“URI NG KALAMIDAD”

BAGYO

Ang bagyo ay isang malakas na hanging

kumikilos ng paikot, na madalas ay may kasamang
malakas at matagal na pag-ulan. Ang bagyo ay isang
higanteng buhawi. Sa mata ng bagyo ay walang FLASHFLOODS
hangin subalit malakas naman ang hangin sa eyewall
nito.. Rumaragasang agos ng tubig na may kasamang
putik, bato, kahoy, at iba pa.

Mabilis ang pagdating nito at mabilis din ang

paghupa.

Maaaring sanhi ito ng pagkakalbo ng bundok at

pagmimina (kagaya ng dahilan kung bakit naging
mapaminsala ang bagyong Ondoy).

BAHA

Pagtaas ng tubig nang higit sa kapasidad ng ilog

at ibang daluyan na ang resulta ay pag-apaw nito sa
kapatagan.

Ito ay dulot ng labis na pag-ulan, biglaang

pagbuhos ng ulan o thunderstorm, pagka-ipon ng
tubig dahil sa pagbabara ng mga daluyan ng tubig, at
tuluy-tuloy na pag-ulan sa loob ng ilang araw.
LANDSLIDE
Ang pagbagsak ng lupa, putik, o mga malalaking
bato dahil sa pagiging mabuway ng burol o bundok.
Karaniwan itong idinudulot ng malakas o tuluy-
tuloy na pag-ulan o ‘di kaya naman ay paglindol.
Nagiging dahilan din o nakapagpapalala ng
landslide ang pagmimina, paggawa ng kalsada, di-
akmang paggamit ng lupa, at pagputol ng mga puno
sa kagubatan.
LINDOL
Ang lindol ay sanhi ng isang mabilis na
paglabas ng enerhiyang seismiko. Madalas, ang mga
lindol ay sanhi ng pag-galaw ng fault sa ibabaw na
bahagi ng mundo (crust). Ang enerhiyang lumalabas
ay sumasanga sa lahat ng direksiyon mula sa
kanyang pinanggalingan, ang pokus, sa anyo ng mga
seismikong alon. Ang anyo ng mga seismikong alon
ay maihahalintulad sa anyo ng payapang tubig na
hinulugan ng isang bato. Kahit na ang enerhiya ay
mabilis na nababawasan habang ito ay papalayo sa
pokus, may mga sensitibong kagamitan na
nakatalaga sa iba’t ibang panig ng mundo para itala
ang mga pangyayaring may kinalaman sa pagyanig
ng lupa.
STORM SURGE
Ang dalúyong-bagyo (Ingles: storm surge) ay
ang hindi pangkaraniwang pagtaas ng tubig sa
dalampasigan habang papalapit ang bagyo sa
baybayin.  Nakaaapekto sa tindi ng dalúyong-bagyo
ang lalim at oryentasyon ng katubigan na dinaraanan
ng bagyo at tiyempo ng kati. Karamihan ng mga
nasasawi tuwing may bagyo ay dulot ng dalúyong-
bagyo.

CLIMATE CHANGE
Ito ay pumapatungkol sa pagbabago ng klima
ng mundo at ng mga lugar sa mundo. Dahil ang
pinag-uusapan ay klima at hindi simpleng panahon o
weather lang, ito ay kapwa malawakan (large-scale)
at matagalan (long term) kinatatangian ito ng
pangkalahatan at matagalang pagbabago o pag-iiba
sa weather patterns sa local, rehiyunal at
pangdaigdigang antas.
EPEKTO NG CLIMATE CHANGE
Ang epekto ng climate change at pagtaas ng
temperatura sa mundo ay tumunaw sa mga niyebe at
yelo sa north at south pole, naka epekto din ito sa
pagtaas ng tubig sa mga karagatan at tiyempo ng
paglago ng mga ibat-ibang halaman.
GLOBALISASYON
Ang globalisasyon ay ang kaparaanan kung
paano nagiging global o pangbuong mundo ang mga
lokal o pampook o kaya pambansang mga gawi o
paraan. Sa madaling sabi, ginagawang magkakasama
sa buong daigdig. Tungkol ito
sa ekonomiya at kalakalan, teknolohiya, politika,
at kalinangan o kultura. Magkakaiba ang pananaw at
damdamin ng mga tao ukol sa globalisasyon: may
mga nag-iisip na nakakatulong ito sa lahat ng mga
tao, habang may mga nag-iisip na nakapipinsala ito
sa ilang mga tao.
“MGA INSTITUSYONG NAKATUTULONG SA
PAGSULONG NG GLOBALISASYON”
PAMAHALAAN
Ang pamahalaan ang pinakamalaking
Organisasyon sa ang bansa. Ito rin ang
organisasyonng may pinakamaraming-empleyado sa
bansa.
PAARALAN
Ang mga paaralan na makapangyarihang
institusyon sa paghubog ng kaisipan ng kabataan.
Ipinatutupad ng mga paaralan ang kurikulum na
angkop sa mga kasanayan at kaalaman na tinuro sa
ibang bansa.
MAS MEDIA
Napalawak ng saklaw ng Mas Media at
napakarami ring tumatangkilik dito. Bahagi ng Mas
Media ang maghatid ng impormasyon tulad ng
telebisyon, radio at internet.

MGA MULTINATIONAL CORPORATION

Ang multinational Corporation ay isang

kompanya na nagmamayari ng mga Asets o Capital
sa mga bansa maliban pa sa mga bansang
pinagmulan nito (Mga Halimbawa: Mc. Donald,
Nestle, Coca Cola, Toyota at Samsung.

NON-GOVERNMENTAL ORGANIZATION

Ang mga non-governmental Organization o

NGO ay Organization hindi bahagi ng Pamahalaan at
hindi rin kumikilos upang kumita. Karaniwang
isinusulong ng mga NGO ang mga hangarin sa tingin
nila’y makabubuti para sa sang katauhan.