Prof. LULEZIM HANELLI Prof, Asoc, FLORA OSMANI Se m= NUMERIKE ME MATLAB (Pr degén e Inxhinierisé Matematike) ‘Tirané 2011Kapitye 1 dhe 2 japin njohuri de Koncepte themelore respekt © Mads dhe Anais mime. + Kapit 3-5 merren me zijn ewaconeveeigebrice 1 api 6 ton gst aljbrs neare mumeike Kapityt 7-9 robeloié metodat mumerke pér iaterpoimin dhe afin dhésave apitl 10 paraet ei dervinit de integrin mame Kapitut 11-13 a kuskxohen problemeve t& virés Siletare dhe rufa néchuacionet diferencia zakonshme (do problem né rg: tte ajar me diss metod; go metods “akonisht Sais objet in paragra vera. Te gjitha metodat jan “Vendosor ng né mporirabasves me ann eanlizs dhe ekspeimentt Tamer Kjo bin te mindar 9é pédoruest orienta ma bt pl fpetur metodén me © perishme pir zgidhjen ¢ wjé problemi fonkret Tonksioni ose program Matlab o& shogésojoé shpesh njé fmetode numerke, me teptr re thelojnénjhuriécHxuest n Mala, ‘Dave nit prskrim bap pas hapi q® ndiimon gartésimin rmetodés si proges numerk ibn eshte fyméziar aga fmm ¢ re arsinit Buopin 1 sinbolimar si procest 1 Bolonfs. Esk bi nj pirgidte. © injestshime © gesijeve @ trajoben. Dake plrestear dia kapity peel Hort si de pragrat ct gf dallohen mie ann e shes SUC) e a& petite dhviline dai me 18 avancuarg, Hiei mand {ete sim baad © mae pr dent Master té dogve 18 nyse Inehinirike Lib i pot kas bjt staentte dogs se ixhzie nematic, Paragrait me sean * mund sé nepizbohen nga lenuesit zakonshim pe prkur tsné unk 8 ii. ‘Ky liber me sigur mind 8 pérmbe ede dobsi apo passks tf eye. Autor miepresin de falenderone pr edo vere, Iii’ po sugjtim a lexies ot sdresonte ni fyme konstraeive, Autonet Kapitulli 1 1 12 1B 14 15 16 WwW 18 19 110 Lu LR 13 14 1s 116 1 Pérmbajeja e léndés dhe inxhinierike (Clr da Math? Instalin de aktviimi i MATLAB.it Futjae maticave Veprimet me matrcat dhe veprimet me tabelt Funksionet matric-krijues Fonksione skalaé Punksionet vektoriale Funksionet maticore Komandat,shprehet dhe varablatné Matlab Komandat ekontolitfor, whi, if 1410.1 Komanda for 1102. Kemanda while L103 Komanda if Operator ekrahasimt he operatorét logjiké aim komandave nf ambiente MATLAB. ‘Nétametricat dhe simboli dy pike () Skedarét tipi M ‘Teksti string, funksioni error dhe funksioni input Administ i Meskedaréve XKrahasiielgortmeve:fansonet flop, ic dhe toc ‘Matlab — Gjua e logaritjeve teknike, shkencore B “ “4 15 16 " 18 18 19 20 2 2 2 m4 25 28 » 3053. Metoda e sekantes 5.4 Metodat trative Jakobi dhe Gauss-Seidel 5.5. Metoda e artes mi tt shpejt 5.6 Mininizimi funksioneve me shu ndryshore 5.7 Zalidhaesistemeve 1 ckuacionevejoineare me Matlab Kapitulli 6 Problemi algjebritci verave té veta dhe faktorizimi QR 6.4. Sheri i probleit 62. Metoda Fugivet8njfpasiéshme 652.1 Pare bang mtd 6.2.2 Meta efugive t jase me grendsje 66.23 Metods estates 8 anajlt pr geen e vers 8 vet sme modal md té vogsl - 624 Metodaepégjshme ematits sé anasete 63° Faktoricimi QR 64 Gti evierave téveta me anne faktorzimit QR 65 Metodat Matlab per jetone vlerave t veta Kapitulli 7 Problemi i interpotimit 7.1 Shiri i piobiemit 72. oterpotim polinomial 72.1 Polina imerpouss i Lagranahit 72.2 Police iceepohesiNjutonit 73 Interpol polinonssl me Matlab 116 120 ord 126 ler 129 BL BI is 136 a bs 4 “ ry w 18 is 15: 74 1s 16 732. Shama. dferocave 732. Fommstandate Viexésini i gabimit de dita rastetpike problematike (¢interptimit polinomil Disa modele tera interpol 7511 Polisens i Tet 752. tterpolini mepolinome t Hert 753. Inerpolni me funksione acon Interpol me splaine 261. Histor eshlartr eproblemit, 762. Formulimi matematik probleme 8 inerpolinit me spline 163, terol me spain kbc 16a Neer spain bie 7.7. Paksionetinterpotues 1é Matlabit Kapitulli 8 Metodat e pérattimit 8.1 Shiri iprobiemit 189 82. Model linear 192 83 Model potinomial i rendi m-1 198 8.4 Model ioferédoshim linear 201 8.5. Linearizim ids modelovejolineare 203 8.6 Koment mbi modelete Hogartura me anéa’e MKV 208 8.7 Péeatimi kuadrati integral i fksioneve 210 8.7.1 Pert n funksion t& vazhdvesin me finksione orogoale 213 8.72. Pecftna ij fnksion évazhdveshim me potinane t& Lechandt 23 8.73 Parfit fnksion é vachdvesbétn ne potnome trgonometke 23 a8. 210 Funksionet Matlab t par iitKapitulli 12 Ekuacionet diferenciale te rendeve télarta de sistemet e ekuacioneve diferenciale 12.1. Formutin i problemeve 12.2 Zajidja numerike © sistemitt8 dy eluacioneve dferenciale 12.21 Metoda Bier 12.22 Metodae pikts # mesme 12.23 Metodat Runge-Kutta (RK) 12.3. Zajdhja numerike esistomit 8 gfarédoshém té ckuacioneve diferenciale 12.4" Eluscione diferencialesif dhe problemete kegkushtémuara 12.5 Metodat Matlab Problemete vlerés kuftare né ekuacionet diferenciale & zakonshme Kapitulli 13 13,1 Shémbulliustsina 13.2 Formulind i problemeve utare 15.3 Metodat mumerike t tpt goitje 133.1 Metodaegodigs «rast nese 1333.2 Metoda e gods - ras jlinear 124 Metodaté Diferencave @ Fundme pér 2gidhjen e problemeve 1 vires katare. 134.1 Ras nese 1342, Ras jtinear 134.3 Metodate dierencave fandme i rendeve tlt 144 Maradae difeenavet fundne pix chuaciont dfeecile terendeve wera 12.43" Metodae dfrencave tt fndme per problemi Uinar& erave tet. BIBLIOGRAFIA 310 313 34 ais a7 318 328 329 330 331 32 332 34 338 3a Ms 26 aa 348 Kapitulli 1 Matlab — Gjuha e ogaritjeve teknike, shkencore dhe inxhinierike L.A Gfaré éshté Matlab? ‘Matlab ashténié gjubé programimi mjot e pEsshtatshme pi logsritje snumerke,teknike,shkencore dhe inxhinierke. Me anéa e tj mand t& ‘yen me saktsilogaije & nderikuara, prt cilat me jubét tera 1 programimit si Fortra, Paskal apo C, do t& dubej shumé mé tepés keohé dhe konsum mendot. Matlab zotéron njé ambient per paragiie grafike (8 ne ils w lat. Vet erri Matlab &btshkurtim i emrit m8 18 plots LABocatori MATHcor. Né ambiente univeritare Math Sshié shndérmuar nf njé insturent misimor efektiv n8 shume knrse matematke,imchinirike © shkencore. Por Matlab i adresaket njé Kategorie ms t& giert studjesish:iaxhinjeré,kimisté,biolog, Ezkané, gjeolgé, sociologe, cf, nb pérgithési 8 githé atyre qé né punén e tyre pérballen me formulime matematike problemesh die pérpunime masive t& dhénas, “Matlab dot ndikmoate mist ata né punen etre. “Matlab industrial perben nj mjet 1 fgishém ple kérkime 12 avancuarateknologike eshkencore. Pakot e speciaizura t& Matlab né fusha #8 tile si Procesim Sinjalsh, Sistemet e Kontrol, Rrjetst Neurale, Simulimi, et), jané bazuar n& rezultatet me 06 fdit 18 Ikrkimitsheencor dhe teknologis8 botéore né keto isha. érmasat dhe fugiae Matlab-i i kalojaémjaftcoget eshénimeve 1 ketj kapitull si dhe referencave 16 tjera pér t gjaté kei ir. LLenuesi i imteresuar pr njoluri té avancuara mbi Matlabin mand tu referobet librave dhe manualeve mé 18 plota mbi te. kéhiliojné lexucsin g& ndérsa punon me Matlab, c& keté para ‘ij nf Komputer me Matlab aktiv dhe t eksperimento né ményré 8 ‘pavarurshombujtgé offohen,‘Veprimet mésiprme matricore natyist 2 jané# vee edhe pet skalacé (maticat 1x1). Ng. permasit © matrcave: nuk jané ne pérputhe me vepeimin matzor q& kiyhet,raportht 1j6-mesizh fabini ‘Veprin i pjestnit mattcor (nga maa ose e dts) kuptohet si ma posite: Niqs. A éshté matic katrore © padegjeneruar dhe b sh mE vetor shill me t&rftén pémaasé si A, atéheré x= A\b bis agjidhjne sistem algjebric AY = b. Nags, baste vektor rest, ime t8 nin pécmast si A, atthert x = b/A. eshié pide e sitet X°A=b, Mundt vbet ese b/A= (A\BY. Veprimet matricore 18 mbledhjes dbe abrijes veprojné site ‘thuas clement pér element, kuse veprimet tera gu pérmendén me sip au kané ket vet. EShee nds kts vm dle se veprimet *,* , dhe /ktheken nga veprime matsicore né veprime tabelore, (mith. g& veprojné element pér element), nq. simbolet, ‘espektive mi siper paaprinen nga simbol piké (), Pah, veprin 11.2:34)41123.4] ose ¢ niga a (1,234]°2 ep reauatin 11,49,16} (provojen). Veprinet tabslore ‘m8 sipérjené shumé 12 Aobishme nf erakén Matlab (pragraf 1.19). 1.5 Funksionet matrico-krijues Pérmendém mé spe krifmin ¢ matricave me anén ¢ funksioneve t8 brendshm t& Mati. Po jepim mé posh njé Tst8 me t8 pote te fanksioneve matrco-kejues 18 Matlab eye mutica nisi ‘zeros matrica me té gh element 2er0 Cones matrica met githé element 1 diag _kxjon marie dagonale ose gjenerondiagonaien (iu maria tekndshee sipérme toil mutica wekendshe e poshtme rand matica me shperndaje uniform magic matrica magike hil matica ibertiane Pesh, zeros(m.n) laijon njé matric’ me pérmasa man me t8 githé clementet zero, ndéskag zeros(n) krjon ae ematric€ katrore prj nxn zarosh, Nags A és ojé mated, attheré komanda zeres(size(A)) ‘erjonnjé matrieg zerosh met nia pénmase side A. Nags. x éshié nf vektor, atéheré diag(x) krjon ni matics a while 2 mbemadbe se sme vogtl ose baraz se sme madhe ose baraz se cebarabertd me jo cbaraburt? me ‘Vin ve ht se operatri i krshasimit “= =" muk dubet ngstéuar me coperatorin “=, éet& je komande pér dhéne vere (pargraf 1.9). Operstorét © krahasiit mand numeraohen ose mund té hen edhe ids tte me anén e operatoréve log: ur ajé operator krahasimi vepcon mbi dy skalaré, rez! krabasiit ‘site I nqg.krabasimi seb verets dhe O nse kraasin nak hts | verti. Provoni psh. Komandats 3 <5,3>5,3==5 dhe3) Kar ojé operator laahasin vepron mb dy matrica me pérmasa te te, reultatkrabast hte njf matik e pbs prejzerosh dhe éshash q& i pérgliglen respeltivishe Lraasinit pérkatés midis clementeveté dy maticave qé krahasoben, Provoni psh a= rand@), b=triu(a), a==b, ‘Komsandate konttolit if dhe while e interpreta si 8 verte aif operator Krahasimi midis matricave nq. ky krabasim Ese i lt per edo element 18 tyre, ose t8 them ndcythe, ns 18 gjitha element ce matics me zero enjésha mi siés jane 1. Késhtu ph, nse duam GE ni apo disa Komanda téegzelatohen vetém ngs, matriat A dhe B {ant barabarts, tdheré duhettéshkeuajme: Por nése duam qé Komandat m& sipr 1 egzekurtohen vetém nse A. eB nck jad 8 barabaria atber$ duet shlrusjns it kommanda end Duke pérdorur finksonia any instruksioni mé lart mundtéshkrubet any(any(A~= 8) komanda end Dy Kominda any jant 18 nevojshme mé sipér sepse any &hté ne operator vektor(paragrafi 1.7). NE pérgithési funksionet any dhe all, uke u pétdorur né-ményré cb pérshttshme, béjné t& mindur ge elsefoperstoret matricor® 18 reduktohen 8 operatoré vekiorialé apo sala. 1.12. Raimi i komandave né ambientin e MATLAB Me ediimine komandave dejiperdtet nt ambientin e Matlab mand t& familjrizobemi leté. PErdorint i tastve shigjetelar/posbé( 17/1) pée #8 leviaur radbé pas radbe nf njé grup komandashtéedtuara mé Dar, pz nj ees met komode pr editimin n Matlab, Késhta ned & reditoimé dhe riegzekutoms ne komandé t&edivar de epzckutuar me pare. Mate volishme duketkjo ph. nésherbuling& pason: Supozoimé se duam t6 laabasojmé gafkét (ploict) © funksioneve y = sin(mx) dhe y = sin(rx) 16 segmentin (0, 2*) pé vlera 8 neyshme té m dhe Per Rete mjuton t= shypim ne ambient e Matlab Komancat: m=2; n=3; x=0.012pi y=sin(m's); z= o0s{n'x); ploti.y.x2) dhe 18 egeelutojmé Ket rresht Komandash nf méayt «8 pérstriur ‘duke ndeyshuaegdo heré vlrat em dhe. 1.13 Nénmatricat dhe simboli dy pita (). Vektorét dhe nénmaticet_pérdoren gjerésisht né Matlab per té realizuar me efktvtet manipulime komplekse tt dhénave. Simboli ddy pka () plrdoree per t@ gjenerunr vektore dhe pér te kejuar ‘nénmatica ngn _mutrcat. Ndéekag vektorét_ me clemente nana natyroré mund (& pérdoren si indekse. PErdorimi lijues i Kétyre dy rekanzomave 18 Matlab bin t8 mundir vektorisinin e operacioneve, rmininiginin © cikleve for e while dhe thjeshtécimin e kodit programues. Me 1 drejté lxuesit dhe pérdoruest e gi té Matisb spreben me Keenar pér t& Jeta Eh shun e shart pée Pu marsé ime cikdet for e while. Vege lenuesit akoma tépafamijrizuar me kito tiparet& Matib doi dubet 8 perpiget mjaft pe ariur Kee ge Shprebja 1:5 (e ndeshur pér beré (8 paré n& komandéa fort paragmt (1), nénkupion vektorin [1 23 4 5], kurv shpreio a» 02:02:12 néokupton vektorin (02 0.4 0.6 06 08 1.0 12). Ndérkag 51:1 jep vektorin (5.43 2 1. Komandat © méposhime gienerojné njé tabelé sinuses Provojeni. x= [0.0:0.1:2.97; Y= sino byl Vink re g komanda sin dake veprvsr né stn clement pér element Jatjon vektorin y prj vektorit x Simbolt dy pika () mond 18 pédoret githashta péc ela éamtria 1 nj matrice. P.sh. A(L4,3) nénkupton vektrinshle formar pre 4 elementeve & paré 8 shls 68 teté te matics A. Néérkaq_AC,3) néskupton komplet shiylen e teeté «® matrices A, Jane 4 sreshtat © paré t2 sa M@ tej ACI2 4D) ep shiyllen © dj‘dhe c& Katért te matricés A. Komunda © dhénies sé vlerés AC; [2-4 5])~ BG, 1:3) zevendéson shyllat 2, 4,5 t& maticds ‘A-mo tre shillate para t8ratricésB. Pas kiss) Komande matica A e ndiyshuer afshobet né ebran,Provojei [Né komandén me poshtéshiyllat 2 dhe 418 A shuméeohen nga & be ww ebardhé k ezess Ph, Komanda, Plott, yr") dérton nj vie 1 kuge nin ik pik. omanda subplot aan ekraningrafik nédisa nénekrene kun sellin proj tyre mand t8 vendosetnjé atk (nayrishtné péxmasa ‘evogtluara), ‘isa fanksione t@ Gexétéspecialiuar pe ndtimine viave dhe _grafkve t8 funksioneve po i rentim mé posh. Pérdomi sizakonisht, ‘komandés help emérfurksioni pe té mlsuar m8 shum reth tye polar bars «= quiver-—_compass feather rose star. fll 1.19.2 Printimi dhe regjistrimt i figurave grafike i figué grafke aktive mund té printohet dejtpérdrejt me anén € komandés print. Komnda print emeérskedari rregistron figuréa grafke aktive me emrin e specifkuar. Nese nuk &hté specifiiar prapashtesa¢ emrit 18 skedari,attheré Matlab vendos nj prapashtes® te perhtstshme sp, pps. jet, Ph. komanda print grafic kon skedarin me emé grafikl.ps me pérmbeite Sgurén grafke lve, Nise njéskedar eter me (© njtinemér egaiston, ky i fundit, ‘Bhihet die zevendéeohct pre) rit, Pr nése komandén ¢ mesipésme © modifié si mé posh: print -append grafikt stcheré shedasi i vjtér grafikl.ps bapet dhe né find ®t bashing figura grafkeaktive. NB kéte mnyré mund té vendosin isa figura grate nd nin sedar 1.19.3 Vijané hapésire [NE méoyré iret analoge me komandén plot pls ndérimin ¢ vijave nb plan, Komanda plot pérdaret pée ndértimin e viave aé hapésis Negs ph, x, y dhe z jant te vektoré me pécmasa tit, atdheré ommnde plot(x, y, 2) adérton njf vie nf hapésie, pest pose 5Slinea, Kalon npér pat me Koordinatarepeciviselmatet ex, ye 2 Shpesh via of bapéské pet népérmjetckuaioneve pirametrice te sa) Pkecob Korda e meposhime reazon ndrtinin graf © ‘is belle nt hap, dhEné ne encione paraetrike. t=,01,01:20'D% x= cont) y=sin(; 2= 14%; plotixy) ils nasi pln, graf 8 near and vie tl dh ’Femérohen tre boshiet. Komsinda axis vepron nj me ® githe copsionet€ a. Nays né opionin per shkalezinin e bosbexe jo Komandé Késkon st porametée nf vektor me 6 péimash per & speciosa te boshtve 119.4 Paragitjagrafikee sipérfageve Ka dy stile pie paragon grate 18 sigérfiges nb bapSsic8. Sei tip ete realizohet me komandlén mesh. Psh, Komanda mesh(2) kxjon ng paragitje 3-pérmasore 8 elementevet& matics 2 me pérmasa mxn, [jet © njé mei drejtézash pingule me ox né pikst 1, 2, .. m che Pingule me oy n pit 1,2, n péfagésojné poricionete elementeve ‘ matriotsz, urse pik néhepésir8 me projelsionerespektivsht keto ryje dhe aplicata vlerat 2 respektive, péreaktoné sipériagen © tpit rete. Provonip sh, komandén mesbeye(10), NW ményré 18 ngjshe me KE mi let sipEtigia tp-uniforme realizohet me Kormandén surf. Provoni ph Komandén suxfleyet10) Per 18 ndértuar graflhune fnksiont y = f(xy) t8 péreakrua n8 zontn D drejktadésh né planin xoy, 56 pani adsl bint e lretkEndshit repektivisht nf (m1) dhe (ol) pjesé t@ baraberta dhe Jajoime me pas vektor8t > me m-pérmase dhe yy me n-pérmasa, me ‘oordinaiat respektive 18 pikave néarse. Me adihmén e finksionit, rmeshgrid sim poshté ndértoj nj matrick x me nrreshta 8 net 20c dhe pr analog sjé matrc® y me m shyla 28 nia yy (vai re se secilaprej kite matricave ike pérmasat nan) y= meshgridpe, yy), [Nétstojmé me pas matrcén 2 me vlerat ¢ finksionit f(s, y) t8 Hogaritura ne stiin clement pér element mbi matrcat x, y dhe plikojm pasta mbit funksionet mesh ose sur. Po ¢ ihstrojmé procedurén e mésipérme duke ndértuargrafcn 2 funksionit ni katrorin 2, 2] x £2, 2}: w= -2:.2:2; Weng 1 y1=meshgrid(c, yy); 2 oxplx2-y."2); ‘mesh(2) ‘Mund c shkruben re reshate part né nj 8 vetén: by] = meshgrid(-2:.2.2; 2.22); Proyoni t€ adértoni grafikun e mEsipémm duke pérdorur Koniandén surf né vind t komandés mesh. ‘Komndat pértitulln dhe eméstimin e boshteve, Komada hold dhe komande axis me opsionte aj veproj8 nels m8 pa. icin in spre téndéxtuar me Komandén surf reaizobet se komandé shading gS nga ana e sj ka tv opsione: shading faceted (opsioni apror i Matlab) shading intorp shading fat Profi i ngjyrés s& aj sipértage «© ndéetuar me komendén surf vendoset me ania e komandss colormap. Opsianet ents jane hsv hot cool jet ink copper flag gray bone ‘Komanda colormap(cool)p.sh, vendes nj profil give 18 caktuse sipérfagen alive. Opsion’ Rsv &shtéopsioni apo Komanda view mund #8 pétdoret pér (8 speifkuar porcionin ose Kndvéshtrimin nga i oii njé objekt 3-péemasor, i nértuar mB koordinateKarteziane ose serke rund t8stikobet. Shion’ kemandén help view.Funksioni Matlab peaks gjeneron sipérfagen interesante me ckuacion: od aye" eagte OF 10. fy) 3 cits ka tre maksiname dhe 3 minimume Tokale. Egzekutoni Komaadlén surfpeaks) pér psragitien grafike 16 késajsipefage dhe ‘eksperimentoni iné pas mbi 18 komandat shading, colormap dhe ‘Komandat ephere dhe cylinder ajenrojné sipcfaget e sbquara sr8 dhe cn. FFunksione jer me interes négrafikén 3-pérmasore jad: meshz sure surf! contour _pcolor 1.19.5. Zhvilime té mitejshne tf sstemit graf && Matlab Pésveg sa u pézshkrun md siér, sistemi graf j Matlab ka né pérbére 1é ty me mumér t@ Konsiderueshém finksionesh t& ashtuquaju funksione 12 nivelt #8 ult, Me anén e tyre péxdorucsi mund te kontollojé t& githa aspektet e ambient grak t8 Matlab per t& reslizuar figura komplekse. Provoni komandst set), gca dhe set{ans) par t& part diseprejopsioneve g& mund té Kenton né nie fiquréaktiv. Per njohuri mé t& plota bi sistemin grafik 18 Matlab i rekomandojmé lexoesit i konsultoé manualn e pErdoruest t€ Matlab [MaTL98} 1.20. Matrieat e rralla, INé kxyerjen © operacioneve maticore né Matlab presupozobet se t& ithe elementet © nié matrice mund (6 jené t8 ndryshém nga zero. Neg. ng matricé ka aj mumur (@ konsiderueshém elementesh t& bparbarté me zero, jo gubet mates e rralle. Koha logaritse e ‘operacioneve me matrica (8 alla mond 16 reduktobet nf ményré rdjeshme nése eleminoben operscionet me elementet zero, néérkag ‘vad 18 kursebet shumé kutesé nése maticate ral regjistoten pa clementet zero t€ ge. Shfiytézini i dy avantazhove 16 mésipérme Jatjon mundésing qi t8 2gjidben probleme me plrmasa mjatt rob 18 médha se né rastin © keunder, Matlab krjon mundésiné gE té ‘shtryézohen me sé mix svaatazhete mésiprme Matlab ka dy opsione pir megistrimin e nf mtsce: opsionine plot, és dhe opsioniapriori, dhe opsionine ralluar. Funksionet ‘Mala full che sparse ndryshané regstrinin e nf matrice nga nx ‘opsion né tern. Pér nj matice A, t ploté ose té reall, funksion rnna(A) tregon nmin e elementeve jo 200 A. [JE mmatricg e wall registrohet nt Kujesé si njéeresht linear i clementeve jo zero 18 saj me indekset respektive t& tye. Krjoni p.sh, me komandén e eéposhtienjé matic tridiagonale F: floor(10°randi6)), F = tiu(til 1), 1}; Atdhe:é Komanda Metlib S = sparse(F) ¢ transformon F nb a matic t rll, ndérkag komanda F = full(@) ¢rikthen S né maticén mparshme t&plotéF. Pér 16 verifkuar giadjen e plot apo 6 real te mje matrice A perdoret Komanda issparse(A) gf rikthen verén 1 nse A &hté matree rll de lertn Onérastine kundér 1.21 Zbillime 18 miétejshme né Matlab Ka shom8 aspete t era té Matlah of mle mund 2 prfihen nko shinime fllestare. Gjatéshelimit 18 kédij iri do tu referohemi matt [Ketyre shinimeve si dhe disaaspekteve t& Matlab q& kan lidhje me btn matematik libri, nehsimin numerik. Ne spendin né fund { [HANEOI} ndodhenfinisionet dhe operatorét mt zakonshém t8 ‘Matlab, t€rendituresipas objkt-specialiete tf tyre. Egzistojné akoma shum fnksione of geré t8 Math, Eggisiojné né vesant dis pako funksionesh pér fosha tepés spocifke e (8 specialioura si: procesim Sinalsh,sistemet e kontolit, Kontrol obust, identifi sitemeve, optimizii, spain, jetat neural, procesim imazhesh, materi simbolke, statistika, et), et. Per mé tepér hols, péxdorai Komandén help, ose referojuniiteraturés sé speializur pr Matlab [SIGMOZ]Kapitulli 2 Analiza e gabimeve né logaritjet kompjuterike dhe qéndrueshméria e algoritmeve numerike. (Go ogarije korpjuterike i nentsherohet gabimeve te pashmangshe. Gabimet kané origina 18 ndryshoe. Gabimi total i Hogarijs, ose i qsjter ade gab jakummluar 98 nga hyre'et8 dhénave Ger nd ‘hargene rezuateve,pérbahet nga kito gabime: 1 gabimet ¢ dhinave ose 18 quturandryshs gabime 18 matjeve, Sepseshpesh t dhdoathyrse merren nga mj. Matjet edobta dhe 1 picakta intencojné ni cilsiné ¢ rezultateve pérfundimeare. uptohet o& gabim:t ¢ matjeve jané t€ pashmangshme dhe t pavarura nga pérdorues, késhtu gu takon procedurave numerike {Pa konsiderojne ketégabim dhe 18 minimizojn efektet qi rjedhin Pret 2. Gabimer procedural. Supozobet se problemi g& zaidhim ke ajé _gldhje 8 vetme, porse mse 18 sdodh njé nga rastet © méposhtme: 4) zgichja noc és ekeplicte (pra nuk egaston si thubet n= trate shjelur; 6) agjdhja eksplicie egziston por ajo és ‘shtc,n8 mos e pamundur,pée tv gjetue me metodat anal t8 ‘matematkés;c) najida ekepicte gjendet analtikisht, por forma paragitse © aj e bén atte papérshtatshme pér ta perdorur. NE Teast © mésipéeme pltdorvesi do 1 ishte i késagur me ajt ‘agidhje, qofe edhe 18 pérafért me zajidhjen e salt, me Kusht g@ ajo ajende et pécorej me let. Psst KEskima de gta © esa) agidhje & péafrt été objekti dhe parimi i provedarave rmmerike. NE via t& pérgiishme, gabim procedural quhet sierenca midis zgidjee 36 sakté 18 panjobur dhe zajidhjes 3 pératin « realinur me ajé procedure mumerike. Gabimet procedurale jané gabime té qénésishme matematike 12 vets procedurave mumerike. Kuptohet q® sto varen si nga problemi of Zajdhet ashtu dhe nga procedure mumerike © pétdorur per _gjidhjene ti «0 3. Gabimet © rrumbullakimit mumave ne Kompjuter, g& kan e& béjné me precizonin © fundém arithmetik tt (Shike peragrafin 2.2 m8 poshté). 4 Gabimet e péthapjes (ose gabimet gf shksktoben prej gabimeve) Supozojmé se nf proces logarts plrbehet ngw dia hapa (ose etapa). Nags. ne aie bap gfaredo t8logarijes keri nl abi, ky natyrisht dot influencojé rezutatet © logartjes nb hapat © _ngpasshém. Fenoment i péthapjes s&gabimit¢8 kryer nf njé hap 18 Ilogarijes, né hapet e mépasshém, éshtétepér i rendésishém dhe kompicks'né analizén numetke. NE vijat8 pgjithsime thuhet se jf algoitém numeri &shi i pagéndrueshim a.qs. péchapia © gabimat shogérobet me zmadhi té tj dhe i gendrueshém ue eatin e kundér. 1N@ KBt#Kapitll ne do t shikomé se si dita ide themelore 18 anaizés s€ pabimeve mund ¢€ pérdoren pér t€ shmmgur disa raste tipike problematike né 1 lat Hogarifjet numerice mund 1 dshtojné. 24 Terminologiia dhe disa pérkufizime baz mbi gabimet Pérkufizim 2.1 Ng. X Gh njé peatrim i momet real x, atéheré diferenca ax ex ‘ql gabim i pratrimit, kuse vera absolute e isa diference laa} |e-] ey 0. Poh 1.000 * 10" + 4.000 * 10 = 1.0004» 1.000 * 10" sé srt: 1 + 0.0004 1! 1.000 * 103.000 * 10 = 10003 = 1.900 10" sé chart: 100003 = 100001 ING pérgithési, né arthmeikén kompjuterke nj8 momar geet i pandrysinarn.qs. atji shtojmd gfardo madhés eter met vogél se sgivema e distances gf ky muzur ka me gin e vet nga e dja, ‘Kompjuteri gf marém si model mé sipér, megithése dsipikant dhe jo shim real, éeht® domethings pér t€ kuptuar chembulin & paragiturné hyrje Ket paragraf ‘N.gs. sezultati i nf logaije del jasheé segment t& nanrave ‘omjuteriké, Konkretisht néshembullin tonénése ky rezuat @sht® mé i smadh pas, se 9,999 * 10 shemi se kemi enomenin ederdes. Ciné nidod pos Kiss} varet nga kompjutriKonkret, por zakonshtprogrami ne momentin e derdhies pérfindon. NE kompjuterine supozuar ph shprebia (4.000 * 10° ot shkaktonte derdje. [NE Matlab kur ndodh derdhje, rezultati vendoset ick vail in, 9 Gh nje varabel permanent e ge pérlagéson infin, nek Togaritja vazhdon. Ndodh gf recultati i nj shprebje & jeté brénda segmentt té sumrave komjuteriké, por megithaté fzat ndérmjetse logartse mand 1 shkaktojné proces dence. Késhmu psh, né shprebjen 4B jep ited nf vektori Ge ngs x, fla ven, ka verén 2000 + 10", procesin e Ingarijes sé xr? do té kemi derdhje, pavaréssht se gtésa eveltort mundo jt normale. Me lehtési pérdorvesi“mund ta. shmangé né Kt rast, problemin e derdbjes, nq. e organiza ndryshelogartjen: Psh. ngs 1) GME komponentja me vleré maksimale, duke faktorauar brénda rrenjés x? dhe duke © mje até jashié méajés si fu, der shmanget. 1N.qs. nf kompjutern e supozuar rybet Dogarifja 1.234 10! + 2.006 10 hers rezulat i ogarjes 1.4346 registrohet né komputer si 1.435 +10 lve gabin i rrumbullakinst of kite Hoga éshte 0.0004. N8 18 kompjuter real gabimet e rumbullakimi jan shuns her® mi 18 vogla se ky nivel. Megithaté, ns. nj logaritje voluminoze péemban ‘réada miliona operacione si ky i mésipérmi, és e nevoShme t8 Konsiderobet evletésobet eft shumor i gabimevet8rrumbullakizit. rkufizim 2.4 Epsilon kompjuterie i mi Kompjuteri 18 dhéné (shnobet me simboln«),qubet numsi mi vogelg& dubet i sheoim ‘num | (a6) pt mare nj rezulat me t& madh se 1 [Nga prt’ rjodh manjcheré sen konytern ton8 & supose 65.000" 10% Epsilon Komjuterik i njé Komjuteri &sht# madhésia me domethénese © preciziont tj Ne Math vaiabli permanent eps region verén € epsilont kormpjoterik. Aj mand 1ireferobemi si do varabli eré dhe lea e és 2.2204460492503 10-16 = 2 ‘Mantisa © Mathb-it és sikurse shicohet 52 bit, Mund t@ nxien Tehtépérfundimet e méposhime: 1. Nqs. sume real x parigtet nf kompjuter me anén © numrit Komputer, attherégabimi relativ i peafrimit X té x plotéson ushtin fe 2. Nags. mmest realé x dhe y paragiten nf kompjuter me anén e rmomave kompjuteké XdbeV, atéheré gabimi relativ i pétafrimit 2= ¥ + 8 shumds 6 tyre 2= x+y, plotéson kushtin if Se Péslindimt i msipérm ht@ i vle hE nll} pér iferencin,shumzimin de pjestimin ¢ mumrave real 13. Gabimi absolut total rrumbullakimitné gain eshumés plotéson mosbarazmin: iajonra $y ‘Kf i mésipér i gubimitw rrumakimit fake at. me ja eae, ove sip thuhet ndryshe Echte matt konservativ. Po t@ kemi prasysh se né praktké eabinete rrumbullakimit mand 8 jené poztive ‘ove negative, atéheré nd shumimn sta neutralizojné n&njé mast 1 mire eri Get, ksh q@ gabimi total eal, né pérgjitésiSshié mje me i ‘ogi se an edjathté e mosbarazmit mé spt. 2.3. Fenoment i diferencés zero [Né kitd puragraf do t8 enaizojmé nf fenomen 18 vevanté dhe disa probleme le haset ky fenorsen 6 Shembull 1 Konsderojmcluacionine giadés 58 dyté avtixte=0 ea) snide lit xj dhe xy jepen me anda eformuave a4) abe sj problem kag i thesbté meriton véméndje sepse sig do 18 shit, mind shkaktojeKomplikime t@ misfilea logartse, Se pai lishilohet Qt shmangot mundésia © derdbjes nga komponente b doke organizur Nogartien n€ analog me Logaritjen e gitissé st ne vektori mé lar, Por gilli i Ki shembull hte demonstrim’ i mé nomen anotmal llogarté, me natytékret tet nga aii derdhjes Duke pédorur formulén ¢ mésipéeme pér gjetien © mérjéve shuacionit s-56x+1=0 més x)= 284 V7ES dhe x= 28 7HS. Duke logaritur me kar shia & sakta, Kemi 783 ~27.98, Q& kite x)= 55.98=5.598" 10", x4=0.02=2.0008 10 [Nikka rezuatet © vceta (t# getura né maya (8 ger!) deri mB et shia 8 sak jan xm 5.598 10", 786* 10% Vemé re se xi logaritur ms fart ka katr shite 18 sakta kus oka vetdo nj shirt saktsl. VEmé ce akoma g& proghimi i énjeve 18 logariuradshté 55.98 * 0.02 = 1.1196, kur dhe 8 ishte x; * = 1, Tek shpebja pér Hogan exe: x9" 28 - J783, nur 28 eshte a gabim (pra ka pafundési shifash & sakta), Kuso V783 u llogatit, tne kar shia 1 sata, megithaté diferenca midis tye jepnjérezlat of ka vetém njé shir 16 sats! Pasaktésia Hagrante e diferencés x2 = 28 ~ 783 iustron njé prej nomeneve t& réndésshme q& dod sthpesh n€ Uogargjet numerike dhe shkakton pasakiésing e tyre. Ky ‘shté fenomeni F humbjes s shieave 1 sakta git zbrkjes sErmadhdsive afirsisht 18 barabarta, i ajohur shurt me emrin fenoment i diterenes 200. ‘Shingia © fenomecit té diftencés zero né rastin a8 po sthayrtojmé est clementore. Sé par eshkruajmé ekuacionin (23) né Torta gb jet negative. MB pas llogaritm eréajén x; me formu fe zakonshme (2.4) duke zgjedhur tek kjo formule akemativén plus Rein titer Xo aij nga burazini: xj * x2 = cla. Kete x2 = cole"). Konkzetist né sbembullin me sipér do t8gjenim xo = xy 1155.98 » 0.01786, ruta g& ka katér shite tésakta, NE pergithesi shmangia ¢ fenoment t diereneés zero né Hogaritjen e ni spree round 88 abet dake e rishkruar shprehjen né forme te pérshttshme, Supozoimé ph se duam & logarti shprehjen daae od, kuarr4 ‘Se mie made té jt a, ag mi i mprehté bébetfenomeni i diérencls zero, pra aq mé pak stifta t& sakia marrim né logarjen © d sperimentiprovon pikérishe REC gjé. Ndérkag logartjene d wmnd ‘Pa ijn ndryshe, Shénojné meb= Va? =4. QE kite) byerd) a?-b?_ 4 a+) art) [Eksperimenton ph. Uogaritjon € me té dy mnyrate mésipérme pt erate a= 10, 100, 1000. Shembull 2 Sikursedihet nga kurt i snalioés matematike,funksioni © bésthehetné seri polinomislekonvergjente nf intervalin ] ==, © (: een tete [NE skedarn e meposhim MATLAB Uogaritetshuma © 100 termave 18 rat serisé pr 6 vera t&ndryshae & x ~ 20, 10, -1, 1, 10,20, Pée ‘don terma 8 mblednur (2 1, 2,» 100), ogaitetgnbin relstiv erent plrkatés dhe ndértobetgreikw i R&A) gubimi néfnksion 18 rome (8 termave mba ‘Skedar pérstudimin e gabimit relativt& péraftimit (8 funksionit 4% ‘Skedariseraexp adlcton gratkun gabimitela t 9 plrfrinit ew 1x4 Ep ae a *% pundit unit fermave t mbehura t= exptx) shuma = 1 somilogy(u, gabrel) tite (sprintix=x)) label (‘num termave t8 mbledhura’) ylabel (gabimi relativ’) pause(5) end ‘Vien t& komentohen dsa proj Komandave MATLAB mi sip. ‘+ Vinirepétdorimin e vektorit x néreshtne tet, si ndryshoree 6 eklor + Komanda close all mb paraprakisht ndonjé Sgusé «& hapur mé déekag Komanda figure hep pér gdo ck nj dritare 8 re. Gjithsej Kem 6 graficé. Koranda pause (5) shkakion njéndelimn ‘eprimesh pre} 5 sekondash midis ¢do dy cikleve, Késhtu 9 °pérdoruesi mind t@ vejtojé né KE® interval veorité mi speciike 1 oocilés figuré. Pas egzekutimit «8 krejt programit mund shhayrtobet me imtsiseciafigoré vege ve, duke dhéné komandén fe pérsbatshme. Pash, komanda figure (4) afshon graikun per rastin kur x = Gabi rlativ maksinal shkon deri né vletén 10", késhtu gé shite pérdorur komands semilogy né vénd t8 komandés plot, a8 Inkryshon nga kj e Suit vetem se perdor sbkalézimin logaismik 1 boshit oy. Rekomandohet nj& Komandé e ws sa heré keri rnrysheshmeriné sbkallé cb lars sipes non boshi. Po paragitim m poshtsgrafkete gabimit reativ pr verén x= dhe x= 200. 0.0 a eS a ee ‘Figur 2.1: Gri gait elativ peraitw per x= 200, Sic mund «8 vibet re ngs graf i misiptem, 30 t mbledhshmit & findit 18 sersé kané eft « papérilshim mbishumin e sy Draktkisht vetém 70 termate paré tej pércaktoné shumnén Pak a shumé © nfitl pérfundin mund 1 mxiret nga. grafku i séposheém Figura 2.2: Grafik gabinit lav patinit te" px = 200 Studimi i grafkove 8 gabimitrelativ pée x t& adryshme tregon se ka ‘8 varacion t8 mach 18 seksi paint né vari x. Pr edo x povitv gabimi relatv tenton drejt 10", pra pér keto x, fisioni eksponencial éshié pécafruer’-me sakiési? maksimale’ q®_lejon prevzioni Kompjuterik.Pér vera negative t8 xi, reulatete pérasrimit Jans «8 dobia Psh, per x= -10, ptatimi iSite ka vetén 8 shift sakta, kuse pr x» -20 ky pérffim s"ka ase shift sakté! Per X <0 termat e sersé alierohen né shenjé, Kishi q& fenomen i Aierencés zero ushtronefekin ti negatv pr ne pes 8 mbledhjeve. er x=.20 seria lon me tema reltivisht 18 mda 1-20-4200 - 800016-+ ndétkag shuma e saj &ht@ njé madhési siumé © vogél. Gabimet © srumbullakimit, reltvshe 8 médha n@ termat e paré, e inffuencojné ‘mj sham pérfundineare 8 vopél eyir 18 shmangur defekt Hogaitse pér x <0, aj ményté eshte logaritjee rasan ©” dhe pastajshiytzins ike ob chloe Figura 2.3 mé poshté pasqyton logan e modifikuar spas ményrés vf at Figun 23: Grafik gab eat patito = Ue, pér x= 20.0 ‘Shemball 3. Né ket shembull 18 fundit do & paragtim né problem Jeu fenomen! i difrencés zero gfaget nf mnyréthebésore dhe mand té shmangot vetém n8 1 fab shkalle. Do 1 shikojmé se nobja © cepslonic kompjterk&hté element i domosdoshém pes tésiguruarnjé shlallé besueshméri né zgidhen ¢ problemi ‘Konsiderojms problemin e vlersimit numerik & deriva 8 nj {anksion, Ky problem hasetshpeshsipjest en Uogaritje me 8 gieré 1 probleme t tjerat&aehsinit mer sin zgjdhjen © ekuacioneve Jp lineare apo ekuacioneve dierenciale, Skuse diet derivati (8) i fnksonit tan sx) pécletaobet me anne bari 2 tn E10 10) = im [Nan barazimi i mésipérm rjedh se né kusheto arithmatikés epzakte, esivati £') mund t8ogaritet me gfredo shale saktesiet8kéxkuar, duke zgedhor hné mnyee t€ mjaftueshme ( vogel, né peratiin 1) ELD gp as) ‘Sa mé e vopEl t&zaidet hm sip, aq mi sakté dt jeté patti nb arthmetkén egzakte. Por sikurse pam® arthmetika kompjuterice tuk ESht# egzakte dhe fonomeni i dfereneés 2eco kétu duket gute Zatems'a me vogel té zgjidheth aq mé i mprehts em akut beet ky ‘nomen dhe nq. b zgjidhet aq vogel sa dubes, etgher® sna odathé pltaffinit me sipér do 18 logarstevleréa O péxderivatnt Kuptohet 4 fenoment i difeencts zero ht né thelb i pashmangshim problemin e mésipérm, ME e mira q& ne rund 18 biimé kétu, éshib setae verés me t miré (optimal) wf, pet paturpératimin me 08 ‘mie, Pikéisht Ko gi behet m8 poshté me ann nt eksperiment dhe analzés sé ti, Si model pér eksperiment nf skedarin © méposhizm ere finksioni Rx) = e (denivati (8 elit ésHté i ajohur) dhe stujbetefekt i pérdornit «8 vlrave (8 deysime ch mb derivatin © Iogaritur me anda epSraiiit (25). ‘Skedar-eksperiment pér Hogaritjen e derivatttéfunksionite* ‘% skedari deriy_ mum 4% Ky skedar logat prafrin e deriva fist) 9) 4% pr 16 vera te ndryshme th, pr funksionn (x) =e, % 6 nik 18 fiksuar x che me te logart abimin % relativt prafrimit a= input(enter a) inputenter x") 0-4-4108); = (expa{uth) 0 pi don, nlckag nga formula (2.10) rjedh se I~ lps > © dbe g& kt} Iya < Min, Pra per doo, In plotéson mosbarazinet” eke marl) ey [NE ményté 18 dukshme remuitaet logaitse 18 tbelés 2.2 jad sbeurde. Degjenerim i logarijes me sper dubett&kerkobet tek formula (2.10) Metoda a siguronkjo formule vértet dhe thjesté dhe egzate, por ajo éeht® numerikisht e pagindrueshme. Né bapin e nt #8 formule 2.10), n= 1, 2,10, vera Ip: dhe backé met ede gabimi is, shumzohet me. Pra integral pasardhs I, ka n8 gab m her me t8 ‘adh se integral para iy. Kio do 18 thoté se gabimi i umbullakimt tek integral fllestar To hap pas hap der n Hogavtjene integral Ig do 18 shumnézohet me nurrin 10! = 3628800 (), aLe 16 ajojé me ans © formulés (2.10) ni algoritém tet, tshm pa probleme qéadrueshméve, duke e rishkruar até i formn € anagelt: 2.12) Invisianjné formula rrelaurente (2.12) duke w aisur nga pétaimi filesar Try = 0. Sigurisht ky fim éshté # past, por po t€ kemi parasysh mosbarazimin (2.11), 2gjedhja mk duke e kege. Reziatet © Hogarjeve t8 méteshmne, ajo} dhe né anologi me ato t& kryera me sper, po i pasqyrojm8 nétbelén 2.3 me poshte. a i 7 7 ou 7 ry 3679 8 1009 2 2602 9 0916 3 2073 4 1709 5 45s u 0769, 6 1268, 2 0769 8 9000 ‘Troe 2.3, NiBalgoriti indeuesin “Teegohet se verte logaritura pr Iq ly, lo kané 4 shit dhjetore 1 sakta megithése ver filletare Ij =O ka gabim i konsiderueshém! Interesante véstet Algoritm i bazaar né fortulen (2.10) niset nga je ere relativishte sakt6 dhe gradualshe degjeneron né vlra mumerike abeurde, use algorita i bazaar né (2.12) nset nga nj vere fillestare relativisht © pacakté dhe gjeneron vera githmon! e mé & sakta Saktésia e rezuateve 18 tabeks 2.3 buron nga qéndrueshmica © lgoritmsitg® gjeneron forma (2.12). Gabi estar pie veréne ls | 1 | (yeti gsbim 1 Hogarijes), cash pjestoet me nné gdo bap, késhew 6 81 vazhdimisht zvogelohet ‘Nga shembul kt paragrat shikojmé ses njé gabio festa i vogil, ble i vetém, mud t& pérhaper me tej né njé mene te pafivorshme /t.favorshms, dake dhéné nj algoritém té pagendueshém w qéodrueshém, Kur ndertohtnjéslgoritzn, été € rendésishme & 18 shmangen serté © Hogarijeve q& pérmbainé huméime & pérstsitura me numa été médhenj se 8Kapitulli 3 ‘Zgjidhja e ekuacioneve jolineare 3.1. Shtrimi iproblemit esti thjsbt i tj problem mun 18 formulohet: Geni vert x pérté cilat 1) on ‘Vierate késkuara guben réniétéekvacionic (3.1) ose ndeyshe 200 18 fanksiontt& dhén® f(). Po shenojms me «je ren faredo egzakte 16 ckuncionit (5.1), danth «és nj verée vegantée x pir tien fa) ~ 0, Do #8 supozojmé mé posi se f(a) # 0, dimth o éshté rénjé e thjesté © chuaciont Q.1), Rasti kur rénia a &hté & sume paragiet minder Lidar spe ecncionin (3.1), ka este kur und 1 éskobet 18 sjendent gtha ren ti, néeaste thera mund tékérkohen vetén rnéxjg8 ndodien n2 18 interval (& caktuar, ndonjhe und 18 Kerkohen vet rit plotsoé ae voi caktur. Shembull 3.1: T8gjenden mit eekuacionit axl 5x 42 104-100 ‘Shembull3.2: Té gjenden rex ¢ekancionit ¥-x-1=0 a ndodhen nf intervalin J, 2 ‘Shembull 3.3: TS gjendetenja mie madhe portvee kaaciont x8 10eos(9) =0 ‘Shembull 3.4 Sfera notuese Sipas ligt 18 Arkimeditnjé qup i nguré zhytet nf né fd né njé hells 18 Wd g masa tropitt jetée barabarié me maséae fit te vendosur nga pjesa e zhytur. Supozojmé p.sh. gésfera me densitet @ de reze 1 abytet nf ue néthelltsine x (x Est distanca pre fund sfers tek nivel ui, figura 3.1. [igure 3.1 Ste nese Me lebést mand t& gm vllimin e segment sferik «8 zhytur, duke ‘nto nj aban «8 integra 8 cakrua (wl ropit per tein disen snéragete prereve tthorepingule me né bosht). vou Matai gi Arkinedtsrahet, mp = nt - Ekuacioni i mip shkrubet me thes si wae t4p=0 en Renae ekuacionit (3.2) oka interes fai ndodbet nf intervalin J, 2f, udéckag dy r8nete tire, reale ose komiekse, 18 kei ekuacioni {ant pa interes, Elaacionet e shembuive 1,2, 3 dhe 4m sip, si dhe 1 pérgithésiekuacion (3.1), nk mond #8 2gjdhen né mir egzakte s‘me metoda anak 1 algjebrs apo anlizs. KEo ekuacione mune té ‘zgjdhen vetém 08 ményeé 18 pérafért me anén e cE eshruquaturave rnetoda iterative, qb 28 nj vénd te réndsihém né ana mimerike dhe pérdoren me sukses pet zgjidjen mumerike (8 nj Klase 18 gre problemesh deja géndrore e njé metode iterative pérzgidhjen e ekuacionit, (6.1) eshte gjetin ose supozim inj vier fillestare w pair te méajés ©, éhe pémnirésimi i sa} hap pas hapi deri so 1€ aribetnjé shkalt sasi © kércuer dhe e paracaktuar nga pérdoruesl Le jet p.sh. x, vere getur ose e supozuar pr enna, ra x9 = 4. NB zbatime 1W niyshme pram’ filestar x, shpesh gendet nga konsdorat ie, teonke,eksperimentale apo pérvoje. Llogariten nea pas tet sipas 1 regull po formule reurente vert Kor he 63) ‘Rregull Uogarts (3.3) supozohe sé 8 vargn Xe ct Kut n—¥eo, Jkéchu @ duke Hogaritur njé name 18 mjaftueshém termash «8 Ket ‘vango und 18 avibet cdo shkall saktésie e kiskuar nga pltdorvesi ‘Konketisht, ngs. shénojmé me eyo, tolerancén elejuar néogaijen © rnénjs a, attheré loge e vargut (3.3) do t&ndéxpritej nf hapine n 18, gn kets hap do tpltdsobej mosberazin: eal hDb>..3h> ka hefonb], asasb, dhe tinh, -a, Mes i sgmantit og bs pe nif a vret nga sas ess, konsderobe snc prait eckusioit (3.1). 2 0 eo Metodat © itcraconit intervalor jané péxgihésisht mé 12 ngadalta se sto 1 iterciont pikésor, por kane avanazhin veri ave t& ‘abimit, duke ksjuar ‘késhtw njé terren m1 besueshém pir pétdoruesin. Véstet, ne vémé re se Tey] 1.-351/2, raécag, uk mund 18 jopim ndonjt kui pér difeencin | x - | tek G.3), ose muk jemi né giéndje themi se per vera 1& n-sé rmosbarazimi (3.4) plotésobe, NE RE kapitull dot shayrtojm’ mB konkoetisht disa pre} rmetodave iterative mé t réndésishme, duke béré dhe krabasimet mids tyre, Efetivitetin e seclés metods dota vleésojme duke v nisur nga eta tegues: ‘© Sae besueshme été metods, a funksionon ajo né 8 gjtha rast? + Sa éhiékostojalogarise en iteracioni? + Sa. shpejtéashté metode, sa iteracione nevoiten pér 18 ati saktési 8 hua? ie 3.2. Metoda e pérgiysmimitt8 segmenteve, jo metod8 éshté jf varia konkest i itercionit_intervalor, Supozojmaé se finksioni x) Ess i vazhdueshéoné segmenta [a,b] de se fa) <0 ‘ra fnksionif{x) merrné skajet a dhe b vera me shenj té kuna [Né keto hush, sg ustrohet geometrkshtné fgurén 3.2, funksion| fx) duet keté t paktén n¥ én ni itervalin J, bf ‘Shénojmé me Ig = [a,b] dbe Hogar verén e funsiont fx) né pikéa c= (a-+b)/2, g€ shté mesi i segment eb). Kuptohet 8 vetém, 1né njérn pre segmenteve [sc] apo [c, b],finksioni fs) do #8 kere lera me shen 8 landéet Ky éheé segment gé pétmbanernjén a.Figna3.2__ Metoda eprgiysninit 8 seymentve ‘Shinojmé me Ty Sime poshté faye) nas. ef.) <0 tata ee ngs. ef) <0 ku cy Gets mesi i segment [a,b]. Funksioni i méposhtém Matlab ‘implementon mecodéa epérgjysmimut 1 segmenteve. /rlysmimifun, a,b, tol, max iter) 4% funkson! (alfa, K] = pérgiysmim(fun, a b tol, max ter) S% fun Sshts njé varlabél string pr emrin e funksionit 4% a dhe b Jané skajot © segmentit qB pérmban crénjén ‘% tol ésht® gabimi (toleranca) i lejuar pér rénjén e giotur % max_Iter éshté numri maksimal i teractoneve t lejuara % % % alfa Bsht® pBrafrin i gltur i rénjds me gabim 818 vogal se tot k numéron iteracionete kryera ay, by]_Ksté segment (NE figurin 3.2 me I shénohet segment (a,c). Kéte mbaroniteracion i paré dhe ila traci j te duke mar pir bazt segmentin INE méayé skematike dhe 8 pétgjthshme do 18 thoshim se né hapine #1 ndértohet segment. Iw fa=fevai(fun, a); b= fevai(tun, b sf sign(fa)'sign(tb) > 0 tertor(’Funksioni fun nuk ndryshon shenjé né [a,b]; fendi ket wlle k <= maxiter c= a (d-a)/2; % Ko Sshté ma mis sec = (a + by/2; Ifabs(b -ay2 < tol alfa ¢; roturn; end; keke {c= feval(tun, c); ‘fsign(fa)’sign(fe) > 0 a=c; fa=fo; elseif signtay’sign(fo) <0 b=; f= fo; else disp(trnja dshté gjotur me saktisin’ e precizionitt8 kompluter’) alfa = 6 return end end; error shi tejkaluar num maksimal | teracioneve t lejuara - programi péraiysmim ka mbaruar egzekutimin ‘Vien 18 komentoben disa proj éshtjeve dhe komandave Matlab t& Suaksionit mé sper. 1. Ni fanksion né Matlab kan pith nj ose dis argumenta né Irie dhe nj ose disa argumenta nf daje. Fusion! pésgiyssim sip, ka 5 arguments nf hyrje dhe 2 argumentané dali “6 Punksioni Matlab feval me argusentat péckatise pérdoret pir sjetur verén © nj funksion!né pika 18 caktuara.P.sh., komanda feval(exp’, 31) gen verén e funsiont eksponencial 8 pikén x= 3.1. Komands f= eva, ) a programin mi sipér, gen veréa| ‘efinksionit me ems fun né pikén¢ dhe KEé vleré ereghston né ‘aia Komanda error péfundon egzokutimin © programit dhe afshon ‘mesazhin 1 thonja brenda Formila ¢= a + (b- 2)2 ps logan e pikés csi mes i sepmentit [a,b] éshté mee pérshtatshme nga piképamja e arthmeikés kompjuerike se formnla ckuivalente © = (a+ b)2. Kj e fund kur a dhe b ndzyshojné nf limitet © peciionit komputer mund t€ sienerojé vlerén c jashté segment (a, D]!, NE pérgithés rekomandohetq@ iterasonettshkruhen né formen: vere e re = ‘levine vetér + njé madhsie vogs ‘Shprehj sign()*siga(fo) > 0 eshté mé © salt numerkisht se spre eivalente ff 0. Kj pe faktin se kur vlrar fa dhe ‘affohen drat 20s (a che cafroben de rénés a), prod fife ‘mun 8 rezitoj8 Os (2010 ~ kompjutrike), pra pa sheng Supozoimé se Kemi ayer n iteracione dhe pératiojme rénjéa me resin Gt Segmentt [ay b]- Megenése n€ do iteracion segment & pésmben én hte sa gjysma e segmentit parearchés do te emi les-al= max_iter) disp(nuk mund t@ giendet rénja alfa me saklésing © kerkuar’; fend n=length(x); k= 1:n; rez=[K x yh disp’ api xy) dlisp(rez) oy | | Shembull 3.7: Sfera notuese~ Pétdorit i funksionit Njuton.an 6 gjenet thesia e ayes nb wt fers prj dru me ez 1 dhe deasitet p= 13. Problem i msipém &sité tua néshemalin 3.4. Ekuacioi (62) itl shembull nes koaket 8 po taltojng shirt x ~ Sx + 43 = 0. Kéckobet 1 gender naj real eekaaciont fini, gf sdodhetninteevalin J, If, Duke geeks finkionin Mati [Njuton:m me parametrat duhur marvin rezaatete méposbine: Hap x y 1 0.50000 0.70883, 2 osi4s) 0.11746 3 ora27 ..00097989 4 0.77393 ——-802550-08, 5 0.7793 -4.4409616 “Tab. 3.2: Thelsa eats fre pre uri noton nw 34 Metoda e sekanteve Ekuacioni baz ikésaj metode iterative dst qi 66) Se pari vemé né duke se n& ekuacionin (3.6) kemi pérdorurshénimet¢ shhurtuare. f dhe fax pét fig) dhe ys) respektivist. é dye vim re se metods sekaoteve (3.6), pet logaitur pratima. x1 pltdor dy prafrimes parardhése x, dhe x . Keo do 8 thot se pr te filuar punén iteracioni (3.6) nevoiten 2 péraimet e para filletare t& "es, xo dhe x, g€ mund te ent vera t& supozuara ose 8 Hogaritura araprakisht me ndonjé metod ttt, Kuptimi gjeometrik i metodés st sekanteve jepet nb figuéa 3.7 te poshié. Mund t& axiret me lettsi se pératrim: Xu: tek (3.6)ajendet si piper me boshtin ox esekantes gf bashiconpikat (kf) de (psf) Q& kts buron dhe emi imetodes. ier Rey Finca 3.7: Moda e stanteve “Metoda esekantve (3.6) mind ta mae si vaint pte #8 rmeodés sf Niuont (3.5). Veret, ngs. Pts) mik net analticst, stéheré nf chucionin (2.5) mind ta 2évedésoiné £¢4) me Ena e arsyeshim: Po) = d/h ~ -/ G=e) de pus Kétj ezvendesin ky cluacion mor formén (6). NE GKt fargo Njutont a pik (xy £) sn ae ete eps pozkion Tit sehantes gf bnskon iat (, £) de ff) KOE Xt Xe ‘Metoda esekanteve est spe, por Jo nb nvein easy Nistont. Ph, pie agidhjen e ekuscnit sin = 0, me péafine festa t rs x, xo = 3 dhe x)= 4 nvoiten 7 iteacone pee (8 Fituar 14 shila dhetore te sakta. Tegobet se rend jKonvergjnctss& mctodés sé sekanteve éshté_p = 1.618. Sidogoté ka matt rast © ‘egnta Kar metods esckanteve prefrohct aj metods sé Njstoni. 3.5 Metoda e Muller-it Este srg loge e metodés sé sckanteve. Kjo © find nist nga Ay pératine fiesta dhe gjen t8tetin dake © pérafvar fnsionin fe) me éretéain (sekanten) g& kalon nga dy péraftimet e dhéna Metoda ¢ Mullet niset nga tre pérafime filestare dhe ndérton parabolén pérkatée 9 kalon népér to. Pérafimi i katért gjendet si piper e késajparabole me bosivin ox (natyrisht duke zaedbur nga gy pikpreset até gE dubet) Ideja éshté © thjesht, por formuet 16 pérkatése jant shume me t& komplicuara se ato 1& rastit sekan. ‘Metods mund t filobet ede me dy péafrime filestaceg& epérshijne rend rénjén, duke marr si prabim t treté pikéa e mesme t8 dy pérakimeve 18 dhina. Metoda e Mule.t ka nié avantazh eseniak: Me ania e sajmund 1€ gjenden edhe rrénfé komlekse 18 ekuaciont (3.1) pavaréisht se pérftime ilestare nga nisemi jan reale, Pa jarsyetua, po japim formulat pékatése me anén et cilavelogaritet pératimi | atée 1 ménjés duke pledorur te pémffimet paraardhése, Le ti stnojmé Keto 8 fonait me 32), (he ¥) dhe Ho, Y).Parabola Ielon nf te pikat © masipérme normalise pret boshiin ox ne dy pk. ‘Shénojmé me x, pikéne proses g@ ndodhet mk prané xs, Rezulton (emuesi mand £7 kaye vet logan) 2y, “on ar sa paraprakisht de hap pas hapi si mé poshté &hté © nevoshme «8 Aogariten: eye 8 ‘Tregohet se'metods e Mullet ka konvergjencé gat kuadratike. Rend isl (siko [FAUSS9)) ght p= 1.84 3.6 Njé pirmirésim i metodis sé pérgiysmi dhe funksioni Matlab £2er0 ‘Metoda e méposhtme ose regull sekant und t shikohet si shatim retod&s s# pérgysmimic 1 segmontove (ett iteracionit intervals) se metodén eeeleanteve(etpt por). Ne fakt nq. se reestin = a + (Ga)? tek finksioni Matlab pérgiysmimm né paragrafin 3.2, ¢ ivendésoimé me reshtia c= b + fb¥(b ~ a) (f ~ fe), ftobet ‘menjheré Kodi Matlab i regulit sekant. Idea gjeometrike e metodés s plminésuar jepet né Ggurén 3.8. Nga ko figuré duket gare epérsia «© megull sekant ndaj metodts sé pérgiymimitv segmenteve. Pika © gictur of hapin ¢ paré t& regulitsekant eshte dukshém me prané ras ese plea patisee © matodss 6 pérgismimit 8 segmenteve, it segmenteveFigure 38: Reo sean (oe etd pier cperivin sepomiee) Pavarisist se n8 18 shumtdn & raseve, ose 18 chemi probabisht, rregltsekant hs css mi | sbps se metoda Scams, ka ‘ase perverse kur ky rropul konverjon diet js me spit gadahé (late). Nj rast i le ustrohet me postté me anén & shembullit 3.8 ‘Shombull 3.8: Te gjendetrinjae ewasionits® 05 = 0 Grafik i funksionit y = x° 0.5 dhe te paftimet e para té regullit sekant jané paraqitur nf figuréa 3.9. Liogarijet péskatése jepen né tabelen 3.3. Me parametér tolerance tol = 10" rregull sekant ‘onvergjon pas 9iteracionesh igwa 3.9: Grain y=? 05 dhe we piatimete para térequit sant n Kombinini 1 mstodls sé pérgiysmimit « segmanteve me regula sekant nf a6 algoritém t8 vetém &hté mjat eft. Kren limisht isa bapa me metodén e pérgjysmimit dhe mé pat vazhdohet me regulln sekant deri né konvergjencé. Funksioni Matlab f20°0 sibésinetet of KEté Kombinin, zatem shkon mi tej. NE edo iteracon, bazvar né tre péatfimete find, bihet pérzgjedhin midis metodés sé péxxjymimit, megulit sekant dhe metodés s& Mule-it.Péragjedbja behet ne ményré automtike. Metoda q& pérdor finksioni f2er0 reaulton mjaft © shpeké dhe eshié testuar n& ojé sei problemesh t& ‘eshte I disaopsione «6 komandés Mati me finksionin fer0: y= fzero(‘sn’3) jen rifajén © funksiont sink, me saktési epsilonin komen Fillimsht Matlab kérkon dhe gen aj pikéb rotll pikes filestare a = 3 me kushin gé sink t€ ndryshojéshenjé [a,b]. Viera e gjetur e nas registrohetnévarabliny ‘Obsioni y=tzero('sin’(3,4)) ‘bn 6 nin io koran mi lt, vege tu Es siguruar segment ipa I, pérmban brenda én. yo fzer0(‘sn'3, 5-8) ‘Me k&téobsion ménjalogaritet me gabim relativ mt vogdl se Se-8té specifkuarné llape yo fzero('sin.3, $28, Ky obsion, pirveg same tart, afshon m8 ekran rezukate dhe informacione ndémyetselogaritse ngs. opsioni ka vlerét8ndeyshme nga zero. NE vénd t ‘sin’ mnt sipgr mund 18 vendose ene string i¢do skedar-finsion jetér Matlab 3.7 Njé teori mée pérgjithshme pér metodat e iteracionit Mju metoda iterative kan’ forméne plraithshe Net = Flies 0=0,1,2, enPah, metods iterative © Njutont (3.5) ka forméa (3.7), lar Fx) ke ‘ormin oy =x- F)=%- Foy Nig. tek (7) vargu (%) Konvergjon tek mumri a, duke kaluar né limit hur-n=> on, te dy andte barzimit, marim = Fa). Vee re kt sec Bh ren © ekuaciont xe FQ) ‘aque pi Skee ose pike paléviashme efurksiont Fx). “Ekuacion (3.1), fx) = 0, g@ ne Kem né shayrtim, mund «8 viet né formén (3.8), 06 parm, aé ajé pafundési ményrash. Pah, njé rményr®e thjeshté Est ko mé poste: fix) =O x=x +A) 1B colin e FX) Kl kom F(x) =x + fe). ormés 8 mspeme mand i shkobot mi te) Pr nk 0 gfarédo x) =0.6> bak 1X) x= K+ HOV FES) INE rastin e metbd8s 88 Njutonit, ekuacioni x) ~ 0, Ee vEne né formén elaivalente eoxax- ne Fo 1 esc Konlaet dhe {hjesbé sx? ~ 5 = O mundi sikrabetné fonmin (38) six = Six. Verte shun mundial ‘Nags. datacionin sine = 0 shrvame ne formén x= x + sim, ga joe fant nxjeri menheré metodn iterative: Yan) =%y + ity B=, 1,2, [Nese zbatojmé kété metodé duke fiuar me xy = 3, mai rezlatet x) =3.14112000805987 x= 3.14159265357220 y= 3.14159265358979 x= 3.14159265358979 Ga) 0 Rezutatetjant me t& vErttéimpresionvse, Vetéin me te iteacione 5nd ftuar 14 shift dhjetorew saa! Kutojnt se pert nen suki imetoda ¢ péryiysmimit 1 segmenteve kétkon 48 iteracione, metoda € sekantes 7, mstoda e Njutonit 3 iteracione. Problem! knyesor kita {&hté se nderseekuscioni (3.1) mund te shkruhet eluivalentisht ni njé pafundési ményrash t&formés (3.8), nuk ka asnjégaranci se metoda iterative (3.7) ¢ gjeneruar nga ko formé konvergion. Ka wind teorema méposhime: ‘Teorema 3.1 Iteraioni (3.7) konvergion tek pike on. 1. F'(9)éshté fanksion i vahdueshm n8 x= 0 dhe |F(0)|< 1 2. ay Baht prané cn mayne mjaftueshme, ‘Mund 18 bihet nj vértetim jo fort rgoroz i reoremes me sipét. Nea eorema mbité mesma Fix) - Fla) = FB ey) 69) ev & &SHLE mis xy dhe a. Nga ky baraxim mund 1€ nxt se me rritjon e , xt iaftobet nas. [P(e] <1 dhe ilargobet asa rast kundét, por és © nevoshie akoma gf % t€ jté prané a, 94 58 FG), FG), e me radbé jen githmoné né modal mst vogla se 1 Mund (€ verifkobet Ihtép.sh, se ekuacioni x = x 1 ka njé pik té pa evizshme nésepmentin [2 (si), Megithat#teracioni xo fe ivergjon pavatsisht zgjecjes s8 pkts festa ny sepse F(x) = 3 (pre eae F(a) dshté me i madh se 1 né segment (1,2) (Provojend, Sikurse dulet nga barazimi (3.9) iteracioni (3.7) ka komvergjenc lneare me konstante C=|F (a)|,n.gs. F(a) #0, Nga barszini Fou) = Fla) + Flan 0) + FOI OF el qaré se F(a) = 0 jep konvergensé kuadratike, ¢ ngs mé tej F (a) = 0, Konvergjenca do t8jté kubike(p = 3), késhes me radhé Mund té' véretobet Tehté tani se plrse metoda e Njutonit ka Konvergjenct kuadratike. Mund t mxiret githashnu lee qe metoda ‘erative © prezentuar mi sipér, Xe = Xe + sy ke Konvergience Iebike,sepse Fx) = x sing, gb kéte) F(@)~ 1 + cose, F's) =~ six‘dhe 18 dy derivatet © fundit anallohen ni x = 1. Je perse rezuatet ‘umerike pét logartjen © rénjés m me Kee metode Ishin tepér sakta, Esheé interesante «8 shinojad né ket mbylie se iteracioni i [Njntoni (3.5) pér eknacionin f= =0 my ‘ka pikétsht formén qu = ko + sia (provojeni) me rend konvergience p=3. Qe itercion i Njutont ka né pergjithési konvergjenc8 kuadratke, ‘jo nuke dot thoté se ai nuk ka rend m télrté konvergjence néraste te vevanta, 3.8 Ekuacionet polinomiale dhe funksionet Mattab roots ¢ rrotel laacion plionial renin, me Koen ele PAs) =a tat + sihurse diet a egzaktsishtn rj reale ose Komplese. Te githa rnénjt pdt genden me anén © metod8s s8 Nptonit (ini re oe ecivti BQ) kta Shi ogertshém anaikis). Pe t Hogar ‘ltée polomit Pu) nik gfrédo xs, mind © nig skema ‘kts deenatyishne e gars hap pas hpi fagive x, 2, 1 eli db pst} Kombi lines ye i me posh Psa) a agate = ana to Ne fk jé stem e tilt reiton jo aq ¢ pérshatshne nunerssh. Péundear,¢ asuguaira skema Homer vez shoné elke jae ss skeme Bazohet né fektriinin m8 sp 1 xo ap pas tpl dake vr ngae data, e duke e shia Px) forma Pls) = (ole a + yao Bo Mé konkzessht, ns, krejm8 hap pis hap logaret a, y= 9x0 rey axtay=0 perjeneln-2—1,0, iE Pl = ao. Llogartjet © masipérme mand & skematzohen pée Cu Kryer me ord 9 form tbelore si md poshté z & Ga a b=Pa) 1g: pistojme potinomin Py(x) me fori (xy) do 18 kei Pals) = (=X) Qe + Pt) Reaulton qf koeficientte poliomit heres ei0) aa Gere? + acta, Jand identké me koeficioté q8 Higuroiaé né rreshtin e ett té skemés Homer. Pra skema Homer ajékohisisht me giejen e vers 98 polinomit P(x) pikén x, logarit edhe hesia Quy t& pjestimit 8 ti), tne faktorn (x). NE veganti, m9. xy été én polinomit P(3) attherébarazimi (3.10) shkrubet Pala) * (= x}Qei(0) ei [N@ barazimin (3.11) Qu(2) qubetpolinom iedaktuer ot i mbetar pas shképuijes 8 aktorit (x2) nga poinami Py) Nags. derivojme barazinin (3.10) marin PL) = Qral) + (= HQC) keri G0) (Qe kes pr PG) = Quite) [Nea berazmi i fundit shikojm g& vera e derivatt P(X) n8 pin x= Xy imund 8 logaitet duke pérdorur ni skemé 18 re Homer mbi polizomin Q,,(x). Duke vazhduar mé tej ket ide mand 18 logariten hap pas api derwateterendeve ms t8 laa té polinomit P(x) ne pin _1; me anne skemave t8njgpasiéshme Horner mbi herstrespektive Pikiht pr Kt fakt keto skemajanéshume elkive. Nie skemé e ngjashme Homer mund t& ndeobet pét gletjen © erst Qua) 18 pjestimtt polinomit P,(x) mea faktor usd? “+ px + g) a ke a gift r8nsh Komplekse tékonjuguara xy dhe Ky INE Ket rast do 8 Kishin Pe) = (88 + p+ HC) [NO mnyrété prmbledbur, skerma Horner und t pétdoret pt |. Llogarijen me shpeitési dhe saktési mumerike (pra me gabim ‘mumbulakimi t@ voge), 18 vles 36 ajé potinomi Pa(s) dhe t& erivateve 18 tin pl redo x = 2. Llogartjon e polinomit t€ reduktuar pas shkputjes s8 a6 fiktori linear po kuadratik si paso eréns rele apo Komplekse. Me kéto pitdorime skema Homer géndon nf bazé 18 shumé metodve é gieten e (8 githameénjéve 16 jé polinomi. P sh, asi giendet me tanén © metodés sé Njutoni njé rénjé reale x, apo a git ménjesh omplekse t&konjuguara x» dhe X, tpolinomit Px), reduktohet ky i fund ni poinomin Q,: apo Quo duke e plotpestuar me faktorin near ‘ove kuadratie pékatés. ME tj vazhdobet me gjetjene rénve Qn apo Qus me gel o6 ma e pjetar me paré te mos rgindet pers ‘Vern dukje se per gjetjen en rene komplekse hte e newo)shne. pera filestar isa 8 jetd Kompleks. Duke vazhduar proces € reduktimit hap pas hapi aris né ni ekuscion t& gradés sb dy, 2aidha analiike e 18 elt jep dy rat fundit. Procesi i mésipérm fnksionon mat mié ngs 1. Rene gjendonné renin abrtés 2. Dysre iteracionet ¢ fandit ® Njutonit pér gdo mEnjé aplikohen drckt sabi poliomin original (jo mbi até 18 reduktuar) sepoe ‘radualshterénjet e polinomit 18 redoktwar fle t8ndryshojnt hum ¢ mé shumsé nga aot polinomit original. FFunksioni Madab roots gent gltha rént en polinomi dn sménytén e misipieme. Koaficiett e polinomit fiten si nf vektor 8 rervin atest tre. Ps, komanda Matlab 4 roots((3 4-12) sent gjitha rate euacionit Bx tay 4220 ran shums hols shiconi Komanéat help roots, poly, polyval Nj metod8 me sofsticuar pir getien et githa rénjve (nit polinomi été ajo e Laguerre q@ bazohetn&iteracionin Data) Py erm ,) #48) (IOI 9 -APSP ad Jkurse shenj nf emruesin mi spr zgjidhet e nett me até 18 P(s) ‘Teegohet se metods Laguerre konvergjon dretrénjés me 18 afét pér «do pérafim filstar (ose sic thuketndrysbe ka konvergjencéglabale) ‘he rendi i Konvergjeneés sé sa) pér ménjete thjesbta &hté p = 3. unksioni Matlab rootst glen 1 gjitha ménét © ajé polizomi me setoden Laguerte Esk pér tu vind né duke se rent e poinomeve rund ten shun t8 ndjeshme pérkundtejtndryhimeve (turbulimeve)t& vogl Koeficiemtéve 18 tye. Ph, ekuaconipolinomial 36 +546 536+ 2049x7284 + 18126-10984 +40320= a taj egzakto numa o plots 1,2, 3,4, 5, 6,7, 8. Shénoim’ me p vektorin e kecficentéve 1 tj ® ndgshuar vetém me 0.001 né kocficientine dy, D=[l 36001 546 4536. 22449 67286 118124 -109S84 40320), Komanda Matlab rots(o)jep keto rezultate pr én: 82726 649994072931 4.5748 4.1626 29911 2.0002 1.0000 Rezaltate e mésipdrme jané vErtett& cudishme, Kemi a nays ¢8 ‘mach i8 rréajve t polinomi,t€shkaktuarprejné adryshimi 8 vogel votém ni njtin prj koefiientéve ts. Shaka mule exes bjt Komphiteri apo mumerk. Defekti std i brendshm, @hté i vetd problemit qé po zajidhim. Ky éshté shembuli i parm problemi gé &