AD: ABDULLAH

SOYAD: BARAKAT

SINIF-NUMARA: 11/A-562

DERS: FİZİK

KONU: ALTERNATİF AKIM DEVRELERİ

ÖĞRETMEN: KEMEL ERDEM

Alternatif akım devreleri:
Sadece dirençli devre (R devresi):

dirençli devre için

V=Vmax.Sin𝜔t
İ=İmax.Sin𝜔t
ꜫ =İmax.Sin𝜔t
Ve=İe.R
Vmax=İmax.R
 Akım ve gerilimin zamana bağlı grafikleri çizilirse aynı anda maximum
aynı anda minumum değerlerini aldığını görürüz. Bu da bize akım ile
gerilimin aynı fazda olduğunu gösterir.

Sadece selfili (indüktör) devre (L devresi):

İndüktörden geçen akım değiştiğinde devrede bir özindüksiyon emk sı oluşur

özindüksiyon emk sı:
𝛥𝑖
ꜫ =-L. dır.
𝛥𝑡

indüktörün alternatif akıma karşı gösterdiği dirence indüktans denir XL ile

gösterilir.
XL=W.L=2πf.L dir.
İndüktör alternatif akım devresinde akımın gerilime göre gecikmesini sağlar.
Bu yüzden akımla gerilim arasında faz farkı oluşur. Gerilim maximum
değerini aldığında akım sıfırdır. Buna göre akım gerilimden 90°,yani pi/2
kadar geride olur.
 V=Vmax.Sin𝜔t
𝜋
İ=İmax. Sin (𝜔t- ) yazılır.
2
𝑉𝑒
İ e=
𝑋𝐿
𝑉𝑚𝑎𝑥
İmax= dir.
𝑋𝐿

İndüktörlü devrede akım ve gerilimin zaman bağlı değişim grafiği şekildeki gibidir.

Yanız kondansatörlü devre (C devresi):

Bir kondansaför doğru akım kaynağına bağlanırsa konansatör yüklenir ama
devreden akım geçmez. Alternatif akım kaynağına bağlandığında ise
kondarsatörden akım geçer.

Kondansatörün alternatif akıma karşı gösterdiği dirence kapatisans denir ve X C

ile gösterilir.
1 1
XC= = dir.
𝑊.𝐶 2𝜋𝑓𝐶
Kondansatörden geçen akım arttıkça kondansatörün gerilimi azalır. Akım
maksimum değerinde ulaştığında gerilim sıfırdır. Buna göre akım gerilimden 90°
𝜋
yani kadar ileride olur. Akımla gerilim zıt fazdadır.
2

V=Vmax.Sin𝜔.t
𝜋
İ=İmax.Sin (𝜔t+ ) yazılır.
2
𝑉𝑒
İ e=
𝑋𝐶
𝑉𝑚𝑎𝑥
İmax= dir.
𝑋𝐶
 Kondansatörlü devrede akım ve gerilimin zamana bağlı grafiği şekildeki gibidir.

Alternatif akım devrelerinde dirençler ve gerilimler vektörlerdir.

R direnci, XL indüktansı ve XC kapasitansı

daima şekildeki gibidir

devrenin toplam direncine empedans denir ve Z ile gösterilir.

Z=√𝑅2 + |𝑋𝐿 − 𝑋𝐶 |2 ile ifade edilebilir. 𝜑= faz açısı

𝑅
cos 𝜑=
𝑍

RLC devrelerini inceleyelim:

A) XL>XC ise,

Akım gerilimden 𝜑 kadar geridedir.i

V=Vmax.Sin𝜔.t
i=imax.Sin (𝜔t-𝜑) yazılır.

𝑉𝑒
ie=
𝑍
VR=ie.R
VL=ie.XL
VC=ie.XC
Ve=ie.Z
XC=0 ise devre R.L devresi adını alır.
 B) XC>XL ise:

Akım gerilimden 𝜑 kadar ileridedir.

VR=İe.R
VC=İe.XC
VL=İe.XL
Ve=İe.Z dir.

XL=0 ise devre RC devresi adını alır.

V=Vmax.Sin𝜔.t
i=imax.Sin (𝜔t+𝜑)
C) XL=XC ise (rezonans devre)

Ve=ie.R dir.

Rezonans devrede akımla, gerilim aynı fazdadır.

V=Vmax.Sin𝜔.t
i=imax.Sin𝜔.t olur.
1
XL=XC 2πfL=
2𝜋𝑓𝐶
1
f=
2𝜋√𝐿.𝐶
f= Rezonans frekansıdır.

Alternatif akım devrelerinde güç:

Alternatif akım devrelerinde sadece R direncinde güç harcanır. Kondansatör
elektrik alana enerji depo ederken, indüktör magnetik alana enerji depo ederek
gücün kondansatör ve indüktörde harcanmasına imkan vermezler.
 𝑅
Cos 𝜑= → R=Z.Cos𝜑 ise
𝑧

P=𝑖𝑒2 .Z.Cos𝜑=ie.Ve..Cos𝜑

Cos𝜑 güç çarpanı adını alır.

P=𝑖𝑒2 .R ortalama güçtür.

𝑃𝑚𝑎𝑥
Port=
2

Pmax=imax.Vmax.Cos𝜑

Port=ie.Ve.Cos𝜑 yazılır.

Alternatif akımın özellikleri:

 Manyetik özelliği:
Manyetik alan içindeki tele alternatif akım verilirse akımın yönü ve şiddeti
değiştiğinden tele etki eden manyetik kuvvetin yönü ve şiddeti de sürekli
değiştiğinden tel manyetik alan içinde titreşim yapar.
 Kimyasal özelliği:
Alternatif akım, yönü ve şiddeti sürekli değiştiğinden elektroliz ve kaplamada
kullanılamaz.

OKUDUĞUNUZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM