TEKNOFEST

HAVACILIK, UZAY VE TEKNOLOJİ FESTİVALİ

HELİKOPTER TASARIM YARIŞMASI

FİNAL TASARIM RAPORU

TAKIM ADI: UTEK

TAKIM ID: T3-12391-163

TAKIM ÜYELERİ: UFUK TEKİN

DANIŞMAN ADI: -

TAKIM LİDERİ ADI SOYADI: UFUK TEKİN

UTEK takımı , Ufuk Tekin tarafından 2020 yılında TEKNOFEST HELİKOPTER TASARIM
YARIŞMASINA katılmak için kurulmuş bir takımdır. Takımın kurucusundan başka üyesi
bulunmamaktadır. Öncelikle bu faydalı yarışmayı düzenleyen TEKNOFEST olmak üzere, bizleri
eğitimleri ile destekleyen TUSAŞ’ın değerli mühendislerine ve jürilere teşekkürü borç bilirim.

Ufuk TEKİN

………………
 TASARIM AŞAMASI

UTEK tarafından geliştirilen ‘’FIREWING’’ lojistik hizmetler başta olmak üzere, yüksek hızlı genel
maksat helikopteri olarak tasarlanmıştır. Amacına uygun olarak yüksek irtifalara ulaşabilen ve zorlu
koşullarda görev yapabilen bir yapıya sahiptir. Özel aerodinamik yapısı ve farklı modern tasarımı
sayesinde yeni bir bakış açısı sunmayı amaçlamıştır. Ayrıca ülkemiz envanterinde henüz bulunmayan
bir rotor sistemi olan coaxial ( eş eksenli ) rotora sahiptir.

Tasarım, raporlar arası değişkenlik gösterse de , müşteri isterlerine uygun bir yapıda ilerlemiş ve
genel hatlarında değişiklik göstermemiştir. Bazı optimizasyon çalışmaları ile en iyi haline getirilmiştir.

Görsel – 1 : Tasarım aşamasında izlenen yol

Görsel – 2 : Bazı çalışmaların araştırılması yapılmış ve göreve uygun bir taslak çıkarılmıştır.

1
 TASARIM AŞAMASI

Dünyada ki her tasarım gibi bu tasarımında bir esin kaynağı , doğadan esinlenen bir biyomimikrisi
bulunmaktadır. Ülkemizde Yusufçuk olarak bilinen (Dragonfly) kanatlı böceğinin uçuş mekanizması ,
bana bu helikopterin tasarımında ilham kaynağı olmuştur.

Görsel – 3 : Eskiz çalışmaları

Görsel – 4 : Plan ve boyutlandırma

2
MONTAJ

3
 ANA ROTOR

Helikopterin kanat mekanizması olarak bilinen ana rotor , paletleri ve swashplate olarak bilinen
mekanizmayı içerir. Swashplate, paletleri belirli bir açı ile hareket ettirerek transmisyondan aldığı
gücü iletmekte kullanılır. Bu projede alt ve üst rotorlar birbirlerine daha yakın yapılarak boyuttan
tasarruf amaçlanmıştır.

Görsel – 5 : ‘’FIREWING’’ Coaxial rotor tasarımı

Görsel – 6 : Kanat rotor montajı Görsel – 7 : ‘’FIREWING’’ kanat ölçüleri

Görsel – 8 : ‘’FIREWING’’ Ana Rotor Montajı

4
 ANA ROTOR KANAT PROFİLİ

Kanat tasarımında referans olarak SIKORSKY SSC-A09 kanat profili kullanılmıştır. Bunun nedeni yüksek
hızlara ulaşabilen bir kanat profili olmasıdır.

Görsel –9 : Kanat profili seçimi

Örnek alınan kanat yapısı (SSCA09) malzemeleri hafif ve dayanıklı malzemelerden seçilmiştir.
Çekirdek kısmı Nomex (Honeycomb) ısıya ve aleve dayanıklı bir elyaf teknolojisidir. Kanadın atak
burnuna dayanıklı bir malzeme olan bor karbür ile katkı yapılmıştır. Alt kaplamada karbon fiber ve
yıldırım önleyici bakır kaplama ile üst kaplamada S segmenti Fiberglass kullanılarak rijit bir yüzey elde
etmek amaçlanmıştır.

Görsel-10 : Kanat profili malzemeleri

5
ANA ROTOR KANAT PROFİLİ

Görsel –11,12,13 : Farklı açılarda kanat profili akış simülasyonu

Görsel-14 : Max hızda akış simülasyonu

6
 KUYRUK ROTORU KANAT PROFİLİ

Görsel-15 : Kuyruk rotor görüntüsü

Kuyruk rotoru için hem yaygınlığından ötürü hemde ideal hücum açıısndan dolayı birçok tek motorlu
uçaklarda kullanılan bir kanat proili olan NACA0012 modelini seçtim.

Görsel-16 : NACA0012 Kanat profili

Görsel-17 : NACA0012 Akış Simülasyonu

7
 MOTOR SİSTEMİ

FIREWING güç sağlayıcısı , 4. Jenerasyon , 1400 ila 2000 shp aralığında görev yapabilen Ardiden 3G
modeli olarak seçildi. Emsal olarak Ka-62 modelinde kullanılan turboşaft motor net 1750 shp güç
sağlayabilmekte , sıcak ve yüksek koşullarda sürekli performans sağlayan zorlu görevler için özellikle
uygundur. FIREWING üzerinde 2 adet bulunan motor toplamda yaklaşık 3500 shp güç üretmektedir.

BOŞ KALKIŞ :

3504 SHP – 2612 KW

MAKS SEYİR :

3050 SHP – 2274 K W

Görsel-18,19 : Ardiden 3G

Ardiden 3G modeli, FIREWING

üzerine montaj edilmek için
daha sade bir şekilde
modellendi ve yerleşimi yapıldı.

Görsel-20 : Ardiden 3G Basit Modellemesi

8
 TRANSMİSYON SİSTEMİ

Coaxial transmisyon sistemi , ana rotorları ve kuyruk rotorunu

hareket ettirmek için spiral konik dişliler ve planet dişlilerden
oluşan bir sistemle gücü aktararak 300rpm seviyelerinde tutar.
Transmisyon üzerinde bulunan sensörler yağ azalması durumunda
pilotu uyarır. Ancak görev anında oluşabilecek bir yağ azalma
probleminin önüne geçmek için 60dakika kuru bir şekilde
kullanılmaya imkan vermektedir.

Görsel-21 : Coaxial transmisyon sistemi

Görsel-22 : Transmission montajı

Transmisyon şaseye montaj edilerek

şok emiciler ile desteklenmiştir.

Görsel-23 : Helikopterde kullanılan şok emiciler

9
 KARGO BÖLMESİ
Kargo bölmesi geniş iç hacmi ile 2.5 m3 hacme kadar kargo taşıyabilmektedir. Kargo girişi
helikopterin arka tarafından yapılabilmektedir. Kargo yüklemesini daha kolay yapmak için helikopter
içerisine raylı bir vinç sistemi kurulmuştur. Ayrıca müşteri isteğine göre helikopter altına modüler bir
vinç sistemi tasarlanmıştır.

Görsel-24 : Kargo bölmesi

Görsel-26 : Modüler vinç sistemi

Görsel-25 : Kapı sistemi

Görsel-27 : Kabin içi vinç sistemi

10
 KOKPİT TASARIMI

FIREWING kokpit tasarımı, iki pilotun

rahat bir şekilde görev yapmasını
sağlamaktadır.

Görsel-28 : Kokpit ve pilot görüş açısı Görsel-29 : Kokpit

Kokpit tasarımında Bell 429 modelini

konsolu örnek olarak alınmıştır.
Ayrıca FIREWING üzerine modern
aviyonikler yerleştirilmiştir. Bu
sayede termal görüntüler ve güncel
koordinatlar alarak görev
yapabilecektir.

Görsel-31 : Termal kamera ve lidar sensörü

Görsel-30 : Benzeri kullanılacak konsol sistemi

11 Görsel-32 : Radar sistemi

GÖREV PROFİLİ

12
 GÖVDE

FIREWING’in en önemli özelliklerinden birisi de aerodinamik tasarımıdır. Özellikle son geliştirmelerle

açık rotor mekanizması gibi aerodinamik direnci artıracak parçalar kapatılmış ve yüksek ısı ile çalışan
sistemler için soğutma kanalları açılmıştır.

Görsel-33 : FIREWING üst görünüş

Görsel-34 : FIREWING yan görünüş

Görsel-35 : FIREWING akış simülasyonu (basit model)

13
 GÖVDE

Daha stabil ve kontrollü bir uçuş

sağlamak için yanlara kanat
eklenmiştir. Swashplate etrafı
kapatılarak aerodinamik direnç
düşürülmüştür.

Görsel-36 : Hava kanalları

Yüksek ısılarda, mekanik parçaların

daha verimli görev yapabilmesi için
aerodinamik hava kanalları
açılmıştır.

Görsel-37 : Kapatılmış swashplate

Ön kısımda bulunan iklimlendirme

sistemleri için de hava giriş ve çıkış
kanalları açılmıştır.

Görsel-38 : İklimlendirme kanalları

Kuyruk kısmında bulunan kanatlar

geliştirilerek daha yüksek kaldırma
kuvveti kazanmak amaçlanmıştır.

Görsel-39 : Aerodinamik kuyruk tasarımı

14
 ŞASE

Görsel-40 : Şase kafes görüntüsü

Malzeme ST 52
Elastik Modülü 200000MPa
Poisson Değeri 0.3
Gerilme Dayanımı 520MPa
Akma Dayanımı 360MPa

GÖVDE BOYUT KARŞILAŞTIRMASI

Görsel-41 : Boyut karşılaştırması

15
 TEKNİK ÖZELLİKLER

Ağırlık Tablosu

3580

700 160 750 280 800 90 150 500 150

Boş ağırlık 3580kg

Brüt Ağırlık 4200kg

Motor Tipi Turboşaft

Motor Adı Ardiden 3G

Boş Kalkış Gücü 1750Hp - 1306kW

Seyir Gücü 1525Hp - 1137kW

Motor Adedi 2

Motor Ağırlığı 420kg

Radius Genişlik Kanat Tipi Bıçak Sayısı

Ana Rotor 7m 0.5m SSC-A09 6

Kuyruk Rotoru 2.6m 0.2m NACA 0012 5

Max. Hız 420km

Max. İrtifa 5000m

Saat Başına Yakıt 95 L

Max. Menzil 900km

16
RAPOR KARŞILAŞTIRMASI

17
GÖRSELLER

18