Almanca Öğretmeni Adaylarının İnternetin Öğrenim Amaçlı

Kullanımına Yönelik Görüşleri

Son yıllarda gerek sosyal hayatta, gerekse iş hayatında bilişim teknolojilerinin kullanılması
bir gereksinim haline gelmiştir. Teknoloji ve eğitim bilimlerindeki gelişmeler bilgi ve iletişim
teknolojilerinin eğitim-öğretim ile ilişkilendirilmesi gereğini ortaya çıkarmaktadır. Eğitimde
teknoloji kullanımı genel olarak ”değişik bilimlerin verilerini, özel hedefler, yöntem, araç-
gereç, ölçme, değerlendirme gibi eğitimin geniş alanlarında uygulamaya koyan, uygun maddi
ve manevi ortamlarda insan gücünü en iyi şekilde kullanmasını, eğitimin sorunlarının
çözülmesini, kalitenin yükseltilmesini sağlayan bir sistemler bütünü” olarak ifade
edilmektedir (Rıza,2000). Öğretmen yetiştirme kurumları olan eğitim fakülteleri ise bu
gelişmelerin en bariz olarak hissedildiği akademik kurumların başında gelmektedir. Bu
bağlamda, öğretmenlik günümüzde daha fazla nitelik ve yeterlik gerektiren bir meslek
durumuna gelmiştir.
Öğretmen eğitiminde bilgi ve iletişim teknolojinin kullanımı öğrenme sürecine yeni bir bakış
açısı kazandırmıştır. Öğrenci merkezli, etkileşimli öğrenme ortamlarının bilgi ve iletişim
teknolojileri öğretmen ve öğrenciler için önemli araçlar sunmaktadır. UNESCO (2002),
öğretmen eğitiminde bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımı açısından bazı temel ilkeleri
şu şekilde sıralanmıştır:
 Bilgi ve iletişim teknolojilerinin eğitim programının tümüne yayılması
 Teknolojinin bağlam içinde sunulması
 Öğrencilerin bilgi ve iletişim teknolojileri desteği ile öğrenim süreçlerinde deneyim
kazanmaları

Bilgi ve iletişim teknolojilerinin yükseköğretimde kullanımında özellikle İnternetin öğrenciler

tarafından kullanımı ön plana çıktığı görülmektedir (İşman ve Dabaj, 2004). Schrofer (2007),
yükseköğretimde öğrencilerin öğrenim stratejilerinin belirlenmesinde daha çok sorumluluk
aldıklarını belirtmekte ve bunun nedenini İnternet bilgilerinin kalitesi gittikçe yükselmesi
biçiminde ifade etmektedir. Bilgiye kolaylıkla erişebilme, bilgi ve bilgi kaynaklarının
paylaşımı bu süreçte önemli etmenler olarak sıralanmaktadır (Schrofer, 2007). İnternet ve
eğitim konusunda Jones ve Peachey (2005)’in bulguları Learning and teaching have been
transformed as a result of the Internet which has speedily growing popularity and widespread
use şeklinde ortaya konulmuştur. Bir ulusal literature örneğinde ise üniversite öğrencilerin
internet kullanma profili ile ilgili iki şekil ve üç amaç konmuş, araştırmaya katılan 792
üniversite öğrencisinden internet eğitim amaçlı kullanımı %50’nin altında kullanıldığı ifade
edilmiştir (Toprakçı2007).

Türkiye bağlamında Öğretmen eğitiminde bilgi ve iletişim teknolojileri konusundaki

gelişmelere baktığımızda bilgi ve iletişim teknolojilerindeki yeniliklerden kayıtsız
kalınmadığını görülmektedir. Eğitimin niteliğini arttırmak için Millî Eğitim Bakanlığı’nca
yürütülen “Temel Eğitime Destek Programı” kapsamında öğretmenlerimizin mesleki
standartlarının yükseltilmesine yönelik bir dizi çalışma gerçekleştirilmiştir (http://www.meb
gov.tr). Milli Eğitim Bakanlığı alanlara göre öğretmenler için sahip olması gereken bilgi,
beceri ve tutumları içeren “Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri” hazırlanmış ve
uygulamaya konulmuştur. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımı temelinde öğretmen
yeterlilikleri için şu ifadeler kullanılmıştır (Öğretmenlik mesleği genel yeterlikler, 2008)
  Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeleri izler
 Bilgi ve iletişim teknolojileri paylaşma amacıyla yararlanır
 Teknoloji kaynaklardan etkili kullanımına model olur ve bunları öğretir

Türkiye’de öğretmen eğitiminde bilgi ve iletişim teknolojinin kullanımı lisans, yüksek lisans
ve doktora düzeylerinde ele alınmaktadır. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesinde
düzenlenen "Eğitim Bilimleri Bakış Açısıyla Eğitim Fakültelerinde Lisans ve Lisansüstü
Eğitimin İrdelenmesi" çalıştayında belirtilen konular irdelenmiş ve eğitim fakültesi
öğretmenlik yeterlikleri bağlamında bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilme
konusunda “Avrupa Bilgisayar yetkinlik sertifikasının ileri seviyesi” öngörülmüştür
(http://www.calistay.education.ankara.edu.tr). Gerek bilgi ve beceriler gerekse kişisel ve
mesleki yetkinlikler açısından öğretmenlerin alanlarının gerektirdiği düzeyde bilgisayar
yazılımları ile birlikte bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanabilmeleri, Bologna süreçleri
kapsamında Türkiye Yükseköğretim kurumların da hedeflediği bir yeterlilik olarak ele
alınmaktadır (www.yok.gov.tr/duyuru/tyuyç_ara_raporu_pdf2009).

Öğretmen yetiştirmede İnternet teknolojilerine dayalı uygulamalar farklı biçimlerde

uygulanmaktadır. Öğrenme-öğretme süreçlerine bilişim teknolojilerini entegre etme
çabalarını, bilgisayar destekli/tabanlı eğitim, internet destekli uygulamalar ve uzaktan eğitim
gibi vb. uygulamalarda görebilmekteyiz. Alan yazına bakıldığında, öğretmen yetiştirmede
bilgi ve iletişim teknolojilerinin önemi ve İnternet uygulamalarına yönelik çalışmalarının
yapıldığını ve bu sürecin dinamik olduğunu görebilmekteyiz. Internet ve bilişim
teknolojilerini öğretmen eğitimine entegre edilmesi ve buna dayanarak bir müfredat
oluşturulması (Kartal, 2007), web destekli öğrenme ortamlarının öğretim ve sosyal etkileşim
amaçlı olarak kullanımı ( Çuhadar ve Kuzu, 2006) Eğitim Fakültesinde öğrenim gören
öğretmen adaylarının internet kullanımında karşılaştıkları engeller (İşman 2008) bunlardan
bazılarıdır.

Almanca Öğretmeni Yetiştirmede Bilgi ve İletişim Teknolojileri

Yükseköğretim Kurulu tarafından Eğitim Fakültelerine yönelik 1998–1999 eğitim/öğretim

yılında gerçekleştiği yeniden yapılanma ile birlikte 2006–2007 akademik yılı itibari ile
standart programlar yeniden düzenlenmiş ve güncellenmiştir. Bu güncellemenin önemi
nedenlerden biri YÖK tarafından ”Belli düzeyde genel kültüre ve bilişim teknolojisine ilişkin
bilgi ve becerilere sahip olan, bilimsel araştırma yapabilen ve yapılan araştırmalardan
yararlanabilen, çok yönlü bir öğretmen adayı, çağdaş eğitimin gereklerini yerine getirmede
daha başarılı olacaktır. Öğretmenin bu niteliği, yetiştirdiği öğrencilerin geleceğe
hazırlanmasında olumlu yansımalar sağlayacaktır” biçiminde ifade edilmiştir
(www.yok.gov.tr/content/view/16/52). Eğitim Fakültesi Alman Dili Eğitimi Anabilim Dalı
geçmişten günümüze gerek ders içerikleri, gerek yeni yönelimleri ve gerekse hedef kitlesi ile
farklılıklar ve gelişmeler yaşamıştır. Bugüne baktığımızda Türkiye genelinde Eğitim Fakültesi
bünyesinde toplam 14 Almanca Öğretmenliği bölümü mevcuttur. Üçü haricinde geri kalan 11
Almanca Öğretmenliği bölümünde öğrenciler bu bölümü Almanca altyapısı ile değil de
İngilizce dili ile geliyorlar (http://www.osym.gov.tr). Diğer bir deyiş ile öğrenciler ÖSYM
sınavında dil alanından İngilizce dil puanı başarısı ile Almanca Öğretmenlik bölümüne
yerleştiriliyorlar (Yücel, 2008).

Yabancı dili bilmek ve anlamak yazılı beceri ve gramer bilmenin dışında yabancı kültürü de
anlamak ve tanımak demektir. Çünkü dil ve kültür birbirinden ayrı düşünülemez (Polat 2003).
Bilindiği gibi bir yabancı dili öğrenmenin en iyi yolu o dilin konuşulduğu ülkede yaşayarak
öğrenmedir. Ancak eğitim ve öğretim kurumlarında bu iletişim eğitici (öğretmen/öğretim
elemanı) ve ders kitapları dışında bilgi ve iletişim teknolojileri ile sağlanmaktadır. Yabancı dil
dersleri düzenlenirken bilgi ve iletişim teknolojileri araçlarından öğrencilerin gereksinimleri
ve özellikleri doğrultusunda yararlanmak öğrenci odaklı derslerin vazgeçilmez bir
önkoşuludur. Bilgi ve İletişim Teknolojileri, bilgiye ulaşılmasını ve bilginin oluşturulmasını
sağlayan her türlü görsel, işitsel, basılı ve yazılı araçlardır. Değişen teknolojik gelişmeler
bilgiye ulaşılmasını kolaylaştırmıştır. Bilim ve Teknolojideki gelişmeler dil eğitim ve
öğretiminde amaç ve gereksinimleri etkilemiş ve bunun sonucunda yeni yönelim ve
yaklaşımlar oluşmuştur. Avrupa Ortak Başvuru Metnin (Common European Framework) de
belirlediği gibi, toplumun bireyleri bildirişim amaçlı sosyal etkinliklerle eylemlerde
bulunurlar ve dilsel aktiviteler, eylem odaklılığı, sosyal davranışçılık ve iletişimsel yeti gibi
olgular bu bildirişim sürecinin ana etmenleridir (Europarat, 2001). Bu bağlamda günümüz
sosyal ve eğitim hayatında yer alan ‘yaşam boyu öğrenme’ ve ‘kendi kendine öğrenme’ gibi
kavramlar ön plana çıkmıştır. Günümüzde ‘kendi kendine öğrenme’ ve ‘yaşam boyu
öğrenme’ sürecinde Internet önemli bir araçtır.

Almanca Öğretmenliği Anabilim Dalında eğitim-öğretim gören hedef kitle bir yandan Alman
dili ve kültürünü öğreniyor, kendisini bu konuda yetiştiriyor ve dil aracılığı ile yeni konu ve
alanlarında bilgi ve becerisini geliştiriyor Diğer bir ifade ile Almanca dili eğitimi ve öğretimi
ile birlikte Alman kültürünü tanıma ve iki kültürün karşılaştırma sürecide devam etmektedir
(Tapan, 2004). Yabancı dil eğiminde yararlanılabilecek birçok ders araç-gereci
bulunmaktadır. Almanca öğretmen adayları eğitim/öğretim döneminde hocaları ve ders
kitapları dışında Almanca konuşulan diller, kültür vb. konular ile ilgili başvurdukları bilişim
teknolojisi araçların başında bilgisayar ve internet yer almaktadır. Yabancı diller Eğitimi ve
bilgi ve iletişim teknoloji ile ilgili yapılan çalışmalarda; öğrencinin de merkeze alınmasıyla
hedef ve amaçlara daha kolay ulaşıldığı (Kaptı, 2008), çağdaş iletişim araçları ve
teknolojilerini derse entegre etmenin önemli olduğu (Kartal, 2005), yabancı dil öğretiminde
teknolojinin etkisi olumlu ve teşvik edici olarak değerlendirildiğini görebilmekteyiz (Cangil,
2004).

Kuşkusuz Internet, zaman ve yerden bağımsız, düşük maliyetli ve ihtiyaç duyulduğunda bilgi
erişimini sağlayan bir teknoloji aracıdır. Boldt’un da ifade ettiği gibi Internet, öğrencilerin
öğrenme alışkanlıklarını ve deneyimlerini zenginleştirmek için kullanabilecekleri mükemmel
bir araçtır (Boldt 1995). Bu bağlamda yapılandırmacılık kuramı diğer bir deyiş ile
yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı önemi büyüktür (Şimşek 2004). Yapılandırmacı görüşe
göre öğrenciler kendi bilgilerini oluştururlar, duydukları ve okuduklarını önceki
öğrenmelerine  ve alışkanlıklarına dayalı olarak yorumlarlar. Yapılandırmacılık kuramının
temelinde, bilgiyi araştırma, yorumlama ve analiz etme, bilgiyi ve düşündürme sürecini
geliştirme ve geçmişteki yaşantılarla, yeni yaşantıları bütünleştirme kavramları yer almaktadır
(www.egitim.aku.edu.tr, kuramsal iyi bir kaynak koyarız). Yapılandırmacılık, öğrenenin
bilgiyi bireysel ve sosyal olarak kendisinin oluşturduğunu söyler. Üretici öğrenme, keşfederek
öğrenme ve duruma bağlı öğrenme yaklaşımlarının toplamı olarak değerlendirilen öğrenme
kuramıdır. Kişinin bilgiyi olduğu gibi almasını değil bilgiyi kendisinin oluşturması gereğini
savunur. “ ‘Neyin ne kadar öğretildiği değil, neyin ne kadar öğrenildiğinin’ önemli görüldüğü
bir anlayışı yansıtan yapılandırmacılık kuramı, olgu ve olaylarla etkileşen bireyin bu olgu ve
olayların özelliklerini, kendi kavramlaştırdıklarını ve problemlerin çözümlerini
yapılandırdığını söyler. Öğrenciler kendilerinde var olan bilgiyle beraber, yeni bilgiyi kendi
öznel durumlarına uyarlayarak öğrenirler (Topkaya, 2007).
Yapılandırmacı öğrenme ortamlarında, öğrencilerin bilgiye ulaşma kaynaklarından birisi de
internettir. İnternet, çok çeşitli bilgiye çabuk ve kolay erişme olanağı verdiği gibi, birçok
amacı gerçekleştirmeye ve paylaşmaya da olanak veren bir araçtır. Hem işitsel hem de görsel
kanallardan elde edilen bilginin daha iyi öğrenildiği ve kalıcı olduğuna dair savından yola çıkarak
Internet aracılığı ile Almanca öğretmeni adayları, yabancı dil ve kültürü konusunda çalışma ve
araştırmalar yapabilme imkânı oluşmaktadır. Diğer yandan öğretmen adayları bireysel olarak
çalışarak kendi kendine öğrenmeyi gerçekleştirebilmesi gibi çağdaş yaklaşımlarla
buluşmaktadırlar. Bu açılardan, Almanca öğretmen adaylarının internetin öğrenim amaçlı
kullanımına yönelik görüşleri önem taşımaktadır.

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Trakya üniversitesi Eğitim Fakültesi Alman Dili Eğitimi
Anabilim Dalı Almanca öğretmeni adaylarının İnternetin öğrenim amaçlı kullanımına yönelik
görüşlerini ortaya koymaktır. Bu amaç çerçevesinde çalışmada şu sorulara yanıt aranmıştır.
Almanca Öğretmeni Adaylarının;
1. İnternetin öğrenim amaçlı kullanımına yönelik düşünceleri nelerdir?
2. Almanca öğretmen yetiştirmede İnternetin üstün yönlerine ilişkin düşünceleri
nelerdir?
3. Alman Dili eğitim-öğretim bağlamında İnternetin sınırlılıklarına ilişkin düşünceleri
nelerdir?
4. Almanca eğitim ve öğretiminde İnternet etkin ve verimli biçimde kullanımına ilişkin
düşünceleri nelerdir?

YÖNTEM

Bu araştırma nitel araştırma yöntemlerinden birisi olan olgubilim biçiminde desenlenmiştir.

Olgubilim, farkında olunan ancak derinlemesine ve ayrıntılı bir anlayışa sahip olunmayan
olgulara odaklanmaktadır. Olgularla günlük yaşantıda sık sık karşılaşılsa da bu tanışıklık
onların tam olarak anlaşıldığı anlamına gelmez. İnsanlara tümüyle yabancı olmayan aynı
zamanda da tam anlamının kavranamadığı olguları araştırmayı amaçlayan çalışmalar için olgu
bilim önemli bir araştırma zemini oluşturmaktadır (Yıldırım ve Şimşek, 2006).
Katılımcılar
Araştırmanın katılımcıların belirlenmesinde amaçlı örnekleme yoluna gidilmiştir. Amaçlı
örnekleme, araştırmada daha önceden belirlenmiş ölçütleri karşılayan durumların
çalışılmasıdır (Yıldırım ve Şimşek, 2006). Araştırmanın katılımcıları, 2008–2009 döneminde
Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Alman Dili Eğitimi Anabilim Dalı 4. Sınıf’ta öğrenim
gören 12 öğretmen adayıdır. Katılımcıların 4. Sınıftan seçilmesinin sebepleri gerek Alman dili
gerekse dil öğretim yöntem ve stratejileri açısından bilgi ve mesleki yetkinlikler yönünden
diğer sınıflara göre daha yetkin bakış açılarına sahip olmalarıdır. Katılımcıların 6’sı kadın
ve’6’sı da erkektir. Yaş aralığı 21 ile 24 arasında değişmektedir. Her bir katılımcının sürekli
olarak kullanabilecekleri İnternet erişimine sahip bir bilgisayarı mevcuttur.
Veri Toplama Aracı
Bu çalışma Almanca öğretmen adaylarının internetin öğrenim amaçlı kullanımına yönelik
görüşleri ele alınmıştır. Bu amaç doğrultusunda nitel araştırma yöntemlerinde kullanılan veri
toplama tekniklerinden yarı yapılandırılmış görüşme tekniği uygulanmıştır. Bu çerçevede
öncelikle bir görüşme formu hazırlanmıştır. Formda yer alan sorular uzman görüşüne
sunulmuş ve üzerlerinde gerekli değişiklikler ve düzeltmeler yapılarak forma son hali
verilmiştir. Görüşme formunda yer alan sorular şöyledir:
1. İnterneti derslerinde kullanma amaçların nelerdir?
 2. İnternetin Almanca eğitiminde kullanımın yararları sence nelerdir?
3. Almanca eğitiminde İnternet kullanımını sınırlayan faktörler sence nelerdir?
4. İnternetin Almanca eğitiminde etkin ve verimli bir biçimde kullanımına yönelik
önerilerin nelerdir?
5. Bir öğretmen adayı olarak öğretmenlik yaşantında İnterneti hangi amaçlarla
kullanmayı düşünürsün?
Veri Toplama Süreci
Araştırmaya katılan 12 öğretmen adayı ile bir ön görüşme yapılarak kendilerine çalışmanın
amacı ve veri toplamı aracı hakkında bilgi verilmiştir. Araştırmaya katılımın gönüllülük
esasına göre gerçekleşeceği belirtilip görüşülmesi planlanan öğretmen adaylarının onayı bir
yazılı görüşme izni olarak alınmıştır. Çalışmanın sağlıklı yürütebilinmesi için her bir
öğretmen adayı ile görüşmenin yapılacağı yer, tarih ve saat öğretim elemanı ile birlikte ortak
belirlenmiştir.
Araştırmanın verileri 12–16 Ocak 2009 tarihleri arasında katılımcılar ile gerçekleştirilen bire
bir görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Başlangıcında katılımcılara görüşme ile ilgili
aydınlatmak amacı ile genel bilgiler hatırlatılmış ve ses cihazı ile kayıt yapma ile bilgiler
verilmiştir. Daha önce yazılı olarak alınan görüşme izninin bir kez de sözel olarak alınması ile
görüşmeye başlanmıştır. Daha sonra her bir öğretmen adayı ile görüşme sorularına yanıt
alabilmek için görüşme yapılmış ve ses kayıt cihazı ile cevaplar kayıt edilmiştir.
Görüşmelerin ses kayıt cihazı ile kaydedilmesi şeklinde en az 7, en çok 10’ ar dakikalık
oturumlar şeklinde gerçekleşmiştir. Görüşmeler tamamlandıktan sonra elde edilen ses
kayıtlarının bilgisayara aktarılıp dökümü yapılmıştır.
Verilerin Çözümlenmesi ve Yorumlanması:
Araştırmada elde edilen veriler öncelikle araştırmacı tarafından bilgisayar ortamına kayıtlarda
geçtiği biçimi ile, aynen aktarılmıştır. Ses kayıtları ve verilerin dökümü bir uzmana verilerek
verilerin bilgisayar ortamına doğru bir biçimde aktarılıp aktarılmadığı doğrulanmıştır. Daha
sonra her bir soru için alınan cevaplar ilgili indekslere işlenmiş ve soru bazında bir sınıflama
yapılması suretiyle toplanan veriler betimsel analiz için hazır hale getirilmiştir. Verilerin
çözümlenmesinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Yıldırım ve Şimşek içerik analizini şu
şekilde tanımlamaktadırlar: “İçerik analizinde temel amaç, toplanan verileri açıklayabilecek
kavramlara ve ilişkilere ulaşmaktır. Bu veriler dört aşamada analiz edilir: (1)verilerin
kodlanması, (2)temaların bulunması, (3)kodların ve temaların düzenlenmesi,(4) bulguların
tanımlanması ve yorumlanması.”( Yıldırım ve Şimşek, 2006). Verilerin araştırmacı tarafından
analizi ve temaların oluşturulmasının ardından iki ayrı uzman ile temalara ait kodlayıcılar
arası güvenirlik analizi gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma soncunda her bir temaya ait güvenirlik
analizi görüş birliği/(görüş birliği+görüş ayrılığı) (kaynak) formülünden yola çıkarak .70 ve
üzeri olarak elde edilmiş ve temalar güvenilir bulunmuştur. Araştırmanın geçerlik ve
güvenirliğinin sağlanabilmesi için amaçlı örnekleme, ayrıntılı betimleme, uzman ve katılımcı
onayı gibi yöntemlere başvurulmuştur.
BULGULAR ve YORUM
Araştırmada öğretmen adayları ile gerçekleştirilen görüşmeden elde edilen bulgular temalar
halinde sunulmakta ve yorumlanmaktadır. Ayrıca temalar öğretmen adaylarının verdikleri
yanıtlardan doğrudan alıntılar desteklenmektedir.
1. İnternetin Derslerde Kullanım Amaçlarına Yönelik Elde Edilen Bulgular
Almanca öğretmeni adaylarının İnternetin derslerde kullanım amaçlarına yönelik
yanıtlarından elde edilen bulgular çerçevesinde Tablo 1’deki temalar elde edilmiştir.
Tablo 1: İnternetin derslerde kullanım amaçları
Temalar f
Ödev ve ders materyali hazırlama 10

Bilgi Kaynaklarına Ulaşma 9

Öğrenmeye destek 8

Tablo 1’de görüldüğü gibi, araştırmaya katılan 12 Almanca öğretmen adayları İnterneti
derslerinde çoğunlukla ödev ve ders materyali hazırlarken kullandıkları görülmektedir. Bu
durumun temel nedenlerinden birisi, mevcut ders materyallerinin (kitaplar) yetersiz
kalmasından dolayı Alman dili ve kültürü ile ilgili özgün bilgilere İnternet aracılığı ile
ulaşılabilmesidir. İnterneti derslerde kullanım amacı doğrultusunda öğretmen adayları ödev ve
ders materyali hazırlama derken internetten ne kadar çok faydalandıklarını belirtiyorlar.
Çünkü İnternet amaç ve gereksinim doğrultusunda bilgi içeriği sunuyor. Öğretmen adayları
bu bilgileri alıp kendince biçimlendiriyor. Aşağıda bu konu ile ilgili öğrenci ifadelerinden
örnekler verilmiştir
“Şimdi en önemlisi özellikle ödev yaparken İnternet’ten çok fazla yararlanıyoruz. Eh
elimizdeki materyaller bazen yetersiz kalabiliyor ya da hani belki de ne bileyim okulun
kütüphanesinde bulamayacağımız şeyleri oralardan bulabiliyoruz.”(Livan)
”İnternetten daha kapsamlı araştırma yapması gereken terimler üzerinde yoğunlaşma
gerektiğimiz konular olabilir, genelde ödevlerimiz, sunumlarımız eh yazılı ve sözlü
sunumlarımız için kullanıyoruz diyebilirim. (Sinem)
“ Almanya ile ilgili bir şey araştırmak için, o yüzden mecburen interneti kullanıyoruz, dersler
için kullanıyoruz.”(Çile)
‘Ödev ve ders materyali hazırlama’ konusunda öğretmen adayları Alman dilinde duyduğunu
anlama, video veya film kesitleri ve çeşitli alıştırmaların zenginliği ve önemliliği özellikle
vurgulanmaktadırlar.
“Özellikle Video seyrettiğimiz zaman konuşmaları almanlar tarafından konuşulduğu için bunun
duyduğunu anlama dersine yardımcı olacağını düşünüyorum. Sadece bu değil aynı zamanda kelime
bilgisi konusunda da yardımcı olacağını düşünüyorum…… İnternetin özellikle duyduğunu
anlamada önemli olduğunu düşünüyorum.”(Recep)
“Çeşitli alıştırmalar için kullanıyoruz farklı farklı materyaller bulabiliyoruz, yararlı
oluyor.”(Çile)
” Videonun içinde hem görsel olarak insan aklında daha iyi kalacağını düşünüyorum.”(Elçin)
Öğretmen adaylarının görüşleri doğrultusunda belirlendiği gibi İnternet eğitim/öğretim
sürecinde kapsamlıca faydalanılan bir araçtır. Geniş bir bilgi yelpazesine erişim olduğu gibi
özellikle Almanca dilinde duyma-anlama yönelik gerçek örneklere ulaşmayı sağlamaktadır.
İnterneti derslerinde kullanma amaçların nelerdir? sorusuna ‘bilgi kaynaklarına ulaşım’
teması (2.tema) ile ilişkili olarak öğretmen adayları 9 görüş bildirmişlerdir. Belirtilen
görüşlerde bilgi kaynağı ulaşımında İnternetin önemi büyük olduğu görülmektedir. Bu
bağlamda öğretmen adayları için İnternet bilgiye ihtiyaç duydukları anda kolaylıkla
erişebildikleri bir araç konumundadır. Öğretmen adaylarının bu doğrultudaki düşünceleri şu
şekildedir:
”..İlk olarak internetin derslerde kullanımı amacı daha kolay erişim bilgileri. İnterneti
kullanıyorum eh ayrıca ben öğretmen adayı olarak ulaşabildiğim gibi de öğrencilerim de
benim ulaştığım bilgilere ulaşmaları sağlanabilinir.”(Enver)
”Bilgisayar çağı olduğu için eh bilgiye ulaşmak çok önemli. Çünkü günümüzde bilgi
gerçekten her anlamda önemli. Para açısından, kültür açısından ya da sosyal açıdan. Sosyal
çevredeki kariyerimiz ya da bulunduğumuz mevki bakımından gerçekten bilgi çok önemli ve
bilgiye ulaşmak eskisi eskiden olduğu gibi çok zor değil. Elimizin altında internet dediğimiz
çok basit bir yolla internet ile her yere her bir şekilde ulaşabiliriz. ….. Eskisi gibi kitaplara,
kütüphanelere ve halk kütüphanelerine gitmiyoruz çünkü bu hem zaman kaybı eh hem de zor
biraz zor..”(Recep)
“… bugün internet en büyük kütüphane sonuçta…”(Ahmet)
“Yani eh kitaplarda sınırlı kalmayıp daha farklı şeyleri, bilgilere kazabilmek için interneti
genellikle çok kullanıyorum ben.”(Murat)
Öğretmen adayların ifadelerinden anlaşıldığı gibi ‘Bilgi kaynaklarına ulaşım’ ile İnternetin
öğrenme kaynaklarına erişim ve hipermedya olanaklarının kullanımı ön plana çıkmaktadır.
Bilgi kaynaklarına internet aracılığı ile ulaşım bilgi iletişim sürecinin bir göstergesidir.
İnternetin derslerde kullanım amacına yönelik öğretmen adaylarının belirttikleri 3. Tema ise
‘öğrenmeye destektir’. İnternetin eğitim/öğrenimde kullanılmasıyla birlikte, geleneksel öğrenci
ve öğretmen kavramları değişime uğramıştır. Öğrencinin rolü artık sadece kendine sunulan
bilgiyi almak ya da ezberlemek değil, aynı zamanda, bilgiyi arayıp bulmak, araştırmak,
günlük hayatta ondan yararlanmaktır. Bu sayede “yaşam boyu öğrenme” kavramının daha
anlamlı hale gelmesi ve gerçekleşmesi sağlanmaktadır. Yabancı dil eğitiminde ise özellikle
özgün duyma, özgün görme ve telaffuz açısından internet önemli bir araç ve bilgi-eğitim
kaynağıdır. Bu konuda öğretmen adaylarından toplam 8 görüş gelmiştir. Bunlardan bazıları aşağıda
belirtildiği gibidir:

“Özellikle Video seyrettiğimiz zaman konuşmaları almanlar tarafından konuşulduğu için

bunun duyduğunu anlama dersine yardımcı olacağını düşünüyorum. Sadece bu değil aynı
zamanda kelime bilgisi konusunda da yardımcı olacağını düşünüyorum.”(Recep)

“internetin özellikle duyduğunu anlamada önemli olduğunu düşünüyorum. Daha kullanımlı

ve daha etkin bir öğrenme olduğunu düşünüyorum.”(Murat)

”ben özellikle internetin derslerimizde çok yararlı olduğunu düşünüyorum…”(Elçin)

”Düşündüğümde interneti derslerimde kullanma amacım beni monotonluktan kurtarmak veya

öğrenciye araştırmaya yönlendirmek …”(Livan)

”öğrencilerin üniversite eğitiminde çok fazla ihtiyaçları oluyor, yani bilimsel araştırmalar,
ödevler ve sunumlar vs. Özelliklede ilk kullanım yeri de burası olacak diye düşünüyorum
ben.”(Ahmet)
İnterneti derslerinde kullanma amaçların nelerdir?’ sorusuna yönelik elde edilen tema ve
öğrenci görüşlerinden Almanca öğretmen adayları internetin eğitim ve öğretimde önemini
özellikle yararlı ve ihtiyaç olduğu doğrultusunda görüşler belirlenmiştir. Çünkü internet
Almanca eğitimine yönelik birçok imkânlar sağlıyor: özgün çalışma örnekleri, becerilere
yönelik zengin materyal ve alıştırmalar, alman kültürünü yansıtan güncel video veya film
kesitleri. Bütün bu etmenler Almanca eğitim/öğretiminde İnternetin öğrenim amaçlı
kullanımına yönelik avantajlı ve gerekli olduğunu göstermektedir. İnternet bu bağlamda bir
başvuru kaynağıdır.

2. İnternetin Almanca Eğitiminde Kullanım Yararlarına Yönelik Bulgular

Almanca öğretmeni adaylarının İnternetin Almanca eğitiminde kullanım yararlarına yönelik
yanıtlarından elde edilen bulgular çerçevesinde Tablo 2’deki temalar elde edilmiştir
Tablo 2: İnternetin Almanca eğitiminde kullanımın yararları
Temalar f
Alman Dili Eğitim Ve Öğrenim Sürecine Destek 11

Alman Dili Ve Kültürü İle İlgili Özgün Kaynaklara Ulaşabilme 7

Tablo 2’deki temalar incelendiğinde, Almanca öğretmen adayları İnternetin Almanca
eğitiminde kullanım yararlarına iki konuda yoğunlaştırmışlardır. Birinci tema ‘Alman dili
eğitim ve öğrenim sürecine destek’ (11 görüş ) ve ikinci tema olarak da ‘Alman dili ve kültürü
ile ilgili özgün kaynaklara ulaşabilme’ (7 görüş) konularını görebilmekteyiz. ‘Alman dili
eğitim ve öğrenim sürecine destek’ konusundaki bulgu ve yorumlara geçmeden önce
öğretmen adaylarının bu konudaki görüşlerini ele alırsak şu ifade örneklerini görebiliriz:
”…konuda neler yazılmış o konuları internetten okuyup kendime bir bakış açısı, onların
hakkında bir yorum, yani bir bilgi sahibi olabiliyorum… Mesela Alman sitelerinde dolaşarak
günlük en güncel haberi şimdi örneğin herhangi bir dersi veya kitaplık gibi haber güncel
olmayabilir. Fakat internetteki bir haber güncel ise ve özellikle sizi ilgilendiren bir konu ise
güzel bir şey okuyacağınızı güncel bilgiler edineceğinizi düşünüyorum..”(Recep)

”Yarar olarak öğrenci kendini öğrenmeye daha motive eder…”(Rabia)

“… eh öğrenciler interneti ve bilgisayar kullanmayı çok seviyorlar. Hem sevdiği bir işi
yaparak bilgisayarı kullanarak hem de ders çalışarak ikisini kombine bir şekilde birleştirerek
daha rahatlıkla bilgiye ulaşıp ve ders çalışırlar .”(Murat)

”..bilgi sahibi oluyoruz, konuları kavrıyoruz, yani geniş bakış açısı geliştirebiliyoruz, yeni
şeyler öğreniyoruz.”(Elçin)

Öğretmen adaylarının verdikleri yanıtlardan İnternetin Almanca eğitiminde kullanımın

yararlarını eğitime ve öğrenime destek olduğu ortaya çıkmaktadır. Eğitime destek çünkü konu
bağlamında en güncel bilgi ve konular internette mevcut; öğrenime destek çünkü internet’in
aracılığı ile konular görsel olarak da sunulduğundan öğrenci daha motive oluyor. Öğretmen
adayları İnternetin Almanca eğitiminde kullanımın yararları ‘Alman dili eğitim ve öğrenim
sürecine destek’ olarak belirlemenin sebeplerini genel anlamda İnternetin öğrenme süreçlerini
daha verimli hale getirdiğini olarak göstermektedir. Görsel çekicilik, güdüleme, çeşitlilik ve
bilgi içeriği bunların başında yer almaktadır.
2.Tema olan ‘Alman dili ve kültürü ile ilgili özgün kaynaklara ulaşabilme’ öğretmen adayları
tarafından İnternetin Almanca eğitiminde kullanımın yararları olarak belirlenmiştir. Öğretmen
adaylarının söylemlerinden İnternetin Almanca eğitim ve öğretime olumlu ve teşvik edici
olarak sonucu çıkartılmaktadır. Çünkü İnternet aracılığı ile özellikle görsel ve işitsel olarak bir
öğrenim kazanımı ve yeni bir bakış açısı elde edilmekte. ‘Alman dili ve kültürü ile ilgili
özgün kaynaklara ulaşabilme’ olan 2. temaya yönelik öğretmen adaylarının görüşleri belirtilen
ifadelerle örneklendirilene bilinir:
”Duyduğunu anlama alıştırması yaparken mesela internet’ten almanca konuşan bir
herhangi bir insanın videosunu indirebiliyoruz. Böylece sınıfta dersteki öğrenciler özgün dili
dinlemiş oluyorlar, günlük kullanım dili duymuş oluyorlar .“(Havise)
”..Fonetik alıştırmaları, fonetik olarak kulaklara bir dolgunluk verebiliyor .”(Çile)

”Her türlü Beceri özellikle alıştırma üzerinde, ondan sonra geliştirmeye yönelik büyük bir
kaynaktır internet almanca dersi için.”(Sinem)

”…harflerin telaffuzundan zamanların anlatımına kadar, daha detaylı konulara kadar her
türlü şey var ..”(Murat)

”Dili öğretirken o dilin ait olduğu kültürel özellikleri yaşayış tarzları bu dil öğretimine
entegre edilmelidir… Edebi metinler, yine alman edebi metinlere ulaşabilmek için
kullanılabilinir. Mesela en son yaptığım tiyatronun en büyük kaynağı internetti..”(Ahmet)

Bu görüşler doğrultusunda Almanca öğretmen adayları İnternetin Almanca eğitiminde

kullanımın yararları özellikle duyduğunu anlama, konuşma, telaffuz gibi becerilerden söz
etmektedirler. İnternet Almanca öğretmen adayları için beceri geliştirme ve kültüre ulaşım
için önemli bir kaynaktır, çünkü İnternet aracılığı ile Alman dili ve kültürü ile ilgili özgün
kaynaklara ulaşabilmektedirler. Bu yorumlamalar ile bu bağlamda bilgi ve iletişim teknoloji
araçlarından İnternetin yararları şu şekilde vurgulanabilinir: İnternetin Almanca eğitiminde
kullanımı Alman dili eğitim ve öğrenim sürecine büyük destek vermektedir.

3. Almanca Eğitiminde İnternet Kullanımını Sınırlayan Faktörlere Yönelik Bulgular:

Katılımcıların görüşme formunun 3. sorusuna ‘ Almanca eğitiminde İnternet kullanımını
sınırlayan faktörler sence nelerdir ‘ verdikleri cevaplardan Tablo 3’de belirtilen Temalar elde
edilmiştir.
Tablo 3: Almanca Eğitiminde İnternet Kullanımını Sınırlayan Faktörler
Temalar f

İnternete erişim engeli (maliyet ve donanım) 10

Teknik destek ve altyapı eksikliği 5

Öğretmen ve donanım faktörü 2

Belirtilen Temaların betimsel analizine geçmeden önce bu soruya yönelik belirtilmesi

gereken önemli bir ayrıntı var. Öğretmen adayları ile görüşme yapılırken 3. soru “Almanca
eğitiminde İnternet kullanımını sınırlayan faktörler sence nelerdir?” sorulduğunda, 12
öğretmen adayından dördü sorunun yanıtında şu ifadelerle başlamışlardır: “Şimdiye kadar
böyle bir faktörle karşılaşmadım ancak…”, “Valla, internet sınırsızdır bence. Çünkü
odanızdan dünyaya bağlanıyorsunuz yani onun bir sınırı yoktur, ama…….” .Bu cümlelerin
akabinde ancak Almanca eğitiminde internet kullanımın sınırlayan faktörleri dile
getirmişlerdir. Öğretmen adayları Almanca eğitiminde İnternet kullanımına yönelik
sınırlayıcı faktör olarak ilk temada yoğunlaşmışlardır (10 görüş birliği): Maliyet veya
donanım açısından İnternete erişim engeli:
”..bazen eh sitelere girdiğimizde eh bazı şeyler bilgilere ulaşamıyoruz ya engelleniyor ya
eh farklı bir şeyler oluyor yani açamıyoruz, ulaşamıyoruz .”(Sinem)

“İnternette bazı siteler eh kullanıcı adı diyor veya ücretlidir diyor bunlar
olabilir..”(Rabia)

”tek faktör bence ekonomik nedenler olabilir, onun için de interneti kullanmayıp ta
sınırlayıcı bir faktör zan etmiyorum .”(Murat)

”..kişisel bazda, ilk önce öğrencinin maddiyatsısına bakar , hani Cafe de ne kadar durup
ta bir şeyleri araştırabilir, ya da öğrencinin kendisi araştırmasının ne derecede
yapabiliyor? “(Murat)

.”Sınırlar, her öğrenci internete ulaşamayabilir bu maddi durumdan kaynaklanabilir. Her

evde internet olmayabilir. ..”(Havise)

Bu ifadelerden görüldüğü gibi kullanıcı adı (password) veya üyeliklerden dolayı öğretmen
adayları sınırlayıcı faktör olarak erişim engeli belirtmişlerdir. İnternet bağlantısı olmaması ve
benzeri sebeplerden dolayı öğretmen adayının İnternet Cafelere gitmesi, ancak orada da
maddi sıkıntılardan dolayı fazla kalamaması maliyet açısından internete erişim engeli olarak
belirtilmiştir. İnternet Cafelerdeki İnternete erişim engeli sadece maddi olarak
görülmemektedir, donanım açısından da erişim engeli ifade edilmiştir.:”Eh bizim ülkemizde
eğer dersini internet Cafelerde çalışmak istersen yabancı sitelere erişimi engelleyen
programlar var, engelleyen. ..”(Murat).
Yine internet erişimine engel doğrultusunda İnternet Cafe ile ilgili bir öğretmen adayının
görüşü şu şekildeydi: “….üniversiteye başlarken evimizde bilgisayar yoktu. Üniversitede
mecbur oluyor artık evimize bilgisayar almak ama herkesin durumu buna müsait değil.
Herkesin yaşadığı yer de buna müsait değil. Benim yaşadığım yer internet cafeye gitmeye
müsait değil mesela. Kızlar internet cafeye gidemiyor mesela. Mecbur buraya geliyorum
saatler öncesinden araştırma yapıyorum, sınırlayan faktörler bunlar oluyor. Çünkü
internetten çok yararlanıyoruz. İnternet olsun, bir ödev sunarken, bilgisayarda yazmak
olsun… Bu yüzden yani, internet’ten mecbur yararlanıyoruz Almanca öğretmenliği olarak,
çünkü Almanca herhangi bir şey başka bir yerden kütüphaneden dediğim gibi bulamıyoruz.
Mecburen internete girmek zorundayız ki, Almanya’ya ulaşabilmek bir nevi. “ (Çile).
Öğretmen adayının bu söylemi ile bir yandan Almanca eğitimin İnternetin önemi
vurgulanırken, diğer taraftan internet erişimini engelleyen sosyal boyutlarda değinilmektedir.
Bu görüşler doğrultusunda internettin dezavantajı yani faydalanmaması şöyle
belirlenmektedir: Maliyet ve donanım açısından İnternete erişim engelinden dolayı bilgiye
ulaşımını engellenmektedir. Bilgi ve eğitim teknolojideki bütün imkânsızlıklar bir eğitim
sisteminin önündeki büyük engellerdir. Eğitimde her türlü eğitim teknolojisini zamanına
uygun olarak, etkin bir şekilde kullanmak önemlidir. Teknolojinin etkin olarak eğitim öğretim
sürecinde kullanılması, eğitimin katma değerini kullanıldığı oranda artıran bir etmen
olacaktır. Bu doğrultuda Öğretmen adayları almanca eğitiminde internet kullanımını
sınırlayan faktörleri teknik altyapı ve destek eksikliğine bağlamışlardır. İnternetin olmaması
dışında bir öğretmen adayı dil laboratuar’ın olmamasını teknik imkânsızlıklara değinmiştir.
Bu doğrultudaki görüşler şu şekildedir:
.”Bilgisayar yetersiz kalıyor yada bilgisayar olmuyor eh internet olmuyor..”(Elçin)

.”..Yani mesela doğuda çoğu okulda bilgisayar var ama internet yok.”(Enver)

”…teknik imkânlardır. Her okulda dil laboratuar dediğimiz teknik imkânların

bulunmaması ve burada da öğrencilerin internetten yeterince faydalanmamaları eh
internet üzerinde Almanca eğitimini sınırlıyor diye düşünüyorum..”(Ahmet)

Almanca eğitiminde interneti sınırlayan faktörler olarak 3. görüş ile öğretmen faktörü
belirlenmiştir. ‘Öğretmen ve donanım faktörü’ teması ile öğretmen adayları, eğitimcinin yani
öğretmenin interneti kullanabilmesi ve bunu sınıf ortamında değerlendirilmesini dile
getirmişlerdir. Tüm öğrenim etkinlikleri birer iletişim sürecidir ve etkili öğretim öğretmenin
bilgi, beceri ve tutumu ile sağlanabilinir. Aşağıda bu tema ile ilgili öğretmen adaylarının
örnek görüşü sunulmuştur:
“…Hı eğer bu teknik imkânlar varsa en büyük sınırlılığı da internet kullanılmıyorsa
öğretmenlerdir diye düşünüyorum. Çünkü internette birçok Almanca eğitim veren siteler
mevcut. 2. olarak en büyük sınırlılık öğretmenin kendisidir…. Öğrencilere ne derecede
verebilecek bilgileri kullanmasını bilmiyorsa…”(Ahmet)

” Öğretmenin kendince araştırması gerekiyor. Bence bu biraz engel”(Recep)

Bilgi ve eğitim teknolojisinin bir amacı da öğretme ve öğrenme sürecini daha verimli hale
getirmektir. Ancak teknolojilerin gelişimine rağmen, geleneksel süreçleri sürdürmek, bilgi ve
eğitim teknolojilerinden faydalanmak istemeyen öğretmenlerimiz halen mevcuttur. Almanca
öğretmen adayları bu sebepten dolayı Öğretmen ve donanım faktörünü İnternet kullanımını
bir sınırlayıcı olarak görmektedirler.
4.İnternetin Almanca Eğitiminde Etkin Ve Verimli Bir Biçimde Kullanımına Yönelik
Bulgular:
İnternetin öğrenim amacına kullanılması için etkin ve verimli kullanabilmesi önemlidir. Bu
amaç doğrultusunda kullanımına yönelik görüşme esnasında elde edilen bulgulara göre
aşağıda belirtilen Tablo 4’deki temalar ortaya çıkmıştır.
Tablo 4: İnternetin Almanca eğitiminde etkin ve verimli bir biçimde kullanımına yönelik
öneriler
f
Temalar
İnternette araştırma konusunda bilinçli olmak 9

Bilgi erişim konusunda öğrencilere yol göstermek 9

Teknik altyapı ve destek sağlanması 3

Öğretmen adayların çoğunluğu (9) Almanca eğitiminde İnternet’in etkin ve verimli

kullanılması için ‘internette araştırma konusunda bilinçli olmak’ ve ‘bilgi erişimi konusunda
öğrencilere yol göstermek’ konusunda görüşlerini bildirmişlerdir. 1. Tema olan ‘internette
araştırma konusunda bilinçli olmak’ konusunda öğretmen adayları şu önerilerde
bulunmaktadırlar:
- amaç doğrultusunda araştırmak,
- doğru adrese girmek ve
-araştırma konusunda bilinçli olmak
Bu bağlamda öğretmen adaylarının görüşmedeki düşünceleri şu şekildeydi:
” Etkin kullanım için doğru adresi kullanmak gerekiyor. En önemli öneri, bir çok arkadaşım ile
yaşadım, hepsi, hepimiz bir şeyler arıyoruz, Ben ulaşıyorum onlar ulaşamıyorlar; Bunun nedeni de
google.com dan giriyorlar, google.tr den giriyorlar ama google.de’den aramıyorlar ”(Çile)

” Hani ne aradığını veya konu ile ilgili ne kadar bilgi bulman gerektiğini bilirsin ve hangi
siteden bu anlamda faydalandığını bilirsen bence etkili ve verimli kullanılabilinir (Livan)

” …. Amaç önemli, adres önemli.”(Murat)

” onun dışında en genel olarak kelimeleri değil aradan seçeceğiniz kelimeleri yazmak
zorundasınız, mesela atıyorum ‘ve’ yazmak yerine daha başka birkaç sözcük yazmak
zorundasın”. (Havise)

‘Bilgi erişim konusunda öğrencilere yol göstermek’ konulu tema için öğretmen adaylarının
genel anlamda kast ettiği öğretmenin veya öğretim elemanının öğrencilere interneti
kullanımına yönelik destek olduğu, yönlendirdiği veya destek olması gerektiğidir. Bunlar
İnternetin Almanca eğitiminde etkin ve verimli bir biçimde kullanımına yönelik önerileri
kapsamaktadır. Konuya örnek ifadeler şu şekildedir:

”…. geçen sene bir derste çağlayan hoca bize bir şey vermişti, internetin adreslerini
vermişti, ….Linkler vermişti. Ve hani gerçekten oradan girdiğimiz zaman, hemen
ulaşabilmiştik onlara. O açıdan gerçekten eh güzel bir çalışmaydı, orda hem yöntem hem
alıştırmalar gördük hem de mesela biz şu anda bir ödev yapsak çok sınırlı sayıda hani link
ya da internet adresini biliyoruz ama öğretmenlerimiz de böyle bir şekilde rehber olunca
daha kolay ulaşabiliyoruz.” (Sinem)

” Eh tabi öğretmenin etkin bir şekilde kullanımına yönelik …..eğitimde eh yani kullanmayı
interneti kullanmayı bilmesi gerekmektedir. Her öğrencide de bilgisayar internet
olmayabilir. Bu kendi evinde ya da imkânlar olduğu sürece öğretmenin kendisi hazırlaması
gereken şeylerdir.”(Ahmet)

” öğrencilere derslerden sonra konulara yönelik internette araştırmalar yapmaları

söylenebilinir.”(Rabia)

İnternetin Almanca eğitiminde etkin ve verimli bir biçimde kullanımına yönelik önerilerine
yönelik üç öğretmen adayının ise bu konuya öneri olarak ‘Teknik altyapı ve destek
sağlanması’ görüşleri belirlenmiştir:
“Etkin bir şekilde kullanmak için eh Almancayı öğreten yerlerde bir defa internetin olması,
internet ve bilgisayarın olması gerekir. Yani öğrenciler her istediği zaman her istediğinde
takıldığında internete ulaşır bilgileri araştırmaları gerekir. “(Enver)

”Bilgisayar kullanımına yönelik eğitim verilmesi gerekir”(Recep)

”…Mesela fakültemize yönelik eğer olursa eh yani bilgisayarlar çoğaltılabilinir…”(Elçin)

Öğretmen adaylarının İnternetin Almanca eğitiminde etkin ve verimli bir biçimde

kullanımına yönelik önerileri doğrultusunda belirlenen tema ve bulgular doğrultusunda
belirtildiği gibi araştırma konusunda bilinçli olmak, interneti amaç ve gereksinim
doğrultusunda kullanabilmek, yararlanmak ve öğreticinin de bu konuda bilinçli olması
(derste kullanımını sağlamak, öğrenciyi internet kullanmasına teşvik etmek) önemli etmenler
olarak gösterilmektedir. Teknolojinin etkin ve verimli biçimde sağlanması önemlidir. Bu
nedenle bilgi ve eğitim teknoloji araçların etkin ve verimli kullanılması ve yararlandırılması,
hem öğrenci ve eğitim başarısına katkıları son derece önemli etmenlerdir. Bu gerçeklerden
hareketle, bilgi teknolojisi araçlarının en etkin ve yoğun kullanılmasında eğitimcilere de
önemli görevler düşmektedir.

5.Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Yaşantılarında İnterneti Hangi Amaçlarla

Kullanmayı Düşündüklerine Yönelik Bulgular
Görüşme formunun son sorusu ise ‘Bir öğretmen adayı olarak öğretmenlik yaşantında
İnterneti hangi amaçlarla kullanmayı düşünürsün? sorusundan ibaretti. Yanıtlarından elde
edilen bulgular çerçevesinde Tablo 5’deki temalar elde edilmiştir.
Tablo 5: Öğretmen adaylarının İnterneti öğretmenlik yaşantılarında hangi amaçlarla
kullanmayı düşündükleri temalar
f
Temalar
Amaç doğrultusunda öğretime destek 12

Mesleki gelişim 7
Tablo 5’de belirlendiği gibi, bütün katılımcı 12 öğretmen adayı ‘bir öğretmen adayı olarak
öğretmenlik yaşantında İnterneti hangi amaçlarla kullanmayı düşünürsün?’ sorusuna
verdikleri yanıtlardan ‘Amaç doğrultusunda öğretime destek’ adlı temaya görüşler
belirttikleri görülmektedir. Diğer bir ifade ile görüşmeye katılan bütün öğretmen adayları
İnterneti öğretmenlik yaşantısına entegre etmeyi düşünmekle birlikte, internetin amaca
yönelik öğretime destek olacağını düşünmektedirler. ‘Amaç doğrultusunda öğretime destek’
teması ile öğrencilerin düşünceleri şu yöndedir:

”ııı, interneti yine eh hem alıştırmaları takip etmek yaralanmak eh daha farklı çeşitlendirmek
açısından dersleri renklendirmek açısından kullanacağımı düşünüyorum .”(Enver)

”…hani daha motive etmede olsun eh görsellik, tabi görsellik işin içine girince her zaman
daha etkili oluyor…”(Havise)

”…onun dışında farklı metinler bulunabilinir, yani her seviyede metin

bulunabilinir .”(Murat)

”….internetten alıştırmaları alabilirim, rahatlıkla erişebilir. Ben onları kendim

geliştirebilirim.”(Sinem)

“…ödev konuları olabilir,….hedef kitleye yönelik materyaller ya da eğitim tarzları bunlar

olabilir….”(Elçin)

”sınav hazırladığımda ben mutlaka duyduğunu anlamaya yönelik alıştırmaları ölçmek

isterim. O yüzden de duymaya yönelik video alabilirim internetten. Konuşma ile ilgili Fonetik
dersi olarak, Fonetik, telaffuz alıştırmaları bulabilirim internet’ten. Bunları öğrencilere
tekrarlarla yaptırabilirim; O yüzden kesinlikle yararlanacağım, test hazırlarken birçok site
var, test hazırlamaya yardımcı oluyor insanlara, Farklı alıştırma çeşitleri çıkıyor, onları
içinden almayı düşünüyorum. “(Çile)

” Özellikle öğrencilerime dilin yanında Almanların kültürünü de öğretmek için eh internetin

etkin bir biçimde kullanabileceğini düşünüyorum.”(Murat)

Öğretmen adayı görüşlerinden belirlenen en önemli noktalardan birisi her öğretmen adayının
kendi amacı ve gereksinimi doğrultusunda İnterneti öğretmenlik yaşantısında entegre etme
isteğidir. Kimi güncel olayları takip etmek, kimi alıştırmalardan faydalanmak ve geliştirmek,
kimi var olan materyali yeniden düzenlemek ve benzeri gibi. Önemle vurgulanması gereken
diğer bir nokta, Almanca öğretmen adayları internetten edindiklerini kendi bilgi ve öğrenim
stratejileri ile birleştirmeleridir. Yani var olanı alıp geliştirip uyarlamaya çalışmaktadırlar. Bu
görüş ve hedefler ile eğitim ve teknoloji(internet) birbirlerini olumlu ve teşvik edici olarak
etkilediğini yorumlayabiliriz. Dikkat çekici diğer bir konuda ‘İnternetin Almanca eğitiminde
kullanımın yararları konusundaki ‘ sorudan (2.soru) elde edilen bulgular la bu sorudan elde
edilen cevaplardan ortak bulgular çıkmasıdır. Her iki sorunun cevabında görselliğin, duyma-
anlama becerisinin ve telaffuz’un önemi vurgulanmaktadır. Bu söylemler doğrultusunda
yabancı dil eğitim ve öğretiminde görselliğin, özgün dil ve kaynakların ve buna yönelik
alıştırmaların ne kadar önemli olduğunun tekrar tekrar ne kadar önemli olduğunu
görebilmekteyiz..
‘Mesleki gelişim’ teması 7 görüş ile ‘Öğretmen adaylarının İnterneti öğretmenlik
yaşantılarında hangi amaçlarla kullanmayı düşündükleri ‘ sorusuna yönelik elde edilen
cevaplardan 2. temadır. Öğretmen adaylarının ‘mesleki gelişim’ konusundaki görüşleri
çeşitlilik göstermektedir. Görüşlerde ortak olan bulgu ise gerek internet gerekse öğretmenlik
mesleğinin sürekli geliştiğini veya geliştirilmesi gerektiği ve güncelliğin takip edilmesi
gereğidir. Ve İnternet Almanca öğretmen adaylarının ifade ettikleri gibi öğretmenlik meslek
yaşantısında önemli bir yer teşkil etmektedir.
Bu temaya yönelik görüşler aşağıda belirtildiği gibidir:
”…ben şöyle düşünüyorum eh öğretmenin sürekli mesela kendi bölümü kendi mesleği kendi
mesleği ile yenilikleri sürekli takip etmek zorunda diye düşünüyorum bunun için de internet
kaçınılmaz eh yani olmazsa olmaz diye bir kavram .”(Livan)

”…. Kesinlikle kullanacağım. Zan ediyorum ki yani zan etmiyorum ki internetsiz yenilikleri
takip edebilsin. Yani nerden bilecek ki Ankara’da bir Almanca Öğretmenlerin bir konferans
yaptığını, yani bunu internetten çok daha rahat öğrenebilir. Takip edebilir forumlardan ya
da eh çok fazla öğretmen arkadaşla tanışıp, daha kolay her konuda kolaylık sağlıyor
internet. …”(Çile)

”Sadece mesleğini yerine getirmesi açısından değil mesleki sorumlulukları yerine getirmesi
açısından da faydası olacaktır. Örneğin ders planı örneği bulmak ya da yıllık ünite planı
örneğini bulmak gibi. Ya da hem Almanca hem de öğretmenlik mesleği ile ilgili eh gelişen
sürekli gelişmekte olan yenilikleri yeniden ortaya çıkmış özellikleri öğrenmenin çok büyük
faydası olacağını düşünüyorum.”(Ahmet)

Öğretmenlik mesleği aynı zamanda mesleği gelişim sürecidir. Öğretmen adaylarının ifade
ettikleri gibi ‘Mesleki gelişim’ konusu bilgi ve iletişim teknolojileri kapsamında önemli bir
rol oynamaktadır. Öğretmen adaylarının İnterneti öğretmenlik yaşantılarında sadece bilgi
içeriği veya kaynak erişimi olarak değil aynı zamanda kendi mesleğinde günceliği takip
etmek, yeniliklerden haberdar olmak ve öğretmenler arasındaki etkileşiminin devamını
sağlamak açısından İnternettin önemini vurgulamaktadırlar.
Sonuç
Bu çalışma ile internetin öğrenim amaçlı kullanımına yönelik Almanca Öğretmen adaylarının
görüşleri incelenmiştir. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin Almanca Öğretmenlik eğitiminde
önemli olduğu görülmektedir. Almanca Öğretmen adaylarından elde edilen bulgular
doğrultusunda, özellikle İnternetin eğitim ve öğretimde kullanılması ve yararlanması
gerekliliği ortaya çıkmaktadır. İnternetin öğrenim amacına yönelik bu ihtiyaç ve yararlanma
öğretmen adayları tarafından şu şekilde özetlenmektedir: kaynak çeşitliliğini, bilgi erişimini,
öğretime destek, mesleki gelişim, görsel çeşitlilik, Alman Dili ve Kültürüne ait özgün işitsel
ve görsel materyale ulaşım. Öğretmen adayları bu bilinçli görüşleri öğrenimlerinin son
döneminde olmaları ile de ilişkilidir. Çünkü bu öğretmen adayları öğrenimleri boyunca
aldıkları kuramsal ve uygulamalı dersleri ile belli bir bilgi ve tecrübe birikimine ulaşmalardır.
Bu süreçte öğretmen adayları tarafından yapılan sunumlar da bilgi ve eğitim teknoloji
konusundaki tecrübelerini de artırmıştır.

Yabancı dil eğitim-öğretimi çok öğeli ve birçok etmenle bağıntılı bir süreçtir. “ İçinde
yaşadığımız gerçekliği anadilimizden farklı bir biçimde yansıtan yabancı dil, bize yeni bir
dünyanın, yeni bir düşünce biçiminin kapılarını açar… (Sayın 2002: 18-19). Bu çalışma ile
gelinen diğer bir sonuç ise Alman dilinde duyduğunu anlama ve konuşma becerileri, telaffuz
geliştirme ve özgün kültür örneklerini görebilme açısından İnternetin önemli bir araç ve
kaynak olduğudur. Kaszumi’nin de belirttiği gibi İnternet’in yabancı dil eğitim ve
öğretiminde yer alması ile ülkelere, sınıf ortamlara ve gerçek dünyaya sınırlar kalkmaktadır
(Kaszumi 2003).Görsel-işitsel teknolojik bir araç olarak internet, dinleme, duyduğunu anlama
ve konuşma becerilerini geliştirmektedir. Internet bireysel öğrenime büyük destek verdiği
çalışmanın ortaya koyduğu başka bir sonuçtur. Bu süreç ile ‘kendi kendine öğrenme’ ve
‘bilginin kalıcılığı’ sağlanmaktadır. “In developing cultural awareness in the classroom it is
important that we help our students distinguish between the cultural norms, beliefs, or habits
of the majority within the speech community and the individual or group deviations from
some of these norms. Students should be enabled to discuss their native culture with their
foreign-speaking friends at the same time that they are provided with a real experiential
content” (Çakır, 2006). İnternet aracılığı ile Alman dili ve kültürü ile ilgili özgün duyma ve
görme erişimi ile öğrenciler bu özgün etkinlikleri ve kültür karşılaştırmasını birebir
yaşamaktadırlar.
Bu çalışmada görüşmeye katılan bütün öğretmen adayları İnterneti öğretmenlik yaşantısına
entegre etmeyi düşünmekle birlikte, internetin amaca yönelik öğretime destek olacağını
düşünmektedirler. Bu sonuç Ünal’ın yaptığı çalışmadaki öneri ile benzerlik göstermektedir:
Eğitim ve öğretim mutlaka bilgisayar ve internet ile desteklenmelidir (Ünal 2004).
Katılımcılarla yapılan görüşmelerden Almanca öğretmen adaylarının eğitim ve öğretimin
dinamik bir sürecinin olduğunun bilincinde olduklarıdır görülmektedir. Çalışmaya katılan
Almanca Öğretmen adaylarının görüşme esnasında verdikleri yanıtlardan amaç ve
gereksinimlere göre öğrenci odaklı eğitim-öğretim ortama verdikleri önem ortaya
çıkmaktadır. Bunu paralel olarak bilgi ve iletişim teknolojileri özellikle Almanca öğretimi ve
eğitiminde ve aynı zamanda meslek gelişiminde önemli bir yer aldığı görülmektedir.

References

Boldt, D. J., Gustafson, L. V., & Johnson, J. E. (1995). The Internet: A curriculum warehouse for
 social studies teachers, Social Studies, 86, 105-116.  

Çakır, İ. (2006). Developing cultural awareness in foreign language teaching, Turkish Online Journal

of Distance Education-TOJDE, 7(3), 154-161.

Çuhadar C. & Kuzu A. (2006). Öğretim ve sosyal etkileşim amaçli blog kullanimina yönelik öğrenci

görüşleri [Views of pre-service teachers on blog use for instruction and social interaction].

Proceedings of the 6th. International Educational Technology Conference, KKTC, 481-492.

Ekiz, H., Yavuz B.,& Ünal,H.(2003). Mantık Devreleri Dersine Yönelik İnternet Destekli Uzaktan

Eğitim Uygulaması [Logic Circuits Toward Internet Based Distance Education

Applications]. Third International Education Technologies Symposium, KKTC, 665-672.

Gündüz,Ş. &Odabaşı,F. (2004): The Importance Of Instructional Technologies And Material

Development Course At Pre-Service Teacher Education In Information Age. The Turkish

Online Journal of Educational Technology-TOJET, 3(1), 43-48.

İşman, A, İşbulan, O., Demir, Z. & Canan, O., (2008). Eğitim fakültesinde öğrenim gören öğretmen

adaylarının internet kullanma bariyerleri [Barriers to using internet for pre-service teachers in

faculty of education], Proceedings of the 8th. International Educational Technology

Conference, Turkey, 152-157.

İşman, A. & Dabaj, F. (2004). Attitudes of students towards internet, Turkish Online Journal of

Distance Education-TOJDE, 5(4).

Jung I. (2000). Singapore: Pre-service teacher training in technology use. International Journal of

Technologies for the Advancement of Knowledge and Learning, 2(6), 37-40

Jones, N. & Peachey, P. (2005). The development of socialization in an on-line learning

environment. The Journal of Interactive Online Learning, 3(3), 1-20

Kangro,A. & Kangro,I. (2004). Integration of ICT in Teacher Education and Different
 School Subjects in Latvia, Educational Media International, 41(1), 31-37

Kaptı, Ü. (2008). Alman Dili Eğitiminde sözcük öğretimi amaciyla web sayfalarinin kullanimi [The

usage of websites in german language education for vocabulary teaching], Proceedings of the

8th. International Educational Technology Conference, Turkey, 1226-1228.

Kartal E. (2005). Bilişim-iletişim teknolojileri ve dil öğretim endüstrisi [Information-communication

technologies and language teaching industry], The Turkish Online Journal of Educational

Technology-TOJET, 4(4), 82-87.

Kartal G, Yıldız, S., İnelmen, E. (2005). Bilişim teknolojilerinin yüksek öğretimde kullanimi: BT

destekli bir öğretim modeli [The Use of Information Technologies in Higher Education: A IT

supported teaching model], Proceedings of the 5th. Akademik Bilişim Konferansı, Turkey,

Retrieved February, 2009 from http://ab.org.tr/ab05/tammetin/114.doc)

Miles, M. B. & Huberman, A. M (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook.

Second Edition. California: Sage Publications.

Murphy,C. & Grennwood, L. (1998): Effective Integration of information and communications

technology in teacher education. Technology, Pedagogy and Education, 7(3),413-429

Oral, B. (2004).The Internet Usage of Teachers Candidates, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı,

Retrieved Januar, 2010 from www.pegema.net/dosya/dokuman/318.pdf

Polat T. (2003). Globalisierung und Mehrsprachigkeit. Zwei Seiten einer Medaille. [Globalization

and multilingualism. Two sides of a coin]. In Gündoğdu M. & Ülkü C. (Eds.),

Germanistische Untersuchung aus türkischer Perspektive, Shaker, 169-176

Rıza, E. T. (2000). Eğitim teknolojisi uygulamalari ve material geliştirme [Educational technologies

applications and material development], İzmir: Anadolu Matbaası.

Sayın, Ş. (2002). Yabancı Dille Eğitim ve Almancanın Önemi [The Importance Of German And

Education Through Foreign Language], İstanbul Erkek Liseliler Eğitim Vakfı,18-19

Schrofer, M. (2007). Die Schule der Zukunft [The Futur of School] – Connected Schools, Key

Account Manager Higher Education, Cisco Switzerland, Retrieved December, 2008 from

http://www.infosocietydays.ch/ResourceImage.aspx?raid=11144

Şimşek, N. (2004). Yapılandırmacı öğrenme ve öğretime eleştirel bir yaklaşim [A critical approach

to constructive learning and instruction], Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 3(5), 115-139.

Topkaya, I. (2007). Hareket beden eğitimi ve spor öğretiminde öğrenme ve öğretimin temelleri [The

basics of learning and teaching in physical sciences and sports education], Nobel Yayınları,

Ankara.

Ünal, D.P (2004). Öğrenme ve uygulama örnekleri [Learning and application examples].

Proceedings of the 4th. International Educational Technology Conference, Sakarya

University, Turkey, 174-178.

Yıldırım, A. & Simşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri [Qulitative research

methods in social sciences], Ankara, Seçkin Yayıncılık,