Tài liệu tư tưởng Hồ Chí Minh chương 5 - chương 7

Chương 5
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠI ĐOÀN

KẾT TOÀN DÂN TỘC VÀ ĐOÀN KẾT QUỐC
TẾ
I. TƯ TƯỞNG HCM VỀ ĐẠI ĐOÀN KẾT TOÀN
DÂN TỘC
1. CƠ SỞ HÌNH THÀNH
* Cơ sở lý luận: Tinh thần yêu nước, nhân ái, tinh
thần cố kết cộng đồng của dân tộc Việt Nam. Đại
đoàn kết dân tộc được hình thành và củng cố trong
suốt lịch trình giữ nước và dựng nước.
-
Yêu nước, nhân nghĩa, đoàn kết trở thành tình
cảm tự nhiên, một triết lý sống.
- Truyền thống đoàn kết, nhân ái nâng lên thành phép
đánh giặc, trị nước
- Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin: Cách mạng là

sự nghiệp của quần chúng
Giai cấp vô sản là lực lượng lãnh đạo cách mạng
* Cơ sở thực tiễn: kinh nghiệm thành công và thất

bại của các phong trào cách mạng Việt Nam và thế
giới
Hồ Chí Minh: “Sử ta đã dạy cho ta rằng,
khi nào dân ta biết đoàn kết
thì khi đó dân ta giành thắng lợi.”
2. TƯ TƯỞNG HCM VỀ VAI TRÒ CỦA ĐẠI ĐOÀN

KẾT DÂN TỘC
* Đại đoàn kết toàn dân tộc là vấn đề chiến lược, quyết
định thành công của cách mạng: Trong tư tưởng Hồ Chí
Minh, đại đoàn kết toàn dân tộc không phải là sách lược hay
thủ đoạn chính trị mà là chiến lược lâu dài, nhất quán của
cách mạng Việt Nam.
Bác kết luận: “Đoàn kết là sức mạnh, đoàn kết là

thắng lợi…, đoàn kết là then chốt của thành công”
“Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết,

Thành công, thành công,
đại thành công”.
* Đại đoàn kết toàn dân tộc là mục tiệu là nhiệm vụ
hàng đầu của cách mạng
Chính phủ lâm thời VN Dân chủ Cộng hoà

Hồ Chí Minh nêu mục đích của Đảng LĐ VN gồm
8 chữ: “đoàn kết toàn dân, phụng sự tổ quốc”
- Trước Cách mạng tháng Tám và trong kháng
chiến: Một là, đoàn kết, Hai là, làm cách mạng
đòi độc lập dân tộc
Sau kháng chiến: Một là, đoàn kết,

Hai là, xây dựng chủ nghĩa xã hội,
Ba là, đấu tranh thống nhất nước nhà.
3. TƯ TƯỞNG HCM VỀ LỰC LƯỢNG CỦA ĐẠI

ĐOÀN KẾT DÂN TỘC
* Chủ thể của khối đại đoàn kết toàn dân tộc: Chủ thể của
khối đại đoàn kết toàn dân tộc, theo Hồ Chí Minh bao gồm
“toàn thể nhân dân”
Dân: chỉ toàn bộ con dân nước Việt, “con Lạc, cháu Hồng”,
“con Rồng, cháu Tiên”: Xây dựng khối đại đoàn kết toàn
dân, phải đứng vững trên lập trường giai cấp công nhân.
Giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa giai cấp, dân tộc để tập
hợp lực lượng, không bỏ sót một lực lượng nào: Bác Hồ
nêu: “Ta đoàn kết là để đấu tranh thống nhất và
độc lập Tổ quốc, ta còn phải đoàn kết là để xây
dựng nước nhà.
* Nền tảng của khối đại đoàn kết toàn dân tộc: Nền tảng:
Công nhân, Nông dân, Tầng lớp lao động khác, “Đại đoàn
kết tức là trước hết phải đoàn kết đại đa số nhân dân, mà
đại đa số nhân dân là công nhân, nông dân và các tầng lớp
nhân dân lao động khác”
Theo HCM: “Hạt nhân” là sự đoàn kết và thống nhất
trong Đảng.
4. TƯ TƯỞNG HCM VỀ ĐIỀU KIỆN ĐỂ XÂY DỰNG

KHỐI ĐẠI ĐOÀN KẾT DÂN TỘC.
Điều kiện xây dung khối đại đoàn kết toàn dân tộc: Một
là, phải kế thừa truyền thống yêu nước, nhân nghĩa, đoàn
kết của dân tộc. Hai là, phải có lòng khoan dung, độ lượng
với con người. Ba là, phải có niềm tin vào nhân dân.

5. HÌNH THỨC TỔ CHỨC CỦA KHỐI ĐẠI ĐOÀN
KẾT DÂN TỘC
MẶT TRẬN DÂN TỘC THỐNG NHẤT.
* Mặt trận dân tộc thống nhất: Mặt trận dân tộc thống
nhất là nơi quy tụ đông đảo các giai cấp, tầng lớp, dân tộc,
tôn giáo, đảng phái, các tổ chức, cá nhân yêu nước ở trong
và ngoài nước. MTDTTN phấn đấu vì mục tiêu chung là độc
lập, thống nhất của Tổ quốc và tự do, hạnh phúc của nhân
dân.
* Nguyên tắc xây dung và hoạt động của Mặt trận dân
tộc thống nhất: Một là, phải được xây dựng trên nền
tảng liên minh công nhân - nông dân - trí thức và đặt
dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Hai là, phải xuất phát từ mục tiêu vì nước, vì dân.
Ba là, phải hoạt động theo nguyên tắc hiệp thương dân
chủ.
Bốn là, phải đoàn kết lâu dài, chặt chẽ, đoàn kết thật
sự, chân thành, thân ái giúp đỡ nhau cùng tiến bộ.
6. PHƯƠNG THỨC XÂY DỰNG KHỐI ĐẠI ĐOÀN

KẾT DÂN TỘC
* Phương thức xây dung khối đại đoàn kết toàn dân
tộc:Một là, làm tốt công tác vận động quần chúng (dân vận).
Hai là, thành lập đoàn thể, tổ chức quần chúng phù hợp với
từng đối tượng để tập hợp quần chúng. Ba là, các đoàn thể,
tổ chức quần chúng được tập hợp và đoàn kết trong Mặt
trận dân tộc thống nhất.
II. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐOÀN KẾT

QUỐC TẾ
II.1. Sự cần thiết phải đoàn kết quốc tế.
II.1.1. Thực hiện đoàn kết quốc tế nhằm kết hợp sức
mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, tạo sức
mạnh tổng hợp cho cách mạng:
- Theo Hồ Chí Minh:
+ Thực hiện đoàn kết quốc tế để tập hợp lực lượng bên
ngoài, tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ và giúp đỡ của bạn
bè quốc tế
Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh của các trào lưu
cách mạng thời đại để tạo ra sức mạnh tổng hợp.
- Theo Hồ Chí Minh sức mạnh dân tộc gồm tổng hợp các yếu
tố vật chất và tinh thần:
+ Trước hết là sức mạnh của chủ nghĩa yêu nước và ý thức
tự lực, tự cường dân tộc;
+ Sức mạnh của tinh thần đoàn kết;
+ Sức mạnh của ý chí đấu tranh anh dũng, bất khuất cho độc
lập, tự do...
Sức mạnh đó đã giúp cho dân tộc Việt Nam vượt qua mọi
thử thách, khó khăn trong dựng nước và giữ nước

- Theo Hồ Chí Minh sức mạnh thời đại:
+ Sức mạnh của phong trào cách mạng thế giới, đó còn là
sức mạnh của chủ nghĩa Mác - Lênin được xác lập bởi thắng
lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917.
+ Các phong trào đó nếu được liên kết, tập hợp trong khối
đoàn kết quốc tế sẽ tạo nên sức mạnh to lớn.
2.1.2. Thực hiện đoàn kết quốc tế nhằm góp phần cùng
nhân dân thế giới thực hiện thắng lợi mục tiêu cách mạng
của thời đại
Cách mạng Việt Nam chỉ có thể thành công khi thực hiện
đoàn kết chặt chẽ với phong trào cách mạng thế giới.
- Thực hiện đoàn kết quốc tế không vì thắng lợi của cách
mạng mỗi nước mà còn vì sự nghiệp chung của nhân loại
tiến bộ vì các mục tiêu hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ
và tiến bộ xã hội.
Theo Hồ Chí Minh. “Muốn tăng cường đoàn kết quốc tế
trong cuộc đấu tranh vì mục tiêu chung, các đảng cộng sản
trên thế giới phải kiên trì chống lại mọi khuynh hướng sai
lầm của chủ nghĩa cơ hội, chủ nghĩa vị kỷ dân tộc, chủ nghĩa
sôvanh...
- Nhân dân Việt Nam không chỉ chiến đấu vì độc lập, tự do
của đất nước mình mà còn vì những mục tiêu cao cả của
thời đại.

II.2. Lực lượng đoàn kết quốc tế và hình thức tổ chức
II.2.1. Các lực lượng cần đoàn kết:
Lực lượng đoàn kết quốc tế trong tư tưởng Hồ Chí Minh
bao gồm: Phong trào cộng sản và công nhân quốc tế;
Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc và phong trào hòa
bình, dân chủ thế giới.
II.2.2. Hình thức tổ chức:
- Từ năm 1924, Hồ Chí Minh đã đưa ra quan điểm về
thành lập “Mặt trận thống nhất của nhân dân chính quốc
và thuộc địa” chống chủ nghĩa đế quốc, đồng thời kiến
nghị Quốc tế Cộng sản cần có giải pháp cụ thể để quan
điểm này trở thành sự thật.
Đối với các dân tộc trên bán đảo Đông Dương, Hồ Chí
Minh giành sự quan tâm đặc biệt. Trong hai cuộc kháng
chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, Hồ Chí Minh
đã chỉ đạo việc hình thành Mặt trận nhân dân ba nước
Đông Dương.
Hồ Chí Minh chăm lo củng cố mối quan hệ đoàn kết hữu
nghị, hợp tác nhiều mặt với Trung Quốc, các dân tộc châu
Á và châu Phi đấu tranh giành độc lập. Từ những năm 20
của thế kỷ XX, cùng với việc sáng lập Hội Liên hiệp thuộc
địa tại Pháp, Hồ Chí Minh đã tham gia sáng lập Hội Liên
hiệp các dân tộc bị áp bức tại Trung Quốc, góp phần đặt
cơ sở cho sự ra đời của Mặt trận nhân dân Á - Phi đoàn
kết với Việt Nam.
Từ những năm 20 của thế kỷ XX, cùng với việc sáng lập Hội
Liên hiệp thuộc địa tại Pháp, Hồ Chí Minh đã tham gia
sáng lập Hội Liên hiệp các dân tộc bị áp bức tại Trung
Quốc, góp phần đặt cơ sở cho sự ra đời của Mặt trận nhân
dân Á - Phi đoàn kết với Việt Nam.
Trong kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, Hồ
Chí Minh đã hình thành Mặt trận nhân dân thế giới đoàn kết
với Việt Nam chống đế quốc xâm lược.

II.3. Nguyên tắc đoàn kết quốc tế:
_ Đoàn kết trên cơ sở thống nhất mục tiêu và lợi ích; có
lý, có tình
_ Đoàn kết trên cơ sở độc lập, tự chủ

III. VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠI
ĐOÀN KẾT TOÀN DÂN TỘC VÀ ĐOÀN KẾT
QUỐC TẾ TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
Một là: Quán triệt Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết
toàn dân tộc và đoàn kết quốc tế trong hoạch định chủ
trương, đường lối của Đảng
Hai là: Xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc trên nền
tảng liên minh công - nông - trí dưới sự lãnh đạo của Đảng
Ba là: Đại đoàn kết toàn dân tộc phải kết hợp với đoàn kết
quốc tế
Đại đoàn kết dân tộc được hình

thành và củng cố trong suốt lịch
sử dựng nước và giữ nước
sử dựng nước và giữ nước
sử dự
Chương 6
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ DÂN
CHỦ VÀ NHÀ NƯỚC
CỦA DÂN , DO DÂN VÀ VÌ DÂN
I. Quan điểm Hồ Chí Minh về dân chủ
1. Quan niệm của HCM về dân chủ:
Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lenin về dân chủ
- Dân chủ là quyền lực của nhân dân hay dân chủ là quyền
lực thuộc về nhân dân.
- Dân chủ là phạm trù lịch sử và phạm trù chính trị.
Quan điểm của Hồ Chí Minh về dân chủ
 Dân là chủ: Khẳng định vị thế của dân trong xã
hội.
HCM: “Nước ta là nước dân chủ, địa vị cao nhất là dân, vì
dân là chủ”
- Dân làm chủ: nói lên năng lực, trách nhiệm của dân.
“ Nước ta là nước dân chủ, nghĩa là nước nhà do nhân
dân làm chủ”
“Chế độ ta là chê độ dân chủ. Tức là nhân dân làm chủ”
2. Dân chủ trong các lĩnh vực của đời sống xã hội:
 Dân chủ thực hiện trên tất cả các lĩnh vực: Kinh tế,
Chính trị, Văn hoá,Xã hội ….
Dân chủ trong lĩnh vực chính trị là quan trọng nhất và

được biểu hiện trong hoạt động của Nhà nước

 Dân chủ còn biểu hiện ở phương thức tổ chức xã hội
(Chế độ dân chủ)

HCM khẳng định chế độ dân chủ ở nước ta “Bao nhiêu lợi ích đều
vì dân”, “Quyền hành và lực lượng đều ở dân”
2. Quan niệm của HCM về thực hành dân chủ:

* Xây dựng và hoàn thiện chế độ dân chủ rộng rãi
- Ngày 2- 9-1945 Hồ Chí Minh đọc Tuyên Ngôn Độc lập,
trong đó HCM đã khắng định quyền dân chủ được gắn
liền với đất nước độc lập, tự do, hạnh phúc.
- Dân chủ mới được thể hiện và bảo đảm trong đạo luật cơ
bản nhất. Thể hiện trong Hiến pháp (1946, 1959)
* Xây dựng và hoàn thiện chế độ dân chủ rộng rãi

- Hồ Chí Minh chú trọng đảm bảo quyền lực của các giai cấp,
tầng lớp, các cộng đồng dân tộc trong thể chế chính trị:
+ Đối với giai cấp công nhân: có quyền thực sự trong các xí
nghiệp, làm chủ về TLSX, quản lý, phân phối sản phẩm
lao động.
+ Đối với nông dân: thật sự nắm chính quyền.
+ Đối với tầng lớp trí thức: đánh giá cao vai trò của trí thức.
+ Đối với phụ nữ: giải phóng phụ nữ, để phụ nữ bình đẳng với
nam giới.
“Nếu không giải phóng phụ nữ là xây dựng CNXH chỉ một
nữa”
+ Đối với thanh niên: Đề cao vai trò làm chủ đất nước của thanh
thiếu niên.
“Một năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khởi đầu từ tuổi trẻ.
Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội” .
*. Xây dựng các tổ chức đảng, Nhà nước, Mặt trận và các
đoàn thể chính trị - XH vững mạnh.
 Xây dựng Đảng:
Đảng trở thành hạt nhân chính trị của toàn xã hội và là nhân tố tiên
quyết để bảo đảm tính chất dân chủ của xã hội.
 Xây dựng Nhà nước:
Nhà nước thể hiện chức năng quản lý xã hội. Nhà nước thể chế hóa
toàn bộ bản chất dân chủ của chế độ
- Xây dựng mặt trận:
Mặt trận có vai trò liên minh chính trị của tất cả các tổ chức chính
trị xã hội vì mục tiêu chung của sự phát triển đất nước.
II. Quan niệm của HCM về xây dựng nhà nước của dân, do
dân và vì dân.
1. Xây dựng nhà nước thể hiện quyền làm chủ của
nhân dân
Xây dựng nhà nước do nhân dân lao động làm chủ là quan điểm
nhất quán, xuyên suốt của HCM.
Hiểu một cách tổng quát, tư tưởng trên được thể hiện ở 3 nội
dung chính sau:
* Nhà nước của dân: - Tất cả quyền lực trong Nhà nước và
trong xã hội đều thuộc về Nhân dân.
- Quyền lực Nhà nước là “thừa ủy quyền” của Nhân dân.
- Nhân dân có quyền kiểm soát, phê bình Nhà nước, có
quyền bãi miễn các đại biểu họ đã lựa chọn, bầu ra và có
quyền giải tán những thiết chế quyền lực mà họ đã lập ra.
- Luật pháp dân chủ và là công cụ quyền lực của nhân dân.
* Nhà nước do dân:

_ Nhà nước do dân lập lên sau thắng lợi CM GPDT, nhân
dân “cử ra” nhà nước
_ Là nhà nước “dân làm chủ” nhấn mạnh quyền lợi và
trách nhiệm của dân
_ “Nhân dân có quyền làm chủ thì phải có nghĩa vụ làm
tròn bổn phận công dân, giữ đúng đạo đức công dân”
_ Nhà nước do dân cần coi trọng việc giáo dục nhân dân.
* Nhà nước vì dân:

- Là Nhà nước phục vụ lợi ích và nguyện vọng chính đáng
của Nhân dân
- Từ chủ tịch nước đến công chức bình thường đều làm công
bộc, làm đầy tớ cho dân
- Cán bộ phải là người vừa có đức vừa có tài, vừa hiền lại
vừa minh.
2. Quan điểm của HCM về sự thống nhất giữa bản
chất giai cấp công nhân với tính nhân dân và tính
dân tộc của nhà nước.
* Bản chất giai cấp của nhà nước:
Theo Hồ Chí Minh
 Nhà nước Việt Nam là nhà nước dân chủ nhưng không
phải “nhà nước toàn dân”, không phải nhà nước phi
giai cấp
 Nhà nước nào cũng mang bản chất của một giai cấp
nhất định
 Nhà nước Việt Nam mang bản chat của giai cấp công
nhân
Bản chất giai cấp của nhà nước được thực hiện trên 03
phương diện sau
 Một là, Nhà nước do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo
 Hai là, tính định hướng XHCN trong sự phát triển đất
nước. Đó là đưa đất nước đi lên CNXH và CNCS.
Ba là, nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Nhà nước là tập
trung dân chủ.
Bản chất giai cấp công nhân thống nhất với tính nhân
dân và tính dân tộc
- Nhà nước ra đời là kết quả của cuộc đấu tranh lâu dài, gian
khổ của toàn thể dân tộc
- Nhà nước nhất quán mục tiêu bảo vệ lợi ích của nhân dân,
lấy lợi ích của dân tộc là nền tảng
- Nhà nước đảm nhận nhiệm vụ của cả DT giao phó.
3. Xây dung nhà nước có Nhà nước có hiệu lực pháp lý
mạnh mẽ
a. Nhà nước hợp hiến, hợp pháp:
Hồ Chí Minh luôn chú trọng xây dựng nền tảng pháp lý
cho Nhà nước Việt Nam mới. Thể hiện Trong bản Yêu sách
của nhân dân An Nam gửi Hội nghị Vécxây (Pháp) năm
1919, Bác yêu cầu:
+ Cải cách nền pháp lý ở Đông Dương bằng cách làm cho
người bản xứ cũng được quyền hưởng những bảo đảm về
mặt pháp luật như người Âu
+ Xóa bỏ hoàn toàn các tòa án đặc biệt dùng làm công cụ để
khủng bố và áp bức nhân dân An Nam;
+ Thay thế chế độ ra các sắc lệnh bằng chế độ ra các đạo luật
_ Trong phiên họp đầu tiên của Chính phủ lâm thời (3-9-
1946), Hồ Chí Minh đã đề nghị: “Chúng ta phải có một
hiến pháp dân chủ…”
_ Ngày 6-1-1946, cả nước thực hiện tổng tuyển cử bầu

Quốc hội và hội đồng nhân dân theo chế độ phổ thông
đầu phiếu.
Theo HCM, nhà nước quản lý xã hội bằng hiến pháp và

pháp luật vì vậy:
 Trước hết phải làm tốt công tác lập pháp
 Chú trọng đưa pháp luật vào trong cuộc sống;
 Đảm bảo cho pháp luật được thi hành và có cơ chế giám
sát việc thi hành pháp luật

- Nêu cao tính nghiêm minh của pháp luật
- Khuyến khích nhân dân phê bình, giám sát công việc của
Nhà nước, giám sát quá trình Nhà nước thực thi pháp luật…
c, Pháp quyền nhân nghĩa.
Pháp quyền nhân nghĩa:
- Đó là Nhà nước tôn trọng, bảo đảm thực hiện đầy đủ các
quyền con người, chăm lo đến lợi ích của mọi người
 Pháp luật có tính nhân văn, khuyến thiện.
- Khi nói về những kẻ phản bội Tổ quốc, Bác nói:

“Chính phủ VN sẽ tha thứ hay trừng trị họ theo luật pháp tuỳ
theo thái độ của họ hiện nay và về sau. Nhưng sẽ không có ai
bị tàn sát”.
3. Nhà nước trong sạch, vững mạnh.
a. Kiểm soát quyền lực nhà nước: Kiểm soát quyền lực
nhà nước là tất yếu.Vì khi được trao quyền lực thì cơ quan
hay cán bộ dễ trở nên lạm quyền.
Về hình thức kiểm soát quyền lực nhà nước

Trước hết cần phát huy vai trò, trách nhiệm của Đảng
Cộng sản Việt Nam.
Vấn đề kiểm soát quyền lực nhà nước
Dựa trên cách thức tổ chức bộ máy nhà nước và sự phân
công, phân nhiệm giữa các cơ quan thực thi quyền lực nhà
nước.
Nhân dân là chủ thể tối cao của quyền lực nhà nước
Nhân dân có quyền kiểm soát quyền lực nhà nước.
b. Phòng, chống tiêu cực trong nhà nước:

Phòng chống các bệnh
 Đặc quyền, đặc lợi;
 Tham ô, lãng phí, quan liêu;
 Tư túng, chia rẽ, kiêu ngạo
Biện pháp
 Thực hành dân chủ.
 Pháp luật, kỷ luật chặt chẽ, nghiêm minh.
 Kết hợp giáo dục và xử phạt.
 Cán bộ phải nêu gương.
 Huy động sức mạnh giá tri truyền thống.
III. VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VÀO

CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG VÀ XÂY DỰNG NHÀ
NƯỚC.
1. Xây dựng Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh:
- Phải đề ra đường lối, chủ trương đúng đắn.
- Phải tổ chức thực hiện thật tốt đường lối, chủ trương.
- Phải chú trọng hơn nữa công tác chỉnh đốn Đảng.
2. Xây dựng Nhà nước:
Xây dựng nhà nước thực sự trong sạch, vững mạnh
- Hoàn thiện pháp luật gắn với tổ chức thi hành tốt pháp luật.
- Ngày càng hoàn thiện thể chế.
- Chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ.
Đổi mới, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với nhà
nước
- Đảng lãnh đạo Nhà nước bằng các chủ trương, đường lối
- Đảng phải trong sạch, vững mạnh, phải đạo đức và văn
minh.
Chương 7
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VĂN
HOÁ, ĐẠO ĐỨC VÀ XÂY DỰNG CON
NGƯỜI MỚI
I. Quan điểm cơ bản của Hồ Chí Minh về văn
hoá
2.1. Vị trí và vai trò của văn hóa trong đời sống xã
hội theo tư tưởng Hồ Chí Minh
* Văn hóa là đời sống tinh thần của xã hội, thuộc kiến trúc
thượng tầng
_ Văn hóa được đặt ngang hàng với chính trị, kinh tế, xã
hội.
_ Trong quan hệ với chính trị – xã hội
_ Chính trị, xã hội được giải phóng thì văn hóa mới được
giải phóng,
_ Chính trị giải phóng sẽ mở đường cho văn hóa phát
triển.
_ Trong quan hệ với kinh tế: Kinh tế thuộc về cơ sở hạ
tầng, là nền tảng cho việc xây dựng văn hóa.
* Văn hóa không thể đứng ngoài mà phải ở trong kinh

tế và chính trị. phải phục vụ nhiệm vụ chính trị và thúc
đẩy sự phát triển kinh tế.
 Kinh tế, chính trị cũng phải có tính văn hóa
nhằm đáp ứng yêu cầu của thời đại ngày nay và
của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội.
 Văn hóa phải thấm sâu vào kinh tế và chính trị .
Văn hóa vừa là mục tiêu, vừa là động lực của

cách mạng
Mục tiêu của cách mạng là GPDT xây dựng một xã hội
phát triển cao về văn hóa.
_ “Văn hóa soi đường cho quốc dân di”, văn hóa tạo động
lực mạnh mẽ để nhân dân phát huy tinh thần tự lực tự
cường đưa cách mạng đi đến thắng lợi.
_ Văn hóa góp phần thúc đẩy sự ra đời của xã hội mới
_ Văn hóa tạo động lực thúc đẩy các dân tộc đến với
nhau.
_ Văn hóa góp phần đào tạo con người mới, cán bộ mới.
2.2. Quan điểm của HCM về văn hóa văn nghệ.
* Một là, Văn hóa -văn nghệ là một mặt trận, nghệ sĩ là
chiến sĩ, tác phẩm văn nghệ là vũ khí sắc bén trong đấu
tranh cách mạng.
Coi mặt trận văn hóa có tầm quan trọng như mặt trận quân
sự, chính trị, kinh tế.
Trong cuộc chiến văn hóa, người “nghệ sĩ là chiến sĩ, tác
phẩm văn nghệ là vũ khí” đấu tranh.
Trước khi giành chính quyền, văn nghệ có nhiệm vụ thức tỉnh
quần
chúng, tập hợp lực lượng, cổ vũ cho thắng lợi tất yếu của cách
mạng.
Sau khi có chính quyền, văn nghệ phải tham gia vào công cuộc
bảo vệ và xây dựng chế độ mới, con người mới.
* Hai là, Văn nghệ phải gắn với thực tiễn của đời sống nhân
dân
 Thực tiễn đời sống nhân dân là nguồn nhựa sống, là
sinh khí và là chất liệu vô tận cho văn nghệ sáng tác.
 Các văn nghệ sĩ phải hòa mình vào quần chúng… để
hiểu thấu tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của nhân dân,
học tập nhân dân.
Nhân dân không chỉ là người sáng tạo ra mọi của cải vật chất,
tinh thần mà còn là người hưởng thụ và đánh giá các tác
phẩm văn học – nghệ thuật.
* Ba là, phải có những tác phẩm văn nghệ xứng đáng với
thời đại mới của đất nước và dân tộc.
 Mục tiêu của văn nghệ là phục vụ quần chúng do đó,
các tác phẩm văn nghệ phải đạt tới sự thống nhất, hài
hòa về nội dung và hình thức.
- Tác phẩm hay là tác phẩm diễn đạt vừa đủ những điều đáng
nói, ai cũng hiểu được và khi đọc xong phải suy ngẫm.
- Tác phẩm phải kế thừa những tinh hoa văn hóa dân tộc, mang
được hơi thở thời đại, vừa phản ánh chân thật trong đời
sống…
- Các tác phẩm văn nghệ phải chân thực về nội dung, đa dạng,
phong phú về hình thức, thể loại.
II. Quan niệm của HCM về đạo đức

1.1. Quan điểm về vai trò của
đạo đức cách mạng
 Đạo đức là biểu hiện lòng cao thượng của con
người.
 Đạo đức là gốc, là nền tảng của người cách mạng
 Đạo đức là phẩm chất, là tâm trong sáng của
người cách mạng.
1.2. Những phẩm chất đạo đức cơ bản của con người Việt
Nam trong thời đại mới
* Trung với nước, hiếu với dân:
Theo nghĩa nho giáo:
“Trung với vua, hiếu với cha mẹ”,
phản ánh bổn phận của dân đối với vua,
con đối với cha mẹ.
- Nội dung trung với nước:
+ Đặt lợi ích của đảng, của Tổ quốc, của cách mạng lên trên hết.
+ Quyết tâm phấn đấu thực hiện mục tiêu của cách mạng.
+ Thực hiện tốt chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.
- Nội dung hiếu với dân:

+ Khẳng định vai trò sức mạnh thực sự của nhân dân.
+ Tin dân, lắng nghe dân, học dân, tổ chức vận động nhân dân
cùng thực hiện tốt đường lối chính sách của Đảng và Nhà
nước.
+Chăm lo đến đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.
* Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư :

Cần:
Là lao động cần cù, siêng năng, sáng tạo; lao động với tinh
thần tự lực cánh sinh, không lười biếng, không ỷ lại, không
dựa dẫm.
Kiệm:
-Tiết kiệm sức lao động, tiết kiệm thì giờ, tiết kiệm tiền của của
nhân dân, của đất nước, của bản thân mình.
Tiết kiệm từ cái nhỏ đến cái lớn; “Không xa sỉ, không hoang phí,
không bừa bãi,”
- Tiết kiệm khác với keo kiệt.
Liêm: Là “luôn luôn tôn trọng giữ gìn của công và của dân”.
Phải trong sạch, không tham lam địa vị, tiền của, danh tiếng.
Không cậy quyền thế mà đục khoét, ăn của dân, hoặc trộm
của công làm của riêng.
Chính:Là không tà, thẳng thắn, đứng đắn. Đối với mình, không
tự cao, tự đại, luôn chịu khó học tập cầu tiến bộ.Đối với
người, không nịnh hót người trên, xem khinh người dưới;
không dối trá, lừa lọc. Đối với việc, để việc công lên trên việc
tư, làm việc gì cho đến nơi, đến chốn, cố gắng làm việc tốt
cho dân cho nước.
Cần, kiệm, liêm, chính rất cần thiết đối với người cán bộ, đảng
viên.
ĐẤT CÓ 4 MÙA: XUÂN, HẠ, THU, ĐÔNG

TRỜI CÓ 4 PHƯƠNG: ĐÔNG, TÂY, NAM, BẮC
NGƯỜI CÓ 4 ĐỨC: CẦN, KIỆM, LIÊM, CHÍNH
Chí công vô tư: - Là làm bất cứ việc gì cũng đừng nghĩ đến mình
trước, chỉ biết vì Đảng, vì Tổ quốc, vì nhân dân, vì lợi ích của
cách mạng.
- “phải lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ” .
* Yêu thương con người
Tình yêu rộng lớn dành cho những người cùng khổ, những người lao động bị áp
bức, bóc lột.
Nghiêm khắc với mình, độ lượng với người khác.
là tình yêu bạn bè, đồng chí, có thái độ tôn trọng con người.
Quan tâm chăm lo cuộc sống của con người.
Tin tưởng vào phẩm chất tốt đẹp của con người.
Đấu tranh giải phóng con người một cách triệt để.
* Tinh thần quốc tế trong sáng, thuỷ chung

 Đó là tinh thần quốc tế vô sản, bốn phương vô sản đều
là anh em.
 Đó là tinh thần đoàn kết với các dân tộc bị áp bức, với
nhân dân lao động các nước.
 Đó là tinh thần đoàn kết của nhân dân Việt Nam với tất
cả những người tiến bộ trên thế giới.
1.3. Những nguyên tắc xây dựng đạo đức mới. “Đạo
đức cách mạng không phải trên trời sa xuống.Nó do
đấu tranh,rèn luyện bền bỉ hàng ngày mà phát triển
và củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng
càng luyện càng trong”.
III. Quan niệm của HCM về xây dung con người VN
3.1- Quan điểm của Hồ Chí Minh về vai trò
của con người
Hồ Chí Minh khẳng định, con người là vốn quý
nhất, nhân tố quyết định thành công của sự
nghiệp cách mạng. Theo Người, “vô luận việc
gì, đều do người làm ra, và
từ nhỏ đến to, từ gần đến xa, đều thế cả”.
Con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực
của cách mạng. Con người là mục tiêu của
cách mạng, nên mọi chủ trương, đường lối,
chính sách của Đảng, Chính phủ đều vì lợi ích
chính đáng của con người, có thể là lợi ích lâu
dài, lợi ích trước mắt; lợi ích cả dân tộc và lợi
ích của bộ phận, giai cấp, tầng lớp và cá
nhân.
Không phải mọi con người đều trở thành động
lực mà phải là những con người được giác ngộ
và tổ chức. Họ phải có trí tuệ và bản lĩnh, văn
hóa, đạo đức, được nuôi dưỡng trên nền tảng
truyền thống lịch sử và văn hóa hàng ngàn
năm của dân tộc Việt Nam… Chính trị, văn
hóa, tinh thần là động lực cơ bản trong động
lực con người. Con người là động lực chỉ có
thể thực hiện được khi họ hoạt động có tổ
chức, có lãnh đạo. Vì vậy, cần có sự lãnh đạo
của Đảng Cộng sản.
3.2- Quan điểm của Hồ Chí Minh về chiến
lược “trồng người”
Hồ Chí Minh khẳng định: “Trồng người” là yêu
cầu khách quan, vừa cấp bách, vừa lâu dài
của cách mạng. Con người phải được đặt vào
vị trí trung tâm của sự phát triển, vừa nằm
trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội
của đất nước với nghĩa rộng, vừa nằm trong
chiến lược giáo dục - đào tạo theo nghĩa hẹp…
Trên con đường tiến lên chủ nghĩa xã hội,
“trước hết cần có những con người xã hội chủ
nghĩa”. Điều này cần được hiểu là ngay từ đầu
phải đặt ra nhiệm vụ xây dựng con người có
những phẩm chất cơ bản, tiêu biểu cho con
người mới xã hội chủ nghĩa, làm gương, lôi
cuốn xã hội. Đây là một quá trình lâu dài,
phải không ngừng hoàn thiện, nâng cao; là
trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, gia đình và
của chính bản thân mỗi người.
Quan niệm của Hồ Chí Minh về con người mới
xã hội chủ nghĩa gồm hai mặt gắn bó chặt
chẽ với nhau. Một là, kế thừa những giá trị
tốt đẹp của con người truyền thống (Việt Nam
và phương Đông). Hai là, hình thành những
phẩm chất mới như: có tư tưởng xã hội chủ
nghĩa; có đao đức xã hội chủ nghĩa; có trí tuệ
và bản lĩnh để làm chủ (bản thân, gia đình, xã
hội, thiên nhiên…); có tác phong xã hội chủ
nghĩa; có lòng nhân ái, vị tha, độ lượng.
Chiến lược “trồng người” là một trọng tâm,
một bộ phận hợp thành của chiến lược phát
triển kinh tế - xã hội.
Để thực hiện chiến lược “trồng người”, cần có
nhiều biện pháp, nhưng giáo dục và đào tạo
là biện pháp quan trọng bậc nhất. Bởi vì, giáo
dục tốt sẽ tạo ra tính thiện, đem lại tương lai
tươi sáng cho thanh niên. Ngược lại, giáo dục
tồi sẽ ảnh hưởng xấu đến thanh niên. Nội
dung và phương pháp giáo dục phải toàn
diện, cả đức, trí, thể, mỹ; phải đặt đạo đức, lý
tưởng và tình cảm cách mạng, lối sống xã hội
chủ nghĩa lên hàng đầu. “Trồng người” là
công việc “trăm năm”, không thể nóng vội
“một sớm một chiều”, “việc học không bao
giờ cùng, còn sống còn phải học”.

Tài liệu tư tưởng Hồ Chí Minh chương 5 - chương 7

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tài liệu tư tưởng Hồ Chí Minh chương 5 - chương 7

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Chương 5

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠI ĐOÀN

- Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin: Cách mạng là

* Cơ sở thực tiễn: kinh nghiệm thành công và thất

2. TƯ TƯỞNG HCM VỀ VAI TRÒ CỦA ĐẠI ĐOÀN

Bác kết luận: “Đoàn kết là sức mạnh, đoàn kết là

“Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết,

Chính phủ lâm thời VN Dân chủ Cộng hoà

Sau kháng chiến: Một là, đoàn kết,

3. TƯ TƯỞNG HCM VỀ LỰC LƯỢNG CỦA ĐẠI

4. TƯ TƯỞNG HCM VỀ ĐIỀU KIỆN ĐỂ XÂY DỰNG

6. PHƯƠNG THỨC XÂY DỰNG KHỐI ĐẠI ĐOÀN

II. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐOÀN KẾT

_ Đoàn kết trên cơ sở độc lập, tự chủ

Đại đoàn kết dân tộc được hình

được biểu hiện trong hoạt động của Nhà nước

(Chế độ dân chủ)

2. Quan niệm của HCM về thực hành dân chủ:

* Xây dựng và hoàn thiện chế độ dân chủ rộng rãi

* Nhà nước do dân:

* Nhà nước vì dân:

_ Ngày 6-1-1946, cả nước thực hiện tổng tuyển cử bầu

Theo HCM, nhà nước quản lý xã hội bằng hiến pháp và

sát việc thi hành pháp luật

- Khi nói về những kẻ phản bội Tổ quốc, Bác nói:

Về hình thức kiểm soát quyền lực nhà nước

b. Phòng, chống tiêu cực trong nhà nước:

 Tham ô, lãng phí, quan liêu;

 Tư túng, chia rẽ, kiêu ngạo

 Kết hợp giáo dục và xử phạt.

 Cán bộ phải nêu gương.

 Huy động sức mạnh giá tri truyền thống.

III. VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VÀO

* Văn hóa không thể đứng ngoài mà phải ở trong kinh

Văn hóa vừa là mục tiêu, vừa là động lực của

II. Quan niệm của HCM về đạo đức

- Nội dung hiếu với dân:

* Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư :

ĐẤT CÓ 4 MÙA: XUÂN, HẠ, THU, ĐÔNG

bức, bóc lột.

Nghiêm khắc với mình, độ lượng với người khác.

Quan tâm chăm lo cuộc sống của con người.

* Tinh thần quốc tế trong sáng, thuỷ chung

You might also like