MGA HALIMBAWA NG

PANUNURING PAMPANITIKAN
SA ILANG PILING AKDANG
PAMPANITIKAN

PANGKAT 5
 ANO ANG PANUNURING PAMPANITIKAN?

• ANG PANUNURING PAMPANITIKAN AY ISANG

MALALIM NA PAGHIMAY SA MGA
AKDANGPAMPANITIKAN SA PAMAMAGITAN NG
PAGLALAPAT NG IBAT’T IBANG DULOG
NGKRITISISMO PARA SA MABISANG PAG-UNAWA SA
MGA MALIKHAING MANUNULAT ATKATHA.
 PANUNURING PAMPANITIKAN
• SA PAGSUSURI, KINAKAILANGAN ANG LUBOS NA KAALAMAN SA
KATHANGSINUSURI TULAD NG BUONG NILALAMAN NG AKDA, PARAAN NG
PAGKAKABUO NITOAT ANG GINAMIT NG AWTOR NA PAMAMARAAN O ISTILO.
• KINAKAILANGAN DING ANG MANUNURI AY MAY OPINYONG BUNGA
NGOBHEKTIBONG PANANAW LABAN MAN O KATIG SA KATHA, KAYA
MAHALAGANGSIYA AY MAGING MATAPAT.
• ANG PAGPAPALIWANAG O PANUNULIGSA SA ISANG AKDA UPANG IHATID
ANGKAHALAGAHAN NITO AY PAMUMUNA.
• ISA SA MGA ASPEKTONG LUMILIKHA NG MGA AKDANG PAMPANITIKAN
KASAMAANG IBA’T IBANG SANGKAP NG KALIKASAN AT MGA KAUGNAY AY
KAPALIGIRAN.
• DALAWA ANG LAYUNIN NG PANITIKAN: MAGBIGAY ALIW AT MAGBIGAY-
ARALKAYA MAHALAGA DIN SA MGA AKDA ANG MAGKAROON NG BIAS SA
KAASALAN.
MULA RITO, MARAMING NAPUPULOT NA PANGYAYARI, SITWASYON AT
BANGHAYNA MAAARING GAMITING PAKSA SAPAGKAT BATAY ITO SA SARILING
PAGMAMASID O KARANASAN.

ANG KALIPUNAN NG MGA PINAGYAMANG SINULAT O NILIMBAG SA

ISANGTANGING WIKA NG TAO AY PANITIKAN.

ANG PINAKAMAHALAGANG SALIK NA NAGTURO SA ATIN KUNG PAANO

LUMIKHANG MAHUHUSAY NA PANITIKAN AY KARANASAN.

PINAKAMAHALAGANG BISANG TAGLAY NG PANITIKAN; HINDI MALIKHAIN

ANGAKDA KUNG WALANG BIAS SA KAASALAN.
• NAG-UUDYOK ITO NA UMUNLAD AT YUMAMAN ANG DIWA NG MGAMAMBABASA
KAYA TINAWAG ITONG BISA SA KAISIPAN
PANUNURING PAMPANITIKAN SA
MAIKLING KWENTO
PAGSUSURI SA ILANG MAIKLING
KWENTO NG DEKADA ’40:
LIKHANG-SINING SA GALERYA
NG BUHAY AT KATOTOHANAN.
“LUPANG TINUBUANG”
NI NARCISO G. REYES
• MAY MGA SANDALING HINAHANAP NG TAO ANG KANYANG IDENTIDAD SA LOOB
NG KANYANG SARILI. SAPAGKAT ANG PAGHAHANAP SA SARILI'Y
ISANGPAGLALANTAD NG REALIDAD NG BUHAY, ANG TAO'Y WALANG HUMPAY SA
PAGTUKLAS NG KANYANG KAAKUHAN, MAG-IWAN MAN ITO NG TINIK SA
KANYANG DIBDIB.
• SI DANDING, ANG PANGUNAHING TAUHAN, AY ISA LAMANG SA MGA TAONG
NAKAPAGLAKBAY SUMANDALI SA MALAYONG LUGAR HINDI UPANG ITAGO ANG
SARILI SA MAGULONG LUNGSOD KUNDI UPANG DALAWIN ANG ISANG "LIMOT NA
BAKAS NG LAHI" NA TALIKDAN MAN NIYA'T HINDI AY NAGING BAHAGI NA NG
KANYANG BUHAY.
• SI DANDING AY SINAGIAN NG LUNGKOT, BAGAMA'T HINDI NIYA NAKITA
KAILANMAN ANG NAMATAY NA KAMAG-ANAK. ANG PAGKAKABANGGIT SA
KANYANG AMA AY TUMINO SA ISANG TAGONG BAHAGI NG KANYANG PUSO, AT
NAGLAPIT NG KANYANG DAMDAMIN SA HINDI KILALANG PATAY.
 PAGSUSURI
• GINAMIT NI REYES NA INSTRUMENTO ANG AMA NI DANDING UPANG ANTIGIN
ANG KANYARNG KAWALANG-MALAY AT NANG MAPALAPIT LAMANG ANG
DAMDAMIN NIYA SA DI NAKIKILALANG KAMAG-ANAK. PARANG NAIS
IPANGALANDAKAN NG’MAY-AKDA ANG TEORYA NG DISPOSISYONG PERSONAL NI
ALLPORT NA ANG TEORYA NG PERSONALIDAD AY BATAY SA PAG-UUGALI. AYON
KAY ALLPORT, MAHALAGA SA TAO ANG HULWARANG INDIBIDWALIDAD NA ANG
ISANG TAO RAW AY MAKAKIKITA NG PARAAN UPANG MAANTIG ANG KANYANG
SARILI SA ISANG SITWASYONG HINDI INAASAHAN. TALIWAS NAMAN ITO SA
TEORYANG SELF-CONSISTENCY NI LECKY NA NAGSASABING ANG BAWAT
INDIBIDWAL AY NATUTUKLASAN ANG SARILI NANG WALANG HANGGANAN
(LECKY, 1961: 46).
• NAILANTAD NI REYES ANG URI NG LIPUNANG GINAGALAWAN NI DANDING SA
ISTILONG KANYANG GINAMIT:
• KAYRAMI PALA NIYANG MGA KAMAG-ANAK DOON. HINDI NA NAPATID-PATID ANG PAGPAPAKILALA NG
KANYANG TIYA JUANA. SILA ANG IYONG LOLO IASY0, AT SILA ANG IYONG LOLA INES. ANG MGA
PINSAN MONG JUAN, SELING, MARYA AT ASYA. ANG IYONG NANA BITO. ANG IYONG TATA ENTENG.
YUKOD AT NGITI RITO,HALIK NG KAMAY ROON. MGA KAMAG-ANAK NA MALAPIT AT MALAYO, TUNAY
AT HAWA LAMANG, MATATANDA AT MGA BATA.
• (PAGSUSURI)
• ISANG TAGALUNSOD SI DANDING, NGUNIT SA KABILA NG KANYANG MATAGAL NA
PANINIRAHAN SA LUNGSOD AY HINDI SIYA KINAKITAAN NG PAGSUWAY SA ISANG LUMA
NGUNIT MAGANDANG TRADISYON: ANG PAGYUKOD AT PAGHALIK NG KAMAY BILANG
TANDA NG PAGGALANG. PINATOTOHANAN LAMANG NI REYES ANG TEORYA NI REDFIELD
(1947: 293):
ANG SOSYAL NA PAGPIPIGIL SA ANUMANG KILOS SA ISANG PAYAK AT NAHIHIWALAY NA
LIPUNAN AY HALOS NASASALIG SA MGA UGALING BAYAN AT MGA KAUGALIANG MORAL. ANG
MGA TAO’Y KUMIKILOS NANG AYON SA KANILANG TRADISYONAL NA KASUNDUAN AT ANG
KANLANG MAPILING GALAW AY NAPAPALOOB SA KANILANG UGALING BAYAN AT KAUGALING
MORAL NG LIPUNANG KANILANG KINABIBILANGAN.
NATURAL SA TAO ANG MAPAG-ISA. IBIG NIYANG TAKASAN ANG KABALINTUAN NG BUHAY. IBIG NIYANG MAKALAYA AT
HANAPIN ANG KANYANG EKSISTENSYA ANG KANYANG PINAGMULAN,ANG KANYANG KAMUSMUSAN AT MAGING ANG
MGA TAONG KASANGKOT SA KANYANG PAGKAKALUWAL SA DAIGDIG. ITINURING NI LOLO TASYO SI DANDING NA
KATULAD NG KANYANG AMA—

“BALISA KA SA GITNA NG KARAMIHAN; IBIG MO PA ANG NAG-IISA,”

“MAY MGA SANDALI KAILANGAN NG TAO ANG MAPAG-ISA.”

• “GANYAN DIN SIYA KUNG MAGSALITA, BATA PA’Y MAGULANG NA ANG ISIP.”

• GINAMIT LANG NA KASANGKAPAN NI REYES ANG RASON NI DANDING UPANG MALAYANG MAKAPAGTANONG ANG
HULI TUNGKOL SA KANYANG AMA. AT SA DAMI NG MGA BAGAY AT PANGYAYARING NATUKLASAN NI DANDING AY
ISA ANG KANYANG ITINANGI: ANG PAGIGING MAKATA NG KANYANG AMA. ISANG MAKATANG NAKALILIKHA NG
SALAMISIN NA HIHINOG SA TALAS NG KANYANG ISIP, TAYOG NG TALINO, KISLAP NG DIWA AT PUSOK NG DAMDAMIN.

• PAGKATAPOS NG LIBING AY MULING TUMAKAS SI DANDING. PATALILIS SIYANG NAGTANGO SA BUKID. DITO NIYA
GINUNITA ANG MGA KWENTO NG KANYANG LOLO TASYO TUNGKOL SA KANYANG AMA- -ANG PAGSASARANGGOLA
SA BUKID, ANG PAGKAHULOG SA KALABAW, ANG PAGTATAGO SA MGA KASTILA, ANG PAGSULAT NG TULA, ANG
DALAGA SA BUNTON NG PALAY, AT IBA PANG MAKUKULAY NA KARANASANG MANANATILING NAKALIMBAG SA
KANYANG ISIPAN.
• KUNG PINAHINOG MAN SA KATUTUBONG-KULAY ANG KWENTO DAHIL SA
MASINING NA PAGKAKALARAWAN NG MGA TAUHAN, TANAWIN AT MGA
PANGYAYARI, HINDI MAIKUBLI NI REYES ANG PILIPINISMONG NAG-UUGAT SA
KĄBUUAN NG KWENTO. ISINANGKALAN NG MAY-AKDA ANG ISANG BAHAGI NG
KWENTO UPANG PALUTANGIN ANG PAGMAMAHAL SA BAYAN BILANG TAGA
PAGPAHAYAG NG ATING PAGKABANSA AT TAGABUKLOD NG ATING PAGKAKAISA.

PANSININ ANG TALATANG ITO:

SA SANDALING IYON AY TILA HAWAK NI DANDING ANG LIHIM NA TINATAWAG NA PAG-
IBIG SA LUPANG TINUBUAN. NAUNAWAAN NIYA KUNG BAKIT ANG PAGKAKATAPON SA
IBANG BANSA AY NAPAKABIGAT NA PARUSA, AT KUNG ANG MGA NAWAWALAY NA ANAK
AY SUMASALUNGAT SA BAGYO AT BAHA MAKAUWI LAMANG BAYAN. KUNG BAKIT
WALANG ATUBILING NAGHAIN NG DUGO SINA RIZAL AT BONIFACIO.
• NATANIM SA DIBDIB NI DANDING ANG PAGMAMAHAL SA BAYAN SA SANDALING DAPAT
SANA’Y LUKUBAN SIYA NG PAGKALUNGKOT DAHIL SA PAGKAMATAY NG ISANG KAMAG-
ANAK. SADYANG GANITO ANG TAKDA NG BUHAY: SA BAWAT BUHAY NA MAHIHIMLAY AY
MAY BUHAY NA ISISILANG. LTO’Y PARANG HALAW SA TEORYA NI FREUD (1936:787) NA
NAGSASABING ANG DALAWANG PANGANGAILANGAN NG TAO AY ANG PAGHAHANGAD NA
MABUHAY AT PAGHAHANGAD NA MAMATAY.

• SA KABUUAN, ANG “LUPANG TINUBUAN” NI REYES AY TUMUGON SA PILOSOPYA NI

SOCRATES NA ANG TAO’Y KUMIKILALA SA KANYANG SARILI, SA KANYANG KAKAYAHAN
AT LIMITASYON. SA KANYANG AKLAT NA KNOW THYSELF AY IMINUNGKAHI NIYA NA ANG
TAO, UPANG MAGING TAO, AY KAILANGANG MAGING TAPAT SA KANYANG SARILI BILANG
MANUNULAT ANG PAGPAPAKILALA KAY DANDING BILANG PANAUHING TAGALUNSOD. SA
MGA NAKAKILALA KAY REYES, MAAARING IPALAGAY NA SIYA AT SI DANDING AY IISA
KUNG ANG PAGBABATAYAN AY ANG PULSO NG MGA PANGYAYARI SA KWENTO. NAHAGIP,
KUNG DI MA’Y NABIHAG NI REYES SI DANDING UPANG MATUKLASAN ANG REALIDAD NG
BUHAY SA PARAANGMAKASINING AT MALIKHAIN. NGUNIT SA IISANG BAGAY LAMANG
MNAGKAKATULAD ANG MANUNULAT AT ANG KANYANG PANGUNAHING TAUHAN: KAPWA
NILA NAKILALA ANG KANILANG SARILI, KAPWA NILA TINAKASAN SANDALI ANG
KABALINTUNAAN NG BUHAY UPANG PAGKATAPOS AY MAKILALA NILA NANG LUBUSAN
  SA AWIT:

MGA GINTONG KAISIPAN AT

PAGHIHIMAGSIK SA TULDOK NG
BAWAT TALUDTOD: PANAGHOY NI
BALAGTAS “SA ISANG MADILIM,
GUBAT NA MAPANGLAW
 Tagapag-ulat : CLAIRE C. RUEDAS
 ANG TULA NI BALAGTAS NA "PANAGHOY NI
BALAGTAS" AY ISANG MALALIM AT MAPANGLAW NA
PAGPAPAHAYAG NG DAMDAMIN AT PAGHIHIMAGSIK.
ANG MGA GINTONG KAISIPAN AT PAGHIHIMAGSIK NA
MATATAGPUAN SA BAWAT TALUDTOD NG TULA AY ANG
SUMUSUNOD:
Taludtod 1: "Sa isang madilim, gubat na mapanglaw" - Ito ay
naglalarawan ng isang madilim at malungkot na kalagayan sa gitna ng
gubat. Ang sintesis na ito ay nagpapahiwatig ng pagkadismaya at
pagkaantala sa buhay.
Taludtod 2: "Upang magpahinga ang pusong nangangalit" -
Ipinapahayag dito ang pagnanais na magpahinga o makalaya mula
sa mga suliranin at kahirapan ng buhay. Ito ay isang paghihimagsik
at paghahanap ng kapayapaan.
Taludtod 3: "Ngunit sa kalawakan, liwanag ay kumislap" - Ang taludtod
na ito ay nagbibigay ng pag-asa at liwanag sa gitna ng kadiliman. Ito ay
nagpapahiwatig ng pagbabago at pag-asa na maaaring matagpuan sa
kabila ng mga pagsubok.
Taludtod 4: "Makalaya't lumaya sa mga tanikala" - Ang taludtod na ito ay
nagpapahiwatig ng pagnanais na makalaya mula sa mga paghihirap at
pagkakasakal. Ito ay isang pagpapahayag ng paghihimagsik at kamalayan
sa sariling halaga at dignidad.
Taludtod 5: "Kalayaan at katarungan ang hayag" - Ipinapahayag dito ang
pagnanais na magkaroon ng kalayaan at katarungan para sa lahat. Ito ay
isang pagsisigaw para sa pagbabago at hustisya sa lipunan.
Sa bawat taludtod ng tula, matatagpuan ang mga
gintong kaisipan at paghihimagsik na naglalayong
ipahayag ang damdamin at paghahangad ng
pagbabago sa lipunan. Ito ay isang pagtawag sa
katarungan, kalayaan, at pag-asa na maaaring
matagpuan sa gitna ng mga suliranin ng buhay.
 PANIMULA

ANG DELIMA NG BUHAY: MAY PUWANG SA PAGITAN NG

PAGSUBOK
 Ang "Ang Delima ng Buhay: May Puwang sa pagitan ng pagsubok" ay isang
pahayag o linya mula sa awit ni Francisco Balagtas na pinamagatang "Florante at
Laura." Ang linyang ito ay nagpapahiwatig na mayroong puwang o pag-asa sa gitna
ng mga pagsubok na kinakaharap ng mga tao sa buhay.
 Sa akda ni Balagtas, ipinakikita niya ang mga pagsubok at hamon na kaharap ng mga
tauhan sa kuwento. Ang delima, isang uri ng halaman, ay maaaring simbolo ng mga
pagsubok at kahirapan sa buhay. Ngunit sa kabila ng mga ito, ipinapahayag ang
ideya na may puwang pa rin para sa pag-asa at pag-unlad.
 Ang mensahe ng linya na "May Puwang sa pagitan ng pagsubok"
ay nagpapahiwatig na kahit na mahirap ang buhay at may mga
hamon tayong kinakaharap, mayroon pa ring pag-asang naghihintay
sa atin. Ito ay isang paalala na hindi dapat tayo mawalan ng pag-asa
at patuloy na lumaban sa kabila ng mga pagsubok na dumating sa
ating buhay.
 Nagbibigay ito ng inspirasyon at pag-asa sa mga mambabasa na
kahit na nasasangkot tayo sa mga pagsubok, mayroon pa rin tayong
kakayahan na malampasan ang mga ito at magpatuloy sa pag-unlad.
 SI BALAGTAS ALILANG-KANIN, DAKILANG
MANGINGIBIG, AT MAKATANG MAY
PEDESTAL SA PARNASO NG DAIGDIG
 Si Francisco Balagtas, na mas kilala bilang Francisco Baltazar o Balagtas, ay
isang tanyag na makata sa panahon ng pananakop ng Espanya sa Pilipinas.
Siya ang sumulat ng epikong Florante at Laura, na itinuturing na isa sa mga
pinakamahusay na akda sa panitikang Pilipino.
 Ang Florante at Laura ay isang tulang pasalaysay na naglalahad ng mga
karanasan at pakikipagsapalaran ng mga tauhan nito.
 Si Balagtas ay kilala rin sa kanyang husay sa paggamit ng tula
bilang paraan ng pagpapahayag ng kanyang mga saloobin at
kritisismo sa lipunan. Ang kanyang mga tula ay karaniwang
naglalaman ng malalim na pagninilay at mga mensahe tungkol sa
pag-ibig, katarungan, at kalayaan.
 Dahil sa kanyang kahusayan at kontribusyon sa panitikan, kinilala
si Balagtas bilang "Dakilang Makata ng Bayan" at ang kanyang
pedestal sa parnaso ng daigdig ay napatunayan sa pamamagitan ng
kanyang mga akda na nagpatunay sa kanyang kahusayan bilang
isang mangingibig at makata. Ang kanyang mga likha ay patuloy na
pinag-aaralan at pinahahalagahan hindi lamang sa Pilipinas, kundi
sa buong mundo.
 ANG TATLONG LIKHANG-SINING NI
BALAGTAS: BATIS NG GINTONG
KAISIPAN AT MAKA-DEMOKRATIKONG
PAGHIHIMAGSIK
• Maraming likhang-sining ang naging kontribusyon ng Sisne ng Panginay sa
kabang-yaman ng panitikang Pilipino. Ang bawat isa'y may haplos-
panunuligsa, unos-pakikibaka, at ispiritu ng paghihimagsik. Malalim na ang
natimong 'sugat sa dibdib ni Balagtas bunga ng kanyang mga kasawian sa
buhay. At nang ito'y masaling ay nanariwang muli, hanggang sa parang
bulkang sumabog ang kanyang dibdib. Sumiklab ang dati'y tago ngunit
nagpupumiglas na damdamin. Bunga nito'y naisatitik ang daloy-kamalayang
nagsasangkot sa makata at sa panahon ang ng kanyang kany paglalagalag.
Bunga nito'y naitighaw ang daloy-kaisipang naging salalayan ng buhay at
katotohanan.
• Isang obra maestra ang Florante at Laura ni Balagtas na may masining na
paglalaro ng mga salita at naglalaman ng karunungang ng buhay. Bukod dito'y
may nakakubling sining ang mga akda niyang "Orosman at Safira," isang
komedyang may apat na yugto; "La India Elegante Y El Negrito Amante,"
isang sayneteng may sang yugto lamang; "Don Nuno at Selinda," isang
komedyang may tatlong yugto; "Auredato at Astrone," isang komedyang
itinanghal sa Abucay noong 1859, "Bayaceto at Dorlisca," isang komedyang
may tatlong yugto; at ang "Almansor at Rosalina," isang komedyang
itinanghal sa Udyong noong 1841.

• Masisilay sa tatlong susuriing akda ang pagka-rebolusyonaryo ni Balagtas na

kaipala'y kasasalaminan ng mga gintong kaisipan at paghihimagsik: ang
"Florante at Laura," Ang "Orosman at Zafira," at ang "La India Elegante Y EL
Negrito Amante."
• Ang Buod ng Komedyang "Orosman at Zafira"
• Ang paksang ito ay tungkol sa kasakiman at paghahangad ng kapangyarihan ng tatlong kaharian ang Marruecos, Tedenst, at
Duquela. Nagsimula ang kuwento sa pagbibigay ng impormasyon ni Zelima tungkol sa mga trahedyang naganap sa
kanilang kaharian. Si Mahamud na pinakamataas na sultan sa kanilang kaharian na Marruecos ay naghanda ng selebrasyon
at inanyayahan niya ang matataas na opisyal ng militar sa kanyang nasasakupan at kasama na sa mga ito sina Bousalem na
pinuno ng Tedenst, at si Zalem na nagmula sa kaharian ng Duquela. Sa selebrasyong iyon naisagawa ni Bousalem ang
masamang intensyong patayin si Mahamud at humalili sa posisyon nito. Matagumpay na naisagawa ni Bousalem ang
planong patayin si Mahamud at dahil sa pagkamatay niya ay nagkaroon ng sunod-sunid na digmaan, pagdanak ng dugo at
patayan sa kaharian ng Marruecos at lahat ng iyon ay dulot ng kasakiman at paghahangad ng kapangyarihan. Si Zafira na
anak ni Mahamud ay lubos na naghinagpis sa kamatayan ng kanyang ama kaya't nagpasya syang bigyan ng kataranguan ito
at humingi siya ng tulong kay Zelim ng Duquela ukol sa digmaang kanilang isasagawa laban sa mga tao ng Tadest. at
sinuportahan naman ng mga tao ng Duquela ang kanilang plano. Ang digmaan sa pagitan nina Zafira at ng mga tao ng
Tadest ay pinamunuan ng dalawang anak na lalaki ni Bousalem na sina Abdalap at Orosman, at sa digmaan ay hindi
nagtagumpay sina Zafira. Makalipas ang ilang panahon ay nagging magkasintahan sina Orosman at Zafira at nagging
masaya silang dalawa ngunit nagkaroon sila ng suliranin nang makita ni Abdalap si Zafira at nabighani siya sa kagandahan
nito. Ninais ni Abdalap na maging kasintahan si Zafira at wala siyang pakialam kahit na alam niyang kasintahan na ito ng
kayang kapatid na si Orosman. Pilit na inaagaw ni Abdalap si Zafira sa kayang kapatid at hindi niya pinakinggang ang
kanyang amang si Bousalem nang pinagsabihan siya nitong tigilan na niya si Zafira. Nagalit si Abdalap sa kaniyang ama
kaya ito ay kaniyang pinatay at simula noon ay si Abdalap na ang humalili sa trono ni Bousalem bilang sultan ng Tadest.
Binalak din ni Abdalap na patayin ang kaniyang kapatid na si Orosman upang mapasakaniya na si Zafira, nang makita ni
Orosman ang bangkay ng kaniyang ama at nang nalaman niyang ang kapatid niya ang pumatay dito ay labis na galit ang
kaniyang naramdaman. Ang tunggalian sa pagitan ng magkapatid para sa katapatan at pagmamahal ni Zafira ay lalong
tumindi at dahil sa mga pangyayari ay nagkaroon ng lakas ng loob si Orosman na labanan ang kanyang kapatid na si
Abdalap hanggang sa ito ay kaniya nang mapatay. Sa huli ay si Orosman. na ang nagging sultan matapos mapatay ang
kapatid at umasa ang lahat na sa pag-upo ni Orosman bilang bagong sultan ay matitigil na ang mga digmaan nang dahil sa
kasakiman at pagnanais ng iba't ibang kaharian sa kapangyarihan, magkaroon na ng kapayapaan, katahimikan, at pag-unlad
sa ekonomiya ng bawat kaharian.
• ANG "LA INDIA ELEGANTE Y EL NEGRITO AMANTE" ANG
KAISA-ISANG DULANG MAY ISANG YUGTO NI FRANCISCO
BALTAZAR NA NABUHAY PA.
• ISA ITONG SAYNETE (SAINETE), ISANG URI NG MAIKLING
DULANG KATATAWANAN NA ITINATANGHAL NOONG
INTERMISYON SA MAHABANG KOMEDYA. ANG SAYNETENG
ITO NI BALAGTAS AY MAY DIYALOGONG PATULA AT MAY
SAKNUNGANG BINUBUO NG AAPATING TALUDTOD AT
SUKAT NA WAWALUHIN.
• NAGANAP ANG "LA INDIA ELEGANTE Y EL NEGRITO
AMANTE" SA ISANG PLASA NG BAYAN NG PAGPIPISTAHAN.
TAMPOK DITO ANG MGA TAUHANG SINA UBAN NA
KAMINERO; SI KAPITAN TOMING, ANG ITANG "NEGRITO
• Nagsimula ang dula sa pagwawalis ni Uban sa plasa at pagdating ni Toming na bihis na bihis sa kaniyang lebita o
amerikanang frak. Lumitaw sa usapan na nagbihis na ng iba't ibang kasuotan si kapitan Toming upang mapansin ni
Menangge.
• Naniniwala si Toming na sa pagpapalit-palit niya ng kasuotan ay naiiba rin ang kaniyang lahi at estado sa buhay
na magiging daan upang mapalapit siya sa iniibig. Gayunman, sa pagpapatuloy ng saynete ay hindi pa rin siya
nakapasa sa mapanghamak na tingin ng Tagala.
• Sa kabila ng magaan at katawa-tawang sitwasyon at diyalogo, ang saynete ni Balagtas ay hinahangaan ngayon
dahil sa pagpaksa nito sa diskriminasyong panlahi. Isang dagdag na patunay sa kadakilaan ng kaniyang pag-iisip.
• Mga pangunahing tauhan sa kuwento
• Zafira ang anak ni Mahamud at ang babaeng pinag-agawan ng magkapatid.
• Orosman-Kasintahan ni Zafira at kapatid ni Abdalap.
• Abdalap-Nagnais na agawin si Zafira at kapatid ni Orosman.
• Mahamud pinakamataas na sultan sa kaharian ng Marruecos at ang ama ni Zafira.
• Bousalem-ang pinuno ng Tadenst, ama nina Orosman at Abdalap at ang pumatay kay Mahamud.
• Zelim nagmula sa kaharian ng Duquela at hiningian ng tulong ni Zafira,
• Aral na makukuha sa Kuwento
• Huwag maging sabik sa kapangyarihan dahil ito ay maaaring makapagdulot ng gulo, at hindi na natin alam ang
ating mga nagagawa dahil sa sobrag kagustuhan sa isang bagay. Matutong gumalang sa relasyon ng isang
magkasintahan at huwag manggulo o manira ng relasyon.
 ANG "FLORANTE AT LAURA:" AWIT
NA MUSA, PANAGHOY PARA SA BAYAN

• Ang awit at kurido ay dalawang akdang pasalaysay na nasusulat nang patula. Noong p panahon
ani Balagtas, , a ang mga ito'y binabasa nang malakas o isinasalaysay nang paawit. Ayon kina de
Rosario-Pineda at Ongoco (1972:76), may anim na katangian ang awit at kurido bukod sa patula
ang pagkakasulat at paawit kung bigkasin:
• 1. magkatulad: ang pagkasulat ay Ang mga layunin sa ng pananampalatayang Kristyano.
Inihahandog sal sa mga babaing mahal nila sa buhay. pagpapalaganap Diyos, sa bayan at
• 2. Kapwa naglalahad ang mga ito ng mahabang kasaysayan o pangyayaring batay sa mga alamat
at epiko ng nagdaang panahon sa Pransya, Italya, Gresya, Albanya, atb.
• 3. Ang mga paksain ay tungkol sa romansa, kabayanihan at mga pangyayaring likha ng
mayamang haraya ng may-akda. May mga pangyayaring di-kapani-paniwala subalit kawili-wili
kapana- panabik.
• 4.Sa katayugan ng diwang napapaloob sa akdang ito, ay nakahihigit
ang mga awit sapagkat hindi lamang mga paksang kababalaghan o
batay sa mga alamat ang isinasaysay kundi hango rin naman sa mga
tunay na pangyayari tulad ng "Florante at Laura."
• 5. Ang "awit" ay binubuo ng mga lalabindalawang pantig na mga
taludtod samantalang ang "kurido" ay binubuo ng walong pantig
lamang ang bawat taludtod. Ang kuridong "Ibong Adarna" ay isang
halimbawa.
• 6. Kung bigkasing paawit, ang "awit" ay sa marahang kumpas o
"an- dante" samantalang ang "kurido" ay sa mabilis na kumpas o
"alegre.
• Ang Buod ng Awit
• Si Florante ay anak ng Duke Briceo ng Albanya at Prinsesa Floresca ng Krotona. Si Duke Briceo ay
pangalawang puno ng sangkaharian. Bata pa si Florante nang siya'y ipinadala sa Atenas upang mag-aral.
Nakatagpo niya sa paaralan sina Adolfo at Menandro. Si Adolfo ay sakim, mainggitin, at tin, at kaaway na
lihim ni Florante samantalang si Menandro ay mabait, tapat, at magiting na kaibigan ni Florante. Dahil sa
katalinuhan, si Florante ay napamahal sa guro at natanyag sa buong paaralan. Lalong nag-apoy ang galit ni
Adolfo at ang paghihiganti ang nagtining sa loob.
• Sa isang dulang palabas ng paaralan ay tinutuo ng Adolfo ang pagganap ng kanyang papel. Dinaluhong ng
taga si Florante at salamat sa maliksing pagliligtas ni Menandro kay Florante at ang huli ay di napatay ng
buhong. Sa pangyayaring iyon, ang guro at lahat ng mag-aaral ay namuhi kay Adolfo. Minabuti ni Antenor
na pauwiin sa Albanya si Adolfo at si Florante ay naiwan sa Atenas nang isang taon. Noon niya tinanggap
ang balitang namatay ang kanyang ina at siya ay pinauuwi ng kanyang ama.
• Pagdating niya sa Albanya, siya'y dinala ng kanyang ama sa palasyo upang ipakilala sa hari. Dito niya
makita ang magandang anak ng hari na si Laura. Sa una pa lamang pagtatama ng kanilang mga titig ay
nagkaunawaan ang kanilang mga puso. Sila nga ay nangakong ang isa't t isa ay magiging matapat.
• Ang hari ng Krotona, nuno ni Florante, ay humingi ng saklolo sa haring Linseo sapagkat ang kaharian niya
ay nilusob ng mga Moro. Si Florante ang inutusan ng haring Linseo na itaboy ang kaaway at nagtagumpay
naman siya sa tulong ng Maykapal. Limang buwan siya sa piling ng kanyang nuno. Nang siya'y umuwi sa
Albanya ang kaharian ay nakukubkob ng mga Moro pati ang kanyang ama, pati si Adolfo ay nasa piitan.
Napalayang lahat ni Florante ang mga bilanggo at nilupig ang kaaway. Lalong napamahal si Florante sa
hari. Napabantog si Florante, di lamang sa Albanya kundi sa iba pang bansa.
• Nang si Menandro at Florante ay nasa Italya, tumanggap siya ng liham na iwan ng hukbo kay
Menandro at umuwi agad sa Albanya. Hindi pa halos nakararating sa pinto ng lunsod ay bigla
na lamang binihag si Florante ng mga kampon ni Adolfo. Noon siya naunawaan na ang liham
niyang tinanggap ay kagagawan ni Adolfo. Nalaman niyang ang hari at ang kanyang ama ay
pinapatay ng sukab na si Adolfo samantalang si Laura na isang bihag sa palasyo ay pinipilit
na pakasal sa kanya.
• Si Florante buhat sa piitan ay dinala sa madawag na gubat at doo'y iginapos sa isang
punungkahoy upang silain ng mababangis na hayop. Nanaghoy siya nang buong lungkot
hanggang nawalan ng malay-tao ang kahabag-habag Samantala, sa isang panig din ng gubat
na yaon, isang Moro ang nananangis na walang iba kundi si Alading balita sa katapangan.
Napadpad siya sa gubat na yaon pagkatapos na siya'y palayasin ng ama sa halip na pugutan ng
ulo. Nakuro niyang kaya siya pinalayas ng kanyang ama, hari ng Persya, ay sa dahilang nais
nitong mapakasal kay Flerida, ang kasintahan niyang itinatangi. Anupa't sa kanyang pagtangis
ay nakaulinig siya ng tinig na nananaghoy. Tinalunton niya ang tinig at sa kanyang
pagkamangha ay nakita niyang sisilain na lamang ng dalawang leon ang kaawa-awang lalaki.
Tulad ng isang kidlat buong dahas na napatay ni Aladin ang dalawang leon at naligtas sa isang
tiyak na kamatayan si Florante.
• Kinalag ni Aladin ang lubid na nakagapos kay Florante at nang ito'y matauhan
gayon na lamang ang pasasalamat niya kay Aladin. Nagpalitan sila ng
pagsasalaysay tungkol sa kanilang sinapit. Sa kanilang pag-uusap nakaulinig sila
ng tinig na nag-uusap din. Nakilala agad ni Aladin ang tinig na iyon, kayat dagli
silang lumabas sa kanilang kinalalagyan. Gaano naman ang pagkamangha ni
Florante nang kanyang makilala ang kausap ng babae. Ito'y si Laura! Ang tuwang
sumapuso ng bawat isa'y di kayang ilarawan ng pahat ng diwa. Ibinalita ni Laura
kung bakit siya napunta sa gubat. Doon siya dinala ni Adolfo upang
pagsamantalahan ngunit iniligtas siya ni Flerida sa pamamagitan ng palaso.
• Sa sisipot naman si Menandro at ang hukbo nito. Ang hinahanap niyang si Adolfo
ay kanyang natagpuang wala nang buhay. Ang lahat ay nagsaya sa muling
pagkikitang ito. Ang lahat ay umawit ng tagumpay.
• Ikinasal sina Florante at Laura at gayon din si Aladin at Flerida. Nang mamatay
ang haring ama ni Aladin sila ni Flerida ay umuwi sa Persya upang siyang
lumuklok sa trono. Samantala sa kahariang Albanya sina Florante at Laura ang
kinilalang hari at reyna ng tanang nasasakupan. Sila ay namuhay sa gitna ng tuwa,
ginhawa, at tagumpay