KASOWNIK BILETÓW

PAPIEROWYCH
I KART BEZSTYKOWYCH

OPIS TECHNICZNY
PRZEGLĄDY I KONSERWACJA
KASOWNIKÓW BILETÓW PRODUKOWANYCH PRZEZ
ZEiMP R&G Sp. z o.o.

MIELEC 2007-03-07
 R&G PLUS Sp. z o.o.

2 Kasownik biletów papierowych i kart bezstykowych

 R&G PLUS Sp. z o.o.

Spis treści
WSTĘP............................................................................................................................................................. 5
OPIS TECHNICZNY......................................................................................................................................... 6
Opis ogólny.................................................................................................................................................. 6
Budowa kasownika...................................................................................................................................... 7
Dane techniczne i eksploatacyjne................................................................................................................ 9
Podłączenie elektryczne............................................................................................................................. 10
I Wariant (wykonanie RS 485).............................................................................................................. 10
II Wariant (wykonanie IBIS).................................................................................................................. 11
Czujniki fotoelektryczne............................................................................................................................. 11
Testy.......................................................................................................................................................... 12
Wyświetlacz............................................................................................................................................... 12
INSTRUKCJA USTAWIANIA KASOWNIKA................................................................................................... 13
Informacje wstępne.................................................................................................................................... 13
Opis klawiszy............................................................................................................................................. 13
Ustawianie trybu pracy............................................................................................................................... 14
Ustawianie numeru kasownika................................................................................................................... 14
Opis trybu konfiguracji kasownika.............................................................................................................. 14
SYGNALIZACJA BŁĘDÓW............................................................................................................................ 16
WYMAGANIA I OGRANICZENIA EKSPLOATACJI........................................................................................ 18
PRZEGLĄDY I KONSERWACJA KASOWNIKÓW......................................................................................... 18
Uwagi o zliczaniu biletów........................................................................................................................... 18
Zdjęcie kasownika ze wspornika................................................................................................................ 18
Otwarcie kasownika................................................................................................................................... 18
Wymiana taśmy barwiącej......................................................................................................................... 18
Przegląd, czyszczenie i konserwacja......................................................................................................... 19
Przechowywanie........................................................................................................................................ 19

Kasownik biletów papierowych i kart bezstykowych 3

 R&G PLUS Sp. z o.o.

4 Kasownik biletów papierowych i kart bezstykowych

 R&G PLUS Sp. z o.o.

WSTĘP
Niniejszy dokument obejmuje uwagi odnośnie konfiguracji, ustawiania oraz użytkowania
wszystkich kasowników rodziny KRG-6XX w wykonaniu N produkowanych przez firmę
R&G Sp. z o.o. w Mielcu. Różnice występują na poziomie rodzajów kasowanych biletów,
obudów, mocowania itp. Instrukcja dotyczy kasowników biletów papierowych oraz kart
elektronicznych wśród których rozróżnia się następujące typy kasowników:
1. Kasownik biletów papierowych typ KRG-6K wykonanie N
2. Kasownik biletów papierowych typ KRG-6K wykonanie N/I
3. Kasownik biletów papierowych typ KRG-6K-m wykonanie N
4. Kasownik biletów papierowych typ KRG-6K-m wykonanie N/I
5. Kasownik biletów papierowych i kart bezstykowych typ KRG-6KB wykonanie N
6. Kasownik biletów papierowych i kart bezstykowych typ KRG-6KB-m wykonanie N
7. Kasownik biletów papierowych i kart bezstykowych typ KRG-6KB3 wykonanie N
8. Kasownik biletów papierowych i kart bezstykowych typ KRG-6KB3-m wykonanie N
9. Kasownik biletów papierowych i kart bezstykowych typ KRG-6KB/U-m wykonanie N

Kasownik biletów papierowych i kart bezstykowych 5

 R&G PLUS Sp. z o.o.

OPIS TECHNICZNY
Opis ogólny

Kasowniki produkowane przez R&G Sp. z o.o. są przeznaczone do oznaczania

ważności biletów, zwłaszcza w środkach komunikacji publicznej. Służą do kasowania
biletów papierowych, jednorazowych jak również biletów elektronicznych. Kasowniki
wyposażone są w drukarkę igłową o dużej niezawodności i układ mechanicznego
niszczenia (przekłuwania) biletu papierowego w trakcie drukowania.
Kasowniki w zależności od wersji umieszczone są w obudowie plastikowej wykonanej z
materiału ABS lub w obudowie całkowicie metalowej. Funkcjonalnie kasowniki są ze sobą
zgodne.

Kasowniki przeznaczone są do współpracy ze sterownikiem SRG lub autokomputerem

produkcji R&G. Możliwa jest jego współpraca z innymi sterownikami pracującymi z łączem
RS485 lub IBIS.
Dzięki zastosowaniu wewnętrznego zegara kasowniki mogą także pracować samodzielnie
- wystarczy jedynie zapewnić zasilanie.

Kasowniki posiadają funkcję blokady uruchamianą ze sterownika oraz system

autokontroli sprawności i sygnalizowania awarii do sterownika. Np. pozostawienie biletu
papierowego w szczelinie powoduje pojawienie się odpowiedniej informacji na sterowniku i
wyświetlaczu kasownika.

Kasowniki wyposażone są w wyświetlacz LCD o organizacji 2x16 znaków. Standardowo

na wyświetlaczu wyświetlany jest data i czas, oraz komunikaty specjalne dla pasażerów
jak blokada kasownika, informacje związane z biletem elektronicznym czy informacje
przeznaczone dla serwisanta w przypadku awarii. Czerwona dioda LED sygnalizuje stan
blokady kasownika.
Kasowniki posiadają układ podgrzewania umożliwiający jego pracę w niskich
temperaturach.

Oznaczenie ważności biletu papierowego realizowane jest automatycznie po wsunięciu

biletu w szczelinę (wlot) i odbywa się poprzez nadrukowanie na bilecie papierowym
kombinacji do szesnastu znaków: liter i cyfr. W trakcie kasowania biletu papierowego
dokonywane są w nim łatwe do zidentyfikowania nakłucia. Utrudnia to ponowne użycie
biletu po ewentualnym wywabieniu nadruku.

Oznaczanie biletu elektronicznego realizowane jest automatycznie po zbliżeniu karty

(biletu elektronicznego) do przedniej części kasownika do oznaczonego miejsca – strefy
działania obwodu anteny. Proces zawierania transakcji (kasowania biletu) przebiega
automatycznie i trwa ok. 50ms. Przy niepewnym kontakcie antena – karta czas ten może
się nieco wydłużyć. Przybliżenie karty może być poprzedzone wybraniem odpowiedniej
opcji z klawiatury na płycie czołowej kasownika. Zakończenie kasowania sygnalizowane
jest dźwiękowo (brzęczyk) i wizualnie (lampka).

Kasowniki przystosowane są do współpracy z kartą „mifare standard” typu

MF1 IC S50 i MF1 IC S70. Karta staje się ważnym biletem po procesie personalizacji -
zapis danych osobowych i nadanie funkcji.

Zapis danych na karcie umożliwia urządzenie zapisujące typu MOKE produkcji

R&G wraz z odpowiednim pakietem oprogramowania.

6 Kasownik biletów papierowych i kart bezstykowych

 R&G PLUS Sp. z o.o.

Budowa kasownika

Budowa kasowników produkowanych przez firmę R&G Mielec Sp. z o.o. zostanie
przedstawiona na przykładzie jednego z najbardziej rozbudowanych kasowników
mianowicie kasownika KRG-6KB3.

Rys. 1. Budowa kasownika KRG-6KB3

Kasownik KRG-6KB3 wykonanie N zamknięty jest w obudowie plastikowej (1,2).

Mocowany jest śrubami (11) do wspornika (3, 10) na stałe przymocowanego do rury
odpowiednimi obejmami (nie pokazano na rysunku). We wsporniku i obudowie kasownika
znajdują się złącza (9), takie że po odkręceniu śrub (11) kasownik można zdjąć ze
wspornika. Po odkręceniu śrub (11) można także otworzyć przednią część obudowy (1).
W dolnej części wspornika umieszczona jest wiązka pośrednia (7) ułatwiająca podłączenie
kasownika do instalacji pojazdu. Do przeciwzłącza wiązki pośredniej przyłączone są
przewody instalacji pojazdu, doprowadzające zasilanie i sygnały sterujące.
W przedniej części obudowy znajduje się wlot biletu papierowego, okienko na
wyświetlacz oraz trzy przyciski (A, B, C). Na płytce elektroniki wyświetlacza (5) znajdują
się przyciski serwisowe.
W środku obudowy znajduje się mechanizm drukujący, w skład którego wchodzi między
innymi głowica igłowa, ruchomy stolik przytrzymujący bilet papierowy w trakcie kasowania

Kasownik biletów papierowych i kart bezstykowych 7

 R&G PLUS Sp. z o.o.

oraz kaseta (8) z taśmą barwiącą. Ruchomy stolik służy także do zamknięcia wlotu biletu
papierowego w momencie zablokowania kasownika.
W przedniej części obudowy znajduje się również antena (6) układu oznaczania biletów
elektronicznych.
W tylnej części mechanizmu znajduje się płyta główna elektroniki z mikroprocesorową
jednostką sterującą (4). Na płycie głównej znajduje się mikro-przełącznik serwisowy
widoczny w okienku tylnej ścianki kasownika.
Kasowniki z literką „m” na końcu oznaczenia są to kasowniki w obudowie metalowej,
funkcjonalnie niczym się nie różnią od kasowników umieszczonych w obudowie
plastykowej poza lepszą odpornością na urazy mechaniczne.
Jak wspomniano wyżej kasownik o oznaczeniu KRG-6KB3 to najbardziej rozbudowany
z rodziny kasowników produkowanych przez firmę R&G. Pozostałe typy kasowników
oparte są o tą samą konstrukcję zarówno mechaniczną jak i elektroniczną, różnią się w
szczególności:
1. Kasownik KRG-6K oraz KRG-6K-m nie posiada elementów odpowiedzialnych za
współpracę z kartami elektronicznymi. Jest to kasownik przeznaczony do
kasowania tylko biletów papierowych, więc zbędna jest w nim antena (6) oraz
przyciski (A, B, C), oraz inne elementy konstrukcji zarówno mechanicznej jak i
elektronicznej.
2. Kasownik KRG-6B3 oraz KRG-6B3-m nie posiada z kolei elementów
odpowiedzialnych za oznaczanie ważności biletów papierowych np. mechanizmu
drukującego wraz z głowicą igłową, kasety z taśmą barwiącą (8). Kasownik ten
służy do oznaczania tylko biletów elektronicznych, posiada trzy przyciski (A, B, C).
3. Dodatkowo na specjalne zamówienia wykonywany jest kasownik KRG-6KB/U-m,
który z punktu widzenia użytkownika (konfiguracja, ustawianie) jest zgodny z innymi
kasownikami oprócz tego, że nie posiada przycisków, a za obsługę kart
elektronicznych odpowiada moduł firmy UNICARD.

8 Kasownik biletów papierowych i kart bezstykowych

 R&G PLUS Sp. z o.o.

Dane techniczne i eksploatacyjne

Napięcie zasilania : w zakresie od 16,8V do 36 V

Pobór mocy (przy 28V)
w stanie gotowości, 25°C : około 5 W
w stanie gotowości, 0°C : około 15W
Pobór mocy grzania przez
zimny kasownik : do 50W
Szczytowy pobór prądu przez
nagrzany kasownik1 : do 4 A
Czas nagrzewania do temp.
działania od temperatury -25°C : < 20 min
Zakres temperatur otoczenia : -30°C - +70°C
Wymiary : 230 x 150 x 95 mm
Masa:
− Kasownik metalowy : około 3kg
− Kasownik plastykowy : około 1,2kg

Dane biletu papierowego

Ilość drukowanych znaków : maksimum 16

Szerokość biletu : 35 mm (opcjonalnie 28mm,30mm,45mm)
Długość biletu : 70 mm
Gramatura papieru : 60 do 160 g/m2
Taśma barwiąca : specjalna ze znakiem firmy R&G

Obsługiwany typ kart (biletów) elektronicznych

Standard : zgodny ze standardem ISO/IEC 14443 typ A

Częstotliwość fali nośnej : 13,56MHz ± 7kHz
Modulacja : ASK 100%
Szybkość transmisji : 106kbp/s

1-Dotyczy kasowników biletów papierowych i kasowników dwufunkcyjnych (papierowo-bezstykowych)

Kasownik biletów papierowych i kart bezstykowych 9

 R&G PLUS Sp. z o.o.

Podłączenie elektryczne

I Wariant (wykonanie RS 485)

Na rysunku pokazano złącze kasownika w widoku od tyłu (złącze męskie od strony

kołków stykowych).

2 3 Opis sygnałów na złączu

4 5 6

numer kołka 5 4 3 2 1
transmisja
sygnał danych w RS485 A +24V RS485 B masa
standardzie
R&G1

Sygnały na złączu AMP480672

Nazw a Numer pinu
1 2 3
+24V 2
4 5 6 GND 1, 3, 9
7 8 9 TR+ 5
AMP 480672
TR- 8
GND TR 7
WGŁ 6
1
2
3
4
5

(ITT-CANNON)
DB5W5SA00 3 2 1
1
2
3
4
5

6 5 4
Wiązka pośrednia
9 8 7

AMP 480673

G1
1
2
3
4
5
6
7
8
9

A MP 480673
J1x
1
2
3
4
5
6
7
8
9

A MP 480672
GND T R
+24V
GND

TR+

TR-

1 2 3 4 5

DB5W5SA00

W tym wariancie zastosowano wiązkę pośrednią, montowaną w dolnej części

wspornika kasownika. Użycie wiązki umożliwia zastosowanie technologii zaciskania
końcówek w fazie wykonywania instalacji kasownikowej w pojeździe.

1-Standard „R&G” praktycznie nie jest już używany.

Konstruował Nazwisko Wójciak Podpis

Zatwierdził Nazwisko Podpis

10 Kasownik biletów papierowychSkala
i kart bezstykowych
Format ark. Data utworzen
1:1 A3
R&G Nazwa 30-Jan-20

MIELEC
 4 5 R&G PLUS Sp. z o.o. 6 7 8

II Wariant (wykonanie IBIS)

Pin nr IBIS
1 GND D

2 +24V
1 2 3 3 GND
4 5 6
4 +24V
5 WBSD
7 8 9
6 WBED
AMP 480672 7 WBME
8 WBMS
9 GND

A MP 480672
AMP 480673
1
2
3
4
5
6
7
8
9

A MP 480673
1
2
3
4
5
6
7
8
9

3 2 1
C
6 5 4
9 8 7
W B ED

W B SD
W B ME

W B MS

+24 V
GND

5 1

A3 A2 A1

A3 A2 10 6 A1
DB5W5SA00

Podobnie jak w wykonaniu RS485 w tym wykonaniu również zastosowano wiązkę

pośrednią, ułatwiającą wykonanie instalacji kasownikowej i sam montaż kasownika.
B
UWAGA!!
Wersja IBIS kasownika wymaga odpowiedniego (innego niż wersja RS485)
oprogramowania!!

Czujniki fotoelektryczne

W kasowniku znajduje się siedem czujników fotoelektrycznych: trzy transoptory

szczelinowe na płycie głównej, trzy transoptory na płytce wyświetlacza oraz dwa
fototranzystory na ruchomej części stolika.
W czasie wymiany taśmy lub w razie sygnalizowania błędów należy oczyścić czujniki z
pyłów miękkim pędzlem lub przedmuchując czystym i suchym sprężonym powietrzem.
Kontrolę działania czujników
Konstruował biletu ułatwiają
Nazwisko Wójciak dwie diody świecąceDatau dołu poWersja
Podpis lewej stronie
Ark.nr / Arkuszy
0 /0
A

płyty głównej. Zatwierdził Nazwisko Podpis Data

Dioda dolna zapala się gdy fototranzystor

Skala
w dolnej
Format ark.
części stolika
Data utworzenia
ruchomego nie jest
C zas utworzenia Nr komp.

R&G 1:1 A3 31-Jan-2006

oświetlony (oświetlacz podczerwieni znajduje się na płycie wyświetlacza). Nr rys.
Nazwa
13:11:45 Ry sun ki. Sch

Dioda górna zapala MIELEC

się gdy fototranzystor w górnej części stolika ruchomego nie jest
oświetlony (oświetlaczZAKŁADY
4
ELEKTRONIKI
podczerwieni
5
znajduje i MECHANIKI
się na płycie PRECYZYJNEJ
wyświetlacza).
6
R&G Sp. z o.o.
7 8

Kasownik biletów papierowych i kart bezstykowych 11

 R&G PLUS Sp. z o.o.

Testy1

Kasownik posiada wbudowane funkcje testów.

Uaktywnienie testów następuje po włączeniu kasownika przy przełączniku SW1 DIP
SWITCH na płycie głównej kasownika pozycja nr 5 ustawionym w położeniu "ON".
Numer (adres) testu wybierany jest przełącznikami wybierania adresu kasownika.

Testy kasownika
adres opis testu
0 Samoczynne przejazdy karetki z jednego położenia skrajnego w drugie bez
sterowania igieł.
1 Samoczynne przejazdy karetki z jednego położenia skrajnego w drugie bez
sterowania igieł. W krańcowych położeniach przesuwanie taśmy barwiącej
2 Samoczynne wielokrotne kasowanie biletu. Trwa tak długo, jak długo bilet
znajduje się w szczelinie.

UWAGA!!
Stosując dłużej test 2 należy zwracać uwagę na stan biletu włożonego do szczeliny. Po
kilkunastu kasowaniach w tym samym miejscu w zwykłym papierze może powstać dziura;
igły uderzając w metalowy stolik powodują szybkie zużywanie się taśmy barwiącej.

Wyświetlacz

W czasie pracy wyświetlacz znakowy pokazuje aktualną datę i czas. Przy pracy
sterowanej parametry te przesyłane są przez sterownik; przy pracy samodzielnej jest to
czas zegara wewnętrznego.
Zaraz po włączeniu przez krótką chwilę na wyświetlaczu mogą pojawiać się kolejno:

- logo firmy i typ kasownika

- numer fabryczny kasownika
- numer kasownika w systemie i typ łącza (R&G, RS485, IBIS, SAM)
- rodzaj i ilość skasowanych biletów (Bilety papierowe oraz elektroniczne)

Przy pracy sterowanej na wyświetlaczu mogą pojawić się znaki:

“– – – –”

oznaczają one oczekiwanie na komunikację ze sterownikiem i powinny zniknąć po

otrzymaniu sygnałów ze sterownika.
UWAGA:
Podczas pracy kasownika KRG-6KB/U-m, po przyłożeniu karty, na wyświetlaczu pojawi
się:
̶ w przypadku braku ważnych kontraktów na karcie:
" Brak ważnego "
" biletu "

̶ w przypadku, gdy aktualna data mieści się w przedziale ważności jednego z

kontraktów na LCD pojawi się nazwa biletu oraz data końcowa jego ważności np.:
" Normalny "
" Do: 06-03-2007 "

1-Dotyczy kasowników biletów papierowych i papierowo-bezstykowych.

12 Kasownik biletów papierowych i kart bezstykowych

 R&G PLUS Sp. z o.o.

Dopuszczalne nazwy biletów:

− " Normalny "

− " Ulgowy miejski "
− " Studencki "
− " Szkolny "
− " Socjalny "
− " Kombatancki "
− " Na okaziciela "
− "Szkolny (Liszki)"
− "Bezpłatny - gr.I"
− "Bezpłatny - PZN "
− "Bezpłatny - HDK "

INSTRUKCJA USTAWIANIA KASOWNIKA

Informacje wstępne

Wejście w tryb ustawiania kasownika może nastąpić zaraz po włączeniu zasilania w

dwóch przypadkach: po zmianie firmware (brak numeru fabrycznego) lub gdy na
przełączniku SW1 dostępnym w prostokątnym otworze tylnej ściany kasownika na pozycji
6 jest ustawiona opcja “ON” (przed włączeniem zasilania).
Kasownik nie opuści trybu ustawiania (MENU) w przypadku braku numeru fabrycznego
(numer 00000000).
Do zmiany ustawień i wyboru tego co ma być ustawiane służą trzy przyciski
usytuowane pod wyświetlaczem, bądź przyciski serwisowe umieszczone na płytce
wyświetlacza. Dostęp do przycisków serwisowych jest możliwy po zdjęciu przedniej części
obudowy.

Opis klawiszy

Przycisk lewy “ZMIANA” − służy do zmiany wartości edytowanych i

wyświetlanych na wyświetlaczu. Przytrzymywanie
tego klawisza przez określony czas powoduje
automatyczne przewijanie przez wartości
dopuszczalne dla edytowanej pozycji w wybranej
opcji.
Przycisk prawy “AKCEPTUJ” − służy do zaakceptowania wyboru opcji, a w fazie
edycji do akceptowania ustawionych wartości.
Przycisk “PRZESUW” − służy do przełączania się pomiędzy opcjami
środkowy ustawiania oraz po wyborze konkretnej opcji, do
wybierania, która pozycja danej opcji ma być
edytowana.

Uwagi!!

Przyciśnięcie prawego skrajnego przycisku serwisowego podczas normalnej pracy

kasownika powoduje włączenie przesuwu taśmy barwiącej oraz wyświetlenie na
wyświetlaczu daty i czasu kompilacji oprogramowania kasownika.

Kasownik biletów papierowych i kart bezstykowych 13

 R&G PLUS Sp. z o.o.

Ustawianie trybu pracy

RS485 IBIS R&G SAM

1 2 1 2 1 2 1 2

9 10 9 10 9 10 9 10

SW1 SW1 SW1 SW1

7-OFF 7-ON 7-OFF 7-ON
8-ON 8-OFF 8-OFF 8-ON

Kasownik może współpracować z różnymi typami sterowników i co za tym idzie,

różnymi rodzajami łącz. Konfigurowanie kasownika do konkretnego typu łącza odbywa się
przy pomocy zworek na płycie głównej oraz przełącznika SW1 na płycie głównej
dostępnego poprzez prostokątny otwór w tylnej ściance kasownika zgodnie z powyższym
rysunkiem.
W trybach pracy niesamodzielnych (RS485 oraz w przyszłości IBIS i R&G jeśli zajdzie
taka potrzeba) kasownik drukuje na bilecie informacje uzyskane ze sterownika, natomiast
w trybie pracy samodzielnej kasownik drukuje na bilecie papierowym informacje
wyświetlane na wyświetlaczu LCD.

Ustawianie numeru kasownika

Kasowniki pracujące ze sterownikiem lub autokomputerem powinny mieć ustawiony

indywidualny numer, zgodnie z zasadami opisanymi w instrukcji sterownika lub
autokomputera.
Numer kasownika ustawia się na przełączniku SW1 typu DIP-SWITCH na płycie głównej
kasownika poprzez prostokątny otwór w tylnej części obudowy, po odkręceniu śrub (Rys.1
poz.19) i ściągnięciu kasownika ze wspornika.
Numer ustawiany jest w kodzie binarnym na pozycjach 1, 2, 3 i 4. Ustawienie
odpowiedniego przełącznika w pozycji ON, powoduje włączenie odpowiedniego bitu
według poniższej tabeli.

Adres kasownika
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Pozycja 1 on on on on on on on on
przełą- 2 on on on on on on on on
cznika 3 on on on on on on on on
SW1 4 on on on on 4on on on on
3

Opis trybu konfiguracji kasownika

Po spełnieniu warunków opisanych w “Informacjach wstępnych” oraz po włączeniu

zasilania na wyświetlaczu pojawi się kilka informacji systemowych, następnie kasownik
przejdzie w tryb „MENU”, który pozwala na zmianę parametrów kasownika.

14 Kasownik biletów papierowych i kart bezstykowych

 R&G PLUS Sp. z o.o.

W strukturze „MENU” znajduje się maksymalnie 8 opcji1:

● format wydruku
● cyfry
● datę kalendarzową
● czas zegara
● numer fabryczny
● test podzespołów
● info KRG
● koniec

Format wydruku – pozwala na ustawienie formatu wydruku na bilecie papierowym.

Aktualnie dostępne są formaty:
● 16 cyfr (SRG) – wszystkie 16 znaków drukowanych na bilecie pochodzi ze
sterownika. W przypadku gdy kasownik otrzyma ze sterownika mniejszą liczbę
znaków, pozostałe znaki pochodzą z pamięci kasownika

Cyfry – umożliwia ustawienie domyślnych znaków drukowanych na bilecie papierowym w

przypadku, gdy sterownik wyśle do kasownika mniej niż 16 znaków.

Data – umożliwia ustawienie daty w wewnętrznym zegarze RTC.

Czas – umożliwia ustawienie czasu w wewnętrznym zegarze RTC.

Numer fabryczny – umożliwia ustawienie numeru fabrycznego kasownika. Opcja ta

pojawia się tylko w przypadku, gdy kasownik nie ma ustawionego numeru fabrycznego.

Test podzespołów – opcja serwisowa, która umożliwia sprawdzenie funkcjonowania

wybranych podzespołów kasownika:
a) napięcie zasilania
b) stan wejść cyfrowych
● lewy czujnik krańcowy położenia karetki
● prawy czujnik krańcowy położenia karetki
● impulsator
● buzer - sygnalizator dźwiękowy (lewy przycisk serwisowy SW1 na płytce
wyświetlacza uruchamia buzer)
● czujnik biletu górny
● czujnik biletu dolny
● stan klawisza K1
● stan klawisza K2
● stan klawisza K3
● silnik przesuwu taśmy barwiącej
● kierunek przesuwu karetki
● stan diody znajdującej się na płytce klawiatury
● stan diody na płycie głównej
c) napięcie klawiatury analogowej

Info KRG – opcja serwisowa umożliwiająca obserwację pewnych parametrów kasownika:

● typ układu MIFARE i jego numer seryjny
● licznik biletów papierowych
● licznik biletów elektronicznych

1-W zależności od wersji kasownika ilość opcji jest różna.

Kasownik biletów papierowych i kart bezstykowych 15

 R&G PLUS Sp. z o.o.

● licznik biletów testowych,

Koniec – umożliwia opuszczenie MENU

Uwagi ogólne:

Po zakończeniu konfigurowania parametrów pracy kasownika i wyłączeniu zasilania

należy pozycję nr 6 przełącznika SW1 na płycie głównej ustawić ponownie w położenie
OFF. Jest to konieczne, aby kasownik po ponownym załączeniu nie wchodził
każdorazowo w tryb ustawiania.

SYGNALIZACJA BŁĘDÓW
W przypadku wystąpienia problemów z prawidłowym funkcjonowaniem kasownika
urządzenie to przesyła do sterownika informacje o błędach które zawarto w poniższej
tabeli.

Błędy kasownika sygnalizowane przez sterownik lub Autokomputer

Nr Opis błędu Prawdopodobna Sposób
błędu przyczyna postępowania Uwagi
występowania błędu
E0 Kasownik pracuje - - nie wyświetlany
poprawnie
E1 blokada czujnika przerwane łącza optyczne usunąć bilet ze w trybie pracy powoduje
fotoelektrycznego w czujniku spowodowane szczeliny dokonać ustawienie stanu blokady
biletu zabrudzeniem czujnika lub czyszczenia czujnika kasownika i wyświetlenie
pozostawieniem biletu w komunikatu „Zablok.
szczelinie. Szczelina”
E4 błędnie odebrana przypadkowe zakłócenia w błąd automatycznie występuje przy inicjalizacji
kombinacja cyfr do obwodzie zasilania lub korygowany przez kasownika np. z powodu
wydruku łączu transmisyjnym powtórną transmisję przypadkowego zreseto-
cyfr wania się kasownika
E6 drukarka nie uszkodzenia w obwodzie przekazać do na wyświetlaczu kasownika
pracuje zasilania i sterowania serwisu pojawi się komunikat
drukarki „Err -USZKODZONY”
E9 brak łączności z kasownik nie odpowiada na sprawdzić wymie- Jeżeli kasownik jest
kasownikiem transmisję, jest uszkodzony nione parametry, sprawny na wyświetlaczu
kasownik, źle ustawiony przekazać kasownik pojawi się komunikat:
numer kasownika do serwisu „– – – –”
uszkodzone złącze
wspornika lub źle ustawiona
liczba kasowników w
pojeździe

Oprócz błędów tymczasowych sygnalizowanych przez sterownik połączony z

kasownikiem oraz na wyświetlaczu kasownika (np. zablokowana szczelina), w kasowniku
może pojawić się błąd uniemożliwiający jego dalszą pracę. W takim przypadku na
wyświetlaczu pojawi się komunikat:

E R R : 0 x A A B B
U S Z K O D Z O N Y

16 Kasownik biletów papierowych i kart bezstykowych

 R&G PLUS Sp. z o.o.

Pole „0xAABB zawiera odpowiednie kody błędu, których znaczenie objaśnia tablica
poniżej.

Błędy kasownika sygnalizowane przez kasownik

Nr błędu Opis błędu Prawdopodobna przyczyna
0x01 Błąd podczas parkowania karetki z lewej strony Karetka cofnięta
0x02 Błąd podczas parkowania karetki z lewej strony Karetka zablokowana
0x03 Błąd podczas parkowania karetki z lewej strony Nieznany błąd
0x04 Błąd podczas blokowania karetki Karetka natrafiła na przeszkodę
0x05 Błąd podczas drukowania w prawo Karetka cofnięta 3 razy
0x06 Błąd podczas drukowania w prawo Karetka zablokowana
0x07 Błąd podczas drukowania w prawo Nieznany błąd
0x08 Błąd podczas drukowania w lewo Karetka cofnięta 3 razy
0x09 Błąd podczas drukowania w lewo Karetka zablokowana
0x0A Błąd podczas drukowania w lewo Nieznany błąd
0x0B Błąd podczas ruchu karetki Za niskie napięcie
0x0C Błąd podczas ruchu karetki Za wysokie napięcie
0x0D Błąd podczas sterowania igłami Za niskie napięcie
0x0E Błąd podczas sterowania igłami Za wysokie napięcie
0x0F Błąd na magistrali I2C Brak urządzenia
0x10 Błąd na magistrali I2C Błąd zapisu
0x11 Błąd na magistrali I2C Błąd odczytu
0x12 Błąd pamięci Flash Błąd kasowania
0x13 Błąd pamięci Flash Błąd zapisu
0x14 Błąd układu MIFARE Brak układu
0x15 Błąd układu MIFARE Nieprawidłowy układ
0x16 Błąd klawiatury cyfrowej Uszkodzenie klawiatury cyfrowej
0x17 Błąd podczas drukowania w prawo Karetka cofnięta
0x18 Błąd podczas drukowania w prawo Karetka zablokowana
0x19 Błąd podczas parkowania karetki z prawej strony Karetka cofnięta
0x1A Błąd podczas drukowania w prawo Uszkodzony czujnik krańcowy
0x1B Błąd podczas drukowania w lewo Uszkodzony czujnik krańcowy
0x1C Błąd podczas drukowania w prawo Karetka nie ruszyła
0x1D Błąd podczas drukowania w lewo Karetka nie ruszyła
0x1E Błąd podczas blokowania w prawo Karetka cofnięta
0x1F Błąd podczas blokowania w lewo Karetka cofnięta
0x20 Błąd podczas blokowania Karetka nie ruszyła

Należy zaznaczyć, iż dla użytkownika najbardziej znaczące w zdiagnozowaniu usterki

są pozycje oznaczone jako „AA”.

UWAGA!!

Opisy kodów błędów maja charakter orientacyjny i nie określają jednoznacznie przyczyny
usterki lecz mogą w znacznym stopniu ułatwić jej lokalizację.

Kasownik biletów papierowych i kart bezstykowych 17

 R&G PLUS Sp. z o.o.

WYMAGANIA I OGRANICZENIA EKSPLOATACJI

Kasowniki produkowane prze firmę R&G Mielec sp. z o.o. przewidziane są do
zamocowania na rurach pionowych o średnicy 32mm 35mm i 38mm z kablem
doprowadzającym zasilanie i sygnały sterujące prowadzonym wewnątrz tych rur. Możliwy
jest również montaż na powierzchniach płaskich bez stosowania obejm (np. montaż na
słupkach między oknami w tramwajach)
Zakres napięć zasilania kasowników dopuszcza bezpośrednie zasilanie ze sprawnej
instalacji pojazdu o napięciu znamionowym 24V.

PRZEGLĄDY I KONSERWACJA KASOWNIKÓW

Uwagi o zliczaniu biletów

Kasowniki zliczają skasowane bilety. Stan tego licznika biletów może być wyświetlany
przez chwilę po włączeniu zasilania kasownika lub w trybie MENU kasownika.
Sugeruje się zanotowanie stanu licznika biletów przed każdą czynnością serwisową w
odpowiednio prowadzonej książce serwisowej kasowników.
Znajomość ilości skasowanych biletów jest przydatna do oceny stanu zużycia taśmy i
mechanizmu. Stan licznika biletów warto też odnotować na naklejce samoprzylepnej
umieszczanej na kasecie taśmy w trakcie jej wymiany.

Zdjęcie kasownika ze wspornika

Przy pomocy klucza ampułowego 5 mm odkręcić dwie śruby z gniazdem

sześciokątnym, umieszczone w dolnej części obudowy kasownika.
Pociągnąć dolną część kasownika do przodu wypinając złącze, a następnie unieść
kasownik nieco do góry zdejmując z zaczepu.

Otwarcie kasownika

Położyć kasownik na poziomej powierzchni przodem do góry, otworzyć przednią część

obudowy zaczynając od dolnej części kasownika (w kasownikach w obudowie metalowej
należy odkręcić jeszcze dwie śruby w tylnej części).

Uwaga!!
Zamknięcie obudowy przeprowadzić w odwrotnej kolejności zwracając szczególną uwagę
na prawidłowe usytuowanie zaczepów w górnej części obudowy kasownika.

Wymiana taśmy barwiącej 1

Taśmę barwiącą należy wymieniać w razie pogorszenia się jakości nadruku nie rzadziej
niż co pół roku użytkowania taśmy.
W celu wymiany taśmy należy:
− wyłączyć zasilanie kasownika
− otworzyć obudowę
− wyjąć kasetę z zaczepów uchwytu i taśmę ze szczeliny karetki; dla ułatwienia
nacisnąć ruchomą część stolika
− założyć nową kasetę do uchwytu; w trakcie tej czynności delikatnie obracać w
prawo pokrętłem ręcznego przesuwu taśmy, do chwili kiedy płetwa napędzająca
wskoczy w odpowiednie miejsce w kasecie

1-dotyczy kasowników biletów papierowych i papierowo-bezstykowych

18 Kasownik biletów papierowych i kart bezstykowych

 R&G PLUS Sp. z o.o.

− wprowadzić taśmę w szczelinę karetki; dla ułatwienia nacisnąć ruchomą część

stolika; wskazane użycie pincety!
− włączyć zasilanie; sprawdzić czy nadmiar taśmy został wciągnięty do kasety
Uwaga: przy włączonym zasilaniu przytrzymanie prawego skrajnego przycisku na
płytce wyświetlacza (SW1) powoduje przesuwanie taśmy; w razie potrzeby można
to wykorzystać do skorygowania ułożenia taśmy
− zamknąć obudowę uprzednio wyłączając zasilanie

Przegląd, czyszczenie i konserwacja 1

Podczas wymiany taśmy barwiącej (nie rzadziej jednak niż co 6 miesięcy) należy dokonać
przeglądu i konserwacji kasownika.

Przeglądowi, czyszczeniu i konserwacji podlegają:

a) czujniki optyczne
b) zespół prowadnice - karetka
c) zespół śruba - nakrętka
d) zespół napędowy taśmy barwiącej
e) obudowa

Ad. a
Czujniki szczelinowe (3 sztuki na płycie głównej elektroniki) przeczyścić miękkim
pędzelkiem i przedmuchać suchym sprężonym powietrzem. Szczególną uwagę zwrócić na
czujnik i koło impulsatora przesuwu karetki.
W taki sam sposób należy czyścić czujniki prześwietleniowe (złożone z diod świecących,
zamontowanych na płytce wyświetlacza i fototranzystorów zamontowanych na płytce
elektronicznej umieszczonej na stoliku ruchomym).
Ad. b
Prowadnice przetrzeć suchą szmatką z kurzu i resztek smaru. Czynności tej dokonywać
kilkakrotnie, przesuwając karetkę w lewe i prawe skrajne położenia.
Po czyszczeniu suchą szmatką, przetrzeć prowadnice szmatką zwilżoną olejem do
maszyn precyzyjnych.
Ad. c
Śrubę przetrzeć suchą szmatką z kurzu i zabrudzeń.
Ad. d
Przy wyjętej kasecie dokonać oględzin ułożyskowania płetwy napędu taśmy barwiącej. W
razie potrzeby można wpuścić w ułożyskowanie małą kroplę oleju do maszyn
precyzyjnych.
Ad. e
Obudowę od wewnątrz i całość mechanizmu przedmuchać suchym sprężonym
powietrzem. W razie znacznych zabrudzeń obudowy można ją umyć wodą z dodatkiem
płynu do mycia naczyń i dokładnie wysuszyć.
W razie stwierdzenia podczas przeglądu niesprawności takich jak np.: brak odbić jednej
igły, zatarcie mechanizmu, poważne zarysowanie obudowy, kasownik należy oddać do
naprawy.

Przechowywanie

Kasowniki zaleca się przechowywać zgodnie z normą PN-85/S-76001 i PN-69/E-06120

1-dotyczy kasowników biletów papierowych i papierowo-bezstykowych

Kasownik biletów papierowych i kart bezstykowych 19