CANUBIDA, KRISTIE

BONGCAYAO, LUZEL MAE

CABULAY, JOAN JOY
ALCIDO, SOPHIA
CANOY, ALEXANDRA

BACHELOR OF SCIENCE IN BUSINESS ADMINISTRATION MAJOR IN HUMAN

RESOURCE MANAGEMENT
HRM2 – B

VILLADOLID, MARILYN
 INTRODUKSYON

Ang pananaliksik na ito ay tungkol sa katutubong Bagobo dito sa bansang pilipinas. Makikita
dito kung ano ang pinagmulan ng katutubong ito. Ang mga Bagobo ang sinasabing unang
nakatagpo sa mga Kastila pero bigo ang mga Kastila na sakupin ang mga Bagobo. Ang tribu na
ito ay binububo ng tatlong grupo ang TAGABAWA, CLATA o GUIANGAN, at UBO,
Bagama’t sila ay nabibilang sa isang pangkat ng sosyo-linggwistiko, iba rin ang mga ito sa ilang
mga paraan, tulad ng mga diyalekto, mga hakbang sa sayaw, mga kasuotan at kanilang mga
kagustuhan sa kulay upang banggitin ang ilan. Kilala sila sa kulay mais na buhok na inilalagay sa
kanilang ulo. Ang “Bagobo” ay nagmula sa salitang “bago” (new) at “obo” (growth). Ito ay isang
tribo na kung saan ang pinagmulan ay nag-ugat sa mga taong nagdala ng Hinduismo sa
Mindanao sa panahon ng pananakop ng Imperyong Sri Vijayan at Majapahit. Ang mga dayuhang
ito ay nakihalubilo sa mga taong dati nang nakatira roon hanggang sa sila'y makabuo ng isang
panibagong lipunan. At, sila nga'y tinawag na Bagobo na sa madaling sabi ay nangangahulugang
pagsibol ng bagong lipunan. Ang tribo Bagobo ay isa sa mga malalaking grupo na kabilang sa
mga indigenous people mula sa timog ng Mindanao. Sila ay itinuturing etniko dahil sila ay isang
tao na nakaugat sa kasaysayan ang natatanging pagkakakilanlan. Mula sa simula hanggang
kasalukuyan, sila ay nangingibabaw na mga naninirahan sa malalawak na lugar mula sa
kanlurang baybayin ng Davao Gulf hanggang sa matataas na abot ang sikat at mkabuluhang
bulubundukin ng Davao ng Mt. Apo o Apo Sandawa hanggang sa mga tribo. Ang Bagabo ay
itinuturing pinakamakulay na tao sa Pilipinas, sila ay nagbuburda ng kanilang damit na abaka
gamit ang mga kuwintas at tahi. Gumagawa din sila ng pinong metal na gawa, na gumagawa sa
tanso, tanso, at bakal, at kilala sa kanilang mga kahon ng hitso. Ang mga Bagobo ay tila hindi
gaanong naiiba sa ibang mga Malay sa hitsura. Sila ay maikli at payat, malawak ang ulo at may
mapusyaw na kulay-kape na kulay. Ang mga katangiang ito ay sinasabing karaniwan sa lahat ng
mga tribo tungkol sa Golpo ng Davao; kahit na may mga indibidwal na natagpuan, lalo na
patungo sa interior, na nagpapakita ng mga markang bakas ng intermarriage sa mga Negrito. Ang
Atá, sa hilaga at hilagang-silangan ng Bagobo, ay tinawag na Negrito ng ilang nagmamasid; at
may mga Pygmy daw sa Samal Islands of the Gulf.
 KATAWAN NG PANANALIKSIK

Ang nilalaman ng katawan ng pananakiksik ay ang kultura ng mga Bagobo tulad ng wika,
pananalita, paniniwala, pananamit, tirahan, hanapbuhay, tradisyon, at katangian na meron sila.
Dito natin malalaman kung ano talaga sila bilang mga bagobo. Dito makikita ang kung ano
 WIKA

Kláta ay ang wikang sinasalita ng grupong Bagóbo Kláta o Bagóbo Tagabáwa na matatagpuan sa
lalawigan ng Davao del Sur, partikular sa mga distrito ng Calinan at Tugbok sa Lungsod Davao.
Bukod sa kanilang katutubong wika, nakapagsasalita rin ang mga Bagóbo Kláta ng Binisayâng
Mindanáw na rehiyonal na wika sa kanilang lugar. Sa katunayan, nahahaluan na ng Binisayâng
Mindanáw ang wikang Kláta na nakagisnan ng mga katutubo. Nababawasan na rin ang bílang ng
mga nagsasalita ng wikang ito dahil sa pagpili ng mga katutubo na gamítin ang mas
maimpluwensiyang wika sa kanilang rehiyon.
 PANANALITA

Ang mga katutubong Bagobo ay may tatlong pananalita tulad ng Klata,Tagabawa, at Giangan.
Karaniwang nauuri ang Klata bilang isa sa mga wika sa Timog Mindanao. Iminumungkahi ni
Zorc (2019) na hindi ito kasama sa mga wika sa Timog Mindanao, ngunit mas malayong
nauugnay sa kanila sa loob ng mas malawak na subgroup ng mga wika sa Pilipinas na tinatawag
niyang "Southern Philippine". Ang Tagabawa na wika ay pag-aari ng mga Manobo pangalawang
pamilya sa Pilipinas na mga wika. Itinuturing nila ang kanilang sarili bilang isang Bagobo. Ang
wikang Giangan ay isang wikang Austronesyo ng timog Pilipinas. Ito ay sinasalita sa bundok
Apo sa probinsya ng Davao del Sur, pati na rin sa lungsod ng Davao.
 PANINIWALA

Dahil sa kanilang pangunahing pagkain ang palay kaya ang buong Gawain ng paglilinang nito ay
higit na malapit na nauugnay sa kananilang paniniwala at gawain sa relihiyon. Lulutaw ang
sinasabi nilang Orion na makikita sa kalangitan tuwing Disyembre, ito ang nag papakita ng
hudyat sa kanila upang magdiriwa ng dakilang taunang sakripisyo at para sa paghahanda ng lahat
ng bagay para sa pagtatanim. Sila ay nag aalok ng ng kain na niluluto sa tubo ng kawayan at
hindi dapat gamitin ang kaldero para sa layuning ito. Pagkatapos ay tinawag ng smith ang
kanyang patron esspiritu na pumunta at kumain ng pagkain at tanggapin ang mga kagamitan dito
na nakatuon sa kanya. Ang mga kasangkapan ay gagamitin sa kanilang pagtrabaho, bagama’t ito
ay pag-aari na ng Espiritu at dapat ibigay sa kanya ang kabayaran kung ang isang kutsilyo ay
ipagbibili o kung hindi man ay itatapon. Walang sino man taong dapat mag tatrabaho sa susunod
na tatlong araw. Bilang kapalit ay sisiguraduhin ni Manama, ang tagalikha, na ipapaalis niya ang
mga espiritu na meron sa paligid ng bukid upang upang magbigay ng kalusugan, malalaking
pananim at kayamanan sa may-ari. Naniniwala sila sa mga makapangyarihang nilalang na
nakatira sa kalangitan, at Diyos at Diyosa o mga diwata na may makapangyarihan magbigay ng
mga kaparusahan at kamatayan sa mga taong nagkasala. 
 PANANAMIT

Ang mga Bagobo ay kilala sa kanilang maliliit na mga bells na nakakabit sa kanilang kasuotan
na karaniwang gawa sa abaka na dinisenyuhan ng mga makukulay na tela at mga beads. Ginawa
nilang inspirasyon ang mga nakikita nila sa kanilang kapaligiran sa paggawa ng kanilang
kasuotan.

Sa Lalaki - ang kanilang sinusuot pang itaas upper class ay dyaket na may maikling manggas
may basehan. Itim ang kanilang mga mata na may bahagyang pagkasingkit. Ito ay sinadyang
Malaki ang yari upang kumasya saparehong babae o lalaking magsusuot.

Sa Babae naman ay magkapareha lang sa lalaki ang disenyo pero may kaibahan lang sila sa pang
ibaba dahil nagsusuot an mga babaeng Bagobo ng mahabang saya. Ang kanilang kasuotan ay
tinatawag na "Lumad"
 TRADISYON

Ang Bagobo ay mahihilig sa pagsasayaw at pag gamit ng mga instrument tuwing may okasyon o
pagdiriwang. Isa sa mga ginagawa nila ay ang tawag ng Lawin Lawin isang rite-of-passage na
sayaw na ginagawa ng mga anak ng datu, o chieftan. Ang sayaw ay nagpapakita ng pagkahinog
ng isang agila (lawin) mula sa itlog hanggang sa pagtanda. Habang ang agila ay nakikipaglaban
sa malakas na hangin sa bundok, sa kalaunan ay natagpuan niya ang kanyang lakas. Ang isa
naman ay ang tinatawag nilang Sugod Uno, Isang panalangin para sa pagpili ng matabang lupain.
Pinipili ang bukid, humukay ang mga lalaki ng mga poste ng talapak, naglalagay ng mga butil ng
palay ang mga babae, at pagkatapos ay nagdiriwang ang mga mananayaw. Ang musika ay
tinutugtog sa agung drum, at sa mga natatanging Bagobo tangunggo na gong na nakasabit sa mga
kawayan.

• Nasanayan na nga mga Bagobo ang pagamit ng mga instrumento at pagsasayaw tuwing may
okasyon o pagdiriwang. 
• Sa pagkasal ay kailangang magbigay ng dowry ang pamilya ng lalaki sa babaeng pakakasalan.
• Ang mga magulang ang nagdedesisyon kung sino ang mapapakasalan ng kanilang anak.
• Mga lalaki lamang ang nagdedesisyon para sa pamilya.
• Mas mahalaga ang mga lalaki kaysa sa mga babae. 
• Pinapahalaghan ang pagtulong sa kapwa.
• Pinapahalagahan ang pagkakabuklod-buklod ng magkakamag-anak.
• Ang pagkakaroon ng kapangyarihan ay mayroong kaakibat na responsibilidad.
 HANAPBUHAY

Ang Bagobo ay isang mahusay na tao na sinasanay ang kanilang sarili sa pangingisda,
pangangaso at sa agricultura. Ang kanilang pangunahing pananim ay palay na itinatanim nila sa
lupain sa gilid ng bundok. Ang kanilang mga hanapbuhay ay pagsasaka, paghahabi ng abaka,
paggawa ng damit, paggawa ng basket, palamuti sa katawan, at paghahabi ng tela.
 KATANGIAN

Ang mga Bagobo ay may malalapad na mukha, kayumangging balat, at itim na buhok na may
pagkakulot. Ang kanilang mga mata ay malaki ng konti at ang kanilang kilay ay manipis ang
pagkakaahit. Ang karaniwang taas ng mga lalaking Bagobo ay 5'3” habang ang mga babae
naman ay 5'0”. Pango ang kanilang ilong at may mabibilog at itim na mga mata.
 KONKLUSYON

Ipinapahiwatig ng pananaliksik na ito na ang bagobo ay ang unang tribong nakatagpo sa mga
Kastila ito rin ang pinagmulan ng Hinduismo sa Mindanao sa panahon ng pananakop ng
Imperyong Sri Vijayan at Majapahit, kaya tinawag silang bagobo dahil sa kahulugan nitong
pagsibol ng bagong lipunan, ang mga bagobo ay may tatlong pananalita ito ang Kláta,
Tagabawa, at Giangan, ang wikang kláta ay isang wikang Austronesian ng timog Pilipinas. Ito ay
sinasalita sa silangang dalisdis ng Mount Apo sa Davao del Sur, at marunong din silang gumamit
ng Binisayâng Mindanáw na rehiyonal na wika sa kanilang lugar. Naniniwala din sila sa mga
makapangyarihang nilalang na nakatira sa kalangitan at sa Diyos at Diyosa o mga diwata na may
makapangyarihan magbigay ng mga kaparusahan at kamatayan sa mga taong nagkasala. Kilala
din sila sa kanilang maliliit na mga bells na nakakabit sa kanilang kasuotan, tinatawag ang
kanilang kasuotan na “Lumad”, Marami din silang tradisyon na naiiba sa ating mga nakasanayan
isa na rito ang tradisyon na kung saan mga magulang ang nagdedesisyon kung sino ang
mapapakasalan ng kanilang anak. Tulad din ng ating mga hanapbuhay hindi rin naiiba ang
kanilang mga hanapbuhay tulad ng pagsasaka, paghahabi ng abaka, paggawa ng damit, paggawa
ng basket, palamuti sa katawan, at paghahabi ng tela. Sila ay makikilala din natin na may
malalapad na mukha, pango na ilong, mabibilog at itim na mata, kayumangging balat, at itim na
buhok na may pagkakulot, karaniwang taas nila sa lalaki ay nasa 5’3 habang ang babae ay 5’0.