Podręcznik gry

SQUASH MASTERCLASS

S
PODSTAWY SQUASHA
Podstawy
squasha
Początki każdej gry bywają trudne.
Szczególnie jeśli jej zasady zostaną podane
w nieprzystępnej formie suchego wykładu.
Dla początkujących graczy opisujemy
podstawowe zasady niezbędne do
rozpoczęcia przygody ze squashem.
S
quash to sport. Gra dla dwóch
graczy. Jej zasady wydają się być
całkiem proste – cała filozofia
to odbijanie piłki od ściany. Są jeszcze
jakieś linie i przeciwnik, któremu
mamy zafundować taką piłkę,
by nie był w stanie do niej dosięgnąć.
Brzmi równie prosto jak wygrana
z niemowlakiem w maratonie,
prawda? Na szczęście nie! Gdybyśmy
chcieli zaprezentować dokładne
zasady, potrzebowalibyśmy kilkunastu
drobno zadrukowanych kartek. Komu
jednak chciałoby się to przeczytać?
Abyś zaczął grę z niezbędną wiedzą,
prezentujemy krótkie „know how”,
które wyjaśni, po co namalowano
na korcie linie, co mówi sędzia,
o co chodzi z przeszkadzaniem
i wiele więcej.
SERWIS – BEZ TEGO NIE
ZACZNIESZ...
W pierwszym secie zwykle losuje się
serwującego (kręcąc rakietą) – ma on
prawo do wybrania pola serwisowego
(strony), z którego serwuje. Do czasu
straty piłki serwuje naprzemiennie
z obu stron. Każdy kolejny set
aż do końca gry rozpoczyna się
serwisem zawodnika, który wygrał
poprzedniego.
2 > Podręcznik gry | SQUASH MASTERCLASS
…żeby dobrze serwować, pamiętaj, że:
4podczas uderzenia piłki serwujący
staje co najmniej jedną stopą na polu
serwisowym, nie dotykając jednak linii
wyznaczających jego granice;
4piłka uderza w ścianę przednią,
trafiając pomiędzy liniami
serwisowymi a autowymi, przy czym
nie może trafić ściany bocznej
i przedniej jednocześnie;
4pierwsze odbicie piłki musi mieć
miejsce na drugiej ćwiartce kortu,
bez dotknięcia jakiejkolwiek linii;
nie dotyczy to piłki odebranej
z woleja;
4zagranie powyżej górnej linii
autowej, na boczną ścianę czy
poniżej linii środkowej będzie
błędnym serwisem
WYMIANA – ISTOTA GRY
Załóżmy, że poradziłeś sobie
z serwisem i możesz odłożyć nasz
poradnik, żeby zająć się kwintesencją
gry. Po prawidłowym serwisie
zawodnicy odbijają piłkę naprzemian
do momentu, w którym jeden
z nich nie jest w stanie wykonać
prawidłowego uderzenia. Podczas
gry masz do wykorzystania wszystkie
ściany, z tylną włącznie.
Jedynym warunkiem jest to, by piłka
odbiła się od przedniej (od razu lub
później). Ograniczenie stanowi linia
autu (zwana blachą) i górna autowa.
Środkową przejmować się nie musisz,
bo poza serwisem nie ma ona
znaczenia we właściwej rozgrywce.
Uderzenie jest prawidłowe, jeśli piłka:
4została odbita przed dotknięciem
podłogi po raz drugi;
4nie trafi w zawodnika, jego ubranie
bądź rakietę;
4odbije się od ściany przedniej;
4nie została zagrana na aut oraz
powyżej blachy
BEZ PUNKTÓW NIE WYGRASZ
Istnieją dwa sposoby liczenia
punktów: PARS oraz taki, w którym
punkt zdobywa tylko serwujący,
ale z możliwością wygrania przez
przeciwnika prawa do wykonywania
serwisu. Brzmi skomplikowanie?
PARS (point par rally, gdzie każda
piłka daje punkt) jest zdecydowanie
najpopularniejszym sposobem liczenia
punktów w Polsce i na świecie.
W jednym secie, zwanym także
gemem, Gra się do 11 punktów.
Gdy wynik jest wyrównany 10:10 –
gra się do dwóch punktów przewagi.
Systemami rozgrywania całych
meczów są „best of 3” oraz „best
of 5”. Pierwszy trwa do dwóch
wygranych setów, drugi – do
uzyskania większości wygranych,
czyli do trzech. Dotyczy to zarówno
powyższego systemu PARS, jak i...
…systemu zdobywania punktu przez
serwującego, gdzie rozgrywka trwa
do zdobycia dziewięciu punktów w
secie. Jeśli jest wynik 8:8, zawodnik
odbierający serwis podejmuje decy-
zję o graniu do 9 lub 10 punktów, a
zasada dwóch punktów przewagi nie
ma znaczenia. ;W takiej sytuacji set
zakończy się wynikiem 9:8 albo 10:8.
Mecz, podobnie jak w systemie PARS,
odbywa się zgodnie z zasadami „best
of 3” i „best of 5”.
ANATOMIA KORTU
Polem do gry jest prostokąt
o długości 9750 mm i szerokości
6400 mm. W squashu wszystkie
ściany biorą udział w grze. Mało
tego – każda ma nawet swoją
nazwę! Rozróżniamy więc:
ścianę frontową, czyli front wall
ścianę boczną, czyli side wall
Jedynym ograniczeniem w
rozgrywaniu jest pole autu, czyli
outside. Trafienie piłki powyżej
linii wyznaczającej je lub w nią
samą skutkuje stratą punktu.
Kolejną częścią kortu jest pole
serwu (service box); to dwa
prostokąty przystające do
bocznych ścian. Używa się ich
tylko podczas serwisu. A skoro przy
rozpoczynaniu wymiany jesteśmy,
to linia serwu (service line) jest
namalowana na środku przedniej
ściany. To linia, powyżej której
serwujący celuje (uważając
jednocześnie, by nie przekroczyć
linii autu).
Blacha (tin) wyznacza dolną granicę
ważności uderzenia na ścianie
frontowej kortu. Trafienie w blachę
lub linię nad nią jest błędem. Blacha
najczęściej wykonana jest z innego
materiału niż ściana, a więc wiemy,
kiedy w nią trafimy.
Quarter Court to dwa duże prosto-
kąty przy tylnej ścianie, przedzie-
lone linią połowy kortu (half court
line). Linie te tworzą tzw. punkt
T – będąc tam, gracz ma możliwość
odebrania niemalże każdego zagra-
nia. Zawodowcy często wyrabiają
w sobie nawyk wracania do tego
punktu po każdym odbiciu.
PRZERWY:
4W squashu czas pomiędzy
rozgrzewką a rozpoczęciem gry
wynosi 90 sekund, tyle samo co
przerwa pomiędzy setami
4Ten sam czas obowiązuje na
zmianę uszkodzonego sprzętu,
butów i stroju...
TAKTYKA:
4Graj do narożników kortu!
Przeciwnik będzie musiał się
nabiegać pod sporą presją, co
zwiększa twoje szanse na wy-
graną
4Stawiaj na długie piłki, co
ograniczy przeciwnikowi możli-
wości zagrywania
4Obserwuj przeciwnika; każdy
ma swój sposób gry, a znając
cudze przyzwyczajenia, dowiesz
się, jak pokonać go najszybciej
PODSTAWY SQUASHA

Prawidłowy
uchwyt rakiety
Kluczem do poprawnej technicznie,
dynamicznej i pełnej finezji gry jest
prawidłowy uchwyt rakiety. Ważne, by
opanować go jak najwcześniej; inaczej łatwo
przyzwyczaisz się do odbijania piłki bez
właściwej siły, precyzji, pod złym kątem.

W
ielu początkujących graczy
prawidłowy uchwyt
rakiety uważa za mało
istotny szczegół. Wychodząc po raz
pierwszy na kort, myślą od razu o
rywalizacji i grze na punkty, często
nie zwracając uwagi na technikę
uderzeń, prawidłowe poruszaniei
sposób trzymania rakiety. Właśnie
tym ostatnim robią sobie największą
krzywdę, uniemożliwiając prawidłowy
trening i dalszy rozwój. Prawidłowy
uchwyt rakiety – mało istotny dla
większości początkujących szczegół
techniki squasha – jest jednym z jej
fundamentów.
Właściwy, czyli jaki? Gdy po raz
pierwszy zobaczysz ułożenie dłoni
w V grip (zwane też uchwytem
V), pewnie wyda ci się ono
dziwne: niewygodne, sprzyjające
uszkodzeniom, nawet przeczące
naturalnemu ułożeniu naszego ciała.
To, że światowe sławy squasha
korzystają z niego na co dzień,
świadczy o tym, że jest wręcz
przeciwnie. Do podstawowych
jego zalet należą: ogromna kontrola
nad piłką, wspomaganie utrzymania
właściwej postawy ciała czy
prostota, z jaką wykonasz każdą
zagrywkę.
3 Squash jest grą szybką, dlatego
też prawidłowa technika i odruchy
są bardzo ważne.
3 Prawidłowa technika uderzeń
w dużej mierze wynika z uchwytu
rakiety.
3 Prawidłowy i pewny uchwyt
pozwoli grać pełen wachlarz
uderzeń z każdego miejsca kortu.
3 Powinieneś używać tego samego
uchwytu do wszystkich uderzeń.
Wyjątkiem są gracze zaawansowani
i profesjonaliści.

Właściwy uchwyt, bo o nim mowa,
nie tylko ułatwia i umila grę, ale jest
kluczem do poprawnej technicznie,
dynamicznej i pełnej finezji gry.
Podobnie jak z jazdą na rowerze –
będziesz musiał wyrobić w sobie
przyzwyczajenie. Jedynym sposobem,
aby to osiągnąć, jest świadome
ćwiczenie i wielokrotne powtarzanie.
W razie porażki nie grozi ci co prawda
upadek, ale dla własnej wygody
oraz przyjemności płynącej z gry
powinieneś zacząć właśnie od tego –
wyrobienia w sobie nawyku trzymania
rakiety we właściwy sposób.
Najważniejsze jest, aby był to 3 Prawidłowy uchwyt
raczej lekki uchwyt (z siłą) jak przy zdecydowanie przyspiesza naukę
podawaniu ręki niż trzymaniu swingu.
młotka. Również bardzo ważne
jest, by opanować go możliwie jak 3Dobry uchwyt ułatwia
najwcześniej – w przeciwnym razie wykonywanie trudnych uderzeń.
bardzo łatwo nauczysz się i – co
gorsza – przyzwyczaisz do odbijania
piłki w nieodpowiedni sposób; bez
właściwej siły, precyzji, pod złym
kątem. Będzie to zwyczajnie strata
czasu. Złe nawyki oczywiście
zawsze można zmienić, ale
chyba nie chcesz tracić na to
kilkunastu treningów?

4 > Podręcznik gry | SQUASH MASTERCLASS

 NA CZYM POLEGA V GRIP?
• KROK 1. – wysuń otwartą rękę, tak
jak wysuwasz dłoń do osoby, z którą
się witasz.
• KROK 2. – chwyć rakietę przy
końcu rączki, formując z kciuka i palca
wskazującego literę V. Pomiędzy
dłonią a końcem rączki powinno
być trochę miejsca. Zaciśnij uchwyt
w takiej pozycji. Między palcem
wskazującym a środkowym pozostaw
przerwę. Palec wskazujący powinien
się znajdować wyżej niż kciuk!
• KROK 3.– – nie chwytaj rakiety
zbyt mocno, uchwyt powinien być
zaciśnięty tylko z taką siłą, która daje
pewność, że rakieta nie wypadnie
z dłoni podczas uderzenia.
• KROK 4. – obróć rakietę wzdłuż
jej osi obrotu o kilka stopni, tak aby
wystająca krawędź na rączce rakiety
znajdowała się na połączeniu kciuka
i palca wskazującego.
• KROK 5. – podnieś główkę
rakiety w górę, tworząc między
rakietą a przedramieniem kąt zbli-
żony do 90 stopni. W ten sposób
osiągniesz wyjściową pozycję do
przygotowania zamachu. Z takim
uchwytem powinieneś przebywać
na korcie, poruszać się i czekać na
piłkę. Częstym błędem jest prze-
bywanie na korcie w nieprzygo-
towanej pozycji, z główką rakiety
opuszczoną w dół i rozluźnionym
nadgarstkiem.
3 V GRIP Forehand
3 V GRIP Backhand
GRIP DLA ZAAWANSOWANYCH
Z czasem kiedy u gracza zwiększają
się czucie rakiety, odległości i kąty
zagrań na korcie oraz wyrabia sobie
prawidłowy swing, możliwe są
delikatne zmiany uchwytu np.:
3 skracanie uchwytu rakiety
3 rozluźnienie nadgarstka, szczególnie
w tylnych narożnikach kortu
3 profesjonaliści mają delikatnie
inny uchwyt do forehandu i inny do
backhandu. Dzięki temu są w stanie
nadać piłce różne rotacje w zależności
od sytuacji.
Podręcznik gry | SQUASH MASTERCLASS > 5
PODSTAWY SQUASHA
Technika swingu
i uderzenia
Gra w squasha to nie tylko odbijanie piłki
od ściany, które na dłuższą metę może
być nudne. Uwierz, że będziesz zaskoczony,
jak wiele elementów technicznych
składa się na osiągane wyniki.
W 2
yjaśnijmy krótko to pojęcie.
Swing jest to ruch rakiety
do lecącej piłki, powrót
po odbiciu, a także samo odbicie.
Jeśli opanowałeś właściwy sposób
trzymania rakiety, to właśnie
opanowanie swingu jest drugą w
kolejności umiejętnością, którą
powinieneś opanować.
W teorii możemy wyróżnić dwie fazy
prawidłowego swingu:
1
Jeszcze zanim ruszysz w stronę
lecącej piłki, przygotowujesz
rakietę do uderzenia. Podstawą
jest wykonanie lekkiego skrętu
barków, tak by ułatwić sobie
późniejszy ruch. Im szybciej będziesz
gotów do odbicia, tym mniej czasu
dajesz przeciwnikowi na przemyślenie
odpowiedniej taktyki, a więc
zaczynasz drogę do zdobycia punktu.
ZWRÓĆ UWAGĘ NA:
4otwartą główkę rakiety (odchyl
lekko w górę tę stronę naciągu, którą
zamierzasz wykonać odbicie)
4dystans do piłki – im więcej miejsca
na swing i uderzenie, tym więcej
możliwości zagrania niż w wypadku,
kiedy jesteś za blisko piłki
6 > Podręcznik gry | SQUASH MASTERCLASS
Uderzenie to kwestia możliwie
najwyższej prędkości rakiety
w chwili kontaktu z piłką.
Najlepiej, jeśli w tym momencie
znajduje się równolegle do podłogi,
a po samym wykonaniu odbicia
nie zatrzymuje się – pozwól jej
swobodnie przebyć odpowiednią
drogę, by zakończyć ruch, nie
zatrzymując jej od razu.
ZWRÓĆ UWAGĘ NA:
4utrzymanie równowagi podczas
uderzenia; jej utrata to poważny
problem
4w czasie odbicia między rakietą
a przedramieniem powinieneś
utrzymywać kąt 90°
Swing to taka sama technika jak na
przykład kopnięcie w piłce nożnej;
każdy zawodnik ma swój sposób,
do którego przyzwyczaił się w
trakcie wielokrotnych treningów.
Poznanie teorii pozwala na efektywną
i szybką naukę, a ta w dalszej
kolejności prowadzi do wyrobienia
indywidualnego stylu.
To, że z początku będziesz za wolny,
stracisz równowagę lub zrobisz kilka
czysto technicznych błędów, jest
więcej niż oczywiste.
JAK UDERZYĆ PIŁKĘ?
Zanim zaczniesz pracować nad
techniką gry, poznaj zasady
prawidłowego uderzenia piłki.
Wbrew pozorom nie jest to
takie proste, jak się wydaje.
Najodpowiedniejszy moment ma
kluczowe znaczenie dla wymiany,
a określamy go mianem timingu.
• Sposób 1. – uderzasz, gdy piłka
wznosi się po kontakcie z podłogą.
Szybko dopadasz do piłki i poprzez
błyskawiczną reakcję przyspieszasz
grę. To ryzykowne, ale opłacalne; w
ten sposób zmuszasz przeciwnika
do wysiłku i szybszego zmęczenia.
• Sposób 2. – odbijasz, gdy piłka
osiąga szczyt wznoszenia. Tak
uderza większość graczy; piłka leci
wtedy najwolniej, więc najłatwiej ją
trafić.
• Sposób 3. – uderzasz, kiedy
piłka opada – to balansowanie
na granicy utraty punktu, jak
również dobra okazja, by zmienić
tempo gry. Wymiana ma swój
rytm, a wstrzymywanie odbicia do
granic możliwości to zmuszenie
przeciwnika do podwójnej pracy
– zmiany kierunków, gwałtowne
zatrzymywanie się i zwroty są
dobrym sposobem na wygraną.
Niewielu ludzi zdaje sobie sprawę
ze znaczenia czasu odbicia i jego
wpływu na sytuację podczas gry.
O wszystkim decyduje to, jak
dobrze nauczysz się wyczuwać
właściwy moment – często to on,
a nie siła włożona w swing
decyduje o tempie i testuje
umiejętności naszego rywala.
Timing występuje w większości
sportów rakietowych. To chwila,
w której należy dostać się do
piłki, czas potrzebny do odbicia,
zachowanie płynności ruchów
i wreszcie moment, w którym
trafiasz piłkę.
 6 SWING Forehand

6 SWING Backhand

• KROK 1. – piłka • KROK 3.– uderzasz

4Kolejność i technika wykonywania kroków są identyczne
nadlatuje – a ty ustawiasz piłkę w chwili, gdy rakieta w przypadku graczy leworęcznych.
się bokiem do ściany osiąga maksymalną
przedniej, przygotowując prędkość. Starasz się
rakietę do uderzenia odbijać przed barkiem Follow through to wszystko to, co dzieje się z rakietą w
poprzez uniesienie jej do ręki, w której trzymasz chwili, gdy ta ma styczność z piłką; zależnie od wykonanego
góry. rakietę – to dodatkowa wtedy ruchu decydujesz o tym, gdzie poleci. Żeby uderzyć i
kontrola i zmniejszenie pokierować nią jak najdokładniej, upewnij się, że trzymasz
• KROK 2. – wykonujesz siły potrzebnej do tors w jednej, stabilnej pozycji, gdyż nawet najmniejszy błąd
krok w stronę piłki, prawidłowego zagrania. doprowadza do zmian toru lotu. Warto pamiętać, że główka
pochylasz tułów w przód, rakiety w trakcie wykonywania odbicia i tuż po nim powinna
a ciężar ciała przenosisz • KROK 4.– kończysz być skierowana w linii prostej oraz w tym samym kierunku.
na stopę wykroczną. uderzenie, rakieta
W tym samym czasie kieruje się w stronę Podczas zagrywania drive kierunek, w który zwraca się rakie-
rakieta zaczyna wędrować ściany przedniej, a ta, jest tym samym, w który właśnie poleciała piłka. Nazywa
w stronę piłki. twoim zadaniem jest się to follow through przy forehand drive.
prowadzenie jej jak
ZWRÓĆ UWAGĘ NA: najdłużej w jednej Swing to nie tylko ruch dłonią, ale praca całym ciałem – pro-
4Prawidłowe ustawienie płaszczyźnie, co równa fesjonalnie mówimy o weight transfer to the shot. Chodzi
i wcześniejsze przygoto- się większej kontroli nad dokładnie o skierowanie pędu ciała w tym kierunku, w któ-
wanie rakiety do uderzenia piłką. ry chcemy posłać piłkę. Zawodowi gracze często stawiają
4Przyjęcie stabilnej po- „twardy” krok tuż przed odbiciem; dzięki temu przyjmują sta-
zycji przed uderzeniem bilną pozycję, która daje kontrolę nad swingiem.

Podręcznik gry | SQUASH MASTERCLASS > 7

PODSTAWY SQUASHA
Uderzenie
straight drive
Squash u podstaw to gra nietrudna, jednak
oprócz podejścia do gry, liczy się świadomość
i umiejętność wykonania odpowiedniego
zagrania, które albo szybko skończy wymianę,
albo zmęczy przeciwnika.
D 1
rive, czyli odbicie stosunkowo
łatwe do wykonania w teo-
rii – podczas gry, szczególnie
w meczach, w których jesteśmy
pod dużą presją już niekoniecznie.
W istocie jest najpopularniejszym i
absolutnie podstawowym zagraniem,
ale stopień jego opanowania definiuje
nasz ogólny poziom gry.
Wykonanie poprawnego drive’a jest
proste. Musicie przyjąć odpowiednią
pozycję, ustawiając się ramionami
równolegle do ściany, przygotowując
jednocześnie rakietę. Droga do
uderzenia musi wyglądać tak, byście
byli w stanie uderzyć piłkę
w najwyższym jej punkcie. Sam ruch
powinien zachować bezpieczny
dystans pomiędzy tobą a ścianą, dając
miejsce na wykonanie zamachu.
Tuż po odbiciu rozluźnij barki, pozwól
na swobodny follow through.
Nie zapomnij o powrocie do punktu
T po wykonaniu zagrania.
Drive’a można wykonać praktycznie
z dowolnego miejsca na korcie,
jednak w zależności od naszej aktu-
alnej pozycji, zmieni się jego siła oraz
kierunek (i szybkość lotu) piłki.
8 > Podręcznik gry | SQUASH MASTERCLASS
Drive z przodu kortu może być
wykonamy w zasadzie w każdej
chwili, w której nadarzy się ku
temu okazja, a my będziemy akurat
z przodu kortu. Wprowadzimy sobie
pojęcie „martwej długości”, czyli
odbicia, po którym piłka uderzy o
ziemię drugi raz dokładnie w miejscu
styku podłogi z tylną szybą.
W ten sposób, jeśli nasz oponent
nie przewidzi naszych zamiarów
i nie znajdzie się w odpowiednim
miejscu wcześniej, mamy punkt
w kieszeni. Jeśli mu się uda,
zagwarantujemy sobie podkręcenie
tempa rozgrywki jako, że takie odbicie
jest typowo ofensywne.
ZWRÓĆ UWAGĘ NA:
4Aby nie zdradzić przeciwnikowi
naszych zamiarów, należy podejść
do piłki pod kątem około 45 stopni
względem ściany przedniej.
4Pod żadnym pozorem nie należy
ustawiać się tak, by przeciwnik
widział jak na dłoni, że możemy odbić
tylko w jeden, konkretny sposób.
4Zamiar wykonania drive’a zdradza
wbieganie bezpośrednio w piłkę,
staraj się więc unikać takiej sytuacji
2
Drive ze środka kortu to
optimum – prawidłowe
wykonanie takiego drive’a
wymusza opanowanie krótszego
czasu reakcji i umiejętności zagrania
piłki „po koźle”, czyli doprowadzenia
do jak najszybszego odbicia. Tuż po
odbiciu musimy być pewni dokąd leci
piłka. Pewna pozycja i follow through
z pewnością pomogą; w przeciwnym
wypadku skończy się stroke’iem.
Takie uderzenie wymaga z początku
więcej wysiłku i zaangażowania, ale
nie przegoni nas po całym korcie,
dzięki czemu nie będziemy aż tak
zmęczeni.
ZWRÓĆ UWAGĘ NA:
4Obciążaj nogę wykroczną oraz
pracuj barkami, to zdecydowanie
pomoże ci w kontroli długości piłki –
za długie zagranie to więcej czasu
dla przeciwnika.
4Staraj się tak planować odbicia,
by nie pozwalać drugiemu graczowi
przejąć ofensywy i przejść
do kontrataku.
3
Drive z tyłu kortu czyli
„wyższa szkoła jazdy”, w której
jesteśmy pod niemałą presją.
Jedyną możliwością zagonienia
nas w tył kortu było sprytne
zagranie przeciwnika, zmuszające
do opuszczenia punktu T. Cel:
zmusić do opuszczenia środka
kortu i kupić sobie trochę czasu.
Łatwiejszym, ale i mniej skutecznym
rozwiązaniem będzie posłanie piłki
nisko wzdłuż ściany bocznej. Trudniej,
ale zdecydowanie pewniej będzie
zagrać szybko i dokładnie – tak,
by przeciwnik musiał poczekać na
odbicie od tylnej ściany i wykonać
odbicie z tyłu kortu.
Dobrze zagrany drive skutkuje
ogranicza możliwości przeciwnika.
Wyróżnić można trzy scenariusze:
4podtrzyma wymianę - zagra straight
lub cross drive, starając się zyskać na
czasie
4 obroni się - użyje boasta,
4popełni błąd - piłka wróci na środek
kortu, co także jest pomocne w
wyprowadzeniu kolejnej ofensywy
ĆWICZENIA W PARACH
Najlepszy i najbardziej
efektywny sposób ćwiczeń to
te przeprowadzane w parach.
Skutecznie przeprowadzony
trening wymaga, byśmy wyznaczyli
sobie jeden „korytarz”, po którym
kierować ma się piłka – najczęściej
będzie nim pole od linii dzielącej
kort na dwie części, aż do tylnej
ściany. Zapominamy o reszcie kortu,
ustalony korytarz to teraz nasz mały
wszechświat.
Rozpoczynamy grę „z ręki” lub
serwisem, grając tylko drive na drive
i nie zapominając o szybkim
powrocie do punktu T. To najbardziej
realistyczna, meczowa sytuacja,
która jednocześnie pozwoli na
najlepsze doszkolenie się.
Teoretycznie treningi uderzeń
zarezerwowane są do gry w parach;
na szczęście tylko teoretycznie.
W prosty sposób przy następnym
meczu możesz zaskoczyć dowolnego
przeciwnika, dobierając odpowiedni
zestaw ćwiczeń.
PLAN TRENINGU
Coś, co z pozoru wydaje się nudne,
ma w sobie potencjał do bardzo
konstruktywnej nauki. Choć gros
graczy klubowych nie wyobraża
sobie ćwiczeń solo, to światowa
czołówka wręcz na nich polega –
bez tego często niemożliwe
okazuje się osiągnięcie
odpowiedniego skupienia oraz
nastawienia. Zacznijmy nasz
trening tak, jak powinniśmy, czyli
rozgrzewką, a zakończmy serią
najtrudniejszych, najdłuższych
zagrań.
• KROK 1. – Rozgrzej się w
przepisowy sposób, rozciągnij
mięśnie, nagrzej organizm
i przygotuj się do pracy, jaką
za moment wykonasz.
Podręcznik gry | SQUASH MASTERCLASS >
• KROK 2.– Rozgrzej piłkę.
Wybierz miejsce, w które
zamierzasz zagrywać i postaraj się
trafiać w nie bezbłędnie kilkanaście
razy pod rząd, bezbłędnie. Nie
udało się? Zacznij od nowa,
powtarzaj proces, dopóki nie
osiągniesz celu. Kluczem jest
własna, możliwa do osiągniecia
liczba powtórzeń, która musi
stanowić choć minimalne
wyzwanie.
Takie ćwiczenie nie sprawia ci
problemów? Spróbuj więc podczas
każdego błędu skierować piłkę
w wyznaczone miejsce, ale zanim
odbije się od podłogi więcej niż
dwa razy. To zwiększa realizm
treningu i sprawia, że wkładasz
w niego dużo więcej wysiłku.
9
 Uderzenie
boast
Wśród zagrań w squashu znajdziemy boast, którego
głównym zadaniem jest, jak większości odbić, dystrakcja
przeciwnika i zdobycie przewagi. Gotowi? To rakiety
w dłoń, Squash Active pod pachę i prosto na kort!

10 > Podręcznik gry | SQUASH MASTERCLASS

G
eneralnie wyróżniamy
dwa rodzaje tych
uderzeń: ofensywne i
defensywne. Ataku tego rodzaju nie
przypuszczamy zbyt często,
a technika w nim tkwiąca opiera się
na odbiciu piłki od ściany bocznej
i, oczywiście, frontowej. Boast musi
być wykonany na tyle dokładnie,
by piłka po raz drugi zetknęła się
z podłogą dokładnie w miejscu
zetknięcia się jej z drugą ścianą
boczną.
Największe efekty osiąga się
wykonując boasta ilekroć uda nam
się tylko zagonić przeciwnika w róg
kortu, najlepiej za pomocą dobrze
wymierzonych drive’ów.
W najlepszym wypadku zmusimy go
do przebięgnięcia na drugi koniec
kortu, co w większości wypadków
skończy się punktem dla nas.
Alternatywą jest użycie boasta kiedy
sami będziemy znajdować się z tyłu;
ustawiwszy się jak do klasycznego
drive’a sprawiamy, że gracz nie
spodziewa się agresywnego ataku.
Jeśli chcecie być już jesteście bardziej
zaawansowani technicznie, możecie
dodatkowo opóźnić lub przyspieszyć
zagranie.
Aby poprawnie wykonać takiego
boasta, porzebujesz kilku treningów
na wyrobienie nawyku uderzania
pod odpowiednim kątem.
Co nam to daje? Więcej czasu na
powrót do punktu T. Obrona przy
pomocy boasta może być ostatnią
deską ratunku, jeśli będziemy
pewni, że nie damy rady zdążyć do
piłki. Używamy go znacznie częściej
niż poprzedniej wersji.
JAK PRAWIDŁOWO UDERZYĆ
BOAST?
Technicznie wykonanie boasta
przypomina drive’a, jednak różni się
ustawieniem w stosunku do ścian.
Tutaj stajemy przodem do tylnego
narożnika tak, by noga stanowiąca
nasze oparcie była skierowana w
jego kierunku dzięki temu nie wy-
kręcamy nadgarstka. Inną różnicą
jest opóźnione względem drive’a
uderzenie oraz follow through
utrzymywane w jednej linii na
wysokości, na której chcemy posłać
piłkę.
IDEALNY BOAST
4ustawiając się przodem do narożnika,
przygotuj wcześniej zamach
4staraj się nie nadużywać boasta
defensywnego - traktuj go jako wyjście
awaryjne. Im więcej rodzajów uderzeń
będziesz mógł wykonać i im bardziej
przeciwnik nie będzie spodziewał się
boasta, tym lepiej
4nie liczy się siła uderzenia, tylko jego
dokładność. Boast jest narzędziem
prawie doskonałym, ale tylko wtedy, gdy
wykonasz go ze stabilnej pozycji; utrata
równowagi podczas uderzenia skutkuje
gorszym zagraniem
4na początku celuj wyżej, ale pewniej;
nie będzie żadną sztuką, jeśli spróbujesz
na początku czegoś trudniejszego
i popełnisz błąd
4po odbiciu wracaj na środek;
obserwacja z tylnego narożnika to
naprawdę zły pomysł
4drop lub crosscourt - tego możesz
spodziewać się ze strony przeciwnika

A czy możliwe jest użycie uderzenia

na środku kortu? Oczywiście, jednak
jego specyficzna rola zarówno w
obronie jak ataku sprawia, że rzadko
opłaca się po niego sięgnąć. Jeśli
zdarzy się sytuacja, w której gramy
drive na drive, a drugi gracz właśnie
ma problemy z dokładnym zagraniem
z tyłu kortu, możemy pokusić się na
boasta – chcąc sobie z nim poradzić,
będzie musiał przebiec kort po
przekątnej. Pamiętajcie, że squash jest
trochę jak poker, co widać szczególnie
przy użyciu boasta na środu kortu: im
mniej domyśla się wasz przeciwnik,
tym lepiej.

Wszyscy wiemy, że najlepszą obroną

jest atak, ale nawet squash wymaga
czasami przybrania postawy typowo
defensywnej i obrony przed naporem
zagrań przeciwnika. Zasada jest
nieco inna, bowiem „obronna” wersja
boasta zakłada odbicie piłki od trzech
ścian (kolejno: boczna, przednia,
boczna), jeszcze zanim zetknie się ona
z podłogą.

Podręcznik gry | SQUASH MASTERCLASS > 11

PODSTAWY SQUASHA
Uderzenie
lob
Do najpopularniejszych uderzeń należą drive
oraz boast. Nie są to jednak jedyne rodzaje
uderzeń, które możemy wykorzystać podczas
gry w squasha. Warto zapoznać się też
z innymi – równie przydatnymi.
U
derzenie grane do góry,
którym bronimy się przed
atakiem przeciwnika to Lob,
czyli uderzenie obronne, mające dać
nam jak najwięcej czasu na wyjście
z trudnej sytuacji. Zagrywamy go w
trudnej sytuacji, gdy chcemy zyskać
czas na powrót na środek kortu. To
uderzenie w sposób uniemożliwiający
przeciwnikowi zagranie z powietrza.
Zagrany dokładnie powoduje
wymuszenie na przeciwniku zagranie
obronnego boasta. Perfekcyjne
wykonanie loba nie jest jednak tak
proste, jak mogłoby się wydawać.
Jest sporo szczegółów, o których
należy pamiętać.
Lob można wykonać z dowolnego
miejsca z przodu kortu, jednak
w zależności od naszej aktualnej
pozycji zmieni się jego kierunek.
PODEJŚCIE DO PIŁKI
I USTAWIENIE:
Wykonanie loba to w zasadzie
włożenie główki naszej rakiety pod
piłkę i podniesienie / uderzenie jej jak
najwyżej na przedniej ścianie.
Im wyższy tor lotu piłki, tym sam lot
trwa dłużej i zawodnik ma więcej
czasu na powrót na T.
12 > Podręcznik gry | SQUASH MASTERCLASS
Bardzo ważne jest, aby trzymać barki
nisko aż do wykończenia uderzenia,
częstym błędem jest podnoszenie
się z niskiej pozycji razem z rakietą,
co powoduje utratę kontroli i spadek
jakości zagrania.
Lob najczęściej gramy po przekątnej
(najdłuższy tor lotu piłki). Celem
naszego zagrania jest, aby piłka
uderzyła w ziemię w którymś z
tylnych narożników kortu. Najlepiej,
żeby upadła idealnie w miejscu, w
którym schodzą się podłoga, ściana
tylna i ściana boczna kortu, oraz aby
piłka spadała jak najbardziej pionowo.
Wtedy jej kozioł jest maksymalnie
stłumiony, niski. Przeciwnik nie ma
praktycznie możliwości odbicia takiej
piłki.
IDEALNIE ZAGRANY LOB:
4nie liczy się siła uderzenia, tylko
dokładność. Lob podobnie jak
większość uderzeń jest narzędziem
prawie doskonałym, ale tylko wtedy,
gdy wykonasz go ze stabilnej pozycji;
utrata równowagi skutkuje gorszym
zagraniem
4idealnie zagrany lob powinien
przelecieć nad rakietą przeciwnika
uniemożliwiając mu zagranie z woleja
4po odbiciu wracaj na środek;
obserwacja z przodu kortu to
naprawdę zły pomysł
LOBA UŻYWAMY W PRZYPADKU
GDY:
4 przeciwnik jest za nami – wówczas
staramy się przerzucić piłkę nad nim
4 jesteśmy w głębokiej defensywie
i podnosimy piłkę w górę, zyskując
sporo czasu na powrót na środek
kortu
4 zależy nam na zmianie rytmu gry
– w momencie gdy toczy się mocna
wymiana, zagranie loba potrafi wybić
przeciwnika z uderzenia i wymusić
u niego błąd.
NAJCZĘŚCIEJ POPEŁNIANE BŁĘDY:
4 Zbyt mała dynamika uderzenia –
główną przyczyną jest obawa przed
zagraniem piłki w aut
4 Brak pociągnięcia uderzenia w górę
– bez dynamicznej końcówki zagrania
piłka będzie uderzona zbyt nisko
i przeciwnik bez problemu dosięgnie
rakietą piłki i zagra z woleja
ĆWICZENIA W PARACH:
Boast > lob – jest to ćwiczenie
wykonywane w parach, jeden
zawodnik zagrywa boast, a drugi lob.
Bardzo ważne w tym treningu jest
wracanie na środek, aby za każdym
razem ćwiczyć lob wraz z dojściem do
piłki.
Drive > boast > lob – kolejne
ćwiczenie wykonywane w parach,
jednak przez dodanie drive’a po lobie
zmieniają się zawodnicy zagrywający
lob, a każdy z trenujących ma
więcej pracy do wykonania. Tutaj
bardzo ważne jest, aby cały czas
starać się zagrywać line i boast
w wysokim tempie, aby wywrzeć
presję na przeciwniku, wtedy trening
loba jest najbardziej zbliżony do
sytuacji meczowej. A o to chodzi w
każdym treningu by naj najbardziej
przypominał sytuacje meczowe.
Podręcznik gry | SQUASH MASTERCLASS > 13
 Uderzenie
drop/skrót
To dowód squashowej maestrii, bliskiego perfekcji
wyczucia piłki, kortu i pozycji przeciwnika. Dla kibiców –
chwila oddechu od nieustających wymian line’ów i nieraz
widowiskowe zakończenie wymiany.

14 > Podręcznik gry | SQUASH MASTERCLASS

D
rop to chyba jedno z DROP ZMUSZAJĄCY DO NAJCZĘŚCIEJ POPEŁNIANE BŁĘDY:
najbardziej znanych uderzeń BIEGANIA 4 brak „maskowania uderzenia” – jeżeli
atakujących. Ma na celu Tutaj zależy nam, aby piłka miała przeciwnik zdoła wcześnie odczytać
zmuszenie naszego przeciwnika do możliwie jak najkrótszy kozioł nasz zamiar uderzenia drop shota, to
ruszenia w przód lub używane jest i w momencie, kiedy przeciwnik zazwyczaj bez większych problemów
do bezpośredniego zakończenia będzie przy niej, piłka była jak dobiegnie do piłki i wygra wymianę.
wymiany, wygrania punktu. najbliżej ściany bocznej. Zagranie Nawet najlepszy skrót nie przyniesie
Może być zagrany zarówno z skrótu w ten sposób uniemożliwia nam zamierzonego efektu, jeżeli
przedniej części, jak i z głębi kortu. kontratak i najczęściej prowadzi do przeciwnik z łatwością nas rozszyfruje.
bardzo słabego i prostego dla nas 4nie należy grać skrótu gdy przeciwnik
W squashu wyróżniamy dwa rodzaje odegrania piłki przez przeciwnika. zagrywa nam bardzo mocną piłkę
dropów: taki, którym mamy zamiar Wtedy my możemy kontynuować
skończyć wymianę, i taki, który ma rozprowadzanie rywala po Zanim podejmiecie decyzję
tylko zmusić przeciwnika do biegania, korcie. Do takiego zagrania o zagraniu skrótu bardzo istotne jest
kiedy my już myślimy o następnym nie potrzebujemy kąta. Często ustawienie przeciwnika na korcie.
uderzeniu. Różnica pomiędzy tymi widujemy takie zagranie w trakcie Najskuteczniejszy będzie on, gdy
uderzeniami jest widoczna w samym wymiany line-line, wykonane z przeciwnik będzie znajdował się za nami.
sposobie zagrywania piłki, a to, jaki woleja albo z półwoleja. Przy Skrót nie powinien być grany przesadnie
rodzaj skrótu wybieramy, zależy od zagraniu skutecznego skrótu należy często, gdyż jest to mocno ryzykowne
sytuacji, w jakiej się znajdujemy. pamiętać, by lot piłki nie trwał uderzenie, które jeżeli zostanie źle
Swing przy tym zagraniu powinien zbyt długo, a przeciwnik musi zagrane, daje przeciwnikowi idealną
jak najbardziej przypominać swing stać w tym czasie stosunkowo możliwość do ataku. Graj na treningu
przy drivie, tak aby nie pozwolić daleko od miejsca gdzie spadnie do osiągnięcia precyzji. Graj śmiało w
na odczytanie naszych zamiarów piłka. To uderzenie bez wątpienia meczach, pamiętając jednak, by nie było
przeciwnikowi. wymaga pewnej wprawy, jednak to zagranie na siłę.
dobrze wykonane zagwarantuje, że
DROP KOŃCZĄCY twój przeciwnik będzie miał duże
Musimy znajdować się w komfortowej problemy z odbiorem.
sytuacji: przeciwnik jest pod presją,
a my zagrywamy drop shot, celując
w nick. Tutaj najważniejsza jest
nasza pozycja, ponieważ do takiego
zagrania potrzebujemy kąta. Najlepiej,
kiedy stoimy na T lub trochę przed
nim. Wtedy mamy komfort w
celowaniu. Należy pamiętać, że ten
rodzaj dropa niesie za sobą ryzyko
zrobienia błędu. Czasami taki drop
jest też grany z tyłu kortu, kiedy
przeciwnik zagra drive, wyjdzie daleko
od tylnej szyby i w miarę daleko od
ściany bocznej – wtedy mamy okazję
zmiany rytmu i zagrania drop shota. Z
racji tego, że jest to znacząca zmiana
tempa gry i często zawodnicy się tego
nie spodziewają, często skutkuje to
zdobyciem punktu. Jednak jest to
chyba najbardziej ryzykowny moment
na granie skrótu, ponieważ bardzo
łatwo tu o niedokładne wykonanie i
tym samym sami wchodzimy pod nóż.

Zagranie skrótu wymaga dobrego

czucia piłki oraz precyzji uderzenia
– źle zagrany skrót jest idealną
piłką dla przeciwnika do ataku.
Dobrze zagrany skrót powinien być
znakomicie „zamaskowany”, czyli
przeciwnik do ostatniego momentu
nie może się spodziewać uderzenia.

Podręcznik gry | SQUASH MASTERCLASS > 15

 S

Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim. Przedruk materiałów w jakiejkolwiek formie i w jakimkolwiek języku
bez wcześniejszej pisemnej zgody jest zabroniony.