Биолошки особини на организмите : осетливост и регулација

 Осетливост
Дразба условена од промените од надворешната и внатрешната средина
Растенија клетки врв на корен
врв на изданок
Дразба светлина и допир

Животни
Сетилни органи( рецептори)примаат дразба нервен систем
ефектори ( мускули и жлезди) = реакција
Сетила за: мирис, вкус, допир, притисок, болка, странична линија,
рамнотежа
Слух кај некои инсекти и ‘рбетници
Надворешно уво
средно уво
внатрешно уво

Вид
градба кај ‘рбетници
Оптички дел(црнка, леќа и кружни мускули)
дел за примање дразби- мрежница
помошен апарат (мускули, трепки, очни капаци
и солзни жлезди)
 Нервен систем - улога куси продолжетоци - дендрити
Градба – нервна клетка долг продолжеток – неврит
тело на нервната клетка
Рефлекс – рефлексен лак( дразба сетилен орган сетилни нерви мозок
( кој ги анализира , менува, засилува) моторни нерви ефектор
(мускул или жлезда) = реакција на дразбата
Еволутивен развиток на нервниот систем
Мрежест ( хидра)
централизиран
ганглионарен ( мекотели, прстенести црви, членконоги)
цевчест ( ‘рбетници) цврста
централен нервен систем заштитен со мозочни обвивки пајажинеста
черепен и ’рбетен мозок мека
периферен
нерви
автономен нервен систем ( нерви и ганглии)

Централен нервен систем

мозок
‘Рбетен мозок

Периферен нервен систем

Периферни нерви
 ДЕЛБА НА КЛЕТКАТА
Митоза – делба на телесни клетки 2 нови клетки – ќерки со ист број на хромозоми
како и мајката клетка
Мејоза – делба на клетки во половите жлезди (јајчници и семеници) полови клетки
- гамети(јајце клетка и сперматозоиди) со преполовен број на хромозоми

Биолошки особини на организмите : размножување и развиток

 Размножување - поим
Бесполово размножување еден родител( една клетка) клонови(потомство)
Растенија
подземни органи, ластари,отсечени делови, лист
калемење
клонирање ( култура на ткива)
животни примитивни животни( хидра) со пупка

Полово размножување два родители ( две клетки-јајце клетка и сперматозоид)

потомство кое личи на своите родители
растенија
полови органи – цвет, плод и семе женска
полова клетка
во цветот плодник јајце клетка
оплодување
прашници
Машка полова
клетка -
Опрашување поленово зрно зигот
развиток и растење ембрион(никулец)

котиледони( хранливи материи), вода, кислород,топлина

животни
полови органи (машки и женски)
женска полова
јајчници клетка јајце клетка
оплодување
полови жлезди
семеници
Машки полови клетки зигот
- сперматозоиди
ембрион

растење и развиток на ембрионот

риби и водоземци хранливи материи од жолток на јајце ( во вода)

влечуги , птици и цицачи 3 ембрионални обвивки (хранливи материи, размена на гасови, механичка
заштита, отстранување на непотребни материи)
плацента (постелка)
Од јајце Инсекти: зигот, гасеница,кукла,возрасна
индиректен (метаморфоза) форма
развиток
раѓање директен
жаба: зигот, полноглавец,возрасна
Живи млади
форма
 Стареење – ограничени функции на органските системи
 Растење и развиток кај човек

детство
ПУБЕРТЕТ

РАНА МЛАДОСТ