Sri Vinayaka Vrathakalpamu 2022

$|òüTïsê»+ uÛÑCÒ !
1
e÷s¡ÿ+&˚j·T ñyê#· `
Hêsêj·TD+ |üs¡ÁãVü≤à düs¡«ø±s¡D ø±s¡D+
Á|ü|ü<˚´ y˚+ø£fÒXÊK´+ ‘·<˚e ø£e#·+ eTeT
düVü≤Ádü osê¸ |ü⁄s¡Tc˛ y˚+ø£fÒX¯•Ùs√e‘·T
ÁbÕDÒX¯' ÁbÕDì\j·T' ÁbÕD≤Hé s¡ø£å‘·Ty˚T Vü≤]'
Äø±X¯sê{Ÿ düT‘êHê<∏ä Ä‘êàq+ y˚T dü<ëe‘·T
<˚e<˚y√‘·ÔVÓL bÕj·÷<˚›Vü≤+ y˚T y˚+ø£fÒX¯«s¡'
düs¡«Á‘· düs¡«ø±˝Òwüß eT+>±+u≤C≤ ìØX¯«s¡'
bÕ\j˚THêàeTø£+ ø£s¡àkÕ|òü\´+ q' Á|üj·T#·Ã¤‘·T
j·T @‘·<ä«Á»ø£e#·eTuÛÒ<ä´+ y˚+ø£fÒ•‘·T'
kÕj·T+ ÁbÕ‘·' |üπsƒìï‘·´+ eTè‘·T´+ ‘·s¡‹ ìs¡“¤j·T'
2
$ù|òTïX¯«s¡T&ÉT nVü≤+ø±sêìï n+^ø£]+#·&ÉT. ‘·eTqT ‘êeTT Ms¡T\÷, X¯Ss¡T\T>± nqT≈£îH˚yê]
>∑sê«ìï qT>∑TZ qT>∑TZ #˚j·T{≤ìøÏ @ø£<ä+‘·T&ÉT yÓqTø±&É&ÉT. n+‘˚ø±<äT, n|üX¯u≤›\ qT+&ç eTTø£Ô+
#˚j·T&ÜìøÏ >∑D|ü‹ ‘·‘·«+ eT÷\ eT÷\\≈£L yê´|æ+∫ O+≥T+~. Á|ü|ü+#·+˝À ø£ì|æ+#˚ Á|ür
s¡÷|ü+˝Àq÷ Äj·Tq Á|ü‹s¡÷|ü+ O+≥T+~. n+<äTe\¢ Äj·Tq nq+‘· s¡÷|ü⁄&ÉT. á nq+‘·1
s¡÷|ü+˝Àì kÂ+<äs¡´+, kÂwü˜e+, kÕeT´+, kÂeT´+ n˙ï $Hêj·Tø£ yÓ’uÛÑyê˝Ò!
n<äT“¤‘· ˝Àø±\yÓ’|ü⁄ Á|üj·÷DÏ<ë›+ ...!
yêq˝À¢ m+&É\÷
m+&É˝À¢ yêq\÷
‘·&çdæ yÓT]ùd y˚fi¯ `
uÛ≤Á<ä|ü<ä e÷dü |ü]eTfi≤˝À¢
eT÷wæø£ s¡<ÛëHÓïøÏÿ edüTÔqï
u§»® >∑D|üj·T´ì
ãè+<ä>±Hê\‘√ kÕ«>∑‹<ë›+ !
ø£*ø±\+ ø£<ë ....
yÓT<ä&ÉT #·T≥÷º Ä˝À#·q\T n\¢]‘√ eT÷>∑T‘·÷+{≤jYT
|ü{Ïº+#·Tø√ø£+&ç.
@ø±+‘·+>± `
ø£cÕº*ï, u≤<Ûä*ï düà]dü÷Ô ≈£Ls√Ãø£+&ç.
>∑D|ü‹ì <Ûë´ì+#·+&ç. Äj·TH˚ï düTÔ‹+#·+&ç.
$ù|òTïX¯«s¡Tì eT+>∑fi¯ s¡÷bÕH˚ï MøÏå+#·+&ç.
»j·T+, <ÛÓ’s¡´+ MT‘√ Hê≥´+ #˚kÕÔsTT.
>∑D|ü‹ eT+Á‘·+ ngyÓTÆ, X¯gyÓTÆ
eTVæ≤yÓ÷ù|‘·+>± s¡ø£åD ÇdüTÔ+~.
l $Hêj·Tø£ Áe‘· ø£<∏äqT
$es¡+>± #·<äTe⁄ø√+&ç ...!
ˇø£ mÁs¡ mÁs¡ì ns¡#˚sTT MT X¯Øsêìï nuÛÑj·T+‘√ ‘ê≈£î‘·T+~.
2
@qT>∑T eTTK+ yê&ç <äj·TqT ø±˝≤˝Ò ø=\e˝Òe⁄.
Áe‘·+ #˚düT≈£îqïyê]+≥ ø£cÕº\T ì\e˝Òe⁄.
ø±DÏbÕø£ πøåÁ‘· >∑D|ü‹ì düà]+#·+&ç ...
¬ø’˝≤dü+ ø£<ä* ø£{≤øÏådüTÔ+~
lXË’\ kÕøÏå >∑D|ü‹ì ùd$+#·+&ç ...
nìs¡«#·˙j·T Äq+<ä+ bı+>∑T˝…‘·TÔ‘·T+~
_ø£ÿy√\T >∑DÒX¯óì uÛÑõ+#·+&ç ...
eTT‘ê´\ >∑T≥º˝≤+{Ï eTVæ≤eT kÕøå±‘·ÿ]düTÔ+~
nsTTq$*¢ $ù|òTïX¯óì düTÔ‹+#·+&ç ...
•e »{≤p≥+˝Àì >∑+>∑ eTì+≥ Á|üeVæ≤düTÔ+~
dü+|ü‘Y $Hêj·T≈£îDÏí <Ûë´ì+#·+&ç
>ös¡eTà Áù|eT |ü⁄\øÏ+‘·\‘√ e]¸düTÔ+~
@ø£<ä+‘·T&=ø£ÿ&ÉT #ê\T
$s¡T#·T≈£î|ü&É¶ uÛÑj·÷\T $dæπsj·T&ÜìøÏ `
>∑C≤qqTì ne‘ês¡yÓTTø£ÿ{Ï #ê\T
bÕs¡eX¯´+‘√ n–ï¨Á‘·+ »«*+#·&ÜìøÏ `
bÕs¡«r ‘·qj·TT&ç eT+Á‘· yÓTTø£ÿ{Ï #ê\T
eTq+ n<äT“¤‘· ˝Àø±\yÓ’|ü⁄ Á|üj·÷DÏ+#·&ÜìøÏ `
es¡dæ~Δ$Hêj·Tø£ Áe‘·yÓTTø£ÿ{Ï #ê\T
qs¡ø£˝Àø±\T |üs¡T>∑T\T ô|≥º&ÜìøÏ !
3
4
l >∑DÒX¯ ÁbÕ‘·' düàs¡DyéT
ÁbÕ‘·' düàsê$T >∑DHê<∏äeTHê<∏ä ã+<ÛäTyéT
dæ+<ä÷s¡|üPs¡ |ü]XÀ_Û‘·>∑+&Éj·TT>∑àyéT,
ñ<ä›+&É$|òüTï |ü]K+&Éq #·+&É<ä+&ÉyéT
ÄK+&É˝≤~ düTs¡Hêj·Tø£ ãè+<äe+<äýéT.
ÁbÕ‘·s¡ïe÷$T #·‘·Tsêqqe+<äé÷qyéT
Ç#êÃ¤qT≈£L\eTœ\+ #· es¡+ <ä<ëqyéT,
‘·+ ‘·T+~\+ ~«s¡düHê~Û|ü j·T»„dü÷Á‘·yéT
|ü⁄Á‘·+ $˝≤dü#·‘·Ts¡+ •ejÓ÷' •yêj·T.
ÁbÕ‘·s¡“¤C≤eTúÛÑj·T<ä+ K\T uÛÑø£ÔXÀø£`
<ëyêq\+ >∑D$uÛÑT+ es¡≈£î+»sêdüýéT
nC≤„qø±qq $HêX¯q Vü≤eýêVü≤yéT
ñ‘ê‡Vü≤es¡Δq eTVü≤+ düT‘·MTX¯«s¡dü´.
XÀ¢ø£Á‘·j·T $T<ä+ |ü⁄D´+ dü<ë kÕÁe÷»´<ëj·Tø£yéT
ÁbÕ‘·s¡T‘êúj·T dü‘·‘·+ j·T'|üπsƒ‘Y Á|üj·T‘·' |ü⁄e÷Hé.
5
6
•eX¯≈£îÔ\ @ø±ø£è‘˚ >∑D|ü‹ ne‘ês¡+.
eT+>∑fi¯ >∑D|ü‹ eT+<äVü‰dü+˝À e´ø£ÔyÓTÆq Äq+<ä ‘·‘·«y˚T á düèwæº. á
|ü<äTHê\T>∑T ˝Àø±\ X¯óuÛÑdü÷#·ø±\ eTs¡ày˚T >∑D|ü‹ ‘·‘·«+. eTVü‰>∑D|ü‹
<äs¡Ùqe÷Á‘·+#˚‘·H˚ <˚e‘ê X¯≈£îÔ\≈£î n~Ûø±sê\T dæ~Δ+#êsTT. Äj·Tq
ø£qTu§eT\ eTT&ç˝Àì ‘˚»ùd‡ dü÷s¡´ #·+Á<äT\T. C≤„Hêìï, ◊X¯«sê´ìï O‘·Œ‹Ô
#˚ùd eT+Á‘· #Ó’‘·qý˚T ... z+ >∑+ >∑D|ü‘·j˚T qeT'. düs¡« »>∑‘êÿs¡ø£yÓTÆq
á >∑D|ü‹ eT+Á‘êìï OuÛÑj·T dü+<Ûä´\˝À ObÕdæ+#˚ yê]øÏ »j·T˝Ò>±ì
uÛÑj·÷\T+&Ée⁄.
¬s|üŒbÕ≥T˝À |ü<äTHê\T>∑T ˝Àø±\÷ Á|ü<äøÏåD #˚dæ e÷‘ê|æ‘·s¡T\ ø£{≤ø£ål\qT
bı+~q eTVü‰>∑D|ür ...! Á|ü‹ ~q+ ˙ k˛ÔÁ‘· s¡‘êï\ yÓ\T>∑T\˝À ‘·]+#Ó<eä TT
>±ø£ !! ˙ eT+Á‘· düàs¡D‘√ e÷qdæø£ s¡T>∑à‘·\qT, XÊØs¡ø£ yê´<ÛäT\qT q•+|ü
#˚düT≈£î+<äTeTT >±ø£ !! ˙ Áe‘· yÓ’uÛÑe+‘√ Á>∑Vü≤ qø£åÁ‘· <√cÕ\qT, <äTwüº
|æXÊ#ê~ sêø£ådü u≤<Ûä\qT ‘=\–+#·T≈£î+<äTeTT >±ø£ !! ˙ Áe‘· ø£<∏ëø£å‘·\‘√
dæús¡yÓTÆq dü+|ü<ä‘√bÕ≥T, n+‘·+˝À eTTøÏÔì bı+<Ó<äeTT >±ø£ !! ˙ Á|üdüqï
‘˚»düT‡˝À düsê«|ü<\ä qT ‘=\–+#·T≈£î+<äTeTT >±ø£ !! ˙ s¡øDå£ ˝À düsê«;ÛcÕº\qT
HÓs¡y˚s¡TÃ≈£î+<äTeTT >±ø£ !! ˙ ‘˚CÀ yÓ’uÛÑe+‘√ ˙ Á|üX¯dæÔì ‘Ó\TdüT≈£î+<äTeTT
>±ø£ !!
ãTTwüT\T, <˚e‘·\T, ObÕdü≈£î\T |ü\T‘êe⁄˝À¢ Ä$wüÿ]+∫q ª|üP»´μ X¯u≤›ìøÏ
ns¡Δ+ qTy˚« ! qTy˚« !! qTy˚« !!! e÷≈£î ‘·*¢$, ‘·+Á&ç$, Ä#ês¡T´&Ée⁄,
b˛wü≈£î&Ée⁄, s¡ø£å≈£î&Ée⁄ ≈£L&Ü qTy˚« ! qTy˚« !! qTy˚« !!!
|ü<äTHê\T>∑T ˝Àø±\˝Àì ÁbÕD#Ó’‘·q´X¯øÏÔ ì+&çq |üÁ‘ê\‘√, |ü⁄e⁄«\‘√,
|òü˝≤\‘√, »˝≤\‘√ ˙ |ü$Á‘· Áe‘êìï Ä#·]+#˚+<äT¬ø’ y˚\y˚\ kÕcÕº+>±\T
düeT]ŒdüTÔHêï+.
` |ü⁄sêD|ü+&É lìyêdt
7
>∑D≤Hê+ ‘ê« >∑D|ü‹>¥+ Vü≤yêeTùV≤ ˆ
ø£$+ ø£MHê eTT|üeTÁX¯edüÔeTyéT ˆˆ
CÒ´wü˜sê»+ ÁãVü≤àD≤+ ÁãVü≤àDdüŒ‘· ˆ
Äq' X¯èD« q÷ï ‹_Û' d”<äkÕ<äqyéTˆˆ
zyéT ˆˆ qyÓ÷ Áyê‘·|ü‘·j˚T, qyÓ÷ >∑D|ü‘·j˚T,
qeT' Á|üeT<∏ä|ü‘·j˚T, qeTùdÔ ndüTÔ
\+uÀ<äsêj·T @ø£ <ä+‘êj·T, $|òüTï $Hê•H˚,
•edüT‘êj·T, l es¡<äeT÷s¡Ôj˚T qyÓ÷ qeT'
X¯óø±¢eT“s¡<Ûäs¡+ $wüTí+ X¯•es¡í+ #·‘·Ts¡T“¤»yéT ˆ
Á|üdüqïe<äq+ <Ûë´j˚T‘·‡s¡« $|òüTÀï|üXÊ+‘·j˚T ˆˆ
n>∑C≤qq |ü<ëàs¡ÿ+ >∑C≤qq eTVü≤]ïX¯yéT ˆ
nH˚ø£<ä+ ‘·+ uÛÑø±ÔHê+ @ø£<ä+‘·eTTbÕdüàùV≤ ˆˆ
8
yê‘ê|æ >∑D|ü‹+ uÛÑCÒ Vü≤+
yês¡D≤dü´+ es¡Á|ü<ä+ l
uÛÑ÷‘ê~ dü+ùd$‘· #·s¡D+
uÛÑ÷‘· uÛÖ‹ø£ Á|ü|ü+#· uÛÑs¡D+
M‘· sê–D+ $qT‘· jÓ÷–q+
$X¯« ø±s¡D+ $|òüTï yês¡D+
|ü⁄sê ≈£î+uÛÑdü+uÛÑe eTTìes¡ Á|ü|üPõ‘·+ Á‹ø√D eT<Ûä´>∑‘·yéT
eTTsê] Á|üeTTU≤<äT´bÕdæ‘·+ eT÷˝≤<Ûës¡ πøåÁ‘· dæú‘·yéT
|üsê~ #·‘ê«] yê>±‘·àø£+ Á|üDe dü«s¡÷|ü eÁø£ ‘·T+&ÉyéT
ìs¡+‘·s¡+ ì≥\ #·+Á<ä K+&É+ ì» yêeTø£s¡ $Á<äî‘˚≈£åî K+&ÉyéT
ø£sê+ãT» bÕX¯ ;C≤|üPs¡+
ø£\Twü$<ä÷s¡+ uÛÑ÷‘êø±s¡+
Vü≤sê~ >∑Ts¡T>∑TVü≤ ‘√wæ‘·_+ã+
Vü≤+dü<Ûä«ì uÛÑ÷wæ‘· ùV≤s¡+ã+
` eTT‘·TÔkÕ«$T BøÏå‘·T\T
9
lHê<Ûä eTVü‰ø£$ uÛÖ‹ø£ <äèwæº‘√ ø±≈£î+&Ü ObÕdüHê <äèwæº‘√ n+~+∫q ø±o
K+&É+˝À ø±o |ü≥ºD+ dübÕÔes¡D≤eè‘·yÓTÆ XÀ_Û\T¢‘√+<äì, á Äes¡D\˝À
s¡ø£åD ø√dü+ mì$T~ ~≈£îÿ\˝À ˇø=ÿø£ÿ#√≥ @&ÉT>∑Ts¡T >∑D|ü‘·T\T Oqï≥T¢ düŒwüº+
#˚j·T&É+ $X‚wü+. ø±o˝À @&ÉT Äes¡D\˝À yÓTT‘·Ô+ j·÷uÛ…’ Äs¡T >∑D|ü‘·T\T Á|ü‘˚´ø£
X¯≈£îÔ\‘√ |üs¡eT |ü⁄s¡TwüT\T>± $sêõ\T¢‘·THêïs¡ì ObÕdüHê ‘·‘ê«\T ôd’‘·+
Á|üø£{ÏdüTÔHêïsTT. #ê˝≤ $∫Á‘·y˚TeT+fÒ eTq+ á >∑D|ü‘·T\˝À @ ˇø£ÿ >∑D|ü‹ì
<ä>∑Zs¡≈£î yÓ[fl ‘êø£ø£b˛sTTHê Ä Á|ü‘˚´ø£ >∑D|ü‘·T\ nqTÁ>∑Vü≤ øÏs¡D≤\T eTq<ëø£ e∫Ã
eTq*ï ìeTTs¡T‘êj·Tì ø±o K+&É+ düs¡«<˚e‘ê‘·àø£yÓTÆq |üs¡e÷‘·à>± >∑D|ü‹øÏ
qeTdüÿ]k˛Ô+~. á >∑D|ü‘·T\ ~e´dü«s¡÷bÕ\T eTq Á>∑Vü≤ qø£åÁ‘· <√cÕ*ï ‘=\–+∫
yÓ÷øå±ìøÏ nqTyÓq’ C≤„Hêìï #·÷|æ+#˚ XÁ w‚ ˜ü dü«s¡÷bÕ\ì lHê<ÛTä &ÉT Ä$wüÿ]+#·&Üìï
‘·s¡TyêsTT ø±\+˝À nH˚ø£ eT+~ ø£$ |ü+&ç‘·T\T Á|ükÕÔ$+#·&É+ $X‚wü+.
10
yÓTT<ä{Ï Äes¡D+ :
1. ns¡ÿ, 2. <äTs¡Z, 3. ;ÛeT#·+&É, 4. &Ûç©¢, 5. O<ä›+&É, 6. bÕX¯bÕDÏ,
7. Ks¡«, 8. dæ~Δ
¬s+&Ée Äes¡D+ :
1. \+uÀ<äs¡, 2. ≈£L≥<ä+‘·, 3. ø±\ø£+≥ø£, 4. ≈£LcÕà+&É, 5. eTT+&É,
6. $ø£≥<ä+‘·, 7. sê»|ü⁄Á‘·, 8. Á|üDj·T
eT÷&Ée Äes¡D+ :
1. eÁø£‘·T+&É, 2. @ø£<ä+‘·, 3. Á‹eTTK, 4. |ü+#êdü´, 5. ùV≤s¡+ã, 6. $|òüTïsê»,
7. Ks¡«, 8. yÓ÷<äø£
Hê\Ze Äes¡D+ :
1. nuÛÑj·T<ä, 2. dæ+Vü≤‘·T+&É, 3. ≈£LDÏ‘êø£å, 4. øÏåÁ|üÁ|ükÕ<ä, 5. ∫+‘êeTDÏ,
6. <ä+‘·Vü≤düÔ, 7. |æ#·+&ç\, 8. O<ä›+&É
◊<äe Äes¡D+ :
1. dü÷ú\<ä+‘·, 2. ø£*Á|æj·T, 3. #·‘·Ts¡›+‘·, 4. ~«‘·T+&É, 5. CÒ´wü˜, 6. >∑»,
7. ø±\, 8. Hêπ>X¯
Äs¡e Äes¡D+ :
1. eTDÏø£]íø£, 2. ÄX¯, 3. düèwæº, 4. j·Tø£å, 5. >∑»ø£s¡í, 6. ∫Á‘·|òüT+≥,
7. dü÷ú\»+|òüT, 8. eT+>∑fi¯
@&Ée Äes¡D+ :
1. yÓ÷<ä, 2. Á|üyÓ÷<ä, 3. düTeTTK, 4. <äTs¡TàK, 5. >∑DHê<∏ä, 6. C≤„q,
7. <ë«s¡, 8. n$eTTK
11
»>∑<äTZs¡T Ä~X¯+ø£sê#ês¡´ ø£è‘·
12
eTVü‰>∑DÒX¯ |ü+#·s¡‘·ï k˛ÔÁ‘·yéT
eTT<ë ø£sê‘·Ô yÓ÷<äø£+ dü<ë $eTTøÏÔ kÕ<Ûäø£yéT
ø£fi≤<Ûäsêe‘·+düø£+ $˝≤dæ˝Àø£ s¡ø£åø£yéT
nHêj·T¬ø’ø£ Hêj·Tø£+ $Hê•‘˚uÛÑ <Ó’‘·´ø£yéT
q‘êX¯óuÛ≤X¯ó HêX¯ø£+ qe÷$T ‘·+ $Hêj·Tø£yéT ˆˆ
q‘˚‘·sê‹ ;Ûø£s¡+ qy√~‘ês¡ÿ uÛ≤dü«s¡yéT
qeT‘·T‡sê] ìs¡s¡as¡+ q‘ê~Ûø±|ü<äT<äΔs¡yéT
düTπsX¯«s¡+ ìBÛX¯«s¡+ >∑CÒX¯«s¡+ >∑DÒX¯«s¡yéT
eTùV≤X¯«s¡yéT ‘·e÷ÁX¯j˚T |üsê‘·Œs¡+ ìs¡+‘·s¡yéT ˆˆ
düeTdüÔ ˝Àø£ X¯+ø£s¡+ ìs¡düÔ <Ó’‘·´ ≈£î+»s¡yéT
<äπs‘·s√<äs¡+ es¡+ eπsuÛÑ eÅø£ÔeTø£ås¡yéT
ø£èbÕø£s¡+ ø£åe÷ø£s¡+ eTT<ëø£s¡+ j·TX¯düÿs¡yéT
eTqdüÿ è‘·+ qeTdüÿ è‘ê+ qeTdüÿs√$T uÛ≤dü«s¡yéT ˆˆ
nøÏ+#·Hê]Ô e÷s¡®q+ ∫s¡+‘·H√øÏÔ uÛ≤»qyéT
|ü⁄sê] |üPs¡« q+<äq+ düTsê] >∑s¡« #·s¡«DyéT
Á|ü|ü+#· HêX¯ ;ÛwüD+ <Ûäq+»j·÷~ uÛÑ÷wüDyéT
ø£b˛\ <ëqyês¡D+ uÛÑCÒ |ü⁄sêD yês¡DyéT ˆˆ
ì‘ê+‘· ø±+‘· <ä+‘· ø±+‹ eT+‘· ø±+‘·ø±‘·à»yéT
n∫+‘·´ s¡÷|üeT+‘· V”≤q eT+‘·sêj·T ø£è+‘·qyéT
Vü≤è<ä+‘·πs ìs¡+‘·s¡+ edü+‘·y˚Te jÓ÷–HêyéT
‘·y˚Tø£<ä+‘·y˚Te ‘·+ $∫+‘·j·÷$T dü+‘·‘·yéT ˆˆ
eTVü‰>∑DÒX¯ |ü+#·s¡‘·ï e÷<äπsD jÓ÷q«Vü≤yéT
Á|ü»\Œ‹ Á|üuÛ≤‘·πø Vü≤è~ düàs¡Hé >∑DÒX¯«s¡yéT
ns√>∑‘êeT<√wü‘ê+ düTkÕVæ≤r+ düT|ü⁄Á‘·‘êyéT
düe÷Væ≤‘êj·TT s¡wüºuÛÑ÷‹eTuÛÑT´ô|’‹ k˛∫sê‘Y ˆˆ
13
l dæ~Δ $Hêj·Tø£ Áe‘· ø£\ŒeTT
â◊√HÍ¡O|~°^èŒ~°O q+¨μ‚O â◊t=~°‚O K«`«∞~°∞ƒù[O
„Ñ¨ã¨#fl=^Œ#O ^è•ºÜÕ∞`«û~°fiqÃÑ¶∂flÑ¨ âßO`«ÜÕ∞
ã¨∞=ÚYâ‹·ÛHõ ^ŒO`«â◊Û HõÑ≤Ö’ QÆ[Hõ~°‚Hõó
ÅOÉ’^Œ~°â◊Û qHõ\’qÑ¶¨∞fl~å*’ QÆ}ÏkèÑ¨ó
^èŒ∂=∞ˆH`«∞~°æ}Ï^èŒºHõΔó á¶êÅK«O„^À QÆ*Ï##
=„Hõ`«∞O_» â◊¥≈~°ÊHõ~°‚ó ¿ÇÏ~°O| ã¨¯O^èŒÑ¨Ó~°fi[
ëÈ_»â‹·`åx <å=∂x Ü«∞ó Ñ¨ˆ~î`üâ◊$}∞ Ü«∂^ŒÑ≤
q^•º~°OÉèË q"å¿ÇÏK« „Ñ¨"Õâı x~°æ "Õ∞`«^ä•
ãÖ„QÍ"Õ∞ ã¨~°fiHÍˆ~º+¨μ qÑ¶¨∞flã¨Îã¨º #*ÏÜ«∞`Õ
JcèÑ≤û`å~°÷ ã≤^èŒº~°÷O Ñ¨Ól`ÀÜ«∞ ã¨∞ûÔ~·~°Ñ≤
ã¨~°fi qÑ¶¨∞flzÛù^Õ `«Ãã·‡ QÆ}ÏkèÑ¨`«ÜÕ∞ #=∞ó
14
PK« = ∞#O: FO ˆ H â◊ " åÜ« ∞ ™êfiÇ¨  , FO <å~åÜ« ∞ }ÏÜ« ∞ ™êfiÇ¨  , FO
=∂^è"Œ åÜ«∞™êfiÇ¨, QÀqO^•Ü«∞#=∞ó, q+¨"‚ Õ #=∞ó, =∞^è∞Œ ã¨∂^Œ<åÜ«∞ #=∞ó,
„uq„Hõ=∂Ü«∞ #=∞ó, "å=∞<åÜ«∞#=∞ó, N^è~Œ åÜ«∞ #=∞ó, Ç¨Ï$+‘ˆHâßÜ«∞ #=∞ó
Ñ¨ ^ Œ ‡ <åÉè Ï Ü« ∞ #=∞ó, ^•"≥∂ ^Œ ~ åÜ« ∞ #=∞ó, ã¨ O Hõ ~ ° ¬ } ÏÜ« ∞ #=∞ó,
"åã¨∞^Õ"åÜ«∞#=∞ó, „Ñ¨^∞Œ º=∂flÜ«∞ #=∞ó, Jx~°∞^•úÜ∞« #=∞ó, Ñ¨Ù~∞° ëÈ`«Î=∂Ü«∞
#=∞ó, J^èÀHõΔ*ÏÜ«∞#=∞ó, <å~°ã≤OÇ¨Ü«∞ #=∞ó, JK«∞º`åÜ«∞#=∞ó,
[<å~°<Ì åÜ«∞#=∞ó, L¿ÑO„^•Ü«∞ #=∞ó, Ç¨Ï~°Ü∞Õ #=∞ó, NHõ$ëê‚Ü∞« #=∞ó.
LuÎ+¨ªO`«∞ Éèí∂`«Ñ≤âßKåó U`ÕÉèí∂q∞ÉèÏ~°HÍó! U`Õëê=∞q~À^èÕ# „|Ç¨Ï‡Hõ~°‡
ã¨=∂~°ÉËè FO Éè∂í ó FO Éè∞í =ó FO ã¨∞=ó FO =∞Ç¨Ïó FO [#ó FO `«Ñó¨
FQ∑O ã¨`«ºO FO `«`«ûq`«∞~°fiˆ~}ºO Éèí~Àæ^Õ=ã¨º nè=∞Ç≤Ï kèÜ≥∂Ü≥∂#ó
„Ñ¨KÀ^Ü Œ ∂« `ü. F =∂áÈ*’ºf ~°™È=∞$`«O „|Ç¨Ï‡ Éè∂í ~°∞ƒù=ã¨∞û=~À"∞£ .
=∞=∞ Láê`«Î^Œ∞i`«HõΔÜ«∞^•fi~å N Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~° „Ñ‘`«º~°÷O, â◊√ÉèËâ’Éèí<Õ =ÚÇ¨˙ˆ~Î
N =∞Ç¨qëÈ‚~å[˝Ü∂« „Ñ¨=~°Î =∂#ã¨º J^Œº„|Ç¨Ï‡}ó kfifÜ«∞ Ñ¨~åˆ~÷ âıfi`«
=~åÇ¨ÏHõÖÊË "≥·=ã¨fi`« =∞#fiO`«ˆ~ HõeÜ«ÚˆQ „Ñ¨^=Œä ∞ áê^Õ, [O|∂ nfi¿Ñ
Éèí~°`«=ˆ~¬, Éèí~°`«YO_Õ Jã≤‡<£ =~°Î=∂# "åº=Ç¨ÏiHõ KåO„^Œ=∂<Õ#...
ãÖ=`«ûˆ~.... ^ŒH} Δ̃ ÏÜ«∞<Õ =~°¬|∞∞`Ò ÉèÏ„^ŒÑ^¨ =Œ ∂¿ã, â◊√Hõ¡Ñˆ¨ HΔ K«`∞« ~å÷ºO...
"åã¨~,° ãÖÜ«ÚHÍÎÜ∂« O â◊√Éè#í Hõ„Δ `Õ â◊√ÉèÜí ∂≥ ˆQ â◊√ÉèHí ~õ }
° , U=O QÆ∞}qâı+} ¨
qtëêìÜ∂« O â◊√Éèuí ^äÒ N=∂<£.... QÀ„`«ó..... <å=∞^èÜ Õ ∞« ó.... ^è~Œ ‡° Ñ¨ffl ã¨"∞Õ `«ó
N=∞`«ó, QÀ„`«ã¨º, <å=∞^èÕÜ«∞ã¨º ^èŒ~°‡Ñ¨ffl ã¨"Õ∞`«ã¨º PÜ«Úëêºaè=$^Œúº~°÷O,
^èŒ~å‡~°úHÍ=∞"≥∂HõΔ K«`«∞ifi^èŒ Ñ¨Ù~°∞ëê~°÷Ñ¶¨Åã≤^Œúº~°÷O† Ñ¨Ù„`«áœ„`åaè=$^Œúº~°÷O,
ã¨~åficè+ì¨ ã≤^ºúŒ ~°O÷ N ã≤kqú <åÜ«∞Hõ ^Õ=`å=ÚkÌâº◊ , N ã≤kqú <åÜ«∞Hõ ^Õ=`å
„Ñ‘`«º~°÷O† HõÖ’ÊHõÎ „Ñ¨HÍˆ~} Ü«∂=K«ÛùH˜Î ^è•º<å"åÇ¨Ï<åk ëÈ_»â’Ñ¨Kå~° Ñ¨Ó*ÏO
Hõi¿+º. `«^ŒOQÆ HõÅâß~å^èŒ#O Hõi¿+º. HõÅâ◊O QÆO^èŒÑ¨ÙëêÊHõΔ`≥· ~°Éèíº~°Ûº.
HõÅâ◊ã¨º=ÚMË q+¨μ‚ó HõOˆ~î~°∞„^Œó ã¨=∂„t`«ó
=¸ÖË `«„`« ã≤`÷ À „|Ç¨‡ =∞^èºÕ =∂`«$QÆ}Ïã¨‡$`åó
‰õΩHΔ“`«∞ ™êQÆ~åã¨ûˆ~fi ã¨ÑÎ¨ nfiáê =ã¨∞O^è~Œ å
|∞∞ˆQfi^À^Œä Ü«∞Aˆ~fi^Œ™êû=∞"Õ^ÀÇÏ¨ º^ä~Œ fi° }ó
JOÔQ·âÛ◊ ã¨ÇÏ≤ `åã¨ûˆ~fi HõÅâßO|∞ ã¨=∂„t`åó
P HõÅâı+μ¨ ^•=u Ñ¨q„`Õ Ñï+≤Kº« `Õ LÔH·ó÷ Ü«∞*Ë̋+μ¨ =~°`÷ Õ PáÈ"åW^ŒQO∑
ã¨~°fiO qâßfiÉèí∂`«<åºÑ¨ó „áê}Ï"å PÑ¨ó Ñ¨â◊= PáÈ#fl=∂áÈ=∞$`«=∂Ñ¨ó
ã¨„=∂_®áÈq~å_®Ñ¨ãfi¨ ~å_® Ñ¨âÛ◊ Où ^•QÆ∞OëêºáÈ Ü«∞EQÆ∞OëêºÑ¨ó ã¨~åfi^Õ=`å
15
PáÈÉè∂í ~°∞ƒù=ã¨∞û=~åÑ¨ FOQÆOˆQK« Ü«∞=Ú<Õ K≥·= QÀ^•=i ã¨~ã° fi¨ u #~°‡^Õ
ã≤O^è∞Œ HÍ"Õi [ÖËã‡≤ <£ ã¨xflkèO‰õΩ~°∞. PÜ«∂O`«∞ N =∞Ç¨QÆ}Ñü Ñ¨Ó*Ï~°O÷
^Œ∞i`«HÜ Δõ ∞« HÍ~°HÍó HõÅâ’^ŒˆH# Ñ¨Ó*Ï„^Œ"åº}˜ ãÖ„áÈHõºΔ ^Õ=O P`å‡#O K«
ãÖ„áÈHõΔº.
„Ñ¨ã#¨ fl=^Œ#O ^è•ºÜÕ∞`«û~°fi qÃÑ¶∂flÑ¨âßO`«Ü∞Õ .
N =∞Ç¨QÆ}ÏkèÑ`¨ Ü « ∞Õ #=∞ó ^è•ºÜ«∂q∞, P"åÇ¨ÏÜ«∂q∞, #=~°`fl« Yz`«
ã≤OÇ¨ã¨#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞, áê^ŒºO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞, J~°º… O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞,
PK«=∞hÜ«∞O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞, â◊√^À^ú HŒ õ ™êfl#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞, ™êfl<å#O`«~O°
PK«=∞hÜ«∞O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ =„ã¨ÎÜ«ÚQÆ‡O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞, Ü«∞*’˝Ñ¨g`«O
ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞, k=º N K«O^Œ#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞, JHõ`Δ å<£ ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
Ñ¨ÙÃ+·Êó Ñ¨Ó[Ü«∂q∞ FO ã¨∞=ÚMÏÜ«∞#=∞ó FO UHõ ^ŒO`åÜ«∞#=∞ó FO
HõÑÖ≤ ÏÜ«∞#=∞ó FO QÆ[Hõ~H‚° ÍÜ«∞#=∞ó FO ÅOÉ’^Œ~åÜ«∞#=∞ó FO qHõ\ÏÜ«∞
#=∞ó FO qÑ¶ ¨ ∞ fl ~å*ÏÜ« ∞ #=∞ó FO á¶ ê ÅK« O „^•Ü« ∞ #=∞ó FO
QÆ*Ï#<åÜ«∞#=∞ó, FO QÆ}Ï^èºŒ HΔÍÜ«∞#=∞ó, FO =„Hõ`∞« O_®Ü«∞#=∞ó, FO
â◊¥~°Ê Hõ~å‚Ü∞« #=∞ó, FO ¿ÇÏ~°OÉÏÜ«∞#=∞ó, FO ã¨¯O^èÑŒ Ó¨ ~°fi*ÏÜ«∞#=∞ó
FO ã¨~°fiã≤kú „Ñ¨^•Ü«∞HÍÜ«∞#=∞ó, FO N =∞Ç¨QÆ}ÏkèÑ¨`«ÜÕ∞ #=∞ó
ëÈ_»â◊<å=∞aèó Ñ¨Ó*ÏO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞. ^èŒ∂Ñ¨=∂„Ñ¶¨∂Ñ¨Ü«∂q∞, nÑÖ
^Œ~≈° Ü«∂q∞, ^è∂Œ Ñ¨náê#O`«~O° PK«=∞hÜ«∞O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
<≥·"^Õ ºŒ O: FO Éè∂í ~°∞ƒù=ã¨∞û=ó FO `«`û« q`«∞~°fiˆ~}ºO, Éè~í À^æ =Õ ã¨º nè=∞Ç≤Ï,
kèÜ∂≥ Ü≥∂#ó „Ñ¨KÀ^Ü Œ ∂« `ü. ã¨`º« O `«fiˆ~Î# Ñï+≤OKåq∞, J=∞$`«=∞ã¨∞Î,
J=∞$`ÀÑã¨ Î¨ ~} ° =∞ã≤, N =∞Ç¨ QÆ}ÏkèÑ`¨ Ü « ∞Õ #=∞ó, QÆ∞_»O x"Õ^Ü Œ ∂« q∞,
FO „áê}ÏÜ«∞™êfiÇ¨ FO Jáê<åÜ«∞™êfiÇ¨, FO "åº<åÜ«∞™êfiÇ¨, FO
L^•<åÜ« ∞ ™êfiÇ¨  , FO ã¨ = ∂<åÜ« ∞ ™êfiÇ¨  , =∞^è Õ º =∞^è Õ º áêhÜ« ∞ O
ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞, J=∞$`åÑ≤^è•#=∞ã≤, L`«Î~åáÈâ◊#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞, Ç¨Ï™œÎ
„Ñ¨HΔÍà◊Ü«∂q∞, áê^Ò „Ñ¨HΔÍà◊Ü«∂q∞, â◊√^•úK«=∞hÜ«∞O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞,
`åO|∂ÅO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞, h~å[#O ^Œ~°≈Ü«∂q∞, ã¨∞=~°‚ =∞O„`«Ñ¨Ù+¨ÊO
ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞, „Ñ¨^HŒ } Δ̃ #=∞™ê¯~å<£ ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
N =∞Ç¨QÆ}ÏkèÑu¨ ã¨∞û„Ñ‘`« ã¨∞û„Ñ¨ã<¨ Àfl=~°^À Éè=í O`«∞,
N =∞Ç¨QÆ}ÏkèÑu¨ „Ñ¨™ê^ŒO t~°™ê QÆ$Ç¨q‚ ∞, Ü«∞^è•™ê÷#O „Ñ¨"âÕ Ü ◊ ∂« q∞.
16
HõÅâß~å^è#Œ O : QÆ}ÏkèÑu¨ Ñ¨Ó*ÏO Hõ$`åfiÑ¨Ù#ó ãÖHõÅÊº N =ˆ~¬ =ˆ~¬ „Ñ¨ÜÚ« HõÎ
=~°ãk≤ ú q<åÜ«∞Hõ ^Õ=`å =ÚkÌâº◊ =~°ãk≤ ú q<åÜ«∞Hõ „Ñ‘`º« ~°O÷ ã≤kú q<åÜ«∞Hõ
Ñ¨Ó*ÏO Hõi¿+º. `«ÔŒ QÆ „Ñü=∂â’^è#Œ O Hõi¿+º PáêºÜ«∞¿ãfiu „Ñü=∂â’^è#Œ O
‰õΩ~åº`ü, „áê} „ÑüëêªÑÓ¨ ~°fiHõO. „Ñü=∂O ™ê÷ÑÜ ¨ ∞Õ `ü.
^è•º#O : Éè=í ãÖz`« áêáœÑ¶∞¨ q^èfiŒ Oã¨# qK«H} Δõ O
qÑ¶∂¨ flO^èHŒ Í~° ÉèÏã¨fiO`«O qÑ¶∞¨ fl~å[=∞Ç¨ÏO Éè*í Ë
UHõÔŒ `«O â◊¥~°ÊHõ~O‚° QÆ[=„HõÎO K«`∞« ~°∞ƒù[O
áêâßO‰õΩâ◊^~Œè O° ^Õ=O ^è•ºÜÕ∞uûkú q<åÜ«∞Hõ"∞£ .
L`«Î=∞O QÆ}<å^äãŒ º¨ „=`«O ãÖÑ¨`¯« ~°O â◊√ÉèOí
ÉèíHÍÎcè+¨ì„Ñ¨^ŒO `«™ê‡`ü ^è•ºÜÕ∞`«ÎO qÑ¶¨∞fl<åÜ«∞Hõ"£∞.
^è•ºÜÕ∞^Œ*æ Ï##O ^Õ=O `«ÑÎ¨ HÍOK«# ã¨xflÉè"í ∞£
K«`«∞~°∞ƒù[O =∞Ç¨HÍÜ«∞O ã¨~åfiÉèí~°} Éèí∂+≤`«"£∞.
N ã≤kqú <åÜ«∞Hõ ™êfiq∞<Õ #=∞ó ^è•ºÜ«∂q∞ ^è•º#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞
P"åÇ¨Ï#O : J„`åQÆKÛ« ù [QÆ^fiŒ O^Œº ã¨∞~°~å*ÏiÛ`Õâfi◊ ~°
J<å^ä<Œ å^äŒ ã¨~fi° [˝ Q“sQÆ~ƒ° ãù =¨ Ú^Œƒ=ù
N ã≤kqú <åÜ«∞Hõ ™êfiq∞<Õ #=∞ó P"åÇ¨ÏÜ«∂q∞ P"åÇ¨Ï#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
áê^ŒºO : QÆ[=„HõÎ #=∞¿ãÎã∞¨ Î ã¨~åficè+ì¨ „Ñ¨^•Ü«∞Hõ
ÉèHí ÍÎº áê^ŒºO =∞Ü«∂^Œ`Î« O QÆ$Ç¨}kfi~°^•##
N ã≤kú q<åÜ«∞Hõ™êfiq∞<Õ #=∞ó áê^ŒÜ∂≥ ó áê^ŒºO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
J~°º… O : Q“sÑ¨Ù„`« #=∞¿ãÎã∞¨ Î â◊OHõ~° „Ñ≤Ü∞« #O^Œ#
QÆ$Ç¨}Ï~°…º =∞Ü«∂^Œ`«ÎO QÆO^èŒÑ¨ÙëêÊHõΔ`≥·~°∞º`«O
N ã≤kú q<åÜ«∞Hõ™êfiq∞<Õ #=∞ó Ç¨Ïã¨ÎÜ∂≥ ó J~°º… O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
PK«=∞#O : J<å^ä<Œ å^äŒ ã¨~fi° [˝, w~åfi} ÑïÑ¨Ól`«
QÆ$Ç¨}ÏK«=∞#O ^Õ= `«∞Éèºí O^Œ`Î« O=∞Ü«∂ „Ñ¨É’è
N ã≤kú q<åÜ«∞Hõ™êfiq∞<Õ#=∞ó =ÚMË PK«=∞hÜ«∞O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
=∞^è∞Œ Ñ¨~¯° O : ^ŒkHè ~Δ© ° ã¨=∂Ü«ÚHõÎO =∞^è•fi*Ëº# ã¨=∞xfi`«"∞£
=∞^è∞Œ Ñ¨~¯° O QÆ$Ç¨}ËÔŒ QÆ[=„HõÎ #"≥∂ã¨∞Î`.Õ
N ã≤kú q<åÜ«∞Hõ™êfiq∞<Õ #=∞ó =∞^è∞Œ Ñ¨~¯° O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
ÑÖKå=∞$`«™êfl#O : PáêºÜ«∞ ¿ãfiu ÑÖKå=∞$`«™êfl#O HÍ~°Ü∞Õ `ü
J<å^è<Œ å^äŒ ã¨~fi° [˝ w~åfi} QÆ}Ñ¨Ól`«
17
™êfl#O ÑÖKå=∞$`≥·ˆ~=Ì QÆ$Ç¨} QÆ}<åÜ«∞Hõ
N ã≤kú q<åÜ«∞Hõ™êfiq∞<Õ#=∞ó ÑÖKå=∞$`«™êfl#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
™êfl#O : QÆOQÍk ã¨~fi° fˆ~É÷ ºíè ó PÇ¨Ï$`≥· ~°=∞Öˇ·~Ö°̊ ·ˇ ó
™êfl#O ‰õΩ~°∞+¨fi ÉèQí =Æ #∞fl=∂Ñ¨Ù„`« #"≥∂ã¨∞Î`Õ
N ã≤kú q<åÜ«∞Hõ™êfiq∞<Õ #=∞ó â◊√^À^ú HŒ õ ™êfl#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
=„ã¨ÎO : ~°HÎõ =„ã¨Î^fiŒ Ü«∞O Kå~°∞ ^Õ=Ü≥∂QÆºO K« =∞OQÆà"◊ ∞£
â◊√Éè„í Ñ¨ÔŒ QÆ$Ç¨}`«fiO ÅOÉ’^Œ~° Ç¨~å`«‡[
N ã≤kú q<åÜ«∞™êfiq∞<Õ #=∞ó =„ã¨ÎÜÚ« QÆ‡O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
LÑ¨g`«"∞£ : ~ål`«O „|Ç¨Ï‡ã¨∂„`«OK« HÍOK«#O KÀ`Î« sÜ«∞Hõ"∞£
QÆ$Ç¨}^Õ= ã¨~°fi[˝ ÉèíHÍÎ<åq∞+¨ì^•Ü«∞Hõ
N ã≤kú q<åÜ«∞Hõ™êfiq∞<Õ #=∞ó LÑ¨g`«O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
QÆO^èOŒ : K«O^Œ<åQÆ~∞° Hõ~∂° Ê~° Hõã∂¨ Îs ‰õΩO‰õΩ=∂xfi`«"∞£
qÖËÑ¨#O ã¨∞~°„âı+ª̈ „Ñ‘`«º~°÷O „ÑüQÆ$Ç¨Ïº`å"£∞
N ã≤kú q<åÜ«∞Hõ™êfiq∞<Õ #=∞ó k=º N K«O^Œ#O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
JHõ`Δ åÉè~í }
° O : JHõ`Δ å<£ ^è=Œ àÏ<£ k"åº<£ âßbÜ«∂<£ `«O_»∞ÖÏ<£ â◊√ÉèÏ<£
QÆ$Ç¨} Ñ¨~=° ∂#O^•nâ◊ÑÙ¨ „`«#"≥∂ã¨∞Î`Õ
N ã≤kú q<åÜ«∞Hõ™êfiq∞<Õ #=∞ó JHõ`Δ åÉè~í } ° Ïx ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
Ñ¨Ù+Ê¨ O : ã¨∞QÆO^è•x ã¨∞Ñ¨ÙëêÊ}˜ *Ïr‰õΩO^Œ =ÚMÏxK«
UHõqOâ◊u Ñ¨„`å}˜ ãÖQÆ$Ç¨} #"≥∂ã¨∞Î`Õ
N ã≤kú q<åÜ«∞Hõ™êfiq∞<Õ #=∞ó Ñ¨ÙëêÊ}˜ Ñ¨Ó[Ü«∂q∞.
J^ä•OQÆÑ¨Ó*Ï : QÆ}ËâßÜ«∞#=∞ó áê^ÒÑ¨Ó[Ü«∂q∞, UHõ^ŒO`åÜ«∞ #=∞ó
QÆ∞Ö∫ÊùÑÓ¨ [Ü«∂q∞, â◊¥~°ÊHõ~å‚Ü∞« #=∞ó *Ï#∞h Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, qÑ¶∞¨ fl~å*ÏÜ«∞
#=∞ó [O¿Ñ¶∞Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, JY∞"åÇ¨Ï<åÜ«∞#=∞ó T~°∂ Ñ¨Ó[Ü«∂q∞,
QÆ}<å^ä•Ü«∞#=∞ó <åaèO Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, QÆ}âË ßÜ«∞ #=∞ó Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞,
ã¨∂Å÷ HõO~îåÜ«∞ #=∞ó HõO~îO° Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, ã¨¯O^è•„QÆ*ÏÜ«∞ #=∞ó ã¨¯O^èÒ
Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, áêâ◊ Ç¨Ï™êÎÜ∞« #=∞ó Ç¨Ï™œÎ Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, QÆ[=„HÍÎÜ∞« #=∞ó =„HõÎO
Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, qÑ¶¨∞flÇ¨ÏO„`Õ #=∞ó <Õ„`Ò Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, â◊¥~°ÊHõ~å‚Ü«∞ #=∞ó
Hõ ~ “‚ Ñ¨ Ó [Ü« ∂ q∞, á¶ ê ÅK« O „^•Ü« ∞ #=∞ó ÅÖÏ@O Ñ¨ Ó [Ü« ∂ q∞,
ã¨ˆ~fiâ◊fi~åÜ«∞#=∞ó t~°ó Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, qÑ¶∞¨ fl ~å*ÏÜ«∞#=∞ó ã¨~åfi}ºOQÍx
Ñ¨Ó[Ü«∂q∞.
18
J^ä≥·Hõ qOâ◊u Ñ¨„`«Ñ¨Ó*Ï : ã¨∞=ÚMÏÜ«∞#=∞ó =∂pÑ¨„`«O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞,
QÆ}ÏkèáêÜ«∞#=∞ó |$Ç¨ÏfÑ¨„`«O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, L=∂Ñ¨Ù„`åÜ«∞#=∞ó aÅfiÑ¨„`«O
Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, QÆ*Ï#<åÜ«∞#=∞ó ^Œ∂~åfiÜ«ÚQÆ‡O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, Ç¨Ï~°ã∂¨ #"Õ#=∞ó
^Œ∞`«∂Î~Ñ° „¨ `«O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, ÅOÉ’^Œ~åÜ«∞#=∞ó |^ŒsÑ¨„`«O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞,
QÆ∞Ç¨„QÆ*ÏÜ«∞#=∞ó Jáê =∂~°æÑ¨„`«O Ñ¨Ó*Ü«∂q∞, QÆ[Hõ~å‚Ü«∞ #=∞ó
`«∞Åã‘Ñ¨„`«O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, UHõ^ŒO`åÜ«∞ #=∞ó K«∂`«Ñ¨„`«O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞,
qHõ\ÏÜ«∞ #=∞ó Hõ~g° ~°Ñ„¨ `«O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, aè#fl^ŒO`åÜ«∞#=∞ó q+¨μ„‚ HÍO`«
Ñ¨„`«O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, ã¨ˆ~fiâ◊fi~åÜ«∞#=∞ó ^Õ=^•~°∞Ñ¨„`«O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞,
á¶êÅK«O„^•Ü«∞#=∞ó =∞~°∞=HõÑ¨„`«O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, ¿ÇÏ~°OÉÏÜ«∞#=∞ó
ã≤O^è∞Œ "å~°Ñ„¨ `«O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, â◊¥~°ÊHõ~å‚Ü∞« #=∞ó *ÏrÑ¨„`«O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞,
ã¨∞~å„QÆ*ÏÜ«∞#=∞ó QÆO_»HÑ© „¨ `«O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, WÉè=í „HÍÎÜ∞« #=∞ó â◊g∞Ñ¨„`«O
Ñ¨ Ó [Ü« ∂ q∞, q<åÜ« ∞ HÍÜ« ∞ #=∞ó Jâ◊ fi `« ÷ Ñ ¨ „ `« O Ñ¨ Ó [Ü« ∂ q∞,
ã¨∞~°¿ãq`åÜ«∞#=∞ó J~°∞#˚ Ñ¨„`«O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, HõÑÖ≤ ÏÜ«∞#=∞ó J~°¯Ñ¨„`«O
Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, N QÆ}âË fi◊ ~åÜ«∞#=∞ó UHõqOâ◊u Ñ¨„`å}˜ Ñ¨Ó[Ü«∂q∞.
J^äŒ JëÈì`Î« ~° â◊`« <å=∞Ñ¨Ó*Ï
FO QÆ*Ï#<åÜ«∞#=∞ó FO NÑ¨`Ü « ∞Õ #=∞ó
FO QÆ}Ï^èºŒ HΔÍÜ«∞#=∞ó FO "åHõÊ`«Ü∞Õ #=∞ó
FO qÑ¶∞¨ fl~å*ÏÜ«∞#=∞ó FO ã¨~fi° Hõ„ˆ~Î #=∞ó
FO q<åÜ«∞HÍÜ«∞#=∞ó FO ã¨~fi° <Õ„`Õ #=∞ó
FO ^≥·fi=∂`«∞~åÜ«∞#=∞ó FO ã¨~fi° ã≤kú „Ñ¨^•Ü«∞#=∞ó
FO „Ñ¨*Ï˝x^èÜ Œ ∞Õ #=∞ó FO ã¨~fi° ã≤^Ü úŒ ∞Õ #=∞ó
FO kfi=ÚMÏÜ«∞#=∞ó FO ã≤kqú <åÜ«∞HÍÜ«∞#=∞ó
FO „Ñ¨=ÚMÏÜ«∞#=∞ó FO „Ñ¨É"íè Õ #=∞ó
FO ã¨∞=ÚMÏÜ«∞#=∞ó FO ‰õΩ=∂~°Q∞Æ ~°"Õ #=∞ó
FO Hõ$u<Õ #=∞ó FO JHΔÀÉÏè ºÜ«∞ #=∞ó
FO „Ñ¨^=Œä ∂Ü«∞#=∞ó FO ã¨∞„Ñ¨náêÜ«∞#=∞ó
FO „áê*Ï˝Ü∞« #=∞ó FO ã¨∞Yx^èÜ Œ ∞Õ #=∞ó
FO qÑ¶∞¨ flHõ„ˆ~Î #=∞ó FO ã¨∞~å^èºŒ HΔÍÜ«∞#=∞ó
FO qÑ¶∞¨ flÇ¨ÏO„`Õ #=∞ó FO ã¨∞~åiÑ¶∂¨ flÜ«∞#=∞ó
FO qâ◊fi<Õ„`Õ #=∞ó FO =∞Ç¨QÆ}Ñ¨`Ü « ∞Õ #=∞ó
FO q~å@Ê`«Ü∞Õ #=∞ó FO =∂<åºÜ«∞ #=∞ó
19
FO =∞Ç¨HÍÖÏÜ«∞#=∞ó FO Ñ¨~Ã° ã·‡ #=∞ó
FO =∞Ç¨|ÖÏÜ«∞#=∞ó FO ÑÖK«ÇÏ¨ ™êÎÜ∞« #=∞ó
FO ¿ÇÏ~°OÉÏÜ«∞#=∞ó FO áê~°fif#O^Œ<åÜ«∞ #=∞ó
FO ÅO|[~î~° åÜ«∞#=∞ó FO ã¨`º« ^èiŒ ‡}Ë #=∞ó
FO „Ç¨Ïã¨fi„w"åÜ«∞#=∞ó FO =∞¿ÇÏâßÜ«∞ #=∞ó
FO =∞ÃÇ˙^Œ~åÜ«∞#=∞ó FO ã¨~™° êO|∞x^èÜ Œ ∞Õ #=∞ó
FO =∞^À`¯« \ÏÜ«∞#=∞ó FO k"åºOQÍÜ«∞ #=∞ó
FO =∞O„u}Ë#=∞ó FO =∞}˜HO˜ H˜}"˜ ∞Õ YÖÏÜ«∞#=∞ó
FO =∞OQÆàã◊ fi¨ ~åÜ«∞#=∞ó FO ã¨=∞ã¨Î ^Õ=`å =¸~°ÎÜÕ∞ #=∞ó
FO „Ñ¨=∞^è•Ü«∞#=∞ó FO ã¨ÇÏ≤ +¨"‚ Õ #=∞ó
FO QÆOQÍã¨∞`åÜ«∞#=∞ó FO ã¨``« Àu`÷ åÜ«∞#=∞ó
FO QÆ}ÏnèâßÜ«∞#=∞ó FO ‰õΩO[~åã¨∞~° ÉèíO[<åÜ«∞ #=∞ó
FO Jcè+ì¨=~°^•Ü«∞#=∞ó FO „Ñ¨"∂≥ ^•Ü«∞ #=∞ó
FO *’ºu¿+ #=∞ó FO "≥∂^ŒHõ „Ñ≤Ü∂« Ü«∞ #=∞ó
FO ÉèHí Îõ x^èÜ
Œ ∞Õ #=∞ó FO „áê}<å^ä•Ü«∞ #=∞ó
FO ÉèÏ=QÆ=∂ºÜ«∞ #=∞ó FO âßOu=∞`Õ #=∞ó
FO =∞OQÆà„◊ Ñ¨^•Ü«∞#=∞ó FO QÆOcè~x° #^•Ü«∞ #=∞ó
FO =@"Õ #=∞ó
FO J=ºHÍÎÜ∞« #=∞ó FO ^è$Œ u=∞`Õ #=∞ó
FO P„t`«=`«ûÖÏÜ«∞#=∞ó FO HÍq∞<Õ #=∞ó
FO t=„Ñ≤Ü∂« Ü«∞ #=∞ó FO HõÑ`≤ ÷« Ñ¶Å¨ „Ñ≤Ü∂« Ü«∞ #=∞ó
FO j„Ñ¶∞¨ HÍi}Ë #=∞ó FO „|Ç¨Ï‡Kåi}Ë #=∞ó
FO âßâ◊fi`åÜ«∞ #=∞ó FO „|Ç¨Ï‡~°∂Ñ≤}Ë #=∞ó
FO |ÖÏÜ«∞#=∞ó FO l+¨"‚ Õ #=∞ó
FO |Ö’u÷`åÜ«∞#=∞ó FO q+¨μ„‚ Ñ≤Ü∂« Ü«∞#=∞ó
FO Éè"í å`«‡*ÏÜ«∞ #=∞ó FO ÉèHí Îõ rq`åÜ«∞#=∞ó
FO Ñ¨Ù~å}Ñ¨Ù~∞° ëêÜ«∞ #=∞ó FO l`«=∞#‡^è•Ü«∞#=∞ó
FO Ñ¨Ó¿+‚#=∞ó FO Sâ◊fi~°º HÍ~°}ÏÜ«∞#=∞ó
FO Ñ¨Ù+¯¨ ~À`ü HΔ̃áêÎÜ∞« #=∞ó FO *’ºu¿+ #=∞ó
FO J„QÆQ} Æ ÏºÜ«∞ #=∞ó FO ã¨~Àfiáê™êºÜ«∞#=∞ó
FO J„QÆÑÓ¨ *ÏºÜ«∞#=∞ó FO J„áêHõ$`« Ñ¨~å„Hõ=∂Ü«∞ #=∞ó
FO J„QÆQÍq∞<Õ #=∞ó FO Ü«∞HõΔ H˜#fl~° ¿ãq`åÜ«∞#=∞ó
FO =∞O„`«H$õ `Õ #=∞ó FO qÑ¶∂¨ `«HÍi}Ë #=∞ó
FO Kåg∞Hõ~„° Ñ¨ÉÏè Ü«∞ #=∞ó FO qâ◊fi^Œ$âı #=∞ó
20
FO qâ◊fi~°HÍΔ Hõ$`Õ #=∞ó FO [QÆ^∞Œ ~æ "° Õ #=∞ó
FO HõàÏº}QÆ∞~°"Õ #=∞ó FO ã¨=∞ã¨Î[QÆ^•^è•~åÜ«∞ #=∞ó
FO L#‡`«Î "ÕëêÜ«∞ #=∞ó FO ã¨Ô~·fiâ◊fi~°º „Ñ¨^•Ü«∞ #=∞ó
FO JÑ¨~ål`Õ #=∞ó FO P„HÍO`«z^Œz„`«ÊÉè"í Õ #=∞ó
FO N q¿Ñ¶∞flâ◊fi~åÜ«∞#=∞ó
<å<å q^èŒ Ñï=∞à◊ Ñ¨„`«ÑÙ¨ ëêÊ}˜ ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
^è∂Œ ÑÖ : ^ŒâßOQÆO QÆ∞QÆ∞Öæ ’¿Ñ`«O ã¨∞QÆO^èOŒ ã¨∞=∞<ÀÇÏ¨ ~°O
L=∂ã¨∞`« #=∞ã¨∞ÎÉºíè O QÆ$Ç¨} =~°^ÀÉ=íè
N ã≤kú q<åÜ«∞Hõ™êfiq∞<Õ #=∞ó ^è∂Œ Ñ¨=∂„Ñ¶∂¨ Ñ¨Ü∂« q∞.
nÑÖ : ™ê[ºO„u=iÎ ãÖÜ«ÚHõÎO =Ç≤Ïfl<å^Àºu`«O =∞Ü«∂
QÆ$Ç¨}=∞OQÆàO◊ nÑÖ Dâ◊ÑÙ¨ „`« #"≥∂ã¨∞Î`Õ
N ã≤kqú <åÜ«∞Hõ™êfiq∞<Õ #=∞ó nÑÖ ^Œ~≈° Ü«∂q∞.
<≥·"Õ^ŒºO: ã¨∞QÆO^è•<£ ã¨∞Hõ$`«â‹·Û= "≥∂^ŒHÍ<£ Ñ¶¨∞$`« áêz`å<£
<≥·"^Õ ºŒ O QÆ$Ç¨Ïº`åO^Õ=K«}=Ú^≥·óæ „Ñ¨Heõ Ê`å<£
ÉèHí ºΔõ O Éè’[ºOK« ÖËÇÏ¨ ºOK« KÀ+º¨ OáêhÜ«∞"Õ∞= K«
W^ŒO QÆ$Ç¨}<≥·"^Õ ºŒ O =∞Ü«∂^Œ`Î« O q<åÜ«∞Hõ
N ã≤kqú <åÜ«∞Hõ ™êfiq∞<Õ #=∞ó, <≥·"^Õ ºŒ O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
`åO|∂ÅO : Ñ¨ÓwÑ¶Å¨ ã¨=∂Ü«ÚHõÎO <åQÆ=b¡ ^Œà·‹ ~∞° º`«O,
Hõ~∂° Ê~° K«∂~°‚ ãÖÜ«ÚHõÎO `åO|∂ÅO „Ñü QÆ$Ç¨Ïº`åO
N ã≤kú q<åÜ«∞Hõ ™êfiq∞<Õ #=∞ó `åO|∂ÅO ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
h~å[#O : Ñ¶¨∞$`«=iÎ ã¨Ç¨Ï„Ãã·â◊Û Hõ~°∂Ê~°â◊HõÖˇ·ã¨Î^ä•
h~å[#O =∞Ü«∂^Œ`Î« O QÆ$Ç¨}=~°^ÀÉ=íè
N ã≤kú q<åÜ«∞Hõ ™êfiq∞<Õ #=∞ó h~å[#O ^Œ~≈° Ü«∂q∞.
ã¨∞=~°‚ Ñ¨Ù+Ê¨ O : ã¨^•#O^Œq¿Ñ¶∞flâ◊, Ñ¨Ù+¯¨ ÖÏx ^è<Œ åx K«
Éè∂í =∂ºO ã≤`÷ åxÉèQí =Æ <£ ã‘fi‰õΩ~°∞+¨fi q<åÜ«∞Hõ
N ã≤kqú <åÜ«∞Hõ ™êfiq∞<Õ #=∞ó ã¨∞=~°‚ =∞O„`«ÑÙ¨ +Ê¨ O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
21
J^ä^Œ ∂Œ ~åfiÜ«ÚQÆ‡ Ñ¨Ó*Ï :
QÆ}ÏkèáêÜ«∞ #=∞ó ^Œ∂~åfiÜ«ÚQÆ‡O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, L=∂Ñ¨Ù„`åÜ«∞#=∞ó
^Œ∂~åfiÜ«ÚQÆ‡O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, PY∞"åÇ¨Ï<åÜ«∞ #=∞ó ^Œ∂~åfiÜ«ÚQÆ‡O
Ñ¨ Ó [Ü« ∂ q∞, q<åÜ« ∞ HÍÜ« ∞ #=∞ó ^Œ ∂ ~åfiÜ« Ú QÆ ‡ O Ñ¨ Ó [Ü« ∂ q∞,
Dâ◊ÑÙ¨ „`åÜ«∞#=∞ó ^Œ∂~åfiÜ«ÚQÆ‡O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, ã¨~fi° ã≤k„ú Ñ¨^•Ü«∞HÍÜ«∞#=∞ó
^Œ∂~åfiÜ«ÚQÆ‡O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, UHõ ^ŒO`åÜ«∞#=∞ó ^Œ∂~åfiÜ«ÚQÆ‡O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞,
WÉèí=„HÍÎÜ«∞#=∞ó ^Œ∂~åfiÜ«ÚQÆ‡O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, =¸+¨Hõ"åÇ¨Ï<åÜ«∞#=∞ó
^Œ∂~åfiÜ«ÚQÆ‡O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞, ‰õΩ=∂~°Q∞Æ ~°"#Õ =∞ó ^Œ∂~åfiÜ«ÚQÆ‡O Ñ¨Ó[Ü«∂q∞.
QÆ}ÏkèÑ¨ #=∞¿ãÎã∞¨ Î L=∂Ñ¨Ù„`« QÆ*Ï##
q<åÜ«∞ˆHâ◊`#« Ü«∞ ã¨~fi° ã≤kú „Ñ¨^•Ü«∞Hõ
UHõÔŒ `≥·Hõ =^Œ# `«^•ä =¸+¨H"õ åÇ¨Ï#
‰õΩ=∂~°Q∞Æ ~°"Õ `«∞Éèºí O J~°ÊÜ«∂q∞ ã¨∞=∂O[e"£∞.
N ã≤kqú <åÜ«∞Hõ™êfiq∞<Õ #=∞ó ã¨∞=~°‚ =∞O„`«ÑÙ¨ +Ê¨ O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
J~°º… O QÆ$Ç¨} ¿ÇÏ~°O| ã¨~fi° Éè„í ^Œ„Ñ¨^•Ü«∞Hõ
QÆO^èŒÑ¨ÙëêÊHõΔ`≥·~°∞ºHõÎO áê„`«ã¨÷O áêÑ¨<åâ◊#O
N ã≤kú q<åÜ«∞Hõ™êfiq∞<Õ #=∞ó Ñ¨Ù#~°~º…° O ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
q<åÜ«∞Hõ #=∞ã¨∞ÎÉºíè O ã¨``« O« "≥∂^ŒH„õ Ñ≤Ü∞«
xifiÑ¶∞¨ flO ‰õΩ~°∞"Õ∞ ^Õ= ã¨~fi° HÍˆ~º+¨μ ã¨~fi° ^•
N ã≤kú q<åÜ«∞Hõ ™êfiq∞<Õ #=∞ó „áê~°#÷ #=∞™ê¯~å<£ ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞.
"åÜ«∞#O : QÆ}âË ó◊ „ÑüQÆ$Ç¨`‚ ∞« QÆ}âË ’ "≥·^^Œ •u K«
QÆ}âË ™◊ êÎ~H° À^•fiÉèÏºO QÆ}âË ßÜ«∞#"≥∂#=∞ó
Ü«∞^ä•â◊H˜Î ^ŒHΔ̃}ÏO K« ^Œ^•º`ü.
„Ñü=∂^•#O : q<åÜ«∞Hõãº¨ „Ñü=∂O =„ã¨ÎÜÚ« QÆ‡ã¨=∞xfi`åO
`«∞ÉèíºO ^•™êºq∞ q„¿ÑO^ŒÜ«∞^èÀHõÎ Ñ¶¨Å^ÀÉèí=
„Ñ¨ã^‘ Œ =^Œ<^Õ =Õ „Ñ¨ã^≤ úÕ QÆ}<åÜ«∞Hõ
„Ñ¨^ŒHΔ̃}O Hõ~Àq∞`åfiO Dâ◊Ñ¨Ù„`« #"≥∂ã¨∞Î`Õ
Ü«∂xHÍxK« áêáêx [<å‡O`«~° Hõ$`åxK«
`åx `åx „Ñ¨}â◊ºOu „Ñ¨^HŒ } Δ̃ Ñ¨^ÑÕ ^¨ Õ
22
áêáÈÇ¨ÏO áêÑ¨H~õ å‡}ÏO áêáê`å‡ áêÑ¨ ãÖÉè=í ó
„`åÇ≤Ï=∂O Hõ$Ñ¨Ü∂« ^Õ= â◊~} ° ÏQÆ`« =`«ûÅ
J#º^ä• â◊~}° O <åã≤Î `«fi"Õ∞= â◊~} ° O =∞=∞
`«™ê‡`å¯~°∞}ºÉèÏ"Õ# ~°HõΔ~°HõΔ q<åÜ«∞HõII
N ã≤kqú <åÜ«∞Hõ ™êfiq∞<Õ #=∞ó
P`«‡ „Ñ¨^HŒ }
Δ̃ #=∞™ê¯~å<£ ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞
Ü«∞ã¨º ã¨‡$`åºK«<å"≥∂HÍÎº `«Ñ¨ó Ñ¨Ó*Ï„H˜Ü«∂k+¨μ,
#∂º#O ãÖÑ¨Ó~°`‚ åO Ü«∂u ã¨^Àº=O^Õ `«=∞K«∞º`«O
J#Ü«∂ ^è•º# P"åÇ¨Ï<åk ëÈ_»â’Ñ¨Kå~° Ñ¨Ó[Ü«∂K« ÉèQí "Æ å<£ ã¨~åfi`«‡Hõó
N ã≤kúq<åÜ«∞Hõã¨∞û„Ñ‘`« ã¨∞û„Ñ¨ã¨<Àfl =~°^À Éèí=O`«∞
ã¨~fi° O N Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~å~°Ê}=∞ã¨∞Î – Ö’HÍã¨û=∞™êÎ ã¨∞ûd<ÀÉ=íè O`«∞
N ã≤kú q<åÜ«∞Hõ ^Õ=`å „Ñ¨™ê^ŒO t~°™êQÆ$Ç¨q‚ ∞.
23
l es¡dæ~Δ $Hêj·Tø£ Áe‘·ø£<∏ä
„Ñ¨ã#¨ fl=^Œ#O ^è•ºÜÕ∞`«û~°fiqÃÑ¶∂flÑ¨ âßO`«Ü∞Õ
N=∞O`«∞Öˇ·# â∫#HÍk=∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ <≥·q∞âß~°}ºOÖ’ ã¨„`«Ü∂« QÆO KÕã∞¨ Î<åfl~°∞.
™êfiÇ¨HÍ~°ã¨fi^è•HÍ~°=+¨\Ï¯~°=ÚÅ`À „áê`«~å‡^èŒºOk# ™êÜ«∞Oã¨=#
qÉè Ï QÆ = ÚÅ`À ã¨ = #=Ú ™êQÆ ∞ `« ∂ LOk. q~å=∞ HÍÅOÖ’ ã¨ H õ Å
Ñ¨Ù~å}ËuÇ¨ã¨"åºMÏº# "≥·Ys ^Œ‰ΩΔõ _≥·# ã¨∂`«∞_»∞ â∫#HÍ^Œ∞Å‰õΩ Ñ¨Ù~å}=ÚÅ∞
qxÑ≤ã∞¨ Î<åfl_»∞. „Hõ=∞OQÍ ™ê¯O^èÑŒ Ù¨ ~å}O qO@∞<åfl~°∞ =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞. â∫#‰õΩx
„Ñ¨âfl◊ ‰õΩ ã¨=∂^è•#OQÍ ''Nã≤kqú <åÜ«∞Hõ „=`«H^õ —Œä — #∞ K≥|∞`«∞<åfl_»∞.
=∞Ç¨Ï~°∞¬ÖÏ~å! Ñ¨Ó~°fiHÍÅOÖ’ K«O„^Œ=Oâ◊OÖ’ Ñ¨Ù\ì˜# ã¨~fi° ^è~Œ ‡° =∞~°‡A˝_∞» ,
ã¨^•Kå~° áêÅ<å`«`«Ê~°∞_»∞ ã¨`«¯~å‡#∞ëêª`«, „Ñ¨*ÏáêÅ# `«`«Ê~°∞_»∞ JQÆ∞
^è~Œ ‡° ~åA‰õΩ K≥áêÊ#∞ J^Õ ã≤kqú <åÜ«∞Hõ „=`«H^õ #Œä ∞ g∞‰õΩ K≥|∞`å#∞ q#O_ç.
24
Ñ¨ Ó ~° fi =Ú QÆ [ ~° ∂ Ñ¨ = Ú QÆ Å ~åHõ Δ ¿ ãâ◊ fi ~° ∞ O_» ∞ t=ÙxQÆ ∂ iÛ
Ñ¶¨∞’~°`«ÑÖÉÁ#Ô~Û#∞. J`«x `«Ñ¨=Ú#‰õΩ "≥∞zÛ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ „Ñ¨`«ºHõΔ"≥∞ÿ
=~°O|∞ HÀ~∞° HÀ=∞<≥#∞. JO`« QÆ*Ïã¨∞~°∞_»∞ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞x ã¨∞ÎuOz, ™êfig∞!
h "≥Å¡ÑÙ¨ Ê_»∂ <å Ü«Ú^Œ~=° ∞O^Õ =ã≤Oz Ü«ÚO_»∞=∞x HÀÔ~#∞. ÉèHí Îõã∞¨ ÅÉè∞í _»Q∞Æ
<å Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞O_®`«x HÀÔ~¯n~°Û QÆ*Ïã¨∞~°∞x Ü«Ú^Œ~°=∞O^Œ∞ „Ñ¨"ÕtOz
ã¨∞YO|∞# #∞O_≥#∞.
ÔH·ÖÏã¨=Ú# áê~°fif^Õq Éè~í Î° *Ï_» `≥eÜ«∞Hõ Ñ¨Å∞`≥~O° QÆ∞Å #<Õfi+≤OK«∞K«∞
H˘O`«HÍÅ=Ú#‰õΩ QÆ*Ïã¨∞~° QÆ~°ƒùã¨∞÷_»QÆ∞@ `≥eã≤H˘x ~°Ñ≤ÊOK«∞H˘#∞
=∂~°=æ ÚQÍ#Hõ Ñï`«ÑO≤ K«∞K«∞ q+¨μ=‚ ¸iÎx „áêi÷Oz `«# Ñü =$`åÎO`«=Ú
`≥eÑ≤, ''=∞Ç¨`å‡! h=Ù Ñ¨Ó~°fi=Ú Éè™í ê‡ã¨∞~°∞x ÉÏi#∞O_ç <å Ñüx ~°HOΔ̃ z
<å‰õΩ Ü≥ÚãÖyuq. WÑ¨C_»∞ ‰õÄ_® #∞áêÜ«∂O`«~=° ÚKÕ <å Ñüx ~°HOΔ˜ Ñ¨Ù=Ú——
Jx qÅÑ≤OÑ¨, NÇ¨Ïi Ü«∂ áê~°fiu #∂~°_çOz ÑÖÃÑ. JO`« <å Ç¨Ïi
„|Ç¨‡k ^Õ=`«Å#∞ Ñ≤eÑ≤Oz, QÆ*Ïã¨∞~° ãÖÇ¨~°=Ú#‰õΩ QÆOyÔ~^Œ∞Ì "Õ∞à◊"∞Õ
Ü«ÚHõÎ=∞x xâ◊Û~ÚOz, #Okx QÆOyÔ~^Œ∞ÌQÍ #ÅOHõiOz, „|Ç¨‡k
^Õ=`«ÅO^Œi KÕ`#« ∞ `«ÅH˘Hõ "å^Œº=Ú#∞ ^èiŒ OÑ¨*ãË ,≤ `å#∞#∞ z~°∞QÆO@Å∞,
25
ã¨ < åfl~ÚÅ∞ ^•eÛ QÆ * Ïã¨ ∞ ~° Ñ¨ Ù ~° O |∞ *ÁzÛ [QÆ < À‡Ç¨ Ï #O|∞QÍ
<å_çOK«∞K«∞O_»QÍ, QÆ*Ïã¨∞~°∞O_»∞ qx, "å~°Å#∞ `«#K≥O`«‰Ωõ Ñ≤eÑ≤Oz `«#
Éè=í #=∞O^Œ∞ <å_çOÑ¨ xÜ≥∂yOK≥#∞. „|Ç¨‡k ^Õ=`«Å∞ "å^Œºqâı+O¨ |∞Å
É’~°∞ã¨Å∞Ñ¨ [QÆ<åfl@Hõ ã¨∂„`«^è•iÜ«∞QÆ∞ <å Ç¨Ïi z„`« qz„`«Hõ~°O|∞QÆ
QÆOyÔ~^Œ∞Ì#∞ P_çOK«QÍ, QÆ*Ïã¨∞~°∞O_»∞ Ñ¨~°=∂#O^ŒÉèíi`«∞_≥· ''g∞ˆHq∞
HÍ=ÅÜ«Ú<À HÀ~∞° _˘ãO¨ ÔQ^Œ——#x#, Ç¨Ïi "åxx ã¨g∞Ñ≤Oz, ''t=Ùx "åÇ¨Ï#=∞QÆ∞
#Ok t=Ùx Hõ#∞Q˘#∞@ÔH· =K≥Û, HÍ=Ù# t=Ù<˘ãO¨ QÆ∞—— =∞<≥#∞. P =∂@Å‰õΩ
QÆ*Ïã¨∞~°∞_»∞ x"≥fi~°Ñ_¨ ,ç J`«xx ~åHõ™Δ êO`«‰Ωõ _»Q∞Æ NÇ¨ÏiQÍ <≥iOy, `«#‰õΩ
=∞~°}"Õ∞ xâ◊ÛÜ«∞=∞#∞H˘#∞K«∞ `«# QÆ~°ƒùã¨∞÷O_»QÆ∞ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞x ''<å t~°ã¨∞û
„uÖ’HõÑÓ¨ [º=ÚQÍ *Ëã,≤ <å K«~‡° =Ú h=Ù ^èiŒ OÑ¨Ù—— =∞x „áêi÷Oz q+¨μ=‚ ¸iÎH˜
JOwHÍ~°=Ú ^≥Å∞Ñ¨ <å`«_∞» #Okx „¿Ñˆ~Ñ≤OK≥#∞. #Ok `«# â◊$OQÆ=ÚÅKÕ
Ü«Ú^Œ~°=Ú peÛ QÆ*Ïã¨∞~°∞x ãÖÇ¨ÏiOK≥#∞. JO`« t=Ù_»∞ QÆ*Ïã¨∞~°
QÆ~°ƒù=Ú#∞O_ç |Ç≤Ï~°æ`«∞_≥· q+¨μ‚=¸iÎx ã¨∞ÎuOK≥#∞. JO`« <å Ç¨Ïi
''^Œ∞ëêì`∞« ‡Å H˜\ì˜ =~°O|∞bÜ«∞~å^Œ∞. WzÛ#KÀ áê=Ú#‰õΩ áêÅ∞áÈã≤#@¡Q∞Æ ——
#x LÑ¨^tÕ Oz „|Ç¨‡k ^Õ=`«Å#∞ g_˘¯eÑ≤ `å#∞ "≥·‰Ωõ O~î=° Ú# ˆHÔQ#∞.
t=Ù_∞» #Ok<≥H¯˜ ÔH·ÖÏãÖ|∞# Hõu"ÕQOÆ |∞# [xÜ≥∞.
q<åÜ«∞Hõ [##O
ÔH·ÖÏãÖ|∞# áê~°fif^Õq Éè~í Î° ~åHõ#∞ ^Õ"å^Œ∞Å =Å# qx =Ú^Œ=∞Ok
JÉèíºOQÆ# ™êfl#=∂K«iOK«∞K«∞ #Å∞QÆ∞aO_ç<˘Hõ ÉÏÅ∞xQÍ *Ëã≤, „áê}O
ÉÁãÿ, "åH˜e ^•fi~°=Ú# HÍÑ¨ÙQÍ LOK≥#∞. ™êfl<å#O`«~°=Ú áê~°fiu
ã¨~åfiÉè~í }
° =ÚÅ #ÅOHõiOK«∞H˘#∞K«∞ Ñ¨`åºQÆ=∞#=Ú#‰õΩ xsHΔ̃OK«∞K«∞O_≥.
JÑ¨C_»∞ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ #Ok<å~ÀÇ≤ÏOz =zÛ Ö’ÑëH˜ áÈÉ’= "åH˜e
^•fi~°=Ú# #∞#fl ÉÏÅ∞_»_y¤» OK≥#∞. t=Ù_∞» HÀÑO≤ z „uâ◊¥Å=Ú`À ÉÏÅ∞x
HõO~îO° |∞ ^Œ∞xq∞ Ö’xˆHÔQ#∞.
JO`« áê~°fif^Õq Éè~í Î° OQÍOz, Z^Œ∞ˆ~y, J~°º… áê^•º^Œ∞ÅKÕ Ñ¨ÓlOK≥.
"åi~°∞=Ù~°∞ Ñ¨~°=∂#O^Œ=Ú# „Ñ≤Ü«∞ÉèÏ+¨}=ÚÅ∞ =ÚK«Û\ÕK«K«∞O_»
^•fi~°=∞O^Œe ÉÏÅ∞x „Ñ¨ãÖQÆ=Ú =K≥Û. JO`« #=∞‡¿ÇÏâ◊fi~°∞O_»∞
`å<˘#iOz# Ñ¨xH˜ zOuOz, `å#∞ `≥zÛ# QÆ*Ïã¨∞~° t~°O|∞ <å ÉÏÅ∞x
HõuHÕz „áê}O|∞ <˘ãO¨ y ''QÆ*Ï##∞_»∞—— Jx <å=∞O ÉÁã¨ÔQ. J`«xx
Ñ¨Ù„`«„¿Ñ=∞O|∞# L=∂=∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å∞ ÃÑOK«∞H˘#∞K«∞O_çi. QÆ*Ï##∞_»∞
`«e¡ÔŒ „_»∞Å#∞ Ñ¨~=° ∞ÉèHí Î˜ `À ¿ãqOK«∞K«∞O_≥#∞. W`«_∞» ã¨∞ÅÉè=í ÚQÍ ZH˜¯
u~°∞QÆ∞@‰õΩ JxO^Œ∞º_»#∞ <˘Hõ ZÅ∞Hõ~åA#∞ "åÇ¨Ï#=ÚQÍ *ËãH≤ ˘<#≥ ∞.
26
H˘O`«HÍÅ=Ú#‰õΩ áê~°fif Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞Å‰õΩ ‰õΩ=∂~°™êfiq∞ [x~ÚOK≥#∞.
J`«_»∞ =∞Ç¨|Åâße. J`«x "åÇ¨Ï#~å[=Ú <≥=∞e. J`«_»∞ ^Õ=`«Å
¿ã<å<åÜ«∞‰õΩ_≥· „Ñ¨MÏºuQÍOz Ü«ÚO_≥#∞.
q¿Ñ¶∞flâßkèÑ¨`«º=Ú
XHõ<å_»∞ ^Õ=`«Å∞, =Ú#∞Å∞ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞x ¿ãqOK«∞K«∞ qÑ¶∞¨ fl=ÚÅ H˘H¯õ x
JkèÑu¨ QÍ `«=∞ H˘ãO¨ QÆ∞=∞x HÀii. QÆ*Ï##∞_»∞ `å#∞ *Ëº+¨μì_#» ∞ QÆ#∞Hõ P
Ü«∂kèÑ`¨ º« =Ú `«#H˘ãO¨ QÆ∞=∞xÜ«Ú, ''QÆ*Ï##∞_»∞ =∞~°∞QÆ∞A˚"å_»∞, J#~°∞›_»∞,
Jã¨=∞~°∞_÷ ∞» QÆ#∞Hõ WÜ«∂ºkèÑ`¨ º« =Ú `«# H˘ãO¨ QÆ∞—— =∞x ‰õΩ=∂~°™êfiq∞Ü«Ú
`«O„_çx "Õ_∞» H˘xi.
t=ÙO_»‰õΩ¯=∂~°∞Å#∞ Ez, ''g∞Ö’ <≥=fi~°∞ =ÚÖ’¡Hõ=Ú ÅO^Œi
Ñ¨Ù}º#^Œ∞Ö’¡ ™êfl#=∂_ç =ÚO^Œ∞QÍ <å Ü≥Ú^Œ‰Ì Ωõ =K≥Û^Œ~À, "åiH© Ü«∂kèÑ`¨ º« O
ÉÁãÖQÆ∞^Œ∞—— #x =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞_»∞ Ñ¨Å∞Hõ =Öˇ¡Ü∞« x ã¨=∞‡uOz ‰õΩ=∂~°™êfiq∞
<≥=∞e "åÇ¨Ï#O|∞ <≥H¯˜ "åÜ«Ú"ÕQOÆ |∞# "ÕÔQ. JO`« QÆ*Ï##∞_»∞ d#∞fl_≥·,
`«O„_çx ã¨g∞Ñ≤Oz, „Ñ¨}q∞e¡ ''JÜ«∂º! <å Jã¨=∞~°÷`« `å"≥∞iOyÜ«Ú
x\Ï¡#fÜ«∞^ŒQÆ∞<Õ! g∞ áê^Œ¿ã=‰õΩ_»#∞, <åÜ«∞O^Œ∞ Hõ\ÏHõΔ=ÚOz `«QÆ∞
#∞áêÜ«∞O|∞ `≥eÊ ~°HOΔ˜ Ñ¨"—Õ —Ü«∞x „áêi÷OÑ¨, =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞_»∞ ^ŒÜ∂« à◊√_≥·, ''ã¨H$õ `ü
<å~åÜ«∞}Ë`∞« ºHÍÎfiÑ¨Ù=∂<£ HõÅÊ â◊`„« `«Ü∞« O QÆOQÍk ã¨~fi° fˆ~+÷ μ¨ ™êfl`À Éè=í u
Ñ¨Ù„`«H—õ — ‰õΩ=∂~å! XHõ™êi <å~åÜ«∞} =∞O„`«O|∞ ÑïOî K«∞=∞#QÍ, QÆ*Ï##∞_»∞
ãÖ`«ãO≤ z, J`«ºO`« ÉèHí Î˜`À #=∞‡O„`«O|∞#∞ [Ñ≤OK«∞K«∞ - =∂`å Ñ≤`~« ∞° Å‰õΩ
ÉèHí Î˜ „â◊^ÅúŒ `À „Ñ¨^HŒ }
Δ̃ O KÕã≤ ÔH·ÖÏãÖ|∞# #∞O_≥.
J=∞‡O„`« „Ñ¨ÉÏè =O|∞# JO`«‰Ωõ Ñ¨Ó~°fi=Ú QÆOQÍ#kH˜ ™êfl#=∂_» <Õy#
‰õΩ=∂~°™êfiq∞H˜ QÆ*Ï##∞O_® #kÖ’ ™êfl#=∂_ç `«# ÔH^Œ∞~°∞QÍ =K«∞ÛK«∞#fl@∞¡
QÍxÊOÑ¨, #`«O_»∞#∞ =¸_»∞ HÀ@¡ U|k ÅHõÅΔ #^Œ∞ÅÖ’ ‰õÄ_® J@∞Å<Õ
K«∂z Pâ◊Û~°ºÑ¨_∞» K«∞, ÔH·ÖÏãÖ|∞# ˆHy `«O„_ç ã¨g∞Ñ¨=∞O^Œ∞#fl QÆ*Ï##∞x
QÍOz, #=∞ã¨¯iOz, `«# |Å=Ú#∞ xOkOK«∞‰õΩx, ''`«O„_ô J#flQÍi
=∞Ç≤Ï=∞ `≥eÜ«∞Hõ@¡O\˜x HõΔq∞OÑ¨Ù=Ú. D PkèèÑ¨`«ºO|∞ J#flQÍiˆH
Ü≥ÚãÖQÆ∞—— =∞x „áêi÷OK≥#∞. JO`«#Ñ¨Ê~°"Õ∞â◊fi~°∞xKÕ ÉèÏ„^ŒÑ¨^Œ â◊√^Œú
K«`«∞i÷<å_»∞ QÆ*Ï##∞xH˜ qÑ¶¨∂flkèÑ¨`«ºO ÉÁãÖQÆ|_çÜ≥∞. P<å_»∞ ã¨~°fi
^Õâã◊ ∞¨ Å÷ ∞ q¿Ñ¶∞flâ◊fi~°∞xH˜ `«=∞ qÉè=í =Ú H˘Åk ‰õΩ_»∞=ÚÅ∞, J=ÓÑ¨=ÚÅ∞
=Ú#flQÆ∞ Ñ≤O_ç=O@Å∞, >ˇOHÍÜ«∞Å∞, áêÅ∞, `Õ<,≥ J~°\Ñ˜ O¨ _»∞, áê#Hõ=Ú,
=_»ÑÑ¨ C¨ "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q ã¨=∞iÊOz Ñ¨ÓlOÑ¨, q¿Ñ¶∞flâ◊fi~°∞O_»∞ ãÖ`«∞+¨μì_·≥
‰õΩ_»∞=ÚÅ∞ =Ú#flQÆ∞#q ÉèHí OΔ˜ zÜ«Ú, H˘xfl "åÇ¨Ï#=Ú# H˘ãO¨ yÜ«Ú H˘xfl
KÕ`« ^èiŒ OzÜ«Ú =∞O^ŒQ=Æ ∞#O|∞# ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∞ "Õà‰◊ Ωõ ÔH·ÖÏãÖ|∞#
Hõiy `«e¡ÔŒ „_»∞Å‰õΩ „Ñ¨}Ï=∞O|∞ ¿ãÜ«∞É’= L^Œ~=° Ú Éè∂í q∞ HÍx# KÕ`∞« Å∞
27
Éè∂í q∞HõO^Œ=Ü≥∞º, |Å=O`«O|∞ KÕ`∞« ÖÏx# K«~} ° O|∞ ÖÏHÍâ◊O|∞ EK≥.
W@∞¡ ^ŒO_»„Ñ¨}Ï=∞O|∞ ¿ãÜ«∞QÆ_»∞ „â◊=∞<˘O^Œ∞K«∞O_», t=Ùx t~°O|∞#
"≥ÅÜ«Ú K«O„^Œ∞_»∞ Ez qHõ@O|∞QÆ #"≥fi, JO`« ~å[^Œ$+≤ì ™ÈH˜ ~åÅ∞
‰õÄ_® #∞QÆæQÆ∞##∞ ™ê"≥∞`« x[=∞QÆ∞#@∞¡ qÑ¶¨∞fl^Õ=Ùx QÆ~°ƒùO|∞ Ñÿe
JO^Œ∞#fl ‰õΩ_»∞=ÚÅ∞ `«„`«Ê^ÕâO◊ ÉˇÖ¡_ˇ Å» ^˘Ô~¡#∞. J`«O_»∞#∞ =∞$`«∞O_»Ü∞≥ º.
áê~°fiu â’HÕK«∞K«∞ K«O„^Œ∞x Ez, ''áêáê`«∞‡_®! h ^Œ$+≤ì ^Œye <å
‰õΩ=∂~°∞_»∞ =∞~°}O˜ K≥#∞ QÍ#, x#∞fl Ez#"å~°∞ áêáê`«∞‡Öˇ· hÖÏÑ¨xO^ŒÅ
<˘O^Œ∞^Œ∞~°∞ QÍHõ—— Jx â◊ÑO≤ K≥#∞.
|∞∞+≤ Ñ¨`∞« flÅ‰õΩ hÖÏÑ¨xO^ŒÅ∞
P ã¨=∞Ü«∞O|∞# ã¨ÑÎ¨ =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ Ü«∞*˝O|∞ KÕÜÚ« K«∞ `«# ÉèÏ~°ºÅ`À
„Ñ¨^HŒ }
Δ̃ =Ú KÕÜÚ« K«∞O_çi. Jyfl^Õ=Ù_∞» |∞∞+≤Ñ`¨ ∞« flÅ#∞ K«∂z "≥∂Ç≤ÏOz,
âßÑ¨ÉèíÜ«∞O|∞# Jâ◊‰õΩÎ_≥· H©Δ}ÕK«K«∞O_»QÍ, #Ü«∞ºk Jyfl ÉèÏ~°ºÜ«∞QÆ∞
™êfiÇ¨^Õq „QÆÇ≤ÏOz, J~°∞O^èŒf ~°∂Ñ¨=Ú ^ŒHõ¯ `«H˜¯# |∞∞+≤Ñ¨`«∞flÅ∞
~°∂ÑÖ|∞`å<Õ ^•eÛ ÑüH˜ „Ñ≤Ü«∞O|∞ KÕã≤, |∞∞+¨μÅ^•ÌxO QÆ#∞H˘x
Jyfl^Õ=Ùx`À #∞#fl"å~°∞ `«=∞ ÉèÏ~°ºÖËÜ«∞x â◊OHÕz `«=∞ ÉèÏ~°ºÅ#∞
q_»<å_çi. áê~°fif âßáê#O`«~°=Ú |∞∞+≤Ñ¨`«∞flÅ∞ K«O„^Œ∞x K«∂K«∞@KÕ
hÖÏÑ¨xO^Œ Hõey#k.
^Õ=`«Å∞#∞, =Ú#∞Å#∞ |∞∞+≤Ñ`¨ ∞« flÅ Ü«∂Ñ¨^Œ Ñ¨~"° ∞Õ +≤ìH˜ ^≥ÅÊ <å`«O_»∞
ã¨~°fiA˝_»QÆ∞@KÕ JyflÇ¨ÏŸ„`«∞x ÉèÏ~°ºÜÕ∞ |∞∞+≤Ñ¨`«∞flÅ ~°∂ÑÖ|∞ ^•eÛ
=K«∞Û@O ^≥eÊ ã¨Ñ¨Î|∞∞+¨μÅ#∞ ã¨=∂^è•# Ñ¨~°K≥. "åi`À ‰õÄ_® „|Ç¨Ï‡
ÔH·ÖÏãÖ|∞# ˆH`≥Oz, L=∂=∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å ¿ãqOz =∞$`«∞_≥· Ñ¨_ç=Ù#fl
q¿Ñ¶∞flâ◊fi~°∞x „|uHÕz =Ú^ŒO|∞ QÆ∂Ô~Û. JO`« ^Õ"å^Œ∞Å∞, ''F áê~°fif^Õq!
h âßÑÖ|∞ Ö’HõO|∞ÅÔHÅ¡ H©_»∞ "å\˜Å∞¡K«∞#flk. ^•x #∞Ñ¨ãÖÇ¨ÏiOÑ¨Ù——
=∞x „áêi÷OÑ¨, áê~°fiu ãÖ`«ã≤Oz, ''U k#O|∞# q¿Ñ¶∞flâ◊fi~°∞x K«∂z
K«O„^Œ∞x #"≥fi<À <å k#O|∞# K«O„^Œ∞x E_»~å^Œ——x âßáê=HÍâ◊O|∞ <˘ãO¨ ÔQ.
JO`« „|Ç¨‡^Œ∞Å∞ ãÖ`«ã≤Oz `«=∞ QÆ$Ç¨ÏO|∞ÅˆHy, ÉèÏ„^ŒÑ¨^Œ â◊√^Œú
K«`∞« i÷Ü∞« O^Œ∞ =∂„`«=Ú K«O„^Œ∞x E_»Hõ *ÏQÆ~∂° ‰õΩÖˇ· ã¨∞YO|∞QÆ #∞O_çi.
â◊º=∞O`«HÀáêMÏº#=Ú
^•fiÑ¨~° Ü«ÚQÆO|∞# ^•fi~°HÍ"åã≤Ü∞« QÆ∞ NHõ$+¨μx‚ <å~°^∞Œ _»∞ ^Œi≈Oz,
ã¨∞ÎuOz „Ñ≤Ü∞« ãÖÉèÏ+¨}=ÚÅ∞ [~°∞Ñ¨ÙK∞« , ''™êfig∞! ™êÜ«∞Oã¨=∞Ü«∞O|Ü≥∞º,
D ~ÀA q<åÜ«∞Hõ K«`«∞i÷, áê~°fif^Õq âßÑÖ|∞KÕ K«O„^Œ∞x E_»~å^Œ∞
QÍ=Ù# x[ QÆ$Ç¨ÏO|∞#ˆHÔQ^Œ â◊ÅqO_»∞—— Jx Ñ¨Ó~°fi =$`åÎO`«=∞O`«ÜÚ«
NHõ$+¨μx‚ H˜ `≥eÊ <å~°^∞Œ _»∞ ã¨fi~°Öæ ’Hõ=Ú# ˆHÔQ#∞.
28
JO`« NHõ$+¨μ_‚ ∞» P<å\˜ ~å„u K«O„^Œ∞x <≥=fi~°∂ K«∂_»~å^Œx Ñ¨Ù~O° |∞#
Kå\ÕÑ≤OK≥#∞. <å\˜ ~å„u NHõ$+¨μ_‚ ∞» H©~Δ „° Ñ≤ÜÚ« O_»∞QÍ# `å#∞ q∞O\˜=OHõ
K«∂_»Hõ QÀ+ì¨=Ú#‰õΩ áÈ~Ú áêÅ∞ Ñ≤`∞« ‰õΩ`«∂ áêÅÖ’ K«O„^Œ „ÑüaO|=Ú#∞
Ez, ''PÇ¨! WHõ <åÔH\˜ì Ü«∞Ñ¨xO^Œ ~å#∞#fl^À—— Ü«∞x ãÖâ◊Ü«∞=Ú#
#∞O_≥#∞. H˘<åflà◊§‰õΩ ã¨„`ål`«Î#∞ ~åA ã¨∂~°º=~°=ÚKÕ â◊=∞O`«Hõ =∞}˜x
ãÖáêkOz, ^•fi~°HÍ Ñ¨@ì}=Ú#‰õΩ NHõ$+¨‚ ^Œ~°≈<å~°÷"≥∞ÿ =K≥Û#∞.
NHõ$+¨μ_‚ ®`«xH˜ =∞~åº^ŒKãÕ ,≤ P =∞}˜x=∞‡<≥##∞. J`«''_»k Zxq∞k ÉÏ~°∞=ÙÅ
|OQÍ~°=Ú k#O|∞# H˘ã¨QÆ∞#\˜ìk. W\˜ì =∞}˜x U =∞O^Œ=∞uÜ≥ÿ∞#
x=fi——_»x#, áÈx=∞‡x NHõ$+¨μ_‚ ∂» ~°H˘<#≥ ∞.
JO`«<˘H<õ å_»∞ ã¨„`ål`«∞Î `«=Ú‡_»∞ „Ñ¨¿ã#∞_® =∞}˜x HõO~î=° Ú# ^èiŒ Oz
"Õ\Ï_» #_»qH˜ [x# <˘Hõ ã≤OÇ¨Ï =∂ =∞}˜x =∂OãŸO_»=∞x „Éèqí ∞Oz,
"åx [OÑ≤ Ü«∂ =∞}˜x Q˘xáÈ=ÙK∞« O_»QÍ, *ÏO|=O`«∞_»#∞ <˘Hõ ÉèÅí ∂¡Hõ
=∂ ã≤OQÆ=Ú#∞ ^Œ∞xq∞ Ü«∂ =∞}˜x `«# ‰õΩ=∂Ô~Î HÍ@=ã¨∞Î=ÙQÍ <˘ãO¨ ÔQ#∞.
=∞~°∞<å_»∞ ã¨„`ål`«∞Î `«=Ú‡x =∞$u<åeOz, ''Hõ$+¨μ_‚ ∞» =∞}˜ W=fiÖË^xŒ
<å ™È^Œ~∞° x [OÑ≤, ~°`fl« =∞Ñ¨ÇÏ¨ iOK≥——#x #QÆ~=° Ú# Kå>ˇ. Hõ$+¨μ_‚ k» qx
<å_»∞ H©~Δ =° Ú# K«O„^ŒaO|=Ú#∞ Ez# ^À+Ñ¨ Å¨¶ O|x ZOz ^•x ÉÏÑ¨ÙH˘#
|O^èŒ∞ã¨"Õ∞`«∞O_≥· Ü«∞~°}º=Ú#‰õΩ áÈ~Ú "≥^ŒHõQÍ, <˘Hõ¯KÀ@ „Ñ¨¿ã#
Hõà|ı ~°O|∞#∞, ã≤OQÆÑÙ¨ HÍe*Ï_»Å#∞, Ñ≤^ÑŒ ¨ ÉèÅí ∂¡Hõ K«~} ° q<åºãÖ|∞#∞
QÍxÊOK≥#∞. P ^•i Ñ¨\˜ì É’=ÙK«∞O_»<˘Hõ Ñ¨~°fi`« QÆ∞Ç¨Ï^•fi~°O|∞ Eã≤,
Ñï"å~°=Ú#K«@ q_çz Hõ$+¨μO‚ _»∞ QÆ∞Ç¨Ï Ö’ÑëˆHy JK«@ ÉÏeHõ LÜ«∂ºÅÃÑ·
Hõ@ì|_çÜ«Ú#fl =∞}˜xEz JK«Û@H˜É’~Ú, P =∞}˜ KÕ`«Ñ¨ÙK«∞Û‰õΩx
=K«∞ÛK«∞#flO`« LÜ«∂ºÅÖ’x ÉÏeHõ, ÜÕ∞_»fi^˘_O» ÔQ#∞. JO`« ^•kÜ«Ú#∞
qO`« =∂xã≤ =K≥Û##∞K«∞ ˆHHõÅ∞ "ÕÃã#∞.
JO`«@ *ÏO|=O`«∞_»∞ ~Àëê"Õâ◊√O_≥· NHõ$+¨μ‚xÃÑ· |_ç J~°K«∞K«∞,
#YO|∞Å „QÆ∞K«∞ÛK«∞, HÀ~Å° Q˘~‰° Ωõ K«∞, Ñ¶∞¨ ’~°=ÚQÍ Ü«Ú^Œ=ú Ú KÕÜ∞« , Hõ$+¨μ_‚ ∞»
"åxO|_»„^Àã,≤ =$Hõ=Δ ÚÅ KÕ`#« ∞ ~åà◊¡K`Õ #« ∞, `«∞^Œ‰Ωõ =Ú+≤ìÑ∂¨¶ `«=ÚÅ KÕ`#« ∞
~å„uO|=à◊ √ § Z_» ` ≥ Q Æ H õ W~° ∞ =^≥ x q∞k k#=ÚÅ Ü« Ú ^Œ ú " ≥ Ú #~° Ê
*ÏO|=O`«∞_»∞ H©} Δ |Å∞O_≥· ^ÕÇÏ¨ OÉˇÅ¡ <˘zÛ cèu*ˇO^Œ∞K«∞ `«# |ÅO|∞#∞
Ç¨ÏiOÑ¨*ãË #≤ Ñ¨Ù~∞° +¨μO_»∞ ~å=} ãÖÇ¨iÜ«∞QÆ∞ N~å=∞K«O„^Œ∞xQÍ `«ÅOz,
JO[e Ñ¶¨∞\Õz, ''^Õ"åk^Õ"å! P~°Î[#áÈëê! ÉèíHõÎ[#~°HõΔHÍ! x#∞fl
N~å=∞K«O„^Œ∞xQÍ <≥iOyux. P HÍÅO|∞# <åÜ«∞O^Œe "å`«ûÅº=ÚKÕ
##∞fl=~°O|∞ HÀ~∞° =∞x P[˝"Ú≥ ãÖQÆ <å |∞kú=∂O^Œº=Ú# g∞`À ^ŒfiO^Œfi
Ü«Ú^ŒúO|∞ KÕÜ«∞=Öˇ#x HÀ~°∞H˘O\˜x. HÍÖÏO`«~°=Ú##k [~°∞QÆQÆÅ^Œx
29
ÃãÅqzÛui. WÑ¨ C _» ∞ <å HÀ~° H õ <≥ ~ ° " Õ i Ûui. <å â◊ s ~° = ∞O`« = Ú
tkäÅ=∞Ü≥∞º#∞. „áê}=ÚÅ∞ Hõ_|» >ˇì, rq`ÕKÛ« ù #tOK≥. <å JÑ¨~å^è=Œ ÚÅ∞
HõΔq∞Oz HÍáê_»∞—— =∞x „áêi÷OÑ¨, NHõ$+¨μ‚_»∞ ^ŒÜ«∂à◊√_≥· *ÏO|=O`«∞x
â◊s~°=∞O`«Ü«Ú `«# Ç¨Ïã¨ÎO|∞# xq∞i ÉèíÜ«∞O|∞ ÉÏÑ≤, ''ÉèíÅ∂¡ˆHâ◊fi~å!
â◊=∞O`«H=õ ∞}˜ #Ñ¨ÇÏ¨ iOz#@∞¡ <åÃÑ· <å~ÀÑO≤ z# JÑ¨xO^Œ ÉÏÑ¨ÙH˘# x@∞
=zÛu QÍ# =∞}˜ <˘ãO¨ QÆ∞=Ú. <Õ<ÔÕ Q^Œ—— #x# *ÏO|=O`«∞_»∞ Hõ$+¨μx‚ H˜
=∞}˜ãÇ¨ Ï≤ `«=ÚQÍ `«# ‰õΩ=∂Ô~ÎÜ∞« QÆ∞ *ÏO|=ux HÍ#∞HõQÍ <˘ãO¨ ÔQ#∞. JO`«
`«# PÅã¨º=Ú#‰õΩ Ñï`«Ñ≤OK«∞ |O^èŒ∞q∞„`« Ãã·#º=ÚÅ HÍ#O^ŒO|∞
HõeyOz, Hõ<åº~°`fl« =Ú`À#∞, =∞}˜`À#∞ NHõ$+¨μ_‚ ∞» Ñ¨Ù~O° |∞KÕ~Q° Í ã¨„`ål`«∞Î
''JÜ≥∂º! ÖËxáÈx xO^Œ"≥∂Ñ≤ ^À+Ö|∞#‰õΩ áêÅÊ_çu——#x qKåiOz
=∞}˜ãÇ¨ Ï≤ `«=ÚQÍ `«# ‰õÄ`«∞~°Q∞Æ ã¨`º« ÉèÏ=∞#∞ ÉèÏ~°ºQÍ ã¨=∞iÊOz, `«ÑC¨
HõqΔ ∞OK«=∞x "Õ_∞» H˘<#≥ ∞. NHõ$+¨μ_‚ ∞» ã¨`º« ÉèÏ=∞#∞ ÔQ·H˘x =∞}˜=Å^Œx =∞~°Å
<˘ãÖÔQ#∞. NHõ$+¨μ‚_»∞ â◊√Éèí=ÚÇ¨˙~°Î=Ú# *ÏO|=f ã¨`«ºÉèÏ=∞Å#∞
Ñï}Ü«∞OÉÏ_»#K«\˜H˜ =zÛ# ^Õ"å^Œ∞Å∞, =Ú#∞Å∞ ã¨∞ÎuOz, ''g∞~°∞
ã¨=∞~°∞Å÷ ∞ QÆ#∞Hõ hÖÏÑ¨xO^Œ ÉÏÑ¨ÙH˘O\˜i. =∂ˆHq∞ QÆu—— Ü«∞x „áêi÷OÑ¨
NHõ $ +¨ μ ‚ _ » ∞ ^Œ Ü « ∂ à◊ √ _≥ · , ''Éè Ï „^Œ Ñ ¨ ^ Œ â◊ √ ^Œ ú K« ` « ∞ i÷ x „Ñ¨ = ∂^Œ O |∞#
K«O„^Œ^Œ~°≈#=∞Ü≥∞º<Õx P<å_»∞ QÆ}Ñüx Ü«∞^è•qkè Ñ¨ÓlOz D
â◊=∞O`«Hõ=∞}˜ Hõ^äŒ#∞ qx JHõΔ`«Å∞ t~°O|∞# ^•Å∞Û"å~°∞ hÖÏÑ¨xO^Œ
<˘O^Œ‰õΩO_≥^Œ~°∞QÍHõ!—— Jx P#fÜ«∞, ^Õ"å^Œ∞Å∞ ãÖ`«ã≤Oz `«=∞
x"åãÖ|∞Å Hõiyi. W@∞¡ ã¨∂`«=ÚhO„^Œ∞_»∞ QÆ}ÏkèÑu¨ âßÑ¨"∂≥ HõΔ „Ñ¨HÍ~°O|∞
â∫#HÍk =Ú#∞Å‰õΩ qxÑ≤Oz "åix g_˘¯x x*Ï„â◊=∞O|∞# HõiÔQ#∞.
ã¨fiã≤Î„Ñ¨*ÏÉèºí ó ÑïáêÅÜ«∞<åÎO <åºÜÕ∞# =∂ˆ~}æ =∞Ç‘ÏO =∞Ç‘Ïâßó
QÀ „ÉÏÇ¨Ï‡}ËÉèíºó â◊√Éèí=∞ã¨∞Î x`«ºO Ö’HÍã¨û=∞™êÎó ã¨∞d<ÀÉèí=#∞Î II
$ù|òTïX¯«s¡ eTVü‰u≤¨
düs¡«$<ë´ $XÊs¡<ä
düs¡«XÊÅkÔÕs¡ú‘·‘·«»„
jÓ÷>∑+ y˚T e≈£îÔeTs¡Ωdæ
` >∑DÒX¯ |ü⁄sêD+
30
dü+ø£≥ HêX¯q >∑DÒX¯ k˛ÔÁ‘·yéT
Hês¡<ä Oyê#· :
Á|üDeT´ •s¡kÕ <˚e+, >öØ |ü⁄Á‘·+ $Hêj·Tø£yéT ˆ
uÛÑø±Ôyêdü+ düàπsìï‘·´+, Äj·TTcÕÿe÷s¡údæ<äΔj˚T ˆˆ
Á|ü<∏äeT+ eÁø£‘·T+&É+ #· @ø£<ä+‘·+ ~«rj·Tø£yéT ˆ
‘·èrj·T+ ø£èwüí|æ+>±ø£å+, >∑»eÅø£Ô+ #·‘·Ts¡úø£yéT ˆˆ
\+uÀ<äs¡+ |ü+#·eT+ #·, wüwü˜+ $ø£≥y˚Te #· ˆ
dü|üÔeT+ $|òüTïsê»+ #·, <Ûä÷ÁeTes¡í+ ‘·<∏ëwüºeTyéT ˆˆ
qeeT+ bòÕ\#·+Á<ä+ #·, <äX¯eT+‘·T $Hêj·Tø£yéT ˆ
@ø±<äX¯+ >∑D|ü‹+, <ë«<äX¯+ ‘·T >∑C≤qqyéT ˆˆ
<ë«<äXË’‘êì Hêe÷ì, Á‹dü+<Ûä´+ j·T' |üπsƒqïs¡' ˆ
q #· $|òüTïuÛÑj·T+ ‘·dü´ düs¡«dæ~Δø£s¡+ Á|üuÛÀ ˆˆ
$<ë´Øú \uÛÑ‘˚ $<ë´+, <ÛäHêØú \uÛÑ‘˚ <ÛäqyéT ˆ
|ü⁄Á‘êØú \uÛÑ‘˚ |ü⁄Á‘êHé, yÓ÷øå±Øú \uÛÑ‘˚ >∑‹yéT ˆˆ
»ù|‘Y >∑D|ü‹k˛ÔÁ‘·+, wü&ç“¤sêàôd’' |òü\+ \uÛÒ‘Y ˆ
dü+e‘·‡πsD dæ~Δ+ #·, \uÛÑ‘˚ HêÁ‘· dü+X¯j·T'
nwüºuÛÀ´ Áu≤Vü≤àDÒuÛÑ´X¯Ã, *œ‘ê« j·T' düeTs¡Ãj˚T‘Y ˆ
‘·dü´ $<ë´ uÛÑy˚‘Y düsê« >∑DÒX¯dü´ Á|ükÕ<ä‘·' ˆˆ
31
l >∑D|ü‘·´<∏äs¡«os√¸|üìwü‘Y
z+ uÛÑÁ<ä+ ø£πsí_Û' X¯èDTj·÷eT <˚yê ' ˆ
uÛÑÁ<ä+ |üX‚é÷ø£å_Ûs¡´»Á‘ê' ˆ
dæú¬s’s¡vË’ZμμdüTÔwüTºyê>¥+ düdüÔq÷_Û' ˆ
e´X‚eT <˚eVæ≤‘·+ j·T<ëj·TT' ˆ
dü«dæÔ q ÇÅH›√ eè<äΔÁX¯yê' ˆ
dü«dæÔ q' |üPcÕ $X¯«y˚<ë' ˆ
dü«dæÔ qkÕÔsøå √´ n]wüºH˚$T' ˆ
dü«dæÔ H√ ãèVü≤düŒ‹s¡›<Ûë‘·T ˆˆ
z+ XÊìÔ' XÊìÔ' XÊìÔ' ˆˆ
z+ qeTùdÔ >∑D|ü‘·j˚T ˆ
‘·«y˚Te Á|ü‘·´ø£å+ ‘·‘·Ô«eTdæ ˆ
‘·«y˚Te πøe\+ ø£sêÔdæ ˆ
‘·«y˚Te πøe\+ <ÛäsêÔdæ ˆ
‘·«y˚Te πøe\+ Vü≤sêÔdæ ˆ
‘·«y˚Te düs¡«+ K*«<ä+ ÁãVü‰àdæ ˆ
‘·«+ kÕøå±<ë‘êàdæ ì‘·ýéT ˆˆ
ãTT‘·+ e∫à ˆ dü‘·´+ e∫à ˆˆ
ne ‘·«+ e÷yéT ˆ ne eø±Ôs¡yéTμμ ˆ
ne ÁXÀ‘ês¡yéTμμ ˆ ne <ë‘ês¡yéTμμ ˆ
ne <Ûë‘ês¡yéTμμ ˆ nyêq÷#êqeTe •wüýéT ˆ
ne |üXÊÃ‘êÔμμ‘Y ˆ ne |ü⁄s¡kÕÔμμ‘Y ˆ
ny√‘·Ôsê‘êÔμμ‘Y ˆ ne <äøÏåD≤‘êÔμμ‘Y ˆ
ne #√sêΔ«‘êÔμμ‘Y ˆ nyê<Ûäsê‘êÔμμ‘Y ˆ
düs¡«‘√ e÷+ bÕVæ≤ bÕVæ≤ düeTHêÔ‘Y ˆˆ
32
‘·«+ yêvàj·TdüÔ«+ ∫qàj·T' ˆ
‘·«e÷qq›eTj·TdüÔ«+ ÁãVü≤àeTj·T' ˆ
‘·«+ dü∫Ã<ëqHê›~«rjÓ÷dæ ˆ
‘·«+ Á|ü‘·´ø£å+ ÁãVü‰àdæ ˆ
‘·«+ C≤„qeTjÓ÷ $C≤„qeTjÓ÷dæ ˆˆ
düs¡«+ »>∑~<ä+ ‘·«‘√Ô C≤j·T‘˚ ˆ
düs¡«+ »>∑~<ä+ ‘·«‘·ÔdæÔwü˜‹ ˆ
düs¡«+ »>∑~<ä+ ‘·«sTT \j·Ty˚Twü´‹ ˆ
düs¡«+ »>∑~<ä+ ‘·«sTT Á|ü‘˚´‹
‘·«+ uÛÑ÷$Tsêb˛q˝Àì˝À quÛÑ' ˆ
‘·«+ #·‘ê«] yêμμø£Œ<ëì ˆˆ
‘·«+ >∑TDÁ‘·j·÷r‘·' ˆ
‘·«eTekÕúÁ‘·j·÷r‘·' ˆ
‘·«+ <˚Vü≤Á‘·j·÷r‘·' ˆ
‘·«+ ø±\Á‘·j·÷r‘·' ˆ
‘·«+ eT÷˝≤<Ûës¡dæú‘√dæ ì‘·ýéT ˆ
‘·«+ X¯øÏÔÁ‘·j·÷‘·àø£' ˆ
‘ê«+ jÓ÷–H√ <Ûë´j·TìÔ ì‘·ýéT ˆ
‘·«+ ÁãVü≤à ‘·«+ $wüTídüÔ«+ s¡TÁ<ädüÔ«$TÅq›düÔ«eT–ïdüÔe+
yêj·TTdüÔ«+ dü÷s¡´düÔ«+ #·Åq›e÷düÔ«+ ÁãVü≤à
uÛÑ÷s¡T“¤e' dü«s√yéT ˆˆ
>∑D≤~μμ+ |üPs¡«eTT#êÃs¡´ esêíBμμ+düÔ<äqqÔs¡yéT ˆ
nqTkÕ«s¡' |üs¡‘·s¡' ˆ nπsΔμμqT›\dæ‘·yéT ˆ
‘êπsD ãTT<äΔyéT ˆ @‘·‘·Ôe eTqTdü«s¡÷|üyéT ˆ
>∑ø±s¡' |üPμμs¡«s¡÷|üyéT ˆ nø±s√ eT<ÛäéTs¡÷|üyéT ˆ
nqTkÕ«s¡XÊÃμμqÔ´s¡÷|üyéT ˆ _qT›s¡T‘·Ôs¡s¡÷|üyéT ˆ
Hê<ä' düHêΔqyéT ˆ dü>¥+Væ≤‘ê düìΔ' ˆ
33
ôd’cÕ >∑DÒX¯$<ë´ ˆ >∑Dø£ ãTTwæ' ˆ
ì#·è<ëZj·TÁr#·Ã¤q›' ˆ
>∑D|ü‹πs›e‘ê ˆ z+ >∑+ >∑D|ü‘·j˚T qeT' ˆˆ
@ø£<äHêÔj·T $<äàùV≤ eÁø£‘·TD≤¶j·T BÛeTVæ≤ ˆ
‘·H√ï <äìÔ' Á|ü#√<äj·÷μμ‘Y ˆˆ
@ø£<äqÔ+ #·‘·Ts¡ΩdüÔ+ bÕX¯eTvóÿX¯ <Ûë]DyéT ˆ
s¡<ä+ #· es¡<ä+ Vü≤ôd’Ô]“ÁuÛ≤D+ eT÷wüø£<Ûä«»yéT ˆˆ
s¡ø£Ô+ \+uÀ<äs¡+ X¯Ss¡Œø£s¡íø£+ s¡ø£ÔyêdüqyéT ˆ
s¡ø£Ô>∑HêΔqT*bÕÔvZ+ s¡ø£Ô|ü⁄ôw’Œ' düT|üPõ‘·yéT ˆ
uÛÑø±ÔqTø£$TŒq+ <˚e+ »>∑‘êÿs¡DeT#·T´‘·yéT ˆ
Ä$s¡÷“¤‘·+ #· düècºÕ´<Í Á|üø£è‘˚μμ' |ü⁄s¡TcÕ‘·Œs¡yéT ˆ
@e+ <Ûë´j·T‹ jÓ÷ ì‘·´+ dü jÓ÷^ jÓ÷–Hê+ es¡' ˆˆ
qyÓ÷ Áyê‘·|ü‘·j˚T ˆ qyÓ÷ >∑D|ü‘·j˚T ˆ qeT' Á|üeT<∏ä|ü‘·j˚T ˆ qeTùdÔdüTÔ
\+uÀ<ÛäsêjÓÆTø£<äHêÔj·T $|òüTïHê•H˚ •edüT‘êj·T es¡<äeT÷s¡Ôj˚T qeT' ˆˆ
@‘·<ä<∏äs¡«os¡¸+ jÓ÷BÛ‘˚ ˆ
dü ÁãVü≤àuÛÑ÷j·÷j·T ø£\Œ‘˚ ˆ
dü düs¡«$|òüTÀïμμs¡ï u≤<Ûä´‘˚ ˆ
dü düs¡«Á‘· düTKy˚T<Ûä‘˚ ˆ
dü |üxÃeTVü‰bÕbÕμμ‘Y Á|üeTT#·´‘˚ ˆ
kÕj·TeTBÛj·÷H√ ~edüø£è‘·+ bÕ|ü+ HêX¯j·T‹ ˆ
ÁbÕ‘·s¡BÛj·÷H√ sêÁ‹ø£è‘·+ bÕ|ü+ HêX¯j·T‹ ˆ
kÕj·T+ ÁbÕ‘·' Á|üj·TTx±®H√ bÕb˛2bÕb˛ uÛÑe‹ ˆ
düs¡«Á‘êBÛj·÷H√|ü$|òüTÀï uÛÑe‹ ˆ
<Ûäsêàs¡úø±eTyÓ÷ø£å+ #· $q›‹ ˆ
Ç<äeT<∏äs¡«os¡¸eT•cÕ´j·T q <˚j·TyéT ˆ
jÓ÷ j·T~ yÓ÷Vü‰<ë›dü´‹ ˆ dü bÕ|”j·÷Hé uÛÑe‹ ˆ
34
düVü≤ÁkÕes¡ÔHê<ä´+ j·T+ ø±eTeTBÛ‘˚ ˆ
‘·+ ‘·eTH˚q kÕ<Ûäj˚T‘Y ˆˆ
nH˚q >∑D|ü‹eT_ÛwæxÃ‹ ˆ dü yê^à uÛÑe‹ ˆ
#·‘·TsêúéTqX¯ïHé »|ü‹ dü $<ëýêHé uÛÑe‹ ˆ
Ç‘·´<∏äs¡«D yêø£ýéT ˆ
ÁãVü‰à<ëés¡D+ $<ë´qï _uÛÒ‹ ø£<ë#·H˚‹ ˆˆ
jÓ÷ <ä÷sê«vóÿ¬s’s¡´»‹ dü yÓ’ÁX¯eD√|üyÓ÷ uÛÑe‹ ˆ
jÓ÷ ˝≤C…’s¡´»‹ dü j·TXÀyêHé uÛÑe‹ ˆ dü y˚T<ÛëyêHé uÛÑe‹ ˆ
jÓ÷ yÓ÷<äø£düVü≤ÁùdD j·T»‹ dü yêxÏÃ¤‘· |òü\eTyêb˛ï‹ ˆ
j·T' kÕ»´ dü$T~“¤s¡´»‹ dü düs¡«+ \uÛÑ‘˚ dü düs¡«+ \uÛÑ‘˚ ˆˆ
ncºÂ Áu≤Vü≤àD≤Hé düeT´>¥ Á>±Vü≤sTT‘ê« dü÷s¡és¡Ãd”« uÛÑe‹ ˆ
dü÷s¡´Á>∑ùV≤ eTVü‰q<ë´+ Á|ü‹e÷ düìï<ÛÍ yê »bÕÔ´ dæ<äΔeTH√ÅHÔ√ uÛÑe‹ ˆ
eTVü‰$|òü÷ïμμ‘Y Á|üeTT#·´‘˚ ˆ eTVü‰<√cÕμμ‘Y Á|üeTT#·´‘˚ ˆ
eTVü‰Á|ü‘·ýêj·÷μμ‘Y Á|üeTT#·´‘˚ ˆ
dü düs¡«$<ä“¤e‹ dü düs¡«$<ä“¤e‹ ˆ
j·T @e+ y˚<ä ˆ Ç‘·T´|üìwü‘Y ˆˆ
z+ uÛÑÁ<ä+ ø£πsí_Û' X¯èDTj·÷eT <˚yê' ˆ
uÛÑÁ<ä+ |üX‚é÷ø£å_Ûs¡´»Á‘ê' ˆ
dæú¬s’s¡vË’ZμμdüTÔwüºTyê>¥+ düdüÔq÷_Û' ˆ
e´X‚eT <˚eVæ≤‘·+ j·T<ëj·TT' ˆ
dü«dæÔ q ÇÅH›√ eè<äΔÁX¯yê' ˆ
dü«dæÔ q' |üPcÕ $X¯«y˚<ë' ˆ
dü«dæÔ qkÕÔsøå √´ n]wüºH˚$T' ˆ
dü«dæÔ H√ ãèVü≤düŒ‹s¡›<Ûë‘·T ˆˆ
35
36
@ø£$+X¯‹ Hêe÷e[
l >∑D+»j·÷j·T qeT' l nyÓ÷|òüT dæ<äΔj˚T qeT' l ÄXÊ|üPs¡ø±j·T qeT'
l >∑D|ü‘·j˚T qeT' l n$T‘êj·T qeT' l es¡<ëj·T qeT'
l ùV≤s¡+u≤j·T qeT' l eT+Á‘êj·T qeT' l •yêj·T qeT'
l <Ûäs¡D°<Ûäsêj·T qeT' l ∫+‘êeTDj˚T qeT' l ø±X¯´bÕj·T qeT'
l eTVü‰>∑D|ü‘·j˚T qeT' l ì<Ûäj˚T qeT' l q+<äHêj·T qeT'
l \ø£åÁ|ü<ëj·T qeT' l düTeT+>∑˝≤j·T qeT' l yê#êdæ<ëΔj·T qeT'
l øÏåÁ|üÁ|ükÕ<äHêj·T qeT' l ;C≤j·T qeT' l &ÛÉT+&Ûç $Hêj·Tø±j·T qeT'
37
c˛&ÉX¯ >∑D|ü‹ düTÔ‹'
Á|ü<∏äyÓ÷ u≤\$ù|òTïXÀ ~«rj·TdüÔs¡TD√ uÛÑy˚‘Y ˆ
‘·èrjÓ÷ uÛÑø£Ô$ù|òTïX¯X¯Ã‘·Ts√ú Ms¡$|òüTï|ü' ˆˆ
|ü+#·eT' X¯øÏÔ$ù|òTïX¯' wüc˛˜ <Ûä«»>∑D≤~Û|ü' ˆ
dü|üÔeT' dæ~Δs¡T~›wüº' O∫Ã¤wüºXÊÃwüºeT' düàè‘·' ˆˆ
qeyÓ÷ $|òüTïsê»' kÕ´<ä›X¯eT' øÏåÁ|üHêj·Tø£' ˆ
ùV≤s¡+ãXË’Ãø±<äX¯' kÕ´<ë›«<äXÀ \øÏÎHêj·Tø£' ˆˆ
Á‘·jÓ÷<äXÀ eTVü‰$|òüTÀï $»j·÷K´X¯Ã‘·Ts¡›X¯' ˆ
qè‘êÔK´' |ü+#·<äX¯' kÕ´‘Y c˛&ÉX¯XÀÃs¡Δ«Hêj·Tø£' ˆˆ
@‘·‘Y c˛&ÉX¯ø£+ HêeT k˛ÔÁ‘·+ düsê«s¡úkÕ<Ûäø£yéT ˆ
Á‹dü+<Ûä´+ j·T' |üπsƒìï‘·´+ dü düTF düs¡«‘√ »sT÷ ˆˆ
38
l $ù|òTïX¯«s¡ c˛&ÉX¯HêeT k˛ÔÁ‘·yéT
düTeTTKXË’Ãø£<ä+‘·X¯Ã ø£|æ˝À >∑»ø£s¡íø£' ˆ
\+uÀ<äs¡X¯Ã $ø£{À $|òüTïsêCÀ $Hêj·Tø£' ˆˆ
<Ûä÷eTπø‘·Ts¡ZD≤<Ûä´ø£å' bòÕ\#·+Á<√ >∑C≤qq' ˆ
eÁø£‘·T+&É' X¯Ss¡Œø£s√í ùV≤s¡+ã' düÿ+<ä|üPs¡«»' ˆˆ
c˛&ÉXË’‘êì Hêe÷ì j·T' |üπsƒ#·Ã¤èDTj·÷<ä|æ ˆ
$<ë´s¡+uÛÒ $yêùV≤ #· Á|üy˚X‚ ìs¡Zy˚T ‘·<∏ë ˆ
dü+Á>±y˚T düs¡«ø±πs´wüT $|òüTïdüÔdü´ q C≤j·T‘˚ ˆˆ
39
14
l >∑DÒX¯«sêc˛º‘·Ôs¡ X¯‘·HêeT k˛ÔÁ‘·yéT

$Hêj·Tø√ $|òüTï sêCÀ >öØ|ü⁄Á‘√ >∑DÒX¯«s¡' ˆ
düÿ+<ëÁ>∑CÀe´j·T' |üP‘√ <äøå√<Ûä´øå√ ~«»Á|æj·T' ˆˆ
n–ï>∑s¡“¤∫Ã¤ ~+Á<älÁ|ü<√ yêD°Á|ü<√e´j·T' ˆ
düs¡«dæ~ΔÁ|ü<ä X¯Ùs¡«‘·qjÓ÷ X¯s¡«ØÁ|æj·T' ˆˆ
düsê«‘·àø£ dü‡wæºø£sêÔ <˚y√H˚ø±]Ã‘· •Ùe' ˆ
X¯ó<√Δ ãT~Δ Á|æj·T XÊÙ+‘√ ÁãVü≤à#êØ >∑C≤qq' ˆˆ
<Ó’«e÷Á‘˚jÓ÷ eTTìdüTÔ‘√´ uÛÑø£Ô$|òüTï $HêX¯q' ˆ
@ø£<äqÔ X¯Ã‘·Tsê“VüQX¯Ã‘·Ts¡X¯ÙøÏÔdü+j·TT‘·' ˆˆ
\+uÀ<äs¡ X¯SÙs¡Œø£s√í Vü≤]Ås¡“¤Vü≤à $<äT‘·ÔeT' ˆ
ø±˝À Á>∑Vü≤|ü‹' ø±$÷k˛eTdü÷sê´–ï˝À#·q' ˆˆ
bÕXÊEÿX¯<Ûäs¡X¯ÃD√¶ >∑TD≤r‘√ ìs¡x®q' ˆ
nø£\àwü dü‡«j·T+dæ<äΔ dæ‡<ëΔ]Ã‘· |ü<ëeTT“»' ˆˆ
40
;»|üPs¡|òü˝≤düø√Ô es¡<ä XÊÙX¯«‘·' ø£èr ˆ
~«»Á|æjÓ÷ M‘·uÛÑjÓ÷ >∑B #·Áø°≈£åî#ê|ü<Ûäè‘Y ˆˆ
l<√» ñ‘·Œ\ø£s¡ lÙ|ü‹' düTÔ‹Vü≤]¸‘·' ˆ
≈£î˝≤Á~uÛÒ‘êÔ »{Ï\' ø£*ø£\àwüHêX¯q' ˆˆ
#·Åq›#·÷&ÜeTDÏ' ø±qÔ' bÕ|üVü‰Ø düe÷Væ≤‘·' ˆ
ÄÁ•‘·lÙø£s¡ kÂ‡yÓ÷´ uÛÑø£Ô yêxÏÃ‘·<ëj·Tø£' ˆˆ
XÊqÔ' ¬ø’e\´düTK<ä dü∫Ã<ëq+<ä$Á>∑Vü≤' ˆ
C≤„˙ <äj·÷j·TT‘√ <ë+‘√ ÁãVü≤à<˚«wü $e]®‘·' ˆˆ
Á|üeT‘·Ô<Ó’‘·úÛÑj·T<ä lÙø£D√˜ $ãT<Û˚X¯«s¡' ˆ
s¡e÷]Ã‘√ ì~Ûsêï>∑sê» j·TCÀ„|üM‘·yêHé ˆˆ
dü÷ú\ø£+sƒ¡' dü«j·T+ø£sêÔ kÕeT |òüTÀwüÁ|æj·T' |üs¡' ˆ
dü÷ú\‘·TD√¶ Á>∑D° Øús√ yê^X¯ dæ‡~Δ<ëj·Tø£' ˆˆ
<ä÷sê«_\«Á|æjÓ÷e´ø£Ô eT÷]Ôs¡<äT“¤‘·eT÷]Ôe÷Hé ˆ
XË’\ÒÅq›‘·eTCÀ‘·‡»ZUÒ\H√‘·T‡ø£ e÷qdü' ˆˆ
dü«˝≤eD´ düT<ÛëkÕs¡ õ‘·eTqà<∏ä$Á>∑Vü≤' ˆ
düeTdüÔ »>∑<ë<Ûës√ e÷sT÷ eT÷wüø£yêVü≤q' ˆˆ
Vü≤èwüºdüTÔwüº' Á|üdüHêà‘êà Á|üdüHêà‘êà düs¡«dæ~Δ Á|ü<ëj·Tø£' ˆ
nc˛˜‘·Ôs¡X¯‘˚ HÓ’ e+ Hêe÷ï+ $ù|òTïX¯«s¡+ $uÛÑTyéT ˆˆ
‘·TcÕºe X¯+ø£s¡' |ü⁄Á‘· Á‹|ü⁄s¡+ Vü≤qTÔ eTT<ä´‘·' ˆ
j·T' |üP»j˚T<ÉH˚HÓ’e uÛÑø±Ô´ dæ~ΔÁ|ü<ëj·Tø£yéT ˆˆ
<ä÷sê«<äfiË’]“\«|üÅ‘Ó’' |ü⁄ôw’Œ' sê«#·q›Hêø£å‘Ó’' ˆ
düsê«Hé ø±e÷ qyêb˛ï‹ düs¡«$|òüTÀï' Á|üeTT#·´‘˚ ˆˆ
Ç‹ l uÛÑ$c˛´‘·Ôs¡ |ü⁄sêDÒ $ù|òTïX¯«sêc˛º‘·Ôs¡ X¯‘·HêeTk˛ÔÁ‘·+ dü+|üPs¡íyéT.
41
ãTTDVü≤s¡ >∑D|ü‹ k˛ÔÁ‘·yéT
¬ø’˝≤dü|üs¡«‘˚ s¡y˚T´ X¯+uÛÑT+ #·+Á<ës¡Δ<Ûë]DyéT -
wü&Üe÷ïj·T düe÷j·TTø£Ô+ |üÁ|ü#·Ã¤ q>∑ø£q´ø± ˆ
lbÕs¡«‘·Týê#· :
<˚y˚X¯, |üs¡y˚TXÊq, düs¡«XÊÅkÔÕs¡ú bÕs¡>∑ -
ñbÕj·T+ ãTTDHêX¯dü´, ø£è|üj·÷ e<ä kÕ+Á|ü‘·yéT ˆˆ
l •e ñyê#· :
düeT´ø˘ |üèwüº+ ‘·«j·÷ uÛÑÁ<˚ ˝Àø±Hê+ Væ≤‘·ø±eT´j·÷ -
‘·‘·‡s¡«+ dü+Á|üeøå±´$T kÕe<ÛëHêe<Ûës¡j·T ˆ
z+ ndü´ l ãTTDVü≤s¡Dø£s¡Ôèl>∑D|ü‹πs›e‘ê- dü<ë•e ãTTwæ' nqTwüß º|t
#Û·+<ä', l ãTTDVü≤s¡Dø£s¡Ôè>∑D|ü‹πs›e‘ê >ö¢+ ;»yéT, >∑' X¯øÏÔ' >ö¢+ ø°\ø£+
eTeT ◊Væ≤ø£ ãTTD$eTTøÏÔ|üPs¡«ø£, #·‘·Ts¡«s¡Zdæ<äΔ´πsú»ù| $ìjÓ÷>∑' ˆ
dæ+<Ûä÷s¡es¡í+, ~«uÛÑT»+, >∑DÒX¯+, \+uÀ<äs¡+, |ü<äà<ä˝Ò ì$wüºyéT
ÁãVü‰à~<˚yÓ’' |ü]ùdeé÷q+ dæ<Δë´j·TT‘·+, ‘·+ Á|üDe÷$T <˚eyéT ˆˆ
42
düècºÕ´<Í ÁãVü≤àDÜ düeT´ø˘ |üPõ‘√ >∑DHêj·Tø£'
dü <˚e' bÕs¡«r|ü⁄Á‘·' ãTTDHêX¯+ ø£s√‘·T y˚T ˆˆ
Á‹|ü⁄s¡dü´ e<Ûësêúj·T X¯+uÛÑTHê düeT´>∑]Ã‘·'
Væ≤s¡D´ø£X¯´bÕBHê+ e<Ûës¡ú+ $wüßíHê]Ã‘·'
eTVæ≤wüdü´ e<Û˚ <˚yê´ >∑DHê<∏ä' Á|ü|üPõ‘·'
<˚yÓ’' düeTTÁ<äeT<∏äq ÁbÕs¡+uÛÒ #· Á|ü|üPõ‘·'
eèÁ‘·dü´ #· e<Ûësêúj·T X¯ÁπøD |ü]|üPõ‘·'
uÛ≤düÿπsD >∑DÒXÊq' |üPõ‘·' #Û·$dæ<äΔj˚T
X¯•Hê ø±+‹eè<äΔ´s¡ú+ |üPõ‘√ >∑DHêj·Tø£'
bÕ\Hêj·T #· ‘·|ükÕ+ $XÊ«$TÁ‘˚D |üPõ‘·'
Ç<ä+ ãTTDVü≤s¡k˛ÔÁ‘·+ rÁe<ë]Á<ä´HêX¯qyéT
<ë]Á<ä´ãTTDìs¡Tàø£Ô' ≈£îuÒs¡düeT‘ê+ ÁeCÒ‘Y
nôd’Ô ýêj·TT‘· dü+U≤´_Û' |ü⁄s¡X¯Ãs¡DMT]‘·yéT ˆˆ
düVü≤ÁkÕes¡ÔHê‘Y dü<√´ yê+∫Û‘·+ \uÛÑ‘˚ |òü\yéT
uÛÑ÷‘·Áù|‘·|æXÊ#êHê+ HêX¯q+ düàè‹e÷Á‘·‘·' ˆˆ
43
O∫Ã¤wüº >∑D|ü‹ k˛ÔÁ‘·yéT
<˚e⁄ýê#· ˆ
qe÷$T <˚e+ düø£˝≤s¡ú<ä+ ‘·+ düTes¡íes¡í+ uÛÑT»>√|üM‘·yéT ˆ
>∑C≤qq+ uÛ≤düÿs¡y˚Tø£<ä+‘·+ \+uÀ<äs¡+ yê]uÛÑyêdüq+ #· ˆˆ
πøj·T÷]D+ Vü‰s¡øÏØ≥Ewüº+ #·‘·Ts¡T“¤»+ bÕX¯esêuÛÑj·÷ì ˆ
düèDÏ+ #· Vü≤düÔ+ >∑D|ü+ Á‹H˚Á‘·+ dü#êeTs¡Åd”Ôj·TT>∑˝Òq j·TTø£ÔyéT ˆˆ
wü&Éø£åsê‘êà qeTq\ŒuÛÑ÷wü+ eTT˙X¯«¬s’sê“¤s¡Ze|üPs¡«¬ø’X¯Ã ˆ
dü+ùd$‘·+ <˚eeTHê<∏äø£\Œ+ s¡÷|ü+ eTH√»„+ X¯s¡D+ Á|ü|ü<˚´ ˆˆ
y˚<ë+‘·y˚<ä´+ »>∑‘êeTBÛX¯+ <˚yê~e+<ä´+ düTø£è‘Ó’ø£>∑eTýéT ˆ
düÔ+uÒs¡e÷dü´+ qqT #·+Á<ä#·÷&É+ $Hêj·Tø£+ ‘·+ X¯s¡D+ Á|ü|ü<˚ ˆˆ
uÛÑyêK´<ëyêq\<äVü≤é÷q+ uÛÑø£Ô+ dü«ø°j·T+ |ü]wæ+#·‘˚ j·T' ˆ
>∑+&ÉÁdüT‘ê+uÛÀ_Ûs¡qq´‘·T\´+ e+<˚ >∑DÒX¯+ #· ‘·yÓ÷]H˚Á‘·yéT ˆˆ
•edü´ eTÚ˝≤ee˝Àø£´ #·+Á<ä+ düTX¯ó+&Éj·÷ eTT>∑Δ‘·j·÷ dü«ø°j·TyéT ˆ
uÛÑ>∑ï+ $cÕD+ |ü]uÛ≤e´ ∫‘˚Ô Äø£èwüº#·+Á<√ >∑Db˛e‘êqï' ˆˆ
|æ‘·Ts¡®{≤pp≥‘·fÒ dü<Ó’e uÛ≤^s¡B∏ ‘·Á‘· ≈£î‘·÷Vü≤˝Òq ˆ
$Vü≤s¡TÔø±eT' dü eTV”≤Á<Ûä|ü⁄Á‘ê´ ìyê]‘·' bÕ‘·T dü<ë >∑C≤dü´' ˆˆ
\+uÀ<äs√ <˚e≈£îe÷s¡dü+ô|òÆT' Áø°&ÉqTÿe÷s¡+ õ‘·yêìïCÒq ˆ
ø£πsD #√‘√Ô\´ qqs¡Ô s¡eT´+ <ä+‘êe˝≤k˛´ uÛÑj·T‘·' dü bÕj·÷‘Y ˆˆ
Ä>∑‘·´ jÓ÷#Ó’Ãs¡Ω]Hê_Û|ü<äà+ <ä<äs¡Ù‘·Á‘êX¯ó ø£πsD ‘·#·Ã ˆ
O<äΔs¡TÔ$T#·Ã¤ì«~Ûyê<äyêø£´+ eTTyÓ÷#· uÛÑ÷‘ê« #·‘·Ts√ >∑DÒX¯' ˆˆ
44
ìs¡+‘·s¡+ dü+düÿè‘·<ëq|üfÒº \>±ï+ ‘·T >∑T+»Á<ä“¤eTsêe©+ yÓ’ ˆ
‘·+ ÁXÀÁ‘·‘ê˝…’s¡|ükÕs¡j·T+‘·+ düàπs<äZC≤dü´+ ì»Vü≤è‘·‡s√CÒ ˆˆ
$X‚«X¯yÓTÆ*dæú‘·»VüQïø£Hê´ »\+ >∑èV”≤‘ê« ì»|ü⁄wüÿπsD ˆ
Vü≤s¡+ dü©\+ |æ‘·s¡+ dü«ø°j·T+ Á|ü|üP»j·TqΩdæÔeTTK' dü bÕj·÷‘Y ˆˆ
düÔ+uÒs¡e÷dü´+ |òüTTdüèD≤+>∑sê>∑+ dæ+<ä÷s¡|üPsês¡TDø±+‘·≈£î+uÛÑyéT ˆ
≈£î#·+<äHê•¢wüºø£s¡+ >∑DÒX¯+ <Ûë´j˚T‘·‡«∫‘˚Ô düø£˝Òwüº<ä+ ‘·yéT ˆˆ
dü ;Ûwüàe÷‘·T]ï»|ü⁄wüÿπsD »\+ düe÷<ëj·T ≈£î#Í dü«e÷‘·T' ˆ
Á|üøå±\j·÷e÷dü wü&Üdü´|”‘Í kÕ«s¡ú+ eTT<˚kÂ ø£\uÛ≤qH√düTÔ ˆˆ
dæ+#êeT Hê>∑+ •X¯óuÛ≤ee÷|üÔ+ πøHê|æ dü‘êÿs¡D‘√ <Ûä]Á‘êýéT ˆ
eø±Ôs¡e÷<ä´+ ìj·Te÷~ø±Hê+ ˝À¬ø’ø£e+<ä´+ Á|üDe÷$T $|òüTïyéT ˆˆ
Ä*+–‘·+ #ês¡Ts¡T#ê eTè>±øå±´ dü+uÛÀ>∑˝À\+ eT<ä$Vü≤«˝≤+>∑yéT ˆ
$|òüTÚï|òüT$<Ûä«+düqdüø£Ôy˚Tø£+ qe÷$T ø±+‘·+ ~«s¡<ëqq+ ‘·yéT ˆˆ
ùV≤s¡+ã O<ä´Á<ä$ø√{Ïø±+‘·' |ü+#êqH˚Hê|æ $#·T+_‘êdü´' ˆ
eTT˙qT‡sêq“¤ø£Ô»Hê+X¯Ã düsê«q‡ bÕ‘·T s¡<∏ë´düT dü<ë >∑C≤dü´' ˆˆ
<Ó’«bÕj·TH√ø±Ôì dü ìX¯Ãj˚Tq dü«<ä+‘·ø√{≤´ ìœ\+ *œ‘ê« ˆ
<ä+‘·+ |ü⁄sêD+ X¯óuÛÑ$T+<äTeTÚ*düÔb˛_Ûs¡TÁ>∑+ eTqkÕ düàsê$T ˆˆ
Áø°&Ü‘·{≤+‘˚ »\<Ûë$uÛ≤ùd´ y˚˝≤»˝Ò \+ã|ü‹' Á|ü;Û‘·' ˆ
$∫+‘·´ ø£ùd´‹ düTsêdüTÔ<ë ‘·+ $X¯«X¯«s¡+ yê–“¤s¡_ÛwüºTe+‹ ˆˆ
yê#ê+ ì$T‘·Ô+ dü ì$T‘·Ôe÷<ä´+ |ü<ä+ Á‹˝Àø±éT<ä<ä‘·TÔ‡rHêyéT ˆ
dü¬s’«X¯Ã e+<ä´+ q #· ‘·dü´ e+<ä´' kÕúD√' |üs¡+ s¡÷|üeTkÂ dü bÕj·÷‘Y ˆˆ
Çe÷+ düTÔ‹+ j·T' |üsƒ¡rVü≤ uÛÑø±Ô´ düe÷Væ≤‘·Á|”‹s¡re X¯ó<äΔ' ˆ
dü+ùde´‘˚ #˚+~s¡j·÷ ì‘ê+‘·+ <ë]Á<ä´dü+|òüT+ dü $<ës¡j˚Tqï' ˆˆ
Ç‹ ls¡TÁ<äj·÷eT\‘·+Á‘˚ Vü≤s¡>öØdü+yê<˚ O∫Ã¤wüº>∑D|ü‹k˛ÔÁ‘·+ dü+|üPs¡íyéT ˆˆ
45
eTs¡ø£‘· l \ø°Î>∑D|ü‹ k˛ÔÁ‘·yéT
es¡dæ~ΔdüTãT~ΔeTH√ì\j·T+
ìs¡‘·Á|ü‹uÛ≤|òü˝≤<ëq |òüTq+
|üs¡y˚TX¯«s¡ e÷q düyÓ÷<äø£s¡+
Á|üDe÷$T ìs¡+‘·s¡$|òüTïVü≤s¡yéT ˆˆ
nDÏe÷+ eTVæ≤e÷+ >∑]e÷+ \|òæTe÷+
|òüTq‘êb˛Ô düTø±eTeπsX¯«XÊHé
ìs¡‘·Á|ü<äeTø£åj·TeT+>∑fi¯<ä+
»q˙»qø±‘·eT$H√<äø£s¡+
»q‘êVü≤è<äj·T+‘·s¡‘ê|üVü≤s¡+
»>∑<äTuÛÑT´<äj·Tø£s¡$÷|æ‡‘·<ä+
es¡u≤\´düTUÒ\quÛ≤>∑´ø£s¡+
dæús¡j·TÚeqkÂK´$˝≤düø£s¡+
|òüTqeè<äΔeTH√Vü≤s¡XÊ+‹ø£s¡+
ì>∑e÷>∑eT˝ÖøÏø£XÊgì~Û
Á|ü<ä<ëq#·D+ >∑TD>∑DTeTDÏyéT
X¯‘·rs¡ú $sêõ‘·eT÷]Ô <Ûäs¡yéT
46
nqTsê>∑eTj·T+ qesê>∑‘·+
>∑TDsêõ‘·HêeT$X‚wüVæ≤‘·+
X¯óuÛÑ˝≤uÛÑes¡Á|ü<äeTø£åj·T<ä+
|üè~∏MX¯ düT|üPõ‘·bÕ<äj·TT>∑+
s¡<∏äj·÷q $X‚wüj·TXÀ$uÛÑe+
düø£˝≤>∑eT |üPõ‘·~e´>∑TD+
>∑>∑H√<ä“¤e>±+>∑dü]Á‘·ÁuÛÑe
Á|ü#·Tsê+ãT»|üPõ‘·os¡¸‘·\+
eTDÏsêõ‘·ôV’≤eTøÏØ≥j·TT‘·+
~«»sê»~yêø£s¡H˚Á‘·j·TT‘·+
ø£eT˙j·TX¯óuÛ≤eVü≤ø±+‹Væ≤‘·+
s¡eTD°j·T $˝≤düø£<∏ë$~‘·+
Vü≤è<äj·T+‘·s¡B|üø£X¯øÏÔ<Ûäs¡+
eT<ÛäTs√<äj·TBb˛Ôø£fi≤s¡T∫s¡+
düT$XÊ\quÛÑ+>∑DB|æÔø£s¡+
ø£$sê»$sêõ‘·ø±eéTj·T+
s¡$ø±+‹ $uÛ≤dæ‘·˝Àø£eTj·T+
uÛÑéHÓ’ø£ $˝≤dæ‘·ø°]ÔeTj·T+
eTs¡ø£‘· l \ø°Î >∑D|ü‹ k˛ÔÁ‘·+ dü+|üPs¡íyéT
47
e÷qdæø£ uÛÑj·÷+<√fi¯q\ qT+&ç s¡øÏå+#˚ lsêeTs¡øå±k˛ÔÁ‘·yéT
düeTdüÔ Á|ü|ü+#·eT÷ »ì+#˚ X¯óuÛ≤+>±\ XÀ_Û‘·T&˚ lsêeT#·+Á<äT&ÉT. |üs¡e÷‘·à
n+>±\T neTè‘·sd¡ ü ø£\XÊ\T. n+<äTe\¢H˚ Äj·Tq ªX¯óuÛ≤+>∑T&ÉTμ >± ø°]+Ô #·ã&Ü¶&TÉ .
lsêeT#·+Á<äTì s¡÷|üe÷<ÛäTsê´ìï #·÷&É&É+‘√H˚ eTqdüT‡ Á|üdüqïyÓTÆb˛‘·T+~.
XÊ+‹ \_ÛdüTÔ+~. XÊ+‘êø±s¡T&Ó’q s¡|òüTTq+<äqT&˚ $XÊ«ìøÏ Ä<Ûës¡+.
|ü<ëà\e+{Ï ø£qTï\T, yÓ÷ø±fi¯fles¡≈£L Oqï u≤VüQe⁄\T, yêj·TTeT+&É˝≤ìï
N\TÃ≈£îì düT>∑+<Ûëìï yê´|æ+|ü#˚ùd Hêdæø£, ¬ø’e\´|ü<ä+ yÓ’|ü⁄ rdüT≈£îìyÓfi‚fl
ø£eT˙j·T #·s¡Dø£eT˝≤\T, nuÛÑj·TeTTÁ<ä‘√ n\+ø£è‘·yÓTÆq ø£s¡‘·\+ ... Ç˝≤
n˙ï eT+>∑fi¯eTj·T X¯óuÛ≤+>±˝Ò.
lsêeTuÛÑÁ<äT&ÉT n+<ä]ø° ÄÁX¯j·T$TkÕÔ&ÉT. n+<ä] ùdyê #˚kÕÔ&ÉT. n+<ä] ùdyê
d”«ø£]kÕÔ&TÉ . Äj·Tq ˝Àø£Á‘·j÷· ÁX¯jT· T&ÉT. eTT˝À¢ø±\÷ lsêeTTDÒí X¯sD¡ TC§#·TÃ‘êsTT.
ø±\+ ìs¡+‘·s>¡ ‹∑ ì ‘·q #˚‹˝À ô|≥Tº≈î£ ì ‹ù|Œ X¯øÔÏ ø±\»j·TT&Óq’ sêeT#·+Á<äTì˝ÀH˚
O+~. n+<äTπø Äj·Tq q&Éø£ m|ü&É÷ Ä>∑<äT. lsêeTTì XÖs¡´+ ˇø£ÿ˝Àø±ìπø
|ü]$T‘·+ ø±<äT. |ü<äTHê\T>∑T ˝Àø±\MT<ê Äj·Tq n~Ûø±s¡+ q&ÉTdüTÔ+~.
ìs¡+‘·s¡+ q&ÉTdü÷Ô q&ç|ædü÷Ô O+&˚ sêeTTì˝À n\dü≥ø±ì, dü&É*+|ü⁄ø±ì
ø£ì|æ+#·e⁄. Äj·Tq ø±+‹ ø£åDø£åD≤ìøÏ ô|s¡T>∑T‘·÷ O+≥T+~. ø√]ø£\T ˝Òì
eT+>∑fi¯eTj·T eTqdüT‡πø lsêeT#·+Á<äT&ÉT ˝§+>∑T‘ê&ÉT. l sêeTs¡øå± k˛ÔÁ‘· düàs¡D
Vü≤è<äj·T |üPs¡«ø£yÓTÆ O+&Ü*. n|ü&˚ Äj·Tq eTq yÓ+≥ q&ÉTkÕÔ&ÉT.

ÁãVü‰à+&Üìï q&çù| ø√<ä+&ÉyT˚ lsêeT#·+Á<äT&ÉT. nq+‘·yTÓ qÆ Äj·Tq |üsêÁø£e÷ìï
düs«¡ <ë düT‹Ô ùdÔ n+‘·s+¡ ˝Àì n\»&ÉT\T q•+∫ ø£˝≤´DuÛ≤eq\T n\T¢≈î£ +{≤sTT.
düs¡«»>∑Á<äøå± k˛ÔÁ‘·yÓTÆq lsêeTs¡øå±k˛ÔÁ‘·yéT eTVü≤]¸ ãT<Ûäøö•≈£îì nì‘·s¡
eTVæ≤e÷ì«‘·yÓTÆq ‘·|üX¯ÙøÏÔ‘√ eTq≈£î n+~+~. á k˛ÔÁ‘· |üsƒ¡q+‘√ ˇø£ Ä‘·àX¯øÏÔ
eTq J$‘êìï dü+|üPs¡í+>± ÄeVæ≤düTÔ+~.
48
lsêeTs¡øå±k˛ÔÁ‘· ÁX¯eDe÷Á‘·+#˚ uÛÑj·T+, ÁuÛ≤+‹, ndü÷j·T, <˚«wü+, sê>∑+,
Áø√<Ûä+ ‘=\–b˛‘êsTT.
Jeq+ ˙s¡dü+>± kÕ>∑T‘·Tqï|ü⁄Œ&ÉT, n>∑eT´ e÷sêZ\˝À nXÊ+‹ πs¬ø‹Ôq|ü⁄Œ&ÉT,
nHê˝À∫‘· uÛÑj·÷\T Äe]+∫q|ü⁄Œ&ÉT á k˛ÔÁ‘· |üsƒ¡q+ düs¡«s¡øå±ø£s¡yÓTÆ
ø±bÕ&ÉT‘·T+<äq&ÜìøÏ ø√{≤¢~ uÛÑ≈£îÔ\ nqTuÛÑ÷‘·T˝Ò Á|ü‘·´ø£å ‘êsêÿD≤\T.
áHê{Ï O~«>∑ï y˚fi¯\ qT+&ç, e÷qdæø£ uÛÑj·÷+<√fi¯q\ qT+&ç |üs¡eTyê‘·‡\´+‘√
ø±bÕ&ç ø£åDø£åD+ s¡øÏå+#˚ neTè‘· dü+Jeì lsêeTs¡øå±k˛ÔÁ‘· yÓTTø£ÿfÒ!
|üse¡ ÷s¡ú ø√$<äT\T yÓ\˝Òì s¡‘ï· sê•>± ì>∑T‘Z *˚ Ã yÓ\sTT+∫+~ lsêeTs¡ø±å k˛ÔÁ‘·yTé
yÓqTø£ Oqï s¡Vü≤dü´ X¯øÏÔ ˇø£ÿfÒ !
ø±s¡´kÕ<Ûäqø√dü+ lsêeTs¡øå±k˛ÔÁ‘êìï ÄÁX¯sTT+#·+&ç. á k˛ÔÁ‘·yéT Á|ükÕ~+#˚
ÁX‚j·T' |üs¡+|üs¡\T eTVü≤‘·Ô‘ê«\‘√ ≈£L&ç XÊ+‹ì Á|ükÕ~kÕÔsTT. á düTÔ‹yÓ’|ü⁄
eTqdüT‡qT q&ç|æùdÔ... Áø£eT+>± J$‘·+˝Àì $ø±sê\T ‘·–Z Á|üXÊ+‘·dæú‹
@s¡Œ&ÉT‘·T+~.
˝Àø£øfi£ ≤´Dø£sy¡ TÓ qÆ ªlsêeTs¡ø±å k˛ÔÁ‘·yTé μ ≈£î s¬ +&Ée kÕ{Ï düT‹Ô ˝Ò<ìä &Û+É ø± ÁyÓ÷–+∫
|ü$Á‘·+>± Á|üø£{Ï+∫q |ü$Á‘·eT÷s¡TÔ\T e÷ |æ‘·è<˚e⁄\T l |ü⁄sêD|ü+&É
sê<Ûëø£èwüíeT÷]Ô>±s¡T. X¯øÏÔeT+‘·yÓTÆq ªlsêeTs¡øå± k˛ÔÁ‘·yéTμ ø√{Ï Á|ü‘·T\ O∫‘·
$‘·sD¡ |ü$Á‘· kÕ<Ûqä ø√dü+ düTe÷s¡T ◊<äT <äXÊu≤›\T ‘·|+æ ∫, |ü]‘·|+æ ∫ 98 \ø£\å
84 y˚\ Á|ü‘·T\qT düVü≤è<äj·TT\≈£î n+~+#ês¡T. á X¯u≤›\ ø£eT˙j·T>∑eTq+
ø√{≤¢~eT+~øÏ s¡ø£åD>± ì*∫+<äì #Ó|æŒrsê*‡+<˚!
2009 dü+e‘·‡s¡+ yÓ’XÊKe÷dü+˝À Hêqï>±s¡T lsêeT#·+Á<äTì ‘˚»düT‡˝À
◊ø£éTj·÷´s¡T. ◊<äT yêsê\ ‘·s¡Tyê‘· ªkÕ«‹μ ã\sêyéT>±s¡T lsêeTs¡øå±k˛ÔÁ‘êìï
ªkÕ«‹μ dü|]ü yês¡ |üÁ‹ø£˝À Á|ü#T· ]+#·&+É ‘√ nq÷Vü≤´ düŒ+<äq \_Û+∫, |æ‘è· <˚e⁄\
ø√{Ï Á|ü‘·T\ $‘·s¡D |òüTq+>± HÓs¡y˚]+~. Ç~ ì|òüT+≥Te⁄\ ø=\‘·\≈£î n+<äì
sêe÷qTÁ>∑Vü≤+.
ÁbÕDÏø√{ÏøÏ O‘·eÔ T yÓu’ yÑÛ êìï Á|ükÕ~+#˚ á |ü$Á‘· k˛ÔÁ‘· |üsq¡ƒ +‘√ lsêeT#·+Á<äTì
|ü⁄D´ #·s¡D≤\≈£î uÛÑø£Ô´+»* |òüT{Ï<ë›+. ` |ü⁄sêD|ü+&É lìyêdt
49
l sêeTs¡øå± k˛ÔÁ‘·yéT
ndü´ lsêeTs¡øå±k˛ÔÁ‘· eTVü‰eT+Á‘·dü´, ãT<Ûä øö•ø£ ãTTwæ',
l d”‘êsêeT#·+Á<√ <˚e‘ê, nqTwüºT|t #Û·+<ä'! d”‘êX¯øÏÔ'
le÷Hé Vü≤qTe÷Hé ø°\ø£+, lsêeT#·+Á<ä Á|”‘·´πsú
lsêeT s¡øå± k˛ÔÁ‘· »ù| $ìjÓ÷>∑'.
<Ûë´qyéT
<Ûë´j˚T <ëC≤qTu≤VüQ+ <Ûäè‘·X¯s¡<ÛäqTwü+ ã<äΔ |ü<ëàdüqdüúyéT
|”‘·+ yêk˛ekÕq+, qeø£eT\<äfi¯ düŒ]ΔH˚Á‘·+ Á|üdüqïyéT
yêe÷+ø±s¡÷&ÛÉ d”‘ê eTTKø£eT\ $T\˝À¢#·q+ ˙s¡<ëuÛÑyéT
HêHê\+ø±s¡ B|üÔ+ <ä<Ûä‘· eTTs¡T»{≤eT+&É\+ sêeT#·+Á<äyéT.
#·]‘·+ s¡|òüTTHê<∏ädü´ X¯‘·ø√{Ï Á|ü$düÔs¡yéT
@¬ø’ø£ eTø£ås¡+ |ü⁄+kÕ+ eTVü‰bÕ‘·ø£ HêX¯qyéT ˆ
<Ûë´‘ê« ˙˝À‘·Œ\ XÊéT+ sêeT+ sêJe˝À#·qyéT ˆ
C≤qø° \ø£ÎD√ù|‘·+ »{≤eT≈£î≥ eT+&ç‘·yéT ˆˆ
kÕdæ‘·÷D <ÛäqTsê“D bÕDÏ+ qø£Ô+#·sê+‘·ø£yéT ˆ
dü«©\j·÷ »>∑Å‘Ôê‘·T e÷$s¡÷“¤‘· eT»+ $uÛÑTyéT ˆˆ
sêeTs¡øå±+ |üπsƒ‘Y ÁbÕ»„' bÕ|ü|ò”Tï+ düs¡«ø±eT<ëyéT ˆ
•s√ y˚T sê|òüTe' bÕ‘·T bòÕ\+ <äX¯s¡<∏ë‘·à»' ˆˆ
50
øödü˝Ò´jÓ÷ <äèXÖbÕ‘·T $XÊ«$TÁ‘· Á|æj·T' ÁX¯ór ˆ
Á|òü÷D+ bÕ‘·T eTKÁ‘ê‘ê eTTK+ kÂ$TÁ‹ e‘·‡\' ˆˆ
õVü‰«+ $<ë´ ì~Û' bÕ‘·T ø£+sƒ¡+ uÛÑs¡‘· e+~‘·' ˆ
düÿ+<ÛÍ ~yê´j·TT<Ûä' bÕ‘·T uÛÑTCÖ uÛÑπ>ïX¯ ø±s¡Tàø£' ˆˆ
ø£sö d”‘ê|ü‹' bÕ‘·T Vü≤è<äj·T+ C≤eT<ä>∑ï´õ‘Y ˆ
eT<Ûä´+ bÕ‘·T Ks¡<Ûä«+d” Hê_Û+ C≤+ãe<ëÁX¯j·T' ˆˆ
düTÁ^y˚X¯' ø£{° bÕ‘·T düøÏú˙ Vü≤qTeTÁ‘·ŒuÛÑT' ˆ
}s¡÷ s¡|òüT÷‘·ÔeT' bÕ‘·T s¡ø£å' ≈£î\ $HêX¯ø£è‘Y ˆˆ
C≤qT˙ ùd‘·Tø£è‘êŒ‘·T »+ù|òT <äX¯eTTU≤+‘·ø£' ˆ
bÕ<Í $;ÛwüD Áo<ä' bÕ‘·T sêyÓ÷œ\+ e|ü⁄' ˆˆ
@‘ê+ sêeTã˝Àù|‘ê+ s¡øå±+ j·T' düTø£èr |üπsƒ‘Y ˆ
dü∫sêj·TT' düTF |ü⁄Ár $»sT÷ $qsT÷ uÛÑy˚‘Y ˆˆ
bÕ‘êfi¯ uÛÑ÷‘·\ y√éT #ê]D X¯Ã¤<äà#ê]D' ˆ
q Á<äwüTº eT|æ X¯ø±ÔùdÔ s¡øÏå‘·+ sêeTHêeT_Û' ˆˆ
sêy˚T‹ sêeTuÛÑÁ<˚‹ sêeT#·+Á<˚‹ yê düàs¡Hé ˆ
qs√ q *|ü´‘˚ bÕô|’s¡T“¤øÏÔ+ eTTøÏÔ+ #· $+<ä‹ ˆˆ
»>∑C…Ì® Å‘Ó’ø£ eT+Á‘˚D sêeTHêe÷ï_Ûs¡øÏå‘·yéT ˆ
j·T' ø£+πsƒ <Ûës¡j˚T‘·Ôdü´ ø£s¡kÕú' düs¡« dæ<äΔj·T' ˆˆ
eÁ»|ü+»s¡ Hêy˚T<ä+ jÓ÷ sêeTø£e#·+ düàπs‘Y ˆ
nyê´Vü≤‘ê»„' düs¡«Á‘· \uÛÑ‘˚ »j·TeT+>∑fi¯yéT ˆˆ
51
Ä~wüºyêHé j·T<∏ë dü«ù|ï sêeTs¡øå± $Te÷+ Vü≤s¡' ˆ
‘·<∏ë *œ‘·yêHé ÁbÕ‘·' Á|üãT<√Δ ãT<Ûäøö•ø£' ˆˆ
ÄsêeT' ø£\Œeèøå±D±+ $sêeT' düø£˝≤|ü<ëyéT ˆ
n_ÛsêeTÅdæÔ˝Àø±Hê+ sêeT' l e÷q‡q' Á|üuÛÑT'ˆˆ
‘·s¡TDÖ s¡÷|üdü+|üHÍï düT≈£îe÷sö eTVü‰ã˝Ö ˆ
|ü⁄+&ÉØø£ $XÊ˝≤øåö Ns¡ø£ècÕíõHê+ãsö ˆˆ
|òü\eT÷˝≤•HÍ <ë+‘Í ‘ê|ükÂ ÁãVü≤à#ê]DÖ ˆ
|ü⁄Á‘Í <äX¯s¡<∏ä ôd’´‘Í ÁuÛ≤‘·sö sêeT\ø£ÎDÖ ˆˆ
X¯s¡DÖ´ düs¡«dü‘êÔ«Hê+ ÁX‚cÂ˜ düs¡«<ÛäqTwüà‘êyéT ˆ
s¡ø£å'≈£î\ ìVü≤+‘êsö Á‘êj˚T‘ê+ H√ s¡|òüT÷‘·ÔeTÚ ˆˆ
Ä‘·Ôdü»´<ÛäqTcÕ $wüTdüŒèXÊ eø£åj·÷X¯ó>∑ ìwü+>∑dü+–HÍ ˆ
s¡ø£åD≤j·T eTeT sêeT\ø£ÎD≤ eÁ>∑‘·' |ü~∏ dü<Ó’e >∑#·Ã¤‘êyéT ˆˆ
düqï<äΔ' ø£eN K&ûZ #ê|üu≤D<Ûäs√ j·TTyê ˆ
>∑#·Ã¤Hé eTH√s¡<∏ëqïX¯Ã sêeT' bÕ‘·T dü \ø£ÎD' ˆˆ
sêyÓ÷ <ëX¯s¡~∏X¯SÙs√ \ø£ÎD≤qT#·s√ ã© ˆ
ø±≈£î‘·ú‡' |ü⁄s¡Twü' |üPs¡í' øödü˝Ò´jÓ÷ s¡|òüT÷‘·ÔeT' ˆˆ
y˚<ë+‘·y˚<√´ j·TCÒ„X¯' |ü⁄sêD |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT' ˆ
C≤qø°e\¢uÛÑ' le÷qÁ|üy˚Tj·T |üsêÁø£eT' ˆˆ
Ç‘˚´‘êì »ù|ìï‘·´+ eT<ä“¤ø£Ô' ÁX¯<äΔj·÷ì«‘·' ˆ
nX¯«y˚T<òë~Ûø£+ |ü⁄D´+ dü+ÁbÕb˛ï‹ q dü+X¯j·T' ˆˆ
52
sêeT+ <ä÷sê«<äfi¯XÊéT+ |ü<ëàø£å+ |”‘·yêdüdüyéT ˆ
düTÔe+‹ HêeT_Û]›yÓ’´s¡ï‘˚ dü+kÕ]D√ qsê' ˆˆ
sêeT+ \ø£ÎD|üPs¡«»+ s¡|òüTTes¡+ d”‘ê|ü‹+ düT+<äs¡yéT
ø±≈£î‘·ú‡+ ø£s¡TD≤s¡íe+ >∑TDì~Û+ $Á|üÁ|æj·T+ <Ûë]àø£yéT
sêCÒ+Á<ä+ dü‘·´dü+<Ûä+ <äX¯s¡<∏ä‘·qj·T+ XÊéT\+ XÊ+‘·eT÷]ÔyéT
e+<˚ ˝Àø±_ÛsêeT+ s¡|òüTT≈£î\‹\ø£+ sê|òüTe+ sêeD≤]yéT.
sêe÷j·T sêeTuÛÑÁ<ëj·T sêeT#·+Á<ëj·T y˚<òäùd ˆ
s¡|òüTTHê<∏ëj·T Hê<∏ëj·T d”‘êj·÷' |ü‘·j˚T qeT' ˆˆ
l sêeT sêeT s¡|òüTTq+<äq sêeTsêeT ˆ
l sêeT sêeT uÛÑs¡‘êÁ>∑» sêeTsêeT ˆˆ
l sêeT sêeT s¡Dø£s¡ÿX¯ sêeT sêeT ˆ
l sêeT sêeT X¯s¡D+ uÛÑe sêeT sêeT ˆˆ
l sêeT#·+Á<ä #·s¡DÖ eTqkÕ düàsê$T ˆ
l sêeT#·+Á<ä #·s¡DÖ e#·kÕ >∑èD≤$T ˆˆ
l sêeT#·+Á<ä #·s¡DÖ •s¡kÕ qe÷$T ˆ
l sêeT#·+Á<ä #·s¡DÖ X¯s¡D+ Á|ü|ü<˚´ ˆˆ
e÷‘ê sêyÓ÷ eT‹Œ‘ê sêeT#·+Á<ä' ˆ
kÕ«MT sêyÓ÷ eT‘·‡U≤ sêeT#·+Á<ä' ˆˆ
düs¡«dü«+ y˚T sêeT#·+Á<√ <äj·÷fi¯ó `
sêïq´+ C≤H˚ HÓ’e C≤H˚ q C≤H˚. ˆˆ
<äøÏåDÒ \ø£ÎD√ j·Tdü´ yêy˚T #· »qø±‘·àC≤ ˆ
|ü⁄s¡‘√ e÷s¡T‹s¡´dü´ ‘·+ e+<˚ s¡|òüTTq+<äqyéT
53
˝Àø±_ÛsêeT+ s¡Ds¡+>∑BÛs¡+ ˆ
sêJeH˚Á‘·+ s¡|òüTTe+X¯Hê<∏äyéT ˆˆ
ø±s¡TD´s¡÷|ü+ ø£s¡TD≤ø£s¡+ ‘·+ ˆ
lsêeT#·+Á<ä+ X¯s¡D+ Á|ü|ü<˚´ ˆˆ
eTH√»e+ e÷s¡T‘·‘·T\´ y˚>∑yéT
õ‘˚+Á~j·T+ ãT~ΔeT‘ê+ e]wü˜+
yê‘ê‘·à»+ yêqs¡ j·T÷<∏äeTTK´+
lsêeT<ä÷‘·+ X¯s¡D+ Á|ü|ü<˚´ ˆˆ
≈£L»+‘·+ sêeT sêy˚T‹ eT<ÛäTs¡+ eT<ÛäTsêø£ås¡yéT ˆ
Äs¡TVü≤´ ø£$‘êXÊU≤+ e+<˚ yê©àøÏ ø√øÏ\yéT ˆˆ
Ä|ü<ë eT|üVü≤sêÔs¡+ <ë‘ês¡+ düs¡«dü+|ü<ëyéT ˆ
˝Àø±_ÛsêeT+ lsêeT+ uÛÑ÷jÓ÷ uÛÑ÷jÓ÷ qe÷eT´Vü≤yéT ˆˆ
uÛÑs¡®q+ uÛÑe;C≤Hê eTs¡®q+ düTKdü+|ü<ëyéT ˆ
‘·s¡®q+ j·TeT<ä÷‘êHê+ sêeTsêy˚T‹ >∑s¡®qyéT ˆˆ
sêyÓ÷ sê»eTDÏdü‡<ë $»j·T‘˚ sêeT+ s¡y˚TX¯+ uÛÑCÒ
sêy˚TD≤_ÛVü≤‘ê ìXÊ#·s¡#·eT÷ sêe÷j·T ‘·ôd’à qeT' ˆˆ
sêe÷HêïdæÔ |üsêj·TD+ |üs¡‘·s¡+ sêeTdü´ <ëk˛düà´Vü≤+
sêy˚T ∫‘·Ô\j·T dü‡<ë uÛÑe‘·T y˚T uÛÀ sêeT e÷eTT<äΔs¡ ˆˆ
lsêeT sêeT sêy˚T‹ s¡y˚T sêy˚T eTH√s¡y˚T ˆ
düVü≤ÁdüHêeT ‘·‘·TÔ\´+ sêeTHêeT esêqH˚ ˆˆ
Ç‹ l ãT<Ûä øö•ø£ eTTì $s¡∫‘·+ ªlsêeTs¡øå± k˛ÔÁ‘·yéTμ dü+|üPs¡íyéT.
54
dü+|üPs¡í Äs√>±´ìï Á|ükÕ~+#˚
l <Ûäq«+‘·Ø eTVü‰eT+Á‘·yéT
n#·T´‘êq+‘· >√$+<ä
$c˛í Hêsêj·TD≤eTè‘· ˆ
s√>±H˚à HêX¯j·÷X‚cÕHé
ÄX¯ó <Ûäq«qÔπs Vü≤πs ˆˆ
Äs√>∑´+ Bs¡Èe÷j·TTwü´+
ã\+ ‘˚CÀ ~Ûj·T+ Á•j·T+ ˆ
dü«uÛÑπøÔuÛÑ´' nqT>∑èVü≤íqÔ+
e+<˚ <Ûäq«qÔ]+ Vü≤]yéT ˆˆ
<Ûäq«qÔπs]eT+ XÀ¢ø£+ uÛÑø±Ô´ ì‘·´+ |üsƒ¡ìÔ j˚T ˆ
nHês√>∑´+ q ‘˚cÕ+ kÕ´‘Y düTK+ JeìÔ ‘˚ ∫s¡yéT ˆˆ
z+ qyÓ÷ uÛÑ>∑e‘˚ yêdüT<˚yêj·T
<Ûäq«+‘·s¡j˚T
neTè‘·ø£\X¯ Vü≤kÕÔj·T
eÁ»»˝Öø£Vü≤kÕÔj·T
düsê«eTj·T $HêX¯Hêj·T
Å‘Ó’˝Àø£´Hê<∏ëj·T eTVü‰$wüíy˚ kÕ«Vü‰.
z+ yêdüT<˚yêj·T $<äàùV≤
düT<ÛëVü≤kÕÔj·T BÛeTVæ≤ ˆ
‘·H√ï <Ûäq«qÔ]' Á|ü#√<äj·÷‘Y ˆ
55
Ä~X¯+ø£s¡ uÛÑ>∑e‘êŒ<äT\yê] ª»>∑<äTZs¡Tμ |”sƒêìøÏ eTqkÕ #˚‘·T\T
CÀ&çdü÷Ô ` Äj·Tq neTs¡ ˝Òœì qT+∫ C≤\Tyê]q neTè‘·s¡dü<Ûës¡
ªl \ø°Î qèdæ+Vü≤ ø£sêe\+ã k˛ÔÁ‘·yéTμ ‘√ |üs¡eT X¯óuÛ≤\qT
ø√s¡T≈£î+<ë+. Jeq|ü⁄ kÕ+kÕ]ø£ |”&É*ï ‘=\–+#·T≈£î+<ë+.
ì|ü⁄Œ\T>∑øπ ÿ eTVü≤À»«\ Hê\T≈£\ eTVü‰X¯øÔÏ eTq <äT'U≤\qT ‘=\–+#ê\ì
ªl \ø°Î qèdæ+Vü≤ ø£sêe\+ã k˛ÔÁ‘·yéTμ ‘√ nuÛÑj·T Hês¡dæ+VüQì
y˚&ÉT≈£î+<ë+.
eTVü‰≥ºV‰ü kÕ\, k˛Œ¤≥ X¯u≤›\, dæ+Vü≤Hê<ë\ Msêe‘ês¡ Á|ü#+· &É X¯øÔÏ
eTq≈£î Á|üdqü ï+ ø±yê\ì ªl \ø°Î qèdæ+Vü≤ ø£sêe\+ã k˛ÔÁ‘·yTé μ ‘√
~e´ Hês¡dæ+VüQì ÁbÕ]ú+#·T≈£î+<ë+.
ø±*y˚fi¯fl >√fi¯flqT+&ç •s¡düT‡ es¡≈£L Væ≤s¡D´ esêí\‘√ Á|üø±•dü÷Ô
Á|ü‹≈£L\‘·\qT $∫Ã¤qï+ #˚ùd ø±˝≤–ï eTqô|’ ø£{≤ø£l å \T e]¸+#ê\ì
ªl \ø°Î qèdæ+Vü≤ ø£sêe\+ã k˛ÔÁ‘·yéTμ ‘√ Ms¡ Hês¡dæ+VüQì
ùd$+#·T≈£î+<ë+.
u≤\´, j·Te«q, øöe÷s¡, yês¡Δø±´~ nedüú\T |òüTÀs¡yÓTÆq ø√¬sÿ\≈£î
u≤ìdü\T ø±≈£î+&Ü ˙ jÓ÷>∑ dü«s¡÷|ü düàs¡D‘√ ‘·]+∫ |üse¡ •+#ê\ì
ªl \ø°Î qèdæ+Vü≤ ø£sêe\+ã k˛ÔÁ‘·yéTμ ‘√ \ø°Î Hês¡dæ+VüQì
ø°]Ô+#·T≈£î+<ë+.
X¯Á‘·T dü+Vü‰s¡+ #˚ùd nK+&É ø±\dü«s¡÷|üe÷....! ªl \ø°Î qèdæ+Vü≤
ø£sêe\+ã k˛ÔÁ‘·yTé μ ÁbÕs¡qú ìqTï #˚]q ø£Då +˝ÀH˚ e÷ n+‘·XÙ¯ Á‘·Te⁄\qT
n+‘·yÓTT+~+#·T. ` |ü⁄sêD|ü+&É lìyêdt
56
l \ø°Î qèdæ+Vü≤ ø£sêe\+ã k˛ÔÁ‘·yéT
l eT‘·ŒjÓ÷ì~Û ìπø‘·q #·Áø£bÕDÒ ˆ
uÛÀ^+Á<ä uÛÀ>∑ eTDÏsêõ‘· |ü⁄DéT÷πsÔ ˆ
jÓ÷^X¯ XÊX¯«‘· X¯s¡D´ uÛÑyê_Δb˛‘· ˆ
\ø°Î qèdæ+Vü≤! eTeT<˚Væ≤ ø£sêe\+ãyéT ˆˆ
ÁãùV≤à+Á<ä s¡TÁ<ä eTs¡T<äs¡ÿ øÏØ{Ïø√{Ï ˆ
dü+|òüT{Ïº ‘ê+Á|òæT ø£eT˝≤eT\ ø±+‹ø±+‘· ˆ
\ø°Î\dü‘·Tÿ#· düs√s¡TVü≤ sê»Vü≤+dü ˆ
dü+kÕs¡ kÕ>∑s¡ $XÊ\ ø£sêfi¯ ø±eT ˆ
qÁø£Á>∑Vü≤Á>∑düq ìÁ>∑Vü≤ $Á>∑Vü≤dü´ ˆ
eT>∑ïdü´ sê>∑ \dü<ä÷]à ì|”&ç‘·dü´ ˆ
dü+kÕs¡ |òüTÀs¡>∑Vü≤H˚ #·s¡‘√eTTsêπs ˆ
e÷s√Á>∑ ;Ûø£s¡ eTè>∑ Á|üesê]›‘·dü´ ˆ
Äs¡Ôdü´ eT‘·‡s¡ ì<ë|òüT ì|”&ç‘·dü´ ˆ
dü+kÕs¡≈£L|ü eT‹|òüTÀs¡eT>±<ÛäeT÷\+ ˆ
dü+ÁbÕ|ü´ <äT'K X¯‘·düs¡Œ düe÷≈£î\dü´ ˆ
Bqdü´ <˚e! ø£è|üüj·÷ X¯s¡D≤ >∑‘·dü´ ˆ
57
dü+kÕs¡ ;Ûø£s¡ ø£Ø+Á<ä ø£sê_Û|òü÷‘· ˆ
ìw”Œ&Éé÷q e|ü⁄wüdü‡ø£˝≤]›‘·dü´ ˆ
ÁbÕD Á|üj·÷D uÛÑe;Û‹ düe÷≈£î\dü´ ˆ
dü+kÕs¡ düs¡Œ$wü<äwüº uÛÑjÓ÷Á>∑rÁe ˆ
<ä+ÁcºÕ ø£sêfi¯ $wü<ä>∑Δ $qwüºeT÷πsÔ' ˆ
Hê>±]yêVü≤q! düT<Ûë_Δìyêdü! XÖπs! ˆ
dü+kÕs¡ C≤\ |ü‹‘·dü´ »>∑ìïyêdü ˆ
düπs«Áì›j·÷s¡ú ã&çX¯düú s¡acÕ‘·àqX¯Ã ˆ
Áb˛‘·Ô+_ò‘· Á|ü#·Ts¡‘ê\Tø£ eTdüÔø£dü´ ˆ
dü+kÕs¡ eèø£åeT|òüT ;»eTqqÔø£s¡à ˆ
XÊU≤j·TT‘·+ ø£s¡D|üÁ‘· eTq+>∑ |ü⁄wüŒyéT ˆ
Äs¡TVü≤´ <äT'K »\<òÍ |ü‹‘√ <äj·÷fiÀ ˆ
dü+kÕs¡ <ëe <äVü≤Hê≈£î\ ;Ûø£s√Á>∑ ˆ
C≤«\≤e∞_Û s¡_Û<ä>∑Δ ‘·q÷s¡TVü≤dü´ ˆ
‘·«‘êŒ<ä j·TT>∑à düs¡d”s¡TVü≤ eTdüÔø£dü´ ˆ
dü+kÕs¡ kÕ>∑s¡ ìeT»®q eTTVü≤é÷q+ ˆ
Bq+ $˝Àø£j·T$uÛÀ ø£s¡TD≤ì<Û˚ e÷yéT ˆ
Á|üVü‰¢<äUÒ<ä |ü]Vü‰s¡ |üsêe‘ês¡ ˆ
58
dü+kÕs¡ j·T÷<Ûä >∑»dü+Vü≤‹ dæ+Vü≤ <ä+ÁcºÕ ˆ
;Û‘·dü´ <äTwüºeT‹ <Ó’‘·´ uÛÑj·T+ø£πsD ˆ
ÁbÕD Á|üj·÷D uÛÑe;Û‹ ìyês¡DÒq ˆ
dü+kÕs¡jÓ÷ì düø£˝Ò|æ‡‘· ì‘·´ø£s¡à ˆ
dü+ÁbÕ|ü´ <äT'K düø£˝ÒÁì›j·T eTè‘·T´HêX¯ ˆ
dü+ø£\Œ dæqTΔ‘·qj·÷ ≈£î#·≈£î+≈£îe÷+ø£ ˆ
ã<Ûë«ø£XË’ s¡éTuÛÑ{≤ ãVüQuÛÑs¡Ô‡j·TìÔ ˆ
ø£s¡¸ìÔ j·TÁ‘·|ü~Ûƒ bÕX¯X¯‘Ó’s¡´ <ë e÷yéT
@ø±øÏq+ |üs¡eX¯+ #·øÏ‘·+ <äj·÷fiÀ ˆ
n+<Ûädüý˚T Vü≤è‘·$y˚ø£ eTVü‰<Ûäqdü´ ˆ
#√¬s’s¡àVü‰ ã*_Û]+Á~j·T HêeT<Û˚jÓÆT' ˆ
yÓ÷Vü‰qΔø±s¡ ≈£îVü≤πs $ìbÕ‹ ‘·dü´ ˆ
\ø°Î|ü‘˚! ø£eT\HêuÛÑ! düTπsX¯! $c˛í ˆ
j·TCÒ„X¯! j·T»„! eT<ÛäTdü÷<äq! $X¯«s¡÷|ü ˆ
ÁãVü≤àD´! πøX¯e! »Hês¡›q! yêdüT<˚e ˆ
Á|üVü‰¢<ä Hês¡<ä |üsêX¯s¡ |ü⁄D¶Øø£ ˆ
yê´kÕeT“Øwü X¯óø£XÖqø£ Vü≤èìïyêdü ˆ
uÛÑø±ÔqTs¡ø£Ô |ü]bÕ\q bÕ]C≤‘· ˆ
59
@πøq #·Áø£ eT|üπsD ø£πsDX¯+KyéT ˆ
nH˚´q dæqTΔ ‘·qj·÷eTe\+ã´ ‹wü˜Hé ˆ
yêy˚T‘·πsD es¡<ë uÛÑj·T Vü≤düÔ eTTÁ<ë+ ˆ
Ä<ä´qÔX¯Sq´ eT» eTe´j·T eTÁ|üy˚Tj·TyéT ˆ
Ä~‘·´ s¡TÁ<ä ì>∑e÷~ qT‘· Á|üuÛ≤eyéT ˆ
‘ê« yÓ÷“¤~Û C≤dü´ eT<ÛäT˝À\T|ü eT‘·ÔuÛÑè+>∑yéT ˆ
yêsêVü≤ sêeT qs¡dæ+Vü≤ s¡e÷~ø±HêÔ ˆ
Áø°&Ü$˝À\ $~Û X¯S* düTs¡Á|üeq›´ ˆ
Vü≤+kÕ‘·àø£+ |üs¡eTVü≤+dü $Vü‰s¡©\+ ˆ
e÷‘ê qèdæ+Vü≤X¯Ã |æ‘ê qèdæ+Vü≤' ˆ
ÁuÛ≤‘ê qèdæ+Vü≤X¯Ã düU≤ qèdæ+Vü≤' ˆ
$<ë´ qèdæ+¨ Á<ä$D+ qèdæ+Vü≤' ˆ
kÕ«MT qèdæ+Vü≤dü‡ø£\+ qèdæ+Vü≤' ˆˆ
Á|üVü‰¢<ä e÷qdü düs√» $Vü‰s¡uÛÑè+>∑ ˆ
>∑+>±‘·s¡+>∑ <Ûäefi≤+>∑ s¡e÷dæú‘ê+ø£ ˆ
X¯è+>±s¡ düT+<äs¡ øÏØ≥\dü<ä«sê+>∑ ˆ
l X¯+ø£sê#ês¡´ s¡∫‘·+ dü‘·‘·+ eTqTwü´' ˆ
k˛ÔÁ‘·+ |üπsƒ~Vü≤‘·T düs¡«>∑TD Á|ü|üqïyéT ˆ
dü<√´$eTTø£Ô ø£\Tc˛ eTTìes¡´ >∑D√´ ˆ
\ø°Î |ü‘˚' |ü<ä eTTô|’‹ düìs¡à˝≤‘êà ˆˆ
60
j·THêàj·T j·÷]®‘· e|ü⁄' Á|ü#·Ts¡ Á|üyêVü≤ ˆ
eT>±ïs¡ÔeTs¡Ô´ ìeùV≤wüT ø£sêe\+ãyéT ˆ
\ø°Î qèdæ+Vü≤ #·s¡D≤ã® eT<ÛäTÁe‘˚q ˆ
k˛ÔÁ‘·+ ø£è‘·+ X¯óuÛÑø£s¡+ uÛÑT$ X¯+ø£πsD ˆˆ
l eTqïèdæ+Vü≤ $uÛÑy˚ >∑s¡T&É<Ûä«C≤j·T ˆ
‘ê|üÁ‘· jÓ÷|üX¯eTHêj·T uÛÑyÍwü<Ûëj·T ˆ
‘·ècÕí~ eè•Ãø£, C˝≤–ï, uÛÑT»+>∑, s√>∑ ˆ
πø¢X¯e´j·÷j·T Vü≤s¡j˚T >∑Ts¡y˚ qeTùdÔ ˆˆ
X¯øÏÔeT+‘·yÓTÆq ªqeÁ>∑Vü≤ ÁbÕs¡Δqμ

Äs√>∑´+ |ü<äàã+<ÛäT' $‘·s¡‘·T ì‘·sê+ dü+|ü<ä+ o‘·s¡•à'
uÛÑ÷˝≤uÛÑ+ uÛÑ÷$T|ü⁄Á‘·' düø£\>∑TDj·TT‘ê+ yê–«uÛÑ÷‹+ #· kÂeT´' ˆ
kÂuÛ≤>∑´+ <˚eeT+Ár ]|ü⁄uÛÑj·TX¯eTq+ uÛ≤s¡Ze' XÖs¡é÷]ÿ'
BsêÈj·TT' ôd’+Væ≤πøj·T' $|ü⁄\‘·s¡j·TX¯' πø‘·Tsê#·+Á<ä‘ês¡yéT ˆˆ
n]cÕºì Á|üDX¯´qTÔ <äT]‘êì uÛÑj·÷ì #· ˆ
XÊ+‹s¡düTÔ X¯óuÛÑ+ y˚TdüTÔ Á>∑Vü‰' ≈£îs¡«qTÔ eT+>∑fi¯yéT ˆˆ
61
62
Hê≈£î ø£ì|æ+#·ìyê&ÉT ˙¬øø£ÿ&Ésê ø£ì|ædüTÔHêï&ÉT?
Á|üVü‰¢<äT&ÉT ¬s+&ÉT #˚‘·T\÷ CÀ&ç+∫ ‘·+Á&çøÏ, >∑Ts¡Te⁄>±]øÏ qeTdüÿ]+∫ `
ªªVü≤Ø!Vü≤Ø!μμ nì nHêï&ÉT. Ä e÷≥\T $q>±H˚ Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT >∑<Ó›MT+∫ n+‘·
m‘·TÔq m–], ªªH√s¡Tàj·T´sê ‘·T+≥Ø ! |üfi¯Sfl&ÉT‘êsTT! Hê m<äT{ÏøÏ e∫Ã ≈£L&Ü Vü≤]
ù|s¡T #Ó|ü⁄ÔHêïe⁄. @$T{Ï ˙ >∑T+&Ó <ÛÓ’s¡´+ ? ˝Àø±\qìï+{Ïì ‘·q y˚&ç yÓ\T>∑T‘√
yÓ*–+#˚ dü÷s¡T´&ÉT Hê Ä»„ ˝Òì<˚ Hê sê»´+˝À yÓ\>∑&ÜìøÏ uÛÑj·T|ü&É‘ê&ÉT. Hê
ù|s¡T #Ó|æŒ‘˚ uÛÑj·T|ü&ç yêj·TTe⁄ nìï ø±˝≤\˝ÀqT nqT≈£L\+>± M#·T‘ê&ÉT. Hê
Á|ü‘êbÕìøÏ »&çdæ n–ï uÛÑ>∑uÛÑ>∑ eT+&É&Éy˚T eTs¡∫b˛j·÷&ÉT. j·TeTT&ÉT Hê≈£î ø√|ü+
edüTÔ+<äì Vü≤&É* Hê |ü]bÕ\q˝ÀøÏ ‘·q øÏ+ø£s¡T\qT |ü+|üH˚ |ü+|ü&ÉT.
Ç+Á<äT&ÉT ‘·\ jÓT‘·TÔ≈£îì ‹s¡>∑&É+ mHêïfi¯flqT+#√ eTs¡∫ b˛j·÷&ÉT. Çø£ $T–*q
j·Tø£åøÏqïs¡øÏ+|ü⁄s¡TcÕ<äT\+‘ê Hê ø±fi¯fløÏ+<ä q\T¢˝≤¢ |ü&ç ùde\T #˚düTÔHêïs¡T. Hê
ù|s¡T #Ó|æŒ‘˚ ìã“s¡+>± ‘·\jÓT‘·TÔ≈£îH˚ <ÛÓ’s¡´XÊ* @ ˝Àø£+˝Àq÷ ˝Ò&ÉT. Áy˚˝…&ÉT ˝Òe⁄,
˙ øÏ+‘· <ÛÓ’s¡´+ m˝≤ e∫Ã+~sê e<äs¡TuÀ‘ê ! uÛÑj·T+, uÛÑø°Ô ˝Òø£ Ä e÷j·÷$øÏ
<ëdüT&ÉyÓ’ Ä <=+>∑y˚wü>±DÏí |ü≥Tº≈£îì ÁbÕ≈£î˝≤&ÉT‘·÷ HêjÓT<äT≥ ≈£L&Ü yê&ç ù|πs
#Ó|⁄ü HÔ êïyê? m+‘· kÕVü≤dü+ ! <äTs¡àr ! Hê ø£fifl¯ ˝À e⁄qï ms¡T|ü⁄Js¡ #·÷∫ eTT»®>±\÷
>∑»>∑»˝≤&ÉT‘êj˚T ! ˝Àø±\˙ï bÕ*düTÔHêïeTH˚ <=s¡\T ≈£L&Ü Hê Ä»„øÏ ã<äTΔ˝…’
Hê e÷fÒ y˚<ä+>±, Hê XÊdüqy˚T XÊg+>± q&ÉTdüTÔHêïπs ! qTe⁄« q\Tdü+‘· ˝Òe⁄...
Hê XÊdüq+ ~Û≈£ÿ]+∫, H√{ÏøÏ e∫Ãq≥Tº Ä ≈£î{Ï\T&ç ù|s¡T MT<ä ã‘·T≈£î‘·THêïyê ?
me&ÉT #Ó|æŒq #·<äTe⁄sê sTT~? H˚qT #Ó|æŒq≥Tº $+{≤yê, $qyê ?μμ nì |ü⁄*˝≤
>±+Á&çdü÷Ô nHêï&ÉT.
Ä >±+Á&ç+|ü⁄øÏ Á|üVü‰¢<äT&ÉT #·*+#·˝Ò<äT. n<äs¡˝Ò<äT. u…<äs¡˝Ò<äT. eT∞fl ªVü≤Ø !
yÓ’≈£î+sƒ¡yêkÕ !μ nì ∫s¡Tqe⁄«‘√ nHêï&ÉT.
Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT Á|üø£ÿH˚ ñqï K&ÉZ+ #·sê\Tq rdüT≈£îHêï&ÉT.
ªª@$Tsê, <Ûä÷sêÔ! #Ó|æŒq<ä+‘ê ˙≈£î ø±<ä÷ ! eT∞fl Ä Vü≤]>±DÏí, yÓ’≈£î+sƒ¡TDÏí
63
|æ\TdüTÔHêïyê ! <äTcÕº ! me&ÉTsê Ä yÓ’≈£î+sƒ¡T&ÉT ! m+<äT≈£îsê ø£+sƒ¡XÀwü !
‘·T+≥Ø... yê&ÉT, Ä ≈£î{Ï\T&ÉT, <=+>∑, ˙#êe‘·sê\T y˚ùd y˚wü>±&ÉT me&ÉTsê ?
yê&ÉT Hêø£+f… >=|üŒyê&Éì eTìï+∫ yêDÏí |ü≥Tº≈£îì ÁbÕ<Û˚j·T|ü&ÉT‘·THêïyê ?
yê&ÉT n+‘· Ms¡T&Ó’‘˚, n+‘· ã\XÊ* nsTT‘˚ H˚qT ìsê≥+ø£+>± á ø£sêfi¯K&ÉZ+‘√
düTs¡T\q+<ä]˙ s¡Ds¡+>∑+˝À n<ä*+∫, u…<ä]+∫, eT<äeTDÏ∫ eT&ÉyÓT‘·TÔ |üs¡T>∑Tq
|üs¡TyÓ‹Ô+∫ yÓ+≥|ü&ç, |ü{Ïº ã+~Û+∫ Hê ø±fi¯fløÏ+<ä |ü&Éy˚dæ eT]›+∫q|ü⁄&ÉT, Ä
yÓ’≈£î+sƒ¡T&ÉT e∫ÃHê n&ÉT¶|ü&É˝Ò<˚$Tsê C≤\Tà&Ü ?
>∑Ts¡Te⁄\T #Óù|Œ #·<äTe⁄\T $q≈£î+&Ü, ˙e⁄ #Ó&çb˛‘·÷, ˙‘√ #·~y˚ u≤\≈£î\≈£î≈£L&Ü
˙ #Ó&ÉT#·<äTe⁄˝Ò #Ó|üPÔ bÕ&ÉT#˚kÕÔyê ? <Ó’‘·é+X¯ <Ûäs¡à+ ` dü+Á|ü<ëj·T+ ø±*Ãy˚dæq
˙#·T&Ée⁄ qTe⁄«. yÓ÷ø£å+,yÓ÷ø£å+! ˙≈£î yÓ÷ø£åe÷? <ëìøÏ ˇø£ #·<äTyê? n~
sTT#˚Ãyê&ÉT ˇø£&Ü! yê&ÉT, Ä ˙#·T&ÉT $wüíßyê ? yê&ÉT sêø£ådüe+XÊìøÏ |üs¡eT
$s√~Û ø±&Ü! yêDÏí qTe⁄« <Ó’eeTì <äj·T´+|ü{Ïºq≥Tº yê>∑T‘êyê? ≈£î\ Á<√Væ≤ !
ìqTï Çø£ ÁbÕD≤\‘√ Áã‘·ø£ìùdÔ <Ó’‘·é+X¯+ n+‘ê HêX¯q+ nsTTb˛‘·T+~.
X¯Á‘·T|üø£åbÕ‹$ ìqTï Vü≤‘·e÷]Ã Hê e+XÊìï ø±bÕ&É≥y˚T Hê $~Û. á
|ü~ ~≈£îÿ\˝Àq÷ Hê ¬ø<äTs¡T ˝Ò<äT. Hê e÷≥øÏ ‹s¡T>∑T˝Ò<äT. Ç+Á<ë<äT\T
~ø±Œ\≈£î\+<äs¡T Hêø£+f… ~≈£îÿ˝Ò<äì <ëkÕqT<ëdüT˝…’ Hê≈£î ùde\T #˚düTÔHêïs¡T.
≈£îøÏÿq ù|\˝≤¢>± qøÏÿ ñHêïs¡T. qTe⁄« qq÷ï, Hê ã\+, #·\+, XÖs¡´+, <ÛÓ’s¡´+
\ø£ å ´ ô|≥º ≈ £ î +&Ü me&ç H √, mø£ ÿ &ç y ê&ç H √, HêeT s¡ ÷ bÕ\‘√, eT>∑ ‘ · q +‘√
‹s¡>∑&ÜìøÏ <ÛÓ’s¡´+#ê\ø£ #ê≥Te÷≥T>± ã+~b˛≥T>± ‹]π>yêDÏí |ü≥Tºø=ì
qHÓï~]düTÔHêïe⁄. ìqTï, á #·+Á<äVü‰kÕìøÏ ã* #˚kÕÔqT. #·÷&ÉT. eT÷&ÛÜ!
sTT|ü&ÉT ˙≈£î ~¬øÿe&√ #·÷kÕÔqT. ˙#·T&Ü ! Hê ã˝≤ìøÏ Ä>∑˝Òø£, Hê <Ûë{ÏøÏ
<ëk˛Vü≤eTàì ˝Àø£eT+‘ê Hê ø±fi¯flqT |ü≥Tº≈£îì, nD–eTDÏ– ñ+≥T+~ ‘Ó\TkÕ !
ìqTï Ç|ü&˚ sT÷ K&ÜZìøÏ ã*#˚kÕÔqT. ìqTï ø±bÕ&˚ ã\XÊ* jÓTe&√ #·÷kÕÔqT.
ãT~Δ ‘Ó#·TÃ≈£îì Áã‘·ø£sê nì m+‘· #Ó|æŒHê $q≈£î+&Ü ‘·T[fl|ü&ÉT‘·THêïe⁄. ˙≈£îqï
ã\y˚T$T{Ïsê |æ&ÉT>± !μμ nì >∑<äZ]+#ê&ÉT Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT.
Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ç Äsê“¤{≤ìøÏ düuÛ≤uÛÑeq+ >∑»>∑» eDÏøÏ+~. ø±ì Á|üVü‰¢<äT&ÉT
#·*+#·˝Ò<äT. ∫s¡Tqe⁄« q$« yÓT\¢>± nHêï&ÉT ‘·+Á&çì #·÷∫.
64
ªª<Ó’‘˚´X¯«sê ! ø±\s¡÷|ü+‘√ ~≈£îÿ\ H˚sêŒ≥T #˚dæ, nìï ~≈£îÿ\≈£L ‘êH˚ ~¬ø’ÿ, ~≈£îÿ
ñqïyê]øÏ ˝Òìyê]ø°≈£L&Ü ~¬ø’ÿ ñ+&˚ mø£ÿ{Ï <Ó’ey˚T Hê≈£î ~≈£îÿ. ~≈£îÿ
˝Òø£b˛e≥y˚T$T≥j·÷´ ! ÁãVü‰à+&ÉeT+‘·{≤ ì+&ç ñqïyê&ÉT, ÁãVü‰à<äT\≈£L, düeTdüÔ
ÁbÕDT\≈£L, ã\e+‘·T\≈£L, <äTs¡“\T\≈£L, ˙≈£L, Hê≈£L ≈£L&Ü ã\yÓTÆ ñ+&É>±
ã\+ ˝Òø£b˛e&Éy˚T$T{Ï sêø£åùd+Á<ë !
nj·÷´ ! ˙ eTqdüT‡qT Á|üdüqï+ #˚düT≈£îì e÷{≤&ÉT. ‘=+<äs¡bÕ≥T m+<äT≈£L !
ã˝≤ã˝≤\ Á|üdüøÏÔ jÓT+<äT≈£L! eTqùd‡ X¯Á‘·T‘ê«˙ï, $TÁ‘·‘ê«˙ï ø£*Œdü÷Ô ñ+≥T+~.
<ëìì eX¯+ #˚dTü ≈£î+fÒ @B ˝Ò<Tä . n+‘ê düeTy˚T. ndüTs¡u≤Û e+ nqsêú\≈£î eT÷\+.
ø£qTø£ <ëìì nD#·Tø√. Ms¡+‘ê ˙≈£î »&çdæ eT+∫ì #Ó|üŒ≈£î+&Ü ñHêïs¡T. ñqï~
#Ó|ü⁄ÔHêïqT $qT.
ø±\eTT, ø±\+ e\¢ »]π> >∑‘·T\÷, yê{Ï |ü]D≤eT+, Á|üø£è‹, >∑TD≤\T Çe˙ï
ø£*–+#˚ yê&˚ n+‘·{Ïø° Á|üuÛÑTe⁄. Ä Á|üuÛÑTe⁄ dü‘·´dü+|ü<ä‘√ uÛ≤dæ\T¢‘·÷ ñ+{≤&ÉT.
Ç+Á~j·÷\qT q&ç|æ+#˚yê&ÉT Ä Á|üuÛÑTy˚. ‘·q $H√<ës¡ú+ sT÷ »>∑C≤®˝≤ìï düèwæº+∫
s¡øÏådü÷Ô, ∫es¡ q•+|ü#˚kÕÔ&ÉT. Ä Á|üuÛÑTe⁄øÏ ˇø£ s¡÷|ü+, ˇø£ ù|s¡T ˝Ò<äT. Äj·Tq
HêX¯+ ˝Òìyê&ÉT. n+‘·{≤ ñ+{≤&ÉT. ø£ì|æ+#˚ s¡÷bÕ\ìï{≤ Ä Á|üuÛÑTe⁄ s¡÷|ü+
ñ+~. nsTT‘˚ Ä s¡÷|ü+ #·÷ùd $<Ûä+>± eTqdüT‡qT ìÁ>∑Væ≤+∫, ì\T|ü⁄≈£î+fÒ H˚qT
#Óù|Œ~ ãTTEee⁄‘·T+~. ø£qTø£ ˙ eTqdüT‡qT ìÁ>∑Væ≤+#·Tø√ !
Ç+ø√ $X‚wü+ $qT. >∑&çj·T˝À ˝Àø±\˙ï »sTT+#êqHêïe⁄. u≤>±H˚ ñ+~. ø±ì
˙˝À ñqï ã©j·TyÓTÆq n+‘·X¯ÙÁ‘·Te⁄\qT ¬>\Te˝Òø£b˛j·÷e⁄. á Ç+Á~j·÷\qT
¬ > \e˝Ò ì yê&ç ø Ï u≤Vü ≤ ýÓ T Æ q ¬ > \T|ü ⁄ ¬ > \T|ü ⁄ ø±<ä T . ìqTï ô|&É < ë]ì
‘=øÏÿdü÷Ôqï n+‘·X¯ÙÁ‘·Te⁄\qT ¬>˝≤Ãyê, ˙≈£î |ü>∑yê&ÉT ˝Ò&Éqï e÷≥ ! ÇB H˚qT
#Óù|Œ $X‚wü+. @B, Ç+Á~j·T ìÁ>∑Vü≤+‘√ n+‘·X¯ÙÁ‘·Te⁄\qT ¬>*∫ #·÷&ÉT. n|ü&ÉT
qTe⁄« á˝≤{Ï e÷≥\+{≤y˚yÓ÷ ! ªÇ+Á<äTDÏí ¬>*#êqT, #·+Á<äTDÏí ‘·]e÷qTμ nì
@y˚y√ n+{≤e⁄. n<ä+‘ê ìwüŒ¤\yÓTÆq ¬>\T|ü⁄.
˙ãT~Δì ˙eX¯+ #˚düTø√. düs¡«Je⁄\q÷ düeT<äèwæº‘√ #·÷&ÉT. ø£s¡àã+<Ûëìï y˚fi¯fl‘√
‘Ó>∑>=≥Tºø√. á dü+kÕs¡ ≈£L|ü+˝À+∫ yÓ\T>∑T˝ÀøÏ sêe&ÜìøÏ dæ<äΔ|ü&ÉT. n+‘·ø°
Ä~ø±s¡DuÛÑ÷‘·T&Ó’q áX¯«s¡TDÏí Vü≤]ì ÄÁX¯sTT+#·T. n~ ñ‘·ÔeTe÷s¡Z+. |ü⁄s¡Twüß&ÉT
65
ãT~Δ ø£*– q&Ée e\dæq Á‘√e n~μμ nì nq>± ... Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT ñÁ>∑T&Ób’ ˛j·÷&ÉT.
ø±* eT&ÉeT‘√ H˚\ <ä{Ïº+#ê&ÉT. s¡e+‘· eTT+<äT≈£î e+– Á|üVü‰¢<äTDÏí #·Ts¡ #·Ts¡
#·÷∫ `
ªª@$Tsê ! $T‹MT] ù|\T‘·THêïy˚ ! Hê≈£î ≈£L&Ü bÕsƒ¡+ #Ó|ü⁄ÔHêïy˚ ! ˙ yê≥+
ÁX¯ó‹$T+∫ sê>±q |ü&TÉ ‘√+<˚ ! e<äsT¡ uÀ‘ê ! C≤Á>∑‘.Ô· #·kÕÔe⁄ düTe÷ n+fÒ #êe⁄¬øH’ ê
‘Ó–+∫ ñqï≥Tº+~ ˙ <Û√s¡DÏ. uÛÑj·T+˝Òø£, ÁbÕD≤\MT<ä ÄX¯˝Òø£ <äTsê“¤wü\‘√ qqTï
Äπøå|ædüTÔHêïe⁄. <äTcÕº ! Hê‘√Hê <äTsê«<ä+... ? |ü⁄*MTkÕ\T |ü≥Tº≈£îì ñj·÷´\
\÷>∑T‘·THêïyê ? me&ÉTsê Ä Á|üuTÑÛ e⁄ ? á düeTdüuÔ ÷ÑÛ ‘·ø√{Ïø° Á|üuTÑÛ e⁄qT H˚qT. Bì
ø£+‘·ø° n~Ûø±]ì H˚qT. á $X¯«eT+‘ê Hê Á|üuÛ≤yêìøÏ nD–e⁄+<äì ‘Ó\TdüTø√ !
Hê ‘·eTTàDÏí Ä yÓ’≈£î+sƒ¡T&ÉT #·+bÕ&Éì ‘Ó*dæ yê&ç |üì |ü{Ïº+#ê\ì n+‘ê >±*+∫
#·÷XÊqT. yê&ÉT á $X¯«+˝À mø£ÿ&Ü ø£ì|æ+#·˝Ò<äT. eT] mø£ÿ&É ñqï≥Tºsê yê&ÉT ?
Vü≤<äT›MT] e÷{≤&É≈£î. C≤Á>∑‘·Ô !
Vü≤] n≥ Vü≤]! @&ç Ä Vü≤]! mø£ÿ&Ésê Ä $wüßeí ⁄ ? Hê≈£î ø£ì|æ+#·ìyê&ÉT ˙ ø¬ ø£ÿ&Ésê
ø£ì|ædüTÔHêï&ÉT? mø£ÿ&É ñHêï&ÉT #Ó|ü. yêD°í, ìq÷ï ø£*dæ á <ës¡TDK&ÉZ<Ûës¡øÏ ˇø£ÿ
Áy˚{Ï‘√ ms¡#˚dæ y˚kÕÔqT. H√{ÏøÏ e∫Ãq≥Tº yê>∑T‘·THêïe⁄. ˙≈£î @$TdüTÔHêï&ÉTsê J‘·+
Ä ÁeTTø£ÿ&ç Vü≤], yê&çì øÏ+ø£s¡T&ÉT˝≤ ‘Ó>∑ bı>∑T&ÉT‘·THêïe⁄? #Ó|ü. mø£ÿ&ÉTHêï&ÉT
yê&ÉT? m˝≤ ñ+{≤&ÉT? @$T#˚dü÷Ô ñ+{≤&ÉT? #Ó|ü. #Ó|üŒsê <äTcÕº ?μμ nì
>∑<ä›]‘·q+>± >∑]®+#ê&ÉT.
Ä ñ+øÏ+|ü⁄\≈£L, »+øÏ+|ü⁄\≈£L Á|üVü‰¢<äT&ÉT ø±dæ+‘Ó’Hê »+ø£˝Ò<äT. ô|’>±
Äq+<ä|üs¡eX¯ó&Ó’ ˇfi¯ófl |ü⁄\ø£]+∫, eTqkÕ Vü≤]ì düà]+∫, ¬s+&ÉT #˚‘·T\÷ CÀ&ç+∫
H=dü{Ïô|’ #˚]Ã, qeTdüÿ]+∫, ìs¡“¤s¡ Vü≤s¡¸+‘√ ∫+<äT\T Á‘=øÏÿ qe⁄«‘·÷ sTT˝≤
nHêï&ÉT :
ªª‘·+Á&û ! #·ø£ÿì Á|üX¯ïy˚XÊe⁄. #Ó|ü⁄ÔHêïqT $qT. Ä áX¯«s¡T&ÉT mø£ÿ&É ñ+{≤&É+fÒ
@eTì #Óù|Œ~? H˚\˝À, ˙fi¯fl˝À, ì|ü˝À ñHêï&ÉT. >±*˝À ñHêï&ÉT. >∑>∑Hêq
ñHêï&ÉT. ‘Ó*dæ+<ë? düeTTÁ<ä+˝À ñHêï&ÉT.~≈£îÿ\ìï+{≤ ñHêï&ÉT. |ü>∑{Ïy˚fi¯, sêÁ‹
|üP≥ ñHêï&ÉT. |ü>∑\÷, sêÁr ø£*Œ+#˚ dü÷s¡´#·+Á<äT\˝À ñHêï&ÉT. Á‹eT÷s¡TÔ\˝À
ñ+&˚yê&ÉT ‘êH˚. ‘êH˚ Á|üDe+. Á|üDe+˝À e#˚Ã X¯ã›+˝À ñHêï&ÉT. düø£\ #·sê#·s¡
66
uÛÑ÷‘·ø√{Ï ‘êH˚. ‘êH˚ düs¡«ÁbÕDT\≈£L ÁbÕD+. Ä‘·à‘êH˚ ... Ç+‘Ó+<äT≈£L ! ˙˝À
ñHêï&ÉT. Hê˝À ñHêï&ÉT. Çø£ÿ&É ñHêï&ÉT. nø£ÿ&É ˝Ò&ÉT nì nqTe÷ì+#·≈£î. $wüßíe⁄
n+‘·{≤ ñHêï&ÉT. nsTT‘˚ Ä áX¯«s¡TDÏí yÓ<äøÏ #·÷&É&É+˝À ñ+~. yÓ<äπø $<Ûëq+
‘Ó\TdüT≈£îì #·÷ùdÔ $wüßeí ⁄ ø£ì|ækÕÔ&TÉ . Hêj·THê ! nìï Äø±sê\˝Àq÷ Vü≤] ñHêï&ÉTμμ
nì Á|üVü‰¢<äT&ÉT #Ó|üŒ>± ...
ªªmø£ÿ&Ü˝Ò&ÉT, <äã“s¡e÷≥˝≤&É≈£î. ˙ ˇfi¯óflN˝ÒÃkÕÔqTμμ nì Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT
u…~]dü÷+Ô &É>± Vü≤] n|ü&˚ qs¡d+æ Vü‰ø±s¡+‘√ »+>∑eT kÕúesê‘·àø£yTÓ qÆ »>∑eT+‘·{≤
Äy˚•+#ê&ÉT. Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT ˝À|ü\ ì+∫ e#˚Ã s√cÕìï Ä|ü⁄ø√˝Òø£b˛j·÷&ÉT.
$ø£≥+>± n≥ºVü‰dü+ #˚dæ, ì|ü\T s¡T|æŒ+#˚ ø£fi¯fl‘√ Á|üVü‰¢<äTDÏí rø£åD+>± #·÷∫,
ªªWsê! &ç+uÛÑø± ! nìï#√{≤¢ Ä$wüßíe⁄ e⁄+{≤&Éì ‘Ó–+∫ yê>∑T‘·THêïe⁄. Ä
$wüßíe⁄q÷, –wüßíe⁄q÷ á düÔ+uÛÑ+˝À, #·÷&ÉT` á m<äTs¡T>± ñqï düÔ+uÛÑ+˝À
#·÷|ü>∑\e⁄sê !μμ nì ñ<äT≥T>± n&ç>±&ÉT.
Á|üVü‰¢<äT&ÉT eTqkÕsê uÛÑøÏÔ‘√ Vü≤]ì düà]+∫ qeTdüÿ]+∫ ‘·+Á&çì Á|üXÊ+‘·
eT+<äVü‰dü+‘√ C≤*>± #·÷∫,
ªªHêj·THê ! nDTe⁄ yÓTT<ä\T nu≤®düqT&ÉT es¡≈£î ñqï $XÊ\ $XÊ«ìøÏ Ä‘·à>± ñ+&˚
áX¯«s¡T&ÉT Ä düÔ+uÛÑ+˝À e÷Á‘·+ m+<äT≈£î ñ+&É&É÷! ñHêï&ÉT. ‘·+Á&û ! n˝≤{Ï
dü+<˚Vü≤y˚T e<äT›. ñHêï&ÉT. Ä düÔ+uÛÑ+˝À ñHêï&ÉT. eTTe÷à{Ïø° ñHêï&ÉT. qeTTà.
#·÷&ÉTμμ nì nHêï&ÉT.
ªª$qsê ! $qT. á düÔ+uÛÑ+˝À Ä Vü≤Ø, –Ø ˝Òø£b˛‘˚ ˙ Áã‘·T≈£î á ø£åD+‘√ dü].
yê&ÉT m˝≤ n&ÉT¶|ü&É‘ê&√ #·÷kÕÔqT. ‘Ó*dæ+<ë?μμ
ªªn~Ûø£+>± ‘·s¡ÿ+ m+<äT≈£î ‘·+Á&û ? Vü≤] Ä düÔ+uÛÑ+˝À ñHêï&ÉT. ˙≈£î n˝≤{Ï
dü+<˚V≤ü + ñ+fÒ #·÷&ÉT. <ëì˝À+∫ Á|ü‘´· ø£eå TÚ‘ê&ÉT. n|ü⁄&ÉT ˙ dü+<˚V≤ü + rs¡T‘·T+~.
$XÊ«‘·Tà&Ó’q $wüßíe⁄ Ä düÔ+uÛÑ+˝À ñHêï&ÉT. eTTe÷à{Ïø° ñHêï&ÉT.μμ
Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT ~>∑TqZ >∑<M›Ó T+∫ eTT+<äTøÏ ñ]ø±&ÉT. K&É+Z #˚‹øÏ \+øÏ+#·T≈£îHêï&ÉT.
<ëìì ˇø£kÕ] #·Áø£ÁuÛeÑ TD+>± Á‹|æŒ, |ü<Tä qT #·÷∫ eTT<äT› ô|≥Tº≈î£ Hêï&ÉT. ªªK&ÉeZ ÷ !
áHê&ÉT ˙≈£î |ü+&É>∑. Hê ‘·eTTàDÏí y˚wü>±&Ó’ <=+>∑#ê≥T>± #·+|æq e÷j·÷$,
67
˙#·T&ÉT, Ä yÓ’≈£î+sƒ¡T&ÉT á düÔ+uÛÑ+˝À ñ+{≤&É≥ ! ñHêï&Ü, yêDÏí ˙≈£î ã*#˚dæ yê&ç
s¡ø£Ô+‘√ Hê ‘·eTTà&çøÏ ‘·è|æÔ>± ‘·s¡ŒD+ ÇkÕÔqT. yê&ÉT ˝Ò&Ü! Ç&ÉT>√ ! ≈£î\Á<√Væ≤,
X¯Á‘·T|üø£åbÕ‹, <äTØï‹>± H√{ÏøÏ e∫Ãq≥Tº Áù|\T‘·÷qï á ns¡“¤≈£î&ÉT, Ä $wüßíe⁄øÏ
øÏ+ø£s¡T&ÉT, qqTï, ø£qï ‘·+Á&çì m~]+∫, u≤~Ûdü÷Ôqï C≤\Tà&ÉT` MDÏí ˙≈£î ñ|üVü‰s¡+
#˚düTÔHêïqT.μμ nì Ç+ø=ø£e÷s¡T K&ÜZìï »[|æ+#ê&ÉT.
Á|üV‰ü <¢ Tä DÏí #·Ts¡#T· s¡ #·÷∫, |üfió¯ fl |ü≥|ü≥ ø=]ø±&ÉT. yê&ç eTqdüT‡ Vü≤] yÓs’ +¡ ‘√ uÛ>Ñ u∑ >ÑÛ ∑
eT+&çb˛‘·÷+~. s√wü+ ñbıŒ+–+~. s√wü+‘√, $C≤„q+, $y˚ø£+ <ä>∑ΔyÓTÆ b˛j·÷sTT.
Vü≤è<äj·T+ <ÛÓ’s¡´ >±+;Ûsê´\‘√ ø£≥º‘Ó–q ‘·{≤ø£+ nsTT+~. <ÛÓ’s¡´ >±+;Ûsê´\qT
$T+∫ ‘êeTdü>∑TD+ eTT+#·T≈£î e∫Ã+~. ‘êeTdü>∑TD+‘√ ‘=+<äs¡bÕ≥T |üs¡T>∑T
yê]+~. ¬s+&É&ÉT>∑T\˝À düuÛ≤düÔ+uÛ≤ìï düMT|æ+#ê&ÉT. dæ+Vü≤+˝≤ >∑]®+#ê&ÉT.
y˚T|òüT+˝≤ ñ]$T, VüA+ø£]+∫, ˝Ò&ç#·÷|ü⁄\‘√ Á|üVü‰¢<äTDÏí ‘˚]#·÷XÊ&ÉT.
ªªzØ #Ó&ÉT>± ! #·÷|üsê ! sTT+<äT˝À Ä #·ÁøÏ˙, –ÁøÏ˙μμ nì ~Ûø£ÿ]+#ê&ÉT. ≈£î&ç#˚‹ì
#ê#ê&ÉT. #˚‹ ø£qø£eTDÏø£+ø£D≤\T Áπø+ø£]+#êsTT. ~>∑ZC≤\ ≈£î+uÛÑdüÔ˝≤\qT
N*Ãq Ä ≈£î&ç#˚‹‘√ düÔ+uÛ≤ìï ˇø£ÿ #·s¡T|ü⁄ #·]#ê&ÉT. Ä #·s¡T|ü⁄ düÔ+uÛÑ+‘√bÕ≥T
düuÛ≤eT+&ÉbÕìï »e»e˝≤&ç+∫+~. q\TeT÷\˝≤ ì|üs¡e«\T #Ó~]|ü&Ü¶sTT.

∫≥|ü≥eTì ∫qï #·|ü &ÉT $qe∫Ã+~. düqï>± dü+Ô uÛ+Ñ |ü≥|ü≥eTì ;≥\T yê]+~.
ô|{Ï\T¢ ô|{Ï\T¢q n–ZeT+≥\øÏ yÓ<äTs¡T u§+>∑T˝≤>± ¬s|üŒbÕ≥T ø±\+˝À düÔ+uÛÑ+
|ü{≤\Tq ù|*, q&ÉTeTøÏ ¬s+&ÉTeTTø£ÿ\sTT+~.
¬s+&ÉT>± $]–q düÔ+uÛÑ+ MT~ K+&É+ MT~πø m–]b˛sTT+~. H˚\ì ÄqT≈£îqï,
;≥\Tyê] Áù|*q K+&É+˝À+∫ ô|qT>±* πs–+~. πs–q >±*‘√ Á|üfi¯j·Tø±\+˝À
ÁãVü‰à+&ÉuÛ≤+&Üìï ˇø£ÿe÷s¡T Äe]+#˚ ø±s¡T eTãT“˝≤¢>± <ä≥ºyÓTÆq bı>∑ ˝Ò∫+~.
˝Ò∫q bı>∑ düT&ÉT\T ‹s¡T>∑T‘·÷ düuÛ≤uÛÑeHêìï #·T≥ºu…≥Tº‘·÷ ñ+&É>±H˚ #Û·≥#·Ã¤≥eTì
|ü{≤|ü{≤\àì, ô|fÒ˝Œ… fÒ\àì, >∑T|ü>∑T|üq ì|ü\T s=|ü‘·÷ ñ|üŒsêì ø¬ >∑<qä Tï‘·÷,
ñs¡TeTT\Ts¡TeTT‘·÷ ô|qTeT+≥\T eT+&ÜsTT. Ä eT+≥\ Äsê“¤≥+ ìs¡“¤s¡yÓTÆ
Ç~ nø±\ Á|üfi¯j·TeTì, $\j·÷–ï ÁbÕ<äTsê“¤eeTì $j·T#·Ãs¡T\÷, uÛÑ÷#·s¡T\÷
68
eTT#ÓÃeT≥\Tb˛dæ ~Á>±“¤+‘·T˝…’ b˛j·÷s¡T. ÁãVü‰à+&É+ á ø£åD+˝À ù|*b˛‘·T+<äì
ÁãVü‰à<äT\T ‘·\¢&ç˝≤¢s¡T. Ä eT+≥\T ø=q\Tyê] $T+{Ï¬ø>∑<äqï>± yê{Ï˝À+∫
uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆ, uÛÑø£ÔX¯óuÛÑ+ø£s¡yÓTÆ, s¡øå√sê»$\j·T+ø£s¡yÓTÆq ~eéT÷]Ô Ä$s¡“¤$+∫+~.
Vü≤\≈£î*X¯#ê|ü#·Áø£πsK\‘√ düT+<äs¡eTT˝…’q bÕ<ës¡$+<ë\T >∑\ Ä ~eéT÷]Ô
Á|üVü‰¢<äTq≈£î ÄyÓ÷<äø£s¡T&Ó’, Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄q≈£î $cÕ<äø£s¡T&Ó’ ñHêï&ÉT. Ä ;Ûø£s¡eT÷]Ô
kÕ{À|ü+>± n&ÉT>∑T\T H˚\øÏ Äq>±H˚ Ä~≈£Ls¡à+, y˚sTT‘·\\ X‚wüß&ÉT Ä ãs¡Te⁄
yÓ÷j·T˝Òø£ ‘·\ e+#·T≈£îHêïs¡T. Ä ~yêé‘ês¡Tì ePs¡T düÔ+uÛ≤\T ø°ås¡yêsê•˝À
|ü⁄{Ïºq ◊sêe‘· >∑CÒ+Á<äTì ‘=+&Ü\ rs¡Tq #ês¡T‘êkÕŒ¤s¡ø£eTT˝…’ e⁄HêïsTT.
q&ÉTeTTq |ü#·Ãì |ü≥Tº|ü+#·, Ä|ü+#·ô|’ >∑D>∑D˝≤&ÉT‘·÷qï eTDÏøÏ+øÏDT\‘√
s¡es¡e˝≤&ÉT‘·÷qï ø£qø£ y˚TK\ ø±+‘·T\T düu≤Û uÛeÑ HêìøÏ $+‘· eHÓï\T dü+‘·]düTHÔ êïsTT.
Ä Msêe‘ês¡Tì Hê_Û düT&ç‹]– |ü<ëàø£s¡+ kı+|ü⁄qT |ü⁄DÏøÏ|ü⁄#·TÃ≈£îqï≥Tºqï~.
qTqïHÓ’q, #·ø£ÿHÓ’q ∫ø£ÿHÓ’ ñqï q&ÉTeTT |æ&çøÏ{Ï˝À n&ç–, |üPs√«‘·Ôs¡ø±j·÷\
dü+~Ûã+<Ûä+˝≤ ñ+~.
<äT]ïØø£åýÓTÆ, ≈£î˝≤#·\kÕqTdü<äèX¯yÓTÆq $XÊ\eø£å+— sêø£ådü sê»eø£å' πøåÁ‘êìï
<äTqï&ÜìøÏ düeTs¡úeTT˝…’, eÁC≤j·TT<Ûä+ ìwüß˜s¡eTT˝…’ Hê>∑fi¯fl˝≤ ñqï >√fi¯ófl— X¯+K
#·Áø£>∑<ëK&ÉZ‘√eTsê~ e÷s¡D≤j·TT<Ûë\‘√ ñqï uÛÑTC≤\T— ø£+ø£D≤\T, ‘ês¡Vü‰sê\T,
uÛTÑ »ã+<Ûë\T, eTø£s≈¡ î£ +&É˝≤\T, ø£qø£øØÏ ≥+, bÕ<ë+>∑<ë\T, sπ U≤Á‘·jT· düT+<äsy¡ TÓ qÆ
ø£+<Ûäs¡ ø£*– uÛÑø£ÔdüT+<äs¡T&Ó’, X¯Á‘·TeTs¡›q>∑TDã+<ÛäTs¡T&Ó’ ñHêï&Ü Ms¡s¡÷|ü<Ûäs¡T&ÉT.
ì+&Ü]q ø√|ü+‘√ ì>∑ì>∑˝≤&ÉT‘·÷, bÕ]C≤‘· e\¢e+˝≤>± Ä&çdüTÔHêï&ÉT ô|<äe⁄\T.
Ä ~yêé‘ês¡Tì <ä+h\T X¯s‘¡ êÿ\ y˚T|òTü + MT<ä <Û>ä <∑ >äÛ e∑ Tì yÓT]ùd #·+#·\\kÂs¡TqT
ÁøÏ+<äT #˚dTü HÔ êïsTT. Á|üfij ¯ T· ø±\+˝À $»è+_Û+∫q n–ïC≤«\qT b˛* Hê\Tø£ ô|<äe⁄\ô|’
n\¢˝≤¢&ÉT‘·÷+~. y˚Ts¡TeT+<äs¡>∑TVü≤\qT b˛* $kÕÔs¡eTT, $|ü⁄\eTT nsTTq
eTTKeTT, Hêdæø± >∑\ Ä ø£sêfi¯ eT÷]Ô <äsÙ¡ q+ ]|ü⁄ø£s¸¡ D+>± ñ+~. Hêdæø±|ü⁄{≤˝À¢+∫
ì–&çedüTÔqï ì_&ÉìXÊ«dü y˚>±ìøÏ ‘·≥Tºø√˝Òø£ düuÛ≤uÛÑeq+ ñ&ÉT¬øøÏÿb˛‘·÷+~.
Ä uÛÑj·T+ø£sêø±s¡Tì ø£fi¯ófl bı&ÉT|ü⁄ø=+&Éô|’ ñ<äsTT+#˚ e÷sêÔ+&ÉTì eT+&É˝≤ìï
‘·eT˝À ì+&ç+#·T≈£îqï≥Tº ñ<ä›+&ÉyÓTÆq ø±+‹ eT+&É\+ ø£≥Tº≈£îHêïsTT. Á|üuÛ≤eT+&É\
eT+&ç‘·eTT˝…’q ø£fi¯fl˝À+∫ ñ]øÏ ‘·T[fl|ü&ÉT‘·÷qï $düTŒ¤*+>±\T ì+–¬ø–]
69
‘êsêÁ>∑V≤ü ãè+<ëìï øÏ+<äT MT<äT #˚dTü HÔ êïsTT. HÓ\e+ø£\qT uÀ*q ø£qTu§eTà\T Ç+Á<ä
<Ûqä Te⁄qT e+∫ ø£{qºÏ ≥TºHêïsTT. $XÊ\eTT˝…,’ ø£]qƒ eTT˝…q’ #ÓøÿÏ fi¯ófl #ê|üsêfi¯flqT uÀ*
yÓø£ÿdüeTT˝…’, eTDÏ≈£î+&É˝≤\ ì>∑ì>∑\ |üP‘·\‘√ kı+ô|øÏÿ <Ûä>∑<Ûä>∑ ˝≤&ÉT‘·THêïsTT.
#ÓøÏÿfi¯flø±+‘·T\‘√ ô|+ô|øÏÿ $XÊ\eTTK eT+&É\eTTMT<ä ìøÏÿ sTTs¡T#·øÏÿj·T˝≤ ñqï
πødüsê\T kÕj·T+dü+<Ûë´ sê>∑+‘√ ms¡Tô|øÏÿq Áø=ø±ÿs¡T eTãT“\ <äTãT“\qT b˛*
ìã“s¡+>±, ì{≤s¡T>± Äø±XÊìï <ëøÏ Á|üø±•+|ü #˚düTÔHêïsTT. πødüsê\T Ç≥÷ n≥÷
eP>±&ÉT‘·T+fÒ |ü⁄{Ïºq Á|üuÛÑ+»q y˚>±ìï ‘·≥Tºø√˝Òø£ Äø±X¯+MT<ä b˛‘·÷qï UÒ#·s¡T\
$e÷Hê\T ‘·\øÏ+<äT˝Ö‘·THêïsTT. bÕ\düeTTÁ<ä+˝À |ü⁄{Ïºq X¯+U≤\qT b˛* #·\q+
˝Òø£ ì–&çe⁄qï #Óe⁄\T, ì+&ÉT |ü⁄qïeTHê{Ï #·+<äe÷eT yÓHÓï\\ eHÓï\ #Óqï&É–+#˚
s√e÷\Tø£\ Ä Ms¡düT+<äs¡ ;Ûø±sêe‘ês¡Tì Äø±s¡+ uÛÑ≈£îÔ\≈£î Äq+<äø£s¡+,
Á|ü‹|ü≈îå£ \≈£î •øå±ø£s+¡ nsTT ñ+~. yÓ+&ç ø=+&ÉqTb˛* ì+&Óq’ Ä n|üPs¡«$Á>∑VQü &ÉT
ñ+&ÉT+&ç >∑]®dü÷Ô+fÒ Ä >∑sê®<Ûä«ìøÏ ~>∑›+‹ dü+‘êq+ #Óe⁄\T ∫\T¢\T|ü&ç, ]yÓTà‹Ô,
~eTà|ü&ç ‹]–b˛‘·THêïsTT. qs¡dæ+Vü‰e‘ês¡Tì ø£sêfi¯ eTsêfi¯ >ös¡<˚Vü≤ Á|üuÛÑ\≈£î
sêø£då >ü s∑ ê«+<Ûøä ±s¡+ |ü{≤|ü+#·˝+’… ~. Ç˝≤ uÛøÑ Ô£ X‚Ks¡T&Ó,’ uÛ≤>∑e‘êVü‰<¢ Tä &Óq’ Á|üV‰ü <¢ Tä DÏí
ˇø£ø£+≥ ø£s¡TD≤s¡dü+‘√, kÕ<ÛäT $s√~ÛjÓÆT uÛÑø£Ô•ø£å≈£î&Ó’q Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄DÏí eTs√ø£+≥
<äT]ïØø£åýÓTÆq Ms¡s¡dü+‘√ #·÷dü÷Ô ø£s¡TD≤ Ms¡uÛ≤eeT÷]ÔjÓÆT l qs¡dæ+Vü≤eT÷]Ô
ne‘·]+#ê&ÉT.
á$<Ûä+>± düÔ+uÛÑ+˝À+∫ n|ü⁄s¡÷|üyÓTÆq s¡÷|ü+‘√ eTVü‰{À|ü+‘√ Ä$s¡“¤$+∫q
qs¡dæ+Vü≤eT÷]Ôì Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT #·÷XÊ&ÉT. nfÒº ˇø£ÿ&ÉT>∑T yÓqTø£≈£îy˚dæ n+‘·˝Òdæ
ø£fi¯fl‘√ ‘˚] #·÷XÊ&ÉT.
ªªÇ~ e÷qes¡÷|ü+ ø±<äT. n˝≤ nì dæ+Vü≤+ ø±<äT. dü>∑+ qsêø±s¡+, dü>∑+ Vü≤]
eT÷]Ô. qs¡dæ+Vü≤eT÷]Ô. Ç<ä+‘ê Ä Vü≤]e÷j·÷ Hê≥ø£+˝≤ ñ+~. á ns¡“¤≈£îì
e÷≥qT ì\u…≥º&Üìø°, ‘êqT n+‘·{≤ ñ+{≤qqïe÷≥ ãTTEe⁄ #˚düTø=H˚+<äT≈£L
$wüßíe⁄ á düÔ+uÛÑ+˝À qs¡dæ+Vü‰ø±s¡+‘√ Ä$s¡“¤$+#ê&ÉT. Hê≈£î M&ç #˚‹˝À #êe⁄
‘·|üŒ<äT >±uÀ\T! ø±ì, }s¡ø£ #êe&É+ Hêe+{Ï Ms¡T&çøÏ ‘·>∑<äT. á e÷j·÷$ì
m~]+∫, Hê ã\|üsêÁø£e÷\T Á|ü<ä]Ù+∫ e÷yêfi¯fløÏ Äq+<ä+ ø£*–kÕÔqTμμ nì
eTqdüT‡ ≈£î<äT≥|üs¡#·T≈£îHêï&ÉT. ‘·q dæ+Vü‰düq+ Á|üø£ÿH˚ ñqï >∑<äqT rdüT≈£îHêï&ÉT.
qs¡dæ+Vü≤eT÷]Ôì düMT|æ+#ê&ÉT. #·Ts¡ #·Ts¡ #·÷∫,
70
ªªzØ ! <=+>∑ Hê≥ø£+ Ä&ç ÄHê&ÉT ˙#·+>± |ü+~y˚wü+‘√ e÷ ‘·eTTàDÏí bı≥ºqT
ô|≥Tº≈£îqï yê&Ée⁄ qTy˚«Hê ? áHê&ÉT Ç+ø√ y˚wü+ y˚XÊyê? ˙ø√dü+ n+‘·{≤ yÓ‹øÏ
#·÷XÊqT. mø£ÿ&É <ë≈£îÿHêïy√ Ç+‘·ø±\+ ! Çyêfi¯ãj·T≥|ü&Ü¶e⁄. Hêø£+≥|ü&ç Çø£
‘·|Œæ +#·Tø=ì b˛˝Òe⁄. ˙ e÷j·÷ Hê≥ø±\qT á <Óã“‘√ uÛsÑ ‘¡ y· êø£´+ bÕ&ÉT‘·THêïqT
#·÷&Ésê !μμ nì >∑~›+∫ >∑<äjÓT‹Ô eTT+<äT≈£î n&ÉT>∑Ty˚dæq yê&ç˝≤ eT] yÓfi¯fl˝Òø£
yÓqøÏÿ u≤¬s&ÉT y˚Ts¡ ‘·T[flb˛j·÷&ÉT.
dæ+Vü≤eTTqT düMT|æ+∫q @qT>∑T >∑‹ nsTT+~ Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ç Äsê“¤≥+.
qs¡dæ+Vü≤eT÷]Ô Á|üfi¯j·T |òüTHê|òüTq |òüTÀwüD ;ÛwüD+>± ˇø£e÷s¡T >∑]®+∫
VüQ+ø£]+#ê&ÉT. Ä<Ûë{ÏøÏ Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT Á‘·T[fl|ü&ç eTT+<äTøÏ e+– n+‘·˝ÀH˚ ˝Ò∫
ˇfi¯ófl <äT\T|ü⁄≈£îHêï&ÉT.

$T&É‘· m+‘· m–]Hê n–ïì @$T #Ój·T´>∑\<äT? ø±<äì m–]‘˚ ¬sø£ÿ\T ø±* ø£åD+˝À
Ä eT+≥øÏ uÛÑdüàyÓTÆb˛‘·T+~. Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT yÓTT+&ç <ÛÓ’s¡´+‘√ >∑<ä m‹Ô qs¡dæ+VüQDÏí
ø={≤º&ÉT. qs¡dæ+VüQ&ÉT dæ+Vü≤+ @qT>∑Tì |ü≥Tº≈£îqï≥Tº _≥Tº]øÏ ~‹ |ü{Ïºì ˇ&çdæ
|ü≥Tº≈£îì yê&ç#˚‘· |ü≥Tº ‘·|æŒ+∫ >∑<äqT ˝≤>∑Tø=ì $dæ] y˚XÊ&ÉT. >∑<ä b˛sTT qs¡Vü≤]
#˚‹øÏ <=]øÏq Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT #·+&Éy˚>∑+‘√ qs¡Vü≤] |ü≥Tº ‘·|æŒ+#·T≈£îì #·|üŒq
ñ|üŒsêìøÏ m–] ø£e#· K&ÜZ\T <Ûä]+∫ e\j·÷ø±s¡+>± |ü]ÁuÛÑ$Tdü÷Ô e∫Ã K&ÉZ+‘√
qs¡Vü≤]ì ˇø£ Áy˚≥T y˚XÊ&ÉT. Ä Áy˚≥TqT ne©\>± ‘·|æŒ+#·Tø=ì qs¡Vü≤] $\j·T
ø±˝≤–ï˝≤ $»è+_Û+#˚ Áø√<Ûä+‘√ $düTŒ¤*+>±\T yÓ<ä»˝Ò¢ Mø£åD≤\‘√, ø£sêfi¯<ä+h\
ø±+‘·T\‘√ <Ûä>∑<Ûä>∑˝≤&ÉT‘·÷qï Hê\Tø£ Ä&ç+#ê&ÉT. dü≥\T »[|æ+#ê&ÉT. uÛÑ÷
quÛÀ+‘·sêfi≤\T e÷s¡TyÓ÷π>≥Tº >∑]®+#ê&ÉT. ø£qTu§eTà\T eTT&ç|ü&Ü¶sTT. VüQeTàì
VüQ+ø£]+#ê&ÉT. sêø£åqTìMT<ä >±&ÛÉ+>± <äèwæº kÕ]+#ê&ÉT. ñqïbÕ≥Tq MT~øÏ
\+|òTæ +#ê&ÉT. ø£èwüdí sü Œ¡ + m\Tø£qT |ü≥Tº≈î£ qï≥Tº Væ≤s¡D´ø£•e⁄DÏí ˇ&çdæ |ü≥Tº≈î£ Hêï&ÉT.
qs¡d+æ VüQì |ü≥Tº $&ç|+æ #·Tø=H˚+<äT≈£î Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT j·÷e#·Ãø¤ Ô° $ìjÓ÷–+#ê&ÉT.
s¡e«+‘Ó’Hê Á|üjÓ÷»q+ ˝Òø£b˛sTT+~. #˚‹˝À ñqï K&ÉZ+ |ü≥Tº‘·|æŒ, C≤] ÁøÏ+<ä|ü&ç
K+>∑TeTqï~.
71
Ä <Ûä«ì qs¡dæ+VüQì˝ÀqTqï Áø√<Ûëìï y˚T\Tø=*Œ+~. qs¡dæ+VüQ&ÉT Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄DÏí
‘· q ‘=&É \ MT<ä n&É ¶ + >± y˚ d ü T ø=ì eÁC≤˝≤¢ + {Ï >√fi¯ fl ‘√ yê&ç >∑ T +&Ó \ T
N*Ãy˚XÊ&ÉT. >∑s¡T&ÉT&ÉT Á‘ê#·TbÕeTTqT N*Ãq≥Tº Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄DÏí >√fi¯fl‘√ N*Ã,
s¡ø£Ô <Ûës¡\‘√ düuÛ≤ uÛÑeHêìï s¡ø£Ô#·+<äq+‘√ |üP‘· |üPdæq≥Tº ‘·&çbÕ&ÉT. ù|>∑T\T
rdæ j·TCÀ„|üM‘·+˝≤ ø£+sƒ¡+˝À y˚düT≈£îHêï&ÉT. e÷+dü+ K+&É K+&Ü\T>±
>√fi¯fl‘√ #Ó+&Ü&ÉT‘·÷ düuÛ≤s¡+>∑+MT<ä ¬ø+|ü⁄\T ì+|æq≥T¢ #˚XÊ&ÉT.
Hê&û eT+&É\+ uÛÒ~+∫, y˚T<∏ädüT‡ ô|]øÏ, Áù|e⁄\T ∫+<äs¡e+<äs¡>± ‘Ó+|æ, >∑T+&Ó\T
N*Ã, X¯Øs¡+ bıs¡\T bıs¡\T>± ∫+|æ Ä s¡ø£ÿdüTì X¯Øs¡+˝À+∫ e#˚Ã s¡ø£Ô+‘√
‘·&dç qæ qs¡V≤ü ] >√fi¯ófl eÁC≤\qT $T+∫ ø¬ +|ü⁄\ q<Û'ä ø£]+∫, eÁC≤˙ï, ≈£îsƒêsê\q÷,
ø=&Éefi¯flq÷, >=&É¶fi¯flq÷ b˛* #·÷|üs¡T\≈£î eTè‘·T´<ä+ÅcÕºuÛÑj·T+ ø£*–+#êsTT.
X¯ÅkÕÔÅkÕÔ\T nø£ÿs¡˝Ò≈£î+&Ü s¡+bÕ\ e+{Ï >√fi¯fl‘√ qs¡πødü] Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄DÏí N*Ã
#·+|ü&É+ lVü≤] ne‘êsê\˝À qs¡dæ+Vü‰e‘êsêìøÏ $•wüº‘· ø£*–+∫+~.
Vü≤] qs¡V≤ü ]jÓTÆ Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄DÏí #·+|æq düeTj·T+ |ü>\∑ T ø±<äT. sêÁ‹ ø±<äT. dü+<Ûë´
düeTj·T+. ˝À|ü\ø±<äT, ô|q’ ø±<äT. düu≤Û uÛeÑ q <ë«s¡+ s¡DuÛ÷Ñ $T. Äø±X¯+MT<ä ø±<äT,
uÛÑ÷$TMT<ä ø±<äT. ‘·q ‘=&É\MT<ä ñ+∫ N*Ã #·+bÕ&ÉT. N*Ã #·+|æq Äj·TT<Ûë\T
n#˚‘·qeTT\T ø±<äT. dü#˚‘·qeTT\T ø±<äT. >√fi¯ófl !
á $<Ûä+>± e÷qe⁄&ÉT ø±ø£, eTè>∑eTT ø±ø£ qs¡dæ+VüQ&Ó’ Vü≤] »>∑C…®{Ïº nsTTq
~‹ ‘=*|ü{Ïº bı≥ºN*Ã #·+|æ Äs¡ø£Ô+‘√ n_Ûùwø£+ #˚dæ eTØ ñÁ<˚øÏ+∫q Áø√<Ûä+‘√
ø£sêfi¯e<äqT&Ó’, s¡ø±ÔdüT´&Ó’, s¡ø£Ô dæø±Ô+ãs¡T&Ó’, |ü&É>∑ $|æŒq Hê>∑T˝≤>± Hê\Tø£ Ä&çdü÷Ô
@qT>∑T ≈£î+uÛÑdüú˝≤ìï yê&ç>√fi¯fl‘√ N*Ãq dæ+Vü≤+˝≤>± >∑]®dü÷Ô, VüQ+ø£]dü÷Ô
düuÛ≤uÛÑeHêìï ø£\j·T#·÷dü÷Ô, #·÷|ü⁄\˝À ì|ü\T ≈£î|æŒdü÷Ô ø√|ü+‘√ bı+–,
ñ‘·TÔ+>∑ $Á>∑VüQ&Ó’ MT~øÏ e#˚Ã s¡ø£ÿdæ eT÷ø£\qT ˇ≈£îÿeTà&ç>± #·Áø£<Ûës¡\‘√ ‘Ó>∑
q]øÏ Msêy˚X¯+‘√ ˝Ò∫e∫Ã düuÛ≤eT<Ûä´qTqï dæ+Vü‰düq+ møÏÿ ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT. ø±ì Ä
ø£fi¯fl˝À+∫ s√wü+, |ü+‘·+ ñ_øÏedü÷Ô ø=\Te⁄≈£L≥+‘√ #Ó\>±≥+ Ä&ÉT‘·THêïsTT.
ÁøÏ+<ä @ $<Ûä+>±q÷ b˛\Ã&ÜìøÏ X¯ø£´+ø±ø£ Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ç ø£fi‚ãs¡+ ø£≥T¢‘Ó–q
»˝…¢&É˝≤ ñ+~. <ëìì #·÷düTÔqï ø=B› qs¡dæ+Vü≤eT÷]ÔøÏ ø£fi¯ófl mÁs¡>± n–ï>√fi≤˝…’
b˛‘·THêïsTT.
72
m~]+∫q sêø£ådüT\+‘ê ‘·eT sêE>±]øÏ ‘√&ÉT>± yÓ[flb˛j·÷s¡T. düuÛÑ XÊdæ+∫q≥Tº
ìùdÔ»düÿeT÷, ˙s¡eeT÷ nsTT ñ+~. ãj·T{≤, #·T≥÷º, ô|’q _ø£ÿyÓTT>±\‘√,
u…<äTs¡T >∑T+&Ó\‘√ _‘·T≈£î _‘·T≈£L eTì #·÷dü÷Ô ì\TÃHêïπs>±ì <˚e‘·\˝À ˇø£ÿs¡÷
qs¡Vü≤]øÏ m<ä≥ |ü&É&ÜìøÏ kÕVü≤dæ+#·˝Òø£b˛‘·THêïs¡T.
Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT <ës¡TD+>± qs¡Vü≤]#˚‹˝À eTs¡DÏ+#ê&Éì ‘Ó*j·T>±H˚ <˚eø±+‘·\T
eTVü‰q+<ä+>± eT+<ës¡≈î£ düTeTes¡¸+‘√ l qs¡V≤ü ]øÏ ‘·eT ø¬ +’ ø£s´¡ + ‘Ó\T|ü⁄≈£îHêïs¡T.
n|üŒ{ÏøÏ <˚e‘·\≈£î ø=+‘·øÏ ø=+‘· düàè‹ e∫Ã+~ ø±uÀ\T, $»j·T<äT+<äTuÛÑT\T
ÁyÓ÷–+∫ »j·T^‘ê\T bÕ&Üs¡T. n|ü‡s¡dü\T ~–e∫Ã n\¢+‘· <ä÷sêq ì*Ã
>∑+<Ûäs¡T«\ >±HêìøÏ nqT>∑TD+>± Äq+<äqè‘·´+ #˚XÊs¡T. düTq+<ä ≈£îeTT<ë<äT\T
eTVü‰$wüßíe⁄ bÕs¡Ù«#·s¡T\T _s¡_s¡ e#êÃs¡T. ø±ì qs¡dæ+VüQì ;ÛwüDs¡÷|ü+
#·÷∫ <ä>∑Zs¡≈£î yÓfi¯fl˝Òø£ n+‘·+‘· <ä÷sêq ì\TÃ+&ç b˛j·÷s¡T. eTTqT\T ‘·eT
ø£cÕº\Tb˛sTT >∑f…ºø±ÿeTH˚ dü+‘√wü+‘√ e∫Ã qs¡dæ+VüQì ;Ûø£sêø±s¡+ #·÷∫, u…~]
ÄeT&É <ä÷s¡+ b˛j·÷s¡T.
ÁãVü≤à, •e⁄&ÉT, Ç+Á<ë~ ~ø±Œ\≈£î\T, yê] nqT#·s¡T\T, |ü]yês¡+ ø√˝≤Vü≤\+>±
e∫Ã, qs¡øπ dü] uÛj Ñ T· +ø£s¡ $Á>∑V≤ü + #·÷∫ <ä]#˚s˝¡ øÒ £ ;Û‘∫· ‘·T˝Ô ’… ì]«DTí˝’… ì\TÃHêïs¡T.
Á|üC≤|ü‘T· \T ˇø=ÿø£ÿs¡T>± e∫Ã ø£sêfi¯eTTKT&Ó,’ uÛj
Ñ T· +ø£sT¡ &Ó’ ñqï qs¡d+æ Vü≤kÕ«$Tì <ä]Ù+∫
<ä>∑Zs¡≈£î b˛˝Òø£ n\¢+‘· <ä÷s¡+ qT+#˚ CÀVü‰s¡T #˚XÊs¡T. q\T~≈£îÿ˝≤ u≤s¡T\Tr]
y˚\TŒ\T uÛÀs¡TeTì ~eúÛØÒ |ü{≤Vü‰~ yê<ë´\qT yêsTT+#ês¡T. ø±ì ˇø£ÿs¡÷ qs¡V≤ü ]øÏ
<ä>∑Zs¡>± <ÛÓ’s¡´+>± yÓ[flqyês¡T ˝Òs¡T.

yê]˝À ÁãVü≤à eTT+<äT ì\TÃHêï&ÉT. Á|üø£ÿH˚ •|ü⁄&ÉT, •e⁄ìøÏ ø=+#Ó+ yÓqø£>±
Ç+Á<äT&ÉT, $T–*q ~ø±Œ\≈£î\T ì\TÃHêïs¡T. ÁãVü≤àøÏ ≈£î&çyÓ’|ü⁄ Á|üC≤|ü‘·T\T,
eTTqT\T, dæ<äTΔ\T ì\TÃHêïs¡T. n+<äs¡÷ ˇø£ÿkÕ] »j·T<Ûë«Hê\T #˚XÊs¡T. ‘·s¡Tyê‘·
ÁãVü≤à #˚‘·T\T CÀ&ç+∫ qeTdüÿ]+∫,
ªªnÁ|üy˚Tj·TeTT, nq+‘·eTT, nyÓ÷|òüTeTT nsTTq ‘˚»düT‡‘√ Á|üø±•+#˚ eTVü‰<˚e⁄&çøÏ
qeTkÕÿs¡+. ©˝≤>∑TD+‘√ $X¯«eTTqT düèwüº+∫, ô|+∫, q•+|ü#˚ùd ìcÕÿeTTq≈£î,
73
ìs¡+»qTq≈£î, ì]«ø±s¡Tq≈£î, ìœ\˝Àø£ Hêj·T≈£îq≈£î qyÓ÷yêø£+. Á|üuÛÑ÷ ! ñÁ>∑‘·«+
dü+j·T$T+∫ Á|üdüqï+>± eTeTà*ï ø£{≤øÏå+#·T.μμ
Ä ‘·s¡Tyê‘· •yê<äT\T es¡Tdü>± k˛ÔÁ‘·+ #˚XÊs¡T. •e⁄&ÉT qs¡dæ+Vü‰e‘ês¡TDÏí ÁyÓTTøÏÿ,
ªªuÛÑø£Ôu≤+<Ûäyê ! Ç~ ø√bÕìøÏ düeTj·T+ ø±<äT. kÕ<ÛäTe⁄\qT u≤<Ûäô|fÒº <äTwüßºDÏí
dü+Vü≤]+#·&+É nsTTb˛sTT+~. Çø£ XÊ+‹+#·T <˚yê ! Ç&ÉT>√, á u≤\T&ÉT ˙ uÛ≈Ñ î£ &Ô TÉ ,
|ü$Á‘· #·]Á‘·T&ÉT, |üdyæ ê&ÉT. MDÏí nqTÁ>∑V≤æ +#ê\HÓH’ ê ˙ ñÁ>∑‘«· + e~*ô|≥Tº düsπ «X¯«sê !μμ
Ç+Á<äT&ÉT qs¡dæ+Vü≤kÕ«$TøÏ qeTdüÿ]+∫,
ªªqs¡dæ+Vü‰e‘êsê ! ˝À¬ø’ø£Msê! ˙#· sêø£ådüT&çe\¢ y˚TeTT @˝≤{Ï <äTs¡›X¯
bÕ\j·÷ýÓ÷ ˙≈£î ‘Ó\TdüT. yêDÏí dü+Vü≤]+#·&ÜìøÏ lVü≤]$ á $<Ûä+>±
ne‘·]+#êe⁄. j·T»„j·÷>±\qT dü+s¡øÏå+#êe⁄. eT∞fl y˚TeTT e÷ Çfi¯fl˝À¢ Vü‰sTT>±
ñ+&É&ÜìøÏ edü‹ ø£*Œ+#êe⁄. ˙ ne‘êsêìøÏ |ò\ü + <äTwüº •ø£Då , •wüº s¡øDå£ nsTT+~.
Çø£ XÊ+‹+#·T |üs¡eT|ü⁄s¡TcÕ !μμ
Äô|’ ãTTwüß\T @ø£ø£+sƒ¡+>± kÕ<ÛäTyê<ë\T |ü*øÏ,
ªª˙e⁄ $˝≤dü+>± düèwæº+∫q uÛÑ÷‘·»˝≤ìï HêHê Væ≤+dü\Tô|{Ïº Nø±≈£î |üs¡∫q
<äTwüsº êø£då Tü &ÉT ˙ ñÁ>∑•ø£å bı+~ q•+#ê&ÉT. <Ûsä à¡ dü+kÕú|qü nsTT+~. qs¡d+æ Vü≤eT÷ØÔ !
Çø£ ;Ûø£s¡s¡÷|ü+ $&ç∫ á ˝Àø±˙ï #·\¢>±#·÷∫ nqTÁ>∑Væ≤+#·T <Ûäs¡àdü+kÕú|üø± !μμ
nì düTÔ‹+#ês¡T.
ªªe÷ ø=&ÉT≈£î\T ÁXÊ<äeΔ TT\˝À e÷≈£î ‹˝À<äø±\‘√ düeT]Œ+#˚ |æ+&Ü\qT á <äTwüß&º TÉ
Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT ã˝≤‘·ÿ]+∫ ‘êqT rdüT≈£î+≥÷ ñ+&˚yê&ÉT. |üs¡e÷‘êà! ˙ <äj·Te\¢
M&ç #êe⁄ ø£fi≤flsê ÇHêïfi¯fløÏ #·÷#êeTT. e÷ ø£&ÉT|ü⁄ eT+≥ #·˝≤¢]+~. ˙≈£î |ü~y˚\
qeTkÕÿsê\T #˚düTÔHêïeTT. Çø£ XÊ+‹+#·Tμμ nì |æ‘·è<˚e‘·\T qeTdüÿ]+#ês¡T.
ªªqs¡dæ+Vü≤kÕ«MT ! eSô|’ |ü>∑|ü{Ïº nDÏe÷~ dæ<äTΔ\˙ï á sêø£ådüT&ÉT eX¯|üs¡#·Tø=ì
eTeTà*ï <äTs¡“\T\qT #˚dæ HêHê Væ≤+dü\÷ ô|{≤º&ÉT. MDÏí dü+Vü≤]+∫ e÷ dæ<äTΔ\T
e÷≈£î nqTÁ>∑V≤æ +∫q <äj÷· fi¯S! ˙≈£î CÒC\Ò Tμμ nì dæ<Tä \Δ T dü+‘√wü+>± n_Ûe+<äq+
#˚XÊs¡T.
74
ªªqs¡Vü≤Ø ! e÷ n<äèX¯´ $<ä´\˙ï n|üVü≤]+∫ eTeTà*ï ‘·q øÏ+ø£s¡T\T>±
#˚düT≈£îì u≤<Ûäô|{Ïºq á <äTsê‘·TàDÏí dü+Vü≤]+∫ eTeTà*ï $<ë´<Ûäs¡T\qT>±
nqTÁ>∑V≤æ +#êe⁄. ˙ X¯øìÔÏ @eTì Á|üdTü ‹Ô +#· >∑\eTT ? Çy˚ e÷ ø£è‘·»‘„ ê <Ûqä ýê<ë\Tμμ
nì $<ë´<Ûäs¡T\T qT‹+#ês¡T.
ªªáX¯«sê! eTDT\‘√bÕ≥T e÷ ø±+‘êeTDT\qT ≈£L&Ü m‘·TÔø=ì e∫Ãq á
eT<äeT‘·TÔDÏí N*Ã #Ó+&Ü&ç e÷ kı‘·TÔ e÷≈£î Á|ükÕ~+#êe⁄. ˙ <äj·Te\¢ eT∞fl
düTK+>± Áã‘·ø£>∑*>±eTTμμ nì uÛÑT»>∑ dü+‘·‘·T\T düTÔ‹+#ês¡T.
ªª<Ûäs¡à Á|üuÛÑ÷! esêíÁX¯eT<Ûäsêà\T ‘ês¡Te÷s¡T#˚dæq á e÷j·÷$ì Vü≤‘·e÷]Ã,
esêíÁX¯eT<Ûäsêà\qT dü+s¡øÏå+∫q ˙≈£î e÷ Á|üD‘·T\Tμμ nì eTqTe⁄\T eT]eT]
Á|üX¯+dæ+#ês¡T.
ªª»>∑Á<äø£åø± ! Á|üC≤düèwæº #˚j·÷\ì eTeTà*ï ˙e⁄ XÊdæ+#êe⁄. ø±ì sêø£ådüsêE
eTeTà*ï düèwæºø±s¡´+ qT+∫ ‘·|æŒ+∫ ã+~Û+#ê&ÉT. áHê&û <Ó’‘·TàDÏí N*Ã e÷ <äTs¡›X¯
‘=\–+#êe⁄. ˙ <äj·Te\¢ Çø£ düèwæºø±s¡´+ nìyês¡´+>± kÕ~Û+#·>∑\+. ˙ <äj·÷
|ü]bÕ\q øÏy˚ e÷ Á|üD≤e÷\Tμμ nì Á|üC≤|ü‘·T\T q‘·T\]Œ+#ês¡T.
ªª<˚yê! á #·∫Ãq sêø£då Tü &ÉT eTeTà*ï ô|{Ïqº Væ≤+dü\T @eTì #Ó|Œü >∑\+ ? sêÁ‹ nqø£,
|ü>\∑ qø£ ‘·q sTTwü+º e∫Ãq|ü&É˝≤¢ eTeTà*ï |æ*|æ+∫ bÕ&É+&Éì, Ä&É+&Éì >∑<]›ä dü÷Ô
H√{ÏøÏe∫Ãq≥Tº ‹≥Tº‘·÷ e÷ ø£wüºdüTU≤\T >∑DÏ+#·ø£ Ä&ç+∫, bÕ&ç+∫ ∫es¡≈£î
@&ç|æ+#˚yê&ÉT. á bÕbÕ‘·Tà&ç u≤<Ûä˝À+∫ ˙ <äj·Te\¢ ÇHêïfi¯fløÏ düTK|ü&Ü¶eTTμμ nì
>∑+<Ûäs¡T«\T Bq+>± nHêïs¡T.
ªªdüsπ «X¯«sê ! eTeTà*ï m|ü&É÷ ‘·q ùde\T #˚sTT+#·T≈£î+≥÷ j·TeTj·÷‘·q\T ô|{Ïqº
á <Ó’‘·T´&ÉT ˙ #˚‹˝À #êe&É+eT÷˝≤q Çø£ ùd«#·Ã¤>± }|æ] |”\TÃ≈£îì ã‘·ø£>∑\+μμ
nì #ês¡DT\T ÁyÓTT≈£îÿ≈£îHêïs¡T.
ªª»>∑BX¯«sê ! y˚TeTT ì»+>± ˙ øÏ+ø£s¡T\+. ø±ì á <äTsêàs¡TZ&ÉT e÷ uÛÑTC≤\MT<ä
≈£Ls¡TÃì ªq&Ée+&çsê ! ‘·«s¡>± q&Ée+&ç. n&ÉT>∑T yÓjT· ´πs+ ! ˇfi¯ófl ø=$«+<ë ?μ nì
eT&ÉeT\‘√ ‘·qTï‘·÷ ‹ù|Œyê&ÉT. n&É¶yÓTÆq <ës¡T\÷ ‘=øÏÿ+#˚ yê&ÉT. MDÏí Vü≤‘·e÷]Ã
e÷ ãs¡Te⁄ rsêÃe⁄. ˙øÏy˚ e÷ <Ûqä ýê<ë\Tμμ nì j·T≈£îå \T ø£˙ïfi¯fl‘√ qs¡d+æ Vü≤kÕ«$TøÏ
Á|üD≤eT+ #˚XÊs¡T.
75
ªª|ü⁄s¡Tc˛‘·Ôe÷ ! eTeTà*ï á <äTwüº<Ó’‘·T´&ÉT ô|{Ïºq ‹|üŒ\T @eTì #Ó|üŒeTHêïe⁄ ?
Ç#·Ãe∫Ãq |ü]#·s¡´ #˚sTT+#·T≈£îì øÏ+ø£s¡T\#˚ yÓT&É\T |ü{Ïº ¬>+{Ï+#˚yê&ÉT. ˙ #˚‘·
#·∫Ãq á <äTsêàs¡TZDÏí ø£fi≤flsê#·÷∫ Çø£ Vü‰sTT>± Áã‘·ø£>∑\+ nì <ÛÓ’s¡´+ e∫Ã+~.
<˚yê! y˚TeTT n\TŒ\+. ìqTï @eTì bı>∑&É>∑\+ ? e÷ ÁyÓTT≈£îÿ\+<äTø√ kÕ«MT !μμ
nHêïs¡T øÏ+|ü⁄s¡Twüß\T.
ªªqs¡Vü≤Ø ! ø£kÕsTTyê&ç˝≤>± á <äTsêàs¡TZ&ÉT e÷#˚‘· #Ój·T´sêì ˙#·|ü⁄|üqT\T
#˚sTT+∫ ì\Te⁄>± N*Ãq≥Tº e÷{≤&ç sêø£ådüT\#˚‘· ìsê›øÏåD´+>± @&ç|æ+#˚yê&ÉT.
˙ø£è|üe\¢ ÇHêïfi¯fløÏ e÷ÁbÕD≤\T ≈£î<äT≥|ü&Ü¶sTT. ˙ bÕ<ë\øÏy˚ e÷ ÁyÓTT≈£îÿ\Tμμ
nì qeTdüÿ]+#ês¡T øÏqïs¡T\T.
ªªBq<äj·÷fi¯S ! á eT÷s¡â <Ó’‘·T´&ÉT <˚e‘êdüTÔ‹ #Ój·T´≈£L&É<ä˙, ‘·H˚ï düTÔ‹+#ê\˙
ˇø£ ø£≥º&ç#˚dæ e÷ H√fi¯fl˝À sêfi¯ófl ø={≤º&ÉT. Çyêfi¯ ˙ >√fi¯fløÏ ã˝ËÆ HêeTs¡÷bÕ\T
˝Ò≈£î+&Ü nj·÷´&ÉT. Çø£ ìs¡“¤j·T+>± <˚e‘êdüTÔ‘·T\T bÕ&ÉTø=+{≤eTTμμ nì
yÓ’‘ê[≈£î\T nHêïs¡T.
ªªÁ|üu÷ÑÛ ! $Á|üXÊ|ü+e\¢ sêø£då Tü &Ó’ |ü⁄{Ïqº M&ÉT ˙ •ø£eå \¢ nqTÁ>∑V≤ü bÕÁ‘·T&˚ nj·÷´&ÉT.
M&çøÏ Ç~ •ø£åø±<äT. nqTÁ>∑Vü≤y˚T. M&ç #·]Á‘· uÛÑøÏÔ‘√ ø£+fÒ |ü>∑‘√H˚ ìqTï ‘·«s¡>±
#˚s¡Tø√e#·TÃqT nì #ê{Ï+~. n˝≤π> ˙ qs¡dæ+Vü‰e‘ês¡+ n<äT“¤‘êeVü≤+>± ñ+~.
á $<Ûä+>± ˝Àø±\T ˙ nqTÁ>∑Vü‰ìøÏ bÕÁ‘·eTT\j·÷´sTT. Çø£ ñÁ>∑‘·«+ $&ç∫
Á|üdüqï+>± eTeTà*ï #·÷∫ bÕ*+#·Tμμ nì $wüßí ùde≈£î\T nHêïs¡T.
Ç˝≤ ÁãVü≤à s¡TÁ<ë<äT\T n+‘·+‘· <ä÷s¡+˝ÀH˚ ì*Ã nH˚ø£ $<Ûë\ kÕ«$Tì qT‹+#ês¡T.
ø±ì qs¡dæ+Vü≤kÕ«$T ÄÁ>∑Vü‰y˚XÊ\T \e˝ÒX¯yÓTÆHê ‘·>∑Z˝Ò<äT. n|ü&ÉT n+<äs¡÷
Ä˝À∫+#·T≈£îì \ø°Î<˚$ì ÄVü‰«ì+∫, qeTdüÿ]+∫,
ªªne÷à! eTVü‰Á|üuÛÑTe⁄øÏ ˙e⁄ |ü≥º|ü⁄<˚$$. m|ü&É÷ Ä áX¯«s¡TH˚ ùd$dü÷Ô
kÕìï<Ûä´+˝À ñ+{≤e⁄. Vü≤]ì Á|üdüqTïDÏí #˚düTø√yê\+fÒ Çø£ ˙e\¢H˚ nyê«*>±ì
e÷e\¢ nj˚T≥Tº˝Ò<äT. Ç+ø± qs¡dæ+Vü‰kÕ«$T ñÁ>∑‘·«+ ‘·>∑Z˝Ò<äT. ø£qø£ <äj·T#˚dæ
˙e⁄ qs¡Vü≤] s√wü+ ‘·–Z+∫ Á|üdüqTïDÏí #Ój·Tée÷à »>∑Hêà‘ê !μμ nì Áã‹e÷˝≤s¡T.
\ø°Î<˚$ ÁãVü‰à<äT\ ÁbÕs¡úq $ì |ü‹ì Á|üdüqTïDÏí #˚ùd ñ‘ê‡Vü≤+‘√ ø±düÔ <ä>∑Zs¡>±
76
yÓ[fl+~. qs¡V≤ü ] s¡÷|ü+ #·÷∫+~. eTT+<äT≈£î y˚dqæ n&ÉT>∑T n˝≤H˚ ñ+&çb˛sTT+~.
eT] yÓfi¯fl˝Òø£b˛sTT+~. Ä s¡÷|ü+ #·÷&É>±H˚ u…~]b˛sTT+~ Ä »>∑BX¯«].
ªªÇ<˚$T{Ï, á eTTK+ Ç+‘· ;ÛwüD+>± ñ+<˚ ! Hê |ü‹ HÓyÓ÷àeTT m|ü&ÉT #·÷∫Hê
|üPs¡í#·+Á<ä_+ã+˝≤>± #·\¢ì, #·ø£ÿì ∫s¡Tqe⁄« yÓ\T>∑T‘√ ÄVü‰¢<ä+>± ñ+&˚~. á
eTTKeT+&É\+ Á|ü#+· &É uÛ≤qTeT+&É\+˝≤>± ñ+<˚ ! neTè‘·+ ∫+<äT‘·÷qï≥Tº ñ+&˚
Ä #·÷|ü⁄\T ø±$$. Á|üfi¯j·÷–ï eT+≥\T ∫eTTà‘·THêïsTT. düs¡«ø±\düsê«edüú\˝À
nqTsê>∑+, nqTÁ>∑V≤ü + ø£\>∑\T|ü⁄>± ñ+&˚ Äø±s¡+, Ç+‘· söÁ<ä+>± ñ+~. n<˚$T{Ï !
Ä ø√s¡\T $TDT>∑Ts¡T\T ∫eTTà‘·THêïsTT. mqï&É÷ á ñÁ>∑‘·«+ ms¡T>∑ì eTTK+˝À
Hê |ü‹eTTK+ Hê≈£î m|ü&É÷ $ø£dæ+∫q ‘êeTs¡|ü⁄e⁄«˝≤ ø£ì|æ+#˚~.
Hê Á|üuÛÑTe⁄ s¡÷|ü+ ì\Te⁄Hê <äj·TøÏ Ä≥|ü≥Tº>± ñ+&˚~. á s¡÷|ü+ n<äT“¤‘·+>±
eTVü‰s√cÕìï ø£e#·+>± ‘=&ÉT≈£îÿqï≥Tºqï~. Áy˚fi¯fl >√fi¯ófl s¡+bÕ˝≤¢ ñHêïsTT.
Hê Hê<∏äT&ç >√fi¯ófl ‘êeTs¡ πs≈£î˝≤¢ ñ+&˚$. ì>∑ì>∑ ˝≤&ÉT‘·÷ e+|ü⁄\T ‹]–
˙\|ü⁄≥T+>∑sê\˝≤>∑ ñ+&˚$ eTT+>∑Ts¡T\T neTàjÓ÷´ ! Ä $XÊ\yÓTÆq eTTK+
MT<ä ì–&ç ñqï Ä πødüsê\T #·÷ùdÔ n<äT≥T |ü⁄≥Tº‘·÷+~. uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq á
qs¡dæ+Vü≤ $Á>∑Vü‰ìï Ä&É<ëqqT H˚qT #˚s¡>∑\Hê ! Ç˝≤{Ï $Á>∑Vü≤+ ñ+<äì
Ç~es¡≈£î $q˝Ò<äT, #·÷&É˝Ò<äT. Hê Á|üuÛÑTe⁄ ≈£L&Ü Ç˝≤{Ï ne‘ês¡+ ñ+<äì
Hê‘√ m|ü&É÷ e÷≥es¡dü¬ø’Hê #Ó|üŒ˝Ò<äT. H˚qT @$T#Ój·T´>∑\qT !μμ nì
u…<äTs¡T‘·÷ \ø°Î<˚$ ìsêÈ+‘·|ü&ç #·÷düTÔ+<˚>±ì H√s¡T $|æŒ @MT nq˝Òø£b˛‘√+~.
ªª@eTì n&ç>π ~ ? n&ç–‘˚ Ä ;ÛwDü ≤ø±s¡T&ÉT ã<äT\T #ÓbÕÔ&Ü ? ô|>’ ± n<äT>√ ! Ä Hê\Tø£
ì|üø=q˝≤ m+‘· y˚&ç>± ñ+<√ ! <ëì y˚&ç Çø£ÿ&É<ëø± ek˛Ô+~. Ç+ø± ø√|ü+
\e˝ÒXy¯ TÓ HÆ ê ‘·–qZ ≥Tº˝<Ò Tä . Ä ø£fió¯ fl n–ï>√fi≤˝≤¢>± m˝≤ ‹s¡T>∑T‘·THêïjÓ÷ ! á <äX˝¯ À
Hê‘√ e÷{≤&ÉT‘ê&Ü ! qH˚ï #·÷düTÔHêï&ÉT. n~>√ ! Ä #·÷|ü⁄˝À¢+∫ ì|üôd>∑\T e∫Ã
‘·>T∑ \T‘·THêïsTT. Hê eTTU≤ìøÏ. Hêe\¢ø±<äT. @ e÷Á‘·yTÓ HÆ ê XÊ+‹ùdÔ n|ü&ÉT <ä>sZ∑ >¡ ± yÓ[¢
@yÓTÆHê e÷{≤&Ée#·TÃμμ nì #˚‘·T\T CÀ&ç+∫ Ä neTà |üø£ÿøÏ ‘·|ü≈£îì >∑»>∑»
eDT≈£î‘·÷ ì\TÃ+&çb˛sTT+~.
77
ÁãVü≤à \ø°Î<˚$ uÛÑj·T+ Á>∑Væ≤+∫ Çø£ Á|üVü‰¢<äT&ÉT ˇø£ÿ&˚ @yÓTÆHê e÷{≤&ç Ä
ñÁ>∑qs¡dæ+Vü‰e‘ês¡TDÏí XÊ+‹+|ü #Ój·÷´*. eT¬se]e˝≤¢ nj˚T´~ ˝Ò<äT nì
uÛÑøÏÔ|üs¡eX¯ó&Ó’ ¬s+&ÉT #˚‘·T\÷ CÀ&ç+∫. ø£fi¯ófl eT÷düT≈£îì ‘·q˝À ‘êqT @<√
e÷{≤&ÉT≈£î+≥÷qï Á|üV‰ü <¢ Tä DÏí <ä>sZ∑ >¡ ± rdüT≈£îì, yÓ÷eTT ì$T], >∑&+¶É |ü⁄DÏøÏ yÓT\¢>±
Ç˝≤ nHêï&ÉT : ªªHêj·THê, Á|üVü‰¢<ë !μμ Ä e÷≥ $ì Á|üVü‰¢<äT&ÉT yÓT\¢>± ø£fi¯ófl $|æŒ
#·÷XÊ&ÉT. ÁãVü≤à Hê\T>∑T eTTU≤\÷ yÓ\yÓ\˝≤&ÉT‘·÷ _‘·T≈£î _‘·T≈£LeTì #·÷düTHÔ êïsTT.
yÓ+≥H˚ Á|üVü‰¢<äT&ÉT ‘·\e+∫ ÁãVü≤àøÏ qeTdüÿ]+#ê&ÉT.
ÁãVü≤à Á|üVü‰¢<äTDÏí øö–*+#·T≈£îHêï&ÉT. ªª‘·+Á&û ! ˙e⁄ uÛ≤>∑´XÊ*$. |üs¡eTuÛÑ≈£îÔ&Ée⁄.
#·ÁøÏøÏ Á|”‹bÕÁ‘·T&Éy√sT÷ ! #·÷&ÉT, Ä ñÁ>∑ qs¡dæ+Vü‰e‘ês¡TDÏí ! #·÷XÊyê ?μμ
Á|üVü‰¢<äT&ÉT ñ˝≤¢dü+>± qs¡dæ+Vü≤kÕ«$Tì #·÷∫ qeTdüÿ]+#ê&ÉT.
ªªHêj·THê ! Ç+ø± Ä áX¯«s¡T&ÉT ñÁ>∑+>±H˚ ñHêï&ÉT. Ä ;ÛwüD $Á>∑Vü‰ìï #·÷∫
á düuÛÑT´\+<äs¡÷ m+‘· ;Û‘êVü≤+>± ñHêïs√ #·÷&ÉT.μμ
Á|üVü‰¢<äT&ÉT n+<ä]˙ #·÷XÊ&ÉT.
ªªqTe⁄« ˇø£ÿ&Éy˚ Ä söÁ<ëø±s¡TDÏí Á|üdüqTïDÏí #Ój·T´>∑\yê&Ée⁄μμ nH˚ e÷≥ ÁãVü≤à
eTTK+˝À+∫ eDT≈£î‘·÷ e∫Ã+~.
ªª‘ê‘·>±] ôd\e⁄ nsTT+~. •s¡kÕeVæ≤düTÔHêïqT. Ä»„μμ nì u≤\T&ÉT yÓT\¢ yÓT\¢>±
eTT<äT›>± n&ÉT>∑T\T y˚dü÷Ô ñÁ>∑qs¡dæ+Vü≤e‘ês¡T&ç <ä>∑Zs¡≈£î yÓ[fl Ä <˚e⁄&ç bÕ<ë\≈£î
kÕcÕº+>∑+>± qeTdüÿ]+∫ yÓ÷ø±fi¯fl MT<ä ≈£Ls¡TÃì #˚‘·T\T eTT≈£î[+∫ qs¡Vü≤]ì
#·÷XÊ&ÉT.
qs¡dæ+VüQ&ÉT Á|üVü‰¢<äTì #·÷∫ yÓT‘·Ô|ü&Ü¶&ÉT. ∫s¡Tqe⁄«‘√ #·÷∫ <ä>∑Zs¡>± s¡eTàì
yêì‘·\MT<ä ‘·q <äøDåÏ Vü≤dü+Ô ñ+#ê&ÉT. qs¡d+æ Vü≤ ø£sd¡ Œü s¡Ù‘√ Á|üV‰ü <¢ Tä &ÉT Ä‘·ày˚‘\Ô· T
bı+<˚ nqTuÛÑ÷‹ì bı+<ë&ÉT. Ä u≤\Tì y˚TqT |ü⁄\ø£]+∫+~. qj·Tq|ü<ëà\T
u≤>± $ø£dæ+#êsTT. yê{Ï˝À+∫ Äq+<äu≤cÕŒ\T bı+– <Ûës¡ø£{≤ºsTT.
Á|üVü‰¢<ä es¡<ä >√$+<ë ... >√$+<ä !
78
l >∑DÒX¯ eT+>∑fi≤wüºø£yéT
>∑C≤qHêj·T >±+π>j·T düVü≤C≤j·T dü<ë‘·àH˚ ˆ
>öØÁ|æj·T ‘·q÷C≤j·T >∑DÒXÊj·÷düTÔ eT+>∑fi¯yéT ˆˆ
Hê>∑ j·TCÀ„|üM‘êj·T q‘· $|òüTï $Hê•H˚ ˆ
qHê›´~ >∑DHê<∏ëj·T Hêj·Tø±j·÷düTÔ eT+>∑fi¯yéT ˆˆ
ÇuÛÑeÅø±Ôj·T#˚ÅHê›~ eì›‘êj·T ∫<ë‘·àH˚ ˆ
áXÊq Áù|eTbÕÁ‘êj·T #˚wüº<ëj·÷düTÔ eT+>∑fi¯yéT ˆˆ
düTeTTU≤j·T düTX¯+&ÜÁ>√ ø°åbÕÔeTè‘· |òüT{≤j·T#· ˆ
düTs¡ãèq› ìùwyê´j·T düTK<ëj·÷düTÔ eT+>∑fi¯yéT ˆˆ
#·‘·Ts¡T“¤C≤j·T #·ÅHê›s¡Δ $\düqàdüÔø±j·T #· ˆ
#·s¡D≤eq‘êq+‘· ‘ês¡D≤j·÷düTÔ eT+>∑fi¯yéT ˆˆ
eÁø£‘·T+&Üj·T e≥y˚ eHê› ´j·T es¡<ëj·T #· ˆ
$s¡÷bÕø£å düT‘êj·÷düTÔ $|òüTïHêXÊj·T eT+>∑fi¯yéT ˆˆ
Á|üyÓ÷<ëyÓ÷<ä s¡÷bÕj·T dæ~Δ $C≤„q s¡÷|æDÒ ˆ
Á|üø£èwüº bÕ|üHêXÊj·T |òü\<ëj·÷düTÔ eT+>∑fi¯yéT ˆˆ
eT+>∑fi¯+ >∑DHê<∏ëj·T eT+>∑fi¯+ Vü≤s¡dü÷qy˚ ˆ
eT+>∑fi¯+ $|òüTïsêC≤j·T $|òüTï Vü≤ÅπsÔdüTÔ eT+>∑fi¯yéT ˆˆ
XÀ¢ø±wüºø£ $T<ä+ |ü⁄D´+ eT+>∑fi¯Á|ü<äe÷<äsê‘Y ˆ
|ü]ƒ‘·e´+ Á|üj·T‘˚ïq düs¡« $|òüTï ìeè‘·Ôj˚T ˆˆ
79
‘·T+&ÉeTTH˚ø£<ä+‘·eTTqT ‘√s¡|ü⁄ u§»®j·TT yêeTVü≤düÔeTTHé
yÓT+&ÉT>∑ ÁyÓ÷j·TT >∑C…®\TqT yÓT\¢ì #·÷|ü⁄\T eT+<äVü‰düeTTHé
ø=+&=ø£ >∑TE®s¡÷|üeTTq ø√]q $<ä´\¬ø\¢ H=»®jÓÆT j·TT+&Ó&ç
bÕs¡«r ‘·qj·T zsTT >∑D≤~Û|ü ˙≈£î ÁyÓTT¬øÿ<äHé ˆ
‘=\T‘· q$|òüTïeTdüÔqT#·T <Ûä÷s¡®{Ïq+<äq ˙≈£î ÁyÓTT¬øÿ<äHé
|òü*‘·eTT ùdj·TTeTj·T´ ìqT ÁbÕs¡úq #˚ôd<ä H˚ø£<ä+‘·
Hê e\|ü* #˚‹ >∑+≥eTTq yê≈£îÿq HÓ|ü⁄Œ&ÉT u≤j·T≈£î+&É
MT ‘·\|ü⁄q ìqTï y˚&Ó<ä <Ó’e >∑D≤~Û|ü ˆ ˝Àø£Hêj·Tø± ˆ
80
ìH˚ï ùd$+‘·THé
3

Sri Vinayaka Vrathakalpamu 2022

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Sri Vinayaka Vrathakalpamu 2022

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

$|òüTïsê»+ uÛÑCÒ !

l >∑DÒX¯«sêc˛º‘·Ôs¡ X¯‘·HêeT k˛ÔÁ‘·yéT

X¯øÏÔeT+‘·yÓTÆq ªqeÁ>∑Vü≤ ÁbÕs¡Δqμ

You might also like