ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ Γ

ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΠΛΑΤΩΝΑΣ: ΠΡΩΤΑΓΟΡΑΣ

– ΠΟΛΙΤΕΙΑ

Α. Κείμενο :

O ηθικός εξαναγκασμός των φιλοσόφων

13.Ἐπελάθου, ἦν δ’ ἐγώ, πάλιν, ὦ φίλε, ὅτι νόμῳ οὐ τοῦτο

μέλει, ὅπως ἕν τι γένος ἐν πόλει διαφερόντως εὖ πράξει,
ἀλλ’ ἐν ὅλῃ τῇ πόλει τοῦτο μηχανᾶται ἐγγενέσθαι, συναρ‐
μόττων τοὺς πολίτας πειθοῖ τε καὶ ἀνάγκῃ, ποιῶν μεταδιδόναι
[520a] ἀλλήλοις τῆς ὠφελίας ἣν ἂν ἕκαστοι τὸ κοινὸν δυνατοὶ
ὦσιν ὠφελεῖν καὶ αὐτὸς ἐμποιῶν τοιούτους ἄνδρας ἐν τῇ
πόλει, οὐχ ἵνα ἀφιῇ τρέπεσθαι ὅπῃ ἕκαστος βούλεται, ἀλλ’
ἵνα καταχρῆται αὐτὸς αὐτοῖς ἐπὶ τὸν σύνδεσμον τῆς πόλεως.
Ἀληθῆ, ἔφη∙ ἐπελαθόμην γάρ.
Σκέψαι τοίνυν, εἶπον, ὦ Γλαύκων, ὅτι οὐδ’ ἀδικήσομεν
τοὺς παρ’ ἡμῖν φιλοσόφους γιγνομένους, ἀλλὰ δίκαια πρὸς
αὐτοὺς ἐροῦμεν, προσαναγκάζοντες τῶν ἄλλων ἐπιμελεῖσθαί
τε καὶ φυλάττειν.

Β. Παρατηρήσεις :

1. Να μεταφράσετε το απόσπασμα: «Ἐπελάθου, ἦν δ’ ἐγώ… τῆς πόλεως».

Μονάδες 10

2. Στο απόσπασμα που σας δίνεται να εντοπίσετε το επιχείρημα με το οποίο ο

Σωκράτης υποστηρίζει την άποψη του για το χρέος των φιλοσόφων και να το
αξιολογήσετε.
Μονάδες 15

3. νόμῳ οὐ τοῦτο μέλει, ὅπως ἕν τι γένος ἐν πόλει διαφερόντως εὖ

πράξει, ἀλλ’ ἐν ὅλῃ τῇ πόλει τοῦτο μηχανᾶται ἐγγενέσθαι :
Ποιος είναι ο σκοπός του νόμου σύμφωνα με τον Πλάτωνα; Να συγκρίνετε την
άποψη αυτή με την άποψη του Πρωταγόρα για το νόμο, όπως εκφράζεται στον
ομώνυμο διάλογο.
Ζεὺς οὖν δείσας περὶ τῷ γένει ἡμῶν μὴ ἀπόλοιτο πᾶν, ῾Ερμῆν πέμπει ἄ‐
γοντα εἰς ἀνθρώπους αἰδῶ τε καὶ δίκην, ἵνʹ εἶεν πόλεων κόσμοι τε καὶ
δε‐
σμοὶ φιλίας συναγωγοί.
ἐρωτᾷ οὖν ῾Ερμῆς Δία τίνα οὖν τρόπον δοίη δίκην καὶ αἰδῶ ἀνθρώποις∙
“Πότερον ὡς αἱ τέχναι νενέμηνται, οὕτω καὶ ταύτας νείμω; νενέμηνται δὲ
ὧδε∙ εἷς ἔχων ἰατρικὴν πολλοῖς ἱκανὸς ἰδιώταις, καὶ οἱ ἄλλοι δημιουργοί∙
καὶ δίκην δὴ καὶ αἰδῶ οὕτω θῶ ἐν τοῖς ἀνθρώποις, ἢ ἐπὶ πάντας νείμω;”
“᾿Επὶ πάντας,” ἔφη ὁ Ζεύς, “καὶ πάντες μετεχόντων∙ οὐ γὰρ ἂν γένοιντο
πόλεις, εἰ ὀλίγοι αὐτῶν μετέχοιεν ὥσπερ ἄλλων τεχνῶν∙ καὶ νόμον γε θὲς
παρʹ ἐμοῦ τὸν μὴ δυνάμενον αἰδοῦς καὶ δίκης μετέχειν κτείνειν ὡς νόσον
πόλεως.”
Μονάδες 15

4. Σχετικά με την σκηνοθεσία, τα πρόσωπα και το θέμα της Πολιτείας:

α]Ποιος είναι ο τόπος, ο χρόνος και οι κύριοι συζητητές του διαλόγου, β]Ποιο
είναι το θέμα του διαλόγου και σε ποιο ευρύτερο πλαίσιο εξετάζεται, γ]Τι
σημαίνουν στο κείμενο οι όροι πόλις και πολιτεία.
Μονάδες 10

5. Να γράψετε ομόρριζες λέξεις στη νεοελληνική γλώσσα των λέξεων :

Ἐπελάθου, μέλει, πειθοῖ, ἀφιῇ, τρέπεσθαι
Μονάδες 10