PAKSA:

LIPUNAN
ANU BA ANG IBIG
SABIHIN NG
LIPUNAN?
ANG LIPUNAN AY TUMUTUKOY SA
MGA TAONG SAMA- SAMANG
NANINIRAHAN SA ISANG
ORGANISADONG KOMUNIDAD NA
MAY IISANG BATAS, TRADISYON, AT
PAGPAPAHALAGA.
 “ANG LIPUNAN AY ISANG BUHAY
NA ORGANISMO KUNG SAAN
NAGAGANAP ANG MGA
PANGYAYARI AT GAWAIN. ITO AY
PATULOY NA KUMIKILOS AT
NAGBABAGO. BINUBUO ANG
LIPUNAN NG MAGKAKAIBA
SUBALIT MAGKAKAUGNAY NA
PANGKAT AT INSTITUSYON.
ANG MAAYOS NA LIPUNAN AY
MAKAKAMIT KUNG ANG BAWAT
PANGKAT AT INSTITUSYON AY
Emile Durkheim GAGAMPANAN NANG MAAYOS
ANG KANILANG TUNGKULIN.”
 “ANG LIPUNAN AY KAKIKITAAN NG
TUNGGALIAN NG KAPANGYARIHAN. ITO AY
NABUBUO DAHIL SA PAG-AAGAWAN NG
MGA TAO SA LIMITADONG
PINAGKUKUNANG- YAMAN UPANG
MATUGUNAN ANG KANILANG
PANGANGAILANGAN. SA TUNGGALIAN NA
ITO, NAGIGING MAKAPANGYARIHAN ANG
PANGKAT NA KUMOKONTROL SA
PRODUKSYON. BUNGA NITO,
NAGKAKAROON NG MAGKAKAIBA AT HINDI
PANTAY NA ANTAS NG TAO SA LIPUNAN NA
NAKABATAY SA YAMAN AT
KAPANGYARIHAN.
Karl Marx
 “ANG LIPUNAN AY BINUBUO NG
TAO NA MAY MAGKAKAWING NA
UGNAYAN AT TUNGKULIN.
NAUUNAWAAN AT HIGIT NA
NAKIKILALA NG TAO ANG
KANIYANG SARILI SA
PAMAMAGITAN NG
PAKIKISALAMUHA SA IBA PANG
MIYEMBRO NG LIPUNAN.
MAKAKAMIT ANG KAAYUSANG
Charles Cooley PANLIPUNAN SA PAMAMAGITAN NG
MAAYOS NA INTERAKSIYON NG
MGA MAMAMAYAN.”
ANG ISTRUKTURANG PANLIPUNAN AT
KULTURA
IPAGPALAGAY NA ANG LIPUNAN AY TULAD NG ISANG
BARYA NA MAY DALAWANG MUKHA: ANG ISANG MUKHA
AY TUMUTUKOY SA MGA ISTRUKTURA NG LIPUNAN AT
ANG ISA NAMAN AY TUMUTUKOY SA KULTURA.
BAGAMA’T ANG DALAWANG MUKHA AY MAGKAIBA AT
MAY KANI-KANIYANG KATANGIAN, MAHALAGA ANG MGA
ITO AT HINDI MAAARING PAGHIWALAYIN TULAD NA
LAMANG KAPAG PINAG-UUSAPAN ANG LIPUNAN.
 MGA ELEMENTO NG
ISTRUKTURANG PANLIPUNAN

1.INSTITUSYON - ORGANISADONG
SISTEMA NG UGNAYAN SA ISANG
LIPUNAN.
 INSTITUSYONG
PANLIPUNAN
• PAMILYA
• EDUKASYON
• EKONOMIYA
• PAMAHALAAN
• RELIHIYON
 2. SOCIAL GROUP
TUMUTUKOY ANG SOCIAL GROUP SA
DALAWA O HIGIT PANG TAONG MAY
MAGKAKATULAD NA KATANGIAN NA
NAGKAKAROON NG UGNAYAN SA
BAWAT ISA AT BUMUBUO NG ISANG
UGNAYANG PANLIPUNAN.
 MAY DALAWANG URI NG SOCIAL
GROUP:
1. PRIMARY GROUP AY TUMUTUKOY SA
MALAPIT AT IMPORMAL NA UGNAYAN
NG MGA INDIBIDUWAL. KADALASAN, ITO
AY MAYROON LAMANG MALIIT NA
BILANG.
2. SECONDARY GROUP AY BINUBUO NG MGA
INDIBIDUWAL NA MAY PORMAL NA UGNAYAN
SA ISA’T ISA. KARANIWANG NAKATUON SA
PAGTUPAD SA ISANG GAWAIN ANG
GANITONG URI NG UGNAYANG PANLIPUNAN.
ISANG HALIMBAWA NITO AY ANG UGNAYAN
SA PAGITAN NG AMO AT NG KANIYANG
MANGGAGAWA, GAYUNDIN ANG UGNAYAN
NG MGA MANGGAGAWA SA ISA’T ISA.
3. STATUS -AY TUMUTUKOY SA
POSISYONG KINABIBILANGAN
NG ISANG INDIBIDUWAL SA
LIPUNAN.
•ANG ATING PAGKAKAKILANLAN
O IDENTIDAD AY
NAIIMPLUWENSIYAHAN NG
ATING STATUS
MAY DALAWANG URI NG STATUS
1. ASCRIBEDSTATUS- NAKATALAGA
SA ISANG INDIBIDUWAL SIMULA
NANG SIYA AY IPINANGANAK
HINDI ITO KONTROLADO NG ISANG
INDIBIDUWAL
2. ACHIEVED STATUS
NAKATALAGA SA ISANG INDIBIDUWAL SA
BISA NG KANIYANG PAGSUSUMIKAP
MAAARING MABAGO NG ISANG
INDIBIDUWAL ANG KANIYANG ACHIEVED
STATUS
 4. GAMPANIN (ROLES)
• TUMUTUKOY ANG MGA GAMPANING ITO SA
MGA KARAPATAN, OBLIGASYON, AT MGA
INAASAHAN NG LIPUNAN NA KAAKIBAT NG
POSISYON NG INDIBIDUWAL. SINASABING
ANG MGA GAMPANING ITO ANG NAGIGING
BATAYAN DIN NG KILOS NG ISANG TAO SA
LIPUNANG KANYANG GINAGALAWAN.
 ANG KULTURA
AY………
• ANG KULTURA AY ISANG
KUMPLIKADONG SISTEMA NG
UGNAYAN NA NAGBIBIGAY-
KAHULUGAN SA PARAAN NG
PAMUMUHAY NG ISANG GRUPONG
PANLIPUNAN O ISANG LIPUNAN SA
• ITO ANG KABUUANG
KONSEPTONG SANGKAP SA
PAMUMUHAY NG MGA TAO, ANG
BATAYAN NG KILOS AT GAWI, AT
ANG KABUUANG GAWAIN NG
TAO”. ( PANOPIO)
• TUMUTUKOY SA
KAHULUGAN AT PARAAN NG
PAMUMUHAY NA
NAGLALARAWAN SA ISANG
LIPUNAN. ( MOONEY)
 DALAWANG URI NG
KULTURA
1. MATERYAL
2. HINDI MATERYAL
 MATERYAL
• BINUBUO ITO NG MGA GUSALI,
LIKHANG-SINING, KAGAMITAN, AT IBA
PANG BAGAY NA NAKIKITA AT
NAHAHAWAKAN AT GAWA O NILIKHA NG
TAO. (PANOPIO, 2007) ANG MGA BAGAY
NA ITO AY MAY KAHULUGAN AT
MAHALAGA SA PAG-UNAWA NG
 HINDI MATERYAL
•
KABILANG DITO ANG BATAS, GAWI, IDEYA,
PANINIWALA, AT NORMS NG ISANG GRUPO
NG TAO. HINDI TULAD NG MATERYAL NA
KULTURA, HINDI ITO NAHAHAWAKAN
SUBALIT ITO AY MAAARING MAKITA O
MAOBSERBAHAN. ITO AY BAHAGI NG
PANG- ARAW-ARAW NA PAMUMUHAY NG
TAO AT SISTEMANG PANLIPUNAN.
MGA ELEMENTO
NG KULTURA
 PANINIWALA (BELIEFS)
• TUMUTUKOY ITO SA MGA KAHULUGAN
AT PALIWANAG TUNGKOL SA
PINANINIWALAAN AT TINATANGGAP NA
TOTOO.
• MAITUTURING ITONG BATAYAN NG
PAGPAPAHALAGA NG ISANG GRUPO O
 PAGPAPAHALAGA
(VALUES)
• ANG PAGPAPAHALAGA AY HINDI
MAAARING MAIHIWALAY SA PANINIWALA
NG ISANG LIPUNAN.
• MAITUTURING ITONG BATAYAN NG ISANG
GRUPO O NG LIPUNAN SA KABUUAN KUNG
ANO ANG KATANGGAP-TANGGAP AT KUNG
ANO ANG HINDI.
 NORMS
• TUMUTUKOY ITO SA MGA ASAL,
KILOS, O GAWI NA BINUO AT
NAGSISILBING PAMANTAYAN SA
ISANG LIPUNAN.
• NAGSISILBING BATAYAN NG MGA
UGALI, AKSYON, AT PAKIKITUNGO
NG ISANG INDIBIDUWAL SA
 URI NG NORMS
1. FOLKWAYS AY ANG PANGKALAHATANG
BATAYAN NG KILOS NG MGA TAO SA ISANG
GRUPO O SA ISANG LIPUNAN SA KABUUAN.
2. MORES AY TUMUTUKOY SA MAS MAHIGPIT
NA BATAYAN NG PAGKILOS. ANG PAGLABAG
SA MGA MORES AY MAGDUDULOT NG MGA
LEGAL NA PARUSA
 SIMBOLO (SYMBOLS)
• PAGLALAPAT NG KAHULUGAN SA
ISANG BAGAY NG MGA TAONG
GUMAGAMIT DITO.
• KUNG WALANG SIMBOLO, WALANG
MAGAGANAP NA KOMUNIKASYON
AT HINDI RIN MAGIGING POSIBLE
ANG INTERAKSIYON NG MGA TAO SA
 MODIFIED TRUE OR FALSE
ISULAT ANG TAMA KUNG WASTO
ANG ISINASAAD NG PANGUNGUSAP;
KUNG ITO AY MALI, ITAMA ANG
SALITANG MAY SALUNGGUHIT
UPANG MAIWASTO ANG PAHAYAG.
__________1. ANG KULTURA AY
TUMUTUKOY SA KAHULUGAN
AT PARAAN NG PAMUMUHAY
NG MGA MAMAMAYAN SA
ISANG LIPUNAN.
__________2. ANG PANINIWALA
AY ISANG ELEMENTO NG
KULTURA NA TUMUTUKOY SA
MGA ASAL, KILOS O GAWI NA
NAGSISILBING PAMANTAYAN NG
PAGKILOS SA ISANG LIPUNAN.
_________3. ITO AY BATAYAN NG
PAGKILOS NA KATANGGAP-
TANGGAP SA GRUPO NG MGA
TAO O LIPUNAN SA KABUUAN.
__________4. ANG HINDI
PAGSUNOD SA NORMS NG
ISANG LIPUNAN AY MAY
KAUKULANG KAPARUSAHAN
O SANCTIONS.
________5. ANG KULTURA
AY NAGLALARAWAN SA
ISANG LIPUNAN.
SOCIOLOGICAL IMAGINATION

TUMUTUKOY SA KAKAYAHANG
MAKITA ANG KAUGNAYAN NG
MGA PERSONAL NA KARANASAN
NG ISANG TAO AT ANG LIPUNANG
KANYANG GINAGALAWAN
 ISYUNG PERSONAL
ITO AY NAGAGANAP SA
PAGITAN NG ISANG TAO AT
ILANG MALALAPIT SA
KANYA.
ISYUNG PANLIPUNAN
PAMPUBLIKONG PAKSA
KUNG SAAN
NAAPEKTUHAN ANG
 TUMUTUKOY SA ISANG
PAMPUBLIKONG BAGAY NA
KARANIWANG
KAUGNAY ITO NG KRISIS O
SULIRANIN SA MGA
GAWAIN 5. PERSONAL O PANLIPUNAN?

Isyung
Isyung
panlipuna
personal
n
GAWAIN 6.PANGATWIRANAN
MO! BASAHIN ANG MGA
SITWASYON SA UNANG KOLUM.
IPALIWANAG ANG SANHI AT
EPEKTO NG BAWAT SITWASYON
GAMIT ANG SOCIOLOGICAL
 SITWASYO PALIWANA
N G
1.

2.

3
 SITWASYON

1. AYON SA ISTATISTIKS,
LABING LIMANG MILYONG
PILIPINO ANG WALANG
TRABAHO.
2. ISANG MAG- AARAL
ANG NAHIHIRAPANG
GUMAWA NG TAKDANG-
ARALIN SA ARALING
PANLIPUNAN.
 3. DAHIL SA BIGLANG
PAGLAKAS NG ULAN,
MALAKING BAHAGI NG
KOMUNIDAD ANG
BUMAHA.
 AWIT- SURI

PANANAGUTAN
 ANO ANG
IPINAHIHIWATIG NG
UNANG TALATA
TUNGKOL SA PAGIGING
BAHAGI NG ISANG TAO
SA LIPUNANNG
KANYANG
 SA IYONG PALAGAY, ANO
ANG KAHULUGAN NG
LINYANG “TAYONG LAHAT
AY MAY PANANAGUTAN SA
ISA’T ISA? IPALIWANAG.
 ANO ANG KAHALAGAHAN NG
PAGMAMAHALAN AT
PAGLILINGKOD NG BAWAT TAO
SA ISA’T ISA BILANG KABAHAGI
NG LIPUNAN? IPALIWANAG