LOKMAN

HEKİM ÜNİVERSİTESİ

ECZACILIK FAKÜLTESİ
Genel Kimya

Dr. Öğr. Üyesi Deniz YİĞİT

Eczacılık Fakültesi
Eczacılık Temel Bilimleri Anabilim Dalı
 ATOMUN ELEKTRONİK YAPISI
1- ElektromanyeQk Işıma

2- Atom Spektrumları

3- Kuantum Kuramı

4- Bohr Atom Modeli

5- Dalga-Tanecik İkiliği ve Belirsizlik İlkesi

6- Dalga Mekaniği

7- Kuantum Sayıları ve Elektron Orbitalleri

8- Hidrojen Atomunda Orbitaller ve Orbital Şekilleri

9- Çok Elektronlu Atomlar

10- Elektron Dağılım

11- Elektron Dağılımları ve Periyodik Tablo
 ATOMUN ELEKTRONİK YAPISI-II

1- Kuantum Sayıları ve Elektron Orbitalleri

2- Hidrojen Atomunda Orbitaller ve Orbital Şekilleri

3- Çok Elektronlu Atomlar

4- Elektron Dağılımı

5- Elektron Dağılımları ve Periyodik Tablo


 1. Kuantum Sayıları ve Elektron Orbitalleri
Haerlatma: Bir elektrona ait dalga fonksiyonu!!!

R(r) radyal dalga fonksiyonu

Kuantum Sayıları ve Elektron Orbitalleri

Y(θ,ϕ) açısal dalga fonksiyonu

 1. Kuantum Sayıları ve Elektron Orbitalleri
q  Elektrona ait dalga fonksiyonunda yer alan üç değer
tanımlanarak bir orbital elde edilebilir.

q Söz konusu bu üç değer: KUANTUM SAYILARI

Kuantum Sayıları:
n : Baş Kuantum Sayısı
Kuantum Sayıları ve Elektron Orbitalleri

l : Orbital Açısal Momentum Kuantum Sayısı

ml : ManyeQk Kuantum Sayısı

 1. Kuantum Sayıları ve Elektron Orbitalleri
Kuantum Sayıları ve Elektron Orbitalleri

 1. Kuantum Sayıları ve Elektron Orbitalleri
Baş Kabuklar ve Alt Kabuklar:
v Aynı n değerine sahip orbitaller aynı baş kabukta veya aynı ana
enerji düzeyindedir.
v Aynı n ve l değerine sahip orbitaller aynı alt kabukta veya aynı alt
enerji düzeyindedir.
Kuantum Sayıları ve Elektron Orbitalleri

 1. Kuantum Sayıları ve Elektron Orbitalleri
Dördüncü Kuantum Sayısı: Elektron Spini
ms : Spin Kuantum Sayısı

Elektron spininin varlığı: Oko Stern-Walter Gerlach Deneyi

Kuantum Sayıları ve Elektron Orbitalleri

 1. Kuantum Sayıları ve Elektron Orbitalleri
Dördüncü Kuantum Sayısı: Elektron Spini
ms : Spin Kuantum Sayısı
Kuantum Sayıları ve Elektron Orbitalleri

 1. Kuantum Sayıları ve Elektron Orbitalleri
Hidrojen Atomu: Dört Kuantum Sayısının Gösterimi
n : Baş Kuantum Sayısı
l : Orbital Açısal Momentum Kuantum Sayısı
ml : ManyeQk Kuantum Sayısı
ms : Spin Kuantum Sayısı
Kuantum Sayıları ve Elektron Orbitalleri

 1. Kuantum Sayıları ve Elektron Orbitalleri
Hidrojen atomu için;

Hidrojen atomunda; aynı enerji değerine sahip orbitaller eşenerjili

orbitaller olarak tanımlanır.
Kuantum Sayıları ve Elektron Orbitalleri

 1. Kuantum Sayıları ve Elektron Orbitalleri
Kuantum Sayıları ve Elektron Orbitalleri

 2. Hidrojen Atomunda Orbitaller ve Orbital
Şekilleri
Haerlatma:
R(r) radyal dalga fonksiyonu
Y(θ,ϕ) açısal dalga fonksiyonu

s Orbitalleri:
Hidrojen Atomunda Orbitaller ve Orbital Şekilleri

s orbitalleri dalga fonksiyonu;

 2. Hidrojen Atomunda Orbitaller ve Orbital
Şekilleri
Hidrojen Atomunda Orbitaller ve Orbital Şekilleri
 2. Hidrojen Atomunda Orbitaller ve Orbital
Şekilleri
p Orbitalleri:
p orbitalleri dalga fonksiyonu radyal bileşeni;
Hidrojen Atomunda Orbitaller ve Orbital Şekilleri
 2. Hidrojen Atomunda Orbitaller ve Orbital
Şekilleri
p Orbitalleri:
Hidrojen Atomunda Orbitaller ve Orbital Şekilleri
 2. Hidrojen Atomunda Orbitaller ve Orbital
Şekilleri
d Orbitalleri:
d orbitalleri dalga fonksiyonu açısal bileşeni;
Hidrojen Atomunda Orbitaller ve Orbital Şekilleri
 2. Hidrojen Atomunda Orbitaller ve Orbital
Şekilleri
d Orbitalleri:
Hidrojen Atomunda Orbitaller ve Orbital Şekilleri
 2. Hidrojen Atomunda Orbitaller ve Orbital
Şekilleri
d Orbitalleri:
Hidrojen Atomunda Orbitaller ve Orbital Şekilleri
 3. Çok Elektronlu Atomlar
v Schrödinger denklemi hidrojen atomu veya hidrojen benzeri tek
elektronlu sistemler için uygulanabilir.

v Hidrojen atomunda var olan tek elektron sadece çekirdeki

protonla etkileşim halindedir. Hidrojen atomunda yer alan aynı
baş kuantum sayısına sahip orbitaller eşenerjilidir.
ÖR: 2s ve 2p eşenerjili orbitallerdir.

v  Çok elektronlu atomlarda hem elektron-çekirdek, hem de

elektron-elektron etkileşimleri söz konusudur. Çekirdek yükü
arLkça çekirdek-elektron etkileşimi artar ve orbital enerjileri
azalır. Hidrojenden farklı olarak, aynı baş kuantum sayısına sahip
orbitaller eşenerjili değildir.
Çok Elektronlu Atomlar

v Çok elektronlu sistemlerde girinim (nüfuz) ve perdeleme olarak

bilinen iki olgu meydana gelir.
 3. Çok Elektronlu Atomlar
Çok Elektronlu Atomlar
 3. Çok Elektronlu Atomlar
Girinim (Nüfuz) ve Perdeleme Olgusu:

Perdeleme: Çekirdeğe yakın olan orbitaldeki elektronlar, çekirdeğe

uzak olanlar ile çekirdek arasında bir perde veya kalkan etkisi
oluşturlar.
Çok Elektronlu Atomlar

Girinim (Nüfuz): Elektronun çekirdeğe daha çok yaklaşmasına olanak

sağlayan orbitallerde yer alan elektronların çekirdeğe yaklaşabilme
yeteneklerine girinim denir. Girinim yeteneği fazla olan bir
elektronun perdeleme etkisi düşüktür.
 3. Çok Elektronlu Atomlar
Girinim (Nüfuz) ve Perdeleme Olgusu:
Çok Elektronlu Atomlar
 3. Çok Elektronlu Atomlar
Etkin Çekirdek Yükü (Zet):
Başka elektronların etkisi olmadığı zaman bir elektron ile etkileşen
çekirdek yükü atom numarası, Z dir. Çok elektronlu sistemlerde,
çekirdeğin elektronlar üzerindeki çekim etkisi diğer elektronların
varlığı nedeniyle azalır. Bu durumda, çekirdek Zet etkin çekirdek
yüküne sahipHr. Çekirdeğin elektron üzerindeki çekim gücünün
azalması, elektronun bulunduğu orbitalin enerjsini yükselRr.
Çok Elektronlu Atomlar
 3. Çok Elektronlu Atomlar
Etkin Çekirdek Yükü (Zet):
Çok Elektronlu Atomlar
 4. Elektron Dağılımı
Elektron Dağılımı:
Bir atomdaki elektron dağılımı, elektronların baş kabuk ve alt
kabuk orbitallerine nasıl yerleşeceğini gösteren bir ifadedir.

Elektronların Orbitallere Yerleşim Kuralları:

1- Elektronlar orbitallere, atomun enerjisini en aza indirecek
şekilde yerleşir. Elektronlar ilk önce en düşük enerjili orbitale
yerleşir.
Elektron Dağılımı
 4. Elektron Dağılımı
Elektronların Orbitallere Yerleşim Kuralları:
Elektron Dağılımı
 4. Elektron Dağılımı
Elektronların Orbitallere Yerleşim Kuralları:
2- Bir atomda hiçbir zaman dört kuantum sayısı aynı olan iki elektron
bulunamaz (Pauli Dışarlama İlkesi). Bu durum, aynı orbitalde yer alan
iki elektronun farklı spin kuantum sayılarına sahip olması anlamına
gelir.

3- Elektronlar eşenerjili orbitallere öncelikle birer birer yerleşir (Hund

Kuralı).
Elektron Dağılımı
 4. Elektron Dağılımı
Elektron Dağılımlarının Gösterilişleri:

Atomlara ait elektron dizilimleri üç farklı şekilde ifade edilebilir.

Elektron Dağılımı
 4. Elektron Dağılımı
Aupau İşlemi:

Elektron sayısı bilinen bir atomun elektron dizilimi, orbital enerji

durumları, Pauli Dışarlama İlkesi ve Hund Kuralı göz önüne alınarak
detaylı olarak yazılabilir.
Elektron Dağılımı
 4. Elektron Dağılımı
Aupau İşlemi:
Elektron Dağılımı
 4. Elektron Dağılımı
Aupau İşlemi:
Elektron Dağılımı
 4. Elektron Dağılımı
Aupau İşlemi:
Elektron Dağılımı
 4. Elektron Dağılımı
Aupau İşlemi:
Elektron Dağılımı
 4. Elektron Dağılımı
Aupau İşlemi:
Elektron Dağılımı
 5. Elektron Dağılımları ve Periyodik Çizelge
Niels Bohr, periyodik çizelge ile kuantum kuramı arasında başarılı bir
ilişki kurmuştur. Bohr, elektron dağılımının bu ilişkinin temeli
olduğunu bulmuştur. Benzer elektron dağılımına sahip atomlar,
periyodik cetvelin aynı grubunda yer alır.
Elektron Dağılımları ve Periyodik Çizelge
 5. Elektron Dağılımları ve Periyodik Çizelge
Elektron Dağılımları ve Periyodik Çizelge
 5. Elektron Dağılımları ve Periyodik Çizelge
Elektron Dağılımları ve Periyodik Çizelge
 5. Elektron Dağılımları ve Periyodik Çizelge
Elektron Dağılımları ve Periyodik Çizelge
 5. Elektron Dağılımları ve Periyodik Çizelge
Elektron Dağılımları ve Periyodik Çizelge
 5. Elektron Dağılımları ve Periyodik Çizelge
Elektron Dağılımları ve Periyodik Çizelge
 5. Elektron Dağılımları ve Periyodik Çizelge
Elektron Dağılımları ve Periyodik Çizelge
 ÖZET
ATOMUN ELEKTRONİK YAPISI-II


1- Kuantum Sayıları ve Elektron Orbitalleri

2- Hidrojen Atomunda Orbitaller ve Orbital Şekilleri

3- Çok Elektronlu Atomlar

4- Elektron Dağılımı

5- Elektron Dağılımları ve Periyodik Tablo