KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ

TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ
ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ
DENEY RAPORU

DERSİN ADI
Elektrik Devreleri II
DENEY ADI ve NO
Deney 5: Seri Devreli Güç Katsayısı Düzeltimi
DERSİN ÖĞRETİM ÜYESİ
Prof. Dr. Şule ÖZDEMİR
DENEY YAPTIRAN ÖĞRETİM ELEMANLARI
Arş. Gör. Ahmet Serhan HERGÜL
Arş. Gör. Ahmet Fatih KAYA
Arş. Gör. Müfit YÜCE
DENEYİ YAPANLAR
191303065 – Boubacar DIALLO
191303066 – Eesa SADER
DENEY TARİHİ
12.04.2022
TESLİM TARİHİ
19..04.2022
Ön bilgi:
Seri devreli güç katsayı düzeltimi, Z eşdeğer empedansın sanal (j’li) teriminin azaltılması
esasıyla yapılır. Bir devrenin akımla gerilim arasındaki açı (θ ) büyüklüğü, devre eşdeğer
empedansının açısına eşittir. Yani:
V ∠θv V
Z= = ∠ ( θv−θi ) =Z ∠ θ(1)
I ∠θi I

Z=R ± JX (2)

Yüklerin geneli endüktif karakterindedir. Bu durumda I akımı V geriliminden belirli bir açıyla
geridedir. Prensip olarak Cos(θ) 0-1 arasında değişir. Devreye seri bir kapasitif yük eklendiğinde,
devrenin eşdeğer empedansının sanal terimi (jXL-jXC) şeklinde düşer. Z’in açısı düşer, güç
katsayısı cos(θ) yükselir. Seri güç katsayısı düzeltilirken, Z’in açısıyla birlikte değeri de düşer ve
aynı V geriliminde I akımı yükselir. Bununla ilgili aşağıdaki denklemler Şekil 1’deki devrelerin
her iki durumu için verilmektedir.
Deneyde kullanılan malzemeler
Direnç (R=330 Ω) Bobin (L=1mH) Kondansatör (C=10nF)

V=12Vpp; f= 5 kHz
Vmax=6V => Vrms=6*0.707=4.24V

1.Durum için

RL Devre gerilimi
VRmax=5.5V ⇒ VR=3.9V
I=VR/R=3.9/330=12mA

Empedans
V 4.24 V
Z= = =353 Ω
I 12 mA

Ortalama güç
P=R*I2=330*(0.012)2= 47.5mW
RL Devresinde Direnç gerilimi

Görünür güç
S=V*I=4.24*0.012= 50.88mVA

Güç katsayısı
P 47.5
Cosθ= = =0.934
S 50.88
 2.Durum için
RLC Devre gerilimi
Vmax=5.8 Vrms=4.1volt
Empedans: Denklem (2)’den
Z=R±J(XL-XC) ⇒ z=330-J3151.7
V 4.1
I= = =1.3 mA
Z 3169

Ortalama güç
P=R*I2=330*(0.0013)2= 0.56mW

RLC Devresinde direnç gerilimi

Görünür güç
S=V*I=4.1*0.0013= 5.33mVA

Güç katsayısı
P 0.56
Cosθ= = =0.934
S 5.33

V (volt) I(mA) Z=V/I(Ω) P(mW) S(VA) P/S= Cos(θ)

1.durum 4.24 12 353 47.5 50.88 0.934
(Sadece yük)
2.durum 4.1 1.3 3169 0.56 5.33 0.11
(Yük ve
kapasitör)