ANG KULTURA NG MGA BADJAO

Tabunan. Ryan Jay

Decir, Rivendel
Ang pangkat na Badjao ay naninirahan sa Sulu, sa mga bayan ng Bangas,
Bus-bus, Parang, Pata,Tapul, Lugus, Maubu, Tanjung, Maimbung,
Karungdung at Talipaw. Tinatawag din silang Luaan, Lutaos,Bajau, Orang
Laut, Pala'u at Samal Pal'u.
Samal ang kanilang wika. Ang mga Badjao ay isang grupo ng mga taong
naninirahan sa kayamanan ng dagat gamit ang kaalamang nagpasalin-
salin sa kanilang mga ninuno.
Isang ritwal ngdiumano'y pagtanggap sa lipi ng mga Badjao, ang pagtapon
ng bagong panganak sa malamin na dagat at muling pag-ahon ngmga
nakatatandang mga lalaki sa sanggol. Magkaibang-magkaiba ang
kostumbre ng dalawang tribung kaagtas sa buhay.
Ang mga Tausog ay hambog, tila sila na ang nakaaangat sa mga Badjao,
sapagkat sila ay may paniniwala at tapang. Kahawig ng mga Samal ang
kanilang kultura.
May haka-hakang sila at ang mga Samal ay isang pangkatna nagmula sa
Johore sa dakong timog ng pinensulang Malaya.Nakatira sila sa mga
bangkang-bahay.
Isang pamilya na may myembrong 2-13 miyembro ang maaaring tumira sa
bangkang-bahay. Pangingisda ang pangunahin nilang hanapbuhay.
Gumagawa rin sila ng mga vinta at mga gamit sapangingisda tulad ng
lambat at bitag.
Ang mga kababaihan ay naghahabi ng mga banig na may iba’t-ibang uri ng
makukulay na disenyo. Magaling din silang sumisid ng perlas.Dahil malapit
sa Tausug, karamihan sa kanila ay Muslim. Gayunpaman, naniniwala pa
rin silasa, Umboh o kaluluwa ng kanilang mga ninuno.
Kung tutuusin, ang panglilimos ay hindi naman kaugalian ng mga Badjao,
kinailangan lamang na gawin nila ito upang mabuhay, hindi man
kinasanayan ang buhay na wala sa gitna ng karagatan pinipilit na gawing
normal ang kanilang buhay.
Dahil sa kakulangan ng kaalaman sa pamumuhay malayo sa karagatan
panlilimos ang kanilang naging solusyon at naging pinakapangunahing
ikabubuhay sa lungsod mairaos lamang ang pangaraw-araw na
pamumuhay.
Delikado man sa kanilang buhay, pero ito na ang kadalasang sitwasyon na
makikita mo sa bawat Badjao na nandito sa Maynila at kong saan mang
lugar. Sumasampa sa mga jeep, nangangaroling at umaasa sa kaunting
barya o pag-kain na pwedeng maiabot sa kanila. Kung hindi sila
kinaawaan, sila’y kinatatakutan at pinandidirihan ng mga tao.
Hanggang kailan magiging ganito ang sitwasyon ng mga Badjao? Kailan
maririnig ang kanilang mga tinig upang mabigyan ng pansin at maialis sa
sitwasyong kanilang kinasadlakan? Kung sana ay nabigyan sila ng
proteksyon sa karagatan na kanilang tinitirhan, hindi na sana sila
nakarating pa dito sa kamaynilaan at nasadlak pa sa mas matinding hirap
ng buhay.

Paniniwala ng mga badjao:

bawat simbahan sa kanilang lugar ay dapat na mayroong mosque
official. Hindi dapat na mawalan ng Imam, ang nangunguna sa
pagdarasal, Bilal, ang tumatawag at nagpapasimula ng pagdarasal,
at Hatib, ang nagsasagawa ng pagbasa tuwing araw ng biyernes.
pagkilala sa kanilang panginoon at pagkakaroon ng karunungan ay ang
pinakamabisang daan sa pagkakaroon ng magandang buhay sa hinarap.
Sa kanilang pagpapahalaga sa kanilangbpanginoong Mohammed,
binibigyan nila ng karangalan ang mga salip nito. ang mga espirito ng patay
ay pinananatili sa isang libingan at tuwing panahon ng Shaaban, ang mga
kaluluwa ay pinapayagan ng kanilang panginoon na bumalik sa ating
mundo.
Bilang pag-salubong, ang mga tao ay nililinis ang mga libingan at
nagsasagawa ng pagdarasal. ang kanilang pinagmulan ay mga dugong
bughaw kung kaya’t ang kanilang mga kasuotan ay makukula, naniniwala
din sila na ang mga patay ay kayang makipag-usap sa mga buhay sa
pamamagitan ng ritual ceremonies of celebration, worship, and exorcism.

Tradisyon ng mga badjao:

Ang kasal ay tumatagal ng tatlong araw na sayawan, kainan, at pagsasaya
na buong bayan ay kasama, ang pag-paplano ng kasal ay dapat na
pagkatapos ng ikatlong dalaw ng babae.
Dapat din na mas matanda ng isang taon o higit pa ang lalaking
mapapangasawa, and pagpapatuli ay hindi lamang para sa mga lalaki kung
hindi para rin sa mga babae, ang Panday, babae o lalaking nag-gagamot,
ay tinatawag para sa pag-papaanak, pag-gagamot ng nalaglagang ina,
pagbibigay ng gamot para sa pagpapalaglag, at para sa pagtutuli sa mga
babae.

Ang tradisyonal na pagkain ng mga Badjao:

Panggi at isda. Ang kanin ay inihahain lamang sa hapag bilang
panghimagas o ‘di kaya ay tuwing mayroong espesyal na okasyon. Walang
almusal, tanghalian, merienda, at gabihan sa mga Badjao. Kumakain sila
kung kailan nila gusto at kung kailan sila may pagkain.
Ang pananamit ng mga badjao:
makukukay at kaakit akit tignan. Ang tradisyonal na suot mga lalaki ay
may mga saplot sa kanilang ulo at may makukulay na damit. Sa mga
babae naman ay may mga perlas sila na kanilang gawa sa kanilang ulo na
kanilang tinuturing palamuti sa kanilang mga katawan. Makukulay din ang
kanilang mga suot tulad ng mga sa lalaki. May iba naman sa kanila na
hindi nakasuot ng kanilang tradisyonal na pananamit.

Wika ng mga badjao:

Sinama ang tawag ng mga Badjao sa kanilang wika, na diyalekto ng
wikang Samal. Ang iba nama’y Badjau, Badjaw, o Badjao ang tawag sa
kanilang wika upang maiba sa salitang ginagamit ng mga Samal na
naninirahan sa lupa.
Ipinagpapalagay ng ilan na ang Badjao ay katulad ng maliit na pangkat ng
mga Samal laut (mga Samal na naninirahan sa dagat) o Samal tonqongan
(totoong Samal.) Gayunpaman, itinuturing ni blumentritt(1892) na ang
Samal Laut at Badjao ay dalawang magkaibang grupo. Unang dumating
ang mga Samal Laut bago ang mga Badjao at nanirahan sila sa kapuluan
ng Samales na matatagpuan sa pagitan ng Jolao at Basilan. Naiiba sila sa
Samal de Lea o Samal Dea o Samal Lipid(mga Samal na naninirahan sa
lupa) o Samal ha Gimba( Samal sa Kagubatan) na Samal o Sama sa
simpleng katawagan.
Tinatawag na Luwaan(tagalabas o itinakwil) ng mga Tausug ang mga
Badjau at Palau (lumulutang na mga tao) kung saan nagmula ang
pangalan ng isla ng Palawan. Ang saliatang Palau ay ibang katawagan sa
Paraw (Bangka). Pinangangalanan din silang Kuto Dagat o Kuto Tahik
( mgakuto ng dagat) ng mga Tausug at Samal, Gayunpaman, sinasabi ng
mga Badjao na sila ay mga Samal o Sama (nimmo 1968).