- BẢO ĐẢM AN NINH THÔNG TIN TRONG ĐẠI DỊCH COVID - 19

I. THÔNG TIN GIẢ (FAKE NEWS)

1. THỰC TRẠNG

- Đang trở thành một thực trạng đáng báo động, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất ổn định xã hội.

- Tin giả được tung ra dưới nhiều hình thức khác nhau, có thể nhằm vụ lợi nhưng cũng có thể chỉ để
được lan truyền rộng khắp, "câu view, câu like" trên mạng xã hội.

- Sản sinh và lây lan như virus trên mọi phương tiện truyền thông như mạng xã hội facebook, tweetter,
whatsapp, hay là ứng dụng zalo.

- Các loại tin giả xuất hiện theo các nhóm thông tin gồm: tin giả về chính sách, pháp luật; kinh tế, tài chính; y tế,
sản phẩm y tế liên quan đến sức khỏe con người; thiên tai, dịch bệnh; an ninh quốc gia, trật tự an toàn - xã hội;
tài khoản giả mạo; đường link lừa đảo và các lĩnh vực khác.

VÍ DỤ:

- Khi đại dịch covid-19 bùng phát ở nhiều tỉnh, thành phố phía nam, các đối tượng tung tin giả đã xoáy sâu vào
nỗi lo lắng, sợ hãi, bất an của người dân bằng thủ đoạn cắt, ghép hình ảnh kèm theo những thông tin sai sự thật
như “xác người chết vì covid-19 chất đầy trong phòng” hay “người dân tự thiêu để phản đối công tác phòng,
chống dịch covid-19 ở thủ đức”…

- Một tài khoản facebook cá nhân đăng tải thông tin kèm di ảnh, cáo phó của bà v.t.t.t (sn 1971, ngụ tp thủ đức)
với nội dung tiêm vaccine trung quốc ngừa covid-19 tử vong.

- Tin giả về việc “người dân quận 12, thành phố hồ chí minh bỏ về khi biết tiêm vắc xin trung quốc".
2. CƠ QUAN CHỨC NĂNG

NHÀ NƯỚC CÓ 4 CHỨC NĂNG: ĐỐI NỘI, ĐỐI NGOẠI, LẬP PHÁP, HÀNH PHÁP,
TƯ PHÁP (Phương pháp: Tuyên truyền, giáo dục, cưỡng chế…)

bộ thông tin và truyền thông đề nghị khi phát hiện tin giả, tin sai sự thật, lực lượng công an, các
lực lượng có liên quan cần kịp thời xác minh đối tượng phát tán tin giả, phối hợp với đơn vị chức
năng của bộ thông tin và truyền thông để thẩm định nguồn tin, công bố, cảnh báo tin giả, tin sai
sự thật và xử lý nghiêm các đối tượng phát tán thông tin vi phạm pháp luật trên địa bàn.

trường hợp không xác định được danh tính, nhân thân của đối tượng vi phạm, đề nghị phối hợp
với bộ thông tin và truyền thông, bộ công an để có biện pháp ngăn chặn nội dung vi phạm trên
không gian mạng.

 bộ tt-tt đề nghị các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan trực thuộc chính phủ, ubnd các tỉnh,
thành phố căn cứ chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền được giao liên quan đến công tác
phòng, chống, dịch bệnh chủ động triển khai thực hiện nghiêm túc quy định về phát ngôn
và cung cấp thông tin cho báo chí; cử người phát ngôn, chủ động cung cấp thông tin,
trong mọi tình huống bảo đảm thông tin được cung cấp nhanh nhất, không bị động, bất
ngờ, tuân thủ kỷ luật phát ngôn, thống nhất đầu mối phát ngôn, tránh tình trạng cùng một
sự việc nhưng các ngành, địa phương lại phát ngôn không thống nhất dẫn tới việc bị suy
diễn, xuyên tạc.

Ngày 12/1, Bộ Thông tin và Truyền thông khai trương Trung tâm xử lý tác giả Việt Nam
(tingia.gov.vn). "Việc ra mắt Trung tâm và đầu số 18008108 nhằm thực hiện sứ mệnh lan
tỏa sự thật".
 Bộ TT&TT sẽ xử phạt vi phạm hành chính và biện pháp kỹ thuật, áp dụng theo quy định
tại Nghị định số 15/2020/NĐ-CP; Trường hợp vi phạm mức độ nhẹ thì nhắc nhở, rút kinh
nghiệm, trường hợp vi phạm ở mức độ nặng có thể xem xét xử phạt vi phạm hành chính,
thu hồi giấy phép, thu hồi tên miền. Đối với trường hợp có dấu hiệu vi phạm hình sự thì
chuyển hồ sơ cơ quan công an điều tra, xem xét, xử lý theo quy định. Cũng theo Bộ
TT&TT, từ tháng 1/2021 đến nay, Trung tâm xử lý tin giả Việt Nam (trực thuộc Cục
Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử, Bộ TT&TT) đã xác thực thông tin và công
bố 33 tin giả, tin sai sự thật. Trong trường hợp không xác định được nhân thân của tổ
 chức, cá nhân vi phạm thì Bộ TT&TT gửi yêu cầu các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ
như Google, Youtube, Facebook thực hiện các biện pháp ngăn chặn, gỡ bỏ theo quy định
tại Thông tư số 38. 
 Bộ Công an khuyến cáo người dân cần cảnh giác, khi làm việc với công dân, cơ quan
công an sẽ trực tiếp gửi giấy mời, giấy triệu tập hoặc gửi qua công an địa phương. Tuyệt
đối không yêu cầu công dân chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng. Khi phát hiện các
trường hợp có dấu hiệu lừa đảo như trên, nhân dân cần báo ngay cho cơ quan công an nơi
gần nhất.
 Đại tá Trương Sơn Lâm, Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm
sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an cho biết: Thời gian qua, đơn vị đã đẩy mạnh công
tác nắm tình hình, phát hiện, điều tra, khám phá, xử lý các đối tượng lừa đảo chiếm đoạt
tài sản qua không gian mạng; phối hợp, chỉ đạo công an các địa phương tiến hành xác
minh, xử lý hàng trăm vụ việc liên quan đến hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên
không gian mạng; ngăn chặn, vô hiệu hóa hàng trăm đường link, tài khoản trên mạng xã
hội có nội dung lừa đảo.
 Điều 101, Nghị định số 15/2020/NÐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh
vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử
quy định phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi lợi dụng
mạng xã hội để cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc về
tình hình dịch bệnh Covid-19 hoặc cung cấp, chia sẻ thông tin bịa đặt về tình hình dịch
bệnh Covid-19, gây hoang mang trong nhân dân.
 Điều 8, Luật An ninh mạng năm 2018 nghiêm cấm hành vi đưa thông tin sai sự thật gây
hoang mang trong nhân dân, gây thiệt hại đến hoạt động kinh tế xã hội, gây khó khăn cho
hoạt động của cơ quan nhà nước hoặc người thi hành công vụ, xâm hại quyền, lợi ích hợp
pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân khác. Người có hành vi này gây hậu quả nguy hiểm
cho xã hội sẽ bị xử lý hình sự theo quy định tại khoản 1 Điều 288 Bộ luật Hình sự năm
2015 về “Tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông” với
mức phạt tù lên đến 3 năm./

MỘT SỐ HÌNH ẢNH MINH HỌA:

 3. MỤC TIÊU

- Truyền tải đến người dân những thông tin hữu ích giúp đẩy lùi dịch bệnh hiện tại.

- Tránh gây hoang mang dư luận trong thời điểm nhạy cảm hiện nay.

- Xây dựng một không gian truyền thông an toàn, lành mạnh, xanh.

- Giúp cho những người dân đặc biệt là những người ở vùng cao nâng cao nhận thức, không
bị các thông tin sai sự thật, lời dụ dỗ…

- Giảm tỉ lệ tội phạm

- Bảo đảm quyền lực của nhà nước và quyền lợi của người dân
GIẢI PHÁP

- Tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức người dân về những nguồn tin không chính thống
và tinh thần đề cao cảnh giác, trách nhiệm giữ gìn an ninh thông tin trong thời đại hiện nay

- Cần xác định ý thức, năng lực và trách nhiệm xã hội của người tiếp cận với tin giả là yếu tố
quyết định nhất cho sự bền vững của việc kiểm soát và giảm thiểu tác hại xã hội của tin giả. 

- Để có thể giảm sự xuất hiện và phát tán những tin giả, thông tin sai lệch, rất cần ý thức trách
nhiệm xã hội và năng lực xử lý sàng lọc thông tin của mỗi người dân khi tham gia truyền thông
xã hội.

- Đặc biệt là đảm bảo năng lực, trách nhiệm và tính hiệu quả của nhà báo, cơ quan báo chí trong
kiểm chứng nguồn tin của hoạt động báo chí. Phát huy vai trò chủ động, tiên phong, dẫn dắt,
định hướng của báo chí chính thống, bảo đảm chính xác, kịp thời, góp phần ngăn chặn tin giả.

- Cần tăng cường tính công khai, minh bạch trong hoạt động của cơ quan chức năng có thẩm
quyền, các chuyên gia có uy tín cung cấp thông tin kịp thời, đầy đủ về tình hình dịch bệnh, và
phòng chống dịch COVID-19 trên các phương tiện truyền thông đại chúng; và đảm bảo mọi
người dân đều có cơ hội được tiếp cận.

- Tăng cường thực hiện chính sách “truyền thông an dân” trên các loại hình truyền thông hướng
đến mục tiêu:

 Mọi người dân đều có hiểu biết cơ bản về dịch bệnh;

 Mọi người dân đều có thái độ bình tĩnh và yên tâm về các biện pháp phòng, chống dịch;
 Mọi người dân đều chủ động tuân thủ, ủng hộ các biện pháp phòng, chống dịch;
 Mọi người dân tích cực chấp hành các quy định liên quan đến phòng, chống dịch
COVID-19 của Đảng và Nhà nước Việt Nam.

- Cần tăng cường sự liên thông, phối kết hợp giữa các ban, bộ, ngành, lĩnh vực, cơ quan và tổ
chức trong đấu tranh phòng, chống tin giả nói chung, về COVID-19 nói riêng. Cần có quy định
cụ thể và rõ ràng về định tính hóa và định lượng hóa những tiêu chí để “chế tài mạnh tay hơn”
đối với mọi hành động và cá nhân, tổ chức có liên quan đến việc sản xuất tin giả, phát tán tin giả,
sử dụng tin giả. Đồng thời, cần nghiên cứu và hoàn thiện hệ thống cơ quan chuyên trách tư vấn
chính sách và giải pháp phòng, chống tin giả của quốc gia.
- Các thông điệp về truyền thông cần thống nhất, dễ hiểu để mọi giai tầng xã hội đều nhận thấy
rõ chủ trương, lộ trình của các biện pháp và mục tiêu phòng, chống dịch COVID-19 của Đảng và
Nhà nước.

- Nhà nước kiện toàn văn bản quy phạm pháp luật an ninh mạng, phát huy chức năng của nhà
nước trong việc đảm bảo an ninh thông tin của người dân…
4. SO SÁNH

Anh:

Tháng 1-2018, Chính phủ Anh thành lập một lực lượng đặc nhiệm mang tên "Đơn vị truyền
thông an ninh quốc gia" làm nhiệm vụ nhận dạng và xử lý tin giả.

Ý:

Giao nhiệm vụ xử lý tin giả cho lực lượng cảnh sát bưu chính.

Tháng 1-2018, cảnh sát bưu chính thành lập một trang web riêng để công dân báo tin giả. Tin giả
sẽ được Trung tâm quốc gia chống tội phạm tin học xác minh, sau đó cảnh sát bưu chính sẽ công
bố cải chính. Nếu tin giả vi phạm pháp luật, hồ sơ sẽ được chuyển sang tòa án. Hiện Quốc hội Ý
đang xem xét dự luật về tin giả với mức phạt tù đến hai năm.

Liên bang Nga: Trước thực trạng tin giả tràn lan trên mạng xã hội, ngày 18/3/2019;
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ban hành đạo luật mới có tên gọi "Luật về tin giả và
thông tin xúc phạm chính quyền trên Internet". Mục đích ban hành đạo luật: Nhằm kiểm
soát và điều chỉnh hành vi con người trong không gian mạng; Nhằm ngăn chặn các nguy
cơ nảy sinh khi sử dụng công nghệ thông tin, đặc biệt là mạng xã hội, trong bối cảnh các
phương pháp, kỹ thuật và công cụ của các tội phạm mạng xã hội này ngày càng trở nên
 tinh vi hơn; Nhằm chống lại những "kẻ khủng bố mạng", chuyên phao những tin đồn thất
thiệt xung quanh các vụ việc lớn, đe dọa xã hội và an ninh quốc gia. Luật của Nga không
hình sự hóa việc đăng tải tin tức giả mạo. Đối tượng điều chỉnh phân định rõ ràng: người
dùng và nhà cung cấp dịch vụ. Mức phạt hành chính sẽ tăng dần theo 3 cấp độ: Từ tạo ra
mối đe dọa đến gây nhiễu loạn trong đời sống xã hội và cao nhất là gây chết người. Đối
với các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ: Nếu trong vòng 24 giờ không thực hiện yêu cầu
của cơ quan chức năng, trang web chứa thông tin vi phạm sẽ bị đóng.

Facebook vừa thông báo sẽ cho phép các quản trị viên trong nhóm chỉ định người dùng làm
"chuyên gia". Điều đó có nghĩa những người điều hành cộng đồng trực tuyến sẽ chọn những
thành viên có ảnh hưởng lớn, đưa ra các bài viết, bình luận của mình. Những nội dung từ các
"chuyên gia" sẽ có tần suất hiển thị nhiều hơn trên nền tảng, từ đó giúp cộng đồng có được
nguồn thông tin tốt. Đây được xem là một trong những sáng kiến mới của Facebook nhằm chống
lại tin giả.

II. GIẤY TỜ GIẢ

1. Thực trạng
- đang trở thành một thực trạng đáng lên án,có thể gây ra hậu quả cao,gây mất ổn định xã hội
- những thẻ xanh, thẻ vàng được rao bán trên mạng xã hội, những chiếc thẻ này như giấy xác
nhận đã dược tiêm vaccine đầy đủ.Người bán còn giả mạo đóng dấu của bác sĩ để lấy lòng tin
của người mua
+Ví dụ
-Khi đại dịch Covid-19 bùng nổ trong giữa năm 2021,đặc biệt là các tỉnh,thành ở miền Nam, đã
có người lợi dụng tình hình dịch bệnh để làm giả giấy chứng nhận để bán kiếm lời.Những tờ
giấy giả này đã làm cho nhiều người đây là thật vì đã có đóng dấu của bác sĩ nên đã mua về để
có thể ra đường mà không sợ phải bị phạt
2. Cơ quan chức năng
-Khi phát hiện những giấy tờ giả mạo được phát tán ,lực lượng công an và các lực lượng có liên
quan cần phải xác minh kịp thời đối tượng sử dụng và rao bán những giấy tờ giả.Phối hợp với
phía truyền thông để đăng tin cảnh báo người dân về vấn đề giấy tờ giả và xử lí đối tượng đã rao
bán giấy tờ giả
-Trường hợp không thể xác định được danh tính,vị trí của dối tượng vi phạm cần phải phối hợp
với bộ công an và phía truyền thông để có thể kịp thời cảnh báo,ngăn chặn việc rao bán giấy tờ
giả trên mạng xã hội
3. Mục tiêu
-Giúp cho mọi người cảnh giác trước những giấy tờ giả
-Tránh gây hoang mang dư luận
-Ngăn chặn dịch bệnh có thể lây lan
4. giải pháp
-Nâng cao nhận thức người dân trước những giấy tờ giả mạo
-Đưa tin cảnh cáo về những trường hợp làm giấy tờ giả
5. Đề xuất
-Các cơ quan chức năng cần phải xử lí các đội tượng vi phạm theo đúng pháp luật để làm gương
cho mọi người,tránh tình trạng bán giấy tờ giả thêm một lần nữa
-Nâng cao ý thức người dân,tuyên truyền những thông tin về dịch bệnh và những điều cần thiết
phải làm trong tình hình dịch bệnh
III. Lợi dụng lòng tốt để trục lợi
1. Thực trạng
-Đang xảy ra trong những tháng gần đây trong năm 2021
-Lợi dụng mạng xã hội để kêu gọi ủng hộ,quyên góp với mục đích trục lợi,lừa đảo
-lập các tài khoản ao, tài khoản giả mạo rồi vận động quyên góp các hoàn cảnh không có thật
+Ví dụ
-Các đội tượng đã lập nhiều các tài khoản ảo và tài khoản giả mạo để đăng những trường hơp,
hoàn cảnh mất cha, mất mẹ của các em nhỏ hay người gia neo đơn không một ai chăm sóc,cùng
với những hình ảnh tội nghiệp của người khác để lợi dụng lòng tốt của mọi người nhằm trục lợi
cho bản thân
-Trong đợt lũ lụt ở miền trung vào 10/2020, nhiều đối tượng đã sử dụng tài khoản giả mạo để
kêu gọi ủng hộ, quyên góp cho đồng bào miền Trung bị lũ lụt để lấy tiền của những người ủng
hộ
2. Cơ quan chức năng
-Các cơ quan có thẩm quyền cần tăng cường xử lú nghiêm tình trạng này,cần phải vào cuộc
quyết liệt truy tìm đối với các trường hợp lợi dụng mạng xã hội để vận động,quyên góp để trục
lợi
-Các cơ quan chức năng cần kịp thời phát hiện,phối hợp yêu cầu các nhà mạng phải gỡ bỏ,kiên
quyết dóng các tài khoản ảo được lập nhắm mục đích lừa đảo
3. Mục tiêu
-Tránh những tình huống mất tiền oan
-Nâng cao ý thức người dân,cảnh giác trước những thủ đoạn có mục đích lợi dụng để trục lợi cá
nhân
-Xây dụng một mạng xã hội văn minh
-Tránh tình trạng gây hoang mang dư luận
-Tránh gây mất lòng tin của người dân trước những dợt kêu gọi ủng hộ, quyên góp
4. Giải pháp
-Cần phải thận trọng,cảnh giác với những lời kêu gọi,vận động quyên góp trên các mạng xã hội
-Nên xác minh thông tin của các tài khoản kêu gọi ủng hộ, quyên góp
5. Đề xuất
-Các cơ quan có thẩm quyền cần xử lý các dội tượng vi phạm theo đúng pháp luật để làm gương
cho mọi người tránh tình trạng này lặp lại
