‫"އޭ އީމާންވެއްޖެ މީސްތަކުންނޭވެ!

‫ތިޔަބައ ިމީހުންގެ ނަފްސުތަކާއި ތިޔަބައިމީހުންގެ އަހްލުން‪ ،‬ނަރަކައިގެ އަލިފާންގަނޑުން ރައްކައުތެރިކުރާށެވެ!‬

‫އެއަލިފާންގަނޑުގެ ދަރަކީ މީހުންނާއި ހިލައެވެ‪"...‬‬

‫ނ‪-‬‬
‫ޔތު ް‬
‫އ ަ‬
‫ގ ‪6‬ވަނަ ާ‬
‫މ ސޫރަތު ެ‬
‫ތޙްރީ ު‬
‫އ ަ‬
‫‪-‬އަ ް‬

‫ނ‬
‫ތމު ް‬
‫ގ ު‬
‫ގއި ަ‬
‫އދި ހިނ ަ‬
‫ށ ެ‬
‫ލޙަ ް‬
‫ފ ާ‬
‫ރކައިން‪ަ ،‬‬
‫ނޔޭ ނަ ަ‬
‫ވ ެ‬
‫މތް ާ‬
‫ލ ަ‬
‫]ސަ ާ‬

‫ޅމުން‪.‬‬
‫އ ު‬
‫ނ ު‬
‫ލވެގެ ް‬
‫ހ ި‬
‫ލ ދުރު ެ‬
‫މން‪ ،‬ރަ ާ‬
‫އ ު‬
‫ކއުން ބު ި‬
‫ކތި ެ‬
‫ތ ެ‬
‫ލލު ަ‬
‫ޙ ާ‬
‫ަ‬

‫ޔމުން‪،‬‬
‫ދ ު‬
‫ލތު ދުރަ ން ި‬
‫ޣފް ަ‬
‫ލއި ަ‬
‫ފ ަ‬
‫ހމުން‪ި ،‬‬
‫އ ު‬
‫އ ެ‬
‫އމު ރުތަ ް‬
‫ލހީ ަ‬
‫އ ާ‬
‫ި‬

‫ތމުން‪.‬‬
‫ނ ު‬
‫މޅިން ެ‬
‫އލި ު‬
‫ހގެ ަ‬
‫ލ ު‬
‫ބ ާ‬
‫ނމުން‪ި ،‬‬
‫ތއް ދި ު‬
‫އޤު ަ‬
‫ޙ ް‬
‫ހގެ ަ‬
‫ލ ު‬
‫އ ާ‬
‫ި‬

‫ވމު ން‪.‬‬
‫މލު ު‬
‫ސ ާ‬
‫ށ ަ‬
‫މނާތަ ް‬
‫އ ާ‬
‫ނމުން‪ަ ،‬‬
‫މއް ދި ު‬
‫ކ ެ‬
‫ސ ަ‬
‫ދށް އި ް‬
‫ނމާ ަ‬
‫ަ‬

‫ޅމުން ‪[،‬‬
‫އ ު‬
‫ށ ު‬
‫ދމަ ް‬
‫ހ ު‬
‫ނކަން ޯ‬
‫އމާ ް‬
‫ނ‪ަ ،‬‬
‫ލމު ް‬
‫ނ ފި ު‬
‫ޔވަ ރު ް‬
‫އ ަ‬
‫ގ ޮ‬
‫ޒމާނު ެ‬
‫ަ‬

‫‪-‬މަ ރް ާޢ ‪-‬‬

‫‪1‬‬
 ‫ސ‬
‫ނ ަޢ ްއބާ ް‬
‫އިބް ު‬ ‫ދ‬
‫ަޢބް ު‬

‫ށ‬
‫ައ ް‬

‫އވި‬
‫ރ ް‬
‫ކ ެ‬
‫ު‬ ‫މާތް ަރ ޫ‬
‫ސލާ‬
‫ނ‪-:‬‬
‫ޞ ްއ ަޔތް ުޕޅު ް‬
‫ަވ ި‬

‫‪2‬‬
 ‫ﺴﻢ اﷲ ا ﺮ ﻦ ا ﺮﺣﻴﻢ‬

‫َْ‬ ‫ْ ُ ُ ْ َُْ َ َ ْ َ َ َ ْ‬ ‫ََْ ُ ُ َ ْ َ ُْ ُ َ ْ َ ْ ُ َ ُ ُْ‬ ‫ْ ْ َ‬

‫ﻬ ِﺪ ِه‬ ‫ﺎت أ َﻤﺎ ِ َﺎ‪َ ،‬ﻣ ْﻦ‬
‫إِن ا َﻤﺪ ِ ِ ‪ ،‬ﻤﺪه َو ﺴﺘ ِﻌﻴﻨﻪ َو ﺴﺘﻐ ِﻔ ُﺮه‪َ ،‬و ﻌﻮذ ِﺑﺎﷲِ ِﻣﻦ و ِر أ ﻔ ِﺴﻨﺎ و ِﻣﻦ ﺳ ﺌ ِ‬
‫َ‬ ‫َ ْ َ ُ َ َ ْ َ َُ ََ ْ َ ُ َ ُ َ ً‬ ‫َ َ ْ َْ َ َ‬ ‫ْ ْ َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬
‫ﺒْ ُﺪ ُه‬ ‫اﷲُ ﻓﻼ ُ ِﻀﻞ ُ ‪َ ،‬و َﻣ ْﻦ ﻳُﻀ ِﻠﻞ ﻓﻼ ﻫﺎ ِد َي ُ ‪َ .‬وأﺷ َﻬ ُﺪ أن ﻻ ِإ َ ِإﻻ اﷲُ وﺣ ﺪه ﻻ ِ ﻚ ‪ ،‬وأﺷﻬﺪ أن ﻤﺪا‬
‫ُﻢ‬
‫ُ َ ُ‬
‫ﺎس ا ﻘﻮا ر‬ ‫ﻮن﴾‪﴿ .‬ﻳَﺎ َ َﻬﺎ ا ُ‬
‫ََُْ ْ ُ ْ ُ َ‬ ‫َ ُ‬ ‫َُ‬
‫آﻣﻨُﻮا ا ﻘﻮا ا َ َﺣﻖ ﻘﺎﺗِ ِﻪ َوﻻ ُﻤﻮ ﻦ ِإﻻ وأ ﺘﻢ ﺴ ِﻠﻤ‬
‫ُ‬ ‫ﻳﻦ َ‬ ‫َو َر ُﺳ ْﻮ ُ ُ‪﴿ .‬ﻳَﺎ َ َﻬﺎ ا ِ َ‬
‫ََ َُ َ‬ ‫َُْ َ ً َ ً َ َ ً ُ‬ ‫َ َ ْ‬ ‫َ ََ ُ ْ ْ ْ‬
‫ﺎء ﻮن ﺑِ ِﻪ‬ ‫ﺎء َوا ﻘﻮا ا َ ا ِ ي ﺴ‬ ‫اﺣ َﺪ ٍة َوﺧﻠ َﻖ ِﻣﻨ َﻬﺎ َز ْو َﺟ َﻬﺎ َو َﺚ ِﻣﻨﻬﻤﺎ ِرﺟﺎﻻ ﻛ ِﺜ ا و ِﺴ‬
‫ا ِ ي ﺧﻠﻘ ﻢ ِﻣﻦ ﻔ ٍﺲ َو ِ‬
‫َ ُ َ ْ َ ُ‬ ‫ً ْ‬ ‫ُ ُ َ ً‬ ‫ُ‬ ‫ﺎم إن ا َ َ َن َﻋ َﻠﻴْ ُ ْﻢ َر ِ ﻴﺒﺎ ً﴾‪﴿ .‬ﻳَﺎ َ َﻬﺎ ا ِ َ‬ ‫َ َْ‬
‫آﻣﻨُﻮا ا ﻘﻮا ا َ َوﻗﻮ ﻮا ﻗ ْﻮﻻ َﺳ ِﺪﻳﺪا * ﻳُﺼ ِﻠ ْﺢ ﻟ ْﻢ أ َﻤﺎﻟ ْﻢ‬ ‫ﻳﻦ َ‬
‫ِ‬
‫اﻷ ْر َﺣ َ‬ ‫و‬
‫ً َ ْ‬ ‫َ َ َ ُ َُ َ َ ْ َ َ َ ً‬ ‫ُ‬ ‫ْ َ ُ ُُ‬
‫ﺎز ﻓ ْﻮزا َﻋ ِﻈﻴﻤﺎ﴾‪ ،‬أ ﻣﺎ َﻌ ُﺪ؛‬‫َو َﻐ ِﻔ ْﺮ ﻟ ْﻢ ذﻧﻮ َ ْﻢ َو َﻣ ْﻦ ﻳُ ِﻄ ِﻊ ا ورﺳﻮ ﻘﺪ ﻓ‬

‫ُْ َ ُ‬ ‫َ ُْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ ْ َ ْ َُ‬ ‫َْ َ َ َ‬ ‫ﻓَﺈن َﺧ ْ َ‬

‫ُم اﷲِ‪َ ،‬وﺧ ْ َ ا َﻬﺪ ِي ﻫﺪ ُي ﻤ ٍﺪ َﺻ اﷲُ َﻋﻠﻴْ ِﻪ َوآ ِ ِ َو َﺳﻠ ْﻢ‪َ ،‬و اﻷ ُ ْﻮ ِر َﺪﺛﺎ َﻬﺎ‪،‬‬ ‫اﻟ مِ‬ ‫ِ‬
‫ْ َ َ ٌََ َُ َ ََ‬ ‫ََُْ ْ ٌَ َُ‬ ‫َُ‬
‫ﺎر‪.‬‬
‫ِﺑﺪﻋ ٍﺔ ﺿﻼﻟﺔ‪ ،‬و ﺿﻼﻟ ٍﺔ ِ ا ِ‬ ‫ﺪﺛ ٍﺔ ِﺑﺪﻋﺔ‪ ،‬و‬ ‫و‬

‫ނ‬
‫މ ް‬
‫ށވެ‪ .‬އަޅަ ެ‬
‫ޙޟްރަތަ ެ‬ ‫ތ اﷲ ﺗﻌﺎ ެ‬
‫ގ ަ‬ ‫ނ މާ ް‬
‫އވަ ީ‬
‫ފ ް‬
‫އ ތަޢްރީ ެ‬
‫ދ ި‬
‫ހއި ޙަމް ާ‬
‫މ ަ‬
‫އން ެ‬
‫ނ ެ‬
‫ރ ް‬
‫ކށަވަ ު‬
‫ހަމަ ަ‬
‫އދި‪،‬‬
‫ަ‬ ‫އދެމެވެ‪.‬‬
‫ެ‬ ‫ށ‬
‫ކމަ ް‬
‫ގވެރި ަ‬
‫ވާ ި‬ ‫ނ‬
‫ރތު ް‬
‫ޙަޟް ަ‬ ‫ގ‬
‫ކލާނ ެ‬
‫އ ަ‬
‫ެ‬ ‫އަދި‪،‬‬ ‫މވެ‪.‬‬
‫ދކުރަ ެ‬
‫ޙަމް ު‬ ‫ށ‬
‫ގއަ ް‬
‫ކލާނ ެ‬
‫އެ ަ‬
‫އ‬
‫މހަ ި‬
‫އން ެ‬
‫އވާ ެ‬
‫ގ ި‬
‫ތކު ަ‬
‫ފސު ަ‬
‫ނގެ ނަ ް‬
‫މ ް‬
‫އދި‪ ،‬އަޅަ ެ‬
‫މވެ‪ަ .‬‬
‫ނވަ ެ‬
‫ނ ަ‬
‫ދ ް‬
‫ތށް ދުޢާ ަ‬
‫އކަލާނގެ ޙަޟްރަ ަ‬
‫ދ ެ‬
‫ނއެ ި‬
‫އވު ް‬
‫ސ ް‬
‫އ ެ‬
‫ފާފަފު ް‬
‫ވ‬
‫ބ ެ‬
‫‪-‬އެއްކި ާ‬ ‫ކން‪،‬‬
‫ތއްތަ ު‬
‫ކން ަ‬
‫ަ‬ ‫ބއި‬
‫ނު ަ‬ ‫މހައި‬
‫އން ެ‬
‫ެ‬ ‫ރވޭ‬
‫ކު ެ‬ ‫ނނަށް‬
‫މ ް‬
‫އަޅަ ެ‬ ‫ނނާއި‪،‬‬
‫މ ް‬
‫ކންކަ ު‬
‫އ ަ‬
‫ނުބަ ި‬
‫ވއިފިނަމަ‪،‬‬
‫އކަ ަ‬
‫ގދަ ް‬
‫މ ު‬
‫ކށް ތެދު ަ‬
‫މހަ ަ‬
‫ީ‬ ‫އދެމެވެ‪ .‬اﷲ ﺗﻌﺎ‬
‫މށް ެ‬
‫ކތެރިކަ ަ‬ ‫އ ‪ -‬اﷲ ﺗﻌﺎ ގެ ަ‬
‫ރއް ާ‬ ‫ކ ި‬
‫ށޓަ ަ‬
‫ތވުމަ ް‬
‫ސލާމަ ް‬
‫ަ‬
‫ފ‬
‫ވއި ި‬
‫ދ ަ‬
‫ގފުރައް ަ‬
‫ނ ‪ -‬މަ ު‬
‫ރ ް‬
‫ޟޤަދަ ު‬
‫ގ ‪-‬ޤަ ާ‬
‫ކލާނ ެ‬
‫އވެ‪ .‬އަދި އެ ަ‬
‫ނވެ ެ‬
‫ތއް ު‬
‫ސ ފަރާ ެ‬
‫ވ ް‬
‫އއް ެ‬
‫ދނޭ ެ‬
‫ރއް ާ‬
‫ހކު މަގުފު ަ‬
‫އެމީ ަ‬
‫ނ‬
‫ރ ް‬
‫ކންކު ު‬
‫ވއި އަޅު ަ‬ ‫ށވަރުން‪ ،‬اﷲ ﺗﻌﺎ ި‬
‫ފޔަ ަ‬ ‫މކަ ަ‬
‫އދި‪ ،‬ހަ ަ‬
‫އވެ‪ަ .‬‬
‫ވ ެ‬
‫ވސް ނުމެ ެ‬
‫ކ ެ‬
‫މހަ ު‬
‫ކނޭ ީ‬
‫ދއް ާ‬
‫ގ ަ‬
‫ތދުމަ ު‬
‫ކށް‪ެ ،‬‬
‫މީހަ ަ‬
‫އަދި‪،‬‬ ‫އވެ‪.‬‬
‫ނވެ ެ‬
‫ު‬ ‫ޔކު‬
‫އވެރި ަ‬
‫ބ ި‬
‫ަ‬ ‫ވސް‬
‫އ ެ‬
‫އ ް‬
‫ެ‬ ‫ށ‬
‫ގއަ ް‬
‫ކލާނ ެ‬
‫ކވަމެވެ‪ .‬އެ ަ‬
‫ހ ި‬
‫އަޅު ެ‬ ‫ށ‪،‬‬
‫ވކަމަ ް‬
‫ނ ާ‬
‫ު‬ ‫ކ‬
‫ލހަ ު‬
‫އ ާ‬
‫ި‬ ‫ޤ‬
‫ޙައް ު‬
‫އ‬
‫] ޭ‬ ‫މވެ‪.‬‬
‫ކވަ ެ‬
‫ޅހެ ި‬
‫އަ ު‬ ‫މށް‪،‬‬
‫ސލާކަ ަ‬
‫ރ ޫ‬
‫ަ‬ ‫ދ‬
‫އަ ި‬ ‫އ‬
‫ކމަށާ ި‬
‫ޅ ަ‬
‫އަ ާ‬ ‫ގ‬
‫އކަލާނ ެ‬
‫ެ‬ ‫ކ‬
‫ނ ީ‬
‫ގފާ ަ‬
‫މދު ެ‬
‫މޙައް ަ‬
‫ު‬ ‫ރން‪،‬‬
‫ކށަވަ ު‬
‫ހަމަ ަ‬
‫ށ‬ ‫ނ اﷲ ﺗﻌﺎ ަ‬
‫އ ް‬ ‫މހު ް‬
‫ބއި ީ‬
‫ތޔަ ަ‬
‫ތގައި‪ި ،‬‬
‫ޤގޮ ު‬
‫ޙއް ު‬
‫ވން ަ‬
‫ރ ު‬
‫ތވެ‪ ،‬ތަޤްވާވެ ި‬
‫ރވެ ި‬
‫ނނޭވެ! ބި ު‬
‫ކ ް‬
‫މސްތަ ު‬
‫ވއްޖެ ީ‬
‫މން ެ‬
‫އީ ާ‬
‫ކމެވެ![‪.‬‬
‫ވހުށި ަ‬
‫ރނު ާ‬
‫ނ މަ ު‬
‫މހު ް‬
‫ބއި ީ‬
‫ތޔަ ަ‬
‫މނުވީ‪ި ،‬‬
‫އ ެ‬
‫ވޙާލުގަ ި‬
‫އ ާ‬
‫މގަ ި‬
‫މންކަ ު‬
‫ސލި ު‬
‫މ ް‬
‫ވށެވެ! އަދި‪ު ،‬‬
‫ވވެރި ާ‬
‫ތވެ‪ ،‬ތަޤް ާ‬
‫ބިރުވެ ި‬
‫ތވެ‪،‬‬
‫ނ ބިރުވެ ި‬
‫މހު ް‬
‫ބއި ީ‬
‫ތޔަ ަ‬
‫ބއަށް ި‬
‫ގކި ަ‬
‫ކލާނ ެ‬
‫ރސް ަ‬
‫އވި ަ‬
‫ރ ް‬
‫ވއިބޮޑުކު ެ‬
‫ދ ަ‬
‫ހއް ަ‬
‫ހން ަ‬
‫މ ު‬
‫ބއި ީ‬
‫ނވެ! ތިޔަ ަ‬
‫ނ ޭ‬
‫ތކު ް‬
‫މސް ަ‬
‫]އޭ ީ‬
‫އދި‪،‬‬
‫އވެ‪ަ .‬‬
‫ސކަލާނގެ ެ‬
‫ރ ް‬
‫ދވި ަ‬
‫ހއް ެ‬
‫ނ ެ‬
‫މހު ް‬
‫ބއި ީ‬
‫ނ ތިޔަ ަ‬
‫ކ ް‬
‫ނއަ ު‬
‫ރ ަ‬
‫އންމެ ފު ާ‬
‫މ ެ‬
‫އ ހަ ަ‬
‫ކލާނގެ ީ‬
‫ށވެ! އެ ަ‬
‫ރވާ ެ‬
‫ވވެ ި‬
‫ތަޤް ާ‬
‫އ‬
‫ތ ް‬
‫ބއިން އެ ަ‬
‫ނގެކި ަ‬
‫ލ ް‬
‫ދކަނބަ ު‬
‫ކލާނގެ އެ ެ‬
‫އ ަ‬
‫އދި‪ެ ،‬‬
‫އވެ‪ަ .‬‬
‫ގ ެ‬
‫ކލާނ ެ‬
‫ރސް ަ‬
‫ދވި ަ‬
‫ހއް ެ‬
‫ސ ެ‬
‫އ ޖިން ު‬
‫ނ ް‬
‫އގެ އަ ެ‬
‫އން ޭ‬
‫ރނަ ި‬
‫އެފު ާ‬

‫‪3‬‬
‫ނ اﷲ ﺗﻌﺎ އަ ް‬
‫ށ‬ ‫މހު ް‬
‫ބއި ީ‬
‫ތޔަ ަ‬
‫އވެ‪ .‬އަދި‪ި ،‬‬
‫ވ ެ‬
‫އވެ ި‬
‫ފތުރު ް‬
‫އ‪ެ -‬‬
‫ވ ި‬
‫ދ ަ‬
‫ނ ‪-‬ހައް ަ‬
‫ނ ް‬
‫ހ ު‬
‫އން ެ‬
‫ދ ަ‬
‫އ އަ ި‬
‫ނ ި‬
‫ނ ާ‬
‫ހނު ް‬
‫ރ ެ‬
‫ނ ފި ި‬
‫ގި ަ‬
‫ކ‬
‫އކަ ު‬
‫ނ ެ‬
‫މހު ް‬
‫ތޔަބައި ީ‬
‫ރކޮށް ި‬
‫ދވެ ި‬
‫ނފުޅު މެ ު‬
‫ސކަ ް‬
‫ގ ރަ ް‬
‫ކލާނ ެ‬
‫ގއީ‪ ،‬އެ ަ‬
‫ކލާނ ެ‬
‫އ ަ‬
‫ށވެ! ެ‬
‫ރވާ ެ‬
‫ޤވާވެ ި‬
‫ބިރުވެ ތިވެ‪ ،‬ތަ ް‬
‫ވ‬
‫ރ ެ‬
‫އކާތެ ި‬
‫ތކަށް ރަ ް‬
‫ޅން ަ‬
‫ގ ގު ު‬
‫ކމު ެ‬
‫މގެ ަ‬
‫އވެ‪ .‬އަދި‪ ،‬ތި ާ‬
‫ސކަލާނގެ ެ‬
‫ރ ް‬
‫ދއުޅޭ ަ‬
‫ކމަށް އެ ި‬
‫ކން ަ‬
‫ށ ަ‬
‫ވލުކޮ ް‬
‫ސ ާ‬
‫ު‬ ‫ކއި‬
‫ނކަ ާ‬
‫އަ ެ‬
‫اﷲ‬ ‫އ‬
‫ގ ި‬
‫މ ަ‬
‫ލކުކަ ު‬
‫ކ ަ‬
‫ަ‬ ‫ވ‬
‫ނ ާ‬
‫ގން ަ‬
‫ޑ ަ‬
‫ވއިވޮ ި‬
‫ލ ަ‬
‫ބއް ަ‬
‫ަ‬ ‫ށ‬
‫އޗަ ް‬
‫މަ ް‬ ‫ނގެ‬
‫ހ ް‬
‫އމީ ު‬
‫ތޔަބަ ި‬
‫ި‬ ‫ނ‬
‫ރ ް‬
‫ށވަ ު‬
‫ހމަކަ ަ‬
‫ަ‬ ‫ލވާށެވެ!‬
‫މ ު‬
‫ސަ ާ‬
‫ތވެ‪،‬‬
‫ރވެ ި‬ ‫ﺗﻌﺎ ަ‬
‫އށް ބި ު‬ ‫ހން اﷲ‬
‫އމީ ު‬
‫ނވެ! ތިޔަބަ ި‬
‫ނ ޭ‬
‫މސްތަކު ް‬
‫ީ‬ ‫ނވެއްޖެ‬
‫މ ް‬
‫އވެ‪] ،[.‬އޭ އީ ާ‬
‫ނވެ ެ‬
‫ގ ް‬ ‫ﺗﻌﺎ ޮ‬
‫ވޑި ެ‬
‫ދން‪،‬‬
‫އެހިނ ު‬ ‫ކމެވެ!‬
‫ނހުށި ަ‬
‫ބ ާ‬
‫ބސް ު‬
‫ަ‬ ‫ހން‬
‫މ ު‬
‫ޔބައި ީ‬
‫ތި ަ‬ ‫ނމުން‪،‬‬
‫ބު ު‬ ‫ނވާ‬
‫ވގެ ް‬
‫ދ ެ‬
‫ސީ ާ‬ ‫އަދި‪،‬‬ ‫ށވެ!‬
‫ރވާ ެ‬
‫ވވެ ި‬
‫ތަޤް ާ‬
‫އަދި‪،‬‬ ‫އވައި‪،‬‬
‫ދ ް‬
‫ޙކޮށް ެ‬
‫ޞލާ ު‬
‫އި ް‬ ‫ކލާނގެ‬
‫އެ ަ‬ ‫ކއި‬
‫ނށްޓަ ަ‬
‫ހން ަ‬
‫މ ު‬
‫ތޔަބައި ީ‬
‫ި‬ ‫ތއް‬
‫މލު ަ‬
‫ޢަ ަ‬ ‫ގ‬
‫ނ ެ‬
‫މހު ް‬
‫ބއި ީ‬
‫ތިޔަ ަ‬
‫އ‪،‬‬ ‫ތ اﷲ ﺗﻌﺎ އަ ާ‬
‫ށ ި‬ ‫ނތެވެ‪ .‬މާ ް‬
‫ސވާ ެ‬
‫އ ަ‬
‫އކަލާނގެ ފު ް‬
‫ތއް‪ެ ،‬‬
‫ފފަ ަ‬
‫ގ ާ‬
‫ހން ެ‬
‫އމީ ު‬
‫ތޔަބަ ި‬
‫ކއި‪ި ،‬‬
‫ށޓަ ަ‬
‫ނނަ ް‬
‫މހު ް‬
‫ބއި ީ‬
‫ތިޔަ ަ‬
‫ހ‬
‫އމީ ާ‬
‫ބކުން‪ެ ،‬‬
‫މޔާ ަ‬
‫ނވާ ކާ ި‬
‫ގ ް‬
‫ރވެ ެ‬
‫ތވެ ި‬
‫ނ މަ ި‬
‫ށވަރު ް‬
‫ހމަކަ ަ‬
‫މހާ‪ ،‬ފަހެ‪ަ ،‬‬
‫ވއްޖެ ީ‬
‫ނ ެ‬
‫ކޔަމަ ް‬
‫ލއަށް ި‬
‫ސ ާ‬
‫ކލާނގެ ރަ ޫ‬
‫އެ ަ‬
‫ށވެ!‬
‫ނނާ ެ‬
‫ދ ް‬
‫އށްފަހު‪ަ ،‬‬
‫ޖއެވެ‪ [.‬އެ ަ‬
‫ވއް ެ‬
‫ބ ެ‬
‫ކާމިޔާ ު‬

‫ނވެ‪(.‬‬
‫އ ެ‬
‫ބސްފުޅެވެ‪) .‬ކީރިތި ޤުރް ާ‬ ‫ބހަކީ‪ ،‬اﷲ ﺗﻌﺎ ެ‬
‫ގ ަ‬ ‫ޔ‪ ،‬ރަނގަޅު ަ‬
‫މ ހެ ޮ‬
‫ނ އެން ެ‬
‫ށވަރު ް‬
‫މކަ ަ‬
‫ފަހެ‪ ،‬ހަ ަ‬
‫ތ‬
‫ޔތެވެ‪) .‬މޫރި ި‬
‫ހދާ ަ‬ ‫ސލާ ‪ެ --‬‬
‫ގ ި‬ ‫ރ ޫ‬
‫ަ‬ ‫ތ‬
‫ތކީ‪ ،‬މާ ް‬
‫ދޔަ ަ‬
‫މ ހެޔޮ‪ ،‬ރަނގަޅު ހި ާ‬
‫އން ެ‬
‫ދ ެ‬
‫އަ ި‬
‫ވ‬
‫އ ާ‬
‫ފދިފަ ި‬
‫ށ އު ެ‬
‫އލަ ް‬
‫މކީ ަ‬
‫ކންކަ ަ‬
‫މހައި ަ‬
‫އން ެ‬
‫އ ެ‬
‫ވ ‪ -‬ނުބަ ި‬
‫އ ާ‬
‫ފދިފަ ި‬
‫އ އު ެ‬
‫ނގަ ި‬
‫ދ ު‬
‫ސލާމް ީ‬
‫އދި ‪-‬އި ް‬
‫ތވެ‪ަ (.‬‬
‫ސންނަ ެ‬
‫ު‬
‫ކ‬
‫ތ ީ‬
‫ބިދްޢަ ަ‬ ‫ކންމެ‬
‫ޮ‬ ‫އދި‪،‬‬
‫ަ‬ ‫ކވެ‪.‬‬
‫ދޢަތެ ެ‬
‫ބި ް‬ ‫މކީ‬
‫ކންކަ ަ‬
‫ަ‬ ‫ކންމެ‬
‫ޮ‬ ‫އވާ‬
‫ދފަ ި‬
‫އުފެ ި‬ ‫އލަށް‬
‫ަ‬ ‫އަދި‪،‬‬ ‫ނކަމެވެ‪.‬‬
‫ކަ ް‬
‫ވ‪.‬‬
‫ކ ެ‬
‫ތ ސަބަބެ ެ‬
‫މށް އޮ ް‬
‫ކއަށް ވަނު ަ‬
‫ރދުމަކީ ނަރަ ަ‬
‫މގުފު ެ‬
‫ކންމެ ަ‬
‫އދި‪ޮ ،‬‬
‫ކވެ‪ަ .‬‬
‫ދމެ ެ‬
‫މަގުފުރެ ު‬

‫ޘ‬
‫ޙއްދި ް‬
‫އލްމު ަ‬
‫މ‪ަ ،‬‬
‫އލާ ާ‬
‫ލޢަ ް‬
‫ވއި‪ ،‬އަ ް‬
‫ރއް ަ‬
‫ރވާކު ަ‬
‫ޛ ި‬
‫މ ީ‬
‫ލއިމާމުއްތިރް ި‬
‫އ ް‬
‫ނވެ! ަ‬
‫ނ ޭ‬
‫ޚ ް‬
‫މ އަ ު‬
‫ސލި ް‬
‫މ ް‬
‫ތ ު‬
‫ބވެ ި‬
‫އޭ ލޮ ު‬
‫ލ‪،--‬‬
‫ސ ާ‬
‫ރ ޫ‬
‫ަ‬ ‫އވާ‪،‬‬ ‫މާތް‬
‫ގ ި‬
‫ޙދީޘްފުޅެއް ަ‬
‫ަ‬ ‫ވ ި‬
‫އ‬ ‫ފއި ަ‬
‫އވާ ަ‬
‫ޞއްޙަކުރަ ް‬‫ަ‬ ‫ނ‪--‬‬ ‫ބ ީ‬ ‫އލް ާ‬‫ލ ަ‬
‫އަ ް‬
‫ّ‬
‫ށ‬
‫އޔަތަ ް‬
‫ވޞި ް‬
‫ވ ަ‬
‫އ ި‬
‫ރ ް‬ ‫ކލުން‪ ،‬ﻋﺒﺪ اﷲ ﺑﻦ ﻋﺒﺎس‪--‬އަ ް‬
‫ށ ކު ެ‬ ‫ރ ަ‬
‫ގ ދަ ި‬‫ބފުޅު ެ‬
‫ގ ބޮޑުބޭ ޭ‬
‫ނ ެ‬‫ގފާ ު‬ ‫ކލޭ ެ‬‫އެ ަ‬
‫ށވެ!‬
‫ނކުރާ ެ‬
‫ޓ ް‬
‫ބއް ަ‬
‫އ ަ‬
‫ނތަ ް‬
‫އ ގުޅު ް‬
‫ގ އުޅުމާ ި‬
‫ނ ެ‬
‫މހު ް‬
‫ބއި ީ‬
‫ށ ތިޔަ ަ‬
‫ގތަ ް‬
‫އއް ޮ‬
‫އ ެ‬
‫އއާ ި‬
‫ށވެ! އަދި‪ެ ،‬‬
‫ކތެރިވާ ެ‬
‫ރއް ާ‬
‫ނ ަ‬
‫މހު ް‬
‫ބއި ީ‬
‫ތިޔަ ަ‬
‫ކ‬
‫ވހަ ު‬
‫ދ ަ‬
‫އވެ‪ .‬އެއް ު‬ ‫ލން ﻋﺒﺪ اﷲ ވިދާ ު‬
‫ޅވި ެ‬ ‫ކ ު‬
‫ގ ދަރި ަ‬
‫ފނު ެ‬
‫ގ ާ‬
‫އބާސް ެ‬
‫ޢ ް‬ ‫ލ‪--‬ގެ ބޮޑުބޭ ޭ‬
‫ބފުޅު‪ަ ،‬‬ ‫މާތް ރަސޫ ާ‬
‫ވއެވެ‪.‬‬
‫ޅ ި‬
‫ށ ވިދާ ު‬
‫އ ް‬
‫ނނާ ަ‬
‫މ ް‬
‫ނ ތި ަ‬
‫ފ ު‬
‫ލގެ ާ‬
‫އކަ ޭ‬
‫ވނިކޮށް‪ެ ،‬‬
‫ނ ަ‬
‫ހން ަ‬
‫އ ު‬
‫ތގަ ި‬
‫ފހަ ު‬ ‫ލ‪ެ --‬‬
‫ގ ަ‬ ‫ސ ާ‬
‫ރ ޫ‬
‫ތ ަ‬
‫ނ މާ ް‬
‫ނ ާ‬
‫ތިމަ ް‬
‫ފހު‪،‬‬
‫އށް ަ‬
‫މވެ‪ [.‬އެ ަ‬
‫ވހުށީ ެ‬
‫އ ާ‬
‫ދސްކޮށްދެ ް‬
‫ަ‬ ‫އ‬
‫ތކެ ް‬
‫ށ ބަސް ަ‬
‫ބއަ ް‬
‫ފނު ތި ާ‬
‫ލގެ ާ‬
‫ކ ޭ‬
‫އވެ! ތިމަން ަ‬
‫ކއްޖާ ެ‬
‫ހން ު‬
‫ރ ެ‬
‫]އޭ ކުޑަފި ި‬
‫ނ‬
‫ކ ް‬
‫ބސްތަ ު‬
‫ގތުން‪ ،‬އެ ަ‬
‫އވެ‪ .‬މި ޮ‬
‫ޅ ެ‬
‫ވދާވެ ި‬
‫ނ ި‬
‫ދއި ް‬
‫ގ ބީ ަ‬
‫ކއް ެ‬
‫ތ ެ‬
‫އޔަތް ަ‬
‫ޞ ް‬
‫އ‪ ،‬ވަ ި‬
‫އގަ ި‬
‫ފ ި‬
‫ގ ޞި ަ‬
‫ކއް ެ‬
‫ލތަ ެ‬
‫ޖމް ަ‬
‫ތއް‪ު ،‬‬
‫ބސް ަ‬
‫އެ ަ‬
‫އވެ‪.‬‬
‫ވ ެ‬
‫ގއި ެ‬
‫ތ ަ‬
‫އޔަ ު‬
‫އވާ ފުރަތަމަ ވަޞި ް‬
‫ވފަ ި‬
‫ތލެ ި‬
‫ގަ ާ‬

‫‪4‬‬
 ‫ََْ ْ َ‬ ‫ْ َ‬
‫ނ‬
‫ދ ް‬
‫ށވެ! އެހިނ ު‬
‫ތރިވާ ެ‬
‫ރއްކާ ެ‬ ‫ބ اﷲ ﺗﻌﺎ އަ ް‬
‫ށ ަ‬ ‫ނއަކީ‪] :‬ތި ާ‬
‫މ ަ‬ ‫ﻔﻈﻚ “‪ :‬ލަފް ީ‬
‫ޒ ާ‬ ‫ﷲ‬
‫”اﺣﻔ ِﻆ ا َ‬

‫ގ‬
‫އކަލާނ ެ‬
‫އދި ެ‬
‫އ ަ‬
‫ށ ި‬
‫ދނަ ާ‬ ‫އކީ؛ ތިބާ اﷲ ﺗﻌﺎ ެ‬
‫ގ ީ‬ ‫މނަ ަ‬
‫ޙ ާ‬
‫ތވެ‪ [.‬ޝަރް ީ‬
‫ވނެ ެ‬
‫ރއް ާ‬
‫ކތެރިކު ަ‬
‫ރއް ާ‬
‫ބ ަ‬
‫ގ ތި ާ‬
‫ކލާނ ެ‬
‫އެ ަ‬
‫ވ‬
‫ރއް ި‬
‫ލލުކު ެ‬
‫ޙ ާ‬
‫ގ ަ‬
‫ކލާނ ެ‬
‫ދކޮށް‪ ،‬އެ ަ‬
‫ނ އަ ާ‬
‫ރކަ ް‬
‫މންތެ ި‬
‫ކޔަ ަ‬
‫ށ ި‬
‫ހމައަ ް‬
‫ރ ަ‬
‫ށ ފު ި‬
‫ގއަ ް‬
‫ކލާނ ެ‬
‫ށވެ! އެ ަ‬
‫ރވާ ެ‬
‫ރއްކާތެ ި‬
‫ށ ަ‬
‫ތކަ ް‬
‫ޙައްދު ަ‬
‫ބ‬
‫ތ ާ‬
‫ި‬ ‫ކން‬
‫ޗ ު‬
‫ކއް ަ‬
‫ތަ ެ‬ ‫ނ އަދި‬
‫މކު ް‬
‫އކަ ަ‬
‫ވހަ ި‬
‫ރއް ި‬
‫ޙަރާމްކު ެ‬ ‫ކންކޮށް‪،‬‬
‫ނ ަ‬
‫ކަ ް‬ ‫އވި‬
‫ރ ް‬
‫ހއްދަކު ެ‬
‫ު‬ ‫ކށް‪،‬‬
‫ނން ޮ‬
‫ބ ު‬
‫ޭ‬ ‫ތގެ‬
‫ތަކެ ީ‬
‫ށވެ!‬
‫ގއި ދޭ ެ‬
‫ތ ަ‬
‫ދންވީގޮ ު‬
‫ށ ޭ‬
‫ތކަ ް‬
‫އގެވެރިފަރާތް ަ‬
‫އ ޭ‬
‫ތ ް‬
‫ރވެ‪ ،‬ޙައްޤު ަ‬
‫އކާތެ ި‬
‫ށ ރަ ް‬
‫ތކަ ް‬
‫ށވެ! ވާޖިބު ަ‬
‫ބވާ ެ‬
‫އއްކި ާ‬
‫ހލިވެ‪ެ ،‬‬
‫ދުރު ެ‬
‫ގ‬
‫އނާ ެ‬
‫ކލާނގެ ޭ‬
‫ހކަށް‪ ،‬އެ ަ‬
‫ފމީ ަ‬
‫އކަން ކޮށް ި‬
‫އވެ‪ެ .‬‬
‫ކ މިއީ ެ‬
‫ރވުމަ ީ‬
‫އކާތެ ި‬
‫ނށް ރަ ް‬
‫ގއަށް‪ ،‬އެކަލާނގެ ދީ ަ‬
‫ކލާނ ެ‬
‫ފަހެ‪ ،‬އެ ަ‬
‫ވ‪.‬‬
‫ނތެ ެ‬
‫އވާ ެ‬
‫ށދެ ް‬
‫ތރިކޮ ް‬
‫ރއްކާ ެ‬
‫މދާ ަ‬
‫އދި ު‬
‫އ ަ‬
‫ނނާ ި‬
‫ލ ް‬
‫ހ ު‬
‫ނއި‪ ،‬އަ ް‬
‫ދީ ާ‬

‫ށ‬
‫އކަމަ ް‬
‫މވެ‪ެ ،‬‬
‫ގއި ޤާއި ު‬
‫ރމު ަ‬
‫ނ އަދާކު ު‬
‫ނތެރިކަ ް‬ ‫ޚންނޭވެ! اﷲ ﺗﻌﺎ އަށް ި‬
‫ކޔަމަ ް‬ ‫ބވެތި އަ ު‬
‫ރ ލޮ ު‬
‫ޢިއްޒަތްތެ ި‬
‫ދކޮށް‪،‬‬
‫ދނިޔެ ޫ‬
‫މި ު‬ ‫އނާ‬
‫ޭ‬ ‫ޅއަށް‬
‫އަ ާ‬ ‫މކީ‪،‬‬
‫ނކުރު ަ‬
‫އކަ ް‬
‫ެ‬ ‫ރކޮށް‪،‬‬
‫ސނާފިކް ު‬
‫ވި ް‬ ‫އ‬
‫ގ ި‬
‫ކމު ަ‬
‫އ ަ‬
‫ެ‬ ‫ބދު‬
‫ތާއަ ަ‬ ‫މވުމަކީ‪،‬‬
‫ދާއި ު‬
‫ގ‬
‫ނ ެ‬
‫އ ާ‬
‫ޅއަށް‪ޭ ،‬‬
‫ދ އަ ާ‬
‫ބވެ‪ .‬އަ ި‬
‫ސބަ ެ‬
‫އއް ަ‬
‫ހންމު ެ‬
‫އންމެ މު ި‬
‫މށް އޮތް ެ‬
‫އކާކުރު ަ‬
‫ނ ރަ ް‬
‫ނގެ ދީ ް‬
‫ނދެން‪ ،‬އޭ ާ‬
‫ށދާ ް‬
‫މަރުވުމަ ް‬
‫ތ‬
‫ވސް އޮ ް‬
‫ށ ެ‬
‫ރކުރުމަ ް‬
‫ރއްކާތެ ި‬
‫ނ ަ‬
‫މހު ް‬
‫ލގެ ީ‬
‫އ ާ‬
‫ތ ޢާ ި‬
‫ނވަ ަ‬
‫ލން ު‬
‫އހް ު‬
‫ނގެ ަ‬
‫އ ާ‬
‫ފހު‪ޭ ،‬‬
‫ރވުމަށް ަ‬
‫ނ މަ ު‬
‫ދ އޭ ާ‬
‫ޔއި އަ ި‬
‫އ ާ‬
‫ތގަ ް‬
‫ޙަޔާ ު‬
‫ނ‬
‫އ ާ‬
‫ޭ‬ ‫ވނަމަ‪،‬‬
‫ޤދެ ޭ‬
‫ޙއް ު‬
‫ަ‬ ‫ތގެ‬
‫ދވިފަރާ ު‬
‫ހއް ެ‬
‫ެ‬ ‫އނާ‬
‫ޭ‬ ‫އށް‬
‫މ ަ‬
‫ރހަ ަ‬
‫ފު ި‬ ‫އށް‬
‫އަޅާ ަ‬ ‫ބބެވެ‪.‬‬
‫އސަ ަ‬
‫އެ ް‬ ‫ނމު‬
‫މހި ް‬
‫ު‬ ‫ނމެ‬
‫އެ ް‬
‫ނ‬
‫ރއި ް‬
‫ލގެތެ ެ‬
‫އ ާ‬
‫އނާގެ ޢާ ި‬
‫މވާ‪ޭ ،‬‬
‫ފނި ޭ‬
‫އކަމުގެ ޮ‬
‫ފއިދާ‪ެ ،‬‬
‫ކމުގެ ަ‬
‫މންތެރި ަ‬
‫ކޔަ ަ‬
‫ނގެ ި‬
‫އ ާ‬
‫ސ‪ޭ ،‬‬
‫ވ ް‬
‫ގއި ެ‬
‫ހ ަ‬
‫ށފަ ު‬
‫މަރުވުމަ ް‬
‫ޙ‬‫ގ ވަ ީ‬ ‫ތގައި‪ ،‬اﷲ ﺗﻌﺎ ެ‬‫އޔަ ު‬ ‫ގ ﺳﻮرة ا ﻜﻬﻒގެ ‪ަ 82‬‬
‫ވނަ ާ‬ ‫އނު ެ‬‫ރ ާ‬
‫ތ ޤު ް‬ ‫އއީ‪ ،‬ކީރި ި‬‫ނތެވެ‪ެ .‬‬‫ދކޭ ެ‬‫ނ ެ‬ ‫ދިރިތިބީ ް‬
‫َ‬ ‫َُُْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫َ َ‬
‫ކ‬
‫ޕއަ ީ‬‫ނގެ ބައް ަ‬
‫ދ ް‬
‫މނައީ‪] :‬އެ ދެކު ީ‬ ‫ާ‬ ‫ނވެ‪﴿ .‬و ن أﺑﻮﻫﻤﺎ ﺻﺎ ِ ًﺎ﴾‪،‬‬ ‫އން ެ‬
‫ދ ި‬
‫ވ ފަ ަ‬ ‫އ ާ‬
‫ޅގަ ި‬‫ބަސްފު ު‬
‫ރ‬
‫ތވެ ި‬ ‫އ އަދި اﷲ ﺗﻌﺎ ެ‬
‫ގ މަ ި‬ ‫ރކަމާ ި‬
‫އކާތެ ި‬
‫ނށް ރަ ް‬
‫ނ ަ‬
‫ދ ް‬
‫ދކު ީ‬
‫އ ެ‬
‫އ ެ‬
‫ގ ި‬
‫އ ަ‬
‫ހކަ ި‬
‫މވާ ަ‬
‫އވެ‪ި [.‬‬
‫ވ ެ‬
‫މގައި ި‬
‫ހކުކަ ު‬
‫ޞލިޙުމީ ަ‬
‫ާ‬
‫މވެ‪.‬‬
‫ޙކަ ެ‬
‫ޞލި ު‬
‫ާ‬ ‫ގ‬
‫ބއްޕަ ެ‬
‫ގ ަ‬
‫ދން ެ‬
‫ދކު ީ‬
‫ވނީ އެ ެ‬
‫ފއި މި ަ‬
‫ދއްވާ ަ‬
‫ގ ޚަބަރު ެ‬
‫ކލާނ ެ‬
‫ގއި އެ ަ‬
‫މ ަ‬
‫ބއްކަ ު‬
‫ބނު ސަބަ ެ‬
‫ނ ލި ު‬
‫ތކަ ް‬
‫ދީލަ ި‬
‫ނ‬
‫ގ ް‬
‫މވަ ެ‬
‫ހ ަ‬
‫ނން ާ‬
‫ރއާ ު‬
‫ތ ޤު ް‬
‫ކށް ކީރި ި‬
‫ސފު ޮ‬
‫ރށް ާ‬
‫ނށް ވަ ަ‬
‫މން ަ‬
‫ޑ ެ‬
‫ޅގަނ ު‬
‫ނވެ‪ ،‬އަ ު‬
‫މހެ ް‬
‫ކމެވެ‪ި .‬‬
‫މންތެރި ަ‬
‫ކޔަ ަ‬
‫އ ި‬
‫ފކަމާ ި‬
‫ޔލަ ާ‬
‫ހެ ޮ‬
‫ގ‬
‫ބ ެ‬
‫ވނަމަ‪ ،‬ތި ާ‬
‫ދ ޭ‬
‫ކން ެ‬
‫ނތެރި ަ‬
‫ކޔަމަ ް‬
‫ނވާ ފުރިހަމަ ި‬
‫ށ ދޭ ް‬
‫ގއަ ް‬
‫ކލާނ ެ‬
‫ރސް ަ‬
‫އވި ަ‬
‫ރ ް‬
‫ވބޮޑުކު ެ‬
‫ހއްދަ ާ‬
‫މިދަނީ‪ ،‬ތިބާ‪ ،‬ތިބާ ަ‬
‫ގ‬
‫ބ ެ‬
‫އކަލާނގެ ތި ާ‬
‫ށ ެ‬
‫ނނަ ް‬
‫މގައިވާ ދަރީ ް‬
‫ކންކަ ު‬
‫ނ ަ‬
‫ގ ފި ި‬
‫ލލު ެ‬
‫ބގެ ޮ‬
‫ވސް‪ ،‬ތި ާ‬
‫ގއި ެ‬
‫ހ ަ‬
‫މށްފަ ު‬
‫ރވު ަ‬
‫ޔއި‪ ،‬އަދި މަ ު‬
‫އ ާ‬
‫ތގަ ް‬
‫ޙަޔާ ު‬
‫އ‬
‫ރ ް‬
‫ފާ ެ‬ ‫އތް‬
‫ފއި ޮ‬
‫ވއްޓި ަ‬
‫ެ‬ ‫ގއި‪،‬‬
‫ކ ަ‬
‫ވހަ ަ‬
‫ާ‬ ‫ދޔަ‬
‫ސވެ ި‬
‫އި ް‬ ‫މވެ‪.‬‬
‫ނކަ ެ‬
‫ދއްވާ ޭ‬
‫ރކޮށް ެ‬
‫ފޯ ު‬ ‫ގއި‬
‫ތ ަ‬
‫ރައްކާތެރިގޮ ު‬ ‫ދ‬
‫މު ާ‬
‫ގއި اﷲ‬ ‫ށ ަ‬
‫ގ ދަ ު‬ ‫ފރު ެ‬
‫ކއި‪ ،‬އެ ާ‬
‫ށޓަ ަ‬
‫އވުމަ ް‬
‫ށދެ ް‬‫ފރުކޮ ް‬ ‫ނށް ޯ‬
‫ރން ަ‬
‫ދ ީ‬
‫ނގެ ދެ ަ‬‫އ ާ‬ ‫ގ މުދާ‪ޭ ،‬‬ ‫ހ ެ‬‫ލޙުމީ ާ‬
‫އޞާ ި‬ ‫ވއި‪ެ ،‬‬ ‫އ ަ‬
‫ރކުރަ ް‬ ‫މެދުވެ ި‬
‫ّ‬
‫އ‬
‫ގ ި‬
‫ތ ަ‬
‫އޔަ ު‬‫ނ ާ‬ ‫ވ ަ‬
‫ވނަ‪ ،‬އަ ދި ތިން ަ‬ ‫ދ ަ‬
‫ގ ެ‬ ‫ގ ﺳﻮرة اﻟﻄﻼق ެ‬ ‫ކލާނ ެ‬‫ވސް‪ ،‬އެ ަ‬ ‫އދި ެ‬ ‫ވއެވެ‪ަ .‬‬ ‫އ ި‬
‫ރކުރެ ް‬
‫އކާތެ ި‬‫ﺗﻌﺎ ރަ ް‬
‫ﻻ ََْ ُ‬ ‫ََُُْْ ْ َ ْ ُ َ‬ ‫َْ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬
‫މނައީ‪] :‬اﷲ ﺗﻌﺎ އަށް‬ ‫ِﺴﺐ﴾‪ާ ،‬‬ ‫ތވެ‪َ ﴿ .‬و َﻣ ْﻦ ﺘ ِﻖ ا َ َﻌﻞ ُ َﺮ ًﺟﺎ * و ﺮزﻗﻪ ِﻣﻦ ﺣﻴﺚ‬ ‫އވަ ެ‬‫ޙކުރަ ް‬‫ވަ ީ‬

‫‪5‬‬
‫ގ‪،‬‬
‫މ ު‬
‫މވޭނޭ ަ‬
‫ނކު ެ‬
‫ނ ު‬
‫ކ ް‬
‫ގކަމަ ު‬
‫ދތި‪ ،‬އުނދަ ޫ‬
‫މ ަ‬
‫މވާ ކޮން ެ‬
‫ށ ދި ާ‬
‫ހއަ ް‬
‫އމީ ާ‬
‫ނށެވެ! ‪ެ -‬‬
‫މހާ ‪-‬ދަން ާ‬
‫ވއްޖެ ީ‬
‫ވތި ެ‬
‫ރވެ‪ ،‬ބިރު ެ‬
‫ވވެ ި‬
‫ތަޤް ާ‬
‫ތވެ‪[.‬‬
‫ވނެ ެ‬
‫އ ާ‬
‫ޤދެ ް‬
‫ށ ރިޒް ު‬
‫ނއަ ް‬
‫ތށް އޭ ާ‬
‫ގތްގޮ ަ‬
‫ނކުރާހާ ޮ‬
‫ސ ު‬
‫ވ ް‬
‫އނާ ހީ ެ‬
‫އދި‪ޭ ،‬‬
‫ތވެ‪ަ .‬‬
‫ވނެ ެ‬
‫ވ ާ‬
‫ލއް ަ‬
‫ނއަށް ަ‬
‫އ ާ‬
‫ގ ޭ‬
‫ކލާނ ެ‬
‫އެ ަ‬

‫ރއްކާތެރިވެ‪،‬‬
‫ަ‬ ‫ކށް‬
‫ދތަ ަ‬
‫ގ ޙައް ު‬
‫ކލާނ ެ‬
‫ރރަސް ަ‬
‫ނގެ ވެ ި‬
‫އ ާ‬
‫ނނޭވެ! އަޅާ‪ޭ ،‬‬
‫ރ ް‬
‫އހްލުވެ ި‬
‫ދގެ ަ‬
‫ބއް ީ‬
‫އޭ ު‬
‫ވ‪،‬‬
‫ނޖު ީ‬
‫ތކުން މި ް‬
‫މޞީބާތް ަ‬
‫ކއި އަދި ު‬
‫ފތްތަ ާ‬
‫ހނު އާ ާ‬
‫ވއި‪ ،‬ޖެ ު‬
‫އ ަ‬
‫ތލަ ް‬
‫ރކާ ް‬
‫ގއި ބަ ަ‬
‫ދލު ަ‬
‫މން‪ ،‬އަޅާގެ މު ަ‬
‫ދނު ު‬
‫ތއް ި‬
‫ޙައްޤު ަ‬
‫ށ‬
‫ގއަ ް‬
‫ކލާނ ެ‬
‫ށވެ! އެ ަ‬
‫ރވާ ެ‬
‫ރއްކާތެ ި‬
‫ށ ަ‬
‫ނ ް‬ ‫އވެ! ވީމާ‪ ،‬اﷲ ﺗﻌﺎ ެ‬
‫ގ ދީ ަ‬ ‫ނތޯ ެ‬
‫ލމު ް‬
‫މސް ި‬
‫ރ ު‬
‫ނތެ ި‬
‫ކޔަމަ ް‬
‫ތއް ި‬
‫އކި ަ‬
‫ކިތަ ް‬
‫ގ‬
‫ނ ެ‬
‫ޙ ް‬
‫ޞލި ު‬
‫ފއް ާ‬
‫ސލަ ު‬
‫ަ‬ ‫ތށް‬
‫ނނަ ަ‬
‫ތ ސު ް‬
‫އ މޫރި ި‬
‫ނ ި‬
‫ޤރްއާ ާ‬
‫ތ ު‬
‫ށވެ! ކީރި ި‬
‫އދާކުރާ ެ‬
‫ނ ަ‬
‫ކ ް‬
‫މންތެރި ަ‬
‫ކޔަ ަ‬
‫ށ ި‬
‫ފުރިހަމައަ ް‬
‫އ‬
‫ގވެ‪ .‬މި ީ‬
‫ޔތުގެ މަ ެ‬
‫ށވެ! މިއީ؛ ހިދާ ަ‬
‫ޢވާ ެ‬
‫ތރެއިން ތަބަ ަ‬
‫ކގެ ެ‬
‫ބސްފުޅުތަ ު‬
‫ނގެ ަ‬
‫ރ ް‬
‫ލމުވެ ީ‬
‫އގޮތަށް ޢި ް‬
‫ނންފުޅާ އެ ް‬
‫ވސް ު‬
‫ި‬
‫ގވެ‪.‬‬
‫މ ެ‬
‫ތދު ަ‬
‫ނމެ ެ‬
‫އެ ް‬
‫ّ‬
‫ވ‬
‫ފއި ާ‬
‫ލވި ަ‬
‫ގތާ ެ‬
‫އ ަ‬
‫ގ ި‬ ‫ނވެ! ﻋﺒﺪ اﷲ ﺑﻦ ﻋﺒﺎس‪--‬ގެ ަ‬
‫ޙދީޘްފުޅު ަ‬ ‫ނ ޭ‬
‫އޚު ް‬
‫މ ަ‬
‫ސލި ް‬
‫މ ް‬
‫ތ ު‬
‫ބވެ ި‬
‫ލޮ ު‬
‫އވެ‪.‬‬
‫އވެ ެ‬
‫ގ ި‬
‫ޔތު ަ‬
‫ޞއް ަ‬
‫ވ ދެވަނަ ވަ ި‬
‫ފއި ާ‬
‫އސް ަ‬
‫ނ އަ ި‬
‫ތކު ް‬
‫ބަސް ަ‬
‫َ ُْ ََ َ َ‬ ‫ْ َ‬
‫ނ‬
‫އހިނދު ް‬
‫ށވެ! ެ‬
‫ރވާ ެ‬
‫އކާތެ ި‬
‫އށް ރަ ް‬
‫ަ‬ ‫ﺗﻌﺎ‬ ‫اﷲ‬ ‫ކ‪":‬ތި ާ‬
‫ބ‬ ‫ނއަ ީ‬
‫ޒ މާ ަ‬
‫‪ ،‬ލަފް ީ‬‫“‬ ‫ﻚ‬ ‫ِﺪه أﻣﺎ‬ ‫”اﺣﻔ ِﻆ اﷲَ‬

‫ދ‬
‫އ ި‬
‫ށއި ަ‬ ‫އކީ؛ ތިބާ اﷲ ﺗﻌﺎ ގެ ދީ ަ‬
‫ނ ާ‬ ‫މނަ ަ‬
‫ނނެތެވެ‪ ".‬ޝަރްޙީ ާ‬
‫ނ ާ‬
‫ފ ް‬
‫ކލާނގެ ެ‬
‫ތން އެ ަ‬
‫ބގެ ކުރިމަ ީ‬
‫ތިބާއަ ށް‪ ،‬ތި ާ‬
‫ގ‬
‫ކލާނ ެ‬
‫އ ަ‬
‫ދކޮށް‪ެ ،‬‬
‫ކން އަ ާ‬
‫ތރި ަ‬
‫ޔމަން ެ‬
‫މއަށް ކި ަ‬
‫ރހަ ަ‬
‫ށ ފު ި‬
‫އ ް‬
‫ކލާނގެ ަ‬
‫އ ަ‬
‫ށވެ! ެ‬
‫ރވާ ެ‬
‫އކާތެ ި‬
‫ށ ރަ ް‬
‫ތކަ ް‬
‫ޙއްދު ަ‬
‫ގ ަ‬
‫ކލާނ ެ‬
‫އެ ަ‬
‫ނ‬
‫ކ ް‬
‫ޗ ު‬
‫ތކެއް ަ‬
‫ދ ަ‬
‫އ ި‬
‫ނ ަ‬
‫ކ ް‬
‫ކމަ ު‬
‫އވިހައި ަ‬
‫ކރެ ް‬
‫ކންކޮށް‪ ،‬ޙަރާމް ު‬
‫ކން ަ‬
‫ވ ަ‬
‫އ ި‬
‫ރ ް‬
‫ހއްދަކު ެ‬
‫ނންކޮށް‪ު ،‬‬
‫ބ ު‬
‫ގ ޭ‬
‫ތ ެ‬
‫އވި ތަކެ ީ‬
‫ރ ް‬
‫ލލުކު ެ‬
‫ޙަ ާ‬
‫ދށެވެ! ފަހެ‪،‬‬
‫އ ޭ‬
‫ގ ި‬
‫ވގޮތު ަ‬
‫ނ ީ‬
‫ށ ދޭ ް‬
‫ތތަކަ ް‬
‫ގ ވެރިފަރާ ް‬
‫އ އޭ ެ‬
‫ޤތަ ް‬
‫ޙއް ު‬
‫ރވެ‪ަ ،‬‬
‫އކާތެ ި‬
‫ށ ރަ ް‬
‫ތކަ ް‬
‫ވޖިބު ަ‬
‫ބވާށެވެ! ާ‬
‫އކި ާ‬
‫އެ ް‬
‫ގ‬
‫އ ެ‬
‫މހެ ް‬
‫އކަލާނގެ އެ ީ‬
‫މހަކަށް‪ެ ،‬‬
‫ކން ކޮށްފި ީ‬
‫އވެ‪ .‬އެ ަ‬
‫މއީ ެ‬
‫ކ ި‬
‫ތރިވުމަ ީ‬
‫ކ ެ‬
‫ރއް ާ‬
‫ނށް ަ‬
‫ގ ދީ ަ‬
‫ކލާނ ެ‬
‫އ ަ‬
‫ގއަށް‪ެ ،‬‬
‫ކލާނ ެ‬
‫އެ ަ‬
‫އ‬
‫އގަ ި‬
‫މ ް‬
‫ކންކަ ެ‬
‫ހއި ަ‬
‫އންމެ ަ‬
‫ވއި‪ެ ،‬‬
‫ކ ަ‬
‫ދއް ަ‬
‫މގު ަ‬
‫މގަށް ަ‬
‫ހޔޮ ަ‬
‫ގއި ެ‬
‫އ ަ‬
‫ކމެ ް‬
‫ކން ަ‬
‫އ ަ‬
‫މހަ ި‬
‫އން ެ‬
‫ކން‪ެ ،‬‬
‫ދއަ ު‬
‫އވާބީ ަ‬
‫ތގަ ި‬
‫ކުރިމަ ީ‬
‫ށނުވެ‪،‬‬
‫މކަ ް‬
‫މއް ބުރަ‪ ،‬ތަދި‪ ،‬އުދަނގޫކަ ަ‬
‫ވސް ކަ ެ‬
‫އ ެ‬
‫ތގައި އެ ް‬
‫ރމަ ީ‬
‫ނގެ ކު ި‬
‫ވއި‪ ،‬އޭ ާ‬
‫ކ ަ‬
‫ދއް ަ‬
‫މގު ަ‬
‫މގަ ށް ަ‬
‫ސހަ ަ‬
‫އފަ ޭ‬
‫ލު ި‬
‫ދ‬
‫އަ ި‬ ‫ކއި‬
‫ކރިޘާތަ ާ‬
‫ާ‬ ‫މހައި‪،‬‬
‫ނ ެ‬
‫އެ ް‬ ‫ތވެ‪.‬‬
‫އވާނެ ެ‬
‫ދ ް‬
‫އދަވާ ެ‬
‫ހަ ް‬ ‫ގއި‬
‫މ ަ‬
‫މއްކަ ު‬
‫ހކަ ެ‬
‫ފސޭ ަ‬
‫ލއި ަ‬
‫ު‬ ‫މކީ‬
‫ކންކަ ަ‬
‫ަ‬ ‫ހއި‬
‫ނމެ ަ‬
‫އެ ް‬
‫ތވެ‪.‬‬
‫އވާނެ ެ‬
‫ރ ް‬
‫މންޖުކު ަ‬
‫ވއި‪ި ،‬‬
‫އކަ ަ‬
‫ގދަ ް‬
‫މގަށް މަ ު‬
‫ވނޭ ަ‬
‫ތ ާ‬
‫ސލާމަ ް‬
‫ކން‪ަ ،‬‬
‫ތތަ ު‬
‫މޞީބާ ް‬
‫ކއި ު‬
‫ބތަ ާ‬
‫ކން‪ ،‬ވަ ާ‬
‫ޙާދިޘާތަ ު‬
‫ّ‬
‫ނނޭވެ! ﻋﺒﺪ اﷲ ﺑﻦ ﻋﺒﺎس‪ެ --‬‬
‫ގ‬ ‫ކ ް‬
‫ޅތަ ު‬
‫ގ އަ ު‬
‫ކލާނ ެ‬
‫އއުޅޭ އެ ަ‬
‫ބ ި‬
‫ޤން ކައި ޮ‬ ‫اﷲ ﺗﻌﺎ ގެ ި‬
‫ރޒް ު‬
‫ވއެވެ‪.‬‬
‫ގއި ެ‬
‫ތ ަ‬
‫އޔަ ު‬
‫ތންވަނަ ވަޞި ް‬
‫އވާ ި‬
‫ސފަ ި‬
‫އއި ް‬
‫ބސްތަކުން ަ‬
‫އވާ ަ‬
‫ލވިފަ ި‬
‫ތ ެ‬
‫ގއި ގަ ާ‬
‫ޙަދީޘްފުޅު ަ‬

‫‪6‬‬
 ‫َ‬ ‫َ َْ ْ َ‬ ‫ََ ْ َ‬
‫ވސްތަކަމުގެޙާލުގައި‪،‬‬
‫ނ ަ‬
‫ތމަތި ތަ ަ‬
‫ނއަކީ‪] :‬އަ ް‬
‫މ ަ‬ ‫” ﻌﺮف إ ِ اﷲِ ِ ا ﺮﺧﺎءِ‪ ،‬ﻌ ِﺮﻓﻚ ِ ا ﺸﺪة ِ“‪ ،‬ލަފް ީ‬
‫ޒ ާ‬
‫ލގައި‪ ،‬اﷲ ﺗﻌﺎ‬
‫ޙ ު‬
‫މގެ ާ‬
‫ދމަޑުކަ ު‬
‫ތވެ‪ ،‬ތަ ު‬
‫ތ ދަ ި‬
‫ދން‪ ،‬އަތްމަ ި‬
‫ހމަކުރާށެވެ! އެހިނ ު‬
‫ނ ާ‬
‫އކަ ް‬ ‫ތިބާ اﷲ ﺗﻌﺎ އަ ް‬
‫ށ ެ‬
‫ގ‬
‫ސކަމު ެ‬
‫ވ ް‬
‫ތނަ ަ‬
‫ވ ަ‬
‫ދެއް ާ‬ ‫އށް اﷲ ﺗﻌﺎ‬
‫އކީ؛ ތިބާ ަ‬
‫ނ ަ‬
‫ތވެ‪ [.‬ޝަރްޙީ މާ ަ‬
‫ވނެ ެ‬
‫ނ ާ‬
‫ގން ަ‬
‫ޑ ަ‬
‫ނ‪ -‬ދެނިވޮ ި‬
‫ކ ‪-‬ކާކުކަ ް‬
‫ތިބާއަ ީ‬
‫ށ‬
‫ތކަ ް‬
‫ކ ފަރާތް ަ‬
‫ކއެ ި‬
‫އވާ އެ ި‬
‫ހފަ ި‬
‫ގއިޖެ ި‬
‫ލ ަ‬
‫ނއި އަދި ޙާ ު‬
‫ޤރުން ާ‬
‫ފ ީ‬
‫ގއި ަ‬
‫ޑވަޅު ަ‬
‫ގ ދަ ނ ި‬
‫ސކަމު ެ‬
‫ވ ް‬
‫ތނަ ަ‬
‫ނހިފައި‪ ،‬އެ ަ‬
‫ނ ް‬
‫ދވޭބޭ ު‬
‫އެ ެ‬
‫ށ‬
‫އ ް‬
‫ރނަމަ‪ ،‬ތިބާ ަ‬
‫ދލުކު ާ‬
‫ޔ ބަ ަ‬
‫ދ ާ‬
‫ދޔާބަ ި‬
‫ބގެ ހަ ި‬
‫ދ ލޯ ީ‬
‫ނއި އަ ި‬
‫ލ ާ‬
‫އކޮށް‪ ،‬ކު ު‬
‫އތްދި ް‬
‫ގ ަ‬
‫މ ެ‬
‫ގތެރިކަ ު‬
‫އ އޯ ާ‬
‫ޙމާ ި‬
‫ދވެ‪ ،‬ރަ ް‬
‫ހަމްދަރް ު‬
‫ޔ‪،‬‬
‫ރ‪ ،‬ހެ ޮ‬
‫ތހު ި‬
‫ގ މުޢާ މަލާ ް‬
‫ތބާ ެ‬
‫މދު ި‬
‫ކންނާ ެ‬
‫ތ ު‬
‫ގ އަޅު ަ‬
‫ކލާނ ެ‬
‫ގއި‪ ،‬އެ ަ‬
‫މގެތެރޭ ަ‬
‫މތިދަތި‪ ،‬ތަދުމަޑުކަ ު‬
‫ރވާ އަތް ަ‬
‫މެދުވެ ި‬
‫ގ‬
‫އކަލާނ ެ‬
‫ެ‬ ‫އށް‬
‫ތިބާ ަ‬ ‫ލގައި‪،‬‬
‫ދ ު‬
‫މގެބަ ަ‬‫ރކަ ު‬‫ނތެ ި‬‫އޙްސާ ް‬ ‫އެ ި‬ ‫ބން‪،‬‬‫ސަބަ ު‬ ‫ގ‬
‫ގތު ެ‬ ‫ނތެރި ޮ‬ ‫ޙސާ ް‬‫އި ް‬
‫ّ‬
‫ތވެ‪.‬‬
‫ރއްވަ ެ‬‫އ ވަޙީކު ަ‬‫ގ ި‬
‫އޔަތު ަ‬
‫ވނަ ާ‬ ‫ގ ﺳﻮرة ا ﺮ ﻦގެ ‪ަ 60‬‬ ‫ނ ެ‬‫ރއާ ު‬
‫ތ ޤު ް‬ ‫ޓވެ‪ .‬اﷲ ﺗﻌﺎ ކީރި ި‬ ‫ހއް ެ‬
‫ވ ު‬‫ލއް ާ‬ ‫ވ ަ‬
‫ނތެރި ެ‬ ‫ޙސާ ް‬‫އި ް‬
‫ْ ْ َ ُ‬ ‫اء ْ ْ َ‬ ‫﴿ َﻫ ْﻞ َ‬
‫ﺟ َﺰ ُ‬
‫ދލަކީ‪،‬‬‫މގެ ބަ ަ‬ ‫ރކަ ު‬
‫ސންތެ ި‬‫ޙ ާ‬‫އކީ‪ ،‬އި ް‬
‫ޖޒާ ަ‬
‫ގ ަ‬ ‫ޔކަމު ެ‬‫ނއަކީ‪] :‬ހެ ޮ‬ ‫اﻹﺣﺴﺎن﴾‪ ،‬މާ ަ‬ ‫ِ‬ ‫ﺎن ِإﻻ‬‫اﻹﺣﺴ ِ‬ ‫ِ‬
‫ގ‬
‫ރކަމު ެ‬
‫ސންތެ ި‬
‫ޙ ާ‬
‫އކީ‪ ،‬އި ް‬
‫މގެ ޖަޒާ ަ‬
‫ހޔޮކަ ު‬
‫ނވެ ސް‪ެ ،‬‬
‫ނނު ް‬
‫ޔޤީ ް‬
‫ހމަ ަ‬
‫ޔވެ؟[ ަ‬
‫ނހެއް ެ‬
‫ނނީ ވާ ެ‬
‫ގއި ޫ‬
‫ކމު ަ‬
‫ނ ަ‬
‫ށހިތު ް‬
‫ޔކޮ ް‬
‫ހެ ޮ‬
‫ރ‬‫ލބަޤަ ާ‬‫އ ް‬‫ޅގައި‪ަ ،‬‬ ‫ބސްފު ު‬
‫ވޙީ ަ‬
‫ގ ަ‬ ‫ކލާނ ެ‬
‫ސ އެ ަ‬‫ވ ް‬‫އދި ެ‬
‫އވެ‪ަ .‬‬
‫ވނެ ެ‬
‫ނނު ާ‬
‫ނ ީ‬
‫މގައި ޫ‬‫ތން ކަ ު‬ ‫ށހި ު‬‫ހޔޮކޮ ް‬
‫ލކީ‪ެ ،‬‬‫ބަދަ ަ‬
‫ُْ ْ َْ‬ ‫َ ََ ُْ‬
‫ށ‬
‫ނނަ ް‬ ‫ރ ް‬‫ސންތެ ި‬ ‫އކީ‪” :‬އަދި‪ި ،‬‬
‫އޙް ާ‬ ‫ނ ަ‬‫ވއެވެ‪﴿ .‬و ﺳ ِ ﺪ ا ﻤﺤ ِﺴ ِ ﴾‪ ،‬މާ ަ‬ ‫ގއި ެ‬‫ތ ަ‬
‫އޔަ ު‬
‫ނ ާ‬ ‫ވ ަ‬ ‫ތގެ ‪ަ 58‬‬
‫ސޫރަ ު‬
‫ށމެވެ‪“.‬‬
‫ވހު ީ‬
‫ރއް ާ‬
‫އތުރުކު ަ‬
‫ނ‪ި -‬‬
‫ކ ް‬
‫ސކަލާނގެ ‪-‬ހެޔޮ ަ‬
‫ރ ް‬
‫ތިމަން ަ‬

‫ގ‬
‫މ ެ‬
‫ސދިކަ ު‬
‫އ ަ‬
‫އ މު ް‬
‫ސކަމާ ި‬
‫ވ ް‬
‫ތނަ ަ‬
‫މތި ަ‬
‫ތކީ‪ ،‬އަތް ަ‬
‫ނގެ ޠަބީޢަ ަ‬
‫ނސާ ާ‬
‫އ ް‬
‫ނވެ! ި‬
‫ނ ޭ‬
‫ސލިމް އަޚު ް‬
‫މ ް‬
‫ވތި ު‬
‫އޭ ލޮބު ެ‬
‫އ‬
‫ރ ް‬
‫މއްފިކް ެ‬
‫ސނު ެ‬
‫ވ ް‬
‫ި‬ ‫ލގައި‪،‬‬
‫ޖ ު‬
‫އ މަ ަ‬
‫ފލާ ި‬
‫ތލައި‪ ،‬އު ަ‬
‫ނނައް ާ‬
‫ދ ް‬
‫ތއް ހަނ ާ‬ ‫ﺗﻌﺎ ގެ ޙަ ް‬
‫އޤު ަ‬ ‫ގއި‪ ،‬اﷲ‬
‫ކ ަ‬
‫ގތުތަ ު‬
‫ވަ ު‬
‫އ‬ ‫ދ اﷲ ﺗﻌﺎ ގެ އެ ަ‬
‫ތ ް‬ ‫މން ާ‬
‫އޅެ ު‬
‫ކންމަތީ ު‬
‫ކމެތި ަ‬
‫މދު‪ ،‬ނި ަ‬
‫ޔތާ ެ‬
‫ގ ޙަ ާ‬
‫ދ ޫ‬
‫ދތިއުނ ަ‬
‫ގ ަ‬
‫ރން ެ‬
‫ޅމެވެ‪ .‬ފަޤީ ު‬
‫ތ އު ު‬
‫އނެ ި‬
‫ޔލެ ް‬
‫ޚި ާ‬
‫ނއިމެދު‪،‬‬
‫ނ ާ‬
‫ފޤީރު ް‬
‫ަ‬ ‫އަދި‬ ‫ނއި‬
‫ނ ާ‬
‫ޔތީމު ް‬
‫ަ‬ ‫ތއް‬
‫އެ ަ‬ ‫ވ‬
‫ފއި ާ‬
‫ކވެ ަ‬
‫ބި ަ‬ ‫ޖހި‪،‬‬
‫ގއި ެ‬
‫ޙލު ަ‬
‫ާ‬ ‫ނއިމެދު‪،‬‬
‫ކން ާ‬
‫ތ ު‬
‫އަޅު ަ‬ ‫އ‬
‫އެތަ ް‬
‫ގ‬
‫ކމު ެ‬
‫ޔސް ަ‬
‫ގއި މާ ޫ‬
‫ލއެނދު ަ‬
‫ބ ި‬
‫އދި ަ‬
‫އ ަ‬
‫ނނާ ި‬
‫ހ ް‬
‫ނކުޅެދޭމީ ު‬
‫ނއިމެދު‪ު ،‬‬
‫ނ ާ‬
‫ތއް އަނބީ ް‬
‫ތއް އެ ަ‬
‫ފއިތިބި އެ ަ‬
‫ނވެ ަ‬
‫ފ ް‬
‫ހުވަ ެ‬
‫ގ‬
‫ނ ެ‬
‫މހު ް‬
‫ތ‪ ،‬އެ ީ‬
‫އނެ ި‬
‫ފކްރެ ް‬
‫އ ި‬
‫ސނުމެ ް‬
‫ވ ް‬
‫ނއިމެދު‪ި ،‬‬
‫ހން ާ‬
‫މ ު‬
‫ބލި ީ‬
‫އ ަ‬
‫އތަ ް‬
‫އ ެ‬
‫ތ ް‬
‫ދ އެ ަ‬
‫ކރަމުން ާ‬
‫ސ ު‬
‫ސ ް‬
‫ޙ ާ‬
‫ނ އި ް‬
‫ތކަ ް‬
‫ހި ި‬
‫ނ‬
‫ހ ް‬
‫ނކަން މި ެ‬
‫މކަ ް‬
‫މވެ‪ި .‬‬
‫އސްރާފުކުރު ެ‬
‫އ ި‬
‫ނތި‪ ،‬މުދާތަ ް‬
‫އ ެ‬
‫މ ް‬
‫ސސްކުރު ެ‬
‫ޙ ާ‬
‫ކން އި ް‬
‫އވާ ަ‬
‫ލގަ ި‬
‫ދ ު‬
‫ބގެ މު ަ‬
‫އ ތި ާ‬
‫ތކެ ް‬
‫ޙައްޤު ަ‬
‫އ‬
‫ޑގަ ި‬
‫ޑގޮދަ ީ‬
‫މަ ު‬ ‫މގައި‪،‬‬
‫ބއި ު‬
‫މއި ު‬
‫ކެއު ާ‬ ‫އ‬
‫އންތަ ް‬
‫މީރުކެ ު‬ ‫ތބާ‬
‫ި‬ ‫އވެ؟‬
‫ތ ެ‬
‫ހން ޯ‬
‫މީ ު‬ ‫އ‬
‫ކތަ ް‬
‫ތއް ި‬
‫ކި ަ‬ ‫ނ‬
‫ނދަ ީ‬
‫ކުރަމު ް‬
‫އ‬
‫ގ ި‬
‫ގތު ަ‬
‫ހމަ ޮ‬
‫ގ ނަ ަ‬
‫އ އޭ ެ‬
‫ތ ް‬
‫އސާ ަ‬
‫ނދާއިރު‪ ،‬ފަ ި‬
‫ނމު ް‬
‫އ ގު ަ‬
‫ތ ް‬
‫ވސް ަ‬
‫ދ ަ‬
‫އ ު‬
‫މގަ ި‬
‫ޖކުރު ު‬
‫ކށްމަ ާ‬
‫ގއި‪ ،‬އުފާ ޮ‬
‫ނދުމު ަ‬
‫އަރާމުކޮށް ި‬
‫އ‬
‫އކިތަ ް‬
‫ތ ް‬
‫ލކޮށްލީ ކި ަ‬
‫ޔ ު‬
‫ތ ޚި ާ‬
‫ނވަ ަ‬
‫ު‬ ‫ނލީ‬
‫ސ ާ‬
‫ވ ް‬
‫އމެދު ި‬
‫ޙލާ ި‬
‫ޚގެ ާ‬
‫މ އަ ާ‬
‫މސްލި ް‬
‫މގެ ު‬
‫ފމުންދާއިރު‪ ،‬ތި ާ‬
‫ނންހި ަ‬
‫ބޭ ު‬
‫ގ‬
‫ޔ ެ‬
‫ކ ދެ ދުނި ޭ‬
‫ނ ީ‬
‫ނ ަ‬
‫ޅގަނޑުމެ ް‬
‫ސ އަ ު‬
‫ނވެ ް‬
‫ނ ް‬
‫ޔޤީ ު‬
‫ހމަ ަ‬
‫ވނަމަ‪ަ ،‬‬
‫ދ ޭ‬
‫ބއް ެ‬
‫ދވޭ ޖަވާ ެ‬
‫ށ އެ ެ‬
‫ތކަ ް‬
‫ވލު ަ‬
‫މސު ާ‬
‫އވެ؟ ި‬
‫ހންތޯ ެ‬
‫މީ ު‬

‫‪7‬‬
‫ށ‬
‫އ ް‬
‫ހއި‪ ،‬އެ ަ‬
‫ޑއަ ަ‬
‫ބސްފުޅު އަ ު‬
‫އގުބޮޑު ަ‬
‫ނވި ަ‬
‫ނނަ ި‬ ‫ލ‪ެ --‬‬
‫ގ އަ ް‬ ‫ސ ާ‬
‫ރ ޫ‬
‫ނވެ‪ .‬ވީމާ‪ ،‬މާތް ަ‬
‫ނ ެ‬
‫ޖވެރީ ް‬
‫ބާއް ަ‬
‫ކވެ‪.‬‬ ‫ބސްފުޅެ ެ‬
‫ނވި ަ‬ ‫އކަ ި‬‫މށް‪ ،‬މަގުދަ ް‬‫ޖވެރިކަ ަ‬
‫ބއް ަ‬
‫ޔގެ ާ‬
‫ދނި ޭ‬
‫މޔާބަށް‪ ،‬ދެ ު‬‫ފލާޙާއި ކާ ި‬ ‫މއީ ަ‬ ‫ނށެވެ! ި‬ ‫ގން ާ‬‫ފ ެ‬
‫ޢަމަލީ ސި ަ‬
‫َ ْ‬ ‫ّ‬
‫ވއެ ވެ‪» .‬ﻻ ﻳُﺆ ِﻣ ُﻦ‬
‫ރއް ި‬‫ސލާ‪ ،‬ﻤ ﺪ‪--‬ޙަދީޘްފުޅުކު ެ‬ ‫ރ ޫ‬‫ތ ަ‬ ‫ވ މާ ް‬‫ނއް ި‬ ‫ގއި ފޮ ު‬‫ގތު ަ‬
‫އގެ ޮ‬ ‫ތ ް‬
‫ށ ރަޙްމަ ެ‬ ‫ތކަ ް‬
‫ޢާލަމް ަ‬
‫َْ‬ ‫ْ َ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ُ ُ ْ َ ُ‬
‫މނައީ‪] :‬ތިޔަބައިމީހުންގެތެރެއިން‬ ‫ِ ﺐ ِﻷ ِﺧﻴ ِﻪ ﻣﺎ ِ ﺐ ِ ﻔ ِﺴ ِﻪ« ‪-‬رواه اﻹﻣﺎﻣﺎن ا ﺨﺎري و ﺴﻠﻢ‪ާ -‬‬ ‫أﺣﺪ ﻢ ﺣ‬

‫އ‬
‫ރމާ ި‬
‫ރކަން‪ ،‬އަ ާ‬
‫މީ ު‬ ‫އ‬
‫ފންޏާ ި‬
‫ޮ‬ ‫ކން‪،‬‬
‫މޮޅު ަ‬ ‫މއި‬
‫ކންކަ ާ‬
‫‪-‬ހެޔޮ ަ‬ ‫ލބިކުރާ‬
‫ޯ‬ ‫ށ‬
‫ފސަ ް‬
‫މއްލަނަ ް‬
‫ނގެ އަ ި‬
‫އ ާ‬
‫ޭ‬ ‫މީހަކު‪،‬‬
‫އވެ‪[ .‬‬ ‫ވ ެ‬ ‫އނު ެ‬ ‫މގަ ި‬ ‫ވކަ ު‬
‫މން ީ‬‫އށް އީ ާ‬ ‫ހމަ ަ‬
‫ނ ފުރި ަ‬
‫އ ާ‬
‫ދން‪ޭ ،‬‬
‫ދން ެ‬‫ށ ާ‬ ‫ށފުމަ ް‬
‫ލބިކޮ ް‬‫ށ ޯ‬ ‫އ ް‬
‫މ އަޚާ ަ‬‫ސލި ް‬
‫މ ް‬
‫ގ ު‬‫އނާ ެ‬
‫ނ‪ޭ -‬‬ ‫ކ ް‬
‫ވރި ަ‬
‫އުފާ ެ‬
‫َ‬ ‫ْ ْ‬ ‫ُ ْ َ ْ َ ْ َ‬ ‫ﺎر َك ا ُ ْ َوﻟَ ُ ْﻢ اﻟ ْ ُﻘ ْﺮ ْ َ ْ َ َ َ َ َ‬
‫ﻜﻴْ ِﻢ‪ ،‬أﻗُ ْﻮ ُل ﻗَ ْﻮ ْ‬
‫ﺎت َوا ﻛ ِﺮ ا َ ِ‬
‫آن اﻟﻌ ِﻈﻴ ِﻢ! و ﻔﻌ ِ ْ و ِﻳﺎ ﻢ ِﺑﻤﺎ ِﻴ ِﻪ ِﻣﻦ اﻵﻳ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﺑَ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ُْ ْ ْ َ ْ ُ َ ْ‬ ‫َ َ ََ ْ َْ ُ ْ َ ْ ََ ُ ْ َ َ‬
‫ﺐ‪،‬‬
‫ﻫﺬا‪ ،‬وأﺳﺘﻐ ِﻔﺮوا ا ِ وﻟ ﻢ‪ ،‬و ِﻟ ﻓ ِﺔ ا ﻤﺴ ِﻠ ِﻤ ِﻣﻦ ذﻧ ٍ‬
‫ُ ْ‬ ‫ُ ُ َ َْ ُ ْ ُ‬ ‫َ ْ َْ ُْ ُُْ َْ‬
‫ﻜﻴْ ُﻢ‪.‬‬ ‫ُْ‬
‫ﻓﺎﺳﺘﻐ ِﻔ ُﺮوه‪َ ،‬وﺗﻮ ﻮا إِ ِﻪ‪ِ ،‬إﻧﻪ ﻫﻮ اﻟﻐﻔﻮر ا ﺮ ِﺣﻴ ﻢ‪ ،‬ا ﻮاب ا َ ِ‬

‫*** *** ***‬

‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ َُ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬
‫َ َﻤ ﺮا ِﻸ ِﺧ َﺮ ِة ا َ ﺎ ِ ﻴَ ِﺔ‪َ ،‬و ﺸ َﻬ ُﺪ أن ﻤ ًﺪا ﺒْ ُﺪ ُه َو َر ُﺳ ْﻮ ُ ا ِ ْي‬ ‫َ ْﻤ ُﺪ ِ ِ ا ِ ْي َﺟ َﻌﻞ ﻫ ِﺬهِ ا َﻴَﺎة‬ ‫ا َ ْﻤ ُﺪ ِ ِ ‪ .‬ا‬
‫ﻼ ُﻣ ُﻪ َﻋ َﻠﻴْﻪ َو َ َ آ ِ ِ َوأَ ْﺻ َﺤﺎﺑﻪ َوا ﺎﺑﻌ ْ َ َ ُﻬ ْﻢ ﺑﺈ ْﺣ َ‬‫ْ ََ َ‬
‫وﺳ‬
‫َ ُ‬ ‫َْ‬
‫ار اﻟﻔﺎ ِ ﻴَ ِﺔ‪َ ،‬ﺻﻠ َﻮات َر‬
‫َ‬ ‫َﺣﺜ َﻨﺎ أَ ْن ﻧَ ُ ْﻮ َن ُﻏ َﺮ َ َ‬
‫ﺎن‪،‬‬
‫ٍ‬ ‫ﺴ‬ ‫ِِ‬ ‫ِِ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻫ ِﺬ ِه ا ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﺎء‬
‫ْ ْ‬ ‫َْ‬ ‫ْ‬
‫ﷲ أﻫ ِﻞ ا َﻨ ِﺔ اﻟ َﻌﺎ ِ َ ِﺔ‪.‬‬ ‫ِﺑ ِﺈذ ِن ا ِ‬

‫ޔތް‪،‬‬
‫ގ ޙަ ާ‬
‫ޔ ެ‬
‫ދނި ޭ‬
‫އ ު‬
‫ގ ީ‬
‫ކލާނ ެ‬
‫ށވެ‪ .‬އެ ަ‬
‫ޙޟްރަތަ ެ‬ ‫ތ اﷲ ﺗﻌﺎ ެ‬
‫ގ ަ‬ ‫ނ މާ ް‬
‫އވަ ީ‬
‫ފ ް‬
‫އ ތަޢްރީ ެ‬
‫ދ ި‬
‫ހއި ޙަމް ާ‬
‫ނމެ ަ‬
‫އެ ް‬
‫ކ اﷲ‬
‫ފނަ ީ‬
‫ދގެ ާ‬
‫އމަ ު‬
‫ރން މުޙަ ް‬
‫ށވަ ު‬
‫ހމަކަ ަ‬
‫އވެ‪ަ .‬‬
‫ގ ެ‬
‫ކލާނ ެ‬
‫ރސް ަ‬
‫އވެވި ަ‬
‫ލ ް‬
‫ގއި ެ‬
‫ކމު ަ‬
‫މއް ަ‬
‫ފލަ ެ‬
‫ކއި ާ‬
‫ށޓަ ަ‬
‫އޚިރަތަ ް‬
‫ވ ާ‬
‫މއްނު ާ‬
‫ނިމު ެ‬

‫ގ‬
‫ނޔޭ ެ‬
‫މދު ި‬
‫މން ި‬
‫ނވަނީ‪ ،‬އަޅުގަ ނޑު ެ‬
‫ފ ު‬
‫ކލޭގެ ާ‬
‫އ ަ‬
‫ވމެވެ‪ެ .‬‬
‫ކ ަ‬
‫މން ހެ ި‬
‫ށ އަޅަ ެ‬
‫ލކަމަ ް‬
‫ރސޫ ާ‬
‫ދ ަ‬
‫ޅށާއި އަ ި‬ ‫ﺗﻌﺎ ެ‬
‫ގ އަ ާ‬

‫އވެ‪ .‬اﷲ ﺗﻌﺎ ެ‬

‫ގ‬ ‫ފ ެ‬
‫ޅއްވާ ަ‬
‫ރއަ ު‬
‫މންނަށް ބާ ު‬
‫ށ‪ ،‬އަޅުގަނޑު ެ‬
‫އން އުޅުމަ ް‬
‫އފަދަ ި‬
‫ތކެ ް‬
‫ހން ަ‬
‫އޓެ ި‬
‫އ ބީރަ ް‬
‫ތގަ ި‬
‫ޙޔާ ު‬
‫ނވި ަ‬
‫ނވަ ި‬
‫ފަ ާ‬
‫ދ‬
‫އ އަ ި‬
‫ނ ި‬
‫ބން ާ‬
‫ޞޙާ ު‬
‫ނގެ އަ ް‬
‫ފ ު‬
‫ލގެ ާ‬
‫އކަ ޭ‬
‫ނވި‪ެ ،‬‬
‫ވ ި‬
‫ގއި ަ‬
‫މ ަ‬
‫ރންކަ ު‬
‫ހލުވެ ީ‬
‫އ ް‬
‫ގ ަ‬
‫ގ ެ‬
‫ރ ޭ‬
‫ވ ސުވަ ު‬
‫ނ ާ‬
‫ވގެ ް‬
‫ރ ެ‬
‫މތިވެ ި‬
‫ޅއެކު‪ަ ،‬‬
‫ޛނަފު ާ‬
‫އި ް‬
‫އވެ!‬
‫ށ ެ‬
‫ރއްވާ ި‬
‫ލކު ަ‬
‫އ ޝާ މި ު‬
‫މގަ ި‬
‫ސލާ ު‬
‫ަ‬ ‫ދ‬
‫އ އަ ި‬
‫ތ ި‬
‫ލވާ ާ‬
‫މޞަ ަ‬
‫ބޔަކު‪ި ،‬‬
‫ޢވީހާ ަ‬
‫ގށް ތަބަ ަ‬
‫ނގެ މަ ަ‬
‫ހ ް‬
‫ބއިމީ ު‬
‫އ އެ ަ‬
‫ތގަ ި‬
‫ޔގޮ ު‬
‫ހެ ޮ‬
‫މން!!!‬
‫އާ ީ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ‬
‫ﷲ! ﴿ َوا ﻘ ْﻮا ﻳَ ْﻮ ًﻣﺎ ﺗ ْﺮ َﺟ ُﻌ ْﻮن ِﻴْ ِﻪ ِإ اﷲِ﴾!‬
‫ﻓﺎ ﻘ ْﻮا ا َ ! ﻳَﺎ ِﻋ َﺒﺎد ا ِ‬

‫‪8‬‬
‫ރވާށެވެ! "އަދި‪،‬‬
‫ވވެ ި‬
‫ޤ ާ‬
‫ވތިވެ‪ ،‬ތަ ް‬
‫ގއަށް ބިރު ެ‬
‫ކލާނ ެ‬
‫އ ަ‬
‫ނ ެ‬
‫މހު ް‬
‫ބއި ީ‬
‫ތޔަ ަ‬
‫ނނޭވެ! ި‬
‫ކ ް‬ ‫އޭ اﷲ ﺗﻌﺎ ެ‬
‫ގ އަޅުތަ ު‬
‫ށވެ!"‬
‫ވރިވާ ެ‬
‫ޤވާ ެ‬
‫ތވެ‪ ،‬ތަ ް‬
‫ރވެ ި‬
‫ހށް ބި ު‬
‫ދވަ ަ‬
‫ވނޭ ު‬
‫ނދެ ޭ‬
‫ހން އެނބުރި ގެ ް‬
‫މ ު‬
‫ބއި ީ‬
‫ރތަށް ތިޔަ ަ‬
‫ގ ޙަޟް ަ‬
‫ކލާނ ެ‬
‫އެ ަ‬

‫ّ‬
‫އވާ‬
‫ފ ި‬
‫ތލެވި ަ‬
‫ގ ާ‬
‫އ ަ‬ ‫ނވެ! ﻋﺒﺪ اﷲ ﺑﻦ ﻋﺒﺎس‪--‬ގެ ޙަދީޘްފު ު‬
‫ޅގަ ި‬ ‫ޚން ޭ‬
‫ލމް އަ ު‬
‫މސް ި‬
‫ބވެތި ު‬
‫އޭ ލޮ ު‬
‫އވެ‪.‬‬
‫ވ ެ‬
‫ގއި ެ‬
‫ތ ަ‬
‫ޞއްޔަ ު‬
‫ވ ހަތަރުވަނަ ވަ ި‬
‫ފއި ާ‬
‫އސް ަ‬
‫ނ އަ ި‬
‫ތކު ް‬
‫ބަސް ަ‬
‫َ َ َْ َ َ ْ َ‬
‫އން‬
‫ބ ި‬ ‫އހާނަމަ‪ ،‬اﷲ ﺗﻌﺎ ެ‬
‫ގ ކި ަ‬ ‫ށއެދި ަ‬
‫ކމަކަ ް‬
‫ބ‪ަ ،‬‬
‫ނއަކީ‪] :‬ތި ާ‬
‫މ ަ‬ ‫”إِذا ﺳﺄﻟﺖ ﻓﺎﺳﺄ ِل اﷲَ“‪ ،‬ލަ ް‬
‫ފޒީ ާ‬

‫ށ اﷲ ﺗﻌﺎ ެ‬
‫ގ‬ ‫ކ ް‬
‫އކަމަ ަ‬
‫މ ެ‬
‫ރތަ ަ‬
‫މ ފު ަ‬
‫އން ެ‬
‫ހނަމަ‪ެ ،‬‬
‫އދި އަ ާ‬
‫ށ ެ‬
‫މކަ ް‬
‫ބ ކަ ަ‬
‫އކީ؛ ތި ާ‬
‫ނ ަ‬
‫މ ަ‬
‫ޙ ާ‬
‫ށވެ![ ޝަރް ީ‬
‫ށ އަހާ ެ‬
‫މކަ ް‬
‫އެކަ ަ‬
‫ވ‬
‫މނު ީ‬
‫މން ެ‬
‫ޢކުރަ ު‬
‫އދި ދު ާ‬
‫ވން ެ‬
‫އ ު‬
‫ވދެ ް‬
‫ށ ފަރު ާ‬
‫އޔަ ް‬
‫ލވާހިނދު ބަ ް‬
‫ބ ި‬
‫ގން ަ‬
‫ޑވެ ެ‬
‫ކ ަ‬
‫ނމެ ު‬
‫ހށެވެ! އެ ް‬
‫ދއަ ާ‬
‫ތން އެ ި‬
‫ޙަޟްރަ ު‬
‫ށ‬
‫ބއަ ް‬
‫ތި ާ‬ ‫ބން‬
‫ސބަ ު‬
‫ަ‬ ‫ގ‬
‫އޭ ެ‬ ‫ބކެވެ‪.‬‬
‫ސަބަ ެ‬ ‫އކީ‪،‬‬
‫ފރުވާ ަ‬
‫ަ‬ ‫ހކީ‪،‬‬
‫ބޭ ަ‬ ‫މހެނީ؛‬
‫ި‬ ‫މވެ‪.‬‬
‫ހށިކަ ެ‬
‫ކރާ ު‬
‫ނު ު‬ ‫ސ‬
‫ވވެ ް‬
‫ފަރު ާ‬

‫ޞ‬
‫އ ަ‬
‫އށް ޚާ ް‬
‫އކަލާނގެ ަ‬ ‫ވންތަ اﷲ ﺗﻌﺎ ެ‬
‫އވެ‪ .‬އަދި‪ެ ،‬‬ ‫އ ަ‬
‫ކ ު‬
‫އއް ަ‬
‫ތކީ‪ެ ،‬‬
‫ރގެ ވެރިފަރާ ަ‬
‫ރއިއާ ު‬
‫މގެ ބާ ާ‬
‫އވު ު‬
‫ދކުރެ ް‬
‫ފައި ާ‬
‫ސ‬
‫ވ ް‬
‫ށ ެ‬
‫ގތަކަ ް‬
‫އއް ޮ‬
‫ެ‬ ‫އއީ‬
‫ެ‬ ‫ރކުކުރުމެވެ‪.‬‬
‫ޝި ް‬ ‫ދމަކީ‬
‫އ ު‬
‫ެ‬ ‫ށ‬
‫ކމަކަ ް‬
‫އެ ަ‬ ‫ކން‬
‫ނފަރާތަ ު‬
‫ހ ް‬
‫އެ ެ‬ ‫އ‬
‫އ ގަ ި‬
‫މ ް‬
‫ވސްކަ ެ‬
‫އ ެ‬
‫އެ ް‬

‫ށ‬
‫ތކަ ް‬
‫ސ ފަރާ ަ‬
‫ވ ް‬
‫އ ެ‬
‫ހން އެ ް‬
‫އ ެ‬
‫އ ެ‬
‫ޔވަ ި‬
‫ފ ަ‬
‫ި‬ ‫ވމަކީ اﷲ ﺗﻌﺎ‬
‫އ ު‬
‫ފދެ ް‬
‫ށ ޝި ާ‬
‫ހއަ ް‬
‫ލމީ ާ‬
‫ކށް‪ ،‬ބަ ި‬
‫ސލަ ަ‬
‫މ ާ‬
‫ނވެ‪ި .‬‬
‫ނ ެ‬
‫މއް ޫ‬
‫އދަކަ ެ‬
‫ހު ް‬

‫ނ‬
‫އ ް‬
‫ބ ި‬
‫ކި ަ‬ ‫ގ‬
‫އ ެ‬
‫ޚލޫޤެ ް‬
‫މަ ް‬ ‫ވސް‬
‫އ ެ‬
‫އެ ް‬ ‫ގއި‬
‫މ ަ‬
‫ކންކަ ު‬
‫އޞަ ަ‬
‫ޚާ ް‬ ‫ﺗﻌﺎ އަށް‬ ‫اﷲ‬ ‫ވީމާ‪،‬‬ ‫ނވެ‪.‬‬
‫އނޫ ެ‬
‫ވނޭކަމެ ް‬
‫ކުރެ ޭ‬
‫ވއެވެ‪ .‬ވީމާ‪،‬‬
‫މ ެ‬
‫ނ ހާ ަ‬
‫މޙަދީޘްފުޅު ް‬
‫ކން‪ި ،‬‬
‫ތވެރި ަ‬
‫ތކަމާއި މަ ި‬
‫މގެ މާ ް‬
‫ޢކުރު ު‬
‫މ‪ ،‬ދު ާ‬
‫ހން ެ‬
‫މއެ ެ‬
‫އވެ‪ .‬އަދި ހަ ަ‬
‫ނ ެ‬
‫ނވާ ެ‬
‫ނ ު‬
‫ދގެ ް‬
‫އެ ި‬
‫ޢ‬
‫އދި ކުރާދު ާ‬
‫ށ ެ‬
‫ރކަމަ ް‬
‫ބއްޖަވެ ި‬
‫ޔގެ ާ‬
‫ދނި ޭ‬
‫ގއި؛ ދެ ު‬
‫ގތެރޭ ަ‬
‫ޓވެ‪ .‬އޭ ެ‬
‫ހއް ެ‬
‫ނ ު‬
‫ރ ް‬
‫ތކްރާރުކު ު‬
‫ތއް ަ‬
‫ޔ‪ ،‬ރަނގަޅު ދުޢާ ަ‬
‫ހެ ޮ‬
‫އވެ‪.‬‬
‫މނެ ެ‬
‫ހި ެ‬

‫ّ‬
‫ގއި‬
‫ޅ ަ‬ ‫ނނޭވެ! ﻋﺒﺪ اﷲ ﺑﻦ ﻋﺒﺎس‪ެ --‬‬
‫ގ ޙަދީޘްފު ު‬ ‫ޚ ް‬
‫ލމް އަ ު‬
‫މސް ި‬
‫ތ‪ު ،‬‬
‫ބވެ ި‬
‫ރ‪ ،‬ލޮ ު‬
‫ޢިއްޒަތްތެ ި‬
‫އވެ‪.‬‬
‫ވ ެ‬
‫ގއި ެ‬
‫ތ ަ‬
‫ޞއްޔަ ު‬
‫އވާ ފަސްވަނަ ވަ ި‬
‫ފ ި‬
‫އސް ަ‬
‫ކން އަ ި‬
‫ސތަ ު‬
‫ބ ް‬
‫އވާ ަ‬
‫ވފަ ި‬
‫ތލެ ި‬
‫ގަ ާ‬

‫َ َ ْ ََْ َ َ ْ َ ْ‬
‫ނމަ‪ ،‬ފަހެ‪،‬‬
‫ދއެދޭ ަ‬
‫މދަ ު‬
‫ނމަ‪ަ ،‬‬
‫އދޭ ަ‬
‫ވގި ެ‬ ‫”و ِذا اﺳﺘﻌﻨﺖ ﻓﺎﺳﺘ ِﻌﻦ ﺑِﺎﷲِ“‪ ،‬ލަފްޒީ މާ ަ‬
‫ނއަކީ‪] :‬އަދި‪ ،‬ތިބާ ާ‬

‫މ‬
‫އން ެ‬
‫ސ ެ‬
‫އވެ ް‬
‫ގ ި‬
‫މއް ަ‬
‫ކންމެކަ ެ‬
‫ރ ޮ‬
‫ބ ކު ާ‬
‫ތ ާ‬
‫އކީ‪ި :‬‬
‫މނަ ަ‬
‫ޙ ާ‬
‫ށވެ![ ޝަރް ީ‬
‫އދޭ ެ‬
‫ވގި ެ‬
‫އ ާ‬
‫ދދާ ި‬
‫މ ަ‬
‫ނ ަ‬
‫އ ް‬ ‫اﷲ ﺗﻌﺎ ެ‬
‫ގ ކިބަ ި‬

‫ތ‬
‫ވން ަ‬
‫ދން ަ‬
‫ކށް ކުޅަ ު‬
‫ރހާ ކަމަ ަ‬
‫ގއީ ހު ި‬
‫ކލާނ ެ‬
‫ދށެވެ! އެ ަ‬
‫ހ ާ‬
‫އ ަ‬
‫ގ ި‬ ‫ކ اﷲ ﺗﻌﺎ ަ‬
‫ކމު ަ‬ ‫ރތަ ީ‬
‫ވގިއެދޭ ފަ ާ‬
‫ފުރަތަމަ ާ‬
‫ށ‬
‫ގ ް‬
‫ވތް ަ‬
‫އ ާ‬
‫ދދާ ި‬
‫ބއިން މަ ަ‬
‫ގ ކި ަ‬
‫އ ެ‬
‫ލޤެ ް‬
‫މޚް ޫ‬
‫ގއި‪ަ ،‬‬
‫އ ަ‬
‫ވނޭ ކަމެ ް‬
‫ރ ޭ‬
‫ޚލޫޤަކަށް ނުކު ެ‬
‫ޞކޮށް މަ ް‬
‫ޚއް ަ‬
‫އވެ‪ާ .‬‬
‫ގ ެ‬
‫ކލާނ ެ‬
‫ރަސް ަ‬
‫ތ‬
‫ޔ ް‬
‫ޞއް ަ‬
‫މވަ ި‬
‫ކވެ‪ި .‬‬
‫އޔަތެ ެ‬
‫ޞ ް‬
‫ނހުރި ވަ ި‬
‫ތއި ވަރަށް ގުޅު ް‬
‫އޔަ ާ‬
‫ވޞި ް‬
‫ކރީގެ ަ‬
‫މއީ ު‬
‫ކވެ‪ި .‬‬
‫ޅން ޙަރާމްކަމެ ެ‬
‫މކީ މު ި‬
‫އެދު ަ‬

‫‪9‬‬
‫ނ‬
‫ހ ީ‬
‫ވތެވެ‪ .‬މި ެ‬
‫އޤްރާރު ެ‬
‫ށ ި‬
‫އކަމަ ް‬
‫ނ ެ‬
‫ބހު ް‬
‫ތވެ‪ަ .‬‬
‫ނ ފުއްދަ ެ‬
‫ދލު ް‬
‫ރ ު‬
‫ނ ‪ 17‬ފަހަ ު‬
‫ވގެ ް‬
‫ދ ެ‬
‫ކމެ މަ ު‬
‫ސލިމަ ު‬
‫މ ް‬
‫މ ު‬
‫ކޮން ެ‬
‫ގ‬
‫ދ ެ‬
‫ނމާ ު‬
‫ރބު ަ‬
‫ތއި‪ ،‬މަޣް ި‬
‫ރކްޢަ ާ‬
‫ދގެ ‪ަ 4‬‬
‫ރނަމާ ު‬
‫ޢޞް ު‬
‫ޢތާއި‪ަ ،‬‬
‫ގ ‪ 4‬ރަކް ަ‬
‫މދު ެ‬
‫ދރުނަ ާ‬
‫މން ު‬
‫ތއި‪ެ ،‬‬
‫ރކްޢަ ާ‬
‫ގ ‪ަ 2‬‬
‫މދު ެ‬
‫ސނަ ާ‬
‫ފަތި ް‬
‫ޙ‬
‫ތ ާ‬‫ތލްފާ ި‬
‫ސރަ ު‬
‫ޫ‬ ‫ނ‬
‫ރ އަޅުގަނޑުމެ ް‬‫ލ ‪ 17‬ފަހަ ު‬ ‫ވ ު‬
‫ޔކާދު ާ‬
‫ރ ަ‬
‫އއެކު‪ެ ،‬‬ ‫ޢތާ ި‬
‫ގ ‪ 4‬ރަކް ަ‬ ‫ދ ެ‬‫ނމާ ު‬
‫ޢޝާ ަ‬ ‫ތއި‪ި ،‬‬
‫ރކްޢަ ާ‬‫‪ަ 3‬‬
‫َ َُُْ َ َ َْ َ ُْ‬
‫ޔނީ‪ِ ﴿ :‬إﻳﺎك ﻌﺒﺪ و ِﻳﺎك ﺴﺘ ِﻌ ﴾ އެވެ‪ .‬މާނައަކީ‪:‬‬‫މން ކި ަ‬‫އ އަޅުގަނޑު ެ‬ ‫ތގަ ި‬
‫އޔަ ު‬
‫ނ ާ‬‫ވ ަ‬‫ގ ‪ަ 5‬‬‫ތ ެ‬
‫އސޫރަ ު‬
‫އވެ‪ެ .‬‬ ‫މ ެ‬‫ކިޔަ ު‬
‫ނވެ‪[.‬‬
‫ނ ެ‬
‫ތ ް‬
‫ޙަޟްރަ ު‬ ‫ބ اﷲ ﺗﻌﺎ‬
‫ނ އި ަ‬
‫އދެ ީ‬
‫ވގި ެ‬
‫އޅަމެން ާ‬ ‫ބ اﷲ ﺗﻌﺎ އަ ެ‬
‫ށވެ‪ .‬އަދި‪ަ ،‬‬ ‫ރނީ އި ަ‬
‫ކންކު ަ‬
‫]އަޅަމެން‪ ،‬އަޅު ަ‬

‫އށް‬
‫ލވާށެވެ! އެ ަ‬
‫މ ު‬
‫ފސާރި ސަ ާ‬
‫ށ ި‬
‫އޔަތަ ް‬
‫ވޞި ް‬
‫ވނު ‪ަ 5‬‬
‫ށލެ ު‬
‫ނކޮ ް‬
‫ބޔާ ް‬
‫ނވެ! މި ަ‬
‫ވރިން ޭ‬
‫ލ ެ‬
‫ހ ު‬
‫ދގެ އަ ް‬
‫ބުއް ީ‬

‫ގ‬
‫މން ެ‬
‫ޅގަނޑު ެ‬
‫އަ ު‬ ‫ލ‪--‬‬
‫ސ ާ‬
‫ރަ ޫ‬ ‫މާތް‬ ‫ނގެ‬
‫މ ް‬
‫އަޅުގަނޑު ެ‬ ‫އެއީ‪،‬‬ ‫ނށެވެ!‬
‫ގން ާ‬
‫ފ ެ‬
‫ލސި ަ‬
‫ޢަމަ ީ‬
‫ކކެވެ‪.‬‬
‫ތތަ ެ‬
‫ވޞިއްޔަ ް‬
‫ފއިދާބޮޑު‪ަ ،‬‬
‫ގބޮޑު‪ަ ،‬‬
‫ވ އަ ު‬
‫އ ާ‬
‫ރއްވާފަ ި‬
‫ނނަށް ކު ަ‬
‫މ ް‬
‫އން ެ‬
‫ނ ެ‬
‫ޑމެ ް‬
‫އ‪ ،‬އަޅުގަނ ު‬
‫ޓކަ ި‬
‫އށް ަ‬
‫އލާބަ ަ‬
‫ވ ި‬
‫ހެ ާ‬
‫ލ‪-‬‬ ‫ރސޫ ާ‬ ‫ތ ަ‬ ‫ނ މާ ް‬‫ވ ު‬‫އ ު‬‫ފނު ް‬ ‫ގއި ޮ‬ ‫ގތު ަ‬‫ގ ޮ‬ ‫އ ެ‬
‫ށ ރަޙްމަތެ ް‬ ‫ތކަ ް‬‫ލމް ަ‬‫ރއްވި‪ ،‬ޢާ ަ‬ ‫ނށް ކު ެ‬ ‫މން ަ‬ ‫ޅގަނޑު ެ‬ ‫އ އަ ު‬‫ތ ް‬
‫އޔަތް ަ‬ ‫ޞ ް‬
‫މިވަ ި‬
‫َ َُ‬
‫َﺻﻞ َ ﻤ ٍﺪ‬ ‫ރށެވެ! ا‬ ‫ގނަކު ާ‬ ‫ނ ި‬ ‫ވ ް‬ ‫ނނެ ު‬‫ދ ް‬
‫އދި ެ‬ ‫ވން ެ‬ ‫ލއް ު‬ ‫މ ެ‬
‫ސލާ ް‬
‫ޔއި‪ަ ،‬‬ ‫ތކި ަ‬‫ލވަ ް‬ ‫ޗށް ޞަ ާ‬ ‫މއް ަ‬‫‪-‬ގެ ަ‬
‫َ َ َ َْ َ ََ‬ ‫َُ‬ ‫َْ َْ َ َ ْ ٌ ْ ٌ َ ْ ََ َُ َ ََ‬ ‫َ َ َ ْ َ ََ‬ ‫َُ‬ ‫َ ََ‬
‫آل‬‫ِ‬ ‫آل ﻤ ٍﺪ ﻛﻤﺎ ﺑﺎر ﺖ‬ ‫ِ‬ ‫ﻤ ٍﺪ و‬ ‫آل ِإﺑﺮا ِﻫﻴﻢ ِإﻧﻚ ِ ﻴﺪ ِ ﻴﺪ‪ ،‬و ِ ِ‬
‫ﺎرك‬ ‫ِ‬ ‫آل ﻤ ٍﺪ ﻛﻤﺎ ﺻﻠﻴﺖ‬ ‫ِ‬ ‫و‬
‫ٌْ‬ ‫َ َ ٌْ‬ ‫َْ َْ‬
‫ނ‬
‫ކ ް‬ ‫ރ ަ‬‫އޖަވެ ި‬
‫ގ ބާ ް‬‫ނޔޭ ެ‬‫ދ ި‬ ‫ނނަށް ދެ ު‬ ‫ޅގަނޑުމެ ް‬ ‫ލކޮ! އަ ު‬ ‫ސކަ ޯ‬ ‫ރ ް‬ ‫އވި ަ‬ ‫ކރެ ް‬
‫ދވާބޮޑު ު‬
‫ހއް ަ‬ ‫ِإﺑﺮا ِﻫﻴﻢ ِإﻧﻚ ِ ﻴﺪ ِ ﻴﺪ‪ަ .‬‬
‫ޔ‬
‫ހ ޮ‬
‫އންމެ ެ‬
‫ގ ެ‬
‫ރމު ެ‬
‫މލުކު ު‬
‫ށ ޢަ ަ‬
‫އއަ ް‬
‫ހއި‪ެ ،‬‬
‫ބސްއަ ަ‬
‫ހޔޮ ަ‬
‫ނވާފާނދޭވެ! ެ‬
‫ނ ަ‬
‫ދ ް‬
‫މން ި‬
‫ބން އަޅަ ެ‬
‫ޢޛާ ު‬
‫ގ ަ‬
‫ކއި ެ‬
‫އވައި‪ ،‬ނަރަ ަ‬
‫ދެ ް‬
‫ދވެ!‬
‫އވާފާނ ޭ‬
‫ޤދެ ް‬
‫ތަވްފީ ު‬

‫ْ ْ ُ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ ُ ٌ‬ ‫ْ َ َُ‬ ‫ُُ َ‬ ‫َ َْ ْ‬ ‫اﻏﻔ ْﺮ َ َ ﺎ َوﻹ ْﺧ َﻮاﻧ َﻨﺎ ا ْ َﻦ َﺳﺒَ ُﻘ ْﻮﻧَﺎ ﺑ ْ ْ َ‬

‫َ َ ْ‬
‫آﻣﻨ ْﻮا َر ﻨﺎ ِإﻧﻚ َرؤ ْوف ر ِﺣﻴ ٌﻢ! َوا َﻤﺪ‬ ‫ﺎن َوﻻ َﻌﻞ ِ ْ ﻗﻠ ْﻮ ِﻨﺎ ِﻏﻼ ِ ِ ﻦ‬ ‫ﺎﻹ ﻤ ِ‬‫ِ ِ‬ ‫ِِ ِ ِ‬ ‫ر ﻨﺎ ِ‬
‫ْ َ ْ‬
‫ِ ِ َرب اﻟ َﻌﺎ ِﻤ َ ! آﻣ !‬

‫َ‬ ‫َ ْ‬ ‫ََْ‬ ‫َ ْ‬ ‫َ َ ْ‬ ‫َ‬ ‫َُ ُ‬

‫) ‪(1‬‬ ‫ﷲ أ َ ُ ‪َ ،‬وا ُ ﻌﻠ ُﻢ َﻣﺎ ﺗﺼﻨَ ُﻌ ْﻮن‪.‬‬‫أﻗ ْﻮل َﻣﺎ ْﺴ َﻤ ُﻌ ْﻮن! َو ِ ﻛ ُﺮ ا ِ‬

‫___________________________________________________________________________________________‬

‫ا ﻤﺪ ﷲ ا ي ﺑﻨﻌﻤﺘﻪ ﺗﺘﻢ ا ﺼﺎ ﺎت‬

‫‪1‬‬
‫މިއީ އަލްޢައްލާމާ މުޙައްމަދު އިބްނު ޞާލިޙުލްޢުޘައިމީން‪-‬رﺣﻤﮫ ﷲ‪-‬ގެ‪"،‬اﻟﻀّﯿﺎء اﻟﻼﻣﻊ ﻣﻦ اﻟﺨﻄﺐ اﻟﺠﻮاﻣﻊ"ކިޔުނު ޚުޠްބާފޮތުގެ‪،‬‬
‫ޚުޠްބާއެއް އަޞްލަކަށް ބަލައިގެން ލިޔެވިފައިވާ ނަޞީޙަތެކެވެ‪.‬‬

‫‪10‬‬