ARALING

PANLIPUNAN
3RD QUARTER

JHARYS KRIZIELLE DC. CRUZ

10-AQUINO III
ESSAY: PRINSIPYO NG YOGYAKARTA
ANG PRINSIPYO NG YOGYAKARTA AY ISANG DOKUMENTONG INILIMBAG
SA YOGYAKART, INDONESIA NOONG NOBYEMBRE 2006. ANG
DOKUMENTONG ITO AY NAGLALAMAN NG MGA KARAPATANG PANTAO
NA MAY KINALAMAN SA GAMPANIN NG MGA KASARIAN AT UKOL SA
SEKSWAL NA ORYENTASYON. ANG UNANG PRINSIPYO AY ANG ANG
"ANG KARAPATAN SA UNIBERSAL NA PAGTATAMASA NG MGA
KARAPATANG PANTAO" IBIG-SABIHIN NITO AY LAHAT NG TAO AY
ISINILANG NG MALAYA AT PANTAY-PANTAY SA KARAPATAN AT
DIGNIDAD. ANG BAWAT ISA, ANUMAN ANG IYONG KASARIAN O
PAGKAKAKILANLAN AY MAY DAPAT LAMANG IKAW AY MAKARANAS NG
KARAPATANG PANTAO. ANG IKALAWA NAMAN AY "ANG KARAPATAN SA
BUHAY" LAHAT NG TAO AY MAYROONG KARAPATANG MABUHAY
WALANG SINUMAN ANG PWEDE UMANGKIN O PAGKAITAN ANG IYONG
BUHAY NG ANUMANG DAHILAN, KABILANG NA DITO ANG
ORYENTASYONG SEKSUWAL O ANG IYONG KASARIAN. ANG PANGATLO
AY "ANG KARAPATAN SA TRABAHO" ANG LAHAT AY MAY KARAPATAN
MAGKAROON NG DISENTENG TRABAHO KAHIT ANO PA ANG IYONG
PAGKAKAKILANLAN. ANG PANG-APAT AY "ANG MGA KARAPATAN SA
PAGKAKAPANTAYPANTAY AT KALAYAAN SA DISKRIMINASYON" ITO AY
NANGANGAHULUGAN NA ANG BAWAT ISA AY MAY KARAPATAN
MAGKAROO NG KARAPATANG PANTAO NA WALANG DISKRIMINASYONG
NAG-UUGAT SA IYONG KASARIAN O PAGKAKAKILANLAN, DAPAT AY
KINIKILALA MO LAHAT NG NAKAPALIGID SAYO NG PANTAY-PANTAY.
AT ANG HULI AT PANG-LIMA AY "ANG KARAPATAN SA PAGKILALA NG
BATAS" ITO AY NANGANGAHULUGANG SA BATAS, ANG LAHAT AY MAY
KARAPATANG KILALANIN BILANG TAO SAAN MAN.ANG MGA TAONG
MAY IBA-IBANG ORYENTASYONG SEKSWAL AT
PAGKAKAKILANLANGPANGKASARIAN AY DAPAT NA NAGTATAMASA NG
MGA KAPASIDAD NA LEGAL SALAHAT NG ASPEKTO NG BUHAY. ANG
ORYENTASYONG SEKSWAL ATPAGKAKAKILANLANG PANGKASARIAN NA
PINILI NG BAWAT ISA AY DI-MAIHIHIWALAYNA BAHAGI NG KANYANG
KATAUHAN AT KABILANG SA PINAKABATAYANG ASPEKTONG
PAGPAPASYA-SA-SARILI, DIGNIDAD, AT KALAYAAN.