Αφανής εταιρεία (Ν.

4072/2012)
Επιμέλεια και παρουσίαση :
Χριστίνα Χρ. Κάκαρη, Δικηγόρος DEA, ΜΔΕ

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 1

Ορισμός αφανούς εταιρείας
(Άρθρο 285 παρ.1 Ν. 4072/2012)

Με τη σύμβαση της αφανούς εταιρείας ο ένας από τους εταίρους (εμφανής εταίρος)
παραχωρεί σε άλλον ή άλλους εταίρους (αφανείς εταίρους) δικαίωμα συμμετοχής στα
αποτελέσματα μιας ή περισσότερων εμπορικών πράξεων ή εμπορικής
επιχείρησης, που διενεργεί στο όνομά του, αλλά προς το κοινό συμφέρον των
εταίρων.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 2

«Νομιμότητα» ή μη αφανούς εταιρίας ;

-Αποτελεί αναγνωρισμένο συμβατικό

τύπο εταιρίας δυνάμει του Ν.
4072/2012.
-Κατ’αρχήν δεν απαγορεύεται η
άσκηση εμπορίας ή η διαχείριση ενός
περιουσιακού στοιχείου μέσω
παρένθετου προσώπου.
-Κατάχρηση εταιρικού θεσμού?

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 3

Αφανής Εταιρία (ΑΠ 192/2021)

Βάσει του άρ.285 Ν.4072/2012 με τη σύμβαση της αφανούς εταιρίας, ο ένας από τους εταίρους
(εμφανής) παραχωρεί σε άλλον ή άλλους (αφανείς) απλώς δικαίωμα συμμετοχής στα αποτελέσματα
μίας ή περισσότερων εμπορικών πράξεων ή εμπορικής επιχείρησης, που διενεργεί στο όνομά του,
αλλά για το κοινό συμφέρον.
Επομένως και υπό την ισχύ του Ν. 4072/12 εξακολουθεί να αποτελεί επιτρεπόμενη κατά
νόμο συμφωνία η σύμβαση σύστασης αφανούς εταιρίας, ακόμη και αν για την εμπορική
δραστηριότητα του εμφανούς εταίρου απαιτείται κρατική άδεια εκμετάλλευσης ή το
δικαίωμα εκμετάλλευσης καθορίζεται από το νόμο ή από τη σύμβαση ως αυστηρά
προσωπικό και αμεταβίβαστο και απαγορεύεται η με οποιονδήποτε τρόπο παραχώρησή
του.
Π.χ. μίσθωση περιπτέρου ή φαρμακείου.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 4

Χαρακτηριστικά αφανούς εταιρίας (άρθρα 285 επ.).

Συμμετοχή ΦΠ ή/και ΝΠ ως αφανείς ή/και εμφανείς,

τουλάχιστον ένας αφανής και ένας εμφανής.

Έλλειψη εταιρικής περιουσίας (ΜΠρΛαμ 212/18).

Έλλειψη νομικής προσωπικότητας (ΜΠρΛαμ

212/18). Μη καταχώριση στο ΓΕΜΗ. Εσωτερική
εταιρία

Αρχή ελεύθερης διαμόρφωσης συμβατικής

σχέσης-Απόδειξη όρων με έγγραφη συμφωνία.

Εφαρμογή διατάξεων για την εταιρεία του Αστικού

Κώδικα, πλην αυτών που δεν συμβιβάζονται με τη φύση
της.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 5

Πρόσωπα εταίρων.

Ο αφανής εταίρος δεν

Ως εμφανής εταίρος Αν περισσότεροι
αποκτά εμπορική
οποιαδήποτε εμπορική εμφανείς εταίροι,
ιδιότητα από τη
εταιρία που διενεργεί πρόκειται για
συμμετοχή του στην
εμπορικές πράξεις. αδημοσίευτη Ο.Ε.
αφανή εταιρία.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 6

Βασικά γνωρίσματα αφανούς εταιρείας (άρθρο 285).

Έλλειψη νομικής
προσωπικότητας
/έλλειψη
Διαχείριση δημ/τας
από εμφανή Προσωπική
εταίρο.

Εσωτερική
Ευθύνη εμφανούς
σχέση εταίρων,
εταίρου έναντι
όχι πτωχ.
τρίτων
ικανότητα

Όχι
Όχι περιουσία υποκείμενο
ή χρέη δικαιωμάτων-
υποχρεώσεων
06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 7
2 μορφές αφανούς εταιρίας

Μη χαρακτηριστική-
άτυπη μορφή:
αρρύθμιστη.
Κλασσική- * Συμβατική αναβάθμιση
χαρακτηριστική της θέσης και επιρροής
μορφή: Π.χ. διοικητική του αφανούς εταίρου
άδεια στο όνομα
* Σημαντική απόκλιση
εμφανούς εταίρου και
από τις διατάξεις του
ίδρυση αφανούς εταιρίας
ενδοτικού δικαίου
για εκμετάλλευση της
αδείας (ΑΠ 1202/2004, * Επίδραση σε
ΕφΑθ 9770/2003) περιουσιακή βάση,
επιρροή
* Κατάχρηση εταιρικού
θεσμού?

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 8

Σύσταση αφανούς εταιρίας (άρθρο 285).

Υποχρεωτικός έγγραφος,
Άτυπη σύσταση-μη
Έγγραφος τύπος- αν απόκλιση από διατάξεις
δημοσιότητα (ΕφΛαρ
αποδεικτικός όρων ενδοτικού δικαίου (ΠΠρΡεθ
50/2014)
46/2021)

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 9

Έννοια ατύπου της σύστασης (ΜπρΘεσσαλ 446/2020.)
• Προ της ισχύος του νόμου 4072/2012 η σύσταση της αφανούς εταιρείας μπορούσε να
γίνει και προφορικά, ακόμη και αν αποσκοπούσε σε επιχείρηση δικαιοπραξιών που υπόκεινται σε
τύπο (βλ. ΜονΕφΘεσ 2748/2017 ΑΡΜ 2017, 1939, ΕφΠειρ 15/2005 ΔΕΕ 2005, 438).
• Τούτο δεν μεταβλήθηκε ούτε υπό το νέο νομοθετικό καθεστώς, αφού, όπως σημειώνεται και στην
εισηγητική έκθεση του νόμου αυτού, η αφανής εταιρία εξακολουθεί να συστήνεται ατύπως,
χωρίς να προβλέπονται διατυπώσεις δημοσιότητας.
• Εξάλλου, σύμφωνα με τα εδάφια β΄ και γ΄ της παρ. 2 του άρθρου 285 του Ν.4072/2012: «Οι όροι
της εταιρικής συμφωνίας αποδεικνύονται μόνο με έγγραφη συμφωνία των
συμβαλλόμενων μερών. Για τη συμφωνία αυτή εφαρμόζεται η διάταξη της παραγράφου
2 του άρθρου 393 ΚΠολΔ».
• Παρέπεται από τα παραπάνω ότι η απόδειξη της σύστασης της αφανούς εταιρείας, εφόσον
αυτή εξακολουθεί να συστήνεται άτυπα, γίνεται με κάθε πρόσφορο αποδεικτικό μέσο,
ήτοι και με μάρτυρες. Αντιθέτως, οι επιμέρους όροι της εταιρικής συμφωνίας
αποδεικνύονται υποχρεωτικά με έγγραφη συμφωνία των συμβαλλομένων μερών, χωρίς
να επιτρέπεται ανταπόδειξη κατά του εγγράφου αυτού, μόνον όμως εφόσον παρεκκλίνουν των
ρυθμίσεων του νόμου, αφού σε διαφορετική περίπτωση η πρόβλεψη περί άτυπης
σύστασης της αφανούς εταιρίας θα στερείτο νοήματος (ΤριμΕφΠειρ 235/2019).

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 10

Κοινές υποχρεώσεις εταίρων αφανούς εταιρίας

Υποχρέωση
παράλειψης Υποχρέωση
Υποχρέωση πίστης,
Υποχρέωση πράξεων επιμέλειας ως προς
διαφύλαξης
προώθησης ανταγωνισμού, π.χ. εκπλήρωση
συμφερόντων
εταιρικού σκοπού. μέσω συμμετοχής εταιρικών
εταιρίας.
σε άλλες εταιρίες με υποχρεώσεων.
ίδιο σκοπό.
Αμφ. για αφανή

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 11

Λειτουργία αφανούς εταιρίας (άρθρα 286 επ.).

• Αποκτά δικαιώματα και υποχρεώσεις έναντι

τρίτων (άρ.286).
Εμφανής εταίρος • Διαχειρίζεται την Εταιρία (άρ. 288 παρ.1).
• Εισπράττει τα αποκτώμενα από τη διαχείριση
(άρ.288 παρ.2, ΜΠρΠατρ 2/2019).
• Υποχρέωση πληροφόρησης, λογοδοσίας και
καταβολής κερδών σε αφανή.

• Καταβολή-μεταβίβαση ή παραχώρηση
χρήσης εισφοράς του στον εμφανή (άρ.286,
κοινωνία δικαιώματος όχι εταιρική περιουσία,
ΜΠρΠειρ 3870/2015).
Αφανής Εταίρος • Συμμετοχή σε κέρδη-ζημιές σύμφωνα με
ετ.συμβ.
• Δικαίωμα επί κερδών=μόνο περιουσ. δικ/μα
του (ΜΠρΠατρ 2/2019).
• Δικαίωμα ελέγχου του αφανούς εταίρου βάσει
εταιρ. Σύμβασης.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 12

Διαχείριση και εξωτερική ευθύνη.

Άρθρο 287 (Σχέση με τρίτους): «Οι τρίτοι αποκτούν δικαιώματα και αναλαμβάνουν
υποχρεώσεις μόνο έναντι του εμφανούς εταίρου.» ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
Άρθρο 288 (Διαχείριση αφανούς Εταιρείας): «1. Τη διαχείριση της αφανούς εταιρείας
ασκεί ο εμφανής εταίρος (ΕΝΔΟΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ). 2. Τα αποκτώμενα από τη διαχείριση της
Εταιρείας ανήκουν στον εμφανή εταίρο».
Σημ: Ο εμφανής δρα στο δικό του όνομα για το κοινό συμφέρον και την επιδίωξη του
κοινού σκοπού και ευθύνεται πλήρως, αποκλειστικά για τις εταιρικές υποχρεώσεις με την
περιουσία του.
Δεν χωρεί ανάκληση ή αντικατάσταση διαχειριστή.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 13

Ερώτημα αν ο αφανής εταίρος μπορεί να είναι διαχειριστής και αν
ναι ποιό το εύρος της διαχειριστικής εξουσίας.

Ορθότερη η αρνητική απάντηση βάσει της τυπικής θεωρίας (έναντι της θεωρίας της αναμείξεως),

αφού η διάταξη του άρθρου 287 για την έναντι τρίτων ευθύνη του εμφανούς εταίρου είναι

ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 14

 Νομολογιακά παραδείγματα-παραδοχές.
• Οι αφανείς εταίροι μετέχουν μόνο ενοχικά στα αποτελέσματα της δραστηριότητας του εμφανούς και
όχι ως κοινωνοί δικαιωμάτων και συνοφειλέτες των υποχρεώσεων που δημιουργεί η δράση
του εμφανούς, συμμετέχοντας μόνο στην κατανομή των κερδοζημιών που προκύπτουν από τη δράση
του εμφανούς, ενώ προς τα έξω εμφανίζεται ένας εταίρος ή περισσότεροι που ονομάζονται
εμφανείς, προς διάκριση από τους αφανείς, που αναπτύσσουν τη δραστηριότητα έναντι
τρίτων ιδίω ονόματι (ΑΠ 116/2013).
• Αν η διαχείριση της Εταιρίας ανατεθεί εξ’ολοκλήρου στον αφανή εταίρο δυνάμει ενοχικής συμφωνίας,
αυτή αφορά την εσωτερική σχέση των εταίρων (ΕφΘεσσαλ 605/1985) και τότε ο αφανής εταίρος
ευθύνεται για κάθε ζημία που προκάλεσε από τη διαχείριση στον εμφανή εταίρο (ΑΠ 1412/2013).
• Η εκδοχή της απεριόριστης συμμετοχής του αφανούς εταίρου στις ζημίες της Εταιρίας αποκλείεται στην
περίπτωση της αφανούς εταιρίας, γιατί παραγνωρίζει εντελώς τον ιδιόμορφο χαρακτήρα της εν
λόγω εταιρίας και τη θέση σε αυτή του αφανούς εταίρου (ΠΠρΠειρ 414/1991).
• Ο αφανής εταίρος, ως μη εμφανιζόμενος στην προς τα έξω συναλλακτική δραστηριότητα της Εταιρίας
δεν υπέχει εκ της ιδιότητάς του αυτής ευθύνη έναντι τρίτων για τις υποχρεώσεις της
Εταιρίας, μεταξύ των οποίων και η καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών του προσωπικού
της και δεν μπορεί να εκδοθεί νομίμως πράξη επιβολής εισφορών σε βάρος του (ΣΤΕ
726/1994).

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ

Σημαντικές διαχειριστικές αποφάσεις και συνέπειες στην Εταιρία
και την εταιρική σχέση.

Είσοδος
Μεταβολή
τρίτου
δραστηριό- Μετατρο- προσώπου
τητας, πή μετά τη
σκοπού ατομικής μετατροπή.
επιχείρη-
σης
εμφανούς
σε άλλη
Μεταβολή εταιρική
έδρας μορφή.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 16

Ενδελεχής ρύθμιση σχέσεων εμφανούς-αφανούς εταίρου στο
ιδιωτικό συμφωνητικό: εκατέρωθεν δικαιώματα και υποχρεώσεις.

Ανάγκη συναίνεσης
αφανούς για
σημαντικές Μη υποχρέωση
αποφάσεις- Αξίωση για Ευθύνη αφανούς
επιστροφής κερδών
εσωτερική ισχύς. απόδοση κερδών έναντι εμφανούς αν
προηγ. χρήσεων
Άλλως δικαίωμα ακόμη και αν δεν διαχειριστική
λόγω ζημιών μετ.
καταγγελίας για έχει καταβληθεί η ευθύνη-εσωτερική
χρήσεων (αρ.289
σπουδαίο λόγο + εισφορά. ισχύς.
παρ.4)
αποζημίωση.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 17

Αφανής Εταιρία (συνέχεια): «Εταιρικό κεφάλαιο».

ΕφΘεσσαλ 689/2018: Οι εταιρικές εισφορές, για τις οποίες υπάρχει υποχρέωση όλων των
εταίρων, δεν μεταβιβάζονται στην εταιρία, αλλά χρησιμοποιούνται από τον εμφανή εταίρο
για την πραγματοποίηση του εταιρικού σκοπού.
Ο εταίρος δε αυτός υποχρεούται ό,τι ως διαχειριστής αποκτά στο όνομά του να το μεταβιβάσει στους
εταίρους κατά τη μερίδα που αναλογεί σε αυτούς. Περίπτωση εικονικής ομόρρυθμης εταιρίας, που
υπέκρυπτε αφανή εταιρία.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 18

Φορολόγηση αφανούς εταιρίας

Παλιά νομολογία: ΣΤΕ 1074/1980: «Εκ των διατάξεων των άρθρων 31 παρ.3 ΝΔ 3323/1955 και
8 ΝΔ 3843/1958 συνάγεται ότι επί αφανούς εταιρίας δεν φορολογούνται πάντες οι εταίροι αλλά μόνον
ο εκ τούτων εμφανής. Κατ’εξαίρεσιν, εάν μεταξύ των συμμετόχων περιλαμβάνεται και ανώνυμος
εταιρεία, ως αφανές μέλος, ο εμφανής εταίρος φορολογείται δια το κέρδος το απομένον μετά την
αφαίρεσιν, εκ του συνόλου των κερδών της εταιρείας, του εις την ανώνυμον εταιρείαν ανήκοντος
μεριδίου. Εάν όμως εμφανές μέλος της συμμετοχικής εταιρείας είναι η ανώνυμος εταιρεία, αύτη μεν
θα φορολογηθή δια το μερίδιον των κερδών της, δια δε το υπόλοιπον των κερδών της συμμετοχικής
θα υπαχθούν εις φόρον τα λοιπά μέλη αυτής κατά την αναλογίαν της εταιρικής των μερίδος. Τούτο
δε, διότι εις την τελευταίαν ταύτην περίπτωσιν αποδεικνύεται πλήρως εξ αυτών τούτων των βιβλίων
του εμφανούς μέλους, ήτοι της ανωνύμου εταιρείας, τόσον η συμμετοχή ενός εκάστου των
απαρτιζόντων την συμμετοχικήν εταιρείαν μελών, όσο και το ποσό των κερδών το ανήκον εις
έκαστον των εταίρων.»
• Σήμερα κατ’ αρχήν: Νομικές οντότητες προβλεπόμενες στο άρθρο 45 του Ν.4172/2013, άρα
ανεξαρτήτως αν είναι ρυθμισμένες ή όχι από το Ν.4072/2012 υπόκεινται σε φορολογία
εισοδήματος. Ωστόσο, προς στιγμήν δεν προβλέπεται διαδικασία έκδοσης ΑΦΜ επ’ονόματι της
αφανούς εταιρίας από το αρμόδιο τμήμα μητρώου των Δ.Ο.Υ., οπότε δεν μπορεί να υποβληθεί
δήλωση φόρου με τα τρέχοντα τουλάχιστον δεδομένα.
06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 19
Φορολόγηση αφανούς εταιρίας

•***** Εφόσον ο εμφανής εταίρος ευθύνεται έναντι τρίτων, οποιαδήποτε φορολογική

υποχρέωση της αφανούς εταιρίας θα αφορά το πρόσωπο του εμφανούς εταίρου.

•****** Καμία φορολογική ή άλλη διάταξη δεν προβλέπει υποχρέωση-ευθύνη του

αφανούς εταίρου να δηλώνει τα εισοδήματά του από την αφανή εταιρία και άρα να
φορολογείται γι’αυτά.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 20

Ποινική ευθύνη για μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών στις αφανείς εταιρίες
(ΑΝ 86/1967 άρθρο 1 όπως ισχύει).

"7. Για εργοδότες μη φυσικά πρόσωπα, που δεν καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές υπέρ
του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ ή των φορέων ή κλάδων ή λογαριασμών των οργανισμών των οποίων τις
εισφορές εισπράττει ή συνεισπραττει το ΙΚΑ - ΕΤΑΜ, ως αυτουργοί των αδικημάτων του
παρόντος άρθρου θεωρούνται:
α) Στις ημεδαπές ανώνυμες εταιρίες, οι πρόεδροι των Δ.Σ., οι διευθύνοντες ή εντεταλμένοι ή
συμπράττοντες σύμβουλοι, οι διοικητές, οι γενικοί διευθυντές ή διευθυντές και γενικά κάθε πρόσωπο
εντεταλμένο είτε άμεσα από το νόμο είτε από ιδιωτική βούληση είτε με δικαστική απόφαση στη διοίκηση
ή διαχείριση αυτών. Αν ελλείπουν όλα τα παραπάνω πρόσωπα, ως αυτουργοί θεωρούνται τα μέλη των
διοικητικών συμβουλίων των εταιριών αυτών, εφόσον ασκούν πράγματι προσωρινά ή διαρκώς ένα από τα
καθήκοντα που αναφέρονται πιο πάνω.
β) Στις ομόρρυθμες ή ετερόρρυθμες εταιρείες, οι ομόρρυθμοι εταίροι.
γ) Στις περιορισμένης ευθύνης εταιρίες, οι διαχειριστές αυτών και όταν ελλείπουν ή απουσιάζουν αυτοί, ο
κάθε εταίρος.
δ) Στους συνεταιρισμούς και στις ενώσεις τους, οι πρόεδροι, αντιπρόεδροι και διευθύνοντες σύμβουλοι
αυτών.
ε) Στη συμπλοιοκτησία, ο κάθε συμπλοιοκτήτης κατά το ποσοστό συμπλοιοκτησίας.
στ) Στα ιδρύματα, σωματεία, συλλόγους και επιτροπές εράνων οι πρόεδροι αυτών.
ζ) Στα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και στους οργανισμούς κοινής ωφελείας οι πρόεδροι ή οι
διοικητές αυτών.
06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 21
Ποινική ευθύνη για μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών στις
αφανείς εταιρίες (ΑΝ 86/1967 άρθρο 1 όπως ισχύει).
η) Στις πολυκατοικίες, οι διαχειριστές.
θ) Στους ιερούς ναούς, τα μέλη των εκκλησιαστικών συμβουλίων που εκπροσωπούν το ναό.
ι) Στις αλλοδαπές επιχειρήσεις γενικά και στους κάθε είδους αλλοδαπούς οργανισμούς, ως αυτουργοί
θεωρούνται οι διευθυντές ή αντιπρόσωποι ή πράκτορες, που έχουν στην Ελλάδα και τους
εκπροσωπούν νομίμως.

8. Στις κοινοπραξίες, κοινωνίες, αστικές, συμμετοχικές ή αφανείς εταιρίες και στις ενώσεις
προσώπων που δεν αποτελούν σωματείο, ως αυτουργοί των αδικημάτων του άρθρου 1 του α.ν.
86/1967 (Α 136) θεωρούνται οι εκπρόσωποί τους και αν ελλείπουν αυτοί, τα μέλη τους.
Οταν στα μέλη αυτών περιλαμβάνονται και νομικά πρόσωπα ή αλλοδαπές επιχειρήσεις ή
αλλοδαποί οργανισμοί, ως αυτουργοί θεωρούνται οι κατά νόμο υπεύθυνοι των
συμπραττόντων μελών- νομικών προσώπων, εφαρμοζομένων αναλόγως των διατάξεων
της προηγούμενης παραγράφου.
9. Οι αυτουργοί των παραγράφων 7 και 8 τιμωρούνται εφόσον κατά το χρόνο διάπραξης
του αδικήματος είχαν την ιδιότητα αυτή".
*** Oι παράγραφοι 7, 8 και 9 προστέθηκαν ως άνω με το άρθρο 25 παρ.1 του Ν.4075/2012
(ΦΕΚ Α 89/11.4.2012)

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 22

Ποινική ευθύνη για μη καταβολή χρεών στο Δημόσιο
(Ν.1882/1990, άρθρο 25).
2. Στις πιο κάτω περιπτώσεις οφειλετών του Δημοσίου και τρίτων πλην ιδιωτών, οι
προβλεπόμενες ποινές που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου,
επιβάλλονται και προκειμένου:
α) Για ημεδαπές ανώνυμες εταιρίες, στους προέδρους των Δ.Σ., στους διευθύνοντες ή εντεταλμένους
ή συμπράττοντες συμβούλους ή διοικητές ή γενικοί διευθυντές ή διευθυντές αυτών ή σε κάθε
πρόσωπο εντεταλμένο είτε άμεσα από το νόμο είτε από ιδιωτική βούληση είτε από δικαστική απόφαση
στη διοίκηση ή διαχείριση αυτών, σωρευτικά ή μη. Αν ελλείπουν όλα τα παραπάνω πρόσωπα, οι ποινές
επιβάλλονται κατά των μελών των διοικητικών συμβουλίων των εταιριών αυτών, εφόσον ασκούν
πράγματι προσωρινά ή διαρκώς ένα από τα καθήκοντα που αναφέρονται πιο πάνω.
β) Για εταιρίες ομόρρυθμες ή ετερόρρυθμες, στους ομόρρυθμους εταίρους και στους διαχειριστές
τους. Για περιορισμένης ευθύνης εταιρίες, στους διαχειριστές αυτών και όταν ελλείπουν, αδιάφορα
από το λόγο ελλείψεώς τους ή ότον απουσιάζουν αυτοί από την έδρα της εταιρίας χωρίς να είναι
γνωστό στη δημόσια οικονομική υπηρεσία ή στο τελωνείο όπου είναι βεβαιωμένα το χρέη πού
ευρίσκονται, σε κάθε εταίρο, σωρευτικό ή μη.
•

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 23

Ποινική ευθύνη για μη καταβολή χρεών στο Δημόσιο
(Ν.1882/1990, άρθρο 25).
γ) Για συνεταιρισμούς, στους προέδρους ή γραμματείς ή ταμίες ή διαχειριστές αυτών, σωρευτικά ή μη.

δ) Για κοινοπραξίες, κοινωνίες, αστικές εταιρίες, που ασκούν επιχείρηση, στους εκπροσώπους τους και
στα μέλη τους, σωρευτικά ή μη. Για συμμετοχικές ή αφανείς εταιρίες που ασκούν επιχείρηση
στους εκπροσώπους τους.

ε) Για αλλοδαπές επιχειρήσεις γενικά και για κάθε είδους αλλοδαπούς οργανισμούς στους διευθυντές
ή αντιπρόσωπους ή πράκτορες πoυ έχουν στην Ελλόδα, σωρευτικά ή μη.

στ) Για νομικά πρόσωπα, εκτός των παραπάνω περιπτώσεων, στους εκπρόσωπους αυτών.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 24

Ευθύνη για χρέη στο δημόσιο: ΑΠ 573/2021.

Απαλλαγή από την

κατηγορία της μη
καταβολής χρεών στο
Δημόσιο ελλείψει δόλου
για τον εμφανή εταίρο
αφανούς εταιρίας που
αν και τυπικά ήταν
διαχειριστής, δεν είχε εν
τοίς πράγμασι
αναμειχθεί στη
λειτουργία και διοίκηση
της Εταιρίας.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 25

Υπάγεται στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ (πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ) ο αφανής
εταίρος (ΜΔΕφΘεσσ 1380/2015);

«Προϋπόθεση υπαγωγής στην ασφάλιση του ΙΚΑ αποτελεί

η παροχή εξαρτημένης εργασίας έναντι αμοιβής. Ο
προσφέρων τις προσωπικές υπηρεσίες αφανής εταίρος
δεν υπάγεται στην ασφάλιση του ΙΚΑ αν, στη
συγκεκριμένη περίπτωση, διαπιστώνεται ότι προσφέρει
τις προσωπικές του υπηρεσίες, είτε υπό τη μορφή
εταιρικής εισφοράς σε εκπλήρωση σχετικής υποχρέωσής
του που απορρέει από την εταιρική σύμβαση, είτε υπό το
πνεύμα της εξυπηρέτησης δικής του υπόθεσης και ως
εύλογη ανάμιξη στη διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων
για την προαγωγή του εταιρικού σκοπού».
Βλ. και ΤρΔΠρΠειρ 2440/2011: υπάγεται αν αποδείχθηκε
ότι παρείχε εξαρτημένη εργασία «έστω και αν δεν ήταν
υποχρεωμένος από τη σύμβαση σύστασης»
Η ασφαλιστική νομοθεσία δεν περιέχει προβλέψεις για την
αφανή εταιρία.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 26

Σύμβαση αφανούς εταιρίας ή σύμβαση εξαρτημένης εργασίας
(ΜΕφΘεσσ 2334/2019);
Δεν υπάρχει σύμβαση εξαρτημένης εργασίας και
συνεπώς δεν εφαρμόζεται η εργατική νομοθεσία όταν
συμφωνείται η σύσταση αφανούς εταιρείας, για επιδίωξη
κοινού εταιρικού σκοπού και με ανάληψη κοινών
κινδύνων, όπου ως εισφορά των εταίρων προσφέρεται η
εργασία τους.
Αντιθέτως, υφίσταται σύμβαση εξαρτημένης εργασίας
όταν δεν επιδιώκεται κοινός σκοπός, αλλά κάθε συμβαλλόμενο
μέρος προβαίνει στην παροχή του (εργασία και μισθό)
αποβλέποντας στην αντιπαροχή του άλλου, η δε εργασία
παρέχεται σύμφωνα με τις εντολές και τον έλεγχο του
εργοδότη.
Ο χαρακτηρισμός της συμβατικής σχέσης που συνδέει τους
συμβαλλομένους γίνεται από το δικαστήριο, μετά από εκτίμηση
όλων των συγκεκριμένων περιστάσεων και ανεξάρτητα από τον
νομικό χαρακτηρισμό που έδωσαν τα συμβαλλόμενα μέρη στη
συνδέουσα αυτά σχέση.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 27

Σύμβαση αφανούς εταιρίας ή σύμβαση εξαρτημένης εργασίας (ΑΠ
148/1999);

Αποκλείεται η ύπαρξη σχέσεως εξαρτημένης εργασίας

και ειδικότερα η ιδιότητα εταίρου αφανούς εταιρίας ή
συμμετοχικού δανείου ως υπαλλήλου της Εταιρείας.
Πρόκειται για προσφορά προσωπικής εργασίας του
εταίρου στα πλαίσια των εταιρικών του υποχρεώσεων.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 28

Νόμιμη λειτουργία αφανούς εταιρίας VS εικονικές εταιρίες /
παρένθετα πρόσωπα.

Ποιό είναι το όριο της νόμιμης επαγγελματικής δραστηριότητας της προβλεπόμενης από
το νόμο νομικής μορφής της αφανούς εταιρίας ;
Πότε μιλάμε για εικονική εταιρία ή παρένθετα πρόσωπα με τους όποιους κινδύνους
(φορολογικούς, ποινικούς, διοικητικού ή άλλους) εγκυμονούν οι κατασκευές αυτές ;

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 29

«Πρώτο σκέλος» του νόμιμου ορίου της επαγγελματικής δράσης
δια της αφανούς εταιρίας. Κατ’αρχήν δηλαδή ……

Η ανακάλυψη του αφανούς εταίρου στις

συναλλαγές ή η γνώση των τρίτων δεν τον
καθιστούν υπέγγυο έναντι των απαιτήσεων τρίτων
προσώπων.

Η μυστικότητα ως προς την ύπαρξη της αφανούς

εταιρίας δεν ασκεί νόμιμη επιρροή.

Η καταχώριση της Εταιρίας στο μητρώο ή η

εμφάνισή της προς τα έξω ως εμφανούς την
καθιστούν ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 30

Νομολογία ως προς εικονική συμμετοχή σε Εταιρία, παρένθετα πρόσωπα,
κατάχρηση νομικής προσωπικότητας: ΑΠ 5/2009.
• Το γεγονός ότι ένας επιχειρηματίας διοχετεύει την επιχειρηματική του δραστηριότητα σε μία εταιρία δεν
δικαιολογεί την ταύτιση του επιχειρηματία αυτού με την Εταιρία και τη μεταφορά στον ίδιο της
ευθύνης που βαρύνει το νομικό πρόσωπο της Εταιρίας. Ειδικότερα το δίκαιο προσέφερε στον
επιχειρηματία αυτό τους σχετικούς εταιρικούς τύπους για να μπορεί ακριβώς αυτός να απολαμβάνει
τα πλεονεκτήματά τους, πρωτευόντως δε τους κεφαλαιουχικούς τύπους εταιριών. Και όταν ο
επιχειρηματίας αξιοποιεί τους εταιρικούς αυτούς τύπους δεν ενεργεί αθέμιτα για να υποστεί ως
κύρωση τη μεταφορά στον ίδιο της ευθύνης που βαρύνει το νομικό πρόσωπο της Εταιρίας
(ΟλΑΠ 5/1996).
• Διαφορετικά έχει βέβαια το ζήτημα αν αποδειχθεί ότι οι εταιρείες αυτές είναι εικονικές ή
χρησιμοποιήθηκαν ως παρένθετο πρόσωπο με την έννοια της κάλυψης υποκρυπτόμενου
προσώπου και δεν έχουν αναπτύξει καθόλου συναλλακτική οργάνωση και δραστηριότητα.
• Από τις περιπτώσεις αυτές η συνδρομή μεμονωμένα της δεύτερης, ήτοι της άσκησης εμπορίας με
παρένθετο νομικό πρόσωπο, χωρίς άλλο δεν αποδοκιμάζεται ως εμπορική πρακτική από την
έννομη τάξη και αφετηριάζει μόνο τις εξής συνέπειες: ι) της απόκτησης της εμπορικής
ιδιότητας και από τον κρυπτόμενο αφενός φυσικό πρόσωπο πίσω από το νομικό πρόσωπο
που ενεργεί εμφανώς εμπορικές πράξεις (ΑΠ 473/1997, 1046/1990) και ιι) την εις
ολόκληρον ευθύνη τόσο του φαινόμενου νομικού προσώπου σαν εμπόρου, όσο και του
κρυπτόμενου πίσω από αυτό φυσικού προσώπου για τις δημιουργούμενες από τη δράση του
φαινόμενου εμπόρου ενοχές (ΑΠ 689/2013, ΑΠ 5/2009, ΕφΘεσσαλ 2351/2015).
• Κατάχρηση ωστόσο συντρέχει όταν χρησιμοποιείται από φυσικό πρόσωπο η νομική προσωπικότητα για
καταστρατήγηση του νόμου ή για δόλια πρόκληση ζημίας σε τρίτο δανειστή ή για την
αποφυγή εκπλήρωσης υποχρεώσεων τρίτου προσώπου (ΑΠ 5/2009).

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 31

Νομολογία ως προς εικονική συμμετοχή σε Εταιρία, παρένθετα πρόσωπα,
κατάχρηση νομικής προσωπικότητας: ΑΠ 5/2009.
• Ενδεικτικά κριτήρια τέτοιας κατάχρησης αποτελούν η ανεπαρκής χρηματοδότηση της
Εταιρίας σε αντίθεση με προηγούμενη συμπεριφορά του, η σύγχυση της εταιρικής με τη
νομική περιουσία, η αποφυγή παροχής εγγυήσεων του κυρίου ή μοναδικού μετόχου
υπέρ του νομικού προσώπου παρά την προηγούμενη αντίθετη πρακτική του.
• Αλλά και η ταύτιση των συμφερόντων νομικού και φυσικού προσώπου, η κυρίαρχη θέση
του φυσικού προσώπου στην Εταιρία, την οποία επιβεβαιώνει ο ίδιος με αντίστοιχη δηλωτική
συμπεριφορά του, όταν συντρέχουν και με τα προαναφερθέντα ειδικά αντικειμενικά και
υποκειμενικά κριτήρια, θεμελιώνουν κατάχρηση του θεσμού της νομικής προσωπικότητας,
εάν ο κυρίαρχος εταίρος χρησιμοποιεί τη νομική προσωπικότητα για να
καταστρατηγήσει το νόμο και να προκαλέσει ζημία σε τρίτους δανειστές του, με την
αποφυγή εκπλήρωσης έναντι εκείνων των κατ’ουσίαν ατομικών υποχρεώσεών του,
ιδιαίτερα όταν οι αντισυμβαλλόμενοι δανειστές οδηγήθηκαν στη συγκεκριμένη
συναλλαγή εξαιτίας της εμφανιζόμενης σ’αυτούς κατάστασης, στην οποία δεν θα
προέβαιναν αν γνώριζαν την πραγματικότητα και την πρόθεση καταστρατήγησης του
κύριου μετόχου.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 32

Νομολογία ως προς εικονική συμμετοχή σε Εταιρία, παρένθετα πρόσωπα,
κατάχρηση νομικής προσωπικότητας: ΑΠ 5/2009.
• Εξ’ άλλου δε από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1 και 687 παρ.3 του ΕμπΝ προκύπτει
ότι όταν ένα πρόσωπο ενεργεί φαινομενικά ιδίω ονόματι κατά σύνηθες επάγγελμα πράξεις
αντικειμενικώς εμπορικές, στην πραγματικότητα δε εμπορεύεται για λογαριασμό με την απόδειξη και
για οικονομικό όφελος άλλου, έμποροι θεωρούνται και οι δύο και αμφότεροι ενέχονται
(εμφανής και κρυπτόμενος) για τις δημιουργούμενες από τη δράση του φαινομένου
εμπόρου ενοχές (ΠΠΑ 2952/2012, ΠΠρΘεσσαλ 10399/1999, ΑΠ 473/1997, ΕφΑθ 9738/1998).
• Περαιτέρω εικονική δήλωση βούλησης κατά την έννοια του άρθρου 138 ΑΚ, συντρέχει όταν
κάποιος επιθυμώντας να διατηρήσει μυστική έναντι των τρίτων τη συμμετοχή του σε κάποια
δικαιοπραξία, χρησιμοποιεί για την κατάρτισή της άλλο παρένθετο πρόσωπο, το οποίο
εμφανιζόμενο ως κατ’ επίφαση συμβαλλόμενος, συνάπτει τη δικαιοπραξία φαινομενικώς στο όνομά
του, στην πραγματικότητα όμως για λογαριασμό του υποκρυπτόμενου προσώπου, όλα δε αυτά
λαμβάνουν χώρα εν γνώσει του αντισυμβαλλομένου, ο οποίος και αποδέχεται τη συνομολόγηση της
συμβάσεως υπέρ του υποκρυπτόμενου προσώπου. Στην περίπτωση αυτή η συνομολογηθείσα
σύμβαση ισχύει κατά τη βούληση των συμβληθέντων υπέρ του καλυπτόμενου
προσώπου.
• Τα προαναφερθέντα ισχύουν και όταν επιθυμώντας κάποιος να συστήσει εταιρία χωρίς να
γνωρίζουν άλλοι τη συμμετοχή του σ’αυτήν, χρησιμοποιεί προς τούτο παρένθετο πρόσωπο, το
οποίο συμπράττει στην ιδρυτική της εν λόγω εταιρίας, σύμβαση, φαινομενικώς στο όνομά του, στην
πραγματικότητα όμως για λογαριασμό του υποκρυπτόμενου υπ’αυτού προσώπου. Έτσι και στην
περίπτωση αυτή, ενώ είναι άκυρη, ως εικονική, για τις μεταξύ τους σχέσεις, η συμμετοχή
του παρένθετου προσώπου παραμένει έγκυρη η υπό την εικονική σύμβαση καλυπτόμενη
και υπό των συμβληθέντων θεληθείσα άλλη σύμβαση, εφόσον ασφαλώς είναι έγκυρη.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 33

Απεριόριστη ευθύνη αφανούς εταίρου για ζημίες ;
(ΠΠρΠειρ 414/1991).

Η εκδοχή της απεριόριστης συμμετοχής του αφανούς εταίρου στις ζημίες της εταιρίας, λύση
που ακολουθείται στην αστική εταιρία, πρέπει να αποκλειστεί στην περίπτωση της αφανούς
εταιρίας, γιατί παραγνωρίζει εντελώς τον ιδιόμορφο χαρακτήρα της εν λόγω εταιρίας και τη
θέση σε αυτήν του αφανούς εταίρου, ο οποίος ούτε στη διοίκηση της εταιρείας μετέχει, ούτε
για τα χρέη από τη δράση του εμφανούς εταίρου ευθύνεται.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 34

ΑΠ 752/2020

Π.χ. Εικονική Ο.Ε. ως παρένθετο

νομικό πρόσωπο για την προς τα
έξω εκμετάλλευση κέντρου
διασκέδασης, η οποία πραγματικά
ασκούνταν από αφανή εταιρία,
άτυπα συσταθείσα.
Ακυρότητα σύμβασης ως εικονικής
αν γνώση και συμφωνία όλων των
συμβαλλομένων τον χρόνο
κατάρτισής της ότι η σύμβαση είναι
εικονική και δεν παράγει έννομες
συνέπειες.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 35

Νομολογία για αφανή εταίρο: ΣΤΕ 3880/2015.
• Περίπτωση παράβασης υπαλληλικού καθήκοντος για καθηγητή εκπαιδευτικό δημοσίας
εκπαίδευσης που συμμετείχε ως αφανής εταίρος σε εταιρία με αντικείμενο εμπορική
δραστηριότητα (πώληση χαρτικών ειδών κλπ.).
• Ισχυρισμός για πραγματική πλάνη, ότι δηλαδή δεν γνώριζε ότι η συμμετοχή του ως αφανούς
εταίρου συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα.
• Μειοψηφούσα γνώμη: «Η συμμετοχή του προσφεύγοντος ως αφανούς εταίρου σε αφανή
εταιρία με εμπορικό σκοπό δεν εμπίπτει στην απαγόρευση της κατ’ επάγγελμα άσκησης
εμπορίας και συμμετοχής σε οποιαδήποτε εμπορική εταιρία και ως εκ τούτου, ο
προσφεύγων δεν υπέπεσε ως εκ της συμμετοχής του αυτής στο πειθαρχικό παράπτωμα
της παράβασης του υπαλληλικού καθήκοντος.»

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 36

Λύση και εκκαθάριση αφανούς εταιρίας (άρθρο 291).

Δηλαδή: θάνατος, Λόγοι λύσης Απευθείας περάτωση

πτώχευση, δικαστική αστικής εταιρίας χωρίς εκκαθάριση, ελλείψει
συμπαρ/ση, καταγγελία (άρ.765 επ. ΑΚ, ΑΠ εταιρικής περιουσίας (ΑΠ
στο πρόσωπο εμφ.ή 1234/2015, 1630/13, ΑΠ 1234/15 και
αφαν. ετ. έστω και ΕφΘεσσαλ 116/2013, ΕφΘεσσ
χωρίς σπ. λόγο (ΑΠ 1039/2011, εκτός αν
1877/2003) +
1234/15, εκτός αντίθ. προβλέπεται σε εταιρ.
πρόβλεψης), ανέφικτος ό,τι προβλέπει σύμβαση ΑΠ 36/2010. Βλ.
σκοπός, παρέλευση η σύμβαση. όμως ΜΕφΘεσ 160/20:
διάρκειας, υποχρεωτική αν δεν
πραγμ/αδυναμία πραγμ. αποκλείσθηκε με απόφαση
σκοπού. εταίρων.
Βλ. και ΑΠ 1192/2019:
ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ Η
ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 37

Παραγραφή αξιώσεων στην Αφανή Εταιρία.

Δεν υπόκεινται στην 5ετή

20ετής παραγραφή του άρθρου 269 του Ν. 20ετής παραγραφή για
αξιώσεων τρίτων κατά 4072/2012 (Ο.Ε.), αφού αξιώσεις μεταξύ εταίρων
εμφανούς εταίρου (ΑΚ δεν είναι εξωτερική (ΑΚ 249), ελλείψει άλλης
249) εταιρία (βλ. και άρ.285 πρόβλεψης.
παρ.3).

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 38

Επιτρεπτή η εταιρική αγωγή στην αφανή Εταιρία (action pro socio);

Αμφισβητείται αν είναι επιτρεπτή στην περίπτωση της αφανούς εταιρίας η

άσκηση εταιρικής αγωγής (αφορά αξιώσεις εταίρων κατά Εταιρίας) λόγω της
έλλειψης νομικής προσωπικότητας της Εταιρίας και της αδυναμίας της να
αναλαμβάνει δικαιώματα και υποχρεώσεις.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 39

Κοινοπραξία (άρθρο 293).

Ορισμός:
«Εταιρία χωρίς νομική προσωπικότητα. Εφόσον καταχωρισθεί στο ΓΕΜΗ ή εμφανίζεται
προς τα έξω, αποκτά ως ένωση προσώπων ικανότητα δικαίου και πτωχευτική ικανότητα.»

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 40

Χαρακτηριστικά στοιχεία Κοινοπραξίας (ΑΠ 192/2021).
• Βραχύβια ένωση φυσικών ή και νομικών προσώπων προς επιδίωξη ενός σκοπού π.χ.
ανάθεση ή εκτέλεση έργου, στην οποία και εξαντλείται ο σκοπός της.
• Από πλευράς διοικητικού δικαίου (άρθρο 2 παρ.2 ΚΒΣ, π.δ. 186/1992, άρ.34 παρ.3 Ν.2238/1994)
αποτελεί προσωρινή ένωση φυσικών ή νομικών προσώπων, χωρίς νομική προσωπικότητα
για την επίτευξη συγκεκριμένου σκοπού, η οποία δεν απαιτείται να έχει κεφάλαιο και
λύεται αυτοδικαίως με την ολοκλήρωση του σκοπού της, το δε συμφωνητικό συστάσεώς
της πρέπει να κατατεθεί στην αρμόδια φορολογική αρχή (ΟλΣΤΕ 606/2008).
• Μία αυτοτελής ένωση προσώπων, φυσικών ή νομικών, που καθίσταται κατά νόμο φορέας
δικαιωμάτων και υποχρεώσεων.
• Αστική εταιρία αν επιδιώκει μη εμπορικό σκοπό.
• Π.χ. εμπορικού σκοπού: εκτέλεση έργου, παροχή υπηρεσιών τρίτων προσώπων.
• Ικανότητα δικαίου και πτωχευτική ικανότητα από την καταχώριση στο ΓΕΜΗ ή εμφάνιση προς τα
έξω.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 41

Ρυθμίσεις και διακρίσεις Κοινοπραξίας (Άρθρο 293).

Διατάξεις
Διατάξεις
για αστική
Ο.Ε.
εταιρία -αν άσκηση
-Αν σύσταση για
συντονισμό εμπορικής
δραστ/των μελών δραστηριότητας (μη
της (γνήσια). γνήσια)
-Δυνατή η -υποχρεωτική
πρόβλεψη εις καταχώριση στο
ολόκληρον ΓΕΜΗ(ΠΠΑ 3857/20).
ευθύνης μελών
της.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 42

Σχετική νομολογία για την Κοινοπραξία (Άρθρο 293)

ΕιρΡόδου 44/2014:
• Απεριόριστη + εις
ολόκληρον ευθύνη ΜΔΠρΤριπ 348/2018
μελών Κοινοπραξίας, ΕιρΡόδου 121/2016
όπως τα μέλη Ο.Ε.
Ευθύνη Κοινοπραξίας • Τα μέλη της
• Μέλος που αποχωρεί
και μελών της για Κοινοπραξίας δεν
ευθύνεται για τα μέχρι
ακάλυπτη επιταγή έχουν δικ. προσφυγής
την αποχώρησή του
εκδοθείσα από κατά καταλογ. πράξης,
χρέη.
διαχειριστή αλλά ανακοπής
• Εισερχόμενο μέλος Κοινοπραξίας. κατά της ατομ.
ευθύνεται απεριόριστα ειδοπ/σης.
+ εις ολόκληρον και
για τα πριν την
είσοδό του χρέη

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 43

Αδημοσίευτη Κοινοπραξία με εμπορικό σκοπό(ΜΕφΠειρ 143/2021).

Σε περίπτωση που η Κοινοπραξία επιδιώκει εμπορικό

σκοπό, εάν δεν τηρηθούν οι διατυπώσεις σύνταξης
εγγράφου και δημοσιότητας που προβλέπονταν από τις
διατάξεις του Εμπορικού Νόμου και ίσχυαν πριν την
κατάργηση των άρθρων 18-28, 38, 39, 47-50 και 64 με
το άρθρο 294 παρ.2 του Ν. 4072/2012, μπορεί ανάλογα
με το πώς εκδηλώθηκε εξωτερικά η δραστηριότητά της
να έχει χαρακτήρα είτε αφανούς εταιρείας, με εμφανή
εταίρο ένα εκ των μελών της, οπότε προσομοιάζει στην
ετερόρρυθμη εταιρία, με απεριορίστως ευθυνόμενο μόνο
τον εμφανή εταίρο, είτε ομόρρυθμης «εν τοις πράγμασι»
εταιρίας, με απεριορίστως και εις ολόκληρο ευθυνόμενα
(άρθρο 22 ΕμπΝ) όλα τα μέλη της για τις υποχρεώσεις
της δραστηριότητάς της (ΑΠ 1078/2010).

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 44

Εκούσια έξοδος εταίρου στην Κοινοπραξία (ΜΕφΠειρ 143/2021).

* Το άρθρο 261 του Ν. 4072/2012 (εκούσια έξοδος εταίρου), εφαρμόζεται σύμφωνα με το άρθρο
293 του ίδιου νόμου και στην Κοινοπραξία όταν αυτή ασκεί εμπορική δραστηριότητα.
* Ο εξερχόμενος (και ο αποκλειόμενος) εταίρος έχει αξίωση κατά της Εταιρίας για καταβολή της
πλήρους αξίας της συμμετοχής του (άρθρο 264 παρ.2).
**** Η συνδρομή του σπουδαίου λόγου είναι αδιάφορη όσον αφορά τις εταιρείες αορίστου χρόνου.
Αντίθετα στις ορισμένου χρόνου η καταβολή της αξίας εξαρτάται από τη συνδρομή
σπουδαίου λόγου εξόδου.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 45

Νομολογία Κοινοπραξίας (συνέχεια).

ΓνωμΝΣΚ 223/2017 Τμ. Β΄: Μετά την

ισχύ του Ν 4072/2012 οι κοινοπραξίες
που ασκούν εμπορική δραστηριότητα,
οι κοινοπραξίες με μορφή αστικής
εταιρείας με νομική προσωπικότητα και
οι ενώσεις προσώπων που ασκούν ή
προτίθενται να ασκήσουν οικονομική
δραστηριότητα, χωρίς να έχουν
καταστεί έμποροι από την άσκηση της
δραστηριότητας, εγγράφονται
υποχρεωτικώς στο Γ.Ε.ΜΗ. (πλειοψ.).

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 46

Ανάκληση διαχειριστή Κοινοπραξίας (ΠΠΑ 3857/2020).

Έλλειψη ειδικής ρύθμισης στο Ν.4072/2012, ανάλογη εφαρμογή άρθρου 752 ΑΚ, που
εφαρμόζεται αναλόγως στην Ο.Ε. και άρα και στην Κοινοπραξία.

Απαιτεί ομόφωνη απόφαση των εταίρων και σπουδαίο λόγο.

Απευθύνεται στο διαχειριστή και του γνωστοποιείται.

Αναβιώνει η νόμιμη διαχείριση ελλείψει αντίθετης πρόβλεψης στην εταιρική σύμβαση.

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 47

 Σας ευχαριστώ θερμά για την προσοχή σας !

06/07/2022 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡ. ΚΑΚΑΡΗ 48