Professional Documents
Culture Documents
chất lượng
xin hãy thông báo để chúng tôi sửa chữa hoặc thay thế bằng một tài liệu
cùng chủ đề của tác giả khác.
Bạn có thể tham khảo nguồn tài liệu được dịch từ tiếng Anh tại đây:
http://mientayvn.com/Tai_lieu_da_dich.html
Gmail: frbwrthes@gmail.com
BỘ CÔNG THƢƠNG
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP
BÀI GIẢNG
THỰC HÀNH ĐIỆN CƠ BẢN
NĂM 2012
THỰC TẬP ĐIỆN CƠ BẢN
- Chương trình môn học thực tập Điện cơ bản được biên soạn dựa trên cơ sở
mục tiêu đào tạo và kế hoạch giảng dạy đã qui định của Trường Đại Học
KTKT Công Nghiệp dùng để đào tạo cho hệ đại học nghanh công nghê kỹ
thuật điện -điện tử.
-Cơ sở vật chất phục vụ đào tạo phải đảm bảo yêu cầu các bài tập
,bài thực hành cơ bản.Mỗi sinh viên được làm nhiều lần các bài thực hành và
bài tập đó.
- Người giáo viên hướng dẫn phải có trách nhiệm hướng dẫn,kèm
cặp,kiểm tra uốn nắn, đôn đốc thực hiện những qui trình của nhưng bài thực
hành cũng như trong sản xuất,phải có các biện phápbảo vệ an toàn trong quá
trinh thực hành. Phải có trách nhiệm,chịu trách nhiệm về chất lượng,kết quả
học tập ,các vấn đề an toàn cho người và thiết bị,Từ đó kiẻm tra chất lượng
sản phảm do học sinh làm ra trong quá trình thực tập
- Hướng dẫn thực hành Thiết kế - Lắp đặt điện nhà - Trần Duy Phụng.
NXB Đà Nẵng 2006.
- Hướng dẫn thực hành Thiết kế - Lắp đặt điện công nghiệp - Trần
Duy Phụng - NXB Đà Nẵng 2008.
- Giáo trình hướng dẫn thực hành điện công nghiệp - Bùi Hồng Huế,
Lê Nho Khanh - NXB.XD 2002.
- Kỹ thuật quấn dây Máy biến áp - Động cơ vạn năng - Động cơ điện
1 pha, 3 pha - Trần Duy Phụng - NXB Đà Nẵng 2000.
- Sửa chữa, lắp đặt quạt và Động cơ điện. Đỗ Ngọc Long - NXB.
KH&KT.
Mục lục
Học trình 1: Các thao tác cơ bản trong lắp đặt , kiểm tra và sửa chữa hệ
thống điện
Bài 1: Nội quy và quy tắc an toàn trong sử dụng đồ nghề và thi công hệ
thống điện cơ bản
Bài 4:Phƣơng phápchế tạo một số phụ kiện trong lắp đặt mạch điện cơ
bản
Bài 6: Nguyên tắc thi công lắp đặt mạch điện cơ bản – Phƣơng pháp
đặt dây và đi dây
Bài 7: Lắp đặt và sửa chữa mạch điện 1 đèn sợi đốt ,1 công tắc 1 cầu
chì,1 ổ cắm
Bài 9 : Lăp đặt và sửa chữa mạch điện điều khiển ở nhiều nơi
Bài 10: Lắp đặt và sửa chữa mạch đèn huỳnh quang và cao áp thủy
ngân
Bài 11: Lắp đặt và sửa chữa mạch điện tồng hợp
HỌC TRÌNH I:
Các thao tác cơ bản trong lắp đặt ,kiểm tra và sửa chữa hệ
thống điện
Bài 1:Nội quy và quy tắc an toàn trong sử dụng đồ nghề và thi công
hệ thống điện cơ bản
- Thực hiện thành thạo các biện pháp sơ cứu do tai nạn điện.
- Thực hiện thành thạo một các phương pháp cấp cứu người khi bị điện
giật.
- Do điện có đặc điểm không cảm nhận được bằng mắt thường mà phải
thông qua các thiết bị hay các dụng cụ đo đạc, do đó đôi khi người sử dụng
điện chủ quan chạm vào điện gây giật điện có thể gây nguy hiểm đến tính
mạng. Một đặc điểm nữa Điện được sản xuất và tiêu thụ đồng thời nên hệ
thống từ nơi sản xuất, truyền tải đến nơi tiêu thụ, phải liên kết với nhau trong
một hệ thống. Nếu người tiêu dùng làm sai quy định sẽ dẫn đến nguy hiểm
con người gây ảnh hưởng đến sản xuất, thiệt hại về kinh tế.
1. Tác hại của dòng điện đối với cơ thể con người.
+ Đốt nóng dây thần kinh, tim, não, và các bộ phận khác của cơ thể,
nặng thì đốt cháy toàn bộ cơ thể hoặc làm rối loạn các chức năng hoạt động
của chúng.
- Dòng điện qua tim là nguy hiểm nhất, nó làm co giãn các sợi cơ tim
sẽ xảy ra rất nhanh (100 lần/phút) và rất hỗn loạn (đa số lượng người chết do
điện giật là do trường hợp này).
- Tia hồ quang do dòng điện gây ra cũng rất nguy hiểm, gây huỷ diệt lớp
da ngoài, sâu hơn huỷ diệt các cơ bắp, các lớp mỡ các gân và sương, có thể
gây chết người.
- Tia hồ quang do dòng điện gây ra cũng rất nguy hiểm: gây huỷ diệt.
- Dòng điện và điện áp chạy qua cơ thể con người càng cao thì sự nguy
hiểm của nó càng lớn.
Mưa bão cây đổ làm dây điện đứt vào người, do bị sét đánh khi trời mưa,
có một số trường hợp dây điện đứt rơi vào người, người khác giăng dây điện
bảo vệ quên không rút khi trời sáng dẫn đến giật…
- Do không tôn trọng nội quy quy định về tổ chức, về quy trình thao tác.
- Chạm vào vật tích điện mặc dù đã cắt ra khỏi nguồn ví dụ như chạm
vào các bộ tụ bù khi vừa cắt điện.
+ Tổ chức nơi làm việc gọn gàng, hợp lý đúng quy trình cụ thể khi sửa
chữa điện càn ngắt nguồn cầu chì, sửa điện áp cao cần mang nhũng công cụ
như là:
- Tuỳ thuộc vào loại công việc mà thợ điện còn trang bị các phương
tiện bảo vệ khác như: kính, bao tay mặt nạ phòng độc, dây an toàn… để bảo
vệ người làm việc khỏi tác động hồ quang điện, cháy hơi khí độc, phòng ngã
cao.
(Chú ý: các thiết bị trên phải được kiểm tra theo định kỳ, nếu có hỏng
phải thay ngay).
+ Sử dụng nguồn điện áp thấp (U>36v).
Các biện pháp khác: Cắt mạch bảo vệ (Uro, Iro) san bằng điện thế.
- Khi sống trong cộng đồng xã hội bất cứ ai phải có trách nhiệm đối với
tính mạng của chính mình và của người khác. Dó đó, khi thấy người khác bị
tai nạn đều phải có trách nhiệm tìm mọi biện pháp để cứu người bị nạn.
Lập tức cắt điện bằng thiết bị đóng cắt nơi gần nhất công tác, cầu dao
nhưng cần chú ý: chuẩn bị nguồn sáng nơi dòng điện qua bóng đèn, người bị
nạn phải có phương pháp hứng đỡ. Cùng lắm ta cũng có thể dùng búa, rìu
cán gỗ để chặt dây điện.
- Người bị nạn mạng hạ thế: Người cứu phải có biện pháp an toàn cá
nhân tốt như đứng trên bàn ghế gỗ khô, đi dép cao su hoặc đi ủng mang gang
tay cách điện hoặc bất cứ vật gì cách điện.
VD: Sào bằng tre gỗ khô nhanh chóng tách người bị nạn ra khỏi vật
mang điện.
- Người bị nạn mạng cao thế: Người cứu có ủng, gang tay cao su hoặc
sào cách điện nhanh chóng đẩy người bị nạn ra khỏi mạng điện, không có
dụng cụ an toàn phải làm ngắn mạch đường dây.
b. Các phương pháp cứư chữa khi đã tách người bị nạn ra khỏi vật mang
điện mạng điện.
- Chỉ bị giật nhẹ và ngã và bị mê trong chốc lát thở yếu: Đặt nạn nhân nơi
thoáng, yên tĩnh, mời bác sỹ hoặc chuyển đến trạm y tế gần nhất.
- Bị giật mạnh, còn thở nhẹ, tim đập yếu; Đặt nạn nhân chỗ thoáng khí
yên tĩnh, nới rộng quần áo thắt lưng. Moi nước miếng, ngửi Amoniac, nước
dải, xoa bóp toàn thân cho nóng. Sau đó mời bác sỹ.
- Người bị điện giật đã tắc thở: tim ngừng đập, toàn thân sinh co giật như
chết.Do đó ta phải để thoáng khí( thực hiện nhu trường hợp kể trên ), kết
hợp với hô hấp nhân tạo hay hà hơi thổi ngạt, hà hơi thổi ngạt kết hợp với ấn
tim ngoài lồng ngực cho đến khi có y bác sỹ.
Các phƣơng pháp hô hấp nhân tạo hà hơi thổi ngạt, hà hơi thổi
ngạt kết hợp với ấn tim ngoài.
Phương pháp 1:
- Đặt nạn nhân nằm xấp ( 1 người thực hiện ): Một tay đặt dưới đầu, một
tay duỗi thẳng mặt nghiêng về phía tay duỗi thẳng và moi rớt rãi ra khỏi
miệng nạn nhân. Người làm hô hấp nằm trên lưng nạn nhân, 2 đầu gối kẹp
vào 2 bên hông, 2 bàn tay để vào bạng sườn, 2 ngón tay cái sát sống lưng.
- Ấn 2 tay xuống đưa cả khối lượng người làm hô hấp về phía trước đến
1-2-3 rồi từ từ đưa tay về làm trong 2 lần trên phút, làm đến khi nạn nhân
thở được.
Phương pháp 2:
- Đặt nạn nhân nằm ngửa (2, 3 người thực hiện), đặt nạn nhân nằm ngửa
kê gối hoặc vo tròn quần áo bên dưới lưng. Đầu hơi ngửa lấy khăn kéo lưỡi,
một người ngồi giữ lưỡi, người kia quỳ cách đầu 20 - 30 cm, 2 tay cầm lấy 2
cánh tay gần khuỷu tay người bị nạn vào lồng ngực của họ, thực hiện 1-2-3
lúc hít vào , và 4-5-6 lúc thở ra. Ta làm đến lúc nạn nhân thở được.
+ Hà hơi thổi ngạt kết hợp với ấn tim ngoài: Đặt nạn nhân nằm lên sàn
cứng, một người quỳ bên cạnh thực hiện thổi ngạt, người còn lại đặt 2 tay
chéo nhau đặt lên phần tim nằm khoảng xương sườn thứ 3 từ dưới lên ấn sâu
3 đến 4 cm khoảng 60 ÷ 80 lần /phút.
Chú ý:
Cứu người điện giật phải tranh thủ từng giây, và từng điều kiện cụ thể mà
ta áp dụng các phương pháp sao cho đạt hiệu quả cao nhất.
(Những dụng cụ tối thiểu để lắp đặt thi công mạch điện chiếu sáng.)
- Dao: cắt, gọt lớp cách điện, làm sạch cách điện.
- Búa nguội: đóng đinh, đục (dùng loại 0.3÷0.5 kg) có cán bằng gỗ chắc
chắn.
- Tôvít: siết chặt các ốc vít: vít 4c, 2c – to, nhỏ.Cách vặn từ từ thẳng góc
ốc vít, tránh làm hỏng rãnh vít, mẻ đầu tovít.
- Kìm: có 3 loại.
Cưa sắt.
Khoan điện: dùng khoan thủng tấm kim loại, bảng gỗ,
tường gạch, bê tông.
Chú ý: Trước khi dùng thang phải kiểm tra độ chắc chắn, thang chữ
A đặt có độ choãi nhất định. Thang đứng dựa tường thì khoảng cách từ chân
thang đến tường bằng 1/4 chiều cao.
- Dây an toàn: giúp người làm việc trên cao được an toàn.
- Các loại dụng cụ khác: găng cách điện, kìm cách điện, ủng cách điện,
bút thử điện và sào cách điện.
- Bảng điện: Dùng lắp đặt gắn lắp các thiết bị điện đồng thời điều khiển
đóng ngắt bảo vệ các thiết bị điện.
- Cầu dao: Dùng đóng ngắt các mạch điện đơn giản.
- Công tắc: Dùng đóng mở các thiết bị điện có công suất nhỏ, I <15A
(công tắc xoay chiều, công tắc bật, công tác bấm loại 2 cực, loại 3 cực, 4
cực, có cấu tạo bằng nhựa , sứ.
- Cầu chì: Là thiết bị bảo vệ ngắn mạch, đơn giản thường dùng mạch
chiếu sáng. I ghi trên cầu chì là Iđm của bộ phận mạng điện và bộ phận tiếp
xúc mà cách điện có thể chịu đựng được. Iđm dây chảy là I lâu dài qua CC.
- Ổ cắm, phích cắm: dùng lấy điện ra cho các thiết bị
+ Đui là thiết bị giữ và nối liền bóng đèn với mạch điện, có 2 loại đui
xoáy và đui gài.
Các phương pháp cứu chữa su khi người bị nạn thoát khỏi mạch điện:
- Hà hơi thổi ngạt kết hợp với ấn tim ngoài lồng ngực.
Tóm lại: Trước khi tách nạn nhân ra khỏi mạch điện cần:
2. Không được nám tay và tiếp xúc với phần tử mà người bị điện giật
chạm phải.
3. Không tiếp xúc với những vật dẫn hay các vật dẫn điện.
Chú ý: Khi cứu chữa nạn nhân phải chú ý đến tim và phổi để nạn nhân hoat
đông bình thường.
Bài tập về nhà : 1 Hãy kể tên những phương pháp cấp cứu người bị điện
giật .
2. Hãy nêu các phương pháp sơ và cấp cứu người khi tai
nạn về điện(điện giật) .
Bài 2: Sử dụng dụng cụ đồ nghề
I.Mục đích, yêu cầu
1. Mục đích:
-Biết cách sử dụng thành thạo các dụng cụ đồ nghề thi công lắp đặt
mạch điện …
2. Yêu cầu:
-Biết cách sử dụng đồ nghềmột cách hợp lỳ sáng tạo không gây
hư hỏng,hỏng hóc.
-Khi sử dụng dụng cụ đồ nghề phải đảm bảo an toàn cho người và
thiết 3.Bảng thiết bị cố định của xưởng hiện có
5. Bảng vật tư thiết tập cần bổ xung cho HSSV thực tập
VD: Supmăngtơ.
Hình vẽ:
250 0
- Cách mắc: Mắc song song với mạch cần đo.
Uvào 220V/380
TẢI
A B C O
250
V 220-250 V
380-400v V
2. Ampe kế
- Đo dòng điện các thiết bị mắc cách máy công cụ mà luôn cần đọc các
giá trị cần chỉnh.
VD:Máy phay, bào, tiện, các máy công cụ, hay nhà trạm phân phối điện
...
- Hình dáng: 100 0
A
- Cách mắc: Mắc nối tiếp với thiết bị cần đo. Tải
-Trước khi sử dụng đồng hồ vạn năng để đo các thông số cần chú ý:
a. Đo dòng điện, chuyển thang đo về vị trí dòng điện (mA, A) sao cho
dòng điện không vượt quá giá trị đo.
b. Đo điện áp.
(Chú ý nếu chia ước lượng thang đo về núm xoay về thang đo lớn
nhất).
GHC đọc
- Cơ cấu đo điện tử: Từ trường sinh ra bởi dòng điện ở cuộn dây phần
tĩnh tác dụng lá sắt ở phân động kim quay 1 góc (cuộn dây phần tĩnh).
- Điện động cuộn dây nằm có 2 phần, phần tĩnh và phần động tương tác 2
dây tạo momen quay.
- Sắt điện động (cuộn dây phần tĩnh trong lõi thép khung dây động đặt
quay) trụ sắt.
Bài 4: Phƣơng pháp chế tạo một số phụ kiện trong lắp
đặt cơ bản điện
1. Mục đích..
- Làm thành thạo các phương pháp nối dây, uốn khuyết, hàn nối vận dụng
vào thực tế để thi công mạch điện.
2. Yêu cầu.
- Thao tác thành thạo các phương pháp nối dây, các mối nối đảm bảo độ
tiếp xúc, độ bền cơ học tốt, đảm bảo an toàn.
- Các mối hàn đảm bảo độ bám chắc của thiếc, độ bóng và đẹp.
- Trong quá trinh thi công lắp đặt mạng điện luôn phải thực hiện các
mối dây ở hộp nối rẽ nhánh, bảng phân phối điện, hay trên đường dây truyền
tải trong máy móc... Nếu nối lỏng lẻo, mối nối không chắc chắn sẽ xảy ra sự
cố làm đứt mạch hoặc bị nóng có thể phát tia lửa làm chập mạch gây hỏa
họa.
- Không cắt thẳng góc quanh sợi dây điện để tách lớp vỏ cách điện.
- Khi tuốt cách điện xong phải cao lớp sơn cách điện.
- Hình vẽ:
6-8cm
2. Nối dây 1 sợi
a. Nối thẳng. (dùng nối tiếp đường dây tải điện chính), (d Ө <
2,6mm): Mối nối chịu sức kéo, rung chuyển.
Bước 1: Đặt 2 dây vuông góc tại điểm giữa 2 đoạn dây đã tuốt
Hình vẽ:
Bước 3: rồi xoắn dây vào nhau 2 -3 vòng tuần tự, dây này vào thân kia 5
-6 vòng chặt và đều (mối nối phải bằng cách điện nếu đi trong nhà.)
Hình vẽ:
* (d Ө < 2,6mm) đi trong nhà chịu sức kéo ít có thể dung dây nhỏ hơn
buộc vào dây.
Hình vẽ:
Bước 2: Đặt 2 dây sát nhau, quay 2 móc về 2 phía thực hiện cuốn dây
đồng nhỏ xung quanh.
* Trường hợp nối 2 sợi dây có đường kính khác nhau ta dùng sợi nhỏ
quấn quanh sợi to.
Hình vẽ:
b. Nối rẽ nhánh: Ө < 2,6 mm co s 2 cách:
- Cách 1:
Hình vẽ:
- Cách 2:
- Hình vẽ:
1,2-1,5cm
3. Nối dây nhiều sợi
a. Nối thẳng: Gọt cách điện, gọt lớp sơn cách điện và tách các sợi ra, nối
chập 2 đầu lại sao cho các dây đan chéo nhau, sau đó nối sợi nọ vào thân của
sợi kia.
4. Phương pháp uốn khuyết
- Nối dây vào các đầu cọc thiết bị, nối vào công tắc, cầu chì.
- Chú ý khuyết đạt đúng chiều nối, khi siết đai ốc hoặc vít dây dẫn ôm
chặt vào bu lông.
- Gọt cách điện, dùng kìm mỏ tròn uốn đầu dây thành mỏ tròn có đối
xứng phù hợp từng loại, khi làm khuy đặt theo chiều kim đồng hồ.
Hình vẽ:
Khe hở
1-2 ly
Hình vẽ:
- Chuốt lớp vỏ cách điện 1 khoảng (tùy theo đường kính vít bắt
khoen) và làm sạch bề mặt dây.
L = Dvít + 5D dây
- Xoắn dây lại thành vòng tròn và xoắn chặt dây lại.
- Dùng kềm siết chặt lại những vòng xoắn.
Tách cáp ra từng sợi riêng rẽ rồi nắn thẳng thành hình nón (chừa lại
phần quấn A lên B, quấn B lên A).
- Cắt bỏ sợi ở giữa, dùng sợi cắt bỏ đó buộc cố định phần chừa lại của đầu
dây A.
- Đan 2 đầu cáp đã tách sát lại với nhau.
- Quấn lần lượt từng sợi A lên B. Khi quấn xong, gỡ phần dây buộc ra,
quấn lần lượt từng sợi B lên A.
- Dùng kềm siết chặt mối nối lại.
Khi nối đầu dây A lên thân dây B, ta tiến hành như sau:
Cách 1:
- Tách đầu dây A (đã chuốt vỏ và làm sạch) ra 2 phần, nắn thẳng
từng sợi.
- Đặt thân dây B (đã chuốt vỏ, làm sạch) vào giữa đầu A (đã tách
đôi).
- Quấn lần lượt từng phần đầu A lên thân B ra 2 phía 2 bên.
- Dùng kềm siết chặt lại mối nối.
Cách 2:
- Chuốt vỏ thân dây B một đoạn
L = 10
D dây
- Tách thân dây B ra 2 phần (đoạn đãgọt vỏ, cạo sạch).
- Nắn thẳng đầu dây A (đoạn đãgọt vỏ, cạo sạch).
- Luồn đầu A vào giữa thân B.
- Tách đầu A thành 2 phần, một phần quấn về bên trái, một phần
quấn về
bên phải thân B.
- Dùng kềm siết chặt lại mồi nối.
Câu hỏi :
- Thiếc: 50% thiếc, 50% chì, dòng điện nóng chảy 220˚C ở nhiệt độ, 183
÷ 220 nóng chảy là có thể hàn được.
- Để mối hàn vị trí ngay ngắn bằng phẳng, tráng mối hàn bằng nhựa
thông sau đó đưa thiếc vào.
Yêu cầu: Mối hàn đó bóng, đẹp, mối hàn không có gai, chú ý khi trong
quá trình hàn không nhấc mỏ khi còn đang hàn.
5. Buộc dây trên sứ (trên bulông)
Hình vẽ:
1 Kiểm tra hình thức Trực quan Tiếp xúc tốt bền đẹp ,Đảm bảo độ
bền về cơ học…
2 Kiểm tra về măt kỹ Quan sát trực tiếp Các mối nối không dược chồng
thuật và mỹ thuật bằng mắt chéo phải thẳng …
TT Thời gian Ý thức HS\SV An toàn Làm theo bài Nộidung Chú ý
thực tập thực hành Điểm
1 1 2 1 1 5 10
2. Nối mối nối thẳng dây nhiều sợi, uốn khuyêt ,dùng ghíp để
dây , nối dây nhôm nhiều sợi nối thắng, phân nhánh
1.Mục đích:
- Biết tính năng, tác dụng của đồng hồ đo đếm điện năng
2. Yêu cầu:
- Khi thực hiện đấu công tơ 1 pha và 3 pha đảm bảo an toàn cho nguòi và
thiết bị
- Đấu đúng sơ đồ và đọc kết quả trên công tơ một cách chính xác
5. Nội dung:
a. Sơ đồ cấu tạo và nguyên lý của công tơ 1 pha
+ cấu tạo : Gồm 2 cuộn dây cuộn dòng điện và cuộn điện áp, đĩa nhôm, trục
quay nam cham vĩnh cửu ,bộ đếm
2 3 4
Sơ đồ đấu dây
U~ = 220V = Uđm
Tần số 50Hz
Iđm = 10A
220v
220v-50hz
1 2 3 4
- Gồm cuộn dây (3 dòng, 3 áp) có thể dùng 3 công tắc tơ 1 pha để đo điện
năng.
7 8
A
C
B
1 5
3
Sơ đồ đi dây
0 C B
1 2 3 4 5 6 7 8
ATM
6. Quá trình kiểm tra vật tƣ thiết bị : Gồm các bước sau
2 Kiểm tra thông mạch Đồng hồ vạn năng Thông mạch, đúng sơ đồ
nguyên lý
7.Quá trình vận hành nội dung bài thực tập :
TT Thời gian Ý thức /HSSV An toàn Môn thưc tập Nội dung Chú ý
thực hành Điểm
1 1 1 2 1 5 10
1. Mục đích.
- Trang bị cho học sinh các nguyên tăc cơ bản trong việc thi công
- Trên cơ sở đó biết các phương pháp đi dây của mạch điện và hệ thống
điện nội tuyến ,ngoại tuyến
2.Yêu cầu
+ Áp dụng phương pháp đặt dây và đi dây để có một sơ đồ hợp lý
cho từng mạch.
+Biết được các phương pháp đặt dây cố định trên puli sứ xê fin sứ.
+Đảm bảo khoảng cách quy định giữa dây dẫn và giữa các sứ cách
điện..
+ Đường dây thi công phải đảm bảo chắc chắn an toàn cho người va
thiêt bị trong quá trình thi công ,lắp đặt các mạch điện.
4 Búa vn cái 05
4 Búa vn cái 10
5.Nội dung:
a. Hệ thống mạch điện cơ bản
-Hệ thống ngoại tuyến là các đường dây được căng ngoài trời thì
dược gọi là ngoại tuyến
-Hệ thống nội tuyến là hệ thống mà các đường dây được đi trong
nhà thì được gọi là nội tuyến
* Hệ thống ngoại tuyến:Là tất cả các loại dây dẫn điện các sứ đỡ sứ
căng đường dây và các phụ kiện dùng để lắp điện ở phía ngoài , trước khi
vào nhà
* Hệ thống nội tuyến: Bao gồm các mạch điện đi ở trong nha đến
từng các phụ tải tiêu thụ điện
- Các thiết bị trong nhà dùng để thi công lắp đặtcho mạch điện chiếu
sáng dây dẫn súp, cáp
- Các thiết bị đóng cắt ,bảo vệ cầu dao aptômat cầu chì , công tắc. . .
- Dây dẫn được đặt nổi trên mặt tường và tràn nhà được các puli
sứ huặc kẹp sứ kẹp chặt
Đi chìm
-Dùng dây dẫn có vỏ bọc cách điện ,thi công dây dẫn không
được sát mặt tường
- Khoảng cách đặt dây khoảng cách giưa hai đường dây //từ
20- 30(cm), khoảng cách giửa hai đường dây dẫn đi từ đường chính
xuống mạch rẽ ≥1,5cm
- Khi chui dây qua tường thì dây dẫn phải đi qua 1ống sứ cách điện
huặc ống nhưa PVC và phải được vít chặt ,bằng phẳng dây dẫn phải
căng thẳng //và được cố định trên các puli sứ huặc trên xê phin sứ
80- 100cm
6. Quá trình kiểm tra thiết bị vật tƣ : gồm các bước kiểm tra sau
- Bước 1:
- Bước 2:
-Bước 3
1 Các mối nối không chắc Thao tác chưa đúng qui Nối lại các mối nối
chắn trình
2 Các mối nồi không vuông Chưa quen cách làm Thao tác lại
góc chồng chéo nhau
3 Các mối hàn chư chắc chắn Do cho quá nhiều thiếc Hàn lại mối hàn
còn chỗ dọng nhiều thiếc và nhựa thông
TT Thời gian Ý thức HSSV An toàn Làm theo Nội dung thực Chú ý
môn thực tập hành Điểm
1 1 1 2 1 5 10
2. Vẽ sơ đồ mạch điện gồm 1 công tăc , 1 ổ cắm ,1 cầu chì 1đèn sợi đốt?
Bài 7: Lắp đặt và sửa chữa mạch điện 1 đèn sợi
đốt , 1 cầu chì 1 công tắc ,1 ổ cắm
I. Mục đích và yêu cầu:
a. mục đích
- Biết cấu tạo, công dụng của từng thiết bị trên sơ đồ, phân tích nguyên lí
làm việc của mạch điện.
-Lắp được sơ đồ mạch điện lắp ráp mạch theo đúng sơ đồ.
b. Yêu cầu
- Lắp đặt thành thạo mạch điện theo đúng sơ đồ, trình tự đảm bảo yêu cầu
kỹ thuật, mỹ thuật,rèn luyện các thao động của người lắp đặt tác đảm bảo
thời gian.
- Sửa chữa được những sự cố hư hỏng thông thường trong mạch điện và
trong vận hành.
- Bố trí nơi làm việc gọn gàảntong quá trình lắp đặt vận hành, đảm bảo an
toàn cho người và thiết bị.
3 Ổ cắm vn cái 10
3 Ổ cắm vn cái 20
1. Sơ đồ mạch điện.
a. Sơ đồ nguyên lí.
0
A U =220v
CC
Ổ cắm
cắmcằ
m0
CTắc B đèn
- Từ sơ đồ nguyên lí không thể lắp ráp được phải thông qua loại sơ đồ thứ
2, sơ đồ đi dây.
b. Sơ đồ đi dây.
CC
Bảng điện Bóng đèn
ctắc Ổ cắm
6. Quá trình kiểm tra thiết bị vật tư
* Thiết bị:
- CC: Dây chảy cầu chì, bộ bắt chặt và tiếp xúc giữa thân và nắp, các vít
bắt còn không.
- CD: Kiểm tra độ ăn khớp tiếp xúc giữa lưỡi dao và ngâm, tiếp xúc tĩnh
và độ chắc chắn khi thực hiện thao tác đóng cắt.
- ÔC: Kiểm tra má tiếp điện có còn bắt chặt với rắc cắm và độ tiếp xúc
điện, nếu han ta lấy lưỡi dao hoặc giấy ráp cạo sạch.
CT: Kiểm tra lò xo còn tốt không khi thao tác và tiếp xúc giữa tiếp điểm
động và tiếp điểm tĩnh.
Bóng đèn: Đúng U~, cs quy định không, đui đèn và bóng có còn gắn
chặt, dây tóc bóng đèn còn không.
* Dụng cụ:
- Kìm điện, kéo, dao, đồng hồ vạn năng, tovít (4 cạnh, 2 cạnh), bút thử
điện.
Dây dẫn (2 màu khác nhau) ống gen vuông, vít bắt chân vịt, băng dính
cách điện.
- Khảo sát nguồn cung cấp: đặt vị trí nào, điện áp là bao nhiêu, xoay
chiều hay ngược chiều.
(Bài thực tập này vị trí nguồn lấy ngay bảng đện Uđm = 220V~).
Bảng điện:
+ Đặt các thiết bị CD, CT, CC theo đúng sơ đồ đã vẽ sao cho các thiết bị
cân ngay ngắn, gọn đẹp.
+ Đặt bảng điện thực tập theo các kích thước sau:
15cm
20cm
Thực tế bảng điện đặt ngay ở cửa ra vào, cách mặt đất từ (1,2 ÷ 1,5 )m
cách từ mép cửa (20 ÷ 30)cm để thuận tiện khi thao tác tránh tầm tay của trẻ
em. Đối với bóng thì tuỳ độ cao của mái nhà, trần nhà mà đặt cách mặt đất là
bao nhiêu, thường (2 ÷ 5)m và tuỳ yêu cầu sử dụng đặt xuôi ngược hay ốp
lát tường.
- Tuyến đường đi dây bên trên thiết bị nằm trong ống gen hoặc tròn sâu
trong tường.
- Bảng điện: Thực hiện giá bắt chặt và đấu dây vào thiết bị theo đúng sơ
đồ.
- Đi gen: Do đoạn dây đi từ bảng điện đến bóng cắt và đi gen trên bảng
thực tập phải thẳng thắn chắc chắn.
- Cắt dây và đi dây: Đoạn dây cắt bằng số đo đoạn gen đi + (10 ÷ 15)cm.
+ 1 - 3, 1 - 5, 5 - 7, (CT vị trí kín mạch) có 1 giá trị điện trở nào đó.
1. Tác động CT đèn không sáng - Mất nguồn, dây chảy, cc - Kiểm tra nguồn, kiểm tra
đứt, tx 2 đầu không tốt. dây chảy, nắn, làm sạch
2. Bóng lv bật sáng được 2÷3 - Điện áp nguồn quá cao do - Dùng biến áp hạ áp để
phút (sáng trắng) mắc nhầm bóng từ Uthấp tăng U phù hợp.
sang nguồn có điện áp cao. - Thay bóng phù hợp với
điện áp.
Bóng quá đỏ nhìn thấy dây - U nguồn quá thấp. - Dùng biến áp tăng áp.
tóc.
3. Ổ cắm không có nguồn ra. - Mất nguồn, đứt CC2.Dây - Kiểm tra lại nguồn
nối 2 đến mạch phải của ổ - Kiểm tra CC2, dây nối từ
cắm tiếp xúc không tốt. 0 đến 2.
TT Thời gian Ý thức HSSV An toàn Làm theo môn Nội dung Chú ý
thực tập Điểm
1 1 1 2 1 5 10
1. Lắp đặt bảng điện gồm công tắc ổ cắm bóng đèn sợi đốt cầu chì?
2. Chuẩn bị dụng cụ thiêt bị ?Chuẩn bi lắp đặt mach đèn cầu thang?
a. mục đích:
- Hiểu rõ cách đi dây, lắp đặt mạch điện đèn cầu thang.
b.Yêu cầu
-Lập được sơ đồ mạch điện
- Đảm bảo đúng yêu cầu: mỹ thuật, kỹ thuật, tiết kiệm nguyên
vật liệu.
III. Bảng vật tư thiết bị cần bổ xung cho HSSV thực tập
IV. Nội dung học tập (sử dụng hành lang, cầu thang, phòng hộ gia đình,
phòng khách sạn).
1. Sơ đồ mạch điện.
a. Sơ đồ nguyên lí.
- Do yêu cầu 1 bóng đèn điều khiển 2 nơi nên dùng 2 công tắc 3 cực.
CD
0
CC Bóng đèn
0
CT1 0
1 2
CT2
1
2
* Sơ đồ 2 cầu chì bảo vệ (2 dây nguồn đấu vào 2 tiêu điểm không thường
trực.)
CD
0
CC
1 2
CT1
2
1
CT2
b. Sơ đồ đi dây:
CD
0
1 Bóng đèn
1
2
2
CD
2 Bóng đèn 1
1
CT1
2
CT2
* Thiết bị:
2 công tắc
1 cầu dao
* Dụng cụ:
- Kìm, kéo, bút thử điện, đồng hồ vạn năng.
- Nguồn CC
15cm
30cm
Bóng CT2
CD đèn
50cm
CT1
- Giá bắt chặt CT, CD vào bảng điện và thực tập ở vị trí đã quy định.
Mạch CT cùng bật lên, cùng bật xuống => Đèn sáng.
1. Bật CT1, CT2 đèn - Mất nguồn CC. - Kiểm tra nguồn.
không sáng. - CC đứt dây hoặc do má CC
- Kiểm tra CC.
không tiếp xúc.
- Tiếp điểm công tắc không - Kiểm tra CT1, CT2, kiểm
tiếp xúc. tra bóng.
2. Bóng sáng chập chờn. - Nguồn CC không ổn định. - Kiểm tra nguồn.
- Tiếp điểm CT, CC tiếp
- Kiểm tra CT, CC.
điểm không tốt.
- Đui và bóng bị lỏng, tiếp - Kiểm tra đui bóng.
xúc không tốt, dây tóc bóng. - Kiểm tra bóng.
TT Thời gian Ý thức HSSV An toàn Nội dung Làm bài thực Chú ý
tập (Điểm)
1 1 1 2 5 1 10
1. Mục đích:
- Phân tích được mạch điện điều khiển ở nhiều nơi ,lập được sơ
đồ mạch điện đáp ứng được nhu cầu của người sử dụng .
2. Yêu cầu:
- Lắp đặt theo đúng sơ đồ một cách thành thạo và đảm bảo kỹ
thuật mỹ thuật .
TT Dây điện bọc nhựa Trần phú mét 100 Ghi chú
1×1,5mm2
a. Dụng cụ.
b. Thiết bị.
2. Sơ đồ nguyên lý.
Sơ đồ: N
Đèn1
CT
Đèn2 Đèn4
Đèn3 Đn
Đn
L
Bóng đèn
cc cc
C CT
T
ổc ổc
Để kiểm tra thiết bị và vật tư ta cần các bước kiểm tra sau
Bước1:kiểm tra dây dẫn điện xem còn tốt không bằng cách dùng đồng hồ
vạn năng đo thông mạch …
Bước 2: kiểm tra thiết bị như công tắc ba cực hay bốn cực dùng đồng hồ
van năng đo thông mạch và tiếp xúc của các tiếp điểm…
Bước4: kiểm tra bóng đèn xem còn tốt hay đã hỏng kiểm tra bằng cách
nhìn bằng mắt thường huặc dùng đồng hồ van năng để ở thang đo điện trở và
tiến hành đo…
Mạch điện nay chỉ sử dụng cho đèn hành lang và các hầm lò do vậy lắp
đặt khá phức tạp và để vận hành mạch không có gi phức tạp lắm vậy muốn
cho mạch vận hành đước thi
Bật CT muốn cho đèn 1 sáng thì CT1 phải được đặt ở vị trí 01đèn Đ1
sáng và tiếp tục đi sâu vào hầm thì ta bật CT2 ở vị trị 01chuyển sang vị trí
02nhưng CT3 ở vị tri 01 thì Đ2sáng Đ1 mất điện và tiếp tục như vậy …
1 Bật CT3, CT4 đèn - Mất nguồn CC. - Kiểm tra nguồn.
không sáng. - CC đứt dây hoặc do má CC
- Kiểm tra CC.
không tiếp xúc.
- Tiếp điểm công tắc không - Kiểm tra CT1, CT2, kiểm
tiếp xúc. tra bóng.
- Đui đèn bị hỏng không tiếp
xúc.
2 Bóng sáng chập chờn. - Nguồn CC không ổn định. - Kiểm tra nguồn.
- Tiếp điểm CT, CC tiếp điểm
- Kiểm tra CT, CC.
không tốt.
- Đui và bóng bị lỏng, tiếp - Kiểm tra đui bóng.
xúc không tốt, dây tóc bóng. - Kiểm tra bóng.
3 ổ cắm không có nguổn Mất nguồn ,tiếp xúc không Kiểm tra nguồn ,vặn lại vít
ra tổt trong quá trình vặn vít bắt dây…
TT Thời gian Ý thức HSSV An toàn Nội dung Làm bài thực Chú ý
tập (Điểm)
1 1 1 2 5 1 10
1: Lắp đặt bảng điện hành lang cho bệnh viện gồm 4 công tắc 3 cực 4 ổ
cắm,4 cầu chì
2 . Tìm hiểu nguyên lý , cấu tạo của đèn huỳnh quang ,cao áp thủy ngân
_____*****_____
Bài 10: Lắp đặt mạch đèn huỳnh quang và đèn
cao áp thuỷ ngân
I. Mục đích, yêu cầu.
1. Mục đích.
- Nắm vững được nguyên lí làm việc của đèn huỳnh quang và đèn
cao áp thuỷ ngân.
2. Yêu cầu.
- Lắp đặt được mạch đèn huỳnh quang theo đúng sơ đồ đã chọn.
11 Tụ C vn cái 10
11 Tụ C vn cái 20
a. Dụng cụ:
b. Dụng cụ thử.
- Dây bọc PVC đơn 1,5 , dây xúp 2 x 0,75. cầu chì, công tắc, chấn lưu,
bóng đèn, đui, state, vít ...
2. Sơ đồ nguyên lí.
CC
Stacte
C tắc
C lưu
Dây tóc
Sơ đồ đi dây.
Công tắc
ổ căm
Sơ đồ nguyên lý mạch đèn cao áp thủy ngân chấn lƣu ngoài
1
2
5
4 6
CL
C Uv
CTắc
ắc
CC
CT:công tắc
b) Cấu tạo đèn cao áp thủy ngân tự chấn lưu.(chấn lưu trong
1
1:bóng thủy tinh (bóng ngoài) 2
1
2:bóng thạch anh (bóng trong)
3
3: cực chinh 1 1
4:dây tóc 4
6
5:cựu chính 2 1
5 7
6: cựu phụ 1
8
7: điện trở( R=6-15kΩ)
8: giá đui và 2 cực của bóng đèn
- Trong ống có chứa khí Acrông, 1 lượng thủy ngân, thành ống
quét lớp bột huỳnh quang.
- Cấp nguồn 2 đầu bóng đèn giữ cực chính và phụ, có sự chênh lệch
về điện áp và phóng điện làm nhiệt độ bóng tăng dần. Huỳnh quang trong
bóng bắt đầu bay hơi đến 1 mức nào đó thì 2 cực chính 3 - 4 phóng điện, hồ
quang sẽ phát ra ánh sáng mạnh, đồng thời hơi thủy ngân bị Ion hóa phát ra
tia tử ngoại đập vào thành ống có quét bột huỳnh quang sẽ tạo ra ánh sáng
rất mạnh. Khi đó điện trở nt cực phụ làm cực phụ và cực chính 4 không
phóng điện nữa, đèn sáng bình thường.
- Khởi động phải dùng điện áp rất cao để Ion hóa khoảng không gian
phóng điện trong chất khí giữa các điện cực. (U tới vài Kv).
- Sự phóng điện hoàn thành hồ quang điện giữa 2 cực làm thủy ngân
bốc hơi dẫn đến sự phóng điện chính mới bắt đầu làm điện áp đèn giảm dẫn
đến hồ quang ổn định.
50 177 0,62
80 162 0,8
1 Lắp đặt ,đầu mối mạch đèn chiếu sáng Thiết lập bản vẽ sơ đồ, đấu nối
huỳnh quang Cố định giá đèn,đui đèn ,chấn lưu
Lựa chon thiết bị
2 Kiểm tra thông số mạch cuộn dây Dùng đồng hồ đo vạn năng kiểm tra thông
chân lưu mạch cuộn dây chấn lưu,sợi tóc 2 đầu bóng đèn
huỳnh quang và đèn cao áp thủy ngân kim
đồng hồ chỉ =0 liền mạch
3 Kiểm tra liền mạch sợi tóc bóng đèn Để thang đo đồng hồ × 1 đặt 2 que đo vào cực
chần lưu đo R thuận cuộn dây
4 Kiểm tra 2 cực và tụ C , của stăcte Kiểm tra giữa 2 bản cực của stacte ,đăt 2 que
đo của đồng hồ vạn năng vào 2 cực stacte kim
đồng hồ phải đứng yên ở trị số ∞→stacte tốt
TT Thời gian Ý thức HSSV An toàn Môn thực tập Nội dung Điểm(chú ý)
1 1 1 2 1 5 10
a.mục đích
b. yêu cầu.
- Biết cách sửa chữa những hư hỏng thông thường trong mạch đèn
tổng hợp
15
III. Bảng vật tƣ thực tập cần bổ sung cho HSSV thực tập
TT Vật tư chính Mã hiệu Đơn vị Số lượng Ghi chú
1. Sơ đồ nguyên lý.
U= 220v- 5A
CT1
Đèn sợi đốt
CC1
CT2 Ổ cắm
CT3
Quat trần
b. Sơ đồ đi dây.
N
5 cm
5 cm
10 cm
Bảng điện
2 Kiểm tra từng thiết bị Đồng hồ van năng Đo các tiếp điểm
của tưng các thiết bị
một như công tắc,
cầu chi ,áp tô mát
* Thiết bị: + 1 ÔC
+ 1 CC
+ 1 CD
+ 2 CT
+ 1 BĐ sợi đốt.
* Dụng cụ:
- Kìm, kéo, dao, đồng hồ vạn năng, bút thử điện, tô vít (4 cạnh, 2
cạnh).
2 Bật CT1, Đ sáng, CT2, - Do tắc te hỏng, chấn - Kiểm tra tắc te, chấn
HQ không sáng lưu cháy. lưu.
* Chuông điện.
- Dùng để báo hiệu, phát ra âm thanh khi có dòng điện qua nó.
TT Thời gian Ý thức HSSV An toàn Môn thục tập Nội dung Điểm ( chú ý)
1 1 1 2 1 5 10
1. Có một căn hộ rộng 60m2 nhà 3 tầng hãy thiết kế hệ thống điện trong
nhà đó?
6met
4met
Cầu
5met Bếp và
thang Phòng
phong ăn
khách
3met