. Хемикалии л 1,0
40. Арматурни мрежи кг 1,0
41. Алуминиумски профили м2 1,0
42. Кит кг 1,0
43. Лимови (од сите метали) м2 0,5
44. Останати градежни материјали кг м2 1,7
45. Останато неспомнато кг м2 1,7
КАЛО
46. Речен песок кг 7,0
КРШ
47. Рс плочи ‐ (поли карбонатни плочи) м2 5,0
48. Алуминиумски композит алукобонд м2 4,0
49. Лимови (од сите метали) м2 3,0
50. Алуминиумски профили м2 2,0
ЗЕМЈОДЕЛСТВОТО, ПРЕХРАНБЕНАТА ИНДУСТРИЈА, ПРОИЗВОДСТВОТО НА
ТУТУН И ПРЕРАБОТКИ ОД ТУТУН
бр. Производ мерка %
1. Печурки и шумски плодови кг 20,0
2. Пиво л 5,0
3. Сокови л 3,0
4. Брашно кг 3,0
5. Производство на живински јајца парчиња 3,0
6. Оранжериско производство кг 3,0
7. Свежо овошје и зеленчук кг 3,0
8. Пченка кг 2,5
9. Сончоглед кг 2,5
10. Пченица кг 2,0
11. Кондиторски производи кг 2,0
12. Јачмен и рж кг 2,0
13. Леб и пецива
‐ кало и растур при производство кг 2,0
‐ поврат на леб и пецива кг 5,0
14. Месо и преработки од месо кг 2,0
15. Млеко и преработки од млеко кг 1,5
16. Конзервна индустрија (преработен зеленчук и овошје) кг 1,5
17 Винарство
‐ кало при одлежување во буриња л 5,0
‐ загуба на алкохол при дестилација на алкохолот л 1,0
18. Откуп и преработка на суров тутун кг 20,0
19. Производство на цигари
‐ растур на тутунот како суровина кг 7,0
‐ растур кај цигари кг 6,0
И во 2016 година
решението за Вашите
даночни и
сметководствени
проблеми е во
МСФИ КОНСАЛТИНГ
Информирајте се на:
www.msfi.com.mk
 02/311‐23‐23
 070/317‐142
ПРИЛОГ 5 ‐ НОРМИРАНИ ИЗНОСИ НА КАЛО И РАСТУР ПРИ СКЛАДИРАЊЕ И ПРОМЕТ НА
НАФТА И НАФТЕНИ ДЕРИВАТИ
Ред. Производ Единечна %
бр. мерка
А. ПРИ СКЛАДИРАЊЕ НА НАФТА И НАФТЕНИ ДЕРИВАТИ
‐ Летен период
1. Сурова нафта м3 0,1
2. Специјални бензини м3 0,2
3. Моторни, авионски бензини и останати бензини м3 0,15
4. Петролеум, горива за млазни мотори, вајтшпирт м3 0,1
5. Дизел горива, ектра лесно, лесно м3 0,1
6. Масла за ложење м3 0,025
7. Масло за подмачкување м3 0,0
8. Јагленоводороди од ароматски тип м3 0,15
‐ Зимски период
9. Сурова нафта м3 0,1
10. Специјални бензини м3 0,1
11. Моторни, авионски бензини и останати бензини м3 0,1
12. Петролеум, горива за млазни мотори, вајтшпирт м3 0,1
13. Дизел горива, екстра лесно, лесно м3 0,1
14. Масла за ложење м3 0,025
15. Масло за подмачкување м3 0,0
16. Јагленоводороди од ароматски тип м3 0,1
Б. ПРИ ТРАНСПОРТ НА НАФТА И НАФТЕНИ ДЕРИВАТИ
1. Сурова нафта л 0,025
2. Специјални бензини л 0,05
3. Моторни, авионски бензини и останати бензини л 0,05
4. Петролеум, горива за млазни мотори, вајтшпирт л 0,025
5. Дизел горива, ектра лесно, лесно л 0,025
6. Масла за ложење л 0,0
7. Масло за подмачкување л 0,0
8. Јагленоводороди од ароматски тип л 0,05
В. УТОВАР НА НАФТА И НАФТЕНИ ДЕРИВАТИ
1. Сурова нафта л 0,05
2. Специјални бензини л 0,1
3. Моторни, авионски бензини и останати бензини л 0,05
4. Петролеум, горива за млазни мотори, вајтшпирт л 0,05
5. Дизел горива, ектра лесно, лесно л 0,05
6. Масло за ложење л 0,01
7. Масло за подмачкување л 0,01
8. Јагленоводороди од ароматски тип л 0,05
Г. ИСТОВАР НА НАФТА И НАФТЕНИ ДЕРИВАТИ
1. Сурова нафта кг 0,05
2. Специјални бензини кг 0,1
3. Моторни, авионски бензини и останати бензини кг 0,15
4. Петролеум, горива за млазни мотори, вајтшпирт кг 0,1
5. Дизел горива, ектра лесно, лесно кг 0,1
6. Масло за ложење кг 0,025
7. Масло за подмачкување кг 0,025
8. Јагленоводороди од ароматски тип кг 0,1
Д. ПРЕТОВАР НА НАФТА И НАФТЕНИ ДЕРИВАТИ
1. Сурова нафта кг 0,1
2. Специјални бензини кг 0,0
3. Моторни, авионски бензини и останати бензини кг 0,1
4. Петролеум, горива за млазни мотори, вајтшпирт кг 0,05
5. Дизел горива, ектра лесно, лесно кг 0,05
6. Масло за ложење кг 0,0
7. Масло за подмачкување кг 0,0
8. Јагленоводороди од ароматски тип кг 0,05

1 Smetkovodstveni I Danocni Aspekti Na Popsiot

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

1 Smetkovodstveni I Danocni Aspekti Na Popsiot

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

МСФИ

И нвентаризацијата (пописот) е една

 02 / 3 11 23 23 врдат или не, точноста на салдата. Можен

Во Законот за данокот на додадена вред‐ говска стока или готови производи или за

Ред. Единечна % по

Ред. Единечна % по

Ред. Единечна % по

Ред. Единечна % по

You might also like