You are on page 1of 148

Brought to you by | Cambridge University Library

Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:35 PM
ACTA CONCILIORVM
OECVMENICORVM
IVSSV ATQVE MANDATO

SOCIETATIS SCIENTIARVM
ARGENTORATENSIS

EDIDIT

EDVARDVS SCHWARTZ

TOMVS PRIMVS
VOLVMEN PRIMVM
PARS QVINTA

MDCCCCXXVII
WALTER DE GRUYTER & CO.
VORMALS G. J. GÖSCHBN*SCHB VERLAGSHANDLUNG • J. GUTTENTAG, VERLAGS-
BUCHHANDLUNG / GEORG REIMER / KARL J. TRÜBNER / VEIT & COMP.

BEROLINI ET LIPSIAE

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:35 PM
CONCILIVM VN IVERS ALE
EPHESENVM
EDIDIT

EDVARDVS SCHWARTZ

VOLVMEN PRIMVM
ACTA GRAECA
PARS QVINTA
COLLECTIO VATICANA 140—164

MDCCCCXXVII

WALTER DE GRUYTER & CO.


VORMALS α. J. GÖSCHEN*SCHE VERLAGSHANDLUNQ / J. GUTTENTAG, VERLAGS-
BUCHHANDLUNG / GEORG RBIMER / KARL J. TRÜBNER / VEIT & COMP.

BEROLINI ET LIPSIAE

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:35 PM
Brought to you by | Cambridge University Library
Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:35 PM
PRAEFATIO
Quae huic parti quintae uoluminis primi insunt Collectionis Vaticanae scriptiones
numeris 140—164 signatae, quamvis non omnia ad ipsum concilium Ephesenum
spectent, quin etiam pauca ab eo aliena sint, eorum tarnen memoria solis Gestorum
Ephesenorum debetur collection!bus praeter Cyrilli solutiones duodecim capitulorum.
praeter enim Collectiones Vaticanam et Seguieranam atque Borbonicam, de qua egi
parte I p. Xsq., extant illae singulariter traditae in codice Ottoboniano 413 [Q]
s. XI nitide scripto, uitiis autem orthographicis pleno; de cetera quae codici inest
materia cf. catalogum codicum graecorum bibliothecae Ottobonianae, qui editus
est Romae a. 1893, p. 225. codice primus usus est Philippus Edwardus Pusey.
de ea Cyrilli contra Theodoretum apologetici duodecim capitulorum editione, qua
Solutiones cum ilio opere coniunctae sunt, commodius in praefatione partis sextae
agetur.
Monachii menses Septembri a. h. s. X X V I I
E . Schwartz

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/25/15 3:52 AM
Brought to you by | Stockholms Universitet
Authenticated
Download Date | 9/25/15 3:52 AM
COLLECTIO VATICANA
140-164

Acta conciliorum oecumenicorum. I i, 5. I

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
V = Collectio Vaticana
Codex Vaticanus 830 s. XV
S = Collectio Seguierana
Codex Parisinus Coislinianus 32 s. X I
D — Collectionis Seguieranae recensio altera
m = Codex Monacensis 115 s. XVI
η = Codex Monacensis [Fuggeranus] 116 s. XVI
A = Collectio Atheniensis
Codex Atheniensis societatis arcbaeologicae Christianae 9 s. X I I
W = Codex Vindobonensis theol. gr. 18 + theol. gr. 40 s. X I I
R = Codex Vaticanus 1431 s. X I
Β = Codex Neapolitanus II Β 15 s. X I I I
F = Codex Vaticanus 720 s. X I I
Ζ = Codex Parisinus 1308 s. X I I I I
Q = Codex Ottobonianus 413 s. X I
1 = Codex Laurentianus VI 12 s. X I I I I

Fcyr = Florilegium Cyrillianum cod. Parísini 415 [Ven. 165] et Sinaitici 1690

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
140 = S 37

Του μακαρίου Κυρίλλου αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας περί της ένανθρωπήσεως του θεού L ΠΙ 974
. / -s <• * M V ι6ο
λογού του υιου του πατρός

Ή της θείας γραφής όρθοτάτη έννοια είσοικιίομένη εις τον τών άγιων voûv κατα-
κοσμείν εϊωθεν τάς τών αγίων ψυχάς, δς το πνεύμα τό αγιον εισάγει εις τα πελάγη της s
άενάου γνώσεως τε καί σοφίας Χρίστου, δι' ών ó πατήρ τών δλιυν δοξολογείται [θεός]'
θησαυρούς τοίνυν άποκρύφους άοράτους ανοίξω σοι κατά τό γεγραμμένον, θησαυρούς δέ les. 45. 3
φημί τούς της όρθής γνώσεως διανοίας όφθαλμούς, ύγιώς όρώντας και αλωβήτως. ού
γαρ χαρίσματα ατελή δωρείται θεός τοις έπεγνωκόσιν αύτόν ούτε μήν δροις ανθρωπινής
διανοίας περιγραφόμενα ' τέλειος γαρ ών ó τών απάντων ημών δεσπότης θεός τελείως δω- ίο
ρείται τα άφθονα τοις άΗίως πολιτευομενοις αύτου. έραστής γαρ πεφυκε τών èv καθαραι
καρδίαι δουλευόντων αύτώι άνυποκρίτως. ήκέτω τοίνυν πας όρθά φρονείν ήιρημένος έπί
την άέναον πηγήν τον Χριστόν, άκούων αύτοΟ προσφωνοΰντος δια τοΟ ευαγγελίου" έ ά ν M V 172
τ ι ς δ ι ψ α ι , έ ρ χ έ σ θ ω π ρ ό ς με και π ι ν έ τ ω . ού γαρ δέον έστίν ημάς μή πρότερον I o h ' 7' 37

έπιγνόντας τό της εύσεβείας μυστήριον διερευναν ή καί έκλαμβάνειν απλώς περί Χρίστου ιβ
τοΟ θεού. ύποκλέπτειν τοίνυν οϊονταί τίνες τών άκροωμένων τάς ψυχάς, ανθραιπον,
φησί, λέγοντες ανειληφέναι τον θεόν λόγον καί δια τούτο πρόοδον πεποιήσθαι διά της
άγιας παρθένου και τούτον αυτόν τόν άνθρωπον άποτεθεώσθαι τώι θεώι λόγωι, ού συνιέντες
τό της εύσεβείας μυστήριον καί της μετά σαρκός οικονομίας του μονογενούς τήν χάριν
μετρίαν ποιούμενοι. ήμείς δέ ούχ ούτως δεδιδάγμεθα ' ίνα καί τόν αύτόν ϊσμεν, αδελφοί, 20
τόν διά της αγίας παρθένου της Θεοτόκου Μαρίας γεννηθέντα, θεόν τέλειον τόν αύτόν άμα
καί άνθρωπον τέλειον Ιμψυχον λογικόν. ταύτηι τοι καί θεοτόκον λέγομεν τήν άγίαν
παρθένον καί ένωικηκέναι ουσιωδώς τόν θεόν λόγον èv αύτήι, ού δοκήσει, αλλ" ένεργείαι,
τόν αύτόν διμηνιαίον καί τριμηνιαίον υίόν τε θεου αμα καί υίόν ανθρώπου. άλλα γαρ
καί τα της άνθρωπότητος καί μήν καί τάς èv έΣουσίαι τήι θεοπρεπεί φωνάς άς διαγο- 25
ρεύουσιν ήμίν αί θεΐαι γραφαί περί αύτού, εις £ν πρόσωπον συνήχθαι φαμέν. τόν αύτόν

VS, D [ = mn], W [ = Vind. theol. gr. i8], F Z


ρμ V λί S λη' D ι άγίου F Z έπισκόπου Ζ περί V S D W ίκθεσισ περί F λόγοσ
περί Ζ 3 τοΟ 1 om. Ζ 4 άγίυυν] άνϊϋν Ζ 5 άγίαιν όρθοδόΕων F Z ένοίγει Ζ 6 άεν-
vdou V D W F Z έναντίου S θσ δοξολογείται V W Z δοξολογείται F 7 άνοίΕω σοι] àvotëuuffi V
8 οΐ διανοΐασ όφθαλμοίσ Ζ ύγιώς — άλωβήτως] άλωβήτωσ όρώντασ F άλυυβήτοισ δρώνται Ζ
9 άτελεΐ F 6 θσ F αύτόν om. V W , corr. W 10 τών om. Ζ itdvTWv S D W Z 11 τά
om. F πεφυκε] έστι F 12 καρδίαι] διανοία Ζ φρονών D 13 άένναον V S D W Z αύτοΟ
om. F 15 καί έκλαμβάνειν F έκλαμβάνειν S D W Z λαμβάνειν V ι6 του om. S D W οϊονται
τοίνυν S ψυχάα V S D W άκοάσ F Z 17 τούτου F Z πρόοδον ποιείσθαι Ζ προοδοποιείσθαι F
18 αύτόν] άστόν S άποθεώσθαι S W 2ο άλλ' ëva W Z 21 διά] έκ F άγιας om. Ζ
τέλειον] λόγον F τόν αύτόν άμα F Z om. V S D W 22 τέλειον om. S D W 23 ένεργείαι]
άληθεία Ζ 24 διμηναΐον καί τριμηναΐον W διμηνέον Kai τρ ι μη νέο ν F τε] τού F υίόν
om. Ζ 25 τά S D W F τάσ V Z καί] vai Ζ καί* om. F τάσ Ζ τάσ τήσ V S D W F
θεοπρεπή W 26 έαυτού S D συνενηνέχθαι F τόν om. Ζ

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
COLLECTIO VATICANA
4

L n i 975 γαρ ϊσμεν έπί [το] προσκεφάλαιον καθεύδοντα, τον αυτόν τήι θαλασσή έπιτιμώντα έν ε£ου-
IC loh 38 » 3 6 σ'αι και τοις άνέμοις ' τον αυτόν έπί της όδοιπορίας κεκμηκότα, τον αυτόν έπί της θα-
Mt. 14, 25 Χάσσης περιπατουντα ώς έπί στερεάς γης 'δίαι έ£ουσίαι. ό αύτός τοίνυν θεός, ό αύτός
άνθρωπος ομολογουμένως. τί γαρ το θαΰμα ει άνθρωπος τις των καθ' ημάς έν έίουσίαι
δυνάμεις θεού ένεργείν λέγεται ; αλλ' ϊνα τούτον αύτόν τον θεόν λόγον κεκενώσθαι ύποδείΗωσιν e
ήμίν αί θεΐαι γραφαί, ού δοκήσει άλλ' ένεργείαι, ένα καί τον αυτόν ήμίν διαγορεύουσαι
προφητικοίς και μήν καί άποστολικοίς κηρύγμασι, τον αυτόν εϊπον θεόν, τον αυτόν αν-
θρωπον. θεοΰ τοίνυν ή σύλληψις ή παρθενική, θεού ή γέννησις, θεού ή κατά πάντα
προς ημάς καί δι' ήμάς όμοίωσις οικονομικώς, θεοΰ τό πάθος, θεού τοις έν φυλακήι καί
έν τώι σκότει ή κήρυΣις, θεοΰ ή άνάστασις, θεοΰ ή άνάληψις. ó αχώρητος εαυτόν ίο
δέδωκεν κεχιυρήσθαι δι' ήμάς έν τήι τής παρθένου μήτραι μετά τής ιδίας σαρκός, ήν προ-
σελάβετο έ£ αυτής. ó αχώρητος έν σαρκί έχωρείτο ' ó αναλλοίωτος έν ανθρώπου μορφήι
ήμίν έφάνη' ó άπαθής πέπονθε δι' ήμάς έκουσίως καί ύπερ ήμών τήι ίδίαι σαρκί τήι πα-
Bar. 3. 38 θητήι' ó αχώριστος του θεού καί πατρός ε π ί γ ή ς ώ φ θ η κατά τό γεγραμμένον κ α ί τ ο ι ς
loh. 19, 34 ά ν θ ρ ώ π ο ι ς σ υ ν α ν ε σ τ ρ ά φ η " ό άψηλάφητος λόγχηι ύπό των παρανόμων κατενύττετο' ι&
Phil. 2, 8 ό άπαθής σταυρόν έθελούσιον ύπέμεινεν δι' ημάς' τό φως τό άθάνατον θανάτωι έαυτόν
loh. ι, 18 έκδέδωκε, θανάτωι δέ σταυρού - ό ών έν τώι κόλπωι του πατρός άνάληψιν ΰπέμεινε δια
τής ιδίας σαρκός. τους δε λέγοντας ανθρωπόν τινα των καθ' ήμάς άνειληφέναι τόν
θεόν λόγον καί ουχί δή μάλλον τόν αυτόν θεόν λόγον, τόν υίόν τόν ένυπόστατόν τε καί
ένεργή καί ίώντα γενέσθαι ανθρωπον καί έν τοίς καθ' ήμάς οικονομικώς δι' ήμάς έ£ορί£ει 20
ή αγία σύνοδος ή έν τήι Έφεσίων μητροπόλει γεγενημένη.

141 = S 37
M V 173 Συίήτησις περί τοΰ αύτου

Έ ρ ώ τ η σι ς ' Πώς ό θεός ό αχώρητος έχωρήθη έν μήτραι παρθενικήι;


άπόκρισις" Επειδή εύδόκησε λυτρώσασθαι καί έλευθερώσαι τό τής ανθρώπου φύ- 25
σεως γένος.
έ ρ ώ τ η σ ι ς " Πώς ό άναρχος γέννησιν ΰπέμεινε τήν διά γυναικός;
Gal. 3. 10 άπόκρισις' 'Επειδή ύπό κατάραν έγεγόνει λοιπόν πάς άνθρωπος (βεβασίλευτο γαρ
ύπό τής αμαρτίας), δια τούτο εις αρχάς του είναι λελόγισται προς ήμών αύτών, ίνα καί
τήν τών όμογενών γέννησίν τε καί μήτραν άγιάσηι. 30
έρώτησις - Πώς έν άνθρώποις κατελογίσθη καί άνθρωπος γέγονεν ό ατρεπτός τε
καί άναλλοίωτος του θεου λόγος;

V S . D [ = mn], W [ = Vind. theol. gr. 18], F Z


ι εΐσμεν F τό om. F Z προσκεφαλαίου Ζ καθεύθοντα] καθήμενον V 2 έπί 1 ] άπό Ζ
2/3 τή θαλοίσση F 3 στερρεάσ S 4 θαυμαστόν F ¿v οπι. Ζ ¡ βϋ δυνάμεισ Ζ
λέγηται V τ ο ύ τ ο ν — τ ό ν F Z τόν αύτόν V S D W 6 ήμίν om. Ζ διαγορεύουσαι scripsi διαγο-
ρεΰουσι V S D W F Z η άποστολικοίς— θεόν om. F είπαν S 8/9 θεοΟ ή γ έ ν ν η σ ι ς — οικο-
νομικώς om. Ζ g δμοίωσ S οικονομική F τοις] τό SDW ί ο τώι om. F ή
κήρυίις — άνοίληψις] ίλλαμψισ F ΘεοΟ ή άνοίστασις om. Ζ ή 8 om. V S W άντίληψισ Ζ
i l ένδέδωκεν καί χωρείσθαι F ήσ Ζ ΐ2 μορφήι om. F 13 ήμίν έφάνη F έπεφοίνη Ζ om.
VSDW 13/14 τή παθητή F Z om. V S D W 14 άχώρητοσ Ζ καί έν SD 15 έν λόγχη F
17 δέδωκε F τοίσ κόλποισ F 18 οίκείασ Ζ τών] τόν F 19 οόχί δή F Z μή V S D W
τόν α ύ τ ό ν — λ ό γ ο ν F τον αύτόν λόγον Ζ αύτόν V S D W 2ο γεγεννηοθαι F δι* ήμάς om. V
έίορίΣει καί άποβάλλεται Ζ έΕορί S 21 πόλει V S D W γεναμένη F
V S , D [ = mn], W [ = Vindob. theol. gr. 18], F
ρμα V 23 του om. D 24 sq. έρώτησις et άπόκρισις semper om. F πώς] δια τί F
25 ηύδόκησε S F 27 πώς] δια τί F 28 λοιπόν om. W ¿βεβασίλευτο F 3° τ£ ΟΠ1· VW
31 δια τί πώσ F 3 J /3 2 ί> δτρεπτοσ καί άναλλοίωτοο F άτρεπτόσ [καί άτρεπτόσ V] τε καί άναλ-
λοίωτοσ 6 V S D W

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
ι 4 ο. 141 CYRILLI EXPOSITIO ET INTERROGATE DE INCARNATIONE 5

ά π ό κ ρ ι σ ι ς ' Tò [του] άνθρώπου γένος βουλόμενος σώσαι, ευδόκησε γενέσθαι δι' ήμάς
èv τοις καθ' ημάς οικονομικώς καί ώμοιώσθαι ήμίν κατά πάντα χωρίς αμαρτίας. Hebr. 4. 15
έ ρ ώ τ η σ ι ς " Πώς τώι άπαθεί υπνον καί κόπον καί πείναν καί σταυρόν καί πάντα
τα ύποκείμενα φθοραι περιάπτειν τολμάτε;
ά π ό κ ρ ι σ ι ς ' Εύφήμει, ώ άνθρωπε, παρακαλώ. ήδη προείπαμεν σαρκί παθητήι, s
καθώς καί αί θεΐαι ήμίν γραφαί δεδηλώκασι, περιειλήφθαι τον τοΟ θεού λόγον καί ήνώσθαι I o h · 1 · J4
αύτήι καί δι' αύτης πεφηνότα τον υίόν του θεού τον θεόν λόγον μετ' αύτής υπνον ύπο- L 1 1 1 9 7 8
μεΐναι καί κόπον καί πάντα τα του άνθρωπου χωρίς αμαρτίας, ού τήι φθοραι ύποκείμενος
(άμείνων γαρ φθοράς καί θανάτου ό άφθαρτος καί Ζωοποιός του θεου λόγος), άλλα την
φθοράν άποσοβών άπό του γένους των άνθρώπων. ούκ οιμαι Ιγκλημα περιάπτεσθαι ίο
βασιλεΐ, όπόταν βουλόμενος σώσαι τό ϊδιον, το του δούλου σχήμα ένδύσηται" καί πώς
τολμήσει τις τώι τήι φύσει έλευθέρωι έγκαλείν δτι γέγονεν δι' ημάς άνθρωπος καί èv τοις
καθ' ήμάς οικονομικώς; άποδέχου του πατρός την φιλανθρωπίαν δτι τον ϊδιον υίόν δω- Ioli. 3. 16
ρείται δι' ημάς' μή περιεργάίου το πράγμα, παρακαλώ. ού γαρ έ£ 'Ελληνικής σοφίας
τό γνώρισμα ούδέ άπό φρονήματος κοσμικού' άλλότριον γαρ έκατερων. μ α κ ά ρ ι ο ς ε ι , is Mt. 16,17
φησίν ó κύριος τώι ΤΤέτρωι, Σ ι μ ώ ν β à ρ Ί ω ν ά , δ τ ι σ α ρ ξ καί αίμα ούκ ά π ε κ ά -
λυψέ σ ο ι , άλλ' ó π α τ ή ρ μου ό έν τ ο ι ς ο ύ ρ α ν ο ΐ ς . ούράνιον τό δώρον, τό της
θείας έπιφοιτήσεως τοΟ υίου του θεού γνώρισμα.
έ ρ ώ τ η σ ι ς ' Πώς ό τών πάντων ποιητής θεός λόγος ό άψηλάφητος ό αόρατος ό
άναλλοίωτός τε καί περιγραφήν μή άνεχόμενος έν εύτελεΐ ίύλωι σταυρόν ύπέμεινε καί θάνατον ; 2ο
ά π ό κ ρ ι σ ι ς ' θάνατον φαμέν ύπομεμενηκότα τον του θεου λόγον καί σταυρόν δια
τής ιδίας σαρκός, 'ίνα ήμάς άπαλλάΣηι θανάτου καί φθοράς" τήν ιδίαν γαρ ψυχήν τέθεικεν
υπέρ ήμών, ούκ άλλοτρίαν ουσαν ή Σένην του θεού λόγου (άπόρρητος γαρ ή ένωσις) ' αύτός
γαρ είπεν' έΗουσίαν 2χω τήν ψυχήν μου θ ε ΐ ν α ι καί έ Σ ο υ σ ί α ν Ι χ ω π ά λ ι ν λ α β ε ί ν loh. ίο, 18
αύτήν. ταύτης ϊδιον τό άδημονείν, τό λύπην ύπομένειν, τό έκδημείν άπό τοΟ σώματος, 25
ώς καί σαρκός τό κοπιάν, τό σταυρουσθαι, τό άνίστασθαι, τό μετάρσιον ύπομένειν θέσιν.
πλήν θεου τα πάντα λέγεται καί Ιστιν ' θεου γαρ καί ή ψυχή, θεοΟ καί τό σώμα.
έ ρ ώ τ η σ ι ς ' Πώς ό παντοδύναμος λόγος του πατρός άναστάσει περιεπλάκη καί φθοραι M V 176
ό άφθαρτος;
ά π ό κ ρ ι σ ι ς ' Φθοράν μέν ούχ υπέμεινεν ούδ' αύτη ή του θεου λόγου σάρΣ. so
νόθως γαρ διαλαμβάνοντες, νόθως καί έπερωτάτε' προανακεκράγει γαρ ό προφήτης περί
αύτοΰ ού δ ώ σ ε ι ς τ ό ν δ σ ι ό ν σου ί δ ε ί ν δ ι α φ θ ο ρ ά ν . πάθος μέν υπέμεινεν έθε- Ps. 55. 1 0
λούσιον ό τοΟ ΘεοΟ υΙός ό χωρών έν έαυτώι τόν άχώρητον πατέρα, χωρούμενος δέ καί
αύτός υπό τοΟ πατρός (χωρούμενος γαρ υπό τοΟ πατρός καί ών έν τώι κόλπωι τοΟ πα- loh. 1, ι8
τρός, έχωρείτο άρρήτως καί έν τήι Ιδίαι σαρκί) ' άνεβίω δέ τριήμερος λαφυραγωγήσας τόν 85
έίιδην καί έπεφάνη ήμίν μετά τής ιδίας σαρκός ό τοΟ ΘεοΟ υίός, ϊνα καί ήμάς άπαλλάΣηι

VS, D [ = ma], W [ = Vind. theol. gr. 18], F


ι τοΟ F o n . VSDW άνθρώπων W σώσαι βουλόμενοσ VW ηύδόκησε F γε-
νέσθαι om. V bí ήμάς om. W 3 καί σταυρόν καί πείναν D 5 προείπον VSDW πα-
θητώσ S 6 γραφαί ήμίν VW bεbηλώκaσι VWF πapabεbώκaσι SD περιήφθαι VSDW
τοΟ^θεού] θν W 7 αύτή SDF αύτόν VW to' αύτήσ VSDW bià ταύτησ ύπνοΟν F μετά
ταύτησ F 7/8 κόπον καί Οπνον ύπομεΐναι SD ύπέμεινεν F 8 τοΟ om. F 9 άμείνω WF
ίο ούχ' οΐμαι bè F 11 τοΟ om. D 13 τόν utòv τόν Ιδιον F 15 άμφοτίρων F μακοίριοσ
γαρ F 16 ò om. S Κμιυν om. VSW 17 xà J om. S 20 άναλλοίωτόσ VSDW άλ-
λοίωσίν F 21 λόγον VSDW υίόν F καί σταυρόν om. F 22 τήσ σαρκόσ τήσ íbíacr V
24 θεΐναι τήν ψυχήν μου SD 25 λύπην] λυπείσθαι W ύπομεΐναι V om. W 27 τά om. D
ίστιν F είσί VSDW 28 τοΟ πατρός om. S 29 άθάνατος VW θοίνατοσ S 3° ΘεοΟ om. VW
σοίρΕ] φύσισ V 31 γαρ om. W 33 à τοΟ — υίός] τόν σταυρόν F 6] où F 33/34 χωρού-
μενος bè — πατρός om. F 36 ¿πέφανεν VSDW

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
6 COLLECTIO VATICANA

θανάτου και φθοράς. θεού τοίνυν το πάθος, θεού καί ή άνάστασις, θεού και ή άνά-
Hebr. 4. 1 5 ληψις, θεού καί ή κατά πάντα προς ημάς όμοίωσις χωρίς αμαρτίας' ου δοκήσει, άλλ" άλη-
θείαι τα πάντα γέγονεν έν αύτιίπ θελήσαντι δι' ήμάς. αύτώι ή δό£α άμα τώι πατρί καί
τώι άγίωι πνεύματι νυν καί àei καί εις τους αιώνας τών αιώνων, άμήν.

142 = S 37 Α 27. Syriaca uersio ex cod. mus. Britann. add. 14533 edita est post Cas- 5
pari et Martin a Flemming et Lietzmann in Abhdlg. d. Gött. Ges. d. Wiss. V I I 4
p. 42 sq. cf. Caspari, Alte und neue Quellen zur Gesch. d. Taufsymbols 171—175

L Iii 979 Έκθεσις της αγίας συνόδου τών τριακοσίων δέκα και όκτώ αγίων πατέρων κατά Παύλου
του Σαμοσατέως
Lietzmann, ΌμολογοΟμεν τον κύριον ήμών Νήσουν Χριστόν τον έκ τοΰ πατρός προ αιώνων κατά ίο
Apollinaris ^ ^ ^ γ €νν ηθέντα έπ' έσχάτου τών ήμερων έκ παρθένου κατά σάρκα τεχθέντα, ÎÈv πρό-
σωπον σύνθετον έκ θεότητος ουρανίου καί ανθρωπείας σαρκός καί καθά άνθρωπος, £ν,
δλον θεόν καί δλον ανθρωπον' δλον θεόν καί μετά του σώματος, άλλ' ουχί, καθό σώμα,
θεόν, καί δλον άνθρωπον <καί> μετά της θεότητος, αλλ' ούχί κατά την θεότητα άνθρωπον'
ούτως δλον προσκυνητόν καί μετά του σώματος, άλλ' ούχί κατά το σώμα προσκυνητόν' is
δλον προσκυνοΟντα καί μετά της θεότητος, άλλ' ούχί κατά τήν θεότητα προσκυνοΟντα"
δλον άκτιστον καί μετά του σώματος, άλλ' ούχί κατά το σώμα άκτιστον' δλον πλαστόν
καί μετά της θεότητος, άλλ' ούχί κατά τήν θεότητα πλαστόν' δλον όμοούσιον θεώι καί
μετά του σώματος, άλλ' ούχί, καθό σώμα, όμοούσιον θεώι, ώσπερ ούδέ κατά τήν θεότητά
έστιν άνθρώποις όμοούσιος, καίτοιγε μετά της θεότητος ων κατά σάρκα ήμίν όμοούσιος. 20
καί γαρ δταν λέγωμεν αύτόν κατά πνεύμα θεώι όμοούσιον, ού λέγομεν αύτόν κατά πνεύμα
άνθρώποις όμοούσιον, καί πάλιν δταν κηρύσσωμεν αύτόν κατά σάρκα άνθρώποις όμοούσιον,
ού κηρύσσομεν αύτόν κατά σάρκα θεώι όμοούσιον. ώσπερ γαρ κατά πνεύμα ήμίν ουκ
έστιν όμοούσιος, έπειδή θεώι έστι κατά τούτο όμοούσιος, ούτως ουδέ κατά σάρκα έστί
θεώι όμοούσιος, έπειδή ήμιν έστι κατά τούτο όμοούσιος. ώσπερ δέ ταύτα διήρθρωται 25

V S , D [ = mn], W [ = Vind. theol. gr. 18], F


1/2 καί θ€θ0 ή άνοίστασισ D 3 om. F θελήσαντι δι' ήμάς F om. V S D W 3/4 αύ-
τώι — άμήν om. F όίμα τώι — àel καί om. W 4 άγίωι] υίώ καί τώ άγίω D τών α{ώνων
om. W
V S , D [ = mn]. A , W [ = Vindob. theol. gr. 18], Wx [ = Vindob. theol. gr. 40], R I
ρμβ V 8/9 ϊκθεσισ τήσ άγίασ [άγίασ πρώτησ W ] συνόδου [τής—συνόδου om. Α ] τών τρια-
κοσίων δέκα [τι Α ] καί όκτώ άγίων [άγίων om. R ] πατέρων κατά [κατά m. ree. ex καί corr. Α ] παύλου
τοΟ σαμοσατέωσ A W X R έκθεσισ πίστεωσ τήσ συνόδου τήσ συναχθείσησ έν Άντιοχείαι éirt Γαλλιήνου
βασιλέως ών ήσαν κεφαλαΐ Διονύσιος τής 'Ρώμης καί Διονύσιος τής ΆλεΕανδρείας, παρήν δ' αότήι καί
Γρηγόριος 6 θαυματουργός Σ περί τήσ ένανθρωπήσεωσ τοΟ θΰ [θϋ om. S D ] λόγου τού υίοΟ τοΟ πρσ:
δροι έπισκόπων τών έν νικαία συναχθέντων [συνελθόντων V , in mg. coït.] έν τή συνόδω: ίκθεσισ [καί
ίκθεσισ V ] τήσ αύτήσ συνόδου πρόσ παύλον σαμοσατέα V S D περί τήσ ένανθρωπήσεωσ τοΟ θϋ λόγου
τοΟ υίοΟ τοΟ πρσ : ίκθεσισ τών έν νικα(α συναχθέντων πρός παΟλον σαμοσατέα W 10 τόν χν
AWiRW θεοΟ καί πατρός Σ ι ο / ι ι πρό αιώνων [αΙώνων μέν Σ] κατά πνα V S D W Σ κατά πνα
πρό αιώνων A W x R 1 1 έσχάτων S D έσχάτου δέ Σ έκ V S D W I καί έκ A W X R κατά om.
SDW 12 καθά A W i R καθό V S D W άνθρωποσ ?ν V S D W δνθρωποσ ή ν Σ πρόσωπον ?ν
άνθρωποσ [άνθρωπον W j AWXR 13 δλον 1 Α " \ ν ^ Σ καί δλον V S D W 1 3 / 1 4 δλον» — ä v -
θρωπον om. W 1 3 καθό V S D κατά τό A W X R 14 δλον om. W x καί Σ om. V S D A W W i R
15 ούτως καί Σ ι γ σώμα in σώματοσ corr. R 18 θω V W τώ θω S D τώ θω καί πατρί
AWjR καί om. D 19 καθό V S D W κατά τό A W j R τ ώ θω A W X R 20 άνθρώποισ
έστίν V όμοούσιοσ ήμίν V S D W 2 1 λέγομεν R αύτόν om. V S D W 22 κηρύσσο-
μεν R 23 όμοούσιον θω V γάρ S D W Σ om. V δέ A W i R 24/25 ούτως—όμοούσιος 2
om. V S D W 25 κατά τούτο om. Σ ώσπερ — ταύτα] ταύτα δέ Σ τούτο W x

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
142 E X P O S I T I O C O N T R A P A V L V M SAMO S A T E N V M 143. 1 B A S I L I I PRECES 7

και σεσαφήνισται ουκ είς διαίρεσιν του ένός προσώπου του αδιαιρέτου, άλλ' εις δήλωσιν
του άσυγχύτου τών ιδιωμάτων της σαρκός και του λόγου, ούτως καί τά της αδιαιρέτου
συνθέσεως πρεσβεύομεν.

143 = S 38 Α ι6ο
Δέησις Βασιλείου διακόνου καί λοιπών μοναχών e L ill 426
Μ IIII noi
1 Τοις εύσεβεστάτοις καί τιμηθείσι καί τιμωμένοις παρά θεώι καί άνθρώποις Χριστια-
νοίς βασιλευσι Φλαυίοις θεοδοσίωι καί Ούαλεντινιανώι δέησις είτ' ουν παράκλησις παρά
Βασιλείου διακόνου καί άρχιμανδρίτου καί θαλασσίου άναγνώστου καί μονάζοντος καί λοι-
πών Χριστιανών μοναχών. Ή φιλανθρωπία τοΟ θεού ή αναρίθμητων παρά άνθρώποις
καλών μετουσίαν δωρησαμένη τε καί δωρουμένη τώι γένει τών άνθρώπων έν πάσι καί έπί ίο
πάσίν έστιν. έν τούτοις δέ τοις άπό θεού δώροις έστίν ή αληθινή γνώσις καί το μίσος
της ψευδωνύμου γνώσεως, ώστε είδέναι ήμάς την άνωθεν καί έ£ αρχής ύπό τών άποστό- iTim. 6, 20
λων καί μαρτύρων καί όμολογητών καί έπισκόπων αγίων, συνεργούντων καί εύσεβεστάτων
βασιλέων, παραδοθεΐσαν τήι καθολικηι έκκλησίαι πίστιν, πρώτον ύπό Πέτρου τοΟ αποστόλου
του πρωτοστάτου είπόντος κατά άποκάλυψιν καί γνώσιν καί όμολογίαν καί παράδοσιν τοις is
μετά ταύτα δτι σ ύ εΐ ó Χ ρ ι σ τ ό ς ó υ ι ό ς τ ο υ θεοί) τ ο υ Σ ώ ν τ ο ς , Ιακώβου αποστόλου Mt. 16, 16
καί άρχιεπισκόπου, Ιωάννου αποστόλου καί εύαγγελιστοΰ καί λοιπών ευαγγελιστών μαρτύ-
ρων όμολογητών έπισκόπων και πάντων τών πιστευσάντων καί πιστευόντων τήι όμοού-
σιωι τριάδι, Ειρηναίου, Γρηγορίου του μεγάλου έπισκόπου Νεοκαισαρείας, της άγίας συνόδου
τών ρπ έπισκόπων έν Άντιοχείαι άθροισθείσης κατά Παύλου του Σαμοσατέως, ήτις καθείλεν 2ο
αυτόν δια τήν άσέβειαν αύτοΰ δια το μή όμολογείν τον Χριστόν φύσει θεόν καί υίόν θεοΰ
πατρός, τής έν Νικαίαι μεγάλης καί αγίας συνόδου τών τΐη έπισκόπων τής βεβαιωσάσης
καί τον δρον τών έν Άντιοχείαι, Βασιλείου καί Γρηγορίου άδελφών έπισκόπων, Αθανασίου
έπισκόπου Αλεξανδρείας, Έφραίμ του Σύρου, Γρηγορίου έπισκόπου, Άμμωνος έπισκόπου,
Ούιταλίου έπισκόπου, Άμφιλοχίου Παύλου Άντιόχου Ευσταθίου Μεθοδίου Όπτίμου Λεπορίου, 25
Αμβροσίου Μεδιολάνεως, δλης τής έν τήι Άφρικήι συνόδου, Ιωάννου Σευηριανου Αττικού
έπισκόπων, Κυρίλλου του έπισκόπου Αλεξανδρείας του νυν Ζώντος καί τώι νόμωι τής υμε-
τέρας εύσεβείας έξακολουθοΟντος. ουδείς μέν ουν άνθρώπων δύναται πάντας τους
πιστούς έίαριθμήσασθαι τους πιστεύσαντας καί πιστεύοντας είς Χριστόν τον υίόν του L i l l 427
θεοΟ δτι όντως θεός άληθινός έστιν. ού γαρ έπειδή δι' ημάς έγένετο άνθρωπος, μείνας so
δ ήν, θεός, ως καί ή υμετέρα ευσέβεια διέμαθεν, ήδη καί τό ήν άρνησόμεθα, άλλα καί ήμείς
πιστεύομεν καί όμολογουμεν καί κηρύττομεν δτι ó προ τών αιώνων θεός λόγος ó μονογενής
υιός τοΟ ΘεοΟ υπάρχων δια την πολλήν αύτοΰ φιλανθρωπίαν την προς ήμάς ουσαν γέγονεν Μ IIII 1104
άνθρωπος τέλειος ως είς έί ήμών κατά πάντα χωρίς αμαρτίας, μείνας ô ήν, θεός, δια τήν Hebr. 4. 15
τοΟ γένους ήμών σωτηρίαν γεννηθείς έκ της άγίας παρθένου Μαρίας, ώς αύτός οιδε. 35

V S , D [ = mn], A W [Vindob. theol. gì. 18], W x [ = Vindob. theol. gr. 40], R I


ι άόιαιρέτου χϋ A W j R 2 τοΟ άσυγχύτου] άσύγχυτον Σ τής — λόγου om. V τοΟ
λόγου] τής θεότητος Σ 2/3 ο ΰ τ ω ς — πρεσβεύομεν om. ν Σ
V S , D [=_mn], Α
6 ρμγ V λη S λθ' D 7 φλαυιούοισ S φλαυίω V ούαλλεν-ηνιανώ Α ούαλεντιανώ D 8 καί
θαλασσίου άναγνώστου om. SD 9 άναρίθμητοσ D 10 καλοίσ m καλ n μετουσίαν om. SD
h τοΟ θΰ V A ένεστιν V A n / 1 2 καί τό — γ ν ώ σ ε ω ς om. D 13 τών εύσεβεστάτων V A
17 καί1 om. V 19 νεοκαισαρίασ V 2ο έκατόν όγδοήκοντα D A συναθροισθείσησ V 22 ή —
μεγάλη καί άγία σύνοδοσ SD τριακοσίων δεκαοκτώ D A ή βεβαιώσασα SD 23 καί om. V
τών έν Άντιοχείαι om. Α 24 έπισκόπου8 om. Α 25 ούιτελίου έπισκόπων Α ίουταλίου V άν-
τιοχείασ V μεθοδίου V A μοδίου SD όπίμου V λεπτορίου SD 26 τής om. SD σεβηρια-
νοΟ D A 27 έπισκόπου V D τοΟ 1 om. SD 27/28 ήμετέρασ SD 28 κατακολουθοΟντοσ Α
άνων V A άγίων SD 29 πιστεύσαντας] πιστεύοντασ S τόν χν τόν V A 3 ° άληθινόσ θσ V

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
8 COLLECTIO VATICANA

2 Τούτου ένεκα του αληθούς δόγματος τοΰ έν τήι άγιιυτάτηι έκκλησίαι ακριβώς κη-
ρυττομένου καί τοΟ αιρετικού Παύλου δικαίως έΣωσθέντος, έγένοντο σχίσματα λαών, άκα-
ταστασίαι ιερέων, ταραχή ποιμένων. δθεν καί νΰν κατά πρόσωπον τοΟ έγχειρισθέντος
τον της επισκοπής θρόνον Νεστορίου, εί δει ειπείν έπισκόπου, έν τώι συνεδρίωι πολλάκις
τίνες των εύλαβεστάτων πρεσβύτερων ήλεγίαν αύτόν καί δια τήν άπείθειαν αύτου, το μή 5
λέγειν θεοτόκον τήν άγίαν παρθένον καί θεόν όντως φύσει άληθινόν τον Χριστόν, τής
αύτοΟ κοινωνίας έαυτούς έξέβαλον καί κατέχουσιν &υς άρτι" τινές δέ λάθρα όμοίως τής
αύτοΰ κοινωνίας στέλλονται. άλλοι δέ των εύλαβεστάτων πρεσβυτέρων δια τό λέγειν
èv τήι άγιωτάτηι έκκλησίαι Είρήνηι τήι παραθαλασσίαι κατά τοΰ άνανεωθέντος κακώς
δόγματος τοΰ λέγειν έκωλύθησαν, δθεν έπεβόα ó λαός Ζητών <τήν> τής ορθοδοξίας συνήθη ίο
διδασκαλίαν, λέγων" βασιλέα Ιχομεν, έπίσκοπον ούκ Ιχομεν. καί τέως μεν άνεκδίκητον
έμεινε τό του λαού πειρατήριον τοΟ συλληφθέντος έκ μέρους παρά τών υπηρετών καί èv
τώι δεκανικώι τυπτηθέντος διαφόρως έν πόλει βασιλευούσηι, δ ουτε έν τοις έθνεσι τοις
βαρβαρικοίς έγένετο. τινές καί κατά πρόσωπον έν τήι άγιωτάτηι έκκλησίαι έπί τοΰ λαοΰ
ήλεγΕαν καί θλίψιν ού μικράν υπέμειναν. τών δέ άφελεστέρων τις μοναζόντων ήναγκάσθη ΐ5
κατά ίήλον ανά μέσον τής έκκλησίας τον κήρυκα τής ανομίας έπισχείν του μή είσελθείν
συνάψεως ούσης, αιρετικού όντος αύτοΟ' τούτον δέ τυπτήσας τοις μεγαλοπρεπεστάτοις
έπάρχοις παρέδωκεν, έτι δέ τυπτηθέντα καί πομπευθέντα δημοσίαι, του κήρυκος βοώντος
έμπροσθεν αύτοΟ, τήι έΕορίαι παρέπεμψεν, ού μόνον δέ τοΟτο, άλλα καί έν αύτήι τήι
άγιωτάτηι έκκλησίαι μετά τήν άθέμιτον αύτοΰ όμιλίαν οί τής φατρίας αύτοΟ τοΟ κατέχοντος 20
φόνον ήμελλον ποιείν, εί μή ή του θεού βοήθεια κατέλαβεν.

3 Περί δέ ημών, δύσπιστά έστι τάχα πολλοίς τοις άκούουσι. κατά γαρ κέλευσιν
αύτοΟ καί προτροπήν άνήλθομεν έν τώι έπισκοπείωι πληροφορηθήναι εί καθώς ένοήσαμεν,
α παρ' αύτοΰ ήκούσαμεν, έστίν Ρ| ou, καί εις ύπέρθεσιν δεύτερον καί τρίτον ήμάς έβαλεν.
L m 43° καί τότε μόλις έκέλευσεν ήμίν ειπείν τί έστιν ö βουλόμεθα. ώς δέ ήκουσε παρ' ήμών 25
οτι ταύτα τα παρ' αύτου λεχθέντα, τό »ούκ £τεκε<, φησί, »Μαρία, εί μή ανθρωπον όμοού-
σιον έαυτής καί τό γεγεννημένον έκ τής σαρκός σάρΕ έστιν ουκ έστιν όρθοδόΕων, παρα-
χρήμα έκέλευσε συλληφθήναι ήμάς παρά του όχλου τών δεκανών κάκείθεν τυπτόμενοι
Μ IUI 1104 άπηγόμεθα έν τώι δεκανικώι κάκεΐ γυμνούς ήμάς δέσμιους ώς καί ύπευθύνους τιμωρίαι
έστύλισαν έκραββάτισαν καί έπτέρνισαν, δπερ ού πάσχουσιν έν τοις έξω δικαστηρίοις, ού so
λέγομεν δτι κληρικοί καί άρχιμανδριται ή μονάζοντες, άλλ' ουτε οί τυχόντες κοσμικοί δ
ημείς έν τήι έκκλησίαι παρά τοΰ άνομου παρανόμως πεπόνθαμεν, θλιβόμενοι έν τώι δεκα-
νικώι, λιμώττοντες, έν οίκετίαι φυλαττόμενοι έπί χρόνον πολύν διετελέσαμεν. καί ούκ
ήρκέσθη τούτοις ή αύτοΰ μανία, άλλά καί μετά ταΰτα τώι μεγαλοπρεπεστάτωι έπάρχωι τήσδε
τής μεγαλωνύμου πόλεως κατά άπάτην τινά παρεδόθημεν καί σιδηρωθέντες άπήχθημεν »5
έν τήι φυλακήι καί μετά ταύτα άνήχθημεν έν τώι πραιτωρίωι τώι αύτώι τρόπωι μετά τών
δεσμών. καί έπειδή ουδείς ήν ó κατηγορών, έν τώι δεκανικώι πάλιν δια τής τάΕεως
ήχθημεν. καί ούτως πάλιν έκάλεσεν ήμάς κατά πρόσωπον καί τυπτήσας καί διαλεχθείς

V S , D [ = mn], Α
ι άληθουσ V A άκριβοΟσ S D άκριβώσ V A άληθώσ S D 2 βένετο V 4 ^ î V A άεί S D
έπίσκοπον V 6 όντα V 9 άγιωτάτη Α άχία ταύτη V S D ί ο ¿κωλύθην S τήν
addidi il βασίλειον S D 1 3 δικανικώ S D τυπτηθέντιυν S D τή βασιλευούση πόλ€ΐ
SD 14 έγίνετο S D καί S A δέ καί D om. V 1 7 αύτοΟ δντοσ V A 18 έτι δέ καί Α
2ο φρατρίασ S 21 ίμελλον V D 22 περί δέ] τά περί V δύσπειστά D ιη γεγενη-
μένον V S 28/29 κάκειθεν τυπτόμενοι παρά — δεκανών V A 29 κακείθεν Α δεσμίουσ
ώσ V ώσ δημίουσ S D A τή τιμωρία V A 3 ° ¿στόλισαν S D έκρεβάτισαν V 3 2 άνό-
μου S D A παρανόμου V 33 Ικετεία S D διετελέσαμεν abundat 34 άλλα om. V 3 5 περιω-
νύμου S D 36 άνηνέχθημεν D 38 έκοΐλεσεν V A έκόλασεν SD και τυπτήσασ V S A
τυπτήσασ D

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
143. 2—5 BASILII DIACONI PRECES 9

και συνθέμενος κατά άπάτην, ώς τα μετά ταύτα έδειΕε, περί του φύσει υίου του θεού δτι
έτέχθη άπό της αγίας Μαρίας της Θεοτόκου, λέγων >έπεί £νι άλλος υίός-, ούτως άπέ-
λυσεν ή μας.
4 ΤΤαρακαλοΟμεν oöv τήν άθάνατον ύμών καί εύσεβεστάτην πίστιν ώστε μή παριδείν έκ
του λοιπού τήν τών όρθοδόΕων έκκλησίαν μοιχευομένην παρά αίρετικών έν τοις καιροίς 5
ύμών τών όρθοδόΕων καί εύσεβεστάτων βασιλέων, ούχ ώς όιά τούτου τάς ήμετέρας ύβρεις
βουλόμενοι έκδικείν (ό θεός οϊδεν), άλλ' ώς θέλοντες τό στερέωμα της tiç Χριστόν πίστεως
άσάλευτον μένειν. καί κελεύσει τό ύμέτερον κράτος τήν άγίαν καί οίκουμενικήν
σύνοδον παραγενέσθαι έντείίθεν ήδη, 'ίνα της συνόδου παραγενομένης τήν άγιωτάτην έκ-
κλησίαν ó Χριστός ένώσηι καί τον λαόν αυτοί) συνάΕηι καί τους Ιερέας άπολαβείν έν τώι ίο
της αληθινής πίστεως κηρύγματι ποιήσηι προ του εις πλάτος τήν άδικον διδασκαλίαν έλθεΐν.
κάκεΐνο δή παρακαλοΟμεν άΕιοΟντες, έπειδή πειράται πτοείν απειλών έλαύνων ΙΣωθών κα-
κουργών βαιδιουργών καί κακών καί 'ίνα τήν αύτοΟ μανίαν καί άσέβειαν κρατύνηι, πάντα
ποιών αφειδώς, ού θεόν φοβούμενος, ουκ ανθρώπους αίσχυνόμενος, ούκ έπισκόπους εύλα-
βούμενος ουτε ιερέα τινά, ού κλήρόν τίνων, ούχ άγιους μοναχούς, ούκ εύλάβειαν λαϊκών, ΐδ
ού τον κατά τών άδικούντων έπηρτημένον φόβον, ού τον νόμον τών έκτελούντων διακονίαν
τινά θεώι είς όργήν κατά τών άΕίων, άλλ' ένδυσάμενος τήν ύπεροψίαν κατά πάντων, θαρρών
τοις χρήμασι καί τίνων διεφθαρμένων τήι ίσχύι ή ϊνα άφόβως εϊπωμεν, καί τώι υμετέρωι
κράτει ταύτα ποιεί, άΕιοΟμεν μηδέν αύτόν κατά τίνων έΕείναι ποιείν, έάν μή πρώτον διόρ-
θωσαν λάβηι τα κατά τήν όρθόδοΕον πίστιν, Ινα μή ταύτην διασκεδάσηι καί τήν αύτοΟ 2ο
παρεισαγάγηι ταύτα ποιών. οιδε γάρ, ώς οϊεται, δτι κδν τώι φόβωι πολλούς άμβλύνας L III 43 1
άποστήσει της πίστεως καί λοιπόν εύρων δμογνώμονας αύτοΟ παράσχηι αύτοις θράσος, Μ ΙΙΙΙ 1108
ώστε καί έως πληγών δημοσίαι έπιχειρείν καί διωγμόν ποιείν. ού μόνον δέ τους αύτου
δήθεν κληρικούς ή συγκέλλους, άλλα καί έκ τών ?Εωθεν παροικιών προσελάβετό τινας, οίς
μάλιστα ούκ ΐΕεστιν είναι κατά τους έκκλησιαστικούς κανόνας είς έτερον έπισκοπείον ή εις 25
<ϊλλην έκκλησίαν, άλλα ανάγκη αύτους εις τάς ιδίας παροικίας ή πόλεις δπου έχειροτονή-
θησαν, κάκεΐ ήσυχήι διάγειν, ίνα μή τώι μακρώι χρόνωι δια της προσκαίρου δυναστείας
ίρψηι περισσοτέρως ή παρανομία καί έπιγραφήι τήι ύμετέραι εύσεβείαι. είς τούτο γάρ
ϋθετο υμάς ó θεός διακόνους υπέρ της δόΕης αύτοΰ τού δοΕάσαντος υμάς καί δοΕάΣοντος
καί άποδιδόντος ύμίν τον μισθόν μετά πάντων τών άγιων τών καλώς φυλαΕάντων τάς 80
έγχειρισθείσας αύτοίς διακονίας, πρός ο0ς είπεν' ε ύ , δ ο ύ λ ε α γ α θ έ κ α ί π ι σ τ έ , έ π ί Mt. 25. 25
όλίγα ής π ι σ τ ό ς , έπί π ο λ λ ώ ν σε κ α τ α σ τ ή σ ω " ε ϊ σ ε λ θ ε είς τήν χ α ρ ά ν του
κ υ ρ ί ο υ σου. οί όντως Χριστιανοί τούτοις τοις λόγοις διά τών έργων πιστεύουσιν"
οί δέ άπιστοι καί άπερριμμένοι καί τήι έαυτών κοιλίαι ίώντες καί είς αύτό τούτο προσκαρ- 34
τεροΟντες, έάν άκούσωσιν όμολογουντά τινα τον Χριστόν είναι θεόν, διαπρίονται, ώς οί Act. 7,55-57
τότε Ιουδαίοι συνέσχον τά ώτα αυτών τοΟ άγίου Στεφάνου τοΟ πρωτομάρτυρος διηγου-
μένου δτι θεωρώ, φησί, τους ουρανούς άνεωιγμένους καί τον υίόν τοΟ άνθρωπου έκ δεΕιών
έστώτα του θεού' ούτως καί ούτοι διαπρίονται κατά τών Χριστιανών καί πάντα θυμόν
5 σπουδάίουσιν έκτελεΐν. άΕιοΰμεν oöv προνοίαι του μεγαλοπρεπεστάτου έπάρχου τήσδε
της νέας 'Ρώμης κωλύεσθαι τους κατά τών όρθοδόΕων έπανισταμένους καί προφάσει δίκαιο- «ο

VS, D [ = mu], Α
4 ήμών S 5 τήν όρθόδοΕον V 6 τών όρθοδόΕων ύμών Α τούτου Α τοΟτο VSD
7 έκδικείν βουλόμενοι Α 8 postulatur κελεύσαι siue κελεύσοι 9 ένταΟθα V ίο αύτοΟ
om. V i l πριν ή—ή δδικοσ διδασκαλία ϊλθη Α ΐ2 πτοείν V ποιείν SDA 13 ί>αδιουργώσ DA
κακώσ SDA 14 ποιών V ποιεί SDA 17 τώ θω Α ι8 ή om. SD 19 αύτώ Α
πρότερον SD 21 ποιεί SD 22 άποστήση VA θάρσοσ V 24 συγκίλλουσ δήθεν f| κληρι-
κούσ D 27 aut άνελθείν κάκεΐ scribendum aut κακεΐ delendum άγαν SD μή om. SD
28 ήμετέρα S 29 ήμάσ SD 3 8 Τ 0 ° Αοράτου θΰ V 39 τήσδε A om. VSD
Ada conciliorum oecumeni coram. I I, 5. 2
Brought to you by | Stockholms Universitet
Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
IO COLLECTIO VATICANA

λογιών, ώς φασιν, έπιχειροΰντας κατά τίνος, έως δτε τα της πίστεως διόρθωσιν Χάβηι.
ι Tim. ι, 17 εί ò( παρακούσετε ήμών άμελήσαντες, όιαμαρτυρόμεθα ύμίν ένώπιον του βασιλέως τών
αιώνων, άφθαρτου αοράτου μόνου σοφού θεου τού έλθόντος καί έπιφανέντος, ώς ηθέλησε,
Phil.2,ιο.ιι δια την σωτηρίαν ήμών καί πάλιν έρχομένου κρίναι ζώντας καί νεκρούς, ώι κάμψει π α ν
γ ό ν υ έ π ο υ ρ α ν ί ω ν και έ π ι γ ε ί ω ν καί κ α τ α χ θ ό ν ι ω ν καί π ά σ α γ λ ώ σ σ α έ ζ ο -
μ ο λ ο γ ή σ ε τ α ι α ύ τ ώ ι , ότι άθώιοι έσμέν. ημείς γαρ ύμάς παρεκαλέσαμεν περί συνόδου
οικουμενικής τής δυναμένης άκριβώς κρατΟναι καί άνορθώσαι τα σαλευόμενα εϊτ' oöv κα-
Mt. 16, 18 ταρραγέντα, ού κατισχύσουσι δέ αυτήν δια τής χάριτος καί αντιλήψεως του θεου τής
ένεργούσης έν ύμίν κακώσαι πύλαι άιδου, άτινά έστι τα στόματα τών αίρετικών, ίνα
τούτου τυχόντες τας συνήθεις εύχάς έν όμονοίαι ύπέρ της κοινής σωτηρίας καί τής βασι-
λείας υμών εύαρέστως καί όρθοδόξως τώι θεώι άναπέμψωμεν. άμήν.

144 = S 39 Α ι 6 ι

L n i 339 Κυρίλλου έπισκόπου 'Αλεξανδρείας έπιστολή προς Κελεστίνον έπίσκοπον 'Ρώμης


Μ IUI 1012
PG 7 7 . 8 0 1 Τώι όσιωτάτωι καί θεοφιλεστάτωι πατρί Κελεστίνωι Κύριλλος έν κυρίωι χαίρειν. Ei
μέν ήν σιωπήσαι καί μή πάντα τήι σήι θεοσεβείαι γράφοντα τα κινούμενα μέμψεως έξω
γενέσθαι καί διαφυγείν δύνασθαι τό δοκούν λυπηρόν καί μάλιστα έν άναγκαίοις ουτω
πράγμασιν, δπου καί ή τής πίστεως όρθότης παρασαλεύεται παρά τίνων, έφην âv έμαυ-
τ ώ Γ καλή καί άκίνδυνος ή σιωπή καί τό ήρεμείν του ταράττεσθαι κρείττον. έπειδή δε
2 Tim. 4. 5 καί θεός άπαιτεί παρ' ήμών τό νηφάλιον έν τούτοις καί τά μακρά τών έκκλησιών Ιθη
πείθουσιν άνακοινουσθαι τήι σήι όσιότητι, γράφω πάλιν άναγκαίως, έκεινο δηλών ότι δια-
κυκαι τά πάντα καί vöv ó σατανάς καί κατά τών έκκλησιών του θεου μαίνεται και όρθο-
ποδοΟντας έν πίστει τους άπανταχόσε λαούς πειράται διαστρέφειν. ού γάρ ήρεμεί τό
L III 342 παμπόνηρον έκεΐνο θηρίον καί εύφόρητον είς άσέβειαν. έσίγων μέν oöv τον παρωιχη-
κότα καιρόν και ουδέν δλως ούτε προς τήν σήν θεοσέβειαν γέγραφα περί toû vûv δντος
έν τήι Κωνσταντινουπόλει καί τήν έκκλησίαν διέποντος ουτε μήν προς έτερον τών συλλει-
τουργών, τό έν τούτοις προπετές ουκ έξω μώμου κείσθαι πιστεύων" έπειδή δέ είς άκμήν
ώσπερ ήκομεν τοΟ κακοΰ, δείν ώιήθην άναγκαίως άνεΐναι λοιπόν τήν γλώτταν καί πάντα
2
είπείν τά κεκινημένα. ó γάρ μνημονευθείς άμα κεχειροτόνηται, καί δέον ταΐς παραινέ-
σεσι ταΐς είς τό άγαθόν ώφελείν τούς τε έκεΐσε λαούς καί τους παρεπιδημουντας ξένους
(πάμπολλοι δέ ούτοι καί άπό πάσης ώς έπος ειπείν πόλεως τε καί χώρας), σπουδήν έθετο
λαλείν έκτοπα τίνα καί έξω λόγου καί δσα μακράν έστι τής αποστολικής καί εύαγγελικής
πίστεως, ήν μέχρι παντός τετηρήκασιν οί πατέρες παρέδοσάν τε ήμίν ώς πολύτιμον μαργα-
Μ IUI 1013 ρίτην. καί τάς μέν όμιλίας δς έπ' έκκλησίας εΐρηκε, καί τούτο πλειστάκις, καί λέγων ού
PG 8ι παύεται, πέπομφα τήι σήι θεοσεβείαι, προς εϊδησιν άκριβή* έγώ δέ, όμολογώ, καίτοι βου-
ληθείς συνοδικώι γράμματι φανερόν αύτώι καταστήσαι δτι ταύτα λέγοντι καί φρονοΰντι
κοινωνείν ού δυνάμεθα, τούτο μέν ού πεποίηκα, λογισάμενος δέ δτι χρή τοίς όλισθήσασι
ep. 2 χείρα διδόναι καί ώς άδελφους πεσόντας έγείραι, παρήινεσα δια γραμμάτων άποσχέσθαι

VS, D [ = mn], Α
ι λοίβοι V 2 παρακούσητε S ήμίν SA 2/3 τοΟ άφθάρτου βασιλ^ωσ — άοράτου SD
4 κάμπτει V 5 ούρανίων SD 7/8 καταρραγέντασ S 8 αύτήσ SD 9 ήμίν SD
i l άναπέμπωμεν V άμήν] ούτήν S
VS, D [ = mn], AW
ρμδ V λθ S μ' D 15 σιωπή W μέμψεωσ Α καί μέμψεωσ VSDW 23 εύφόρητον V
εύφόρατον W άφόρητον SDA 25 τήι om. W 26 νομίΖων SD 26 έπεί Α 28 καί
om. SDW 28/29 παρα(νεσι S 30 πάμπολοι VDW ώσ ϊποσ είπείν άπό ποίσησ SD
ϊθεντο D 31 τά Kuu VAW 33 έκκλησίαισ SD 34 «ΐδησιν VAW ϊλεγχον SD δέ om. SD

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
143. 5 BASILII PRECES 144, I — 5 CYRILLI EPISTVLA AD CAELESTINVM 11

της τοιαύτης κακοδοΗίας, αλλ' ώνήσαμεν ούδέν. έπειδή δέ μεμάθηκεν δτι τοσούτον
άφεστήκαμεν του τα αύτά φρονείν, ώς καί έπιπλήττειν αύτόν μεταστήναι τών οικείων
ευρημάτων (ού γαρ δν εϊποιμι δογμάτων), πάντα τρόπον έπιβουλής κεκίνηκε καί εις έτι
σαλεύω ν ού παύεται. δτε δέ προσεδοκώμεν αύτόν θεραπεύεσθαι καί άποσχέσθαι των
κατά Χρίστου διδαγμάτων, έγνωμεν δτι διημαρτήκαμεν της έλπίδος, τοιούτου τινός γεγο- 6
8 νότος. ήν έν Κωνσταντινουπόλει έπίσκοπος όνόματι Δωρόθεος, τα αύτά φρονών αύτώι,
άνήρ χρειοκόλαΕ καί προπετής χείλεσι, καθώς γέγραπταΓ δς èv συνάζει, καθεΣομένου έπί Prou. 13, 3
του θρόνου της έκκλησίας του της Κωνσταντινουπόλεως εύλαβεστάτου Νεστορίου, άναστάς
μεγάληι τήι φωνήι τετόλμηκεν ειπείν' εϊ τις λέγει θεοτόκον είναι την Μαρίαν, ούτος ανά-
θεμα έστω. καί γέγονε μέν κραυγή μεγάλη παρά παντός του λαού καί έκδρομή' ού γαρ ίο
ήθελον ?τι κοινωνείν αύτοίς τοιαύτα φρονοΟσιν, ώστε καί νυν άποσυνάκτους εΐναι τους
λαούς της Κωνσταντινουπόλεως, πλην όλίγων έλαφροτέρων καί των κολακευόντων αύτόν,
τά δέ μοναστήρια σχεδόν άπαντα καί οί τούτων άρχιμανδριται καί της συγκλήτου πολλοί
ού συνάγονται, δεδιότες μή άδικηθώσιν είς πίστιν, αύτοΟ καί τών σύν αύτώι ους άπό της
4 Αντιοχείας άναβαίνων ήγαγε, πάντα λαλούντων τα διεστραμμένα. έπειδή δέ τών ομιλιών is
αύτου ένεχθεισών είς τήν Αϊγυπτον έμαθον δτι έλαφρότεροί τίνες συνηρπάσθησαν καί
λοιπόν ένδοιάίοντες πρός άλλήλους έφασκον ' δρα όρθώς λέγει ; αρα έπλανήθη ; δεδοικώς L III 343
μή βιίαιθήι τα τής νόσου έν ταΐς τών άπλουστέρων ψυχαΐς, έγραψα τοις κατά τήν ep. 1
Αϊγυπτον μοναστηρίοις καθολικήν έπιστολήν, βεβαιών αύτούς είς πίστιν όρθήν. είτα
τινές άπήγαγον έν τήι Κωνσταντινουπόλει τά ϊσα, καί ώφέληνται μέν άναγνόντες πάνυ πολλοί, 2ο
ώστε καί γεγράφασιν εύχαριστοΰντες πλείστοι τών έν τέλει, γέγονε δέ αύτώι καί τούτο
τροφή της κατ' έμου λύπης καί ώς έχθρώι μάχεται, ούδέν έτερον έχων έγκαλείν ή δτι
μόνον ούκ άνέχομαι τα ϊσα φρονείν αύτώι. άλλα καί έπηνώρθωσα πολλούς, ήν παρε- PG 84
λάβομεν έκ πατέρων πίστιν καί δ έμάθομεν έκ της θείας γραφής, κρατειν παρακελευόμενος,
έκεΐνα δέ οιεσθαι δδεκτα πείθων αύτούς. δμως καί ού φροντίσας τών παρ' αύτοΟ 25
γενομένων κατ' έμοΰ, άλλα θεώι δους τώι πάντα είδότι καί ίσχύοντι, πάλιν έτέραν έπιστο- ep. 4
λήν γέγραφα τώι μνημονευθέντι, τήν έκθεσιν ώς έν συντόμωι της όρθής πίστεως έχουσαν, Μ ΙΙΙΙ ιοι6
παρακαλών τε άμα καί διαμαρτυρόμενος ούτω καί φρονείν καί λαλεΐν. αλλ' ώνησα
πάλιν ούδέν, έχεται δέ καί είς δεΟρο τών άπ' άρχής καί ού παύεται λαλών τά διεστραμμένα.
6 γινωσκέτω δέ καί τούτο ή σή θεοσέβεια δτι καί άπασι τοις κατά τήν Άνατολήν έπισκόποις so
συνάιδει τά λεγόμενα καί δυσχεραίνουσι πάντες καί λυπούνται καί μάλιστα οί κατά τήν
Μακεδονίαν εύλαβέστατοι έπίσκοποι. καί τούτο είδώς οϊεται δτι πάντων έστί σοφώτερος
καί μόνος οίδε τόν σκοπόν της θεοπνεύστου γραφής καί τό του Χριστού μυστήριον.
καίτοι πώς ούκ έδει πληροφορείσθαι μάλλον αύτόν δτι πάντων τών κατά πάσαν τήν
οίκουμένην όρθοδόΕων έπισκόπων καί λαϊκών όμολογούντων δτι καί θεός έστιν ó Χριστός 35
καί Θεοτόκος ή τεκουσα αύτόν παρθένος, πλανάται μόνος αύτός τούτο άρνούμενος; άλλ'
ώφρύωται και οϊεται δτι τήι δυναστείαι του θρόνου πάσιν έπιβουλεύων καί ήμάς ή καί
τους άλλους άπαντας άναπείσει τά αύτά φρονείν αύτώι. τί τοίνυν δράσομεν, ούτε
άναπείθοντες αύτόν ούτε παΰσαι δυνάμενοι τών τοιούτων όμιλιών καί όσημέραι κατεφθαρ-

VS, D [ = mn], AW
ι é-irel W μεμαθήκαμεν DW, corr. W 2 τά αύτοΟ A 5 τοΟ χϋ V δογμάτων
VW τών έλπίδων W 7 καθεΣόμενοσ SD 9 θεοτόκον εΐναι λέγει V 14 άδικηθή SD
αύτώ D τώ D 15 άντιοχέων SD 17 δρα* όρθΦσ W 18 ίνα μή Α 2ο τήι
om. D πάνυ on». SD 23 έπηνόρθωσα W 24 τών πατέρων W κρατειν παρακελευό-
μενοσ W om. VSDA 25 δέ W δή V om. SDA οϊεσθαι— αύτούς scripsi οϊεσθαι δεκτά πείθων
αύτούσ SDA ψευδή [om. V] καταπείθων αύτούσ οϊεσθαι [οϊεσθαι δεκτά V] VW 26 τά πάντα Α
27 ¿V om. S 28 καί* om. SDW 29 δέχεται SD καί om. D άπαρχών SD παύ-
σεται V 30 δέ om. SD 3 1 καί μή δυσχεραίνουσι SD 34 àvà W τήν om. SD
35 έστιν] ήν V 36 αίιτόσ μόνοσ W 37 όφρύεται V
2*

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
12 COLLECTIO VATICANA

μένων τών λαών τών èv τήι Κωνσταντινουπόλει και δυσχεραινόντων μέν, έκδεχομένων δέ
την παρά τών όρθοδόΗων διδασκάλων έπικουρίαν; καί ού περί τών τυχόντων ó λόγος
ήμίν, άλλ' ουδέ ακίνδυνος ή σιωπή. ei γαρ δυσφημείται Χριστός, π ώ ς ημείς σιωπή σο μεν;
ι Cor. 9, 17 καίτοι του Παύλου γράφοντος' εί γ α ρ έκών τούτο πράσσω, μισθόν ?χω' ει δ έ
οίκων, ο ί κ ο ν ο μ ί α ν πεπίστευμαι. οί τοίνυν έμπεπιστευμένοι τοΟ λόγου την οίκο-
νομίαν καί της πίστεως τήν άσφάλειαν τί έροΰμεν èv ήμέραι κρίσεως, δταν έπί τούτοις
β σιγήσωμεν ; ού πρότερον δε της προς αύτόν κοινωνίας έκβάλλομεν ¿αυτούς μετά παρρησίας,
πριν δν ταύτα τήι σήι θεοσεβείαι άνακοινωσώμεθα. διό δή καταΙίωσον τυπώσαι το
δοκούν καί πότερόν ποτε χρή κοινωνείν αύτώι ή λοιπόν άπειπείν μετά παρρησίας δτι
PG 85 τοιαύτα φρονουντι καί διδάσκοντι ουδείς κοινωνεί. τον δέ έπί τούτοις σκοπόν της σής
τελειότητος χρή γενέσθαι διά γραμμάτων καταφανή καί τοις ευλαβεστάτοις καί θεοφιλεστά-
L ill 346 τοις έπισκόποις τοις κατά τήν Μακεδονίαν, καί δπασι δέ τοις κατά την Άνατολήν ' έπιθυμοΰσι
γαρ αύτοίς δώσομεν άφορμάς του πάντας μιαι ψυχήι καί μιαι γνώμηι στήναι καί έπαγωνί-
σασθαι τήι όρθήι πίστει πολεμουμένηι. δσον γαρ τό κατ* αυτόν, καί οί πατέρες ήμών
οί μεγάλοι καί θαυμαστοί καί εύδόκιμοι θεοτόκον είναι τήν άγίαν είπόντες παρθένον άνεθε-
ματίσθησαν, καί ήμείς δέ συν αύτοίς ο! ϊώντες έτι. καί έπειδή ίδίαι φωνήι τούτο
ποιήσαι ούκ ήθέλησεν, άλλον έστησε, τον μνημονευθέντα Δωρόθεον, καί τοΟτο ειπείν πα-
ρεσκεύασεν αύτου καθείομένου καί άκούοντος, tin καί κατελθών άπό του θρόνου εύθύς
κεκοινώνηκεν, έπιτελέσας τα θεία μυστήρια. ύπέρ δέ τοΟ είδέναι σαφώς τήν σήν όσιό-
τητα τίνα έστίν S αυτός μέν λέγει καί φρονεί, τίνα δέ & οί μακάριοι και μεγάλοι πατέρες
Μ IUI ΙΟΙ7 ήμών, άπέστειλα τόμους κεφαλαίων έχοντας περικοπάς, έρμηνευθήναι δέ παρεσκεύασα, ώς
ep. 2. 4 ένεδέχετο τοις èv Άλείανδρείοι. καί τάς παρ' έμου γραφείσας έπιστολάς δέδωκα τώι
άγαπητώι ΤΤοσειδωνίωι, έντειλάμενος καί αύτάς προσαγαγείν τήι σήι τελειότητι.

146 = S40 Α ιό2

Μ ^jjj^Qg^ ΤοΟ αύτου καί τής αύτου συνόδου προς τούς έν Κωνσταντινουπόλει μοναχούς

PG 77. Ι25 Τοις εύλαβεστάτοις καί θεοσεβεστάτοις πατράσι μοναστηριών τοις κατά τήν μεγάλην
Κωνσταντινούπολη Κύριλλος καί ή κατά 'ΑλεΣάνδρειαν συναχθείσα αγία σύνοδος èv κυρίωι
χαίρειν. Τής θεοσεβείας ύμών τόν Σήλον δν έπί Χριστώι πεποίησθε δυσφημουμένωι, καί
τούτο έν έκκλησίαι τήι τών όρθοδόζων, μεμαθήκαμεν άκριβώς. καί σφόδρα μέν έπηινέ-
σαμεν της εύνοιας υμάς τής είς Χριστόν καί άγάπης τής είς το όνομα αύτου, κλαίοντες δέ
διατελοΰμεν καί παρακαλοΟντες τον τών δλων σωτήρα Χριστόν νυν θραΟσαι τήν του δια-
βόλου παγίδα καί περιελειν τών έκκλησιών τό σκάνδαλον καί παΟσαι τας κατά τής δόΕης
αύτοΟ δυσφημίας. έπειδή δέ έστι μακρόθυμος, καιρόν μεταγνώσεως έπεδαψιλεύσατο τώι
εύλαβεστάτωι έπισκόπωι Νεστορίωι, σιωπώντων τέως πάντων έπ' αύτώι καί περιμενόντων

VS, D [ = mn], AW
ι λαών τών om. V τή A om. VSDW 3 σιωπήσωμεν S 4 γάρ V A W μέν SD
6 ήμέραι] καιρώ A 7 έκβάλλομεν V ¿κβάλωμεν W έλάβομεν SD ¿λάσομεν Α μετά] κατά D
8/g τό δοκούν τυπώσαι SD 11 τελειότητοσ SDAW θεοσεβείασ V ι ι / ΐ 2 θεοσεβεστάτοισ W ι ι τήν
om. VD δέ om. VW 13 δώσωμεν W 16 δέ om. SD 17 ήθέλησαν D 18 εύ-
θύς om. V 20 fi om. V καί μεγάλοι om. W 21 ήμών om. D περικοπάσ ίχοντασ VW
παρασκεύασα V παρεκοίλεσα Α 23 δσιότητι SD
VS, D [ = mn], AW
ρμε V μ S μα' D 25 αύτοΟ] άγίου κυρίλλου W καί om. SD αύτοΟ W αότήσ VSDA
πρός — μοναχούς om. W 26 μοναστηρίοισ D μεγάλην om. V 27 κατά τήν V A W
28 έπί] έν V πεπο(ησθαι V βλασφημουμένω VA 3° τής εύνοίας — βνομα om. SD ύμών
AW αύτόν D 3 1 διετελοΟμεν SD παρακαλοΟμεν VW, COÏT. W 33 έπεί V 34 πάν-
των τiuta VW

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
144. 5· 6 CYRILLVS AD CAELESTINVM 145 AD MONACHOS 14« NESTORII RELATIO 13

όπερ ήν απασι δι' ευχής, το μεταστήναι μέν αυτόν της βέβηλου κενοφωνίας, φρονήσαι bè
μεθ' ήμών τα όρθά καί είκότα καί ταΐς θεοπνεύστοις συμβαίνοντα γραφαΐς έλέσθαι τε τήν PG 128
πίστιν τήν παραδοθεΐσαν άνωθεν ταΐς έκκλησίαις παρά τε τών αγίων αποστόλων καί
εύαγγελιστών, οι καί γεγόνασιν οικονόμοι γνήσιοι τών του Χριστού μυστηρίων καί ίερουργείν
έτάχθησαν το εύαγγέλιον αύτού τοις άνά πάσαν τήν ύπ' ούρανόν. έπεώή òè μεμενηκεν s
έν τοις αύτοίς ή τάχα δή που καί έν χείροσι γέγονε, προστιθείς άεί δυσφημίας έπί δυσφη- L i l l 423
μίαις καί Σένα καί άλλότρια παντελώς έΣηγούμενος δόγματα, it μή οϊδεν δλως ή αγία καί
καθολική έκκλησία, έδικαιώσαμεν ύπομνησθέντα τρίτωι γράμματι τούτωι δή τώι πεμφθέντι ep. 6. 10
παρά τε ήμών καί του όσιωτάτου και θεοσεβεστάτου αδελφού ήμών καί συλλειτουργού
Κελεστίνου τοΟ της μεγάλης 'Ρώμης έπισκόπου, εί μέν έλοιτο μετανοήσαι καί έφ' οίς εϊρηκε, ίο
δακρύσας άναθεματίσαι μέν έγγράφως τά διεστραμμένα έαυτού δόγματα, όμολογησαι δέ
όρθώς καί άνεπιλήπτως της καθολικής έκκλησίας τήν πίστιν, μένειν αυτόν συγγνώμην
αιτούντα καί â δει μανθάνοντα, εί δέ μή £λοιτο ταύτα πραίαι, άλλότριον αύτόν είναι καί
ξένον τοΟ χορού τών έπισκόπων καί τοΟ διδασκαλικού άΗιώματος. ού γάρ έστιν ακίν-
δυνον έν εϊδει ποιμένος λύκον έπαφειναι δεινόν τοις του σωτηρος ποιμνίοις. άνδρίίεσθε is
τοίνυν ώς δούλοι θεού καί φροντίσατε τών ιδίων ψυχών, πάντα πράττοντες υπέρ της
δό2ης του Χρίστου καί δπως δν ή είς αύτόν πίστις όρθή καί άκαταίτιος κηρύττηται παν-
ταχού. τούτο γαρ ήμάς καί τών μετά ταύτα κινδύνων άπαλλά£ει καί έπί του θείου
βήματος στεφάνων άζιωθήναι παρασκευάσει, της είς αύτόν άγάπης ένεκα σύμπαντος άπο-
δεχομένου τοΟ πάντων ήμών σωτήρος Χρίστου. 20
Ά σ π ά σ α σ θ ε ά λ λ ή λ ο υ ς έν φ ι λ ή μ α τ ι ά γ ί ω ι . άσπάίονται υμάς οί συν έμοί πάντες Rom. 16, 16
άδελφοί. έρρώσθαι υμάς έν κυρίωι εύχομαι, άγαπητοί καί ποθεινότατοι.

146 = S 42 Α 163· Latina uersio extat in CoUectione C 83

'Αναφορά Νεστορίου καί τών σύν αύτώι έπισκόπων πρός τόν βασιλέα περί τών πεπραγμέ- L i n 564
νων παρά τήι άγίαι συνόδωι, γραφείσα πρό τοΟ παραγενέσθαι έν Έφέσωι τόν 'Αντιοχείας
έπίσκοπον 2β

1 Είς τήν Έφεσίων πόλιν συγκληθέντες υπό της υμετέρας εύσεβείας καί άνυπερθέτως ^gfr-^iço
παραγενόμενοι, έβουλήθημεν τοις εύσεβέσιν ύμών έπόμενοι γράμμασιν άναμειναι τους παντα- Μ IUI 1233
χόθεν άφικνουμένους θεοφιλεστάτους έπισκόπους, μάλιστα δέ τόν άγιώτατον της Άντιοχέων
μεγαλοπόλεως καί τους σύν αύτώι θεοφιλεστάτους μητροπολίτας καί τους άπό της Ιταλίας βο L m 565
καί Σικελίας καί ούτως κοινόν άπάντων ποιήσαι συνέδριον καί κοινήι ψήφωι κυρώσαι τών
αγίων πατέρων τήν πίστιν τών έν Νικαίαι συναθροισθέντων. καί γαρ πολλαί μετ' έκείνην
γενόμενοι σύνοδοι ούδέν καινοτομήσαι κατ' έκείνης έτόλμησαν, άλλ' έκείνηι πάντηι έμμένειν
2 ένομοθέτησαν. ώς δέ εϊδομεν τους άπ' Αιγύπτου δυσχεραίνοντας καί οίομένους ήμάς
άπλώς άναβολαΐς κεχρήσθαι, ϋπεσχόμεθο συνεδρεύειν, όπόταν ó μεγαλοπρεπέστατος κόμης ss
τών καθωσιωμένων δομεστίκων Κανδιδιανός άπό της ύμετέρας εύσεβείας τούτου χάριν

VS, D [» mn], AW
ι καινοφωνίασ V ì οΐκότα V τε] MV 4 το ° om · S D 6
ή τάχα δήπου W
τάχα όήπον VSD τάχα W που Α η έΕηγούμενα Α μή Μ D καί om. VW 8 ύπο-
μνησθίντίσ SD 11 αύτοΟ SD 13 δεί] δή S 15 ¿παφήναι VW ι6 ώς om. Α
θεοΟ] χΰ V ΐ7 άκταίτιοσ Α ig σύμπαντα D
VS. D [= mn], ΑΛ
ρμς V μβ S μγ' D 25 παρά om. SD 27 συγκληθέντων S 28 έβουλήθημεν μέν Λ
3ο μεγαλουπόλεως D μητροπολίτασ SDAA ¿πισκόπους V 31 καί οίίτως κοινόν om. V
33 π«ίντη SD ποίντεσ VA om. Λ 35 Λπλώς VSDA nequiquam Λ όπότε SD

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
14 COLLECTIO VATICANA

αποσταλείς συγκαλέσαι ημάς βουληθείη" ταύτα δέ καί αύτώι δια θεοφιλέστατων έπισκόπων
έδηλώσαμεν. έπειδή òè έγνω αύτοΟ ή μεγαλοπρέπεια καί τόν άγιώτατον Ίαιάννην τον
της Άντιοχέων μεγαλοπόλεως έπίσκοπον καί τούς σύν αύτώι πλησίον όντας (τοΟτο γαρ
αύτώι οί άποσταλέντες ύπ' αύτου έδήλωσαν μαγιστριανοί), καί άλλοι δέ ήγγέλθησαν έκ τής
Δ ύ σ ε ω ς θεοφιλέστατοι έπίσκοποι, παρηγγύησεν οίπασιν άναμεΐναι πάντων την παρουσίαν δ
8 κατά τα δόζαντα τήι εύσεβεΐ υμών κορυφήι. καί ημείς μέν την ήσυχίαν ήγαπήσαμεν
ειΣαντες τοις γραφείσιν υπό τής υμετέρας εύσεβείας " Αιγύπτιοι δέ καί Άσιανοί ουτε το
κοινήι συμφέρον ταΐς έκκλησίαις λογισάμενοι ουτε τόν είρηνικόν καί έννομον τής υμετέρας
εύσεβείας σκοπόν άποδεΣάμενοι, μάλλον δέ καί τούς έκκλησιαστικούς καί τους βασιλικούς
θεσμούς πατήσαντες έφυγον μέν την άκόλουθον καί σύμφωνον τής πίστεως όμολογίαν, ίο
βήΗαι δέ ίσως το έκκλησιαστικόν έθελήσαντες σώμα καθ' έαυτούς συνηθροίσθησαν, αλλό-
τρια τής τε έκκλησιαστικής ακολουθίας έργαίόμενοι καί τών άρτίως γραφέντων παρά τής
ep. 31 υμετέρας εύσεβείας γραμμάτων. μίαν γαρ παρά πάντων σύμφωνον έκτεθήναι πίστιν έν
τοις ύπό τής ύμετέρας εύσεβείας άποσταλείσι διηγορεύσατε γράμμμασι πρόσφορον τοις τε
4 εύαγγελικοίς καί άποστολικοίς γράμμασι καί τοις τών άγιων πατέρων δόγμασιν. αλλ' ιβ
ούδέν τούτων λογισάμενοι οί προειρημένοι καθ' αύτούς μέν έπραξαν ö έπραξαν, & παρά
πάντων το ύμέτερον εϊσεται κράτος' τούς δέ σύν αύτοίς στασιώτας είς την άγοράν
διασπείραντες συγχύσεως τήν πόλιν ένέπλησαν, τάς οικίας ήμών περιόντες δημοσίαι, έπιόν-
τες τό κοινόν ήμών συνέδριον <καί> διαταράττοντες, ανήκεστα αττα άπειλουντες, Μέμνονος
του έπισκόπου έΗάρχου τής στάσεως γενομένου καί τάς μέν αγίας έκκλησίας και τα άγια 2ο
μαρτύρια καί το αγιον Άποστόλιον ήμΐν άποκλείσαντος, ίνα μηδέ προσφυγειν έλαυνόμενοι
δυνηθώμεν, έκείνοις δέ τήν μεγάλην έκκλησίαν άνοίΣαντος καί συνεδρεύειν έκει παρασκευά-
5 σαντος καί πάσιν ήμΐν θάνατον άπειλήσαντος. δεόμεθα oöv τής ύμετέρας εύσεβείας καί
ep. 25 άντιβολοΰμεν καί ίκετεύομ^ν, έπειδή τοις τής ύμετέρας φιλοχρίστου κορυφής γράμμασιν
M l i n 1236 εϊίαντες τήν Έφεσίων κατελάβομεν, άγνοοΟντες τάς βαρβαρικός ταύτας έφόδους, κελεΟσαι 25
ημάς ή άνεπηρεάστους φυλαχθήναι καί έννόμως τό συνέδριον γενέσθαι, μηδενός τών κλη-
ρικών Ρ| τών μοναζόντων μήτε τών ήμετέρων μήτε τών Αίγυπτίων έπεισιόντος τώι συνε-
δρίωι μήτε τινός τών άκλήτως έληλυθότων έπισκόπων έπί ταραχήι τής άγίας συνόδου,
L I i i 568 δύο δέ σύν τώι μητροπολίτηι αφ' έκάστης έπαρχίας τούς έκκρίτους καί δυναμένους τά
τοιαύτα είδέναι ζητήματα είς τό συνέδριον συνεισελθείν καί μετ' ειρήνης καί συμφωνίας 30
τήν τών άγίων πατέρων βεβαιώσαι πίστιν ή κελεύσαι ήμάς άκινδύνως τά οικεία καταλαβείν '
άπειλοΟσι γαρ καί αύτής τής ϊ ω ή ς ήμάς άποστερείν.
β Καί είσίν οί ύπογράψαντες
Νεστόριος έπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως
Φρίτιλας έπίσκοπος Ήρακλείας τής θράικης ss

VS, D [ = mn], ΑΛ
χ θεοφιλεστοίτου έιτισκόπου SD 2 τόν* om. VA 3 άντιοχάυν μεγαλοπόλεωσ [μεγαλου-
πόλεωσ V] VAA άντιοχείασ SD 4 praefectiani et magistriani Λ 5 παρεγγύησεν D παρενεγ-
γύησεν S 10 άκολουθίαν SD om. Λ ι ι ίσως] clare Λ θελήσαντεσ Α 14 ήμετέ-
ρασ S γράμμασιν άποσταλείσι διηγορεύσατε V πρόσφορον VAA πρόσ τό συμφέρον SD
15 γράμμασι VAA δόγμασι SD δόγμασιν VAA om. SD 16 ήγησάμενοι SD nihil Horum
cogitantes ex foto Λ έαυτούσ SD ft ϊπραίΞαν ΑΛ om. VSD 17 εϊσεται VSDA faciei
aliena Λ στασιώτας Λ στρατιώτασ VSDA ι8 ϊπλησαν SD περιιόντεσ DA 19 καί
addidi aggressi sanctum et perturbantes nostrum commune concilium Λ 24 ήμετέρασ Α φιλο-
χρίστου κορυφήσ ΑΛ κεφαλής φιλοχρίστσυ V εϋσεβοϋσ καί φιλοχρίστου κορυφήσ SD 25 simpltciter
ad Ephesum uenimus Λ 26 ή VA om. SD Λ 27/28 συνεδρίω VAA δημοσίω SD 3° συνει-
σελθείν V είσελθείν SDAA 33 oí V om. SDA 34—p. 15, 9 plura nomina in Λ 35 φρί-
τιλασ VA φριτιλοσ S φριτίλος D θρακικήσ SD

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
146, 2—6 R E L A T I O N E S T O R I I 148, 1 C Y R I L L I E X P L A N A T I O X I I C A P I T V L O R V M 15

'Ελλάδιος Επίσκοπος Ταρσού


ΔεΣιανός έπίσκοπος Σελευκείας της Ίσαυρίας
Ίμέριος έπίσκοπος Νικομήδειας
Αλέξανδρος έπίσκοπος Άπαμείας μητροπόλεως
Εύθήριος έπίσκοπος Τυάνων s
Βασίλειος έπίσκοπος Θεσσαλίας
Μάξιμος έπίσκοπος Άναίαρβοΰ
Αλέξανδρος έπίσκοπος Ιεράς πόλεως Εύφρατησίας
Δωρόθεος έπίσκοπος Μαρκιανουπόλεως της Μυσίας

147 = 3ΐ 10

148 = S 77· uersio Syriaca [Σ] ex cod. Mus. Brit. 14557 a P . Bedjan edita est [Nesto-
rius, Le livre d'Héraclide p. 523—542]; praetera inserta sunt prooemium et inter-
pretationes ei apologetici contra Theodoretum [V 1 6 7 — 1 6 9 ] recensioni quam
exhibent codices stirpis Ψ et uersio Latina [As] quae extat in Collectione Sichar-
diana 4 15

Έπίλυσις των δώδεκα κεφαλαίων Ρηθείσα έν Έφέσωι ύπό Κυρίλλου άρχιεπισκόπου Άλεξαν- ^ s e y 6 2 4 °
?6, 293
δρείας, της άγίας συνόδου άξιωσάσης αυτόν σαφέστερον αύτοις έκτρανωθήναι τήν τούτων
λύσιν
1 Π ά ν τ α έ ν ώ π ι α τ ο ι ς σ υ ν ι ο ΰ σ ι ν καί όρθά τ ο ι ς ε υ ρ ί σ κ ο υ σ ι ν γ ν ώ σ ι ν Prov. 8, 9
κατά τό γεγραμμένον. οϊ μέν γαρ όξει τε καί καθαρώι διανοίας δμματι τοις ίεροίς της 2ο
θεοπνεύστου γραφής περιτυγχάνοντες λόγοις τό έξ αύτών όφελος θείον ώσπερ τινά καί
οόράνιον θησαυρόν ταΐς έαυτών είσοικίίουσιν ψυχαΐς' οϊ δέ τον νουν έχοντες τώι ψεύδει
προσνενευκότα καί της τίνων άθυροστομίας ήττώμενον καί βέβηλου γνώσεως έραστήν
έκείνων έσονται κοινωνοί περί ών ό μακάριος γράφει Παύλος" έ ν ο ί ς ό θ ε ό ς τ ο υ 2Cor. 4, 4
α ί ώ ν ο ς τ ο ύ τ ο υ έ τ ύ φ λ ω σ ε ν τ ά ν ο ή μ α τ α τ ώ ν ά π ι σ τ ω ν ε I ς τ ό μή α ύ γ ά σ α ι 25
τ ο ν φ ω τ ι σ μ ό ν t o û ε υ α γ γ ε λ ί ο υ τ ή ς δ ό ξ η ς τοΟ Χ ρ ί σ τ ο υ . τυφλώττουσιν γάρ Ρ 241
καί είσιν όδηγοί τυφλών ' τοιγάρτοι καί τοίς τής άπωλείας έμπίπτουσιν βόθροις. ως γαρ
αύτός πού φησιν ό σωτήρ, τ υ φ λ ό ς τ υ φ λ ό ν έ ά ν ό δ η γ ή ι , α μ φ ό τ ε ρ ο ι ε ι ς β ό θ ρ ο ν Mt. 15, 14
έμπεσουνται. καταφλυαροΟσιν τοίνυν τινές τών τής αληθείας δογμάτων καί δή καί
σκαιότητος διαβολικής τόν οίκεΐον έμπλήσαντες voûv παραχαράττειν έπείγονται τό τής so

148 cf. quae scribit synodus Orientalium ad mandatarios [A 67] : άπεστείλαμεν δέ τήι ύμετέραι
όσιότητι καί τήν πρόσφατον γενομένην έρμηνείαν ύπό τοΟ Άλε£ανδρέως τών αιρετικών κεφαλαίων

V S , D [ = mu], ΑΛ
2 σελευκίας V σελεύκησ SD 3/4 Νικομήδειας — έπίσκοπος om. V 4 μητροπόλεως om.
SD 7 a l i a s ΜαΕιμίνος uel ΜαΣιμιανός άναβαρΖοΟ SD
V S , D [ = mn], QBZ, Ψ [ = ARW1], Λ»
16—18 Έπίλυσις — αυτοισ έκτρανωθήναι V [έκθεΐναι αύ-roîtf SD] — λύσιν V S D ΤΤροοίμιον λόγου
κυρίλλου έπισκόπου άλεΕανδρείασ περί τών ιβ κεφαλαίων τών παρ' αύτοΟ έκτεθέντων Q ΤοΟ έν άγίοισ
πρσ ήμών κυρίλλου άρχιεπισκόπου άλείανδρείασ έρμηνεία τών έκτεθέντων παρ' αύτού κατά νεστορίου
δώδεκα κεφαλαίων ' πρόλογοσ Β τοΟ αύτού άναθεματισμοί ιβ μετα έρμηνείασ καί θεοδωρήτου άνπρρήσεισ
καί πρόσ αύτάς έιπλύσεισ R τοΟ αύτοΟ πρόλογοσ είσ τά δώδεκα κεφάλαια καί τάς αύτών έρμηνείασ W
om. A l ρμη V οδ' D 20 τήσ διανοίασ D 23 προσνενευκότασ S τήσ SDQBZAs ταΐσ ν ψ
τινών ϊνεκεν Β άθυροστομίασ SDQBZAs άθυροστομίαισ νψ ήττώμενον V S D Q I ήττώμενοι
ΒΨΛ» καί om. V S D B έραστήν V S D Q Z έρασταΐ BVAs 24 παΟλοσ λέγει S 25—27 είς
τό — βόθροις om. Λ» 25 διαυγάσαι A R W διαυγάσαι αύτοίσ Β 27 περιπίπτουσι Β 28 βό-
θυνον D B 29 πεσοΟνται Β καί* om. Β 3° voûv έμπλήσαντεσ Β

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
ι6 COLLECTIO VATICANA

εύσεβεί ις μυστήριον και της μετά σαρκός οικονομίας τοΟ μονογενούς ού μετρίαν ποιούνται
ι Tim. ι, 7 τήν κα άρρησιν, μή ν ο ο υ ν τ ε ς μήτε & λέγουσιν μήτε περί τίνων διαβεβαιουν-
2 τ α ι κα.ά τό γεγραμμένον. εύρεταί δέ της τοιαύτης άσεβείας γεγόνασιν πολλοί μέν καί
έτεροι κατά τους άνωθεν ?τι και παρωιχηκότας καιρούς, νυνί δέ της έκείνων άνοσιότητος
ούδέν άποδέοντες Νεστόριος καί οί συν αύτώι, κατά τους άρχαίους ¿κείνους Φαρισαίους ε
loh. ίο, 33 άντανιστάμενοι τώι Χριστώι καί άναίδην άνακεκραγότες ' δ ι ά τ ί σ ύ ά ν θ ρ ω π ο ς ώ ν ποιείς
PG 296 σ ε α υ τ ό ν θ ε ό ν ; ήν ούν άναγκαΐον καί ημάς αυτούς τοις παρ' Ικείνων άνταποδύ-
σασθαι λόγοις άναθεματίσαι τε αύτών τα μιαρά καί βέβηλα δόγματα, μεμνημένους θεού
Amos3.i2.i3 λέγοντος δια φωνής προφήτου ι ε ρ ε ί ς ακούσατε καί έ π ι μ α ρ τ ύ ρ α σ θ ε τώι οΐκωι
Ies. 62, 10 ' Ι α κ ώ β , λέγει κύριος παντοκράτωρ καί πάλιν πορεύεσθε δια τ ώ ν π υ λ ώ ν ίο
μου καί τ ο υ ς λ ί θ ο υ ς έκ τ ή ς ό δ ο ΰ δ ι α ρ ρ ί ψ α τ ε . δει γαρ ήμάς τών τής αληθείας
ύπεραθλουντας δογμάτων έκ μέσου ποιείσθαι τα σκάνδαλα, ώς αν κατ' ούδένα τρόπον
αύτοίς προσπταίοντες οί λαοί δια λείας ώσπερ ?ρχοιντο τρίβου προς τας ίεράς τε καί
Ps. 117, 20 θείας αύλάς, μόνον ουχί καί έφ' έκαστης λέγοντες' α υ τ ή ή π ύ λ η τ ο Ο κ υ ρ ί ο υ , δίκαιοι
Ρ 242 8είσελεύσονται έν α ύ τ η ι. Νεστορίου τοίνυν Εένων τε καί άνοσίων δυσφημιών ιε
οχλον τοις ιδίοις ένθέντος βιβλίοις, άναγκαίως τής τών έντευξομένων αύτοίς σωτηρίας
φροντί^οντες, συντεθείκαμεν άναθεματισμούς, ού τό είς νουν ήκον άπλώς ένθέντες τήι
ep. 6 γραφείσηι προς αύτόν παραινετικήι έπιστολήι, άλλ' ώ ς Ιφημεν άρτίως, Εένα καί αλλότρια
τών τής εύσεβείας δογμάτων άποφαίνοντες τής ¿κείνου φρενοβλαβείας τα ευρήματα,
έπασχάλλουσι δέ τάχα πού τίνες τοις παρ' ήμών λόγοις, ή μή συνιέντες αληθώς τών 20
γεγραμμένων τήν δύναμιν ή της Νεστορίου μιαρας αίρέσεως ύπασπισταί γεγονότες καί
μεριΖόμενοι τήν άσέβειαν καί τα αύτά φρονοΰντες έκείνωι. λανθάνει μέν ουν ούδένα
τών όρθά φρονείν είωθότων τό άληθές' έπειδή δέ είκός ταΐς παρ' έκείνων εύρεσιλογίαις
παρενηνεγμένους μή συνιέναι τινάς δπως τε καί τίνα τρόπον γεγόνασιν, δείν ώιήθην £καστον
τών άναθεματισμών έρμηνεΰσαι διά βραχέων καί τήν δύναμιν αύτών ώ ς ίνι καλώς άφη- 25
γήσασθαι. ?σται γάρ, ώ ς γε οϊμαι, τό χρήμα τοις έντυγχάνουσιν ούκ άσυντελές είς
δνησιν.

Άναθεματισμός α
4 Ει τις ούχ όμολογεί θεόν είναι κατά άλήθειαν τόν 'Εμμανουήλ καί δια τούτο θεοτόκον τήν
άγίαν παρθένον (γεγέννηκεν γαρ σαρκικώς σάρκα γεγονότα τόν έκ θεού λόγον), ανάθεμα έστω. 30

VS. D [ = mn], Q B I , Ψ [ = ARWl], Λ»


ι εύσεβε(ασ βΒΨΣΛ» άληθεΐασ VSD μετρίωσ V ποιοΟντεσ R ι 8] τί Β
τίνοσ VZ 3 αίρεται γάρ Q καί πολλοί R ^ Ιτχ καί βΒΨ καί ϊτι SD ϊτι V 6 άνι-
στάμενοι Q άνέδην VDÍ3A1 άνακεκραγότοσ S 7 ¿αυτόν VAR, corr. A y/S άντα-
ποδύεσθαι V άνταποδυσάμενοι Q 8_τε om. Α μεμνημένοισ W 9 έπιμαρτύρασθαι SQ έπιμαρ-
τύρεσθε R I ίο Ιακώβ βΒΨΣΛ» ιηλ VSD λέγει] βλέπει W ι ι τούσ λίθουσ τούσ ARIA«
ύμΛσ V W ι ι / ΐ 2 γάρ τών — ύπεραθλοΟντασ ήμάΰ Β ΐ2 ττοιή(ΚΧ(ΐθαι Q κατ'] καί Q
13 προσπταίονται Q πρόσ παίοντεσ R ίχοιντο VQ τρίβουσ R τε om. V 14 έκάστη
νΒΨ 15/16 όχλον δυσφημιών Β 15 δυσφημών Q 16 ταΐσ (Μαισ Α βιβλίοισ ένθέν-
τοσ Β ένθέντεσ SmR βίβλοισ A R τοίσ Q1 αύταΐσ Α σωτηρίοισ Q 17 άνα-
θεματισμούσ om. VZ 17/18 où—γραφείση om. Q 17 ένθέντεσ άπλώσ Β είιδύσ ένθέντεσ S
18 παραινετικήσ ¿ιπστολήσ S ϊφαμεν A R I 19 δογμάτων τήσ εύσεβείασ Β άποφαΐνονται Q
εύρήματα [εύρέματα Q1] βΒΨΣΛ« έγκλήματα SD γεννήματα V 2ο άπασχολώσι Q άπασχοίλλουσι W
τάχα om. VAs 22 εύσέβειαν Q λανθάνουσι RW1A» οΟν VSDBAZ om. QRWIA» oòbé
τινα V 23 τά όρθά VSD οίκώσ V εϊκω Q εύρησιλοιγίαισ Q εύρησιλογ(αισ R 24 παρε-
νηνεγμένα D παρενηνεγμένασ Q 8πωσ τε] πώσ VSD τίνχ τρόπω Β δείν] διεν Q 26 γε
om. Ψ ώα οιμαι post, χρήμα add. lmg πρόσ Β
28 άναθεματισμόσ α [πρώτοσ SW] V S D B W άναθεματισμόσ α [πρώτοσ Α] τοΟ άγίου κυρίλλου
ARlmgA» om. Q α Q1«« 29 κατά άλήθειαν om. Q 29/30 τήν άγίαν θεοτόκον καί παρθένον R
30 γάρ om. R θϋ πρσ VSD θϋ θν Β

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
i 4 8, 1—8 CYRILLl EXPLANATIO XII CAPITVLORVM 17

Έπίλυσις α Ρ 243
5 Oí μακάριοι πατέρες oí κατά καιρούς èv τήι Νικαέων πόλει συναγηγερμένοι και τον
της όρθής καί άδιαβλήτου πίστεως δρον έκτιθέμενοι πιστεύειν ?φασαν είς ίνα θεόν πατέρα
παντοκράτορα πάντων όρατών τε καί αοράτων ποιητήν και είς ίνα κύριον ΊησοΟν Χριστόν
τον υίόν αύτοΟ καί είς τό πνεύμα τό αγιον, αύτόν λέγοντες τον έκ θεοΟ πατρός πεφηνότα 5
λόγον τον δι" οδ τα πάντα, τό φως τό έκ τοΰ φωτός, τον θεόν άληθινόν έκ θεού αληθινού,
σαρκωθήναί τε καί ένανθρωπήσαι, παθείν καί άναστηναι. θεός γαρ ών κατά φύσιν ó
μονογενής του θεού λόγος σπέρματος 'Αβραάμ έπελάβετο, καθά φησιν ó μακάριος Παύλος, Hebr. 2, 16
καί παραπλησίως ήμίν μετέσχεν αίματος καί σαρκός" γεγέννηται γαρ κατά σάρκα έκ της Hebr.92, 14
αγίας παρθένου καί άνθρωπος πέφηνε καθ' ήμάς, ούκ άπολισθήσας του είναι θεός, μή ίο
γένοιτο ' αλλ' ών δπερ ήν, καί μεμενηκώς έν τήι της θεότητος φύσει τε καί δόΣηι. φαμέν
oöv αύτόν άνθρωπον γεγενησθαι, ού τροπήν ύπομείναντα την είς δπερ ούκ ήν, ούκ άλλοίωσιν
(αεί γάρ έστιν ó αύτός καί τ ρ ο π ή ς ά π ο σ κ ί α σ μ α παθείν ούκ ανέχεται), αλλ' ούδέ φυρμόν lac. 1, 17
f| άνάχυσιν ή σύγκρασιν της ούσίας αύτοΟ προς την σάρκα γεγενησθαι διοριΖόμεθα. φαμέν
δέ σαρκί ψυχήν έχούσηι τήν λογικήν ήνώσθαι τον λόγον υπέρ voûv τε καί άπορρήτως καί ΐ6
ώς μόνος οΐδεν αύτός. ούκοΟν μεμένηκε θεός καί έν προσλήψει σαρκός καί έστιν είς
υιός τοΰ θεου καί πατρός δ κύριος ήμών ΊησοΟς Χριστός, ó αύτός καί πρό παντός αιώνος
καί χρόνου καθό νοείται λόγος καί άπαύγασμα της υποστάσεως αύτοΟ, καί έν έσχάτοις και- Hebr. 1, 3
Ρ 2 ΛΑ
β ροίς οικονομικώς άνθρωπος δι' ήμάς. έπειδή δέ άναιροΟσιν τινές τήν κατά σάρκα
γέννησιν αύτοΟ τήν έκ της άγίας παρθένου γεγενημένην έπί σωτηρίαι τών δλων, ούκ είς 2ο
άρχήν τοΟ είναι θεόν καλούσαν αύτόν, άλλ' ίνα ήμάς άπαλλάΣηι θανάτου καί φθοράς γεγονώς
καθ' ήμάς, ταύτης ένεκα της αίτιας ó πρώτος ήμίν άναθεματισμός κατακέκραγε μέν της
έκείνων κακοπιστίας, τό δέ όρθώς Ιχον όμολογεί, θεόν είναι λέγων κατά άλήθειαν τον
Εμμανουήλ καί διά τούτο θεοτόκον τήν άγίαν παρθένον.

Άναθεματισμός ß 25
7 Εϊ τις ούχ όμολογεί σαρκί καθ* ύπόστασιν ήνώσθαι τόν έκ ΘεοΟ πατρός λόγον ίνα
τε είναι Χριστόν μετά της ιδίας σαρκός, τόν αύτόν δηλονότι θεόν τε όμοΟ καί άνθρωπον,
ανάθεμα ίστω.
Έπίλυσις
8 Ό θεσπέσιος γράφει Παύλος ó τών θείων μυστηρίων ιερουργός' ό μ ο λ ο γ ο υ μ έ ν ω ς so iTim.3,16
μέγα έ σ τ ι ν τ ό τ η ς ε ύ σ ε β ε ί α ς μ υ σ τ ή ρ ι ο ν ' δς έ φ α ν ε ρ ώ θ η έν σ α ρ κ ί , έ δ ι -
8—ίο. 13/14 adfert Alexander Hierapolitanus in Coll. Casin. 224, 3

VS, D [ = mn], QBZ, Ψ [ = ARW1], Λ»


χ έρμηνεία τοΟ αύτοΟ κεφαλαίου Β έρμηνεία AW έρμηνεία α RI om. Q 3 κανώνα Q έκ-
θέμενοι VSD 4 τ£ om· Q 5 πατρός om. VSD 6 τόν δι*— πάντα om. 1 τόν om. Q
τά πάντα QBARWZAs τά πάντα έγένετο VSD utrumque in codd. Λ« τοΟ om. D τόν έκ θϋ άλη-
θινοΟ θν άληθινόν VSD παθείν τέ VSD1 ήν R 8 ΘεοΟ QZ πρσ VSDBVA» 9 μετέσχεν
ήμίν Α γεγέννηται — σάρκα om. As γεγένηται SZ γάρ om. R 10 γέγονε V
i l τής θεότητος] Θεία 1 ι 4 άνάκρασιν ή άνάλυσιν Q γενέσθαι BW 15 τόν λόγον ήνώσθαι Β
bè M'As 17 6 χσ ARconW 18 καί καθό V άπαύγασμα ΒΨΑ» χαρακτήρ VSDZ άπαύγασμα
καί χαρακτήρ Q 19 ήμάσ γεγονώσ VSD 20 τήν om. Β γεγενημένην έκ τήσ άγίασ
παρθένου Β γεγεννημένην VI ούκ είς] ούχ ώσ 1 2ΐ θεόν om. VI καλούσησ RW
λαβόντοσ 1 αύτόν] έν αύτή 1 γεγονότοσ 1 22 ήμών Q μέν om. Ψ 23 κακοπιστίασ
έκείνων Β τό] 6 W έχων QW έχειν RAs λέγον D om. 1
25 inscr. om. Q β Qmg _ δεύτεροσ VA
29 έπίλυσισ V έπίλυσισ β D λύσισ Smg έρμηνεία τοΟ αύτού κεφαλαίου Β έρμηνεία Wo« έρμηνεία
κυρίλλου Α τοΟ αύτοΟ έρμηνεία β R έρμηνεία τού αύτοΟ 1 om. Q, sicut semper 30 θείων om. VI
31 δσ RWZ quod Λ» θσ VSDQBAWcotrl
Acta conciliorum oecumenicorum. I I, 5. 3

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
ι8 COLLECTIO V A T I C A N A

κ α ι ώ θ η έν π ν ε ύ μ α τ ι , ώ φ θ η άγγέλοις, έ κ η ρ ύ χ θ η έν έ θ ν ε σ ι ν , έ π ι σ τ ε ύ θ η èv
κ ό σ μ ω ι , ά ν ε λ ή φ θ η èv δ ό £ η ι . τί ουν έστιν το έ φ α ν ε ρ ώ θ η èv σ α ρ κ ί ; τουτέστιν
γέγονεν σάρζ ó έκ θεού πατρός λόγος, ού κατά μετάστασιν ή τροπήν της έαυτοΟ φύσεως,
Ρ 245 ώς ήδη προείπομεν, ιδίαν δέ μάλλον ποιησάμενος σάρκα τήν έκ της αγίας παρθένου είς τε
καί ó αυτός χρηματίζουν υίός, προ μέν της ένανθρωπήσεως ώς άσαρκος έτι λόγος, μετά δέ β
την ένανθρώπησιν ó αυτός ένσώματος. ταύτηι τοι φαμέν τόν αυτόν υπάρχειν θεόν τε
όμοΰ καί άνθρωπον, ού διιστάντες είς άνθρωπο ν ίδικώς καί ανά μέρος κείμενον τήν έπ'
PG 3°ο αύτώι θεωρίαν καί είς θεόν λόγον ίδικώς, ίνα μή δύο νοώμεν υίούς, ά\λ' ένα καί τόν
θ αύτόν όμολογοΟντες υπάρχειν Χριστόν καί υίόν και κύριον. τους δέ μή ούτως έχειν
ύπειληφότας ή γούν πιστεύειν έθέλοντας, διορίζοντας δέ είς υίούς δύο τόν ίνα καί διιστάντας ίο
απ' αλλήλων τα ήνωμένα κατά άλήθειαν, φάσκοντας δέ κατά μόνην την άζίαν ήτοι αύθεντίαν
άνθρωπου γενέσθαι συνάφειαν προς θεόν της όρθής καί άμωμήτου πίστεως άλλοτρίους
Hebr. 3. 1 είναι φαμέν, ώστε κδν άπόστολος όνομάίηται κδν κεχρίσθαι λέγηται καί εις υίόν ώρίσθαι
Rom' Ι' 4 θεοί), ούκ αίσχυνόμεθα τήν οίκονομίαν, αυτόν δέ φαμέν τόν έκ θεοί) πατρός λόγον, δτε
καθ' ήμας γέγονεν άνθρωπος, ώνομάσθαι δή τότε καί άπόστολον, κεχρίσθαι δέ μεθ' ήμών is
κατά τό άνθρώπινον. ó γάρ γεγονώς καθ' ήμας, ει καί μεμένηκεν δπερ ήν, ού παραί-
τήσεται τα ήμων, προσίεται δέ μάλλον όμοΰ τοις της άνθρωπότητος μέτροις τα άνθρώπινα
δια τήν οίκονομίαν, ούδέν ¿ντευθεν είς οίκείαν άδικούμενος δόίαν ή φύσιν. έστιν γαρ
έστιν καί ούτω θεός καί των δλων κύριος.

Ρ 246 Άναθεματκτμός γ 80

10 Εϊ τις έπί του 4νός Χριστού διαιρεί τάς υποστάσεις μετά τήν Γνώσιν, μόνηι συνάπτων
αύτάς συναφείαι τήι κατά τήν άίίαν ή γοΟν αύθεντίαν καί ούχί δή μάλλον συνόδωι τήι καθ'
ένωσιν φυσικήν, άνάθεμα έστω.

Έπίλυσις
11 Τής μετά σαρκός οίκονομίας του μονογενούς πολυπραγμονουντες τό μυστήριον, παρα- se
δό£ως τε καί άπορρήτως ήνώσθαι φαμέν άγίωι σώματι ψυχήν έχοντι λογικήν τόν έκ θεού
πατρός λόγον ίνα τε ούτω νοουμεν υίόν, καθάπερ άμέλει καί έφ' ήμων αυτών έζεστιν ίδείν
έτεροφυα μέν τώι σώματι τήν ψυχήν, πλήν είς tv άμφω ίώιον συντεθειμένα. άλλ' ούχ
ουτω ταυτ' έχειν ύπονοουσιν τινές, άνθρωπον δέ ίστάντες ήμίν άνά μέρος καί ίδικώς

VS, D [ = mn], Q B I . V [ = ARW1], Λ»


ι ώφθη άγγέλοισ om. D 3 τ ρ ο π ή ν — φύσεωσ {τήσ έαυτοΟ φύσεωσ ή τροπή ν 1] βΒΨΣΛ»
τροπήν — φύσεωσ €Í<J σάρκα μεταπεποιημένησ [μεταπεποιημένην S μεταπεποιημένοσ D] V S D 4 Μάλ-
λον om. ΨΛ» τε om. V S 5 ώς om. ΨΣΛ» έστι 1 6 ένσώματοσ νΒΨΣΛ» έν σώματι SD
om. Q τόν om. S 7 ού — άνθρωπον om. QRWA» ούκ 1 διιστοΐντα S rè καί V S
χειμένην QBRWA» τιθέμενοι 1 8 καί — λόγον] ώσ άνψ καί ώσ θψ Χόγψ 1 καί om. VS
9 ύπάρχειν] τόν αύτόν V καί υίόν καί κύριον om. Β ίο όρίΖοντασ Q δύο υίούσ D
διιστώντασ D B ΐκιστάντεσ Q1 ι ι φοΕσκοντεσ D ή γοΟν Β αύθεντίαν V S D τήν αύθεν-
τίαν QBV 12 θεόν] τόν Q 13 όνομοΚεται QR1 λέγεται R1 είσ υίόν V S D Q B υίόσ ΨΣΛ*
14 τόν έκ — λόγον φαμέν δτε Β λόγον δτε νεΏΨΣΛ» τούτον δσ Q 15 throve χαθ' ήμάσ S
bi Q καί κεχρίσθαι [κεχρήσθαι V] δέ V S 16 ήμάσ σάρ£ Q 16/17 παραιτείται VSDA»
17 προέσετε Q πρόίται R προείται 1 17/18 μέτροις — οίκείαν] ούκ Q 17 μέτροισ τήσ άνθρω-
πότητοσ Β ι8 άδικούμενοσ eia οίκείαν W
20 om. Q γ Qmg τρίτοσ B A W 22 αύτά 1 τήν om. D αύθεντίαν V D Q V
αύθεντία S αύθεντίαν ή δυναστείαν ΒΣΛ» 22/23 * ή ι — φυσικήν om. Q 23 φυσική D
24 ¿πίλυσισ V έπίλυσισ γ D ίρμηνεία A W έρμηνεία γ R έρμηνεία τοΟ αύτοΟ κεφαλαίου Β om.
QS1 26 άγίωι] ¿ν άγιώτητι κατένωσιν φυσικήν Q τήν λογικήν S D 27 τέ καί V S D
νοούμενον Q 28 έτεροφυή Β τ ώ σώματι in τό σώμα καί corr. Β 29 ταΟτα' τέχειν Q
ταΟτα ίχειν Β άνθρώπων Q δέ ίστοίντεσ SBZ διιστάντεσ QRW1A» bè διιστάντεσ V D A

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
148, 8—14 CYRILLI EXPLANATIO XII CAPITVLORVM 19

συνήφθαί φασιν αυτόν τιΐη έκ θεού πατρός φύντι λόγωι κατά μόνην τήν άίίαν ή γουν
αύθεντίαν, ού καθ' ένωσιν φυσικήν, τουτέστιν άληθή, καθάπερ ήμείς πιστεύομεν ' ουτω γαρ
πού φησιν καί ή θεία γραφή' καί ήμεν τέκνα φύσει ôργής ώς καί οί λ ο ι π ο ί , Eph. 2, 3
το φύσει άντί του άληθώς λαμβάνουσα. οί όιαιροΰντες τοίνυν τάς υποστάσεις μετά τήν
Γνώσιν καί άνά μέρος τιθέντες έκατέραν, τουτέστιν άνθρωπον καί θεόν, έπινοοΟντες òè 5
συνάφειαν αύτοίς τήν κατά γε μόνην τήν άΕίαν, δύο που πάντως ίστώσιν υίούς, καίτοι
της θεοπνεύστου γραφής èva λεγούσης υίόν καί κύριον, ώστε μετά τήν άρρητον ίνωσιν, Ρ 247
κδν θεόν όνομάσηις τον Εμμανουήλ, σαρκωθέντα καί ένανθρωπήσαντα νοουμεν ήμείς τον
έκ θεού πατρός λόγον" καν ανθραιπον εΐπηις, oùbèv ήττον έκεΐνον αύτόν έν τοις τής άν- 9
θρωπότητος μέτροις καθιγμένον οικονομικώς έπιγινώσκομεν. γεγονέναι bè φαμεν άπτόν PG 301
τον άναφή, όρατόν τον άόρατον' ού γάρ ήν άλλότριον αύτου το ένωθέν αύτώι σώμα, ô
και άπτόν είναι φαμέν καί όρατόν. τους bè μή ουτω πιστεύοντας, όιιστάντας bé, ώς
?φην, τάς ύποστάσεις μετά τήν ί-νωσιν καί ψιλήν αύταΐς συνάφειαν έπινοοΟντας κατά
μόνην τήν άΣίαν ή γουν αύθεντίαν, άλλοτριοΐ τών όρθά φρονείν είωθότων ó προκείμενος
άναθεματισμός. is

Άναθεματισμός b

12 Εϊ τις προσώποις δυσίν ή γουν ύποστάσεσιν τάς τε έν τοις εύαγγελικοίς καί άποστο-
λικοίς συγγράμμασιν διανέμει φωνάς ή έπί Χριστώι παρά τών άγίων λεγομένας ή παρ'
αύτου περί έαυτοΰ καί τάς μέν ώς άνθρώπωι παρά τον έκ θεού λόγον ibucûiç νοουμένω 1
προσάπτει, τάς bè ώ ς θεοπρεπεΐς μόνωι τώι έκ θεού πατρός λόγωι, άνάθεμα 2στω. 2ο

Έπίλυσις

18 Έν μορφήι καί ΐσότητι τοΟ θ ε ο ύ καί πατρός υ π ά ρ χ ω ν ó i l αύτοΰ λόγος ο ύ χ Phil. 2, 6


άρπαγμόν ήγήσατο τό ε ί ν α ι ϊ σ α θ ε ώ ι , καθά γέγραπται, καθήκε bè μάλλον έαυτόν
είς έκούσιον κένωσιν καί καταπεφοίτηκεν έθελοντής έν τοις καθ' ήμας, ού μεθείς τό είναι Ρ 248
δ έστιν, μεμενηκώς bè καί ουτω θεός καί τό τής άνθριυπότητος ούκ άτιμάσας μέτρον. 25
πάντα τοίνυν αύτου τα θεοπρεπή καί τα ανθρώπινα. που γαρ Ιτι κεκένωκεν έαυτόν, εί
τοις τής άνθρωπότητος μέτροις έπηρυθρία; καί εί παραιτοίτο τά άνθρώπινα, τίς ó κατω-
14 θήσας αύτόν ώς έ£ άνάγκης καί βίας είς τό γενέσθαι καθ' ήμας; πάσας τοίνυν τάς έν

4—6 Ephraim Antioch. ap. Phot. 229 p. 259b 41 έρμηνεύων αύτός έαυτόν . . . . 'ol διαιρούντες
— Ιστώσιν υΙούς' 28—ρ. 20, 3 λόγον et ρ. 2ο, 13—15 Timoth. arm. p. 68

VS, D [ = mil], QBZ, Ψ [ = ARW1], As


χ τοΟ Q 2 τήν αύθεντίαν VSD ούκ ϊνωσιν Q καί καθάπερ VS 3 φύσει
τέκνα όργήσ VSD φύσει όργήσ τέκνα Ψ 4 λαμβοΐνουσαν 1 οί] ού Σ 4/5 τοίνυν — τιθέν-
τες om. Q 5 καί V 6 αύταΐσ Β γε om. Q ίστώμεν Σ καίτοι] καί τόν Q
7 ίνα om. D 8 κ&ν] καί QR σαρκωθέντα] σταυρωθέντα V τέ καί VS g πρσ θϋ Q
εϊποισ Q αύτόν έκεΐνον Β έκεΐνον W g/io μέτροισ τήσ άνοτητοσ Β καθιγμένον DAR1
καθηγμένον VW καθήμενον Q καθειγμένον Bcoir, 0 m. S bè φαμέν βΨΣΛ» bè φαμέν αύτόν V φαμέν
τοίνυν αύτόν SD φαμέν Β ι ι όρατόν bè Β 12 άόρατον Q ΐηιστιΐιντασ VS 13 αύ-
ταις] άτε Q ¿πινοούντεσ R 14 τήν om. Β άλλότρια Q φρονείν είωθότων] φρονούντων V
ι6 om. Q b Qmg τέταρτοσ A 17/18 άποστολικοίσ καί εύαγγελικοίσ Β1 εύαγγελικοίσ V
ι8 γράμμασι SD χυ Β ig θϋ πρσ VSD 20 ίστω om. W
21 έπίλυσισ V έπίλυσισ b D λύσισ Smg έρμηνεία AW έρμηνεία b RI έρμηνεία τοΟ αύτοΟ κεφα-
λαίου Β 23 ίσα τό είναι S καθώσ VSD 24 έκουσίαν Q έθελοντί Β 25 δπερ VS
bè μάλλον VSD τήσ άνθραιπότητοσ ούκ άτημάσασ τό Q 26 τά om. W τά τε ΒΑ» τά
om. V ποΟ] ού Q κεκοινώνηκεν Q ή Q 27 έπηρυθρία SWA» έπερυθρία QR έπερυ-
θριά VDA1 έρυθριά Β παρητείτο VAs άνθρώπινα λαλείν DQB 27/28 κάτω θήσασ SDQBRW
28 καί] ή Q
3*

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
20 C O L L E C T I O VATICANA

τοις εύαγγελίοις φωνάς, τάς τε άνθρωπίνας καί μήν καί τάς θεοπρεπείς, évi προσώπωι
προσάψομεν, έπειδή καί ένα πιστεύομεν υίόν είναι Χριστόν Ίησούν, τουτέστιν ένανθρωπή-
σαντα καί σεσαρκωμένον τον τοΰ θεού λόγον ' ώστε κδν λέγηι τι τών ανθρωπίνων, τοίς
της ανθρωπότητος αύτοΰ μετροις καταλογιούμεθα τα ανθρώπινα (αύτοΰ γάρ πάλιν καί τό
άνθρώπινον) καν ώς θεός διαλέγηται, θεόν είναι πιστεύοντες τον ένανθρωπήσαντα, πάλιν s
ώς évi Χριστώι καί υίώι τάς ύπέρ ανθρώπου φύσιν προσνεμουμεν φιυνάς. οί òè
διιστάντες εις δύο πρόσωπα δύο που πάντως έπινοοΟσιν υίούς. ώσπερ γαρ τον καθ'
ήμάς άνθρωπον ούκ εις δύο πρόσωπα διαιρείσθαι θέμις, κδν εί έκ ψυχής νοοίτο καί σώ-
ματος, άλλ1 είς έστιν καί ó αύτός άνθρωπος, ουτω καί έπί τοΰ Εμμανουήλ' έπειδήπερ είς
έστιν υιός καί κύριος ό σεσαρκωμένος καί ένανθρωπήσας τοΟ θεού λόγος, tv αύτοΟ πάν- ίο
PG 3<μ τως έστίν καί πρόσωπον, καί αύτώι προσνεμοΟμεν τά τε ανθρώπινα δια την οίκονομίαν
Ρ 249 την μετά σαρκός καί μήν καί τά θεία διά τοι την έκ θεού καί πατρός απόρρητον γέννησιν.
οί δέ διιστάντες καί άπομερίΕοντες εις άνθρωπον ίδικώς, ώς έτερον δντα υίόν παρά τον
έκ θεού λόγον, καί είς θεόν ίδικώς, ώς έτερον όντα υίόν, δύο λέγοντες υίούς, ύποφέρονται
δικαίως τήι δυνάμει τοΟ προκειμένου άναθεματισμοΟ. ΐδ

Άναθεματισμός ε

15 Εϊ τις τολμαι λέγειν θεοφόρον άνθρωπον τον Χριστόν καί ούχί δή μάλλον θεόν είναι
Hebr. 2, 14 κατά άλήθειαν ώς υίόν ένα καί φύσει, καθό γέγονε σάρΕ ó λόγος καί κεκοινώνηκεν παρα-
πλησίως ήμίν αίματος καί σαρκός, ανάθεμα £στω.

Έπίλυσις 20
loh. ι,ΐ4 1β Σάρκα γενέσθαι φησίν ó θεσπέσιος ευαγγελιστής Ιωάννης τον τοΟ θεοΰ λόγον, ού
κατά μετάστασιν ή τροπήν της ιδίας φύσεως εις σάρκα μεταπεποιημένον, καθάπερ ήδη
Hebr. 2, 14 προείπομεν (2χει γάρ τό άναλλοίωτον ώς θεός), άλλ' δτι κεκοινώνηκεν παραπλησίως ήμίν
αίματος καί σαρκός καί γέγονεν άνθρωπος. έθος γαρ τήι θεοπνεύστωι γραφήι σάρκα
Le. 3. 6 τον άνθρωπον όνομάίειν' γέγραπται γάρ δτι δ ψ ε τ α ι π ά σ α σάρΗ τό σ ω τ ή ρ ι ο ν τ ο υ 26
θεοΰ. άλλ' οί τών άνοσίων δογμάτων εύρεταί, Νεστόριός τε καί οί συν αύτώι ήτοι οί
τά αύτα φρονοΟντες έκείνωι υποκρίνονται μέν όμολογεΐν τήν τοΰ σεσαρκώσθαι φωνήν,
ού μήν έτι καί σαρκωθήναί φασιν κατά άλήθειαν τον του θεοΰ λόγον, τουτέστιν άνθρωπον
Ρ 250 γενέσθαι καθ' ήμάς μετά τοΰ μεΐναι δ ήν, άλλα γάρ ώς είς ανθρωπον τών αγίων ένα τον

VS, D [ = mn], Q B I , Ψ [ = ARW1], As


ι άνϊνασ τέ Β καί 2 om. Ψ τάς om. Q 2 προσάψομεν BARlAsTim. προσάψωμεν
Q W προσάπτομεν V S D έπεί δή δέ καί Q εΐναι υίόν Ψ 3 τε καί VSD λέγειν Q
4 μέτροισ αύτοΟ Q B τά άνθρώπινα om. SA« 4/5 αύτοΟ— άνθρώπινον om. 1 τά άνθρώ-
πινα ARWAs 6 καί om. V 7 διιστώντεσ QW είσ δύο πρόσωπα διιστάντεσ Β ποίν-
τωσ ποΟ R πάντωσ Q 8 διαιρείσθαι om. S εί Q B om. VSDV 9 έπειδήπερ QVZAs
έπειδή γάρ V S D B 9/10 έστιν είσ V ίο υΙός] θσ Β ι ο / ι ι αύτιΐιν πάντων Q 11 άνϊνα
τέ 1 12 μήν —θεία] τά θεία δέ Β τοι om. VSDV καί QYZA» om. V S D B γέννησιν
om. Q 13 διιστώντεσ V S D B W υίόν om. Tim. 13/14 παρά — δύο om. Q 14 καί
είς—·υίόν om. R W l ύιτό φαίροντα R
ι 6 om. Q ε Qmg πέμπτοσ S 17 μάλλον] πάλιν Α 1 7 / 1 8 κατά άλήθειαν θεόν εί-
ναι S 18 ώς] καί V καί 2 om. Q
20 έπίλυσισ V έπίλυσισ ¡L D om. QS έρμηνεία A W έρμηνεία ε RI έρμηνεία τοΟ αύτοΰ κεφαλαίου Β
2ΐ γενέσθαι φησίν VSVZAs γεγενήσθαι φησίν D φησί φορέσασ Q ò θεσπέσιοσ — ίωάννησ σάρκα
φησί γεγενήσθαι Β 22 ή τροπήν om. Q 23 προείπαμεν Q τό om. S ήμίν παρα-
πλησίωσ ν ψ 24 και 2 om. Q 26 άνομοίων 1 τε om. ΒΨ ήτοι ol Q ήτοι VSD ήτοι
testatur Σ οί ΨΛ$ om. Β 27 έκείνωι om. Β τοΟ θϋ Α φωνήν] superscr. φύσιν A m.
ree. 28 καί σαρκωθήναί έτι 1 έτι] δτι V sg γεγονέναι SD είναι ΨΛ® ώσ είσ
VSDQBARcorrl ώσεί 1 ώσ RWA« τον in είσ τόν corr. Β

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
148, 14—19 CYRILLI EXPLANATIO X I I CAPITVLORVM 21

έκ της άγίας παρθένου γεγεννημένον κατοικήσαι διισχυρίίονται τόν μονογενή του θεού
λόγον, 'ίνα μηκέτι Χριστός είς όμολογηται και υίός καί κύριος καί προσκυνητός, άλλ* ώ ς
άνθρωπος ίδικώς καί κατά μόνας νοούμενος μόνηι συναφείαι τήι κατά τήν ένότητα της
17 άΗίας τετιμημένος συμπροσκυνήται καί συνδοξάίηται. κατοικεί μέν γαρ έν ήμίν ó τών
δλων θεός δια του αγίου πνεύματος. καί γοΟν πάλαι μέν ίφασκεν δι' ένός τών άγιων 5
προφητών δ τ ι ένοικήσω èv αύτοις καί έ μ π ε ρ ι π α τ ή σ ω καί έ σ ο μ α ι αύτών 2 C o r - 6> 1 6
cf Leu 26 12
θεός καί α ύ τ ο ί έσονται μοι λ α ό ς . γράφει δέ καί ó μακάριος Παύλος' ούκ
οϊδατε δτι ναός θεού έστέ κ α ί τ ό π ν ε ύ μ α τ ο υ θ ε ο ύ ο ι κ ε ί èv ύ μ ί ν ; έφη iCor. 3, 16
δέ καί αυτός ó Χριστός περί τών άγίων προφητών ήτοι τών προγεγονότων δικαίων' ε ί loh. 19,35-36
¿κείνους εϊπεν θεούς, πρός ους ó λόγος του θεού έγένετο, δ ν ó π α τ ή ρ ίο
ήγίασεν καί άπέστειλεν είς τόν κόσμον, υμείς λέγετε ÔTt βλασφημείς,
ÔTt ε ι π ο ν ' υίός του θεού είμί; άλλ' ούχ ώσπερ èv ήμίν οίκεΐ θεός, ουτω καί έν
ΧριστώΓ θεός γάρ ήν φύσει, πεφηνώς καθ' ημάς, είς τε καί μόνος υίός καί δτε γέγονε
σάρΗ. οί τοίνυν τολμώντες λέγειν θεοφόρον δνθρωπον όπάρχειν αύτόν καί ουχί δή
μάλλον ένανθρωπήσαντα θεόν ίιποπίπτουσιν άναγκαίως τώι προκειμένωι άναθεματισμώι. ιβ

Άναθεματισμός ς PG 305

18 Εϊ τις λέγει θεόν ή δεσπότην είναι του Χριστού τόν έκ θεού πατρός λόγον καί ούχί ρ 251
δή μάλλον τόν αύτόν όμολογεί θεόν τε όμοΟ καί άνθρωπον, ώ ς γεγονότος σαρκός του loh. 1, 14
λόγου κατά τάς γραφάς, άνάθ μα έ σ τ ω .

Έπίλυσις 20

10 Ό κύριος ήμών Ιησούς Χριστός είς τ ε καί μόνος και κατά άλήθειαν υίός ύπαρχων
του θεού καί πατρός γέγονεν σάρ£, ó λόγος, καί κατάρχει των δλων όμοΰ τώι ίδίωι γεννή-
τορι κάμτττει τε αύτώι π α ν γόνυ έπουρανίων καί έ π ι γ ε ί ω ν κ α ί κ α τ α χ θ ό ν ι ω ν Phil.2,io.ir
κ α ί έίομολογειται π ά σ α γλώσσα δτι κύριος Ι η σ ο ύ ς Χριστός είς δόίαν θεοΟ
πατρός. έστιν τοίνυν αυτός κύριος μέν τών δλων καθό νοείται καί έστιν θεός, εί as
καί μή δίχα σαρκός μετά τήν ένανθρώπησιν, αύτός δέ έαυτου οδτε θεός ούτε δεσπότης,
καί γάρ έστιν τών άτοπωτάτων, μάλλον δέ δυσσεβείας άπάσης έπίμεστον άληθώς τό ο&τιυ
φρονείν ή λέγειν. είκότως ουν έπ' αύτώι δή τούτωι γέγονεν ó προκείμενος άναθεματισμός.

12—14 άλλ' — σοίρΕ Timoth. arm. p. 92

VS, D [ = mn], ζ>ΒΣ, Ψ [ = ARWl], M


ι γεγενημένον SmQ om. Σ 1/2 λόγον τοΟ θϋ Β 2 μή καί έτι V 2/3 €Ϊς — νοούμενος
om. W 2 όμολογεΐται VQR καί υίός — προσκυνητός om. D 3 καί om. BRI 4 τετιμη-
μένον S συμπροσκυνείται καί συνδοΕάζεται D μέν γάρ om. As γάρ] τάσ S ύμίν S
5 καί πάλαι ΨΛ« πάλιν S δι' ένός] δια D 6 αύτοίσ VSZ η καί αύτοί — λαός om. D
έσονται αύτοί λαόσ μου Β μου AR(B) 9 άγίων QBRWlZAs άγίων αύτσΟ VSD οικείων Α
δικαίων Σ άγίων VSDQBfAs εί καί S 12 τοΟ om. DQ ύμίν SQ ένοικεΐ Β
δ θσ QA1 13 φύσει ήν VSD πεφηνώσ om. D ούτε Q 14 λέγειν τολμώντεσ Β
ι6 om. Q ς Qmg ϊκτοσ AW1 \η λέγει om. V θεόν ή om. Q 18 6μο0 τέ
θν V θν τέλειον 6μο0 Q γεγονότα S
20 έπίλυσισ V έπίλυσισ ς D om. SQ έρμηνεία AW έρμηνεία ς R έρμηνεία έκτη 1 έρμηνεία τοΟ
αύτοΟ κεφαλαίου Β 2ΐ 6 χσ DARW εΐσ SDQBAW ó είσ VR1 καί» om. BRWIIA«
υπάρχων κατά άλήθειαν ϋσ W 22 δ λόγος om. Λ» ό] ώσ Α καί om. QAZ συγκατάρ-
χει VSD συγκατάρχει τέ Β συγκατάρχων Α τών δλων] τώ λόγω Q άμα Ψ 23 κάμπτει τε]
καί κάμπτει Β 24 γλώσσα] δόΕα V 24/25 καί πρσ \Σ πρσ άμήν Β 25 δ αύτός V
κσ μέν τών δλων βΒΨΛ« μέν κσ τών δλων SD μέν τών δλων κσ V καθό VSDA» καθά Ψ καθά
καί Q καθό καί Β 26 αύτού Q 27 καί γάρ έστι VSDQBZ έστι [έστιν R] γάρ ΨΛ» άπά-
σης om. Β 28 ή] καί Q

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
22 COLLECTIO VATICANA

Άναθεματισμός Ζ

20 Εϊ τίς φησιν ώς ανθρωπον ένηργήσθαι παρά του θεού λόγου τον Ίησούν και την
τοΟ μονογενούς εύδο£ίαν περιήφθαι ώς έτέρωι παρ' αυτόν ύπάρχοντι, ανάθεμα έστω.

ρ 252 Έπίλυσις
21 "Οτε την κατά σάρκα γέννησιν του μονογενούς υίοΟ τοΟ θεοΟ εύηγγελίεετο τήι άγίαι
Le. ι, 31 παρθένωι ó μακάριος Γαβριήλ, τ ε Η η ι , φησίν, υ ί ό ν καί κ α λ έ σ ε ι ς το ό ν ο μ α αύτοΟ
Mt ι, 21 Ί η σ ο υ ν " αυτός γαρ σώσει τον λαόν αύτοΟ άπό τών αμαρτιών αυτών.
ώνόμασται δέ καί Χριστός δια το κεχρίσθαι μεθ' ήμών ανθρωπίνως κατά την του ψάλλοντος
Ps. 44. 8 φωνήν ή γ ά π η σ α ς δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ν καί έ μ ί σ η σ α ς άδικίαν" δια τ ο ύ τ ο £ χ ρ ι σ έ ν σε
ό θ ε ό ς ó θ ε ό ς σ ο υ Ι λ α ι ο ν ά γ α λ λ ι ά σ ε ω ς π α ρ ά τ ο υ ς μ ε τ ό χ ο υ ς σου. καίτοι
loh. 3, 34 γάρ υπάρχων αύτός του αγίου πνεύματος χορηγός καί ούκ έκ μέτρου διδούς τοις άζίοις
loh. ι, 16 αύτό (πλήρης γάρ έστιν καί έκ τ ο υ π λ η ρ ώ μ α τ ο ς αύτοΟ ή μ ε ί ς π ά ν τ ε ς έλάβομεν
κατά τό γεγραμμένον), οικονομικώς ώς άνθρωπος κεχρίσθαι λέγεται νοητώς, καταπτάντος
έπ' αύτόν του αγίου πνεύματος, ίνα καί έν ήμίν καταμείνηι, καίτοι δια τήν έν Αδάμ παρά-
βασιν αποφοιτήσαν έν άρχαις. αύτός ουν ó μονογενής του ΘεοΟ λόγος γενόμενος σάρί
κέκληται Χριστός καί τήν θεώι πρέπουσαν δυναστείαν ιδίαν ?χων είργάίετο τά παράδοία.
οί τοίνυν λέγοντες τήι Χρίστου δυναστείαι τήν τοΟ μονογενούς εύδο£ίαν περιήφθαι, ώς
οντος έτέρου του μονογενούς παρά τον Χριστόν, δύο φρονοΟσιν υίούς καί τόν μέν ένερ-
Ρ253 PG308 γοΟντα, τον δε ένεργούμενον ώς άνθριυπον ένα τών καθ'ήμάς' ταύτηι τοι καί ύποφέρονται
τήι δυνάμει του άναθεματισμου.

Άναθεματισμός ή
22 Εϊ τις τολμάι λέγειν τόν αναληφθέντα ανθρωπον συμπροσκυνεΐσθαι δεϊν τώι θεώι
λόγωι καί συνδοΗάίεσθαι καί συγχρηματίίειν θεόν ώς έτερον έτέραιι [τό γαρ σύν αεί
προστιθέμενον τούτο νοεΐν αναγκάσει] καί ούχί δή μάλλον μιαι προσκυνήσει τιμαι τόν
Εμμανουήλ καί μίαν αύτώι τήν δοΣολογίαν άνάπτει καθό γέγονεν σάρΗ ó λόγος, άνάθεμα ?στω.

Έπίλυσις
28 Εις ?να θεόν πατέρα παντοκράτορα καί είς ?να υίόν καί μήν καί εις £ν αγιον πνεύμα
Rom. 6, 3· 4 βεβαπτίσμεθα' είτα, φησίν ó μακάριος ΤΤαΟλος, ούκ οίδατε δτι δσοι είς Χριστόν

V S , D [ = mil], Q B I , Ψ [ = A R W 1 ] , As
ι om. Q I Qmg «βδομοσ A 2 ένεργείσθαι Q I Ì W ένηργείσθαι Wcorr ύπό V S D
3 έτερον Β ύποίρχοντα Β _
4 έπίλυσισ V έπιλυσισ Ζ D o m . S Q έρμηνεία A W έρμηνεία Ζ R 1 έρμηνεία τοΟ αύτοΟ κεφαλαίου Β
5 κατά — γέννησιν] σάρκα Q τοΟ υίοΟ τοΟ θϋ τοΟ μονογενοΟσ V S D 6 τέΕει Q R η αύ-
τοΟ Q 8 ώνομοίσθη Q καί om. V 9 φωνήν ή φησιν Β άδικίαν ζ)Ψ άνομίαν V S D B
il αύτόσ ύποίρχων Q έκ om. S 12 αύτοΟ QAs αύτόν R πλήρεσ R W 1 plenitude As
έκ o m . Ψ, superscr. W πάντεσ ήμεΐσ Β 13 νοητώσ καί ούκ άνθρωπίνωσ S D 13/14 κα-
ταπτάντοσ έπ' αύτόν νοητώσ Β 15 λόγοσ τοΟ θϋ Β σάρΕ γενόμενοσ V S D B ι 6 δύνα-
μιν V S D έχων ιδίαν Α έργοίΣετο R έργοίΣεται S τά om. V R 17 τήν S τοΟ χϋ S B 1
εύδοΕίαν] δυναστείαν Q ώς] ή Β ι 8 τοΟ o m . R W 1 19 καί o m . Q ύποφέρονται δικαίωσ Β
2ΐ o m . Q ή Qmg δγδοοσ Α 22 άναλημφθέντα R συνπροσκυνεΐσθαι R 22/23 τώι
θεώι λόγωι o m . Q 23 συνχρηματίίειν Q R συνσχηματίΣειν D ένετέρω QAs 23/24 τό γαρ
— άναγκοΐσει ν Β Ψ Σ Λ ' om. Q S D cf. a p o l . adu. Orient. 62. adu. Theodoret. 56 24 άναγκάσοι Β
τιμάν Q R W l 25 όμολογίαν V άνάπτει QSAs συνοίπτει V A συνάπτειν R W άναπέμπει D B άνα-
πέμπειν 1 6 λόγος om. As
26 έπίλυσισ V έπίλυσισ η D λύσισ Smg om. Q έρμηνεία A W έρμηνεία η R I έρμηνεία τοΟ άύτοΟ
κεφαλαίου Β 27 υίόν ϊνα S D μήν καί om. B R ένα Q πνα άγιον V S 28 εΐτα] έτι Β

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
i 4 8 , 20—25 C Y R I L L I E X P L A N A T I O X I I CAPITVLORVM 23

ε β α π τ ί σ θ η μ ε ν , e i ς τ ο ν θ ά ν α τ ο ν α ύ τ ο ΰ έ β α π τ ί σ θ η μ ε ν ; σ υ ν ε τ ά φ η μ ε ν ούν
α ύ τ ώ ι δια τοΟ β α π τ ί σ μ α τ ο ς .εις τ ο ν θ ά ν α τ ο ν , 'ίνα ώ σ π ε ρ ή γ έ ρ θ η Χ ρ ι σ τ ό ς
è κ ν ε κ ρ ώ ν δια τ η ς δ ό ξ η ς τοΟ π α τ ρ ό ς , ο ύ τ ω ς καί η μ ε ί ς èv κ α ι ν ό τ η τ ι Εωής
περιπατήσωμεν. πεπιστεύκαμεν τοίνυν καί βεβαπτίσμεθα εις èva, καθάπερ £φην,
υίόν τον κύριον ήμών Ίησοΰν τον Χριστόν, τουτέστιν σεσαρκωμένον καί ένανθρωπήσαντα 5
τόν έκ θεού πατρός λόγον ένα τε δντα καί θεόν αληθώς προσκυνείν δεδιδάγμεθα καί μεθ'
ήμών αί άνω δυνάμεις" γέγραπται γάρ" δ τ α ν δέ ε ί σ α γ ά γ η ι τ ο ν π ρ ω τ ό τ ο κ ο ν εις Hebr. 1, 6
τ η ν ο ί κ ο υ μ έ ν η ν , λέγει" καί π ρ ο σ κ υ ν η σ ά τ ω σ α ν α ύ τ ώ ι π ά ν τ ε ς ά γ γ ε λ ο ι θεού. Ρ 254
γέγονε δέ πρωτότοκος ó μονογενής, δτε καί άνθρωπος πέφηνε καθ' ήμάς' τότε γάρ καί
αδελφός κεχρημάτικε τών άγαπώντων αύτόν. εϊ τις τοίνυν συμπροσκυνεισθαί φησιν ως ίο Rom. 8,29
ανθρωπον ίδικώς έτέρωι παρ' αύτόν ύπάρχοντι τώι έκ θεοΰ λόγωι καί ουχί καθ' ένωσιν
άληθή συνενεγκών εις ίνα Χριστόν καί υίόν καί κύριον μιάι προσκυνήσει τιμάι, ύποφέρεται
δικαίως τήι δυνάμει τοΰ άναθεματισμοΰ.

Άναθεματισμός θ
16
24 Εϊ τίς φησιν τον ίνα κύριον ΊησοΟν Χριστόν δεδοΣάσθαι παρά του πνεύματος, ως
άλλοτρία δυνάμει τήι δι' αύτου χρώμενον καί παρ' αύτοΰ λαβόντα τό ένεργείν δύνασθαι
κατά πνευμάτων ακαθάρτων καί τό πληρούν εις ανθρώπους τάς θεοσημείας, καί ούχί δή
μάλλον ίδιον αύτοΰ τό πνεΰμά φησιν, δι' ου καί ένηργηκε τάς θεοσημείας, ανάθεμα ?στω.

Έπίλυσις
25 "Ανθρωπος γεγονώς ó μονογενής του θεοΰ λόγος άπομεμένηκεν καί ούτω θεός, πάντα 20
υπάρχων δσα καί ó πατήρ, δίχα μόνου τοΟ είναι πατήρ, καί ϊδιον 2χων τό έ£ αύτοΰ καί
ουσιωδώς έμπεφυκός αύτώι πνεΰμα άγων, είργάίετο τάς θεοσημείας, ώστε καί άνθρωπος PG 3°9
γεγονώς, έπεί μεμένηκε και ουτω θεός, ώς ίδίαι δυνάμει τήι διά τοΰ πνεύματος έπλήρου τα
θαύματα. οί δέ λέγοντες ώς άνθρωπον èva τών καθ' ημάς ή γουν £να τών αγίων Ρ 255
δεδοΕάσθαι καί αύτόν τήι δια του πνεύματος ένεργείαι, ούχ ώς ίδίαι μάλλον, άλλ' ώς 25
άλλοτρίαι καί θεοπρεπεί χρώμενον, καί ώς èv χάριτος μέρει λαβείν παρά τοΰ πνεύματος
τήν εις ούρανους άνάληψιν ύποκείσονται δικαίως τήι δυνάμει τοΰ άναθεματισμοΰ.

VS. D [ = mn], Q B 1 , ψ [ = ARW1], Λ»


ι έβαπτίσθητε Q B έβαπτίσθητε Q B 2 βαπτίσματοσ αύτοΟ V 3 κενώτητι Q R
4 καί είσ V έφημεν Β 5 τόν® om. VB1, coir. 1 τέ καί VS 6 τόν om. 1 καί
om. VSZ άληθώς om. V S 7 γάρ VQBA« bè S γάρ ö-n VD 8ταν bè] öre Β 9 ö-n
VA 10 συνπροσκυνεΐσθαι R προσκυνεΐσθαι D αύτόν ώσ D 11 άνω W καί ώσ
έτέρω D θϋ πρσ VSD ΐ 2 συνεισηνεγκών Q 13 δικαίως — άναθεματισμοΰ] τ ώ προκει-
μένω άναθεματισμώ Β
14 om. Q ϊνατοσ Α 15 τόν χ ν DQ δεδοΕάσθαι QBVSD δοΕάΣεσθαι Ψ πρσ Q
ι 6 δι' QBVAs iòta V S D I δύνασθαι ένεργείν Β ι γ κατά τε Q B θεοσημίασ VDBA1 θεο-
σεβε(ασ S καί om. Q 18 τό ϊδιον αΐιτοΟ τό S ένηργηκε DBV ένήργη καί Q ένήργησε V S
ι 8 . 22 θεοσημίασ VDBA1
19 έπίλυσισ V έπίλυσισ θ D έρμηνεία SAW έρμηνεία θ R1 έρμηνεία τοΟ αύτοΟ κεφαλαίου Β
2ο Χόγοσ τοΟ θεοΟ Β οδτω] όντοσ Q 21 μόνον Q 22 ούσιώδεσ R1 αύτώ
έμπεφυκόσ Β συμπεφυκώσ Q 23 έπεί μεμένηκε ΨΣ έπειδή μεμένηκε Q έπιμεμένηκε VSD
μεμένηκε Β permansit Λ® ώστε V S D τήι — πνεύματος om. Β τήι om. Q 24 θαυ-
μάσια Β Èva τ ώ ν om. Β ήγουν Èva τ ώ ν Αγίων Σ ένα τ ώ ν άγίων ήγουν Q ήγουν τών άγίων
VSDVAs ήγουν τινά τ ώ ν άγίων Β 25 δεδόΕασται R δοΕάΣεσθαι Α καί om S D B aö R
26 καί 1 QlZAs καί θϋ R W καί ού VSDBA λαβόντα D 27 δικαίωσ ύποκείσονται Β

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
24 COLLECTIO VATICANA

Άναθεματισμός ι
Hebr.3,1 2β 'Αρχιερέα καί άπόστολον της όμολογίας ήμών γεγενήσθαι Χριστόν ή θεία λέγει γραφή'
Eph. 5. 2 προσκεκόμικε δέ υπέρ ήμών έαυτόν είς όσμήν εύωδίας τώι θεώι καί πατρί. εΐ τις τοίνυν
άρχιερέα και άπόστολον ήμών γεγενήσθαί φησιν ούκ αύτόν τον έκ θεοΟ λόγον, δτε γέγονεν
σάρΗ καί καθ' ή μας άνθρωπος, αλλ' ώς έτερον παρ' αύτόν ίδικώς άνθραιπον έκ γυναικός, e
ή εϊ τις λέγει καί ύπέρ έαυτοΟ προσενεγκεΐν αυτόν τήν προσφοράν καί ουχί δή μάλλον
ύπέρ μόνων ήμών (ού γάρ äv έΐιεήθη προσφοράς ó μή είδώς άμαρτίαν), άνάθεμα Ιατω.

Έπίλυσις
27 Σμικρά μέν όμολογουμένως τώι έκ ΘεοΟ φύντι λόγωι τα ανθρώπινα, πλήν ούκ άπό-
βλητα δια τήν οίκονομίαν. κύριος γαρ ων κατά φύσιν τών δλων, καθήκεν έαυτόν ίν ίο
τοις καθ' ήμας, μορφήν δούλου λαβών, καί κεχρημάτικεν ήμών άρχιερεύς καί απόστολος,
τών της άνθρωπότητος μέτρων καί είς τούτο καλούντων αύτόν. προσκεκόμικε δέ έαυτόν
Ρ 256 ύπέρ ήμών είς όσμήν εύωδίας τώι θεώι καί πατρί' μ ι α ι γ α ρ π ρ ο σ φ ο ρ ά ι τ ε τ ε λ ε ί ω κ ε ν
Hebr. ίο, ΐ4 ε ί ς τ ό δ ι η ν ε κ έ ς τ ο υ ς ά γ ι α ί ο μ έ ν ο υ ς , καθά γέγραπται. αλλ' ούκ οίδα πώς οί
έτερόφρονες ούκ αύτόν τον έκ ΘεοΟ λόγον άνθρωπον γεγονότα διισχυρίίονται χρηματίσαι καί is
άπόστολον καί άρχιερέα της όμολογίας ήμών, άλλ' ώς έτερον τινα παρ' αύτόν άνθρωπον
ίδικώς τον έκ της αγίας παρθένου γεγεννημένον φασίν χρηματίσαι καί άπόστολον καί
άρχιερέα καί κατά προκοπήν είς τούτο έλθείν καί ούχ ύπέρ γε μόνων ήμών, άλλα καί ύπέρ
έαυτοΟ προσενεγκεΐν έαυτόν είς θυσίαν τώι θεώι καί πατρί, δπερ έστίν της όρθής καί
άμωμήτου πίστεως άλλότριον παντελώς. ού γαρ έποίησεν άμαρτίαν, ó δέ κρείττων ών 20
του πλημμελειν καί άμοιρήσας παντελώς άμαρτίας ούκ αν έδεήθη θυσίας της ύπέρ έαυτοΟ.
έπειδή δέ τό εικός παρωθούμενοι δύο δή πάλιν υιούς έπινοοΟσιν οί έτερόφρονες, άναγκαίως
γέγονεν ó άναθεματισμός, έμφανή καθιστάς τήν άσέβειαν αύτών.

Άναθεματισμός ία
PG 312 28 Εϊ τις ούχ όμολογεί τήν του κυρίου σάρκα Σωοποιόν είναι καί ιδίαν αύτοΟ τοΰ έκ 26
θεου πατρός λόγου, άλλ' ώς έτέρου τινός παρ' αύτόν συνημμένου μέν αύτώι κατά τήν άΣίαν
ή γουν ώς μόνην θείαν ένοίκησιν έσχηκότος, καί ούχί δή μάλλον Εωοποιόν, ώς έφημεν, δτι
γέγονεν ιδία του λόγου του τά πάντα ίωογονείν ισχύοντος, άνάθεμα έστω.

VS, D [ = mn], QBZ, Ψ [ = ARW1], Λ»


ι om. Q1 î Qnw δέκατοσ A 2 λέγει om. Q 3 προσκεκομικέναι VSDZ γάρ B1
έαυτόν ύπέρ ήμών VSB 4 άρχιερέα — φησιν] φησιν άρχιερέα γενέσθαι καί άπόστολον Β έκ]
τοΟ W θΰ πρσ VSD 5 "άρΕ om. S καί om. SDQA» αύτών Q 6 καί ϋΒΨΛ»
om. VSQI έαυτόν Q 7 μόνον Q
8 έπίλυσισ V έπίλυσισ 1 D έρμηνεία SmgAW έρμηνεία î R έρμηνεία δεκάτη 1 έρμηνεία τοΟ αύ-
τοΟ κεφαλαίου Β 9 θΰ πρσ VSD πλήν άλλ' VSD ίο τών δλων κατά φύσιν VSBA»
έαυτόν καθήκεν Β ι ι δούλου μορφήν S καί om. Q ήμίν Α καί άρχιερεύσ καί VA
12 καί είς τοΟτο om. Β αύτών R 14 τούσ άγιαίομένουσ είσ τό διηνεκέσ V 14—23 καθά—αύ-
τών om. Β 14 καθά] καί 1 οΙί>" βπωσ VQ 15 καί ούκ Α θϋ θν V τε καί VSDAs
16—18 άλλ* — άρχιερέα om. D 17 γεγενημένον SA «pari V D I φησί S καί φασίν QVAs
18 προτροπήν S έληλυθέναι VSD ούχ αύτόν Q γε om. QR, coir. R μόνων AWR
μόνον VIA« μάλλον S D ! om. Q άλλά — ύπέρ] f| SD 19 έστίν] έπΐ R1 τέ καί Q
20 άλλοτρίαν R 6 δή Q ούδε R ών VSD om. QfAs 21 άμαρτίασ παντελώσ VSD
22 καί δύο Α έπινοοΟσιν υίούσ D 23 καθιστών VSD άσέβειαν αύτών] άλήθειαν S
24 W1 in mg. om. Q ïâ Qmg ένδέκατοσ A 25 ούκ QR έκ om. D 27 ώς om.
ΣΨΛ* θείαν om. VS έφημεν ϋΒΨΛ» έφην VSQI 18 τά om. 1 Σωογονείν QB Ζαιο-
ποιείν VSDf

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
148, 2 6 — 3 1 CYRILLI EXPLANATIO XII CAPITVLORVM
25

Έπίλυσις Ρ 257

29 Τήν άγίαν και ίωοττοιόν καί αναίμακτον έν ταις έκκλησίαις τελουμεν θυσίαν, ούχ ένός
τών καθ' ημάς καί ανθρώπου κοινού σώμα πιστεύοντες είναι το προκείμενον, όμοίως δέ
καί τό τίμιον αίμα, δεχόμενοι δε μάλλον ώς ϊδιον σώμα γεγονός καί μεντοι καί αίμα τοΰ
τα πάντα Σωογονούντος λόγου. κοινή γαρ σάρί Εωοποιείν ου δύναται, καί τούτου μάρτυς 5
αύτός ό σιυτήρ λέγων' ή σ ά ρ ζ ούκ ω φ ε λ ε ί ουδέν" τό π ν ε ΰ μ ά έστιν τ ό £ ω ο - loh. 6, 63
ποιούν. έπειδή γαρ ιδία γέγονεν του λόγου, ταύτηι τοι νοείται καί ?στιν ζωοποιός,
καθά φησιν αύτός ό σ ω τ η ρ ' κ α θ ώ ς άπέστειλέν με ό Ε ώ ν π α τ ή ρ κάγώ ίώ δια loh. 6, 57
τ ο ν π α τ έ ρ α , καί ό τ ρ ώ γ ω ν με κ ά κ ε ΐ ν ο ς Σ ή σ ε τ α ι δι1 έ μ έ . έπειδή δέ Νεστόριος
καί οί τα αύτου φρονουντες παραλύουσιν άμαθώς του μυστηρίου τήν δύναμιν, ταύτηι τοι ίο
καί μάλα είκότως γέγονεν ό άναθεματισμός.

Άναθεματισμός ιβ

80 Ει τις ούχ όμολογεί τον τοΰ θεού λόγον παθόντα σαρκί καί έσταυρωμένον σαρκί καί
θανάτου γευσάμενον σαρκί γεγονότα τε πρωτότοκον έκ τών νεκρών, καθό ίωή έστιν καί
Ζωοποιός ώς θεός, ανάθεμα έστω. is

Έπίλυσις

81 Απαθής μέν καί άθάνατος ό έκ θεοΰ πατρός έστι λόγος" ανωτέρω γαρ τοΰ πάσχειν Ρ 258
ή θεία τε καί απόρρητος έστι φύσις καί αύτη τα πάντα ζωογονεί καί φθοράς άμείνων έστίν
καί παντός του λυπείν είωθότος. άλλα καίτοι ταύτα ούσιωδώς υπάρχων ό έκ θεού πα-
τρός λόγος ιδίαν έποιήσατο σάρκα τήν του θανάτου δεκτικην, ίνα τώι π ά σ χ ε ι είωθότι τα 20
υπέρ ήμών καί δι' ήμάς εις έαυτόν άναλαβών πάθη πάντας ημάς άπαλλά£ηι καί θανάτου
καί φθοράς, ίωοποιήσας ώς θεός τό ϊδιον σώμα καί απαρχή γεγονώς τών κεκοιμημένων ι Cor. 15, 20
καί πρωτότοκος έκ νεκρών. ού γαρ άνθρωπος ήν κοινός ίδίαι τε καί ανά μέρος νοού-
μενος παρά τον έκ θεού πατρός λόγον ό δι' ήμάς τον τίμιον ύπομείνας σταυρόν καί 24
θανάτου γευσάμενος, αλλ' αύτός ό της δόίης κύριος σαρκί πέπονθεν κατά τάς γραφάς. ι Petr. 1, 4

έπειδή δέ οί τά κενά καί δυσσεβή δόγματα τήι όρθήι καί άμωμήτωι πίστει παρεισκρίνειν
έθέλοντες δνθρωπόν φασ'ν κοινόν ύπομεΐναι τον υπέρ ήμών σταυρόν, γέγονεν άναγκαίως
ό άναθεματισμός, της ένούσης αύτοίς ασεβείας έμφανίίων τό μέγεθος.

VS, D [ = mn], Q B Z , Ψ [ = A R W 1 ] , Λ»

ι—il om. Β ι έπίλυσισ V έπίλυσισ ία D έρμηνεία S A W έ ρ μ η ν ε ί α ία R έρμηνεία èvòe-


κοίτη 1 2 άγίαν — άναίμακτον om. V άγίαν Ζιυοποιόν W ούκ' R 3 είναι m-
o m
στεύοντεσ V S τόν προκείμενον V 5 τά · Σωογονούντοσ V Q ΖωοιτοιοΟντοσ SDH*
Σαιογονεΐν superscr. ποι V τοΟτο Q 6 δ θσ ό σρ 1 η καί ν ο ε ί τ α ι Α 8 ό αύτόσ Q
6 VS καί κ α θ ώ σ Q A R I As 9 ΐήσει S D A R l bi om. R I 10 αύτά Q άληθώσ W
1 2 o m . Q 1 iß Q m δωί^κατοσ A 13 σαρκί8 om. V S 1 4 év σ α ρ κ ί S bè V

τών om. V S καθά Q Ζωή τε D Ζών τε Q 1 5 ώ σ θσ V S D B M T A s om. Q cf. apol. adu.


Orient. 1 0 5 adu. Theodoret. 89

1 6 — 2 8 om. Β ι 6 έπίλυσισ V έ π ί λ υ σ ι σ ιβ D o m . Q έ ρ μ η ν ε ί α S A W m g έ ρ μ η ν ε ί α ιβ 1 έ ρ μ η ν ε ί α
ία R 17 μέν γάρ Ψ ώσ άνωτέρω V S άνωτίρα DQ γάρ] τέ Q 18 άκήρατοσ D
α ύ τ η ΨΣΛ» αύτη Q α ΰ τ η V S D τά om. Q Ζωοποιεί V S 1 9 τοΟ o m . S 20 σοίρκα
τ ή ν ] τ ή ν σοίρκα S τό Q R 2ΐ καί' om. Ql 2 2 καί Ζ ω ο π ο ι ή σ α σ W ίδιον αύτοΟ VS
23 τ ώ ν νεκρών D κοινώσ 1 25 πεπονθώσ Q 26 καινά ν Σ βέβηλα 1 καί δ ύ σ φ η μ α D
τ ή σ δυσσεβείασ Α δόγματα τά R 27 ύπομίνειν Ψ

Acta conciliorum oecumcnicorum. I ι, 5. 4

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
26 COLLECTIO V A T I C A N A

149 — S 43 A 2
PG 76, 1336 Toû èv άγίοις πατρός ήμών Κυρίλλου αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας προσφωνητικός ταΐς
Pusey 263 εύσεβεστάταις βασιλίσιν περί της όρθής πίστεως

1 Τοις το θείον καί ούράνιον ίερουργοΟσι κήρυγμα δια φωνής Ήσαίου παρακελεύεται
les. 40» 9 λέγων ó των δλων θεός' έπ' δ ρ ο ς υψηλόν άνάβηθι ó εύαγγελιί όμεος Σιών,
PG 1337 υ ψ ω σ ο ν τήι ίσχύι τήν φωνήν σου, ó εύαγγελιίόμενος Ιερουσαλήμ' υψώ-
σ α τ ε , μή φ ο β ε ΐ σ θ ε . χρήναι γαρ ?γωγε φημί τους τεταγμένους είς ίερουργίαν καί το
του πάντων ήμών σωτηρος Χριστού λαλοΰντας μυστήριον ού κατερριμμένον ί-χειν καί
χαμαιριφές το φρόνημα καί δκνωι νικώμενον καί δειλίαι συνεσταλμένον, άλλ' ύψου μέν
ώσπερ ευ βεβηκότα τον νοΰν καί οιονεί π ω ς èv δρει κείμενον οΰτω τε τών της άλη θείας
δογμάτων το έίαίρετον κάλλος περιαθρειν σπουδάζοντα, ποιείσθαι òè καί τους λόγους èv
Ρ 264 παρρησίαι, κδν εϊ τίνες ειεν οί μυσταγωγούμενοι σκληροί καί δυσάγωγοι καί οίον 'ίπποι
τινές αγέρωχοι καί έΗήνιοι, περί ών καί αύτός πού φησιν ó μακάριος Δαυίδ προς τον
Ps. 31. 9 τών δλων θεόν' èv χ α λ ι ν ώ ι καί κ η μ ώ ι τάς σιαγόνας αύτών άγΗαις τ ώ ν μή
έγγιίόντων προς σέ. el òè καί τοις ούτως ?χουσι φρενός προσλαλείν άναγκαΐον,
π ώ ς ούκ δν γένοιτο τών άγαν σφαλερωτάτων τό έλέσθαι σιγάν καί μή ταΐς εύσεβέσιν ύμών
άκοαίς ένιέναι πλειστάκις καθάπερ τι νάμα γλυκύ και Σωοποιόν τών ίερών γραμμάτων τήν
les. 12, 3 γνώσιν; δπερ ήμίν καί πάλαι θεός ύπισχνείται λέγων δια φωνής Ήσαίου' κ α ί αντλήσετε
υδωρ μετ' εύφροσύνης έκ τ ώ ν πηγών του σωτηρίου. σωτηρίου δέ πηγάς
είναι φαμέν τους αγίους προφήτας εύαγγελιστάς τε καί αποστόλους, οι τον άνωθεν καί έξ
ουρανού καί σωτήριον τώι κόσμωι βρύουσι λόγον, χορηγουντος αύτοίς του αγίου πνεύματος,
άπασαν τε ούτω κατευφραίνουσι τήν ύπ' ούρανόν. φέρε τοίνυν είς τα βάθη τών παρ'
αύτοίς èvvoiûiv καθιέντες τόν νουν της άληθείας τήν ευρεσιν έκείθεν άντλήσωμεν. γη-
πόνοι μέν oöv è£ αγρών τα εύοσμότατα τών άνθέων κατά καιρούς άποκείραντες, είτα
ταύτα ταλάροις ένθέντες άποφέρουσι τοις δεσπόταις, οΐ δέ καί λίαν ασμένως προσίενταί
τε καί τοις il ώρών έπιγάνυνται ' ήμείς δέ δσοι τό διδασκαλικόν ϋχομεν έπιτήδευμα,
καθάπερ Ü άγροΟ τής θεοπνεύστου γραφής ούκ εύμάραντον θέαν προσκομίίομεν άνθέων,
λόγους δέ μάλλον καί μυσταγωγίαν τήν δια του πνεύματος άμάραντον Αχούσαν τής είς
Ρ 265 Χριστόν εύσεβείας τό κάλλος εύωδιάΖουσάν τε καί μάλα πλουσίως τό αύτου μυστήριον.
2Cor. 2, 15 γέγραπται γαρ δτι Χ ρ ι σ τ ο ύ ε ύ ω δ ί α έ σ μ έ ν τ ώ ι θεώι.
2 ΤΤρόσειμι δή ούν άνατιθείς τον λόγον ύμίν ταΐς εύσεβεστάταις βασιλίσι, πεποίηται δέ
μοι περί της όρθής τε καί άμωμήτου πίστεως, ήπερ âv γένοιτο παρ' ύμών είς τόν κύριον
ήμών ΊησοΟν τόν Χριστόν. πρέπει γαρ ύμίν δή μάλιστα ταΐς ούτως όσίαις καί θεοφιλεστά-
ταις όμοΟ τοις τής βασιλείας ύπερτάτοις αύχήμασι καί της είς Χριστόν αγάπης τόν στέ-

2 cf. Fcyr 165 infra p. 28, 28


VS, D [ = mu], AR, W [ = Vind. theol. gr. 18]
2 τοΟ — ήμών om. R έν—Αλεξανδρείας] αύτοΟ A έπισκόπου W 2/3 προσφωνητικός
— πίστεως] πρόσ βασιλίδασ λόγοσ èv κεφαλαίοισ τεσσαράκοντα πρόσ τοίσ τρισί W 2 λόγοσ προ-
σφωνητικόσ D 3 βασιλίσσι Α βασιλίσσαισ V S D ρμθ V μγ S μδ' D 6 τήι] ¿v W 7 Φ°"
βήσθε W ex corr. τό om. A R 8 κατεριμμένον R W άπερριμμένον SD 9 χαμαιρ-
ριφέσ V χαμερριφέσ R χαμαρριφέσ Α δειλίαισ V W ύψοΟ μέν] ΰψούμενον W 10 έμβεβη-
κότα Α τε] περί W 11 σπουΜίοντασ D 12 σκηροί Α 13 καί άγέρωχοι καί S
που καί αύτόσ V 14 ¿ν χαλινώ καί ¿ν κημώ V S D έν κημώ καί χαλινΟΕ» W ΛγΕαι SR 15 προσ-
λαβείν S προσβάλλειν V W ι6 σιγήν V S D W ι8 ύπισχνείτο V R άντλήσατε SDW άντλή-
σαται R 19 σριουσ V 2ο άνωθεν τε W άνω τε V 22 φέρε τοίνυν om. SD βάθρα W
23 αδτοΟ SD τήν εΟρεσιν ιήσ άληθεΐασ SD άναβλύωμεν S άναβλύομεν D 24 εύοσμώ-
τατα W ένθέων D καιρόν SD άποκείροντεσ SDW 25 ταυτί A R om. SD
26 òptìrv R W , corr. R ¿πιγάννυνται V D A W έπιγάννυται S 27 προκομίίομεν V W 3 1 άναθείσ D
ββσιλίσσαισ V S D W 32 τε om. V ήμών SDRW 33 τόν om. V S D W Χριστόν om. S

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
149· 1—4 CYRILLI ORATIO AD AVGVSTAS DE FIDE 27

φανον αναδήσασθαι. ήδη μέν ούν ταΐς άοιδίμοις υμών έφήρμοσται κορυφαΐς καί òrre-
λευτήτοις υμάς εύκλείαις ó τών δλων καταφαιδρύνει θεός' υπέρ òè τοΟ καί έτι μειίόνως
καταλαμπρύνεσθαι του κατά Χριστόν μυστηρίου τήν ακριβή τε καί άκιβδήλευτον γνώσιν
έχουσας είς νουν συντέθεικα το λογίδιον, διά πάσης έννοιας καταδεικνυς δτι ώσπερ έστίν PG 134°
ε ί ς θ ε ό ς ó π α τ ή ρ , έΗ οδ τ α π ά ν τ α , ουτω καί ε ι ς κ ύ ρ ι ο ς Ί η σ ο υ ς Χ ρ ι σ τ ό ς , δΓ 5 iCor.8,6
ού τ à π ά ν τ α ('έν δέ δήπου πάντως καί τό πνεύμα τό αγιον), καί τών είς δύο μεριίόντων
υίους τον ένα Χριστόν καί υίόν καί κύριον, όρθά φρονείν έγνωκότες, ούκ άνεΣόμεθα. ού
γαρ έτερον είναι φαμέν υίόν τον προ παντός αιώνος γεγεννημένον έκ τής ούσίας τοΟ θεού
καί πατρός, έτερον δέ τον έν έσχάτοις καιροίς γ ε ν ό μ ε ν ο ν έκ γ υ ν α ι κ ό ς , γ ε ν ό μ ε ν ο ν Gal. 4» 4
υ π ό ν ό μ ο ν , αλλ' ένα καί τον αυτόν καί προ τής προς σάρκα συνόδου καί ένώσεως ίο
αληθούς καί μετά τούτο έτι. ó γαρ έκ θεού πατρός κατά φύσιν υιός έμψυχόν τε καί
έννουν έαυτώι σώμα λαβών γεγέννηται σαρκικώς δια τής αγίας καί Θεοτόκου Μαρίας καί
ούκ είς σάρκα τραπείς, μή γένοιτο, προσλαβών δέ μάλλον αύτήν καί τοΰ είναι θεός ούκ Ρ 266
8 ήμεληκώς' μεμένηκε γαρ καί ουτω τών δλων δεσπότης. ταύτα φρονειν δεδιδάγμεθα.
σοφοίς γαρ ήμας παραγγέλμασιν οί τών άγίων άποκομίίουσι λόγοι πρός γε τό χρήναι is
φιλοθηρειν τό τοις ίεροίς γράμμασιν δτι μάλιστα δοκούν καί τήν έν τοις θείοις δόγμασιν
άλήθειαν κατασκέπτεσθαι, λεπτόν ένιέντας τοις περί Χριστού λαλουμένοις τον νουν καί
καθαιρουντας μέν λ ο γ ι σ μ ο ύ ς κ α ί π ά ν ύ ψ ω μ α έ π α ι ρ ό μ ε ν ο ν κ α τ ά τ ή ς γ ν ώ σ ε ω ς 2Cor. 10, 5
τ ο υ θ ε ο ύ , α ι χ μ α λ ω τ ί ζ ο ν τ α ς δέ π α ν ν ό η μ α ε ί ς τ ή ν ύ π α κ ο ή ν αύτοΟ. έχοντος
γαρ άραρότως καί ώμολογημένου παρά πάσιν δτι καί έν μορφήι καί ίσότητι τοΟ θεοΟ καί 20
πατρός υπάρχων ó έ£ αύτοΟ κατά φύσιν λόγος ο ύ χ ά ρ π α γ μ ό ν ή γ ή σ α τ ο τ ό ε ΐ ν α ι Phil. 2, 6-8
ί σ α θ ε ώ ι , άλλ' έ α υ τ ό ν έ κ έ ν ω σ ε ν μ ο ρ φ ή ν δ ο ύ λ ο υ λ α β ώ ν ' έ ν ό μ ο ι ώ μ α τ ι α ν -
θ ρ ώ π ω ν γ ε ν ό μ ε ν ο ς καί σ χ ή μ α τ ι ε ύ ρ ε θ ε ί ς ω ς ά ν θ ρ ω π ο ς έ τ α π ε ί ν ω σ ε ν έ α υ -
τ ό ν γ ε ν ό μ ε ν ο ς υ π ή κ ο ο ς μ έ χ ρ ι θ α ν ά τ ο υ , θ α ν ά τ ο υ δέ σ τ α υ ρ ο ύ , πασά πως
ανάγκη θεοφιλούς εύτεχνίας έπίμεστον έχειν τον νουν τον ώιπερ αν γένοιτο σκοπός διακρί- 25
νειν ευ μάλα τών περί αυτού γεγραμμένων τήν δύναμιν, V έν ταυτώι θεός τε όμοΰ καί
άνθρωπος ó αύτός ίιπάρχων έπιγινώσκηται, καί τό είναι θεός άπαραποιήτως έχων (ατρεπτος
γαρ ή τού λόγου φύσις) καί τό τής κενώσεως μέτρον ού παραιτούμενος. έπηρυθρία
γαρ ουδαμώς τοις ιδίοις σκέμμασιν ó κένωσιν τήν έθελούσιον οικονομικώς δι' ήμας ύπο-
μείνας. δει τοίνυν αυτόν καί τοις της θεότητος άξιώμασιν όρασθαι διαπρεπή καί τής so
καθ' ημάς σμικροπρεπείας ούκ εις άπαν άπηλλαγμένον δια τό άνθρώπινον, απαιτούσης
τούτο τής οικονομίας. εί γαρ θεός ών λόγος γέγονε σάρζ, τουτέστιν άνθρωπος κατά
γε τό έ κ χ ε ώ από του π ν ε ύ μ α τ ο ς μ ο υ έ π ί π ά σ α ν σ ά ρ κ α , θορυβείτω μηδένα κδν lœl 2, 28
« Ρ 267
εί λέγοιτό τι περί αύτου παρά τής θεοπνεύστου γραφής τών δσα έστίν άνθρωποπρεπή,
περιαθρείτω δέ μάλλον αύτοΟ τήν υπερκόσμιον δόΗαν έκ δυνάμεως καί υπεροχής τής θεο- 35 PG 1341
i πρεποΟς τε καί άνωτάτω. & δέ ήν μάλιστα παραλύειν είκός τον τών άπλουστέρων δύ-
νασθαι νουν, ταύτα κατά γε τό έγχωρουν καί ως ένι καλώς διατρανουν πειράσομαι, παρα-
τιθείς έκάστωι £ητώι τήν άποχρώσαν λύσιν είς διασάφησιν, θεού πάλιν ήμίν κατευρύνοντος
καί τήν είς τούτο τρίβον. δίδωσι γάρ Αήμα τ ο ι ς ε ύ α γ γ ε λ ι Ε ο μ έ ν ο ι ς δ υ ν ά μ ε ι Ps. 67, 12

V S , D [ = mu], A R W
2 bè] γοΟν V 4 συντέθηκα R 6 bè om. S D 8 γεγενημένον S W , core. W 9 γεν-
νώμενο ν D W γενόμενον*] γενόμενοσ R ι ι έκ V S D W om. A R 12 γεγένηται S άγίασ
καί A R άγίασ S D άγίασ παρθένου καί V W ΐ 2 καί 2 om. Α ι 6 φιλοθηράν Α ι γ ένιέντεσ
VSD ι 8 καθαιροΟντεσ D ig αίχμαλωτίΖοντεσ D bè om. V ίχοντεσ R 20 όμο-
λογουμένου S D ώμολογουμένου in ώμολογημένου corr. W 22/23 άνθρώπου S 25 εύτεχνίασ
V A R W έπινοίασ S D σκοπόν S 28 έπηρυθρία scripsi έπερυθριό V S D A R W 29 bi' ήμάσ
οίκονομικώσ S D 3 1 μικροπρεπείαα S W 32 à λόγοσ V 35 om
· ^D 3 6 άνω-
τίίτησ V 37 ταύτα bή V ταΟτα bè W 38 ήμών Α ήμάσ R κατευθύνοντοσ S D
4*
Brought to you by | Stockholms Universitet
Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
28 COLLECTIO VATICANA

nr. 150 π ο λ λ ή ι, καθά φησιν ó θεσπέσιος μελιυιδός. έν μεν ούν τώι λόγωι τώι προς ημών
γεγονότι προς τάς αγίας παρθένους τών έτοιμοτέρων £ητών και ούδέν έχόντων το δυσχερές
εις κατάληψιν πλείστην δσην πεποιήμεθα την παράθεσιν, èv δέ γε τώι προκειμένωι τών
άσαφεστέρων πεποιήμεθα μνήμην. έδει γάρ έδει τό θεοφιλές υμών κράτος καί ταύτα
είδέναι κάκεΐνα μη άγν είν, ώς äv δι' άμφοίν το άρτίως έχον εις γνώσιν καθάπερ τι φώς 5
ταΐς εύαγεστάταις ύμών είσοικίίοιτο διανοίαις. σκοπός δέ μοι τα έφ' έκάστιυι διερμη-
νεύοντι βραχυλογείν ώς οϊόν τε, προτετάζεται δέ τών άλλων ó περί της κενώσεως λόγος,
ίστέον δ' ουν δμως έκεΐνο' δταν γαρ ήμίν όνομάίηται Χριστός 'Ιησούς, ένανθρωπήσαντα
καί σεσαρκωμένον προσήκει νοείν τον έκ θεοΟ πατρός λόγον.
iCor.ii,3 5 Θ έ λ ω γαρ ύ μ α ς ε ί δ έ ν α ι δ τ ι π α ν τ ό ς α ν δ ρ ό ς ή κ ε φ α λ ή ó Χ ρ ι σ τ ό ς έ σ τ ι ν , ίο
lCor I5,4
J g κ ε φ α λ ή δέ γ υ ν α ι κ ό ς ó ά ν ή ρ , κ ε φ α λ ή δέ τ ο υ Χ ρ ι σ τ ο ύ ó θ ε ό ς . Ό πρώτος
ά ν θ ρ ω π ο ς έκ γ η ς χ ο ι κ ό ς τουτέστιν Αδάμ, ó δ ε ύ τ ε ρ ο ς έ£ ο ύ ρ α ν ο Ο , δήλον δτι
Ρ 268 Χριστός, αλλ' ώσπερ έ φ ο ρ έ σ α μ ε ν τ ή ν ε ι κ ό ν α τ ο υ χ ο ι κ ο Ο , φ ο ρ έ σ ω μ ε ν κ α ί τ ή ν
ε ι κ ό ν α τ ο ΰ έ π ο υ ρ α ν ί ο υ κατά τό γεγραμμένον. ουκοΟν πρώτη γέγονεν ήμίν κεφαλή
του γένους, τουτέστιν αρχή ó έκ γης τε καί χοικός ' έπειδή δέ δεύτερος 'Αδάμ κατωνόμασται ΐ6
Χριστός, κεφαλή τέθειται, τουτέστιν αρχή τών δι5 αύτοΰ προς αύτόν άναμορφουμένων είς
άφθαρσίαν δι' αγιασμού έν πνεύματι. ούκοΰν αυτός μέν ημών άρχή, τουτέστι κεφαλή,
καθό πέφηνεν άνθρωπος, έχει γε μήν κεφαλήν αυτός ώς φύσει θεός τον έν τοις ούρανοίς
πατέρα ' γεγέννηται γαρ í l αυτοί) κατά φύσιν θεός ών λόγος. δτι δέ ή κεφαλή σημαίνει
τήν αρχήν, έμπεδοί προς άλήθειαν τών ένδοιαίόντων τόν νουν τό κεφαλήν λέγεσθαι τόν 2ο
άνδρα της γυναικός" έλήφθη γαρ έ£ αύτοΰ. είς ούν άρα Χριστός καί υίός καί κύριος
ó κεφαλήν μέν έχων ώς θεός κατά φύσιν τόν έν τοις ούρανοίς πατέρα, γεγονώς δέ ήμίν
κεφαλή διά τοι τό κατά σάρκα συγγενές.
2 Cor. 8,9 β Γ ι ν ώ σ κ ε τ ε γ α ρ τ ή ν χ ά ρ ι ν τ ο υ κ υ ρ ί ο υ ή μ ώ ν Ι η σ ο ύ Χ ρ ι σ τ ο ύ δ τ ι δι'
ύ μ ά ς έ π τ ώ χ ε υ σ ε ν π λ ο ύ σ ι ο ς ώ ν , ί ν α ύ μ ε ι ς τ ή ι έ κ ε ί ν ο υ π τ ω χ ε ί α ι π λ ο υ τ ή σ η τ ε . 25
"Αθρει δή μοι καί μάλα σαφώς έν γε τουτοισί καί της θείας τε καί άκηράτου φύσεως τήν
PG 1344 υπεροχήν καί τών της άνθρωπότητος μέτρων τό ύφειμένον καί προς έτι τούτωι τήν άμφοίν
είς ένότητα σύμβασιν, έαυτόν είς τούτο καθέντος του μονογενούς. ουδείς μέν γαρ λόγος
διερμηνεύσειεν äv τόν της θεότητος πλοΟτον, πτωχή δέ λίαν ή άνθρωπότης, ήι πάντα έστί
θεόσδοτά τε καί άνωθεν, καί αύτό δέ προ πάντων τό είναι' κέκληται γάρ παρά θεου προς 3ο
Ρ 269 ϋπαρΣιν ουκ ουσά ποτε. αλλ' ó πλούσιος ώς θεός έθελοντής έπτώχευσε καί γέγονε καθ'
ήμάς, ίνα λοιπόν ή ανθρώπου φύσις έν τοις της θείας ύπεροχής ύψώμασιν έν Χριστώι
Eph. 2, 6 γενομένη τό της πτώχειας αίσχος άποσκευάίοιτο. σ υ ν ή γ ε ι ρ ε γάρ ημάς ó θεός καί
πατήρ έν Χριστώι κ α ί σ υ ν ε κ ά θ ι σ ε ν έ ν τ ο ι ς έ π ο υ ρ α ν ί ο ι ς , καθά γέγραπται, άλλ'
ούκ äv γεγόναμεν έν τούτοις, ει μή τήν πτωχεύουσαν ήμπέσχετο φύσιν ó πλούσιος ώς 85

28—35 F c y r ι 6 5 τοΟ αύτοΟ έκ τής ¿πιστολής τής πρός τάς εύσεβεστάτας βασιλίδας ΠουλχερΙαν
καί Εύδοκίαν' ουδείς μέν γάρ — ήμπέσχετο φύσιν τουτέστι περιελοίβετο

VS, D [= mn], ARW


ι τώι 2 ] τό R 2 οίιδενί Sm 3 Te om. R 6 εύαγεστοίτοισ V είσοικΙΕοντο S
7 προσετοίΣεται D 10 δ in mg. W ή om. VSDW δ om. VSDW 12 δηλονότι AR
δήλον δέ δτι δ V δήλον δέ δ SDW 13/14 φορέσωμεν — έπουρανίου om. W 13 φορέσομεν VR
ι6 ό χσ W 17 τουτέστιν ή W ι8 τοις om. W 19 γεγένηται SW δ λόγοσ VRW
2ο πρός] τήν V γενέσθαι SDW 2ΐ έλήμφθη R ο&ν om. V 22 μέν om. VSDW
κατά φύσιν om. SD τοίς om. DAW 23 τοι] τε W 25 ήμύσ VSRW, coir. R in mg.
πλουτίσητε V 26 τουτοισί] τούτοισ εί SD 27 καί1 om. SD προσεπι D 27/28 τήν—
ένότητα om. SD 28 σύμβασιν] σύμβαλε D έαυτώ SD καθέντοσ da τοΟτο VW μέν
om. V λόγος om. SD 29 δέ om. SD δέ καί W ήι] είσ Fcyr 30 αίιτοί S αύτή D
δέ om. SD ToO θυ VSDW 31 om. SD 31/32 καί ^¿γονε καθ* ήμάς om. Fcyr
32 θείας] (όίασ D

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
149. 4—8 CYRILLI ORATIO AD AVGVSTAS DE FIDE 29

θεός. où γάρτοι πτωχεύσειεν δν ó κατά φύσιν ιδίαν πτωχεύων άνθρωπος, πόθοι δ' δν
τούτο πρεπωδέστερον ó πλούσιος αληθώς, τουτέστιν ó έκ θεού πατρός λόγος, δτε γέγονε
καθ' ήμας. εΙς ούν δρα έστί Χριστός καί υίός.
7 Χ ρ ι σ τ ό ς ή μ α ς έ ξ η γ ό ρ α σ ε ν έκ τ η ς κ α τ ά ρ α ς τ ο Ο ν ό μ ο υ γ ε ν ό μ ε ν ο ς ύ π έ ρ Gal. 3, 13
ή μ ώ ν κ α τ ά ρ α ' γ ε γ ρ α π τ α ι γ ά ρ " έ π ι κ α τ ά ρ α τ ο ς π ά ς ó κ ρ ε μ ά μ ε ν ο ς έ π ί Ηύλου. 5
ΤοΟ νομικού γράμματος έπάρατον άποφαίνοντος τον èv παραβάσει καί άμαρτίαις, ó μη
είδώς άμαρτίαν, τουτέστι Χριστός ύπενήνεκται τήι δίκηι ψήφον άδικον ύπομείνας καί τα τοις
èv άραι πρέποντα παθών, Ινα ó τών δλων άντάΣιος ύπέρ πάντων αποθανών τής απάντων
άπειθείας λύσηι τα έγκλήματα καί άγοράσηι τήν ύπ' ούρανόν αΚματι τώι ίδίωι. ούκ δν
ουν γέγονεν εΓς απάντων άντάίιος, εϊπερ ήν άνθρωπος α π λ ώ ς ' ει δέ δή νοοίτο θεός ίο
ένηνθρωπηκώς καί σαρκί τήι ΐδίαι παθών, όλίγη πρός αύτόν ή σύμπασα κτίσις καί άπόχρη
προς λύτρωσιν της ύπ' ούρανόν ó μιας σαρκός θάνατος' ιδία γαρ ήν του έκ θεού πατρός
φύντος λόγου.
8 Τ ο ν δέ β ρ α χ ύ τ ι π α ρ ' α γ γ έ λ ο υ ς ή λ α τ τ ω μ έ ν ο ν β λ έ π ο μ ε ν Ί η σ ο ύ ν δ ι ό τ ό Hebr. 2, t
πάθημα του θανάτου δόίηι καί τ ι μ ή ι έστεφανωμένον, ό π ω ς χ ά ρ ι τ ι θ ε ο ύ ΐ5
ύπέρ παντός γεύσηται θανάτου. Ό θεσπέσιος Παύλος τους περί του πάντων Ρ 270
ήμών σωτήρος Χρίστου ποιούμενος λόγους, δ τ α ν δέ ε ί σ α γ ά γ η ι , φησί, τ ό ν π ρ ω τ ό - Hebr. 1, 6
τοκον εις την οίκουμένην, λέγει' καί προσκυνησάτωσαν αύτώι πάντες
άγγελοι θεου. καί πάλιν' δ ς ώ ν ά π α ύ γ α σ μ α τής δ ό Η η ς κ α ί χ α ρ α κ τ ή ρ τ ή ς Hebr. 1 , 3
ύποστάσεως αύτου φ έ ρ ω ν τε τα π ά ν τ α τώι ( ί ή μ α τ ι τ ή ς δ υ ν ά μ ε ω ς α ύ τ ο υ , 20
καθαρισμόν τών άμαρτιών ποιησάμενος, έκάθισεν έν δεΗιαι τοΟ θρόνου
τής μεγαλωσύνης έν ύ ψ η λ ο ί ς , τοσούτωι κρείττων γενόμενος τών άγγέ-
λων δσωι διαφορώτερον παρ' α υ τ ο ύ ς κεκληρονόμηκεν δνομα. τίνι γάρ
ειπέν ποτέ τών άγγέλων' υίός μου εΐ σύ, έγώ σήμερον γεγέννηκά σε;
ούκοΟν δτε γέγονε πρωτότοκος ó μονογενής καί έν πολλοίς άδελφοίς, τότε καί είσκεκο- 26 Rom.8,
μίσθαι φησίν αύτόν εις τήν οίκουμένην' ?Ηω γάρ ήν κατά φύσιν ιδίαν τής κτίσεως ώς P G 1345

θεός. τότε καί ήλαττώσθαί φησιν αύτόν παρά τους άγγέλους, καίτοι διαφορώτερον παρ'
αύτούς λαχόντα τό όνομα. τό μέν γάρ άγγελος λειτουργίας έστί σημαντικόν καί οίκε-
τικόν ήμίν ύπεμφαίνει μέτρον' άποστέλλονται γάρ ε ι ς δ ι α κ ο ν ί α ν δια τ ο υ ς μ έ λ λ ο ν τ α ς Hebr. 1, ι
κ λ η ρ ο ν ο μ ε ι ν σ ω τ η ρ ί α ν ' ó δέ γε υιός τήν έκ πατρός ί/παρΣιν ουσιώδη τε καί φυσικήν 3ο
κατασημήνειεν άν, δτε καί αληθώς τήν γέννησιν πεπραχθαι πιστεύομεν. πώς ουν
ήλάττωται παρά τούς άγγέλους ó παρ' αύτών προσκυνούμενος ó σύνεδρος τώι πατρί;
άλλ' έστί σαφής ή πρόφασις. καθίκετο γάρ έν τοις τής άνθρωπότητος μέτροις καί τό
άποθνήισκειν πεφυκός σώμα λαβών ϊδιόν τε αύτό ποιησάμενος έν αύτώι πέπονθεν έκών Ρ 271
καί ταΐς άνωτάτω δόΗαις στεφανοΟται διά τό πάθος ώς δι' αύτου καταργήσας τόν θάνατον se

31—ρ. 3θ, 9 Iustinianus in ep. adu. Theodori defensores f. 297b [adfero lectiones ex cod. Laur.
VII ι] καί 6 έν άγ(οις μέν Κύριλλος έν τήι πρός τάς βασιλίδας έπιστολήι οβτως βΐπίν ' πώς οδν— òvo-
μάΖοντες κύριον

VS. D [ = ms], ARW _


ι γάρ τοι AR γάρ που VSDW τ πρεπιιΛΐστατον SD 8τι V 3 καί χσ καί V
4 βW 6 Αμαρτία VW η έπενήνεκται SD τοίς] τήσ D 9 έγκλήματα] ϊπαθλα W
άγοράσηι om. SD χο οδν om. SD 12 6 om. A έκ superscr. R 14 γ W 16 6 i>è
VSDW τοΟ om. SDW 17 ΧριστοΟ om. A 20 τά om. S αύτοΟ om. VSW 21 άμαρ-
τιών ήμών SD 22 ύψηλοίς] ούρανοίσ D τοίσ ούρανοΐσ S 24 γεγένηκα S 25 ò om. SD
26/27 θσ VAR τοΟ θϋ SDW 28 τοϋνομα AR 29 ύμίν V ύποφαίνα AR 30 τοΟ
πρσ SD 31 δν ν <>m· SD ARW 6τι V οδν om. V 32 πα Ρ' VSD lust, πρόσ ARW
35 τόν om. SD

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
COLLECTIO VATICANA
3o

καί απρακτον άποφήνας την φθοράν axe δή καί ύπαρχων αφθαρσία καί £ωή. δταν oöv
Ίησοΰν όνομάΣηι καί ήλαττώσθαι λέγηι παρά τους άγγέλους αυτόν, ούκ άνθρωπο ν àvà
μέρος καί ίδικώς, αλλ' αυτόν νοούμεν τον μονογενή παραχωρούντα το προύχειν οικονομικώς
τοίς άγίοις άγγέλοις, δτι κατά άλήθειαν γέγονεν άνθρωπος ó της έκείνων υπεροχής ήττώ-
μενος, τα δέ της υπεροχής τοίς άγίοις άγγέλοις, δτι καί σαρκός καί τοΟ τεθνάναι Β
κρείττους είσίν, γεγονότος èv τούτοις τοΟ υιού διά την έκούσιον κένωσιν. άλλ' ό βραχύ
παρ' αγγέλους ήλαττωμένος διά γε το τής άνθρωπότητος μέτρον έν ύπεροχήι θεότητος ων
Ies. 6, 3 προσκυνείται παρ' αύτών καί ένίδρυται θώκοις, ους περιεστάσιν έκεΐνοι δοΣολογούντες dei
καί των δυνάμεων αύτόν όνομάΐοντες κύριον.
9 Έπεί ούν τα π α ι δ ί α κεκοινώνηκεν αΚματος καί σ α ρ κ ό ς , καί α υ τ ό ς ίο
Hebr.2,14.15 π α ρ α π λ η σ ί ω ς μ ε τ έ σ χ ε ν τ ω ν α ύ τ ώ ν , 'ίνα διά τοΟ θ α ν ά τ ο υ κ α τ α ρ γ ή σ η ι τον
το κ ρ ά τ ο ς έχοντα τοΟ θ α ν ά τ ο υ , τουτέστι τον διάβολον, καί άπαλλάίηι
τούτους δσοι φόβωι θανάτου διά π α ν τ ό ς τοΟ ί ή ν έ ν ο χ ο ι ή σ α ν δουλείας.
Tà παιδία φησίν έν τούτοις ήμάς δηλονότι τους όντας έπί της γής κατά γε το έν ψαλμοις
Ps. 81, 6 ύμνούμενον ώς έκ προσώπου θεού έ γ ώ ε ί π α " θ ε ο ί έ σ τ έ καί υ ι ο ί ύ ψ ι σ τ ο υ π ά ν τ ε ς , is
δσον γαρ ήκεν εις το θεώι δοκούν καί εις την ένούσαν ήμερότητα κατά φύσιν αύτώι,
πάντες αν ήμεν τέκνα καί άπώλισθεν âv ουδείς τής προς αύτόν οίκειότητος, άλλ' ήι φησιν
Ps. 81, 7 ó Δαυίδ, ώ ς ά ν θ ρ ω π ο ι άποθνήισκομεν καί ώ ς είς τ ω ν ά ρ χ ό ν τ ω ν πίπτομεν, τοις
Ρ 272 τής σαρκός πάθεσι τον οίκείον ύποφέροντες νουν. πώς ούν άρα κεκοινώνηκεν α'ίματος
καί σαρκός; ψυχή γαρ ή ανθρωπινή φύσιν έτέραν ?χουσα παρά τήν σάρκα τήι προς αύτήν 20
συνθέσει καθ' ένωσιν το £ν τε καί λογικόν άποτετέλεκε ίώιον, τουτέστι τον ανθρωπον.
PG 1348 ούτω τοιγαρουν καί ó του θεού λόγος έψυχωμένηι σαρκί καί ούκ άψύχωι κατά τινας έαυτόν
άπορρήτως ένώσας μετέσχεν αίματος καί σαρκός παραπλησίως ήμίν, διά γεννήσεως [δέ]
δηλονότι τής έκ γυναικός. είς ουν δρα κύριος 'Ιησούς Χριστός, ώς ένώσαντος μέν
έαυτώι τού θεού λόγου τό άνθρώπινον, μεμενηκότος δέ καί ούτως δπερ ήν. εί δέ αύτός 26
κατήργηκε τού θανάτου τό κράτος ώς £ωή καί θεός,-ϊδιον αύτού νοείσθαι πρέπει τό πε-
πονθός τον θάνατον, ΐν' ώς αύτός άναστάς καταργήσαι λέγοιτο την φθοράν, καί εις άπαν
iCor. 15,22. ήμών παραπέμψηι τό γένος τής αφθαρσίας τήν χάριν. ώσπερ γ α ρ έν τ ώ ι 'Αδάμ
21 πάντες άποθνήισκουσιν, ούτως καί έν τ ώ ι Χριστώι πάντες ίωοποιηθή-
σονταΓ καί πάλιν' ώσπερ γ α ρ δι' άνθρωπου θάνατος, ούτως καί δι' α ν θ ρ ώ π ο υ 30
άνάστασις νεκρών. έπειδή δέ έστι τών τής καθ' ημάς νοουμένης άνθρωπότητος
έπέκεινα μέτρων τό πατήσαι θάνατον, ένώσει φαμέν ή γοΟν κοινωνίαι τήι προς σάρκα τε
καί αίμα τον τού θεού λόγον γενέσθαι καθ' ημάς άνθρωπον, άπομεμενηκέναι δέ καί ούτω
θανάτου κρείττονα' θεός γαρ ήν έν σαρκί.
10 Ού γ α ρ δ ή π ο υ ά γ γ έ λ ω ν έ π ι λ α μ β ά ν ε τ α ι , α λ λ ά σ π έ ρ μ α τ ο ς Α β ρ α ά μ έ π ι - s s
Hebr.2,16-18 λ α μ β ά ν ε τ α ι , δθεν ώ φ ε ι λ ε ν κατά π ά ν τ α τοις άδελφοις όμοιωθήναι, 'ίνα
έλεήμων γένηται καί π ι σ τ ό ς άρχιερεύς τα προς τ ο ν θεόν είς τό ίλάσκε-
Ρ 273 σ θ α ι τ α ΐ ς άμαρτίαις τ ο υ λαού. έν ώ ι γ ά ρ π έ π ο ν θ ε ν αύτός πειρασθείς,

i g — 2 5 Fcyr 166 τοΟ αυτού ¿κ τής αύτη ς έπιστολής' πώς oöv — όπερ ην

V S , D [ = mn], A R W
ι Ζών S D 2 λίγοι V A R W I u s t . 3 τό S n A R W I u s t . τοΟ V m 4 άγίοις om. D
κατά άλήθειαν V A R I u s t . άληθεία S D W 4/5 ήττιυμίνοσ in ήττημίνοσ COÏT. R 7 ήλαττιυμίνοσ
ίσ W γε om. lust. 8 θάκοισ S D R lust. 1 1 / 1 2 τόν — θανοίτου καταργήση V ι 6 τό
τώ V D τήν om. S D 1 8 τοίσ γάρ D i g κεκοινωνήκαμεν V S D W 2ο αύτόν S D
21 θέσει V W ëv] ϊννουν Α άπετέλεσε V 22 έμψυχωμένη SDW 23 bè om.
Rcotr 25 ήν θσ A R 26 ώς] ή W 29 άποθνήσκομεν V D W άπεθνήσκομεν S 3 ° γάρ
om. S D R , corr. R in mg. 34 κρείττιυν R , COÏT. R κρείτται A 35 ε W 38 τοΟ λαοΟ]
ήμών V πειραθείσ A W

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
149. 8—li CYRILLI ORATIO AD AVGVSTAS DE FIDE 31

δύναται τοις πειραΣομένοις βοηθήσαι. Σπέρματος 'Αβραάμ έπιλαβέσθαι φαμέν


τον τοΟ θεού Χόγον " άνέφυ γαρ έ£. Ιουδαίων το κατά σάρκα και ώμοιώθη κατά πάντα τοις
άδελφοίς κατά γε το άνασχέσθαι λαβείν την τοΟ δούλου μορφήν και έν όμοιώματί άνθρώ- Phil. 2, 7
πων γενέσθαι, καθά φησιν ó μακάριος Παύλος. κεχρημάτικε γαρ ούτω και υιός ανθρώ-
που και γέγονεν αδελφός τοις έκ σπέρματος Αβραάμ ή γοΰν τοις έν α'ίματι και σαρκί. 5
τις ούν άρα έστίν ή τούδε πρόφασις; ί ν α έλεήμων, φησίν, γ έ ν η τ α ι και πιστός
άρχιερευς τα π ρ ο ς τον θ ε ό ν. έλεήμιυν μέν γαρ άρχιερεύς εις ήμάς γέγονεν ό
Χριστός ώς τοΟ νομικού γράμματος κατακρίνοντος τους ήμαρτηκότας και την του κολά-
ϊεσθαι δεΐν έπιφέροντος ψήφον τοις τήν θείαν άτιμάίουσιν έντολήν. ά θ ε τ ή σ α ς γάρ Hebr. 10,28
τις νόμον Μωσέως χ ω ρ ί ς ο ί κ τ ι ρ μ ώ ν έ π ί δ υ σ ί ν ή τ ρ ι σ ί μ ά ρ τ υ σ ι ν ά π ο θ ν ή ι - ίο
σ κ ε ι , δίκαιοι γε μην έν πίστει Χριστός και των άρχαίων αίτιαμάτων άνίησι τους ήσθενη-
κότας. γέγονε τοίνυν έλεήμων άρχιερεύς, ούκέτι ταΐς νομικαις άποτομίαις κρατείν έπι-
τρέπων, πιστός δέ, δτι μόνιμος καί διηνεκής και ά?ιόχρεως εις πίστιν των έπηγγελμένων.
ώς γαρ αύτός που πάλιν φησίν ó θεσπέσιος Παύλος περί των κατά νόμους ιερέων, κ α ί Hebr.7,23-25
oí μέν π λ ε ί ο ν έ ς είσιν ι ε ρ ε ί ς γ ε γ ο ν ό τ ε ς δ ι α τ ο θ α ν ά τ ω ι κ ω λ ύ ε σ θ α ι π α ρ α - is
μένειν, δ δέ δια το μένειν αυτόν εις τον αιώνα άπαράβατον έχει τήν
ίερωσύνην, δθεν καί σ ώ ι Ε ε ι ν εις τό π α ν τ ε λ έ ς δύναται τους προσερχο-
μένους δι' α ύ τ ο υ τ ώ ι θ ε ώ ι , π ά ν τ ο τ ε £ ώ ν ε ι ς τ ό έ ν τ υ γ χ ά ν ε ι ν υ π έ ρ α ύ τ ώ ν . PG 1349
άθρει δέ δπως ούκ εις κατάκριση/ των ήμαρτηκότων γέγονεν ίερεύς, εις τό ίλάσκεσθαι δέ Ρ 274
μάλλον ταΐς άμαρτίαις αύτών. ó δέ γε του πειρασμού καί της θυσίας όποιος δν εϊη
τρόπος; èv (Li, φησίν, π έ π ο ν θ ε ν αύτός πειρασθείς, δύναται τοις π ε ι ρ α ί ο - Hebr. 2, 18
μένοις βοηθήσαι. διεκαρτέρησε γάρ πειραίόμενος καί ύπέμεινε σταυρόν, πλην έαυτόν
ó υιός ώς δμωμον ίερείον προσκεκόμικε τώι θεώι καί πατρί, ϊνα δια τής έαυτου σαρκός
βοηθήσηι τοις κάμνουσι καί πειραίομένοις. μια ι γ ά ρ , φησί, π ρ ο σ φ ο ρ ά ι τ ε τ ε - Hebr. 10, 14
λείωκεν εις τό διηνεκές τ ο υ ς ά γ ι α ί ο μ έ ν ο υ ς . αύτός ουν αρα γέγονεν άρχιερεύς 25
κατά γε τό άνθρώπινον, καίτοι παρά πάντων τάς θυσίας δεχόμενος θεικώς, αύτός τό
θύμα κατά τήν σάρκα, αύτός ó ταΐς άμαρτίαις ήμών ίλασκόμενος κατά γε τήν τής θεότητος
έίουσίαν. είς ούν άρα κύριος Ιησούς Χριστός.

11 Ύ μ ε ί ς π ρ ο σ κ υ ν ε ί τ ε δ ο ύ κ ο ϊ δ α τ ε " ή μ ε ί ς π ρ ο σ κ υ ν ο υ μ ε ν δ ο ϊ δ α μ ε ν , δ τ ι loh. 4, 22
ή σωτηρία έκ τ ώ ν Ιουδαίων έστίν. Φαίη τις αν ϊσως άνάρμοστον είναι τήι so
θείαι τε καί άνωτάτω τοΟ λόγου φύσει τό προσκυνείν ' είτα πώς εϊπερ έστί θεός αληθώς
ó Χριστός, έαυτόν τοις όφείλουσι προσκυνείν όραται συντεταχώς; τί ουν άρα προς τούτο
φαμέν ; εί μέν γυμνήι τήι θεότητι τον έκ θεού πατρός πεφηνότα λόγον άφίχθαι πιστεύομεν
εις τόνδε τον κόσμον, άνάρμοστον κομιδήι τό χρήμα αύτώι, προσκυνείται δέ μάλλον ήπερ
αύτός έτέρωι προσκυνεί" εί δέ μορφήν δούλου λαβών καί τής προσκυνούσης άνθρωπότητος 35
τό μέτρον ούκ άτιμάσας κεχρημάτικεν υιός ανθρώπου, ή προσκύνησις Ισται τής οικονομίας
καί πρέπουσα μάλλον τοις τής κενώσεως μέτροις, ούκ αύτήι κατά μόνας τήι φύσει του Ρ 275
λόγου. έπεί πώς έκ τών Ιουδαίων έστίν ή σωτηρία; ού γάρ που φαίη τις áv, καθό
νοείται καί έστι λόγος, έ£ Ιουδαίων ύπάρχειν αύτόν, άλλα καθόπερ έστί τοις έν σαρκί καί

VS, D [= mn], ARW


ι δύνασθαι D ¿πιλαμβάνβσθαι VSDW 2 ιουδαίων VAR ίούδα ών SDW 5 αίμασι
VSD 8 κατακρίναντοσ AR 9/10 τίσ γάρ W ίο μωυσέαια R οίκτρειμΦν R
ΐ2 τάα νομικάσ άποτομίασ V 14 μακοίριοσ W Ιερών R 15 γεγονότες om. V τό
τώ V 17 σώιΖειν] αΟΕειν W 19 δή D άρχιερεύσ V 2ο τάα άμαρτίασ R ποίοσ Α
2ΐ πειρασθείς om. Sn 22 διεκαρτίρει V 23 δ] ώσ SD ώς om. D 24 φησι Α φύσει R
om. VSDW 26 γε om. VSDW 27 τής om. SD 28 δύναμιν V, corr. Vm« δ' oöv
Sn, b" oöv ex oöv corr. m ΊησοΟς] eia W 31 τε om V άνωτοίτη SD 32/33 φαμέν
πρόσ τοΟτο SD 34/35 αύτόσ ήπερ Α 3 6 τό om. R 39 καθόνπερ AR, corr. R τε καί SDW

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
32 COLLECTIO VATICANA

αΐματι γεγονώς αδελφός, διό τοι το έπιλαβέσθαι σπέρματος Αβραάμ. είς ούν άρα
Χριστός, καν προσκυνείν λέγηται διά τό άνθρώπινον, καίτοι παρά πάσης της κτίσεως
προσκυνούμενος ώς θεός.
loh.7.33 12 "Ετι μ ι κ ρ ό ν χ ρ ό ν ο ν μεθ' ύ μ ώ ν ε ι μ ί , καί υ π ά γ ω π ρ ο ς τ ο ν π έ μ ψ α ν τ ά με.
Που γαρ ουκ έστιν ó του θεού λόγος, εί πληροί τά πάντα τήι της θεότητος φύσει; πώς &
ούν πέμπεται παρά του πατρός; πώς δέ καί υπάγει προς αύτόν; ούκοΰν πέμπεται μέν
Le. 4. 19 ανθρωπίνως κατά γε τον της αποστολής τρόπον τε καί λόγον, 'ίνα κηρύΣηι μέν αίχμαλώ-
τοις άφεσιν, τυφλοίς δέ άνάβλεψιν, υπάγει γε μήν προς τον πατέρα καί θεόν, ούκέτι κατά
Hebr. 9. 24 τον ϊσον τρόπον, αλλ' οίον ένσώματος άναφοιτήσας είς ούρανόν, V υπέρ ήμών έαυτόν
PG 1352 έμφανίσηι τώι προσώπωι τοΰ πατρός, καθά γέγραπται. εί δέ δη καί έπ' αύτοΟ του ίο
λόγου τό άπεστάλθαι λαμβάνοιτο, χαλεπαινέτω μηδείς' έθος γαρ τήι θεοπνεύστωι γραφήι
καί ταις τοιαύταις έσθ' δτε κεχρήσθαι φωναΐς καί ού τόποις καί περιγραφαΐς τήν θείαν
τε καί ύπερκόσμιον υποφέρει φύσιν (οϊδεν γάρ ουσαν άσώματον καί περιορισμών έπέ-
κεινα καί του έν τόπωι νοείσθαι μακράν), φωναΐς δέ μάλλον ταΐς άνθρωπίναις τά ύπέρ
voûv οντα τον έν ή μι ν πειράται καταδηλουν, έπεί καί αυτός ó σωτήρ πέμπειν έφασκε ΐ6
Sap.Sal. ι,7 προς ήμάς τον παράκλητον, καίτοι πληροΟντος τά πάντα τοΰ αγίου πνεύματος' π ν ε ύ μ α
γάρ κ υ ρ ί ο υ , φησί, π ε π λ ή ρ ω κ ε τ ή ν ο ί κ ο υ μ έ ν η ν .
loh.8,28 18 Ό τ α ν ύ ψ ώ σ η τ ε τ ο ν υ ί ό ν τ ο υ ά ν θ ρ ω π ο υ , τ ό τ ε γ ν ώ σ ε σ θ ε δ τ ι έ γ ώ ειμί.
Ρ 7 Χής Ιουδαϊκής άπονοίας P|v έπί Χριστώι πεποίηνται, τάς αιτίας ήμίν έΕηγούμενος ó θεσπέ-
2 6

ioh. 5. 18 σιος 'Ιωάννης, δια τ ο ύ τ ο , φησίν, έδίωκον οί ' Ι ο υ δ α ί ο ι τον Ίησουν, δ τ ι où μ ό ν ο ν 20


έ λ υ ε ν τ ό σ ά β β α τ ο ν , ά λ λ α καί π α τ έ ρ α ί δ ι ο ν έ λ ε γ ε ν τ ο ν θ ε ό ν , ί σ ο ν έ α υ τ ό ν
loh. 10, 33 π ο ι ώ ν τ ώ ι θ ε ώ ι. είσκεκόμικε δέ που καί αυτούς λέγοντας άνοσίως' π ε ρ ί καλοΟ
£ργου ού λ ι θ ά £ ο μ έ ν σ ε , ά λ λ α π ε ρ ί β λ α σ φ η μ ί α ς , δ τ ι σ ύ ά ν θ ρ ω π ο ς ων π ο ι ε ί ς
σ ε α υ τ ό ν θεόν. ούκουν άπαράδεκτον την έπ' αύτώι πεποίηνται πίστιν, άνθρωπον
Hebr.2,ι6.ΐ4 μέν είναι νομίίοντες αύτό δη τούτο ψιλόν, ήγνοηκότες δέ δτι θεός ών ó λόγος έπελάβετο 25
σπέρματος Αβραάμ καί κεκοινώνηκε μέν αίματος καί σαρκός παραπλησίως ήμίν, πλην ούκ
άπέστη του εϊναι θεός' άτρεπτος γάρ κατά φύσιν έστίν καί διηνεκώς ó αύτός. δταν
o û v , φησίν, ύ ψ ώ σ η τ ε τ ό ν υ ί ό ν τοΟ ά ν θ ρ ω π ο υ , τ ό τ ε γ ν ώ σ ε σ θ ε δ τ ι έ γ ώ
είμί. έσταυρώθη μέν γάρ άνθρωπίνως, άνεβίω δέ θεικώς καί πεπίστευται διά τής
άναστάσεως δτι καί θεός έστιν καί θεού κατά άλήθειαν υίός. εί δέ πεπίστευται πρός so
ήμών ούχ ώς έτερον άναστήσας, έγηγερμένος δέ μάλλον αύτός, πασά πως άνάγκη διά τήν
οίκονομίαν ίδιον αύτοΰ σώμα νοείσθαι τό πεπονθός τον θάνατον, 'ίνα καί αύτός άναστήναι
λέγοιτο, καίτοι τήν φύσιν άθάνατος ών ώς θεός. ένός γάρ Χριστού καί υίου τον θά-
νατον καταγγέλλοντες καί όμολογούντες τήν άνάστασιν, δικαιούμεθα διά πίστεως. ού-
κουν ó αύτός ώς εϊς τε καί μόνος υπάρχων Χριστός Ιησούς άποθανείν μέν άνθρωπίνως ss
κατά τήν σάρκα λέγεται, έγηγέρθαι δέ θεικώς ώς £ωή.
Ρ 277 14 ΤΤροσήιεσάν ποτε τώι Χριστώι λέγοντες οί Ιουδαίοι" εί σ ύ ει ó Χ ρ ι σ τ ό ς , ε ί π έ
loh. 10,24.25 ή μ ΐ ν π α ρ ρ η σ ί α ι . ά π ε κ ρ ί θ η α ύ τ ο ί ς ó Ι η σ ο ύ ς ' ε ΐ π ο ν ύ μ ί ν , καί ού π ι σ τ ε ύ ε τ ε .

3 3 — 3 6 F®?1 ι 6 7 τ 0 ° αύτοΟ ¿κ τής αυτής έπιστολής' ένός ΧριστοΟ — Χριστός Ιησούς άποθνήισκει
μέν άνθρωπίνως ώς Ανθρωπος, £ήι δέ θεικώς ώς θεός

V S , D [== mn]„ A R W
2 biò V A R W κατά S D 4 ^W ήμών S γ TÍ om. V W 8 καί om. V W
g ¿κ σώματοσ S D g/10 έαυτόν ¿μφανίση V S D W ¿μφανιση R ¿μφανισθή ARcoir 10 δή
om. S D 13 ύποφέρει A R W ύποφέρειν VSDRcorr 14 τώ τόπιυ S D W 16 είσ, superscr.
πρόσ V 17 φησί κϋ W ι8 η W i g τ ώ χω Α 20 ϊν V A R W κν SD 24 αύτόν W
25 ήγνοηκότα S 26 μέν om. V 30 καί 1 om. SD υΐόσ κατά άλήθειαν SD 32 τό
om. S D W πεπονθώσ D 35 ώς om. D 36 θεικώς] είκώσ in είκόσ corr. V είκόσ W
Μιν A R 37 θ W ol om. V A W

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
149, il—15 CYRILLI ORATIO AD AVGVSTAS DE FIDE 33

τα έργα δ έγώ ποιώ èv τ ώ ι ό ν ό μ α τ ι τ ο υ π α τ ρ ό ς μ ο υ , τ α ύ τ α μ α ρ τ υ ρ ε ί π ε ρ ί PG 1353


έμου. Τί δή άρα καν τούτωι φασίν οι διορίζοντες άμαθώς εις υίών δυάδα καί εις δύο
Χριστούς τ ό ν £να κύριον ΊησοΟν Χριστόν; περί τίνος ?φασκον οί Ιουδαίοι εί σύ εϊ ó
Χριστός, είπέ ήμίν π α ρ ρ η σ ί α ι ; τίς δέ ήν ó λέγων τ α £ ρ γ α ä έ γ ώ π ο ι ώ èv τώι
ονόματι τοΰ πατρός μου, ταύτα μαρτυρεί περί έ μ ο υ ; τίνος είναι φαμέν ίδιον 5
πατέρα τ ό ν θεόν; apa του έκ γυναικός àvà μέρος τε και ίδικώς νοουμένου ή γουν τοΰ
μονογενούς; καίτοι το δύνασθαι κατορθοΰν τ ά της θεότητος ?ργα πρέποι αν ουκ άνθρω-
πείαι φύσει, πόθεν; πολλού γε και δ ε ι ' έπειδή δέ έπλήρου Χριστός τ α ?ργα τοΰ πατρός,
ουκ άνθρωπος δν νοοΐτο ψιλός, θεός δέ μάλλον εν αΐματι καί σαρκί, μεμενηκώς δπερ ήν.
ίσουργήσει γαρ ούτως έχων τ ώ ι ίδίωι γεννήτορι, καί τόν του μυστηρίου λόγον καταμωμή- ίο
σαιτο δν ουδείς τ ώ ν ευ φρονείν είωθότων.
15 Tò δέ παιδίον ηυΕανε καί έκραταιοΟτο, πληρούμενον σοφίαι, κ α ι Le. 2, 40
χάρις θεού ήν έπ' αύτό, καί πάλιν' καί Ιησούς προέκοπτεν ήλικίαι κ α ί Le. 2, 52
σ ο φ ί α ι ,καί χ ά ρ ι τ ι π α ρ ά θ ε ώ ι κ α ί ά ν θ ρ ώ π ο ι ς . Έ ν α λέγοντες τ ό ν κύριον ήμών
Ίησούν Χριστόν καί αύτώι προσνέμοντες τ ά τε ανθρώπινα καί θεοπρεπή, τ ο ι ς μέν της κε- is
ν ώ σ ε ω ς μέτροις πρέπειν αληθώς διαβεβαιούμεθα τ ό τε τήν σωματικήν αυΗησιν έπιδέχεσθαι
καί μην καί τ ό κραταιοΟσθαι τ ώ ν του σώματος μορίων άδρυνομένων κατά βραχύ, καί αύτό Ρ 278
δέ τό δοκειν πληρουσθαι σοφίας διά γε τό οιονεί προς έπίδοσιν τήι τοΰ σώματος ήλικίαι
πρεπωδεστάτην της ένούσης αύτώι σοφίας άναφοιταν τήν έκφανσιν. καί ταυτί μέν,
ώ ς έφην, τήι μετά σαρκός οίκονομίαι πρέποι δν καί τοις της υφέσεως μέτροις' τήι δέ γε 20
φύσει του λόγου πρέποι δν πάλιν τό αεί τελείως Ιχειν καί είναι σοφίαν. αύτοΟ τοι-
γαροΰν ανθρωπίνως τό ώς èv κενώσει τυχόν ύφειμένον, αύτοΰ δέ όμοίως τ ά θεοπρεπή
θεικώς. ó γάρτοι τής μετά σαρκός οικονομίας τρόπος τε καί λόγος οΐδεν δντα αύτόν
καθ' ήμάς τε καί ύπέρ ήμάς καί υπερέχοντα μέν τ ό τής κτίσεως μέτρον ώ ς θεόν, έαυτοΟ
δέ π ω ς μόνον ουχί καί ήττώμενον, καθό πέφηνεν άνθρωπος. που γαρ ή ταπείνωσις 25
ήν ύπέμεινεν έκών, ει παραιτοίτο τ ά ανθρώπινα; πλήν ούκ èv αύτοίς ή τοΰ λόγου νοείται
φύσις, οίκειουται δέ μάλλον αύτά μετά τής ιδίας σαρκός, καθάπερ άμέλει καί τό πεινήν
καί τό διψήν καί τ ό λέγεσθαι καμείν έκ τής όδοιπορίας. δταν οΰν άκούηις τ ό π α ι - loh. 4, 6
δ ί ο ν ηυΗανε καί έ κ ρ α τ α ι ο ΰ τ ο πληρούμενον σοφίαι, δέχου προς άπολογίαν τής Le. 2. 4°
μετά σαρκός οίκονομίας τ ό μυστήριον. δτι γαρ ήν θεός èv σαρκί, π ι σ τ ώ σ ε τ α ι λέγων 30
αυτός ó μακάριος ευαγγελιστής δτι χ ά ρ ι ς θεοΟ ήν έπ' αύτό. ού γαρ ώ ς χάριν
Ιχον παρ' έτέρου ΘεοΟ, χάριν έχειν λέγεται ΘεοΟ, άλλ' δτι χάριν είχε τό παιδίον, ήνπερ δν
πρέποι θεώι. καί γαρ ήν τε καί έστι θεός ó λόγος καί èv σαρκί πεφηνώς, τουτέστιν
άνθρωπος καθ' ήμάς. εί δέ δή λέγοιτο χάριν ?χειν ή γοΟν προκόπτειν èv χάριτι παρά PG 1356
τ ε θεώι καί άνθρώποις, τ ό άπεικός ουδέν, εί καί αυτός ó πατήρ άπεδέχετο τήν οίκονομίαν, ρ 279

14—23 F0?1 168 τοΟ αύτοΟ έκ τής αύτής έτηστολής' ένα λέγοντες— θεικώς

VS, D [ = mn], A R W
2—5 τ ' δή — έμοΟ om. W 2 άμαθώσ VAR άληθώσ SD 3 o m - VS 4 ήν om.
VSD 6 νοούμενον SD γοΟν om. SD 8 καί beî] beî W beîv V 10 τοϋ om. W
i l φρονείν είωθότων AR φρονούντων VSDW 12 ϊ W έκραταιοΰτο SAR έκραταιοΟτο irvi
VDW σοφίασ VDW 13 αύτώ DA καί2 om. VSDW 13/14 σοφία καί ήλικία SD
15 τόν χν VSDW 1 5 / 1 6 κινήσεωσ Fcyr 16 αύΕην W 1 7 μορίων om. ν ig ταύτη WFcyr
20 μετά] τήσ Α 20/21 καί τοίς— πρέποι Äv om. W 20 ύφέσεωσ VR φύσεωσ SDAFcyr 22 έν
om. SD 24 τε om. VSDW καί2 om. V ύπέρ έχοντι R τών — μέτρων V 26/27 πλήν
— φύσις om. D 26 ούκ om. SW 27 πεινείν V 28 ίηψείν V άκούησ VSnW άκού-
σησ mAR τό bè V 29 έκραταιοΟτο πνι VA σοφίασ VDW 3 1 αύτός om. R
αύτώ DAR 32 έχων VARW, corr. VA χάριν om. SD
1 ήπερ VSD
Acta conciliorum oecumenicorum. I i, 5. ¡

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
COLLECTIO V A T I C A N A
34

καί αύτόν δέ τόν υίόν οίκειούμενον τά σαρκός δια το τώι μυστηρίωι πρέπον τε όμου καί
το χρησιμον.
Mt.24,36 16 Π ε ρ ί δέ τ ή ς η μ έ ρ α ς fi τ η ς ώ ρ α ς ¿ κ ε ί ν η ς ο υ δ ε ί ς ο ΐ δ ε ν , ο ϋ τ ε οί ά γ γ ε λ ο ι
τών ούρανών ουτε ó υίός, εί μή ó π α τ ή ρ . Εί Χριστόν ένα, φασίν, όμολογείν
έγνώκατε τόν τοΰ θεού λόγον σεσαρκωμένον ή γοΟν ένηνθρωπηκότα, πώς ήγνόηκε τήν της 5
συντελείας ήμέραν; φαμέν οδν ότι το άγνοήσαι τυχόν τά èv θεώι μυστήρια ούτε άσύνηθες
íes. 40. 13 οϋτε μήν έτέρως άπρεπές δν εϊη τήι κτίσει' τ ί ς γαρ Ι γ ν ω ν ο υ ν κ υ ρ ί ο υ ; κατά το γε-
Hebr. 2, 9 γραμμένον. καί εί λέγεται βραχύ παρ' άγγέλους ó υίός ήλαττώσθαι, καθό γέγονεν άν-
θρωπος δηλονότι, καίτοι κτίσεως άπάσης ών έπέκεινα θεικώς, τί τό θαύμα, κδν όμοΟ τοις
ι Cor. ι, 24 άγγέλοις άγνοείν λέγηται το èv θεώι μυστήριον, καίτοι σοφία καί δύναμις ύπαρχων αύτοΟ ; ίο
είτα πώς αν ήγνόησεν ή σοφία του πατρός τά έν αύτώι κεκρυμμένα ; καί εί τό πνεύμα
ι Cor. 2, 10 λέγεται πάντα έρευνάν καί τα βάθη του θεοί), πνεύμα δέ έστι τοΟ Χρίστου, πώς δν αυτός
ήγνόησεν άπερ οΐδεν άκριβώς τό πνεύμα αύτοΟ; ούκοΟν κδν άγνοείν άνθρωπίνως λέγηται,
loh. il, 34 άλλ' οΐδεν θεικώς. καί γοΟν πού τέθειται Λάζαρος, έρωτών ώς έ£όν αύτώι μή είδέναι
κατά τό άνθρώπινον, ένήργηκε θεικώς, άναστήσας αύτόν έκ νεκρών. απονέμοντες τοίνυν ιε
τήι μετά σαρκός οίκονομίαι τά άνθρώπινα, τηρήσωμεν εύσεβώς καί καθ' ήμας γεγονότι τώι
έκ θεου φύντι λόγωι τά θεοπρεπή.
Mt.27,46 17 Έ β ό η σ ε δέ Ί η σ ο ΰ ς φ ω ν ή ι μ ε γ ά λ η Γ θεέ μου θεέ μου, ί ν α τ ί με έ γ κ α τ έ λ ι π ε ς ;
ρ 280 Άρ' ουν καί αύτόν τής άνωθεν έπικουρίας δεδεήσθαι φαμέν τον έκ θεου πατρός λόγον ;
Ρ»· 32, 6 καίτοι πώς τοΰτό έστιν ούκ εόηθες κομιδήι ; συγκατάρχει γαρ τών δλων τώι θεώι καί πατρί 2ο
Ps. 23, 10 καί στερεοί μέν ουρανούς τώι ίδίωι πνεύματι, κύριος δέ τών δυνάμεων όνομάΕεταί τε καί
έστιν κατά άλήθειαν. άλλ' ήτόνησεν άρα προς τάς έκ τών Ιουδαίων έπιβουλάς καί
íes.40,1518 άμαχος ήν αύτώι τών σταυρούντων ή χείρ. καίτοι φησίν ó προφήτης Ήσαίας' εί
π ά ν τ α τά έθνη ώ ς σ τ α γ ώ ν από κάδου κ α ί ώ ς ροπή ί υ γ ο ΰ έ λ ο γ ί σ θ η σ α ν καί
ώ ς σ ί ε λ ο ς λ ο γ ι σ θ ή σ ο ν τ α ι , τ ί ν ι ώ μ ο ι ώ σ α τ ε κ ύ ρ ι ο ν κ α ί τ ί ν ι ό μ ο ι ώ μ α τ ι ώ μ ο ι ώ - 25
loh. 18, 3-6 σ α τ ε α ύ τ ό ν ; ίστέον δέ δτιπαρήσαν μέν οί τής'Ιουδαίων συναγωγής ύπηρέται τήν τών στρα-
τιωτών ίχοντες σπείραν, ήγούμενον δέ τόν προδότην, έπειδή δέ έίήτουν αύτόν συλλαβέσθαι,
PG 1357 ύπήντα λέγων' τ ί ν α ί η τ ε ί τ ε ; οΐ δέ πρός τοΰτο έφασαν' Ί η σ ο Ο ν τ ό ν Ναίωραΐον.
είτα πρός αύτούς ó σωτήρ" έ γ ώ ειμί. καί ά π ή λ θ ο ν ε ι ς τ ά ό π ί σ ω καί έ π ε σ ο ν
χαμαί. είτα πώς δν ήτόνησεν ó καί μόνηι τήι φωνήι τήν τών έπιβουλευόντων έλέγζας so
άσθένειαν; τί oöv äpa βούλεται λέγων θεέ μου θεέ μου, ί ν α τ ί με έ γ κ α τ έ λ ι π ε ς ;
φαμέν τοίνυν δτι του προπάτορος Αδάμ τήν δοθεΐσαν αύτώι πατήσαντος έντολήν και τών
θείων άλογήσαντος νόμων έγκαταλέλειπταί πως ή άνθρωπου φύσις παρά θεού, γέγονε δέ
καί έπάρατος δια τούτο καί θανάτωι κάτοχος' έπειδή δέ τό πεπονθός άναστοιχειώσων εις
ρ 28ι άφθαρσίαν έπεδήμησεν ó μονογενής του θεού λόγος έπελάβετό τε σπέρματος Αβραάμ καί 85
Hebr a, 16.17 ^μ 0 ιώθη τοις άδελφοΐς, έδει μετά τής άρχαίας έκείνης άρας καί τής έπεισάκτου φθοράς

ίο—17 Fcyr 169 τοΟ αύτοΟ έκ τής αυτής έπιστολής" καίτοι σοφία — θεοπρεττή

V S , D [ = mn], A R W
ι μυστηρίου Α 2 τό om. A R 3 »» W ή —έκείνης] έκείνησ καί τήσ ώρασ V
τής 8 om. SD οϋτε] ούδέ S D 4 φησίν SDW 5 τοΟ om. V ήγνόησε SD 6 ήμέρα S
ούτε] οδτε μήν D 8 6 ϋσ ήλαττώσθαι W ήλαττώσθαι 6 υΐόσ V S D 6 ίησοΟσ ήλαττώσθαι A R
12 χΰ VARWFçyr θϋ SD 14 έ£όν om. Fcyr 15 άπονέμοντα SD 16 καί — γεγονότι om.
Fcyr 18 ιβ W φωνή μεγάλη 6 ϊσ V 6 ΙησοΟσ Α 19 έπικουρίασ τήσ άνωθεν [τήσ
Ανωθεν om. SD] φαμέν δεδεήσθαι V S D έπικουρίας φαμέν τής άνωθεν δεδεήσθαι W 20 κατάρχει
SDW 2ΐ ici S τε om. V S D W 23 ήτόνησασ S έκ om. V S D W τών om. SD 23 εί]
είσ SD 24 κάδδου V D W 25 τόν κν V ζη πείραν Α 28 τοΟτον V 33 έγκατέλειπταί V
θω D 34 πεπτωκόσ D άναστοιχειώσαι W 35 « om. SD 36 όμοιώθη R W

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
149, 15—18 CYRILLI ORATIO AD AVGVSTAS DE FIDE 35

καταλήξαι τήν έγκατάλειψιν ήν ύπέμεινεν έν άρχαΐς ή τού ανθρώπου φύσις. ώ ς ούν


eïç ύπαρχων τ ώ ν εγκαταλελειμμένων, καθό και αυτός παραπλησίως ήμίν μετέσχεν αίματος Hebr. 2,
καί σαρκός, το ίνα τ ί με έ γ κ α τ έ λ ι π ε ς φησίν, δπερ ήν λύοντος έναργώς την συμ-
βάσαν ήμίν έγκατάλειψιν καί οίον έκδυσωποΟντος έφ' έαυτώι τον πατέρα καί καλούντος
είς εύμένειαν τήν έφ' ήμίν ώ ς έφ' έαυτώι τε καί πρώτωι. παντός γαρ ήμίν αγαθού γέ- 5
γονεν ó Χριστός καί αρχή καί πρόξενος, ώστε καν εΐ τι λέγοιτο λαβείν ανθρωπίνως παρά
τού πατρός, τούτο τήι ήμετέραι προυξένησε φύσει, πλήρης υπάρχων αυτός καί ούδενός το
παράπαν έπιδεής ώ ς θεός.
18 Τ ο ύ τ ο φ ρ ο ν ε ί τ ε έ κ α σ τ ο ς έ ν ύ μ ί ν α ύ τ ο ί ς 5 καί έν Χ ρ ι σ τ ώ ι 'Ιησού, δ ς Phil. 2, 5
έν μορφήι θ ε ο ύ ύ π α ρ χ ω ν ούχ ά ρ π α γ μ ό ν ή γ ή σ α τ ο τ ο ε ί ν α ι ϊσα θεώι, ά λ λ ' χο
έαυτόν έκένωσεν μορφήν δούλου λαβών, έν όμοκυματι α ν θ ρ ώ π ω ν γενό-
μ ε ν ο ς , καί σ χ ή μ α τ ι ε ύ ρ ε θ ε ί ς ώ ς ά ν θ ρ ω π ο ς έ τ α π ε ί ν ω σ ε ν έαυτόν, γενόμενος
υ π ή κ ο ο ς μέχρι θ α ν ά τ ο υ , θ α ν ά τ ο υ δέ σ τ α υ ρ ο ύ , δ ι ό καί ó θ ε ό ς α υ τ ό ν ύ π ε ρ ύ ψ ω σ ε ν
καί έ χ α ρ ί σ α τ ο α ύ τ ώ ι τ ο ό ν ο μ α τ ο ύ π ε ρ π α ν ό ν ο μ α , ί ν α έν τώιονόματιΊη-
σ ο ΰ Χ ρ ι σ τ ο υ παν γόνυ κάμψηι έ π ο υ ρ α ν ί ω ν καί ε π ι γ ε ί ω ν κ α ί κ α τ α χ θ ό ν ι ω ν ιβ
καί π ά σ α γλώσσα έξομολογήσηται δτι κύριος Ί η σ ο υ ς Χ ρ ι σ τ ό ς είς δόξαν
θεού πατρός. Ιδού δή σ α φ ώ ς τον έν μορφήι καί ίσότητι τού πατρός θεόν λόγον
ούχ άρπαγμόν ήγήσασθαί φησι τό είναι ίσα θεώι, κεκενώσθαι δέ μάλλον έθελοντήν μορφήν Ρ 282
δούλου λαβόντα καί έν όμοιώματι ανθρώπων γενόμενον, προσεπάγει δέ δτι τεταπείνωκεν
έαυτόν, γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δέ σταυρού. ε'ίπερ ουν διαιρετέον 2ο
είς δύο Χριστούς καί υιούς τον ένα καί μόνον Χριστόν καί κύριον καί κατά γε τό τισί
δοκούν τον έκ γυναικός ανθρωπον τετίμηκε μέν ίσότητι τ ώ ν ιδίων αξιωμάτων ó του θεοί)
λόγος καί συνήψεν έαυτώι κατά τον της αυθεντίας τρόπον καί κατά τήν της υίότητος PG 1360
όμωνυμίαν, ώς έτερος ώ ν παρ' αυτόν υιός ίδικώς, τίς άρα έστίν ó κενώσας έαυτόν ή τίνα
κεκένωται τρόπον ; εί μέν γάρ, ώ ς αύτοί φασιν, ó έκ γυναικός ίδικώς νοούμενος άνθρωπος 25
τούτο λέγεται παθείν, πώς ή τίνα κεκένωται τρόπον, κατέβη δέ δπως εις ταπείνωσιν ó έν
ίσότητι γεγονώς τήι προς θεόν λόγον κατά γε τον της αξίας ή γούν αυθεντίας τρόπον, καί
ταύτην έχων προς αύτόν τήν συνάφειαν ; εί δέ έπ' αύτοΟ του θεού λόγου νοουμένου πάλιν
ίδικώς καί ανά μέρος υίοΟ τό κεκενώσθαι λέγοιτο, πώς κεκένωται τιμήσας έτερον, καθά
φασιν έκεινοι, καί τοις ιδίοις αύτόν άξιώμασι περιβολών, τεταπείνωται δέ τίνα τρόπον ó 30
της έαυτού δόξης τό υψος τ ώ ι συναφθέντι διδούς; εί γαρ δή φαΐεν δτι δοξάίων έτερον
αύτός υπομένει τήν ταπείνωσιν ή γουν τήν κένωσιν, ουδέν, ώ ς έοικε, τ ώ ν άτοπων έννοείν
δτι καί ύβρίίων ύψουται. αναγκαίου τοιγαροΟν ήμας καί μέντοι καί αληθούς μόνον
ούχί συνωθοΟντος λόγου πρός γε τό οϊεσθαι δειν δτι κενοΰται τό πλήρες καί έν δούλου
μορφήι γένοιτ' αν ού τό τήι φύσει δούλον, άλλα τό τ ώ ν τής δουλείας έπέκεινα μέτρων, 35
γίνεται δέ καί έν όμοιώματι ανθρώπων τό μή ούτως έχον κατά φύσιν πριν γένηται, καί
δτι ταπεινοΰται τό ύψηλόν, αυτόν πιστεύομεν τον τού θεού λόγον άνθρωπίνως έν τούτοις Ρ 283

V S , D [ = mn], A R W
ι έγκατοίληψιν SnW t corr. W άρχή S D 2 έγκαταλειμμένων V 3 έγκατέλειπεσ V R
5 TÍ om. V S D W 5/6 γέγονεν 6 χσ άγαθοΟ V 6 άρχή πρόΕενοσ W κ δι ν] και W
λίγοι S D 8 ένδεήσ V g ιγ W φρονείται R φρονείτω V φρονείσθω W έκαστος
om. W ήμΐν A R W ι ι άνθρώπου S D 1 2 / 1 3 ύπήκοοσ γενόμενοσ D 14 τό δνομα
τό R άνομα τό V S D A W cf. ρ. 36. 2 15 ΧριστοΟ om. S D 16 έΕομολογήσεται R 17 πρσ
άμήν S D πρσ D A R θϋ καί πρσ V S W ι 8 έθελοντί W 19 έν om. W 2 1 καί 4 om.
SDW 22 μέν έν W 23 τ η ς 1 om. S D 24 ίίηκώσ παρ' αύτόν υίόσ [υίόσ bè W ] V S D W
25/26 εί μέν—τρόπον om. W 26 πΦσ A R 27 τρόπον om. W 28 τήν σαφήνειαν in
τήν συνάφειαν corr. S 3 ° φησιν S m W περιβάλλων S D 3 2 ώς ίοικε om. D 33 κ
°ί
om. S D ήμάς om. W 35 γένοιτ'] γένοιτο τίσ W άλλά καί D $6 πριν Äv S D
37 άνθρωπίνοισ R
5*

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
36 COLLECTIO VATICANA

γενέσθαι κατ' Ιδίαν θέλησιν ύπέρ ημών, μεμενηκέναι δέ θεικώς èv τοις της ιδίας υπεροχής
ΰψώμασι. ταύτηι τοι καί ύπερυψώσθαι λέγεται καί λαβείν το όνομα το ύπέρ πάν
όνομα προσκυνεΐσθαί τε παρά πάντων καί εις bóSav θεού πατρός ώνομάσθαι κύριος,
καίτοι γαρ υπάρχων έν τήι τοΰ πατρός ύπεροχήι καί έν άρρήτοις ύψώμασιν, έπειδή καθήκεν
έαυτόν εις κένωσιν καί τεταπεινώσθαι λέγεται μορφήν δούλου λαβών, άνέβη δε πάλιν εις 5
τον ϊδιον πλουτον, της ένωθείσης αύτώι φύσεως, δήλον δε δτι της ανθρωπινής, την πτω-
χείαν ύπερδραμών, ταύτηι τοι λαβείν ανθρωπίνως λέγεται το άεί τε καί άναποβλήτως ένυ-
πάρχον αύτώι, τουτέστι το είναι θεός καί τών όλων κύριος. καί εϊπερ εστίν εύκλεες τώι
πατρί το κύριον Ιχειν τών δλων τον ϊδιον υίόν, πώς ουκ αληθές ειπείν δτι τετήρηται πάλιν
αύτώι καί την τοΰ δούλου λαβόντι μορφήν τό έλεύθερον καί της κατά πάντων κυριότητος ίο
τε καί έΕουσίας τό ύπερφερές αξίωμα ;
19 Ευχάριστουντες τώι πατρί τώι ίκανώσαντι ημάς ε ι ς τ η ν μ ε ρ ί δ α τοΟ
ι, Ι2-20 κ χ ή ρ 0 υ T¿,v άγίων èv τ ώ ι φ ω τ ί , δς έ ρ ρ ύ σ α τ ο ημάς έκ τ η ς έ Η ο υ σ ί α ς τ ο ΰ
σκότους καί μ ε τ έ σ τ η σ ε ν εις τ η ν β α σ ι λ ε ί α ν τ ο υ υιού τ η ς α γ ά π η ς αύτοΟ,
έν ώ ι Ι χ ο μ ε ν τ η ν άπολύτρωσιν, την αφεσιν τ ώ ν αμαρτιών, δς ε σ τ ί ν ε ι - ι&
κών του θεού του αοράτου, πρωτότοκος πάσης κτίσεως, δτι έν α ύ τ ώ ι
PG 1361 έ κ τ ί σ θ η τ α π ά ν τ α τ α έν τ ο ι ς ο ύ ρ α ν ο ί ς καί τ α έπί τ η ς γ η ς , τ α ό ρ α τ ά καί
τα α ό ρ α τ α , εϊτε θρόνοι εϊτε κ υ ρ ι ό τ η τ ε ς είτε άρχαί είτε έΕουσίαι, τά π ά ν τ α
δ ι ' α ύ τ ο Ο καί ε ι ς α ύ τ ό ν έ κ τ ι σ τ α ι καί α ύ τ ό ς έ σ τ ι π ρ ο π ά ν τ ω ν καί τ ά π ά ν τ α
ρ 284 έν α ύ τ ώ ι συνέστηκεν καί α ύ τ ό ς έ σ τ ι ν ή κ ε φ α λ ή τ ο υ σ ώ μ α τ ο ς τ η ς έκκλη- 20
σ ί α ς , δς έ σ τ ι ν αρχή, π ρ ω τ ό τ ο κ ο ς έκ τ ώ ν ν ε κ ρ ώ ν , ί ν α γ έ ν η τ α ι έν π ά σ ι ν
α ύ τ ό ς π ρ ω τ ε ύ ω ν , δ τ ι έν α ύ τ ώ ι η ύ δ ό κ η σ ε π ά ν τ ό π λ ή ρ ω μ α κ α τ ο ι κ ή σ α ι καί
δι' α ύ τ ο υ ά π ο κ α τ α λ λ ά ζ α ι τα π ά ν τ α εις α ύ τ ό ν , είρηνοποιήσας δια τ ο υ α ί -
μ α τ ο ς τοΟ σ τ α υ ρ ο ύ αύτου εϊτε τά έπί τ η ς γ η ς ε ϊ τ ε τ ά έν τ ο ι ς ούρανοΐς.
Εικόνα φησί τοΟ αοράτου θεού τον έ£ αύτοΟ γεννηθέντα κατά φύσιν υίόν, τουτέστι τον 26
θεόν λόγον, καί μήν δτι δι' αύτοΟ παρήχθη τά πάντα προς γένεσιν, εϊτε τά όρατά εϊτε
loh. ι, ι τά αόρατα, έν τε ούρανώι καί έπί της γης, καί δτι προ πάντων έστιν αύτός (έν άρχήι
γαρ ην ó λόγος) καί αύτός έστιν ó τών αιώνων δημιουργός καί χρόνου παντός πρεσβυ-
τέραν Ιχων τήν υπαρΣιν. άλλα τον ούτως έχοντα κατά φύσιν ιδίαν δεδόσθαι φησί
παρά του πατρός κεφαλήν του σώματος της έκκλησίας αυτόν τε είναι τον πρωτότοκον έκ so
τών νεκρών. είτα πώς ó ύπάρχων άεί θεός λόγος, έν ώι τά πάντα συνέστηκεν, πρω-
τότοκος έκ νεκρών γενέσθαι λέγεται καί απαρχή τών κεκοιμημένων, εί μή έστιν αύτου κατά
άλήθειαν ίδιον τό σώμα τό παρ' αύτοΟ ληφθέν, ου πεπονθότος τον θάνατον αύτός αν
νοοίτο παθείν; ούκ άπίθανον έχοντος λόγον έφ' έαυτώι του συμβεβηκότος, πέπονθεν γαρ
τό ϊδιον αύτοΟ. οΰτω νοείται πρωτότοκος έκ νεκρών, καίτοι τήν φύσιν αθάνατος ων 85
καί αύτόχρημα £ωή. δτε τοίνυν δέδοται κεφαλή τοΰ σώματος της έκκλησίας, καθείς
έαυτόν εις κένωσιν, τότε λέγεται καί άποθανείν ανθρωπίνως ύπέρ ημών ó παθείν ούκ είδώς
Ρ 285 τον θάνατον ως θεός. λέγοντος δέ του μακαρίου Παύλου δτι έν αύτώι κατώικησε πάν
τό πλήρωμα, φαΐεν αν ϊσως τινές" ιδού Χριστόν οιδεν έτερον ίδικώς τον έκ γυναικός αν-

VS, D [ = mn], A R W
2 καί® V A R τό S τώ D W τό 1 om. W 3 ώνομοΐ&σθαι W 4 καθεΐκεν V
5 ποίλιν om. SDW 9 τό κύριον] τήν κυρείαν Α τ€τήρηκ€ SD 11 ύπερφυέσ SD
1 2 ib W εύχαριστοΟμεν SD 1 3 έρύσατο V W 1 7 τά4 om. V S D W τά® om. V S D W
2 1 δ SD 22 εύδόκησε V D W τό πλήρωμα τήσ θεότητοσ W 24 τής om. S D W 26 τά
πάντα παρήχθη V S D W 27 τε τώι SD πρό om. SW, ex corr. add. S 29 ίχει SD
30 τόν om. R 3 1 τών om. SD ò έν iL· SDW 33 τό 1 om. V S D W 34 έν V
35 τή φύσει W 36 αύτόχρημα Ζωή Scott D A R αύτό χρηματίΖυυν S αύτόσ χρηματΙΣων Ζωή V W
39 τό om. S ϊτερον οΐδεν V S D W

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
149. Ï8—20 CYRILLI ORATIO AD AVGVSTAS DE F I D E 37

θρωπον, έν dit κατώικηκεν ώ ς έτερος παρ' αύτόν Χριστός και ίόικώς ó λόγος ήτοι πνεύμα,
το πλήρωμα της θεότητος, σωματικώς. προς δή τά τοιάδε φαμέν δτι δύο Χριστούς ó
πνευματοφόρος ούκ οιδεν, αλλ' έ'να κηρύττει, καθάπερ αμελεί καί ένα πατέρα. ήμίν γάρ
φησίν, e l ς θ ε ό ς ó π α τ ή ρ , έΣ ou τ α π ά ν τ α κ α ι η μ ε ί ς ε ι ς α υ τ ό ν , κ α ί ε ι ς κ ύ ρ ι ο ς iCor. 8, 6
Ι η σ ο ύ ς Χ ρ ι σ τ ό ς , δ ι ' ού τ α π ά ν τ α καί η μ ε ί ς δ Γ α ύ τ ο ΰ . έπεί φέρε διασκεψώ- e
μεθα παρατιθέντες εις βάσανον τών είρημένων την δύναμιν. την εικόνα του θεού του
αοράτου, τον δι' ού καί èv ώι τα πάντα, τον προαιώνιον υίόν, την τών δλιυν σύστασιν,
δεδόσθαι φησίν τήι έκκλησίαι κεφαλήν καί μην δτι γένοιτο πρωτότοκος έκ νεκρών. έπειδή
δε έστι την φύσιν αθάνατος, πασά π ω ς ανάγκη προς ένωσιν οίκονομικήν τε καί άληθή τήι καθ
ημάς άνθρωπότητι συνενεχθήναι λέγειν τον έκ θεού πατρός λόγον ένα τε ούτως ήμίν άνα- ίο
δειχθήναι Χριστόν, τον αύτόν όμου θεόν όντα καί ανθρωπον. έν τίνι δή ουν κατώικηκε
παν το πλήρωμα της θεότητος σωματικώς; ίδικώς μεν ουν καί κατά μόνας èv τήι του PG 1364
λόγου φύσει τούτο πεπράχθαι νομίίειν ευηθες κομιδήι, ϊσον γαρ ειπείν ώ ς αύτός έν έαυτώι
κατώικηκεν ó μονογενής' πιστεύοντας δέ δτι γέγονε σάρΗ ó λόγος, ού κατά μετάστασιν ή loh. 1, 14
τροπήν, αλλ' δτι μάλλον έσκήνωσεν èv ήμίν καί ναόν ϊδιον έποιήσατο το ένωθέν αύτώι 15
κατά άλήθειαν σώμα ψυχήν ?χον τήν λογικήν, ευσεβές ειπείν δτι τήν έν τήι άγίαι σαρκί
τοΟ λόγου κατοίκησιν ή γοΰν ένωσιν άληθή κατασημαίνων ήμίν ó θεσπέσιος Παύλος έν αύ- Ρ 286
τώι φησι κατοικήσαι πάν το πλήρωμα τής θεότητος, ού μεθεκτώς μάλλον ή σχετικώς ή γοίίν
ώ ς έν δόσει χάριτος, άλλα σωματικώς, δ έστιν ούσιωδώς, ώ ς δν εί καί έν άνθρώπωι λέ-
γοιτο κατοικειν το πνεύμα αύτοΰ, ούχ έτερον δν παρ' αύτόν. έφ' ένός δέ προσώπου 20
πολλάκις διπρόσωπον ήμίν εισφέρεται λόγου σχήμα καί κατ' ούδένα τρόπον αδικεί τήν άλή-
θειαν, οίον φέρε ειπείν ώ ς εί λέγοιτο περί θεοΟ παρά τής θεοπνεύστου γραφής" ó π λ ά σ - Zach. 12, 1
σ ω ν π ν ε ύ μ α α ν θ ρ ώ π ο υ έ ν α ύ τ ώ ι , καίτοι π ώ ς ούχ δπασιν έναργές ώ ς ούκ δν νοοίτο
παρά τον ανθρωπον έτερον το èv αύτώι πλαττόμενον αύτου πνεύμα; φησίν δέ που καί ó
μακάριος Δ α υ ί δ ' νυκτός μετά τής καρδίας μου ήδολέσχουν καί έ σ κ α λ ε τ ό 26 Ps. 76, 7
π ν ε ΰ μ ά μου. είτα τίς ήν ó μετά τής έαυτου καρδίας άδολεσχών καί τό ϊδιον πνεύμα
σκαλεύων; χρή τοιγαρουν τά μέν τών λόγων σχήματα μή σφόδρα φυλοκρινείν, άφοράν δέ
μάλλον είς αύτάς τών πραγμάτων τάς φύσεις καί έ£ αύτών ευ μάλα ποδηγουμένους έπ'
αύτήν ίέναι τήν άλήθειαν.

TTept ύπακοής του Χριστοΰ so

20 Ά ρ ' ουν ώ ς δι' έ ν ό ς π α ρ α π τ ώ μ α τ ο ς είς π ά ν τ α ς α ν θ ρ ώ π ο υ ς ε ί ς κ α τ ά - Rom.5,18.19


κρίμα, ο υ τ ω καί δ Γ έ ν ό ς δ ι κ α ι ώ μ α τ ο ς ε ί ς π ά ν τ α ς ανθρώπους είς δικαίω-
σιν ίωής. ώσπερ γάρ δια τ ή ς π α ρ α κ ο ή ς του έ ν ό ς ά ν θ ρ ω π ο υ α μ α ρ τ ω λ ο ί Ρ 287
κ α τ ε σ τ ά θ η σ α ν οί π ο λ λ ο ί , ο υ τ ω κ α ί δ ι ά τ ή ς ύ π α κ ο ή ς τοΟ έ ν ό ς δ ί κ α ι ο ι κ α τ α -
σ τ α θ ή σ ο ν τ α ι οί π ο λ λ ο ί . Τής άνθρωπου φ ύ σ ε ω ς άράι καί δίκηι θανάτου καταδεδι- 35

Ii—18 Fcyr 170 τοΟ αύτοΟ ¿κ τής αύτής έπιστολής' év rivi — τής θεότητος

VS, D [ = mn], ARW


ι κατώκησεν SD Α έτερον VRW 3 άμέλει VARW καί tv πνα SD 7 τόν 1 ] τού SD
8 κεψαλή V μήν SDW μή VAR ίο τε] bè Α ιο/ιι άποδειχθήναι AR 11 κατώ-
κησε SD 13 έαυτώ VSDWFcyr αύτώ AR 16 ίχοντι AR λογικήν VSDWFcyr νοεράν AR
17 άληθώσ SD 19 ώβ 1 ούκ SD 21 έμφέρεται SD 24 έαυτώ V πνα αύτοΰ SD
25 ίσκαλε SD έσκοίλευε W ¿σκοίλευον R ήσχαλε Α ήσχαλλε V 26 καρΜασ αύτοΟ V 27 σκα-
λεύων SDARW άσχάλλον ίχων V το(νυν VW μή σφόδρα] μηκέτι D φιλοκρινείν DA
28 εύ μάλα] δή μάλλον V 3 1 îë W δρα SD δρα W παραπτώματοσ AR άμαρτήματοσ
VSDW εις* om. SD 32 είς* om. SD 32/33 δικαίωσιβ SD δικαίωμα V 33/34 Αμαρτω-
λοί — πολλοί om. V 34/35 oötui — π ο λ λ ο ί om. SDW 34 ^vòa άνθρώπου V 35/ρ· 3 8 , ι κα-
ταδεδικαομίνουσ S

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
38 COLLECTIO VATICANA

κασμένης δια τήν τοΰ πρωτοπλάστου παρακοήν, ëôei πάλιν άνασφήλαι προς το έν άρχαΐς
αύτήν, άνεπίπληκτον κομιδήι της υπακοής ποιουμένην τήν ëvbei£iv. άλλ' ήδη τούτο πολύ
καί λίαν έπέκεινσ τών της άνθρωπότητος μέτρων' καθαρός γαρ ουδείς από αμαρτιών.
παθοΟσα δε απαί τό πλημμελές και ταΐς οίκοθεν άσθενείαις κεκρατημένη καί εν ίδίαι σαρκί
τήν της φαυλότητος νοσούσα γένεσιν άγριαίνοντά τε τον της αμαρτίας ώδίνουσα νόμον, 5
Rom. 8, 7 πώς äv διέδρα παντελώς; τ ο γ ά ρ φ ρ ό ν η μ α τ η ς σ α ρ κ ό ς έ χ θ ρ α , φησίν, ε ι ς θ ε ό ν
PG 1365 κ α ί τ ώ ι ν ό μ ω ι T O Û θ ε ο ύ ο ύ χ υ π ο τ ά σ σ ε τ α ι ' ο υ δ έ γ α ρ δ ύ ν α τ α ι . εύμηχάνως
τοιγαρουν ó θεός καί πατήρ άνακεφαλαιούμενος τα πάντα èv τώι Χριστώι και εκ πολλής
αγαν ήμερότητος τήι άνθρωπου πραγματευόμενος φύσει τήν εις δπερ ήν έπάνοδον ή γοΟν
Gal. 4. 4 άνακομιδήν, έ Η α π έ σ τ ε ι λ ε ν τ ο ν υ ί ό ν α υ τ ο ύ , γ ε ν ό μ ε ν ο ν εκ γ υ ν α ι κ ό ς , ίνα τό ίο
δμοιον ήμΐν σώμα λαβών καί ίδιον αυτό ποιησάμενος ώς άνθρωπος επί γης ευρεθήι μή
είδώς άμαρτίαν ουτω τε εις άπαν κατήκοος γεγονώς τώι θεώι καί πατρί δικαιώσηι τήν
ανθρώπου φύσιν èv έαυτώι καί τών τοΰ θανάτου δεσμών εΣεληται, φύλλοις άναμαρτησίας
στεφανουμενην παρά τοΰ θεού καί πατρός. καί γάρ έστι τών άτοπων κληρονόμους μεν
ημάς τής τοΰ πρώτου γενέσθαι δίκης ένιέντος τήι φθοράι δια τής παρακοής, της δε τοΰ is
δευτέρου δικαιοσύνης μή μεταλαχείν άνακομίίοντος εις ίωήν δια τής εις άπαν υπακοής.
Ρ 288 όταν ούν λέγηι τό γράμμα τό ιερόν δι* υπακοής ενός δεδικαιώσθαι πολλούς, ουκ άνθρωπον
απλώς ένα τών καθ' ημάς εις τούτο παραληφθήναι φαμέν, ενηνθρωπηκότα δε μάλλον τον
ι Petr. 2, 22 μονογενή καί ύπήκοον ύπερ ημών γεγονότα τώι πατρί. ού γάρ έποίησεν άμαρτίαν ο ύ δ ε
ε ύ ρ έ θ η δ ό λ ο ς èv τ ώ ι σ τ ό μ α τ ι α ύ τ ο υ , καθά γέγραπται. 20
21 Λέγω γάρ Χριστόν διάκονον γεγενήσθαι περιτομής ύπερ αληθείας
Rom. 15,8.9 θ ε ο ύ ε ι ς τ ό β ε β α ι ώ σ α ι τ ά ς έ π α γ γ ε λ ί α ς τ ώ ν π α τ έ ρ ω ν , τ α δέ ? θ ν η υ π έ ρ
ε λ έ ο υ ς δ ο £ ά σ α ι τ ο ν θ ε ό ν. Ιουδαίων είναι τάς έπαγγελίας τάς τοις πατράσι δεδω-
ρημένας ó θεσπέσιος Ιφη Παύλος, προανακεκράγεσαν δέ καί οί μακάριοι προφήται περί
Gen. 49. 1° Χριστού δτι α υ τ ό ς ίίσται π ρ ο σ δ ο κ ί α έ θ ν ώ ν . ούκούν ó κύριος ημών Ιησούς Χριστός 25
τοις του πατρός νεύμασι συναινών γέγονε μεν τήι περιτομήι, τουτέστι τοις Ίουδαίοις διά-
Hab. 2, 4 κονος εις βεβαίωσιν τών èv τοις πατράσιν έπηγγελμένων (εΐρητο γαρ δτι ó δ ί κ α ι ο ς εκ
π ί σ τ ε ω ς £ ή σ ε τ α ι), τοις γε μήν Ü έθνών ευλογία πνευματική καί Ζωοποιός, ώστε καί
αυτούς ήλεημένους δια τής πίστεως δοϋολογήσαι θεόν. άλλ' ει καί γέγονε διάκονος άν-
θρωπίνως, άλλ' ουν ώς θεός κηρύττεται τοις τε έκ περιτομής καί μέντοι τοις εΕ έθνών' so
κέκληνται γάρ εις £ωήν, ούχ ώς εις ενα τών καθ' ημάς άνθρωπον άπλώς, άλλ' ώς εις θεόν
πιστεύσαντες εις Χριστόν καί ουκ έ£ω σαρκός ή γουν άνθρωπότητος τον έκ θεού Χόγον
όμολογουντες ύπάρχειν, σεσαρκωμένον δέ καί ένανθρωπήσαντα προσκυνούντες αύτόν. τό
Rom. ί ο , 8 . 9 γάρτοι ρ ή μ α τ ή ς π ί σ τ ε ω ς , δ κ η ρ ύ σ σ ο μ ε ν , διατρανοί λέγων ó μακάριος Παύλος δ τ ι
Ρ 289 ε ά ν ε ϊ ' π η ι ς ε ν τ ώ ι σ τ ό μ α τ ί σ ο υ κ ύ ρ ι ο ς ' Ι η σ ο ύ ς κ α ί π ι σ τ ε ύ σ η ι ς ε ν τ ή ι 35
κ α ρ δ ί α ι σ ο υ δ τ ι ó θ ε ό ς α ύ τ ό ν ή γ ε ι ρ ε ν έκ ν ε κ ρ ώ ν , σ ω θ ή σ η ι . ειτα πώς αν
PG 1368 εκ νεκρών έγερθήναι λέγοιτο, καίτοι τήν φύσιν άθάνατος ών ώς θεός, ει μή προεισδέΕαιτό

V S , D [ = mn], A R W
4 άπαν W 5 τής om. Α γενεσιν V A R W σύνεσιν SD 6 άν V S D W άν αύτήν A R
7 άμηχάνωσ D 8 πάντων SD 10 γεννώμενο ν W ι ι αύτό SDRcon-W αύτώ R de Α
non constat αύτοΰ V ΐ 2 δικαιούση S 13 αύτώ A R φύλλοισ V W spatium λοισ SD
spatio καί τοίσ αθ ins. D ψήφοισ A R 15 φορά S 16 μετασχείν D 17 δικαιοΟσθαι Α
2ο ηύρ^θη R 2ΐ ΐς W Χριστόν om. W 24 προανακεκράγεισαν D προανακεκράγησαν S
προανεκράγεσαν W μακάριοι om. SD 25 6 χσ A R 26 π νεύμασι S D 27 είρηται
AR 28 Ζήσεται] σώΣεται Α 29 ήλεουμένουσ S έλεουμένουσ V W 3° τ ε οιη· A R
και μέντοι καί SD 3 1 Λπλώσ άνθρωπον S D 32 λόγον om. W 34 κηρύττομεν SD
35 τώι στόματι] τη καρδία SD κσ ΐσ χσ SD 35/36 ¿v — σου om. SD 36 σωθείση W
είτα] εΐ V 37 άναστήναι S D προσδίΕαιτό SD

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
149, 20—23 C Y R I L L I O R A T I O A D A V G V S T A S D E FIDE 39

τις τους περί της ένανθρωπήσεως λόγους διατβθείη τε ört τό πεφυκός άποθνήισκειν ϊδιον
έποιήσατο σώμα καί ύπέμεινεν μεν έν αύτώι τον θάνατον ανθρωπίνως, άνεβίω δέ θεικώς
ώς αφθαρσία καί ζωή;
22 Τ α γ α ρ ό π λ α τ η ς σ τ ρ α τ ε ί α ς η μ ώ ν ού σ α ρ κ ι κ ά , α λ λ ά δ υ ν α τ ά τ ώ ι θ ε ώ ι 2Cor.io,4.5
πρός καθαίρεσιν όχυρωμάτων, λογισμούς καθαιρουντες καί π α ν ύ ψ ω μ α 6
έ π α ι ρ ό μ ε ν ο ν κατά τ η ς γ ν ώ σ ε ω ς τ ο ΰ θεου καί α ί χ μ α λ ω τ ί Ε ο ν τ ε ς π α ν ν ό η μ α
είς τήν ύ π α κ ο ή ν του Χριστού. Ού παχύς καί σωματικός, ισχνός δέ μάλλον καί
νοητός τών αγίων ó πόλεμος. είώθασι γαρ εύδοκιμείν, ούχ δπλα κινοΟντες σαρκικά καί
ταις τών δοράτων άκμαΐς ή γοΟν ταΐς των βελών εύστοχίαις χρώμενοι, άλλα τοις της αλη-
θείας δπλοις ένηρμοσμένοι πνευματικώς άντανιστάμενοί τε καί μάλα νεανικώς τοις έθέλουσι ίο
παρασημαίνειν αυτήν καί τών θείων δογμάτων τήν όρθότητα παρατρέπουσιν επί γε τό
αύτοις άπερισκέπτως δοκούν. ου σαρκικά τοιγαροΟν τών αγίων τα δπλα, δυνατά δέ
μάλλον τώι θεώι. καθαιροΰσι γαρ λογισμούς τούς είς έκτοπους ημάς έννοιας αποκομί-
ζοντας καί οιά τινας τών άλιτηρίων βαρβάρων τηι βασιλέως όό?ηι φιλονεικείν έγνωκότας
έκ μέσου ποιείσθαι σπουδάίουσι κάν εϊ τις είς υψος έπαίροι τό κέρας τών είωθότων λαλείν is Ps. 74. 6

άδικίαν κατά θεου, τούτον έννοίαις ταΐς είς όρθότητα μόνον ούχί καταπαίουσι μετατιθέντες
είς τό εύθύ καί τοις της αληθείας έμβιβάίοντες λόγοις. εύτεχνίας ουν άρα της αληθώς Ρ 290
άγιοπρεπους έργον &ν γένοιτο καί άρέσκον θεώι τό τοις της οικονομίας λόγοις ύποφέρειν
άεί τό άντιτετάχθαι δοκούν τηι δόΗηι Χρίστου. θεός γαρ ών ó λόγος καί έν μορφήι καί Phil. 2, 6-8
ίσότητι τοΟ πατρός έαυτόν καθηκεν είς κένωσιν καί γέγονεν υπήκοος μέχρι θανάτου. δει 2ο
τοίνυν πάν νόημα περιτρέπειν άστείως καί οίον αίχμαλωτίίειν είς τήν ύπακοήν αυτού,
εί γαρ δη τι λέγοιτο καί τών άνθρωπίνων, κατ' ούδένα τρόπον άδικήσειεν öv τήν του
λόγου φύσιν τό έν άνθρωπότητι σμικροπρεπές, εί πιστεύοιτο καθ' ή μας άνθρωπος γεγονώς
καί ου τί που τό είναι θεός άποβεβληκώς, άλλά μετά τοΟ μεΐναι θεός προσλαβών τό άν-
θρώπινον καί ύπήκοος γενόμενος μέχρι θανάτου κατά τήν σάρκα. 25
28 Όθεν, αδελφοί άγιοι, κλήσεως έπουρανίου μέτοχοι, κατανοήσατε Hebr. 3, 1-6
τον άπόστολον καί άρχιερέα της όμολογίας ήμών Ίησοΰν πιστόν όντα
τώι ποιήσαντι αυτόν, ώ ς καί Μ ω σ ή ς έν δ λ ω ι τώι οϊκωι αύτου. πλείονος
γ α ρ ο ύ τ ο ς δόΗης π α ρ ά Μ ω υ σ ή ν ή Ε ί ω τ α ι , κ α θ ό σ ο ν π λ ε ί ο ν α τ ι μ ή ν έχει τ ο ΰ
οϊκου ó κατασκευάσας αυτόν, π α ς γ α ρ ο ί κ ο ς κ α τ α σ κ ε υ ά ζ ε τ α ι ύ π ό τ ί ν ο ς , so
ó δέ π ά ν τ α κατασκευάσας θεός. καί Μ ω σ ή ς μ έ ν π ι σ τ ό ς ώ ς θ ε ρ ά π ω ν έν
τ ώ ι ο ΐ κ ω ι α ύ τ ο Ο , Χ ρ ι σ τ ό ς δέ ώ ς υ I ò ς έ π ί τ ό ν ο ί κ ο ν α ύ τ ο υ , ου ο ί κ ο ς έ σ μ έ ν
ή μ είς. 'Απόστολος καί άρχιερεύς της όμολογίας ήμών παρά του θεού καί πατρός γέγονεν PG 1369
Ίησους, τουτέστιν άνθρωπος πεφηνώς ó έκ θεου λόγος' τότε γαρ ώνόμασται καί Ιησούς Mt. 1, 21
δια της τοΟ αγγέλου φωνής. καί μικρόν μέν κομιδήι τηι τοΰ λόγου φύσει τό τε της 35
ίερωσύνης καί τό τής αποστολής δνομά τε καί χρήμα, τοις γε μήν τής άνθρωπότητος
μέτροις εϊη αν ουκ άνάρμοστον. ώς γαρ αυτός πού φησιν, ó υιός ο ύ κ ή λ θ ε δ ι ά κ ο - Ρ 291
νηθήναι, άλλα διακονήσαι καί δ ο ύ ν α ι τ ή ν ψ υ χ ή ν α ύ τ ο υ ά ν τ ί λ υ τ ρ ο ν ύ π έ ρ Mt. 20, 28

V S , D [ = mn], A R W
ι τής om. V S D W 2 έαυτώ W 4 í W 5 καθαιροΟντα V A 6 αίχμαλωτί-
ίοντα V A 8 6 πόλεμοσ τ ω ν άγΙων SD καί ούχ D g αίχμαΐσ A R 9/10 άλλά —
ένηρμοσμένοι om. SD 10 άνιστοΙμ*νοί W 11 αύτόν Α παραπέμπουσιν SD 12 ού
AR où γάρ V S D W τά δπλα τ ώ ν άγίων SD 13 τούς] τ ώ ν S 14 άλητηρίων S D W
15 ποιήσαι V ¿παίρη W 16 τοΟ θϋ R W ι8 τ ώ θΰϊ SD τής om. Α 23 μικρο-
πρεπέσ SW, corr. W 24 μεΐναι V S D W είναι A R 26 ü¡ W 27 ύμών S 28 καί
tìm. D μωυσήσ A R 29 δόΕησ ούτοσ Α 29/30 τοΟ οίκου τιμήν ϊχει V S D W 31 τά
πάντα V S D W μωυσήσ A R ών ώσ V 32 6 οΤκοβ D 34 τοΟ Α 35 τοΟ
om. Α εύαγγελίου V 3 6 τής*] τοία S A

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
4o COLLECTIO VATICANA

τολλών. τό μέν γαρ διακονεΐσθαι παρά της κτίσεως πρέποι δν αύτώι καί μάλα είκό-
ταις ώς θεώι καί δεσπότη ι καί ύπό πόδας Ιχοντι παν δπερ έστί γενητόν' το δε γε διακο-
νειν άνθρώπινον μέν, πλήν δσον ήκεν είς τους της μετά σαρκός οικονομίας λόγους, ουκ
άπεοικός τώι γε δλως έαυτόν καθέντι προς τα ανθρώπινα. αθρει δέ δπως ίερατεύει μέν
ανθρωπίνως καί μεσίτης τεθειται θεού καί ανθρώπων (μεσιτεύει γαρ πάς ιερεύς), τον δέ 6
της θυσίας τρόπον ούκετι καθ' ίνα των καθ' ημάς ιερέων προσκομίζει δουλοπρεπώς, ούδέν
αυτός έπικοινωνών είς το λαβείν αύτήν, άλλ' έαυτώι πραγματεύεται καί δι' αύτου τε καί
έν αύτώι τώι πατρί. ίερουργεί γαρ ήμών τήν όμολογίαν, τουτέστι την πίστιν, ήν καί
όρθώς κατειθίσμεθα ποιείσθαι, λέγοντες' πιστεύομεν είς ίνα θεόν πατέρα παντοκράτορα
καί είς ίνα κύριον ΊησοΟν Χριστόν τον υίόν αύτου καί είς το πνεύμα το αγιον. ούκοΟν ίο
καν ίερατεύειν άνθρωπίνως λέγηται, άλλα δέχεται την θυσίαν αυτός θεικώς, ó αυτός ών
όμοΟ θεός καί άνθρωπος. εϊρηται δέ πιστός δια τό αεί σώιΣειν δύνασθαι τούς προσερχο-
I Cor. ι, 9 μένους δι' αύτοΰ τώι θεώι, πιστός δέ ώνόμασται καί αύτός ό πατήρ. συγκρινόμενος δέ
πως τήι Μωσέως διακονίαι κατά τό άνθρώπινον, δσην έχει-τήν ύπεροχήν κατά γε τό είναι
θεός, άναμάθοι τις δν καί ού συν ίδρώτι μακρώι, έννοών δτι δ μέν ώς οίκέτης έν τώι ΐ5
οϊκωι πιστός, δ δέ ώς δεσπότης έπί τόν οίκον αύτου, καί δτι του οϊκου κατασκευαστής
καί δημιουργός ó 'Εμμανουήλ, ού οίκος έσμέν ήμεΐς. άσύγκριτος δέ ποιητου προς τό
Ρ 292 ποιηθέν ή διαφορά καί τοΟ κατά φύσιν δεσπότου προς τό δοΟλον άληθώς καί έν ύφέσει
νοούμενον.
24 "Οτι κ α τ α β έ β η κ α έκ τ ο υ ο ύ ρ α ν ο υ ούχ ί ν α π ο ι ώ τ ό θέλημα τό έ μ ό ν , 20
loh.6,38.39 ¿ χ χ ¿ θ έ λ η μ α τ ο υ π έ μ ψ α ν τ ό ς με. τ ο ύ τ ο δέ έ σ τ ι τό θ έ λ η μ α τ ο υ π έ μ ψ α ν -
τ ό ς με ί ν α π ά ν δ δ έ δ ω κ έ ν μοι, μή α π ο λ έ σ ω έζ α ύ τ ο υ , άλλα ά ν α σ τ ή σ ω α ύ τ ό
έν τ ή ι έ σ χ ά τ η ι ή μ έ ρ α ι . Καταβήναί φησιν έαυτόν έ£ ούρανου άπεστάλθαι τε παρά
τοΟ θεού καί πατρός, καίτοι τα πάντα πληρών, έκεΐνο, οΐμαι, καταδεικνύς καί καθιστάς
απασιν έναργές δτι θεός ών ó λόγος καταπεφοίτηκεν οικονομικώς είς άνθρωπότητα δι' 26
PG 1372 ήμας καί oö τί που μεθείς τό είναι φύσει θεός, προσλαβών δέ μάλλον δπερ ούκ ήν, 'ίνα
και δούς τώι θανάτωι πρός βραχύ τό ένωθέν αύτώι σώμα καί ϊδιον αύτοΟ μηδέν άπολέσηι
τών δοθέντων αύτώι, διασώσηι δέ μάλλον καί άναστήσηι αύτό έν τήι έσχάτηι ήμέραι.
ποιείν μέν oöv λέγων τό θέλημα του πατρός καί ουχί δή πάντως τό έαυτοΟ, τάς τών
'Ιουδαίων άπονοίας έλέγχει καί όποπλήττει πλαγίως ώς άεί τό ϊδιον ίστώντας θέλημα καί 30
τών θείων ύπερορώντας νόμων καί παρ' ούδέν ποιείσθαι μεμελετηκότας τό τώι δεσπότηι
δοκούν " έαυτώι γαρ έν τούτοις προσμαρτυρών τό εύήνιον, της έκείνων άπειθείας κατηγορεί,
έφη γάρ που καί έτέρωθι πρός αύτους ώς διώκειν έθέλοντας καί μισείν ήιρημένους καί
loh.8,15.16 άδικον έπ' αύτώι τήν έπί τούτωι ψήφον έκφέροντας' ύ μ ε ί ς κ α τ ά τ ή ν σ ά ρ κ α κ ρ ί ν ε τ ε ,
έ γ ώ ού κ ρ ί ν ω ο ύ δ έ ν α ' καί έ ά ν κ ρ ί ν ω δέ έ γ ώ , ή κ ρ ί σ ι ς ή έμή δ ι κ α ί α έ σ τ ί ν , 35
δτι ού ϊ η τ ώ τό θέλημα τό έμόν, άλλά τό θέλημα του π έ μ ψ α ν τ ό ς με. ούκοΟν οίκο-
Ρ 293 νομικώς τα τοιάδε φησίν, πλήν έκεΐνο φέρε δή φέρε καταθρήσωμεν. έΣ ούρανου καταβάς
ώς θεός, δεδόσθαι φησίν έαυτώι παρά του πατρός τους είς αύτόν πιστεύοντας, ίνα μή
άπολέσηι μάλλον αυτούς, άλλ' άναστήσηι τήι έσχάτηι ήμέραι. πώς oöv άνέστησεν ή
δηλονότι δια της ιδίας άναστάσεως της έκ νεκρών; ίωοποιήσας γαρ καί πρό γε τών «ο
VS, D [= ton], ARW
2 ώσιτερ VW γεννητόν SDA 2/3 διακρίνειν SD 3 τής μετά] μετά τήσ W μετά V
4 δέ] δή D πώσ Α 5 θεοΟ] καί θϋ V η έαυτοΟ VSDW 8 έαυτώ S ύμών SD,
corr. m καί om. SD 11 κάν] καί SDW λέγεται SDW άλλά δέχεται] άναδέχε-
ται SD 13 δ] ιί»σ Α 17 δ οίκοσ D ι8 ή om. D τόν δοΟλον R 2ο ιθ W
21/22 τοΟτο — με om. VR 22 με πρσ W δίδωκάσ Α 23 ¿ν om. RW τε] δέ Α
28 αύτώ V 34 αύτώι] έαόχιΣι R έαίιτών Roo« 34 τήν* o m · VW 35 om- VW
38 πιστεύσαντασ VSDW 40 Σωοποιήσεν W 4°/ρ· 41· 1 καί πρό γε τών άλλων VSDW πρό
τών &λλων Α τών άλλων R sed punctìs superpoeitis del.

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
149, 23—25 C Y R I L L I ORATIO A D A V G V S T A S D E F I D E 41

άλλων τον έαυτοΰ vaòv καί το του θανάτου κατασείσας κράτος δια τού θανάτου της ίδιας
σαρκός, όδός γέγονε τήι άνθρωπείαι φύσει προς άνάστασιν καί πρός γε το δΟνασθαι λοιπόν
κατευμεγεθήσαι φθοράς. ϊδιον oöv apa τού καταφοιτήσαντος il ούρανου θεού λόγου
τό δι' ou γέγονε πρωτότοκος έκ νεκρών, ίνα καί έγηγερμένωι κατακολουθήι προς Εωήν το Col. 1, ι8
δοθέν αύτώι, ούκέτι δια την τοΰ πρωτοπλάστου παράβασιν άπολλύμενον, σωιΣόμενον δέ 5
μάλλον δια την ύπακοήν τοΰ Χριστού. δεδόσθαι δέ φησιν έαυτώι τούς τήν είς αυτόν
πίστιν προσιεμένους πά\ιν ως άνθρωπος γεγονώς. κλήρος μέν γαρ ϊδιος αύτώι πάντα
τά τού πατρός" έπειδή δε, ώς έφην, μετέσχεν αίματος καί σαρκός, είτα πεπιστεύκαμεν ως Hebr. 2, 14
θεώι, ταύτηι τοι το της δόσεως όνομα παρεισκρίνεται ' βεβασίλευκε γαρ ήμών καί μετά
σαρκός ó καί προ αυτής βασιλεύς. καί γοΟν ώς είς τήν τοΰ χρήναι βασιλεύειν άρχήν ίο
είσκεκομισμένος, δτε γεγονε καθ' ήμάς, κ ύ ρ ι ο ς , φησίν, ε ϊ π ε ν π ρ ό ς μ ε ' υ ι ό ς μ ο υ εϊ Ps. 2, 7
σ ύ , έ γ ώ σ ή μ ε ρ ο ν γ ε γ έ ν ν η κ ά σε. δέχεται τοίνυν ανθρωπίνως τά έαυτοΰ, καίτοι
κατείουσιάίων άεί των δλων ώς θεός.

Περί του ήγιάσθαι Χριστόν καί τής κατ' αύτόν νοουμένης ίερωσύνης
25 Έ π ρ ε π ε ν γ α ρ α ύ τ ώ ι , δι' bv τ ά π ά ν τ α καί δι' οΰ τ ά π ά ν τ α , π ο λ λ ο ύ ς ΐ6 PG 1373
υ ι ο ύ ς είς δ ό £ α ν ά γ α γ ό ν τ α τ ο ν ά ρ χ η γ ό ν τ ή ς σ ω τ η ρ ί α ς α ύ τ ώ ν δια π α θ η μ ά - ρ 294
τ ω ν τ ε λ ε ι ώ σ α ι . δ τ ε γ ά ρ ά γ ι ά ί ω ν καί οί ά γ ι α Ε ό μ ε ν ο ι i l έ ν ό ς π ά ν τ ε ς , δι' Hebr.2,io-i2
ήν α ί τ ί α ν ούκ έ π α ι σ χ ύ ν ε τ α ι α δ ε λ φ ο ύ ς α ύ τ ο ύ ς κ α λ ε ί ν , λ έ γ ω ν ' ά π α γ γ ε λ ώ
τ ο ο ν ο μ ά σ ο υ τ ο ι ς ά δ ε λ φ ο ί ς μ ο υ , έν μ έ σ ω ι έ κ κ λ η σ ί α ς υ μ ν ή σ ω σε. Οϊονται
τάχα που τών άμαθεστέρων τινές καί διαιρείν είωθότων είς δύο Χριστούς καί είς υίούς 2ο
δύο τον ίνα κύριον Ίησοΰν Χριστόν τελειωθήναι λέγεσθαι δια παθημάτων τόν έκ γυναικός
άνθρωπον ίδίαι νοούμενον καί δίχα του έκ θεού πατρός δντος λόγου καί αύτόν λέγεσθαι
τής σωτηρίας ήμών τόν άρχηγόν, τετελειώσθαι δέ παρ' αύτού τοΟ θεού λόγου δοθέντα
πρός τό παθείν ώς έτερον ίδικώς. πρέπειν γαρ αύτώι δή μάλιστά φασιν τό δι' δ ν τ à
π ά ν τ α καί δ ι ' ού τ ά π ά ν τ α διά τοι τό φάναι τόν μακάριον εύαγγελιστήν' π ά ν τ α δι' 25 loh. 1, 3
α υ τ ο ύ έ γ έ ν ε τ ο κ α ί χ ω ρ ί ς α υ τ ο ύ έ γ έ ν ε τ ο ο υ δ έ έν. έπρεπεν τοίνυν, φασίν, τώι
λόγωι, δι' öv τά πάντα καί δι' ου τά πάντα, πολλούς υιούς είς δόΕαν άγαγόντα τόν άρχη-
γόν τής σωτηρίας αύτών, τουτέστιν άνθρωπον απλώς τόν διά τής αγίας παρθένου, τε-
λειώσαι διά παθημάτων. δτι δέ έστιν έμβροντησίας άνάπλεως ó λόγος αύτοίς, ώς ένι,
so
καί vûv καταδείζαι πειράσομαι.
Πρώτον μέν γάρ τό δι' ου καί έπ' αυτού τέθειται τον) πατρός. καί γούν ó μακάριος
Παύλος π ι σ τ ό ς , φησίν, ó θ ε ό ς , δι' ού έ κ λ ή θ η τ ε ε ί ς κ ο ι ν ω ν ί α ν τ ο υ υίοΟ α ύ τ ο ΰ . iCar. 1, 9
καί πάλιν τοίς διά πίστεως είς έλεύθερον άίίωμα κεκλημένοις άρα, φησίν, ο ύ κ έ τ ι ει Gal. 4. 7
δ ο ύ λ ο ς , ά λ λ α υ ί ό ς ' εί δέ υ Ι ό ς , καί κ λ η ρ ο ν ό μ ο ς δ ι ά θ ε ο ύ . άδιαφορούσης
τοίνυν της θεοπνεύστου γραφής περί τήν τής λέξεως έκφώνησιν, δεχομένης δέ αυτήν καί 86
έπί του πατρός, ούδέν έτι τό συνωθούν ήμάς είς τό τού υίου περιτρέπειν πρόσωπον ώς Ρ 295
i l άνάγκης τό δι' ού. έπειδή δέ τούτό έστιν άληθές, τί μή μάλλον άφέντες είς τό

V S . D [ = mn], A R W
2 άνοΰ V άνϊνη W τήν άνάστασιν D 3 καταμεγεθήσαι S 4 V R W τοΟ SA
τόν D 5 δοθέν] θέν S άπολύμενον Α 6 τήν είς] είσ τήν Α η προιεμένουσ SDW
γάρ om. R 9 τό om. Α ίο ώς om. W 12 γεγίνηκοί S τά] τάσ R, in τούσ cort. R
13 άεί om. V S D W 14 τόν χν V S D W 15 ic W αύτόν V W , corr. W 16 άγαγόντι U
19 ¿μ μέσω έκκλησία R 20 που om. A R 20/21 δύο υίοώσ V D W 2ΐ Χριστόν om. A R
22 (òiai νοούμενον] καί ίηανοούμενον R αύτόσ S 22/23 ήμών λέγεσθαι τήσ συυτηρίασ SD
24 πώθοσ V W αύτόν S φησι V τό V D W τώ S τόν A R 25 φάναι καί SD 26 ού-
δέν V S n W 27 υίούς om. W 28 τόν om. SD 37 τί μή V A R W τοΟτο SD
Acta concUiorum oecumenicorum. I ι, 5. 6

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
42 COLLECTIO VATICANA

παρόν τό αυτού πρόσωπον, είτα τώι σκοπώι τών Ιερών γραμμάτων έπόμενο», τήι μετά
σαρκός οίκονομίαι τοΰ μονογενούς τον αύτήι πρέποντα τηροΟντες λόγον, τον πατέρα φαμέν
Hebr. 2, 2 τελειώσαι δια παθημάτων ένανθρωπήσαντα τον υίόν; ύ π έ μ ε ί ν ε γ α ρ σ τ α υ ρ ό ν αισχύ-
νης καταφρονήσας, έν εύδοκίαι που πάντως τοΰ θεού καί πατρός, 'ίνα καί ημάς τοίς
Mt. 10, 28 ϊχνεσιν αυτού κατακολουθείν ήιρημένους νεανικούς άποφήνηι, πειθομένους ΧέγοντΓ μή
φ ο β ε ΐ σ θ ε άπό τ ω ν ά π ο κ τ ε ν ν ό ν τ ω ν τό σ ώ μ α , τ η ν δέ ψ υ χ ή ν μ η δυναμένων
άποκτεΐναι. έπειδή γαρ έμέλλομεν θλΐψιν ?χειν έν τώι κόσμωι καί διώκεσθαι παρ'
έχθρών καί τών της αληθείας δογμάτων υπεραθλείν ίδρώτί τε καί uôvotç κατορθοΟν ευ
μάλα τήν άρετήν, ουκ έάι θρύπτεσθαι προς δειλίας, άποφαίνει δέ μάλλον εύτολμοτάτους,
PG 1376 έλάσας αυτός δια παθημάτων, ίνα καί ημάς έκδυσωπήσηι λέγων' ουκ έστι μαθητής
Mt. 10,24-25 υ π έ ρ τòν διδάσκαλον ούδέ δούλος ύπέρ τ ο ν κ ύ ρ ι ο ν αύτοΟ. άρκετόν τώι
μ α θ η τ ή ι ϊ ν α γ έ ν η τ α ι ω ς ó δ ι δ ά σ κ α λ ο ς , καί τ ώ ι δ ο ύ λ ω ι , ω ς ó κ ύ ρ ι ο ς αύτοΟ.
loh. 15, 20 εί è μ è έ δ ί ω Σ α ν , καί ύμάς διώΕουσιν. σκοπός ουν dpa γέγονεν τώι μονογενεΐ
σαρκί τήι iòiai παθείν ύπέρ ήμών. καί ποία τίς έστιν ή τοΟδε πρόφασις, διδάξει λέγων
Hebr.2,14-15 ó θεσπέσιος Παύλος" έπειδή γάρ τ α παιδία κ ε κ ο ι ν ώ ν η κ ε ν α ί μ α τ ο ς καί σαρκός,
καί αύτός παραπλησίως μετέσχεν τών αυτών, ίνα δια τ ο υ θ α ν ά τ ο υ κα-
ταργήσηι τόν τό κράτος έχοντα τού θανάτου, τ ο υ τ έ σ τ ι τον διάβολον, καί
άπαλλάΕηι τούτους δσοι φόβωι θανάτου δια π α ν τ ό ς τ ο ύ ί ή ν έ ν ο χ ο ι ήσαν
Ρ 296 δ ο υ λ ε ί α ς . ούκούν έπειδήπερ άνέφικτον ήν τήι άνθρωπου φύσει τό καταργήσαι θάνατον
(κεκράτητο γάρ υπ' αύτοΟ, κατακομιΣούσης αύτήν εις τούτο της αρχαίας έκείνης άράς),
άναγκαίως ó Ζωοποιός τοΰ θεοΟ λόγος τήν θανάτωι κάτοχον ήμπέσχετο φύσιν, τουτέστι
τήν καθ' ήμάς ήτοι τήν άνθρωπίνην, ίνα καί τήι αύτοΟ σαρκί καθάπερ τι τών άτιθάσων
θηρίων έπιπηδήσας ó θάνατος παύσηται της καθ' ήμών τυραννίδος ώ ς παρά ΘεοΟ καταρ-
γούμενος αυτός ούν άρα έστιν ó σαρκί τελειούμενος δι' ήμάς άνθρωπίνως, τελειών δέ
ήμάς θεικώς διά του καταργήσαι τοΰ θανάτου τό κράτος. ?λειπε γαρ τήι άνθρωπου
Sap.Sal.ι,ΐ3 φύσει τό άφθαρτον, ούτω γενομένηι καί έν άρχαΐς. ó γάρ θ ε ό ς θάνατον ούκ
14 έποίησεν ουδέ τέρπεται έπ' ά π ω λ ε ί α ι ί ώ ν τ ω ν ' έ κ τ ι σ ε γ α ρ ε ι ς τ ό ε ί ν α ι τα
πάντα, καί σωτήριοι αί γ ε ν έ σ ε ι ς του κόσμου, καί ουκ έστιν έν αύτοίς
Sap.Sal.2,24 φ ά ρ μ α κ ο ν όλέθρου ουδέ έστιν άιδου βασίλειον έπί γης, φθόνωι δέ δια-
βόλου θ ά ν α τ ο ς ε ί σ ή λ θ ε ν εις τ ο ν κόσμον. ούτως ήμάς τελειώσας έφασκε πρός
loh. 17, 4 τόν έν ούρανοίς πατέρα καί θεόν' έ γ ώ σ ε έ δ ό Ε ί χ σ α έ π ί τ η ς γ η ς τ ό έ ρ γ ο ν τελειώ-
σας δ δέδωκάς μοι, ϊνα ποιήσω αυτό. δόΕα γάρ άληθώς τώι θεώι καί πατρί
τό διά τοΰ ιδίου γεννήματος καταργήσαι θάνατον. ούκοΟν ή μέν τελείωσις αύτώι διά
2 Cor. 5, 17 παθημάτων, ήμίν δέ προσθήκη τοΟ λείποντος τό γεγενημένον ' καινή γαρ κτίσις τά έν
Χριστώι.

ig—22 Fcyr 171 τοΟ αύτοΟ ¿κ τής αύτής ¿πιστολάς ' ούκοΟν έπειδήπερ — άνθρωπίνην, ϊνα ταύτην
άπαλλοΙΕηι καί θανάτου καί φθοράς

VS, D [ = mn], ARW


4 που om. SD 5 νεανίσκουσ S 6 φοβεΐσθε in φοβήσθε COÏT. W φοβηθήτε AR
άποκτενόντων VSDARW 7 έμέλλομεν VAW μέλλομεν R έμελλον SD σχείν R 9 μά-
λιστα S καί ούκ Α άποφαίνη V εύτολμωτάτουσ SDR 10 όΛυσωπή AR 11/12 άρ-
κετόν — κύριος αύτοΟ om. AR 12 ò 1 om. S 13 ούν om. SD τώ μονογενεΐ γέγονε V
19 τόν θάνατον R 2ο ύπ" VSDWFcyr δι* AR άράσ έκεΐνησ VW 22 ήγουν V άτ»-
θοίσσων VSDW 24 τελειοΐ W 25 έλείπετο AR 28 καί* om. SW 29 όλέθρου] τοΟ
κόσμου καί ούκ έστιν έν αύτοΐσ φάρμακον όλέθρου SW βασιλεία VD τήσ γήσ VSDW
φθόνου R 3° £ ' σ τόν κόσμον είσήλθεν VW τελείωσ A 3 1 τοίσ ούρανοΐσ Α 3τ/33 ¿τε-
λείωσα Vm 33 τό] τώ V θελήματοσ Α τόν θάνατον R ή μέν] ήμίν SW ή V
αύτώ τελείωσισ W 34 γεγεννημένον RW, corr. R

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
149. 35- «β CYRILLI ORATIO AD AVGVSTAS DE FIDE 43

Ότι δέ ούκ άνθρωπον άπλώς έίηιρημένου του λόγου τετελειώσθαί φησιν υπέρ ήμών,
έν άνθρωπείαι δέ μάλλον μορφήι πεφηνότα τον μονογενή, πιστώσεται πάλιν ó θεσπέσιος
Παύλος προστιθείς" ö τ ε γ α ρ ά γ ι ά ί ω ν και οι ά γ ι α ί ό μ ε ν ο ι è? έ ν ό ς π ά ν τ ε ς , δι' Ρ 297
ή ν α ί τ ί α ν ούκ έ π α ι σ χ ύ ν ε τ α ι α δ ε λ φ ο ύ ς α υ τ ο ύ ς κ α λ ε ί ν , λ έ γ ω ν ' ά π α γ γ ε λ ώ Hebr.2,ii.i2
τ ο ο ν ο μ ά σ ο υ τ ο ι ς ά δ ε λ φ ο ί ς μου. τίς ό άγιάΣων και τίνες αν εΐεν οί άγιαίό- 5
μενοι καί πώς i l ένός πάντες ή έκ τίνος, δλως άξιον ίδείν. ούκούν άγιάίει μέν ó υιός,
άγιος ιϊ>ν κατά φύσιν ώς θεός ' ήγιάσμεθα δε ημείς παρ' αυτού δια του πνεύματος. πώς PG 1377
ούν οί πάντες έξ ένός; ώς ποιητοΰ καί δημιουργού, ώστε καί άναγκαίαν έντευθεν ημάς
προς αλλήλους έχειν την αδελφότητα. γενητώι γαρ προς γενητόν, καθό γενητά, φυσική
τις ή αδελφότης. καίτοι την φύσιν άγένητός έστιν ó υίός καί ούκ αδελφός τήι κτίσει ίο
κατά γε τό είναι φύσει θεός' πώς ούν οί πάντες í l ένός, δ τε άγιάΣων καί οί άγιαίό-
μενοι; ούκούν αναγκαίος εις την τών προκειμένων διασάφησιν της μετά σαρκός οικονομίας
ó λόγος. δτε γαρ γέγονε καθ' ήμάς, τότε καί αύτός μεθ' ήμών έξ ένός λέγεται καί
κεχρημάτικε τοις κτίσμασιν αδελφός, ώς συγγένειαν έσχηκώς τήν προς ήμάς άνθρωπίνην.
ταύτηι τοι καί μάλα είκότως ούκ αίσχύνεται ήμάς αδελφούς όνομάίειν, ούκ άνασχόμενος, ιβ
ώς γέ μοι φαίνεται, τοις δι' αύτοΰ γεγονόσιν αδελφός όνομάίεσθαι, ει μή γέγονεν κατ'
αύτούς, πλήν ού μεθείς όπερ ήν. τότε γαρ άνεπιπλήκτως καί υμνήσει μεθ' ήμών αύτός,
δν ίιμνοΰσι τα σεραφίμ καί ή σύμπασα κτίσις προσκυνεί.
26 Καί ό μ ο λ ο γ ο υ μ έ ν ω ς μ έ γ α έ σ τ ί ν τό τ η ς ε ύ σ ε β ε ί α ς μ υ σ τ ή ρ ι ο ν , δς έ φ α - iTim. 3. 16
ν ε ρ ώ θ η έ ν σ α ρ κ ί , έ δ ι κ α ι ώ θ η έ ν π ν ε ύ μ α τ ι , ώ φ θ η ά γ γ έ λ ο ι ς , έ κ η ρ ύ χ θ η έν 2ο
έ θ ν ε σ ι ν , έ π ι σ τ ε ύ θ η έ ν κ ό σ μ ω ι , ά ν ε λ ή φ θ η έ ν δ ó £ η ι. Εί θεός ων ó λόγος
ένανθρωπήσαι λέγοιτο καί ού δήπου μεθείς τό είναι θεός, άλλ' έν οίς ήν, αεί διαμένων, Ρ 290
μέγα δή τότε καί όμολογουμένως έστί τό της εύσεβείας μυστήριον' εί δέ άνθρωπος νοείται
κοινός ó Χριστός ώς κατά μόνην τήν ισότητα της αξίας ή γούν αύθεντίας θεώι συνημμένος
(πεφρονήκασι γαρ τα τοιάδε τινές τών άμαθεστέρων), πώς έν σαρκί πεφανέρωται ; καίτοι 25
πώς ούχ όίπασιν έναργές δτι πάς άνθρωπος έν σαρκί τέ έστι καί ούκ αν έτέρως όρώιτό
τισιν; τίνα δέ τρόπον ώφθαί φησιν αύτόν καί τοις άγίοις άγγέλοις; ή γαρ καί ήμάς
αύτούς ούχ όρώσιν άγγελοι; τί ούν έν Χριστώι τό ξένον ή τί τό παράδοξον, εί καθ' ήμάς
όντα καί έτερον ουδέν τεθέανται τινές τών αγίων αγγέλων; πώς δέ καί έθνεσιν έκηρύχθη
καί ώς τίς υπάρχων παρά τών έν κόσμωι πιστεύεται ; εί μέν γαρ ώς £να τών καθ' ήμάς so
άνθρωπον άπλώς καί ούχί δή μάλλον θεόν ένηνθρωπηκότα διεκήρυΕαν οί μαθηταί καί ώς
τούτο ύπάρχων παρά τών έν κόσμωι πιστεύεται, άνθρωπολατρίαι κεκρατήμεθα καί προσκε-
κυνήκαμεν τήι κτίσει καί πρός γε τούτο ήμάς κατεδόνησεν αύτός ó φύσει τε καί άληθείαι
καί τών δλων θεός, αύτός γαρ ήμΐν ανέδειξε τον τών θεηγόρων χορόν' εί δέ Χριστός
έγερθείς έκ νεκρών τοις άγίοις ϊφασκεν άποστόλοις' π ο ρ ε υ θ έ ν τ ε ς μ α θ η τ ε ύ σ α τ ε 36 Mt.28,19
π ά ν τ α τα έ θ ν η , β α π τ ί ί ο ν τ ε ς α ύ τ ο ύ ς ε ί ς τ ό δ ν ο μ α τ ο ΰ π α τ ρ ό ς καί τ ο ύ
υ ί ο ΰ καί τ ο υ ά γ ί ο υ π ν ε ύ μ α τ ο ς , είτα πεπιστεύκαμεν είς αύτόν βεβαπτίσμεθά τε τόν PG 1380
θάνατον αύτοΰ καταγγέλλοντες καί όμολογουντες τήν άνάστασιν καί τούτο δράν είωθότες

VS, D [ = mn], ARW


ι bi om. AR 2 μάλλον om. SD 4 αύτούσ άδελφούσ λέγειν καλιΐιν W η bi' ούτοΟ
παρά AR 8 oí om. SD άναγκαΐον V om. AR ήμβσ ¿ντεΟθεν SD, ήμάσ, superscr. έν-
τεΟθεν W g γενητώ DR γεννητώ SAW γενητοΟ V γεννητόν SAW γεννητά SAW
10 άγΐννητοσ SmAW 15 ¿Λελφούσ ήμάσ SD 18 σεραφείμ' R ή om. VSDW 19 κα W
δσ SAR θσ VDW 23 όμολογουμένωσ μέγα V 24 συνημμένησ D 25 τών άμαθεστέρων
τινέσ SD 27 τ(σ SD τίνι — τρόπω V καί* om. D 28 τό8 om. V 29 oùbè A
30 ύπάρχειν D πεπίστευται D 32 ύποίρχειν D άνθρωπολατρεία mR, corr. mR άνθρω-
πολάτραι W 33 αίητός om. V 34 καί om. AWcorr ibtiEe A τόν — θεηγόρων άνέδειΕε VSDW
37 είσ τόν R 38 καταγγέλοντεσ VW, corr. V
6*

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
44 COLLECTIO VATICANA

τοις ανθρωπολατρίας έγκλήμασιν κατ' ούδένα τρόπον ένισχήμεθα, ούκ αρα ψιλήι συναφείαι
τήι προς θεόν λόγον τετιμημένος άνθρωπος ó Χριστός, συνόδωι δέ μάλλον τηι προς το
άνθρώπινον καθ' Γνώσιν οίκονομικήν υιός είς καί κύριος. μέγα γαρ τότε το της εύσεβείας
Ρ 299 εστί μυστήριον" πεφανέρωται γάρ έν σαρκί θεός ών ó λόγος, έδικαιώθη δέ έν πνεύματι"
ού γαρ έποίησεν άμαρτίαν ó κύριος ημών Ιησούς Χριστός. ώφθη δε καί άγγέλοις, di 5
Le. 2, 14 την άνθρωπίνην αύτου γέννησιν ούκ ήγνοηκότες έφασκον' δό£α év ύ ψ ί σ τ ο ι ς θ ε ώ ι
καί έ π ί γ η ς ε ί ρ ή ν η , èv ά ν θ ρ ώ π ο ι ς ε υ δ ο κ ί α . έκηρύχθη δέ καί èv έθνεσιν καί
δτι κατά άλήθειαν έστίν υΙός του θεού καί πατρός καί èv σαρκί πεφηνώς, παρά τοις èv
κόσμωι πιστεύεται.
27 Καί έ μ α ρ τ ύ ρ η σ ε ν Ι ω ά ν ν η ς λ έ γ ω ν δ τ ι τ ε θ έ α μ α ι τ ο π ν ε ύ μ α κ α τ α β α ι ν ο ν ίο
loh. 1,32-34 ώ σ ε ί π ε ρ ι σ τ ε ρ ά ν ϊί ο ύ ρ α ν ο υ καί έ μ ε ι ν ε ν έπ' α ύ τ ό ν . κ ά γ ώ ούκ ή ι δ ε ι ν α ύ τ ό ν ,
α λ λ ' ó π ε μ ψ α ς με β α π τ ί ί ε ι ν èv ϋ δ α τ ι α ύ τ ό ς μ ο ι ε ΐ π ε ν ' έφ' δ ν δ ν ϊ δ η ι ς τ ο
π ν ε ύ μ α κ α τ α β α ι ν ο ν καί μ ε ν ο ν έπ' α ύ τ ό ν , ο ύ τ ό ς έ σ τ ι ν ó β α π τ ί ί ω ν èv τ ώ ι
π ν ε ύ μ α τ ι τ ώ ι ά γ ί ω ι . κ ά γ ώ έ ώ ρ α κ α καί μ ε μ α ρ τ ύ ρ η κ α δ τ ι ο ύ τ ό ς έ σ τ ι ν ó
υ ι ό ς τοΟ θ ε ο υ . "Ενα λέγοντες τον Εμμανουήλ καί τών είς δύο Χριστούς άποδιοριΣόν- «
των ούκ άνεχόμενοι, τί δη άρα φαμέν καταπτάντος έπ' αύτόν ίί ούρανου του άγιου ττνεύ-
ματος καί μείναντος έπ' αύτόν; άρα δεδεήσθαι του μεταλαχείν αγίου πνεύματος τον έκ
θεού πατρός λόγον ύποτοπήσομεν ; καίτοι πώς ού πάναισχρον αληθώς τό ώδε φρονείν ή λέ-
γειν; ϊδιον γαρ αύτοΟ τό πνεύμα έστιν, καθάπερ άμέλει καί του πατρός. καί γοΰν ó
Gal. 4. 6 μακάριος έφη Παύλος" δ τ ι δέ έ σ τ έ υ ί ο ί , έ Σ α π έ σ τ ε ι λ ε ν ó θ ε ό ς τ ό π ν ε ύ μ α τ ο υ 20
υίου αύτοΟ είς τ ά ς κ α ρ δ ί α ς ύ μ ώ ν κ ρ ά ί ο ν ' ά β β α ó πατήρ. ασεβές oöv άρα
τό κδν γουν ύπονοήσαι μόνον της τοΰ πνεύματος μετουσίας δεδεήσθαι καί αύτόν τον έκ
Ρ 300 θεού πατρός λόγον καί τό ούτω σαφή τήν άπόδειΗιν έχον περιεργίας άΕιοΟν ευηθες κομιδήι.
πώς ούν έπ' αύτόν κατέπτη τό πνεύμα; δέχεται γάρ ανθρωπίνως, άκαταιτίατον αύτώι τό
λαβείν άποφαινούσης εύ μάλα τής μετά σαρκός οικονομίας, μάλλον δέ καί άναγκαίως είς 25
τούτο φερούσης. δέχεται γάρ ούχ έαυτώι μάλλον, αλλ' ήμιν, ΐν' έπείπερ άπέπτη τών
Gen. 8, 21 έπί τής γης διά τό έπιμελώς έγκεΐσθαι την διάνοιαν του άνθρωπου έπί τά πονηρά έκ
νεότητος, καταφοιτήσαν έπ' αύτόν ως έν άπαρχήι του γένους δευτέραι καταλύσηι καί άνα-
παύσηται πάλιν έν ήμιν ώς κατωρθωκόσιν ήδη τό άναμάρτητον èv Χριστώι καί τήν αίτιας
PG 1381 άπάσης άπηλλαγμένην έχουσι ίωήν. πλήν εί καί άνθρωπίνως δέχεται δι' ημάς, άλλ' δρα 80
loh. ι, 33 διδόντα θεικώς" έφ' öv γάρ αν ϊ δ η ι ς τ ό π ν ε ύ μ α κ α τ α β α ι ν ο ν , φησί, καί μ έ ν ο ν
έπ' α ύ τ ό ν , ο υ τ ό ς έ σ τ ι ν ó β α π τ ί £ ω ν έν τ ώ ι π ν ε ύ μ α τ ι τ ώ ι ά γ ί ω ι . τοΰτο δέ
έστιν ένέργημα θεικόν" ένίησι γάρ τοις βαπτιίομένοις ó κύριος ημών ΊησοΟς Χριστός ώς
ϊδιον πνεύμα τό τοΟ πατρός. καί πρός γε τούτο ήμας έμπεδοί γεγραφώς ó θεσπέσιος
Rom. 8, 9 Παύλος' ύ μ ε ί ς δέ ο ύ κ έ σ τ έ έν σ α ρ κ ί , ά λ λ ' έν π ν ε ύ μ α τ ι , ε ϊ π ε ρ π ν ε ύ μ α θ ε ο ύ 86
ο ί κ ε ΐ έν ύ μ ί ν . εί δέ τ ι ς π ν ε ύ μ α Χ ρ ί σ τ ο υ ο ύ κ έ χ ε ι , ο ύ τ ο ς ο δ κ έ σ τ ι ν
αύτου.

VS. D [ = mn], ARW


ι άνθριυπολατρείασ DR, corr. nR άνθριυπολοίτραισ V άνθρωπολοίτροισ W ¿νησχήμεθα R
ένησκήμεθα S 3/4 τό τήσ εύσεβείασ ¿στί AW τήσ εύσεβείασ έστί SD τήσ εύσεβείασ ¿στί τό R τό
τήσ εύσεβείοσ V _ 4 6 om - SD bè καί VW j ò χά R 6 ούκ om. V 7 κ«' 1
om. W 10 κβ W ϊ ί κάγώ] έγώ bè V 12 öbaciv SD αότός] έκεΐνοσ SD 13 τώι
om. VW 14 τΦι om. W 15 λέγων SD 16 άνεχόμενοσ SD 18 ύποτοπάσωμεν D
ού πάναισχρον] ούκ fiv αίσχρόν V Jibe] oötuu W 20 ϊφη om. VSDW ulol ola V
2i ήμών A κροίΣων SR, corr. R 32 τό om. W 33 περιεργείασ R καί κoμιbή VW,
corr. W 26 άπέπτην D 28 ώς] ώσ δν in ras. W καί καταλύση A 29 κατορθιυ-
κόσιν mRW κατωρθαικώσ S 30 άπηλαγμίνην R ίχουσαν S 31 àv om. VSDW
32 τώι 1 om. VSD b¿ VSDW γάρ AR 33 βαπτιΣομένοις om. S 6 χσ AR 34 έγγρ<*φωσ A
θεσπίσιοσ VSDW μακοίριοσ AR 3 6 ένοικεΐ VA ΧριστοΟ] θϋ Sm

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
149, 26—28 CYRILLI ORATIO AD AVGVSTAS DE FIDE 45

Μεμαρτύρηκεν οδν Ιωάννης δτι οδτός έστιν ó υιός τοΰ θεού, άναπυθέσθαι δέ πάλιν
έθέλοιμ' δν τών εις όύο διοριζόντων υίους τον ένα κύριον Ίησουν Χριστόν' ίνα δέδειχεν
ó πατήρ και περί ένός φησιν ó μακάριος ευαγγελιστής ο ύ τ ό ς έ σ τ ι ν 6 υ ί ό ς τ ο υ θ ε ο ύ ' loh. ι, 34
áp' ουν είπε μοι περί τίνος Ισται το είρημένον; εί μεν ουν ίδικώς καί κατά μόνας του
μονογενούς, τουτέστιν τοΰ έκ πατρός δντος λόγου, πώς το πνεύμα δέχεται, καίτοι θεός ών β
φύσει καί ϊδιον έχων αύτό; εί òè άνά μέρος και ίδικώς ή γοΰν κατά μόνας τον έκ γυναι- Ρ 301
κός ανθρωπον δεδεήσθαί φασι της τοΟ πνεύματος μετοχής, πώς αύτός έστιν ó βαπτίΖων
έν αύτώι, καίτοι μόνηι πρέποντος τήι άνωτάτω φύσει τοΰ καί άποφαίνειν δύνασθαι μετεσχη-
κότας του πνεύματος τούς προσιόντας αυτήι; εί δέ δέχεται καί δίδωσιν ó αύτός, πρόδηλον
δτι κατά γε τους της μετά σαρκός οικονομίας λόγους καί καθό φύσει καί άληθώς έστι θεός, ίο
δέχεται μέν ανθρωπίνως ούχ έαυτώι μάλλον, άλλά τηι τών ανθρώπων φύσει δι' έαυτοΟ καί
έν έαυτώι πρώτωι προξένων αύτό, δίδωσι δέ θεικώς H ίδίας αύτοΰ φύσεως τοις άΐίοις
του λαβείν ένιείς. ήν μέν oöv τώι προκειμένωι £ητώι προσεοικότα τε καί τόν ϊσον
έχοντα voûv παραθεΐναι καί έτερα, το δέ γε ταυτοεπείν φορτικόν είδότες έκεΐνο φαμέν ώς
άπόχρη τοις νουνεχεστέροις ή ένός έΗήγησις είς τήν τών όμοίως έχόντων άκριβή διασά- is
φησιν. ούκοΟν όσάκις άν λέγοιτο Χριστός άγιάΐεσθαι τυχόν ή γουν το πνεύμα λαβείν,
κατά τούτον αύτόν τόν τρόπον προσήκει νοεΐν. εύσεβείν γαρ άμεινον περιτρέποντας
εύφυώς είς τό άμωμήτως έχον τών ίερών γραμμάτων τόν νουν ή γουν Ιέναι κατά πετρών
άνοσίως έπιτειχίίοντας τηι δόΣηι Χρίστου τα όρθώς είρημένα.
28 Ι η σ ο ύ ς δέ π λ ή ρ η ς π ν ε ύ μ α τ ο ς α γ ί ο υ ύ π έ σ τ ρ ε ψ ε ν ά π ό τ ο υ Ί ο ρ δ ά ν ο υ 2ο Lc.4,1.2
καί ή γ ε τ ο έν τ ώ ι π ν ε ύ μ α τ ι είς τ ή ν έ ρ η μ ο ν τ ε σ σ α ρ ά κ ο ν τ α ή μ έ ρ α ς , π ε ι ρ α -
Ζ ό μ ε ν ο ς ύ π ό τ ο ΰ διαβόλου, καί ουκ έ φ α γ ε ν ο υ δ έ ν έν τ α ι ς ή μ έ ρ α ι ς έκεί-
ν α ι ς καί σ υ ν τ ε λ ε σ θ ε ι σ ώ ν α ύ τ ώ ν έ π ε ί ν α σ ε ν . Έδει δή πάλιν ύπέρ ήμών άν-
ταναστήναί τε, μόνον δέ ούχί και άποδύσασθαι τώι πάλαι νικήσαντι σατανάι τόν δια τούτο Ρ 3°*
καθιγμένον είς έκούσιον κένωσιν, ίνα ήμάς άποφήνηι μετεσχηκότας του ιδίου πληρώματος » PG 1384
καί άσθενήσαντας έν Αδάμ εύρωστίαν έχοντας άποδείέηι πνευματικήν' πέπαυται γαρ έν
Χριστώι τα έν τώι πρωτοπλάστωι τηι άνθρωπου φύσει συμβεβηκότα σωματικά τε καί
ψυχικά τών άρρωστημάτων. ώσπερ γαρ δια τής όπακοής αύτοΟ δίκαιοι κατέστημεν oi Rom. 5. 19
πολλοί, καίτοι πεπονθότες δια της έκείνου παρακοής τήν κατάκρισιν, ο&τω δή πάλιν δια
τής έν Χριστώι νοουμένης εύσθενείας, δήλον δέ δτι πνευματικής, τά έπί ταΐς πρώταις so
άσθενείαις διεκρουσάμεθα βλάβη καί οί πεπτωκότες έν 'Αδάμ νενικήκαμεν έν Χριστώι.
άντιτάττεται τοίνυν υπέρ ήμών ώς άνθρωπος καί νικάι θεικώς, και πειράΣεται μέν ώς évi
τών καθ' ήμάς έπιπηδώντος τοΟ σατανά καί οίηθέντος ÔTt τό άκρατές τής σαρκός συνεκπο-
λεμήσειεν άν αύτώι τόν πειραίόμενον, αναχωρεί δέ κατηισχυμμένος, καινοτομούσης αύτόν
τής άνθρωπου φύσεως έν Χριστώι καί νενεκρωμένον έχούσης τής άμαρτίας τον νόμον τόν ss
έν τοις μέλεσι τής σαρκός άγριαίνοντα" κατήργηται γαρ έν Χριστώι. νηστεύσας γε μήν

VS. D [ = ma], ARW


2 ei θέλοιμ' D έθέλοιεν R διοριΣομένων SD 5 τοΟ πρσ Α 6 ίχον S 10 κατά γε
om. AR τής om. V 11 τών om. W άνθρώπων ex άνθριΐιπου coir. W 12 έαυτώι] αύτώ W
13 ένιείς om. SD ένήν SD τόν om. A 14 ταυτό είπείν S αύτό ειπείν R φαμέν] μέν SD
15 νοιινεχίστερον V τοΟ ένόσ SD 17 νοειν προσήκει SD άσεβεΐν D γάρ om. Α
ι8 εύφυώς] εύσεβώσ V t¿vm] ίνα R ig ¿πιτυχόντασ SD τή δόΕη VSDW ¿π! AR
20 iff W 21 είσ τήν ϊρημον V ¿ν τή έρήμω SDARW μ V 22 οίιδέ S, corr. S 23 δή
SDR δέ VAW 23/24 άντιστήναί VW 24 μονονουχί δέ VA μονονουχί in ras. W καί
Αποδύσασθαι SD καταποδύσασθαι R καί άνταποδύσασθαι VAW 25 καθειγμένον V καθηγμένον S
έκουσίαν Sm 27 τοΟ άνθρώπου Α άνθρώπων VSDW 28 άρρωστημάτων ένεργήματα VW
κατεστοίθημεν Α κατεστάθησαν R 30/31 τάσ — βλοίβασ SD 33 οίηθίντεσ V 34 ^ν om.
VSD, COÏT. V πειραΖόμενον AR έκπειρα£όμενον VSW έπηρεαΖόμενον D κατησχυμένοσ AW

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
46 COLLECTIO VATICANA

άποχρώντως καί δυνάμει θεοπρεπεί ποτού καί σιτίων δίχα την σάρκα τηρήσας άδιάφθορον
έφίησι μόλις τά οικεία παθείν αύτήι. πεινήσαι γαρ λέγεται, καί όιά ποίαν αίτίαν; ίνα
δι' άμφοιν εύτεχνώς θεός τε όμου καί άνθρωπος υπάρχων έπιγινώσκηται, εις καί ó αυτός
δηλονότι καί θεικώς υπέρ ημάς καί καθ' ημάς ανθρωπίνως. αγεσθαι δε λέγεται τήι
δυνάμει του πνεύματος εις την ερημον, του αγεσθαι δηλούντος ού τό άποφέρεσθαι μάλλον, s
άλλα τό διάγειν ήτοι διατελείν, καθάπερ άμέλει καί έφ' ημών ε'ίρηται πλειστάκις' ό δείνα.
Ρ 3°3 τυχόν έαυτόν όρθώς αγει, τουτέστιν άμέμπτως Εήι καί πολιτεύεται. άνεστρέφετο τοίνυν
εις την Ερημον ή γουν εποιείτο τάς διατριβάς, ού σωματικώς' ποτού γαρ δίχα καί της
τοις σώμασιν αναγκαίας τροφής ως εν δυνάμει πνεύματος ΰπερ φύσιν την καθ' ημάς
διεκαρτέρει προς την νηστείαν. πλην εκείνο αθρει ' έπωφελεστάτη γαρ λίαν της εννοίας ίο
ή δύναμις' ού προ του αγίου βαπτίσματος επειράΣετο, αλλ' ούδε ήγετο τώι πνεύματι εις
την έρημον, τύπον ήμΐν τό χρήμα τιθείς' άμήχανον γαρ τούς οδπω βεβαπτισμένους ή τοΟ
πειράίοντος σατανά δύσοιστον ούσαν τήν προσβολήν υπενεγκείν δύνασθαι νεανικώς ή γουν
αγεσθαι πνευματικώς, καιρός δε ό πρέπων τοις ουτω λαμπροίς καί άίιαγάστοις κατορθώ-
μασιν ό μετά τό αγιον βάπτισμα. κραταιωθέντες γαρ ούτως τήι του άγίου πνεύματος is
μετοχήι καί τήι άνωθεν χάριτι κατεσφραγισμένοι, προς εύρωστίαν δέ δηλονότι την πνευ-
ματικήν, άνάλωτοί τε έσόμεθα τώι σατανάι καί ώς εν δυνάμει πνεύματος διαίήσομεν, ίρη-
μον ώσπερ τινά καταλαμβάνοντες χώρον τό τύρβης γενέσθαι κοσμικής. σμικρόν
μεν ούν κομιδήι τώι πάντα ίσχύοντι λόγωι τό νικήσαι τόν σατανάν, μέγα δε πάλιν ήμΐν
τό καί τούτου τυχείν δια της Ενανθρωπήσεως αύτοΰ, καθά καί τό άνακαινισθήναι πρός 20
άφθαρσίαν. ώσπερ γαρ δια της έκ νεκρών άναστάσεως αύτοΰ κρείττους ημείς γεγό-
ναμεν τής φθοράς, ουτω δια τής έν τώι πειράίεσθαι νίκης πάλιν ημείς κεκρατήκαμεν.
PG 1385 29 " Ε χ ο ν τ ε ς ούν α ρ χ ι ε ρ έ α μ έ γ α ν δ ι ε λ η λ υ θ ό τ α τ ο ύ ς ο ύ ρ α ν ο ύ ς , Ί η σ ο ΰ ν
Hebr.4,i4 I 5 τ ό ν υ ί ό ν τ ο υ θ ε ο υ , κ ρ α τ ώ μ ε ν τ η ς ό μ ο λ ο γ ί α ς . ού γ α ρ ί χ ο μ ε ν α ρ χ ι ε ρ έ α
μή δ υ ν ά μ ε ν ο ν σ υ μ π α θ ή σ α ι τ α ΐ ς ά σ θ ε ν ε ί α ι ς ή μ ώ ν , π ε π ε ι ρ α μ έ ν ο ν δέ κ α τ ά 26
πάντα καθ'όμοιότητα χωρίς αμαρτίας. Ή της όρθής πίστεως όμολογία πράττεται
Ρ 304 προς ήμών εις ενα θεόν πατέρα παντοκράτορα καί εις ένα κύριον Ίησουν Χριστόν τόν
υίόν αύτοΰ καί είς εν αγιον πνεύμα. ταύτης ημάς τής όμολογίας έίέχεσθαι δείν ό
θεσπέσιος γράφει Παύλος. έπειδή δέ έστιν είς υιός όμολογουμένως τού θεοΰ καί πατρός,
δήλον δε δτι Χριστός Ίησοΰς ό συμπαθήσαι δυνάμενος ταΐς άσθενείαις ήμών καί κατά so
πάντα πεπειραμένος καθ' όμοιότητα χωρίς αμαρτίας, τίς äv εϊη λοιπόν ό μέγας ήμών
άρχιερεύς ; dp' ούχί γεγονώς καθ' ημάς ó λόγος καί σαρκί παθών υπέρ ήμών ; τότε γαρ
ήμών κεχρημάτικεν άρχιερεύς, ούχ ώς όθνείον προσάγων τό θύμα κατά γε τό είωθός τοις
άλλοις, άλλ' ών αύτός ό άμνός, ή εύοσμοτάτη θυσία, τό νοητόν όλοκαύτωμα, ή λαλιστάτη
2 Cor. 2, 15 τρυγών, ή ακέραιος περιστερά, ό άρτος ό ίών, τό χρυσοΰν θυμιατηριον. Χρίστου γαρ 35
έσμέν εύωδία τώι θεώι, κατά τό γεγραμμένον. αθρει δέ μοι τών αποστολικών έννοιών
τό βάθος. ούκ έ χ ο μ ε ν , φησίν, α ρ χ ι ε ρ έ α μή δ υ ν ά μ ε ν ο ν σ υ μ π α θ ή σ α ι τ α ΐ ς
ά σ θ ε ν ε ί α ι ς ή μ ώ ν , π ε π ε ι ρ α μ έ ν ο ν δε κ α τ ά π ά ν τ α καθ' ό μ ο ι ό τ η τ α χ ω ρ ί ς

V S , D [ = mn], A R W
τ(
ι σίτου S D 2 άφίησι S D 3 · όμοΟ] όμοΟ Tè W 6 άφ' SD, corr. S TtoX-
λάκισ S D 7 τυχείν S D όρθώσ έαυτόν W λέγει S D άνετρέφετο S 8 διατρο-
φάσ S 9 Αναγκαίου R ώς om. V S D W 1 0 λίαν om. V S D W 1 2 θείσ S D oöttiu]
OÖTUJ in μή OÜTUJ con. Α βαπτιίομίνουσ A f| om. V W 14 καί άΕιαγάστοις om. S D
1 5 κραταιιυθήσονται S D οίίτωσ έν S D 16 εύρρωστίαν A bt om. A 1 7 τε om. W
18 τό] T Û I W μικρόν S D 19 ποίντων S 20 καί 1 ] κατά S D 22 ιτειροΚοντι D
23 Kb W 25 ταΐσ άσθενείαισ V A R τàa άμαρτίασ S D κατά om. W in fine paginae 27 Χρι-
στόν om. D 28 τοΟ αύτοΟ V 29 όμολογουμένωσ είσ υΐόσ V 3 1 εΐη om. W 32/33 δρ'
— άρχιερεύς om. S άλλ' D 32 ούχί A R ούχ 6 V W 6 λόγοσ A R «ντωσ V W 3 3 όθνείον]
ό
άλλογενέσ καί Εένον όθνεΐόν τε V W τό om. V 34 αύτόσ 6 S D 38 κοθ
' όμοιότητα om. W

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
149. 28— 3 o C Y R I L L I O R A T I O A D A V G V S T A S D E F I D E 47

αμαρτίας. €Ì γαρ καί μήπω γέγονεν άνθρωπος, φησίν, ó του θεού λόγος, ήιδει μέν
ήιδει καί ούτω τήν άνθρωπίνην άσθένειαν ώς δημιουργός ( α υ τ ό ς γαρ £ γ ν ω τ ό π λ ά σ μ α Ps. 102, 14
ή μ ώ ν κατά τό γεγραμμένον), άλλ' εϊπερ τι των ανθρωπίνων καί επ' αύτοΟ φάναι θέμις,
ουπω καί είς αύτήν κέκλητο πείραν των ημετέρων ασθενειών. έπειδή δε τήν ημών
ήμπέσχετο σάρκα, πεπείραται κατά πάντα, καί où δήπου φαμέν ώς ήγνοηκώς, αλλ' δτι τήι 5
γνώσει τήι θεοπρεπεί προυποκειμένηι καί τό διά πείρας αυτής συνέβη μαθεΐν. γέγονε
δέ συμπαθής ούκ από γε του πεπειράσθαι, πόθεν; ήν γαρ έλεήμων φύσει καί έστιν ώς Ρ 3°5
θεός" έπειδή δέ μετά του είναι δ έστι, καί γέγονε καθ' ημάς, άνθρωποπρεπώς καί ταύτα
λέγεται περί αυτοί). διαβήναι δε φησι τους ουρανούς αύτόν σωματικώς τε άμα καί e
θεοπρεπώς. άνέβη μέν γάρ, ώς αυτός πού φησιν ó σοφώτατος Παύλος, ν υ ν έ μ φ α - Hebr. 9, 24
ν ι σ θ ή ν α ι τ ώ ι π ρ ο σ ώ π ω ι τ ο υ θ ε ο ύ ύ π έ ρ ή μ ώ ν , δίεισί γε μην καί καθ' έτερον
τρόπον τους ουρανούς, ήττωμένων δηλονότι καί κατόπιν Ιόντων τής δόξης τών μακαρίων
άγγέλων. έστι γαρ ?στιν ώς θεός υ π ε ρ ά ν ω π ά σ η ς α ρ χ ή ς έ ξ ο υ σ ί α ς τ ε κ α ί Eph. 1, 2ΐ
κ υ ρ ι ό τ η τ ο ς καί π α ν τ ό ς ό ν ό μ α τ ο ς ό ν ο μ α ί ο μ έ ν ο υ ε ϊ τ ε έ ν τ ώ ι α ί ώ ν ι τ ο ύ τ ω ι
ε ϊ τ ε 4ν τ ώ ι μ έ λ λ ο ν τ ι . συνεδρεύει γαρ ώς υιός τώι ίδίωι πατρί, καί ει γέγονε καθ' ιβ
ήμάς οικονομικώς.
80 Κ α ί ο ύ χ έ α υ τ ώ ι τ ι ς λ α μ β ά ν ε ι τ ή ν τ ι μ ή ν , άλλα κ α λ ο ύ μ ε ν ο ς ύ π ό τ ο υ P G Ι 3 8 8
θ ε ο υ , ώ σ π ε ρ καί Α α ρ ώ ν . ο υ τ ω καί ó Χ ρ ι σ τ ό ς ούχ έ α υ τ ό ν έ δ ό ξ α σ ε ν e r ' 5 , 4 5
γ ε ν η θ ή ν α ι α ρ χ ι ε ρ έ α , άλλ' ó λ α λ ή σ α ς π ρ ο ς α ύ τ ό ν " υ ι ό ς μ ο υ εϊ σ ύ , έ γ ώ
σ ή μ ε ρ ο ν γ ε γ έ ν ν η κ ά σε. Ό καθείς έαυτόν εις κένωσιν περιμένει κλήσιν τήν έκ 20
πατρός άποφέρουσαν εις ίερωσύνην την δτι μάλιστα συνήθη τε καί πρεπωδεστάτην ού τήι
αύτοΰ φύσει μάλλον, άλλα τήι καθ' ήμάς, τουτέστι τήι άνθρωπίνηι, ής έπείπερ εϊσω γέγονεν,
υπομένει τα αύτής, αδικούμενος έντεΟθεν τό σύμπαν ουδέν, εύτεχνώς δέ μάλλον τήι μετά
σαρκός οίκονομίαι χρώμενος. ώσπερ γαρ καίτοι τήι φύσει κύριος ών μεμένηκεν δπερ ήν,
κδν εί γέγυνεν έν τήι του δούλου μορφήι, ουτω φαμέν δτι καίτοι μυρίους ί-χων έν ούρανώι 25 Ρ 3°6
τους ίερουργουντας αύτώι, τάς νοητός δηλονότι καί άναιμάκτους θυσίας, ύμνους καί δοξο-
λογίας, καί τήν καθ' ήμάς ίερωσύνην ποιείται δεκτήν, άποσώιίων πανταχού τοις τής άν-
θρωπότητος μέτροις τα πρέποντά τε καί έοικότα αύτήι. κέκληται τοίνυν καθά καί 'Ααρών,
πλήν ούκ έν ϊσωι τρόπωι. δ μέν γάρ έχρίετο προς ίερουργίαν καί ήν οίκέτης, δ δέ ώς
υίός καλείται καί κατά τήν τάξιν Μελχισεδέκ ίερουργεί τώι πατρί. καί τόν γε της so Hebr. 5,6
ίερουργίας ¿ξηγείται τρόπον ó θεσπέσιος ΤΤαυλος, ώδί γεγραφώς περί τοΟ πάντων ήμών
σωτήρος Χριστού" δ ς ού κ α τ ά ν ό μ ο ν έ ν τ ο λ ή ς σ ά ρ κ ι ν η ς γ έ γ ο ν ε ν , άλλα κ α τ ά Hebr. 7, «6
δύναμιν ί ω ή ς άκαταλύτου. ούκοΰν άσυγκρίτως άμείνων τής ίερουργίας ó τρόπος,
καί δ μέν, ώς ίφην, οίκέτης ήν, καίτοι κεκλημένος είς ίερωσύνην, δ δέ καί ούτως υίός
toö θεου καί πατρός, ώς μέν φύσει θεός καί λόγος κατά τήν προαιώνιον γέννησιν, ώς δέ se
άνθρωπος καθ' ήμάς κατά τήν νεωτάτην καί ϊνσαρκον, ής άν εϊη δεικτικόν καί τό σ ή -
μ ε ρ ο ν ' καιρόν γάρ ήμιν σημαίνει τόν ένεστηκότα. οίκειουται δή ούν καί τήν σαρκικήν

V S , D [ = mn], A R W
ι γάρ καί μήπω Pusey γάρ καί μή A R γάρ μήπω V W μή γάρ SD 4 oCitiu V S A W
oötui D R ¿κέκλητο V R W έκ&λιτο AWear 5 ήμπίσχετο V 6 θεϊκή V W ού-
τοίσ S 8 καί γέγονε] γέγονε καί V ήμάσ καί S D άνϊκώσ W ι ι δίησί γε W
διήγε S D καθ' ϊτερον] θάτερον S D 12 δόΕησ αύτοΟ SD 1 3 έΕουσίαισ R καί ¿Εουσίασ V
17 « W άλλά A R άλλ' ó V S D W 19 γεννηθήναι SoorrmAW άρχιερεύσ V ζο γε-
γίνηκοί S 2 1 φέρουσαν S D ότι δή V S D W 22 είσω A R ΐσοσ V S D W 24 τήν φύσιν V
25 κάν] καί V καίτοι] καί W 28 κέκτηται SD 3° κ α ί 1 om. SD τήν om. SD
τόν om. SD 30/31 ταΐσ ίερουργίαισ S D 3* Abs Α τοΟ τών S D 32 σαρκικήσ
SD 33 6 τήσ Ιερουργία® V W 35 καί' om. V 36 δεικτικφν SW δεκτικόν V D A R
37 Ενεστώτα Α

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
48 COLLECTIO VATICANA

αύτου γέννησιν ó πατήρ' οίδεν γαρ οϊδεν ϊόιον όντα τον υίόν τον è£ αύτου θεικώς καί έκ
γυναικός άνθρωπίνως.
81 "Ος έ ν τ α ΐ ς ή μ έ ρ α ι ς τ η ς σ α ρ κ ό ς α ύ τ ο υ δ ε ή σ ε ι ς τ ε κ α ί ί κ ε τ η ρ ί α ς π ρ ό ς
Hebr.5.7· 1 0 t ò v ό υ ν ά μ ε ν ο ν σ ώ ι ί ε ι ν α ύ τ ό ν έκ θ α ν ά τ ο υ μ ε τ ά κ ρ α υ γ ή ς ι σ χ υ ρ ό ς κ α ί δ α -
κ ρ ύ ω ν π ρ ο σ ε ν έ γ κ α ς καί ε ι σ α κ ο υ σ θ ε ί ς dirò τ ή ς ε ύ λ α β ε ί α ς , κ α ί π ε ρ ώ ν υ ι ό ς , 6
έ μ α θ ε ν άφ' ώ ν ί - π α θ ε ν , τ ή ν ΰ π α κ ο ή ν καί τ ε λ ε ι ω θ ε ί ς έ γ έ ν ε τ ο π ά σ ι τ ο ι ς
PG 1389 ύ π α κ ο ύ ο υ σ ι ν α ύ τ ώ ι α ϊ τ ι ο ς σ ω τ η ρ ί α ς α ι ω ν ί ο υ , π ρ ο σ α γ ο ρ ε υ θ ε ί ς υ π ό τοΟ
θεού άρχιερευς κατά τήν τ ά ί ι ν Μελχισεδέκ. Ό πάνσοφος Παύλος έπιστέλλει
ι C o r P i i 3 ° ï K O ' ΦΠ σ , ν τοις èv πίστει δεδικαιωμένοις μ ι μ η τ α ί μ ο υ γ ί ν ε σ θ ε κ α θ ώ ς κχχγώ Χ ρ ι -
iPetr.2,2o.ai σ τ ο Ο , καί μήν καί ó θεσπέσιος Πέτρος π ο ι ο ν γ α ρ κ λ έ ο ς , φησίν, εί ά μ α ρ τ ά ν ο ν τ ε ς ίο
κ α ί κ ο λ α φ ι Ζ ό μ ε ν ο ι υ π ο μ ε ν ε ί τ ε ; άλλ' εί ά γ α θ ο π ο ι ο Ο ν τ ε ς κ α ί π ά σ χ ο ν τ ε ς
ύ π ο μ ε ν ε ι τ ε , τ ο ύ τ ο χ ά ρ ι ς π α ρ ά θ ε ώ ι , δτι καί Χ ρ ι σ τ ό ς ά π έ θ α ν ε ν ύ π έ ρ υ μ ώ ν ,
ύμιν ύ π ο λ ι μ π ά ν ω ν ύπογραμμόν ίνα έπακολουθήσητε τοις ϊ χ ν ε σ ι ν αύτου.
γέγονεν ουν άρα σκοπός τώι μονογενεΐ τήν προς ημάς όμοίωσιν Ιχοντι παθειν άνθρωπίνως
καί διδά£αι τους αύτώι γνωρίμους τίνα δή τρόπον ταις των πειρασμών έφόδοις προσέρ- «
χεσθαι χρή καί όποίους είναι προσήκει τους διωκομένους της είς θεόν εύσεβείας Ινεκα καί
κινδύνοις έμβεβηκότας τοις περί ψυχής καί αίματος, καί προς Ιτι τούτωι καταδείΕαι τής
υπακοής εύκλεές τό τέλος, ίνα καί ήμεις άριστοι τε καί σοφοί τών αύτώι πεπραγμένων
οικονομικώς εύρισκώμεθα μιμηταί τοις τε ϊχνεσιν αύτου κατακολουθείν σπουδάζοντες τόν
εύδόκιμον άληθώς δια£ήσωμεν βίον. δτι τοίνυν αθραυστον ίχειν προσήκει τό φρόνημα «ο
τούς οίσπερ άν δλως προκέοιτο παθειν υπέρ γε τής είς αύτόν άγάπης καί τόν υπέρ τής
εύσεβείας κίνδυνον ήγείσθαι ίωήν, έζ ών ύπέμεινεν αύτός πέπραχέ τε δι' ήμάς άνθρωπίνως,
διδάσκειν βουλεται' πλήν ούκ έφίησι τους άνδριΖομένους είκήι παραρριπτείν τάς έαυτών
ψυχάς ούδέ οίον μεθέντας άτημελώς τό πρακτέον καί τα δι' ών ήν είκός σώιΖεσθαι παρ'
έλπίδα, μόνον έκδέχεσθαι τό τοις έθελοκακουσι δοκούν, άναπείθων δέ μάλλον συντείνεσθαι »
πρός εύχάς καί άκατάληκτον ποιείσθαι τήν πρός θεόν ίκετείαν. ταύτα διδάσκει δεήσεις
ρ 3ο8 τε καί ίκετηρίας έν ταΐς ήμέραις τής σαρκός αύτοΟ προσαγηοχώς πρός τόν δυνάμενον
σώιΖειν αύτόν έκ θανάτου. δρα δέ δπως άγιοπρεποΟς έπιεικείας τό χρήμα μεμέστωται.
τό μέν γάρ καταθρασύνεσθαι τών πειρασμών άνδρίας μέν ϊχει δόΕαν, δοκεΐ δέ πως ύπερο-
ψίας ούκ είς άπαν ήμοιρηκέναι ' τό γε μήν δεδιέναι μέν καί ύποστέλλεσθαι δοκείν καί so
δείσθαι θεοΟ τοΟ σώιΖειν ισχύοντος εύλαβείας ύπόληψιν ?χει. έπεί διά ποίαν αίτίαν τοις
Mt. 10, 23 άγίοις προστέταχε μαθηταΐς' δ τ α ν δέ δ ι ώ κ ω σ ι ν ό μ ά ς έ ν τ ή ι π ό λ ε ι τ α ύ τ η ι , φ ε ύ -
Rom. 8, 35 γ ε τ ε ε ί ς έ τ έ ρ α ν ; πώς δέ καί αύτός ó πάνσοφος Παύλος, καίτοι λέγων έναργώς τ ί ς
ήμάς χωρίσει άπό τής άγάπης του Χριστού; θλίψις ή στενοχώρια ή διω-
2Cor.ii,32·33ΤΜ^ς ή λ ι μ ό ς ή γ υ μ ν ό τ η ς ή κ ί ν δ υ ν ο ς ή μ ά χ α ι ρ α ; τόν τής Δαμασκού διαδιδράσκων 86
ήγούμενον δια τής θυρίδος έχαλατο διά του τείχους ; ίδει τοίνυν παντός άγαθου καθηγητήν
καί διδάσκαλον αύτόν ήμίν άναφανεΐσθαι τόν Χριστόν. προσήιει μέν γάρ μετά κραυγής

VS, D [ = mu], ARW


ι τόν 1 om. VRW έαυτοΟ SD 3 κς W 7 αύτόν W αίτιος] πρόΕενοσ W
9 τούσ — δεδικαιωμένουσ V ίο καί* om. R ιο/ιι άμαρτάνοντα καί κολαφιΣόμενον S
i l ύπομένετε Α ΐ2 ύπομένετε Α καί om. VSDW ήμών VSDW 13 ήμίν D
14 οΟν om. VSDW 15 bibdEai μέν VSDW αύτώι] oöxuu AR 17 έμβεβηκότασ VARW έκ-
δεδωκότασ [έκδεδωκότεσ S] έαυτούσ SD αίματος] σώματοσ VW 18 τό om. SD 19 τοίσ
τε VSDW τοίσ R καί τοίσ Α 2ο διαΣήσομεν SA διαΣήσοιμεν VW 2ΐ τοία SD οΐσ VW
23 άφίησι VSDW παραρριπείν D 24 ήν om. AR 25 δοκείν SD άναπείθει
SDRW, corr. R 26 θεόν] αύτόν SD ίκεσίαν SD 28 έκ θανάτου αύτόν W τοΟ
θανάτου SD άλλοπρεποΟσ D 29 άνδρείασ VSDRW 31 ίχον S 32 ήμάσ D
33 τήν έτέραν VW λέγων ήμίν VW 34 τοΟ θυ R χϋ Α 37 άναφαίνεσθαι AR
προσείη W

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
149, 3 ° · 3 i C Y R I L L I O R A T I O A D A V G V S T A S D E FIDE 49

ισχυρός καί ίκετηρίας, ώς καθ' ημάς γεγονώς, είσηκούσθη δέ ώς φύσει τε καί αληθώς υιός PG 1392
ou παρακουόμενος. έ γ ώ γαρ ή ι δ ε ι ν , φησίν, ό τ ι π ά ν τ ο τ έ μ ο υ ά κ ο ύ ε ι ς . ίνα γαρ loh. 11, 42
καί τάς ήμών προσευχάς δεκτάς γενέσθαι παρασκευάσηι, πάλιν αύτός άπάρχεται του
πράγματος, μόνον ουχί κατευρύνων τήι ανθρώπου φύσει την του πατρός άκοήν καί οίον
έτοιμοτάτην παρατιθείς ταΐς τών δι' αύτόν κινδυνευόντων εύχαΐς. ούκοΰν ημείς ή μεν èv 5
αύτώι καθάπερ εν άπαρχήι δευτέραι τοΟ γένους οί μετά κραυγής ίσχυράς καί ούκ άδακρυτί
προσευχόμενοι καί το τοΟ θανάτου κράτος καταργηθήναι παρακαλούντες, ίσχΟσαι δέ την
2ωήν τήν καί πάλαι τήι φύσει δεδωρημένην.
"Οτι δε το ύπακοΰσαι θεώι λαμπρόν καί άπόβλεπτον £χει το πέρας, ώς έν αύτώι δη Ρ 3°9
πάλιν όψόμεθα. αφ' ών γαρ έπαθε, φησίν, έμαθε την ύπακοήν. δμοιον γαρ ώς εί ίο
λέγοι τυχόν' τεταπείνωκεν έ α υ τ ό ν γ ε ν ό μ ε ν ο ς υ π ή κ ο ο ς μ έ χ ρ ι θ α ν ά τ ο υ , θ α ν ά τ ο υ Phil· 2, 8
δέ σ τ α υ ρ ο ύ . άλλ' ού μεμένηκε ταπεινός - ύπερυψώθη γαρ το όνομα λαβών το υπέρ Phil. 2, 9
παν όνομα. και άνθρώπινον μέν τοΟ λόγου το σχήμα, άριστός γε μην εις ημάς ó του
πράγματος τύπος, εύκλεα τε καί άΗιάγαστον άποφαίνων τήν ύπακοήν καί του παντός ήμίν
πρόζενον άγαθου. τύπος οδν άρα καί ύπογραμμός εις ημάς το μετά κραυγής ίσχυράς 15
καί δακρύων προσεύχεσθαι πειραζόμενον τόν Εμμανουήλ, ού προ τής ένανθρωπήσεως, άλλ*
èv ταις ήμέραις της σαρκός αύτοΟ, δτε καί τοΰτο δραν άνεγκλήτως έζήν, ούδέν είς τήν
τής θεότητος άδικούμενον δόΕαν, έφιείσης bè μάλλον αύτώι τούτο δραν της μετά σαρκός
οικονομίας. έπεί τίνα τρόπον κατεπτοήθη θάνατον ή Ζωή ; ó δέ καί ημάς αύτους άπο-
φαίνων εύτολμοτάτους καί λέγων μή φ ο β ε ΐ σ θ ε ά π ό τ ώ ν ά π ο κ τ ε ν ν ό ν τ ω ν τ ο σ ώ μ α , 20 Mt. 10,28
πώς αν ήλω παθών τήν δειλίαν; ή πώς αν ήτόνησε τής ιδίας σαρκός άποσοβήσαι τόν
θάνατον ó πάντων αύτόν άφιστάς, ó μιάι φωνήι τους έν τοις μνημείοις έγείρειν ύπισχνού- loh. 5. 28
μένος καί ούκ άνέφικτον αύτώι το χρήμα δεικνύων; προσεφώνει γαρ Λαίάρωι μέν δ ε ΰ ρ ο loh. 11, 43
έ ξ ω , τώι δέ τής χήρας υίώι ν ε α ν ί σ κ ε , σ ο ι λ έ γ ω , έ γ έ ρ θ η τ ι . Le. 7, 14
Εί δέ δή τίνες ειεν οί τολμώντες λέγειν ώς έστιν άνθρωπος ίδικώς ó έκ τής αγίας 26
παρθένου δεήσεις τε και ίκετηρίας μετά κραυγής ίσχυράς καί δακρύων προσενέγκας προς
τόν δυνάμενον σώιΕειν αύτόν έκ θανάτου, μάλιστα μέν τοις ίεροίς άπάιδοντα γράμμασιν
φρονειν ήιρημένοι δικαίως άκούσονται λέγοντος περί αύτών ένός τών αγίων άποστόλων"
ο υ τ ο ί ε ί σ ι ν οί ά π ο δ ι ο ρ ί ΐ ο ν τ ε ς , ψ υ χ ι κ ο ί , π ν ε ύ μ α μή έ χ ο ν τ ε ς ' είτα πρός τού- Ρ 3™
τωι φραίόντων έκεινο πότερόν ποτε ψιλόν ανθρωπον εΐναί φασιν αύτόν ή γοΰν καθάπερ u ' 1 9
ειπείν τεθαρρήκασιν, έχει τήν ισότητα τής άΣίας καί τής αύθεντίας τής πρός γε φημί τόν si
έκ θεού λόγον ώς αύτώι συνημμένος; εί μέν οδν ¿ίνθρωπον εΐναί φασι καθ' ή μας ψιλόν, PG 1393
άνθρωπολατρουσιν όμολογουμένως, προσκυνοΟντες αύτώι' γέγραπται γαρ ότι κ ύ ρ ι ο ν τ ό ν Mt 4, 10
θ ε ό ν σ ο υ π ρ ο σ κ υ ν ή σ ε ι ς κ α ί α ύ τ ώ ι μ ό ν ω ι λ α τ ρ ε ύ σ ε ι ς ' εί δε δή φαΐεν ότι
κέκληται πρός Ισότητα τής ά£ίας ή γοΟν αύθεντίας τής πρός θεόν λόγον, είτα πρόσεισι 36
τώι θεώι καί πατρί μετά κραυγής ίσχυράς καί δεδακρυμένος καί δειται του σώιζοντος,
ούδέν ?τι τό κωλυον καί αύτοΟ τού λόγου τό μέτρον τοσούτον ύπάρχειν ύπονοειν, δσονπερ

V S , D [ = mn], A R W
ι bè] té V R , corr. R re om. V 2 φησιν ήδειν V S D W 3 άπΐρχεται S άπέχεται W
5 έτοιμότατα W έν om. A R 9 dia καί R 1 0 γάρ] bè D φησιν ίπαθε V W
βμοι S i l λέγοιτο S D 1 2 λαβών τό όνομα V S D W · 1 3 καί om. V S D W ävöv S D
1 4 ήμίν om. D 1 7 τοΟτο] τοΟ Α άνεγκλήτως] άνάγκη πώσ R oùbè Α ι 8 θεότοσ R
άφιείσησ V αίιτώ A R αύτό V S D W 20 εύτολμωτάτουσ n R άποκτενόντων V S D A W
2ΐ τή δουλεία S D 23 μέν γάρ λαΜρω μέν V 24 τώι] τό W 27 άνάδοντα S 28 περί
αύτών A R αίιτών S W αύτοίς V D 29/30 τοΟτο W 30 ποτε om. D εΐναι om. V S D ,
corr. V 31 τεθαρσήκασιν R ϊχειν V W 3 1 · 35 postulatur τήν πρός 32 ώς αύτώι]
ώσαύτιυσ S D συνημμένον V W φασι om. V 3 3 βτι om. V 3 6 θεώι καί om. D
δεδακρυμμΐνοσ R 37 έστι V W
Acta conciliorum oecumeni coram. I r, 5. 7

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
COLLECTIO VATICANA

δν είναι πιστεύοιτο καί το τοΟ προς αυτόν έχοντος τήν ισότητα της ά£ίας ή γοΰν αυ-
θεντίας. ούκοΟν πρέποι δν καί αύτώι το δεδιέναι θάνατον, το κίνδυνον ύφοράσθαι, το
κλαίειν έν πειρασμοίς, καθεστάναι δέ καί έν ένδείαι της παρ' έτερου χειρός, 'ίνα καί
σώιΖηται, καί προς τούτοις έτι καί μανθάνειν τήν ύπακοήν όΓ ών πέπονθε πειρασθείς.
αλλ', οΐμαι, τοΟτό έστιν ή φρονείν ή λέγειν άσύφηλον παντελώς' παναλκής γάρ έστιν ó 6
του θεού λόγος καί θανάτου κρείττιυν καί παθών έπέκεινα καί δειλίας άνθρωποπρεποΟς
αμέτοχος παντελώς, άλλα μην ουται φύσεως έχων πέπονθεν ύπέρ ημών. ούκοΟν ουτε
ψιλός άνθρωπος ó Χριστός ουτε άσαρκος λόγος, ένωθεις δέ μάλλον τήι καθ' ήμάς άνθρω-
πότητι πάθοι αν άπαθώς σαρκί τήι ίδίαι τα ανθρώπινα. γέγονε τοίνυν εις ύποτύπωσιν
1 Petr. 2. 21 εις ημάς ανθρωπίνως έκεΐνα, καθάπερ έφην έν άρχαΐς, Ινα τοις ϊχνεσιν αύτου κατακο- ίο
λουθήσωμεν.
Ρ 3 " 'δ Τούτο γαρ έποίησεν, έφάπα£ έαυτόν προσενέγκας. ó νόμος γαρ
e r.7,27·2 κα θ ί σ τ η σ ι ν α ρ χ ι ε ρ ε ί ς έ χ ο ν τ α ς ά σ θ έ ν ε ι α ν , ó λ ό γ ο ς δέ τ η ς ό ρ κ ω μ ο σ ί α ς της
Hebr. 10, ΐ4 μ ε τ ά τ ο ν ν ό μ ο ν υ ί ό ν ε ι ς τ ο ν α ι ώ ν α τ ε τ ε λ ε ι ω μ έ ν ο ν . Μ ι α ι μέν π ρ ο σ φ ο ρ ά ι ,
δήλον δέ δτι τήι δια του ίδιου σώματος, τ ε τ ε λ ε ί ω κ ε ν εις τό δ ι η ν ε κ έ ς τ ο ύ ς ά γ ι α - 16
ί ο μ έ ν ο υ ς ó κύριος ημών 'Ιησούς ó Χριστός" προσκεκόμικε γαρ έαυτόν ύπέρ αυτών εις
Eph. 5. 2 όσμήν εύωδίας τώι θεώι καί πατρί καί τετελείωκε νοητώς δια πίστεως καί άγιασμοΰ, καίτοι
τής νομικής λατρείας τελειούσης ουδέν. τοιγάρτοι κατέληξαν μέν οί τύποι καί πέπαυται
Hebr. 7. 19 τής αρχαίας διαθήκης το άνόνητον èv σκιαίς, γέγονε δέ άναγκαίως έ π ε ι σ α γ ω γ ή κρείτ-
τ ο ν ο ς έ λ π ί δ ο ς , δι' ή ς έ γ γ ί ί ο μ ε ν τ ώ ι θ ε ώ ι , μεσιτεύοντος του Χρίστου καί έν τάζει 20
γεγονότος άρχιερατικήι διά TOI τήν προς ήμάς όμοίωσιν. πλήν έκεΐνο άθρει" περί αυτού
2 Cor. 13, 4 φησιν ó θεσπέσιος Παύλος δτι έ σ τ α υ ρ ώ θ η èξ ασθενείας, είτα πώς ó μέν νόμος
καθίστησιν άρχιερείς έχοντας άσθένειαν, ó δέ λόγος τής όρκωμοσίας τής μετά τον νόμον
υίόν εις τον αιώνα τετελειωμένον, ώς ουκ έχοντα δηλονότι τό άσθενειν; τοΰτο γάρ, οΐμαι,
έστί τό άρτίως έχον ή γοΟν τό έν παντί καλώι τετελειωμένον, δτι μή κατ' έκείνους έστί 26
PG 1396 χους κατά τον νόμον, οίς ούκ ασύνηθες είς οίπαν τό καί άσθενειν έσθ' δτε. πώς ουν
ό αυτός καί ασθενείας κρείττων είναι πεπίστευται καί ώς υίός τετελειωμένος, σταυρουται
δέ καί i l άσθενείας; ούκοΟν άκόλουθον έννοείν ώς ήσθένησε μέν σαρκικώς σταυρόν ύπο-
Mt. 26, 41 μείνας, έστι γε μήν ώς θεός τοΟ άσθενειν έπέκεινα' τ ό γ ά ρ π ν ε ύ μ α π ρ ό θ υ μ ο ν , ή δ έ
Ρ 312 σ α ρ ξ ά σ θ ε ν ή ς . εί δέ δή λέγοιεν τήν άσθένειαν έν τούτωι τό έν άμαρτίαις είναι ΒΟ
δηλοΟν τούς κατά νόμον Ιερατεύοντας, ούκ άντιτετάίομαι, σύμφημι δέ μάλλον όρθά καί
ουτω φρονείν ήιρημένοις. ούκοΟν οί μέν κατά νόμον ιερουργοί θυσίας έχρηιΣον ού μιας,
Hebr. 9. 7 πλειόνων δέ μάλλον ατε δή προσάγοντες καθ' ήμέραν ύπέρ τε έαυτών καί τών του λαοΟ
άγνοημάτων διά τό πλειστάκις άσθενειν καί ύπομένειν μαλακισμόν τόν εις πολύτροπον
άμαρτίαν' ó δέ κρείττων άμαρτίας υπάρχων ώς θεός προσκεκόμικεν έαυτόν καί γέγονεν 35

ήμών άρχιερεύς, άνθρωπίνως μέν λεγόμενος λειτουργείν, ίερατεύων δέ τώι πατρί τό ϊδιον

26—3° F®*1 Ι72 το° αίιτοΟ ¿κ τής αύτής ¿πιστολής ' πΦς οδν — άσθενής

VS. D [ = mu], ARW


1/2 τήσ αύθεντίασ V ζ αύτό DA τόν θάνατον AR 3 κλοίειν ARCONR κλεειν R
δέ om. W έν om. W 3/4 iva σώΣηται SD 4 μανθάνη W πειραθείσ VA 5 άτύ-
φηλον S 7 ΆΛΛΆ μέν OÖTU) W άλλά OÖTUI μέν V φύσιν SD 8 6 λόγοσ R ΊΟ είς
ήμάς] ήμών Α ιο/ιι έπακολουθήσωμεν V ΐ2 κί W γάρ4 om. V 13 άνθρώπουσ
καθίστησιν AR 14 είσ αιώνα S 16 6* om. VSDW γάρ om. V αίιτών] ήμών D \η eùuj-
Μασ όσμήν SD 19 άνόητον SD 23 άνθρώπουσ καθίστησιν AR 26 eia äirav τό A είσ
πάν τό Rcorr ej πάν τό R ή πάντωσ SD ειπείν τό VW καί om. Α 27 6 SD Fcyr om. VARW
είναι κρείττων Α πιστεύεται SD καί om. SD 28 μέν om. Fcyr 29 ϊτι Fcyr
30 τό ARW τώ VSD 31 ΙερατοΟντασ SW ίερουργοΟντασ D άντιτοίΕομαι VSDW 32 φρο-
νείν AR νοείν VSDW τόν νόμον V 33 αύτών V ¡6 Ιερεύιυν R

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
149. 31—34 CYRILLI ORATIO AD AVGVSTAS DE FIDE 51

σώμα. θεοπρεπώς ouv άρα παθειν ουκ ανέχεται τήν άμαρτίαν, δτι μή φύσεως ήν γε-
νητής ούκ έχούσης ουσιωδώς τό ατρεπτον και τό εις οίπαν δύνασθαι διαδιδράσκειν τήν
άμαρτίαν. υίός οδν άρα έστίν παντέλειος, άνεπικούρητον Ιχιυν παρ' έτερου τό άκρά-
δαντον εις άγιασμόν φύσεως τε καρπόν ιδίας τό άπλημμελές.
88 Κ ε φ ά λ α ι ο ν δε έ π ι τ ο ι ς λ ε γ ο μ έ ν ο ι ς , τ ο ι ο ύ τ ο ν έ χ ο μ ε ν α ρ χ ι ε ρ έ α , δ ς s
έ κ ά θ ι σ ε ν εν ò e £ ι α ι τ ο υ θ ρ ό ν ο υ τ η ς μ ε γ α λ ω σ ύ ν η ς έν τ ο ι ς ο ύ ρ α ν ο ί ς , τ ω ν H e b r - 8> Ι - 2
ά γ ί ω ν λ ε ι τ ο υ ρ γ ό ς κ α ί τ η ς σ κ η ν ή ς τ ή ς α λ η θ ι ν ή ς , ήν £ π η £ ε ν ó κ ύ ρ ι ο ς κ α ί
ούκ ά ν θ ρ ω π ο ς . Έγήγερτο μεν κατά τήν Ιρημον ή άρχαία σκηνή δια τοΰ πανσόφου
Μωυσέως, πεποίητο δε κατά τον τύπον τον δειχθέντα αύτώι έν τώι δρει. καί τοις μεν
κατά νόμον ίερατεύουσιν εκείνη πρεπωδεστάτη, ενδιαίτημα δε τώι Χριστώι πρέπον τε καί ίο
έοικός ή ανω καλλίπολις, τουτέστιν ó ουρανός, ή θεία τε καί άνωτάτω σκηνή καί ούκ αν-
θρωπινής εύρημα τέχνης, αλλ' ιερά καί θεότευκτος. εκεί γεγονώς προσκομίζει τώι θεώι Ρ 313
και πατρί τους εις αύτόν πιστεύοντας, ήγιασμένους δε δηλονότι δια του πνεύματος ( ο υ δ ε ί ς loh. 14, 6
γαρ Ι ρ χ ε τ α ι , φησίν, π ρ ο ς τ ο ν π α τ έ ρ α , εί μή δι" εμού), καί ούτος αύτώι τής ένθάδε
λεγομένης λειτουργίας ó τρόπος, θεοπρεπές δέ τό χρήμα, καν εί τοις καθ' ημάς Ρ| γοΰν ΐδ
άνθρωπίνοις σημαίνοιτο λόγοις. τό γαρ άγιάίειν δύνασθαι τώι ίδίωι πνεύματι τους
πιστεύοντας έλέωι καί χάριτι δεδικαιωμένους καί οίον ίερουργειν τώι θεώι, κόσμωι μεν
άποθνήισκοντας, Σωοποιουμένους δέ πνεύματι καί εις εύδόκιμον αληθώς άναλάμποντας βίον,
πώς ούκ äv ειη θεοπρεπές; δτι δε καίτοι λεγόμενος λειτουργειν, ού μείων έστίν
του πατρός ουτε μήν κατόπιν άρχεται τής ένούσης εύκλείας αύτώι, προσαποδείκνυσιν 20
έναργώς τό τοις θείοις αύτόν ένιδρΟσθαι θώκοις καί èv δεΗιάι καθήσθαι τοΟ γεγεννηκότος. PG 1397
εί γάρ εστίν αληθές δτι πας ιερεύς έστηκεν αεί λειτουργών καί ούκ αν νοοίτό ποτε σύνε- Hebr. 10, 1 1
δρός τε καί ίσοκλεής ώιπερ αν λατρεύσειε θεώι, πώς ούκ άσυνήθως ιερουργός ó Χριστός
ó καί έν τοις της θεότητος θώκοις ώς θεός καί λειτουργών ανθρωπίνως ; εί δέ δη τις λέγοι
συκοφαντών τήν άλήθειαν δτι vai κεκάθικεν èv δεζιαι τοΟ πατρός ίδικώς άνθρωπος συ- 25
νημμένος τώι θεώι κατά μόνην τήν ισότητα της αϋίας, ούκέτι μόνης εΐναί φησιν τής αγίας
τριάδος τον άνωτάτω καί μόνηι αύτήι πρέποντα θρόνον, αλλ' ήδη τις ήμιν τέταρτος ούτοσί
πρόσφατος τε καί γενητός έπεισκρίνεται θεός μετά τήν όμοούσιον καί άγίαν τριάδα.
84 Χ ρ ι σ τ ό ς δέ π α ρ α γ ε ν ό μ ε ν ο ς ά ρ χ ι ε ρ ε ύ ς τ ώ ν μ ε λ λ ό ν τ ω ν α γ α θ ώ ν δ ι α Ρ 3Η
τ η ς μ ε ί ζ ο ν ο ς και τ ε λ ε ι ο τ ε ρ α ς σ κ η ν η ς , ου χ ε ι ρ ο π ο ί η τ ο υ , τ ο υ τ έ σ τ ι ν ου
τ α ύ τ η ς τ ή ς κ τ ί σ ε ω ς , ο ύ δ έ δι' α ί μ α τ ο ς τ ρ ά γ ω ν κ α ί μ ό σ χ ω ν , δ ι α δε τοΟ 3ΐ
ιδίου α ί μ α τ ο ς ε ί σ ή λ θ ε ν έ φ ά π α £ εις τα α γ ι α , α ί ω ν ί α ν λ ύ τ ρ ω σ ι ν ε ύ ρ ά μ ε ν ο ς .
Τίνα δή τρόπον δια τής μείΖονος καί τελειοτέρας σκηνής γέγονεν εφ' ήμάς άρχιερευς ó
κύριος ήμών Ίησους ó Χριστός, προαπέδειίεν ήμιν άρτίως ó λόγος" δτι δε τής ιερουργίας
ó τρόπος αύτώι καί άμείνων άσυγκρίτως τής κατά τον νόμον καί πολυ λίαν υπερκείμενος 36
τά ώς έν τύπωι καί σκιάι (καί γάρ έστιν αύτός ή αλήθεια καί τό αμωμον ίερείον), ένδοιά-

V S , D [ = ms], A R W
1/2 γεννητήσ S D A 2 oùk &ν W δύνασθαι] γίνεσθαι V 3 υΐόσ V A R καί ϋσ W
w 8
θσ SD δρα οίιν W 4 ?χων V 5 *η ¿γήγερται A R 9 μωυσίωσ
S R μωυσίοσ VScorrD μωσέωσ A W πεπο(ηται V ίο τόν νόμον V ΐ 2 είίρεμα V W
ι6 λογισμοίσ Α γάρ om. S D 18 σωοποιουμίνουσ Α τώ πνϊ SD 21 ένιδρΟσαι W
θοίκοισ R καθίσαι SD γεγενηκότοσ S 23 ώσπερ R άσυνήθησ V W 24 τής
om. R superscr. τή R θοίκοισ R λειτουργόσ S D λ^γει D 25 ίδικώς om. S D
άνθρωπον S 26 θω V S D W λόγω A R μόνην om. A R μόνησ V A μονογενήσ R μονογε-
νώσ S D W φασί SD 27 άνωτάτη SD κα» μόνη και S D R W ούτυυσί W οδτοσ εί SD
28 γεννητόσ S D A W 29 κθ W bè V S m R W δή nARcorr 30 τελειωτ^ρασ V m 3 1 τ ρα-
γων] ταύρων D y i είσ άίπαΕ S D 33 V τελειωτέρασ V m A άρχιερεύσ ¿φ' ήμόΐσ W
33/34 Ô KÖ ήμών ίσ χσ άρχιερεύσ V 34 δ 1 om. V S D 3 5 ύπερκειμένησ S D 36 τά S D R W
1
τΦν V A 36/ρ. 53. ένδοιάσοιεν V
7*
Brought to you by | Stockholms Universitet
Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
52 COLLECTIO V A T I C A N A

Hebr. 8, ι
σειεν αν ουδείς. έπιτήρει δε όπως ó άΗιάγαστος ήμών άρχιερευς bç έ κ ά θ ι σ ε ν έν
δ ε Ε ι ά ι τ ο ΰ θ ρ ό ν ο υ τ η ς μ ε γ α λ ω σ ύ ν η ς έν τ ο ι ς ο ύ ρ α ν ο ί ς , δια του ιδίου αίματος
εισήλθεν έφάπαξ εις τά άγια λύτρωσιν εύράμενος αίαινίαν. πώς οδν ó έν òeEicti του
πατρός ώς θεός ïbiov εχειν αίμα λέγοιτ' άν, εΐ μή πεπιστεύκαμεν δτι ó έκ θεού πατρός
κατά φύσιν υιός κεχρημάτικε και υίός ανθρώπου καί το ίδιον αίμα της απάντων Ζωής 6
αντάλλαγμα δοΰς ταύτην ευρατο τώι κόσμωι την εις αιώνα λύτρωσιν; ού γάρ που
φαίη τις αν ώς ην άκόλουθόν τε καί πρέπον καθάπερ έν τάΗει τών αλόγων Σώιων σφά-
ίεσθαι πλειστάκις τον Εμμανουήλ, άποχρώντος εϊς λύτρωσιν της υπ' ούρανόν τοΰ καί άπαζ
παθείν αύτόν. εί δέ καθά πεφρονήκασι τινές, άνθρωπος ήν ίδικώς, ίσότητι μεν της
άΗίας ή γοΟν αυθεντίας συνημμένος θεώι, διηιρημένος δε καθ" ύπόσταοΊν καί àvà μέρος ίο
είναι πεπιστευμένος, ουκ ήν ϊδιον αίμα του συνεδρεύοντος τώι πατρί το εις λύτρωσιν τοΰ
Ρ 315 κόσμου δοθέν, αλλ' έτέρου μάλλον σχετικήν έχοντος προς αύτόν την συνάφειαν. ώσπερ
γαρ δύο τίνες άρχοντες τήι τών αξιωμάτων ίσότητι κατ' ούδέν αλλήλων διενεγκόντες δλως
ούχ εις νοούνται μάλλον, άλλα δύο κατά το αληθές, ουτω το συνημμένον τινί κατά τήν
άΗίαν, διηιρημένων τών φύσεων f| γουν υποστάσεων, ούχ εις ειεν άν, άλλα δύο, καί τό is
PG 1400 ένός αίμα τυχόν αύτου δη πάντως έστί καί ούχί δη μάλλον έτέρου. ούκοΰν ούκ άπόχρη
προς ένωσιν άληθή τό ώς έν ίσότητι της αξίας ή γοΟν αύθεντίας συνήφθαι λέγειν άν-
θρωπον θεώι.
35 Ού γ α ρ ε ι ς χ ε ι ρ ο π ο ί η τ α ε ί σ ή λ θ ε ν α γ ι α Χ ρ ι σ τ ό ς ο ύ δ έ ε ι ς α ν τ ί τ υ π α
Hebr. 9, 24 TljjV
ά λ η θ ι ν ώ ν , άλλ' ε ί ς α ύ τ ό ν τ ο ν ο ύ ρ α ν ό ν ν υ ν έ μ φ α ν ι σ θ ή ν α ι τ ώ ι π ρ ο - 20
les. 66, χ σ ώ π ω ι τ ο υ θ ε ο ύ ύ π ε ρ ή μ ώ ν . Του θεού λέγοντος ó ο ύ ρ α ν ό ς μοι θ ρ ό ν ο ς ,
έπαναπαύεσθαι καί αύτόν τοις άνω πνεύμασιν φαμεν τόν υίόν, σκηνήν ώσπερ άγίαν έχοντα
τον ούρανόν καί ού κατά γε τους έπί γης ίερουργοΟντας σωματικώς καί τάς δι' αιμάτων
τελοΟντας θυσίας εις αντίτυπα τών αληθινών είστρέχοντα κατά τό τώι νόμωι δοκούν,
έμφανίίεται δέ νυν υπέρ ήμών τώι προσώπωι του θεού, τίνα τρόπον; άρα γαρ ούκ άεί 25
καί πρό της ένανθρωπήσεως υπάρχων εμφανής ; καίτοι καταθρήσαι ράιον ώς αύτός έστιν
ή δημιουργός σοφία του πατρός, δι' ης τά πάντα παρεκομίσθη προς ΟπαρΗιν. καί γοΟν
Prou.8,30.31 ώς σοφία φησίν' έ γ ώ ή μ η ν ήι π ρ ο σ έ χ α ι ρ ε ν , κ α θ ' ή μ έ ρ α ν δέ η ύ φ ρ α ι ν ό μ η ν
έν π ρ ο σ ώ π ω ι α ύ τ ο υ έν π α ν τ ί κ α ι ρ ώ ι , δ τ ε η ύ φ ρ α ί ν ε τ ο τ ή ν ο ί κ ο υ μ έ ν η ν
Ρ 3ΐ6 σ υ ν τ ε λ έ σ α ς καί έ ν η υ φ ρ α ί ν ε τ ο έν υ ί ο ί ς α ν θ ρ ώ π ω ν . δτε τοίνυν αύτηι προσέ- so
χαιρεν ó πατήρ καί ήν έν προσώπωι αύτου καθ' ήμέραν εύφραινομένη τε καί εύφραίνουσα,
πώς έμφανίίεται νυνί τώι προσώπωι τοΰ πατρός ; ούκοΰν έμφανίίεται Εένως, ούκέτι γυμνός
καί άσαρκος λόγος, καθάπερ άμέλει καί έν αρχαΐς ήν, αλλ' έν μορφήι τε καί φύσει τηι
καθ' ήμάς' φαμέν γαρ ούτως αύτόν· ύπερ ήμών έμφανισθήναι νυνί καί οίον èv δψει τοΰ
θεού καί πατρός τήν ανθρώπου φύσιν άγαγείν, καίτοι γενομένην έν άποστροφήι δια τήν 36
έν Αδάμ παράβασιν. ήμάς οδν άρα παρίστησιν έν όφθαλμοίς τοΟ πατρός ώς έν έαυτώι

32—36 Fcyr 173 τοΟ αύτου έκ της αυτής Επιστολής ' πώς έμφανίΖεται — παράβασιν

VS, D [ = mn], A R W
ι δ om. W 3 αίωνίαν λύτρωσιν εύράμενοσ A R 4 ^Χ£ιν om. W λέγοισ Α 5 καί 1
om. Α 6 άντάλαγμα S είσ αΐώνίαν R 8 πολλοίκισ SD της] τοίσ SD το συνημ-
μένησ D ήρημένοσ SD 11 πιστευόμενοσ W ΐ 2 τήν om. D 13 ισότητα S 14 tv SD
νοείται SD 15 δν om. SDW 16 ëv SDW δή om. W ούκ om. W 19 λ W
άγια είσήλθεν DW ό χσ V W om. Α ούδέ είς om. D 22 ϊχοντοσ S 23 τάς] τούσ W
24 τώι om. V S 25 τίνι τρόπω V γάρ om. A R 26 υπάρχει SD 27 ή] δ D θϋ
καί πρσ SD 28 ώσ ή W δέ om. A R ήφραινόμην S εύφραινόμην W 29 εύφραί-
νετο W 3 ° ένευφραίνετο W 32 νυν SDW πρσ V A R , W in ras., Fcyr θϋ SD ξέ-
νο σ R καί ούκέτι Fcyr 34 ύπέρ ήμών om. V έπ' V 35 Τ ή ν ] τοΟ V γενομένη R
άπογραφή SD 36 έν om. D τοΰ πατρός om. W

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
149. 34—37 C Y R I L L I ORATIO A D A V G V S T A S D E F I D E 53

καί πρώτυυι, καθό πέφηνεν άνθρωπος, ΐν' ημάς προσαγάγηι τώι πατρί και τών αρχαίων
άπαΧΧάίας αίτιαμάτων καί εις καινότητα ¡ϋυυής μβταστοιχειώσας èv πνεύματι, ώστε καί
ά£ίους όρασθαι λοιπόν της παρά τοΰ πατρός έποπτείας ώς έν υίών τά£ει παρειλημμένους.

TTepì τοΰ λέγεσθαι δόΣαν λαβείν τον κύριον ημών ΊησοΟν Χριστόν

8β Π α ύ λ ο ς α π ό σ τ ο λ ο ς , ουκ ά π ' ά ν θ ρ ώ π ω ν ο ύ δ έ δ ι ' α ν θ ρ ώ π ο υ , ά λ λ α ò t à s Gal. ι, ι


Ι η σ ο ύ Χ ρ ί σ τ ο υ καί θ ε ο ύ π α τ ρ ό ς τ ο υ έ γ ε ί ρ α ν τ ο ς α ύ τ ό ν έκ ν ε κ ρ ώ ν . Άπόχρη
μεν είς άπόδει£ιν τοΟ μη δεδεήσθαι δόίης της έ£ωθεν καί είσκεκριμένης τον κύριον ημών
ΊησοΟν Χριστόν το συναποστέλλειν τώι θεώι καί πατρί τών περί έαυτου κηρυγμάτων τους
Ιερουργούς ' ου γαρ έαυτούς έκηρυττον, άλλα Χριστόν ΊησοΟν κύριον είς δόζαν θεοΟ πα- Ρ 317
τρός' επειδή δέ τοις ίεροίς έπεσθαι γράμμασιν άναγκαΐον ημάς, ούδαμοΟ παρεκτρέχοντας ίο
τό αύτοίς δοκοΰν, φέρε λέγωμεν τίνα δή τρόπον ó θεός καί πατήρ δό£ηι λέγεται στεφα- PG 1401
voûv τον υίόν. ούκοΟν αυτός πού φησιν ó μακάριος Παύλος περί τών άρχόντων του Hebr. 2, 7· 9
αιώνος τούτου' εί γ α ρ έ γ ν ω σ α ν , ούκ δ ν τ ο ν κ ύ ρ ι ο ν τ η ς δ ό ί η ς έ σ τ α ύ ρ ω σ α ν . iCor. 2, 8
οίδεν ούν άρα κύριον δντα της δόΕης τον έσταυρωμένον. πώς ουν δέχεται δόζαν παρά
τοΟ πατρός ó της δόΗης κύριος; ή δήλον δτι πεποίηται πάλιν οικονομικώς ó λόγος αύτώι; íe
δέχεται μέν γαρ ανθρωπίνως, ?στι δέ καί ούτως της δό£ης κύριος θεικώς. καί ó μέν της
θείας αύτοΟ φύσεως πλούτος όρώιτο άν προς ήμών έν τοις ύπέρ κτίσιν πλεονεκτήμασιν,
της δέ καθ' ήμάς πτώχειας τό μέτρον έν τώι λέγεσθαι λαβείν, καί εί πλούσιος ων δι' 2 Cor. 8, 9
ημάς έπτώχευσεν. άλλ' oöv άγαθαίς έννοίαις προς όρθότητα διοικούμενοι καί τα
εικότα φρονειν έπ αύτώι σπουδάζοντες, ούκ άγνοήσομεν ήμείς τον καί έν τηι καθ' ημάς 20
πτωχείαι πλούσιον ώς θεόν.
87 Ό π α τ ή ρ ά γ α π ά ι τ ο ν υ ί ό ν καί π ά ν τ α δ έ δ ω κ ε ν έν τ η ι χ ε ι ρ ί αύτοΟ. loh. 3. 35
Δέχεται πάλιν ώς άνθρωπος ó υιός, πλήν ούκ έ£ω τίθησιν εαυτόν ó πατήρ τοΟ πάντα
έχειν έφ' έαυτώΓ διδους γάρ αύτά τώι υίώι, σύν αύτώι κατάρχει τών δλων, τοις της θεό-
τητος σκήπτροις υποφέρων δι' αύτοΟ τε καί έν αύτώι τό έπί γης γένος, καίτοι διανενευκός 25
άχαλίνως είς άπόστασιν. ώς γαρ αύτός πού φησιν ó σοφώτατος Παύλος, θ ε ό ς ή ν 2 Cor. 5, 19
έν Χ ρ ι σ τ ώ ι κ ό σ μ ο ν κ α τ α λ λ ά σ σ ω ν έ α υ τ ώ ι . καί ού δή που φαμέν ώς έν άν-
θρώπωι κατοικήσας Χριστός έτερος παρά γε τον έκ της αγίας παρθένου γεγεννημένον
κόσμον έαυτώι κάτηλλαττεν (φρονοΟσι γαρ ώδε τινές τών άμαθεστέρων), έκεΐνο δέ μάλλον
δτι κατήλλαττεν έαυτώι τόν κόσμον ó θεός καί πατήρ έν Χριστώι ' γέγονε γαρ ήμών 80 Ρ 31»
μεσίτης ένανθρωπήσας ó υίός καί οίον διαλλακτής είς είρήνην, ούχ έτέρωι προΣενών τών
έν κόσμωι τήν όποταγήν, άλλ' ώς έν ίδίωι προσώπωι τώι θεώι καί πατρί. Χριστώι
γάρ κατηλλαγμένοι, κατηλλάγμεθα δι' αύτοΟ τε καί έν αύτώι τώι πάντων σωτηρι θεώι.
τοιγάρτοι καί έφασκεν' δ ε ύ τ ε π ρ ό ς με π ά ν τ ε ς οί κ ο π ι ώ ν τ ε ς κ α ί π ε φ ο ρ τ ι σ μ έ ν ο ι , Mt. χι, 28
κ ά γ ώ ά ν α π α ύ σ ω Ομάς. δτι δέ τοις πρός αυτόν ίοΰσιν ού προς έτερον τινά γένοιτ

V S , D [ = mu], A R W
2 αίτιαμοίτων άπαλλοΙΕασ A R ώστε om. S D 3 τής] τοίσ D τοΟ om. Α
delere coepit R έποπτείας om. S D υίώ V παρειλημμίνοιβ D 4 τόν χν R
5 λα W bi" άνθρώπων V W 6 άποχρήν R 8 τόν χν A R έαυτούσ S αύτοΟ W
12 ΤΤαΟλος om. SD 14 δρα καί V δντα om. W 15 οίκονομικόσ R ι 8 πτωχίασ V
19 άγαθαίς om. D 20 οίκότα Vm 21 πτωχία V 22 λβ W 23 πάλιν τίθησιν V S D W
24 ϊχειν om. SD ύφ' V W 25 τ€ — αύτώι om. SD τήσ γήσ V W διανενευκώσ SDR,
corr. R 26 ύπόστασιν S 27 καταλοίσσων SW ένεαύτώ R 28 γε] τε Α γε-
γεννημίνον om. SD 29 κατήλαττεν R έκεΐνοσ A 3ο κατήλαττεν R W 32 τιΐι κόσμω
VW 33 bià τούτου S D τε om. SD πάντων ημών V 34 "ρόσ με ποίντεσ nARW
πάντεσ Sm ποίντεσ πρόσ με V κεκοπιακότεσ V W 35 πpò αύτοΟ S

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
COLLECTIO VATICANA
54

äv ή καταλλαγή πλην ort προς θεόν τον φύσει καί αληθώς, πεπληροφόρηκεν ειπών' ó
loh. 12,4445 π ι σ τ εύ ω ν ε ι ς έ μ ε ο ύ π ι σ τ ε ύ ε ι ε ι ς έ μ έ , α λ λ ' ε ι ς τ ο ν π έ μ ψ α ν τ ά μ ε , κ α ί ó
loh. 14, ι θ ε ω ρ ώ ν έ μ ε θ ε ω ρ ε ί τ ο ν π έ μ ψ α ν τ ά μ ε , ότε δε πάλιν' π ι σ τ ε ύ ε τ ε ε ι ς τ ο ν θ ε ό ν ,
καί εις έμέ π ι σ τ ε ύ ε τ ε .
38 Πάτερ, ελήλυθεν ή ώρα, όόίασόν σου τον υ ió ν, ϊνα καί ó υιός σου 5
loh. 17, ι. 2 δ ο Η ά σ η ι σε, καθώς έδωκας αύτώι έ^ουσίαν πάσης σαρκός, ίνα παν δ
ι loh. 2, ι δ έ δ ω κ α ς α ύ τ ώ ι , δ ώ σ η ι α ύ τ ο ί ς 2 ω ή ν α ί ώ ν ι ο ν . ΤΤαράκλητος μεν καί ίλαστήριον
P G Ι4Ο4 C Ο > < « , \ V C - ,
Rom. 3. 25 0 υιος ων
°Ιααστ011· καθιστησι γαρ τοις επι της γης ευμενή τον πατέρα και παντός ημιν
ευρίσκεται πρόξενος αγαθού. πλην εκείνο καταθρήσωμεν π ώ ς äv δοΗάσειεν ό πατήρ
τον υίόν, δοΗασθήσεται δε καί αύτός παρ' αύτου τίνα τρόπον. ούκούν την ώραν ή ίο
γουν τον καιρόν έληλυθέναι φησίν καθ' ον ebei π ά ν τ ω ς αύτόν τόν ύπερ της τού κόσμου
ζωής ύπομειναι σταυρόν, άλλ' ήν άναγκαιον δοΣά£εσθαι τον υίόν παρά του πατρός καί
δια της εκ νεκρών αναστάσεως μαρτυρούμενον ότι τε εστίν ομοούσιος αύτώι καί Ζωοποιός
και θανάτου κρείττων καί φθοράς άμείνω την φύσιν διεκληρώσατο. δοζάίεται δε καί
Ρ 319 αύτός ó πατήρ ως έχων υίόν κατά π ά ν ότιούν έοικότα καί ίσοκλεα καί ισουργόν εαυτώι. ΐ5
καί τούτο δέδειχεν ó υίός καταργησας θάνατον καί άναστήσας εκ νεκρών τόν εαυτού ναόν,
δέχεται δε την κατά πάντων εΕουσίαν καθ' ημάς δή πάλιν καί άνθρωπίνως, καίτοι βασι-
λεύων τ ώ ν δλων θεικώς. καί ενήσει μεν ó πατήρ τοις δοθείσι τώι υίώι τήν £ωήν την
Ioh. H, 25 αίώνιον, αυτη δε έστιν α ύ τ ό ς ' έ φ η γ ά ρ " ε γ ώ ε ι μ ί ή ά ν ά σ τ α σ ι ς κ α ι ή ί ω ή . ούκουν
καν εί λεγοιτο λαβείν παρά του πατρός δόΣαν καί τήν κατά πάντων εζουσίαν τε και βασι- 20
λείαν, άναθετέον μεν το λαβείν τοις της κενώσεως μετροις, ίστεον δε δτι καί της δό2ης
εστί κύριος ως θεός καί σύνθρονος τώι πατρί, κατ' ούδένα τρόπον μειονεκτούμενος της
του τεκόντος αύτόν ύπεροχής τε καί δό£ης τό γε ήκον εις τήν της θεότητος φύσιν.
2Cor. 10, 5 εσόμεθα γαρ ούτως εύσεβεΐς, περιτρεποντες π ά ν νόημα εις τήν ύπακοήν αύτοΟ καί λ ο -
γ ι σ μ ο ύ ς κ α θ α ι ρ ο υ ν τ ε ς καί π ά ν ύ ψ ω μ α έ π α ι ρ ό μ ε ν ο ν κ α τ ά τ η ς γνώσεως2δ
αύτού.

39 Τήι δεΙ-ιαι ο υ ν τοΟ θ ε ο ύ υ ψ ω θ ε ί ς τ ή ν τ ε έ π α γ γ ε λ ί α ν τ ο ΰ π ν ε ύ μ α τ ο ς


Act. 2, 33-35 χ ο υ α γ ί ο υ λ α β ώ ν π α ρ ά τ ο υ π α τ ρ ό ς , ε Η ε χ ε ε ν τ ο ύ τ ο ô ύ μ ε ί ς β λ έ π ε τ ε κ α ί
ά κ ο ύ ε τ ε . ού γ α ρ Δ α υ ί δ ά ν έ β η ε ι ς τ ο υ ς ο υ ρ α ν ο ύ ς , λ έ γ ε ι δέ α ύ τ ό ς ' ε ϊ π ε ν
ó κ ύ ρ ι ο ς τ ώ ι κ υ ρ ί ω ι μ ο υ ' κ ά θ ο υ έκ δ ε Ε ι ώ ν μ ο υ , ϋ ω ς ä v θ ώ τ ο υ ς έ χ θ ρ ο ύ ς Μ
σ ο υ ύ π ο π ό δ ι ο ν τ ώ ν π ο δ ώ ν σου. "Ολον εν τούτοις καταθρήσαιμεν αν της ενανθρω-
πήσεως του μονογενούς τό μυστήριον. εν μορφήι γαρ υπάρχων καί ίσότητι του πατρός
Phil. 2, 7- 9 à il αύτου θεός λόγος, ή πανσθενής δείιά καί χειρ ή παντουργική, κεκενώσθαι μέν λέγεται
δια τό άνθρώπινον, ύψοΟται δε πάλιν, ούκ είς όθνείον άίίωμα καί ού πάλαι προσπεφυκός
Ρ 3 2ο αύτώι διαβαίνων, άλλ' είς Ιμφυτόν τε καί τήν ενουσαν άεί δόΗαν τε όμοΰ καί υπεροχήν 35
ΰπονοστών. ύψοΟται γαρ άνθρωπίνως, καίτοι κατά φύσιν ύψιστος ών άεί. γέγονε
γαρ άνθρωπος, καί τούτο, οϊμαι, εστί τό της ύφέσεως μέτρον καί ή λεγομένη κένωσις' ο

V S . D [ = mn], A R W
ι τον θν τόν W 2/3 ού πιστεύει—θεωρών έμέ om. SD 3 ποτέ W 5 λγ W
7 δώσει VSDARcorrW δώσ R αύτοίσ καί Α 8 τοις γήσ V τήσ m γησ n 9 δοΕοΙσοιεν V
ίο καί om. V 1 1 δ ν] ην W τόν om. S D W 12 παρά V S D W ύπά A R 14 κρείττω W
και δοΕοίΣεται δέ καί V 15 καί 1 A R τέ καί V S D W ι6 τούτω R τόν θάνατον W
17 καί om. R 18 ένήσει scripsi νεμήσει D άνεμήσει S άνιμήσει R άριθμήσει A ένίησι V W
19 δέ] γοίρ D 21 κενώσεωσ V W ένώσεωσ n κλήσεωσ S m A R 22 καί κατ' V S D W 23 αύ-
τόν om. SD 27 λδ W 27/28 τοΟ άγιου πνσ V W 28 δ om. V 29 τόν ούρανόν
VSDW δέ] γαρ V 32 ίσότητι A R 33 θϋ R ή χειρ ή SD παντουργική
V A R W άληθινή S D 34 προπεφυκώσ D πεφυκόσ V W 3 6 ϋψιστόσ τε W 37 ύφέσεωσ R W
φύσεωσ V S D A

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
149. 37—4° CYRILLI ORATIO AD AVGVSTAS DE FIDE 55
γε μήν ένανθρωπησας θεός, καίτοι νομισθείς ουδέν έτερον είναι πλην ότι μόνον άνθρωπος,
αύτό δή τουτί το όρώμενον, έ κ η ρ ύ χ θ η èv έ θ ν ε σ ι ν , έ π ι σ τ ε ύ θ η èv κ ό σ μ ω ι , τετίμη- ι Tim. 3. 16
ται δέ καί ώς υιός αληθώς του θεού καί πατρός και της άνωτάτω πασών εύκλείας άνε- *4°5
δήσατο τα αύχήματα, θεός είναι πεπιστευμένος. καί ούκ ασύνηθες αύτώι το χρήμα
έστιν, άηθες δέ μάλλον είναι φαμέν τό ύφειμένον έν άνθρωπότητι καί τό ύψοΰσθαι δοκείν 6
καίτοι ταΐς είς λήζιν διαπρεποντα δόΣαις. έπειδή δε τήι ανθρώπου φύσει και μέτροις
τοις καθ' ημάς πάντα έστίν άνωθεν καί παρά θεοΟ, ταύτηι τοι καί μάλα είκότως τήι òeSióti
του πατρός ύψοΰσθαι λέγεται, καίτοι χειρ ύπαρχων αυτός καί ή τών δλων δημιουργός
δείιά. άθρει δέ μοι πάλιν τον κύριον ημών Ίησουν τον Χριστόν ανθρωπίνως μέν τό
πνεύμα δεχόμενον, πληροΟντα δέ θεικώς την έπαγγελίαν του πατρός δια του τοις πιστεύ- ίο
ουσιν ένιέναι τό πνεύμα καί ούχ ώς άλλότριον, άλλ' ώς ϊδιον αύτοΟ. έφη μέν γάρ που
θεός δι' ένός τών αγίων προφητών ότι έ κ χ ε ώ ά π ό τ ο υ π ν ε ύ μ α τ ο ς μ ο υ έ π ί πα σ α ν Iœl 2, 28
σ ά ρ κ α , πληροί δέ τούτο Χριστός, ώς ϊδιον ενιείς τοις κεκλημένοις τό πνεύμα. καίτοι
τό μετόχους άποτελειν δύνασθαι τινάς του αγίου πνεύματος πρέποι δν ούκ άνθρώπωι,
πόθεν; θεώι δέ μάλλον τώι κατά φύσιν. ένήργηκεν ουν τά του θεού καί πατρός ó υιός, is
τό πνεύμα διδούς αύτός. ανθρωπινή τοίνυν ή λήψις, θεοπρεπές δέ καί ύπέρ ανθρωπον
τό ï l ιδίου πληρώματος καί είς έτέρους έκχείν την του πνεύματος δόσιν. θεός ούν άρα
έστίν èv άνθρωπείαι μορφήι πεφηνώς ó λόγος σύνεδρος τε δια τούτο τώι θεώι καί πατρί. Ρ 321

Περί τού λέγεσθαι άναστήναι Χριστόν έκ νεκρών έν δυνάμει τοΟ πατρός

40 Ό θεσπέσιος γράφει Παύλος περί του προπάτορος Αβραάμ' ο ύ κ έγράφη δ έ δι' Rom.4,23-25
αύτόν μόνον δτι ελογίσθη αύτώι ή πίστις εις δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ν , άλλα κ α ί δι' 2ΐ
ή μ ά ς , ο ί ς μέλλει λογίίεσθαι τοίς π ι σ τ ε ύ ο υ σ ι ν έπί τ ο ν έ γ ε ί ρ α ν τ α Ίησοΰν
τ ο ν κ ύ ρ ι ο ν η μ ώ ν έκ ν ε κ ρ ώ ν , ός παρεδόθη δ ι α τ ά π α ρ α π τ ώ μ α τ α η μ ώ ν καί
ήγέρθη δια την δικαίωσιν ήμών. Μία μέν θεότητος φύσις, έν ύποστάσεσι δέ
προσκυνείται τρισίν παρά τε ημών καί τών άνω πνευμάτων. μιας δέ ούσης, θεότητος 26
άπάσης είκότως έργον άν γένοιτο πάν ότιοΟν τών δτι μάλιστα πρεπόντων αύτήι τε καί
μόνηι. πράττεται γαρ πάντα παρά του ΘεοΟ καί πατρός δι' υίοΟ έν πνεύματι, ώστε
καν εί λέγοιτο που ΐωοποιειν ó πατήρ, ένεργήσει πάντως αύτό δια του υίου έν άγίωι loh. 5. 21
πνεύματι, καν ένεργηι τήν Σωήν ό υιός έν γε τοίς δεδεημένοις της ίωής, άλλ' ού δίχα του
όμοουσίου πατρός" έχει γαρ έν έαυτώι τον γεννήσαντα. καί γούν έφη σαφώς' άπ' 30 loh.14,10
έ μ α υ τ ο Ο ού λ α λ ώ , ó δ έ π α τ ή ρ έν ε μ ο ί μένων π ο ι ε ί τά έργα α ύ τ ό ς . καν
ει τό πνεύμα λέγοιτο τούτο δράν, ένεργήσει πάντως ώς πνεύμα Εωής, 2ωήν δέ είναι φαμέν
κατά φύσιν τον θεόν καί πατέρα καί τον ί ί αύτοΟ γεννηθέντα υίόν. ούκουν λέγεται
μέν ó πατήρ άναστήσαι Χριστόν έκ νεκρών, ούχ εύρήσομεν δέ τον υίόν άεργη περί τήν PG ι 4 οδ
άνάστασιν του ιδίου σώματος. καί γούν έφη πρός Ιουδαίους' λ ύ σ α τ ε τόν ν α ό ν Ρ 322
τούτον, καί έν τ ρ ι σ ί ν ήμέραις έγερώ αύτόν. άθρει δέ δπως τού μακαρίου ' 2' 19

Παύλου λέγοντος δτι λογισθήσεται καί ήμίν ή πίστις είς δικαιοσύνην τοις πιστεύσασιν έπί τον

V S , D [ = mn], A R W
ι ούδέ S 2 δή] bè S D τοΟτο A R τό om. V R έ ν 1 om. A 5 άηθεσ A R
άληθέσ V S D W 7 έκ R παρά R in mg. 9 δή S D 1 1 ίέναι D 1 1 — 1 3 αυτού — ίδιον
om. A R ix μέν om. S D 1 2 άγΙων om. S D 1 7 καί είς έτέρους om. V 1 9 καί άνα-
στήναι W τόν χν mA έν δυνάμει τοΟ [τοΟ om. n] προσ έκ νεκρών η Α πνσ W
2θ λε W 23 δσ καί D 24 δικαιοσύνην S D R μέν om. R θεότησ D ύποστάσει R
24/25 φύσις—θεότητος om. S D 26 έργον Äv A R δή έργον άν V W δν έργον S D πάν]
παρ' S D 26/27 πρεπόντων — πάντα om. S D 27 uioû] ou καί S D 3 ° έαυτώι] αύτώ W
ei
3 1 où λαλώ oùbèv A R δ έν V D αύτόσ ποιεί τά έργα D 3 2 τοΟτο λέγοιτο S D 34 >
ρίσκομεν S D άνενεργή V W 37 πιστεύουσιν Α

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
56 COLLECTIO VATICANA

έγείραντα ΊησοΟν Χριστόν έκ νεκρών, ούκ εις μόνον ή πίστις τον πατέρα γέγονε καί θεόν,
αλλά γαρ καί εις τόν κύριον ημών Ίησουν τον Χριστόν. άλλως τε (δείν γαρ οίμαι
κάκεΐνο ίδείν) γέγονεν άνθρωπος ó μονογενής καί ύπέμεινε μέν σαρκικώς τον θάνατον,
άνεβίω γε μην ού κατά σαρκός ή γουν άνθρωπότητος δύναμιν, αλλ' ώς έν ίσχύι θεότητος
Rom. 4 . 17 της Εωογονούσης τούς νεκρούς καί καλούσης τά μή οντα ώς οντα. άναθετέυν ουν αρα 6
τήν ίωοποίησιν, και μάλα είκότως, ούκ αύτήι που πάντως τηι του σώματος φύσει, καν εί
γεγονεν ϊδιον τοΟ 4κ θεού φύντος λόγου, δυνάμει δε μάλλον τήι ύπερτάτηι καί φύσει τηι
υπέρ κτίσιν, ώς èv προσώπωι τοΰ θεού καί πατρός, έ£ ου πεφηνεν ó υιός ϊσος τε καί
Rom. 4 . 25 δμοιος κατά πάντα αύτώι. πρόεισι δέ δι' άμφοίν καί το πνεύμα το ίωοποιόν. παρα-
δεδόσθαι δέ φησιν τόν Χριστόν δια τά παραπτώματα ημών καί έγηγέρθαι δια τήν δικαίωσιν ίο
ήμών. ώσπερ γαρ γέγονεν υπέρ ήμών το παθείν αυτόν τήι ίδίαι σαρκί τον θάνατον,
ίνα λοιπόν άτονήσηι του θανάτου το κράτος, ουτω καί άνεβίω πάλιν όπερ ήμών, έγκαι-
νίίων ήμιν τήν είς άφθαρσίαν έπάνοδον καί της èv Αδάμ παραβάσεως άφανίίων τά εγκλή-
ματα. δεδικαιώμεθα γαρ èv Χριστώι της μέν άρχαίας έκείνης άράς τήν δύναμιν άφανί-
ίοντι δια της είς άπαν ύπακοής, άπαλλάττοντι δέ τών αρχαίων αίτιαμάτων τήν φύσιν ' ού is
γαρ έποίησεν άμαρτίαν, γέγονε δέ μάλλον εύδόκιμος èv αύτώι, καίτοι κατεγνωσμένη, καθάπερ
ήδη προείπομεν, èv Αδάμ.
Ρ 3«3 41 "Η ά γ ν ο ε ί τ ε δ τ ι δσοι έ β α π τ ί σ θ η μ ε ν ε ί ς Χ ρ ι σ τ ό ν Ί η σ ο υ ν , ε ί ς τ ό ν θά-
Rom. 6, 3· 4 ν α τ ο ν α ύ τ ο ΰ έ β α π τ ί σ θ η μ ε ν ; σ υ ν ε τ ά φ η μ ε ν o ö v α ύ τ ώ ι δ ι α τοΟ β α π τ ί σ μ α τ ο ς
είς τόν θάνατον, ϊνα ώ σ π ε ρ ήγέρθη Χριστός έκ ν ε κ ρ ώ ν δια της δ ό 2 η ς 2ο
τ ο υ π α τ ρ ό ς , ο υ τ ω καί ή μ ε ί ς èv κ α ι ν ό τ η τ ι Σ ω ή ς π ε ρ ι π α τ ή σ ω μ ε ν . Ό κύριος
ήμών Ίησους ó Χριστός σκυλεύσας τόν διδην και τών έκεΐσε μυχών τήν τών καθειρχθέντων
Mt. 28, 19 πνευμάτων άπολύσας πληθίιν άνεβίω τριήμερος, είτα τοις άγίοις Ιφασκε μαθηταΐς" πο-
ρ ε υ θ έ ν τ ε ς μ α θ η τ ε ύ σ α τ ε π ά ν τ α τα ? θ ν η , β α π τ ί ί ο ν τ ε ο α ύ τ ο ύ ς ε ί ς τ ό όνομα
του πατρός καί τ ο υ υίου καί του αγίου πνεύματος. βαπτιίόμεθα τοίνυν 26
ώσπερ είς Ιν όνομα του πατρός, ουτω καί είς Ιν όνομα του υίοΟ καί είς τόν θάνατον
αύτού καί είς τό πνεύμα τό δγιον. διδασκέτωσαν τοίνυν οί διορίζοντες είς υίούς δύο
PG 1409 τόν ίνα Χριστόν καί υίόν άνθρωπον τε θεώι συναφθήναι λέγοντες κατά μόνην τήν ισότητα
τής άΕίας ή γουν αύθεντίας διηιρημένων τών φύσεων, είς τόν τίνος θάνατον έβαπτίσθημεν.
εί μέν ούν ίδικώς είς τόν τοΟ θεοΟ λόγου, κατηγορήσομεν έναργώς της άκηράτου φύσεως 80
τήν φθοράν καί καθοριοΟμεν θάνατον τής κατά φύσιν Σιυής' εί δέ δή φαΐεν δτι τού έκ
γυναικός ίδίαι τε καί άνά μέρος καί καθ' έαυτόν νοουμένου, πώς ούκ έκεινό φασιν άνα-
φανδόν δτι πάντηι τε καί πάντως αύτός εϊη ó συντεταγμένος τώι πατρί καί τώι άγίωι
πνεύματι, τάχα που καί έίωσθέντος της άληθους υίότητος τοΟ έκ ΘεοΟ φύντος λόγου, εϊπερ
έστί Θανάτου δεκτικός ου καί είς τόν Θάνατον βεβαπτίσμεθα ; άλλ' όράι που πάντως ó ss
Ρ 3«4 νουν £χων διεγηγερμένον τήν τών έννοιών άτοπίαν. ούκουν άνάγκη νοείν δτι γεγονώς
καθ' ήμάς ó του ΘεοΟ λόγος σαρκί πέπονθεν έκών. βεβαπτίσμεθα γάρ ούτως είς τόν
αυτοί) θάνατον, ώς ένός δντος υίοΟ κατά μέν τήν της θεότητος φύσιν άπαθοΰς, παθητου

VS, D [ = mn], ARW


ι γέγονε τόν πατέρα VAR, corr. V 2 τόν om. VSDW δεί A 7 τήσ ύττ€ρτάτησ SD
8 τήν κτίαιν SD 8/9 καί — ποίντα VSDW καί [καί κατά Α κατά Roarr καί R] ποίντα καί [καί om. Α]
δμοιοσ AR 9 πρόσεισι SR ζωοποιοΟν V ίο δικαιοσύνην V ι ι έν ήμίν VSW
14 γάρ VSDRcorrW μέν R μέν οΟν Α ι6 γέγο R αύτώ SDRW αότή VA κατε-
γνωσμένην V ι γ ήδη om. VW είπομεν VRW Αδάμ] άρχή SD 18 λς W 2ο έκ
νεκρών om. AR 22 6 om. VW βιδην] θάνατον SD 27 τό äfiov πνα VSD 28 χν καί
üv VARW icv iv χν SD 30 «i? om. SD λόγου R λόγον VSDAW άργώσ SD
31 καθαριοΟμεν W δή καί SD 32 ού κάκεΐνο V 33 τε om. V εϊη άν VSDW
34 θεότητοσ SD 35 έβαπτίσθημεν W 38 θάνατον αύτοΟ AR τήν om. V άπαθή in
άπαθώσ coir. S άπαθώσ in άπαθοΟσ coir, n

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
149. 4θ—43 CYRILLI ORATIO AD AVGVSTAS DE FIDE 57

δέ κατά την σάρκα. δτι δέ ήμάς είς κοινότητα £ωής μεταπλάττει Χριστός δια της
άναστάσεως, πώς άν ένδοιάσειέ τις; παρίστησι γαρ ήμάς έαυτώι τε καί τώι πατρί ώ σ ε ί Rom. 6, 13
έκ ν ε κ ρ ώ ν Ζ ώ ν τ α ς , καθά γέγραπται, καί αποθανόντος μέν τηι άμαρτίαι, ίώντας òè
τηι δικαιοσύνηι.
42 Εί δέ τ ο π ν ε ύ μ α τ ο υ έ γ ε ί ρ α ν τ ο ς Ί η σ ο Ο ν Χ ρ ι σ τ ό ν ο ι κ ε ί èv ύ μ ί ν , ó 5 Rom.8,11
έ γ ε ί ρ α ς έκ ν ε κ ρ ώ ν Ί η σ ο Ο ν Χ ρ ι σ τ ό ν ί ω ο π ο ι ή σ ε ι τ α θ ν η τ ά σ ώ μ α τ α ύ μ ώ ν
διά τ ο υ έ ν ο ι κ ο ύ ν τ ο ς α ύ τ ο υ π ν ε ύ μ α τ ο ς έν ύ μ ί ν . Ζωή μέν έστι κατά φύσιν
ó μονογενής τοΟ θεοΰ λόγος, έπειδή òè το θανάτιυι κάτοχον ήμπέσχετο σώμα καί χάριτι
μέν θεού δια της ιδίας σαρκός υπέρ παντός έγεύσατο θανάτου, θεικώς γε μην άνεβίω, Hebr. », 9
κ α θ ό τ ι ο υ κ ή ν δ υ , ν α τ ό ν κ ρ α τ ε ι σ θ α ι α υ τ ό ν ύ π ' α ύ τ ο Ο , ταύτηι τοι κατά γε τους io A c t . 2 , 2 4
άρτίως ήμίν άποδοθέντας λόγους έγηγέρθαι λέγεται παρά του πατρός. πλην έκεινο δή
πάλιν φέρε δή φέρε καταθρήσιυμεν, εί δοκεΐ. Σωοποιήσειν Ιφη τον πατέρα καί τά
ήμών σώματα δια τοΟ πνεύματος αύτοΟ τοΟ ένοικούντος έν ήμίν καί άληθές δτι το χρήμά
έστιν, ουκ άν ένδοιάσειέ τις, αλλ' αύτό δή τοΰτο το πνεύμα το ίωοποιόν καί αυτού πνεΟμά
έστι του Χριστού' γέγραπται γαρ δτι ύ μ ε ί ς òè ο ύ κ έ σ τ έ έ ν σ α ρ κ ί , ά λ λ ' έν π ν ε ύ - is Rom. 8,9
μ ά τ ι , ε ϊ π ε ρ π ν ε ύ μ α θ ε ο ύ ο ί κ ε ΐ έ ν ύ μ ί ν . εί δέ τ ι ς π ν ε ύ μ α Χ ρ ι σ τ ο ύ ο ύ κ έ χ ε ι ,
ο ύ τ ο ς ούκ έ σ τ ι ν αυτού. καί πάλιν περί τών αγίων αποστόλων' έ λ θ ό ν τ ε ς òè ρ 3^5
1
κ α τ ά τ ή ν Μ υ σ ί α ν έ π ε ί ρ α ί ο ν είς τ ή ν Β ι θ υ ν ί α ν π ο ρ ε υ θ ή ν α ι , καί ούκ ε ϊ α σ ε ν '7
α υ τ ο ύ ς το π ν ε ύ μ α Ιησού. δτε τοίνυν ϊδιόν έστι τό πνεύμα καί αύτού του έγη-
γερμένου, καίτοι τού θεού καί πατρός ίωοποιούντος ήμάς έν πνεύματι, π ώ ς έστιν άμφι- 2ο
βάλλειν δτι πέπρακται μèv περί το άνθρώπινον ή άνάστασις, ένήργηκε òè τό χρήμα μετά
τού ίδιου πατρός ó έ£ αυτού κατά φύσιν θεός λόγος, ου καί ίδιον τό πνεύμά έστι τό
Σωοποιόν ;
48 Εί δ ο κ ι μ ή ν Ζ η τ ε ί τ ε τ ο ύ έν έμοί λ α λ ο ύ ν τ ο ς Χ ρ ι σ τ ο ύ , δ ς ε ί ς υ μ ά ς ούκ PG 1412
2 ΟΓ Ι 3 3 4
α σ θ ε ν ε ί , ά λ λ ά δ υ ν α τ ε ί έ ν ύ μ ί ν . κ α ί γ α ρ έ σ τ α υ ρ ώ θ η έΕ ά σ θ ε ν ε ί α ς , ά λ λ α · ·
Ζήι έκ δ υ ν ά μ ε ω ς θ ε ο ύ . κ α ί γ α ρ ή μ ε ι ς ά σ θ ε ν ο ύ μ ε ν σ υ ν α ύ τ ώ ι , ά λ λ ά ί ή σ ο - 2β
μ ε ν σ ύ ν α ύ τ ώ ι έ-Κ δ υ ν ά μ ε ω ς θ ε ο ύ ε ί ς υ μ ά ς . Έσκανδαλίίοντο τινές τών πε-
πιστευκότων είς τόν κύριον ήμών Ίησοΰν τον Χριστόν τάχα που λόγοις τοις παρά τίνων άπε-
νηνεγμένοι προς έννοιας τοιαύτας' εί θεός ήν άληθώς καί υίός κατά φύσιν τού πάντα
ισχύοντος θεού, π ώ ς ού διέδρα τάς τών φονώντων έπιβουλάς; π ώ ς δέ καί άτιμότατον έπί so
ξύλου θάνατον άνατλάς ουκ άν νοοίτο καί μάλα είκότως άσθενήσαι καθ' ήμάς καί της τών
σταυρούντων ήττησθαι χειρός; προς δή τά τοιάδε φησίν ó θεσπέσιος Παύλος' εί γαρ
δή βούλοισθε δοκιμάΖειν όρθώς τίς άν εϊη καί πόσος ó λαλών έν έμοί, τα καθ' ύμας αυτούς
έννενοηκότες άποχρώσαν εύρήσετε τήν κατάληψιν. ού γαρ ήσθένησεν έν ύμίν, άπέ-
φηνε δέ μάλλον δυνοτωτάτους διά τού ίδίου πνεύματος, ώστε δύνασθαι παντός κατευμεγε- ss Ρ 326
θήσαι πειρασμού καί μάλα ^αιδίως καί ταΐς τών παθών έφόδοις άντιφέρεσθαι νεανικώς.
τί ουν, ώ Παύλε, φαίη τις άν, ούκ άσθενείας έργον είναι φής τό ύπομεΐναι σταυρόν;

VS, D [ = mu], ARW


Ι μεταλλοίττει SD 5 ΛΣ W ήμίν V 6 ΧΝ ϊν R ήμών VS η αύτώ W
ήμίν VSW 8 τό AR τώ VSDW ήμπίσχετο V κοί om. D 10 ύπ' αίιτοΟ] ύπό τοΟ
θανάτου SD 11 ύμίν VW 13 ¿V om. W καί om. D τό om. V τούτο R 14 τοΟτο
om. VW ΣωοποιοΟν VSDW 15 τοΟ om. VW 22 τά πνα έστί ARWcoa· ¿ari τό
πνα V πνα ¿σ-RI SD έστί W 23 Σωοποιούν VW 24 λη W ci bi SD έμοί] ήμίν W
ύμάσ VSAW ήμάσ DR 25 δυνατοί VA ύμίν VARW ήμίν SDWcott post γάρ superscr. d R
26 καί] κα in καν con. R άσθενούμεν in άσθενώμεν corr. R 26/27 Σήβομεν in Σήσωμεν
corr. R 28 τόν * om. AW 28/29 άπενηνεγμένοι ex άπενηνεγμένοισ corr. S έπενηνεγμίνοις VW
30 άτιμότατον τόν V S D W 32 Ν | ] V 33 t í SD ήμάσ V S D W 34 έκνενοηκότεσ
SD ύμίν AR ήμίν VSDR«*RW 35 δυνατωτάτην SD 36 τοίσ — έφοΜοισ AR
37 Φήσ είναι V φήσ W
Acta concilionim ο ecumeni co rum. I 1, 5. 8

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
58 COLLECTIO VATICANA

αλλ' ëvbeiHiç ήν το χρήμα δυνάμεως. δρα της θεοπρεποΟς ; ού μέν oûv, φησίν" όμο-
λογώ γαρ αυτόν ήσθενηκέναι μέν σαρκί, ίήσαι δέ πάλιν έκ δυνάμεως θεού' θεός γάρ ήν
φύσει. πώς oöv ήσθένησεν; συγχωρήσας τώι ίδίωι σώματι καί θανάτου γεύσασθαι
Hebr.2 14.15 δι' ημάς, 'ίνα δ ι α τ ο υ θ α ν ά τ ο υ κ α τ α ρ γ ή σ η ι τ ο ν τ ο κ ρ ά τ ο ς έ χ ο ν τ α τοΟ θ α ν ά -
τ ο υ , τ ο υ τ έ σ τ ι τ ό ν δ ι ά β ο λ ο ν , καί ά π α λ λ ά ξ η ι τ ο ύ τ ο υ ς δ σ ο ι φ ό β ω ι θ α ν ά τ ο υ
δια π α ν τ ό ς τ ο ΰ £ήν έ ν ο χ ο ι ή σ α ν δουλείας. δτε τοίνυν τό άσθενήσαι βραχύ,
κατά γε τήν σάρκα φημί, σωτηρίας ήν πρόφασις τοις άνά πάσαν τήν ύπ' ούρανόν, πώς
ούκ έδει παθείν τήν άσθένειαν, ίνα δι' αυτής καταργήσας τόν θάνατον θαυμάίηται πάλιν
τόν έαυτοΟ ίωοποιήσας ναόν, ούκ έ£ ασθενείας τούτο κατορθών σαρκικής, άλλ' ώς έκ
loh. Ii, 25 δυνάμεως θεοΟ; έστι δέ αύτός ή δύναμις του πατρός, ή άνάστασις καί ή Εωή. Ζήι
τοιγαρουν άεί, Ζωή γάρ έστιν ' δτι δέ καί ήμεις ίήσομεν συν αύτώι, συνησθενηκότες αύτώι
κατά γε τό άποθνήισκειν τέως, εί καί έν έλπίσιν έσμέν της εις αιώνα Ζωής, πώς έστιν
Col. ι, 18 άμφιβάλλειν; άνεβίω γάρ έκ νεκρών, όδός εις Σωήν γεγονώς τήι φύσει. εϊρηται γάρ
ι Cor. 15, 20 πρωτότοκος έκ νεκρών καί απαρχή τών κεκοιμημένων.
44 ΝΟν ή ψ υ χ ή μ ο υ τ ε τ ά ρ α κ τ α ι , κ α ί τ ί ε ι π ώ " π ά τ ε ρ , σ ώ σ ό ν μ ε έκ τ η ς
ioh.i2.27.28 ¿ , ρ α ς τ α ύ τ η ς ; άλλά δια τ ο ΰ τ ο ή λ θ ο ν είς τ ή ν ώ ρ α ν τ α ύ τ η ν . π ά τ ε ρ , δ ό £ α -
Ρ 327 σόν σου τόν υίόν. καί πάλιν' ή ρ 2 α τ ο λ υ π ε ί σ θ α ι κ α ί ά δ η μ ο ν ε ί ν καί λέγειν'
Mt
pG 3 i 7 4 i3
π ε ρ ί λ υ π ο ς έ σ τ ι ν ή ψυχή μου έως θανάτου. καί πάλιν' κ α ί φ ω ν ή σ α ς φ ω ν ή ι
Le. 23, 46 μ ε γ ά λ η ι ó Ί η σ ο υ ς ε ΐ π ε ν " π ά τ ε ρ , είς χ ε ί ρ ά ς σ ο υ π α ρ α τ ί θ ε μ α ι τό π ν ε υ μ ά
μου. 01 της Άπολιναρίου δόζης ήττώμενοι καί τα αύτώι δοκουντα φρονειν ήιρημένοι
ένιστάμενοί τε καί λέγοντες άψυχόν τε και άνουν ΰπάρχειν τόν ένωθέντα τώι λόγωι ναόν
τί δή αρα φαιεν αν, γεγραφότων ήμιν τα τοιάδε τών αγίων ευαγγελιστών περί του πάν-
των ήμών σωτήρος Χρίστου; πτοίας μέν γαρ καί λύπης καί τών είς δειλίαν αίτιαμάτων
ανεπίδεκτος παντελώς εϊη δν κατά γε τό είκός ή θεία τε καί άνωτάτω του λόγου φύσις,
παραιτήσεται γαρ είς άπαν τό έν γε τούτοις εΐναί ποτε καί παθών δλιυς τών καθ' ήμάς
ούκ άνέΕεται. σώμα δέ πάλιν άψυχόν τε καί άνουν ούκ δν είσδέΗαιτο λύπην, αλλ'
ούδ' δν έννοήσειέν τι τών σκυθρωπών ή τον έκ τών ίσεσθαι προσδοκωμένων προανα-
θρήσει φόβον. πάθοι δ' δν τά τοιάδε κατά γε τό πάσιν, ώς γε οιμαι, δοκούν ψυχή
λογική κατασκεπτομένη τώι νώι τά τε ήδη παρόντα καί πρός γε τούτοις τά συμβησόμενα.
πώς oöv άρα φησίν ó Εμμανουήλ ν υ ν ή ψ υ χ ή μ ο υ τ ε τ ά ρ α κ τ α ι ; πώς δέ ήρϋατο λυ-
πείσθαι καί άδημονείν ; ή καί ποίον δλως είς χείρας τοΰ θεού καί πατρός παρέθετο πνεύμα,
εί καί τής θεότητος τό χρήμά έστιν άλλότριον καί μήν καί μόνης καί άψύχου σαρκός;
πρόδηλον ουν δτι γέγονεν άνθρωπος ó μονογενής, ούκ άψυχόν τε καί άνουν σώμα λαβών,
έψυχωμένον δέ μάλλον ψυχήι λογικήι καί τελείως έχούσηι κατά γε τόν αύτήι πρέποντα
ρ 328 λόγον, καί ώσπερ οίκειουται πάντα τα τοΟ ίδίου σώματος, ουτω καί τά της ψυχής. έδει
γάρ αύτόν δια παντός όράσθαι πράγματος σαρκικού τε καί ψυχικοΰ καθ' ήμάς γεγονότα'

20—36 Feyi 174 έκ τής αύτής έιηστοΧής ' ol τής Άπολοναρίου — καί ψυχικοΟ
VS, D [ = nui], ARW
ι ίνδειΕισ [ex ívbeiEiv corr. R] ήν SDAR ÉvbeiEiv είναι VW 2 μέν γάρ D μέν om. VD
θϋ SD 3 φύοιο SD 5 τουτέ(Ττι] ήγουν D 7 ήν om. SD τήσ RW úit' ούρανόν
VSDW οικουμένη ν AR 8 οΟν ούκ R αύτοΟ W καταργήση V θαυμάζεται V ίο πα-
τρός] (ΤταυροΟ R ι ι Ζωή] ίών SD συνησθενηκότες] τεθνηκότεσ W 13 άμφιβαλείν VSD
13/14 όδός — νεκρών om. W 14 κεκοιμημένων έγένετο W 15 λθ W i j λυπείσθαι καί om. V
18 καί2 om. AW 19 παρατίθημι SDA 2ο άπολλιναρίου S 21 ένιστάμενοί VAWFcyr ¿m-
στ<ίμενο{ SDR 22 τά om. SDA 23 ποίασ SDW μέν om. Fcyr 24 άληθέσ Fcyr
άνωτάτη SD 26 είσδέΕετο V είσόέΕηται SD 27 oùt>' δν VSDWFcyr oùbè AR 28 6' om.
SDW γε 2 om. SD 29 κατασκεπομένη R κατεσκηπτιμένη S τώ νώ τώ S 3°
καί V 3 1 τοΟ om. V 3« μήν καί] μηδέ V καί om. V 34 έμψυχωμένον SDW
καί λογική καί SD 36 τε om. VSDW τε άμα Fcyr γεγονότοσ SD

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
149. 43—46 CYRILLI ORATIO AD AVGVSTAS DE FIDE 59

ètfpèv bè ήμείς έκ ψυχής λογικής και σώματος. ώσπερ bè οικονομικώς συγκεχώρηκε τήι
ίδίαι σαρκί και παθείν Ισθ' δτε τα ϊδια, ούτω πάλιν συνεχώρει καί τήι ψυχήι τα οικεία
παθείν και το τής κενώσεως μέτρον τετήρηκε πανταχού, καίτοι θεός ών φύσει καί υπέρ
πάσαν την κτίσιν. παρατίθεται bè το ϊδιον πνεύμα τώι θεώι καί πατρί, τουτέστι τήν
ένωθεΐσαν αύτώι ψυχήν, ϊνα ημάς καί btà τούτου πάλιν εύεργετήσηι. πάλαι μέν γαρ 6
άπαλλαττόμεναι τών σωμάτων èv τοις υπό χθόνα μυχοίς αί των ανθρώπων ψυχαί κατε-
πέμποντο, πληρουσαι τα τοΰ θανάτου ταμιεία ' επειδή δε Χριστός το ϊδιον πνεύμα παρέθετο
τώι πατρί, καί ταύτην ήμίν ένεκαίνισεν την όδόν. βαδιούμεθα γαρ ούκ είς οίιδου, πόθεν;
έψόμεθα bè μάλλον καί κατά τούτο αύτώι καί πιστώι κτίστηι τάς έαυτών παρατιθέμενοι iPetr. 4. 19
ψυχάς èv έλπίσιν έσμèv άγαθαίς, έγερεί bè απαντας ó Χριστός. ίο
46 Κ α θ ώ ς ά π έ σ τ ε ι λ έ ν με ó Ζών π α τ ή ρ κ ά γ ώ Ζώ δια τ ο ν π α τ έ ρ α , καί ó loh. 6, 57
τ ρ ώ γ ω ν με κ ά κ ε ΐ ν ο ς Ζήσει δι' έμέ. Ήδέως δν έπυθόμην τών είς δύο Χριστούς PG 1416
διοριζόντων τον ίνα' τίς bή δρα έστίν ó απεσταλμένος παρά τοΰ θεοΟ καί πατρός καί
Ζών δι* αυτόν υπάρχων τε δια τούτο ζωοποιός; εί μεν οδν γυμνός καί καθ' έαυτόν ó έ£
αύτοι) λόγος, πώς έσθίεται προς ήμών, 'ίνα Ζήσωμεν δι' αύτόν; άσώματον γαρ τήι φύσει is
το θείον" εί δέ μόνον καί καθ' έαυτόν άνθρωπον είναί φασι τον άπεσταλμένον, πώς άρα Ρ 329
έστί ζωοποιός, δτι Ζήι δια τον πατέρα; καίτοι πώς ούχ άπαντες οί έπί τής γής èv Ζώσιν
έσμέν, ΖωοποιοΟντος ημάς του θεού καί πατρός, εϊπερ έστίν αληθές δτι Ζώμεν èv αύτώι Act. 17, 28
καί κινούμεθα καί έσμέν; δτε τοίνυν Ζώμεν άπαντες διά τον πατέρα, πώς δή μόνον
το ένός άνθρώπου σώμα Ζωοποιόν έστι δια τούτο καί ουχί δή μάλλον τήν αύτήν ένέρ- 20
γειαν έχει καί τα έτέρων, εϊπερ άπαντες, ως £φην, έσμέν τε καί Ζώμεν δια τον πατέρα;
τί συν άρα πρός ταύτα φαμέν; άπόστολος κεχρημάτικεν ó του θεου λόγος èv άνθρωπείαι
μορφήι πεφηνώς' απεστάλη γαρ κηρύ£ων α ί χ μ α λ ώ τ ο ι ς ά φ ε σ ι ν καί τ υ φ λ ο ί ς α ν ά - Le. 4. 19
βλεψιν. Ζήι δέ bià τον πατέρα' γεγέννηται γαρ έκ Ζώντος πατρός. έδει γαρ έδει
πάντηι τε καί πάντως κατά φύσιν είναι Ζωήν τον έκ Ζώντος τε καί Ζωής τοΰ θεοΰ καί 25
πατρός έκπεφυκότα υίόν. έπειδή δέ ϊδιον έποιήσατο σώμα το έκ τής αγίας παρθένου
ληφθέν, Ζωοποιόν άπέφηνεν αυτό καί μάλα είκότως' σώμα γάρ έστι τής τα πάντα Ζωογο-
νούσης Ζωής. ούκουν ού διαιρετέον είς δύο υΙους τον ίνα υίόν και Χριστόν καί κύριον,
eftrep έστίν ó αυτός Ζωή μέν ώς έκ Ζωής καί Ζώντος πατρός, Ζωοποιός bk καί δια του
Ιδίου σώματος ώς καθ' ήμας γεγονώς καί ένανθρωπήσας θεός. so
4β "Ωσπερ γ α ρ ó π α τ ή ρ έχει Ζωήν èv έ α υ τ ώ ι , ο ύ τ ω καί τ ώ ι υ ί ώ ι έ δ ω κ ε l o h . 5 , 2 6 . 2 7
Ζωήν ? χ ε ι ν èv έ α υ τ ώ ι καί έ ί ο υ σ ί α ν έ δ ω κ ε ν α ύ τ ώ ι κ ρ ί σ ι ν π ο ι ε ί ν , δ τ ι υ ί ό ς
άνθρώπου έστίν. Τίνα δή τρόπον οίηθείη τις δν έχειν έν έαυτώι τήν Ζωήν τον
πατέρα ; δρα γάρ ίΣωθεν καί είσκεκριμένην καί παρ1 έτέρου δοθεΐσαν ; καίτοι πώς ού λήρος Ρ 33°
δν εϊη τοΟτό γε φρονείν ή λέγειν; έχει γαρ ού μετρίαν ó λόγος τής απορρήτου φύσεως ss

ι—4 Doctr. patr. 15. 29 τοΟ αύτοΟ είς τό νΟν ή ψυχή μου τετοΙρακταΓ ώσπερ bè — κτίσιν
ι—3 F*" *75 τοΟ αίιτοΟ έκ τής αίιτής έπιστολήσ' ώσπερ — πανταχοΟ

VS, D [= ma] ARW


ι έσμέν — σώματος dm. SD bè καί V ήμεΐς om. W τέ καί VW 2 καί1 om. WFcyr
καί τή ψυχή συνεχώρει V 5 ίύεργετή AR 6 αί ψυχαί τών άνθρώπων AR 7 ταμεία SD
8 άνεκαίνισε D 9 αύτό V καί] τώ VW παραθεμένοι SD 10 ψυχαίσ S bè AR
γάρ VSDW ri μ W x2^0€TaiDW ftvom.V I3bή]bèSD τοΟ om. SD 14 ύποίρ-
χει D ι6 έαυτόν τόν SD 18 τοΟ θϋ καί πρσ ήμάσ V 2ο Σωοποιόν] τό ποιούν VW
bid om. VW W| om. V 22 άρα om. V φαμέν πρόσ ταΟτα SD κεχρημάτηκεν VR
25 ποίντη τε SDRootr πάντοτε VRW πίίντη Α Ζωής] Συυή S Ζωήν D 26 τό σώμα τό SD
28 ού biaiperèov είσ υίούσ Wo VW είσ búo υίούσ où ^αιρετέον SD 29 δ om. W καί3 om.
SDW 30 γ«γον6σ R 3 1 μα W 31/32 οΟτιυ — έαυτώι om. SD 31 b¿buiK€ V
32 και κρίσιν V 35 γ«] ή SD
8*

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
6o COLLECTIO VATICANA

τήν κατάρρησιν. πρώτον μεν γαρ ούχ άπλοΟς ir ι την φύσιν ó τών δλων forai θεός,
σύνθετος δέ μάλλον, εϊπερ έστίν έτέρα παρ' αυτόν ή èv αύτώι Ζωή " εΐη δ' δν καί μείΖιυν
αύτοΟ καί èv άμείνοσιν άσυγκρίτως ó ώς ούκ Ιχοντι δους τήν Ζωήν, εϊπερ δλυυς άλοίη
λαβών. άλλ' έστιν, ώς έφην, τών άγαν άπηχεστάτων τό ώδε τε έχειν οϊεσθαι ταυτί
καί θύραθεν έννοεΐν είσκεκομισμένην έχειν τήν Ζωήν τον θεόν καί πατέρα. έχει τοίνυν 6
èv έαυτώι τήν Ζωήν ούκ έπίκτητον ή είσκεκριμένως, φυσικώς δέ μάλλον ένυπάρχουσάν τε
αύτώι καί ούσιώδη καρπόν. ουτιυ δέδωκεν Ιχειν καί τώι υΐώι τήν Ζωήν. είτα πώς
PG 1417 αν δύναιτο λαβών ó υΙός ουσιωδώς Ιχειν èv έαυτώι τήν Ζωήν; τουτί γάρ, οΐμαι, φαίη τις
άν. Ιχει τοίνυν ώς è? αύτού κατά φύσιν υπάρχων èv έαυτώι τήν Ζωήν καθό νοείται
θεός, δέχεται δέ μετά του κρίνειν αύτήν, καίτοι κριτής υπάρχων ώς θεός. καί τίς δν ίο
loh. 5. 27 εΐη του λαβείν ó τρόπος, διδάΕει λέγων αύτός δτι υ ι ό ς α ν θ ρ ώ π ο υ έ σ τ ί ν . ού γαρ
ϊδιον άνθρώπου τό οίκοθεν Ιχειν δύνασθαι τήν Ζωήν' έπειδή δέ ϊδιον γέγονεν του Ζώντος
λόγου τό ένωθέν αύτώι σώμα, ταύτηι τοι καί μόλα είκότως, ώς Ιχον αύτοΟ τήν Ζιυοποιόν
ένέργειαν, λαβείν λέγεται τήν Ζωήν. οίκειοΰται δε πάλιν τό χρήμα αύτός, ού καί ϊδιον
γέγονεν σώμα τό είληφός. ιβ

"Οτι κδν υίός άνθρώπου λέγηται Χριστός, άλλ' oùbèv ήττόν έστιν θεός άληθινός

Ρ 331 47 Αύτός πού φησιν ó κύριος ήμών 'Ιησούς ó Χριστός' ά ρ ά γ ε έ λ θ ώ ν ó υ ί ό ς τ ο υ


Le. 18, 8 ά ν θ ρ θ ύ π ο υ ε ύ ρ ή σ ε ι τ ή ν π ί σ τ ι ν έ π ί τ η ς γ η ς ; Φέρε δή πάλιν τον τών είρημένων
βασανίΖοντες νουν έκεΐνο περιαθρήσωμεν ποίαν Ζητήσει πίστιν έπί της γης ύπονοστήσας
Ü ουρανών ό κύριος ήμών ΊησοΟς ó Χριστός. εί μέν πιστεύεσθαι προς ήμών έθέλει δτι 2ο
θεός μέν OÖK έστιν ούδέ υίός άληθώς, άνθρωπος δέ μάλλον ουδέν Ιχων τών καθ' ήμάς
έπέκεινα, πώς δν ένδοιάσειέ τις δτι τήν τοιάνδε διάληψιν ή γοΰν πίστιν τε καί δόίαν ού
παρ' ήμίν εόρήσει μάλλον, άλλα παρ' "Ελλησί τε καί Ίουδαίοις; είδωλολάτραι μέν γαρ
Rom. ι, 25 καί ol τήι κτίσει παρά τον κτίστην λατρεύοντες, σταυρόν άκούοντες δν ύπέμεινε δι' ήμάς,
καί προσέτι τόν θάνατον, γελώσιν οί δείλαιοι, κδν εϊ τις αύτόν όνομάΖοι θεόν, άναπηδώσιν 25
ευθύς άνθρωπολατρίαν είναι τό χρήμα διοριζόμενοι ' ο! γε μήν έκ περιτομής κατεφύοντο
loh. 10, 33 του Χρίστου, λέγοντες έναργώς' π ε ρ ί κ α λ ο ΰ Ι ρ γ ο υ ού λιθάΖομέν σ ε , άλλα π ε ρ ί
βλασφημίας, δτι συ άνθρωπος ών π ο ι ε ί ς σ ε α υ τ ό ν θεόν. δτε τοίνυν ού
τήν παρά γε τοις πλανωμένοις πίστιν έπιΖητεΐ, τήν èv ήμίν δέ μάλλον τοις όρθά φρονείν
είωθόσι, πασά πως άνάγκη διανενευκότας είς άλήθειαν όμολογείν δτι θεός έστι κατά φύσιν «ο
ó καί υίός άνθρώπου δι' ήμάς γεγονώς, ίνα μή τοις τών πλανωμένων έγκλήμασιν έαυτους
ένιέντες λάθωμεν τα ϊσα φρονείν ήιρημένοι καί μικρά δοΣάσαντες περί Χρίστου καθάπερ
άμέλει κάκεινοι.
Ρ 33« 48 Φησί που Χριστός" ο ύ δ έ γάρ ó π α τ ή ρ κρίνει ούδένα, άλλα π ά σ α ν τήν
.oh.5,22.23 κ ρ ί σ ι ν Ιδωκε τώι υ ί ώ ι , Ινα πάντες τιμώσι τόν υίόν, καθώς τιμώσι τόν«

VS, D [m mu], ARW


3 έν om. spat. rei. W άμεΐνονοσ W 6 — Ζωή ν om. W biboùa SD 4 άτυχε-
στοίτων W 5 ίχειν AR ίλείν VSDW 6 τήν Σωήν év έαυτώ AR f|] μή R xe
om. W 7 καρπόν coiraptum, conicio καί ΖαιοποιΛν Μδωκασ A 7/8 είτα—ίωήν om. SD
9 έαυτοΟ SDW 10 bè μάλλον SD 12 δύνασθαι οίκοθεν ϊχειν V 13 έχων SDR 14 καί
om. VW 16 6 χσ VSDW 17 μβ W 6* om. VSD 19 βασανβοντα S βασανίσαντεσ W
¿iri τής γής om. D 19/20 6 κσ ήμών ϊσ χσ ύπονοστήσασ il ούρανιΐιν SD 20 οΰρανοΟ Α ήμών
om. AR 6 om. VSD μέν γάρ VSDW παρ' W 22 τό έπέκεινα AR τήν om. W
23 γάρ om. D 26 άνθρωπολατρείαν VDR, cour. R πράγμα D καταφύονται SD 37 ΧριστοΟ]
σιντήροσ V λέγοντοσ VR, corr. R 28 ¿αυτόν V ότι W 29 γε] τε R έν] παρ' V
om. W 30 διενεγκόντασ V έστι om. VSDW 32 δοΕοΚοντεσ VSD ΜΕαντεσ W 34 μγ W
φησΙν γοίρ που 6 χβ R 35 δέδωκε D

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
149· 46—48 CYRILLI ORATIO AD AVGVSTAS D E F I D E 6l

πατέρα. καί πάλιν, δπερ έλέγομεν άρτίως' ώ σ π ε ρ γ ά ρ ó π α τ ή ρ Ι χ ε ι Ζ ω ή ν έν έ α υ τ ώ , ι , loh.5,26.27


ουτωςκαίτώιυίώιέδωκεν 2 χει ν Ζωή ν έν έ α υ τ ώ ι κ α ί έ£ ο υ σ ί α ν ? δ ω κ ε ν α ύ - PG 1420
τώι κρίσιν ποιείν δτι υιός άνθρωπου έστίν. ψάλλει δε που καί ό μακάριος
Δαυίδ δ τ ι ó θ ε ό ς κριτής έ σ τ ι , γέγραφε δέ καί ó αυτού μαθητής" ε ΐ ς έστιν ó νο- Ps· 49, 6
Iac a 12
μ ο θ έ τ η ς καί κριτής. ΟύκοΟν πρεποι <5ν ούχ έτέρωι τινί τ ω ν όντων το κρίνειν πλήν
δτι μόνωι τώι έπί πάντων θεώι. π ώ ς oöv δέδωκεν αύτό τώι υίώι του άνθρωπου; εί β
μέν ούν ώ ς évi τών καθ' ήμάς, π ώ ς άληθεύσει λέγων' τ ή ν δόίαν μου έτέρωι ο υ les. 48. n
δ ώ σ ω ; θεώι γάρ δό£α το είναι κριτηΓ εί δέ δούς αυτό τώι υίώι ούκ ϊ£ω γέγονε τοΰ κρίνειν
αύτός διά τήν ταυτότητα της ουσίας, 2στι δέ ó λαβών υίός άνθρωπου, πώς ούχ δπασιν
έναργές δτι θεός μεν έστιν ó λόγος διά τήν έκ θεοΰ πατρός απόρρητον γέννησιν, ó αυτός ίο
δέ καί υίός άνθρωπου δια τό ήνώσθαι σαρκί καί τήν καθ' ήμάς ύπομεΐναι γέννησιν έκ
γυναικός; δταν ούν λέγηι προς Ιουδαίους' τ ί μ ε Ζ η τ ε ί τ ε ά π ο κ τ ε ι ν α ι , ά ν θ ρ ω π ο ν loh. 8, 4°
δς τήν άλήθειαν ύμιν λ ε λ ά λ η κ α ; καί πάλιν' κ α ί ο υ δ ε ί ς ά ν α β έ β η κ ε ν ε ι ς τ ο ν loh. 3. 13
ο ύ ρ α ν ό ν εί μ ή ó έκ τ ο υ ο ύ ρ α ν ο Ο κ α τ α β ά ς , ó υ ί ό ς τ ο Ο ά ν θ ρ ω π ο υ , καί πάλιν'
καί κ α θ ώ ς Μ ω υ σ ή ς υ ψ ω σ ε ν τ ο ν δ φ ι ν έν τ ή ι έ ρ ή μ ω ι , ο ύ τ ω ς ύ ψ ω θ ή ν α ι δ ε ι 15 loh.3.14
τόν υίόν τοΰ ά ν θ ρ ω π ο υ , ή καί δταν λέγηι περί έαυτοΟ' μ έ λ λ ε ι γάρ ó υίός τ ο ΰ Mt. 16, 27
ά ν θ ρ ώ π ο υ έ ρ χ ε σ θ α ι έν τ ή ι δόΕηι τοΟ π α τ ρ ό ς α υ τ ο ύ μ ε τ ά τ ώ ν α γ ί ω ν άγγέ-
λ ω ν , καί πάλιν" τ ί ν α λ έ γ ο υ σ ι ν οί ά ν θ ρ ω π ο ι ε ί ν α ι τ ό ν υ ί ό ν τ ο υ ά ν θ ρ ώ π ο υ ; ή καί άπα? Mt. 16, 13
απλώς όσάκις dv άνθρωπος όνομάίηται παρά τηι θεοπνεύστωι γραφήι, ούκ ίδίαι καί άνά 333

μέρος άνθρωπον είναι φαμέν, άποδιαιροΟντες αύτόν τον έκ θεοΟ πατρός λόγον, πιστεύομεν 2ο
δέ μάλλον δτι καί θεός έστιν άληθινός, γέγονε δέ καί υίός άνθρώπου δι' ήμάς οικονομικώς
μετά τοΟ μεΐναι θεός καί είς έστ» κύριος Ιησούς Χριστός. άσεβές δέ λίαν τό διορίΖειν
είς δύο υίούς καί Χριστούς δύο μετά τήν άδιάσπαστον ϊνωσιν, ή καί νου καί λόγου παντός
έπέκεινά τέ έστι καί άνωτάτω. καί ήν μέν ϊ σ ω ς ού δυσχερές άγαν τοις έθέλουσι βασα-
νίίεν άπαντα τά περί Χριστού γεγραμμένα καί πλειόνων έννοιών ποιήσασθαι τήν παράθεσιν, 25
άλλ' ϊσμεν τό γεγραμμένον' δίδου σοφώι άφορμήν, καί σοφώτερος Ι σ τ α ι . Prou. 9. 9
ποδηγήσει γάρ ó τών δλων θεός δια του άγίου πνεύματος τάς θεοφιλεστάτας ύμών δια-
νοίας εϊς γε τό δύνασθαι νοείν όρθώς. εύρών γαρ ουτω Χριστός καί έν ύμιν τήν πίστιν
άκλινή καί άβέβηλον, στεφανώσει πλουσίως τοις άνωθεν άγαθοίς καί παμμακαρίας άποφανεΐ.
πάσα γάρ ήμών έλπίς έν Χριστώι, δι' ού καί μεθ' ού τώι πατρί ή δό£α συν άγίωι πνεύ- so
μάτι είς τους αιώνας τών αιώνων, άμήν.

VS. D [ - mu], ARW


ι ώσπερ SD λέγομεν S 2 Σωήν ίδωκεν ίχειν Α έαυτή S 3 κ Ρ' σ ι ν VW

4 bi που D 6 ποίντασ R &ωκεν VA 7 οδν om. R 8 θυ VSDW κριτήν VSDW


i l καί1 om. R τήν om. VSDW 13 καί 1 om. AR άνίβηκίν S 14/15· irdXiv καί om. A
1-5 μωσήσ SD ι6 καί om. VW αύτοΟ SRW, coït. R 17/18 τών άγγίλων τών άγίων SDW
18 τίνα με VAW 19 Äv om. SDAR όνομοίΣεται VSD 2ο Ανθρωπον om. Α αύτόν
AR αύτοΟ VW om. SD 22 είναι VW λίαν om. D 23 Mio — δύο A uloùo Mo καί χρι-
στούσ δύο R búo υίούσ καί Wo χριστούσ VSW Wo χριστούσ καί δύο υίούσ D 27/28 δια-
νοίας] άκοάσ V 28 όρθώσ νοείν VSDW καί om. V 29 άκλινή] άληθή Α παμμα-
καρίουσ V 30 τώ [τώ θ ΰ καί W] πρϊ ή [ή om. n] δόΕα VSnW ή [om. m] bóEa τώ «pi mAR
σύν τώ m Αμα τώ AR

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
62 COLLECTIO VATICANA

150 = S 5 A 1 5 9

Κυρίλλου έτπσκόπου 'Αλεξανδρείας προσφωνητικός ταΐς εύσεβεστάταις δεσποίναις


1 Σεμνολόγημα μέν οίκουμενικόν, καύχημα δέ ι ώ ν άγιων έκκλησιών του πάντων ήμών
P I σωτ
pusey i54 ^Ρ = * Ρ ι σ τ ° ΰ Φα'Π τις δν και μόλα είκότως ύμάς δή τάς ιεράς καί πανάγνους αύτοΰ

νύμφας, ευσεβέστατοι καί θεοφιλέστατοι βασιλίδες, αις τό παμποίκιλον της αρετής èva- e
στράπτει κάλλος τό τοις της θεότητος όφθαλμοίς ηδύ τε καί γνωριμώτατον, μελέτηι bè
καί σπoυbήι <κατορθούται>, μάλλον bè ήδη κατώρθωται καί bεîv èv πίστει διαπρέπειν όρθήι
καί κατ' ούδένα τρόπον σεσαλευμένηι. γράφων bé πού φησιν ó σοφώτατος Παύλος
ι Cor. 15,58 ó νομομαθής αληθώς καί τό Χρίστου τοις Ιθνεσιν ίερουργήσας μυστήριον' ώ σ τ ε , α δ ε λ φ ο ί
μ ο υ ά γ α π η τ ο ί , έ δ ρ α ί ο ι γ ί ν ε σ θ ε , α μ ε τ α κ ί ν η τ ο ι , π ε ρ ι σ σ ε ύ ο ν τ ε ς èv τ ώ ι ίο
Ρ *55 Ι ρ γ ω ι τ ο υ κ υ ρ ί ο υ π ά ν τ ο τ ε . δπου γάρ πίστις όρθή καί άμώμητος τοις í l Ιργων
αγαθών αύχήμασιν εύ μάλα συμφέρεται καί ίσόδρομον έχει τήν είσβολήν, έκεί που πάντως
εϊη αν έν παντί καλώι τελειότης καί τό άρτίως ?χον εις άγιασμόν. λόγος μεν οδν απας
ó èv ήμίν τής ένούσης ύμιν εύκλείας κατόπιν έρχεται καί όμολογεί τήν ήτταν έρυθριάσας
oùbév, εϊη b' âv καί συγγνώμης άΗιος, ει δέδιεν έπαινείν ών ούκ δν έφίκοιτο τής ά£ίας. 16
ει μέν γάρ Ιχει τό bύvaσθaι κατορθούν τό ποθούμενον, bιaßεßλήσετaι μέν πολύ νοσήσας
τό αδρανές καί τήν εις τούτο μέλλησιν άπαλλαττέτω μηδείς τών εις (ίαιθυμίαν αίτιαμάτων'
οΟς γάρ ήν εικός κατακαλλύνειν δύνασθαι ταΐς εις άρετήν εύφημίαις, άνθ' δτου λυπεί
σιωπάν ήιρημένος; εί δέ ατονεί καί δέδιε καί όμολογεί τήν ήτταν, ούκ αύτώι δή μάλλον
τάς αιτίας άναθήσομεν, αλλ' ύμιν ταις ούτω περιφανέσιν, αϊ ταΐς τών ιδίων àvbpaγaθη- 20
μάτων ύπεροχαΐς καί τούς οίπαντας κοσμειν είωθότας λόγους ουδέν όντας άπεφήνατε.
αίμα μέν γάρ ύμιν άνωθεν καί έκ μακρών ήκει χρόνων τό βασιλικόν, παρατείνει bè καί εις
PG 1204 δευρο καί ?τι, καθά πεπιστεύκαμεν ' άλλ' iboù bή καί μάλα σοφώς καί της èv Χριστώι βασιλείας
έπιδραττόμεναι τα αύτώι boKoûvra φρονείν τε καί bpâv σπουδάζετε, τούτο μέν, ως Ιφην,
?ργοις τε καί άμωμήτωι διαπρέπουσαι πίστει καί τάς ύμών τε καί βασιλέων αύλάς τήι τής 25
παρθενίοις καταλαμπρύνουσαι δόίηι, τούτο δέ πολυτελεστάτους άνιστάσαι ναούς τώι Χριστώι,
2 κεχάρισται γάρ παρ5 αύτοΰ ταις άγίαις ύμών ψυχαΐς μετά τών άλλων καί τούτο. ούκοΟν
Phil. 4. 4· 5 (έρώ γάρ τι λαβών καί έκ των ιερών γραμμάτων) χ α ί ρ ε τ ε èv κ υ ρ ί ω ι π ά ν τ ο τ ε , π ά λ ι ν
èpûi, χ α ί ρ ε τ ε " τ ό ε π ι ε ι κ έ ς ύ μ ώ ν γ ν ω σ θ ή τ ω π ά σ ι ν ά ν θ ρ ώ π ο ι ς . έγνώσθη
Ρ 156 μέν ούν καί διαβεβόηται καί τοις àvà πάσαν χώραν τε καί πόλιν, καθάπερ τις είκών γραφήν 80
έχουσα, τής είς Χριστόν εύσεβείας τό κάλλος διέλαμψεν έναργώς καί τοΟ παντός ήζιώθη
θαύματαζ. ώιήθην δέ δείν καί ταΐς προς πάν ότιοΟν τών άγαθών έχούσαις άρτίως
χάρισμά τι μεταδοΟναι πνευματικόν ώς άγίαις Χρίστου νύμφαις, τούτο δή τό άρτίως έμοί
πονηθέν βιβλίδιον, ού αετρίαν παρέχειν δυνάμενον, ώς γε οϊμαι, τοις έντευίομένοις τήν
δνησιν. τους μέν γάρ ούκ όρθά φρονείν δεδιδαγμένους ή γούν άναπεπεισμένους περί 86
τοΟ πάντων ήμών σωτήρος Χρίστου προς έπανόρθωσιν άνακομιεΐ καί μυσταγωγήσει καλώς,

F«»r 156 [ρ. 68, 20] τοΟ αύτοΟ ίκ τής έπιστολής τής πρός τάς βασιλίσσας ΆρκαΜαν καί Μαρίναν

VS, D [= mn] Α
Ι SD 2 κυρίλλου — àXeSavbpeiao VSD τοΟ άγΙου κυρίλλου Α λόγοσ προσφωνητικόσ D
3 πάντα S ποντόσ D 5 π & ν ποικίλον SD 5/6 έναπαστράητει V 7 κατορθοΟτβι addidl
8 γράφων D γράφει VSA 9 δ νομομαθήσ VA όνομαθήσ S όνομασθείσ D τό Α τοΟ S τό
τοΟ VD i l τοΟ om. SD 14 6 om. SD 16 γάρ om. V μίν] bè D νοήσασ SD
17 τήν om. SD μίλησιν VDA 19 καί ούκ A 20 τήν αίτίαν D 21 ύπεροχαΐς om.
Sn, spat. rei. m 22 μέν om. D 23 σαφώσ V καί om. D 25 βασιλείουσ V 26 άνι-
στώσαι VA 27 ήμών S 29 γνωσθήτω VA σιιυπηθήτω SD 3° πόλιν τέ καί χώραν SD
31 έναργώσ VA άληθώσ SD 33/34 πονηθέν έμοί SD 34 βιβλ(ον A ?%etv SD 36 ήμών
om. SD

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
ISO, 1—6 C Y R I L L ! O R A T I O A D DOMINAS 63

τούς γε μήν όρθώι β€βηκότας νώι καί τοίς της άληθείας έμφιλοχωρουντας δόγμασιν άσφα-
λεστέρους άποφανεΐ τοίς έ£ αγαθών έννοιών πολυτρόποις εύρέμασι καί ταις έκ της θεο-
πνεύστου γραφής άποδεί£εσι. μαθήσεται γαρ δτι φύσει μέν καί άληθείαι θεός έστιν ó
'Εμμανουήλ, Θεοτόκος δέ δι' αύτόν καί ή τεκουσα παρθένος. οί γάρ δή φάναι τε τούτο
καί φρονείν δεδιότες où νενοήκασι κατά τό είκός τό βαθυ τής εύσεβείας μυστήριον. 5
χρήναι δέ ύπολαμβάνω διά βραχέων ειπείν την τε άποστολικήν καί εύαγγελικήν παράδοσιν
ήν έπί Χριστώι πεποίηται τώι πάντων δεσπότηι, καί άπάσης δέ τής θεοπνεύστου γραφής
τον έπ' αύτώι σκοπόν καί δποι ποτέ βλέπει τών τής άληθείας δογμάτων ή δύναμις.
8 ΤΤιστευομεν τοίνυν εις ένα θεόν πατέρα παντοκράτορα, πάντων όρατών τε καί άορά-
των ποιητήν καί είς ίνα κύριον ΊησοΟν Χριστόν τόν υίόν αύτου, γεννηθέντα κατά φύσιν ίο
έ£ αύτοΟ προ παντός αιώνος καί χρόνου' καί γάρ έστι συνάναρχος κατά χρόνον καί συ-
ναίδιος τώι ίδίωι γεννήτορι σύνεδρός τε καί ίσοκλεής αύτώι καί ίσότητι κατεστεμμένος τήι
πρός παν ότιοΟν ' χαρακτήρ γάρ έστι καί άπαύγασμα τής υποστάσεως αύτοΟ. πιστεύομεν Hebr. ». 3
Ρ 157
δέ όμοίως καί είς τό πνεύμα τό δγιον, ούκ άλλότριον αυτό τής θείας φύσεως καταλογι-
ζόμενοι' καί γάρ έστιν έκ πατρός φυσικώς προχεόμενον δι' υίου τήι κτίσει. νοείται ΐ6 P G 1205
γάρ ούτως μία τε καί όμοούσιος καί έν ταυτότητι δόίης ή άγία καί προσκυνουμένη τριάς.
φαμέν δέ δτι αύτός ó έκ τής ούσίας του θεοΟ καί πατρός άπορρήτως γεγεννημένος μονο-
γενής αύτοΟ λόγος, τών αίώνων ποιητής, ó δι' ού τά πάντα καί έν ώι τα πάντα, τό
φώς τό άληθινόν, ή πάντα Ζωογονούσα φύσις (Σωή γάρ πέφηνεν ως έκ £ωής του πατρός),
έν έσχάτοις του αίώνος καιροίς, εύδοκήσαντος του πατρός, Κνα σώσηι τό έπί γης γένος 2ο
πεπτωκός είς άράν καί διά τής αμαρτίας κατακομισθέν είς θάνατον καί φθοράν, σπέρματος
Αβραάμ έπελάβετο. κατά τάς γραφάς καί κεκοινώνηκεν αίματος καί σαρκός, τουτέστι γέ- Hebr.2,16.14
γονεν άνθρωπος, καί σάρκα λαβών καί ιδίαν αυτήν ποιησάμενος έγεννήθη σαρκικώς διά
4 τής άγίας καί Θεοτόκου Μαρίας. άλλα καίτοι καθ' ήμάς γεγονώς καί τήν τοΟ δούλου
μορφήν οικονομικώς ύποδύς μεμένηκεν έν τήι κατά φύσιν θεότητι καί κυριότητι. ού γαρ 26
πέπαυται του είναι θεός, εί καί γέγονε σάρΕ, τουτέστι καθ' ήμάς τε καί άνθρωπος' έπειδή
δέ άτρεπτος κατά φύσιν ώς θεός, μεμενηκώς δπερ ήν άεί καί έστιν καί έσται, κεχρημά-
5 τικεν καί υίός άνθρωπου καί έπειδή καταβέβηκεν έκών έν τοις τής άνθρωπότητος μέτροις
(καθήκε γάρ έαυτόν είς κένωσιν), ύπομεμένηκεν άναγκαίως καί γέννησιν τήν έκ γυναικός,
ούκ άρχήν του είναι λαβούσης τής θείας αύτοΟ φύσεως, δτε κατά σάρκα γεγεννήσθαι λέ- so
γεται, άλλ' ήν μέν καί έστιν, ώς Ιφην, έκ θεού πατρός φυσικώς τε καί άληθώς ό λόγος,
έπειδή δέ ούκ άνθρωπος άπλώς νοείται καθ' ήμάς ó έκ τής άγίας παρθένου γεγεννημένος, Ρ 158
άλλ' αύτός σαρκωθείς ó λόγος καί ϊδιον έχων σώμα τό έ£ αύτής, διά τούτο λέγεται γε-
γεννήσθαι σαρκικώς ώς τής ίδίας σαρκός τήν γέννησιν οίκειούμενος.
β Οί δέ λέγοντες άσυνέτως θεοτόκον ούκ είναι τήν άγίαν παρθένον έκπίπτουσιν άναγ- 35
καίως είς τό δύο λέγειν υίούς τοΰ θεού. εί γάρ μή τέτοκε σαρκικώς σαρκωθέντα θεόν
ή άγία παρθένος, πασά πως άνάγκη καί ούχ έκόντας αύτούς όμολογεΐν δτι κοινόν γεγέν-
νηκεν άνθρωπον, ούδέν έχοντα παρ' ήμάς τό πλειον. είτα πώς αύτώι κάμψει παν γόνυ
καί π ά σ α γ λ ώ σ σ α έϋομολογήσεται δτι κύριος Ιησούς Χριστός ε ί ς δ ό Ε α ν Phil.2,ιο.ιι
ΘεοΟ π α τ ρ ό ς ; πώς αύτώι προσκυνοΰσιν άγγελοι καί τών άνωτάτω δυνάμεων ή άγία «o Hebr. ι,6
πληθύς; άρ' ούν άνθρώπωι κοινώι λελάτρευκε μεθ' ήμών καί σύμπας ó ούρανός; μή γέ-

V S , D [ = mn], Α
3 proponam γάρ <6 έντυγχάνι«ν> 4 TÉ om- Α 5 δ€ΐ>ιώτι S 7 coniecerim <πίστ€ως
ίκθ«σιν> ικποίηται 8 βλέποι V ίο τόν χν V A 14 τό 1 om. SD 17 γεγενημένοσ S
20 καιροΐσ τοΟ αίώνοσ V 22 καί 1 om. SA 25 κατά φύσιν V A φυσική SD 28 καί 1 om. V
29 ύπομεμένηκε γάρ SD 3 ° γεγ£νήσθαι VSA, corr. V 32 γβγίνημένοσ S 33 «ώτοΟ S D
8
33/34 γεγίνήσθαι Α 37 αίιτούσ V A αύτόν S αίιτήν D 3 ήμών SD τό om. Α
4θ προσκυνήσουσιν SD 41 δ o m · SD

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
64 COLLECTIO V A T I C A N A

νοιτο" προσκυνουμεν γάρ ώς θεόν άληθινόν τον 'Εμμανουήλ, έσται δέ ούχ έτέρως προ-
σκυνητός, έάν μή πιστεύσωμεν δτι αύτός ó έκ θεού λόγος ó παρά πάσης κτίσεως προ-
loh ι, ΐ4 σκυνούμενος σάρ£ έγένετο κατά τάς γραφάς, ουκ εις σάρκα μεταβεβλημένος, αλλ' έκ της
PO 1208 άγίας παρθένου σάρκα λαβών, ώς έφην, και άνθρωπίνην μεθ' ήμών ύπομείνας γέννησιν,
tva καί άνθρωπος γεγονώς υπέρ ήμών άποθάνηι μέν ανθρωπίνως, άναστήι δέ θεικώς, πα-
τήσας του θανάτου το κράτος. ούτω γαρ ήν δύνασθαι καί ήμας ώς έν Χριστώι νική-
σαντος κατευμεγεθήσαι μέν της αμαρτίας, άποδύσασθαι δέ την φθοράν καί διαδραναι θά-
Os. 13, 14 νατον ούτω τε ειπείν έκ περιχαρείας της έπί Χριστώι' π ο ύ ή ν ί κ η σ ο υ , θ ά ν α τ ε ; π ο ύ
ι Cor. 15,55 κ έ ν τ ρ ο ν σ ο υ , α ι δ η ; ώσπερ γάρ έν Αδάμ πεπτώκαμεν, ουτω νενικήκαμεν έν Χριστώι.
7 εί òè άνθρωπος ήν κοινός ό Εμμανουήλ, πώς äv ωφέλησε τήν άνθρωπου φύσιν ó άνθρώ-
Ρ 159 που θάνατος; καίτοι πολλοί προαπέθανον άγιοι προφήται, Αβραάμ έκεινος ó διαβόητος,
Ισαάκ καί Ιακώβ Μωσής τε καί Σαμουήλ καί οί καθείής γεγονότες άγιοι, άλλ' ώνησε μέν
ουδέν τό έπί γης τών άνθρώπων γένος ó έκείνων θάνατος, σέσωκε δέ ó Χρίστου ' προσκε-
κόμικε γάρ υπέρ ήμών τήν Ιδίαν σάρκα καί δους αυτήν τώι θανάτωι δι' ήμάς πάντας
έΕείλετο τών του θανάτου δεσμών. ήρκεσε γαρ είς ύπέρ πάντων αποθανών ó πάντων
άΗιώτερος, δτι καί φύσει θεός ó έκ πατρός έστι λόγος καί ίδιον αυτοί) σώμα τό υπέρ
Eph. 5. 2 ήμών είς όσμήν εύωδίας τώι θεώι καί πατρί προσκεκομισμένον. ούκουν ασεβές καί τών
λίαν έκτοπωτάτων τό τέμνειν είς υίούς δύο τον ένα κύριον ΊησοΟν Χριστόν, άντιτετάίεται
Eph. 4. 5 δέ αύτοίς καί ó σοφώτατος Παύλος ούτως λέγων' ε ί ς κ ύ ρ ι ο ς , μ ί α π ί σ τ ι ς , £ν
βάπτισμα. εί γάρ έστι κύριος είς, είτα τέμνουσιν είς δύο τινές υιούς τον ένα, τίνι
τήν τής κυριότητος δόξαν περιθήσομεν ; δρα τώι έκ πατρός φύντι λόγωι ; πρέπει γάρ αύτώι
τό της κυριότητος δνομά τε μάλιστα καί χρήμα καί έστιν άληθώς τών δλων δεσπότης,
είτα δποι ποτέ τόν έτερον θήσομεν; Ι ί ω γάρ κείσεται του είναι κύριος παραχωρών τώι
προυπάρχοντι καί άσυγκρίτως ύπερηρμένωι. άλλα τώι έκ γυναικός, ώς αυτοί φασιν
άποδιιστάντες, τήν τής κυριότητος άνάψομεν δόζαν; είτα πώς έσται κύριος ό έκ θεοΟ
Deut. 6, 4 πατρός λόγος, εϊπερ δντος ένός κυρίου κατά τάς γραφάς άνθρώπωι ψιλώι τό τής κυριό-
τητος δνομα χαριούμεθα; πώς δέ καί μία πίστις; ή πώς tv TÒ βάπτισμα; εί γάρ υίοί δύο
κατά τινας, είς τίνα πιστεύσομεν; τής έκείνων άμαθίας ίργον äv εϊη λέγειν είς τό τίνος
δνομα βεβαπτίσμεθα, καίτοι βαπτίσματος δντος ένός.
ρ ι6ο 8 Άλλ' όράι που πάντως ή έν ύμίν άγχίνοια μεθύοντά τε τόν έπί τούτωι λόγον καί
κατασειόμενον εις γε τό άκαλλές, μάλλον δέ ήδη καί προς έσχάτην άσέβειαν άπονενευκότα.
PG Ι209 οΐμαι δέ δή ύμάς τό θείον αυτού πολυπραγμονούσας μυστήριον ό£εΐ διανοίας δμματι κα-
θοραν τους συναρπάίειν έθέλοντας καί προσωπείον μέν ευσεβές τοις ιδίοις περιπλάττοντας
2 Petr. 2, ι λόγοις, βολίδος γε μήν άπάσης ό£υτέρους έχοντας αύτούς. αρνούνται μέν γάρ, δσον
ήκεν ειπείν είς δύναμιν άληθείας, τόν αγοράσαντα αύτούς δεσπότην, τουτέστι Χριστόν,
δεδιότες δέ τών εύσεβείν είωθότων τάς έπί τώιδε λύπας καί μέντοι Σήλον τόν άίιάγαστον
όμολογουσιν δτι καί θεός έστιν ό έκ τής άγίας παρθένου γεγεννημένος καί μήν δτι καί
κύριος καί υΙός του θεοί). κδν εί μέν τις τών άπλών τους παρ' αύτών δένεται λόγους,
νομιεΐ που κατά τό εικός όρθά καί εικότα λέγειν καί τοις τής άληθείας ούκ άπάιδοντα
δόγμασιν' εί δέ δή τις έλοιτο κατισχνοΟν ταΐς έρεύναις αύτούς καί άκριβή ποιεΐσθαι τών

VS, D [ = mn], Α
8 Μκη S 9 oörui καί Α ι ι άιτέθανον S D 13 ούδέ S 14 αύτόν S έαυτόν D
16 τό σώμα τό SD 17 προκεκομισμένον V ι8 δύο uloùa D άντιτάΕεται S D 19 oö-
τως om. V 20 eia δύο τινέσ A eia δύο τινάσ SD τινέσ eia Wo V 21 τής om. A
24 φησι S 25 άποδιιστάντες om. SD 27 τό om. A 28 πιστεύομεν SD 31 γε
Patrologia τε V S D A M om. V 32 δή] δει V 35 αύτόν S 36 καί μέντοι καί SD
37 γεγενημίνοσ S A 38 V A καί SD δάηται V S A 39 «Ικότωσ SD ούκ άποίδοντα
τοίσ τήσ άληθείασ SD

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
ISO, 6—io CYRILLI ORATIO AD DOMINAS
65

είρημένων τήν βάσανον, ούχ άπλουν εύρήσει. είσί μέν γαρ θεοί πολλοί καί κύριοι πολλοί ι Cor. 8, 5.6
?ν τε ούρανώι καί έπί γης, καθά.καί ó μακάριος ήμίν γράφει Παύλος, ά λ λ α ή μι ν ε ι ς
θ ε ό ς ó π α τ ή ρ , έ£ ού τα π ά ν τ α καί ή μ ε ί ς eIς α ύ τ ό ν , καί ε ί ς κ ύ ρ ι ο ς Ι η σ ο ύ ς
Χ ρ ι σ τ ό ς , δι' ou τα π ά ν τ α καί ή μ ε ί ς δ ι' α ύ τ ο υ . πλην δταν ΊησοΟν Χριστόν
όνομά£ωμεν, τόν έκ θεού πατρός λόγον έν άνθρωπείαι μορφήι πεφηνότα σημαίνομεν, ούκ 5
έν χάριτος μέρει καί έπακτόν 8-ωθεν έχοντα το άδίωμα, άλλα όντα τούτο κατά άλήθειαν
δπερ είναι πεπίστευται. θεός γαρ ών φύσει καί όίχα σαρκός, μεμένηκε θεός καί μετά
σαρκός, καί υιός ών φύσει καί προ σαρκός, μεμένηκεν υιός καί δτε γέγονε σάρΕ, καί κύριος
ών άληθώς τών δλων, έν τοιάιδε πάλιν όράται δό£ηι καί έν άνθρωπότητι γεγονώς. Ρ ι6ι
ούκοΟν εί θεόν άληθινόν είναι λέγουσι τον έκ της αγίας παρθένου γεγεννημένον, τουτέστι ίο
τον έκ θεού πατρός λόγον κατά φύσιν ένωθέντα σαρκί, δια τί δεδίασιν όμολογείν ότι
Θεοτόκος έστίν ή άγία παρθένος; άλλα σκοπός αύτοις ύποπλάττεσθαι μέν καί λέγειν δτι
ναι καί θεός έστι καί κύριος καί συνεδρεύει τώι πατρί, φρονουσί γε μήν ούχ ούτω κατά
άλήθειαν, άλλ' ώς έν χάριτος μέρει καί ώς έκ προκοπής δεδόσθαι φασί τώι έκ της αγίας
παρθένου κοινώι καθ' ή μας άνθρώπωι γεγεννημένωι τήν τε της υίότητος καί της κυριότη- ΐ5
τος δόίαν.
9 Ότι δέ ή Θεοτόκος φωνή καί αύτοίς γέγονε συνήθης τοις προ ήμών άγίοις πατράσιν,
οϊ καί έπ' όρθήι θαυμάζονται πίστει, καί είς δεΟρο παρά πάσι τοις άνά πάσαν, ώς Ιπος
ειπείν, τήν ύπ' ούρανόν, δείν ώιήθην άληθές άποφήναι. ίνα γαρ μή δοκοίην τό είς voûv
ήκον απλώς άβασανίστιυς λέγειν, έκ τών έκείνοις πεποιημένιυν βιβλίων έν έκκλησίαις τά είς 2ο
τούτο χρήσιμα συνεισενεγκών καί παραθείς είς άπόδειζιν, κατασφραγιώ είς άλήθειαν τους
έμαυτοΟ λόγους. έφη τοίνυν ó τρισμακάριος άληθώς καί διαβόητος είς εύσέβειαν Άθα- PG 1212
νάσιος ó γενόμενος κατά καιρούς της Άλείανδρέων έκκλησίας έπίσκοπος έν τώι περί σαρκώ-
σεως λόγωι περί Χρίστου τάδε 24

10 ΌμολογοΟμεν γάρ φησί, καί εΐναι αύτόν υίόν τοΰ θεοί) καί θεόν κατά πνεύμα, υίόν Lietzmann,
άνθρωπου κατά σάρκα, ού δύο φύσεις τον ίνα υίόν, μίαν προσκυνητήν καί μίαν άπροσκύ- β!·^?! 1
νητον, άλλά μίαν φύσιν τοΰ θεού λόγου σεσαρκωμένην καί προσκυνουμένην μετά της σαρκός Ρ 162
αύτοΟ μιαι προσκυνήσει, ούδέ δύο υίούς, άλλον μέν υίόν θεοΟ άληθινόν καί προσκυνούμενον,
άλλον δέ έκ Μαρίας άνθρωπον μή προσκυνούμενον, κατά χάριν υίόν ΘεοΟ γενόμενον ώς
καί άνθρωποι, άλλά τον έκ θεοί), ώς έφην, èva υίόν ΘεοΟ καί Θεόν, αύτόν καί ούκ άλλον so
καί έκ Μαρίας γεγεννήσθαι κατά σάρκα έπ' έσχάτων τών ήμερών, ώς ó άγγελος τήι θεο-
τόκωι Μαρίαι λεγούσηι π ώ ς τ ο ύ τ ο ί σ τ α ι , έ π ε ί ά ν δ ρ α ού γ ι ν ώ σ κ ω ; έ λ ε γ ε ' π ν ε ύ μ α Le. 1. 34 35
α γ ι ο ν έ π ε λ ε ύ σ ε τ α ι έ π ί σέ καί δ ύ ν α μ ι ς ύ ψ ι σ τ ο υ έ π ι σ κ ι ά σ ε ι σ ο Γ δ ι ' 8 καί τό
γ ε ν ν ώ μ ε ν ο ν ά γ ι ο ν κ λ η θ ή σ ε τ α ι υ ι ό ς ΘεοΟ. ó τοίνυν γεννηθείς έκ της αγίας
παρθένου υίός θεου φύσει καί θεός άληθινός καί ού χάριτι καί μετουσίαι κατά σάρκα μόνον 36
τήν έκ Μαρίας άνθρωπος, κατά δέ πνεΰμα αύτός υίός ΘεοΟ καί θεός, παθών μέν τά ήμέτερα

22—ρ, 66, 19 Eutyches in florilegio 3 25 — 28 προσκυνήσει Timoth. arm. p. 133. 187


syr. f. 48b

VS. D [= mn], A
ι coniecerim άπλοϋς sine άπλά πολλοί θεοί S 6 ίχοντα ίΕωθεν SD 7 θ® l·»^"
νηκε D 8 δτε] δπερ V 9 δό£η VA τ<1Εει SD 10 γεγενημένον SA 13 Τ£] τέ SD
15 γεχενημένω SA τής* om. SD 18 θαυμοΚοντεσ S παρά om. V πάσι τοις άνά
om. SD 19 άληθώσ V 2ο ¿κκλησία V 2ΐ κατασφραγιών S 22 ώσ άληθώσ 6
τρισμακοίριοσ V 23 ¿κκλησίας om. SD 25 υίόν î>è Eut. καί υίόν Tim. p. 133· s y r - 2 6 προ-

σκυνουμένην SD 28 τοΟ θϋ D 29 xdpiv bè Eut. γινόμενον SD 31 καί om. Eut.


γεγενήσθαι SA 33 έλεύσεται V ί>ιότι D 35 μεσιτεία SD μόνον] μέν Eut. 36 δ
αύτός Ps. Äthan. τοΟ θϋ V
Acta condlioruœ oecumenicorum. I ι, 5. 9
Brought to you by | Stockholms Universitet
Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
66 COLLECTIO VATICANA

iPetr. 4, ι πάθη κατά σάρκα, ώσπερ γέγραπται Χ ρ ι σ τ ο ύ π α θ ό ν τ ο ς ύ π έ ρ ή μ ώ ν σ α ρ κ ί , καΐ


Rom. 8, 32 πάλιν" ός γε τ ο υ ι δ ί ο υ υίοΟ ούκ έ φ ε ί σ α τ ο , αλλ' ύ π έ ρ ή μ ώ ν π ά ν τ ω ν π α ρ έ -
υ ω κ ε ν α ύ τ ό ν ' άπαθής δέ διαμείνας καί άναλλοίωτος κατά τήν θεότητα κατά τό λεγόμενον
Mal 3. 6 οπό του προφήτου έ γ ώ θ ε ό ς καί ούκ ή Χ Χ ο ί ω μ α ι , αποθανών μέν τόν ήμέτερον θάνατον
κατά σάρκα ύπέρ τών αμαρτιών ήμών, ha τόν θάνατον άνέληι bià τοΰ ύπέρ ήμών θανάτου
iCor. 15,54· K a T ¿ τ 5 ν χ4 γ ο ν χ α άπόστολον κ α τ ε π ό θ η ό θ ά ν α τ ο ς εις ν ί κ ο ς . ποΟ σ ο υ , θ ά ν α τ ε ,
ι Cor. 15, 3 T ò ν ί κ ο ς ; ποΟ σ ο υ , έίδη, τό κ έ ν τ ρ ο ν ; καί πάλιν Χ ρ ι σ τ ό ς ά π έ θ α ν ε ν ύ π έ ρ τ ώ ν
ά μ α ρ τ ι ώ ν ή μ ώ ν κατά τ ά ς γ ρ α φ ά ς , αθάνατος δέ καί ακράτητος τώι θανάτωι δια-
Act. 2. 24 μείνας διά τήν θεότητα ώς άπαθής τοΟ πατρός δύναμις κατά τόν λέγοντα ΤΤέτρον ού γάρ
ήν δ υ ν α τ ό ν κ ρ α τ ε ΐ σ θ α ι α ύ τ ό ν ύ π ό τ ο υ θ α ν ά τ ο υ .
Ρ ι63 Είτα τούτοις έπιφέρει, παρενθείς έτερα μεταΕύ, ούτως ' Εί δέ τις παρά ταύτα έκ τών
ApoUiimiis γραφών διδάσκει, έτερον λέγων τόν υίόν τοΰ θεού καί έτερον τόν έκ Μαρίας κατά

ρ· 253, 3 4 χάριν υίοποιηθέντα ώς ήμείς, ώς είναι δύο υίούς, ένα κατά φύσιν υίόν τοΰ θεού τόν έκ
θεού καί ένα κατά χάριν τόν έκ Μαρίας άνθρωπον, ή εΐ τις τήν τοΰ κυρίου ήμών σάρκα
άνωθεν λέγει καί μή έκ τής παρθένου Μαρίας ή τραπείσαν τήν θεότητα εις σάρκα ή
συγχυθεΐσαν ή άλλοιωθεΐσαν ή παθητήν τήν του κυρίου θεότητα ή άπροσκύνητον τήν του
PG Ι2Ι3 κυρίου ήμών σάρκα ώς άνθρωπου καί μή προσκυνητήν ώς κυρίου καί θεοΟ σάρκα, τούτον
Gal. ι, 9 άναθεματίίει ή άγία καθολική έκκλησία, πειθομένη τώι θείωι άποστόλωι λέγοντι εΐ τ ι ς
ύμάς ε υ α γ γ ε λ ί ζ ε τ α ι παρ' δ π α ρ ε λ ά β ε τ ε , άνάθεμα έστω.

Καί ταΟτα μέν ó μακάριος Αθανάσιος" οΐμαι δέ δείν καί έτέρων άγίων έπισκόπων
παραθεΐναι φωνάς τόν αύτόν έχούσας σκοπόν.

ΆττικοΟ έπισκόπου
11 Σήμερον Χριστός ό δεσπότης τήν τής φιλανθρωπίας γέννησιν άνεδέ£ατο" τήν γάρ
τής θεϊκής άίίας προυπήρχεν.
Είτα τούτοις έπιφέρει πάλιν" Ό τής φιλανθρωπίας λόγος κενοΟται, άκένωτος τήν
Phil t, 7 φύσιν τυγχάνων' έ α υ τ ό ν γάρ έ κ έ ν ω σ ε μ ο ρ φ ή ν δ ο ύ λ ο υ λαβών, ό άσαρκος
loh. ι, 14 διά σέ σαρκοΟται, ό λ ό γ ο ς γάρ σ ά ρ ί έ γ έ ν ε τ ο " ό άφήι μή ύποπίπτων διά τό τής φύ-
σεως άσώματον ψηλαφάται " ό άναρχος ύπό άρχήν γίνεται σωματικήν" ό τέλειος αδΕει' ό
Ps. 146, 8 άτρεπτος προκόπτει" ό πλούσιος έν καταλύματι τίκτεται' ό περιβάλλων τόν ούρανόν έν
νεφέλαις σπαργανοΟται" ό βασιλεύς έν φάτνηι κατατίθεται.

Ρ 164 Άντιόχου έπισκόπου


12 'Όν χθές άχράντοις λοχείαις σωτήρα ήμίν ή Ζωοτόκος ή καλλιτόκος ή μεγαλοτόκος ή
φαεσφόρος ή έλπιδοφόρος ή Θεοτόκος ή ίενοτόκος ή παρθενομήτωρ ώδινε Μαρία.

il—19 Timoth. arm. p. 133 23—30 ibid. p. 30. 73; eadem adíeruntur in Exc. Ephes.
XVII [A 75, 19] et Apol. adu. Orient. 50 31—33. p. 67, 7—10 fiorii, eyr. cod. Add. 1213b f. 75b

VS. D [ - mn],A
2/3 παραΜδωκίν VSD 4 ¿γώ bè V 7 «ιδη] Ödvaxt AEnt. 11 d] ού S 12 τόν1
1
VPs.Ath.Tim. om. SDA 12/13 κατά xdpiv om. SD 16 τοΟ om. A 17 καί μή — σάρκα
om. SD 18 άγία καί Sm Tim. καθολική] τοΟ θϋ A 21 φωνήν S 22 om. SD
25/26 τή φύσει SD 27 διά σέ om. V γάρ om. V 28 bid σέ ψηλαφάται Α 29 τίκτε-
ται] γίνίται Exc. Eph. 3° τίθεται Exc. Eph. 31 om. SD 32 σωτηρίαν SD 33 φα«·
ιυσφόροσ SD ή έλπώοφόρος — Εενοτόκος om. D έλπώιφόροσ VS παρ&νοσ μήτηρ SD

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
150, io—17 CYRILLI ORATIO AD DOMINAS 67

Άμφιλοχίου έπισκόπου Ικονίου έκ του περί τής κατά σάρκα γεννήσεως


Ή άλήθεια έγνώσθη, ή χάρις ήλθε καί ή Σωή έφάνη " ó toû θεού ών υίός ó έκ θεοΟ
λόγος σάρΣ έγένετο δι' ήμας, '{να θνητούς εις ίωήν αίώνιον άναστήσηι [καί], έκ τών νεκρών
άνεγείρηι. ó ποιητής τών όλων ó πρό πάσης κτίσεως όρατών τε καί άοράτων μόνωι
πατρί καί πνεύματι συνυπάρχων άθάνατος σήμερον ίδου ήμίν έκ παρθένου γεννώμενος, s
χωρίς πάσης άμαρτίας, άνευ ανθρώπου ήτοι άνδρός.

Άμμωνος έπισκόπου Άδριανουπόλεως ' έφη γάρ που καί αύτός περί του ΘεοΟ λόγου
Εί δέ αύτός Θεός τήν φύσιν υπάρχων ώς του Θεου μονογενής υίός, έν προσλήψει
της δούλου μορφής γενόμενος καί πρωτότοκος υίός της άγίας παρθένου κληθηναι κατα-
Σιώσας, άντίλυτρον έαυτόν υπέρ πάντων έδωκε. ίο
ΤΤροσεπάγει δέ τούτοις' "Ηδη μέν έδειΗα τήν άσέβειαν ήι περιπίπτουσιν οί Άρειανοί,
λέγοντες χρείαν έσχηκέναι τήν θεοτόκον Μαρίαν των κατά τον νόμον τότε προσφερομένων
θυσιών ύπέρ τών τικτουσών γυναικών.

Ιωάννου έπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως περί τής θείας γεννήσεως, φησί δέ περί της P G ΐ2ΐ6
άγίας παρθένου C h i o s i , t.
Αντί δέ ήλίου, φησί, τόν ήλιον τής δικαιοσύνης άπεριγράφως χωρήσασα. καί μή 5 6 , ^ ^ ί ^
ΐητήσηις πώς' δπου γάρ βούλεται θεός, νικαται φύσεως τάξις. ήβουλήθη γάρ, ήδυνήθη
κατήλθεν Ισωσε" σύνδρομα πάντα θεώι. σήμερον ó ών τίκτεται καί ó ών γίνεται όπερ
ούκ ήν. ών γάρ θεός γίνεται άνθρωπος, ούκ έκστάς του είναι θεός. οΰτε γαρ κατ'
έκστασιν θεότητος γέγονεν άνθρωπος ουτε κατά προκοπήν έΣ άνθρωπου γέγονε θεός, άλλα so
λόγος ών διά τό άπαθές, σάρί έγένετο άμεταβλήτου μενούσης τής φύσεως.
Καί προσεπάγει τούτοις" Ό έπί θρόνου υψηλού καί έπηρμένου καθήμενος έν φάτνηι ρ. 395 [389]
τίθεταΓ ó άναφής καί άπλοΰς καί άσώματος χερσίν άνθρωπίναις έλίσσεταΓ ó τά της
άμαρτίας διασπών δεσμά σπαργάνοις έμπλέκεται.

ΣεβηριανοΟ έπισκόπου u
Ό γάρ γεννηθείς άνωθεν έκ πατρός λόγος άπορρήτως άφράστως άκαταλήπτως άιδίως,
ó αύτός έν χρόνωι γεννάται κάτωθεν έκ παρθένου Μαρίας, ίνα οί κάτωθεν πρότερον γεν-
νηθέντες άνωθεν γεννηθώσιν έκ δευτέρου, τουτέστι ΘεοΟ.

Ούιταλίου έπισκόπου έκ τοΟ περί πίστεως λόγου Lietzmann,


Apollin. 273
"Ετι δέ καί περί τής κατά σάρκα οικονομίας τοΰ σωτήρος πιστεύομεν δτι αναλλοίωτου so
καί άτρέπτου μένοντος του θεου λόγου τήν σάρκωσιν γεγενήσθαι πρός άνακαίνισιν άνθρω- Ρ ι66
πότητος. υίός γάρ ών άληθώς θεου κατά τήν άίδιον έκ θεου γέννησιν, γέγονε καί υίός
ι—6 Tim. arm. p. 32 14—28 Tim. arm. p. 28 syr. f. 48«; 18—24 p. 194 [ = Anecd. syr.
ed. Land 3. 156]; 26—28 syr. f. 75e; 29—p. 68, 11 ibid. p. 7. 191, syr. f. 7b

VS. D O mn], A
ι em. SD 2 6 τοΟ] δτι V 3 καί om. VA Tim. 7 om. SD 'Αμμωνίου I λό-
γον A i l προσάγει SD 14/15 om. SD 16 Απεριγράπτωσ V χωρίσασα A χωρήβαι V
17 θεός om. Α φύσεων S 23 τίκτεται SD άνθρωπίναις om. V είλήσσεται V άλί-
σκεται SD 25 om. SD 27/28 κάτωθεν — γεννηθίντεσ ATim. πρότερον κάτωθεν γεννηθ^ντεσ SD
πρότερον γεννηθέντεα κάτωθεν V 29 om. SD 3 ° ^τι δέ] i [litteram initialem non expleuit
rubricator] τι V 31 γεγεννήσθαι V άνακαίνωσιν SD 32 καί VA Tim. p. 7. syr. γάρ S,
sed erasum, om. D Tim. p. 191

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
68 COLLECTIO VATICANA

ανθρώπου κατά την έκ παρθένου γέννησιν καί έστιν ε!ς καί ό αύτός τέλειος θεός κατά
την θεότητα καί όμοούσιος τώι πατρί καί τέλειος άνθρωπος ό αύτός κατά τήν έκ παρθένου
γέννησιν καί όμοούσιος άνθρώποις κατά τήν σάρκα. εϊ τις δέ I t ούρανού λέγει σώμα
έχειν τον Χριστόν ή όμοούσιον τώι θεώι τήν σάρκα, έ σ τ ω ανάθεμα. εϊ τις μή όμολογεί
τήν τοΟ κυρίου σάρκα έκ της αγίας παρθένου καί άνθρώποις όμοούσιον, έ σ τ ω άνάθεμα. 5
εϊ τις τον κύριον ήμών καί σωτήρα τον έκ πνεύματος άγίου καί Μαρίας τής παρθένου
γεννηθέντα κατά σάρκα άψυχον λέγει ή άναίσθητον ή άλογον ή άνόητον, έ σ τ ω άνάθεμα.
i P e t r . 4. ι εϊ τις τολμάι λέγειν τον Χριστόν θεότητι πεπονθέναι καί μή σαρκί, ώ ς γέγραπται, έ σ τ ω
άνάθεμα. ε'ί τις διαιρεί καί χωρίζει τον κύριον ήμών καί σωτήρα καί λέγει έτερον μέν
είναι υίόν τον θεόν λόγ'ον καί έτερον τον άναληφθέντα άνθρωπον καί μή όμολογεί ?να καί ίο
τον αύτόν, Ι σ τ ω άνάθεμα.

PG Ι2Ι7 Θεοφίλου έπισκόπου έκ τοΟ προσφωνητικοΟ προς τους φρονουντας τά Ώριγένους, Ιφη δέ
ουτω περί Χριστού

18 "Ινα μή έν λόγωι μόνωι, άλλα καί έν δυνάμει θεός αληθινός ó φανείς είναι πιστεύηται,
τήι τών δρωμένων μεγαλουργίαι τήν περί αύτοΰ δηλών άσφάλειαν, πλήρης μέν ων θεόςΓ- 16
Ρ 167 αύτοθελώς òè ένανθρωπήσας καί μηδέν άνθρωπείας όμοιώσεως καταλείψας έκτος πλήν
μόνης τής άνουσίου κακίας. καί βρέφος γαρ γενόμενος Εμμανουήλ ώμολογείτο, μάγων
προς αυτόν ιόντων καί τώι προσκυνειν καί θεόν είναι τον φανέντα βοώντων, [δτι] καί
σαρκί σταυρούμενος ηλίου συνέστελλεν άκτίνας, [καί] τώι Ηένωι θαύματι τήν οίκείαν σαφη-
νίίων θεότητα, ούδαμοΟ σκορπίσας έαυτόν ή διαλύσας εις σωτήρας δύο. άλλα καί τοίς 2ο
Mt. 23, ίο μαθηταΐς έλεγε' μή κ α λ έ σ η τ ε διδάσκαλον έπί τής γης' είς γάρ έστιν υμών
καθηγητής Ó Χριστός. ού γαρ δτε TOÛTO τοις άποστόλοις παρήγγελλε, τοΟ φαινο-
μένου σώματος τήν οίκείαν διώριίε θεότητα, ούδέ δτε Χριστόν έαυτόν διεμαρτύρετο είναι,
ψυχής καί σαρκός διωρίίετο, ó αύτός άμφω τυγχάνων θεός τε καί άνθρωπος, δούλος δρώ-
μενος καί κύριος γνωριΖόμενος, τό μέν ύψηλόν τής θεότητος τώι ταπεινώι τής ένανθρω- 25
πήσεως υποκρυπτόμενος φρονηματι, τό δέ γε ταπεινόν τοΟ όρωμένου σώματος τήι τής
θεότητος ύπεραίρων ένεργείαι.

19 Ευχερές μεν ουν καί έτερα τούτοις έπενεγκείν πλεΐστά τε δσα καί άληθή μαρτύρια,
Prou. 9. 9 παρίημι δέ τό γεγραμμένον είδώς τό δίδου σοφάκ άφορμήν, καί σοφώτερος
ΙσταΓ γνώριίε δικαίωι, καί π ρ ο σ θ ή σ ε ι τού δέχεσθαι. πλήν έκεΐνο φημί' so
ιδού δή πάντες οί πανάριστοί τε καί σοφοί κατά καιρούς ήμών γεγονότες πατέρες καί
θεοτόκον όνομάΣουσι τήν άγίαν παρθένον, ήνώσθαι δέ κατά φύσιν διαβεβαιούμενοι τήι σαρκί
τόν έκ θεού λόγον έν τε τήι νηδύι γενέσθαι φασί τηι παρθενικήι καί έ£ αύτης προελθείν

14—27 Latine apud Hieronymum ep. 96, 3 [Λ] 17 καί — 2ο Timotheus arm. p. 30 20—27 Fcyr
156 τοΟ αύτοΟ έκ τής έπιστολής τής πρός τάς βασιλίσσας Άρκαδίαν καί Μαρίναν τοίς μαθηταΐς —
ένεργείαι

VS, D [ = mn], Α
ι καί1 om. SD θεός] υίόσ D 2 καί* om. Α 4 κ α τ ά τήν V άνάθεμα
ϊστω D et] εϊσ A 7 ή άνόητον ή άλογον ή άναίσθητον SD 8/9 εϊ τις τολμάι —
άνάθεμα om. SD 10 καί ϊτερον] έτερον δέ Α ΐ2—13 om. SD 12 προσφωνητικοΟ λόγου V
14 έν 2 om. D 16 αύτοθελώσ VA αύτοτελώσ SDΑ μηδέ SD καταλήψασ V ιγ άνου-
σίου scripsi cl. quae nullum habet substantiam Λ άνοσίου VSDA όμολογεΐτο D 18 προσιόντων
αύτώ SD δτι deleui sec. A 19 συνέστειλεν SD καί deleui sec. Λ Tim. 22 τούτο
om. V παρήγγελε D παρήγγειλε V 23 δτι D 24 ό αίιτός scripsi unus aique idem Λ
οϋτωσ VSDA Fcyr 28 ούκ [ούχ S] εύχερέσ SD τούτου SD 30 φαμέν V 3 1 πάντες
oí om. V γεγονότων S 32 τή σαρκί διαβεβαιούμενοι [διαβεβαιούμενοσ S] SD

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
I50, 17—2o CYRILLI ORATIO AD DOMINAS 69

κατά σάρχα, καίτοι την δναρχον και προ παντός αιώνος και χρόνου λαχόντα γέννησιν έκ
πατρός. έπειδή òè ήν είκός έν ταΐς μακροτέραις καί έφείής τ ώ ν στίχων συνθηκαις όλι-
γώρως έχοντα τον νουν έθελήσαι μάλλον ώς èv βραχεί καί συνεσταλμένως iòeiv τών έπί Ρ ι68
Χριστώι δογμάτων τό άκραιφνέστατον κάλλος, αυτός κατά μόνας τάς τών έννοιών, 'ίνα
ούτως €Ϊπω, καρδίας έκ τής θεοπνεύστου καί νέας γραφής συναγηγερκώς πέπομφα τήι 5
ύμετέραι κατά θεόν εύσεβείαι ώς δν έντυγχάνουσαι κατά βραχύ τε καί άνά μέρος αύται
τε τον έν ύμίν καί Ιτι μειΣόνως καταφαιδρύνητε νουν, φωταγωγούσαι òè προς άλήθειαν
καί οΟς δν ώφελείν έλησθε, καυχήμασιν άποστολικοίς τάς όσιας ύμών κατασεμνύνητε κε-
φαλάς. πλούσιος òè λίαν ó έπί γε τοΟτωι μισθός' γέγραπτα» γάρ' ό έ π ι σ τ ρ έ ψ α ς lac. 5.
άμαρτωλόν έκ π λ ά ν η ς όδου ίχύτου σώσει ψυχήν αύτου έκ θ α ν ά τ ο υ κ α ί io PG 1220
καλύψει πλήθος άμαρτιών. έν δέ γε ταΐς τών έννοιών είιρέσεσιν ήτοι συμπε-
ράσμασιν, δταν λέγωμεν" θεός ουν άρα Χριστός ή γοΰν είς δρα υίός καί κύριος ó Χριστός,
ούχ ούτω φαμέν ώ ς έκεΐνοι θεόν κατά χάριν ή υίόν ή κύριον ώνομάσθαι τον 'Εμμανουήλ
ή έκ προκοπής ή έπιδόσεως είς τοΟτο δό£ης έλθείν ώ ς i v a τών καθ' ήμας κοινόν καί
ήγιασμένον δνθρωπον, έκεΐνο òè μάλλον δτι θεός ών ó λόγος, εϊτα καθείς έαυτόν είς κέ- is
νωσιν καί έν δούλου μορφήι καταβεβηκώς ούδεν ήττόν έστι θεός άληθινός καί φύσει τών
δλων κύριος ίσται καί μόνος καί ίδικώς υίός, ώι καί ήμεΐς συμμορφούμενοι κατά χάριν την
20 δι' αύτοΰ προς την της υιοθεσίας άναβαίνομεν δόίαν. δνομα òè τό Χριστός πρέπειν
μέν ούκ οίδα π ώ ς διαβεβαιοΰνταί τίνες καί ίδικώς τε καί κατά μόνας καί Κ ω σαρκός δντι
τε καί νοουμένωι τώι έκ θεού φύντι λόγωι, πρέπειν òè όμοίως καί τώι έκ τής άγίας so
παρθένου γεγεννημένωι, κδν εί νοοίτο ύπάρχειν κατά μόνας Ιτι καί καθ' έαυτόν, καί τρίτως Ρ i6g
òè πρέπειν άμφοΐν ώ ς évi, του τής συναφείας λόγου, καθάπερ αύτοί φασιν, είς tv αύτους
πρόσωπον συνεισδέοντος. ένώσεως γαρ της κατά φύσιν καί άληθους ουδείς λόγος
αύτοΐς, καίτοι ταύτην ίχοντος του μυστηρίου τήν όδόν όρθήν καί άπλανεστάτην, καί ή
σκήψις αύτοΐς ούχ άπλή, πικρίας òè μάλλον καί απάτης μεμέστωται. έπειδή γαρ ή θεό- 26
πνευστός γραφή Χριστόν όνομάΣουσα πάντα αύτώι προσνέμει τα θεοπρεπή (οϊδε γαρ οΐδεν
έν άνθρωπείαι μορφήι πεφηνότα καί σεσαρκωμένον τον θεοΰ λόγον), σκοπός òè τοις έτερα
παρά τοΟτο φρονεΐν ήιρημένοις καί κοινόν άνθρωπον άποφαίνειν τόν έκ γυναικός, έ£ έπι-
δόσεως, ώς Ιφην, καί ώ ς έ£ ίδίας τε καί άνθρωπίνης άρετής δΕιον έαυτόν παραστησαντα
του χρήναι τιμάσθαι καί συναφείαι προσώπου τήι προς τόν έκ θεοΰ λόγον καί άπόλεκτον so
γενέσθαι κατά πρόγνωσιν, έκεΐνό φασιν δτι τό Χριστός δνομα πρέπει καί μόνωι καί ίδίαι
και καθ" έαυτόν νοουμένωι καί ύπάρχοντι τώι έκ θεού πατρός γεννηθέντι λόγωι. ήμεΐς
òè ούχ ούτως δεδιδάγμεθα φρονεΐν ή λέγειν. δτε γαρ γέγονε σάρ£ ó λόγος, τότε και
ώνομάσθαι φαμέν αύτόν Χριστόν ΊησοΟν. έπειδή γάρ κέχρισται τώι έλαίωι τής άγαλ-
λιάσεως ήτοι τώι άγίωι πνεύματι παρά του θεοΟ καί πατρός, ταύτηι τοι Χριστός όνομά- ss
Ζεται. δτι òè περί τό άνθρώπινον ή χρίσις, ούκ άν ένδοιάσειέ τις τ ώ ν όρθά φρονεΐν
είωθότων. ήι μέν γαρ θεός έστι καί λόγος, ούκ δν έδεήθη χρίσεως* ού γάρ που φαίη
τις δν κεχρίσθάι τε καί ήγιάσθαι τόν έκ ΘεοΟ λόγον τώι Ιδίωι πνεύματι ώ ς έτέρωι παρ' PG 1221
αύτόν τήν φύσιν ύπερκειμένωι καί προύχοντι. χωρίς γαρ π ά σ η ς άντιλογίας τ ό Ρ ΐ7<>
Hebr. 7. 4

VS. D O mn], A
3 μάλλον bè V συνεσταλμένω SD 6 re] τι SD 7 τόν] τών S μειίόνωσ VA
καί vOv SD καταφαώρύνοιτε SD καταφαιίιρύνοιτον A S ώφελήσαι D ώφελήσ S fXotude D
9 ò om. A γε om. V 12 6 ¡¡i V io 6 χβ V 14 ή γάρ έκ A καί] f| A
15 fcè om. S 17 Kai1 om. SD 19 καί1 om. SD 20 τε om. A 21 γεγενημένω S
22 dm évi SDA ώαανεΐ V αότό D 23 συνεισδέοντεσ V 24 ίχοντεσ SD 25 αύτών V
3θ προσώπων SD τόν om. SD 3z γεννηθέντι] πεφηνότι V 35/36 ώνομ&εται Α
36 παρά D χρήσισ Vm 37 ed· Rom. εί VSDA χρήσεωσ V «ω Α 38 τε
om. V

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
7© COLLECTIO V A T I C A N A

Ιλαττον ύπό τ ο υ κ ρ ε ί τ τ ο ν ο ς εύλογειται. έπεώή bè τοις της άνθρωπότητος


μέτροις το άγιάΣεσθαί τε καί χρίεσθαι πρέπει, πασά παις άνάγκη Χριστόν όνομάΣεσθαι τον
έκ θεού λόγον, ούχ δτε γυμνός ήν Ιτι καί ουπω σεσαρκωμένος, αλλ' δτε γεγονώς καθ'
ήμάς, τουτέστιν άνθρωπος, έχρίσθη κατά το άνθρώπινον, ώστε το Χριστός όνομα πρέποι
άν κατ' oùbéva τρόπον ουπω καθ' ήμάς γεγονότι τώι έκ θεού πατρός φύντι λόγωι. εί 6
bè όνομάΖοιτό που Χριστός, ένανθρωπήσαντά μοι νοήσεις αύτόν, κδν λόγον άκούσηις πε-
πραγμένης ήδη της ένανθρωπήσεως, της ένιυθείσης αύτώι μή άμνημονήσηις σαρκός. άνά
μέρος bè τούτωι κάκείνωι πρέπειν οϊεσθαι την φωνήν άσύνετον παντελώς, μάλλον bè καί
iCor. ι, 13 άνόσιον ή φρονείν ή λέγειν. είς γαρ κύριος Ιησούς Χριστός καί ού μεμέρισται, καθά
a Cor. 13, 3 καί αυτός ó σοφώτατος Παύλος ó Χριστόν Ιχων έν έαυτώι το θείον αύτώι λαλοΟντα ίο
μυστήριον. προσβαλουσαι bè τοις έφε£ής κεφαλαίοις εύθή καί άπεΣεσμένον είς άλήθειαν
τον έμόν εύρήσετε λόγον. πpobιαμαpτύpασθαι bè οΐμαι κάκεΐνο καλόν ' ώσπερ γάρ έστιν
έν θεότητι τέλειος ó έκ θεού πατρός λόγος, oí/τω καί έν άνθρωπότητι τέλειος κατά γε τον
της άνθρωπότητος λόγον, ούκ άψυχον σώμα λαβών, έψυχωμένον bè μάλλον ψυχήι λογικήι.
ó bè θεός τών όλων ó τοις άγαπώσιν αύτόν τά έ£ ούρανοΟ bιavέμωv άγαθά τάς όσίας 16
Eph. 4. 13 ύμών Ιμπλήσαι ψυχάς τοίς παρ' έαυτοΟ χαρίσμασιν, ίνα καί ε ί ς μ έ τ ρ ο ν ή λ ι κ ί α ς άνα-
βαίνουσαι τοΟ π λ η ρ ώ μ α τ ο ς τ ο υ Χ ρ ι σ τ ο ύ εύκλεά καί εύbóκιμov την όΕιάγαστον ύμών
άποφήνητε ίωήν, δγιαι νύμφαι Χρίστου.

Ρ Ι71 [Τάδε ϊνεστιν έν τοις έφε£ής

Ό τ ι θεός ó Χριστός ένώσει τήι προς τον θεόν λόγον, είς τήν αύτου δόίαν άναβαί- 20
νοντος καί τοΟ προσληφθέντος ναού, έκ τών αποστολικών
Έκ τών καθολικών έκλογαί είς το αύτό
Έκ τ ώ ν ευαγγελικών έκλογαί είς το αύτό
"Οτι Σωή καί ίωοποιός ó Χριστός, έκ τών κειμένων παρά τώι άποστόλωι Παύλωι
καί έν τοίς άποστολικοίς ευρέσεις 25
Ότι είς Χριστόν ή πίστις ώς είς θεόν, έκ τών καθολικών καί έκ τών εύαγγελικών
Ό τ ι Ζωή καί ίλαστήριον ó Χριστός,, έκλογαί διάφοροι
Ό τ ι Χριστού θάνατος τώι κόσμωι σωτήριος, έκ τών άποστολικών καί εύαγγελικών
έκλογαί]
PG 1224 Ό τ ι θεός ó Χριστός ένώσει τήι προς τον θεόν λόγον, είς τήν αύτου δόϋαν άνα- 80
βαίνων

Έκ της προς 'Ρωμαίους


22 Παύλος δούλος ΊησοΟ Χ ρ ι σ τ ο ύ , κλητός ά π ό σ τ ο λ ο ς ά φ ω ρ ι σ μ έ ν ο ς είς
Rom. ι, 1-4 £ ύ α γ γ έ λ ι ο ν θ ε ο ύ , ö π ρ ο ε π η γ γ ε ί λ α τ ο bià τ ώ ν π ρ ο φ η τ ώ ν α ύ τ ο Ο έν γ ρ α φ α ΐ ς
άγίαις περί τοΟ υ ί ο υ αύτου τοΟ γενομένου έκ σ π έ ρ μ α τ ο ς Aauìb κ α τ ά 85

12—14 Feyr 157 τοΟ αύτοΟ έκ τής αύτής έπιστολής' διαμαρτύρασθαι òè οΐμαι—λογικήι 20/21 Fcjt
158 τοΟ αίιτοΟ έκ τής αύτής έπιστολής· θεός έστιν δ Χριστός — δόΕαν άναβαίνοντος τοΟ προσληφθέντος
ναοΟ έκ τής άγίας παρθένου Μαρίας

VS. D [ = mn], A
2 τ€ om. D 5 OÖUUJ — γεγονότι om. V γεγονότα S 10 scrìpserìm γρ<ίφει Παύλος
αύτώ S A 11 προσλαβούσαι SD bè] oDv Vmg 14 έμψυχιυμένον SD 16 ψυχάσ έμπλή-
σαι S D έαυτώ S D 18 άποφήνηται S χϋ νύμφαι Α τοΟ χϋ νύμφαι SD 19—29 postea
adiecta esse uidentur 19 om. SD έστίν A 20/21 άναβα(νοντα S 22 τό om. V
23 έκ om. D 25 εύρέσεισ Labbé εύρήσεισ V S D A 3ο χσ 6 θσ SD 3 ° ΐ 3 τ άναβα(νων DA
άναβα(νοντοσ S άναβαΐνοντοσ καί τού προσληφθέντοσ ναού V 3 2 ίκ τής om. SD

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
150. 21—26 CYRILLI ORATIO AD DOMINAS 71

σάρκα, του όρισθέντος υίου θ ε ο ΰ έν δ υ ν ά μ ε ι κατά πνεύμα ά γ ι ω σ ύ ν η ς li


ά ν α σ τ ά σ ε ω ς ν ε κ ρ ώ ν , Ί η σ ο ΰ Χ ρ ί σ τ ο υ του κυρίου ήμών. ΟύκοΟν, εϊπερ έστιν
εύαγγέλιον θεοΰ το περί Χρίστου κήρυγμα, πώς ού θεός ó Χριστός; και εΐ πάσης προφη-
τείας έπ' αύτώι βλέπει πέρας και υίόν του θεοί) κηρύττουσιν αί γραφαί τον έκ σπέρματος
Δαυίδ, κάν εί ώρίσθαι Χέγοιτο κατά πνεΰμα άγιωσύνης διά το της ένανθρωπήσεως μυστή- Β Ρ 172
ριον, πώς ούχ υίός άληθώς, έκ της τών νεκρών άναστάσεως μαρτυρούμενος ; έγήγερται
γάρ ούκ άνθρωπος κοινός καθ* ήμας, άλλ' ως θανάτου κρείττων, καθό καί ζωή καί θεός.
28 Περί τών προσκυνούντων τήι κτίσει παρά τόν κτίσαντά φησΓ δ ι ό τ ι γ ν ό ν τ ε ς τ ο ν Rom. 1,21.22
θεόν ούχ ώ ς θεόν έ δ ό £ α σ α ν ή η ύ χ α ρ ί σ τ η σ α ν , άλλα έ μ α τ α ι ώ θ η σ α ν έν τ ο ι ς
δ ι α λ ο γ ι σ μ ο ί ς α ύ τ ώ ν κ α ί έ σ κ ο τ ί σ θ η ή ά σ υ ν ε τ ο ς α υ τ ώ ν κ α ρ δ ί α ' φ ά σ κ ο ν τ ε ς ίο
είναι σοφοί έμωράνθησαν. Γράφει που Παύλος τοις il· έθνών κεκλημένοις, του-
τέστιν ήμίν' νυνί δέ γ ν ό ν τ ε ς θεόν, μάλλον δέ γ ν ω σ θ έ ν τ ε ς ύπό θεοΰ. τίνα τοίνυν Gal. 4 . 9
έγνώκαμεν διά τής πίστεως ή πάντως Χριστόν Ίησουν; ούκουν εί μέν ώς θεόν έγνώκαμεν καί
ώς θεόν δοίάίομεν, πεφωτίσμεθα κατά άλήθειαν ' εί δέ άλλάσσομεν αύτοΟ τήν δόζαν, μεμα-
ταιώμεθα καί ήμείς èv τοις διαλογισμοις ήμών. εί γάρ όλως πεπιστεύκαμεν είς αύτόν, ιβ
ώς είς θεόν πιστεύομεν, ή δεήσει πάντηι τε καί πάντως όμολογείν δτι τοις τής άρχαίας
άπάτης καί νυν ένισχήμεθα βρόχοις, άνθρώπωι κοινώι τήν πίστιν προσάγοντες. άλλ'
<ούχ> ο&τω τό άληθές.
24 Καί κ α θ ώ ς ο ύ κ ¿ δ ο κ ί μ α σ α ν τ ό ν θ ε ό ν ί χ ε ι ν έν έ π ι γ ν ώ σ ε ι , π α ρ έ ί ω κ ε ν Rom. 1, 28
αύτούς ó θεός είς άδόκιμον ν ο υ ν π ο ι ε ί ν τά μή κ α θ ή κ ο ν τ α . Εί Χριστόν 2ο
έγνώκαμεν ώς θεόν, τήν έπ' αύτώι γνώσιν μή άποδοκιμάΖωμεν, άνθρωπον είναι λέγοντες
κοινόν. εί δέ τούτο δραν έ£ άμαθίας τολμώμεν, βαδιούμεθα πάντως όμοΟ τοις άλλοις
είς άδόκιμον νοΟν.
2δ Κατά δέ τ ή ν σ κ λ η ρ ό τ η τ ά σου καί άμετανόητον κ α ρ δ ί α ν θ η σ α υ ρ ί ζ ε ι ς Rom. 2, 5 . 6
σεαυτώι όργήν έν ή μ έ ρ α ι ό ρ γ ή ς καί ά π ο κ α λ ύ ψ ε ω ς κ α ί δ ι κ α ι ο κ ρ ι σ ί α ς τ ο ΰ 25
θ ε ο υ , δ ς ά π ο δ ώ σ ε ι έ κ ά σ τ ω ι κατά τά ί ρ γ α αύτοΟ. Ό μακάριος Παύλος τ ο υ ς 2Cor. 5 . 10
π ά ν τ α ς ή μ α ς δ ε ί , φησίν, φ α ν ε ρ ω θ ή ν α ι έ μ π ρ ο σ θ ε ν τ ο υ β ή μ α τ ο ς τ ο υ Χ ρ ι σ τ ο ί ) , Ρ 173
ίνα κομίσηται έ κ α σ τ ο ς τά δ ι ά τοΟ σ ώ μ α τ ο ς π ρ ό ς & ϊ π ρ α Ε ε ν ε ϊ τ ε ά γ α θ ό ν PG 1225
ε ϊ τ ε φαΟλον. ϊφη δέ τις καί έτερος τών αγίων άποστόλων' ε ΐ ς έ σ τ ι ν ó ν ο μ ο - lac. 4 . «
θέτης καί κριτής. ψάλλει δέ καί αύτός ó Δ α υ ί δ ' ότι ó θεός κριτής έ σ τ ι ν . Ps. 74. 8

δτε τοίνυν δικαιοκρισίαν θεοΰ φησιν είναι τήν έπί τοΟ θείου βήματος έφ' έκάστωι ψήφον, si
ήν αυτός έέοίσει Χριστός (παραστησόμεθα γάρ τώι βήματι αύτου καί ούχ ώς évi τών καθ'
ήμάς, άλλ' ώς θεώι καί κριτήι καί νομοθέτηι), πώς ουχί θεός ó Χριστός;
26 Διά γάρ νόμου έπίγνιυσις αμαρτίας, νυνί δέ χ ω ρ ί ς νόμου δ ί κ α ι ο - Rom.3,20-22
σύνη θεοΟ π ε φ α ν έ ρ ω τ α ι , μαρτυρουμένη ύπό του ν ό μ ο υ κ α ί τ ώ ν π ρ ο φ η - ss
τών, δικαιοσύνη δέ θεοΰ διά πίστεως Ίησοΰ Χριστοΰ είς πάντας τούς
πιστεύοντας. Δίχα νόμου δικαιοσύνην, ήν καί ύπό τών άγίων προφητών μεμαρτυ-
ρήσθαί φησι, τήν διά πίστεως είναι λέγει τής είς Χριστόν Ίησοΰν. είτα πώς ού θεός
ó δικαιών τους πιστεύοντας δτιπερ εΐη θεός άληθώς; épâi γάρ είς τοΰτο τό τής πίστεως

2 — 7 ediert Timotheus syr. i. 43b

VS. D [ « mu], A
4 αύτό A 5 ci om. V ώρισται SD 6 ούχΐ A 8 φησι om. D 9 eù-
χαρίστησαν A 13 ¿γνώρισαν SD 14 ϋοΕ&ωμεν S αύτών SD 16 πάντηι re]
irdvTOTE D 18 ούχ addidi 20 6 θσ αύτούσ V 2i γνώσιν V A òóEav SD 23 έαυτώ
SD 27 ύμάσ S φησίν om. SD 29 6 om. S 30 καί om. SD 37 άγίων om. A
37/38 μεμαρτυρϋσθαι V 38 τήσ VA τήν SD

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
72 COLLECTIO VATICANA

πέρ( ς. μαρτυρούντων δέ τών άγιων προφητών τήι εις Χριστόν πίστει, τίς ó φάναι
τολμών ουκ είναι θεόν αύτόν δια τό άνθρώπινον ή γοΰν δτε γέγονε σάρζ ó λόγος ;
27 Π ά ν τ ε ς γ α ρ ή μ α ρ τ ο ν καί ύ σ τ ε ρ ο ΰ ν τ α ι τ ή ς δ ό Ε η ς τ ο υ θεοΟ, δ ι κ α ι ο ύ -
Rom.3,23-24 μ ε ν ο ι δ ω ρ ε ά ν τ ή ι α ύ τ ο υ χ ά ρ ι τ ι δ ι ά τ η ς ά π ο λ υ τ ρ ώ σ ε ω ς τ ή ς èv Χ ρ κ Τ τ ώ ι
Ιησού. ΕΙ το άμαρτάνειν ήμας ύστερείσθαι ποιεί τής δόίης του θεοΰ, δτι μή οίδεν β
iPetr. 2, 22 άμαρτίαν, γέγραπται δέ περί Χριστού δτι ά μ α ρ τ ί α ν ουκ έ π ο ί η σ ε ν , ύστερούμεθα δέ καί
κατά τούτο τής δόΗης αύτου πλημμελοΟντες ήμείς, θεός άρα έστί καί μετά σαρκός ó λόγος '
ού γαρ έποίησεν άμαρτίαν.
Ρ 174 28 Ν ό μ ο ν o ö v κ α τ α ρ γ ο Ο μ ε ν δ ι α τ ή ς π ί σ τ ε ω ς ; μή γ έ ν ο ι τ ο ' ά λ λ α ν ό μ ο ν
Rom. 3. 31 Ι σ χ ώ μ ε ν . Ό δια Μωσέως νόμος θεόν ίνα προσκυνειν έδίδασκε τους έ£ Ισραήλ, ίο
Deut. 6, 4 κ ύ ρ ι ο ς γάρ φησιν, ó θ ε ό ς σ ο υ κ ύ ρ ι ο ς ε ί ς έ σ τ ι ν . καί αυτός δέ ó θεός προσε-
Exod. 2ο, 3 φώνει λέγων αύτοίς" ούκ έ σ ο ν τ α ι σ ο ι θ ε ο ί έ τ ε ρ ο ι π λ ή ν έ μ ο υ . άρ' ούν μετέ-
στησεν ή πίστις ή εις Χριστόν τους δι' αυτής κεκλημένους είς τό μή évi. τώι κατά φύσιν
θεώι προσκυνειν; δρα καταργοΟμεν νόμον τώι évi τώι κατά άλήθειαν θεώι προσκομίΖοντα;
μή γ έ ν ο ι τ ο , φησίν, ά λ λ α ν ό μ ο ν ί σ τ ώ μ ε ν . ούκοΟν ώς θεώι πρόσιμεν τώι Χριστώι, is
ίνα μή κατηγορώμεθα ώς παραλύοντες νόμον, έπαινώμεθα δέ μάλλον ώς ίστώντες νόμον
διά τής πίστεως.
2β Περί του Αβραάμ φησι' κ α τ έ ν α ν τ ι ου έ π ί σ τ ε υ σ ε ΘεοΟ t o ö Ε ω ο π ο ι ο Ο ν τ ο ς
Rom. 4. 17 τ ο ύ ς ν ε κ ρ ο ύ ς κ α ί κ α λ ο ύ ν τ ο ς τ ά μή ό ν τ α ώ ς ό ν τ α . "Οτε τοίνυν τό ίωοποιείν
δύνασθαι τούς νεκρούς άρμόσειεν δν ούχ έτέρωι πλήν δτι μόνωι τώι κατά φύσιν Θεώι, 20
PG 1228 ίωοποιεί δέ Χριστός καί διά τής ιδίας σαρκός τούς κατεφθαρμένους άπτόμενος τών νεκρών
καί άνιστάς αύτούς, πώς ού θεός άληθινός ó καί δούς έτέροις έίουσίαν τούς νεκρούς
έγείρειν διά τοΟ όνόματος αύτοΰ;
Rom.7,4 80 " Ω σ τ ε , ά δ ε λ φ ο ί μ ο υ , κ α ί ύ μ ε ί ς έ θ α ν α τ ώ θ η τ ε τ ώ ι ν ό μ ω ι δ ι ά τοΟ σ ώ -
μ α τ ο ς τ ο Ο Χ ρ ι σ τ ο Ο ε ί ς τ ό γ ε ν έ σ θ α ι υ μ ά ς έ τ έ ρ ω ι τ ώ ι έκ ν ε κ ρ ώ ν έ γ ε ρ θ έ ν τ ι , 26
ί ν α κ α ρ π ο φ ο ρ ή σ ω μ ε ν τώι θεώι. θανατούμεθα τώι νόμωι τής κατ' αύτόν λατρείας
άποπαυόμενοι, γινόμεθα δέ έτέρωι τώι έκ νεκρών έγερθέντι, τουτέστι Χριστώι, τοις αύτοΟ
θεσπίσμασιν εύαγγελικοίς κατακολουθειν σπουδάζοντες, ίνα καρποφορήσωμεν τώι θεώι.
κεφάλαιον δέ τών εύαγγελικών θεσπισμάτων ή πίστις ή είς αύτόν, καί ούτος ήμών ó
Ρ 175 καρπός, ώς θεώι προσαγόμενος τώι Χριστώι. θεός οδν άρα έστίν ó έκ νεκρών άναστάς, βο
ώς σαρκός γεγονότος τοΟ λόγου.

81 Οί δέ έν σ α ρ κ ί δ ν τ ε ς θ ε ώ ι ά ρ έ σ α ι ού δ ύ ν α ν τ α ι , ύ μ ε ί ς δέ ούκ έ σ τ έ έν
Rom.8,8-10 σ α ρ κ { ι άχλ* έν π ν ε ύ μ α τ ι , ε ϊ π ε ρ π ν ε ύ μ α ΘεοΟ ο ί κ ε ΐ έν ύ μ ί ν . εί δέ τ ι ς
π ν ε ΰ μ α Χ ρ ι σ τ ο ύ ο ύ κ έ χ ε ι , ο ύ τ ο ς ουκ έ σ τ ι ν αύτοΟ. εί δέ Χ ρ ι σ τ ό ς έν ύ μ ί ν ,
τ ό μ έ ν σ ώ μ α ν ε κ ρ ό ν δι' ά μ α ρ τ ί α ν , τ ό δέ π ν ε ΰ μ α ΐ ω ή δ ι α δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ν . εί 35
δέ τ ό π ν ε ύ μ α τοΟ έ γ ε ί ρ α ν τ ο ς τ ό ν Μησουν έκ ν ε κ ρ ώ ν ο ι κ ε ί έν ύ μ ί ν , ó
έ γ ε ί ρ α ς έκ ν ε κ ρ ώ ν Χ ρ ι σ τ ό ν Ί η σ ο Ο ν ¿ ω ο π ο ι ή σ ε ι κ α ί τ α θ ν η τ ά σ ώ μ α τ α
ύ μ ώ ν δ ι ά τοΟ έ ν ο ι κ ο Ο ν τ ο ς α ύ τ ο υ π ν ε ύ μ α τ ο ς έν ύ μ ί ν . Ιδού δή σαφώς τό
ΘεοΟ πνεΰμα λέγεται τοΟ ΧριστοΟ. άλλ* εϊπερ έστίν άνθρωπος ίδικώς καί άνά μέρος
κείμενος, κατωικηκότα μόνον έν αύτώι τόν του θεου λόγον έχων, πώς αύτοΟ τό θείον ω
λέγεται πνεύμα; άλλα μήν ίδιον αύτοΰ τό πνεΰμά έστΓ θεός άρα καί ούχ έτέρως. ού

VS, D [= mn], Α
2 δτι A om. V 6 όστερούμενοσ in ύστερούμεν corr. S 7 κατά] bid Α αύτοΟ VA
τοΟ θΰ SD 10 ¿b(ba& SD 14 δρ' oöv A προσκομίΣοντα] προσκυνειν D 15 προσίε-
μεν VSD ι6 καταλύοντεσ SD 18 τοΟ om. SD ΣωογονοΟντοα VA 19 ΣωοιτοιοΟν D
2ο άρμόσειαν Αν Α 21 καί om. D 22 ó δούσ καί V 25 ciç] ώσ SD 27 τών νεκρών Α
28 εύαγγελικώσ V τοίσ εύαγγελικοίσ SD 35 δέ ο®· D 3" ¿νσικοΟν αύτώ V

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
150, 26—37 CYRILLI ORATIO AD DOMINAS 73

γαρ έν ανθρώπουt γέγονεν ó του θ€ου λόγος, άλλα γέγονεν άνθρωπος αληθώς μετά του
μεΐναι θεός. οϋτω γαρ άν νοοίτο Χριστού τό πνεύμα ύπάρχειν το του πατρός.
82 Όσοι γάρ πνεύματι θεού άγονται, ούτοι υίοι θεού είσιν. ού γ α ρ Rom.8,14.15
έ λ ά β ε τ ε π ν ε ύ μ α δ ο υ λ ε ί α ς π ά λ ι ν e i ς φ ό β ο ν , άλλ' έ λ ά β ε τ ε π ν ε ύ μ α υιοθεσίας,
έν ώ ι κ ρ ά Σ ο μ ε ν ά β β α ó π α τ ή ρ . Ό μακάριος γράφει Παύλος' δ τ ι δ έ έ σ τ έ υ ί ο ί , 5 Gal. 4 . 6
έϋαπέστειλεν ó θεός το πνεύμα του υίοΟ αυτού eΙς τάς καρδίας ήμών,
κράίον άββα ó πατήρ. ούκουν ei έν πνεύματι του υίοΟ παρρησίαν έχομεν πατέρα
καλείν τον θεόν ώς του κατά φύσιν και άληθώς υίοΟ τό πνεύμα πλουτήσαντες, πώς ού
θεός ó Χριστός; ού καθό νοείται καθ' ήμάς άνθρωπος μόνον, άλλα καθό γέγονε σάρ£ ó
λόγος και μετέσχηκε παραπλησίως ήμίν αίματος καί σαρκός. io Hebr.2,14
88 Τ ί ς ή μ ά ς χ ω ρ ί σ ε ι ά π ό τ η ς ά γ ά π η ς τ ο υ Χ ρ ί σ τ ο υ ; θ λ ί ψ ι ς ή σ τ ε ν ο χ ώ ρ ι α Rom. 8, 35
ή διωγμός ή λιμός ή κίνδυνος ή μάχαιρα; ó νόμος έφασκεν ó δια Μωσέως καί Ρ 176
έντολήν έποιείτο" ά γ α π ή σ ε ι ς κύριον τον θεόν σου έξ ό λ η ς τ η ς κ α ρ δ ί α ς σ ο υ Deut. 6, 5
καί έ£ ό λ η ς τ η ς ψ υ χ ή ς σου καί έζ δ λ η ς τ η ς ισχύος σου. δτε τοίνυν την
άγάπην τήν τώι θεώι πρεπωδεστάτην ώς è? δλης ισχύος καί άνωτάτω, τήν μέχρι ψυχής is PG 1229
καί αίματος, καί αύτώι προσάγομεν τώι Χριστώι, τίς ó φάναι τολμών ώς ούκ δν εΐη θεός;
διημάρτηκε γάρ τοΰ πρέποντος κατ' ούδένα τρόπον ó τών αγίων σκοπός.
84 ΤΤέπεισμαι γαρ δτι οότε θ ά ν α τ ο ς ο υ τ ε 2ωή οΰτε άγγελοι ο υ τ ε ά ρ χ α ί Rom.8,38.39
ούτε έ ν ε σ τ ώ τ α ούτε μέλλοντα ούτε δυνάμεις οΰτε ύ ψ ω μ α οΰτε βάθος ουτε
τ ι ς κ τ ί σ ι ς έ τ έ ρ α δ υ ν ή σ ε τ α ι ή μ ά ς χ ω ρ ί σ α ι ά π ό τ η ς ά γ ά π η ς τοΟ θ ε ο ύ τ η ς έ ν 2ο
Χριστώι Ίησου τώι κυρίωι ήμών. Ei μηδέν δλως ήμάς χωρίσαι δύναται τής
άγάττης τοΟ θεου, πράττεται δέ αύτή παρ' ήμών έν Χριστώι Ίησου, πώς ού θεός έναργώς
ó Χριστός, εϊπερ αυτόν άγαπώντες τον τών δλων άγαπώμεν θεόν; Χριστόν δέ εί λέγοιμι,
τον έκ θεού λόγον ένηνθρωπηκότα δηλώ. 24
86 Τ Τ ά ν τ ε ς γ ά ρ π α ρ α σ τ η σ ό μ ε θ α τ ώ ι β ή μ α τ ι τοΟ θ ε ο ύ , φησί' παραστησόμεθα Rom. 14, 10
δέ τώι Χριστώι. Καθιείται γάρ έπί θρόνου δόίης αύτοΟ, κρίνων τήν οίκουμένην έν Mt. 25. 3*
8
δικαιοσύνηι, καίτοι λέγοντος του Δαυίδ δτι ó θεός κριτής έστιν. θεός oöv άρα έστίν Ps. 74.
ό Χριστός.
88 Τ ό λ μ η ρ ό τ ε ρ ο ν δέ έ γ ρ α ψ α υ μ ί ν άπό μ έ ρ ο υ ς ώ ς έ π α ν α μ ι μ ν ή ι σ κ ω ν υ μ ά ς 1 5. ΐ5.
διά τήν χ ά ρ ι ν τήν δοθεΐσάν μοι ύ π ό τ ο υ θ ε ο ΰ ε ι ς τ ό ε ΐ ν α ί με λ ε ι τ ο υ ρ γ ό ν
Χριστού Ιησού εις τα έθνη, ίερουργοΟντα τό εύαγγέλιον του θ ε ο υ , ί ν α 3ΐ
γένηται ή προσφορά τών έθνών ευπρόσδεκτος, ήγιασμένη έν πνεύματι
άγίωι. Οί τό της Ιερουργίας χρήμα πεπιστευμένοι θεώι λειτουργουσι μόνωΓ παρεστή-
κασι γάρ ούκ άνθρώποις οί Ιερείς. ιδού τοιγαροΰν ó θεσπέσιος Παύλος δεδόσθαι φησίν Ρ 177
έαυτώι χάριν παρά τοΟ θεου εις τό είναι λειτουργόν Χρίστου Ίησου καί ίερουργεΐν έν τοις 36
έθνεσι τό εύαγγέλιον τοΟ Χρίστου. θεός oöv άρα Χριστός, εί Χριστόν κηρύττων τοις
ϊθνεσιν τοΟ θεου φησιν εύαγγέλιον ίερουργεΐν αύτοίς, ϊνα προσδεχθώσιν ώς ήγιασμένοι
έν πνεύματι.
87 "Εχω ούν καύχησιν έν Χριστώι ΊησοΟ τα πρός τόν θεόν. ού γ α ρ Rom. 15.
τολμήσω τι λαλεΐν ιΐιν ο ύ κατειργάσατο Χριστός δι' έ μ ο υ eiς ύπακοήν1719
έθνών, λόγωι καί έργωι, έν δ υ ν ά μ ε ι σημείων καί τεράτων έν δυνάμει«

VS, D [«= mn], Α


3 elcrtv υίοΐ θΰ V 6 ύμών VSD g μόνον Λνθρωποσ D ι ι χΰ m θυ VSnA 12 λι-
μύσ f| διωγμόσ Α μωυσέοσ V 15 άνωτοίτησ SD 20 τις om. Α άπό om. V
22 θ€θΟ om. S 25 θεοΟ Pusey χΰ VSDA 27 βτι θσ VA 3* vC χΰ DA τά ίθνη τά D
34 δ€σπίσιοσ S 35 τοΟ om. Α λειτουργείν Α Γϋ χΰ DA 37 προσαχθωσιν ήγιασμί-
νοι V 39 SD 4 1 ¿v 1 ] Α καί om. SD
Acta conáliorum oecumenicorum. I i, 5. xo
Brought to you by | Stockholms Universitet
Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
COLLECTIO V A T I C A N A
74

π ν ε ύ μ α τ ο ς θ ε ο ΰ , ώ σ τ ε με α π ό Ί ε ρ ο υ σ α λ ή μ κ α ί κ ύ κ λ ω ι μ έ χ ρ ι τ ο Ο ' Ι λ λ υ ρ ι κ ο ύ
π ε π λ η ρ ω κ έ ν α ι το ε ύ α γ γ έ λ ι ο ν του Χρίστου. Έ ν Χριστώι ΊησοΟ καυχάσθαί
φησι, το καύχημα λέγων ίχειν πρός θεόν. δτι δέ ούκ άνθρώπινον τό καί èv δυνάμει
πνεύματος èv τοίς άγίοις άποστόλοις ένεργείν δύνασθαι τον Χριστόν τά παράδοξα, πώς
ένι άμφιβάλλειν ; ώσπερ γαρ έκαστος τών καθ* ήμας èv ίδίαι δυνάμει τα έαυτοΟ έργα πληροί, 5
OUTUI καί ó Χριστός ώς ίδίαι δυνάμει τώι πνεύματι χρώμενος ένεργεί τα παράδοΗα δια
PG 1232 τής τών άγίων χειρός. είτα πώς ού θεός έστιν, οδπερ ϊδιον τό πνεύμα το άγιον ;
88 ' Α σ π ά ζ ο ν τ α ι ύ μ α ς αί έ κ κ λ η σ ί α ι π ά σ α ι τ ο υ Χ ρ ί σ τ ο υ . Καίτοι φησίν èv
ΐ6 6 έτέροις Τι
f ï t o 'χ ' Ηθθέωι γ ρ ά φ ω ν ' Κ ν α ε ί δ ή ι ς π ώ ς δ ε ι èv ο ϊ κ ω ι θ ε ο ύ ά ν α σ τ ρ έ φ ε σ θ α ι .
el bè Χρίστου τάς έκκλησίας οιδε καί μεμαρτύρηκε, θεός άρα Χριστός. ίο
89 Ό δέ θ ε ό ς τ η ς ε ι ρ ή ν η ς σ υ ν τ ρ ί ψ ε ι τ ό ν σ α τ α ν α ν υ π ό τ ο υ ς π ό δ α ς υ μ ώ ν
Rom. ι6, 20 χάχ€ι. ΘεοΟ λεγομένης είναι της ειρήνης, έφη που Χριστός τοις άγίοις άποστόλοις'
loh. 14, 27 ε ί ρ ή ν η ν τ ή ν έ μ ή ν δ ί δ ι υ μ ι ύ μ ί ν , ε ί ρ ή ν η ν τ ή ν έ μ ή ν ά φ ί η μ ι ύ μ ί ν . εϊτα πώς
Ρ 178
ού θεός άληθώς ó της ειρήνης δοτήρ καί ώς ϊδιον άγαθόν τοις άΕίοις διδούς αύτήν;

Κορινθίων πρώτης ΐδ

40 ΤΤαύλος ά π ό σ τ ο λ ο ς Χ ρ ί σ τ ο υ Ί η σ ο Ο δ ι α θ ε λ ή μ α τ ο ς θ ε ο υ κ α ί Σ ω σ θ έ ν η ς
ι Cor. ι, 1.2 ¿ α δ ε λ φ ό ς τ ή ι έ κ κ λ η σ ί α ι τοΟ θ ε ο υ . Έπιτήρησον δτι 'Ρωμαίοις προειρηκώς
Rom. 16, 16 ά σ π ά ί ο ν τ α ι υ μ ά ς αί έ κ κ λ η σ ί α ι π ά σ α ι τ ο υ Χ ρ ί σ τ ο υ Κορινθίοις έπιστέλλων φησί
θεου είναι τήν έκκλησίαν.
41 Λ έ γ ω δέ τ ο ύ τ ο δ τ ι έ κ α σ τ ο ς ύ μ ώ ν λ έ γ ε ι ' έ γ ώ μ έ ν ε ί μ ί Π α ύ λ ο υ , έ γ ώ δέ 20
iCor.i, 12.13 Α π ο λ λ ώ , έ γ ώ δέ Κ η φ α , έ γ ώ δέ Χ ρ ί σ τ ο υ , μ ε μ έ ρ ι σ τ α ι ó Χ ρ ι σ τ ό ς ; μή ΠαΟλο.ς
έ σ τ α υ ρ ώ θ η υπέρ ύμών ή είς τό δνομα Π α ύ λ ο υ έ β α π τ ί σ θ η τ ε ; Ούκουν εί
μή μεμέρισται ó Χριστός, πάντα αυτού καί πάντες αυτού. καί εί αύτός έσταυρώθη
υπέρ ήμών καί είς τό δνομα αύτοΰ έβαπτίσθημεν, αύτώι δηλονότι κεχρεωστήμεθα, έσμέν
δέ ούκ άνθρωπου τών καθ' ήμάς ένός, άλλά θεοΰ. Χριστός άρα θεός έφ' ήμάς. 26
42 ' Ε π ε ι δ ή καί ' Ι ο υ δ α ί ο ι σ η μ ε ί ο ν α ί τ ο υ σ ι κ α ί Έ λ λ η ν ε ς σ ο φ ί α ν ί η τ ο Ο σ ι ν ,
iCor.i,22.23 ή μ ε ί ς δέ κ η ρ ύ σ σ ο μ ε ν Χ ρ ι σ τ ό ν έ σ τ α υ ρ ω μ έ ν ο ν , Ί ο υ δ α ί ο ι ς μ έ ν σ κ ά ν δ α λ ο ν ,
Έ λ λ η σ ι δέ μ ω ρ ί α ν. Άρ' ουχί πάς όστισουν όμολογήσειεν δν δτι καλεί πρός θεο-
γνωσίαν τήν αληθή τους άνά πάσαν τήν γην τό κήρυγμα τό εύαγγελικόν; εϊτα πώς ή
πόθεν τούτο άμφίβολον; πώς οδν άρα κηρύττουσιν οί μυσταγωγοί Χριστόν έσταυρωμένον; so
άρα ώς ένα τών καθ' ήμάς τόν έπί σταυρού θάνατον ύπομείναντα καί είς άνθρωπον ή τοΰ
Ρ 179 κόσμου πίστις πράττεται; μή γένοιτο, πεπιστεύκαμεν δέ θεώι ίώντι καί άληθινώι. θεόν
oöv οΐδε Χριστόν τόν έσταυρωμένον καί τώι κόσμωι κηρύττει, τεθαρσηκώς δτι μή σφάλλεται.
48 Κ ά γ ώ έ λ θ ώ ν π ρ ό ς υ μ ά ς , ά δ ε λ φ ο ί , ή λ θ ο ν ού κ α θ ' ύ π ε ρ ο χ ή ν λ ό γ ο υ ή
ι Cor. 2,1.2 σ ο φ ί α ς κ α τ α γ γ έ λ λ ω ν ύ μ ί ν τ ό μ α ρ τ ύ ρ ι ο ν τοΟ θεοΟ. ού γ ά ρ έ κ ρ ι ν α ε ί δ έ ν α ι 86
τ ι έν ύ μ ί ν εί μή Ί η σ ο υ ν Χ ρ ι σ τ ό ν , κ α ί τ ο ύ τ ο ν έ σ τ α υ ρ ω μ έ ν ο ν . Ίδου δή
σαφώς τό μαρτύριον τοΟ ΘεοΟ λέγων καταγγέλλειν τώι κόσμωι, Χριστόν Ίησουν έπήγαγε,
καί τούτον έσταυρωμένον. θεός oöv dpa έστίν ó σταυρόν δι' ήμάς ύπομείνας Χριστός

VS, D [ = mn], Α
ι καί κύκλω V A κύκλω καί SD 2 χϋ V A θϋ S D 4 om. SD 5/6 τά ίαυτοΟ
— δυνάμει om. SD 5 πληροί A ποιεί V η οδπερ scripsi οίι [οδ D] γάρ V S D οΰτινοσ A
9 τιμόθεο® S γροίφομεν V i 2 γ<ίρ που SD 15 om. SD 16 ϊϋ χΰ D 17 τοΟ
om. SD 18/19 θϋ φησίν V 2ο παΟλοσ S 22 ήμών SD Παύλου] αύτοΟ V 24 αύ-
τώι] αύτό S 25 άλλά ΘεοΟ om. Α θσ άρα χσ SD 26 σημεία D 28 δρ' oöv SD
όστισοΟν] τισ D 33 τεθαρρηκώσ D 35 καταγγέλων Sn 36 χν îv D ϊν S 37 καταγ-
γίλειν Α 3 8 /ρ· 75. * w χσ D

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
150, 37—4« C Y R I L L I ORATIO AD DOMINAS
75

Ιησούς, ου καί το μαρτύρων ουκ έν υπεροχή ι λόγου και σοφίας κοσμικής καταγγέλλεται
τώι κόσμωι όιά τών αγίων άποστόλων, αλλ' ώς èv δυνάμει πνεύματος. PG 1233
Σ ο φ ί α ν òè λ α λ ο ύ μ ε ν èv τ ο ί ς τ ε λ ε ί ο ι ς , σ ο φ ί α ν δέ ού τ ο υ α ι ώ ν ο ς τ ο ύ - iCor. 2, 6-8
τ ο υ ο ύ δ έ τ ώ ν α ρ χ ό ν τ ω ν τοΟ α ι ώ ν ο ς τ ο ύ τ ο υ τ ώ ν κ α τ α ρ γ ο υ μ έ ν ω ν , άλλα
λ α λ ο ΰ μ ε ν θεού σ ο φ ί α ν èv μ υ σ τ η ρ ί ω ι τ ή ν ά π ο κ ε κ ρ υ μ μ έ ν η ν , ήν π ρ ο ώ ρ ι σ ε ν 6
ó θ ε ό ς π ρ ο τ ώ ν α ι ώ ν ω ν ε ί ς δ ό ί α ν ή μ ώ ν , ήν ο υ δ ε ί ς τ ώ ν ά ρ χ ό ν τ ω ν τοΟ
α ι ώ ν ο ς τ ο ύ τ ο υ έ γ ν ω κ ε ν . εί γαρ ? γ ν ω σ α ν , ούκ δν τ ο ν κ ύ ρ ι ο ν τ η ς δ ό ξ η ς
έσταύρωσαν. Εί θεού σοφία το Χρίστου μυστήριον, είτα τώι κόσμωι κηρύττεται
καί θεός OÖK έστιν αληθώς κατά το τισίν ούκ οιδ' δπως δοκούν καί είς αυτόν ή πίστις,
πώς έστι σοφόν τό μυστήριον, εί της άληθώς θεογνωσίας άποκομίίει τούς έπί της γής ίο
καί λάτριν άνθρωπου την οίκουμένην αποτελεί; άλλ' ού τουτό έστιν αληθές, σοφόν òè το
μυστήριον, δτι θεώι προσάγει τούς πεπλανημένους. θεός apa 6 Χριστός, εϊρηται òè καί
δικαίως κύριος της δόΕης ó έσταυρωμένος.
Κατά τ ή ν χ ά ρ ι ν τ ο υ Θεού τήν δ ο θ ε ΐ σ ά ν μοι ώ ς σ ο φ ό ς ά ρ χ ι τ έ κ τ ω ν iCor.3,10.11
θ ε μ έ λ ι ο ν Ι θ η κ α , άλλος δέ έ π ο ι κ ο δ ο μ ε ΐ . θ ε μ έ λ ι ο ν γαρ άλλον ο ύ δ ε ί ς δ ύ - is Ρ ι8ο
ν α τ α ι θ ε ΐ ν α ι παρά τ ο ν κ ε ί μ ε ν ο ν , δ ς έ σ τ ι ν Ι η σ ο ύ ς Χ ρ ι σ τ ό ς . Εί έπερη-
ρείσμεθα καθάπερ τινί θεμελίωι Χριστώι καί έπ' αύτώι διά πίστεως οίκοδομούμεθα καί έστιν
αύτός ή πάντων ασφάλεια, πώς ούκ δν εϊη θεός άληθώς ó έν ώι τα πάντα καί ή παρά
πάντων πίστις, ού καθώς είς ëva τών καθ' ημάς, δτι μή κτίσει λελατρεύκαμεν, άλλά θεώι
τώι φύσει καί άληθώς; 2ο
Ούκ ο ΐ δ α τ ε δ τ ι ν α ό ς θεοί) έ σ τ έ καί τό π ν ε ύ μ α τ ο υ θεοί) ο ί κ ε ΐ èv ύ μ ί ν ; iCor.3,16.17
eï τ ι ς τ ο ν v a ò v τ ο υ θεού φ θ ε ί ρ ε ι , φ θ ε ρ ε ί τ ο ύ τ ο ν ó θεός. ó γάρ ν α ό ς
τοΟ ΘεοΟ ά γ ι ο ς έ σ τ ι ν , ο ϊ τ ι ν ε ς έ σ τ έ ύ μ e î ς . Εί τό πνεύμα Χριστού δεχόμενοι
ναός ΘεοΟ χρηματίίομεν, πώς ού θεός άληθώς ó δι' δν ήμεις έσμέν ναοί θεού;
" Ω σ τ ε μή π ρ ο κ α ι ρ ο ύ τι κ ρ ί ν ε τ ε , έ ω ς δν ί λ θ η ι ó κ ύ ρ ι ο ς , δ ς καί φ ω - 25 iCor.4,5
τ ί σ ε ι τά κ ρ υ π τ ά τ ο υ σ κ ό τ ο υ ς καί φ α ν ε ρ ώ σ ε ι τ ά ς β ο ύ λ α ς τ ώ ν κ α ρ δ ι ώ ν ,
καί τ ό τ ε ó ϊ π α ι ν ο ς γ ε ν ή σ ε τ α ι έ κ ά σ τ ω ι παρά. τοΟ ΘεοΟ. Tòv κύριον ήμών
ΊησοΟν τον Χριστόν Ü ούρανοΟ καταβήναι προσδοκώμεν κατσ καιρούς, ώι καί πάντες
παραστησόμεθα κρίνοντι τά κρυπτά καί φανεροΟντι τάς βούλας τών καρδιών, δτι òè καί
έπαινέσει τους δικαίους, πεπληροφορήμεθα. τοις γάρ έστηκόσιν έκ δεΕιών èptî' δ ε ύ τ ε , so Mt.25,34
oí ε ύ λ ο γ η μ έ ν ο ι τοΟ π α τ ρ ό ς μ ο υ , κ λ η ρ ο ν ο μ ή σ α τ ε τ ή ν ή τ ο ι μ α σ μ έ ν η ν ύ μ ί ν
β α σ ι λ ε ί α ν άπό κ α τ α β ο λ ή ς κ ό σ μ ο υ . δτε τοίνυν έπαινοΰντος Χριστού τόν ίπαινον
έκάστωι γενήσεσθαί φησι παρά τού θεού, πώς ού θεός έστιν έναργώς;
Ή ούκ ο ΐ δ α τ ε δ τ ι τά σ ώ μ α τ α ύ μ ώ ν ν α ό ς τ ο ύ έν ύ μ ί ν ά γ ί ο υ π ν ε ύ μ α τ ό ς PG 1236
έ σ τ ι ν , ού ί χ ε τ ε άπό θ ε ο ύ , καί ούκ έ σ τ έ έ α υ τ ώ ν ; ή γ ο ρ ά σ θ η τ ε γάρ τ ι μ ή ς . l C 0 r · 6 - ^ 2 0
δ ο ξ ά σ α τ ε δή τ ο ν θεόν έν τ ώ ι σ ώ μ α τ ι ύ μ ώ ν . Ei τό πνεύμα Χριστού λαβόντες Ρ ι8ι
γεγόναμεν ναοί ΘεοΟ καί ούκ έσμέν έαυτών, άγορασθέντες τώι αίματι αύτοΟ, ώς μηκέτι
Ζην ήμας έαυτοίς, άλλά τώι πριαμένωι, πώς ού θεός ó Χριστός έναργώς ó δι' δν καί ναοί
ΘεοΟ έσμέν ήμεΐς, ώι καί ώς θεώι δουλεύομεν;

V S . D [ = mn], A
4 ούδέ — τούτου om. V 5 ΘεοΟ om. Α τήν om. A 8 μυστήριον χΰ V ίο τό μυ-
στήριον σοφόν V άληθοΟσ Α ίο άποκομίσει SD τής om. Α ι ι λάτριν srcripsi λατρείαν
VSDA τήν οίκουμένην om. V 13 δ om. SD 15 τέθεικα SD άλλοσ V ιγ Χρι-
στώι om. SD 18/19 παρά «dvrujv V A παρ' αύτων SD 21 έστέ ύμείσ V έν ύμίν οίκεΐ S
27 τοΟ om. Α 28 τόν om. SD καταβήναι έ£ ούρανού SD 29 καί* om. V 32 ^παι-
νον Α ϊπαινον bi V S D 34 σώματα] πνεύματα S 37 ναοί V A υίοΐ SD 38 έναργώσ
6 χσ D

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
76 COLLECTIO VATICANA

49 TTepì τ ή ς β ρ ώ σ ε ω ς o ö v τ ώ ν ε ί δ ω λ ο θ ύ τ ω ν , ο ϊ δ α μ ε ν δ τ ι ο υ δ έ ν ε ϊ δ ω λ ο ν
iCor. 8, 4-6 ¿ v κ όσμωι και δ τ ι ο υ δ ε ί ς θ ε ό ς εί μή ε ϊ ς . καί γ ά ρ ε ϊ π ε ρ ε ί σ ί λ ε γ ό μ ε ν ο ι
θ ε ο ί , ε ϊ τ ε èv ο ύ ρ α ν ώ ι ε ϊ τ ε έπί γ η ς , ώσπερ είσί θεοί πολλοί και κύριοι
π ο λ λ ο ί , ή μ ί ν δέ είς θεός ó π α τ ή ρ , è£ ού τα π ά ν τ α και ή μ ε ί ς ε ι ς α ύ τ ό ν ,
καί ε ί ς κ ύ ρ ι ο ς Ι η σ ο ύ ς Χ ρ ι σ τ ό ς , δι' ού τά π ά ν τ α κ α ί ή μ ε ί ς δι' αύτοΟ. Ei 5
μόνος είς έστι θεός καί έτερος παρ' αύτόν ούδείς, συμπαραλαμβάνεται δέ είς τήν μίαν της
θεότητος φύσιν ó είς Χριστός ΊησοΟς, δι' ου τά πάντα, θεός άρα έστίν ó èv όμοουσιότητι
του πατρός νοούμενος θεικώς, καί δτε κεχρημάτικεν Ιησούς Χριστός γενόμενος έκ γυναικός,
έπιτηρήσαι δέ χρή ότι Χριστόν Μησούν όνομάσας δι' αυτού τά πάντα γενέσθαι φησίν, ώς
ένός δντος υιού καθ' ένωσιν οίκονομικήν. ίο
60 Έ γ ε ν ό μ η ν , φησί, τ ο ι ς ά ν ό μ ο ι ς ώς άνομος, μή ώ ν ά ν ο μ ο ς θ ε ο ύ , άλλ'
iCor.9,2ο.2ΐ | ν ν 0 μ 0 ς Χριστού. Ei ó Χριστού νόμον έχων νόμον έχει θεού, πώς ού θεός ó
Χριστός ;
51 Ά π ρ ό σ κ ο π ο ι καί Ί ο υ δ α ί ο ι ς γ ί ν ε σ θ ε καί Έ λ λ η σ ι καί τ ή ι έ κ κ λ η σ ί α ι τ ο ύ
iCor. io,3a θεού. Σημειωτέον δτι θεού λέγων τήν έκκλησίαν, Χριστού πάλιν οΐδεν αύτήν. ιβ
52 θέλω δέ ύμας είδέναι δτι παντός άνδρός ή κεφαλή ό Χ ρ ι σ τ ό ς έστι,
iCor. i l , 3 κ ε φ α λ ή δέ γ υ ν α ι κ ό ς ó ά ν ή ρ , κ ε φ α λ ή δ έ Χ ρ ι σ τ ο ύ ó θ ε ό ς . Ό μακάριος Λουκάς
τήν περί Χριστού γενεαλογίαν ήμίν συντιθείς άρχεται μέν άπό τού Ιωσήφ, είτα φθάσας
Ρ ιδ2 έπί τόν'Αδάμ έπιφέρει λέγων τ ο ύ θ ε ο ύ , άρχήν τώι άνθρώπωι τιθείς τον ποιήσαντα θεόν.
Le· 3. 38 f
6 vctl φ α μέν παντός άνδρός κεφαλήν τόν Χριστόν' πεποίηται γαρ δι* αύτού καί 20
παρήχθη προς γένεσιν, ούχ ύπουργικώς κτίΖοντος αύτόν τού υίού, θεικώς δέ μάλλον ώς
φύσει δημιουργού. κεφαλή δέ γυναικός ó άνήρ, δτι έκ τής σαρκός αύτού έλήφθη καί
αύτόν ώσπερ έχει τήν άρχήν. κεφαλή δέ όμοίως Χριστού ó θεός, δτι è ! αυτού κατά
PG 1237 φύσιν' γεγέννηται γάρ ó λόγος έκ τού θεού καί πατρός. εϊτα πώς ού θεός ó Χριστός,
ού κεφαλή τέθειται κατά φύσιν ó πατήρ ; Χριστόν δέ δταν λέγοιμι, èv άνθρωπείαι μορφήι 25
πεφηνότα τόν έκ θεού λόγον έννοώ.
68 Δ ι ό γ ν ω ρ ί ί ω ύ μ ί ν δ τ ι ο ύ δ ε ί ς èv π ν ε ύ μ α τ ι θ ε ο ύ λ α λ ώ ν λ έ γ ε ι ά ν ά θ ε μ α
iCor.i2.3-6 Ί η σ ο Ο ν καί ο ύ δ ε ί ς δ ύ ν α τ α ι ε ί π ε ί ν κ ύ ρ ι ο ς ' Ι η σ ο ύ ς εί μή èv π ν ε ύ μ α τ ι ά γ ί ω ι .
διαιρέσεις δέ χ α ρ ι σ μ ά τ ω ν ε ί σ ί , τ ό δέ α ύ τ ό π ν ε ύ μ α ' καί δ ι α ι ρ έ σ ε ι ς δ ι α -
κ ο ν ι ώ ν ε ί σ ι ν , ó δέ α ύ τ ό ς κ ύ ρ ι ο ς ' καί δ ι α ι ρ έ σ ε ι ς έ ν ε ρ γ η μ ά τ ω ν ε ί σ ί ν , ó δέ w
α ύ τ ό ς θ ε ό ς ó έ ν ε ρ γ ώ ν έ σ τ ι τά π ά ν τ α èv π ά σ ι ν . Εί τό λέγειν δτι οδκ έστι
φύσει καί άληθείαι θεός ó Χριστός, ούδέν έτερον έστιν ή είπείν άνάθεμα Ίησούν, οί
έκβάλλοντες αύτόν τού είναι κατά άλήθειαν θεόν ούκ èv άγίωι πνεύματι τούτο ποιούσι.
καί εί τάς τών χαρισμάτων διαιρέσεις ποτέ μέν ένεργείν τό πνεύμά φησι, ποτέ δέ τόν
αύτόν κύριον, ποτέ δέ τόν αύτόν θεόν, οΐδεν άρα θεόν δντα Χριστόν τόν ώς θεόν ένερ- 85
γούντα δια τού πνεύματος καί ώς κύριον κατά φύσιν διανέμοντα μετ έΐουσίας, ώσπερ άν
έλοιτο, τάς άνωθεν δωρεάς. μνημονεΰσαι δέ δει δτι καί ó Παύλος έφη περί Χριστού
ώς ένεργήσαντος αύτού èv δυνάμει πνεύματος άγίου.
Ρ 183 54 Καί ο ύ ς μέν έ θ ε τ ο ó θ ε ό ς èv τ ή ι έ κ κ λ η σ ί α ι π ρ ώ τ ο ν ά π ο σ τ ό λ ο υ ς , δ ε ύ -
iCor. 12, 18 γ € ρ ο ν π ρ ο φ ή τ α ς , τ ρ ί τ ο ν δ ι δ α σ κ ά λ ο υ ς , έ π ε ι τ α δ υ ν ά μ ε ι ς , έ π ε ι τ α χ α ρ ί σ μ α τ α 40

VS, D [ = mn], Α
3 τήσ γήσ V πολλοί θεοί Sm 5 Χριστός] 6 S 7 w χσ SD otiv άρα SD
6 om. V π θω V i2 χϋ> V 14 γίνεσθαι Vm 21 θεουργικώσ V 24 γεγένη-
ται SD 25 λέγοιμι suspectum άνθρωπία D 31 6σ ΐστίν 6 ¿νεργών SD 33 τ ο °
om. V θν A Tv VSD i m άγίαι SD 35 τόν χν τόν Α θεόν] άληθώσ Α
36 κν VA θν SD 37 δ om. SD 39 πρώτον μέν SA 39/4° δεύτερον òè Α ίπει-
τα 1 ] είτα V

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
15°. 49—58 C Y R I L L I ORATIO AD DOMINAS 77

ίαμάτων. Θεού λεγομένου ταύτα κατορθουν, Χριστός ó ένεργήσας έστίν' ϋθετο γάρ
τους άποστόΧους αυτός έν τήι έκκλησίαι και μέντοι και διδασκάλους » ένεργήσαι και δυ-
νάμεις. δέδωκε γαρ έΗουσίαν τοις άγίοις μαθηταΐς θ ε ρ α π ε ύ ε ι ν π ά σ α ν ν ό σ ο ν κ α ί Mt. ίο, ι
π ά σ α ν μ α λ α κ ί α ν èv τ ώ ι λαώι.
65 Ό ά σ π α σ μ ό ς τ ή ι è μή ι χ e ι ρ ì Π α ύ λ ο υ , εϊ τ ι ς ού φ ι λ ε ΐ τ ο ν κ ύ ρ ι ο ν , ή τ ι υ iCor.i6.2i.
22
άνάθεμα. μαραναθά. Ά ρ α τίνα φησί κύριον έν τούτοις; κύριος μέν γάρ όμολογου-
μένως καί αύτός ó υιός, όμοίως δέ καί τό πνεύμα" ó γάρ κ ύ ρ ι ο ς , φησί, τ ο π ν ε Ο μ ά a Cor. 3. 17
έστιν. ó δέ t é τοΰ μακαρίου Παύλου σκοπός èv τούτοις είς αυτόν συντείνεται τον
Ίησοΰν' είς γάρ φησι, κ ύ ρ ι ο ς Ιησούς Χριστός. αναθεματίζει τοίνυν τον μή iCor. 8, 6
φιλουντα αύτόν, ού φιλεΐ δέ αύτόν ó μήτε φύσει μήτε άληθείαι λέγων υίόν είναι τοΟ θεού, ίο
άλλα ώς èv δευτέραι τάΣει τιθείς παρά τον έκ θεού λόγον καί τό τής οικονομίας άδικών
μυστήριον διά του τέμνειν είς δύο τόν 2να κύριον καί υίόν.

Έκ τής προς Κορινθίους

6β Τώι δέ θ ε ώ ι χάρις πάντοτε τώι θριαμβεύοντι ήμας èv τ ώ ι Χ ρ ι σ τ ώ ι 2Cor.2,14.15


καί τήν όσμήν τής γνώσεως αύτου φ α ν ε ρ ο Ο ν τ ι δι' ή μ ώ ν èv π α ν τ ί τ ό π ω ι , PG 1240
δτι Χριστού εύωδία έσμέν τώι θεώι èv τοις σωιΖομένοις καί èv τ ό ΐ ς χβ
άπολλυμένοις. Είτα π ώ ς ού θεός ό Χριστός, εϊπερ έστίν αύτός όσμή της γνώσεως
τοΰ πατρός; ού γάρ 2ν γε τήι άνθρώπου φύσει τήν τής θείας φύσεως εύωδίαν άναμάθοι
τις <ϊν, άλλ' ώσπερ ή τής άνθρωπότητος όσμή σημαίνει που πάντως άνθρωπον, ουτω καί
ή τής θεότητος θεόν. εί δέ Χριστός εύωδία του πατρός είναι λέγεται καί ίστιν άληθώς, 20 Ρ 184
π ώ ς ού θεός έστι Χριστός, κδν εί γέγονεν άνθρωπος οικονομικώς ó èK θεοί) πατρός λόγος ;
67 Ή έπιστολή ήμών ύμείς έστέ, έγγεγραμμένη èv τ α ΐ ς κ α ρ δ ί α ι ς ή μ ώ ν , 2Cor. 3. 2 3
γ ι ν ω σ κ ο μ έ ν η καί ά ν α γ ι ν ω σ κ ο μ έ ν η ύπό πάντων άνθρώπων, φανερούμενοι
δτι έστέ έπιστολή Χρίστου διακονηθείσα ΰφ' ήμών, έγγεγραμμένη ού
μ έ λ α ν ι , ά λ λ α π ν ε ύ μ α τ ι θ ε ο ύ Ζ ώ ν τ ο ς , ο ύ κ èv π λ α £ ί λιθίναις, ά λ λ ' èv π λ α ϋ ί 26
καρδίας σαρκίναις. "Εφη που θεός δι' ένός τών αγίων προφητών' èv τ ώ ι κ α ι ρ ώ ι 1er. 38. 33
έκείνωι, λέγει κύριος, διδους νόμους μου είς τ ή ν δ ι ά ν ο ι α ν α ύ τ ώ ν καί έπί
τάς καρδίας αύτών έπιγράψω αύτούς. γεγόναμεν τοίνυν έπιστολή Χρίστου,
γράφοντος ήμίν ούκ èv μέλανι τό αύτώι δοκούν, άλλ' èv πνεύματι θεού Ζώντος, ού διακο-
νικώς μάλλον, άλλ', Ινα ούτως εϊπωμεν, αύτουργικώς' ϊδιον γαρ αύτοΟ τό πνευμά έστιν. so
είτα πώς ού θεός ó èv ίδίωι πνεύματι γράφων ήμίν τής θεογνωσίας τήν όδόν;
68 Περί τ ώ ν Ιουδαίων φησίν' ά λ λ ' έ π ω ρ ώ θ η τά νοήματα αύτών. άχρι γ ά ρ 2Cor.3,i4-i7
τής σήμερον ήμέρας τό αύτό κάλυμμα έπί τήι άναγνώσει τής παλαιάς
διαθήκης μένει, μή ά ν α κ α λ υ π τ ό μ ε ν ο ν ότι έν Χ ρ ι σ τ ώ ι καταργείται, άλλα
£ως σήμερον, ήνίκα άναγινώσκεται Μωυσής, κάλυμμα έπί τήν κ α ρ δ ί α ν ss
αύτών κείται. ήνίκα δ' δ ν έπιστρέψηι προς κύριον, περιαιρείται τό
κάλυμμα, ó δέ κύριος τό πνεΟμά έστιν' ou δέ τ ό πνεύμα κυρίου, έκεΐ
έλευθερία. Εί τέλος νόμου καί προφητών ó Χριστός καί ούκ αποκαλύπτεται τό κά-
λυμμα τό έπί τήι άναγνώσει τής παλαιάς διαθήκης εί μή έν μόνωι τώι Χριστώι, ποίον
έχει λόγον τό άνθρωπον αύτόν οϊεσθαι κοινόν όπάρχειν, μόνηι τήι τής υίότητος προσηγο- *ο

VS, D [*= mn], Α


2 lacunam statai, supplendo e. g. ¿ποίησε δ' siue έχαρίσατο h' 4 om· V 8 συνετείνετο V
9 άνάθεμα A 12 καί υίόν Α καί ΐν V Γν χν SD 13 om. SD 22 ή om. S Εγγεγραμμέ-
νοι V 23 φανερού μίνη VSDA 24 ύφ" om. S 26 καρΜαισ S λιθίναισ S σαρκίνησ D
άγίϋίν om. SD 27 νόμους] λόγουσ V 28 ταΐσ καρδίαισ D 35 τό σήμερον S τήσ σήμε-
ρον D 3 6 ιτεριερεΐτοι V

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
78 COLLECTIO V A T I C A N A

Ρ χ85 ρίαι τετιμημένον ; ευρίσκεται γαρ [αν] ούτως εχειν τό της πίστεως ημών τέλος ούκ είς
θεόν μάλλον, αλλ' είς ένα τών καθ' ημάς, δπερ έστί τών άτοπωτάτων.
68 Et 6è καί έ σ τ ι κ ε κ α λ υ μ μ έ ν ο ν τ ό ε ύ α γ γ έ λ ι ο ν η μ ώ ν , εν τ ο ι ς ά π ο λ λ υ μ έ ν ο ι ς
2Cor. 4.3-4 ècTTÌ κ ε κ α λ υ μ μ έ ν ο ν , εν ο ί ς ó θ ε ό ς τοΟ α ι ώ ν ο ς τ ο ύ τ ο υ έ τ ύ φ λ ω σ ε τ ά ν ο ή -
μ α τ α τ ώ ν α π ί σ τ ω ν ε ί ς τ ό μή α ύ γ ά σ α ι τ ο ν φ ω τ ι σ μ ό ν τ ο ΰ ε υ α γ γ ε λ ί ο υ τ η ς e
δ ό £ η ς τ ο υ Χ ρ ι σ τ ο ύ , δ ς έ σ τ ι ν ε ί κ ώ ν τοΟ θεοΟ. Εί κατά γε το τισί δοκούν
κοινός άνθρωπος έστιν ó Χριστός, ένώσει μόνηι τήι κατά πρόσωπον τήν συνάφειαν Ιχων
προς τον έκ ΘεοΟ λόγον (φασί γαρ ούτως αύτοί), πώς έν τοις άπολλυμένοις κεκαλυμμενον
PG Ι24Ι έστί τό ευαγγέλιον αύτοΟ; διάκεινται γαρ τά έθνη ούχ δτι θεός έστιν, άλλ' δτι καθ' ημάς
άνθρωπος. πώς δέ και τετύφλωνται παρά του σατανά οί περί άνθρωπου λέγοντες δτι ίο
άνθρωπος έστι; ποίος δε και φωτισμός Ινεστι τώι εύαγγελίωι του Χριστού, εί μή θεός
έστι καί ώς τούτο ύπάρχων δεδόΗασται; πώς δ' άν εϊη καί είκών τοΟ ΘεοΟ, εί μέχρι
μόνων τών της άνθρωπότητος άφικνείται, ούκ Ιχων τό είναι κατά άλήθειαν υίός καί θεός;
60 Δ ι ό καί φ ι λ ο τ ι μ ο ύ μ ε θ α , ε ί τ ε έ ν δ η μ ο Ο ν τ ε ς ε ϊ τ ε έ κ δ η μ ο υ ν τ ε ς , ε ύ ά ρ ε σ τ ο ι
2Cor.5.9-ΙΟ α ύ τ ώ ι ε ί ν α ι , τ ο υ ς γ ά ρ π ά ν τ α ς ή μ α ς φ α ν ε ρ ω θ ή ν α ι δ ε ί έ μ π ρ ο σ θ ε ν τ ο υ ΐ5
β ή μ α τ ο ς τοΟ Χ ρ ι σ τ ο ύ , 'ίνα κ ο μ ί σ η τ α ι έ κ α σ τ ο ς τ α δ ι α τ ο υ σ ώ μ α τ ο ς π ρ ο ς δ
έ π ρ α ί ε ν , εϊτε αγαθόν εϊτε φαυλον. Εί πάσα τοις άγίοις σπουδή τό εύαρεστείν τώι
θεώι, φιλοτιμούμεθα δέ τοιούτοι φαίνεσθαι τώι Χριστώι, τό άνθρώποις άρέσκειν παραιτούμενοι,
lac. 4. ΐ2 πώς ού θεός έναργώς ò Χριστός; καί εί κρινεΐ τήν οίκουμένην αύτός, ένός είναι λεγομένου
νομοθέτου καί κριτοΰ, πρόδηλον δτι καί κατά τούτο θεός έστι, καί εί γέγονε σάρΗ ó λόγος. 20
Ρ ι86 βΐ Ή γ α ρ α γ ά π η τ ο υ ΘεοΟ σ υ ν έ χ ε ι ή μ α ς , κ ρ ί ν α ν τ α ς τ ο ύ τ ο δ τ ι εί ε ί ς ύ π έ ρ
2Cor.5.14-15 π ά ν τ ω ν ά π έ θ α ν ε ν , ά ρ α οί π ά ν τ ε ς ά π έ θ α ν ο ν , καί ύ π έ ρ π ά ν τ ω ν ά π έ θ α ν ε ν ,
ί ν α οί ί ώ ν τ ε ς μ η κ έ τ ι έ α υ τ ο ί ς ί ώ σ ι ν , ά λ λ α τ ώ ι ύ π έ ρ α ύ τ ώ ν ά π ο θ α ν ό ν τ ι
καί έ γ ε ρ θ έ ν τ ι . Εί πάντες έν έσμέν καί αύτώι Σήν εύχόμεθα, κατασεμνύνοντες δηλο-
νότι τον έαυτών βίον διά γε τοΟ χρήναι πληρούν τό θέλημα αύτοΟ, Σώμεν δέ τώι Χριστώι, 26
πώς ού θεός εϊη άν, ιΐιι κεχρεωστήμεθα καί Σήν σπουδάίομεν ώς ύπέρ ήμών τεθνεώτι καί
πριαμένωι πάντας αΐματι τώι ίδίωι;
62 Ύ π έ ρ Χ ρ ι σ τ ο ύ ο ύ ν π ρ ε σ β ε ύ ο μ ε ν ώ ς τ ο υ ΘεοΟ π α ρ α κ α λ ο Ο ν τ ο ς δι' ή μ ώ ν '
2 Cor. 5. 20
δεόμεθα ύπέρ Χριστού, κ α τ α λ λ ά γ η τ ε τώι θεώι. έπιτήρησον δτι πρεσβεύουσι
μέν ύπέρ ΧριστοΟ, παρακαλεΐσθαι δέ λέγουσιν ήμάς ύπό του ΘεοΟ" είτα πάλιν δ ε ό μ ε θ α , »ο
φασίν, ύ π έ ρ Χ ρ ι σ τ ο ύ , κ α τ α λ λ ά γ η τ ε τ ώ ι θ ε ώ ι . θεός ούν άρα Χριστός, ώι κα-
τηλλαγμένοι θεώι κατηλλάγμεθα.
68 Αλλ' έ ν π α ν τ ί σ υ ν ι σ τ ά ν τ ε ς έ α υ τ ο ύ ς ώ ς θ ε ο υ δ ι ά κ ο ν ο ι . Οί ΘεοΟ λεγό-
3 Cor. 6, 4 μςνοι είναι διάκονοι εϊρηνται καί ΧριστοΟ ' θεός oöv άρα Χριστός.
64 Η μ ε ί ς γ ά ρ ν α ο ί ΘεοΟ έ σ μ έ ν ί ώ ν τ ο ς , κ α θ ώ ς ε ί π ε ν ó θ ε ό ς δ τ ι έ ν ο ι κ ή σ ω »6
2 Cor. 6, ι6 ¿ ν α ύ τ ο ί ς κ α ί έ μ π ε ρ ι π α τ ή σ ω κ α ί έ σ ο μ α ι α υ τ ώ ν θ ε ό ς κ α ί α ύ τ ο ί έ σ ο ν τ α ι μ ο υ
λαός. Εί ναοί θεου Ζώντος έσμέν, ώς ένοικουντος έν ήμΐν τοΟ πνεύματος, δ καί είναι
Rom. 8, g λέγεται του ΧριστοΟ (εί γάρ τ ι ς , φησί, π ν ε Ο μ α Χ ρ ι σ τ ο Ο ούκ έ χ ε ι , ο ύ τ ο ς ουκ
έ σ τ ι ν αύτοΟ), πώς ού θεός ó Χριστός;
66 Λ ο γ ι σ μ ο ύ ς , φησί, κ α θ α ι ρ ο υ ν τ ε ς κ α ί π ά ν ΰ ψ ι υ μ α έ π α ι ρ ό μ ε ν ο ν κ α τ ά
2Cor. ίο, 5 χ ή ς γ ν ώ σ ε ω ς τ ο υ θ ε ο υ καί α ί χ μ α λ ω τ ί ί ο ν τ ε ς π ά ν ν ό η μ α ε ί ς τ ή ν ύ π α κ ο ή ν
Ρ Ζ87

VS. D [ = mu], A
ι ftv deleui 3/4 τό εύαγγέλιον—κεκαλυμμένον om. SD 9 αύτοΟ] τοΟ θΰ V ίο Ανθρώ-
που] αύτοΟ? λέγοντες om. S D 1 1 ΧριστοΟ] φρικτοΟ S 20 ci om. D ô λόγος om. V
25 bè om. S D 26 &v εϊη SD 28 οδν om. V 29 χω V βτι S A ίτι D τοΟ V 30 bè
om. V 3 1 üb καί S D 34 εΤρηται S 35 έσμέν θϋ V Σώντεσ SD βτι V A καί SD
36 έν om. S D μοι V 37 Σώντεσ S D έν om. A

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
15 6, 58—68 CYRILLI ORATIO AD DOMINAS 79

του Χρίστου. Τίνα τρόπον καθαιρήσομεν παν ύψωμα έπαιρόμενον κατά της γνώσεως PG 1244
του θεού ; ή πώς αίχμαλωτιοΰμεν παν νόημα εις τήν ΰπακοήν του Χρίστου ; κεκένωκε γαρ Phil. 1, 7. 8
έαυτόν ó λόγος έκών και γέγονεν υπήκοος τώι πατρί μέχρι θανάτου. δταν τοίνυν έκ
τών οικονομικώς ή πεπραγμένων ή είρημένων διά γε τήν σάρκα καί τό άνθρώπινον κατε-
παίρωνται τινές της γνώσεως τοΟ υίοΟ, λέγοντες ουκ είναι θεόν άληθή καί υίόν κατά φύσιν s
τόν èv άνθρωπείαι μορφήι, τότε πάν ύψωμα έπαιρόμενον καθαιρήσομεν, τάς τών έκεΐνα
φρονείν ήιρημένων άνατρέποντες δόίας καί περιτρέποντες παν νόημα εις τήν της υπακοής
οίκονομίαν. δει γαρ έν τοις τής άνθρωπότητος μέτροις γεγονότα τόν υίόν μή παραι-
τεισθαι τά άνθρώπινα.

Έ κ τής πρός Γαλάτας ίο


ββ Έ γ ώ γαρ όιά ν ό μ ο υ ν ό μ ω ι ά π έ θ α ν ο ν , Ι ν α θ ε ώ ι £ ή σ ω . Χ ρ ι σ τ ώ ι σ υ ν ε - Gal.*, 19.20
σ τ α ύ ρ ω μ α ι , ί ώ δέ ο ύ κ έ τ ι έ γ ώ , ί ή ι δέ έν έ μ ο ί Χ ρ ι σ τ ό ς , δ δέ νυν Σώ έν
σ α ρ κ ί , έν π ί σ τ ε ι 2ώ τ ή ι τ ο υ υ ί ο υ τ ο υ θ ε ο ύ τ ο υ ά γ α π ή σ α ν τ ό ς με καί π α ρ α -
δ ό ν τ ο ς έ α υ τ ό ν ύ π έ ρ έμοΟ. Τί δή άρα φησίν έν τούτοις ó θεσπέσιος Παύλος,
κατιδειν άναγκαιον. νόμος τέθειτο παρά θεού δια φωνής προφητών καί ήν ούτος " ó ΐδ Hab. 2, 4
δέ δ ί κ α ι ο ς έκ π ί σ τ ε ω ς Ε ή σ ε τ α ι . τέθειτο δέ καί νόμος διά Μωσέιυς. νόμωι
τοίνυν τώι της πίστεως, φησίν, άκολουθήσας άπέθανον τώι νόμωι τώι δια Μωσέως, ουκ
ένεργήσας έτι τά ώς έν σκιάι καί τύποις τοις άρχαίοις διωρισμένα. τούτο γάρ έστι τό
νόμωι τώι διά Μωσέως άποθανείν, ίνα θεώι ίήσωμεν, τήι είς Χριστόν προσκείμενοι πίστει.
δτε τοίνυν άποθνήισκομεν τώι διά Μωσέως νόμωι, τήν έν Χριστώι προτιμώντες δικαίωσιν, 20 Ρ ι88
πώς ού θεός ó Χριστός, δι' öv καταργείται νόμος, ώς διαφερούσης αύτου τής πίστεως;
εί δέ άνθρωπος ήν άπλώς ó Χριστός, πώς δν έγένετο καί νόμου κρεάτων ή πίστις ή
είς αύτόν;
β7 Ό οδν έ π ι χ ο ρ η γ ώ ν ίιμίν τ ό π ν ε ύ μ α καί έ ν ε ρ γ ώ ν δ υ ν ά μ ε ι ς έξ έ ρ γ ω ν Gal. 3. 5
ν ό μ ο υ ή έ ί ά κ ο ή ς π ί σ τ ε ω ς ; εί ó νόμος ό δια Μωσέως, καίτοι θεού νόμος ων καί 26
λαληθείς δι' άγγέλων, ουκ έχει τήν του αγίου πνεύματος χορηγίαν ούτε μήν προυζένησε
τισί τό ένεργείν δύνασθαι τά παράδοξα, κερδαίνομεν δέ διά τής πίστεως τής είς Χριστόν
άμφότερα, πώς ούκ έν άμείνοσιν ή πίστις του παλαιού νόμου; καί ει άνθρωπος ήν άπλώς
καθ' ήμάς, πώς θείον κατήργησε νόμον ή πίστις ή είς αύτόν; καί εί έσμέν έν άμείνοσιν
οί διά πίστεως μάλλον ή οΐπερ ήσαν κατ' έκεΐνο του καιρού, καθ' οΟς ήν ó νόμος, πώς so
ού θεός ό Χριστός;
68 Π ρ ό τ ο υ δέ έ λ θ ε ί ν τ ή ν π ί σ τ ι ν ίιπό ν ό μ ο ν έ φ ρ ο υ ρ ο ύ μ ε θ α σ υ γ κ λ ε ι ό - G a l · 3.23-^7
μενοι είς τήν μέλλουσαν π ί σ τ ι ν ά π ο κ α λ υ φ θ ή ν α ι , ώ σ τ ε ό νόμος π α ι δ α γ ω - 1245

γ ό ς ή μ ώ ν γ έ γ ο ν ε ν ε ί ς Χ ρ ι σ τ ό ν , ί ν α έκ π ί σ τ ε ω ς δ ι κ α ι ω θ ώ μ ε ν . έλθούσης
δέ τ ή ς π ί σ τ ε ω ς , ο ύ κ έ τ ι ίιπό π α ι δ α γ ω γ ό ν έ σ μ έ ν . π ά ν τ ε ς γάρ υίοί θ ε ο ύ 85
έ σ τ έ διά τ ή ς π ί σ τ ε ω ς έν Χ ρ ι σ τ ώ ι ' Ι η σ ο ύ , δ σ ο ι γάρ ε ί ς Χ ρ ι σ τ ό ν έ β α π τ ί -
σθητε, Χριστόν ένεδύσασθε. Ei παιδαγωγός ήν ό νόμος, ούκ έφ' έτερον άνα-
φέρων πλήν δτι μόνον έπί Χριστόν, καίτοι τής άληθους θεογνωσίας διδάσκαλος ών, πώς
ού θεός ό Χριστός; καί εί καταργείται ό νόμος διά τής πίστεως τής είς αύτόν καί τό τής
παιδαγωγίας αύτώι τέλος παραδίδωσιν ώς είς τό άκρως άγαθόν άναφέρων τους παιδαγω- *>
γουμένους, τό δέ είς λήΕιν άγαθόν εϊη δν έτερον ούδέν παρά γε τήν τής άληθοΰς θεογνω-

VS, D [ = nrn], Α
3 έκών ό λόγοσ S 4/5 κατεπαίρονταί S 7 είρημένων S 14 έμοΟ VA ήμών SD
δή scripsi bi VSDA τούτω SD 15 τίθενται V ι6 τέθειται V 17 τώι] τό S
18 in Α έπί VSD διωρισμένα τοίσ άρχαίοισ V τό] τώ Sn 19 προκείμενοι S 20 άπεθνή-
σκομεν Α 2ΐ καταργήται V 22 Απλώς om. D 24 ήμίν V om. SD 25 & om. A
30/31 πώς — Χριστός om. SD 32 bè τοΟ V 39 6* A om. VSD 40 άκρον V

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
8o COLLECTIO VATICANA

ρ i89 σίας εϊδησιν, πώς άν ένδοιάσειέ τις δτι θεός έστι ; βαπτιίόμενοι òè είς πατέρα καί υΐόν
καί όίγιον πνεύμα πώς είς Χριστόν βεβαπτίσμεθα, εϊπερ έστίν ούχ υιός άληθής, καίτοι του
κατά φύσιν ένός δντος υίου; άλλα μήν είς αυτόν βεβαπτίσμεθα" θεός ουν dpa έστίν ώς
υίός είς καί κύριος είς, καθ' 2νωσιν οίκονομικήν σαρκός γεγονότος του λόγου.
Gal.4,8.9 69 Άλλα τ ό τ ε μέν ουκ είδότες θεόν έδουλεύσατε τοις φύσει μή ο δ σ ι Β
θ e o J ς, νυνί òè γ ν ό ν τ ε ς θεόν, μ ά λ λ ο ν òè γ ν ω σ θ έ ν τ ε ς ύ π ό θ ε ο ύ , π ώ ς έ π ι -
σ τ ρ έ φ ε τ ε π ά λ ι ν έπί τα α σ θ ε ν ή και π τ ω χ ά στοιχεία; Εί θεόν έγνώκαμεν
όμολογουντες Χριστόν καί έγνώσθαι φαμέν ύπό του θεού, γνιυσθέντες αύτώι, πώς ού θεός
ό Χριστός;
Gal.6,14 70 Έ μ ο ί òè μή γ έ ν ο ι τ ο κ α υ χ ά σ θ α ι εί μή έν τ ώ ι σ τ α υ ρ ώ ι τ ο υ κ υ ρ ί ο υ ή μ ώ ν ίο
ΊησοΟ Χ ρ ί σ τ ο υ , δι' οδ έ μ ο ί κόσμος έσταύριυται κάγώ τώι κόσμιυι. Ό
cf. Ps. 94. 1 μακάριος ψάλλει Δαυίδ' κ α υ χ ή σ ο μ α ι έπί τ ώ ι θ ε ώ ι τ ώ ι σ ω τ ή ρ ί μου. ?στι òè
Hab. 3. 18 σο φ^ς άγιοπρεπής ó λόγος" ού γαρ έν άνθρώπωι κατασεμνύνεσθαι χρή μάλλον ήμάς,
άλλ' έπί θεώι. πώς οδν ó Παύλος έν τώι σταυρώι τοΟ Χρίστου καυχάσθαι φησιν;
?δε» γαρ μάλλον έπί θεώι τούτο δράν' σκοπός γάρ οδτος τοις άλλοις άγίοις. άλλά ir
υπάρχων πνευματοφόρος έν θανάτωι Χριστού καυχάσθαι φησιν. οϊδεν ουν άρα θεόν
όντα καί άληθή και δι' ήμάς παθόντα σαρκί.

Έ κ της πρός Έφεσίους

71 Περί του θεου καί πατρός φησΓ κ α τ ά τήν ένέργειαν του κράτους της
Eph. ι, 19-21 î σ χ ύ ο ς α ύ τ ο υ ή ν έ ν ή ρ γ η κ ε ν έν τ ώ ι Χ ρ ι σ τ ώ ι , έ γ ε ί ρ α ς α ύ τ ό ν έκ ν ε κ ρ ώ ν καί 20
κ α θ ί σ α ς έν δ ε £ ι ά ι αύτου έν τ ο ι ς έ π ο υ ρ α ν ί ο ι ς ύ π ε ρ ά ν ω π ά σ η ς ά ρ χ ή ς καί
έ Σ ο υ σ ί α ς καί δ υ ν ά μ ε ω ς καί κ υ ρ ι ό τ η τ ο ς καί παντός όνόματος όνομαϊο-
Ρ 190 μ έ ν ο υ ο ύ μ ό ν ο ν έν τ ώ ι α ί ώ ν ι τ ο ύ τ ω ι , άλλα καί έν τ ώ ι μ έ λ λ ο ν τ ι . Ιδού τόν
έγηγερμένον έκ νεκρών κεκάθικεν ó πατήρ έν δείιάι αύτού ύπεράνω πάσης άρχής καί
έζουσίας καί δυνάμεως καί παντός όνόματος όνομαΕομένου. δρα οδν συνεδρεύει τήι 25
ύπέρ πάντα φύσει καθ' ήμάς νοούμενος άνθρωπος καί έτερον ούδέν ή, δπερ έστίν άληθές,
PG 1248 ώς θεός ένανθρωπήσας καί υπάρχων μέν όμοούσιος τώι πατρί, καθό πέφηνεν έ£ αύτου,
προσλαβών òè τό άνθρώπινον οικονομικώς, Ινα έν ταυτώι νοήται θεός τε όμου καί άν-
θρωπος ó αύτός καί δια toöto τήι θείαι δόίηι κατεστεμμένος ;
72 Διό μνημονεύετε δτι ποτέ ύμεις τα Ιθνη έν σ α ρ κ ί , οί λ ε γ ό μ ε ν ο ι so
Eph.2, il.12 ά χ ρ ο β υ σ τ ί α ύπό της λεγομένης περιτομής έν σ α ρ κ ί χειροποιήτου, δτι
ήτε τώι καιρώι έκείνωι χωρίς Χρίστου, άπηλλοτριωμένοι τής πολιτείας
του Ισραήλ καί Ε έ ν ο ι τ ώ ν δ ι α θ η κ ώ ν τ η ς έ π α γ γ ε λ ί α ς , έ λ π ί δ α μή ί χ ο ν τ ε ς
καί ά θ ε ο ι έν τ ώ ι κόσμιυι. Εί Χριστόν ούκ ίχοντα τά έθνη διετέλουν έν άθεότητι
κατά τόν κόσμον, έπειδή òè αύτόν έσχήκασιν, ού μεμενήκασιν άθεοι, πώς άρα ού θεός ss
ό Χριστός;
78 Τούτου χάριν κάμπτω τά γ ό ν α τ ά μ ο υ π ρ ό ς τ ό ν π α τ έ ρ α , έ£ ο δ π ά σ α
Eph.3,ΐ4 - Ι 7 π α τ ρ ι ό έν ο ύ ρ α ν ο ί ς καί έ π ί γ ή ς ό ν ο μ ά ί ε τ α ι , ί ν α δ ώ η ι ύ μ ί ν κ α τ ά τ ό ν π λ ο υ -
τον τής δό£ης αύτου δυνάμει κραταιωθήναι διά τ ο ύ π ν ε ύ μ α τ ο ς αύτοΟ είς
τόν ίσω άνθρωπον, κατοικήσαι τόν Χ ρ ι σ τ ό ν διά τ ή ς π ί σ τ ε ω ς έν τ α ΐ ς «ο
κ α ρ δ ί α ι ς ύμών. Τό Χριστός ΊησοΟς όνομα, καθό πλειστάκις είρήκαμεν, <έν> άνθρω-

VS, D [ = mn], Α
3/4 έστίν — σαρκός om. SD 5 «ΙΜτα S 6 γνώντεσ V 8 τοΟ om. SD 11 τώ
om. S 14 τώ θω D ΧριστοΟ] kU SD 16 ύποΐρχει SD 18 om. SD 23 έν 1 om. SD
ίδού δή SD 24 iv τή D 27 όποίρχει SD 32 χϋ VA θυ SD 34 τά om. S
35 άθεα V δρα om. SD 38 ούρανώ SD ύμίν ex ήμίν corr. S 40 τής om. SD
41 ήμών ex ύμών corr. S ¿v addidi

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
I50, 68—76 C Y R I L L I ORATIO A D DOMINAS 8l

πείαι μορφήι τον έκ θεού πεφηνότα Χόγον σημαίνει πανταχού. πώς oöv èv ταΐς καρδίαις
ήμών κατοικεί δια της πίστεως, εί μή νοείται θεός, ένώσαντος έαυτώι την σάρκα τοΟ
λόγου, ος και θεικώς èv ήμίν κατοικεί δια του πνεύματος; εί δέ κοινός άνθρωπος ό Χρι-
στός και έτερος υιός παρά τον φύσει καί μόνον, φημί δή τον έκ θεού, τις ó έν ήμίν Ρ 191
κάτοικων; ή πώς ανθρώποις δια πίστεως ένοικίΕεται ; καίτοι λέγοντος Ιωάννου σαφώς 5
περί του θεού' èv τ ο ύ τ ω ι έγνώκαμεν δτι èv ή μ ί ν έστιν, δ τ ι έκ τ ο υ π ν ε ύ μ α τ ο ς iloh. 4, 13
αύτου Ι δ ω κ ε ν ήμίν.

Έκ τής προς Φιλιππησίους


8
74 Περί των εν νόμωι καυχημάτων φησίν' α τ ι ν α ήν μοι κ έ ρ δ η , τ α ύ τ α ή γ η μ α ι Phil. 3. 7·
δια τòν Χ ρ ι σ τ ό ν ίημίαν. άλλα μεν o ö v γε ή γ ο Ο μ α ι τα π ά ν τ α ί η μ ί α ν ε ί ν α ι ίο
δ ι α το ύ π ε ρ έ χ ο ν τ ή ς γ ν ώ σ ε ω ς Χ ρ ι σ τ ο ύ Ί η σ ο υ τ ο ΰ κ υ ρ ί ο υ ή μ ώ ν , δι' öv τά
π ά ν τ α έΖΙημιώθην καί ή γ ο Ο μ α ι σ κ ύ β α λ α ε ί ν α ι , ϊ ν α Χ ρ ι σ τ ό ν κ ε ρ δ ή σ ω . Δια
τί Ζημία καί σκύβαλα èv νόμωι; τί δέ καί τό ύπερέχον τής γνώσεως ΊησοΟ Χρίστου ; καίτοι
θεόν τον φύσει καί άληθινόν ó διά Μωσέως νόμος τοις άρχαιοτέροις έκήρυττεν, οί δέ τής
νέας διαθήκης μυσταγωγοί Χριστόν τώι κόσμωι κατηγγέλκασιν. αλλ' εϊπερ έστίν αν- is
θρωπος καθ' ήμας, αύτό δή τούτο κοινός, ούχ ένώσει τήι καθ' ύπόστασιν, τήι πρός γε
φημί τον έκ θεοΟ λόγον, θεός είναι πεπιστευμένος, πώς ύπερέΣει τής νομικής πίστεως ή
κατ' αύτόν;

Έκ της προς Κολασσαείς


75 ΝΟν χ α ί ρ ω , φησίν, έν τ ο ι ς π α θ ή μ α σ ί μου ύ π ε ρ υ μ ώ ν καί ά ν τ α ν α π λ η ρ ώ Col. 1, 24-28
/ PG 12^9
τα υ σ τ ε ρ ή μ α τ α τ ώ ν θ λ ί ψ ε ω ν τ ο ΰ Χ ρ ι σ τ ο ύ έν τ ή ι σ α ρ κ ί μου υ π έ ρ τ ο ύ σώ-
ματος αύτοΰ, δ έστιν ή έκκλησία, ής έγενόμην έγώ διάκονος κατά τήν
ο ί κ ο ν ο μ ί α ν τ ο υ ΘεοΟ τ ή ν δ ο θ ε ΐ σ ά ν μοι ε ί ς υ μ ά ς π λ η ρ ώ σ α ι τ ο ν λ ό γ ο ν τ ο υ
ΘεοΟ, τ ο μυστήριον τό ά π ο κ ε κ ρ υ μ μ έ ν ο ν από των αιώνων καί άπό τών
γ ε ν ε ώ ν , ν υ ν ί δέ έ φ α ν ε ρ ώ θ η τ ο ι ς ά γ ί ο ι ς α ύ τ ο υ , ο ί ς ή θ έ λ η σ ε ν ó θ ε ό ς γ ν ω - 25
ρίσαι τίς ó πλούτος τής δ ό ί η ς του μυστηρίου τούτου έν τ ο ι ς έ θ ν ε σ ι ν , δ ς
έ σ τ ι Χ ρ ι σ τ ό ς έν ύ μ ί ν , ή έ λ π ί ς τ ή ς δ ό ξ η ς , δ ν η μ ε ί ς κ α τ α γ γ έ λ λ ο μ ε ν . Πώς Ρ 192
κέκρυπται τό μυστήριον ή πώς δλως έστί λόγος ΘεοΟ, ποίος δέ πλούτος δόξης Ινεστιν
αύτώι, εϊπερ έστί κοινός άνθρωπος καθ' ήμας ó Χριστός; ούδεν γαρ μέγα έστίν, αλλ' ούδε
αΕιόλογον τό μυστήριον, εί μή ως θεώι πρόσιμεν τώι Χριστώι καί συνίεμεν δτι θεός ών so
ó λόγος καί έν ίσότητι καί μορφήι του πατρός καθήκεν έαυτόν εις κένωσιν, γενόμενος
άνθρωπος καί μεμενηκώς δπερ ην' πλούσιον γαρ ουτιυ καί έν δόΣηι πολλήι νοείται τό
μυστήριον.
76 Ώς ούν παρελάβετε τον Χ ρ ι σ τ ό ν ΊησοΟν κ ύ ρ ι ο ν , έν α ύ τ ώ ι π ε ρ ι π α - Col. 2, 6. 7
τείτε, έρρι£ωμένοι καί έ π ο ι κ ο δ ο μ ο ύ μ ε ν ο ι έν α ύ τ ώ ι καί β ε β α ι ο ύ μ ε ν ο ι έν 35
πίστει. Πώς oöv παρελάβομεν τον Χριστόν, διδάξει λέγων ό σοφός Ιωάννης' καί ó loh. ι, 14
λ ό γ ο ς σάρΗ έγένε'το. αλλ' ού πέπαυται του είναι λόγος, καί ε! γέγονε σάρξ" συνε-
δρεύει γαρ καί ούτω τώι ίδίωι πατρί καί κύριος τής δόξης ό έσταυρωμένος ώνόμασται. iCor. 2, 8

V S . D [ = mn], A
ι θϋ ñp3 D 3 ύμίν SD 4 δή om. SD ύμίν V S 6 ύμίν SD 10 γε
om. SD i l iü χϋ D τά om. SD 12 έΖημιώθη S είναι ϊνα] έν νόμω εΐναι V
13 καί 2 ] κατά SD 15 έπείπερ SD 16 ήμάς om. V 19 κολασαείσ S 22 διάκονοσ
έγώ Α 23 πληρώσαι om. Α 26 τού μυστηρίου τήσ δόΕησ SD τούτου] αύτοΟ D 28 δλοσ
έστί SD έσ-rìv δλωσ V ό πλοΟτοσ τήσ δόΕησ V έστίν D 29 oùbè V S 30 προσίε-
μεν V 3« ¿v om. SD 34 ι* χν SD 35/36 έν πίστει om. SD 36 παρέλαβε A
διδάσκει D 38 καί 1 om. A
Acta concilionim oecumenicorum. 11,5. Ii

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
82 COLLECTIO VATICANA

77 Τ ή ι π ρ ο σ ε υ χ ή ι π ρ ο σ κ α ρ τ ε ρ ε ί τ ε , γ ρ η γ ο ρ ο υ ν τ ε ς èv α ύ τ ή ι èv ε ύ χ α -
Col. 4. 2-4 ρ ι σ χ ί α ι , π ρ ο σ ε υ χ ό μ ε ν ο ι ά μ α καί π ε ρ ί η μ ώ ν 'ίνα ό θ ε ό ς ά ν ο ί Η η ι ή μ ΐ ν θ ύ ρ α ν
τ ο υ λ ό γ ο υ λ α λ ή σ α ι τ ο μ υ σ τ ή ρ ι ο ν τ ο υ θ ε ο ύ , òt' ô καί δ έ δ ε μ α ι , ί ν α φ α ν ε -
ρ ώ σ ω α ύ τ ό ώ ς δ ε ι με λ α λ ή σ α ι . Ει μή θεός ó Χριστός, άνθρωπος δέ θείαι χάριτι
τετιμημένος, ουδέν έχει βαθύ το έπ' αύτώι μυστήριον. ποίας ουν έδείτο θύρας εις το 6
φανεροΟν αύτό καί καθώς έδει, λαλήσαι; μέγα γαρ oùòèv ή χαλεπόν το περί ανθρώπου
λέγειν ώς εϊη κατά φύσιν άνθρωπος. εί δέ άνθρωπος γεγονώς ό έκ θεού κηρύττεται
Ρ 193 λόγος, χρεία δή πάντως θεοΟ τοΟ καί θύραν άνοίγοντος καί δίδοντος λαλήσαι το μυστή-
ριον καθ' δν προσήκει τρόπον.

Έ κ τής προς Εβραίους ίο


78 " Ο τ α ν δέ ε ί σ α γ ά γ η ι τ ό ν π ρ ω τ ό τ ο κ ο ν ε ι ς τ ή ν ο ί κ ο υ μ έ ν η ν , λ έ γ ε ι ' καί
Hebr. ι, 6 π ρ 0 0 · κ υ ν η σ ( 5 , τ ω σ α ν α ύ τ ώ ι π ά ν τ ε ς ά γ γ ε λ ο ι ΘεοΟ. Μονογενής κατά φύσιν ó
έκ Θεού πατρός ώνόμασται λόγος, δτι μόνος έκ μόνου γεγέννηται τοΟ πατρός' εϊρηται δέ
PG 1252 καί πρωτότοκος, δτε καί είσήλθεν εις τήν οίκουμένην άνθρωπος γεγονώς καί μέρος αύτής.
πλην καί ούτω προσκυνείται παρά των αγίων αγγέλων, άνακειμένου τε καί πρέποντος ΙΒ
μόνωι θεώι τοΰ καί προσκυνεΐσθαι δείν. πώς ουν ού θεός ó Χριστός ό καί έν ούρανώι
προσκυνούμενος;
79 Καί π ρ ο ς μ έ ν τ ο υ ς α γ γ έ λ ο υ ς λ έ γ ε ι ' ό π ο ι ώ ν τ ο υ ς α γ γ έ λ ο υ ς α ύ τ ο ΰ
Hebr. ι, 7"9 Τ τ ν £ , 3 μ α τ α τ0υς λ ε ι τ ο υ ρ γ ο ύ ς α ύ τ ο ΰ π υ ρ ό ς φ λ ό γ α ' π ρ ο ς δέ τ ό ν υ ί ό ν '
ό θ ρ ό ν ο ς σ ο υ , ό θ ε ό ς , ε ι ς τ ό ν α ι ώ ν α τ ο ΰ α ι ώ ν ο ς , κ α ί ' ή ρ ά β δ ο ς τ ή ς ε ύ - 2ο
θ ύ τ η τ ό ς σ ο υ ρ ά β δ ο ς τ ή ς β α σ ι λ ε ί α ς σου. ή γ ά π η σ α ς δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ν καί έ μ ί -
σ η σ α ς ά δ ι κ ί α ν ' δια τ ο ύ τ ο έ χ ρ ι σ ε σ έ , ό θ ε ό ς , ό θ ε ό ς σ ο υ Ι λ α ι ο ν ά γ α λ λ ι ά -
σ ε ω ς π α ρ ά τ ο υ ς μ ε τ ό χ ο υ ς σου. Εί ποιητής αγγέλων έστίν ό θρόνον έχων είς τόν
αιώνα τοΟ αιώνος, άγαπήσας τε δικαιοσύνην καί μεμισηκώς άδικίαν καί δια τούτο κεχρίσθαι
λεγόμενος τώι έλαίωι τής άγαλλιάσεως παρά τοΰ θεού καί πατρός, τί δή άρα φαμέν εις έννοιας 25
έρχόμενοι τάς έπ' αύτώι; εί γαρ ποιεί τούς αγγέλους αύτοΰ πνεύματα καί θρόνον έχει
θεότητος, τίνα τρόπον χρίεται τώι έλαίωι τής άγαλλιάσεως; ούκοΰν κτίίει μεν ώς θεός
άγγέλους, χρίεται δέ ώς άνθρωπος, ούκ είς τήν της θεότητος φύσιν, άλλ' είς το τής οίκο-
ρ 194 νομίας εύτεχνές έρχομένου τοΰ χρίσματος. θεός άρα καί άνθρωπος ό Χριστός, θεός
μέν τήι φύσει, άνθρωπος δέ καθ' ημάς ό αύτός οικονομικώς, δτε γέγονεν έκ γυναικός so
κατά σάρκα.
80 Β λ έ π ε τ ε , ά δ ε λ φ ο ί , μή π ο τ έ έ σ τ ι ν έ ν τ ι ν ι υ μ ώ ν κ α ρ δ ί α π ο ν η ρ ά ά π ι -
Hebr. 3, 12 σ τ ί α ς έ ν τ ώ ι ά π ο σ τ ή ν α ι ά π ό θ ε ο ύ ί ώ ν τ ο ς . Εί άρνούμενοι τόν Χριστόν άφι-
στάμεθα ΘεοΟ ζώντος καί αληθινού, έμμένοντες δέ τήι είς αύτόν πίστει κατ' ούδένα τρόπον
ποιούμεθα τήν άποστασίαν, πώς ού θεός ό Χριστός; 85
81 Εί γ α ρ τό α ί μ α τ α ύ ρ ω ν κ α ί τ ρ ά γ ω ν καί σ π ο δ ό ς δ α μ ά λ ε ω ς ρ α ν τ ί ί ο υ σ α
τους κεκοινωμενους α γ ι α ί ε ι προς τήν τής σαρκός καθαρότητα, ποσωι

25—29 adfert Fcyr 159 τοΟ αύτοΟ έκ τής αύτής έπιστολής ' τί δή — χρίσματος

V S , D [ = mn], Α
3 δέδεμμαι Α 5 oùbè S D 6 φανερώσ V η είη V A €Ì S D 8 δήπου S D
i l καί om. S 13 γεγένηται Sn, corr. n 14 καί 8 om. S D αύτοΟ S D 19 υίόν] θν A
20 καί om. D ή (ιάβδοσ V S A £άβί>οσ D της om. D 20/21 εύθύτητοσ V S δυνάμεωα D βασιλείασ A
21 σου om. D ή {>άβόοσ D τήσ βασιλείασ V S D εύθύτητοσ Α σου om. S A 23 θρό-
νων V S 24 άνομίαν S D 25 λεγόμενον S ΘεοΟ] θείου S δή oro. S D 29 ¿v-
τεχνέσ D 30 ό αίιτός om. D 34 θϋ m. ree. in mg. add. S

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
150, 77—»5 CYRILLI ORATIO AD DOMINAS 83

μάλλον το αίμα τοΰ Χριστού, δς δια πνεύματος αγίου έαυτόν προσή-


νεγκεν αμωμον τώι θεώι, καθαριεί την συνείδησιν υμών από νεκρών
έργων εις το λ α τ ρ ε ύ ε ι ν θεώι £ώντι; Εί μή θεός αληθής έστιν ó Χριστός, τίς
ή δνησις ή δια του αίματος αύτοΰ; ή πώς ήμών καθαριεί την συνείόησιν από νεκρών
έργων; αίμα γαρ ανθρώπου κοινού τί πλέον έχει παρά τό αίμα τών τράγων; αλλ' ούδέν e
όλως πλήν δτι όή μόνον τό μεν έστιν αλόγου ίώιου, τό δέ λογικού. έπειδή òè ó έκ
θεού κατά φύσιν, σάρκα λαβών, έθηκεν υπέρ πάντων τό 'ίδιον αίμα, ταύτηι τοι καί καθα-
ρίίειν δύναται τους πιστεύοντας εις αύτόν καί νεκρών έργων άπαλλάττειν καί προσάγειν
εις λατρείαν τώι θεώι.
82 Άθετήσας τις νόμον Μωυσέως χωρίς οίκτιρμών επί δ υ σ ί ν fi τ ρ ι σ ί Hebr 10,28
29
μάρτυσιν άποθνήισκει. πόσωι δοκειτε χείρονος ά£ιωθήσεται τιμωρίας ó
τον υίόν τοΰ θεου κ α τ α π α τ ή σ α ς κ α ί τ ό α ί μ α τ η ς δ ι α θ ή κ η ς κ ο ι ν ό ν ή γ η σ ά - PG 1253
μ έ ν ο ς καί τ ό π ν ε ύ μ α τ η ς χ ά ρ ι τ ο ς έ ν υ β ρ ί σ α ς , έ ν ώ ι ή γ ι ά σ θ η ; Ό θείον ύβρίσας
νόμον Ρ| γοΟν άθετήσας ούκ 'ίσον έχει τό έγκλημα τώι είς όίνθρωπον ήμαρτηκότι, αλλά
πολύ φορτικώτερον. καί γοΟν ó μεν νόμον παραβεβηκώς υπό την τοΰ θανάτου πεπτωκε 15 Ρ ΐ95
δίκην, ó δέ είς ανθραιπον πεπλημμεληκώς εϊη αν καί συγγνώμης αΗιος. πώς ουν εν
χείρονι δίκηι τοΰ πλημμελουντος είς τόν Μωσέως νόμον ó κοινόν ήγησάμενος τό αίμα τοΰ
Χριστού; αλλά μήν έν χείρονι; καί σφόδρα είκότως. ούκ ápa κοινόν τό αίμα του Χρι-
στού' θεός γαρ ήν ó λόγος γενόμενος σάρΕ. ιβ
88 Βλέπετε μή παραιτήσησθε τόν λαλουντα. εί γ α ρ έκεΐνοι ούκ έ £ έ - H26e b r - 1 2 · * 5 ·
φυγον έπί της γης παραιτησάμενοι τόν χρηματίίοντα, πολλώι μάλλον
ή μ ε ί ς οί τ ό ν ά π ' ο ύ ρ α ν ώ ν ά π ο σ τ ρ ε φ ό μ ε ν ο ι , ου ή φ ω ν ή τ η ν γ ή ν έσάλευσε
τότε, νυν δέ έ π ή γ γ ε λ τ α ι λέγων" έτι απαί έγώ σ ε ί σ ω ού μ ό ν ο ν τ ή ν γ ή ν ,
άλλα καί τ ό ν ο ύ ρ α ν ό ν . Τίς ó χρηματίσας έπί γης, δν παραιτησάμενοι κεκινδυνεύ-
κασιν οί τών Ιουδαίων πατέρες, ή δηλονότι Μωυσής; αλλ' ούκ έκ γης ó Χριστός, έ£ ού- 25
ρανών δέ μάλλον. ó γαρ δνωθεν καί έκ πατρός θεός λόγος άνθρωπος γέγονε καί θεός.
χείρων ουν ή δίκη τοις αυτόν άποστρεφομένοις, καί μάλα είκότως. ώς γαρ ó σοφός
φησιν 'Ιωάννης, ó ώ ν έκ τ η ς γ η ς έκ τ η ς γ η ς λ α λ ε ί , τουτέστιν άνθρώπινα' ó δέ ά ν ω θ ε ν loh. 3. 31
έ ρ χ ό μ ε ν ο ς έ π ά ν ω π ά ν τ ω ν έ σ τ ί ν , ώς θεός δηλονότι. τούτο δέ ήν τε καί έστι Χριστός.
84 Ίησους Χριστός χθές καί σήμερον ó αύτός καί είς τους α ί ώ ν α ς . 30 Hebr.13,8
Τόν έκ θεου φύντα λόγον τότε κεκλημένον εύρήσομεν Ίησουν Χριστόν, δτε γέγονεν έκ
γυναικός. πώς oöv ó χθές καί σήμερον ó αύτός καί είς τους αίώνας; ένώσει δηλονότι
τήι πρός τόν έκ θεού λόγον είς υιόν Ινα νοουμένηι της άναληφθείσης παρ' αύτου σαρκός'
οί/τω γαρ τό άτρεπτον του λόγου κατά φύσιν μενεΐ πάλιν αύτώι, νοουμένωι και μετά σαρκός.

Έκ της προς Τιμόθεον Ρ ΐ96

86 Παύλος άπόστολος Ίησοΰ Χριστού κατ' έπιταγήν θεοί) σ ω τ ή ρ ο ς iTim. 1, ι


ήμών Τιμοθέωι γνησίωι τέκνωι έν π ί σ τ ε ι . Τό του σωτήρος δνομα πρέποι
άν μάλλον ούχ έτέρωι κυρίως τε καί άληθώς πλήν δτι δή μόνωι τώι κατά φύσιν δντι
θεώι. ούτω καί vûv αύτόν ώνόμασεν ó μυσταγωγός. άλλ' έστι σωτήρ καί ó κύριος

VS, D [= mn], Α
2 ήμών D 4 καθαριεί ήμών Α 5 ^ ν 6 δή μόνον scripsi μή μόνον SD μό-
νον A om. V 10 μωυσέοσ VA μωσέωσ D 11 πώσ D δοκείται VS χίίρωνοσ S
13 ¿νυβρίσασ VA άτιμοίσασ SD 16 οΟν] ούκ V ι8 μάλα superscr. σφόδρα V 22 ύμείσ V
τόν] τών S 24 τήσ γήσ D 25 μαισήσ SD 26 έκ τοΟ V 29 θεός om. SD τε om. SD
31 γίγονεν άνθρωποσ SD 32 οδν om. SD 33 νοουμένηι scripsi νοουμένησ VSDA 37 δνομα
om. D πρέπει V 39 δ* om. SD
11 *

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
84 COLLECTIO VATICANA

ημών Ιησούς Χριστός' ώνόμασται γάρ Ίησους καί τήν τοΟ όνόματος δύναμιν ή γοΟν
Mt. ι, 2ΐ έρμηνείαν σαφή καθιστάς ó μακάριος άγγελος ϋφασκε' καί κ α λ έ σ ε ι ς τ ο δ ν ο μ α α ύ τ ο Ο
PG 1256 Ί η σ ο ΰ ν ' α ύ τ ό ς γ α ρ σ ώ σ ε ι τ ο ν λ α ό ν α ύ τ ο ΰ α π ό τ ώ ν α μ α ρ τ ι ώ ν α υ τ ώ ν .
iTim. 4. ίο θεός ουν αρα ó Χριστός, εϊπερ έ σ τ ί σ ω τ ή ρ π ά ν τ ω ν α ν θ ρ ώ π ω ν καθά φησιν ó
θεσπέσιος Παύλος.
Έ κ της προς Τίτον

86 Έ π έ φ α ν η γ α ρ ή χ ά ρ ι ς τοΟ θ ε ο ύ ή σ ω τ ή ρ ι ο ς π ά σ ι ν ά ν θ ρ ώ π ο ι ς , π α ι -
Tit. 2,11-14 δ ε ύ ο υ σ α ή μ ά ς ί ν α ά ρ ν η σ ά μ ε ν ο ι τ ή ν ά σ έ β ε ι α ν κ α ί - τ ά ς κ ο σ μ ι κ ά ς έ π ι θ υ μ ί α ς
σ ω φ ρ ό ν ω ς καί έ π ι ε ι κ ώ ς ί ή σ ω μ ε ν έ ν τ ώ ι ν υ ν α ί ώ ν ι , π ρ ο σ δ ε χ ό μ ε ν ο ι τ ή ν
μ α κ α ρ ί α ν έ λ π ί δ α καί έ π ι φ ά ν ε ι α ν τ η ς δ ό ξ η ς τ ο υ μ ε γ ά λ ο υ θ ε ο ύ καί σ ι υ τ ή ρ ο ς
ή μ ώ ν Ί η σ ο Ο Χ ρ ι σ τ ο ύ , δς ί δ ω κ ε ν έ α υ τ ό ν ύ π έ ρ ή μ ώ ν , ί ν α λ υ τ ρ ώ σ η τ α ι η μ ά ς
α π ό π ά σ η ς α ν ο μ ί α ς καί κ α θ α ρ ί σ η ι έ α υ τ ώ ι λαόν π ε ρ ι ο ύ σ ι ο ν , ΐ η λ ω τ ή ν κα-
λών έργων. Ποία χάρις έπέφανεν ήμίν ή ποίου θεού, καίτοι λεγομένη σωτήριος είναι
Ps. 117, 27 πάσιν άνθρώποις; αλλ' έστί δήλον δτι θ ε ό ς ών κ ύ ρ ι ο ς έ π έ φ α ν ε ν ή μι ν κατά τον
μακάριον Δαυίδ. αύτοΟ τήν il ούρανών έπιφάνειαν της δόζης προσδεχόμεθα καί αύτός
έστιν ó μέγας θεός καί σωτήρ ήμών ΊησοΟς ό Χριστός, δς δέδωκεν έαυτόν υπέρ ήμών,
Ρ 197 ίνα πάσης αμαρτίας άπαλλάΗας έαυτώι παραστήσηι γνησίους προσκυνητάς. είτα τίς ó
λέγων ούκ είναι θεόν άληθή τον Εμμανουήλ, του μακαρίου Παύλου περί αύτοΰ λέγοντος
τ ο υ μ ε γ ά λ ο υ θεού καί σ ω τ ή ρ ο ς ή μ ώ ν ΊησοΟ Χ ρ ί σ τ ο υ ;

Έ κ τών καθολικών

Της Ιακώβου έπιστολής δτι θεός ó Χριστός

87 Μή π λ α ν ά σ θ ε , ά δ ε λ φ ο ί μ ο υ ά γ α π η τ ο ί " π ά σ α δ ό σ ι ς ά γ α θ ή καί π ά ν
lac. ι, 16.17 δ ώ ρ η μ α τ έ λ ε ι ο ν ά ν ω θ έ ν έ σ τ ι , κ α τ α β α ΐ ν ο ν έκ τ ο υ π α τ ρ ό ς τ ώ ν φ ώ τ ω ν .
<Εΐ έκ μόνου του πατρός τών φώτων) πάσα δόσις άγαθή, άγαθή δέ δόσις τό πνεύμα τό άγιον
καί τό δύνασθαι πληρούν έν αύτώι τάς θεοσημίας, εϊτα τοις άγίοις χαρίίεται τό πνεύμα Χρι-
στός και μήν και τό δύνασθαι πληρούν τα παράδοξα, πώς ούκ δν εϊη θεός αληθινός ó Χριστός ;
lac. 4. 7 88 Ύ π ο τ ά γ η τ ε ο ύ ν τ ώ ι θ ε ώ ι , ά ν τ ί σ τ η τ ε τ ώ ι δ ι α β ό λ ω ι , καί φ ε ύ Η ε τ α ι ά φ '
ύμών. Ίδου σαφώς έν τούτοις ύποτάττεσθαι δειν ήμάς ίφη τώι θεώι. φησί δέ
Mt. i l , 29 Χριστός ά ρ α τ ε τ ο ν ί υ γ ό ν μ ο υ έ φ ' ύ μ ά ς . δτε τοίνυν οί τον ίυγόν αίροντες
τόν αύτοΟ ούχ έτέρωι τινί παρά τόν θεόν ύποτάττονται, πώς ούκ άν εϊη θεός;

Έκ της Πέτρου έπιστολής


80 Π έ τ ρ ο ς ά π ό σ τ ο λ ο ς ΊησοΟ Χ ρ ί σ τ ο υ κ λ η τ ο ί ς π α ρ ε π ι δ ή μ ο ι ς δ ι α σ π ο ρ ά ς
iPetr. ι, 1.2 Π ό ν τ ο υ Γ α λ α τ ί α ς ' Α σ ί α ς καί Β ι θ υ ν ί α ς κ α τ ά π ρ ό γ ν ω σ ι ν θ ε ο ύ π α τ ρ ό ς έ ν
ά γ ι α σ μ ώ ι π ν ε ύ μ α τ ο ς ε ί ς υ π α κ ο ή ν καί ^ α ν τ ι σ μ ό ν α ί μ α τ ο ς Ί η σ ο Ο Χ ρ ι σ τ ο ύ '
Ρ 198 χ ά ρ ι ς ύ μ ί ν καί ε ι ρ ή ν η π λ η θ υ ν θ ε ί η . Ίδου κατά πρόγνωσιν του θεοΰ καί πατρός
P G 1257
άπόστολον έαυτόν ώνόμασε του Χριστού καί της άποστολής τόν τρόπον ήμίν έΕηγούμενος
έν άγιασμώι πνεύματος είς ύπακοήν καί ¿»αντισμόν αίματος ΊησοΟ Χρίστου πεπράχθαί
φησιν αύτήν. δτε τοίνυν οί πιστεύοντες είς αύτόν άγιαίόμεθα παρά του πνεύματος,
20—ρ. 85, 14 Tim. arm. p. 3 0 0 —3 o *
VS, D [ = mn], A
i 6 χσ A 4 6 om. SD 10 τής δόΕης om. D 14 καί έπέφανεν SD 16 ία χσ
SD 20 τήσ καθολικήσ Α 2ΐ τής] τοΟ Α 24 Εί — φώτων Tim. om. VSDA Μσισ
έστίν VS 25 θεοσημείασ S είτα εί VA 27 θεώι] κω SD 27—29 καί φεύΕεται —
Χριστός om. SD 30 αύτοΟ Tim. αύτόν VSDA 35 τοΟ om. V καί om. VTim. 36 τρό-
πον] πρόδρομον Α 38 «per V

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
150, 85—94 CYRILLI ORATIO AD DOMINAS «S

βαντίΣει òè ήμάς καί τώι α'ίμαπ αύτού προς άποκάθαρσιν, πώς ουκ αν νοοίτο θεός ó
άγιάζων μέν ίδίυυι πνεύματι, καθαρίίων òè καί τώι αΐματι τους πιστεύοντας; θεός γαρ
ήν έν σαρκί.
Ε ύ λ ο γ η τ ό ς ó θ ε ό ς κ α ί π α τ ή ρ τοΟ κ υ ρ ί ο υ η μ ώ ν Ί η σ ο Ο Χ ρ ί σ τ ο υ ó κ α τ ά i P e t r . i , 3
t ò π ο λ υ α ύ τ ο υ έ λ ε ο ς ά ν α γ ε ν ν ή σ α ς η μ ά ς ε ι ς έ λ π ί δ α ΐ ώ σ α ν δι' ά ν α σ τ ά σ ε ω ς 5
Ί η σ ο Ο Χ ρ ι σ τ ο ύ έκ ν ε κ ρ ώ ν ε ι ς κ λ η ρ ο ν ο μ ί α ν α φ θ α ρ τ ο ν κ α ί ά μ ί α ν τ ο ν κ α ί
ά μ ά ρ α ν τ ο ν τ ε τ η ρ η μ έ ν η ν έν ο ύ ρ α ν ο ι ς . Ει θεός ήμάς άνεγέννησεν είς έλπίδα ΐ ώ σ α ν
καί μένουσαν, πέπραχε δέ τούτο δια της ιδίας έκ νεκρών αναστάσεως ó Χριστός, πώς ούκ
δν εϊη θεός;
Π ε ρ ί ή ς σ ω τ η ρ ί α ς έ Η ε Ζ ή τ η σ α ν , φησί, κ α ί έ ί η ρ ε ύ ν η σ α ν π ρ ο φ ή τ α ι oí iPetr.i,io.
π ε ρ ί τ η ς ε ι ς ύ μ α ς χ ά ρ ι τ ο ς π ρ ο φ η τ ε ΰ σ α ν τ ε ς , έ ρ ε υ ν ώ ν τ ε ς ε ί ς τ ί ν α ή π ο ι ο ν ιι
κ α ι ρ ό ν έ δ ή λ ο υ τ ο èv α ύ τ ο ί ς π ν ε ύ μ α Χ ρ ι σ τ ο ύ . Ίδου δή πάλιν έν τούτοις Χρί-
στου τό άγιον εΐρηται πνεύμα, καίτοι θεου öv. θεός oöv δρα Χριστός ώς ϊδιον Ιχων
το πνεύμα τό άγιον.
Έ κ της ΤΤετρου <δευτέρας> έπιστολής ιβ
Έγενοντο δέ κ α ι ψ ε υ δ ο π ρ ο φ ή τ α ι , ώ ς κ α ί èv ή μ ί ν Ι σ ο ν τ α ι ψ ε υ δ ο δ ι - 2Petr. 2,
δάσκαλοι, οΐτινες παρεισάίουσιν α ι ρ έ σ ε ι ς ά π ω λ ε ί α ς καί τ ο ν άγοράσαντα
αύτοίις δεσπότην άρνούμενοι. Ήγοράσμεθα γαρ τιμής, ο ύ φ θ α ρ τ ο ί ς ά ρ γ υ ρ ί ω ι ή jPetr. χ, 1
χ ρ υ σ ί ω ι , άλλα τώι τιμίωι αΐματι του Χρίστου. έσμέν ουν άρα τοΟ πριαμένου, καίτοι *9
θεώι δουλεύοντες ίώντι καί άληθινώι. είτα πώς ου θεός ó Χριστός, öv καί δεσπότην 2ο
έπεγραψάμεθα £ώντά τε οϊδαμεν καί άληθινόν <θεόν> ;

<Έκ της Ιωάννου έπιστολής)


Καί ο ϊ δ α μ ε ν δ τ ι ó υ ί ό ς τ ο υ θ ε ο υ ή κ ε ι κ α ί δ έ δ ω κ ε ν ή μ ί ν δ ι ά ν ο ι α ν 'ίνα iloh. 5. a
γ ΐ ν ώ σ κ ω μ ε ν τον άληθινόν θεόν, καί έ σ μ έ ν έν τ ώ ι ά λ η θ ι ν ώ ι , έν τ ώ ι υίώι
αύτου ΊησοΟ Χ ρ ι σ τ ώ ι . ουτός έστιν ó άληθινός θεός καί £ωή α ι ώ ν ι ο ς . 25
Ιησούς Χριστός ού γυμνός καί καθ' έαυτόν καί Ιζω σαρκός ó έκ του θεου πατρός νοείται
λόγος, άλλ' δτε γέγονεν άνθρωπος, τότε καί ώνόμασται Χριστός Ίησους. δτε τοίνυν
αύτός έστιν ó άληθινός θεός καί ή Σωή ή αίώνιος, τίς τών ίτερα φρονούντων άνέΣεται;

'Εκ τής 'Ιούδα έπιστολής


Π ά σ α ν σ π ο υ δ ή ν π ο ι ο ύ μ ε ν ο ς τ ο υ γ ρ ά φ ε ι ν ϋ μ ί ν π ε ρ ί τ ή ς κ ο ι ν ή ς ή μ ώ ν lud. 3· 4
σωτηρίας, άνάγκην ίσχον γράψαι ύμίν παρακαλών έπαγωνίίεσθαι τ ή ι 8ΐ
&παζ π α ρ α δ ο θ ε ί σ η ί τοις άγίοις πίστεί. παρεισέδυσαν γάρ τίνες á v - PG 1260
θρωποι οί κ α ί π ά λ α ι π ρ ο γ ε γ ρ α μ μ έ ν ο ι ε ί ς τ ο ύ τ ο τό κρίμα ά σ ε β ε ί ς τήν του
θεου ή μ ώ ν χ ά ρ ι ν μ ε τ α τ ι θ έ ν τ ε ς είς ά σ έ λ γ ε ι α ν καί τ ο ν μ ό ν ο ν δ ε σ π ό τ η ν καί
κύριον ήμών ΊησοΟν Χριστόν άρνούμενοι. Κατά τίνα τρόπον άρνήσεταί τις 85
τών δπαΗ πεπιστευκότων τόν κύριον ήμών ΊησοΟν τόν Χριστόν, καίτοι παρεδε£άμεθα τον
τής ένανθρωπήσεως λόγον; άλλ' εί φαμέν δτι έτερος μέν έστιν υίός ó έκ θεου πατρός

15—ai Tim. arm. p. 3°3 '· 23—Ρ· 86. 4 »bid. ρ. 3°5· 3°6
VS, D [ = mu], A
2 πιστεύσαντασ V 5 ίλεοσ αύτοΟ SD Σωήσ V 6/7 άμοίραντον καί άμίαντον D
άνεγίννησεν Tim. ¿γΐννησεν VSDA io oi] ή S 11 ήμάσ VD τίνασ SD 13 θϋ δν VA
θείον SD θείον öv Tim. 15 δευτίρας Tim. om. VSDA 16 προφήται ψευδοπροφήται
¿v τώι λαώι Tim. ύμίν D ιγ παρεισάγουσιν SD 18 φθαρτήσ S 21 τΐ] bè Α
θεόν Tim. om. VSDA 22 om. VSDA 23 έδιυκεν SD 24 μόνον καί άληθινόν V 26 σαρ-
κόσ V A Tim. πρσ SD 27 καί om. SD 28 6 om. V ή 1 om. V 31 ίχον n ίχιυν m
33 καί om. SD τοΟτο om. A 34 μετατίθενται S άσίβειαν V καί* om. D 36 ΐν
χν SD 37 ϊτερος om. V υίός] 6 υΐάσ S om. D

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
86 COLLECTIO VATICANA

Ρ 200 λόγος, έτερος δέ κατ' ιδίαν ó έκ γυναικός, ήρνησάμεθα τον μόνον δεσπότην. είς γαρ
κύριος Ίησους Χριστός καθ' έ'νωσιν οίκονομικήν, τήν πρός γε φημί τον έκ θεού λόγον, εις
την της θεότητος δόίαν άναφοιτώσης αυτού της σαρκός. είς oöv άρα Χριστός καί
υίός' Ισται γαρ οϋτω τών όλων δεσπότης.

Έκ του κατά Ματθαίον ευαγγελίου ότι θεός ó Χριστός &

95 Τ α ύ τ α δέ α υ τ ο ύ έ ν θ υ μ η θ έ ν τ ο ς , ι δ ο ύ ά γ γ ε λ ο ς κ υ ρ ί ο υ κ α τ ' ο ν α ρ έφάνη
Mt. 1,20.21 a ¿ T ( £ u χ έ γ ω ν · Ι ω σ ή φ υίός Δ α υ ί δ , μή φ ο β η θ ή ι ς π α ρ α λ α β ε ί ν Μαριάμ τήν
γ υ ν α ι κ ά σ ο υ ' τ ό γ α ρ èv α ύ τ ή ι γ ε ν ν η θ έ ν έκ π ν ε ύ μ α τ ο ς έ σ τ ι ν ά γ ί ο υ . τέζεται
δέ υ ί ό ν καί κ α λ έ σ ε ι ς τ ό ό ν ο μ α α ύ τ ο ΰ Ί η σ ο Ο ν " α ύ τ ό ς γαρ σ ώ σ ε ι τ ό ν λαόν
αύτοΰ άπό τ ώ ν α μ α ρ τ ι ώ ν αύτών. Δύο κατά ταυτό τίθησι τα θεοπρεπή καί ουκ ίο
άνθρωπείαι πρέποντα φύσει. τοΰ γαρ τεχθέντος έκ της Μαριάμ ϊδιον έφη λαόν τους
δι' αύτοΰ σεσωσμένους καί μήν ότι καί αμαρτιών αυτούς αύτός απαλλάξει. θεού δέ τα
πάντα καί πρέποι δν αύτώι καί μόνωι τό άπαλλάττειν αμαρτιών δύνασθαι τους ήμαρτη-
κότας. θεός oöv apa έστίν ó έκ της αγίας παρθένου γεγεννη μένος, ου καί ϊδιος έσμέν
λαός, καί αμαρτιών δέ ήμάς άπήλλαΕεν ώς έχων καί τούτου την έίουσίαν. 15

Mt. 2, ι 96 Τ ο υ δέ Ί η σ ο Ο γ ε ν ν η θ έ ν τ ο ς έν Β η θ λ ε έ μ τ η ς Ι ο υ δ α ί α ς . Έ ν Βηθλεέμ
γεγέννηται της Ιουδαίας ó έκ ρίίης Ίεσσαί, φησί δέ περί αύτοΰ δι' ένός τ ώ ν προφητών
Mich. 5. 2 ó θεός καί πατήρ' καί σ ύ Β η θ λ ε έ μ ο ί κ ο ς τ ο υ Έ φ ρ α θ α , μή ό λ ι γ ο σ τ ό ς εΐ τ ο ΰ
ε ί ν α ι έν χ ι λ ι ά σ ι ν Ί υ ύ δ α ' έκ σοΟ γ ά ρ μοι έ Ε ε λ ε ύ σ ε τ α ι τ ο υ ε ί ν α ι ε ί ς ά ρ χ ο ν τ α
ρ 20Ι έν τ ώ ι Ι σ ρ α ή λ καί αί έ ξ ο δ ο ι αύτου άπ' άρχής i l ήμερών αιώνος. πώς 20
oöv ó γεγεννημένος έν Βηθλεέμ τής Ιουδαίας άπ' άρχής αιώνος τάς έίόδους Ιχειν λέγεται,
τουτέστι της υπάρίειυς την αρχήν, καίτοι γεννηθείς έν έσχάτοις τοΰ αιώνος καιροίς; θεός
oöv δρα Χριστός καί πρέποι δν αύτώι τό του θεού λόγου πρεσβύτατον. θεός γαρ ήν,
δΓ ήμάς σαρκικήν ύπομείνας γέννησιν τήν έκ γυναικός.
97 Έγώ μέν γ α ρ ύ μ α ς υ δ α τ ι β α π τ ί ί ω , φησίν, ε ί ς μ ε τ ά ν ο ι α ν , ó δέ ό π ί σ ω 25
Mt.3. il. ΐ2 μ 0 υ Α ρ χ ό μ ε ν ο ς ί σ χ υ ρ ό τ ε ρ ό ς μού έ σ τ ι ν , ου ούκ ειμί Ι κ α ν ό ς τ α ύποδήματα
βαστάσαι. α ύ τ ό ς ύ μ α ς β α π τ ί σ ε ι έν π ν ε ύ μ α τ ι ά γ ί ω ι καί π υ ρ ί ' ού τ ό π τ ύ ο ν
έν τ ή ι χ ε ι ρ ί α ύ τ ο ΰ και δ ι α κ α θ α ρ ι ε ΐ τήν ά λ ω ν α αύτοΰ. Ούκ άνθρωπότητος
έργον είναι φαμέν τό βαπτίίειν έν άγίιυι πνεύματι, άλλ' ούδέ τήν άλω τήν νοητήν, του-
PG ΐ26ι τέστι τους έπί της γης, ιδίαν είναι φαμέν άνθρωπου. θεοΟ γάρ τα πάντα έστί καί so
αύτώι καί μόνιυι πρέπει τό έν άγίιυι πνεύματι βαπτίίειν δύνασθαι τους πιστεύοντας,
ένήργηκε δέ τοΰτο Χριστός ó μετά Ίιυάννην έρχόμενος κατά σάρκα ήτοι τόν τής σαρκός
χρόνον, αύτός δέ και τήν έαυτοΟ άλω καθαρίζει. θεός oöv άρα έστίν άληθής.
98 Καί ίδου λ ε π ρ ό ς προσελθών προσεκύνει αύτώι λέγων' κύριε, έάν
Mt. 8, 2. 3 θ έ λ η ι ς , δ ύ ν α σ α ί με κ α θ α ρ ί σ α ι . καί έ κ τ ε ί ν α ς τ ή ν χ ε ί ρ α ή ψ α τ ο α ύ τ ο υ λ έ - 85
γων' θέλω, καθαρίσθητι. καί ε ύ θ έ ω ς έκαθαρίσθη α ύ τ ο υ ή λέπρα. Τό
ένεργείν δύνασθαι θεοπρεπώς ούκ ϊδιον άνθρωπου, αύτήι δέ μάλλον έποιτο δν καί μόνηι

6—ρ. 89, 8 Timoth. arm. p. 284—289

VS, D [ = mu], A
7 φοβηθείσ V μαρίαν SD 10 κατ* αύτό SD τά om. A 11 μαρίασ D
14 γεγενημένοσ SA 16 έμ S 17 γεγένηται S 18 έσφραθά V εύφρανθά Sn εύφραθά m
ούκ A 19 σε έν SA 21 γεγενημένοσ S 23 πρέπει άν S πρέπει V 24 δι* ήμάσ
om. SD γένεσιν S 25 ¿v Οδατι V 28 αίιτοΟ om. D 29 φαμέν τό βαπτίίειν είναι V
άλωνα D 31 αύτώ μόνω SD τό] τώ V 32 τής om. Α 37 &κ>ιτο Pusey ex Euthy-
mio Zigabeno, Tim. έποιείτο VSDA

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
I50, 94— 1 0 2 CYRILLI ORATIO AD DOMINAS 87

τηι πάντων έπέκεινα φύσει. ένεργει bè ουτω Χριστός' ούκ dpa ψιλός άνθρωπος καθ'
ήμάς, θεός òè μάλλον έν άνθρωπείαι μορφήι. ουτω νοήσεις καί έπί της Πέτρου πεν- Ρ 202
θερας κδν <εί> τοις άνέμοις έπιτιμών όρώιτο θαλάσσηι τε καί υδασιν, δθεν καί οί θεσπέ- M t ' 8 ' ^
σιοι μαθηταί καί θάλασσαν καί άνέμους υποκειμένους όρώντες τεθαυμάκασι λέγοντες" 4
ποταπός έστιν ούτος; ού γαρ ήν ανθρώπου ψιλού το τοιάδε δύνασθαι δράν. Mt. 8, 27
θεός ούν άρα κατά ταυτόν καί άνθρωπος ó Χριστός.
»9 Οί δέ δ α ί μ ο ν ε ς , φησί, π α ρ ε κ ά λ ο υ ν α ύ τ ό ν λ έ γ ο ν τ ε ς ' ει έ κ β ά λ λ ε ι ς η μ ά ς , Mt. 8,31.32
ά π ό σ τ ε ι λ ο ν ή μ ά ς εις τ ή ν ά γ έ λ η ν τ ω ν χ ο ί ρ ω ν , καί ε ΐ π ε ν α ύ τ ο ί ς ' υ π ά γ ε τ ε .
Τό προνοειν των δλων καί σώιίειν αυτά τίνος αν εϊη πλην δτι μόνου του κατά φύσιν ίο
δντος θεού; ουτω καί ó σωτήρ &ρασκεν' ο ύ χ ί δ ύ ο σ τ ρ ο υ θ ί α ά σ σ α ρ ί ο υ π ω λ ο ύ ν - Mt. 10,29.3°
τ α ι ; κ α ι Ι ν έ£ α υ τ ώ ν ού π ε σ ε ί τ α ι έ π ί τ ή ν γ ή ν ά ν ε υ τ ο υ π α τ ρ ό ς ή μ ώ ν τ ο υ
έν τ ο ι ς ο ύ ρ α ν ο ί ς , υ μ ώ ν δέ κ α ί αί τ ρ ί χ ε ς τ η ς κ ε φ α λ ή ς π ά σ α ι ή ρ ι θ μ η μ έ ν α ι
είσίν. ίδου τοιγαροΟν τοσαύτην τών όντων πρόνοιαν έποιείτο Χριστός, ως μή έξείναι
τοις άκαθάρτοις δαίμοσι μηδέ χοίρων αγέλης £χειν τήν έΗουσίαν. παρακληθείς ούν έπέ- ΐ5
τρεψε μόλις, ούκ έκείνοις πληρών τήν αϊτησιν, άλλ' ίνα ήμάς άναπείσηι φρονείν δτι προ-
νοείται τών δλων ώς θεός. είτα πώς ού θεός ó θεοπρεπή τήν έ£ουσίαν καί το κατά
πάντων κράτος άνημμένος καί σώιΖων ώς ϊδια τά δι' αύτοΰ γεγονότα;
100 Τ ό τ ε λ έ γ ε ι τ ο ι ς μ α θ η τ α ΐ ς α ύ τ ο ΰ ' ó μ έ ν θ ε ρ ι σ μ ό ς π ο λ ύ ς , οί δε έ ρ γ ά - Mt.9,37·10.1
τ α ι ό λ ί γ ο ι . δ ε ή θ η τ ε ο υ ν τ ο υ κ υ ρ ί ο υ τ ο υ θ ε ρ ι σ μ ο Ο δ π ω ς Ι κ β ά λ η ι Ι ρ γ ά τ α ς 20
ε ί ς τ ò ν θ ε ρ ι σ μ ό ν α ύ τ ο ΰ . καί π ρ ο σ κ α λ ε σ ά μ ε ν ο ς τ ο υ ς δ ώ δ ε κ α μ α θ η τ ά ς α ύ -
του, ?δωκεν α ύ τ ο ί ς έΗουσίαν κατά π ν ε υ μ ά τ ω ν α κ α θ ά ρ τ ω ν , ώ σ τ ε έκβάλ-
λ ε ι ν α ύ τ ά καί θ ε ρ α π ε ύ ε ι ν π ά σ α ν ν ό σ ο ν καί π ά σ α ν μ α λ α κ ί α ν . Οϊδεν δντα Ρ 203
του ΘερισμοΟ κύριον τον τών δλων θεόν ' αύτου γαρ ή αλως ή νοητή, τουτέστιν ή άνθρω-
πότης' αύτοΰ καί ó θερισμός. άλλ' ίδού δεηθήναι προστάίας τοΰ κυρίου του ΘερισμοΟ, 25 PG 1264
έαυτόν εύθύς άπέδει£εν δντα τοΟτο, έκβαλών τους έργάτας, τουτέστι τους αγίους απο-
στόλους, οίς καί δέδωκεν έζουσίαν κατά πνευμάτων ακαθάρτων ώς θεός. ού γαρ έστι
τών της άνθρωπότητος μέτρων τό διδόναι τισί τοΰ πνεύματος τοΟ αγίου τήν ένέργειαν,
δέδωκε δέ Χριστός. είτα πώς ού φύσει τε καί αληθώς έστι θεός, ει καί γέγονε σάρΣ
ó λόγος ; 30
101 Π α ς ο υ ν δ σ τ ι ς ό μ ο λ ο γ ή σ ε ι έ ν έ μ ο ί έ μ π ρ ο σ θ ε ν τ ώ ν α ν θ ρ ώ π ω ν , ό μ ο - Mt. 10,32.33
λ ο γ ή σ ω κ ά γ ώ έν α ύ τ ώ ι έ μ π ρ ο σ θ ε ν τ ο ΰ π α τ ρ ό ς μ ο υ τ ο υ έν τ ο ι ς ο ύ ρ α ν ο ΐ ς .
δ σ τ ι ς δ ' â v ά ρ ν ή σ η τ α ί με ί μ π ρ ο σ θ ε ν τ ώ ν α ν θ ρ ώ π ω ν , ά ρ ν ή σ ο μ α ι κ ά γ ώ
α ύ τ ό ν έ μ π ρ ο σ θ ε ν τοΟ π α τ ρ ό ς μ ο υ τ ο ΰ έν τ ο ι ς ο ύ ρ α ν ο ι ς . Πολλοί κέκλην-
ται τών αγίων προς τήν τοΟ μαρτυρίου δόζαν καί τετελείωνται δια παθημάτων καί θανά- 35
του, Χριστόν ώμολογηκότες. άρ' ούν έστεφάνωνται διαβεβαιούμενοι καί λέγοντες άν-
θρωπον είναι κοινόν αύτόν ή μάλλον ώς θεόν ταΐς όμολογίαις τετιμηκότες ; άλλ' έστί δήλον.
οί γαρ τοΰτο άρνησάμενοι καί της τοΰ μαρτυρίου δόξης άπώλισθον καί αύτόν εύρήσουσιν
έν ήμέραι κρίσεως άρνούμενον αύτους τον Χριστόν. είτα πώς ού θεός ó τηι τοΟ μαρ-
τυρίου δόΗηι στεφανών τους δτι τοΰτό έστιν άληθώς, όμολογοΰντας αύτόν; 40
102 Δ ε ύ τ ε π ρ ό ς μ ε , π ά ν τ ε ς οί κ ο π ι ώ ν τ ε ς κ α ί π ε φ ο ρ τ ι σ μ έ ν ο ι , κ ά γ ώ ά ν α - Mt.11,28.29
π α ύ σ ω ύμάς. ά ρ α τ ε τ ο ν ζ υ γ ό ν μου έ φ ' υμάς. Ει μή θεός έστιν άληθώς

VS, D [ = ma], Α
3 €¡ addidi ώρώτο SD 5 τό VS τά DA 12 ύμών Tim. 13 άπηριθμημέναι S
άπαριθμημίναι D ι8 κρατ€ΐν άνηρημ^νοσ SD 19 αίιτοΟ μαθηταΐσ SD 22/23 αύτά
¿κβάλλίΐν VD 24 τάν θερισμόν κϋ SD 27 καί om. SDA 28 τοΰ άγίου πνσ V
33/34 δστις δ' άν — οίιρανοίς om. Α 33 άρνήσεταί V 34 T0»í om. D 35 δγίιυν προφητών V
1 π
38 τούτον V 4 Ρ0ς om. Sn

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
88 COLLECTIO VATICANA

Ρ 204 5 'Εμμανουήλ, τίνα τρόπον τον έαυτοΟ ίυγόν ήμΐν έπιτίθησι ; θεοί) γαρ δούλα τα πάντα,
ε'ίρηται δε ζυγός καί ó νόμος. άλλα έπιτίθησιν ήμΐν ó Χριστός τον ϊδιον ίυγόν έαυτώι
τε ύποτάττει, καίτοι τα πάντα υποφέρων τώι πατρί. θεός άρα έστίν, δθεν αύτώι καί
Ps. ιι8, gì ύποκεΐσθαι τα πάντα πρέπει <κατά το είρημένον προς θεόν δτι τα σ ύ μ π α ν τ α δοΟλά σου).
108 "Η ούκ ά ν έ γ ν ω τ ε èv τ ώ ι ν ό μ ω ι δ τ ι έν τ ο ι ς σ ά β β α σ ι ν οί ί ε ρ ε ί ς έν τ ώ ι β
Mt. ΐ2, 5· 6 ι e ρ Où t τό σ ά β β α τ ο ν β ε β η λ ο ΰ σ ι καί α ν α ί τ ι ο ι ε ί σ ι ; λ έ γ ω òè ύ μ ι ν δ τ ι τοΟ
U p o ö μ ε ΐ ί ό ν έ σ τ ι ν ώδε. Εί βεβηλοΟντες τό σάββατον οί ίερείς αναίτιοι είσιν
ώς θεώι προσάγοντες τάς θεραπείας, πώς τών έν τώι ίερώι δρωμένων νοείται μείίων ή
Hebr. 8, 5 Χριστού θεραπεία; αλλά έστι δήλον δτι οί μέν έν νόμωι σκιαι καί ύποδείγματι τών έπου-
ρανίων λελατρεύκασιν, οί òè θεσπέσιοι μαθηταί προσεδρεύοντές τε καί λειτουργούντες τώι ίο
Χριστώι μείίονα καί την δόζαν είχον. καί εί της έν νόμωι λατρείας έν άμείνοσι τό
λειτουργεΐν τώι Χριστώι, πώς ουκ δν νοοίτο θεός αληθώς;
104 Εί έ γ ώ έν Β ε ε λ ζ ε β ο ύ λ έ κ β ά λ λ ω τ α δ α ι μ ό ν ι α , φησίν, οί υ ί ο ί υ μ ώ ν έν
Mt. 12, 27 T ¡ v l έ κ β α λ ο υ σ ι ; διά τ ο ύ τ ο α υ τ ο ί κ ρ ι τ α ί έ σ ο ν τ α ι υ μ ώ ν . Εί έν όνόματι τοΟ
Act. 3. 6 Χρίστου τεθεραπεύκασι τους δαιμονιώντας οί μαθηταί (έπεφώνουν γαρ έν ό ν ό μ α τ ι Μη- is
σ ο υ Χ ρ ί σ τ ο υ τ ο û Ν α ί ω ρ α ί ο υ ) , πώς ούκ δν νοοίτο θεός αληθής ; ού γαρ δν έίήρ-
κεσεν ανθρώπου όόία καί δύναμις εις τό κατισχύσαι τοΟ σατανά.
105 "Ωσπερ ουν σ υ λ λ έ γ ε τ α ι τα ϊ ι ί ά ν ι α καί π υ ρ ί κ α τ α κ α ί ε τ α ι , ο ύ τ ω ς Ι σ τ α ι
P G 1265
èv τήι σ υ ν τ ε λ ε ί α ι τ ο υ α ι ώ ν ο ς . ά π ο σ τ ε λ ε ΐ ó υ ι ό ς τοΟ ά ν θ ρ ω π ο υ τ ο υ ς
Mt. 13,40-42 ,
ά γ γ έ λ ο υ ς αύτοΟ καί σ υ λ λ έ ϋ ο υ σ ι ν έκ τ η ς β α σ ι λ ε ί α ς α ύ τ ο υ π ά ν τ α τ ά σ κ ά ν - 20
Ρ 2 θ 5 δ α λ α καί τ ο υ ς π ο ι ο ύ ν τ α ς τ ή ν ά ν ο μ ί α ν κ α ί β α λ ο Ο σ ι ν α ύ τ ο ύ ς ε ί ς τ ή ν κ ά μ ι ν ο ν
Ps. 102, 20 τοΟ π υ ρ ό ς . Περί θεού γέγραπταΓ ε υ λ ο γ ε ί τ ε τ ο ν κ ύ ρ ι ο ν , π ά ν τ ε ς οί ά γ γ ε λ ο ι
αύτου. ού γαρ άγγελος αγγέλου έστί, θεού δέ μάλλον τά πάντα. πώς oöv φησι
περί του υίου του άνθρωπου δτι άποστελεΐ τους άγγέλους αύτου; θεός ουν άρα έστίν ώς
καί ιδίους έχων τους άγγέλους καί διά τών άνω πνευμάτων ύπηρετούμενος. 26
106 Ήρώτησεν ó Χριστός' τ ί ν α με λ έ γ ο υ σ ι ν οί ά ν θ ρ ω π ο ι ε ί ν α ι τ ο ν υ ί ό ν τοΟ
Mt
\ 3 ά ν θ ρ ω π ο υ ; ά π ο κ ρ ι θ ε ί ς δέ, φησίν, ó Πέτρος ε ϊ π ε ' συ ει ó Χ ρ ι σ τ ό ς ó υ ί ό ς τ ο υ
θ ε ο ΰ τ ο ΰ ί ώ ν τ ο ς . ά π ο κ ρ ι θ ε ί ς δέ ó Ι η σ ο ύ ς ε ί π ε ν α ύ τ ώ ' μ α κ ά ρ ι ο ς ε ΐ , Σ ι -
μ ώ ν β à ρ Ί ω ν α , δ τ ι σάρΣ καί α ί μ α ούκ ά π ε κ ά λ υ ψ έ σ ο ι , άλλ' ó π α τ ή ρ μου ó
έντοΐςούρανοΐς. Ei ψιλός άνθρωπος ó Χριστός, δια τί τεθαύμασται Πέτρος όμο- βο
λογήσας αύτόν; πώς δέ έστι καί θεοδίδακτος ή ποίας έδεήθη φωταγωγίας άνωθεν, 'ίνα
μάθηι τό έττ' αύτώι μυστήριον; άλλ' Ιγνω θεόν δντα καί υίόν θεού Ζώντος διωμολόγησεν
αύτόν ' ταύτηι τοι τεθαύμασται. πλην ίνα υίόν καί ούχί υίούς δύο φησί. δυσσεβές
oöv άρα τό διορίίειν είς δύο.
Mt. 16, 27 Μέλλει γ α ρ ó υ ί ό ς τ ο υ ά ν θ ρ ω π ο υ έ ρ χ ε σ θ α ι έν τήι δό£ηι τ ο υ π α τ ρ ό ς 35
αύτοΟ μ ε τ ά τ ώ ν ά γ γ έ λ ω ν α ύ τ ο υ . Ίδου πάλιν άγγέλους αύτου φησι τά άνω πνεύ-
ματα, καίτοι λεγομένου υίοΟ άνθρωπου.
107 Έ λ θ ό ν τ ω ν δέ α ύ τ ώ ν ε ι ς Κ α π ε ρ ν α ο ύ μ , π ρ ο σ ή λ θ ο ν οί τά δ ί δ ρ α χ μ α λ α μ -
Mt. 17,24-26 β ά ν ο ν τ ε ς τ ώ ι Π έ τ ρ ω ι καί ε ι π ο ν ' ó δ ι δ ά σ κ α λ ο ς ύ μ ώ ν ού τ ε λ ε ί τ ά δ ί δ ρ α χ μ α ;
καί λ έ γ ε ι ' vai. καί ε ί σ ε λ θ ό ν τ α είς τ ή ν ο ί κ ί α ν π ρ ο έ φ θ α σ ε ν α ύ τ ό ν ó Ί η - ω
30—34 adfert Timoth. syr. f. 46 b

V S , D [ = mn], A
ι ήμΐν om. V 2 ύμιν V 3 oöv άρα D 4 κατά — σου Tim. om. V S D A 5 νόμοι
VASmgTim. κόσμω SD 6 τά σοίββατα S D 7 Φ ο' S 8 τήν θεραπείαν S D 9 νόμιυ
καί S D 10 τε om. S D 13 έκβάλω S 14 ¿κβάλλουσι A 15 δαιμονώντασ V ι6 άν
om. S D 22 oí om. V 24 oöv om. SD 30 χσ V S D A ϋσ Tim. 31—33 «ώς δέ—αύτόν
o m. A 32 διωμολόγηκεν V καθωμολόγησεν S D 33 καί om. D 33/34 δυσσεβές— δύο om. D
37 dvôû V A Tim. αύτοΟ S D 38 καί ol D 3 8 · 39 δίδραγμανΑ 4° ¿λθόντοσ V οίκείαν D

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
150, I02—III CYRILLI ORATIO AD DOMINAS 89

σους λέγων" τί σοι δοκεΐ, Σίμων; οί β α σ ι λ ε ί ς της γης από τ ί ν ο ς λ α μ β ά -


ν ο υ σ ι τ έ λ η ή κ ή ν σ ο ν ; ά π ό τ ώ ν υ ι ώ ν α ύ τ ώ ν ή α π ό τ ώ ν α λ λ ό τ ρ ι ω ν ; ε ί π ε δ έ ' Ρ 2ο6
άπό τ ώ ν αλλότριων, έφη δέ α ύ τ ώ ι ό ΊησοΟς" α ρ α γε έ λ ε ύ θ ε ρ ο ί ε ί σ ι ν οί
υιοί. Πώς έλεύθερον έαυτόν ειναί φησι καί έζω νόμου και άσυντελή καί υίόν αλη-
θώς, ει μή θεός έστιν ένώσει τήι καθ' ύπόστασιν σαρκός και αίματος κεκοινωνηκώς ; συν- 5
τετέλεκε òè το δίδραχμον ώς γεγονώς υπό νόμον ό ύπέρ νόμον υιός. άνθρωπος δε
ων, ούχ υπέρ νόμον νοείται ' πώς γάρ ; ούδ' öv Ιχοι κατά φύσιν το ελεύθερον, ει μή νοεί-
ται θεός èv άνθρωπείαι μορφήι.
108 Άναβαίνοντος έν τοις Ίεροσολυμοις τοΰ πάντων ημών σωτήρος Χριστού, παίδες
προεβάδι£ον εύφημοΰντές τε καί λέγοντες' ωσαννά τώι υίώι Δαυίδ, θεοπρεπής io PG 1268
δε πάντως εστίν ή δοΕολογία. ήγανάκτησαν οί Φαρισαίοι καί δή καί προσήιεσαν Mt · 21 · 9

λέγοντες' ά κ ο ύ ε ι ς τί ο ύ τ ο ι λ έ γ ο υ σ ι ν ; ó δ έ Ι η σ ο ύ ς ε ι π ε ν α ύ τ ο ί ς " ν α ί . ούδέ- Mt. 21, 16


ποτε άνέγνωτε δτι έκ σ τ ό μ α τ ο ς νηπίων καί θ η λ α ζ ό ν τ ω ν κ α τ η ρ τ ί σ ω αί-
νο ν; Άναγκαιον έν τούτοις διαμνημονεΰσαι τοΟ μακαρίου Δαυίδ λέγοντος κ ύ ρ ι ε ó p s . 8 , 2 . 3
κύριος ήμών, ώς θαυμαστόν τ ο ο ν ο μ ά σ ο υ έν π ά σ η ι τ ή ι γ ή ι , δ τ ι έ π ή ρ θ η ιε
ή μεγαλοπρέπεια σου υπεράνω τών ουρανών, έκ σ τ ό μ α τ ο ς νηπίων καί
θηλαζόντων κ α τ η ρ τ ί σ ω αϊνον. οί μέν γαρ παίδες εύφημοΟντες έλεγον ωσαννά
τώι υίώι Δαυίδ, καταδέχεται δέ την δοζολογίαν εύφημούμενες' ó δέ γε μακάριος Δαυίδ
ούκ άνθρώπωι ταύτην άνετίθει κοινώι, κυρίωι δέ μάλλον, ou καί θαυμαστόν γέγονε το
όνομα έν πάσηι τήι γήι' έπήρθη γάρ ή μεγαλοπρέπεια υπεράνω τών ουρανών. εϊτα 2ο
πώς ού θεός ó υιός Δαυίδ, το κατά σάρκα Χριστός;
109 Όταν έλθηι ó υιός του άνθρωπου έν τ ή ι b ó Ε η ι α ύ τ ο ΰ κ α ί π ά ν τ ε ς οί M t . 2 5 , 3 1
άγγελοι μετ αύτοΰ, τότε καθίσει έπί θ ρ ό ν ο ν δ ό ξ η ς α υ τ ο ύ . Άρα ώς α ν - Ρ 207
θρωπος είς τών καθ' ημάς καθεδείται Χριστός, παρεστηκότων αύτώι πάντων τών αγγέλων,
ουτω τε κρίνει τον κόσμον; είτα ποίον αν έχοι τούτο λόγόν; γέγραπται γάρ δτι ε ί ς 25 lac. 4,12
έ σ τ ι ν ó ν ο μ ο θ έ τ η ς καί κ ρ ι τ ή ς . θεός οδν αρα Χριστός ó έν δό£ηι θεού καί θρό-
νον έχων καί παρεστώτας αγγέλους καί κρίνων την οίκουμένην έν δικαιοσύνηι.
110 Καί ό ά ρ χ ι ε ρ ε ύ ς , φησίν, ε ι π ε ν αύτώι" όρκίΐω σε κατά τ ο υ θ ε ο ύ τοΟ M t . 2 6 , 6 3 . 6 4
Ζώντος ίνα ή μι ν ε ϊ π η ι ς ει σ ύ ει ό Χ ρ ι σ τ ό ς ό υ ι ό ς τ ο υ θεοΰ. λέγει αύτώι
ό Ίησοΰς' σύ ε ϊ π α ς ' πλην λέγω ύ μ ί ν , άπ' άρτι ο ψ ε σ θ ε τ ο ν υ ί ό ν τ ο υ ά ν - 30
θ ρ ώ π ο υ κ α θ ή μ ε ν ο ν έκ δ ε Ε ι ώ ν τ ή ς δ υ ν ά μ ε ω ς καί έ ρ χ ό μ ε ν ο ν έ π ί τ ώ ν νεφε-
λών τοΰ ούρανοΟ. Πώς ό υιός του άνθρωπου κάθηται έκ δεΕιών τής δυνάμεως;
άλλ' έστί δήλον δτι κδν ει γέγονεν υιός του άνθρωπου ό έκ θεού λόγος, ού πέπαυται τοΰ
είναι θεός, άλλ' έστιν Ö ήν. ταύτηι τοι καί συνεδρεύει τώι φύσαντι καί έν τοις τής
θεότητος άίιώμασιν έμπρέπων όράται, κδν εί γέγονε σάρζ. 35
111 Ό δέ Ι η σ ο ύ ς κράΗας φωνήι μεγάληι άφήκε τό πνεύμα, καί ì b o ù Mt.27,50-52
τό καταπέτασμα τοΟ ναού έσχίσθη άνωθεν είς δύο έως κάτω καί ή γ ή
έ σ ε ί σ θ η κ α ί αί π έ τ ρ α ι έ σ χ ί σ θ η σ α ν κ α ί τ α μ ν η μ ε ί α ά ν ε ώ ι χ θ η σ α ν καί π ο λ λ ά
σώματα τών κεκοιμημένων αγίων άνέστησαν. Ei κοινός άνθρωπος ην ό
Χριστός, πώς τεθνεώτος αύτου τοσούτος ήν έν τοις στοιχείοις ό θόρυβος ; ό μέν γαρ 4ο
ήλιος την άκτίνα συνέστειλε καί έν ήμέραι σκότος είργάσατο, ή δέ γή τόν έαυτής δεσπό-

22—ρ 9°. 3 Tim. arm. 2 9 0 . 2 9 1

VS, D [ = mn], A
ι τίνων V 3 γε om. A 6 Μδραγμον VA 9 τοις om. SD 1 0 προσεβάδιζον VA
τε om. SD ώσανά A ιι φαρισσαιοι SD 1 4 άπομνημονεϋσαι SD 1 7 ώσανά Α
19 άνατέθεικε V 1 9 / 2 0 γίγονε τό όνομα SD τό όνομα γέγονε Α τό όνομα V 2 ο γάρ VD γάρ καί SA
2 5 δν ϊχοι] ίχει V 2 6 ό χσ Α 29 τοΟ θϋ τοΟ Σώντοσ m 3 ° δ ΊησοΟς om. V 33 e ¡
om. SD 3 7 eia δύο άνωθεν V 38 ήνεώχθησαν SD 3 9 ήγίρθησαν m 4 1 Π Tñ D

Acta conciliorum oecumemcorum. I ι, J. 12


Brought to you by | Stockholms Universitet
Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
9° COLLECTIO VATICANA

την όρώσα υπό τών Ιουδαίων έμπαροινούμενον έσχίίετο, άφήκε δε καί ό αιδης τάς τ ώ ν
Ρ 2ο8 άγιων ψυχάς. τίνος ταΰτα ποιοΰντος; αρα ουχί θεού ; θεός γαρ ήν èv σαρκί, ώι καί
P G 1269 ^ κτί(Τις ύβριίομένωι τρόπον τινά συνωργίίετο.

Έ κ του κατά Ιωάννη ν ευαγγελίου


112 Α υ τ ό ς bè ó Ι η σ ο ύ ς ο ύ κ έ π ί σ τ ε υ ε ν α υ τ ό ν α ύ τ ο ί ς b i à τ ο α υ τ ό ν γ ι ν ώ - δ
loh.2, 24-25 σκ6 ι ν π ά ν τ α καί δ τ ι ού χ ρ ε ί α ν ε ί χ ε ν 'ίνα τ ι ς μ α ρ τ υ ρ ή σ η ι π ε ρ ί τ ο υ α ν θ ρ ώ -
π ο υ ' α υ τ ό ς γ α ρ έ γ ί ν ω σ κ ε τ ί ή ν èv τ ώ ι ά ν θ ρ ώ π ω ι . Περί θεοΟ γέγραπται δτι
Ps. 32. 15 ó π λ ά σ α ς κ α τ ά μ ό ν α ς τ ά ς K a p b i a ç α ύ τ ώ ν . καί αυτός bé πού φ η σ Γ μή à π'
er 39, 27
' έμού κρυβήσεταί τι; εί bè πάντα Χριστός έπίσταται καί οΐδε τα έν τώι άνθρώπωι,
1er. ΐ7, ίο π ώ ς ούκ αν ε'ίη θεός ως Kapbiaç έτάίων καί νεφρούς; ίο
118 Ύ μ ε ί ς π ρ ο σ κ υ ν ε ί τ ε δ ούκ ο ΐ δ α τ ε , η μ ε ί ς π ρ ο σ κ υ ν ο ύ μ ε ν ο ο ϊ δ α μ ε ν ,
loh. 4. 22 g T l ή σ ω τ η ρ ί α έκ τ ώ ν ' l o u b a í m v έ σ τ ί ν . Άκούεις δτι την σωτηρίαν έκ των
Ies. 63, 9 'loubaíujv εϊναί φησιν; καίτοι σωτήρα θεόν έπεγραψάμεθα ' σέσωκε γαρ ημάς ού πρέσβις,
ούκ άγγελος, αλλ' αύτός ό κύριος κατά τάς γραφάς. ώνόμασται γαρ Χριστός Ίησοΰς
γεγονώς έ£ 'loubaítuv κατά την σάρκα, Ιησούς γε μην έρμηνεύεται σωτηρία. αύτός ουν is
Hebr. 2, 16 dpa έστίν ή έκ τών 'loubaíuuv σωτηρία, ώστε κδν εί γέγονε σάρΕ ό λόγος καί έπελάβετο
σπέρματος Αβραάμ, θεός έστι καί μετά σαρκός.
114 Αμήν άμήν λ έ γ ω ύ μ ί ν , ό π ι σ τ ε ύ ω ν εις έμε τα ? ρ γ α α έ γ ώ π ο ι ώ , κά-
ioh. 14,1213 κ ε ί ν ο ς π ο ι ή σ ε ι κ α ί μ ε ί ί ο ν α τ ο ύ τ ω ν π ο ι ή σ ε ι , δ τ ι έ γ ώ π ρ ο ς τ ο ν π α τ έ ρ α
μ ο υ π ο ρ ε ύ ο μ α ι κ α ί δ τ ι α ν α ί τ ή σ η τ ε έ ν τ ώ ι ο ν ό μ α τ ι μ ο υ , τ ο ύ τ ο π ο ι ή σ ω . 20
Πορεύεται, φησί, προς τον πατέρα, καίτοι φύσει θεός υπάρχων ό υίός καί αύτός ων ό
Ρ 209 πάντα πληρών. πορεύεται τοίνυν ανθρωπίνως, άνελήφθη γαρ εις τον ούρανόν' άλλα
ως θεός έπαγγέλλεται πληρούν τα αιτήματα τ ώ ν προσευχομένων, εί έν τώι όνόματι αύτοΟ
ποιοΐντο τάς λιτάς είτα τίνι αν πρέποι μάλλον το πληρούν εύχάς αγίων καί χαρίίεσθαι
τα αιτήματα πλήν δτι μόνωι τώι κατά φύσιν και άληθώς δντι θεώι; 25
115 Ούχ ύ μ ε ί ς με έ Η ε λ έ ζ α σ θ ε , άλλ' έ γ ώ έ Σ ε λ ε Η ά μ η ν υ μ ά ς , 'ίνα ύ μ ε ί ς ύ π ά -
ioh. 15, 16 γ η γ ε K a j κ α ρ π ό ν φ έ ρ η τ ε κ α ί ό κ α ρ π ό ς ύ μ ώ ν μ ε ί ν η ι , ' ί ν α δ τ ι δ ν α ί τ ή σ η τ ε
τ ò ν π α τ έ ρ α έν τ ώ ι ό ν ό μ α τ ί μ ο υ , b ώ σ ε ι ύ μ ί ν . 'Iboù πανταχήι bεíκvυσιv δτι τά
loh. 14, 13 ϊσα μετ' έΗουσίας ένεργεί τώι θεώι καί πατρί. έφασκε γαρ" δ τ ι δ ν α ί τ ή σ η τ ε έ ν
τ ώ ι ό ν ό μ α τ ί μ ο υ , π ο ι ή σ ω ' νυνί bé φ η σ ι ν ' δ τ ι δ ν α ί τ ή σ η τ ε τ ο ν π α τ έ ρ α έ ν 80
τώι όνόματί μου, δώσει ύμίν. άρα ούν ibíai μέν bíbu^iv ό πατήρ δίχα τοΟ υίοΟ,
ίδίαι δε καί άνά μέρος ό υίός δίχα του πατρός; ούκοΰν παρά δύο θεών τοις άγίοις τα έν
P G 1272 εύχαΐς αιτήματα; άλλ' ούχ ούτως ϋχει τ α ύ τ α ' μή γένοιτο' ε ι ς γαρ θ ε ό ς ό π α τ ή ρ κ α ί
είς κύριος Ι η σ ο ύ ς Χριστός διανέμει γάρ ό πατήρ δι' υίοΰ τά άγαθά έν πνεύ-
ματι, πλήν ή αίτησις ή έν προσευχαΐς έν Χριστώι ΊησοΟ και κύριος Ιησούς ό ένανθρω- ss
πήσας νοείται καί όνομάίεται λόγος.
116 Kai έν έ κ ε ί ν η ι τήι ή μ έ ρ α ι έμε ούκ έ ρ ω τ ή σ ε τ ε oύbέv. ά μ ή ν ά μ ή ν λ έ γ ω
loh. 16,2324 ύ μ ί ν , όίν τ ι α ί τ ή σ η τ ε τ ο ν π α τ έ ρ α , b ú ^ i ύ μ ί ν έ ν τ ώ ι ό ν ό μ α τ ί μ ο υ . α ι τ ε ί τ ε ,
καί λ ή ψ ε σ θ ε , ϊ ν α ή χ α ρ ά ύ μ ώ ν ήι π ε π λ η ρ ω μ έ ν η . Έ ν ι'σηι καί τούτο τοις
loh. 16,26.27 άνωτέρω βραχύ biavoíai κείσεται καί τό έφεΗής όμοίως, Ιχει bè ο ύ τ ω ς ' έ ν έ κ ε ί ν η ι τ ή ΐ ί ο

V S , D [ = mn], Α
ι τών om. D καί om. V 2 έν om. SD 5 b om. A 6 μαρτυρίση V 9 τά
του άνθρώπου V io έΕίτάζων S D 15 τήν om. D 20 ποιήσω ϊνα δοίασθή 6 πατήρ έν
τώ υίώ έοίν τι αίτήσητ« έν τώ όνόματί μου τοΟτο ποιήσω V 22 τοίνυν] γαρ V γάρ] τοίνυν V
24 πρέπη S 28 πανταχού V 29 θ€ώι και om. V δτι δ V έάν V S D 3 ° ¿àv V
33 δ] καί V 34 υίοΟ] ου Sm 35 à om. S D 36 λόγοσ καί όνομά&ται S D 3 8 àv
τι] δτι fiv Α πατέρα μου S D 39 ήμών S

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
I50, m — l í o CYRILLI ORATIO AD DOMINAS 91

ή μ έ ρ α ι έν τ ώ ι ό ν ό μ α τ ί μου α ί τ ή σ ε σ θ ε καί ού λ έ γ ω ίιμίν ό τ ι ε γ ώ ε ρ ω τ ή σ ω


ι ό ν π α τ έ ρ α " α ύ τ ό ς γαρ ó π α τ ή ρ φ ι λ ε ΐ ύ μ ά ς , δτι ύ μ ε ί ς έμε π ε φ ι λ ή κ α τ ε ,
Δ τ ι έ γ ώ π α ρ ά TOÛ π α τ ρ ό ς έ ί ή λ θ ο ν .
117 Α υ τ ή δ έ έ σ τ ι ν ή α ι ώ ν ι ο ς Ζωή ί ν α γ ι ν ώ σ κ ω σ ι σ έ τ ο ν μ ό ν ο ν ά λ η θ ι ν ό ν loh. 17, 3
θ ε ό ν καί δν ά π έ σ τ ε ι λ α ς Ί η σ ο ΰ ν Χ ρ ι σ τ ό ν Εί τήι έπιγνώσει τού μόνου καί 6
αληθινού θεου συνέίευκταί τε καί συνεισβαίνειν ανάγκη τήν έπίγνωσιν Ίησου Χριστού καί
2ωήν τούτο τήν αίώνιον προΗενεΐ, π ώ ς ούχ απασιν έναργές δτι θεός έστιν αληθής ó Χρι-
στός; γέγονε γαρ σάρΣ ó λόγος καί μεμένηκε λόγος.
118 "Ινα ó κ ό σ μ ο ς π ι σ τ ε ύ σ η ι δ τ ι σ ύ με ά π έ σ τ ε ι λ α ς , κ ά γ ώ τ ή ν δ ό Ε α ν fi ν Ioh.17,21-23
δ έ δ ω κ ά ς μ ο ι , δ έ δ ω κ α α ύ τ ο ι ς , ί ν α ώ σ ι ν £ ν , κ α θ ώ ς ή μ ε ί ς έν. έ γ ώ έ ν α ύ τ ο ί ς ίο
κ α ί σ ύ έ ν έ μ ο ί , 'ίνα ώ σ ι τ ε τ ε λ ε ι ω μ έ ν ο ι ε ι ς έν. Ακριβή της διανοίας τον όφθαλμόν
έπιστήσαντες τήι τού προκειμένου δυνάμει, θεωρήσωμεν τα έν αύτώι. ποίαν δόΣαν είληφέναι
φησί παρά του πατρός ó υιός καί ταύτην ήμίν έπιδοΟναι; αυτός δέ ήμας της έπί τούτοις
έρεύνης απαλλάξει λέγων' 'ίνα ώ σ ι , κ α θ ώ ς ή μ ε ί ς , έν. τήι μέν γαρ φυσική ι ταυ-
τότητι έν έστιν ó έκ θεου λόγος προς τον έαυτου πατέρα, εί καί νοείται καθ' ύπόστασιν is
έκάτερος ίδικήν' π ώ ς δέ καί έν ήμιν γέγονε κατά τον ίσον τρόπον, ουσιωδώς δή λέγω
καί φυσικώς, καίτοι θεού φύσις ασύμβατος παντελώς εϊη αν προς τήν κτίσιν, ως έν
ταυτότητι λέγω τήι κατ' ούσίαν; π ώ ς ουν έν ήμίν γέγονε φυσικώς ó υπέρ τήν κτίσιν;
γέγονε γαρ άνθρωπος, 'ίνα ώσπερ έστίν έν τήι της θεότητος φύσει προς τον πατέρα,
ουτω καί προς ήμάς έν γένηται σχέσει τήι κατά ανθρωπότητα' τετελειώμεθα γαρ ουτω 20
καί ήμείς εις έ'ν.
119 Ο ύ σ η ς o ö v ό ψ ί α ς τ ή ι ή μ έ ρ α ι έ κ ε ί ν η ι τ ή ι μ ι α ι τ ώ ν σ α β β ά τ ω ν κ α ί τ ώ ν loh. 20, 19
θ υ ρ ώ ν κ ε κ λ ε ι σ μ έ ν ω ν , δ π ο υ ή σ α ν οί μ α θ η τ α ί σ υ ν η γ μ έ ν ο ι δ ι α τ ο ν φ ό β ο ν Ρ 2ΐι
τ ώ ν ' Ι ο υ δ α ί ω ν , ή λ θ ε ν ó Ι η σ ο ύ ς καί Ι σ τ η εις τό μ έ σ ο ν καί λ έ γ ε ι α ύ τ ο ί ς '
ειρήνη ύμίν. Έπαπορήσαι τις αν κατά τό εικός έκεΐνο λέγων' εί έν σώματι καί 25
μετά τήν άνάστασιν ήν ó λόγος καθά καί προ τού τιμίου σταυρού, π ώ ς κεκλεισμένων τών PG 1273
θυρών άδοκήτως εις μέσον ώφθη τών μαθητών; προς τούτο φαμέν δτι δυνάμει τήι θεικήι.
μεμνήσθαι δει Παύλου λέγοντος δτι ώ σ τ ε η μ ε ί ς α π ό τ ο ΰ ν υ ν ο ύ δ έ ν α ο ΐ δ α μ ε ν κ α τ ά 2 Cor. 5, 16
σ ά ρ κ α ' εί δ έ κ α ί έ γ ν ώ κ α μ ε ν κ α τ ά σ ά ρ κ α Χ ρ ι σ τ ό ν , ά λ λ α v û v ο ύ κ έ τ ι γ ι ν ώ -
σκομεν. μετά γάρτοι τήν έκ νεκρών άναβίωσιν, ώς τετελεσμένης ήδη της οικονομίας 30
έφ' ήι καί ή τής σαρκός άνάληψις έπράχθη χρειωδώς, έΣουσίαι καί δυνάμει χρήται τήι
θεοπρεπεί, δια τούτων μάλλον ή δια τών τής κενώσεως μέτρων έπιγινώσκεσθαι θέλων ώς
έν καιρώι καθήκοντι.
120 Καί τ ο ύ τ ο ε ι π ώ ν έ ν ε φ ύ σ η σ ε κ α ί λ έ γ ε ι α ύ τ ο ί ς ' λ ά β ε τ ε π ν ε ΰ μ α α γ ι ο ν . loh.2o,22.23
αν τ ί ν ω ν ά φ ή τ ε τ ά ς α μ α ρ τ ί α ς , ά φ ί ε ν τ α ι α ύ τ ο ί ς ' áv τ ί ν ω ν κ ρ α τ ή τ ε , κε- 35
κράτηνται. "Ολον έστί θεοπρεπές τό γεγενημένον καί τοΟ παντός áíiov λόγου.
πρώτον μέν γαρ ούκ άνθρώπινον τό έμφυσήσαι τοις άποστόλοις καί δούναι τό πνεύμα'
είτα μέγα καί υπέρ τήν κτίσιν τό τοιαύτην έΣουσίαν παρασχείν ώστε κρατειν ων αν
έλοιντο, τάς αμαρτίας, άφιέναι δέ καί οίς δν βούλοιντο τυχόν. δια τί δέ καί δια σαρκι-
κού φυσήματος τό πνεύμα δίδωσιν ; δτι μή αλλότρια τοΰ λόγου γέγονεν ή αύτοΟ σάρ2, *ο
αλλά ίδικώς αύτού. καί άνθρώπινον μέν τό δια σαρκός έμφύσημα, θεϊκής δέ δυνάμεως
έργον τό μετόχους άποφήναι toû πνεύματος τους ήξιωμένους.

VS, D [= mn], Α
6 συνέίευχθαί D 8 γάρ om. D io ibuutcda SD 12/13 φησιν είληφέναι SD
13 ¿iti τούτοις] τοιαύτησ Α 14 τή μέν γάρ SDA ¿ν μέν γαρ τή V ι6 ιδική S ύμιν S
18 ύμιν S 23 μαθηταί αύτοΟ SD 25 οίκόσ V 27 καί πρόσ Α 28 δτι om. SD
30 μετά γαρτοι VA έιΐ€ΐόή μ€τα SD 31 έιιρΐίχθη VA έτ€λ(!<τθη SD κ^χρηται V 32
τρων VA τρόπων SD 35 άφίωνται SD 39 f>iàa D om. VSA 40 αύτοϋ ή V .
12«
Brought to you by | Stockholms Universitet
Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
92 COLLECTIO VATICANA

Ρ 212 Έκ τού κατά Λουκάν ευαγγελίου

121 Αγγελος θεού τώι Ζαχαρίαι φησί περί του αγίου βαπτιστοΰ' και £ σ τ α ι χ α ρ ά σ ο ι
L e . ι , 14-16 K C t ¡ ά γ α λ λ ί α σ ι ς , κ α ι π ο λ λ ο ί έ π ί τ ή ι γ ε ν ν ή σ ε ι α ύ τ ο ΰ χ α ρ ή σ ο ν τ α ι . έσται
γ α ρ μ έ γ α ς έ ν ώ π ι ο ν κ υ ρ ί ο υ καί ο ϊ ν ο ν καί σ ί κ ε ρ α ού μή π ί η ι κ α ι π ν ε ύ μ α τ ο ς
α γ ί ο υ π λ η σ θ ή σ ε τ α ι έ τ ι εκ κ ο ι λ ί α ς μ η τ ρ ό ς α ύ τ ο ΰ κ α ί π ο λ λ ο ύ ς τ ώ ν υ ι ώ ν 5
'Ισραήλ έ π ι σ τ ρ έ ψ ε ι έπί κύριον τον θεόν αύτών. Ό μακάριος Ιωάννης, ερο-
ioh. ι, 19.23 μένων αύτόν τών'Ιουδαίων σ ύ τ ί ς ε ϊ ; φησίν" έ γ ώ φ ω ν ή β ο ώ ν τ ο ς έν τ ή ι έ ρ ή μ ω ι '
Mt. 3. 3 έ τ ο ι μ ά σ α τ ε την όδόν κυρίου, εύθείας π ο ι ε ί τ ε τ ά ς τ ρ ί β ο υ ς αύτοΰ. προ-
Lc. ι, 76 77 φητεύων δέ καί αύτός ó Ζαχαρίας έπί τώι ίδίωι παιδί φησι" καί σ ύ , π α ι δ ί ο ν , π ρ ο -
φ ή τ η ς ύ ψ ι σ τ ο υ κ λ η θ ή σ η ι ' π ρ ο π ο ρ ε ύ σ η ι γ α ρ π ρ ο π ρ ο σ ώ π ο υ κ υ ρ ί ο υ έ τ ο ι - ίο
μ ά σ α ι ό δ ο ύ ς α ύ τ ο ΰ τ ο ΰ δ ο ύ ν α ι γ ν ώ σ ι ν σ ω τ η ρ ί α ς τ ώ ι λ α ώ ι α ύ τ ο ΰ έν
άφέσει αμαρτιών αύτών. προεβάδιίε γαρ του Χριστού καί αύτοΰ γέγονε πρόδρομος
καί αύτώι τάς όδούς προετοιμάΖεσθαι διεκήρυττε καί τον έπ' αύτώι προεφήτευε λόγον,
έπιστρέφων ως έπί θεόν δικαιοΟν ισχύοντα τους έν άμαρτίαις. είτα πώς ού θεός
ó Χριστός; is
122 Ο ύ τ ο ς έ σ τ α ι μ έ γ α ς καί υ ι ό ς υ ψ ί σ τ ο υ κ λ η θ ή σ ε τ α ι καί δ ώ σ ε ι α ύ τ ώ ι
^ ρ κ ύ ρ ι ο ς ó θ ε ό ς τ ο ν θ ρ ό ν ο ν Δ α υ ί δ τ ο ΰ π α τ ρ ό ς α ύ τ ο ΰ καί β α σ ι λ ε ύ σ ε ι έ π ί
τ ò ν ο ί κ ο ν ' Ι α κ ώ β ε ί ς τ ο υ ς α ι ώ ν α ς κ α ί τ η ς β α σ ι λ ε ί α ς α ύ τ ο ΰ ούκ έ σ τ α ι τ έ λ ο ς .
Αρ' ουν ύφ' 4νί τών καθ' ήμάς κεισόμεθα βασιλευόμενοι διηνεκώς καί άκαταλήκτως ή υπό
θεώι μάλλον έσόμεθα βασιλεύοντι ήμών έν Χριστώι καί ούχ ώς ί&ωθεν μεσίτου τινός είς 2ο
τούτο παραληφθέντος, αλλ' ώς δι' υίου καί έν υίώι κατακρατουντος τών όλων τοΰ θεού
καί πατρός; εί δε τούτο αληθές, <δπερ έστίν αληθές), θεός ápa ó Χριστός.
Ρ 213 128 Ε ί π ε δέ Μ α ρ ι ά μ π ρ ο ς τ ο ν ά γ γ ε λ ο ν " π ώ ς έ σ τ α ι τ ο ύ τ ο , έ π ε ί ά ν δ ρ α ού
Le- 34· 3 5 γ ι ν ώ σ κ ω ; καί α π ο κ ρ ι θ ε ί ς ó ά γ γ ε λ ο ς ε ϊ π ε ν α ύ τ ή Γ π ν ε ύ μ α α γ ι ο ν έ π ε λ ε ύ -
σ ε τ α ι έ π ί σ έ κ α ί δ ύ ν α μ ι ς υ ψ ί σ τ ο υ έ π ι σ κ ι ά σ ε ι σ ο ι ' δ ι ό καί το γ ε ν ν ώ μ ε ν ο ν 25
ά γ ι ο ν κ λ η θ ή σ ε τ α ι υ ί ό ς θεοΟ. Άρα ούν κέκληται μόνον υίός ó έκ της αγίας παρ-
θένου δια τοΰ πνεύματος άπορρήτως γεγεννημένος ή γουν έκτισμένος ή φύσει τε καί άλη-
θώς υίός είναι πεπίστευται καί θεός; άλλ' έστί τούτο άληθές' νοείσθω δή ούν σάρΗ καθ'
ύπόστασιν γεγονώς ó λόγος, τουτέστιν ιδίαν ποιησάμενος σάρκα τήν δια πνεύματος έκ
της αγίας παρθένου" ούτω γαρ έσται καί θεός αληθώς. so
124 Kai έ γ έ ν ε τ ο ώ ς ή κ ο υ σ ε τ ο ν ά σ π α σ μ ό ν τ η ς Μ α ρ ί α ς ή ' Ε λ ι σ ά β ε τ ,
L e . ι , 4 1 - 4 3 έ σ κ ί ρ τ η σ ε τ ό β ρ έ φ ο ς έν τ ή ι κ ο ι λ ί α ι α ύ τ ή ς κ α ί έ π λ ή σ θ η π ν ε ύ μ α τ ο ς α γ ί ο υ ή
Ε λ ι σ ά β ε τ κ α ί ά ν ε φ ώ ν η σ ε φ ω ν ή ι μ ε γ ά λ η ι καί ε ϊ π ε ν ' ε ύ λ ο γ η μ έ ν η σ υ έν
γ υ ν α ι ξ ί καί ε ύ λ ο γ η μ έ ν ο ς ó κ α ρ π ό ς τ ή ς κ ο ι λ ί α ς σ ο υ . καί π ό θ ε ν μοι τ ο ύ τ ο
'ίνα ί λ θ η ι ή μ ή τ η ρ τ ο ΰ κ υ ρ ί ο υ μ ο υ π ρ ό ς με; Ένεργήσαντος ΘεοΟ προφητείας 85
χάριν ίσται τις προφήτης, καθ' έτερον δέ τρόπον ούδαμώς. δτε τοίνυν ó άσπασμός
τής άγίας παρθένου Μαρίας κυοφορούσης ?τι τόν Ίησουν κεκίνηκεν έν μήτραι τόν Ίωάννην
είς προφητείαν, πώς ού θεός ó Χριστός καί έν τήι της παρθένου νηδύι κινήσας θεοπρεπώς
είς προφητείας δύναμιν τόν βαπτιστήν;
125 Νΰν α π ο λ ύ ε ι ς τ ό ν δ ο ΰ λ ό ν σ ο υ , δ έ σ π ο τ α , κ α τ ά τ ό ί»ήμά σ ο υ έν ε ί ρ ή ν η ι , 40
L e . 2, 29-32 g T l e î 5 o v oí ό φ θ α λ μ ο ί μ ο υ τ ό σ ω τ ή ρ ι ό ν σ ο υ , δ ή τ ο ί μ α σ α ς κ α τ ά π ρ ό σ ω π ο ν
ι — ρ . 94· 3 7 T i m . a r m . p . 291—296
V S , D [ = mn], A
3 fevéaei S 9 κ α ί 1 om. V 12 και o m . V 13 αύτώι] αύτοΟ D 14 θ ω V
Ισχύοντι V i g ¿φ' V άκαταλήπτωσ S D 20 βασιλεύοντεσ S D 21 άλλ' ώ σ δι' V T i m .
&λλιυσ bè S D A 22 et] eia S 22 önep — άληθές T i m . o m . V S D A ό om. S D A 23 ϊ σ τ α ι
μοι V T i m . 27 btà V A T i m . έκ S D γίγενημένοσ S 28 άλλ" — άληθές o m . S D 31 ή
έλισάβετ τόν — μαρίασ Α 36 bè o m . S D 3 7 κυοφορούσησ μαρίασ S D 3 8 καί o m . T i m .

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
15°. 121—128 CYRILLI ORATIO AD DOMINAS 93

π ά ν τ ω ν τ ώ ν λ α ώ ν , φ ώ ς e i ς ά π ο κ ά λ υ ψ ι ν ε θ ν ώ ν και δ ό Σ α ν Χαου σ ο υ ' Ι σ ρ α ή λ .


Ό Συμεών τον ΊησοΟν εις άγκάλας λαβών τα τοιάδε περί αύτοΟ φησΓ πώς ούν έστι σω-
τήρων, πώς òè φώς εις άποκάλυψιν έθνών, ει μή θεός εστίν αληθώς, εις καί μόνος υίός
ó φύσει μέν έκ πατρός ώς λόγος, εκ παρθένου òè ó αυτός κατά σάρκα; ποία γαρ γέγονεν Ρ 214
άποκάλυψις τοις ?θνεσιν ή έπ' αύτώι έγνωσαν δτι θεός έστι και αΰτώι λατρεύσαντες διέ- 5
φυγον τα έγκλήματα, το θεώι λατρεύειν έτερωι παρά τον ίνα καί φύσει καί αληθώς;
126 Έ π ι γ ν ο υ ς òè ό ' Ι η σ ο ύ ς τ ο υ ς δ ι α λ ο γ ι σ μ ο ύ ς α υ τ ώ ν , α π ο κ ρ ι θ ε ί ς ε ί π ε P G Ι2 77
π ρ ο ς α ύ τ ο ύ ς " τί δ ι α λ ο γ ί ί ε σ θ ε έν τ α ΐ ς κ α ρ δ ί α ι ς υμών; τί έ σ τ ι ν ε ύ κ ο π ώ -
τ ε ρ ο ν , ε ι π ε ί ν ά φ έ ω ν τ α ί σ ο ι αί ά μ α ρ τ ί α ι σ ο υ , ή ε ι π ε ί ν Ι γ ε ι ρ α ι καί π ε ρ ι -
π ά τ ε ι ; ί ν α òè ε ί δ ή τ ε δ τ ι ó υ ί ό ς τ ο υ ά ν θ ρ ω π ο υ έ ί ο υ σ ί α ν Ι χ ε ι έ π ί τ η ς γ η ς ir
ά φ ι έ ν α ι α μ α ρ τ ί α ς , ε ϊ π ε τ ώ ι π α ρ α λ υ τ ι κ ώ Γ σοι λ έ γ ω , έ γ ε ι ρ α ι καί α ρ α ς τ ο
κ λ ι ν ί δ ι ό ν σ ο υ π ο ρ ε ύ ο υ ε ι ς τ ο ν ο ι κ ό ν σου. Ει μόνος ήμάς ó τών δλων θεός
άπαλλάττει πλημμελημάτων, έτερωι πρέποντος τούτου μηδενί, χαρίζεται òè καί τούτο Χριστός
μετ' έΣουσίας θεοπρεπους, πώς ουκ άν εϊη θεός; κέκληται γαρ υίός ανθρώπου, γεννηθείς
έκ γυναικός κατά σάρκα, καίτοι θεός ων ó λόγος. is
127 Έ ν έ κ ε ί ν η ι τ ή ι ώ ρ α ι έ θ ε ρ ά π ε υ σ ε π ο λ λ ο ύ ς α π ό ν ό σ ω ν καί μ α σ τ ί - Le. 7. 21-23
γ ω ν καί π ν ε υ μ ά τ ω ν π ο ν η ρ ώ ν καί τ υ φ λ ο ί ς π ο λ λ ο ί ς έ χ α ρ ί σ α τ ο τ ό βλέ-
π ε ι ν . καί α π ο κ ρ ι θ ε ί ς ε ϊ π ε ν α ύ τ ο ί ς " π ο ρ ε υ θ έ ν τ ε ς α π α γ γ ε ί λ α τ ε Μωάννηι
ä ε ϊ δ ε τ ε καί ή κ ο ύ σ α τ ε ' τυφλοί άναβλέπουσι, χωλοί περιπατοΟσι,
λ ε π ρ ο ί κ α θ α ρ ί ζ ο ν τ α ι , κ ω φ ο ί ά κ ο ύ ο υ σ ι , ν ε κ ρ ο ί έ γ ε ί ρ ο ν τ α ι , π τ ω χ ο ί ε ύ α γ - 2ο
γ ε λ ί ί ο ν τ α ι , καί μ α κ ά ρ ι ο ς έ σ τ ι ν δ ς δ ν μή σ κ α ν δ α λ ι σ θ ή ι έν έμοί. Έργοις
αύτοίς έπιδείίας έαυτόν ό Χριστός τών θεοπρεπών μεγαλουργημάτων άποτελεστήν, είς
άνάμνησιν αναφέρει τών είρημένων διά φωνής προφητών περί αύτοΟ. Ιφη τοίνυν ό
μακάριος Ήσαίας" ι σ χ ύ σ α τ ε , χ ε ί ρ ε ς ά ν ε ι μ έ ν α ι καί γ ό ν α τ α π α ρ α λ ε λ υ μ έ ν α ' ρ 215
είτα μόνον ουχί καί χείρα προτείνων καταδείκνυσι τον 'Εμμανουήλ, ουτω λέγων' ι δ ο ύ ό ^ 4°, 9 • ι°
θ ε ό ς ή μ ώ ν , ί δ ο ύ κ ύ ρ ι ο ς μ ε τ ά ι σ χ ύ ο ς ί ρ χ ε τ α ι καί ό β ρ α χ ί ω ν μ ε τ ά κ υ ρ ε ί α ς .
ίφη òè καί έν έτέροις δτι τ ό τ ε ά ν ο ι χ θ ή σ ο ν τ α ι ό φ θ α λ μ ο ί τ υ φ λ ώ ν καί ώ τ α κ ω - les. 35. 5-6
φ ώ ν ά κ ο ύ σ ο ν τ α Γ τ ό τ ε ά λ ε ί τ α ι ώ ς 2 λ α φ ο ς Ò χ ω λ ό ς καί τ ρ α ν ή 2 σ τ α ι
γλώσσα μογγιλάλων. καί προς τούτοις ?τΓ ά ν α σ τ ή σ ο ν τ α ι οί νεκροί καί έγερθή- íes. 26, 19
σ ο ν τ α ι οί έν τ ο ι ς μ ν η μ ε ί ο ι ς ' ή γαρ δρόσος ή π α ρ ά σοΟ ϊαμα α ύ τ ο ί ς έστιν. ?φη so
òè πάλιν καί έκ προσώπου Χρίστου' π ν ε ύ μ α κ υ ρ ί ο υ έ π ' έ μ έ , οδ ε ί ν ε κ ε ν ϋ χ ρ ι σ έ μ ε ' les. 61, 1
ε ύ α γ γ ε λ ί σ α σ θ α ι π τ ω χ ο ι ς ά π έ σ τ α λ κ έ με, κ η ρ ΰ ί α ι α ί χ μ α λ ώ τ ο ι ς ά φ ε σ ι ν καί
τυφλοίς άνάβλεψιν. δτε τοίνυν της έφ' έαυτώι πίστεως τάς τών προφητών φωνάς
ποιείται σημείον ή γουν άπόδειΣιν, θεόν òè αυτόν οί προφήται κηρύττουσι, τίς δ τούτοις
τάναντία φάναι τολμών; 85
128 Έχειμάίοντο, φησί, κατά τήν λίμνην οί μαθηταί' εϊτα π ρ ο σ ε λ θ ό ν τ ε ς δ ι ή γ ε ι ρ α ν Le. 8, 24
α ύ τ ό ν λ έ γ ο ν τ ε ς " έ π ι σ τ ά τ α , ά π ο λ λ ύ μ ε θ α . ö òè δ ι ε γ ε ρ θ ε ί ς έ π ε τ ί μ η σ ε τ ώ ι
ά ν έ μ ω ι καί τ ώ ι κ λ ύ δ ω ν ι τ ο υ ύ δ α τ ο ς καί έ π α ύ σ α τ ο καί έ γ έ ν ε τ ο γ α λ ή ν η .
Εϊρηται περί Χριστού διά φωνής του μακαρίου Δαυίδ' συ δ ε σ π ό ζ ε ι ς τ ο υ κ ρ ά τ ο υ ς τ η ς Ps.88,10.12
θ α λ ά σ σ η ς , τ ό ν òè σ ά λ ο ν τ ώ ν κ υ μ ά τ ω ν α υ τ ή ς σύ κ α τ α π ρ α ύ ν ε ι ς , σοί ε ί σ ι ν 4ο
οί ο υ ρ α ν ο ί καί σή έ σ τ ι ν ή γ η ' τ ή ν ο ί κ ο υ μ έ ν η ν καί τ ό π λ ή ρ ω μ α α ύ τ ή ς συ

VS, D [ = mu], Α
3 eia ¿στιν άληθώσ SD 4 Τ"Ρ om. SD 5 αύτώι * om. D 5/6 ίφυγον V 6 τό
SDΑ τοΟ V 9 έγειρε S 11 δρον Α 12 καί πορεύου Α 12/13 άπαλλάττει 6 τών
όλων θσ V is κατά σάρκα έκ γυναικόσ D ι6 ή μέρα SD Tim. ¿θεράπευε SD 19 καί
χωλοί Α 2ο καί κωφοί Α 22 άποδείΕασ SD 28 ώσ — χωλόσ SDATim. χωλόσ ιίια ϊλα-
φοσ V 33 ύφ' Α 34 ποιείτε S άπόδειΕιν V A Tim. άποκάλυψιν SD 35 τά ¿ναντία V
έναντία SD 4° τ ύ ν S D κα1
τόν V A τόν Tim.

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
94 COLLECTIO VATICANA

έθεμελίωσας. δτε τοίνυν τώι καταπραύνοντι την θάλασσαν π ρ έ π ο ι άν καί το δεσπό-


P G ΐ28ο ζειν τών δλων έχειν τε ιδίους τους ουρανούς καί θεμελιουν δύνασθαι την οίκουμένην καί
τό πλήρωμα αύτής, πώς ούκ αν ύπάρχειν νοοίτο θεός αληθώς ό Χριστός ó θαλάσσηι καί
πνεύμασιν έπιτιμών καί τούτο μετ' έΕουσίας ;
Ρ 2ΐ6 129 Έ δ ε ι τ ο δέ αύτοΟ ó άνήρ αφ' ου έ ί ε λ η λ ύ θ ε ι τ α δ α ι μ ό ν ι α , ε ί ν α ι σ υ ν s
Le· 8. 3 39 α ύ τ ώ ι , α π έ σ τ ε ι λ ε δε α ύ τ ό ν λ έ γ ω ν ' υ π ό σ τ ρ ε φ ε εις τ ο ν ο ι κ ό ν σ ο υ καί διη-
8

γ ο υ δ σ α σ ο ι π ε π ο ί η κ ε ν ó θεός. καί α π ή λ θ ε καθ' δλην τ η ν π ό λ ι ν κ η ρ ύ σ σ ω ν


δ σ α έ π ο ί η σ ε ν α ύ τ ώ ι ó θεός. Έν τήι τών Γεργεσηνών χώραι τεθεράπευκεν ό Χρι-
στός τον άγρίως δαιμονιώντα, ος καί συνεΐναι αύτώι παρεκάλει, αλλά καίτοι θεραπεύσας
αύτόν καί έκβεβληκώς τα πνεύματα, έκέλευεν άπελθείν εις τον οίκον αύτού καί κηρύσσειν ίο
δσα πεποίηκεν αύτώι ó θεός. ένήργηκεν ουν αυτός ως θεός ύπαρχων αληθινός' ού γάρ
που φαμεν ως υπουργός γέγονε θείας χάριτος καθ' ëva τών προφητών ή γοΰν τών άγίων
αποστόλων, αλλ' ήν αύτός δυνάμει τήι ίδίαι καί θεοπρεπεί συντριβών τον σατανάν. έν
όνόματι ούν αύτοΰ καί τοις άγίοις μαθηταΐς ύπετάττοντο τα δαιμόνια καί τοΰτο διωμολό-
γησαν αύτοί. ΐ5
180 'Επί τήι θυγατρί τοΰ άρχισυναγώγου φησίν ό Χριστός" μη κ λ α ί ε τ ε ' ού γ α ρ
Le. 8, 52 ¿ π έ θ α ν ε τ ό κ ο ρ ά σ ι ο ν , άλλα κ α θ ε ύ δ ε ι . Άρ' ουν έψεύδετο; μή γένοιτο, αληθεύει
M t . 22, 32 té, καί κατά τίνα τρόπον, ό Παύλος διερμηνεύει λέγων" ουκ έ σ τ ι θ ε ό ς ν ε κ ρ ώ ν , άλλα
e . om.i4,9 ζ ώ ν τ ω ν . £ώσι γάρ τώι θεώι Ζησειν μέλλοντες, ούκοΰν οί τεθνεώτες κατά μέν άν-
θρώπους είσί νεκροί, κατά δέ γε τήν Σωοποιόν φύσιν, τουτέστι την θείαν, ούκ άποτεθνή- 2ο
κασιν. άληθεύει τοιγαροΟν ως θεός περί τοΟ κορασίου λέγων ούκ ά π έ θ α ν ε ν , άλλα
καθεύδει.
181 Τοις έαυτού μαθηταΐς προσδιαλεγόμενος ίφασκε' τ ί ς μ ε ί ζ ω ν έ σ τ ί ν , b ά ν α κ ε ί -
L c . 22, 27 μ € ν 0 ς ή 5 δ ι α κ ο ν ώ ν ; ούχί δ ά ν α κ ε ί μ ε ν ο ς ; έ γ ώ δέ έν μ έ σ ω ι υ μ ώ ν ειμί ώ ς ό
δ ι α κ ο ν ώ ν. Όραις δπως μεν όσον ήκεν εις γε τό τήι θεότητι πρέπον καί τήι δόΗηι τήι 25
Ρ 2Ι7
δεσποτικήι, μόνον ούχί καί άποσείεται τό έν διακόνου νοείσθαι τάζει, τιμά ι δέ τούτο δια τό
άνθρώπινον; έ γ ώ γαρ ε ι μ ί , φησίν, έν μ έ σ ω ι ύ μ ώ ν ώ ς ó δ ι α κ ο ν ώ ν . ούκοΰν
καν εί καταβέβηκεν έν διακόνοις, άλλ' ούν γέ έστιν αύτός b άνακείμενος ώς δεσπότης καί
παρά πάσης κτίσεως διακονούμενος ώς θεός.
182 Εΐπεν ουν αύτοις ο Χριστός, δηλονότι τοις άρχιερευσι τών Ιουδαίων έρωτώσιν εί βο
Lc.22, 66-69 Σ ù € j >0 χ
ρ ι g· χ ό ς ; έ à ν ύ μ ι ν ε ΐ π ω , ού μή π ι σ τ ε ύ σ η τ ε " έ ά ν δέ έ ρ ω τ ή σ ω , ού
μή ά π ο κ ρ ι θ ή τ ε . άπό τοΟ νυν δέ έ σ τ α ι δ υ ί ό ς τ ο ύ ά ν θ ρ ω π ο υ κ α θ ή μ ε ν ο ς έκ
δ ε Ε ι ώ ν τ ή ς δ υ ν ά μ ε ω ς τ ο ΰ θεού. Εί κάθηται έκ δεΕιών της δυνάμεως τοΰ θεού δ
τού άνθρωπου υίός, πώς ού θεός δ Χριστός, τοις άνωτάτω θώκοις έμπρέπων καί όμό-
P G ΐ 2 8 ι θρονος τώι πατρί; ού γαρ συνεδρεύει τώι κατά φύσιν θεώι γενητή κτίσις δλως, συνεδρεύει 85
δέ δ υίός τοΟ άνθρωπου. θεός άρα καθ' Γνώσιν οίκονομικήν, σαρκός γεγονότος του έκ
θεού φύντος λόγου.

V S , D [ = mn], Α
2 τ ε ] òè V καί τ ή ν S D 5 αύτώ V έΗεληλύθη V 6 bè om. A 7 ¿ποίησέ
σοι, in m g . γ ρ σοι πεποίηκεν V g παρακαλεί V A ίο έκίλευσεν D 1 1 ¿ποίησεν D
ένίργηκεν V ò αίιτόσ A 13 ò αίιτόσ A 14 τ ώ ν άγίων μαθητών S D 17 ¿ψεύσατο D
19 ol Σήσειν D 19/20 άνθρώποισ V 2ΐ τοιγαροΟν] γάρ V ώς] 6 V 23 διαλεγόμε-
νοσ V 25 öpa D δσον μέν V τήι om. S D A θεότητοσ S 26 τοΟτο τάΕει D
27 φησιν ειμί V 29 ώ ς om. Α 3 ° Ιουδαίων] Ιερέων D 34 άνωτίίτοισ S 35 κατά
φύσιν om. V γεννητή S D A T i m . κτίσισ V A T i m . φύσισ S D 36 θεός Spa om. V

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
150, 128—135 CYRILLl ORATIO AD DOMINAS 95

"Οτι Ζωή καί Ζωοποιός ó Χριστός

Έ κ της προς Κορινθίους

188 Ώ ς φρονίμοις λέγω' κρίνατε ύμβΐς δ φημί. το π ο τ ή ρ ι ο ν τ η ς ε ύ λ ο - ι Cor. ίο,


γίας δ εύλογουμεν, ουχί κοινωνία έστί τοΰ αίματος τού Χριστού; τον 15-17

ά ρ τ ο ν δν κ λ ώ μ ε ν , ουχί κοινωνία έστί του σώματος του Χ ρ ί σ τ ο υ ; δτι εϊς 5


άρτος, ëv σ ώ μ α έσμεν οί π ο λ λ ο ί ' οί γ α ρ π ά ν τ ε ς έκ τ ο υ έ ν ό ς ά ρ τ ο υ μετέ-
χομεν. Ή άνθρωπου σάρ£, δσον ήκεν είς ιδίαν φύσιν, ούκ αν ε'ίη ζωοποιός, άλλ'ούδε
το αίμα τό άνθρώπινον, εί κοινόν εϊη καί καθ' έαυτό ' Ζωοποιεί δε το σώμα Χριστού καί
το τίμιον αίμα, πρέποντος μόνωι θεώι του Ζωοποιείν δύνασθαι τό Ζωής έπιδεές. θεός Ρ 2ΐ8
ουν άρα Χριστός' ουτω γάρ έσται Ζωοποιόν τό σώμα αυτού. εί δε άνθρωπος άνά ίο
μέρος νοείται μόνηι τήι τοΰ Χρίστου κλήσει τετιμημένος καί γυμνόν υίοϋ πρόσωπον εχων,
πώς δν εϊη Ζωοποιόν τό σώμα αυτού;
184 Έ γ έ ν ε τ ο ó π ρ ώ τ ο ς ά ν θ ρ ω π ο ς 'Αδάμ ε ι ς ψ υ χ ή ν Ζ ώ σ α ν , ό έ σ χ α τ ο ς Α δ ά μ iCor. 15, 45
εις πνεύμα ζ ω ο π ο ι ο ύ ν. καί πάλιν' ó π ρ ώ τ ο ς άνθρωπος έκ γ η ς χ ο ι κ ό ς , lCor · Ι 5·
ó δεύτερος άνθρωπος ó κύριος έ£ ο υ ρ α ν ο ύ , οίος ó χοικός, τ ο ι ο ύ τ ο ι καί 47 50

οί χ ο ι κ ο ί , καί ο ί ο ς ó έ π ο υ ρ ά ν ι ο ς , τ ο ι ο ύ τ ο ι καί οί έ π ο υ ρ ά ν ι ο ι . καί κ α θ ώ ς ιβ


έφορέσαμεν την εικόνα τοΰ χοικοΰ, φορέσομεν καί την εικόνα τοΰ έπου-
ρανίου. τοΰτο δέ φ η μ ί , αδελφοί, δ τ ι σ ά ρ £ καί α ί μ α β α σ ι λ ε ί α ν θ ε ο ύ κ λ η -
ρονομήσαι ού δ ύ ν α ν τ α ι ούδέ ή φθορά την άφθαρσίαν κληρονομεί. προ-
σεπάγει δέ τούτοις δτι σ α λ π ί σ ε ι , καί οί ν ε κ ρ ο ί έγερθήσονται άφθαρτοι καί iCor.15,52.53
ήμείς άλλαγησόμεθα. δεί γάρ τό φ θ α ρ τ ό ν τούτο έ ν δ ύ σ α σ θ α ι τ η ν ά φ θ α ρ - 2ΐ
σ ί α ν και τ ό θ ν η τ ό ν τ ο ύ τ ο έ ν δ ύ σ α σ θ α ι την άθανασίαν. Είς ψυχήν Ζώσαν ó
πρώτος άνθρωπος γέγονεν' έδειτο γάρ ώς ποίημα τοΟ Ζωοποιοΰντος θεοΰ' δ γε μην
έσχατος Αδάμ, τουτέστι Χριστός, δτι μή έδείτο Ζωής ώς θεός, πνεύμα γέγονεν είς ημάς
Ζωοποιουν, δπερ έστί θείας φύσεως ϊδιον πλεονέκτημα. καί ó μεν πρώτος ό έκ γης 25
χυικός, ό δεύτερος δέ έί ούρανοΰ, καίτοι γεννηθείς δια γυναικός. ό γάρ άνωθεν καί έ£
ουρανού καί έκ θεού πατρός λόγος, κδν εί γέγονεν άνθρωπος, άλλ' ούδέν ήττόν έστιν έ£
ούρανοΰ. καί εί φθοράι καί θανάτωι κατισχημένοι την είκόνα τοΰ χοικοΰ δια τούτο
φορέσαι λεγόμεθα, τήν άφθαρσίαν ένδυσάμενοι, την είκόνα τοΰ έπουρανίου φορέσομεν.
άφθαρσία δέ πάλιν ίδιον άγαθόν της κατά φύσιν θεότητος' άλλάσσονται γάρ οί νεκροί 30
καί τό φθαρτόν άμφιέννυται τήν άφθαρσίαν, γεγονότος καθ' ημάς του μονογενούς καί Ρ 219
μεθιστάντος τό θνητόν είς άθανασίαν καί τό φθαρτόν είς άφθαρσίαν έν έαυτώι καί πρώτωι P G 1284

μετασκευάΖοντος. οϋτω γάρ γέγονεν όδός είς Ζωήν καί ήμίν αύτοΐς.

Έ κ της πρός Κορινθίους β

185 Άλλα α ύ τ ο ί , φησίν, έν έ α υ τ ο ί ς τ ό ά π ό κ ρ ι μ α τοΟ θ α ν ά τ ο υ έ σ χ ή κ α μ ε ν , 35 2Cor.i,9


ί ν α μή π ε π ο ι θ ό τ ε ς ώ μ ε ν έφ' έ α υ τ ο ί ς , άλλ' έ π ί τ ώ ι θ ε ώ ι τ ώ ι έ γ ε ί ρ ο ν τ ι τους
νεκρούς. Εί θεώι τώι κατά φύσιν πρεπωδέστατον είναι φαμέν τό έγείρειν τους νε-
κρούς, δτι Ζωή καί Ζωοποιός έστιν, Ιφη δέ Χριστός έ γ ώ ειμί ή άνάστασις καί ή i 0 h . n , 25
Ζ ω ή , φαίνεται δέ καί έγηγερκώς τους νεκρούς, θεός άρα έστίν ώς Ζωή κατά φύσιν.

VS, D [ = mn], Α
3 φρόνιμοσ S 8 Σωοποιειται SD 11 μόνον SD του om. D 13 καί ¿γένετο Α
ϊσχοτοσ άδάμ VA δεύτεροσ δνθρωιτοσ SD 14 χοικήσ S 17 οίκόνα V (bis) φορέσομεν V
φορέσωμεν SDA ι8 άόελφέ S 19 δύναται D 2ΐ τήν om. DA 22 τήν om. D
23 γε μήν] bi γε V 25 ίωοποιόν Α 6® om. V 27 έστιν om. Α 29 φορέσιυμεν Sm
31 άμφιέννυνται S 33 o m · SD 34 β om. V 35 αύτοί om. V 36 ¿γείραντι V
37 τό SD τό om. V

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
96 COLLECTIO VATICANA

Έκ της προς Εβραίους


136 Έ π ε ί ο ύ ν τ α π α ι δ ί α κ ε κ ο ι ν ώ ν η κ ε ν α ί μ α τ ο ς και σ α ρ κ ό ς , καί α υ τ ό ς
Hebr. 2, 14 π α ρ α π λ η σ ί ω ς μ ε τ έ σ χ ε τ ώ ν α ύ τ ώ ν , ί ν α δια τ ο υ θ α ν ά τ ο υ κ α τ α ρ γ ή σ η ι τ ο ν
το κράτος έχοντα του θ α ν ά τ ο υ , τ ο υ τ έ σ τ ι τον διάβολον. ΤΤαραπλησίως ήμιν
τοις έν τέκνοις θεού τεταγμένοις κεκοινώνηκεν αίματος καί σαρκός ó έκ θεού λόγος, ίνα 6
τώι θανάτιυι το ίδιον σώμα δούς ίωοποιήσηι πάλιν αυτό, 2ωή κατά φύσιν υπάρχων ώς
θεός. έπεί πώς κατήργηται του θανάτου το κράτος, εϊ μή το πεσόν εις θάνατον άνεβίω
σώμα, ίδιον δν της κατά φύσιν ίαιής, τουτέστι τοΰ έκ θεού όντος λόγου;

Οτι εις υιός καί κύριος Ίησους Χριστός


Έκ της Ιωάννου έπιστολής πρώτης καθολικής ίο
187 'Ό ή ν α π ' α ρ χ ή ς , δ ά κ η κ ό α μ ε ν , δ έ ω ρ ά κ α μ ε ν τ ο ι ς ό φ θ α λ μ ο ί ς ή μ ώ ν , δ
1 Iohi
ρ· έ θ ε α σ ά μ ε θ α καί αί χ ε ί ρ ε ς ή μ ώ ν έ ψ η λ ά φ η σ α ν , π ε ρ ί τοΟ λ ό γ ο υ τ ή ς Ε ω ή ς ,
κ α ί ή 2ωή έ φ α ν ε ρ ώ θ η καί έ ω ρ ά κ α μ ε ν καί μ α ρ τ υ ρ ο ΰ μ ε ν καί ά π α γ γ έ λ λ ο μ ε ν
ύ μ ί ν τ η ν ί ω ή ν τ η ν α ί ώ ν ι ο ν , ή τ ι ς ήν π ρ ο ς τ ο ν π α τ έ ρ α καί έ φ α ν ε ρ ώ θ η ή μ ι ν .
Ιδού τον οντα άπ' αρχής, τουτέστι τον έκ του πατρός λόγον, την Σωήν την αίώνιον, ΐ5
έωρακέναι φησί τοις όφθαλμοίς καί μην καί χερσί ψηλαφήσαι, καίτοι κατά φύσιν ιδίαν
τοΟ έκ πατρός λόγου καί άοράτου δντος καί άναφοΟς ' άναφές γαρ το άσώματον. άλλ'
έν σαρκί γεγονότα τον λόγον έωρακέναι τε καί ψηλαφήσαι φησιν. είς ούν άρα έστίν
υιός καί θεός καί κύριος, καν εϊ γέγονε σάρ£ ó λόγος.

20
"Οτι είς Χριστόν ή πίστις ώς εις θεόν
Έκ τής Πέτρου έπιστολής πρώτης
188 " Ω σ τ ε , φ η σ ί , τ η ν π ί σ τ ι ν ύ μ ώ ν καί έ λ π ί δ α ε ί ν α ι ε ί ς θ ε ό ν . Καίτοι
1 Ρβ
ρ^ Χριστός κηρύττεται δια τών άγιων άποστόλων, καί αύτός δέ πού φησιν' ά μ ή ν λ έ γ ω
loh. 6, 47 ύ μ ι ν , ó π ι σ τ ε ύ ω ν ε ι ς έμέ έ χ ε ι ί ω ή ν α ί ώ ν ι ο ν . δτε τοίνυν εις θεόν ή πίστις,
loh. 14, ι Χριστού λέγοντος ε ι ς έμέ π ι σ τ ε ύ ε τ ε , πώς ούκ αν εΐη θεός έναργώς; 25

Ιωάννου έπιστολής α
189 Καί α υ τ η έ σ τ ί ν ή έ ν τ ο λ ή α ύ τ ο ΰ 'ίνα π ι σ τ ε ύ ω μ ε ν τ ώ ι ό ν ό μ α τ ι τοΟ υίοΟ
i l o h . 3. 23
aùxoû ΊησοΟ Χρίστου. Εί μή άνεθέλητόν έστι τώι θεώι καί πατρί το πιστεύειν
ήμας είς τό όνομα του υίοΰ αύτοΟ ΊησοΟ Χρίστου, πράττεται δέ παρ' ήμών ή πίστις
ούχ ώς εις άνθρωπον απλώς, άλλ' ώς είς θεόν Ζώντα καί άληθινόν, θεός άρα Χριστός. 30
ρ 221 140 Έ ν τ ο ύ τ ω ι γ ι ν ώ σ κ ε τ α ι τό π ν ε ύ μ α τ ο υ θεού" π ά ν π ν ε ύ μ α δ ό μ ο λ ο γ ε ι
ι loh. 4.2. 3 Ί η σ ο Ο ν Χ ρ ι σ τ ό ν έν σ α ρ κ ί έ λ η λ υ θ ό τ α , έκ τοΟ θ ε ο ύ έ σ τ ι ν , καί π ά ν π ν ε ύ μ α
δ μή ό μ ο λ ο γ ε ι τ ό ν Ί η σ ο Ο ν , έκ τ ο υ θεοΟ ο υ κ έ σ τ ι ν , καί τ ο ύ τ ο έ σ τ ι τ ό τ ο υ
γ/8 Fcyr 160 ¿κ τής αυτής ¿πιστολής " πώς κατήργηται — κατά φύσιν Ζωής 1 5 — i g Fcyr 1 6 1 έκ
της αύτης έπιστολής" τήν Ζωή ν — έστίν 6 υίός καί κύριος Ίησους ό Χριστός 2 2 — 2 5 Tim. arm.
p. 302- 303 26—p. 98. 5 ibid. p. 303—305

V S , D [ = mn], A
2 κεκοινιυνήκαμεν αί'ματοσ τά παιδία V η εί Fcyr δν V S D A ίο καθολικήσ έπιστολήσ
πρώτησ Α ι ι / ΐ 2 δ έθεασάμεθα om. V 1 3 άπαγγέλομεν V ι 6 φασί Fcyr 1 7 πατρόσ
SDAFcyr τοΟ πρσ V λόγου καί άοροίτου δντοσ Fcyr ΰντοσ λόγου καί δντοσ άοράτου V S D A
άφανοΟσ Α ig καί θεός om. Fcyr κσ V A ϊσ S D κύριος 'Ιησούς ό Χριστός Fcyr 20 ή
είσ χν πίστισ Α 22 καί om. V 23 άμήν άμήν S D Tim. 26 fiü — α A Tim. om. V ίωάννου
έπιστολή δ post 28 ΧριστοΟ S D 28 άναθέλητον S D 29 δέ καί V 33 τό om. V

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
ISO, 136—144 CYRILLI ORATIO AD DOMINAS 97
α ν τ ί χ ρ ι σ τ ο υ , δ ά κ η κ ό α τ ε δ τ ι ά ρ χ ε τ α ι , καί νυν èv τ ώ ι κ ό σ μ ω ι έ σ τ ί ν ήδη.
Όμολογουμεν τον ΊησοΟν άρα ώς άνθρωπον καί των καθ' ημάς ίνα, ή μάλλον Ατι θεός
ών ó λόγος γέγονε σάρ£, ουκ όλιγωρήσας τοΟ είναι θεός, μεμενηκώς òè μάλλον δπερ ήν,
καί εί γέγονεν άνθρωπος; άλλα τοΟτ' έστίν ουκ άμφίβολον. ό τοίνυν ού λέγων θεόν
είναι άληθή τον Χριστόν, διαιρών òè καί κατασμικρύνων τήν δόζαν αύτοΰ το του άντι- 6
Χρίστου πνεύμα ?χων άλώσεται.
141 Καί ή μ ε ί ς έ θ ε α σ ά μ ε θ α καί μ α ρ τ υ ρ ο υ μ ε ν δ τ ι ó π α τ ή ρ ά π έ σ τ α λ κ ε τ ο ν iloh.4,1415
υίόν σ ω τ ή ρ α του κόσμου, δς δν όμολογήσηι δτι Ί η σ ο υ ς έ σ τ ι ν ó υ ι ό ς του
θ ε ο ύ , ó θ ε ό ς èv α ύ τ ώ ι μένει καί α υ τ ό ς έν τ ώ ι θ ε ώ ι . Άπεστάλθαι φαμέν παρά
του θεού καί πατρός τον υίόν, τουτέστι τον i l αύτοΟ κατά φύσιν μονογενή λόγον, ώνο- ίο
μάσθαι òè αυτόν ΊησοΟν, δτε καί τήν κατά σάρκα γέννησιν έκ γυναικός ύπέμεινεν οικονο-
μικώς. ούκουν ó έκ θεού λόγος γεγονεν άνθρωπος κάν εΐ τις ούτως όμολογήσειεν αυτόν,
£χει μένοντα έν αύτώι τον θεόν, έσται òè καί αυτός έν θεώΓ μνησθήσεται γαρ αύτου,
λογιείται bè καί οίκείον ώς μέτοχον αύτου. ó òè μή όμολογών δτι αύτός ò έκ πατρός
λόγος ΊησοΟς έστιν, καθείς έαυτόν είς ανθρωπότητα, ούτε θεόν έν αύτώι πλουτήσειεν αν is
ουτε μην αυτός έν θεώι ?σται κατά γε τον τής πνευματικής οίκειότητος τρόπον.
142 Π ά ς b π ι σ τ ε ύ ω ν δ τ ι Ί η σ ο Ο ς έ σ τ ι ν b Χ ρ ι σ τ ό ς , έκ θ ε ο ύ γ ε γ έ ν ν η τ α ι . iloh. 5. 1
Ούκοΰν ó μή πιστεύων ούδέ έν τέκνοις θεοΟ καταλογισθείη αν. εί γαρ όσοι τον υίόν ρ 222
Ιλαβον, Ι δ ω κ ε ν α ύ τ ο ί ς έ ί ο υ σ ί α ν τ έ κ ν α ΘεοΟ γ ε ν έ σ θ α ι , καθά φησίν ó εύαγγε- loh. 1, ΐ2
λιστής, οί μή λαβόντες αύτόν ούδ5 άν έν τέκνοις ΘεοΟ καταλογισθείεν, τόν δι' ου τούτο 2ο
υπάρχει, μή έγνωκότες.
148 Τ ί ς bé έ σ τ ι ν ó ν ι κ ώ ν τ ό ν κ ό σ μ ο ν εί μή ó π ι σ τ ε ύ ω ν δ τ ι Ί η σ ο Ο ς έ σ τ ι ν ó iloh. 5. 5-8
υ ί ό ς τ ο υ ΘεοΟ; ο ύ τ ο ς έ σ τ ι ν ó έλθών δ ι ' ύ δ α τ ο ς καί α ί μ α τ ο ς Ί η σ ο Ο ς Χ ρ ι σ τ ό ς , PG 1288
ουκ έν τ ώ ι υ δ α τ ι μ ό ν ο ν , αλλ' έν τ ώ ι υ δ α τ ι καί α ΐ μ α τ ι . καί τό πνεΟμά έ σ τ ι
τό μ α ρ τ υ ρ ο ύ ν , δ τ ι τ ό πνεΟμά έ σ τ ι ν ή ά λ ή θ ε ι α , δ τ ι τ ρ ε ι ς μ α ρ τ υ ρ ο ΰ σ ι , τό 25
π ν ε ύ μ α καί τό υ δ ω ρ καί τ ό αίμα καί οί τ ρ ε ι ς τό £ν ε ί σ ι . Νικάι μέν τόν
κόσμον ó πιστεύων δτι ΊησοΟς έστιν & υιός του ΘεοΟ' τίς δέ έστιν ΊησοΟς, αύτός ήμΐν ó
μαθητής διατρανοί λέγων' ο ύ τ ό ς έ σ τ ι ν b έ λ θ ώ ν δι' ύ δ α τ ο ς καί α ί μ α τ ο ς Ί η σ ο Ο ς
Χριστός. <ούκ έν υδατι μόνον,) άλλα καί έν υδατί φησι καί έν α'ίματι καί έν πνεύ-
ματι καί τους τρεις τό £ν είναί φησιν. ούκουν γέγονε μέν σάρΕ ó λόγος, άγιάϊει òè ήμάς so
τώι πνεύματι καί καθαρίζει τώι α'ίματι καί άπολούει πάλιν υδατι καθαρώι. εις òè δή
πάντως υίός, oö καί είναι φαμεν τό πνεΟμα καί τό υδωρ καί τό αίμα.
Εί τ ή ν μ α ρ τ υ ρ ί α ν τ ώ ν α ν θ ρ ώ π ω ν λ α μ β ά ν ο μ ε ν , ή μ α ρ τ υ ρ ί α τ ο υ ΘεοΟ iloh.5,910
μείΖων έ σ τ ί ν , δ τ ι α ϋ τ η έ σ τ ί ν ή μ α ρ τ υ ρ ί α τ ο υ ΘεοΟ δ τ ι μ ε μ α ρ τ ύ ρ η κ ε π ε ρ ί
τοΟ υίοΟ αύτοΟ. δ π ι σ τ ε ύ ω ν ε ί ς τ ό ν υ ί ό ν τοΟ ΘεοΟ Ι χ ε ι τ ή ν μ α ρ τ υ ρ ί α ν 35
έν έ α υ τ ώ ι ' ó μή π ι σ τ ε ύ ω ν τ ώ ι θεώι ψ ε ύ σ τ η ν π ε π ο ί η κ ε ν α ύ τ ό ν , δ τ ι ούκ
έ π ί σ τ ε υ σ ε ν ε ί ς τ ή ν μ α ρ τ υ ρ ί α ν ήν έ μ α ρ τ ύ ρ η σ ε π ε ρ ί τοΟ υίοΟ τοΟ ΘεοΟ.
Μεμαρτύρηκεν ó πατήρ τώι υίώι δια τοΟ πνεύματος καί δια φωνής. δτι γάρ έίίτιν υίός
αύτοΟ κατά άλήθειαν, μαρτυρήσειεν αν τό χορηγείν δύνασθαι τοις άγίοις τό πνεΟμα αύτόν Ρ 223
καί δι' αύτου δυνάμεις ένεργεΐν. καί γοΟν έφασκεν δτι έ κ ε ΐ ν ο ς έ μ è δ ο ί ά σ ε ι . loh. 16, 14
μεμαρτύρηκε òè καί καθ' έτερον τρόπον. εδειίε γαρ αύτόν έν τώι Ίορδάνηι λέγων' «

VS, D [= mn], Α
ι άκηκόαμίν V 5 άληθΦσ VA 8 έστιν om. Α ιι καί om. D 13 τώ θω V
14 καί om. V θϋ πατρόσ SD Tim. 15 ¿v έαυτώ A om. SD 17 τοΟ θϋ V γ€γένη-
ται S 21 ύπάρχειν S 24 τώ αΐματι D 25 τό2 om. SD ή om. V 26 τό* om. D
29 ούκ— μόνον Tim. om. VSDA υδατί — αίματι Tim. αΐματι φησί VSDA 32 πάντων D
8 1
34 ή om. SD 36 αύτώ Α 3 μεμαρτύρηκε bè SD 4 ®>«Ee VA Tim. έδόΕασε SD
Acta concilionim oecumcnicorum. I ι, 5. 13
Brought to you by | Stockholms Universitet
Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
98 COLLECTIO V A T I C A N A

Mt. 3, 17 ο υ τ ό ς έ σ τ ι ν δ υ ί ό ς μ ο υ ó ά γ α π η τ ό ς , èv du η ύ ό ό κ η σ α . δσοι τοίνυν άποδιαιροΰντές


φασιν ουκ είναι υίόν άληθινόν τον έκ γυναικός, άναφέρουσι δέ τό της υίότητος δνομα
Ι π γυμνόν καί μόνον τόν ¿κ θεού λόγον, ψεύστην ποιουσι τόν πατέρα" σαρκωθέντα γαρ
τό·· λόγον όπέδειΕεν èv τώι Ίορδάνηι και τότε μεμαρτύρηκε τό πνεύμα αύτώι δτι και θεός
έσιι καί υίός αληθώς. 6

"Οτι Ζωή

Έ κ του κατά Ματθαίον ευαγγελίου


146 Επί τήι θυγατρί του άρχι<τυναγώγου γέγραπται δτι δ τ ε έ δ ε β λ η θ η ó ό χ λ ο ς ,
Mt. 9. 25 ε { σ ε χ θ ώ ν δ ' Ι η σ ο ύ ς έ κ ρ ά τ η σ ε τ ή ς χ ε ι ρ ό ς α ύ τ ή ς , κ α ί ή γ έ ρ θ η τ ό κ ο ρ ά σ ι ο ν .
Δια τί μή μάλλον ώς έπί του ΛαΖάρου ήρκέσθη λόγωι προς τήν άνάστασιν τοΟ κορασίου, ίο
έκράτησε δέ καί τής χειρός αύτής; ίνα δεί£ηι Ζωοποιόν τό αύτοΟ σώμα" σώμα γάρ έστι Ζυυής.
ούκουν φυσική μάλλον καί αληθής ή ίνωσις ή πρός τήν σάρκα του λόγου καί ού καθά
φασιν έ£ άμαθίας τινές, ώς èv μόνοις πέπρακται προσώποις ή κατά ψιλήν εύφημίαν καί
θέλησιν ήτοι συνάφειαν απλώς.

Έ κ του κατά Μωάννην εύαγγελίου ιβ

loh.6,27 146 Έ ρ γ ά Ζ ε σ θ ε , φησί, μ ή τ ή ν β ρ ώ σ ι ν τ ή ν ά π ο λ λ υ μ έ ν η ν , ά λ λ α τ ή ν β ρ ώ σ ι ν


PG 1289 μηνούσαν εις Ζωήν α ί ώ ν ι ο ν , ήν ó υίός του ά ν θ ρ ω π ο υ ύ μ ί ν b ώ σ ε Γ του-
ρ 224 τ ο ν γ α ρ ó π α τ ή ρ έ σ φ ρ ά γ ι σ ε ν ó θ ε ό ς . Βρώσιν ήμίν δέδωκεν ó υιός τοΟ άν-
θρωπου τήν μένουσαν εις Ζωήν αίώνιον, δηλονότι τήν σάρκα αύτοΰ' καί γάρ έστι Ζωο-
ποιός. είτα πώς ού θεός ó Ζωοποιειν bυváμεvoς καί bià τής ιδίας σαρκός έοικώς τε so
κατά πάντα τώι θεώι καί πατρί; τούτο γαρ οιμαι δηλοΟν τό έσφραγίσθαι λέγειν αυτόν
παρά του θεού, τοΟ έσφραγίσθαι σημαίνοντος τό άκριβώς έμφερές. ώσπερ γάρ εί κηρώι
τις έμπηίει σφpaγîba χρυσήν ή γοΰν t í έτέρας υλης πεποιημένην, δλην έ£ δλου τήν αύτής
έμφέρειαν ένσημαίνεται, ούτω καί ó θεός καί πατήρ τους της έαυτου φύσεως χαρακτήρας
ουσιωδώς έμπρέποντας Ιχει τώι υίώι, καί τοΟτό έστι τό έσφραγίσθαι λέγειν αύτόν παρά 26
του πατρός.

Έ κ του κατά Αουκαν εύαγγελίου


147 "Ηγειρε τόν ΛάΖαρον ó Χριστός, τό τοΟ άρχισυναγώγου θυγάτριον, τον τής χήρας
Le. 7. 14 υίόν" είτα πώς ού Ζωή κατά φύσιν έστίν ó μή μόνον λόγωι καταπτοείν τόν θάνατον δυ-
νάμενος, άλλα γάρ καί τήι της χειρός άφήι; καί γάρ ήν άκόλουθόν τε καί άναγκαιον Ζωο- so
ποιόν είναι τό σώμα της κατά φύσιν Ζωής.

"Οτι ίλαστήριον διά πίστεως


Έ κ τής πρός 'Ρωμαίους

148 Περί Χρίστου φησιν' δ ν π ρ ο έ θ ε τ ο ó θ ε ό ς ί λ α σ τ ή ρ ι ο ν b i à π ί σ τ ε ω ς èv τ ώ ι


Rom.3,25 26 α ύ τ ο υ α ' ί μ α τ ι ε ί ς ? ν δ ε ι £ ι ν τ ή ς δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ς α ύ τ ο Ο b i à τ ή ν π ά ρ ε σ ι ν τ ώ ν ss

V S , D [ = mn], A
ι είώόκησα nA àitobtaipoûvrai S 4 άπΐδειΣεν V 8 τή τοΟ A g ήγειρε SD
12 oil om. D 15 εύαγγελίου om. SD 17 2ωήν τήν Α ήμίν SA 20 οίκείασ Α
2 1 κατά πάντα om. V 22 άκριβώσ τό SD 23 δλου] δλησ SD αύτοΟ SD 24 ó
πατήρ V 2$ έμπρέποντοσ S 27 excidit euangelìi locus 29 μόνιυ V θάνατον om. V
30 τε om. D 33 ί>ωμαίουσ ¿πιστολήσ Sm 34 t> θεός om. SD

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
I50, M4—I5I CYRILLI ORATIO AD DOlilKAS 99

π ρ ο γ ε γ ο ν ό τ ω ν α μ α ρ τ η μ ά τ ω ν έν ττμ α ν ο χ ή ι τ ο υ θ ε ο ύ π ρ ο ς τ ή ν έ ν δ ε ι ϋ ι ν
τ η ς δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ς α ύ τ ο υ έν τ ώ ι - ν υ ν κ α ι ρ ώ ι ε ι ς τ ό ε ί ν α ι α υ τ ό ν δ ί κ α ι ο ν και Ρ 225
δ ι κ α ι ο υ ν τ α τ ο ν έκ π ί σ τ ε ω ς Ί η σ ο Ο ν . Ει ουκ ήν έτέρως ίλαστήριον γενέσθαι
Χριστόν τοις èv άμαρτίαι καί άραι καί θανάτου δίκηι πλήν δτι δι" αίματος δια την πάρεσιν
τών προγεγονότων άμαρτημάτων έκχείσθαι μέλλοντος, πώς ουκ άναγκαΐον σάρκα γενέσθαι 6
τον λόγον, ϊνα καί α'ίματι τώι ίδίυυι, δήλον bè δτι τώι της έαυτοΟ σαρκός, δικαιώσηι
πάντας τους εις αύτόν πιστεύοντας;

"Οτι λελυτρώμεθα καί τήν καταλλαγήν προς θεόν έσχήκαμεν δια του αίματος αύτου

Έκ της πρός Κορινθίους πρώτης


149 Έ£ α υ τ ο υ δέ ύ μ ε ί ς έ σ τ έ èv Χ ρ ι σ τ ώ ι Ι η σ ο ύ , δς έ γ ε ν ή θ η σ ο φ ί α ή μ ί ν iCor.i,3o.3i
άπό θ ε ο ύ δ ι κ α ι ο σ ύ ν η τ ε καί α γ ι α σ μ ό ς καί ά π ο λ ύ τ ρ ω σ ι ς , ϊ ν α κ α θ ώ ς γ έ - π
γ ρ α π τ α ι , ó κ α υ χ ώ μ ε ν ο ς έν κ υ ρ ί ω ι κ α υ χ ά σ θ ω . Λελυτρώμεθα τοίνυν έν Χρι-
στώι καί ήγιάσμεθα καί σοφοί γεγόναμεν. π ά σ α δέ δ ό σ ι ς ά γ α θ ή καί π α ν δ ώ - lac. 1, τη
ρημα τ έ λ ε ι ο ν ά ν ω θ ε ν έ σ τ ι , κ α τ α β α ΐ ν ο ν π α ρ ά τ ο υ π α τ ρ ό ς τ ώ ν φ ώ τ ω ν ,
τουτέσπ θεού. είτα πώς ού θεός ó Χριστός ó σοφίαν τε καί άγιασμόν καί άπολύτρωσιν is PG 1292
ήμιν δωρούμενος;

Οτι λελυτρώμεθα δια του αίματος του ΧριστοΟ


Έκ της Πέτρου έπιστολής
160 Ε ί δ ό τ ε ς δ τ ι ού φ θ α ρ τ ο ι ς ά ρ γ υ ρ ί ω ι ή χ ρ υ σ ί ω ι έ λ υ τ ρ ώ θ η τ ε έκ τ ή ς μα-iPetr.i.ie.iç
τ α ί α ς ύ μ ώ ν ά ν α σ τ ρ ο φ ή ς π α τ ρ ο π α ρ α δ ό τ ο υ , άλλά τ ι μ ί ω ι α ί μ α τ ι , ώ ς άμνοΟ so
ά μ ώ μ ο υ καί ά σ π ί λ ο υ , Χ ρ ι σ τ ο Ο . Λελυτρώμεθα γάρ τό ίδιον σώμα δεδωκότος υπέρ
ήμών του ΧριστοΟ. άλλ' εί μέν ώς άνθρωπος νοείται κοινός, πώς άντάΗιον τής απάντων
ζωής τό αίμα αύτου ; εί δέ θεός ήν èv σαρκί ó πάντων άΣιώτερος, άίιόχρεως εις λύτρωσιν Ρ 226
τοΰ κόσμου παντός διά τοΟ ίδιου αίματος εΐη δν καί μάλα είκότως.

Οτι ó ΧριστοΟ θάνατος τώι κόσμωι σωτήριος 25


Έκ της πρός 'Ρωμαίους

151 Σ υ ν ί σ τ η σ ι δέ τ ή ν έ α υ τ ο Ο ά γ ά π η ν ε ι ς ή μα ς ό θ ε ό ς δ τ ι έ τ ι α μ α ρ τ ω λ ώ ν Rom. 5, 8. 9
δ ν τ ω ν ή μ ώ ν Χ ρ ι σ τ ό ς ύπέρ ή μ ώ ν άπέθανε. π ο λ λ ώ ι οδν μάλλον δικακυ-
θ έ ν τ ε ς νΟν έν τ ώ ι α ί μ α τ ι α ύ τ ο Ο , σ ω θ η σ ό μ ε θ α δι* α ύ τ ο υ ά π ό τ ή ς ό ρ γ ή ς .
καί πάλιν' εί γ ά ρ έ χ θ ρ ο ί δ ν τ ε ς κ α τ η λ λ ά γ η μ ε ν τ ώ ι θ ε ώ ι διά τοΟ θ α ν ά τ ο υ τ ο υ so Rom.5,10
υίοΟ α ύ τ ο υ , π ο λ λ ώ ι μ ά λ λ ο ν κ α τ α λ λ α γ έ ν τ ε ς σ ω θ η σ ό μ ε θ α έν τ ή ι ϊ ω ή ι α ύ τ ο υ .
ΟύκοΟν εί μή έτέρως ήν σώιΖεσθαι τόν κόσμον, εί μή έν αΚματι καί θανάτωι χρησίμως
παραληφθένπ καί οίκονομικώς διά τ ή ν π ά ρ ε σ ι ν τ ώ ν π ρ ο γ ε γ ο ν ό τ ω ν ά μ α ρ τ η μ ά τ ω ν Rom.3,25.26
έ ν τ ή ι ά ν ο χ ή ι τ ο υ θ ε ο ύ , σεσώσμεθα δέ διά Χρίστου, πώς ούκ άναγκαίος τώι έκ θεοΟ
φύντι λόγωι ó τής σαρκώσεως τρόπος, ίνα δικαιώσηι μέν èv τώι αίματι αύτου τους είς »
αύτόν πιστεύοντας, καταλλάϋηι δέ τώι πατρί διά του θανάτου τοΟ ίδίου σώματος, Ινα καί
συϊήσαιμεν αύτώι;

YS, D [ = mn], Α
6 τώι*] τό V 8 πρόσ θν καταλλαγήν D ίο έγεννήθη DA 12 χω S 13 Ια-
κώβου πάσα Α χ$ τοΟ θΰ D 6* om. SD τε om. SD 16 δωρησάμενοσ V
22 τοΟ om. SD πάντων D 23 αΐμα VA σώμα SD πάντοτε SD άΕιότεροσ V
27 bè om. SD 28 ήμών όντων SDA 30 τοΟ θανάτου om. V 37 συνίήσωμεν S
13·

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
ΙΟΟ COLLECTIO VATICANA

152 Ή άγνοείτε δτ ι δσοι έ β α π τ ί σ θ η μ ε ν e I ς Χ ρ ι σ τ ό ν ΊησοΟν, εις τ ο ν θά-


Rom. 6, 3· 4 ν α τ ο ν α ύ τ ο Ο έ β α π τ ί σ θ η μ ε ν ; σ υ ν ε τ ά φ η μ ε ν o ö v α ύ τ ώ ι δ ι α τ ο ΰ βαπτίσματος
ε ι ς τ ο ν θ ά ν α τ ο ν , ί ν α ώ σ π ε ρ ή γ έ ρ θ η Χ ρ ι σ τ ό ς έκ ν ε κ ρ ώ ν δ ι α τ η ς δόΗης τ ο υ
π α τ ρ ό ς , ο υ τ ω και η μ ε ί ς έ ν κ α ι ν ό τ η τ ι Ζ ω ή ς π ε ρ ι τ τ α τ ή σ ι υ μ ε ν . Ει πασά πως
ανάγκη τους έπί της γης συνθάπτεσθαι τώι Χριστώι δια του βαπτίσματος εις τον θάνατον, Β
ίνα ώσπερ αύτός έκ νεκρών έγήγερται, καί ημείς èv καινότητι περιπατήσωμεν £ωής ώς
Ρ 227 συντεθαμμένοι καί συνεγηγερμένοι τώι δι' ημάς άποθανόντι καί έγηγερμένωι, χρειωδέστατά
τε καί άναγκαίως το της ένανθρωπήσεως έπράχθη μυστήριον σαρκός τε καί αίματος με-
τέσχεν ó λόγος, ίνα καί άποθανείν λεγομένωι σαρκικώς καί μην καί έγηγερμένωι συναπο-
θάνωμεν καί συνεγερθώμεν. ίο
Rom.6,5 153 Ei γ ά ρ σ ύ μ φ υ τ ο ι γ ε γ ό ν α μ ε ν τ ώ ι ό μ ο ι ώ μ α τ ι τ ο υ θ α ν ά τ ο υ α ύ τ ο υ , άλλα
PG 1293 κ α ί τ η ς άναστάσεως έσόμεθα. Κατά τον ϊσον τώι πρώτωι τρόπον νοήσεις καί
ι Cor. 15,21. τούτο' έπειδή γαρ δι' α ν θ ρ ώ π ο υ θάνατος, καί δι' α ν θ ρ ώ π ο υ άνάστασις
22 νεκρών" ώσπερ γαρ έν τ ώ ι Α δ ά μ πάντες άποθνήισκουσιν, ουτω καί èv
iCor. 15, 47 τ ώ ι Χ ρ ι σ τ ώ ι π ά ν τ ε ς ί ω ο π ο ι η θ ή σ ο ν τ α ι . δεύτερος Αδάμ κεχρημάτικεν ó Χριστός is
καί ώσπερ δ πρώτος 'Αδάμ ημάς κατεβίβασεν εις φθοράν, ούτως ó δεύτερος άνεκόμισεν
εις £ωήν, ούχ ώς άνθρωπος ψιλός αποθανών υπέρ ήμών, ίνα μή καί έν αύτώι μείνωμεν
νεκροί, αλλ' ώς θεός έν σαρκί καί αύτήι πεπονθώς ανθρωπίνως, 'ίνα θεικώς άναστήσαντι
τον ϊδιον ναόν συνεγερθώμεν ήμεΐς.

Έκ της προς Γαλάτας 20


154 Χ ρ ι σ τ ό ς ή μ ά ς έ ξ η γ ό ρ α σ ε ν έκ τ η ς κ α τ ά ρ α ς τ ο ΰ ν ό μ ο υ γ ε ν ό μ ε ν ο ς υπέρ
Gal.3.13-14 ή μ ώ ν κ α τ ά ρ α ( γ έ γ ρ α π τ α ι γ ά ρ ' έ π ι κ α τ ά ρ α τ ο ς π ά ς ó κ ρ ε μ ά μ ε ν ο ς έ π ί Ηύλου),
ΐ ν α εις τ ά Ι θ ν η ή ε υ λ ο γ ί α τ ο υ Α β ρ α ά μ γ έ ν η τ α ι έν Χ ρ ι σ τ ώ ι Ί η σ ο Ο , ί ν α την
έ π α γ γ ε λ ί α ν τ ο υ π ν ε ύ μ α τ ο ς λ ά β ω μ ε ν δια τ η ς π ί σ τ ε ω ς . Άθρει δή μοι κάντευθεν
ότι γεγονε τ ώ ι κόσμωι σωτήριος ó Χριστοί) θάνατος' γέγονε γαρ ύπέρ ήμών κατάρα, 26
σταυρόν ύπομείνας καί κρεμασθείς έπί Σύλου, ΐνα λύσηι τοΟ κόσμου την άμαρτίαν, Ινα εις
τά έθνη ή ευλογία του Αβραάμ γένηται έν Χριστώι ΊησοΟ, τουτέστιν Ϊνα δικαιωθήι τά
Ρ 228 έθνη δια πίστεως κατά τήν δοθεΐσαν έπαγγελίαν τ ώ ι Αβραάμ, ΐνα τήν έπαγγελίαν του
πνεύματος λάβωμεν δια της πίστεως. δτε τοίνυν καί τήν έν νόμωι λέλυκεν άράν ó
Χριστού θάνατος καί προυίένησε τοις Ιθνεσι τήν εύλογίαν τοΟ Αβραάμ, τουτέστι τήν δια so
πίστεως χάριν, μετόχους δέ ήμάς άπέφηνε καί του άγίου πνεύματος, ούκ άνθρώπου κοινού
νοοίτ' άν ó θάνατος αύτοΟ, περινοείν δέ προσήκει μάλλον δτι σάρΣ γεγονώς ó λόγος σαρκί
πέπονθεν υπέρ του κόσμου καί γέγονεν ίκανόν το αύτου πάθος εις τήν τοΰ παντός λύτρωσιν.

Έκ της πρός Έφεσίους


155 Ν υ ν ί δέ έ ν Χ ρ ι σ τ ώ ι Ί η σ ο Ο ο'ί π ο τ έ δ ν τ ε ς μ α κ ρ ά ν έ γ ε ν ή θ η τ ε έ γ γ ί ι ς έ ν 35
Eph.2,13-15 χ tí,ι α ' ί μ α τ ι τ ο Ο Χ ρ ί σ τ ο υ . αύτός γάρ έ σ τ ι ν ή ειρήνη ήμών ó ποιήσας τά
αμφότερα Ιν καί τ ο μεσότοιχον τοΟ φ ρ α γ μ ο ΰ λ υ σ α ς , τ ή ν ί χ θ ρ α ν , έν τ ή ι
σαρκί αύτοΟ τ ο ν νόμον των έντολών èv δ ό γ μ α σ ι καταργήσας. Εί καί
τους δντας μακράν δια το πλανάσθαι κατά τόν κόσμον καί èv άθεότητι διατελείν έγγύς

VS, D [ = ma], Α
5 τώι om. V θάνατον αύτοΟ V 6 Σωήσ περιπατήσωμεν V η συνηγερμένοι V
χρειωδέστατόν SD 8 πέπρακται V 12 έώμεθα S τώι πρώτωι om. D 13 δ θάνα-
τοσ V 14 ¿κ νεκρών D 16 κατεβίβασεν ήμάσ SD ό δεύτεροσ V A καί ό χα SD
25 έν τώ Α σωτηρία SD 31 ήμάς om. SD 33 τό] τοΟ Α παντός] κόσμου V
38 τών έντολών τόν νόμον V δόγματι Α

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
ISO, 152—159 CYRTLLI ORATIO AD DOMINAS ΙΟΙ

πεποίηκε το αίμα Χριστού, πώς ούκ αναγκαία τοις έπί της γης ή του λόγου σάρκωσις,
συλλέγουσα τα διηιρημένα καί προσοικειοΟσα μέν τώι θεώι τους μακράν, κτίίουσα òè τους
δύο λαούς είς ίνα καινόν άνθρωπον δια της αύτου σαρκός; δέδοται γαρ είς λύτριυσιν τών
èv άμαρτίαις και δι1 αυτής τα πάντα κατεκτήσατο τώι θεώι καί πατρί, και προς τούτοις
έτι καί ó πάλαι κατήργηται νόμος ώς υπέρ αυτόν of;σης της πίστεως, δήλον òè δτι της 6
èv Χριστώι. καί eí τοΟτό έστιν αληθές, πώς υπέρ νόμον ή πίστις, εί μή ώς θεώι πε-
πιστεύκαμεν τώι Χριστώι;

Έ κ της πρός Εβραίους PG 1296


156 Δ ι ό ε ι σ ε ρ χ ό μ ε ν ο ς ε ι ς τ ο ν κ ό σ μ ο ν λ έ γ ε ι ' θ υ σ ί α ν κ α ί π ρ ο σ φ ο ρ ά ν ο ύ κ Hebr. 10,5-7
ή θ έ λ η σ α ς , σ ώ μ α δ έ κ α τ η ρ τ ί σ ω μ ο Γ ό λ ο κ α υ τ ώ μ α τ α κ α ί π ε ρ ί ά μ α ρ τ ί α ς ο ύ κ χο Ρ 229
η ύ δ ό κ η σ α ς . τ ό τ ε ε ΐ π ο ν ' ί δ ο υ ή κ ω , έν κ ε φ α λ ί δ ι β ι β λ ί ο υ γ έ γ ρ α π τ α ι π ε ρ ί
έ μ ο ΰ , τοΟ π ο ι ή σ α ι , ó θ ε ό ς , τ ό θ έ λ η μ α σ ο υ . Γέγονε μέν τώι κόσμιοι σωτήριον
τό του Χρίστου πάθος, πλήν άναγκαΐον ίδείν τίς ó είς τον κόσμον εισερχόμενος" ήν γαρ
έξω του κόσμου πάντηι τε καί πάντως. έπεί πώς είσβέβηκεν είς αύτόν, εί ούκ ήν ΙΗαι
κόσμου; τοιγαρουν κατά φύσιν υπάρχων υπέρ πάντα τον κόσμον ώς θεός μονογενής, is
είσβέβηκεν είς αύτόν μέρος αύτου γεγονώς, τουτέστιν άνθρωπος, ούτω τε τήν ύπέρ ήμών
προσκομίσας θυσίαν καί έαυτόν άναθείς σέσωκε τήν ύπ' ούρανόν.
157 Δ ι ό κ α ί Ί η σ ο υ ς , \ ν α ά γ ι ά σ η ι δ ι α τ ο υ Ι δ ί ο υ α ί μ α τ ο ς τ ο ν λ α ό ν , ΙΗω Hebr. 13, 12
τ ή ς π ύ λ η ς έ π α θ ε ν. Αίμα άνθρώπου κοινού τίνα τρόπον άγιους ή μας άποφήνηΓ,
αλλά μήν ήγίασε τό αίμα Χρίστου. θείον οδν δρα καί ούχ απλώς άνθρώπινον" θεός 20
γαρ ήν èv σαρκί, τώι ίδίωι αΐματι καθαρίίων ήμας.

Έ κ τής πρός Τίτον


158 Ε Ι ς γ α ρ θ ε ό ς , ε ί ς καί μ ε σ ί τ η ς θ ε ο ύ κ α ί ά ν θ ρ ώ π ω ν ά ν θ ρ ω π ο ς Χ ρ ι σ τ ό ς ITIM.2,5.6
ΊησοΟς ó δους έαυτόν άντίλυτρον ύπέρ π ά ν τ ω ν . Σωτήριος όμολογουμένως
ó τοΟ Χρίστου θάνατος τώι κόσμωι παντί" πλήν εί μή έστι θεός, πώς δν άρκέσειεν είς 25
τό γενέσθαι πάντων άντίλυτρον αύτός τε καί μόνος; άλλα ήρκεσε μόνος υπέρ πάντων
αποθανών, δτι καί υπέρ πάντας έστί. θεός oöv άρα έστί, τώι θανάτωι τής ίδίας σαρκός
άποστήσας του κόσμου τον θάνατον.

Έ κ τών καθολικών Ρ 230


Έ κ τής Πέτρου έπιστολής so

"Οτι ó τοΟ Χρίστου θάνατος τώι κόσμωι σωτήριος

159 Ό τ ι Χ ρ ι σ τ ό ς δ π α ε π ε ρ ί α μ α ρ τ ι ώ ν ά π έ θ α ν ε , δ ί κ α ι ο ς ύ π έ ρ ά δ ι κ ω ν , iPetr. 3.
Uva ή μ α ς π ρ ο σ α γ ά γ η ι τ ώ ι θ ε ώ ι , θ α ν α τ ω θ ε ί ς μ έ ν σ α ρ κ ί , Σ ω ο π ο ι η θ ε ί ς δ έ ι 8 " 2 0
π ν ε ύ μ α τ ι , èv ώ ι κ α ι τ ο ι ς èv φ υ λ α κ ή ι π ν ε ύ μ α σ ι π ο ρ ε υ θ ε ί ς έ κ ή ρ υ ί ε ν ά π ε ι -
θ ή σ α σ ί π ο τ ε. Πολλοί τών άγίων άνήιρηνται προφητών, άλλ' ούδείς έκείνων άποθανείν es

32—p. Χ02, ίο Tim. arm. p. 302


VS, D [ = mu], A
ι τής om. SD 2 καί συλλέγουσα D 4 αίιτοΟ SD έκτήσατο D ιο/ιι ούκ
ηύδόκησασ [είιόόκησασ D] DA ηύδόκησασ S ούκ έΖήτησασ V, S in mg. m. ree. 12 τώι κόσμωι
om. V 13 τό χϋ πάθοσ SA τοΟ χϋ τό πάθοσ D έρχόμενοσ SD 14 ei οίικ ήν om. SD
18 Ò ϊσ A 19 άγιο ν S 20 où χαλεπώσ A 22 τίτον VSDA, librariorum est error Cyrilli
24 άντίλυτρον έαυτόν V 29/30 έκ τήσ πέτρου καθολική σ ¿πιστολήσ Α 31 τοΟ om. SD
32 6 χσ V 33 δέ Α

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
I02 COLLECTIO VATICANA

υπέρ αμαρτιών εϊρηται ούτε μήν προσαγαγειν ήμας τώι θεώι δια τού ιδίου θανάτου, άλλ'
ούδέ έκήρυζέ τις τοις έν φυλακηι πνεύμασιν. πέπραχε δέ τούτο Χριστός καί δι' αύτου
τε καί èv αύτώι λελυτρώμεθα καί το αύτου πάθος ήν Tiîit κόσμωι σωτήριον. άπέθανε
τοίνυν όπέρ ημών, ούχ ώς άνθρωπος είς υπάρχων των καθ' ήμας, άλλ' ως θεός èv σαρκί,
της άπάντων Σωής άντάλλαγμα τό ϊδιον σώμα διδούς. 6
PGI297 160 Χρίστου ούν π α θ ό ν τ ο ς όπέρ ήμών σαρκί. Ό ς γάρ υπάρχοντος θεου τού
iPetr. 4. ι Χριστού, σοφώς καί έμφρόνως ó μαθητής σαρκί πεπονθέναι φησίν αΰτόν, ύπεΣάγων τοΰ
παθείν τήν άπόρρητον φύσιν, ής άλλότριον τό παθειν. ίδίαι τοίνυν πέπονθε σαρκί,
καίτοι του παθείν άμοιρείν είθισμένος, ό έκ θεου λόγος. θεός οδν δρα Χριστός, θεικώς
μέν άπαθής, παθητός δέ κατά τήν σάρκα. ω

"Οτι ó Χρίστου θάνατος τώι κόσμωι σωτήριος


Έκ του κατά Ίωάννην ευαγγελίου
161 Τ α ύ τ α ούκ έ γ ν ω σ α ν ο! μ α θ η τ α ί α ύ τ ο υ τό π ρ ώ τ ο ν ' άλλ' δ τ ε έ δ ο ζ ά σ θ η
Ioh
' ρ'231 ' Π ^ ο Ο ζ . τ ό τ ε έ μ ν ή σ θ η σ α ν δτ» τ α ύ τ α ήν έ π ' α ύ τ ώ ι γ ε γ ρ α μ μ έ ν α . καί πάλιν"
loh. 12,23-24 ^ δέ Ί η σ ο ΰ ς ά π ο κ ρ ί ν ε τ α ι α ύ τ ο ί ς λ έ γ ω ν ' έ λ ή λ υ θ ε ν ή ώ ρ α ί ν α δ ο Ε α σ θ ή ι ô 15
υ ί ό ς τ ο υ ά ν θ ρ ω π ο υ , ά μ ή ν ά μ ή ν λ έ γ ω ί ι μ ί ν , έ ά ν μή ó κ ό κ κ ο ς τ ο υ σ ί τ ο υ
π ε σ ώ ν ε ί ς τ ή ν γ ή ν ά π ο θ ά ν η ι , α ύ τ ό ς μ ό ν ο ς μ έ ν ε ι ' έ ά ν δέ ά π ο θ ά ν η ι , κ α ρ π ό ν
πλείονα φέρει. "Εστί δέ ούκ άμφίλογον δτι σέσωσται πάς ó κόσμος άποθανόντος
υπέρ αυτού του 'Εμμανουήλ, πλήν έκεΐνο λέγομεν ' πώς άποθανών έδοξάσθη ; καίτοι μάλλον
Hebr. 12, 2 μώμον άσθενείας ?χει τό χρήμα, δθεν καί αίσχύνης καταφρονήσαι λέγεται, γεγονώς ύπήκοος so
Phil. 2, 8 μέχρι θανάτου. άλλα ϊσως έρείς δεδοΣάσθαΙ δια τήν άνάστασιν αύτόν. όρθώς έχει
καί αληθής ó λόγος. δρ' οδν άνεβίω θεικώς μάλλον ή άνθρωπίνως; άλλα οΐμαι θεικώς.
δταν ούν αύτός ό έκ θεου λόγος σαρκί λέγηται παθείν, μή αίσχυνώμεθα τό πάθος' δόΣαν
γαρ Ιχει τό τέλος καί τούτο θεοπρεπή.

Ό τ ι είς υίός τοΟ θεού καί κύριος Ιησούς Χριστός 26


Έκ τής πρός 'Ρωμαίους
162 "Α ρ'' ο ύ ν α ύ τ ό ς έ γ ώ τ ώ ι μ έ ν v o l δ ο υ λ ε ύ ω ν ό μ ω ι θ ε ο υ , τ ή ι δέ σ α ρ κ ί
Rom.7.25-8,4 ν ó μ ω ι ά μ α ρ τ ί α ς . ο ύ δ έ ν ά ρ α κ α τ ά κ ρ ι μ α τ ο ι ς έν Χ ρ ι σ τ ώ ι ΊησοΟ. ó γ α ρ
ν ό μ ο ς τ ο ΰ π ν ε ύ μ α τ ο ς τ ή ς Ζωής ή λ ε υ θ έ ρ ω σ έ με ά π ό τ ο ΰ ν ό μ ο υ τ ή ς ά μ α ρ -
τ ί α ς καί τ ο υ θ α ν ά τ ο υ , τ ό γ ά ρ ά δ ύ ν α τ ο ν τοΟ ν ό μ ο υ έν ώ ι ή σ θ έ ν ε ι δ ι α τ ή ς βο
σ α ρ κ ό ς , ó θ ε ό ς τ ο ν έ α υ τ ο Ο υ ί ό ν π έ μ ψ α ς έν ό μ ο ι ώ μ α τ ι σ α ρ κ ό ς ά μ α ρ τ ί α ς
καί π ε ρ ί ά μ α ρ τ ί α ς , κ α τ έ κ ρ ι ν ε τ ή ν ά μ α ρ τ ί α ν έν τ ή ι σ α ρ κ ί , ί ν α τ ό δ ι κ α ί ω μ α
τ ο υ ν ό μ ο υ π λ η ρ ω θ ή ι έν ή μ ί ν τ ο ι ς μή κ α τ ά σ ά ρ κ α π ε ρ ι π α τ ο Ο σ ι ν , ά λ λ α κ α τ ά
Ρ 232 πνεΟμα. Μάχονται μέν γάρ όμολογουμένως άλλήλοις ή σάρΣ καί τό πνεΟμα, τουτέστι
τό φρόνημα τό σαρκικόν καί τών έμφυτων ήδονών τό κίνημα καί τής κατά πνεύμα ίωής «
ή δύναμις, κδν ό θείος ήμας άποφέρηι νόμος εϊς γε τό δείν έλέσθαι τό άγαθόν, άλλα ή

6—io Fcyr 162 έκ τής αύτής έπιστολής ' ώς γάρ ύπάρχοντος — κατά σάρκα; ΐ2—24 Tim. arm. p. 296

VS. D [= mu], A
p. 101, 35/1 ύπέρ άμαρτιών άποθαν€ΐν SD 7 ΧριστοΟ καί μή μόνον Ανθρώπου Feyr 8 ποί-
θοσ Α 9 &ρα ¿στ! καί Ανθρωπος ό Χριστός 6 F«** ι ι τοΟ χϋ S σωτήριοσ τιΐι κόσμω SA
12 κατά Ίακίννην] {ω Α 14 6 ϊσ VD ι8 άμφίβολον SD 22 άληθώσ V μάλλον θακώσ
SD 23 αύτόν S 26 βωμαίουσ έπιστολήσ SD 32 τήι om. V 35 έμφυτων V έμφύτων
έν ήμίν SA έμφύτων ήμίν D

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
ι 5 ο, 159—166 CYRILLI ORATIO AD DOMINAS 103

της σαρκός έπιθυμία καταβιάίεται πρός τό έναντίον. λέλυται δέ νυν έν Χριστώι tò PG 1300
άντιστατοΟν καί ήτόνησε μέν της άμαρτίας ó νόμος, κεκράτηκε δέ ó τοΰ πνεύματος. δια
ποίαν αίτίαν; πέπομφε γαρ ó θεός τόν έαυτοΰ υίόν èv όμοιώματι σαρκός άμαρτίας, 'ίνα
κατακρίνηι τήν άμαρτίαν èv τήι σαρκί. είτα π ώ ς ου χρειωδεστάτη λίαν ή του λόγου
σάρκωσις; κατακέκριται γαρ ουτω καί έν τήι σαρκί ήμών ή αμαρτία. εί δέ ου γέγονε s
σαρξ ó λόγος, άπομεμένηκεν άδιόρθωτα τά καθ' ήμας καί δουλεύομεν τηι σαρκί νόμιυι
άμαρτίας, ούδενός èv ήμίν αύτήν καταργήσαντος. ούκουν άναγκαίαν είναι φαμέν τήν
καθ' ύπόστασιν ένωσιν του λόγου προς τήν σάρκα καί ουχί δή μόνην τήν èv προσώποις
καί κατά θέλησιν ήτοι συνάφειαν άπλήν, καθά φασί τίνες.
168 Τί ο υ ν έ ρ ο Ο μ ε ν π ρ ό ' ς τ α ύ τ α ; εί ó θ ε ό ς ύ π έ ρ ή μ ώ ν , τ ί ς καθ* ή μ ώ ν ; δ ς Rom.8,3i.3a
γ ε τοΟ Ι δ ί ο υ υ ί ο υ ο υ κ έ φ ε ί σ α τ ο , α λ λ ' υ π έ ρ ή μ ώ ν π ά ν τ ω ν π α ρ έ δ ω κ ε ν α ύ τ ό ν , ιι
π ώ ς ουχί καί σύν α ύ τ ώ ι τά π ά ν τ α ή μ ί ν χ α ρ ί σ ε τ α ι ; Εί τόν ίδιον υίόν, δήλον
δέ δτι τόν έκ της ουσίας αύτου, δέδωκεν ύπέρ ήμών b θεός καί πατήρ, πέπονθε δέ κατά
σάρκα καί ού φύσει θεότητος, ίδιον dpa ήν αύτου τό πεπονθός σώμα, ίνα καί αυτός
νοήται παθών οικονομικώς b παθείν ουκ είδώς. τό τοίνυν άπομερίίειν είς δύο τόν ίνα is
δυσσεβές " ούκέτι γαρ ίδιον υίόν ευρίσκεται δούς υπέρ ήμών b πατήρ, εϊπερ έστίν άνθρωπος
διηιρημένως καί ούχί δή μάλλον ώς èv προσλήψει σαρκός b èK θεοΟ λόγος.
164 Τ ί ς έ γ κ α λ έ σ ε ι κ α τ ά έ κ λ ε κ τ ώ ν ΘεοΟ; θ ε ό ς b δ ί κ α ι ώ ν , τ ί ς b κ α τ α κ ρ ί ν ω ν ; Ρ 233
Χ ρ ι σ τ ό ς Ι η σ ο ύ ς ó ά π ο θ α ν ώ ν , μ ά λ λ ο ν δ έ κ α ί έ γ ε ρ θ ε ί ς , δ ς έ σ τ ι ν èv δ ε Η ι α ι o m 8>33·34
τ ο υ ΘεοΟ, δ ς κ α ί έ ν τ υ γ χ ά ν ε ι ύ π έ ρ ή μ ώ ν . Εί δίκαιοι τηι πίστει Χριστός, θεός ω
δε έστιν ó δικαιών, θεός δρα αληθής ó Χριστός. καί εϊπερ έστίν èv δεΣιάι τοΟ ΘεοΟ,
καίτοι τεθνεώς καί έγηγερμένος, συγκάθηται δέ τώι πατρί, ίδιον άρα τοΟ λόγου τό σώμά
έστι. συνεδρεύει γάρ οϋτω τώι πατρί μετά της άναληφθείσης σαρκός ώς υιός κατά
φύσιν, καί εί γέγονε σάρ£ ó λόγος.
165 Ή δέ èK π ί σ τ ε ω ς δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ο ϋ τ ω ς λ έ γ ε ι ' μ ή ε ϊ π η ι ς èv τ η ι κ α ρ δ ί α ι 26
σ ο υ " τ ί ς ά ν α β ή σ ε τ α ι ε ί ς τ ό ν ο ύ ρ α ν ό ν ; τ ο Ο τ ' έ σ τ ί Χ ρ ι σ τ ό ν κ α τ α γ α γ ε ί ν " ή R <> m * 0 .6-io
τ ί ς κ α τ α β ή σ ε τ α ι ε ί ς τ ή ν δ β υ σ σ ο ν ; τ ο υ τ ' έ σ τ ί Χ ρ ι σ τ ό ν έκ ν ε κ ρ ώ ν ά ν α γ α γ ε ί ν .
άλλά τί λ έ γ ε ι ; έ γ γ ύ ς σ ο υ τ ό ^ ή μ ά έ σ τ ι ν έ ν τ ώ ι σ τ ό μ α τ ί σ ο υ κ α ί έ ν τ ή ι κ α ρ δ ί α ι
σου, τ ο υ τ έ σ τ ι τό £ήμα της π ί σ τ ε ω ς , & κ η ρ ύ σ σ ο μ ε ν δτι έάν ό μ ο λ ο γ ή σ η ι ς
έ ν τ ώ ι σ τ ό μ α τ ί σ ο υ κ ύ ρ ι ο ν Ί η σ ο Ο ν κ α ί π ι σ τ ε ύ σ η ι ς èv τ η ι κ α ρ δ ί α ι σ ο υ δ τ ι 30
ó θ ε ό ς α υ τ ό ν ή γ ε ι ρ ε ν έκ ν ε κ ρ ώ ν , σ ω θ ή σ η Γ κ α ρ δ ί α ι γ ά ρ π ι σ τ ε ύ ε τ α ι ε ί ς
δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ν , σ τ ό μ α τ ι δέ ό μ ο λ ο γ ε ί τ α ι ε ί ς σ ω τ η ρ ί α ν . Εί κατά γε τό τισί
δοκοΟν άνθρωπος θεοφόρος νοείται Χριστός καί μόνην έχων τήν έν προσώποις Γνώσιν
προς τόν έκ ΘεοΟ λόγον, τίνος ένεκα πιστεύοντες είς αύτόν ώς είς κύριον, όμολογοΟντες δέ PG 1301
καί τήν έκ νεκρών άνάστασιν αύτου, δικαιούμεθα τηι πίστει τηι είς αύτόν; πράττεται δέ 35
ή πίστις ώς είς θεόν δηλονότι. άναγκαία τοιγαροΟν ή καθ' ύπόστασιν ένωσις του ΘεοΟ
λόγου πρός τά άνθρώπινα. ένα γάρ ουτω Χριστόν ώς κύριον κατά φύσιν όμολογήσομεν
καί τής αύτου σαρκός τήν άνάστασιν έπιγινώσκοντες, ώς είς θεόν πιστεύοντες δικαιούμεθα.
166 Ο ύ δ ε ί ς γ ά ρ ή μ ώ ν έ α υ τ ώ ι ί ή ι καί ο ύ δ ε ί ς έ α υ τ ώ ι ά π ο θ ν ή ι σ κ ε ι . έ ά ν Ρ ^34
τ ε ο υ ν £ ώ μ ε ν , τ ώ ι κ υ ρ ί ω ι Ζ ώ μ ε ν , έ ά ν τ ε ά π ο θ ν ή ι σ κ ω μ ε ν , τ ώ ι κ υ ρ ί ω ι ά π ο - R o m i 4'7-9

165 cf. infra 199 15—17 διηιρημένως Tim. arm. p. 89; 25—p. 104, 39 ibid. p. 306—308. 310

VS, D [= mn] A
ι καταβιβοΙΖβται D 7 άναγκαΐον SDA 12 δούλον in bOXov corr. S 15 voemn V
17 διηρημίνοσ V 19 ϊσ χσ SD μάλλον bè om. D, spatio rei. S 21 χσ VA λόγοσ SD
22 bè om. SD 25/26 μή — σου om. V 28 έστιν om. SD 31 6 om. A ήγ£ΐρεν aùxòv
SD 32 στόματι bè] στόματοσ S «¡ς σωτηρίαν om. SD 33 προσώπω D 3q έαυ-
τώι1] έαυτοΟ S έν έαυτώ D 40 έάν] άν S 40/p. 104, ι άποθνήσκωμίν mA

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
I04 COLLECTIO VATICANA

θνήισκομεν. èdν τε ουν Ζώμεν έάν τε ά π ο θ ν ή ι σ κ ω μ ε ν , του κ υ ρ ί ο υ έσμέν'


εις τούτο γαρ Χ ρ ι σ τ ό ς α π έ θ α ν ε και ί Ζ η σ ε ν , ί ν α καί ν ε κ ρ ώ ν καί Ζ ώ ν τ ω ν
GpJ. 4. 9 κ υ ρ ί ε υ σ η ι. Προσπεφώνηκέ που τοις t í έθνών ó μακάριος Παύλος ' ν υ ν ί 5è γ ν ό ν τ ε ς
θεόν, μάλλον δέ γ ν ω σ θ έ ν τ ε ς υ π ό θ ε ο ύ , π ώ ς έ π ι σ τ ρ έ φ ε τ ε έπί τά ά σ θ ε ν ή
καί πτωχά στοιχεία τού κόσμου, o Ι ς πάλιν άνωθεν δουλεύειν θέλετε; β
λελυτρώμεθα τοίνυν δια της πίστεως της εις Χριστόν έκ της τών στοιχείων δουλείας καί
ήνέχθημεν εις τό δουλεύειν θεώι Ζώντι καί άληθινώι. εί δέ άπέθανεν ό Χριστός, ίνα
καί νεκρών καί Ζώντων κυριεύσηι, καί αύτώι Ζώμεν ώς θεώι Ζώντι καί άληθινώι, πώς ουκ
αναγκαία τώι λόγωι ή προς σάρκα γέγονεν ένωσις αληθής; έν αύτήι γαρ αποθανών κε-
κυρίευκε καί Ζώντων καί νεκρών. ίο

Έ κ της προς Κορινθίους πρώτης

1β7 Έ π ι ν ο ν γ ά ρ , φησίν, έκ π ν ε υ μ α τ ι κ ή ς α κ ο λ ο υ θ ο ύ σ η ς π έ τ ρ α ς , ή δ έ π έ τ ρ α
Cor. 4 ó Χριστός. Τό Χριστός ονομα τέθειται τώι Εμμανουήλ, δτε γεγέννηται δια της
αγίας παρθένου. πώς ουν αυτός ήν ή πέτρα ή ποτίΖουσα τον Ισραήλ ; αλλ' έστί δήλον
δτι Χριστόν καί υίόν οίδεν Ινα τό γράμμα τό ίερόν. γεγονώς γαρ ó λόγος σάρΣ, ιβ
πάλιν αύτός έστιν ή πνευματική πέτρα, της οικείας φύσεως τό πρεσβύτατον ούκ άποβα-
λών δια τό νέον της οικονομίας.

Έκ της προς Κορινθίους δευτέρας

Ρ 235 168 " Ω σ τ ε ή μ ε ί ς α π ό τ ο υ vûv ο ύ δ έ ν α ο ϊ δ α μ ε ν κ α τ ά σ ά ρ κ α " εί δ έ έ γ ν ώ κ α - 20


Cor. 5. ι6 μ € ν κ α τ ά σ ά ρ κ α Χ ρ ι σ τ ό ν , άλλα ν υ ν ο ύ κ έ τ ι γ ι ν ώ σ κ ο μ ε ν . Τί δή dpa φησίν
ó Παύλος ; apa Χριστόν αρνείται μετά την άνάστασιν ; ούκ οΐδεν αύτόν έγηγερμένον σαρκί
καί αναληφθέντα μετ' αύτής εις τον ούρανόν; καί τίς ó φάναι τούτο τολμών; ουτω γάρ
οιδε καί αναληφθέντα καί ή£οντα κατά καιρούς, δν τρόπον άναβέβηκεν εις τον ούρανόν.
πώς ουν ούκ είδέναι φησί κατά σάρκα υίόν; δτι μετά τήν έκ νεκρών άναβίωσιν ούκ έκ 25
τών της σαρκός Ιτι μέτρων, αλλ' ώς έκ θείας υπεροχής άμεινον αύτόν είδέναι καί όμο-
λογείν. ουπω γαρ πληρωθείσης της οικονομίας, έκηρύττετο κατά σάρκα, ίνα πιστεύηται
γεγονώς άνθρωπος ó μονογενής ' έπεί δέ τετέλεσται τό μυστήριον, άφ' ών έστι θεός, άμει-
PG 1304 νον αύτόν όμολογείν ή από γε του κεκενώσθαι δια την σάρκα. είς ουν Χριστός καί
υίός καί κύριος. so
169 Γινώσκετε γάρ τήν χάριν του κυρίου ήμών Ι η σ ο ύ Χρίστου δτι δι'
Cor. 8, 9 ή μ ά ς έ π τ ώ χ ε υ σ ε π λ ο ύ σ ι ο ς ών, ί ν α υ μ ε ί ς τήι έκείνου πτωχείαι πλουτή-
σητε. Εί μόνον άνθρωπος ó Χριστός καί ού καθ' ίνωσιν άληθή τήν προς τον θεόν
λόγον πλούσιος ώς θεός, πώς έπτώχευσε; τίς γάρ δλως ó τής άνθρωπότητος πλούτος;
Cor. 4, 7 εΐρηται γάρ άνθρώπωι παντί' τί γ ά ρ έ χ ε ι ς b ο ύ κ ϋ λ α β ε ς ; άλλά έπτώχευσε πλού- 35
σιος ών ώς θεός" έπτώχευσε γάρ τό τής άνθρωπότητος μικροπρεπές οίκειωσάμενας οι-
κονομικώς ó πλούσιος αληθώς έκ πατρός λόγος. εΐς άρα Χριστός καί υίός καί πλού-
σιος μέν ώς θεός, πτωχός δέ, δτι γέγονεν άνθρωπος, 'ίνα ήμείς [γενώμεθα] πλούσιοι
δι' αύτόν.

VS, D [ = mn], Α
ι έάν τ€ ουν — έσμέν om. V 3 vûv SD 5 toû κόσμου om. Tim. 7 τό δου-
λεύειν ήνέχθημεν SD bè καί SD 13 τό χϋ SD γεγένηται S 16 φύσεωσ είσ S
21 οϊδαμεν Α 23 ταύτησ D μετά ταύτην S 25 οίδέ D υίόν] Χριστόν Tim.
27 έπληρώθη SD πιστεύητε S 29 οΟν om. V 32 ύμάσ m 34 ώς] ών Α 3 6 σμι-
κροπρεπέσ D 37 θϋ πρσ SD 38 γενώμεθα V om. SDATim.

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
I50, 166—172 CYRILLI ORATIO AD DOMINAS 105

Έ κ της προς Γαλάτας

170 Παύλος απόστολος, ο ύ κ απ* α ν θ ρ ώ π ω ν o ò b è δι' α ν θ ρ ώ π ο υ , άλλα δ ι α Gal. 1, ι


' Ι η σ ο ύ Χ ρ ι σ τ ο ύ κ α ι θ ε ο ύ π α τ ρ ό ς τ ο υ έ γ ε ί ρ α ν τ ο ς α ύ τ ό ν έκ ν ε κ ρ ώ ν . Άρα Ρ 236
ούν ουχί θεόν ένηνθριυπηκότα καί èva tòv έ£ άμφοίν άποφαίνει δια τούτων ήμίν υίόν καί
κυριον ó μυσταγωγός; ?φη μέν γαρ άπεστάλθαι ούτε απ' ανθρώπων ούτε δι' ανθρώπου, s
προστεθεικε δέ δτι άλλά δ ι α ΊησοΟ Χ ρ ί σ τ ο 0 . καίτοι πώς ούκ οϊδεν ανθρωπον
όντα Χριστόν ó ουτω τοις άνά παοαν τήν ύπ' oùpavòv κηρύίας αύτόν; άλλ' οίδεν δντα
ούκ ανθρωπον άπλώς, ένηνθριυπηκότα δέ μάλλον τον έκ θεου λόγον καί ού θεόν èv άν-
θρώπωι νοούμενον, αλλ' ώς αύτόχρημα γενόμενον άνθρωπον μετά του είναι θεόν. όταν
ούν λέγηι παρά ανθρώπου μή άπεστάλθαι, αλλά δια ΊησοΟ Χριστού, πώς ούχ δπασιν èvap- 10
γές ότι καί θεόν αύτόν οίδεν άληθινόν μετά του καί έν σαρκί γενέσθαι καί καθ' ημάς;
σημαίνει τοίνυν αύτόν ούκ άπό γε τών της κενώσεως μέτρων, άλλα έκ της θείας αύτοΰ
καί κατά πάντων υπεροχής.
171 " Ο τ ε ή μ ε ν ν ή π ι ο ι , υ π ό τ α σ τ ο ι χ ε ί α τοΟ κ ό σ μ ο υ ή μ ε ν δ ε δ ο υ λ ω μ έ ν ο Γ δ τ ε Gal. 4. 3-
δ έ ή λ θ ε t ò π λ ή ρ ω μ α τ ο υ χ ρ ό ν ο υ , έ ϋ α π έ σ τ ε ι λ ε ν ό θ ε ό ς τ ο ν υ ί ό ν α ύ τ ο Ο γ ε ν ό - is
μενον έκ γ υ ν α ι κ ό ς , γενόμενον ύπό ν ό μ ο ν , 'ίνα τ ο υ ς υπό νόμον έΕαγορά-
σ η ι , Ίνα τ ή ν υ ί ο θ ε σ ί α ν άπολάβωμεν. Τίνα πέπομφεν ó θεός καί πατήρ, δς
καί γέγονεν έκ γυναικός, γέγονε δέ καί υπό νόμον; dp' ούχί φάναι πρέπει καί περινοείν
αΗιον δτι πέπομφεν έκεΐνον δς ούκ άν γέγονεν έκ γυναικός ούδ' δν έπραζεν ύπό νόμον,
ει [μή] μεμένηκεν δπερ ήν, Κ ω δηλονότι σαρκός καί αίματος; αλλά έστι σαφής ó λόγος' 2ο
ó γαρ έκ θεου πατρός λόγος γέγονεν έκ γυναικός κατά σάρκα, δ του νόμου κύριος ώς Ρ 237
θεός γέγονεν ύπό νόμον, ίνα γένηται καί αδελφός τοις ύπό νόμον. ουτω γαρ άπελά- PG 1305
βομεν ήμείς τήν υίοθεσίαν. ώστε εί μή γέγονεν ύπό νόμον καί έκ γυναικός, ούδ' δν
ήμεν αδελφοί τώι κατά φύσιν κυρίωι καί θεώΓ έπειδή δέ γέγονε, δι' αύτοΟ τό χρήμα πε-
πλουτήκαμεν. άπόδειΣιν δέ ποιείται σαφή του πράγματος ό θεσπέσιος Παύλος, έπε- 25
νεγκών εύθύς' δτι δέ έ σ τ έ υ ί ο ί , έίαπέστειλεν ó θεός τό πνεύμα τ ο υ υ ί ο Ο Gai. 4, &
αύτοΟ εις τάς καρδίας υμών, κράΖον' άββα, ó πατήρ. πώς ουν πνεύμα
του έκ γυναικός καί ύπό νόμον τό άγιόν έστι πνεύμα, δι' ου καί κράίομεν ά β β α , ó πα-
τ ή ρ , εί μή θεός ó Χριστός είς ων καί υιός;

Έ κ της πρός Έφεσίους so


172 Ε ί ς κ ύ ρ ι ο ς , μ ί α π ί σ τ ι ς , £ν β ά π τ ι σ μ α ' είς θεός καί π α τ ή ρ π ά ν τ ω ν <ό έπί π ά ν - Eph. 4,5-
τ ω ν > κ α ί δ ι α π ά ν τ ω ν καί έν π ά σ ι ν . évi δέ έ κ ά σ τ ω ι ή μ ώ ν έδόθη ή χ ά ρ ι ς αΰτη
κ α τ ά τ ό μ έ τ ρ ο ν τ η ς δ ω ρ ε ά ς τοΟ Χ ρ ι σ τ ο ύ , δι' δ λ έ γ ε ι ' ά ν α β ά ς ε ί ς υ ψ ο ς ή ι χ μ α -
λ ώ τ ε υ σ ε ν α ί χ μ α λ ω σ ί α ν καί έ δ ω κ ε δ ό μ α τ α τ ο ι ς ά ν θ ρ ώ π ο ι ς . τό δέ ά ν έ β η τί
έ σ τ ι ν εί μή δ τ ι καί κ α τ έ β η ε ί ς τ ά κ α τ ώ τ α τ α μ έ ρ η τ η ς γ η ς ; ó κ α τ α β ά ς α ύ τ ό ς 36
έ σ τ ι καί ó ά ν α β ά ς υ π ε ρ ά ν ω π ά ν τ ω ν τ ώ ν ο ύ ρ α ν ώ ν , ί ν α π λ η ρ ώ σ η ι τα π ά ν τ α .
Άθρει δή μοι πάλιν δσος έν τούτωι λόγος σαφέστατα τε καί έναργώς άποφαίνει είδώς καί

ι — p . Ι07, ι 8 T i m . arm. p. 310—3*3

VS, D [ = mi], A
o m
3 καί θ ϋ καί S D 4 · V τών SD 5 ύπ D έπ S ά ν θ ρ ώ π ω ν — δι'
om. D 7 Χριοτόν om. S D 8 ούκ V A T i m . ούκέτι S D 9 μεΐναι T i m . ι ι τοΟ καί A T i m .
καί τοΟ V τοΟ S τά D καί* om. V T i m . 1 2 γε om. S D 1 4 δεδουλωμένοι ή μ ε ν V 1 6 / 1 7 έΕα-
γοροίσηι ί'να] έΣαγοράσασ S D 18 κ α ί 1 om. V 20 μή V S D A om. T i m . 22 γίνοιται V 2 4 καί]
τώ V 25 μακάριοσ S D 25/26 ¿πενεγκών Tim. προσενεγκών V S D A 2 6 τοΟ υίοΟ o m . V
2 7 KpdZuiv V 28 τοΟ V A τ ό S D οδ V A T i m . υίοΟ S D KpdZov S D 3 0 κορινθίουσ S
3 1 / 3 2 ó éiri ποίντυυν T i m . o m . V S D A 33/34 ήχμαλώτευσασ V 34 ίδωκασ V 3 5 καί o m . D
Ιο6
36 πάντων τών] πάντων S 37—Ρ· > 9 δθρει— τά πάντα om. V
Acta concilionim oecumenicorum. I ι, 5. 14

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
ιο6 COLLECTIO V A T I C A N A

δυνάμενος δτι Χριστός καί κύριος είς, καθ1 Γνώσιν οίκονομικήν συνενεχθέντος του λόγου προς
το άνθρυπινον' εις γαρ i í άμφοίν υίός άληθής. ènei πώς είς κύριος; πώς δέ μία
πίστις; η πώς £ν έστι τό βάπτισμα; ei γαρ υιοί δύο, δύο που πάντως καί κύριοι, διττή
Ρ 238 καί ή πίστις καί ούχ Ιν έστι το βάπτισμα. είς τίνα γαρ πεπιστεύκαμεν ; ή είς τίνος
δνομα βεβαπτίσμεθα ; άλλά μήν εϊς κύριος, μία πίστις, 'έν βάπτισμα' πρόδηλον ουν άρα 6
δτι καί είς υίός, κδν εί νοοίτο καθ' ήμάς γεγονώς ó μονογενής. τις δέ δλως ó άναβάς
είς υψος ή τίς ό κατελθών είς τα κατώτατα μέρη της γης; ούκοΟν αυτός κατέβη μέν άν-
Phil. 2, 8 θρωπίνως, καθήκε γάρ έαυτόν είς <έκούσιον> κένωσιν καί τεταπείναικε, γενόμενος υπήκοος μέχρι
θανάτου" άνέβη δέ θεικώς μετά τής σαρκός υπεράνω πάντων των ουρανών, Ινα πληρώσηι
τα πάντα.
Έ κ της προς Φιλιπττησίους ίο
178 Έ κ α σ τ ο ι , τ ο ύ τ ο φ ρ ο ν ε ί σ θ ω èv υ μ ί ν δ κ α ί έ ν Χ ρ ι σ τ ώ ι Ί η σ ο Ο , δς έν
11
Phil. 2, 4" μ ο ρ φ ή ι θ ε ο ύ ύ π ά ρ χ ω ν ο ύ χ ά ρ π α γ μ ό ν ή γ ή σ α τ ο τ ό ε ί ν α ι ϊ σ α θ ε ώ ι , άλλ' έ α υ -
τ ό ν έ κ έ ν ω σ ε μορφήν δούλου λαβών έν ό μ ο ι ώ μ α τ ι ά ν θ ρ ώ π ω ν γ ε ν ό μ ε ν ο ς
καί σ χ ή μ α τ ι ε υ ρ ε θ ε ί ς ω ς ά ν θ ρ ω π ο ς έ τ α π ε ί ν ω σ ε ν έ α υ τ ό ν , γενόμενος
υ π ή κ ο ο ς μ έ χ ρ ι θ α ν ά τ ο υ , θ α ν ά τ ο υ δέ σ τ α υ ρ ο ύ , δ ι ' δ κ α ί ó θ ε ό ς α υ τ ό ν ύ π ε - is
ρ ύ ψ ω σ ε καί έ χ α ρ ί σ α τ ο α ύ τ ώ ι δ ν ο μ α τό ύ π έ ρ π α ν δ ν ο μ α , ί ν α έν τ ώ ι ό ν ό -
PG 1308 μ α τ ι ' Ι η σ ο Ο [ Χ ρ ι σ τ ο ΰ ] π ά ν γ ό ν υ κ ά μ ψ η ι έ π ο υ ρ α ν ί ω ν καί έ π ι γ ε ί ω ν κ α ί κ α τ α -
χ θ ό ν ι ω ν καί π ά σ α γ λ ώ σ σ α έ ζ ο μ ο λ ο γ ή σ η τ α ι δτι κ ύ ρ ι ο ς Ι η σ ο ύ ς Χ ρ ι σ τ ό ς
είς δ ό ί α ν θεού πατρός. Σύνες δπως τον έν μορφήι του θεού καί πατρός ύπάρ-
χοντα θεόν λόγον ούχ άρπαγμόν ήγήσασθαί φησιν τό είναι ίσα θεώι. έχων γαρ τό 2ο
είναι κατά φύσιν έν ίσότητι του πατρός κεκένωκεν έαυτόν καί μορφήν δούλου λαβών,
τουτέστιν άνθρωπος γεγονώς, καί oîov έν εϊδει τώι καθ' ήμάς ευρεθείς τεταπείνωκεν έαυτόν.
Ρ 239 έπειδή δέ καί αυτόν υπομεμένηκε τον σταυρόν, ύψώσθαί φησιν αύτόν, δεδόσθαι δέ αύτώι
καί τό δνομα τό ύπέρ πάν δνομα, ώστε καί παν γόνυ κάμιμαι καί πάσαν αύτώι γλώτταν
έίομολογήσασθαι. πώς ούν ó έν μορφήι καί ίσότητι τοΰ θεού καθήκε μέν έαυτόν είς 25
κένωσιν, υψώσθαι δέ μετά τούτο λέγεται; αρ' ουχί προδηλότατον τό Χρίστου μυστήριον;
θεός γαρ ών φύσει, γέγονεν άνθρωπος έν ταπεινώσει καί σμικροπρεπείαΓ γεγονώς δέ καθ'
ήμάς, είς τήν έαυτοΟ δό£αν άναφοιτάι καί μετά σαρκός, καί πρέποι δν τό ύψοΟσθαι τήι
οίκονομίαι καί ούχί δή μάλλον αύτήι τήι φύσει του λόγου. είς ουν δρα Χριστός θεός
έν άνθρωπότητι καί μετά τής άνθρωπότητος υπάρχων δ ήν. 80

Έ κ τής πρός Κολασσαείς


174 Ε ύ χ α ρ ι σ τ ο Ο ν τ ε ς , φησί, τ ώ ι π α τ ρ ί τ ώ ι Ι κ α ν ώ σ α ν τ ι ή μ ά ς ε ί ς τ ή ν μ ε ρ ί δ α
Col. ι, Ι2-20 T0Q κ λ ή ρ ο υ τ ώ ν α γ ί ω ν έν τ ώ ι φ ω τ ί , δς έ ρ ρ ύ σ α τ ο ή μ ά ς έκ τ ή ς έ Η ο υ σ ί α ς
τ ο ΰ σ κ ό τ ο υ ς κ α ί μ ε τ έ σ τ η σ ε ν ε ί ς τ ή ν β α σ ι λ ε ί α ν τ ο υ υίοΟ τ ή ς α γ ά π η ς α ύ τ ο υ ,
έν ώ ι έ χ ο μ ε ν τ ή ν ά π ο λ ύ τ ρ ω σ ι ν , τ ή ν ά φ ε σ ι ν τ ώ ν α μ α ρ τ ι ώ ν , δ ς έ σ τ ι ν ε ί κ ώ ν 35
τ ο υ θεοΟ τ ο υ α ο ρ ά τ ο υ , π ρ ω τ ό τ ο κ ο ς π ά σ η ς κ τ ί σ ε ω ς , δ τ ι έ ν α ύ τ ώ ι έ κ τ ί σ θ η
τα π ά ν τ α έ ν τ ώ ι ο ύ ρ α ν ώ ι κ α ί έ π ί τ ή ς γ ή ς , τ ά ό ρ α τ ά καί τά α ό ρ α τ α , ε ϊ τ ε
θ ρ ό ν ο ι ε ϊ τ ε κ υ ρ ι ό τ η τ ε ς ε ί τ ε ά ρ χ α ί ε ϊ τ ε έ Ε ο υ σ ί α ι , τ ά π ά ν τ α δ ι ' αύτοΟ καί
ε ί ς α ύ τ ό ν έ κ τ ι σ τ α ι κ α ί α ύ τ ό ς έ σ τ ι π ρ ο π ά ν τ ω ν κ α ί τά π ά ν τ α έ ν α ύ τ ώ ι

VS, D [ = mn], Α
2 γάρ και V A 3 1 1 0 0 om. SD 7 b αύτόσ A 8 έκούσιον Tim. om. V S D A 9 θ€ΐ-
κώς om. SD τής om. D ri ϊκαστοσ V, eclogae initium male excerptum φρονείτε Tim.
1 3 άνθρώπου S 17 ΧριστοΟ om. SD Tim. 19 πατρόσ άμήν SD πατρός om. D καί
πατρός om. S 20 θεόν om. V 22 έαυτόν SDATim. έαυτόν eia κένωσιν V 23 bè om. SD
καί ύψώσθαι D 24 αύτώ γλώσσαν SA γλώσσαν αύτώ D 26 τό DA τοΟ S τά τοΟ V
29 oò V 3 2 Φηοί om. SD 33 τώι om. Α έρύσατο D 38 καί om. V 39 τά om. A

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
150. 172—177 C Y R I L L I ORATIO AD DOMINAS 107

σ υ ν έ σ τ η κ ε καί α υ τ ό ς έ σ τ ι ν ή κ ε φ α λ ή τ ο υ σ ώ μ α τ ο ς τ η ς έ κ κ λ η σ ί α ς , δ ς έ<ττιν
ά ρ χ ή , π ρ ω τ ό τ ο κ ο ς è κ τ ώ ν ν ε κ ρ ώ ν , Ι ν α γ έ ν η τ α ι èv π ά σ ι ν α ύ τ ό ς π ρ ω τ ε ύ ω ν ,
δ τ ι èv α ύ τ ώ ι η ύ δ ό κ η σ ε π α ν τ ο π λ ή ρ ω μ α κ α τ ο ι κ ή σ α ι καί 51' α ύ τ ο υ ά π ο κ α -
ταλλάΣαι τα π ά ν τ α εις α υ τ ό ν , ε ί ρ η ν ο π ο ι ή σ α ς & ι à τοΰ α ί μ α τ ο ς του σ τ α υ ρ ο ύ
α ύ τ ο Ο ε ϊ τ ε τ α έ π ί τ η ς γ η ς ε ϊ τ ε τ α èv τ ο ι ς ο ύ ρ α ν ο ΐ ς . Ίδου δή πάλιν εικόνα 5
μέν τοΟ θεού του άοράτου φησίν αυτόν, έκτίσθαι bè δι' αυτού θρόνους καί άρχάς καί κυ- Ρ 240
ριότητας όιαβεβαιοΰται σαφώς καί εις αύτόν τα πάντα καί έν αυτώι συνεστάναι λέγει καί
αύτόν είναι την κεφαλήν του σώματος της έκκλησίας καί πρωτότοκον έκ τών νεκρών,
τίς ουν άρα έστίν ή είκών του θεού, ó κτίστης τών δλων, εί μή αυτός ó μονογενής τοΰ
θεοί) υίός; δς καί γέγονε πρωτότοκος έκ νεκρών, ώς αποθανών σαρκί τήι ίδίαι και ουχί ίο
όή μάλλον τηι τίνος έτέρου. εις ουν Χριστός καί υίός, θεός τε όμου καί άνθρωπος.

Έκ της προς 'Εβραίους


175 Τ Τ ο λ υ μ ε ρ ώ ς κ α ί π ο λ υ τ ρ ό π ω ς π ά λ α ι ó θ ε ό ς λ α λ ή σ α ς τ ο ι ς π α τ ρ ά σ ι ν èv Hebr. 1.1.2
τ ο ι ς π ρ ο φ ή τ α ι ς , έ π ' έ σ χ α τ ο υ τ ώ ν ή μ ε ρ ω ν τ ο ύ τ ω ν έ λ ά λ η σ ε ν ή μ ί ν èv υ ί ώ ι , P G 1 3 0 9
δ ν ί θ η κ ε κ λ η ρ ο ν ό μ ο ν π ά ν τ ω ν , δ Γ ου κ α ί τ ο υ ς α ι ώ ν α ς έ π ο ί η σ ε ν . Φύσει is
τών δλων κύριος μετά του θεοΰ και πατρός ó μονογενής αύτοΟ λόγος είναι πεπίστευται,
τίθεται δέ κληρονόμος, δτε γέγονε σάρΣ ' εϊρηται γάρ πρός αύτόν ώς καθ' ήμάς άνθρωπον
πεφηνότα δι' ήμας" α ϊ τ η σ α ι π α ρ ' έ μ ο υ , κ α ί δ ώ σ ω σ ο ι £ θ ν η τ ή ν κ λ η ρ ο ν ο μ ί α ν Ps. 2, 8
σου. άλλα δι' αύτου τοΰ [θεοΟ του] κληρονόμου διά το άνθρώπινον καί αύτους πε-
ποιήσθαι τους αιώνας φησιν, είς τό τοΟ λόγου πρεσβύτατον του πράγματος ίχοντος τήν 2ο
άναφοράν. είς ουν dpa Χριστός καί υίός, ó αυτός θεός τε όμοΟ καί άνθρωπος.
17β "Ος ώ ν ά π α ύ γ α σ μ α τ ή ς δ ό Ε η ς καί χ α ρ α κ τ ή ρ τ η ς υ π ο σ τ ά σ ε ω ς α ύ τ ο υ Hebr. 1,3.4
φ έ ρ ω ν τ ε τ ά π ά ν τ α τώ» β ή μ α τ ι τ η ς δ υ ν ά μ ε ω ς α ύ τ ο υ , κ α θ α ρ ι σ μ ό ν τ ώ ν
ά μ α ρ τ ι ώ ν π ο ι η σ ά μ ε ν ο ς , έ κ ά θ ι σ ε ν èv δεΗιάι τ ή ς μ ε γ α λ ω σ ύ ν η ς èv ύ ψ η λ ο ί ς ,
τ ο σ ο ύ τ ω ι κ ρ ε ί τ τ ω ν γ ε ν ό μ ε ν ο ς τ ώ ν ά γ γ έ λ ω ν δ σ ω ι δ ι α φ ο ρ ώ τ ε ρ ο ν π α ρ ' 25 Ρ 241
αύτούς κεκληρονόμηκεν όνομα. Τό άπαύγασμα τής δόΣης, ó χαρακτήρ της ύπο-
στάσεως του θεού καί πατρός, τουτέστιν ó è£ αύτοΟ κατά φύσιν υίός μονογενής, τίνα
τρόπον καθαρισμόν τών άμαρτιών ήμών ποιησάμενος, δήλον δέ δτι δια τοΰ αίματος αύτου,
κεκάθικεν èv δεξιαι του πατρός καί κρείττων γενέσθαι λέγεται τών άγγέλων, καίτοι κατά
φύσιν καί τήι της θεότητος ύπεροχήι τα πάντα νικών; ούκοΰν καί άνθρωπος γεγονώς, so
πεπλεονέκτηκεν ώς θεός τήν άόρατον κτίσιν, ó αύτός ών άπαύγασμα καί χαρακτήρ <τής
θεοΰ δόξης) και έργασάμενος τών άμαρτιών ήμών τον καθαρισμόν αΐματι τώι ίδίωι. είς
ούν άρα Χριστός καί υίός καί κύριος.
177 Ό τ ε γ α ρ ά γ ι ά Ζ ω ν , φησί, καί οί ά γ ι α ί ό μ ε ν ο ι è£ έ ν ό ς π ά ν τ ε ς , δι' ή ν Hebr.2,ii.i2
α ί τ ί α ν ο ύ κ έ π α ι σ χ ύ ν ε τ α ι α ύ τ ο ύ ς ά δ ε λ φ ο υ ς κ α λ ε ί ν λ έ γ ω ν " ά π α γ γ ε λ ώ τ ό 35
δ ν ο μ ά σ ο υ τ ο ι ς ά δ ε λ φ ο ί ς μου. Τό κατά φύσιν άγιον ούχ άγιάίεται, δτι μή
έστι προσδεές αγιασμού' τό γε μήν ώς èv μεθέ£ει τήι παρ' έτέρου γεγονός άγιον άγιάίειν
έτέρους ού δύναται. πώς ουν ó αύτός άγιάίει καί αγιάζεται, ίητητέον. άγιάίει
ι8—ρ. ιο8, 25 Tim. p. 3°8—3 1 0 36—ρ. ιο8, 3 F®*1 163 έκ τής αύτής ¿πιστοΑής ' τό κατά
φύσιν — άνθρωπίνιυς
VS, D [= ran], Α
3 εύδόκησε D 5 τής om. SD 8—11 καί πρωτότοκον — άνθρωπος om. V 9 τ( Α
ίο τή σαρκί τή D ι6 πιστεύεται A l j δτε Tim. δτι VSDA ι8 γεγονότα VTim. 19 σου καί
τήν κατ<1σχεσ(ν σου τά πέρατα τήσ γήσ V ΘεοΟ τοΟ VSDA om. Tim. 21 τε όμοΟ θσ V 22 bó-
Εησ άπαύγασμα SD 23 καί καθαρισμόν D 25 διαφορότερον V 25/26 όνομα παρ' αύτούσ κε-
κληρονόμηκε V 28 ήμών om. D δηλονότι bè V τοΟ VA Tim. τού tMou SD 30 γεγονώς
om. SD 31/32 τής — δόΕης Tim. om. VSDA 34 φησί om. VTim. 37 προσδεέσ VAncorrFcyr
Tim. πρόσ bè SD 38 ό αύτός om. V
14*

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
ιο8 COLLECTIO VATICANA

τοίνυν ώς θεός, ιδίωμα φύσεως της έαυτου τό άγιάίειν δύνασθαι Χαχών ' αγιάζεται òè
μεθ' ήμών κατά τό άνθρώπινον. είς oöv δρα Χριστός καί υίός καί κύριος, άγιάίων
μέν θεικώς, άγιαίόμενος òè μεθ' ήμών άνθρωπίνως.
178 Κ ε φ ά λ α ι ο ν òè ε π ί τ ο ι ς λ ε γ ο μ έ ν ο ι ς , τ ο ι ο ύ τ ο ν ? χ ο μ ε ν α ρ χ ι ε ρ έ α , δ ς
Hebr.8, ι. ζ έ κ ά θ ι σ ε ν èv δ ε Σ ι α ι τ ο υ θ ρ ό ν ο υ τ η ς μ ε γ α λ ω σ ύ ν η ς έν τ ο ι ς ο ύ ρ α ν ο ί ς , τ ώ ν 5
ά γ ι ω ν λ ε ι τ ο υ ρ γ ό ς καί τ η ς σ κ η ν ή ς τ η ς ά λ η θ ι ν ή ς , ή ν έπηΗεν ó κ ύ ρ ι ο ς κ α ί ο ύ κ
Hebr. 8, 3 ά ν θ ρ ω π ο ς . Εί πάς ίερεύς, καθά φησιν ó <αύτός> μακάριος Παύλος, ε ι ς τ ό π ρ ο σ φ έ -
Ρ 242
PG Ι3Ι2 peiv δ ώ ρ ά τ ε κ α ί θ υ σ ί α ς παραλαμβάνεται, ούχ έαυτοίς τελοΟσι τάς λατρείας οί καλού-
μενοι προς ίερωσύνην, θεώι òè μάλλον, tin τό παρά πάσης της κτίσεως όφείλεται σέβας,
b òè θεώι λειτουργών ουκ έν ϊσωι μέτρωι κείσεται θεού ουτε μήν τήν αύτώι καί μόνωι πρέ- ίο
πουσαν φορέσει όόίαν. είτα πώς άρχιερεύς ήμών γεγονώς ó Χριστός έν δεΣιάι κάθηται
του θεου καί τον θρόνον έχει της μεγαλωσύνης έν τοις ούρανοίς καί τών αγίων έστί λειτουρ-
γός καί της σκηνής της άνω καί άληθινής, έαυτώι τε καί τώι πατρί προσκομιδών τάς
παρά πάντων λατρείας; είς oöv δρα έστί Χριστός καί υίός, καθήμενος μέν θεικώς έν τώι
της ιδίας θεότητος θρόνωι, κεχρηματικώς òè καί ίερεύς καί λειτουργός οικονομικώς δια τό is
άνθρώπινον.
178 Τ ο ι γ α ρ ο υ ν καί ή μ ε ί ς τ ο σ ο ύ τ ο ν ί χ ο ν τ ε ς π ε ρ ι κ ε ί μ ε ν ο ν ή μ ί ν ν έ φ ο ς μ α ρ -
Hebr. 12,1.2 ρ tu ν , δ γ κ ο ν ά π ο θ έ μ ε ν ο ι π ά ν τ α καί τ ή ν ε ύ π ε ρ ί σ τ α τ ο ν ά μ α ρ τ ί α ν , bi υ π ο -
μονής τ ρ έ χ ω μ ε ν τόν π ρ ο κ ε ί μ ε ν ο ν ήμίν ά γ ώ ν α , ά φ ο ρ ώ ν τ ε ς είς τον της
π ί σ τ ε ω ς ά ρ χ η γ ό ν κ α ί τ ε λ ε ι ω τ ή ν Ί η σ ο Ο ν , δ ς ά ν τ ί τ η ς π ρ ο κ ε ι μ έ ν η ς α ύ τ ώ ι 20
χ α ρ ά ς ύ π έ μ ε ι ν ε σ τ α υ ρ ό ν , α ι σ χ ύ ν η ς κ α τ α φ ρ ο ν ή σ α ς , κ α ί έν δεΗιαι τ ο υ θ ρ ό -
νου τού θεου κεκάθικεν. Εί κοινός άνθρωπος ó Χριστός καί ούχί θεός άληθώς
έν σαρκί τε καί καθ' ή μας, ποίαν αύτώι προκεΐσθαί φησι τήν χαράν; ή πώς κεκάθικεν έν
δε£ιάι τού θρόνου τοΟ θεου; άλλα μήν προύκειτό τε αύτώι χαρά (καί γάρ έστιν έν άκατα-
λήκτοις θυμηδίαις ή άνωτάτω φύσις), ύπέμεινε òè σταυρόν, τό σταυρωθήναι δυνάμενον 25
ϊδιον ποιησάμενος σώμα, καί αύτός ó έσταυρωμένος κεκάθικεν έν δεΗιαι τοΟ θεου καί
πατρός. εΐς άρα κύριος ΊησοΟς Χριστός, σταυρωθείς μέν άνθρωπίνως, συνεδρεύων òè
θεικώς τώι πατρί.

Ρ 243 "Οτι εΐς υίός καί κύριος

180 Π ά ν τ α μοι π α ρ ε δ ό θ η ύ π ό τ ο ύ π α τ ρ ό ς μ ο υ κ α ί ο ύ δ ε ί ς γ ι ν ώ σ κ ε ι τ ό ν so
Mt. 1 1 , 2 7 υ ί ό ν εί μή ó π α τ ή ρ , ο ύ ό ί τ ό ν π α τ έ ρ α τ ι ς γ ι ν ώ σ κ ε ι εί μή ó υ ί ό ς καί ώ ι ά ν
βούληται ó υίός άποκαλύψαι. Ούδενός γινώσκοντος τόν υίόν εί μή μόνου του
πατρός, πώς άθετούσι τινές τήν του πατρός μαρτυρίαν; υπέδειξε γάρ τόν ϊδιον υίόν έν
Mt. 3, 17 τώι Μορδάνηι, λέγων' ο ύ τ ο ς έ σ τ ι ν ó υ ί ό ς μ ο υ ó ά γ α π η τ ό ς έν ώι η ύ δ ό κ η σ α .
άλλ' ού γυμνόν ήμίν παρέδειΗε τον ϊδιον λόγον, άλλα ένωθέντα σαρκί, καί ούκ εϊρηκεν δτι 85
έν τούτωι έστίν ó υίός μου, άλλ' ο υ τ ό ς έ σ τ ι ν , ó μετά σαρκός. είς άρα καί κύριος
καί υίός.

25—28 Tim. arm. ρ. 3 Γ 3· 3ϊ4! 3°—Ρ· m . 11


» bid · 2 9Ö—3°°

VS, D [ = mn], A
2 καί κσ καί ϋσ D 4 κεφαλή S ètri om. V είρημ^νοισ D 5 κεκοίθικεν V
κεκύθηκεν A 7 αύτός Tim. om. VSDA 9 τής om. VSD, corr. V 13 τώι om. SD 14 οδν
om. V 15 καί 1 om. VTim. 17 τοιγάρ V 2o ϊν χν V 22 τοΟ θεοΟ om. V où V
23 ποίαν αύτώι om. V προσκεισθαι SD κεκοίθηκεν A 24—26 άλλά μήν — ΘεοΟ om. Α
24 τε om. SD 24/25 άλήκτοισ D 25 άνωτάτη S 28 τώ irpî θεικώσ SD 3 ° inscr.
¿κ τοΟ κατά îûï [îiïï εύαγγελίου D Λουκά ν εύαγγελίου Tim.] VSDA Tim. 31 ώι] δ S ¿αν A
34 à άγαπητός om. SD εύδόκησα D 3 6 °0 ν 4ρα Α 36/37 &Ρα κα 1 χβ καί ΰσ καί θσ Tim.

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
15°. 177—184 C Y R I L L I O R A T I O A D D O M I N A S 109

181 Ήν το φ ω ς τό ά λ η θ ι ν ό ν , δ φωτιΣει πάντα άνθρωπον έ ρ χ ό μ ε ν ο ν e i ς loh. ι, g-ii


τον κ ό σ μ ο ν. èv τώι κόσμωι ήν καί ó κόσμος δι' αύτοΰ έγένετο, καίό
κόσμος α ύ τ ό ν ουκ έγνω. εις τα ϊδια ή λ θ ε , καί οί ί δ ι ο ι α υ τ ό ν ο ύ παρέλα-
βον. Θεολογήσας άρκούντως καί δια του φωτός του αληθινού πεφωτίσθαι πάντα
δνθρωπον έρχόμενον εις τον κόσμον ειπών καί μήν καί αύτόν πεποιήσθαι τον κόσμον, εις Β
τα ϊδιά φησιν αυτόν έλθεΐν. ήλθε δέ γεγονώς άνθρωπος ó μονογενής ω ς προς ιδίους PG 1313
καί πρό γε των άλλων τους έ£ αίματος Ισραήλ. δτε τοίνυν αυτός έστι τό φ ω ς τό
άληθινόν, ó δι' ου τα πάντα, καί αύτός έστι μετά σαρκός ó έλθών εις τά ίδια, π ώ ς ούκ
άναγκαΐον ένα Χριστόν καί υίόν όμολογείν;
182 Κ α ί ó λ ό γ ο ς σ α ρ ξ έ γ έ ν ε τ ο κ α ί έ σ κ ή ν ω σ ε ν èv ή μ ι ν κ α ί έ θ ε α σ ά μ ε θ α τ ή ν 10 loh. ι, 14
δόίαν αυτοΟ, δόίαν ώς μονογενούς παρά πατρός, πλήρης χάριτος καί
αληθείας. Εί γέγονε σάρ£ ó λόγος, τουτέστι παραπλησίως ήμίν μετεσχεν αίματος τ

καί σαρκός και σπέρματος Αβραάμ έπελάβετο, ίνα κατά πάντα τοις άδελφοίς όμοιωθήι, τ β. 14

π ώ ς δν ένδοιάσειέ τις δτι μεμένηκε λόγος, καί σάρ£ γεγονώς; δτρεπτος γαρ ή του λόγου
φύσις. καί εί κεχρημάτικεν ήμών άδελφός, π ώ ς μονογενούς έχει δόΣαν ; ούκουν καν εί is
γέγονε σάρ£, ουδέν ήττόν έστι θεός, καί μονογενής μέν ώ ς θεός, πρωτότοκος δέ δια τον
άνθρώπινον σταυρόν.
188 ' Ι ω ά ν ν η ς μ α ρ τ υ ρ ε ί π ε ρ ί α ύ τ ο υ κ α ί κ έ κ ρ α γ ε λ έ γ ω ν , ο ύ τ ο ς ή ν ó ε ι π ώ ν " loh. 1,15.16
ó όπίσω μου έ ρ χ ό μ ε ν ο ς έ μ π ρ ο σ θ έ ν μου γ έ γ ο ν ε ν , δτι π ρ ώ τ ο ς μου ήν, δτι
έκ τ ο Ο π λ η ρ ώ μ α τ ο ς α ύ τ ο υ ή μ ε ί ς π ά ν τ ε ς έ λ ά β ο μ ε ν . Ιωάννης φησί περί του 2ο
Χριστού δτι ó ό π ί σ ω μ ο υ έ ρ χ ό μ ε ν ο ς , τουτέστιν ó μετ' έμέ φανερούμενος, δν αύτός διε-
κήρυΗε δηλονότι, έ μ π ρ ο σ θ ε ν αύτου γ έ γ ο ν ε , τουτέστι πρωτεύων κατά την δόΗαν' και
γαρ ήν καί έν ύπάρΗει πρώτος ώς θεός. π ώ ς ουν ó μετ1 αύτόν πρό αύτου κατά χρό-
ν ο ν ; δτι θεός ήν ó λόγος καί γέγονε σάρΗ, ϋχων μέν τό πρωτεύειν καθό λόγος έστί, δευ-
τερεύων δέ κατά τήν σάρκα. εί δέ καί έκ του πληρώματος- αύτου πάντες μετεσχήκασιν 26
οί δγιοι, πλήρες δέ μόνον έστί τό θείον, καθά φησιν δια της Ήσαίου φωνής, πρέποι δν Ies. 6, 3
αύτώι τε καί μόνωι τό ώ ς i l Ιδίου πληρώματος έαυτου μετόχους άποτελείν έτέρους, πέ-
πραχε δέ τούτο Χριστός. είς dpa έστίν υίός καί κύριος ó έκ θεοΟ λόγος γενόμενος
σάρ£, <ό> αύτός θεός τε όμου καί άνθρωπος. ?χοι δ' δν τήν <αύτήν> διάνοιαν τό
έφεΗής βητόν' ούτός έστι περί ου έ γ ώ εϊπον' όπίσω μου έ ρ χ ε τ α ι ά ν ή ρ δ ς so loh.1,30
έμπροσθέν μου γέγονεν, δτι π ρ ώ τ ο ς μ ο υ ήν. ιδού γαρ άνδρα λέγων αύτόν Ρ 245
καί έρχόμενον όπίσω, πρώτον ειναί φησιν ώς θεόν' έν ά ρ χ ή ι γαρ ή ν ó λ ό γ ο ς κ α ί loh. 1, ι
θεός ήν ó λόγος.
184 Κ α ί έ μ α ρ τ ύ ρ η σ ε ν Ι ω ά ν ν η ς λ έ γ ω ν δ τ ι τ ε θ έ α μ α ι τ ό π ν ε ύ μ α κ α τ α β α ΐ ν ο ν i 0 h. 1, 32- 34
ώ σ ε ί π ε ρ ι σ τ ε ρ ά ν I I ο ύ ρ α ν ο Ο κ α ί μ έ ν ο ν έ π ' α ύ τ ό ν , κ ά γ ώ ο ύ κ ή ι δ ε ι ν α ύ τ ό ν , 8β
άλλ' ó π έ μ ψ α ς με β α π τ ί ί ε ι ν è v υ δ α τ ι , έκεΐνός μοι ε ϊ π ε ν ' έφ' δ ν δ ν ϊδηις
τό πνεύμα καταβαΐνον καί μένον έπ' αύτόν, ούτός έ σ τ ι ν ó β α π τ ί ί ω ν έν
τώι πνεύματι τώι άγίωι. κάγώ έ ώ ρ α κ α καί μ ε μ α ρ τ ύ ρ η κ α δ τ ι ο ύ τ ό ς έστιν
ó υ I ò ς τ ο υ θ ε ου. "Opa σαφώς τε καί έναργώς έν τούτοις τόν κύριον ήμών Ίησοΰν
τόν Χριστόν δεχόμενον μέν άνθρωπίνως τό πνεύμα δια τήν μετά σαρκός οίκονομίαν (πλου- «ο 2 Cor. 8,g
σιος γαρ ών έπτώχευσε δι' ήμας), βαπτίίοντα δέ θεικώς έν τώι άγίωι πνεύματι. τίνι pG 1316
γάρ δν πρέποι τό χορηγείν δύνασθαι τήν του πνεύματος χάριν πλην δτι Ttit φύσει τε

V S , D [ = mn], Α
inscr. έκ τοΟ κατά ϊω εύαγγελίοιι Tim. 5 αύτόν] δι* αίιτοΟ D 8 ¿οτι om. Α 6 μετά σαρ-
κόσ D μετά σαρκόσΑ ι8 6 diribv V S A δν eîirovDTim. 19 Αρχόμενος 8ς Tim. 21 δτι om. V
21/22 έκήρυΕε V 22 γέγονε om. S D 25 δέ 1 om. S D 26 ot om. V πλήρησ S 27 τε
om. SD άποπληρειν V 28 Χριστός om. SD 29 δ αύτός Pusey ex Euthymio αίιτόσ SDA om. V
αύτήν Tim. om. V S D A 30 eîirov δτι SD 32 γάρ om. SD 35 il oùpavoO om. V κάγώ bè V

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
lio COLLECTIO VATICANA

καί αληθώς δντι θεώι; €Ϊς οδν αρα Χριστός καί υιός και μαρτυρήσει λέγων ό βαπτι-
ioh. ι, 34 στής' κάγώ έώρακα καί μεμαρτύρηκα δτι ο υ τ ό ς έστιν ó υi ò ς του ΘεοΟ.
ο ύ τ ο ς δέ ποίος; δν τεθεαται μέν ανθρωπίνως το πνεύμα δεχόμενον, οΐδε δέ βαπτίΖοντα
θεικώς èv τώι άγίωι πνεύματι.
185 Ε ι τα έ π ί γ ε ι α ε ΐ π ο ν ΰ μ ί ν καί où π ι σ τ ε ύ ε τ ε , π ώ ς è à v ε ι π ώ ύ μ ί ν τα 6
loh. 3,12.13 έ π ο υ ρ ά ν ι α , π ι σ τ ε ύ σ ε τ ε ; κ α ί ο ύ δ ε ί ς ά ν α β έ β η κ ε ν ε ί ς τ ο ν ο ύ ρ α ν ό ν εί μή ó έκ
του ούρανοΰ καταβάς, ó υίός του άνθρωπου. Πώς καταβέβηκεν έ£ ουρανού
ó υίός τοΰ άνθρωπου, καίτοι της άγίας σαρκός γεννηθείσης έκ γυναικός; αλλ' ίδιον ήν το
σώμα του è? ούρανοΰ καταφοιτήσαντος λόγου, δς καί γέγονεν υίός άνθρωπου. είς
Ρ 246 OUV άρα Χριστός καί υίός' ούτως ίδια μεν της σαρκός τα του λόγου γέγονεν, ϊδια δέ του ίο
λόγου τα της σαρκός δίχα μόνης αμαρτίας.
186 Καί κ α θ ώ ς Μ ω υ σ ή ς ύ ψ ω σ ε τ ο ν δ φ ι ν èv τ ή ι έ ρ ή μ ω ι , ο ύ τ ω ς ύ ψ ω θ ή ν α ι
Ioh.3.1415 τ ό ν υ ί ό ν τ ο υ ά ν θ ρ ω π ο υ , ί ν α π ά ς ó π ι σ τ ε ύ ω ν έπ' α ύ τ ώ ι έ χ η ι Ζ ω ή ν α ι ώ -
ν ι ο ν. "Εδακνον τους ίϊ Ισραήλ κατά τήν έρημον οί οφεις, εΐτα προστεταχεν ó τών
Num. 21, 8 δλων θεός τώι Μωυσή δφιν άναθεΐναι χαλκοΟν' καί ?σται, φησίν, èàv δάκηι δφις άνθρω- 16
πον καί έμβλέψηι είς τόν δφιν, καί Ζήσεται. τί τοίνυν έστί το αίνιγμα; δια τί δέ ó
ένορών τώι δφει σώιΖεται; Ζωή τοιγαρουν κατά φύσιν υπάρχων ó μονογενής τοΰ θεοΟ
λόγος γέγονεν èv όμοιώματι τώι καθ' ήμας, τουτέστιν άνθρωπος (πονηρόν δέ άνθρωπος
καί οίον ó δφις)' άλλ' εί καί γέγονε καθ' ή μας, εϊ τις είς αύτόν ϊδοι, νικαι τόν θάνατον,
τί δέ έστι τό είς αύτόν ίδείν ή δτι πάντως τό άκριβώς κατανοήσαι τό έπ' αύτώι μυστή- so
ριον; τότε γαρ αύτόν δψεται èv όμοιώματι μέν τώι των πονηρών, τουτέστιν άνθρώπων,
Ζωοποιόν δέ ώς θεόν καί άφανίΖοντα τά τών νοητών δφεων δήγματα. εις ουν άρα
κύριος καί υίός ó αύτός καί Ζωοποιός ώς θεός καί èv εϊδει τώι τών πονηρών δι' οίκονομίαν.
187 Οί παίδες Ιχοντες τά βαία τών φοινίκων έΙήλθον ε ί ς ά π ά ν τ η σ ι ν α ύ τ ώ ι , φησί,
loh. 12, 13 Ka « έκραύγαίον" ωσαννά, εύλογημένος δ έρχόμενος èv ό ν ό μ α τ ι κ υ ρ ί ο υ 25
καί ó β α σ ι λ ε ύ ς τ ο υ ' Ι σ ρ α ή λ . Πώς oöv φησιν αύτόν èv όνόματι κυρίου παρα-
γενήσεσθαι τό γράμμα τό ίερόν; εί μέν ούν ώς άνθρωπον ίδικώς τόν έκ της άγίας παρ-
Ρ 247 θένου, μή ένωθέντος αύτώι καθ' ύπόστασιν του ΘεοΟ λόγου, κοινόν ϋσται τό της κυριό-
PG 1317 τητος δνομα αύτώι καθά καί ήμίν καί ούδέν έπί Χριστού τό μέγα" εί δέ ώς κύριος άλη-
θώς ή£ειν προαπηγγέλλετο, δπερ έστί καί άληθές, έλήλυθε δέ ού δίχα σαρκός είς τόνδε so
τόν κόσμον ó μονογενής, είς άρα έστι φύσει καί άληθώς κύριος καί Χριστός καί υίός.
188 Καί υ π έ ρ α ύ τ ώ ν έ γ ώ ά γ ι ά Ζ ω έ μ α υ τ ό ν , ϊνα ώσι καί α ύ τ ο ί ή γ ι α σ μ έ ν ο ι
loh. 17, 19 ¿ v ά λ η θ ε ί α ι . Εαυτόν άγιάΖει Χριστός. άρα ώς άνθρωπος ή δτι μάλλον θεός
έστι κατά φύσιν, ϊδιον έχων τό πνεύμα τό δγιον ; δπερ ècrrì καί άληθές. ούδενός τοι-
γαροΟν άνθρώπων έαυτόν άγιάΖοντος, Ιαυτόν άγιάΖει Χριστός. είς άρα έστιν υίός καί 35
κύριος, άγιαΖόμενος μέν άνθρωπίνως, άγιάΖων δέ θεικώς τώι ίδίωι πνεύματι τόν έαυ-
τοΟ λαόν.

6—il Fcyr 164 τοΟ αυτοΟ έκ τής αύτής έπιστολής- oùbdç άναβέβηκεν—μόνης Αμαρτίας bià τήν
άφραστον Γνώσιν

VS, D [ = mi], Α
ι λίγων om. V 1/2 βαπτιστής Tim. εύαγγελιστήσ VSDA 2 έώρα V 3 «Ϊδε D
γ/8 πώς—Ανθρώπου om. SD ιο/ιι τά τοΟ — σαρκός om. SD ιχ Αμαρτίας bià τήν άφρα-
στον ϊνωσιν Fcyr 13 ¿π" αύτώ VA ¿v αύτώ S εϊσ αύτόν D ϊχει V 15 μωυσ«ΐ Α
δοίκνη VA 16 καί bià SD 18 M om. V ό Ανθρωποσ VA 19 malim 6 delere
20 τό άκριβώς om. V 21 τώι om. V 22 νοητών VA πονηρών SD Tim. 23 6 om. V
24 αύτοΟ V 25 ίκραΣον V 26 καί 6 om. V καί om. Tim. αύτόν om. V 26/27 ™ρα-
γενέσθαι V 29 αύτώι om. V 6 κσ V 3° προεπηγγέλλετο SD bè] γάρ V $2 έαυ-
τόν S 37 λαόν Tim. ναόν VSDA

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
ISO, 1 8 4 — 1 9 3 C Y R I L L I O R A T I O A D D O M I N A S III

Π ο λ λ ά μ έ ν ο υ ν καί άλλα σ η μ ε ί α έ π ο ί η σ ε ν ó Ί η σ ο ΰ ς έ ν ώ π ι ο ν τ ώ ν μα- loh.20,30.31


θ η τ ώ ν α ύ τ ο ΰ , ä οδκ έ σ τ ι γ ε γ ρ α μ μ έ ν α έν τ ώ ι β ι β λ ί ω ι τ ο ύ τ ω ι ' τ α ύ τ α δέ
γ έ γ ρ α π τ α ι , ίνα π ι σ τ ε ύ σ η τ ε δτι Ί η σ ο ΰ ς έ σ τ ι ν ó Χ ρ ι σ τ ό ς ó υιός του θεοΰ
καί ί ν α π ι σ τ ε ύ ο ν τ ε ς ί ω ή ν έχητε έν τ ώ ι ό ν ό μ α τ ι α ύ τ ο ΰ . Ό έκ της αγίας
παρθένου γεγεννημένος 'Εμμανουήλ δια της του αγγέλου φωνής Ίησοΰς ώνόμασται. ^c. 2, 21
δτε τοίνυν αύτός έστι καί ούχ έτερος υίός του θεοΰ καί ό πιστεύων έχει Ζωήν αίώνιον έν
τώι όνόματι αύτου, πώς ού μεμήνασιν οί διορίζοντες καί φάσκοντες έτερον υίόν είναι καί
έτερον τον έκ θεοΰ λόγον καί τον έκ της αγίας παρθένου; φαίνεται γαρ έν τούτοις ó
ευαγγελιστής καί μάλα σαφώς ένα καί μόνον τον έ£ άμφοίν είδώς καί κηρύττων ΊησοΟν
Χριστόν, τουτέστι τόν έκ θεού πατρός λόγον αίματος καί σαρκός κεκοινωνηκότα παρα- Hebr. 2, 14
πλησίως ήμίν, καθά γέγραπται. ιι

Έ κ τοΟ κατά Λουκάν ευαγγελίου Ρ 248


Έ γ έ ν ε τ ο έν τ ώ ι ε ί ν α ι α υ τ ο ύ ς έ κ ε ΐ , έ π λ ή σ θ η σ α ν αί ή μ έ ρ α ι τ ο υ τ ε κ ε ί ν Le. 2, 6. 7
α υ τ ή ν καί έτεκε τ ό ν υ ί ό ν α υ τ ή ς τ ό ν π ρ ω τ ό τ ο κ ο ν καί έ σ π α ρ γ ά ν ω σ ε ν α υ -
τ ό ν καί ά ν έ κ λ ι ν ε ν α ύ τ ό ν έν τ ή ι φ ά τ ν η ι , δ ι ό τ ι ουκ ήν α ύ τ ο ί ς τ ό π ο ς έν τ ώ ι is
καταλυματι. Έ ν α καί μόνον τέτοκεν υίόν τόν Εμμανουήλ ή άγία παρθένος ' πώς οδν
φησι τ ό ν υ ί ό ν α ύ τ ή ς τ ο ν π ρ ω τ ό τ ο κ ο ν ; ού γαρ γεγόνασιν έτεροι μετ' αύτόν, με-
μένηκε δέ παρθένος. έπισημαίνεται τοίνυν ώς έκ της θεοπνεύστου γραφής ' ώνόμασται
γαρ πρωτότοκος ó μονογενής του θεου λόγος. κεκοινώνηκε γάρ αίματος καί σαρκός Hebr. 2, 14
και παραπλησίως ήμίν μετέσχε τών αύτών' ούτω γέγονεν έν πολλοίς άδελφοίς πρωτότο- Rom. 8, 29
κος, πλήν ώς θεός προσκυνείται παρά τε ήμών αύτών καί τών άνω πνευμάτων. 2ΐ
Κ α ί ε ί π ε , φησί, π ρ ο ς α ύ τ ό ν ή μ ή τ η ρ α ύ τ ο ΰ ' τ έ κ ν ο ν , τ ί έ π ο ί η σ α ς ή μ ί ν Le. 2 , 4 8 . 4 9
ο ύ τ ω ς ; ι δ ο ύ ό π α τ ή ρ σ ο υ κ α ί έ γ ώ ό δ υ ν ώ μ ε ν ο ι έ ί η τ ο ΰ μ έ ν σε. καί ε ι π ε
π ρ ο ς α ύ τ ο ύ ς " τί δ τ ι έ ί η τ ε ι τ έ με; ούκ ή ι δ ε ι τ ε δ τ ι έν τ ο ι ς τ ο υ π α τ ρ ό ς μ ο υ
δ ε ι με ε ί ν α ι ; "Αθρει δή ούν δπως ϊδιον έαυτοΟ πατέρα τόν έν τοις ούρανοίς όνο- 25 PG 1320
μάίει. άλλ' είπερ ήν άνθρωπος κατά μόνας καί αύτό δή τούτο νοούμενος καθ' ημάς,
πώς ούκ Ιδει μάλλον ειπείν 1 ούκ ήιδειτε δτι έν τοις του πάντων πατρός εΐναί με δει ;
αλλά ϊδιον αύτοΰ ποιείται' μόνος γαρ έ£ αύτοΰ γεγέννηται κατά φύσιν θεικώς. ò δέ
αύτός καί άνθρωπος γεγονώς ϊδιον έχει καί φύσει πατέρα τόν θεόν.
Καί έ γ έ ν ε τ ο έν τ ώ ι ε ί ν α ι α ύ τ ό ν έν μ ι ά ι τ ώ ν π ό λ ε ω ν , καί ί δ ο ύ ά ν ή ρ Le. 5 . 1 2 . 1 3
π λ ή ρ η ς λ έ π ρ α ς καί ί δ ώ ν τ ό ν Ί η σ ο υ ν , π ε σ ώ ν έπί π ρ ό σ ω π ο ν έδεήθη α ύ τ ο ΰ 3ΐ
λ έ γ ω ν ' κ ύ ρ ι ε , έ ά ν θ έ λ η ι ς , δ ύ ν α σ α ί με κ α θ α ρ ί σ α ι . κ α ί έ κ τ ε ί ν α ς τ ή ν χ ε ί ρ α
ήψατο αύτοΰ λέγων" θέλω, καθαρίσθητι. θαυμάσεις έν τούτοις θεικώς τε άμα Ρ 249
καί σωματικώς ένεργοΰντα Χριστόν ' θεικόν μέν ούν τό θέλειν, άνθρώπινον δέ τό έκτεΐναι
τήν χείρα. είς ούν έ£ άμφοίν υίός. εΐ γάρ καί γέγονε σάρΣ ό λόγος, άλλ' ώς 35
θεός ένεργεί μετά της ιδίας σαρκός, έχούσης αύτης δΓ αύτόν τήν δύναμιν.
Ε ι π ε δ è π ρ ο ς α ύ τ ο ύ ς ' π ώ ς λ έ γ ο υ σ ι τ ό ν Χ ρ ι σ τ ό ν ε ί ν α ι Δ α υ ί δ υ ί ό ν ; Le. 20,41-44
α ύ τ ό ς γ α ρ Δ α υ ί δ λ έ γ ε ι έν β ι β λ ί ω ι ψ α λ μ ώ ν ' ε ί π ε ν ό κ ύ ρ ι ο ς τ ώ ι κ υ ρ ί ω ι μ ο υ '
κ ά θ ο υ έκ δ ε ί ι ώ ν μ ο υ , έ ω ς δ ν θ ώ τ ο υ ς έ χ θ ρ ο ύ ς σ ο υ ύ π ο π ό δ ι ο ν τ ώ ν π ο δ ώ ν
σου. Δ α υ ί δ α ύ τ ό ν κ ύ ρ ι ο ν κ α λ ε ί , καί π ώ ς υ ί ό ς α ύ τ ο ΰ έ σ τ ι ν ; Άκούεις 4ο
δπως έν τούτοις πειράται δεικνύειν αύτός ό Χριστός δτι κδν εί γέγονεν έκ σπέρματος

V S , D [ = mu], Α
ι καί om. S 5 γεγενημίνοσ S άγγίλου Tim. εύαγγελίου V S D A 8 ό om. S
9 σοφώσ SD 16 ίτεκεν V τόν] τό S 24 τί om. Α οΐδατε V 25 είναι μ€ V
25/26 δθρει — όνομοίΖει om. Α 27 ειπείν δτι V 28 γεγ^νηται S 33 αύτοΟ ήψατο αύτοΟ Α
36 τήν om. V 37 £ » ν α ι — υ ^ ν Α είναι υίόν bäb V bäb είναι υίόν S D 38 à bäb V βίβλω V
41 τούτω S D αίιτόν SD

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
112 COLLECTIO VATICANA

Δαυίδ ó λόγος κατά τήν σάρκα, αλλ' ουν έστι καί οϋτω κατά φύσιν κύριος ώς υίός καί
θεός; eì γαρ δή, φησίν, υιός έστι του Δαυίδ, π ώ ς αύτόν Δαυίδ κύριον όνομάΖει; αλλ'
ούτε τήν έκ σπέρματος Δαυίδ κατά σάρκα γέννησιν έν τούτοις αρνείται ούτε μην αποπέμπει
του είναι κατά φύσιν κύριον έαυτόν, προσεΐναι δέ «ρησιν αμφότερα, ei καί έ£ άμφοίν βού-
λεται τον £να δηλουσθαι. εΐς ουν άρα Χριστός καί υίός αληθώς. Β

"Οτι εις Χριστόν ή πίστις ώς είς θεόν

Έκ της προς 'Ρωμαίους

194 Δι' ου έ λ ά β ο μ ε ν χάριν καί ά π ο σ τ ο λ ή ν εις ύ π α κ ο ή ν π ί σ τ ε ω ς έν π ά σ ι


Rom. ι, 5· 6 τ ο ι ς Ιθνεσιν ύπέρ του όνόματος αύτοΟ, έν οίς έστέ καί ύμείς κλητοί
Ρ25οΊησοΰ Χριστού. Κέκληνται τά έθνη δια της πίστεως καί ήν ó Χριστός δια τών ίο
αγίων αποστόλων ó παρ' αύτοΐς κηρυττόμενος, έπράττετο δέ παρά τών μυσταγωγουμένων
ή πίστις ούχ ώς εις ανθρωπον, άλλ' ώς είς θεόν. ου γάρ που φαμέν έκ πλάνης είς
πλάνην κεκλήσθαι τά έθνη τήν είς Χριστόν πίστιν παραδεΣάμενα, καταλελοιπότα δέ μάλλον
τους ψευδωνύμους θεούς έπιστρέψαι λοιπόν έπί θεόν Ζώντα. δτε τοίνυν άποστολήν
είληφέναι φασίν οί μυσταγωγοί εις υπακοήν πίστεως υπέρ του όνόματος του Χριστού, ιβ
πώς ουκ αν εϊη θεός, εϊπερ είς αυτόν ή πίστις ώς είς θεόν;
195 Μάρτυς γάρ μού έστιν ó θεός, ώι λ α τ ρ ε ύ ω έν τ ώ ι π ν ε ύ μ α τ ί μ ο υ έν
Rom. ι, g χújχ ε ύ α γ γ ε λ ί ω ι του υίου αύτου, ώς αδιαλείπτως μνείαν υμών ποιούμαι
PG Ι32Ι π ά ν τ ο τ ε έπί τ ώ ν π ρ ο σ ε υ χ ώ ν μου. Οί θεώι λατρεύοντες ούχ ώς θεώι παρ' αυ-
τόν έτέρωι λατρεύουσι τώι Χριστώι, αύτου δέ φησι καί τό εύαγγέλιον. κηρύττεται γάρ 2ο
αύτός ώς θεός τώι κόσμωι, καίτοι θεοΟ κατά φύσιν δντος του πατρός καί κατάρχοντος
τών δλων. θεός ουν άρα Χριστός ó δι' ού καί έν ώι καί αύτός ό πατήρ ώς θεός καταγ-
γέλλεται καί τήι παρά πάντων τιμάται λατρείαι.
196 Δ ι κ α ι ω θ έ ν τ ε ς o ö v έκ π ί σ τ ε ω ς , ε ί ρ ή ν η ν έ χ ο μ ε ν π ρ ο ς τ ο ν θ ε ό ν δ ι α τ ο υ
Rom. 5, ι. 2 κ υ ρ ί ο υ ή μ ώ ν Ί η σ ο Ο Χ ρ ί σ τ ο υ , δι' ο υ ν υ ν κ α ί τ ή ν π ρ ο σ α γ ω γ ή ν έ σ χ ή κ α μ ε ν 25
τήι π ί σ τ ε ι είς τήν χάριν ταύτην, έν ή ι έ σ τ ή κ α μ ε ν κ α ί κ α υ χ ώ μ ε θ α έ π ' έ λ -
π ί δ ι τ η ς δ ό ξ η ς τ ο υ ΘεοΟ. Ώ ς είς θεόν πιστεύοντες δικαιούμεθα' εί δέ είς Χριστόν
ΊησοΟν ή πίστις καί δΓ αύτου τήν προσαγωγήν έσχήκαμεν (συνήφθημεν γάρ τώι θεώι καί
πατρί συνεγείραντος ώσπερ ήμας του Χρίστου), πώς ού θεός έστι, καί εί γέγονεν έκ σπέρ-
ματος Δαυίδ τό κατά σάρκα κατά τάς γραφάς; 80
197 Καθώς γέγραπται, φησίν, ί δ ο ύ τίθημι έν Σ ι ώ ν λίθον προσκόμματος
Rom.^33 καί π έ τ ρ α ν σκανδάλου, καί ό π ι σ τ ε ύ ω ν έπ' α ύ τ ώ ι ού καταισχυνθήσεται.
Le. 2, 29-31 Συμεών ό δίκαιος, δτε τό θείον είς άγκάλας έδέίατο βρέφος, έφη προς τον θεόν' ν υ ν άπο-
λύεις τον δοΰλόν σου, δέσποτα, κατά τ ό β ή μ ά σ ο υ έν ε ι ρ ή ν η ι, δ τ ι εΐδον
οί ό φ θ α λ μ ο ί μ ο υ τ ό σ ω τ ή ρ ι ό ν σου δ ήτοίμασας κατά π ρ ό σ ω π ο ν π ά ν τ ω ν 86
Le. 2, 34 τ ώ ν λ α ώ ν καί τά έΕής, προσετίθει δέ τούτοις' ι δ ο ύ ο ύ τ ο ς κ ε ί τ α ι είς π τ ώ σ ι ν καί
ά ν ά σ τ α σ ι ν π ο λ λ ώ ν έ ν τ ώ ι 'Ισραήλ καί είς σ η μ ε ι ο ν ά ν τ ι λ ε γ ό μ ε ν ο ν . αύτός
ούν άρα έστίν ό του προσκόμματος λίθος καί ή πέτρα του σκανδάλου, καί περιπταίοντες
μέν αύτώι δια της απείθειας συνετρίβησαν τινές, διέφυγον δέ τό καταισχυνθήναι οί τήν
είς "αύτόν πίστιν προσηκάμενοι. δρα οδν ώς είς άνθρωπο ν πεπιστεύκαμεν ή ώς είς 40

VS, D [ = mn] Α
ι ό λόγος om. D ώς] καί Α 2 φασιν SD έστι om. V 3 γέννησιν κατά
σοίρκα V τούτω SD 6 ή είσ χν Α ι ι 6 om. D 15 είλήφαμεν D 16 eïirep
AV καί D om. S 21 τοΟ VA καί SD 24 oöv om. V 28 αίιτού] οδ V yz 6] où S, sed υ
erasum 34 έν ειρήνη ι om. SA 36 έθνών SnA προσετίθη V 37 δ αύτόσ SD
40 είς1] πρόσ V

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
150. 193— 201 CYRILLl ORATIO AD DOMINAS

θεόν; ώς εις θεόν δηλονότι. θεός ουν ápa Χριστός" έπ' αύτώι γαρ ó δίκαιος Συμεών
τάς άρτίως ήμίν είρημένας ίφη φωνάς.
198 Περί τών 'Ιουδαίων φησίν' ά γ ν ο ο υ ν τ ε ς γ α ρ τ ή ν τ ο υ θεοί) δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ν Rom. 1 0 , 3 . 4
και τ ή ν ι δ ί α ν ί η τ ο Ο ν τ ε ς σ τ ή σ α ι , τήι δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ι τ ο υ θεού ούχ ύ π ε τ ά γ η -
σαν. τ έ λ ο ς γάρ ν ό μ ο υ Χ ρ ι σ τ ό ς εις δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ν π α ν τ ί Tiîit π ι σ τ ε ύ ο ν τ ι . 5
Εί τέλος νόμου Χριστός καί αύτός έστιν ή δικαιοσύνη, δικαιών δια πίστεως της εις
αύτόν, μόνωι δέ ώς ϊδιον άνακείσεται το δικαιουν δύνασθαι τώι θεώι, πώς ού θεός ó
Χριστός ;
199 Ή δέ è κ π ί σ τ ε ω ς δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ο ύ τ ω ς λ έ γ ε ι ' μή ε ΐ π η ι ς έν τ ή ι κ α ρ δ ί α ι Rom.io,6-ii
σ ο υ ' τ ί ς ά ν α β ή σ ε τ α ι ε ι ς τ ό ν ο ύ ρ α ν ό ν ; τ ο υ τ ' έ σ τ ί Χ ρ ι σ τ ό ν κ α τ α γ α γ ε ί ν ' ή 10
τ ί ς κ α τ α β ή σ ε τ α ι ε ι ς τ ή ν ά β υ σ σ ο ν ; τ ο υ τ ' ε σ τ ί Χ ρ ι σ τ ό ν έκ ν ε κ ρ ώ ν ά ν α γ α -
γ ε ί ν . άλλα τ ί λ έ γ ε ι ; έ γ γ ύ ς σ ο υ τ ό ί>ήμά έ σ τ ι ν έ ν τ ώ ι σ τ ό μ α τ ί σ ο υ κ α ί έ ν
τ ή ι κ α ρ δ ί α ι σ ο υ , τ ο υ τ έ σ τ ι τ ό ί»ήμα τ ή ς π ί σ τ ε ω ς δ κ η ρ ύ σ σ ο μ ε ν , δ τ ι έ ά ν
ό μ ο λ ο γ ή σ η ι ς έ ν τ ώ ι σ τ ό μ α τ ί σ ο υ κ ύ ρ ι ο ν Ί η σ ο Ο ν κ α ί π ι σ τ ε ύ σ η ι ς έ ν τ ή ι Ρ 252
κ α ρ δ ί α ι σ ο υ ό τ ι ó θ ε ό ς α υ τ ό ν ή γ ε ι ρ ε ν έκ ν ε κ ρ ώ ν , σ ω θ ή σ η ι . κ α ρ δ ί α ι γ ά ρ is
π ι σ τ ε ύ ε τ α ι ε ί ς δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ν , σ τ ό μ α τ ί δέ δ μ ο λ ο γ ε ί τ α ι ε ί ς σ ω τ η ρ ί α ν . λ έ γ ε ι PG 1324
γ ά ρ ή γ ρ α φ ή " π α ς ó π ι σ τ ε ύ ω ν έ π ' α ύ τ ώ ι ού κ α τ α ι σ χ υ ν θ ή σ ε τ α ι . Εί σύμ-
πας ήμίν ó της πίστεως δρος καί τής όμολογίας ή δύναμις είς τό τοΟ Χριστού περιίστα-
ται πρόσωπον καί όμολογοΟντες αύτου τόν θάνατον καί τήν άνάστασιν ώς είς θεόν πε-
πιστευκότες δικαιούμεθα, τίς ó φάναι τολμών ουκ είναι θεόν αυτόν, εϊπερ έστί κεφάλαιον 2ο
τής άπάντων σωτηρίας θύρα τε καί όδός τής είς αυτόν πίστεως ή όμολογία; δι' αύτοΟ
γάρ καί έν αύτώι καί αύτός ó πατήρ έπιγινώσκεται προς ήμών.
200 Τ ώ ι δέ δ υ ν α μ έ ν ω ι υ μ ά ς σ τ η ρ ί ζ α ι κ α τ ά τ ό ε ύ α γ γ έ λ ι ό ν μ ο υ κ α ί τ ό κή- Rom. 16,
ρυγμα Ί η σ ο υ Χ ρ ί σ τ ο υ κατά ά π ο κ ά λ υ ψ ι ν μ υ σ τ η ρ ί ο υ χ ρ ό ν ο ι ς α ί ω ν ί ο ι ς σε- 25 27
σ ι γ η μ έ ν ο υ , φ α ν ε ρ ω θ έ ν τ ο ς δέ ν ΰ ν δ ι ά τ ε γ ρ α φ ώ ν π ρ ο φ η τ ι κ ώ ν κ α τ ' έ π ι - 26
τ α γ ή ν τοΟ α ι ω ν ί ο υ θ ε ο υ ε ί ς ύ π α κ ο ή ν π ί σ τ ε ω ς ε ί ς π ά ν τ α τ α έ θ ν η γ ν ω -
ρ ι σ θ έ ν τ ο ς , μ ό ν ω ι σ ο φ ώ ι δ ι α Ί η σ ο Ο Χ ρ ί σ τ ο υ , ώ ι ή δ ό ζ α καί τ ό κ ρ ά τ ο ς ε ι ς
τους α ι ώ ν α ς , άμήν. Ίδου δή σαφώς τό εύαγγέλιόν καί τό κήρυγμα Ίησου Χρίστου
φησιν είναι καί κεκρύφθαι μέν τό έπ' αύτώι μυστήριον καί σεσιγήσθαι χρόνοις αίωνίοις,
άποκαλυφθήναι δέ νυν είς ύπακοήν πίστεως. έστράφη γάρ είς Χριστόν τα έθνη τής 30
ψευδωνύμου λατρείας έΣηιρημένα καί ώς θεόν αύτόν έπεγνωκότα τόν φύσει καί άληθώς.
καί εί σαφώς διά ΊησοΟ Χρίστου έγνώσθη θεός, πώς ού μέγα τό Χριστού μυστήριον; εί
δέ νοείται καθ' ήμάς άνθρωπος άπλώς και ουχί δή μάλλον θεός ένηνθρωπηκώς, ούκέτι
σοφόν τό μυστήριον.
201 Λέγω γαρ Χριστόν διάκονον γεγενήσθαι περιτομής υπέρ αληθείας ^ 5 3 ^
θ ε ο υ ε ί ς τ ό β ε β α ι ώ σ α ι τ ά ς έ π α γ γ ε λ ί α ς τ ώ ν π α τ έ ρ ω ν , τα δέ έ θ ν η ύ π έ ρ
έλέους δ ο £ ά σ α ι τ ό ν θεόν. Γέγραπται γάρ δτι έ π ί σ τ ε υ σ ε δέ Α β ρ α ά μ τ ώ ι
θ ε ώ ι καί έ λ ο γ ί σ θ η α ύ τ ώ ι είς δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ν . εϊρηται δέ προς αύτόν δτι έ ν ε υ - Gen. 12, 3
λ ο γ η θ ή σ ο ν τ α ι έ ν σ ο ί π ά σ α ι αί φ υ λ α ί τ η ς γ ή ς , δ δή καί σαφές ήμίν έποίει
λέγων ó Παύλος' ο ύ γάρ δ ι ά ν ό μ ο υ ή έ π α γ γ ε λ ί α τ ώ ι ' Α β ρ α ά μ ε ι ς τ ό κ λ η ρ ο ν ό - 4ο Rom.4,13
μ ο ν α ύ τ ό ν ε ί ν α ι κ ό σ μ ο υ , άλλά δ ι ά δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ς κ α ί π ί σ τ ε ω ς , καί πάλιν"

VS, D [= mn], Α
2 ήμίν om. SD 3 φησίν om, SD δύναμιν καί δικαιοσύνην V 4 δικαιοσύνην τή
δικαιοσύνη D 6 δικαιών om. V 7 μόνω δέ VA μόνιυ καί S καί μόνιυ καί D 15 τών
νεκρών V μέν γάρ V ι6 στόματοσ S 18 καί — δύναμις om. SD 20 θν ούκ tlvai
τολμών V 2ΐ ή om. SD 26 τοΟ αιωνίου om. SD 27 σοφώ θω V 28 αίώνασ τών
αίώνων V 29 σεσιγίΐσθαι S 3° ιτίστεωσ eia πάντα τά ίθνη V χν VA θν SD 3 1 ¿ΐΓ€γνω-
om
κότεσ SD 32 τό μυστήριον τοΟ χϋ D 37 δέ - SD 39 τής γής] τοΟ ίηλ V
Acta conciliorum oecumenicorum. I ι, 5 15

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
114 COLLECTIO VATICANA

ώ σ τ ε oí έκ π ί σ τ ε ω ς ε υ λ ο γ ο ύ ν τ α ι σ ύ ν τ ώ ι π ι σ τ ώ ι 'Αβραάμ. ούκουν εί δια


πίστεως αί έπαγγελίαι δέδονται τοις πατράσι παρά θεού, γέγονε τοίνυν διάκονος ó Χριστός,
τουτέστι μεσίτης εις το βεβαιώσαι τάς έπαγγελίας τάς τοις πατράσι δοθείσας παρά θεοΟ,
τουτέστι τήν δια πίστεως δικαίωσιν, γέγονε δέ μεσίτης, ούχ ως έτέρωι τήν πίστιν πραγμα-
τευόμενος, άλλ' ώς έαυτώι μάλλον καί δι' έαυτοΟ τώι πατρί, θεός άρα κατά φύσιν έστί. 6
PG 1325 δεδικαίωται γαρ ó μακάριος Αβραάμ πεπιστευκώς είς θεόν, ουτω δέ καί τα έθνη δικαιω-
θεΐεν âv ¿v αύτώι, τοις ϊχνεσιν αύτοΟ κατακολουθήσαντα καί έν θεώι πιστεύοντα, τουτέστι
Χριστώι.

Έκ της προς Κορινθίους ä

202 K a i τ α ΰ τ ά τ ί ν ε ς ή τ ε , άλλα ά π ε λ ο ύ σ α σ θ ε , άλλα ή γ ι ά σ θ η τ ε , άλλα έ δ ι - ίο


iCor. 6, l i κα ι ώ θ η τ ε έν τ ώ ι ό ν ό μ α τ ι τ ο υ κ υ ρ ί ο υ Ί η σ ο Ο Χ ρ ι σ τ ο ύ καί έν τ ώ ι πνεύματι
τ ο υ θεοΰ ήμών. Εΐ έν τώι όνόματι του Χρίστου δικαιούμεθα, ώς θεόν τήι πίστει
τιμήσαντες καί τό αύτοΰ πνεύμα δεχόμενοι, πώς ού θεός ó Χριστός;

Ρ 254 ' Ε κ τήζ προς Κορινθίους β

208 E i μέν γ α ρ ό έ ρ χ ό μ ε ν ο ς έ τ ε ρ ο ν Ί η σ ο Ο ν κ η ρ ύ σ σ ε ι , δν ουκ έ κ η ρ ύ ί α μ ε ν , ΐδ


2Cor. II, 4 ή π ν € 0μα έ τ ε ρ ο ν λ α μ β ά ν ε τ ε παρ' δ έ λ ά β ε τ ε , ή ε ύ α γ γ έ λ ι ο ν έ τ ε ρ ο ν δ ούκ
έδέίασθε, καλώς άνέχεσθε. Προ τών της ένανθρωπήσεως καιρών ούδείς όνο-
μάσας ευρίσκεται τον έκ ΘεοΟ λόγον Ίησουν ή Χριστόν εί μή άρα κατά πρόγνωσιν όνο-
μασθησόμενον τοΟτο κατά καιρούς δτε καί γέγονε σάρζ. όνομα τοίνυν αύτώι καινόν
τό 'Ιησούς, δτε γέγονεν άνθρωπος. άλλ' εί μέν ώς θεός κηρύσσεται καί είς ών (ού γαρ 20
έτερος έστι παρ' αύτόν, δν δύνανται κηρυίαί τίνες), eu äv Ιχοι καί θεώι λατρεύομεν" εί
òè μέτρον αύτώι τό της άνθρωπότητός έστι μόνον καί ψιλήι προσώπων ένώσει τετίμηται,
κεκένωται της πίστεως ήμών ó λόγος, άνθρώπωι προσάγων ήμάς καί ού θεώι. άλλα
τοΟτο δυσσεβές. θεός άρα Χριστός καί υίός, ώς τοΟ θεού λόγου σαρκός γεγονότος.

Έ κ της πρός Γαλάτας 26

204 θ α υ μ ά ζ ω δτι ο δ τ ω τ α χ έ ω ς μετατίθεσθε άπό του κ α λ έ σ α ν τ ο ς ύμας


Gal. ι , 6-8 ¿ v χ ^ ρ 1 χ ι Χ ρ ι σ χ ο Ο ε ί ς έ τ ε ρ ο ν ε ύ α γ γ έ λ ι ο ν , δ ο ύ κ ί σ τ ι ν ά λ λ ο , εί μή τ ι ν έ ς
ε ί σ ι ν οί τ α ρ ά σ σ ο ν τ ε ς ύ μ ά ς καί θ έ λ ο ν τ ε ς μ ε τ α σ τ ρ έ ψ α ι τ ό ε ύ α γ γ έ λ ι ο ν τοΟ
Χ ρ ί σ τ ο υ , άλλα καί έ ά ν ή μ ε ί ς ή ά γ γ ε λ ο ς έ£ ο ύ ρ α ν ο υ ε ύ α γ γ ε λ ί σ η τ α ι π α ρ ' δ
εύηγγελισάμεθα ύ μ ί ν , άνάθεμα έστω. ΕΙ έν έστιν εύαγγέλιον τό λαληθέν βο
άπάσηι τήι im' ούρανόν δια τών άγίων μυσταγωγών, τούτο δέ έστιν ή πίστις ή είς Χρι-
στόν, πώς ού θεός εϊη äv άληθής, εϊπερ έστιν άναγκαΐον όμολογεΐν ώς έκ τής άρχαίας
πλάνης κεκλήμεθα πρός έπίγνωσιν τοΟ κατά φύσιν δντος ΘεοΟ; θαρσεί δέ τοσούτον ó μα-
Ρ 255 κάριος Παύλος, ώς καί άγγέλους άναθεματίΣειν, εί δή μεταστρέψειαν τό εύαγγέλιον τοΟ
Χρίστου. ss
206 "Οτε δ έ η ύ δ ό κ η σ ε ν ό θ ε ό ς ό ά φ ο ρ ί σ α ς με έκ κ ο ι λ ί α ς μ η τ ρ ό ς μ ο υ ά π ο -
Gal. ι , 15-17 κ α λ ύ ψ α ι τ ό ν υ ί ό ν α ύ τ ο Ο έν έ μ ο ί , ϊ ν α ε ύ α γ γ ε λ ί Ζ ω μ α ι α ύ τ ό ν έν τ ο ι ς έ θ ν ε -
σ ι ν , ε ύ θ έ ω ς ού π ρ ο σ α ν ε θ έ μ η ν σ α ρ κ ί και α ί μ α τ ι ο ύ δ έ ά ν ή λ θ ο ν ε ί ς τ ά Ι ε ρ ο -
σόλυμα π ρ ό ς τ ο υ ς πρό έμοΰ ά π ο σ τ ό λ ο υ ς . Τώι γάρ άπαξ τήν έκ ΘεοΟ λαχόντι

VS. D [«= mn], A


1 εύλογοΟντασ S bui] ¿κ V 4 όικαιοσύνην V 6 bè VA ί>ή SD 9 πριϋτησ V
ι ι / ΐ 2 καί év — δικαιούμεθα om. SD 12 τώι om. A 13 αύτό VS πνεύμα om. V 14 δευτφασ V
1 5 κηρύττει SD 16 θ ούκ] παρ* δ V I G καινόν αύτΦ V 2 1 ¿στι] τισ V 26 OÖTUI om. V
KaXéaaiS 3° A 34 άναθεματίίει SD 36 εόϋόκησεν DA 37 εύαγγελ(Σομαι V 38fàom.V

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
150, 201—209 C Y R I L L ! ORATIO AD DOMINAS

μυσταγωγίαν καί άποκάλυψιν ούκ ëôei τής è? άνθρώπων παιδαγωγίας. πλήν έκεΐνο
φαμέν' τίνα άπεκάλυψεν ó πατήρ τώι μακαρίωι Παύλωι ή τίνα προστέταχεν έν τοις
Ιθνεσιν εύαγγελίσασθαι ; άρα θεόν λόγον καί υίόν μονογενή ούχ ένωθέντα σαρκί καί γενό- PG 1328
μενον άνθρωπον οικονομικώς; είτα πώς τοΰτό έστιν αληθές; διεκήρυίε γαρ άνθρωπόν τε
όμου καί θεόν τόν αύτόν καί ένα λέγων υίόν καί κύριον Ίησουν Χριστόν. 6
Είόότες δέ δ τ ι ού δικαιούται άνθρωπος έΗ Ι ρ γ ω ν ν ό μ ο υ έ ά ν μ ή δ ι α Gal. 2, 16
πίστεως Ιησού Χρίστου, καί ήμείς εις Χριστόν ΊησοΟν έπιστεύσαμεν,
ίνα δικαιωθώμεν έκ π ί σ τ ε ω ς Χ ρ ι σ τ ο ύ καί ούκ έΣ Ι ρ γ ω ν νόμου. Εί το
πιστεΟσαι θεώι μισθόν έχει τήν δικαίωσιν (δεδικαίωνται γαρ ουτω καί οί προ ή μ ώ ν ' γέ-
γραπται γαρ δτι έ π ί σ τ ε υ σ ε ν Α β ρ α ά μ τ ώ ι θ ε ώ ι κ α ί έ λ ο γ ί σ θ η α ύ τ ώ ι ε ι ς δ ί κ α ι ο - ί ο Rom.4
σ ύ ν η ν ή πίστις), π ώ ς ού θεός ó Εμμανουήλ, εϊπερ έστίν άληθές ως εις αύτόν πιστεύ-
οντες δικαιουμεθα;

Έκ τής πρός Έφεσίους

Έν ώι ά κ ο ύ σ α ν τ ε ς καί ύ μ ε ΐ ς τ ό ν λ ό γ ο ν τ ή ς ά λ η θ ε ί α ς , τ ο ε ύ α γ γ έ λ ι ο ν Eph.1,13.
τής σωτηρίας ήμών, έ ν ώ ι κ α ί π ι σ τ ε ύ σ α ν τ ε ς έ σ φ ρ α γ ί σ θ η τ ε τ ώ ι π ν ε ύ μ α τ ι ΐ5
τής έπαγγελίας, δ τών αγίων έστίν άρραβών τής κληρονομιάς ήμών εις
άπολύτρωσιν τής περιποιήσεως είς ί π α ι ν ο ν δό£ης αύτου. Πολλά κατά
ταυτόν èv ταΐς τών προκειμένων èwoiatç κατίδοι τις áv, δι' ιΐιν Ινεστι μαθείν δτι θεός Ρ 256
άληθής ó Χριστός καί ή παρά πάντων πίστις είς αύτόν ούχ ω ς είς ένα τών καθ' ήμάς απλώς,
άλλ' ώς είς ένα κύριον καί υίόν καί θεόν. πρώτον μέν γαρ αυτός έστιν το εύαγγέλιον 20
της σωτηρίας ήμών, èv «Li καί ή πίστις, ώ ς είς θεόν δηλονότι" άκολουθεί δέ καί τό τής
πίστεως γέρας, τουτέστι τό πνεύμα τής έπαγγελίας, ό τής κληρονομιάς ήμών άρραβών.
έκλελυτρώμεθα γαρ είς Ιπαινον δόΗης Χριστού' σέσωκε γαρ ήμάς ούχ ώς άνθρωπος κοι-
νός, άλλ' ώς θεός έν σαρκί γεγονώς δι' ήμάς. ουτω γαρ είς Ιπαινον έσόμεθα τής
δόΕης αύτου. 25
Τούτου χάριν έγώ Παύλος ó δέσμιος του Χρίστου Ίησου ύ π έ ρ ύ μ ώ ν τών E P h · 3. 1
έ θ ν ώ ν , εϊ γε ή κ ο ύ σ α τ ε τ ή ν ο ί κ ο ν ο μ ί α ν τ ή ς χ ά ρ ι τ ο ς τ ο υ θ ε ο υ τ η ς δ ο θ ε ί σ η ς
μοι είς υμάς, δτι κατά άποκάλυψιν έ γ ν ω ρ ί σ θ η μοι τό μ υ σ τ ή ρ ι ο ν , καθώς
προέγραψα έν ό λ ί γ ω ι , προς 8 δύνασθε ά ν α γ ι ν ώ σ κ ο ν τ ε ς νοήσαι τήν σύ-
νεσίν μου έν τ ώ ι μυστηρίωι τοΰ Χριστού. Ποία συνέσεως χρεία καί άπο- so
καλύψεως τής παρά θεού πρός τό γνωρισθήναι τό μυστήριον του Χρίστου, εϊπερ έστίν
άνθρωπος ίδικώς καί όλοτρόπως κεχωρισμένος τοΰ θεού λόγου, ψιλήι προσώπων ένώσει
τετιμημένος; τί γάρ έχει τό κεκρυμμένον ή ποίον δλως τό δυσχερές τό νοήσαι τυχόν περί
ένός τών καθ' ήμάς άνθρωπου δτι άνθρωπος έστι; βαθυ δέ καί μέγα τό μυστήριον, εί
καθ' ήμάς γενέσθαι λέγοιτο θεός ύπάρχων ó λόγος. δτε τοίνυν οί βαθείς είς σύνεσιν ss
καί τήν θείαν άποκάλυψιν έσχηκότες ώς θείον ήμίν μυστήριον παραδεδώκασι τό Χρίστου
μυστήριον καί είς αύτόν ή πίστις ώς είς θεόν δηλονότι, π ώ ς ούκ âv εϊη θεός;
Ά λ λ ο τούτωι προσεοικός καί τήν αύτήν Ιχον διάνοιαν' έ μ ο ί τ ώ ι έ λ α χ ι σ τ ο τ έ ρ ω ι ρ^5/2
πάντων τών άγιων έδόθη ή χάρις αυτή έ ν τ ο ι ς έ θ ν ε σ ι ν ε ύ α γ γ ε λ ί σ α σ θ α ι Eph. 3. 8
τό άνεΗιχνίαστον πλούτος του Χρίστου καί φ ω τ ί σ α ι τ ί ς ή ο ι κ ο ν ο μ ί α τ ο υ 40

μ υ σ τ η ρ ί ο υ τ ο υ ά π ο κ ε κ ρ υ μ μ έ ν ο υ ά π ό τ ώ ν α ί ώ ν ω ν έν τ ώ ι θ ε ώ ι τώιτάπάντα
κτίσαντι.

V S , D [ = mn], Α
4 έστιν o m . D 5 δμοΟ τ ό ν αύτόν Kdi θ ν S D 8 ούκ o m . S 15 ύ μ ώ ν V ι γ αύτήσ Α
17/18 κατ' αύτόν S D 2 1 καί 1 o m . V 26 ή μ ώ ν S 29 ä V 33 ί χ « ] έστι Α 34 τ ώ ν Α
τοΟ V S D 35 ¿ν συνέσα Α 37 om. V 38 έλαχιστωτέρω Α 4° τόν—πλοΟ-
τον V D τ ο Ο 1 om. V
15
Brought to you by | Stockholms Universitet
Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
116 COLLECTIÖ VATICANA

210 Oí ά ν δ ρ ε ς , φησίν, ά γ α π α τ ε τ α ς γ υ ν α ί κ α ς , κ α θ ώ ς και ó Χ ρ ι σ τ ό ς ή γ ά -


Eph.5.25.26 π η (Τ e τ η ν έ κ κ λ η σ ί α ν καί έ α υ τ ό ν π α ρ έ δ ω κ ε ν υ π έ ρ α ύ τ ή ς , ί ν α α ύ τ ή ν ά γ ι ά σ η ι ,
κ α θ α ρ ί σ α ς τ ώ ι λ ο υ τ ρ ώ ι τ ο υ ύ δ α τ ο ς èv ^ ή μ α τ ι . Ποίον δρα τό £ήμά έστιν èv
Hebr. io, 23 ώι κεκαθάρμεθα άπολουσάμενοι τό σώμα υδατι καθαρώι Ρ| πάντως έκεινο περί οδ φησιν
Rom.io,8-io ó θεσπέσιος Παύλος δτι τ ο υ τ ό έ σ τ ι τό ¿»ήμα, τ ή ς π ί σ τ ε ω ς δ κ η ρ ύ σ σ ο μ ε ν 6τι 5
è à v ό μ ο λ ο γ ή σ η ι ς èv τ ώ ι σ τ ό μ α τ ί σ ο υ κ ύ ρ ι ο ν ΊησοΟν καί π ι σ τ ε ύ σ η ι ς èv
τ ή ι κ α ρ ό ί α ι σ ο υ δ τ ι ó θ ε ό ς α ύ τ ό ν ή γ ε ι ρ ε ν έκ ν ε κ ρ ώ ν , σ ω θ ή σ η ι . καρό (α ι γ α ρ
π ι σ τ ε ύ ε τ α ι είς δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ν , σ τ ό μ α τ ι δέ ό μ ο λ ο γ ε ί τ α ι ε ί ς σ ω τ η ρ ί α ν . ού-
κοΟν εί Χριστόν όμολογουντες èv πίστει σωιίόμεθα, πώς ού θεός άληθής έστιν είς δν τό
της πίστεως εί γένοιτο £ήμα, κεκαθάρμεθά τε καί ήγιάσμεθα; ίο

'Εκ της προς Φιλιππησίους


211 Τί γ ά ρ , φησί, π λ ή ν δ τ ι π α ν τ ί τ ρ ό π ω ι , ε ί τ ε π ρ ο φ ά σ ε ι .εϊτε ά λ η θ ε ί α ι ,
Phil, ι, 18 Χ ρ κ χ χ ό ς κ α τ α γ γ έ λ λ ε τ α ι ; Άρα oöv ώς άνθρωπος τετιμημένος χάριτι τώι κόσμωι
κηρύσσεται; καίτοι θεόν ó κόσμος έπέγνω Χριστόν, τήι πίστει τετιμηκώς. πώς οδν ού
θεός ó èv δό2ηι θεότητος τώι κόσμωι καταγγελλόμενος; ι&
212 Σ υ ν α θ λ ο Ο ν τ ε ς , φησί, τήι π ί σ τ ε ι τοΟ ε ύ α γ γ ε λ ί ο υ καί μή π τ υ ρ ό μ ε ν ο ι èv
Phil. 1,^27-29 μη ¿evi ύ π ό τ ώ ν ά ν τ ι κ ε ι μ έ ν ω ν , ή τ ι ς έ σ τ ί ν α ύ τ ο ί ς Ι ν δ ε ι ζ ι ς ά π ω λ ε ί α ς , ή μ ώ ν
δ è σ ω τ η ρ ί α ς , καί τ ο ύ τ ο ά π ό θ ε ο ύ , δ τ ι ή μ ί ν έ χ α ρ ί σ θ η τ ό ύ π έ ρ Χ ρ ί σ τ ο υ ,
ού μ ό ν ο ν τό ε ί ς α ύ τ ό ν π ι σ τ ε ύ ε ι ν , άλλα καί τ ό ύ π έ ρ α ύ τ ο υ π ά σ χ ε ι ν . Εί
èv χάριτος μέρει δεχόμεθα παρά θεοΰ τό πιστεύειν èv Χριστώι, ού πεπλανήμεθα δέ διά so
τούτο μάλλον, αλλ' έγνώκαμεν τον φύσει τε καί άληθώς δντα θεόν, πώς δν ένδοιάσειέ τις
δτι θεός ó Χριστός;

Έκ της προς Τιμόθεον


218 Π ι σ τ ό ς ó λ ό γ ο ς καί π ά σ η ς ά π ο δ ο χ ή ς ά ξ ι ο ς δ τ ι Χ ρ ι σ τ ό ς Ι η σ ο ύ ς ήλ-
iTim. ι, 15. Q e v e j ç T ¿ v κ ό σ μ ο ν α μ α ρ τ ω λ ο ύ ς σ ώ σ α Γ ώ ν π ρ ώ τ ο ς είμΐ έ γ ώ , άλλά διά 25
τ ο ύ τ ο ή λ ε ή θ η ν , I v a èv έμοί π ρ ώ τ ω ι έ ν δ ε ί Ε η τ α ι Χ ρ ι σ τ ό ς Ί η σ ο Ο ς τ ή ν ά π α -
σ α ν μ α κ ρ ο θ υ μ ί α ν π ρ ο ς ύ π ο τ ύ π ω σ ι ν τ ώ ν μ ε λ λ ό ν τ ω ν π ι σ τ ε ύ ε ι ν έπ' α ύ τ ώ ι
είς £ωήν α ι ώ ν ι ο ν. Εί αμαρτωλούς σώιΖει Χριστός καί μακροθυμεί τοις πλημμελή-
σασι, δεχόμενος αύτών τήν μετάγνωσιν, καί εί πάσα ήμών ή πίστις iti' αύτώι καί διά τής
είς αύτόν πίστεως τήν ίωήν τήν αίώνιον κεκερδήκαμεν, πώς ού θεός εϊη äv; δτι καί μό- so
νωι θεώι πρέποι δν είκότως τό καί σώιΖειν δύνασθαι τόν κόσμον ήτοι τους èv τώι κόσμωι
καί μακροθυμείν τοις άμαρτάνουσι καί ίωοποιειν διά τής πίστεως της είς αύτόν.
PG1332 214 Καί δ μ ο λ ο γ ο υ μ έ ν ω ς μέγα έ σ τ ί τ ό τ ή ς ε ύ σ ε β ε ί α ς μ υ σ τ ή ρ ι ο ν , δ ς è<pa-
iTim. 3. 16 ν ε ρ ώ θ η èv σ α ρ κ ί , έ δ ι κ α ι ώ θ η èv π ν ε ύ μ α τ » , ώ φ θ η ά γ γ έ λ ο ι ς , έ κ η ρ ύ χ θ η èv
ί θ ν ε σ ι ν , έ π ι σ τ ε ύ θ η èv κ ό σ μ ω ι , ά ν ε λ ή φ θ η èv δ ό ί η ι . Τις ó èv σαρκί φανε- 86
ρωθείς ή δήλον δτι πάντηι τε καί πάντως ó έκ θεοΟ πατρός λόγος; ουτω γάρ ίσται μέγα
Ρ 259 τό τής εύσεβείας μυστήριον. ώφθη δέ άγγέλοις άναβαίνων είς ουρανούς, έκηρύχθη èv
έθνεσι διά τών αγίων άποστόλων, έπιστεύθη δέ καί èv κόσμωι καί oö τί που φαμέν δτι
καθ' ήμας άνθρωπος άπλώς, άλλ' ώς θεός èv σαρκί καί καθ' ή μας γεγονως. άνελήφθη

VS, D [= mn], Α
2 trapabäuiKEv S 3 ¿«"ri τό βήμα V 6 ϊν χν V 14 où] 6 V 16 συναθροΟν-
τεσ S 17 αύτοίς om. V ήμίν Α ig ίαυτόν S 24 ύποδοχήσ S 25 <1>ν] 8ν V
26 έληλύβην Α 27 ¿π' αότιΚι] eia αύτόν V 28/29 ιτλημμ€λήμα<η VSD 29 ήμών om. V
32 έαυτόν VA 33 δ? legit Cyrillus cf. p. 43, 25 θσ VSDA 35 b έν VA oöv SD 37 μυ-
στήριον θσ έφανερώθη έν σαρκί V 3 8 «al1 om. V βτι om. 'SD

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
150, 210—219 CYRILLI ORATIO AD DOMINAS 117

bè καί èv δόΣηι, Ινα λέγοντος άκούσηι τοΰ θεού και πατρός' κ ά θ ο υ è κ δ ε ί ι ώ ν μ ο υ , Ps. 109, 3
£ ω ς άν θώ τ ο υ ς έ χ θ ρ ο ύ ς σον» ύ π ο π ό δ ι ο ν τ ώ ν π ο δ ώ ν σ ο υ .

Έκ της πρός Τίτον


2ΐδ Πιστός ό λόγος, καί π ε ρ ί τ ο ύ τ ω ν β ο ύ λ ο μ α ί σ ε δ ι α β ε β α ι ο υ σ θ α ι , Ι ν α Tit 3, 8
φροντί£ωσι καλών ίργων προίστασθαι οί π ε π ι σ τ ε υ κ ό τ ε ς θεώι. Άρα 5
οδν οί θεώι πιστεύοντες ουκ εις Χριστόν πεπιστεύκασι ; καίτοι λέγων δράται σαφώς 6
μακάριος Ιωάννης περί αύτοΟ' ό σ ο ι δ έ έ λ α β ο ν α υ τ ό ν , Ιδωκεν αύτοίς έ £ θ υ σ ί α ν loh. ι, 12
τ έ κ ν α θεοΟ γ ε ν έ σ θ α ι τοις πιστεύουσιν ε ί ς το ό ν ο μ α αύτοΟ, καί μήν καί
αυτός ó μακάριος Παύλος" ε ί δ ό τ ε ς δέ δ τ ι ού δ ι κ α ι ο ύ τ α ι άνθρωπος έ£ ί ρ γ ω ν Gal. 2, 16
ν ό μ ο υ έ ά ν μή δ ι α π ί σ τ ε ω ς Ι η σ ο ύ Χ ρ ι σ τ ο ύ , καί ή μ ε ί ς ε ί ς Χ ρ ι σ τ ό ν Ί η σ ο υ ν 10
έπιστεύσαμεν, ίνα δικαιωθώμεν èv α ύ τ ώ ι . δτε τοίνυν θεώι πιστεύουσιν
οί Χριστώι τήν πίστιν προσάγοντες, πώς ουκ δν εϊη θεός άληθής;

Ότι είς Χριστόν ή πίστις

Έκ του κατά Ίωάννην εύαγγελίου


816 Ό σ ο ι *δè έ λ α β ο ν α ύ τ ό ν , ? δ ω κ ε ν α ύ τ ο ί ς έ Ε ο υ σ ί α ν τ έ κ ν α θ ε ο ύ γ ε ν έ σ θ α ι is loh. 1,12
τοις πιστεύουσιν είς τό δνομα αύτου. Δύο κατά ταυτόν τίθησι θεοπρεπή"
παραλαμβάνεται γαρ ούχ έτέρως παρ* ήμών 6 Χριστός. πλήν δτι bè είς αυτόν ή πί-
στις, σαφηνιεί τό προκείμενον' τ ο ι ς γαρ π ι σ τ ε ύ ο υ σ ί φησίν ε ί ς τ ό δ ν ο μ α α ύ τ ο υ . ρ 26ο
πιστεύομεν bè είς τό δνομα αύτοΟ, ούκ δνθρωπον είναι κοινόν καί ίνα των καθ' ήμας
πιστεύοντες, άλλά θεόν ένηνθρωπηκότα. ούκ άνθρώπινον δέ τό έΕουσίαν διδόναι τέκνα 20
ΘεοΟ γενέσθαι, θεοπρεπές bè μάλλον καί υπέρ τήν κτίσιν. δτε τοίνυν είς αύτόν ή
πίστις καί αύτός δίδωσι τής υίοθεσίας τήν χάριν, πώς ού Θεός ó Χριστός;
217 Ταύτην έποίησεν άρχήν τών σημείων ó Ιησούς έν Κανά τ ή ς Γ α λ ι - loh. 2, 11
λ α ί α ς καί ¿ φ α ν έ ρ ω σ ε τ ή ν δ ό Σ α ν α ύ τ ο υ καί έ π ί σ τ ε υ σ α ν ε ί ς α ύ τ ό ν οί μ α θ η -
ταί αύτου. Γεγονότος dpa του σημείου καί φανερώσαντος του Χρίστου τήν δόίαν 25
αύτοΟ, ώς είς τίνα πεπιστεύκασιν οί μακάριοι μαθηταί; άρα είς άνθρωπον δγιον απλώς;
καίτοι πρό τοΟ σημείου ήκολούθησαν αύτώι τεθαυμακότες ώς άγιον" άλλά τεθέανται δια
του σημείου τήν υπέρ άνθρωπον δύναμίν τε καί έΕουσίαν ίχοντα. ούκουν πεπιστεύ- PG 1333
κασιν ώς είς θεόν. ίστέον bè δτι πολλοί τών αγίων πολλά πεποιήκασι καί παράδοξα
καί έθαυμάσθησαν μέν, έπίστευσε bè είς αύτούς ούδείς. βο
218 Έχοι δ* άν τήν ϊσην διάνοιαν' ώ ς bè ήν έν τ ο ι ς Ί ε ρ ο σ ο λ ύ μ ο ι ς έν τ ώ ι π ά σ χ α loh. 2, 23
έν τ ή ι Ι ο ρ τ ή ι , π ο λ λ ο ί έ π ί σ τ ε υ σ α ν ε ί ς τ ό δ ν ο μ α α υ τ ο ύ , θ ε ω ρ ο Ο ν τ ε ς α ύ τ ο υ
τά σημεία â έποίει.
219 Ού γ ά ρ ά π έ σ τ ε ι λ ε ν 6 θ ε ό ς τ ό ν υ ί ό ν α ύ τ ο υ ε ί ς τ ο ν κ ό σ μ ο ν , ί ν α κ ρ ί ν η ι loh. 3 . 1 7 · 1 8
τ ό ν κ ό σ μ ο ν , άλλ' ί ν α σ ω θ ή ι 6 κ ό σ μ ο ς δ ι ' α ύ τ ο υ . ó π ι σ τ ε ύ ω ν ε ί ς α ύ τ ό ν ού ss
κ ρ ί ν ε τ α ι ' ó δέ μή π ι σ τ ε ύ ω ν ή δ η κ έ κ ρ ι τ α ι , δ τ ι μή π ε π ί σ τ ε υ κ ε ν ε ί ς τό δ ν ο μ α
τ ο υ μ ο ν ο γ ε ν ο ύ ς υίοΟ τ ο ΰ ΘεοΟ. Εί σωτηρίας όδός έστιν ή πίστις ή είς τόν υίόν,
πώς δρα πιστεύομεν είς αύτόν ; ή πώς τήν έκ του κρίνεσθαι διαφευΕόμεθα δίκην ; δρα γαρ
ώς άνθρωπον καταδεΕάμενοι καί ϊτερον παρά τοΟτο ούδέν; είτα πώς ούκ άνθρώπωι λα- ρ 261
τρεύσομεν; άλλ' ώς είς θεόν" τοΟτο γάρ άληθές. τίς ούν ó φάναι τολμών ούκ εΐναι «ο
κατά άλήθειαν θεόν, οδ δεδικαίωκεν ή πίστις τήν ύπ' ούρανόν;
3—12 Tim. arm. p. 314
VS. D [ = ma], A
3 Τιμόθίον πρώτης Tim. 5 φροντίΐουσι D 12 χω — προσάγοντεσ VA Tim. πιστεύοντεσ
eta χν SD 16 κατ* αύτόν SD 33 τήν άρχήν SD 26 μακάριοι om. V 27 καίτοι Α
καίτοι καί VSD 33 έτοίη V 37 ή* ΟΠΐ· V 39/4° λατρε&σωμεν S

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
U8 COLLECTIO VATICANA

220 Έ γ ν ω ο δ ν ó π α τ ή ρ δ χ ι έν έ κ ε ί ν η ι τήι ώ ρ α ι έν ήι ε ϊ π ε ν α ύ τ ώ Γ ó υ ί ό ς
loh. 4. 53 σ ο υ χα", έ π ί σ τ ε υ σ ε ν εις α ύ τ ό ν α ύ τ ό ς και ή ο ι κ ί α α υ τ ο ΰ δλη. Άνέ-
Ioh. 4. 5° στησεν έκ νεκρών του βασιλικού τον υίόν ó Χριστός, είρηκώς αύτώι' π ο ρ ε ύ ο υ , ó υ ί ό ς
σ ο υ Ζήι' ειτα πεπίστευκε πανοικί. δρ' οδν διδ της ούτω μεγάλης και θεοπρεπους
έϋουσίας ώς είς δνθρωπον πεπίστευκεν ó βασιλικός ή θεόν ?γνω κατά φύσιν δντα αύτόν 5
καί Ζωοποιοΰντα μετ' έΣουσίας οΟς äv έλοιτο, καί μόνωι £>ήματι; άλλ' έστί δήλον δτι πε-
πίστευκεν ώς θεώι.
221 'Αμήν ά μ ή ν λ έ γ ω ύ μ ι ν δ τ ι ó τ ό ν λ ό γ ο ν μου ά κ ο ύ ω ν καί π ι σ τ ε ύ ω ν τ ώ ι
loh. 5. 24 π έ μ ψ α ν τ ί με έχει Ζωήν α ί ώ ν ι ο ν . ΤΤεπομφεν ήμίν έ£ ούρανών ó θεός καί πατήρ
loh. 3. 16 τον ϊδιον υίόν, 'ίνα π α ς ó π ι σ τ ε ύ ω ν ε ί ς α ύ τ ό ν μή ά π ό λ η τ α ι , άλλα ϊ χ η * Ζωήν ίο
αίώνιον. πώς οδν έν τούτοις φησί Ζωήν αίώνιον έχειν τόν πιστεύοντα τώι πέμ-
ψαντί αύτόν; είς τίνα λοιπόν ή πίστις; δρ' ώς είς όύο θεούς, τον πατέρα καί αύτόν;
μή γένοιτο, άλλα ώς είς ένα θεόν καί άληθινόν. ούκοΟν εϊ τις πιστεύσειεν είς Χριστόν,
πεπίστευκεν είς θεόν, κδν εί πιστεύσειεν είς θεόν πατέρα, πεπιστευκώς έσται καί είς τόν
ένα κύριον Ίησοΰν Χριστόν. is
222 Ά π ε κ ρ ί θ η Ί η σ ο υ ς καί ε ϊ π ε ν α ύ τ ο ί ς ' τ ο υ τ ό έ σ τ ι τό έ ρ γ ο ν τ ο υ θ ε ο ύ
loh. 6, 29*( ν α Ί τ ι σ τ ε ύ η τ ε είς δ ν ά π έ σ τ ε ι λ ε ν έ κ ε ΐ ν ο ς . Εί τό τώι θεώι δοκούν έπιτελοΰμεν
Ρ 262 πιστεύοντες είς Χριστόν (αύτόν γαρ αληθώς άπέστειλεν ό πατήρ είς τον κόσμον, δτε γέ-
γονεν άνθρωπος καθ' ή μας), πώς ούκ δν εϊη θεός δληθινός; ού γαρ δν ήν έργον θεού τό
πιστεύειν είς δνθρωπον. 20
223 Ί η σ ο υ ς bè έ κ ρ α ί ε καί ε ϊ π ε ν ' δ π κ τ τ ε ύ ω ν ε ί ς έμέ ού π ι σ τ ε ύ ε ι είς έ μ έ ,
τ ν π
V336 ° έ μ ψ α ν τ ά με καί ó θ ε ω ρ ώ ν έμέ θ ε ω ρ ε ί τ ό ν π έ μ ψ α ν τ ά μ ε , είτα
loh. 12, 49 προσεπάγει τούτοις" έ γ ώ έ£ έμαυτοΟ ούκ έ λ δ λ η σ α , άλλ' ó π έ μ ψ α ς με π α τ ή ρ
α ύ τ ό ς μοι έ ν τ ο λ ή ν δ έ δ ω κ ε τί ε ϊ π ω καί τί λαλήσω. "Οτε τοίνυν κατ' έντολάς
του πατρός, κδν ώς άνθρωπος λέγηι, τήν πίστιν τήν είς αύτόν είς τόν πέμψαντα αύτόν 25
αναφέρει καί ό θεωρών αύτόν θεωρεί τόν πέμψαντα αύτόν, τις ό φάναι τολμών ούκ είναι
loh. ζ4, ι θεόν αύτόν καί τούτον άληθινόν; δμοιον δέ τούτωΓ π ι σ τ ε ύ ε τ ε είς τ ό ν θ ε ό ν , καί
είς έμέ π ι σ τ ε ύ ε τ ε .

Έκ του κατά Λουκαν ευαγγελίου


224 ΤΤλήν ό υίός τοΟ άνθρώπου έλθών, δρα ε ύ ρ ή σ ε ι τ ή ν π ί σ τ ι ν έπί τ η ς γ η ς ; so
Τf ffi ö
' Όταν ό Χριστός έΗ ούρανοΟ παραγένηται, ποίαν δρα Ζητήσει πίστιν έν ήμίν ; εί μέν γαρ ώς
δνθρωπος καθ* ήμδς πιστεύεσθαι βούλεται, τίς 6 δπιστήσας αύτώι ; ένεκδλουν γαρ οί Ίου-
loh. ίο, 33 δαίοι λέγοντες' δια τί σ υ δ ν θ ρ ω π ο ς ών π ο ι ε ί ς έ α υ τ ό ν θ ε ό ν ; "Ελληνες δέ σταυρόν
δκούοντες καί θάνατον, ώς περί άνθρώπου κοινού διάκεινται καί τών καθ' ήμδς 4νός.
ποίαν οδν δρα πίστιν Ζητεί ή δηλονότι τήν έκκεκηρυγμένην διά τών θεηγόρων, οι καί 85
^ Le. ι, 2 α ύ τ ό π τ α ι καί ύ π η ρ έ τ α ι γεγόνασι τ ο υ λ ό γ ο υ ; έφη τοίνυν Ιωάννης δτι 6 λ ό γ ο ς
14
σ ά ρ £ έ γ έ ν ε τ ο , γέγονε δέ σδρ£ μετά του μεΐναι θεός. αυτή τοίνυν ή πίστις έν υμίν
παρ' αύτου Ζητηθήσεται κατά καιρούς.

VS, D [ = mn], Α
ι 6 om. Sm ώρα VA ήμέρα SD 2 ¿πίστευσαν SD 4 καί om. SD 5 δντα
κατά φύσιν ίγνω D 9 ήμίν om. D ούρανοΟ DA 10 ίχει VS, corf. S 12 αύτόν*]
τόν υίόν V 14 τόν θ ν ι V 15 τόν χν V ι 6 ό ίσ V ι8 άληθώς om. V 19 θω V
2ο δνθρωπον Pusey αύτόν VSDA 25 λέγει V 31 ιτίστιν ίητήσει SD 32 βούλεται πιστεύ-
εσθαι V ol om. Α 37 VD in fine add. τέλοσ λόγων [λόγων om. S] προσφωνητικών
[προσφωνιτικών S] καρά κυρίλλου έπισκόπου άλεΕανδρείασ πρόσ τάσ εύσεβεστάτασ δεσποίνασ VS

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
150, 220—224 C Y R I L L I A D DOMINAS 151, 1—3 G E S T A E P H E S E N A O R I E N T A L I V M 119

161 = S 133 A 164 Latina uersio extat in Collectione C 87. 88

Υπομνήματα πραχθέντα παρά τοίς Άνατολικοίς έπισκόποις έν οϊς καθαιροΰσι Κυριλλον καί L ΠΙ 589
υ, < , , , „ « , ,. Μ I U I 1260
Μέμνονα τους αγιωτατους και ακοιωνήτους ποιουσι παντας τους της αγίας συνοδού
1 Παρόντος èv τώι οίκείωι καταγωγίωι τοΰ άγιωτάτου καί θεοφιλεστάτου 'Ιωάννου τοΟ
έπισκόπου της Άντιοχέων μητροπόλεως της Ανατολικής διοικήσεως καί τής σύν αύτώι 6
αγίας συνόδου, ó μεγαλοπρεπέστατος καί ένδοίότατος Κανδιδιανός ό κόμης των καθωσιω-
μέναιν δομεστίκων εϊπεν ' Έμοί μέν ευχής έργον ήν καί τής σής θεοσεβείας παρούσης καί
πάσης όμου τής συνόδου συναχθείσης είς Ιν τα γράμματα των δεσποτών ήμών καί εύσε- ep. 31
βεστάτων βασιλέων άποδούναι, ώστε πάσης, ώς προείπον, τής συνόδου συναχθείσης το e
τηνικαΟτα τα προστεταγμένα παρ' αυτών γενέσθαι. άλλα πρό τούτων ήμερών πέντε ó d. 22. m.
ευλαβέστατος έπίσκοπος Κύριλλος καί Μέμνων ó τήσδε τής πόλεως έπίσκοπος καί οί συν u n ' 4 3 1
αύτοΐς ευλαβέστατοι έπίσκοποι συναχθέντες έν τήι άγίαι έκκλησίαι έκωλύοντο παρ' έμοΟ
καθ' έαυτούς συνεδρεύειν παρά τα τεθεσπισμένα παρά των δεσποτών ήμών καί εύσεβε-
στάτων βασιλέων καί παρηινουντο άναμεΐναι την πάντων υμών παρουσίαν ' οι δέ άπήιτουν
παρ' έμοΟ το άναγνωσθήναι τήν σάκραν. μή βουλόμενος δέ τούτο ποιήσαι διά το μή is
παρείναι τήν σήν άγιωσύνην πολλούς τε έτέρους έπισκόπους καί μητροπολίτας μηδέπω Μ Uli 1261
έληλυθέναι, ήναγκάσθην παρ' αύτών δια τό είρηκέναι αύτούς δτιπερ άγνοοΟσι τί δν εϊη τό
γραφέν παρά τών δεσποτών ήμών. τούτου ένεκεν συναχθέντων αυτών αναγκασθείς,
υπέρ τοΟ μή δούναι πρόφασιν αταξίας, άνέγνων αύτοίς τήν σάκραν καί παρών καί μέλλων
έΐιέναι διεμαρτυράμην αυτούς μηδέν προπετές πραξαι, καθώσπερ καί πολλοί τών άγιωτά- ζο
των έπισκόπων τών συν έμοί προς αυτούς είσελθόντων ϊσασιν. οΐ δέ ούδέ ούτως
άνασχόμενοι έπραξαν άπερ αύτοίς ήρεσεν.
2 Ό θεοφιλέστατος έπίσκοτος 'Ιωάννης εϊπεν' Εύχής έργον έπακοΟσαι τών εύσεβών
συλλαβών' χρή γάρ μή καταστοχάίεσθαι τών πράγματων, αλλ' έπ' αύτοΟ βαίνειν του άλη- L III 592
θοΟς καί μαθεΐν τόν ευσεβή σκοπόν τών θεοφιλεστάτων ήμών βασιλέων, ο'ίτινες πάσαν 26
σπουδήν έχουσιν ύπέρ τών του Χρίστου έκκλησιών καί προτιμώσι τούτου ουδέν. γνω-
ρισάτω οδν ήμίν ή ύμετέρα μεγαλοπρέπεια τίνα έστί τα παρακαλουθήσαντα άναγνωσθέν-
των αύτοίς τών θεοφιλεστάτων τούτων γραμμάτων.
8 Ό μεγαλοπρεπέστατος κόμης Κανδιδιανός εϊπεν ' Άναγινωσκομένης τής σάκρας έπευ-
φήμησαν πάντες, ώς νομίσαι με δτι άληθώς είκουσι πασι τοις παρά τών εύσεβών ήμών 80
βασιλέων θεσπισθείσι, καί έχαιρον έγώ τούτοις. μετά δέ ταύτα παρακαλουντός μου εϊίαι
πάντας τοις γράμμασιν, ούδείς έμου άνασχέσθαι έβούλετο, άλλα μεθ' ύβρεως τούς εύλαβε-
στάτους έπισκόπους τούς παρά του άγιωτάτου έπισκόπου Νεστορίου άποσταλέντας καί
τούς σύν αύτοίς έΣέωσαν, κάμέ δέ πάλιν έπί πολύ παρακαλοΰντα έΣέωσαν του συνεδρίου,
ώσανεί ούκ όφείλοντα κοινωνήσαι τοις παρ' αύτών τυπουμένοις. άλλως δέ ούδέ τό ss
άποσταλέν αύτοίς παραναγνωστικόν παρά τών εύλαβεστάτων έπισκόπων συνεχώρησαν C o 1 1 · c
ep. 82
άναγνωσθήναι, ώς oí σύν έμοί γενόμενοι άγιώτατοι έπίσκοποι ϊσασι καί μαρτυροΟσι τοις

VS. D [mn], ΑΛ
ρνα V ρκς' D βιβλίον β' in mg. m 2/3 Υπομνήματα — συνόδου om. S 2 πραχθέντα A
πραχθέντα έν έφέσω D om. V τών τής άνατολής έπισκόπων D 2/3 καθαιροΟσι — συνόδου V A
κύριλλον καί μέμνονα καθαιρέσει ύποβοίλλουσιν έπί παρουσία κανδιδιανοΟ D 4 praemittit Antiocho
cons. VI Kai. lui. [d. 26. m. Iun. 431] Λ παρόντεσ S τοΟ* om. A 7 δομεστίκων om. V
i ï εύλαβέστατοσ V A A εύλαβέστατοσ καί θεοφίλέστατοσ SD huius id est Ephesiae Λ i2 άγία
V A A om. SD 1 3 θεσπισθέντα SD 14 ήμών SD, corr. S 20 καί om. SD 24 στο-
χάΖεσθαι D 25 εύσεβεστάτων D δεσποτών V 28 τούτων om. A 3 ° ήμών om. A
31 με S 32 ούδείς τ' V άνέχεσθαι Α ήβούλετο SD 33 έπισκόπου om. S D
34 παρακαλοΟντεσ S 35 ώφείλοντεσ S δέ] τε δέ D 36 έπαναγνωστικόν D

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
I20 COLLECTIO VATICANA

cf. Coll. C 86a παρ' έμοΰ άκολούθως γεγενημένοις. ταύτα δέ πάντα και εις γνώσιν τών δεσποτών
της οικουμένης άνηνέγκαμεν δηλούντες ότι της σης άγιωσύνης τήν παρουσίαν καί τών
συν αύτήι άγιωτάτων έπισκόπων άναμένομεν.
4 Ό θεοφιλέστατος άρχιεπίσκοπος 'Ιωάννης εϊπεν' Άναγνωσθήτω και ήμίν τα εύσεβή
1
ep. 25· 3 γράμματα. 5
5 Τών òè άγιωτάτων έπισκόπων άναστάντων άνέγνω ó μεγαλοπρεπέστατος κόμης Καν-
διδιανός. τούτου δέ γενομένου καί έπευΕαμένων τών θεοφιλέστατων έπισκόπων τώι
εύσεβεΐ αυτών κράτει, ό θεοφιλέστατος άρχιεπίσκοπος Ιωάννης εϊπεν' Ήρκει μέν αύτου
του ευσεβούς γράμματος ή γαληνότης προς πάσαν αύτους άγαγείν εύταΣίαν, εί καί έΕω
ήσαν TOÛ ιερατικού τάγματος' άλλ' έπειδή, ώς εϊπεν ύμών ή μεγαλοπρέπεια, θορύβου καί ίο
αταξίας μετά τήν άνάγνωσιν τών γραμμάτων τα πάντα έπλήρωσαν καί ύβρεις έπήγαγον
καί τοις θεοφιλεστάτοις έπισκόποις καί τήι σήι μεγαλοπρεπείαι, έπιστάντες ήμεις μετά της
πρεπούσης εύταΕίας καί τοΟ γράμματος έπηκούσαμεν καί τον σκοπόν τών θεοφιλεστάτων
ήμών βασιλέων εις Ιργον άγαγείν έτοίμως ίχομεν, θεού έπιτρέποντος. παρακαλώ δέ
καί εί ίτερόν τι πέπρακται παρ' αύτών, μαθείν παρά της σης μεγαλοπρεπείας. "
β Ό μεγαλοπρεπέστατος κόμης Κανδιδιανός ειπεν' Έπειδή πάντα άκριβώς £ητει ή σή
Μ IUI 1264 άγιωσύνη καί άκολούθως, δίκαιον καί τα λοιπά λέγεσθαι παρ' έμου. τήι γαρ έΣής ήμέραι
iun3 43» άγνοών πάντηι τά πεπραγμένα, έΕαίφνης ήκουον τον άγιώτατον έπίσκοπον Νεστόριον κα-
θηιρήσθαι παρ' αύτών προτεθέν τε γράμμα το καθαιρετικόν άποσπάσας άνέγνων, δπερ
άπέστειλα τοις εύσεβεστάτοις ήμών βασιλευσι. μετ' όλίγον δέ κατά τήν άγοράν ήκουον ζο
καί δημοκήρυκας περιόντας τήν καθαίρεσιν του μνημονευθέντος άγιωτάτου έπισκόπου Νε-
coli.c ep. 86 στορίου έκπομπεύειν. ταΰτα τοίνυν γνούς, ένοχάς αύτοίς άπέστειλα προς το μηδέν
L i l l 593 πράΕαι παρά τά προσταχθέντα παρά τών εύσεβεστάτων ήμών βασιλέων. ούδέν δέ ήττον
1
Coll. c ep. 85 καί τους άγιωτάτους έπισκόπους μεθώδευσα τους μή συναθροισθέντας μετ αύτών άναμειναι
τήν της ύμετέρας άγιωσύνης παρουσίαν. ω
7 Ό θεοφιλέστατος άρχιεπίσκοπος Ιωάννης ειπεν" Άκολούθως τοις κανόσι καί τοις
έκκλησιαστικοίς θεσμοίς και τώι βασιλικώι γράμματι έπί παρουσίαι πάντων διαλεχθέντες
καί έπερωτήσαντες τά είκότα καί τυχόντες άποκρίσεως, ήλθον έπί τούτο έλέγχων γενομένων
ή έρήμην κατεδίκασαν τον άνδρα;
8 Ό μεγαλοπρεπέστατος κόμης Κανδιδιανός εϊπεν ' Ίσασι πάντες οί συμπαρόντες μοι so
θεοσεβέστατοι έπίσκοποι ώς χωρίς τίνος κρίσεως καί έΕετάσεως καί ζητήσεως τά παρ' αύ-
τών τετύπωται.
9 Ό θεοφιλέστατος άρχιεπίσκοπος 'Ιωάννης εϊπεν' Μάλιστα μέν ούδέ τά έφ' ήμών αύ-
τοίς πραχθέντα άκόλουθα ήν ' δέον γαρ αύτούς τους άρτι & άποδημίας ούτω μακράς ήκον-
τας άδελφικώς άσπάσασθαι καί κεκονιαμένους έτι φιλοφρονήσασθαι καί άνακτήσασθαι άδελ- se
φικήι διαθέσει, εύθύς ήλθον ταράσσοντες ήμας καί θορυβουντες καί τήν συνήθη άταΕίαν
έπιδεικνύμενοι. άλλ* δμως τούτοις ή <νΟν> συνουσά μοι αγία σύνοδος ούδέ τάς άκοάς

4—7 haec in obscuram breuitatem contracta esse apparel ex Λ

VS, D [= mn], ΑΛ
2 δηλούντων S 4 έπίσκοποσ SD 6 bè om. SD άνέγνωσεν V η γενομένου S 8 aù-
τοΟ VAS αίιτοίσ ScorrD 9/10 έΕώσαν VA ιι μεστά μετά SD ¿ποίησαν D 12 καί1 SAA
om. VD 13 προσηκούσησ A 14 προθύμως V 15 τι ΑΛ om. VSD 19 έπισπάσας V
20 καί κατά SD τήσ άγοράσ SDA 21 περιιόντασ SDA έπισκόπου VAA om. SD
22 έκπομπεύειν om. V ένοχάσ SD preces Λ έν εύχαΐς V καί εύχάσ Α άπέστειλα αύτοίς V
23 προστεταχθέντα V 24 ήμών έπισκόπους V ¿μεθόδευσα V 27 θεσπίσμασι V 3° μ°ι
1
om. SD 3 θεοσεβέστατοι VAA θεοφιλέστατοι SD καί Ζητήσεως VAA om. SD 33 ¿TÍ-
σκοπος D oùbè SDAA οίιν ί>ή V 34/35 οϋτω μακράς ήκοντασ ΑΛ οϋτω μακράν ήκοντας V
μακράσ ήκοντασ οΟτωσ SD 35 κεκονιωμένουσ Α 37 ν° ν Λ om. VSDA

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
151. 3—12 GESTA EPHESENA ORIENTALIVM 121

ύπέσχε. δοκιμάσει òè ή άγία σύνοδος τα όφείλοντα κατά τών ούτως άθέσμως καί τυ-
ραννικώς άπαντα συνταραΕάντων άκολούθως τυπωθήναι.
10 Τούτων ούτως έχόντων καί έΗελθόντος του μεγαλοπρεπεστάτου Κανδιδιανου τοΟ κό-
μητος τών καθωσιωμένων δομεστίκων μετά την του ευσεβούς γράμματος άνάγνωσιν καί
τήν κατάθεσιν της προειρημένης διηγήσεως, ό θεοφιλέστατος αρχιεπίσκοπος Ιωάννης εΐπεν ' 5
Άκήκοεν ή υμετέρα θεοσέβεια τού τε ευσεβούς γράμματος τών θεοφιλέστατων ήμών βασι-
λέων καί των παρά του μεγαλοπρεπεστάτου κόμητος ΚανδιδιανοΟ κατατεθέντων καί έγνω
τον σκοπόν τών εύσεβεστάτων βασιλέων, ως πάσαν πρόνοιαν ποιούμενοι της έκκλησιαστι-
κής ειρήνης καί της ύγιοΰς καί άπεριτρέπτου πίστεως καί τών αποστολικών δογμάτων τήν
άγίαν ένταΟθα συνήθροισαν σύνοδον, ά£ίως του θεοφιλούς αυτών κράτους τοΟτο γενέσθαι ίο
προστάΗαντες, ώστε πάντας κατά ταυτόν γενομένους τά τε ζητούμενα άδελφικώς καί ώς
ίερεΟσι πρέπει, βασανίσαι κατά τε πρότασιν καί λύσιν καί πευσιν καί άπόκρισιν ταραχής
πάσης έκτος καί θορύβου χωρίς, μηδενός έτέρου ζητουμένου μήτε έγκληματικου μήτε χρη- Μ IUI 1265
ματικοΰ κεφαλαίου προ της ακριβούς έρεύνης καί βεβαιώσεως της ευσεβούς πίστεως τών
αγίων καί μακαρίων πατέρων τών έν Νικαίαι της Βιθυνίας συνεληλυθότων. τί τοίνυν is
συνοραι ύμών ή θεοσέβεια δείν γενέσθαι έπί τήι τοσαύτηι τών εύσεβών γραμμάτων κατα-
φρονήσει ;
11 Ή άγία σύνοδος εΐπεν ' Δήλός έστιν δ ευλαβέστατος έπίσκοπος Κύριλλος ó της Άλε-
Σανδρέων καί Μέμνων ό τήσδε της πόλεως εύλαβέστατος έπίσκοπος ό εις άπαντα συνερ-
γήσας αύτώι, ώς ακριβώς Ιγνωμεν προ τής ύμετέρας παραγενόμενοι θεοσεβείας καί πάντα 2ο ,
ώς ειπείν θεασάμενοι τά ύπ' αύτοΟ τολμηθέντα. τάς τε γαρ άγίας έκκλησίας τά τε L III 576
άγια μαρτύρια καί το αγιον Άποστόλιον απέκλεισε, μή συγχωρήσας μηδέ τήν άγίαν πεντη- d · 7 · m · I u n ·
κοστήν παρά τών θεοφιλεστάτων έπισκόπων έπιτελεσθήναι πλήθος τε άγροικικόν συναγαγών 4 3 1
διετάραξε τήν πόλιν, τους οικείους κληρικούς είς τάς οικίας τών θεοφιλεστάτων έπισκόπων
πέμπων καί μυρία ανήκεστα απειλών, ει μή συναθροισθείεν εις το ατάκτως υπ' αυτών 25
γενόμενον συνέδριον, έπί κακώι τώι συνειδότι άπαντα συνταράΣαντες καί συγχέαντες καί
θορύβων τά έκκλησιαστικά πληρώσαντες πράγματα καί τών τε εύσεβών γραμμάτων κατα-
φρονήσαντες τούς τε έκκλησιαστικούς θεσμούς πατήσαντες, ώστε τήν αίρετικήν κακοδοξίαν μή
ίητηθήναι, ήν έν τοις κεφαλαίοις ευρομεν τοις άποσταλεισι πρώιην είς τήν βασιλίδα πόλιν ep. 6
ύπό τοΟ εύλαβεστάτου Κυρίλλου του έπισκόπου, ών τά πλείστα συμβαίνει τήι Αρείου καί ao
Άπολιναρίου καί Εύνομίου δυσσεβείαι. χρή τοίνυν τήν τε σήν άγιωσύνην καί πάντας
ή μας έκθύμως ύπερμαχήσαι της εύσεβείας, ώστε μή ύπαχθήναί τινας τοις αίρετικοίς του
θεοφιλεστάτου Κυρίλλου τοΟ έπισκόπου κεφαλαίοις μηδέ διαφθαρήναι τών άγιων πατέρων
τήν πίστιν, καί τούς μέν έΣάρχους τοΟ τε αιρετικού φρονήματος καί τής πάντα λόγον ύπερ-
βαλλούσης άταΕίας τήι άΗίαι τής παρανομίας ψήφωι καταδικάσαι, τους δέ ύπαχθέντας αύ- 85
τοις καί παρασυρέντας ύπ' αύτών εύλαβεστάτους έπισκόπους έκκλησιαστικώι έπιτιμίωι
ύποβαλεΐν.
12 Ό θεοφιλέστατος έπίσκοπος Ιωάννης εΐπεν' Ευχής μοι ?ργον ήν το μηδένα τών τώι
θεώι ίερατεύειν άφορισθέντων έκτος γενέσθαι του έκκλησιαστικοΰ σώματος' έπειδή δέ
αναγκαία τών άνιάτως έχόντων μελών ή τομή δια τήν του παντός σώματος ύγίειαν, Κύ- «ο
ριλλον μέν καί Μέμνονα ώς έ£άρχους τής γεγενημένης παρανομίας καί του πατηθήναι τους

VS. D [= mn], ΑΛ
ι δοκιμάσει VA δοκιμάσει SD deliberet Λ 3 κανδιδιανοΟ τοΟ VAA ora. SD 4
τών D 5 έιτίσκοπος V 8 ήμών βασιλέων V ιι προστάΕαντοσ VSA ΐ2 πρέπον D
ι6 δει S 19 ¿(παν SD 21 τε1 VAA om. SD 26 γινόμενον Α ταράΕαντεσ D
27 τε om. V 28 τούς — πατήσαντες om. V 29 ηΟραμεν S 3 1 άπολλιναρίου S 34 τ ε
om. V 35 άΗαι] άταίΐα S
Acta condliorum oeciimenicorum. I ι, 5. 16
Brought to you by | Stockholms Universitet
Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
122 COLLECTIO VATICANA

έκκλησιαστικούς θεσμούς καί τα εύσεβή θεσπίσματα τών εύσεβεστάτων ημών βασιλέων καί
δια το αίρετικόν τών προειρημεναιν κεφαλαίων φρόνημα καθαιρέσει ύποβληθήναι προσήκει,
τοίις δέ ύπ' αύτών ύπαχθέντας άκοινωνήτους γενέσθαι, ω ς δν τό οίκείον έπιγνόντες πλημ-
μέλημα τά τε αιρετικά τού Κυρίλλου κεφάλαια άναθεματίσωσι καί τήι έκτεθείσηι πίστει
παρά τών άγιωτάτων πατέρων τών έν Νικαίαι συναθροισθέντων έμμένειν καθομολογήσωσι 5
μηδέν έτερον αύτήι ή Ηένον της εύσεβείας έπεισάγοντες καί κατά τά εύσεβή γράμματα τών
Μ l i l i 1268 θεοφιλεστάτων ήμών βασιλέων συν ήμίν συνέλθωσι καί τών τε ζητουμένων τήν βάσανον
άδελφικώς ποιήσωνται καί τήν εύσεβή βεβαιώσωσι πίστιν.
18 Ή αγία σύνοδος εΐπεν ' Έννόμως καί ένδίκως ή σή άπεφήνατο άγιότης. δει τοίνυν
γράμματι κοινώι Κυρίλλου μέν καί Μέμνονος τήν καθαίρεσιν, τών δέ λοιπών τήν άκοινωνη- ίο
σίαν ύπαγορευθήναι καί ταΐς πάντων ύπογραφαΐς ήμών κυρωθήναι.
14 Ό θεοφιλέστατος αρχιεπίσκοπος Ιωάννης εϊπεν ' Γενήσεται τά συνδόίαντα. Ιωάννης
έπίσκοπος 'Αντιοχείας διελάλησα.

Ψήφος

L I I I 5 9 7 16 Ή άγία σύνοδος ή χάριτι θεοΰ συγκροτηθείσα έν Έ φ έ σ ω ι κατά τό γράμμα τών εΰ- is


σεβεστάτων καί φιλοχρίστων ήμών βασιλέων διελάλησε τά ύποτεταγμένα
Ηύχόμεθα μέν κατά τους κανόνας τών άγιων πατέρων καί κατά τό γράμμα τών εύ-
σεβεστάτων καί φιλοχρίστων ήμών βασιλέων είρηνικώς γενέσθαι τήν σύνοδον ' έπειδή δέ
θρασύτητι καί άταΣίαι καί αίρετικώι φρονήματι κεχρημένοι καθ' έαυτους συνηδρεύσατε, καί-
τοι ήμών έπί θύραις δντων κατά τό γράμμα τών εύσεβεστάτων ήμών βασιλέων, καί πάσης 20
ταραχής τήν πόλιν καί την άγίαν σύνοδον ένεπλήσατε ύπέρ τοΟ μή ίητηθήναι τά κεφάλαια
S συμβαίνει τήι Άπολιναρίου καί 'Αρείου καί Εύνομίου κακοδοΕίαι καί δυσσεβείαι, καί ούκ
άνεμείνατε τήν τών άπανταχόθεν άγιωτάτων έπισκόπων παρουσίαν τών κληθέντων υπό
τών εύσεβεστάτων ήμών βασιλέων καί ταύτα του μεγαλοπρεπεστάτου κόμητος Κανδιδιανου
έγγράφως καί άγράφως παραγγείλαντος ύμίν μηδέν τοιούτον τολμήσαι, άλλα άναμεΐναι τό 26
κοινόν άπάντων τών άγιωτάτων έπισκόπων συνέδριον, τούτου ένεκεν γινώσκετε ώ ς καθηι-
ρημένοι έστέ καί αλλότριοι της έπισκοπής σύ τε Κύριλλος ό της ΆλεΗανδρέων καί <σύ>
Μέμνων δ τήσδε τής πόλεως καί πάσης έκκλησιαστικής λειτουργίας άλλότριοι ώς πάσης
τής άταΣίας καί παρανομίας Ιίαρχοι καί ήγεμόνες και του πατηθήναι τούς κανόνας τών
πατέρων καί τά βασιλικά θεσπίσματα αίτιοι γεγονότες' οί δέ λοιποί πάντες οί συμφρονή- 80
σαντες τοις ήτακτηκόσι καί παρανομήσασι κατά τών κανόνων καί κατά τών βασιλικών
θεσπισμάτων άκοινώνητοι έστέ, £ως δν έπιγνόντες τό οίκείον πλημμέλημα μετανοήσητε καί
τήν πίστιν τών αγίων πατέρων τών έν Νικαίαι συναθροισθέντων καταδέζησθε μηδέν έτερον
αύτήι <ή> ξένον έπεισάγοντες καί άναθεματίσητε τά αιρετικά κεφάλαια τά έκτεθέντα παρά

15—ρ· 123. 3 affert Liberatus 6 p. 24. 25 Garnier

VS, D [ = mn], ΑΛ
ι γαληνοτάτων Λ ι διά om. S 4 κεφάλαια άναθεματίσωσι VAA άναθεματίσωσι S άνα-
θεματίσωσι δόγματα D π(στει om. SD 5 άγιωτάτων SAA άγΙων VD καθομολογήσωσι
πίστει D 6 έπεισάγοντα S καί] et tunc Λ η διέλθωσι Α ι ι καί—κυρωθήναι om. Α
τών πάντων SD 13 διελάλησα SDA διελάλησε Α διελάλησεν V 14 om. D 15 θΰ χοίριτι Α
ι6 ήμών om. SD 16—18 διελάλησε — βασιλέων om. Α \η εύχόμεθα SD 18 ήμών καί
φιλοχρίστων D 19/20 καίτοι — δντων] plura in Λ 20 θύρασ S είισεβών SD 21 μή
om. V 22 άπολλιναρίου S 26 άγιωτάτων om. SD 27 σύ Λ Liberatus om. VSDA
28 huius civitatis Ephesiae Λ 29 άταΕίασ καί παρανομίασ VAA Liberatas άναρχίας Kai παρανομίας
άτάκτου D έΕαρχίασ καί παρανομίας άτάκτου S 30/3 1 συμφωνήσαντες V 33 τήν πίστιν τήν D
34 ή Λ om. VSDA Liberatus

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
151, 12—16 G E S T A E P H E S E N A ORIENTALIVM 123

Κυρίλλου τοΟ Άλεέανόρέως τα έναντιούμενα τήι εύαγγελικηι και άποστολικήι διδασκαλίαι καί
τώι γράμματί τών εύσεβεστάτων καί φιλοχρίστυυν βασιλέων έμμείνητε τώι κελεύοντι ήσύχως
και άκριβώς τα της πίστεως Ζητηθήναι.

Είσί δέ οί ύπογράψαντες M ΙΙΙ1 1269


1
Ιωάννης έπίσκοπος 'Αντιοχείας 5
2
'Αλέξανδρος Άπαμείας μητροπολίτης
3
Φρίτιλας Ήρακλείας μητροπολίτης
4
Ιωάννης Δαμασκού μητροπολίτης
5
Ίμέριος Νικομήδειας μητροπολίτης
8
Δωρόθεος Μαρκιανουπόλεως μητροπολίτης ίο
7
'Ελλάδιος Ταρσού μητροπολίτης
8
'Αλέξανδρος Ιεράς πόλεως μητροπολίτης
9
Μαίιμίνος ΆναζαρβοΟ μητροπολίτης
10
Δεϋιανός Σελευκείας Ίσαυρίας μητροπολίτης
11
Εύθήριος Τυάνων μητροπολίτης is
12
Βασιλέως Θεσσαλίας μητροπολίτης
13
Άστέριος Άμίδης μητροπολίτης
14
Άντίοχος Βόστρων μητροπολίτης
15
θεοδώρητος Κύρου
16
Παύλος Έμίσης 20
17
Μακάριος Λαοδικείας
18
Άπρίγγιος Χαλκίδος
19
θεοσέβιος Κίου Βιθυνίας
20
Πολυχρόνιος Ήρακλείας
21
Γερόντιος Κλαυδιουπόλεως 25
22
Κύριλλος Άδάνων
28
Κύρος Μαρκουπόλεως
24
Αύσόνιος Ίμερίας
25
Αυρήλιος Είρηνουπόλεως
26
Πολυχρόνιος 'Επιφανείας so
27
Μελέτιος Νεοκαισαρείας
28
Μουσαίος Άράδου καί Άνταράδου
29
Έλλάδιος Πτολεμαίδος
80
Ησύχιος Κασταβάλων
31
Ταριανός Αύγούστης 35
32
Σαλούστιος Κωρύκου
33
Ούαλεντίνος ΜαλλοΟ
34
'Ιάκωβος Δοροστόλου

1
— 4 8 et plura nec omnia eadem nomina habet Λ

V S , D [ = mn], Α Λ
2 βασιλίων S D A ήμών βασιλέων VALiberatus έμμένητε S 4 ύττογροίψαντες ούτοι D
3
ι—is μητροπολίτης inter episcopi et ciuitatis nomina coll. S D φρίτιλασ V A φριτι* S
6 8
φριτίλος D νικομηΜας V Ιεραπόλίως V * μαΕιμιανός S D μάΕιμοσ Α Λ άνα-
10 18 28
βαρΣοΟ S D σαυρίας S D θίοδώριτοσ D A αύρίλιοσ V S ordo in V :
28. 27. 30· 29· 32· 3 1 · 34- 3 3 · 36. 35· 38· 37· 4 ° · 39· 4 2 · 4*· 2δ
· 43 w
πολεμαίδοσ S 80
Kaßd-
M 88 84
λιυν D κορύκου S μοίλου S D A δωροστόλου D
16 ·

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
124 COLLECTIO VATICANA

35 Μαρκιανός Άβρύτου
L i l l 600 36 Ζώσυς Έσβοΰντος
87 Δανίηλος Φαυστινουπόλεως
88 Ευστάθιος ΤΤαρνασοΟ
39 'Ιουλιανός Λαρίσσης 6
40 Διογένης Σελευκοβήλου
11 Ήλιάδης Ζεύγματος
42 ΤΤλάκων Λαοδικείας
43 Μαρκελλίνος Άρκης
ΌμοΟ πάντες μγ 10

152 = S 134 Α 165. Latina uersio extat in Collectione C 89

Γράμμα τών αύτών το της άκοινωνησίας σταλέν τήι άγίαι συνόδωι


Ή άγια σύνοδος τοις παρ' ήμών γενομένοις άκοινωνήτοις έπισκόποις τάδε δήλοι καί
συμβουλεύει. Δεινόν μεν ώς αληθώς το πλημμελείν καί τον δεσπότην παροργίΣειν θεόν '
δεινότερον δέ πολλώι καί χαλεπώτερον το μή λύειν μεταμελείαι τήν πλημμέλειαν. δπερ ύμεις 16
μέχρι του παρόντος πεποιήκατε, συνεργήσαντες μέν τοις άθέσμως καί ατάκτως γεγενημένοις
ύπό Κυρίλλου του Άλεζανδρέως καί Μέμνονος του Έφεσίου, άκοινώνητοι δέ παρ' ήμών
τούτου χάριν γεγενημένοι καί της φιλανθρωπίας τήν θύραν άνεωιγμένην ύμίν δια τών ημε-
τέρων αποφάσεων όρώντες καί μή προστρέχοντες μηδέ παρακαλοΟντες τών της άκοινωνη-
σίας άπαλλαγηναι δεσμών, αλλ' έτι συνόντες άνδράσιν αίρετικόν φρόνημα κεκτημένοις καί 20
τούς τε θεσμούς τών αγίων πατέρων τά τε θεσπίσματα τών εύσεβεστάτων βασιλέων πατήσασι
Μ ΙΙΙΙ 1272 καί μυρία παράνομα Ιργασαμένοις καί τούτου χάριν ύφ' ήμών καθαιρεθείσι καί της έπι-
σκοπής άλλοτρίοις γενομένοις. γινώσκετε τοιγαροΟν ώς εΐ μή ταχέως το πρέπον συνί-
δοιτε και της έπιβλαβοΰς έκείνης έπιμιΕίας άπαλλαγέντες τήν τε πίστιν τών μακαρίων
πατέρων τών έν Νικαίαι συναθροισθέντων κατέχειν όμολογήσετε καί κατά τα γράμματα 26
τών εύσεβεστάτων ήμών βασιλέων ήσύχως καί θορύβου παντός χωρίς το συνέδρων συν
ήμίν ποιήσαι θελήσετε, ημάς μέν ούκ αΐτιάσεσθε, έαυτούς δέ της αβουλίας έπιμέμψεσθε.

153 = S 135 Α ι66. Latina uersio extat in Collectione C 90

L III 601 'Αναφορά τών αυτών προς τον βασιλέα δι' ής έμήνυσαν τα παρ' αΰτοίς πραχθέντα
καί τήν αίτίαν του βράδους της άφίΕεως του 'Αντιοχείας έπισκόπου so
Τοις εύσεβέσιν ύμών κελευσθέντες γράμμασι κατελάβομεν τήν Έφεσίων μητρόπολιν
καί εϋρομεν πάσης συγχύσεως καί έμφυλίου πολέμου γέμοντα τα έκκλησιαστικά πράγματα,
Κυρίλλου του ΆλεΕανδρέως καί Μέμνονος συμφραζομένων καί πλήθος άγροικικόν συνα-
d. 7· m· lun. θροισάντων καί μήτε της αγίας πεντηκοστής τήν πανήγυριν έπιτελέσαι συγχωρησάντων
431 μήτε τάς έσπερινάς ή τάς έωθινάς λειτουργίας, προς δέ τούτοις καί τάς αγίας έκκλησίας 86
καί τά άγια μαρτύρια άποκλεισάντων, καθ' έαυτούς δέ συν τοις άπατηθείσιν ύπ' αύτών συνε-
δρευσάντων καί μυρία παράνομα έργασαμένων καί τούς τε τών άγίων πατέρων κανόνας

VS, D [ = mn], ΑΛ
Μ Μ 44
άβρύτησ SD είσβοΟντοσ SD *" μαρκελίνος SDA όμοΟ —μγ V om. SDA
ρνβ V ρκΣ' D 12 τό om. SD σταλέν év SD 13 τοις] τής V 15 ήμείς S
18 φιλ(ασ SD ήνεωγμένην D 20 άπηλλάχθαι D 22 ¿ργαμένοις V 23/24 συνίδητε D
24 ¿κείνης om. SD 25 όμολογήσητε VS 27 έπιβουλίασ SD μέμψεσθε SD
ρνγ V ρκη' D 29 έπιστολή D 3 1 ήμών S πόλιν S 33 Ephesio
Meninone Λ

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
151, i 6 G E S T A 152 E P I S T V L A O R I E N T A L I V M A D S Y N O D V M 153. 154 A D I M P E R A T . 125

τά τ€ υμέτερα πατησάντων θεσπίσματα και ταύτα του μεγαλοπρεπεστάτου κόμητος Κανδι-


διανου του παρά της υμετέρας φιλοχρίστου κορυφής άποσταλέντος παρεγγυήσαντος αύτοΐς
καί έγγράφως και άγράφως άναμειναι τους πανταχόθεν άφικνουμένους άγιωτάτους Επισκό-
πους καί τότε κοινήι τό συνέδριον ποιήσαι κατά τά γράμματα της υμετέρας εύσεβείας, καί
αύτοΟ δέ Κυρίλλου του Άλε£ανδρέως έπιστείλαντός μοι τώι της Άντιοχέων προ δυο ήμε- 6
ρών του γενομένου ύπ' αύτοΟ συνεδρίου, ώς ή σύνοδος πάσα άναμένει μου την παρουσίαν.
δι' Ö άμφοτέρους τους προειρημένους καθείλομεν Κύριλλον καί Μέμνονα καί πάσης έκκλη-
σιαστικής λειτουργίας αλλοτρίους πεποιήκαμεν' τους δέ λοιπούς τούς ταυτησί της παρα-
νομίας αύτοίς κοινωνήσαντας άκοινωνήτους πεποιήκαμεν έως άν τά τε κεφάλαια τα παρά ep. 6
Κυρίλλου έκπεμφθέντα τής Άπολιναρίου καί Εύνομίου καί 'Αρείου κακοδοΗίας γέμοντα έκ- ίο
βάλωσι καί άναθεματίσωσι καί κατά τό τής υμετέρας εύσεβείας γράμμα κοινήι συν ήμιν
συνεδρεύσαντες ήσύχως καί ακριβώς τά τε ίητήματα σύν ήμιν ϊδιυσι καί τό ευσεβές τών
πατέρων βεβαιώσωσι δόγμα.
Περί δέ τής έμής βραδυτήτος ϊστω ύμών ή εύσέβεια ώς προς τό χερσαΐον διάστημα
τής όδοΟ (δια γης γάρ ήμών ή όδός γεγένηται) σφόδρα έπεταχύναμεν. τεσσαράκοντα ΐ6
γόρ μονάς ώδεύσαμεν, μηδεμιάς άνακωχής κατά την πορείαν άπολαύσαντες, ώς ?£εστιν
ύμών τήι φιλοχρίστωι βασιλείαι παρά τών τάς κατά την όδόν πόλεις οίκούντων μαθεΐν.
προς δέ τούτοις καί ó λιμός κατά τήν Άντιόχειαν γενόμενος καί αί καθ' έκάστην ήμέραν Μ IUI 1273
ταραχαί του δήμου καί ή παρά τον καιρόν σφοδροτάτη γενομένη έπομβρία, ή καί κίνδυνον
έκ τών χειμάρρων έπήγαγε τηι πόλει, ούκ όλίγας ήμέρας εις τήν προειρημένην ήμάς 20
έπέσχε πόλιν.

154 = S 136 Α 167. Latina uersio extat in Colleçtione C 91

'Αναφορά πρός τόν βασιλέα Ιωάννου αρχιεπισκόπου 'Αντιοχείας καί τών σύν αύτώι L n i 7°5
ήν άντέγραψαν δια Παλλαδίου μαγιστριανοΟ Μ 1 1380

1 Τούτο, εύσεβείς βασιλείς, τούτο όρθοδοΣίας σύστασις τό λΟσαι πάντα τά άθέσμως υπ* 26 ep. 83
έκείνων γεγενημένα καί τοις κανόσιν ήδη προλελυμένα, τό έν πρώτηι τάζει προστάΗαι τήν
έΕέτασιν τών δογμάτων έν τήι συνελθούσηι συνόδωι γενέσθαι. έμακαρίσαμεν <ουν> τήν
οίκουμένην, τά πρόσφατον ήμιν κομισθέντα ύμών θεσπίσματα σύν έπαίνοις μυρίοις άνα-
γνόντες, έφ' ο'ίοις σκήπτροις καί έφ' ο'ίαι βασιλείαι διακυβερναται. αλλ' ώσπερ ταύτα
παντός θαύματος έστιν έπέκεινα δσα προστετάχατε, ευσεβέστατοι βασιλείς, ούτω καί ήμιν so
αναγκαία έστίν ή πρός τό ύμέτερον κράτος άπολογία περί ών συνηλάθημεν έν τήι Έφεσίων
γενόμενοι πόλει καταψηφίσασθαι καί κατακρίναι τούς έκ προοιμίων τα ύμέτερα πατήσαντας
θεσπίσματα, τούς έπειδή υπό του οικείου συνειδότος ήλαύνοντο, κυρώσαι θελήσαντας καί
άνανεώσαι τά Άπολιναρίου καί 'Αρείου δόγματα κατά τής εύσεβείας έφ' οίς Κύριλλος ó
'Αλεξανδρείας πρώιην εις τήν βασιλίδα πόλιν κεφάλαιά τινα μετά άναθεματισμών έΕέπεμψε 36 ep. 6
μετά πάσης έθελοθρηισκείας, τούς πριν δψωνται τής τών θείων δογμάτων έρεύνης, πρός

V S , D [ = mu], Α Λ
2 κεφαλή er S D 5 τ ή ί om. A 6 αύτών V g re om. V 10 τοΟ Κυρίλλου S D
άπολλιναρίου S άρείου καί εύνομίου S D 12 συνεδρεύσαντας n spatium uacuum δρεύσαν 1 m
ήδρευσαν S ήσύχαια V S A A συνήθως D Ζητήματα V A Λ Ζητούμενα S D ΐδωσι V A συνί-
buicTi S D 14 βραχύτητος Λ έπεταχύνομεν S 19 περί D γενομένη σφοδροτάτη D
20 ήμάσ S D ήμέρασ S D
ρνδ V ρκθ' D 23 άναφορά τ ώ ν αύτών D 26 γινόμενα n S γενόμενα m 27 γίνε-
σθαι Α οδν Λ om. V S D A 28 ήμιν V A A om. S D 3 2 /33 θεσπίσματα πατήσαντας S D A
33 Ιδίου Α θελήσαντοσ S 34 άρείου καί άπολιναρίου [άπολλιναρίου S] S D έφ' scripsi
pro Λ év V S D A 3 6 Λψονται V A άψοντασ S άψαντας D

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
126 COLLECTIO VATICANA

έχθραν καί απέχθειαν ίδόντας έν οίς ¿τόλμησαν παρά τά υμέτερα ευσεβή θεσπίσματα
ψήφον ούτως αδικον έΗενεγκείν κατά τοσούτου θρόνου της βασιλίδος πόλεως Κωνσταντι-
L I I I 7 o 8 νουπόλεως. ή μεν ούν τούτων παροινία αύτόθεν πάσιν άνθρώποις δήλη έστίν, έφ' ήι
ΙΙΙΙ 1381 ^ ά ν ο δ ο ς όρθώι φρονήματι καί ίήλωι κατά θεόν κινηθείσα καί φειδοί των αγίων
έκκλησιών κατέκρινεν αύτοκατακρίτους όντας, ού μεμπτόν τι, μή γένοιτο, υύδέ θερμόν, ώς
2 áv τις είποι, πράττουσα, άλλα τήι εύσεβείαι κινδυνευούσηι προ πάντων άμύνουσα. αυτη
υπέρ των παρ' ήμών πεπραγμένων δικαιότατη προς το ύμέτερον κράτος ?στω απολογία,
ημών μεν μήτε προς χάριν μήτε πρός άπέχθειαν βλεπόντων, αλλ* ένός όντων TOÛ την ευ-
σεβή πίστιν κυματουμένην ώσπερ διασώσαι ύπό των τα έαυτών συγγράμματα αύθαδείαι
βουληθέντων κρατΰναι έπ' αθετήσει καί ϋβρει ών Πέτρος ώμολόγησεν, ών Ιωάννης έθεολό-
γησεν, ών Ματθαίος έκήρυζε καί οί λοιποί ούαγγελισταί, ών Παύλος τήι τοΟ πνεύματος
ένεργείαι έδίδαΗεν, ών άπαντες οί όρθόδοΣοι πανταχού της οικουμένης το κήρυγμα έκφέ-
ροντες τήν ευσεβή πίστιν έρρίίωσαν. ταύτης τής όρθοδόΣου πίστεως εύχόμεθα, δση
τις ήμίν ευχής δύναμις, τήν όμετέραν εύσέβειαν καί τό ύμέτερον τήι όρθοθοίίαι έντεθραμ-
μένον κράτος άντέχεσθαί τε καί ύπερασπίίειν καί άτρωτον διαφυλάττειν, ώς έν τούτοις
ύμίν ούσης τής πάντα ύμίν συνεχούσης των πραγμάτων έλπίδος, ήμών καί vûv καί
πρότερον παρεσκευασμένων μή έκκλιναι τά ύμέτερα θεσπίσματα μήτε δεΗιά μήτε αριστερά,
Deut. 5. 32 ώς ή θεία ?φησε γραφή. έπειδή γαρ προς τό ευσεβές τήν πάσαν ροπήν το ύμέτερον
έχει κράτος, οί μέν πειθόμενοι 0Ιουσι τόν παρ' υμών αυτών έπαινον καί τήν παρά τοΟ
θεού άποδοχήν, οί δέ προς νεωτερισμούς βλέποντες καί τήν έκ θορύβων έπινοητήν δύναμιν
έαυτοίς κατασκευάίοντες, ώσπερ οί τάς τυραννίδας ταΐς εύνομίαις έπεισάγοντες, αΣίαν
άπενέγκωνται αίσχύνην ατε δή τήν εύνομίαν διαφθείραι σπουδάσαντες καί τάς υμετέρας
8 παρεγγυήσεις χαμαί £ΐψαι τολμήσαντες. ώστε τοίνυν μηδεμίαν ταραχήν ή θόρυβον έν
τώι κοινώι γενέσθαι συνεδρίωι, θεσπισάτω υμών ή φιλόχριστος κορυφή δύο έκάστωι μη-
ep. 25 τροπολίτηι <έπισκόπους> συνειναι, έπειδή καί ήμείς τοις της υμετέρας εύσεβείας γράμμασιν
εΐΗαντες τοσούτους έπαγόμεθα, δυνάμενοι, εϊπερ άρα πλήθους ήν χρεία, πλείστους Ιχειν
μεθ' έαυτών τους τά θεία δόγματα άκριβώς έπισταμένους καί ουδέν τώι άμαθει τών θείων
πλήθει Άσιανών καί Αιγυπτίων έοικότας. ει γαρ τούτο μή γένοιτο, άνάγκη σύγχυσιν
αύθις γενέσθαι, Αιγυπτίων μέν δντων πεντήκοντα, Άσιανών δέ τών ύπό Μέμνονα τόν της
τυραννίδος ήγεμόνα τεσσαράκοντα καί τών έν Παμφυλίαι αιρετικών Μεσαλιανιτών λεγο-
μένων δώδεκα χωρίς τών συνόντων τώι αύτώι μητροπολίτηι καί έτέρων καθηιρημένων καί
άκοινωνήτων κατά διαφόρους τρόπους ύπό συνόδων ή ύπό έπισκόπων γεγενημένων, οϊπερ
είσίν ουδέν έτερον ή πλήθος άνθρώπων ουδέν μέν άκριβές τών θείων δογμάτων έπιστα-
μένων, ταραχής δέ καί θορύβων μεστών. δεόμεθα τοίνυν καί ίκετεύομεν τήν ύμετέραν
εύσέβειαν αύθις φροντίσαι, έπιτεΐναι δέ τήι συνόδωι τήν είρήνην τώι συνήθει ύμών
4 εύσεβεΐ θεσπίσματι. νομίσαντες γαρ νυν γούν αυτούς σωφρονήσειν δια τά εύσεβή γράμ-
L I I I 709 ματα τής θεοφιλούς ύμών κορυφής, μετά τό άναγνωσθήναι αύτοίς τό πάσης εύσεβοΟς προ-
Μ Ι Ι Ι Ι 1384 0^ σεα) ς γέμ ον θέσπισμα καί ταύτα ήμάς ύπαγορεΰσαι τα γράμματα άπήλθομεν εις τό 'Απο-
στόλων του αγίου 'Ιωάννου του εύαγγελιστοΟ καί εύχαριστήσαι καί προσεύϋασθαι ύπέρ τοΰ

V S , D [ = mn], Α Λ
ι είδόντας n είδότασ S 2 οΟτωσ V A A om. S D πόλεων V 4/5 K a » φειδοί— Εκ-
κλησιών om. D 5 oùbè [oùbév D ] θερμόν ot>bè μεμπτόν τί μή γένοιτο S D 7 ϊύται V
12 ποίντες V 14 εί/χήσ ήμίν S D 14/15 έκτεθραμμένον V 15 Λτρωτον] inmotam Λ
ταύτηι Λ ιό τών] τήσ τών V S ι η κατά τά D ig ϊχει om. Α 22 άπενέγκωνται SA
άπενέγκονται D άπενέγκοντες V 24 κεφαλή D 25 έπισκόπους ex Λ addidi ήμετέρασ S
26 πλήθοσ S 27 θείων om. Α 28 άσινών D 29 τόν S μέμνονος V 3 ° μ£-
2
σαλινιωτών V 3 ή έπισκόπων Α έπισκόπων Λ ut uidetur 33 μέν om. D 35 °m· D
τήι om. S 36 oöv V σωφρονήσεισ S σωφρονήσαι D 38/39 άποστόλου S

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
153 E P I S T V L A E O R I E N T A L I V M A D I M P E R A T O R E M 155 A D C L E R V M 156 A D S E N A T . 127

υμετέρου κράτους καί του ευσεβούς ύμών σκοπού. οΐ òè θεασάμενοι ήμας παραχρήμα
τον ναόν απέκλεισαν ' ώς òè ΙΗωθεν προσευΗάμενοι καί μηδενί μηδέν είπόντες έπανήιειμεν,
πλήθος έίήλθεν οίκετών τίνων καί τούς μέν i l ημών κατέσχον, τών òè τα £ώια άπέσπασαν,
άλλους òè τραυματίας ¿ποίησαν, ημάς òè ^οπάλοις καί λίθοις κατεδίωξαν μέχρι πολλοΟ
διαστήματος, ώς άναγκασθήναι ημάς μετά πολλής έπείζεως φυγείν ώς βαρβάρων διωκόν- 6
των. ταύτα òè έκ πολλοΟ ηύτρέπισεν ó Μέμνων, μή συγχωρών μηδενί μήτε προσεύ-
Εασθαι èv εύκτηρίωι οϊκωι μήτε μετά ειρήνης καί καταστάσεως διαθειναι τα έκκλησιαστικά
πράγματα. δεόμεθα τοίνυν της υμετέρας εύσεβείας èS-αιρέτως Μέμνονα τον τυραννον
προστάζαι έκβληθήναι τής πόλεως ταύτης, δια τας αταξίας αύτου ταύτας καθαιρεθέντα καί
κυκώντα, ώστε μή άκριβώς έρευνηθήναι τα κατ' αύτόν. εί γαρ ούτος μή έΕέλθοι, άδύ- ίο
νατον είρήνην γενέσθαι ή τόν σκοπόν τής υμετέρας εύσεβείας εις πέρας άχθήναι.

166 = S 137 Α ι68. Latina uersio extat in Collectione C 92

'Επιστολή τών αύτών προς τον Κωνσταντινουπόλεως κλήρον L I I I 601


Μ I U I 1273
"Εγνω πάντως ύμών ή ευλάβεια τα άθέσμως καί παρανόμως ύπό Κυρίλλου του Άλε-
Εανδρέως καί Μέμνονος του Έφεσίου καί τών συν αύτοις παρά το γράμμα τών εύσεβεστά- ιβ L I I I 604
των καί φιλοχρίστων ήμών βασιλέων συνεδρευσάντων γεγενημένα. δι' ô άναγκαΐον ώιή-
θημεν γνωρίσαι ύμών τήι θεοσεβείαι ώς έκεΐνα μεν άπαντα τα ύπ' αύτών τολμηθέντα
ιστός αράχνης κατά τόν προφήτην υπάρχει, αύτοί òè oí ταΰτα τετολμηκότες ö τε Κύριλλος les. 59. 5
καί Μέμνων ώς 8-αρχοι της άταΕίας καί παρανομίας γενόμενοι ύφ' ήμών καθηιρέθησαν καί
άλλότριοι τής έπισκοπής έγένοντο, τους òè συν αύτοίς συνεδρευσαι έλομένους άκοινωνήτους 20
πεποιήκαμεν, ίως δν το οίκείον έπιγνόντες πλημμέλημα τά τε αιρετικά κεφάλαια Κυρίλλου
του ΆλεΕανδρέως άναθεματίσωσι καί τήν πίστιν των αγίων πατέρων τών έν Νικαίαι τής
Βιθυνίας συναθροισθέντων άδόλως καταδέίωνται. μή τοίνυν θορυβήσηι τις τήν υμετέραν
εύλάβειαν τών τά τοιαύτα ποιείν είωθότων' ούδεμίαν γαρ ίσχύν, ώς ήδη έδηλώσαμεν,
έχει τά παρανόμως ύπ' αύτών τολμηθέντα. τούτο òè καί τώι εύσεβεΐ καί φιλοχρίστωι 25
ήμών βασιλεΐ έγνωρίσαμεν καί τοις μεγαλοπρεπεστάτοις καί ένδοΕοτάτοις άρχουσιν. ep. 153· 156

168 = S 138 A 169. Latina uersio extat in Collectione C 93

Επιστολή τών αύτών προς τήν èv Κωνσταντινουπόλει σύγκλητον


Τήι θεοφιλεΐ καί φιλοχρίστωι συγκλήτωι ή αγία σύνοδος. Λίαν άλγουμεν οικείων μελών
έκτομήν τήι ύμετέραι μεγαλοπρεπείαι μηνύειν άναγκαίόμενοι. εί γαρ καί άναγκαίος ó 80
χωρισμός τών σεσηπότων μελών, αλλ* όμως όδύνην πικράν τώι λοιπώι σώματι κατεργά-
ζεται. εί π ά σ χ ε ι γάρ φησιν ó μακάριος ΤΤαΟλος, έν μ έ λ ο ς , σ υ μ π ά σ χ ε ι π ά ν τ α ι Cor. 12,26
τ à μέλη. αλλ' δμως ού παραιτητέα τοις ίατροίς τών αχρήστων καί έπιβλαβών με-
λών ή τομή' ó γαρ έχέφρων καί σοφός τών σωμάτων θεραπευτής είς τήν τών λοιπών
άφορών ύγείαν καταφρονεί του σεσηπότος, παντί τώι σώματι τήν σωτηρίαν πραγματευό- 35
μένος, τούτο καί ήμείς έπί του παρόντος πεποιήκαμεν. ευρομεν γαρ Κύριλλον τόν ΆλεΣαν-

V S , D [ = mn], Α Λ
3 ¿κ€ΐθ€ν ¿Εήλθεν Α 5 ¿mbeíEeum S D 7 μή τ € μετά D A μετά re V S A έκκλη-
σιαστικά V A A τήσ έκκλησ(ασ S D 9 ταύτησ V A A om. S D bià τό τάς V
ρλ' D 14 που πάντως D i j τή τ€ Α τά om. D 19 τήσ άταζίασ καί παρα-
νομίασ V S A τ?|ς παρανομίας καί τής άτα£ίας D seditionis A 21 Äv om. V 22 άλεΕαν&ρείας V
23 καταδύονται V 26 ύμών A
ρλα' D 28 τόν V 29 σύνοδοσ S D A A σύνοδος ¿ν κΰ» χαίρ«ιν V 32/33 0λον τό
σώμα V , i n mg. πάντα τά μέλη V 33/34 μελών V A A om. S D

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
128 COLLECTIO VATICANA

δρείας έπίσκοπον και Μέμνονα τον Εφέσου μυρία άλλα κατά της τού θεού έκκληοίας έργαίο-
μένους δεινά καί θορύβου καί ταραχής τήν τ€ πόλιν καί την άγίαν σύνοδον έμπλήσαντας ναυταις
τε Αίγυπτίοις καί άγροίκοις Άσιανοις ύπουργοις της τυραννίόος χρησαμένους καί μήτε τους
ep. 31 συγκληθέντας άγιωτάτους καί θεοφιλέστατους έπισκόπους άναμείναντας μήτε τών γραμμάτων τών
Μ IUI 1276 θεοφιλεστάτων καί φιλοχρίστιυν ήμών βασιλέων άνασχομένους μήτε ταΐς είσηγήσεσι καί πα- 6
ραγγελίαις του μεγαλοπρεπεστάτου καί ένδοζοτάτου κόμητος Κανδιδιανου πεισθέντας, άλλα
πάντα φύρδην συγχέαντας τα της εύσεβείαις σεμνά άθέσμως τε καί παρανόμως πάντα
d. 7· m. Iun. έργασαμένους καί της αγίας πεντηκοστής τήν πανήγυριν έπιτελέσαι κωλύσαντας τούς τε θείους
431
ναούς καί τους τών καλλινίκων μαρτύρων σηκούς άποκλείσαντας, ίνα μηδέ ευΕασθαι τοις
βουλομένοις έΕήι τοις μακράν μέν πορείαν πεποιημένοις, έφιεμένοις δέ πάσας μέν τάς των ίο
L III 605 αγίων καί καλλινίκων μαρτύρων περιπτύΗασθαι λάρνακας, ούχ ήκιστα δέ τήν toö τρισμακα-
ρίου 'Ιωάννου του θεολόγου καί εύαγγελιστου τοΟ πολλήν πρός τον σωτήρα τον ήμέτερον
παρρησίαν κτησαμένου. δι' δ τους προειρημενους Κύριλλον καί Μέμνονα καθελείν ήνα-
γκάσθημεν καί τής έπισκοπής άλλοτρίους πεποιήκαμεν ' τους δέ συνεργήσανπας αυτών τήι
αύθαδείαι καί τυραννίδι ή δι' άπάτην ή δια φόβον άκοινωνήτους πεποιήκαμεν, συμμετρήσαν- is
τες τήν παιδείαν τήι τής προαιρέσεως μεταμελείαι. ήν γάρ αϊσθωνται τής πλημμε-
λείας καί τής τε αιρετικής παύσωνται κακοδοίίας τήν τε τών άγίων πατέρων πίστιν τών
ep. 25. 31 èv Νικαίαι τής Βιθυνίας συνελθόντων άνακτήσωνται καί σίιν ήμίν κατά τά γράμματα τών
εύσεβεστάτων καί φιλοχρίστων ήμών βασιλέων εις το σύνεδρων είσελθόντες μεθ' ήσυχίας
ίερεΰσι πρεπούσης τα ζητούμενα έρευνήσωσι, τοΟ τε δεσμού τής άκοινωνησίας απαλλαγή- 20
σονται καί τήν ίερατικήν άπολήψονται λειτουργίαν.

167 = S 139 Α 17ο. Latina uersio extat in Collectione C 94

Επιστολή τών αύτών προς τόν èv Κωνσταντινουπόλει λαόν


Τώι εύλαβεστάτωι καί πιστοτάτωι καί φιλοχρίστωι λαώι της έν Κωνσταντινουπόλει
1 αγίας τοΟ θεού έκκλησίας ή σύνοδος. Νόμος Ιστίν άγραφος τοις ποιμέσι πολλήν τών 26
προβάτων ποιεϊσθαι κηδεμονίαν, ίνα μήτε κλέπτης ταύτα ληιστεύηι μήτε θηρία κατεσθίηι
μήτε νόσος λυμαίνηται. εί δή οί τών άλογων προβάτων τήν κηδεμονίαν πεπιστευμένοι
τοσαύτην αύτών ποιούνται προμήθειαν, ώς βοάν τον μακάριον Ιακώβ προς τόν Λάβαν"
Gen.3i,4°-39 ή μ η ν σ υ γ κ α ι ό μ ε ν ο ς τ ώ ι κ α ύ μ α τ ι τ ή ς ή μ έ ρ α ς καί τ ώ ι π α γ ε τ ώ ι τ ή ς ν υ κ τ ό ς
καί ά φ ί σ τ α τ ο ó ύ π ν ο ς α π ό τ ώ ν ό φ θ α λ μ ώ ν μ ο υ κ α ί θ η ρ ι ά λ ω τ ο ν ούκ έ ν ή - s o
ν ο χ ά σ ο ι , δσην χρή ποιήσασθαι πρόνοιαν τών λογικών τοΰ σωτήρος ήμών προβάτων,
Gal. 3. 27 & τους θείους περίκειται χαρακτήρας, βαπτισθέντα μέν εις Χριστόν, ένδυσάμενα δέ Χριστόν
Ps. 4. 7 καί σημειωθέντα τώι φωτί του προσώπου κυρίου; τούτου χάριν άναγκαιον ώιήθημεν
τάς υμετέρας δια γραμμάτων προθεραπεΟσαι ψυχάς, ίνα μή ταΐς ματαίαις φήμαις ύπαχθέν-
τες άθυμήσητε καί ταραχήν ταΐς διανοίαις είσδέΗησθε. s&
2 Άφικόμεθα γαρ εις τήν Έφεσίων πόλιν, τοΟ κηδεμόνος τών δλων θεου τών εύσεβε-
στάτων καί φιλοχρίστων ήμών βασιλέων τήν διάνοιαν είς τούτο κινήσαντος, καί ευρομεν τήν
τε πόλιν θορύβου παντός πεπληρωμένην καί τήν άπασαν σύνοδον ού μετρίως ταραττομένην

VS, D [ = mn], ΑΛ
ι άλλα V S D A ftrra Vcott 1/2 ¿ργαΖόμενον Α 2 έμπλήσαντεσ S 7 συγχέαντες V συγχίαν-
τοσ S 9 τάς V g—11 σηκούς—μαρτύρων om. VA 10 μέν SA om. D 11/12 τρισμα-
καρίστου D 12 σωτήρα τόν ήμέτερον S D A A ήμέτερον δεσπότην V 15 αύθαδία V Ι6 αΐσθον-
ται V S Ι 6 / ΐ 7 μεταμελείας D 17 τε S A A om. V D παύσονται V N A 18 άνακτήσονται V
ig είσελθόντεσ ΑΛ συνελθόντεσ VSD
ρνΣ V ρλβ' D 27 ί>ή scripsi ergo Λ bi VSDA 28 ποιώνται A 29 τής 1 om. S
31 ποιεϊσθαι A 32 περίκεινται D 35 ΜΕησθε S 37 βασιλέων ήμών V 3 8 τε om. D

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
156 O R I E N T A L I V M E P I S T V L A A D S E N A T V M 157 A D P O P V L V M 158 R E L A T I O 139

και κλύδωνα θαλάττιον την άγίαν έκκλησίαν μιμούμενη ν, Κυρίλλου του πριν 'Αλεξανδρείας Μ IUI 1277
έπισκόπου και Μέμνονος τοΰ Έφεσίου δίκην καταιγίδων τον χαλεπόν τούτον έγειράντων
χειμώνα. δείσαντες γαρ ó μέν Αιγύπτιος 'ίνα μή τα κεφάλαια τής αιρετικής αύτου
κακοδοΣίας τα τηι Άπολιναρίου δυσσεβείαι συμβαίνοντα έρευνήσαντες ώς αίρετικόν αυτόν
κατακρίνωμεν, δ δέ της άλλης αύτου βαιθυμίας τα κατά την πόλιν θρυλούμενα, συμφρο- 6
νήσαντες καί μίαν τυραννικήν άναδεϋάμενοι γνώμην καί δ μέν πεντήκοντα Αίγύπτίους έπι-
σκόπους, δ δέ Άσιανούς πλέον ή τριάκοντα συναγαγών καί άλλους τινάς τους μέν άπάτηι, L III 608
τους δέ φόβωι προσλαβόμενοι, ουκ εβουλήθησαν μέν άναμεΐναι το κοινόν των πανταχόθεν
άφικνουμένων άγιωτάτων έπισκόπων συνέδρων, καταφρονήσαντες δέ τών έκκλησιαστικών
θεσμών καί πάντα άτόπως καί παρανόμως διαπραζάμενοι, ώς έξ ακροπόλεως μέν δυσσεβειν ίο
οίπασι παρακελεύονται, ναύτας δέ καί κληρικούς Αιγυπτίους καί άγροίκους Άσιανους είς τάς
τών έπισκόπων οικίας άποστέλλοντες καί τα ανήκεστα άπειλουντες καί φόβον τοις σαθρο-
τέροις έπικρεμώντες καί τάς οικίας 8-ωθεν έπιγράφοντες, ώς έπισήμους είναι τους πολιορ-
κηθήναι όφείλοντας, ήνάγκαΕον συντίθεσθαι τοις ύπ' αυτών παρανόμως γεγενημένοις.
8 ταύτα καταλαβόντες και πείραι τήν τυραννικήν αύτών άταϋίαν μεμαθηκότες, άτοπον ήγησά- ι&
μεθα τους εις τοσούτον κακίας έληλακότας èv τηι θείαι καί μεγάληι ίερωσύνηι καταλιπειν.
δι' δ τούτους μέν ώ ς τ ώ ν κακών ήγεμόνας καθελείν ήναγκάσθημεν καί της έπισκοπής άλλοτρίους
πεποιήκαμεν, τους δέ τούτοις συνεργήσαντας τώι της άκοινωνησίας ύπεβάλομεν δεσμώι,
ουκ άπαγορεύσαντες τήν μετάνοιαν, αλλά τήν τής φιλανθρωπίας αύτοίς ύπανοίίαντες θύραν.
ήν γάρ έθελήσωσιν ώς τάχιστα άναθεματίσαι μέν τα ύπό Κυρίλλου άποσταλέντα κεφάλαια 2o ep. 6
τά τής ευαγγελικής καί άποστολικής διδασκαλίας άλλότρια, είς δέ τήν πίστιν τών αγίων
πατέρων έπανελθείν τών èv Νικαίαι τής Βιθυνίας συνελθόντων καί κατά το γράμμα τών ep. 31
εύσεβεστάτων καί φιλοχρίστων ήμών βασιλέων αθορύβως και ακριβώς τά τε προκείμενα
συίητήσαι καί το εύσεβές δόγμα κυρώσαι, παραυτίκα αυτούς ώς οικεία μέλη δεχόμεθα καί
τους Ιερατικούς αύτοις άποδώσομεν θρόνους. 26

158 = Α 171. Latinae uersiones extant in Collectione C 97 et in Collectione Winteri-


ana 2
Αναφορά τής 'Ανατολικής συνόδου πρός τον καλλίνικον βασιλέα δηλοΟσα καί αύθις τήν
γεγενημένην καθαίρεσιν Κυρίλλου και Μέμνονος

1 Ή διαλάμπουσα ύμών εύσέβεια έπ' εύεργεσίαι τής οικουμένης καί τών του θεοΰ so LIU712
έκκλησιών έκέλευσεν ήμας έν τηι Έφεσίων άθροισθήναι, ώστε κέρδος καί είρήνην τήι Μ 1111 *385
έκκλησίαι περιποιήσαι, ούχ ώστε συγχύσεως καί άταΗίας πάντα πληρώσαι" καί αύτά δέ
τα του ύμετέρου κράτους θεσπίσματα σαφώς καί διαρρήδην τον εύσεβή ύμών καί είρηνικόν ep. 25. 31
υπέρ τών τοΰ θεού έκκλησιών μηνύει σκοπόν. ó δέ έπ' όλέθρωι τών έκκλησιών καί
τ ε θ ε ί ς καί τραφείς, ώς £οικε, Κύριλλος ó τής Άλεϋανδρέων συνεργόν λαβών τήν Μέμνονος ss
του Έφεσίου θρασύτητα, πρώτον μέν είς το γαληνόν καί εύσεβές ύμών παρηνόμησεν
θέσπισμα, δια πάντων το άκαθοσίωτον αύτου δεικνύς. του γαρ υμετέρου κράτους θε-
σπίσαντος περί πίστεως τήν έΕέτασιν γενέσθαι καί βάσανον ακριβή τήν μεθ' όμονοίας καί

V S , D [ = mn] Α Λ
2 έφεσίων V 3/4 κακοδοΕίασ αύτοΟ S D 4 άπολλινορίου S ώς om. V 5 τήν
om. D θρυλλούμενα V S D A 6 άνα&ειΕοΙμενοι V η πλείους V 8 ήβουλήθησαν V D
i l άπαντες S άπαντας D ΐ 2 rd om. S D 13 έπικρημνώντεσ V έπικρεμνώντεσ S 15 άΕίαν V
15/16 έλογισοίμεθα V , coir. V ι β έλεληκότεσ Α ιη κακώ V ig άπαγορεύοντεσ V
20 έθέλωσιν D 21 άποστολικήσ καί είιαγγελινήσ V ίηόασκαλίασ V A A έκκλησίασ S D 23 τε
om. S D
VAAcAw
31 κέρδοσ VAcw καί κέρδοσ Α 36 έφεσίου VAc έφεσίων Α Λ » ύμών καί εύσεβέσ Α
Acta conälioram oecumenicorum. I ι, 5. 17

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
I30 COLLECTIO VATICANA

l i l i 1388 ειρήνης της πάντων, ó Κύριλλος έπί τοις Άπολιναρίου δόγμασιν έγκαλούμενος, μάλλον δέ
ep. 6 αύιος έαυτόν έλέγΣας δι' ών πρώιην εις την βασιλίδα πόλιν μετ' ιδίας υπογραφής άπέστειλεν
L I I I 713 [μειά] άναθεματισμών, èv οις τα του δυσσεβοΐς καί αιρετικού Άπολιναρίου φρονών έλή-
λεγκται, ούδενός τούτων φροντίσας, ώ ς έν αβασΛεύτοις καιροίς, χωρεί προς πάσαν παρα-
νομίαν, καί δέον λόγον δούναι ύπέρ ών διεφθαρμενηι χρήται τήι περί τον κύριον ήμών s
ΊησοΟν Χριστόν δόΣηι, άρπάσας έαυτώι τήν αύθεντίαν την μήτε παρά των κανόνων αύτώι
δεδομένην μήτε από των υμετέρων θεσπισμάτων, όρμαι προς παν είδος άταΣίας καί παρα-
2 νομίας. έπί τούτοις κινηθείσα ή αγία σύνοδος ή ού παραδεΣαμένη τάς έπί λύμηι της
πίστεως αυτοί) έπινοίας, τούτον μέν καθαιρεί δια τα προειρημένα πάντα, Μέμνονα δέ ώς
συνεργόν αύτοΟ καί συναγωνιστήν έν ίίπασι γεγενημένον καί μυρίους θορύβους κατά των ίο
άγιωτάτων έπισκόπων των συνθέσθαι τηι αίρετικήι έκείνηι κακοδοΣίαι μη άνασχομένων έγεί-
ραντα καί τάς έκκλησίας καί πάντα τόπον εύκτήριον κλείσαντα, ώς έν Έλληνικοίς καί θεο-
μάχοις καιροις, καί πλήθος έπιχώριον της Έφεσίων έπεισαγαγόντα, ώς περί του παντός
ήμιν είναι καθ' έκάστην τον κίνδυνον, ού προς άμυναν βλέπουσα, άλλα προς τα ορθά δό-
γματα της εύσεβείας - το γαρ τούτους έκκόψαι ουδέν έτερον έστιν ή τήν όρθοδοΣίαν στήσαι. ΐ5
S ?Σεστι δέ υμών τώι κράτει έΣ αυτών αύτοΟ των κεφαλαίων το δυσσεβές αύτοΟ φρόνημα
έπιγνώναι. τελευτήσαντα γαρ έν τηι αιρέσει τον δυσσεβή Άπολινάριον οιονεί έΣ αιδου
έγείρων καί έπιστρατεύων ταΐς έκκλησίαις καί τήι όρθοδόΣωι πίστει ελέγχεται καί άναθε-
ματίίων έν οίς έκτίθεται, εύαγγελιστάς όμοΰ καί αποστόλους καί τους μετ' έκείνους της έκκλησίας
προγόνους, οι παρά του αγίου πνεύματος, αλλ' ούκ από λογισμών οικείων ορμώμενοι τήν 20
ευσεβή πίστιν έκήρυΣαν καί κατήγγειλαν το εύαγγέλιον, απ' έναντίας οίς ούτος καί φρονεί
καί διδάσκει καί έΣ έπιτάγματος βούλεται τήν έαυτοΟ άσέβειαν πανταχού τής οικουμένης
κρατειν. δπερ ού φέροντες, ένστάσει τήι δεούσηι έχρησάμεθα, τήι τε θείαι ροπήι καί
τώι τής εύσεβείας ύμών θαρροΰντες σκοπώι. ϊσμεν γαρ ώς ούδέν προτιμήσετε τής
υγιούς πίστεως, ήι συντραφέντες ύμείς τε καί οί τρισμακάριοι υμών πρόγονοι άδιάδοχα τα 26
τής βασιλείας παρειλήφατε σκήπτρα, τους τοις άποστολικοίς δόγμασιν έναντιουμένους αεί
καταλύοντες' ών έστιν ó προειρημένος Κύριλλος, δς ώσπερ άκρόπολιν κατειληφώς τήν
Έφεσον δια Μέμνονος του συνεργού δικαίως μετ' αυτού τήν καθαίρεσιν άπήνεγκατο.
προς γαρ τοις είρημένοις πάσαν ίφοδον καί πάσαν άταΣίαν έτόλμησαν καθ' ήμών, οί συ-
νελέγημεν καί πόλεων άμελήσαντες καί πατρίδων καί έαυτών, ώστε το ύμέτερον κυρώσαι so
θέσπισμα, καί έσμέν vûv τυραννίδος παρανάλωμα, ει μή καταλάβοι ή υμετέρα εύσέβεια
θεσπίίουσα έτέρωθι ημάς συνελθεΐν πλησίον που, Ινθα δυνησόμεθα από τε τών γραφών
καί τών συγγεγραμμένων τοις πατράσι βιβλίων έλέγΣαι αύτούς σαφώς τόν τε Κύριλλον
4 καί τους ύπ' αύτοΟ ύπαχθέντας. ους πεφεισμένως άκοινωνησίαι ύπεβάλομεν, έλπίδας
αύτοίς σωτηρίας, ει μεταμεληθείεν, ύποφαίνοντες, οι ώσπερ έπί στρατείαι βαρβαρικήι υλας 35
U l i 1389 άταΣίας αύτώι μέχρι του παρόντος παρέσχον, οϊ μέν καθηιρημένοι δντες έκ πολλού καί υπ'
L 716 αύτοΟ προσληφθέντες, di δέ άκοινώνητοι τοίς οίκείοις μητροπολίταις καί ύπ' αύτοΟ εις
κοινωνίαν δεχθέντες, άλλοι διαφόροις έγκλήμασιν έμπεπαρμένοι παρ' αύτοΟ τιμηθέντες.
καί ταύτα έποίει άπό του πλήθους κυρώσαι τό αίρετικόν αύτοΟ πειρώμενος φρόνημα, μή
λογισάμενος ώ ς έν εύσεβείαι ούκ αριθμός Ζητείται, αλλ' όρθότης δογμάτων καί ή τών 40
αποστολικών διδαγμάτων αλήθεια καί άνδρες οί τούτοις εύσεβώς έΣ άποστολικών άποδείΣεαιν
καί μαρτυριών είδότες συνίστασθαι, ούκ έκ θράσους καί αυθεντίας τυραννικής. δθεν

VAAcAw
3 μετά VA om. Acw 4 K<*i ούδενόσ V g bé] τε A 11 ¿κείνη AAcw ¿κείνου V
14 βλέπουσα AAw βλέπουσι VA« 16 bè VAcw bè καί A . 17 τόν δυσσεβή άπολινάριον έν τή αΐ-
ρέσει V ig τής om. V 21 καί* om. Α 23 ένστοΐσει AAcw χή στοίσει V 3 2 πλησίον
ποΟ VAAw in loco pietati uestrae uicino Ac 33 βίβλων V 3 8 κοινωνίας V 4 1 δογμάτων V
οί] έν V 4 2 ούκ AAcw καί ούκ V

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
158. 159 O R I E N T A L I V M R E L A T I O N E S A D I M P E R A T O R E M 160 A D A V G V S T A S 131

παρακαλοΰμεν και ίκετεύομεν δια τάχους έπαμυναι τήι εύσεβείαι πολεμουμένηι τό ύμέτερον
κράτος και διόρθωσιν ό£υτάτην έπιθεΐναι τήι τούτων μανίαι και τυραννίδι, η ώσπερ τις
λαΐλαψ προς αίρετικήν κακοδοίίαν παρασύρει τους θρασυτέρους. δίκαιον γαρ την ύμε-
τέραν εύσέβειαν τήν τών έν ΤΤερσίδι και των έν βαρβάροις έκκλησιών φροντίσασαν èv τήι
'Ρωμαίων άρχήι σαλευομένας μή περιιδείν έκκλησίας. 6

169 = S 140 Α 172. Latina uersio extat in Collectione C 98

Αναφορά τών αύτών προς τον εύσεβέστατον βασιλέα ήνπερ έδωκαν μετά τής αναφοράς
τής προγεγραμμένης τώι μεγαλοπρεπεστάτωι κόμητι Είρηναίωι

Ήλπίσαμεν λύσιν ίσεσθαι τού Αιγυπτιακού κλύδωνος του ταΐς άγίαις του θεού έκ-
κλησίαις προσβαλόντος, τα τής εύσεβείας τής υμετέρας δεχόμενοι γραμματα ' εψευσθημεν io ep. 83
δέ τής ελπίδος. θρασύτεροι γαρ οί άνδρες έ£ άπονοίας έγένοντο και ουτε τής ενδίκως
καί έννόμως έπενεχθείσης αύτοίς ¿φρόντισαν καθαιρέσεως ουτε τήι έπνπμήσει του υμετέρου
κράτους έγένοντο σωφρονέστεροι, άλλα καί τους τής υμετέρας εύσεβείας νόμους καί τους
τών αγίων πατέρων κανόνας πατήσαντες, οϊ μέν καθαιρεθέντες, οι δέ άκοινώνητοι γενόμενοι,
έν τοις εύκτηρίοις έορτάίουσιν οϊκοις συνάΣεις έπιτελοΰντες, καί ημάς μεν, ως καί ήδη τήν is
φιλόχριστον ύμών έδιδά£αμεν κορυφήν, προσεύίασθαι μόνον είς τό αγιον βουληθέντας Άπο- ep. 154
στόλιον μετά τό δέΣασθαι τα πάσης εύσεβείας γέμοντα γράμματα τής υμετέρας ήμερότητος, ep. 83
ού μόνον έκώλυσαν, άλλα καί κατέλευσαν καί μέχρι πολλοϋ κατεδίωΕαν, ως φυγήι καί δρό-
μωι τήν σωτηρίαν ήμας πορίσασθαΓ αύτοίς δέ πάν ότιοΰν ποιείν έίεΐναι νομίίουσιν, είς
δέ συνέδρων είσελθείν καί βάσανον τών ζητουμένων ποιήσασθαι καί υπέρ τών αιρετικών 2ο
Κυρίλλου κεφαλαίων άπολογήσασθαι ούκ ήνέσχοντο, τους προφανείς τής έν αύτοίς δυσ-
σεβείας έλέγχους άπαγορεύοντες, μέγα δε φρονούσιν έπί μόνωι τώι θράσει, καίτοι γε ού θρά-
σους, άλλ' ήσυχίας καί γνώσεως καί τής τών δογμάτων έμπειρίας ή περί τών προκειμένων
συνεΚτασίς έστιν. τούτου χάριν ήναγκάσθημεν προτρέψασθαι τον μεγαλοπρεπέστατον
κόμητα Είρηναΐον καταλαβείν υμών τήν εύσέβειαν καί τά του πράγματος διδάίαι. τά 25
τε γαρ γεγενημένα ακριβώς έπίσταται καί μεμάθηκε παρ' ημών πολλούς θεραπείας τρόπους δι'
ων δυνατόν τό άτάραχον ταΐς άγίαις τού θεού έκκλησίαις παρασχειν ' οΟς ίκετεύομεν άνεΗι-
κάκως τήν ύμετέραν παρ* αύτοϋ μαθείν ήμερότητα καί τό δοκούν τήι ύμετέραι εύσεβείαι
θάττον κελεΰσαι γενέσθαι, ίνα μή είς ούδέν δέον ένταυθα συντριβώμεθα.

160 = S 141 Α 173· Latina uersio extat in Collectione C 99 30


'Αναφορά τών αύτών προς τάς βασιλίδας

"Ετερα γνωρίίειν τήι ύμετέραι προσδοκήσαντες εύσεβείαι, τά έναντία δηλώσαι ήναγκά- L III 608
Μ I U I 12'
σθημεν, τής τυραννικής αταξίας Κυρίλλου του Άλείανδρέως καί Μέμνονος του Έφεσίου
τούτο ποιήσαι βιαίομένης. δέον γαρ διά τε τήν τών έκκλησιαστικών θεσμών άκολουθίαν καί
δια τά εύσεβή τών φιλοχρίστων ήμών βασιλέων θεσπίσματα άναμεΐναι μεν τών άφικνουμένων 35
θεοφιλεστάτων έπισκόπων τήν παρουσίαν, κοινήι <δε> διασκέψασθαι τά περί τής εύσεβοΟς
VAAcAw
5 περιιδείν AAcw παρεώείν V
V S , D [ = mn], Α Λ
ρλγ' D 7 άναφορά V S A έπιστολή D 10 προσβαλλοντοσ V ι ι έγένοντο om. V
14 γεγενημένοι S D 16 βουληθέντεσ S 19 ποιείν V A om. S D A 20 είσελθείν V A A συνελ-
θείν S D 2 1 ήνέσχετο S 22 φρονούντες Λ 24 ¿Εέτασίς D προτρέψασθαι V A A
προπέμψασθαι S D 26 πολλούσ παρ' ήμών μεμοίθηκε S D 27 παρασχειν SDA παρασχεθήναι V A
28 καί V A A κατά S καί κατά D
pXb' D 3 2 δοκήσαντεσ V 34 τών — θεσμών τήν άκολουθίαν Α 36 ί>έ addidi

17·
Brought to you by | Stockholms Universitet
Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
132 COLLECTIO VATICANA

πίστεως καί τα προκείμενα Ζητήματα συνιδείν καί ακριβώς τό άποστολικόν έρευνήσαντας


βεβαιώσαι δόγμα, γράψαντες ήμίν ώς την ήμετέραν άναμένουσι παρουσίαν, καί μαθόντες
Μ I U I 1280 ώς από τριών μονών τυγχάνομεν, καθ' έαυτούς τυραννικόν συνεδριον συγκροτήσαντες,
d.22.m.lun. άθεσμα καί παράνομα καί πάσης άτοπίας γέμοντα ¿τόλμησαν πράγματα, και ταύτα τοΟ
431
μεγαλοπρεπεστάτου καί ένδοΕοτάτου κόμητος Κανδιδιανου του ευταξίας χάριν ύπό τών
εύσεβεστάτων καί φιλοχρίστων ημών βασιλέων άποσταλέντος καί άγράφιυς αύτοίς καί
έγγράφως παρεγγυήσαντος άναμεΐναι τους συγκληθεντας θεοφιλεστάτους έπισκόπους καί
μηδέν νεωτερίσαι περί την ευσεβή πίστιν, αλλά στοιχήσαι τοις θεσπισθείσι παρά τών τα
ep. 31 θεία φρονούντιυν βασιλέων ημών. άλλ' δμως καί του βασιλικού γράμματος έπακούσαντες
L i l l 609 καί τών συμβουλιών τοΟ μεγαλοπρεπεστάτου κόμητος Κανδιδιανου, σμικρόν τής ευταξίας
Ies. 59. 5 - 6 φροντίσαντες ώ ά ά σ π ί δ ω ν έ ρ ρ η ϋ α ν κ α ί ί σ τ ό ν ά ρ ά χ ν η ς κατά τον προφήτην ύ φ α ί -
ν ο υ σ ι ν " άλλ' ó μ έ λ λ ω ν τ ώ ν ω ώ ν α ύ τ ώ ν φ α γ ε ί ν σ υ ν τ ρ ί ψ α ς ο υ ρ ι ο ν ε δ ρ ε κ α ί
έν α υ τ ώ ι β α σ ι λ ί σ κ ο ς . δι' δ θαρραλέως βοώμεν" ó Ι σ τ ό ς α ύ τ ώ ν ο υ κ Ι σ τ α ι ε ι ς
ί μ ά τ ι ο ν ο ύ δ έ μη π ε ρ ι β ά λ ω ν τ α ι α π ό τ ώ ν £ ρ γ ω ν τ ώ ν χ ε ι ρ ώ ν α ύ τ ώ ν . τού-
του χάριν τάς πολλάς αύτών άτοπίας θεασάμενοι' τάς τε γαρ έκκλησίας καί τα αγια μαρ-
d. 7-m.lun. τ ^ ρ ΐ α άπέκλεισαν τής τε αγίας πεντηκοστής την πανήγυριν έπιτελεσθήναι ούκ ειασαν καί
προς τούτοις τους τής τυραννικής αύτών άταξίας ύπηρέτας εις τάς τών έπισκόπων οικίας
άποστέλλοντες καί τα ανήκεστα άπειλοΟντες ύπογράψαι τοις υπ' οίύτών παρανόμως τολμη-
θείσιν ήνάγκασαν' ού χάριν τους προειρημένους Κύριλλον καί Μέμνονα καθείλομεν καί τής
έπισκοπής άλλοτρίους πεποιήκαμεν, τους δέ συνεργήσαντας αύτών τήι άτα£ίαι καί εϊτε
κολακείαι εϊτε φόβωι ύποσυρέντας άκοινωνήτους πεποιήκαμεν, έως δν εις αϊσθησιν τών
οικείων έλθόντες τραυμάτων καί μεταμεληθώσι γνησίως καί τά αιρετικά Κυρίλλου κεφάλαια
τα τήι Άπολιναρίου καί 'Αρείου καί Εύνομίου δυσσεβείαι συμβαίνοντα άναθεματίσαντες τήν
τών άγιων πατέρων τών έν Νικαίαι συναθροισθέντων άνακτήσωνται πίστιν καί κατά τά
ep. 31 ύσββή τών φιλοχρίστων ημών βασιλέων θεσπίσματα ήσύχως καί δίχα θορύβου παντός είς

τό συνέδριον ήμίν συνεισελθόντες ακριβώς τά τε ζητούμενα συνιδείν έθελήσωσι καί τής


εύαγγελικής πίστεως τό ειλικρινές άδόλως φυλάΣωσιν.

161 = S 142 Α Ι74· L a t i n a uersio extat in Collectione C 100

'Επιστολή τών αύτών προς τον Υπάρχον καί τον μάγιστρον όμοίως
L m 709 Είς έσχατα κακών, τό δη λεγόμενον, έληλάκαμεν καί δεινοΐς προσπαλαίομεν άνηκέστοις
Μ i l i 1384 κ α | κα0.¿ κ ^ σ τ η ν ¿ ς çfreîv γ ή ν ήμέραν τον θάνατον ήμών προ όφθαλμών ημών βλέπομεν.
πάσαν γαρ βαρβαρικήν υπερβαίνει μανίαν τά ύπό Κυρίλλου καί Μέμνονος καί τών συν αύ-
τοίς καθ' ήμών τολμώμενα, καί ούδέν είδος αύτοίς παραλέλειπται τυραννίδος. έφοδοι
μέν γαρ συνεχείς ώς έν πολέμωι τολμώνταΓ αί οίκίαι ήμών ήδη δις άπεγράφησαν, ώστε
δήλας είναι καί έπισήμους τοις έπιέναι μέλλουσΓ πας οίκος ήμίν εύκτηριος άποκέκλεισται'
νόσωι διαφθειρόμενοι καί σμικρού αέρος άπολαΟσαι ποθουντες, προκύπτειν ού θαρροΰμεν,
ώς βαρβάρους έχθίστους, τους όμοφύλους φοβούμενοι. ol τών αγίων πατέρων κανόνες

VS, D [ = mu], ΑΛ
4 άθεσμίασ γέμοντα καί άτοπίασ SD 5 καί ένδοΣοτάτου SDAA om. V κόμητοσ VA
om. SDA 10 μικρόν SD 12 έκ τών SD 13 βασιλίσκουσ A 14 περιβοίλονται V περι-
βοίλλωνται D 15 αίιτών άτοπίασ SD αύτοπίασ Α άτοπίασ αύτών V ι6 έπιτελέσαι V ι8 ύπ'
VA παρ' SD 18/19 τολμηθείσι παρανόμως D ig ήναγκάσθησαν Α 2ο άΣία V 22 καί1
om. D 23 άττολλιναρίου S δυσσεβείαι ot». V 25 παντόσ VAA τινόσ SD 26 ήμίν
συνεισελθόντεσ SD συνεισελθόντεσ V σύν ήμίν είσελθόντεσ Α
ρλε' D 3° ϊσχατον κακόν V έληλοίκειμεν SD 3 1 ήμέραν VAA ώραν SD
όφθαλμών ήμών VAA όφθαλμών SD 32/33 αύτώ D 33 τυραννίδος παραλέλειπται [ύπολέλειπται
SD] SDA 34/35 ώσ είναι δήλασ SD 35 μέλουσι V 36 μικροΟ SD τολμώμεν SD

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
ί6ο ORIENTALIVM RELATIO i6i EPISTVLA AD PRAEFECTVM 162 AD PRAEPOSITVM 133

πεπάτηνται ' oí καθηιρημένοι καί άκοινώνητοι Ιερουργίας κατατολμώσι, τά δυσσεβή αύτών


έκχέοντες τώι λαώι τοΰ θεού διδάγματα ήμεΐς òè καθειργμένοι όιατελουμεν καί τάς έφόδους
περισκοποΰμεν. δεόμεθα τοίνυν καί ίκετεύομεν τήν υμετέρα ν μεγαλοπρέπειαν μή παριδείν
ημάς èv μέσωι τών τοιούτων άπειλημμένους κακών, αλλ' έίαρπάσαι ήμας ώς τάχιστα του
ύποπτου θανάτου καί παρασκευάσαι τήν βασιλίδα πόλιν καταλαβείν καί δούναι λόγον ήμάς 6
ύπέρ της πίστεως καί έ£ελέγ£αι τών προειρημένων άνδρών τήν τε αίρετικήν κακοδοΗίαν
καί τήν ύπερβάλλουσαν παρανομίαν. εί γαρ τούτο μή γένοιτο, παντελώς άπολούμεθα καί
παρανάλωμα της έκείνων μανίας έσόμεθα. πάλιν τοίνυν δεόμεθα καί ένορκοΟμεν προς
παίδων, προς τών φιλτάτων, προς της δικαίας τοΰ θεοΟ κρίσεως μή περιοφθήναι παρά
της υμετέρας μεγαλοπρεπείας, άλλ' ώς τάχιστα έντευθεν άπαλλαγηναι καί έλεύθερον αέρα Μ n i l 1385
θεάσασθαι. ιι

162 = S 143 Α 175· Latina uersio extat in Collection e C ιοί


'Επιστολή τών αυτών προς τον πραιπόσιτον καί Σχολαστικών όμοίως
Ουδέν άπονοίας èv πλημμελήμασι χαλεπώτερον' αυτη γαρ έπί πάντα έστί τα άτοπα l ill 712
ήγεμών' υπό ταύτης οί Αιγύπτιοι καί οί συν αύτοίς στρατηγούμενοι τών τε έκκλησιαστι- ΐδ
κών καταφρονοΟσι θεσμών καί τα ευσεβή τών θεοφιλεστάτων ήμών βασιλέων πατοΟσι
θεσπίσματα. ουτε γαρ τά πρώτα ούτε τά δεύτερα ουτε τά τρίτα αύτους σωφρονείν ep. 25.31· 83
έδίδα£ε γράμματα ουτε ή έννομος αύτοίς ύφ' ήμών έπενεχθείσα καθαίρεσις έσβεσεν αύτών
τήν θρασύτητα, άλλ' άθροίίονται μέν είς τους εύκτηρίους οίκους παρανόμως, έπιτελουσι δέ
συνάΕεις άθέσμως, καίτοι γε τών λαών ταύταις ού παραβαλόντων ' παντί δέ οϊκωι θείωι 20
φρουρούς έπιστήσαντες ούδένα πλήν αυτών είσιέναι συγχωροΟσι. καί ταύτα ήδη δια
γραμμάτων έτέρων τήν υμετέραν έδιδάΗαμεν μεγαλοπρέπειαν, δπως έκινδυνεύσαμεν προσεύϋασθαι ep. 154
βουληθέντες εις τό αγιον Άποστόλιον μετά το δέΣασθαι τά διά του θαυμασιωτάτου ΤΤαλ- ep. 83
λαδίου του μαγιστριανοΟ γράμματα τών εύσεβεστάτων ήμών καί φιλοχρίστων βασιλέων,
ού γάρ μόνον έκωλύθημεν προσεύΗασθαι, άλλα καί καταλευσθέντες μέχρι πολλού κατεδιώ- 26
χθημεν. έπειδή τοίνυν καί της εύσεβείας υπάρχετε τρόφιμοι καί èv άρετηι διαλάμπετε
πάσηι, ώς τήν υμετέραν εύκλειαν èv τοις απάντων περιφέρεσθαι στόμασι, και της αγίας
έκκλησίας έκθύμως ύπερμαχείτε, πάσαν ποιούμενοι προμήθειαν, ώστε διηνεκώς αύτήν έ£
ούριων φέρεσθαι, παρακαλουμεν υμών τό μέγεθος καί τά ήμέτερα γράμματα υπαναγνώναι ep. 158
τώι εύσεβεστάτωι καί φιλοχρίστωι ήμών βασιλεΐ καί πάσαν είσενεγκείν σπουδήν ώστε τήν so
μέν παρούσαν παυθηναι σύγχυσιν, άταράχως δέ καί θορύβου παντός χωρίς τό κοινόν γε-
νέσθαι συνέδριον καί τοις άμφισβητουμένοις £καστον μέρος τών άμφισβητούντων συστηναι.

163 = S 144 Α 176. Latina uersio extat in Collectione C 102


Αναφορά τών Ανατολικών πρός τον βασιλέα, ής προέταξαν τό σύμβολον τών έν Νικαίαι L III 697
άγίων πατέρων, άναγαγόντες τά υπό της άγιας καί οικουμενικής συνόδου τυπωθέντα Μ 1 1 1 1 1 3 7 2
έπί τοις προδοθείσιν αύτήι λιβέλλοις παρά Κυρίλλου καί Μέμνονος τών άγιωτάτων' ήτις 86
έστάλη Είρηναίωι κόμητι καί δι* αυτού άπεδόθη
1 θρήνων ώς άληθώς καί όδυρμών καί δακρύων äZia τά υπό τών λεγομένων έπισκόπων
τολμώμενα ώς èv σκηνήι καί θεάτρωι, καί τά μεγάλα καί άρρητα της έκκλησίας μυστήρια
VS, D [=rnn],ΑΛ
2 έκχίονται SD 4 ύπειλημμένουσ V 5 ήμάς om. SD 7 μή τοΟτο V
ρλς' D ΐ3 Σχολαστίκιον scrips! cf. p. 135. 22 σχολαστικόν VSDA όμοίωσ VA Λ γενόμενον
SD 14 ττοίντασ SD τών άτόπαιν D 17 σωφρονείν αύτούσ SD 18 ¿bíbaEav V
έννόμως V 2ο άθέσμους V θείω οίκω V 26 έπ' D διαλοίμποντεσ V 3° ύπενεγκείν V
ρλΖ' D 35 άγιωτάτων V άπό V 36 αύτώ S αύτοίς D 38 όδυρμών καί
δακρύων SAA δακρύων καί όδυρμών D όδυρμών V

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
COLLECTIO VATICANA
134

παϋϋουσι. καθαιρεθέντες γαρ ύφ' ήμών bià τάς πολλάς αυτών παρανομίας Κύριλλος καί
ep. 6 Μέμνων καί δια το δυσσεβές Άπολιναρίου φρόνημα, δ έν τοις κεφαλαίοις τοις ύπ' αυτοί)
nr. 87-90 πεμφθεΐσιν εύρήκαμεν, λιβέλλους, ώς έγνωμεν έπί τοΟ παρόντος, έδοσαν τοις λοιποις τα
αθεσμα εκείνα πεποιηκόσι καί τοις κεφαλαίοις έκείνοις τοίς αίρετικοίς καθυπογράψασι καί
δια τούτο παρ' ήμών τώι της άκοινωνησίας ύποβληθείσιν έπιτιμίωι, ώς παρ' ήμών άδικη- 5
θέντες, καί δικασταΐς χρησάμενοι τοις ύπευθύνοις καί τοις ϊσοις έγκλήμασιν ύποκειμένοις
έκάλεσαν ημάς εις κριτήριον τους άκήρατον της όρθοδοΣίας την πίστιν διαφυλάττειν προηι-
Μ i n i 1373 ρημενους. εϊτα ήμών ακολούθως άποκριναμένων ώς χρή άναμειναι τα παρά της υμε-
τέρας εύσεβείας τυπούμενα, καί δίς καί τρις ταύτα είρηκότων, παιδιάν ήγησάμενοι τους
L m 700 της εύσεβείας θεσμούς, άπέδοσαν αύτοίς, ώς γε νομίίουσι, την ίερουργίαν, δμοια ποιούντες ίο
ώσπερ αν εί τις δεδεμένος καί έαυτόν τών δεσμών άπαλλάΗαι μη δυνάμενος έτερον λύειν
επιχειρήσειεν. εί μεν γαρ ούκ άζιόχρεως ήν ή παρ 5 ήμών γενόμενη Μεμνονος καί Κυ-
ρίλλου καθαίρεσις, εχρήν μηδέ λιβέλλους δοθήναι μηδέ λυθήναι, ώς γε νομίίουσι, τους
καθαιρεθέντας ' εί δε αληθώς, ώσπερ ουν αληθώς, άΗιόχρεως ήν, καί ή άκοινωνησία ωσαύ-
τως αξιόπιστος καί βεβαία' παρά γαρ τών αυτών καί αυτη κάκείνη γεγένητο. τούτων is
δέ ούτως έχόντων, π ώ ς οΐόν τε ήν τους άκοινωνήτους καί πάσης ιερατικής λειτουργίας
κεκωλυμένους τοίς καθηιρημένοις ίερουργίαν άποδοΟναι, καί ταύτα μείίοσιν έγκλήμασιν
έαυτούς περιπείραντας ; άκοινώνητοι γαρ δντες της τε κοινωνίας κατετόλμησαν καί
2 τοίς καθηιρημένοις παρανόμως έκοινώνησαν καί προ της καταγελάστου λύσεως. δεό-
μεθα τοίνυν του υμετέρου κράτους μη παριδείν τους έκκλησιαστικους πατουμένους 20
θεσμούς, αλλ' ώς τάχιστα έπαμυναι τήι πίστει πολεμουμένηι καί ήμίν επιβουλευομένοις
(μυρία γαρ ήμίν άπειλοΟσιν ανήκεστα) καί κελεΰσαι ήμάς έντεΰθεν άπαλλαγήναι καί
εις την βασιλίδα πόλιν παραγενέσθαι, ΐν' έπί της υμετέρας εύσεβείας καί τήν παρα-
νομίαν αύτών καί τήν άσέβειαν διελέγ£ωμεν 1 αδύνατον γάρ, ώς ήγούμεθα, δίχα τοΰ
υμετέρου κράτους εύτάκτως καί ένθέσμως τα προκείμενα τυπωθήναι. εί δέ τούτο μη 26
παραστήι υμών τήι γαληνότητι, εις τήν Νικομήδειαν μετακληθήναι παρακαλοΰμεν, ίνα ραι-
δίως καί τά γινόμενα τώι ύμετέρωι δηλώμεν κράτει καί τους της υμετέρας εύσεβείας δεχώ-
3 μεθα τύπους. προστάζαι δέ παρακαλοΰμεν τήν φιλόχριστον υμών κορυφήν μετά εκάστου
μητροπολίτου δύο μόνους θεοφιλεστάτους επισκόπους συγκληθήναΓ το γάρ πλήθος περιττόν
μεν εις δογμάτων Εήτησιν, θορύβους δέ μόνον οΐδεν έργάΣεσθαι. δι' ö καί οί προειρημένοι 30
μετά πλήθους παρεγένοντο, τούτωι μόνωι θαρρουντες, αλλ' ούκ άληθείαι καί δογμάτων
όρθότητι, καί σκοπόν έχοντες δια τοΟ πλήθους τήν οίκείαν πρόθεσιν εις έργον άγαγείν καί
τώι πλήθει τών υπογραφών συναρπάσαι. ημείς δέ καί τώι ύμετέρωι θεσπίσματι πειθό-
μενοι καί νομίσαντες ολίγους έΣαρκείν εις Ζήτησιν δογμάτων, τρεις έΗ έκάστης επαρχίας
ep. 83 έληλύθαμεν καί μέχρι του παρόντος τους τής υμετέρας εύσεβείας δρους φυλάττοντες ούκ 35
άπεστείλαμεν αύτόθι θεοφιλεστάτους επισκόπους, ώς οί πάντα εύκόλως τολμώντες πεποιή-
κασιν, άλλα δια γραμμάτων ä έχρήν, έδιδάΗαμεν, σκοπόν έχοντες μή άντιτείνειν τοίς εύσε-
βέσιν ύμών θεσπίσμασι. προς δέ τούτοις άντιβολουμεν ύμών τήν εύσέβειαν κελεΰσαι πάντας

V S , D [ = mn], Α Α
ι ¡ 2 κυριλλός τε καί μέμνων D κύριλλον καί μέμνονα S 2 άπολλιναρίου S 4 πεποιη-
K
κότεσ S D καθυπογράψαντεσ SD 4/5 <*ì bià — έπιτιμίωι om. V 5 υποβληθέντες D
6 ύπευθύνοισ ουσι V η τό κριτήριον S D y/8 προηρημένουσ S D A προαιρουμένουσ V A
10 θεσμούς] δρους Λ δμοια V A A δμοιον S D 13 μηδέ 1 ] δέ D 1 5 γάρ om. S D ab eisdem
namque et propter eadem Λ γεγένητο Α γε γένοιτο V έγένετο S D 16 ίερατικήσ λειτουργίασ
S D A A ίερουργίασ V ι 8 περιπείραντεσ S D γάρ έκεΐνοι S γάρ κάκεΐνοι D άκοινωνησίασ S D
20 πατημένουσ V 23 γενέσθαι S D τήσ εύσεβείασ τήσ ύμετέρασ V 26 ήμών S 27 γινόμενα
V A A γενόμενα S D δηλώμεν τώ ύμετέρω Α 28 έκαστου μόνου S D 3 ° εΐδεν V 3 1 τούτω
2
μόνω Α Λ τοΟτο μόνω V τούτοισ μόνοισ S D 3 οικεία S 34 δλίγουσ V A καί όλίγους S D A τήν
[om. D ] τών δογμάτων S D 36 πάντεσ S D 36/37 πεποιήκαμεν S 37 πραγμάτων V 38 πάντα S

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
163 ORIENTALIVM RELATIO AD I M P E R A T O R E S 164 I R E N A E I E P I S T V L A 135

τήι κατά Νικαίαν ύπογράψαι πίστει, ήν τούτων ημών προετάζαμεν τών γραμμάτων καί
μηδέν αύτήι Ηνον έπεισαγαγειν, μήτε ψιλόν ανθρωπον τον κύριον ημών Ίησουν Χριστόν
λέγοντας (θεός γάρ έστι τέλειος και άνθρωπος τέλειος) μήτε παθητήν είσάγειν την θεότητα
τοΟ Χριστού' τολμηρόν γαρ έπίσης έκάτερον.

164 = S 145 Α 177· Latina uersio extat in Collectione C 109 5

Επιστολή γραφεΐσα παρά του κόμητος Ειρηναίου προς τους 'Ανατολικούς περί τών έπί τήι
υποθέσει πραχθέντων μετά τήν εϊσοδον αύτου τήν έν Κωνσταντινουπόλει καί την άπόδοσιν
τών αναφορών

1 Μόγις μοι νυν ένεγένετο καί έπιστείλαι προς τήν όσιότητα υμών καί τών γραμμάτων L 111 ΊτΊ
ευρείν οίον έβουλόμην διάκονον ίνα τα έπί τοις προκειμένοις έκβάντα δια της χάριτος toû Ι3<

Χρίστου γνωρίσω τήι κατά θεόν ύμών διαθέσει. ήλθομεν γαρ εις τήν βασιλεύουσαν n
πόλιν τρεις με τών Αιγυπτίων προλαβόντων ημέρας ' δσους δέ λοιπόν εύθυς καί παρ' αυτήν
υπέστην κινδύνους τήν εϊσοδον, ουδέ λόγωι ράιδιον έΣειπειν, μη τι γε δι' έπιστολής πα-
2 ραστήσαι. προεισελθόντες γάρ οί βέλτιστοι καί πασι προσφόρως καί καταλλήλως χρησά-
μενοι (αρκεί γάρ τοσούτον ειπείν), πάντων ως ειπείν τάς άκοάς προκατέλαβον, τους μεν is
ταΐς ψευδολογίαις ω ς Ιτυχον δελεάίοντες, τους δε καθ' ήμών ταΐς συκοφαντίαις προσεθί-
ίοντες, οίπαντας δέ κοινήι και κατ' ιδίαν συμπείθοντες, ώστε καί τους μεγάλους άρχοντας
καί τους έν άΣιώμασι τελούντος καί τους εν στρατείαις διαφόροις πεισθήναι δτιπερ καί
έίετάσεως ακολούθου γεγενημένης καί κρίσεως παρακολουθησάσης καί πάντων όμου τών
θεοφιλεστάτων έπισκόπων μίαν καί τήν αυτήν έΗενεγκόντων ψήφον κατά του παρ' αύτών 2ο
3 έρήμην κατακριθέντος ή θαυμαστή γέγονεν εκείνη καθαίρεσις. τον μέντοι μεγαλοπρε-
πέστατον καί φιλόχριστον κουβικουλάριον Σχολαστίκιον έπεισαν ώμολογημένως ως ούδέ
άκοΰσαι δλως ήνέσχετο έν Έ φ έ σ ω της Θεοτόκου φωνής. δμως δια τήν της αληθείας
άκαταγώνιστον δύναμιν καί τάς υμετέρας εύχάς ίσχυσα δια τών οίκτιρμών του θεου τους έκ
προοιμίων κινδύνους, ως ?φην, διαφυγών συντυχείν τε τοις μεγαλοπρεπεστάτοις αρχουσι 26
καί πάσαν αύτοίς, ως ένεχώρει, τήν του πράγματος άλήθειαν έΣηγήσασθαι ' οΐ τα παρ' ήμών
διδαχθέντες καί είς αύτάς ένεγκεΐν ήναγκάσθησαν τών κρατούντων τάς άκοάς δσαπερ εις
τε τήν προκειμένην ύπόθεσιν, καί εις υμάς δέ αυτούς οί περί τον Αίγύπτιον τυραννικώς
έπλημμέλησαν. καί τέλος, ίνα μή μηκύνω τον λόγον, πολλών èv τώι μέσωι γενομένων
τε καί λεχθέντων παρά τε τών τά ημέτερα παρά τε τών τα Κυρίλλου φρονούντων, ëboSev 30
έμου τε καί τών Αιγυπτίων έαυτοίς τε καί τήι υποθέσει συνισταμένων αύτήι τον εύσεβέστατον
άκροάσασθαι βασιλέα, παρόντων αύτώι καί τών μεγάλων αρχόντων, καίτοι γε έμοΟ διαμαρ-
τυρομένου πολλάκις ως ουτε τούτου xáptv άφιγμαι ούτε τοιαύτας παρά των θεοφιλεστά-
των έπισκόπων Ιλαβον έντολάς, μόνον δέ γραμμάτων ήλθον διάκονος. αλλ' έγώ μέν
υπέρ τούτων μικρού δείν καί διεσπάσθην τών λόγων, το δόΕαν δέ δίχα πάσης έΣεβιβάσθη 35
i μελλήσεως. της τοίνυν θείας ήμίν καί τότε παραστάσης βοπής καί τήν τοΟ κρατούντος

VS, D [ = mn], ΑΛ
ι προετάΕαμεν VAA προεγράψαμεν SD 3 γάρ Α είσαγαγειν D
VS. D [ = mn], A [in marginibus nonnulla abscissa], Λ
ρλθ' D 6 ¿v D 9 ένεγένετο VA έξεγένετο SD 11 ΧριστοΟ] θϋ D γνωρίση D
13 κινδύνουσ τήν εϊσοδον [όδόν SD] SD Α τήν εϊσοδον κινδύνουσ V μήτοιγε D ¿πιστολών D
16/17 προσεθίίοντεσ DA προεθίΖοντεσ VS, deficit A, conicio προερεθίΖοντες ι8 άΕιώματι V
στρατείασ Α 22 σχολαστικόν Α 23 έν Έφέσωι om. V 27 δι&αχθέντεσ V δι&αχθίντα SD
deficit Α τάσ τών κρατούντων SD 28 ύμάσ VSA ήμάσ D deficit A bè om. D
29 έπλημμελήθησαν S μή om. S 30 λεχθέντων Α Λ δεχθέντων VSD ήμέτερα VA ύμέ-
τερα SDA 34 μύνων Λ 35 τούτων VD τούτου S τοΟ A j ó μελήσειυσ VSDA παρα-
στοίσησ (ιοπήσ Υ Α Λ παραστοίσευυσ όρθήσ SD κρείττονοσ Α

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
136 COLLECTIO VATICANA

Prou. 21, ι προς τό αληθές ίθυνάσης καρδίαν και διά τών πραγμάτων δειΣάσης δτιπερ αληθώς κ α ρ -
δ ί α β α σ ι λ έ ω ς έ ν χ e ι ρ ì θ ε ο ύ , κατεγνώσθησαν μέν οί δι' έναντίας (δει γαρ έπ' αυτό
Μ i n i ΐ3'. 3 συντόμως τό πέρας έλθείν), ως κατ ούδένα τρόπον συστήναι ή τοίς της καθαιρέσεως υπό-
μνημα σιν ή οίς ένταυθα κατά ψευδολογίαν είρήκασι, δυνηθέντες, άλλα καί προφανώς δια
L III 720 πάντων άποδειχθέντες ως ουτε τό συνέδρων ακολούθως ó Αιγύπτιος συνεκάλεσεν ουτε 6
κρίνειν, ώς είς ών τών κρινομένων, ήδύνατο ουτε δλως παρά γνώμην του μεγαλοπρεπεστάτου
κόμητος ΚανδιδιανοΟ της όποθέσεως άψασθαι. καί γάρ καί αί παραγγελίαι πάσαι του αύτοΟ
ep. 31 μεγαλοπρεπέστατου κόμητος ΚανδιδιανοΟ καί ή γραφείσα δι' αύτοΟ προς τήν σύνοδον σά-
κρα καί £τερα τοιαύτα ώς άπα? έν διαγνώσει κελεύσαντος άνεγνώσθησαν του βασιλέως,
καί ουκ έστι τι δπερ δια τάς υμετέρας εύχάς παρελείφθη τών τα παρανόμως αυτόθι τόλμη- ίο
θέντα δεικνύντων, ώστε λοιπόν σύμφωνον μέν τους της άληθείας έχθρούς τήν παρά πάν-
των κατάγνωσιν άπενέγκασθαι, δεχθήναι δέ καί κυρωθήναι τής υμετέρας θεοσεβείας τήν
κρίσιν καί τήν τών περί τον Αίγύπτιον καθαίρεσιν άποσταλήναι παραχρήμα παρά του εύ-
σεβεστάτου βασιλέως έν τήι άγίαι του θεού έκκλησίαι, ώσανεί τυραννικώς άπαντα καί
άθέσμως τών περί Κύριλλον πεπραχότων καί έτέρας προσοφειλόντων έφ' οίς έπταισαν τι- ι®
6 μωρία«;. έπί τούτοις μέν ουν τα του πράγματος έτελεύτησε καί τούτο γεγένηται της
ακροάσεως πέρας. έλθόντος δέ Ιωάννου του Ιατρού καί συγκέλλου Κυρίλλου καί έλθόν-
τος ώς ϊστε, έτέρους ώσπερ γεγενημένους όρώμεν τών αρχόντων τους πλείους καί ουδέ
άκοΰσαι γουν παρ' ήμών τών έπ' αύτών ή καί παρ' αύτών κριθέντων άνεχομένους. οΐ
μέν γαρ αύτών έπί του παρόντος φασίν ώς χρή τα H έκατέρου μέρους πραχθέντα κρατείν 2 0
καί τάς καθαιρέσεις ού τών δύο μόνων, ώς ίδοΕεν, άλλα τών τριών κυρωθήναι προσώπων '
ο\ δέ δτι τάς μέν καθαιρέσεις λυθήναι πάντων έπίσης προσήκει, φανερούς δέ τών θεοφι-
λεστάτων έπισκόπων ένταΟθα μετασταλήναι, ώστε μετά πάσης άληθείας έΕετασθήναι τούς τε
περί τής πίστεως λόγους καί τα παρανόμως έν Έφέσωι γεγενημένα. είσΐ δέ τίνες οί καί πάντα
ποιοΟσι καί παντοδαπήν σπουδήν συνεισφέρουσιν έφ' ώι τε έππραπήναι παρά του εύσεβε- 2 6
στάτου βασιλέως μετά φανερών τύπων τήν Έφεσίων καταλαβείν καί ώς έάν συνίδωσιν.
ή καί δυνηθώσι, φησίν, άπαν διαθεΐναι τό πράγμα, δπερ οί άγαπώντες υμάς είς έργον
άπεύχονται προελθείν, άκριβώς είδότες τών σπουδαζόντων τήν πρόθεσιν καί δθεν πρός
β ταύτην ώδηγήθησαν τήν βουλήν. άλλα ταΟτα μέν, ώς τώι κυρίωι φίλον, προίτω ' έμου
δέ, παρακαλώ, τοιούτους ύπομεμενηκότος κινδύνους καί ούδέ νυν άκινδύνως διάγοντος δια »ο
τό τών έπιβουλεύοντων όσημέραι πλήθος έκτενώς ύπερεύχεσθαι καταΕιούτω ή υμετέρα όσιό-
της' μάρτυς γάρ ó θεός δτι έν τώι καλεΐσθαι πρός τήν έπί του βασιλέως διάγνωσιν ούδέν
ίτερον ήλπισα ή τώι της θαλάσσης παραπέμπεσθαι ^εύματι. ó δέ κ ύ ρ ι ο ς κατά τό
2Tim. 4. 17 γεγραμμένον π α ρ έ σ τ η μ ο ι καί έ ρ ρ ύ σ θ η ν έκ σ τ ό μ α τ ο ς λ έ ο ν τ ο ς , μάλλον δέ σκύμ-
νων μυρίων. 35

VS, D [ = mn], A [in margine nonnulla abscissa, desinit in 19 γοΟν παρ* propter foliorum de-
fectum], Λ
ι ίθυνούσησ A 5 άποδειχθέντεσ V άποδίίχθέντοσ SDA οδτε VSA 6τε D έκοίλε-
σεν V 6 ών om. V δύναιτο S 8 ΚανδιδιανοΟ SDA om. V deficit A 15 έφ' οίς
om. SD deficit A 15/16 τι ττμυυρ{ασ SD 16 μέν om. D 18 τούσ Λρχοντασ SD
21 μόνον D 22 πάντυυσ D 27 ol om. S ήμάσ D 28 ιτρόσ V da SD 30 oiibèv S
διαγαγόντοσ S 31 έκτενώσ VA εύσεβώσ SD 33 θαλάττησ SD

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 9:42 PM
INDICES
I

IN HAC VOLVMINIS I PARTE V CONTINENTUR


Expositio concilii CCCXVIII patrum contra Paulum Samosatenum [Lietzmann, Apol-
linaris p. 293] 142 p. 6. 7

Gesta Ephesi ab Orientalibus 1 5 1 p. 119—124

Basilii diaconi preces 143 p. 7—10

Cyrilli oratio ad augustas de fide 149 p. 26—61


Cyrilli oratio ad dominas 150 p. 62—118
Cyrilli solutio duodecim capitulorum 148 p. 15—25
Cyrilli de incarnatione dei uerbi filii patris et disquisitio de eodem . . . . 140. 141 p. 3—6
Cyrilli ep. ad Caelestinum [ep. 1 1 ] 144 p. 10—12
Cyrilli et synodi ep. ad monachos Constantinopolitanos [ep. 19] 145 p. 12. 13
Nestorii et episcoporum qui cum eo, relatio ad imperatorem 146 p. 13—15

Orientalium epistula ad excommunicatos 152 p. 124


Orientalium relatio ad imperatores 153 p. 124. 125
Iohannis Antiocheni et eorum qui cum eo, relatio ad imperatores per Palladianum 154 p. 125—127
-eorundem epistula ad clerum Constantinopolis 1 5 5 p . 127
eorundem epistula ad senatum Constantinopolis 156 p. 127. 128
eorundem epistula ad populum Constantinopolitanum 157p.128.129
(Mentalis concilií relatio ad imperatorem periata per Irenaeum 158 p. 129—131
eorundem relatio ad imperatorem item periata per Irenaeum 159 p. 131
eorundem relatio ad augustas χ6o p. 1 3 1 . 132
eorundem epistula ad praefectum et magistrum a pari 161 p. 132. 133
eorundem epistula ad praepositum et Scholasticium a pari 162 p. 133
Orientalium relatio ad imperatorem Irenaeo directa 163 p. 133—135
Irenaei epistula ad Orientales 164 p. 135. 136

II
ADFERVNTVR
Gen. 8, 21 . . . . 44. 27 Ps. 2, 7 41» 1 1
12, 3 " 3 , 38 2, 8 107, 18
31, 40. 39 . . . 128, 29 4» 7 128, 33
49, 10 . . . 38, 25 8, 2. 3 89, 14
Exod. 20, 3 . . . . 72, 12 21, I 136. 1
Num. 21, 8 . . . . n o . 15 23. IO 34. 21
Deut. 5, 32 . . . . 126, 17 31. 9 26, 14
6. 4 II 32, 6 34. 21
6, 5 73. 13 32, 15 90, 8
Acta conáliorum oecumenicorum. 1 1 , 5 . 18

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 10:30 PM
138 INDICES

Ps. 44. 8 22, 9 Mt. 3, 3 . 92, 8


55. 5. 32 3. l i - 12 86, 25
67. 12 27. 39 3. 17 98, ι. 108, 34
74. 6 39, 15 4. 10 49. 33
8
74. 71. 30· 73. 27 4. 38. 39 4. »
76. 7 37. 25 8, 2. 3 86, 34
81, 6 30, 15 8, 14 87, 2
8i, 7 30, 18 8, 26 87. 3
88, io. 12 93, 39 8, 27 87, 5
cf. 94, ι 80, 12 8, 3 1 · 32 87, 8
102, 20 . . . . ". 88, 22 9. 25 98. 8
102, 24 47, 2 9. 37· »ο. ι 87, 19
109, 3 117, ι 10, ι 77, 3
117, 20 16, 14 IO, 23 48, 32
2
117. 7 84, 14 10, 24. 25 42, IO
118, 91 88, 4 IO, 28 42, j . 49, 20
146, 8 66, 29 IO, 29. 30 87, I I
Prov. 8, 9 15, 19 10, 32. 33 87, 31
8, 30. 31 52, 28 1 1 , 27 108, 30
9, 9 61, 26. 68, 29 I I , 28. 29 87, 41
13. 3 ".7 II, 28 53. 34
Sap. Sal. 1 , 7 32, 16 1 1 , 29 84, 29
ι , 13. 14 42, 26 12, 5. 6 88, 5
2, 24 42, 29 12, 27 88, 13
Ies. 6, 3 30, 8. 109, 26 13, 40—42 88, 18
12, 3 26, 18 14, 25 4. 2
26, 19 93. 29 15, 14 *5. 28
35. 3 93. 24 16, 13. 16. 17 88, 26
35. 5· 6 93. 27 16, 13 61, 18
4°. 9· io 93. 25 16, 16 7. 1 6
40. 9 26, 5 16, 17 5. 15
40. 13 34. 7 16, 18 10, 8
4°. 15· 18 34, 23 16, 27 61, 16. 88, 35
45. 3 3. 7 17, 24—26 88, 38
48, i l 61, 7 20, 28 39. 37
49. 6 61, 4 21, 9 89, 10
59. 5· 6 132. « 21, 16 89, 12
59, 5 127. 18 22, 32 94· 18
61, ι 93. 31 23, 10 68, 21
62, IO 16, IO 24, 36 34. 3
63, 9 · · · 90. 13 25, 25 9, 31
66, ι 52, 21 25, 31 73. 26. 89, 22
1er. 17, 10 90, 10 25. 34 75. 30
38. 33 77. 26 26, 37. 38 58. 17
39. 27 90, 8 26, 41 50. 29
Bar. 3, 38 4. 14 26, 63 64 89. 28
Os. 13, 14 64, 8 27, 46 34. 18
Ioel 2, 28 27, 33. 55, 12 27. 50—52 89, 36
Amos 3, 12. 13 16, 9 28, 19 43. 35· 56. 23
Micha 5, 2 86, 18 Le. I, 118, 36
Habac. 2, 4 79. »5 I, 14—16 92, 2
cf. Habac. 3, 18 80, 12 I, 31 22, 6
Zach. 12, ι 37. 22 I, 32. 33 92, 16
Mal. 3, 6 66, 4 I. 34· 35 65, 32. 92, 23
Mt. ι , 20. 21 86, 6 I, 41—43 92. 31
ι , 21 . . . . 22, 7. 39, 34. 84, 2. m , 5 1, 76. 77 92, 9
2, ι 86, 16 2, 6. 7 i n . 13

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 10:30 PM
INDICES
139

Le. 2, 14 44, 6 loh. 5, 22. 2 3 60, 34


2. 21 m . 5 5. 24 n8, 8
2. 2 9 — 3 2 92, 4 0 5, 26. 2 7 59, 31. 61, ι
2, 2 9 — 3 1 112, 3 3 5. 27 60, Ii
2, 34 112, 3 6 5. 28 49, 22
2, 4 0 33, 12. 28 6, 27 98, 16
2, 48. 4 9 m , 22 6, 2 9 118, 16
2, 5 2 33. 13 6, 38. 3 9 40, 2 0
3. 6 20, 25 6, 4 7 96, 23
3. 3 8 76, 19 6, 5 7 25, 8. 59, Ii
4. ΐ· 2 45. 2 θ 6, 6 3 25, 6
4. 19 32. 7· 59. 2 3 7. 3 3 32, 4
5. 12. 13 m , 30 7. 3 7 3. 13
5, 2 2 — 2 4 93, 7 8. 15· 16 40. 34
7. 14 49. 24. 98, 28 8, 28 32, 18. 2 7
7. 2 1 — 2 3 93. 16 8. 4 0 61, 12
8, 2 4 93. 3 6 10, 18 5, 24
8, 38· 3 9 94. 5 i°. 24. 2 5 32, 3 7
8, 5 2 94. 16 10, 3 3 . . . 16, 6. 32, 22. 60, 27. 118, 3 3
18, 8 60, 17. 118, 3 0 10. 35· 3 6 21, 9
20. 4 1 — 4 4 m . 37 11. 25 54, 19. 58, 10. 95. 3 8
22, 2 7 94, 2 3 H . 34 34. 14
22, 66—69 94, 3 0 11. 41 49, 2
23. 4 6 58, 18 H . 43 49. 2 3
loh. ι, ι 36, 27. 109, 32 12, 13 110, 24
ι. 3 41. « 5 12, 16 102, 13
ι. 9 — i l 109, ι 12, 23. 24 I02, 15
ι, 12 117, 7. 15 12. 27. 28 58, 15
I. 14 · 5. 5· 20. 21. 21, 18. 37, 14. 64, 3. 12, 44. 4 5 54, I. 118, 16
66, 27. 81, 36. 109, 10. 118, 3 6 12, 4 9 118, 2 3
ι, 15. 16 109, 18 14. ι 54. 3· 96, 25. 118, 27
1, 16 22, 12 14. 6 51, 13
ι. 18 4, 17. 5, 34 14. « 55. 3 0
ι. 19. 2 3 92. 7 14. 12. 13 90, 18
ι, 3 0 109, 3 0 14. Ϊ3 90, 2 9
ι. 3 2 — 3 4 44. 10· 109. 34 14. 2 7 74. 1 3
ι. 3 3 44. 31 15, 16 90, 2 6
ι. 3 4 45. 3· n o . 2 15. 2 0 42. 13
2, Ii 117, 2 3 16, 14 97. 4 0
2. 19 55. 35 16, 23. 24 90, 3 7
2, 2 3 117, 31 16, 26. 27 90, 4 0
2, 24. 2 5 90, 5 17. ι· 2 54. 5

3. 12. 13 110, 5 17. 3 91, 4


3. 13 61. 13 17, 19 110, 3 2
3. 14. 1 5 " o . 12 17, 2 1 — 2 3 91, 9
3. 14 61. 15 18. 5· 6 34. 2 6
3. 16 5. 13· " β . 10 19. 3 4 4. 15
3.17-18 117, 34 20, 19 91, 22
3. 31 83, 28 20, 22. 2 3 91, 3 4
3. 34 22, Ii 20, 30. 31 . III, I
3. 3 5 53. 22 A c t . 2, 24 57, 10. 66, 9

4. 6 4, 2. 33, 28 2, 3 3 — 3 5 54. 2 7
3. 6 88, 15
4, 2 2 31. 29. 90, II
4. 5 0 118, 3 7. 5 5 — 5 7 9. 3 5
4. 5 3 "8, ι 16, 7 57. 17
5. 18 32, 2 0 17. 28 59. 18
5. «ι 55. 28 R o m . I, 1 — 4 70, 33
18·

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 10:30 PM
140 COLLECTIO VATICANA

I, 4 18, 13 I Cor. I, 12. 13 . 74. 20


I, 5- 6 · · I, 13 · · 70. 9
I, 9 . . . I, 22. 23 . 74. 26
I, 71. 8 I, 24 . . 34. 10
χ. 25 . . . I, 30. 31 · 99, 10
I, 28 . . . 71. 19 2, I. 2 74. 34
2, 5- 6 . . . 71. 24 2, 6—8 . 75. 3
3. 20—22 . . 71. 34 2, 8 . . 81, 38
2, 10 . . 34. "
3. 25. 26 . . . • -98, 34· 99. 33 3, IO. II . 75, 14
3. 25 . . . 54. 7 3. 16. 17 . 75. 21
3. 31 · · · 72, 9 3. 16 . . 21, 7
4. 3 . • · . . . . 113, 37. 115, 10 4. 5 · · 75, 25
4. 13 . . . " 3 . 40 4. 7 · · 104, 35
4. 17 . . . . . . . 56, 5. 72, 18 6, II . . 114, 10
4- 23—25 . . 55. 20 6. 19. 20 . 75. 34
4. 25 . . . 56. 9 6, 20 . . 85, 18
5. I. 2 . . 112, 24 8, 4-6 76, ι
8, 5, 6 65, I
5, 10 . . . 8, 6 . . 27. 5· 37. 4· 77. 9· 90. 33
5. 18. 19. . . 37, 31 9. 17 . . 12, 4
5. 19 . . . 45. 28 9, 20. 21 . 76, II
6, 3-4 · · . 22, 28. 56, 18. IOO, I 10, 4 · · 104, 12
6, 5 . . . . 10, 15—17 95. 3
6, 13 . . . . 57. 2 10, 32 . . 76. 14
II, I . . 48. 9
7. 25—8· 4 II, 3 · 28, 10. 76, 16
8, 7 . . . 38, 6 12, 3—6 - 76, 27
8, 8—10 . . . 72. 32 12, 18 . . 76, 39
8, 9 . . . • 44. 35· 57. 15· 78, 38 12, 26 . . 127, 32
8, II . . . 57. 5 15. 3 · · 66, 7
8, 14· 15· • 73. 3 15. 20 . . 25, 22. 58, 14
8, 29, 25 15. 21. 22 . 100, 13
8, 29 . . . . . . 23, 10. I l l , 20 15. 21 . . 3°. 30
8, 31. 32 . . 15. 22 . . 30, 28
8, 32 . . . 66, 2 15. 45 · · 95. 13
15. 47—50 95. M
8, 35 · · · · • · · · 48, 33· 73, i l 15. 47· 49 · 28, I I
8, 38. 39 · · 73. 18 15. 47 · 100, 15
9, 33 · · 15. 52. 53 · 95, 20
10. 3· 4 • · 113. 3 15. 54· 55 · 66, 6
10, 6—il . . . 113, 9 15. 55 · · 64, 8
IO, 6—10 . . . 103. 25 15, 58 . · 62, 9
IO, 8—10 . . . 116, 5 16, 21. 22 . 77. 5
IO, 8. 9 · · · 38, 34 2 Cor. I, 9 · · 95. 35
14. 7—9 · • • 103, 39 2, 14· 15 77. 14
Ι
4· 9 . . . . 94. 1 8 2, 15 26, 30. 46, 35
14, 10 . . . 3, 2. 3 77. 22
3. 14—17 77. 32
15. 8 . . . . « 3 , 35 3. 17 . . 77. 7
4. 3· 4 · 78, 3
15. 17—19 . 73. 39 4. 4 · • 15. 24
16, 16 . . . . . . 1 3 , 21. 74, 8. 18 5. 9. 10 . 78, 14
16, 20 . . . 74, II 5. 10 . . 71. 26
16, 25—27 · 113. 23 5. 14. 15 . . . . . . . 78, 21
I, I. 2 . . . 74, 16 5, 16 . . . . . . 91, 28. 104, 20
I, 9 · · · 5. 17 · 42. 34

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 10:30 PM
INDICES 141

2 Cor. 5, 19 53. 36 Phil. 2, 10. i l . . . . 10, 4. 21, 23. 63, 39


5, 20 78, 28 3. 7· 8 8ι, 9
6, 4 78- 33 4. 4· 5 62, 28
6, 16 21, 6. 78, 35 Col. ι, 12—20 36, 12. 106, 32
8, 9 . 28, 24. 53, 18. 104, 31. 109, 40 ι , 18 41, 4. 58, 14
10. 4· 5 39, 4 ι , 24—28 81, 20
10, 5 27, 18. 54, 24. 78, 40 2, 6. 7 81, 34
11. 4 114. 15 4, 2—4 . . 82, ι
i l . 32- 33 48. 35 I Tim. ι, ι 83, 36
13. 3· 4 57. 24 ι, 7 16, 2
13. 3 7°. io ι, 15. 16 116, 24
13. 4 50. 22 ι, 17 10, 2
<ìal. ι, ι 53. 5· 105. 2 2, 5. 6 101, 23
ι, 6—8 114, 26 3. 15 74. 9
ι, 9 66, 18 3, 16 . . 17, 30. 43, 19. 55, 2. 116, 33
ι. 15—17 « 4 . 36 4, 10 84, 4
2, 16 115, 6. 117, 9 6, 20 7, 12
2, 19. 20 79. i l 2Tim. 4, 5 10, 19
3. 5 79, 24 4. 17 136. 33
3. 10 4, 28 Tit. 2, li—14 84, 7
3, 13· 14 100, 21 3. 8 117, 4
3, 15 29, 4 Hebr. 1, 1. 2 107, 13
3, 23—27 79, 32 ι. 3—5 29, 19
3, 27 128, 32 ι, 3. 4 107, 22
4, 3—5 105. 14 ι, 3 17. 18· 63, 12
4. 4 27, 9. 38, 10 ι, 6 . . 23, 7. 29, 17. 63, 40. 82, II
4. 6 44. 20· 73. 5· Ι05. 26 1, 7—9 82, 18
4. 7 4ΐ. 33 ι, 14 29, 29
4· 8. 9 8ο, 5 2, 4 38, 27
4. 9 7ΐ. 12. Ι04, 3 2, 7- 9 53. i l
6, 14 8ο, ίο 2, 9 29, 14. 34, 8. 57, 9
Eph. ι, 13. 14 115, 14 2, 10—12 41. 15
ι, 19—21 80, 19 2, i l . 12 43, 3. 107, 34
ι . 21 47. 13 2, 14. 16. 17 109, 12
2. 3 19, 3 2, 14. 15 . . . . 30, 10. 42, 15. 58, 4
2, 6 28, 33 2, 14 . . 17, 9. 20, 18. 23. 35, 2. 41, 8.
2, i l . 12 80, 30 73, 10. 96, 2. i n , 10. 19
2, 13—15 100, 35 2, 16. 14 32, 25. 63, 21
3, 1—4 115, 26 2, 16. 17 34. 35
3. 8. 9 115. 38 2, 16 . . 17, 8. 90, 16
3. 14—17 80, 37 2, 18 31. 21
4, 5—ΙΟ 105, 31 3. 1—6 39, 26
4. 5 64, 19 3, ι 18, 13. 34, 2
4. 13 7°î 16 3. 12 82, 32
5. 2 24, 3· 5°» Ι7· 6 4, 17 4. 14· 15 46> 23
5. 25· 26 ιι6, ι 4. 15 . . . 5. 2. 6, 2. 7, 34. 46, 37
Phil, ι, 18 116, 12 5. 4· 5 47. 17
ι, 27—29 116, 16 5. 6 47. 30
2, 4—li 106, II 5, 7—10 48, 3
2. 5—li 35, 9 7. 4 69, 39
2, 6—8 27, 21. 39, 19 7. 16 47. 32
2, 6 19, 22 7. 19 50, 19
2, 7· 8 79. 2 7, 23—25 31. 14
2, 7· 9 54. 33 7, 27. 28 50, 12. 22
2, 7 3ΐ. 3· 66, 26 8, ι. 2 51, 5· 108, 4
2, 8 49. II· Ι02, 20 8, ι 52, ι
2, 9 49. 12 8, 5 88, 9

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 10:30 PM
142 COLLECTIO VATICANA: INDICES

Hebr. 9, 7 5 o, 33 luda 19 49, 29


9. i l . 12 51, 29
symbolum Nicaenum 63, 9. 135, 1
9, 12 52, 2
9. 13· 14 82, 36 V i Ii, 18
9. 24 32, 9- 47. 10· 5«. !9 V 2. 4 12, 22
i°> 5—7 101, 9 V 2 10, 37
10, il 51, 22 V 4 i l , 26
10. 14 24, 13. 31, 24. 50, 14 V 6. 10 13, 8
10, 23 n6, 4 V 6 . 16, 18. 121, 29. 125, 35. 129, 20. 130, 2.
10, 28. 29 83, 10
134, 2
28 3I> 9
V 25. 31. 83 133, 17
12, ι. 2 108, 17
V 25. 31 120, 4. 128, 18. 129, 33
12. 2 42, 3. 102, 20
V 25 14, 24. 126, 25
12, 25. 26 83, 20
V 31 . 14,13. 119,8. 15. 128,4. 132,9.25. 136,8
I 3i 8 . 83, 30 V 83 131, 10. 17. 133, 23. 134, 35
13. 12 101, 18 V 87—90 i34> 3
1 Petr. ι, ι. 2 84, 32 V150 28, ι
*· 3- 4 85, 4 V153· 156 127, 26
I. 10. II 85, 10 V154 131» 15 133, 22
1. 18. 19 85, 18. 99. 19 V158 133. 29
ι. 21 96. 22 Coll. C 82 119» 36
2, 20. 21 48, 10
2>
Cyrilli epistola ad Iohannem Antioche-
2i 50. 10
num duobus diebus ante primam
2. 22 38. 19· 72, 6
sessionem scripta 125, 5. 132, 2
3. 18—20 ιοί, 32
4. ι · · · 25, 25. 66, ι . 68, 8. 102, 6 'Αθανάσιος έν τώι περί σαρκώσεως λόγωι
4· *9 59, 9 [Lietzmann, Apollin. 250, 6—252, 11.
2 Petr. 2, ι 64, 34. 85, 16
i loh. ι, ι. 2 96. i l 253. 3—14] 65, 25
Άμμωνος έπισκόπου Άδριανουπόλεως . . 67. 7
*· 1 54. 7 Άμφιλοχίου έπισκόπου Ικονίου ¿κ τοΟ περί
3. 23 96. 27 τής κατά σάρκα γεννήσεως . . » 67, ι
4- 2. 3 96, 31 Άντιόχου έπισκόπου 66, 31
4. 13 81, 6 ΆττικοΟ έπισκόπου [ = Exc. Eph. XVII] 66, 22
4. 14· 15 97. 7 Θεοφίλου έπισκόπου ¿κ τοΟ προσφωνητι-
5' 1 97· 17 κοΟ πρός τούς φρονοΟντας τά Ώρι-
5»5—8 97, 22 γένους [ = Hieron. ep. 96» 3] · · 68, 12
5. 9- 10 97, 33 'Ιωάννου έπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως
5. 20 85, 23
περί τής θείας γεννήσεως [PG 56,
Iacob. ι, 16. 17 84, 22
385- 389] 67, Μ
I ' 17 17. 13· 99, 13
Ούιταλίου έπισκόπου ¿κ τοΟ περί πίστεως
4. 7 84, 27
λόγου [Lietzmann, Apollin. 273] 67, 29
4· 12 61, 4. 78, 19. 89, 25
ΣεβηριανοΟ έπισκόπου 67» 25
5. 20 69. 9
luda 3. 4 85, 30 Nestorii dictum 8, 26. 9· »

aterí indices in calce uolutninis proponen tur

Brought to you by | Stockholms Universitet


Authenticated
Download Date | 9/7/15 10:30 PM

You might also like