ARI NG LUPA • Paano ba hinati-hati ang pagmamay-ari ng lupa ng mga sinaunang Pilipino?
• Ano ang kanilang Sistema sa pagmamay-ari ng
lupa?
• Ano ang katangian ng sinaunang Pilipino sa
pagmamay-ari ng lupa? • Karaniwang komyunal (communal) o kolektibo ang pagmamay-ari ng mga lupain noon. • Ibig sabihin, maaari itong gamitin ng lahat ng tao sa pamayanan at ang mga bunga nito ay pinaghahatian din ng lahat. • Naniniwala ang lahat sa kahalagahan ng pagpapanatili ng kaayusan nito at pag-aalaga sa kalikasan, dahil sa ang lahat ng miyembro ng barangay ay nakikinabang dito. • Ang mga pastulan, ilog at kagubatan ay kolektibong pag-aari din ng buong pamayanan at hindi maaring solohin ng iilang pamilya lamang.
• Itinuturing naman ng mga pamayanan sa mga
baybayin na pangkalahatan din ang paggamit sa karagatan, daungan, o ilog. • Mayroon ding mga katutubong batas sa paggamit ng lupa. Halimbawa: - Para sa mga Ifugao, may mga sinusunod na tuntunin sa pagtatakda ng panahon ng pangangaso, pagputol ng mga kahoy at panahon ng pagkuha ng pulot at mga bunga. • Hindi rin maaring ipagbili ang mga lupa sa mga taga-ibang lugar o hindi kasapi ng pamayanan. • Sa mga lupaing pastulan, maari lamang itong gamitin ng kung sinuman ang naglilinis nito. • May mga komyunal na lupain na mayroon ding mga pribadong pag-aari ang mga Maharlika at pamilya ng datu. • Ang mga pribadong lupa ay kadalasang makikita sa mga lugar na may aktibong kalakalan o produksiyong agrikultural. • Kalimitan ding nagagamit ang mga pribadong lupa upang malaman ang katayuan sa buhay ng isang pinuno, lalo na sa Luzon kung saan nakabatay ang pamumuno ng mga angkan sa kanilang mga pag-aaring lupa. • Maari ding maipamana ang mga lupain sa mga anak at kamag-anak, kung namatay na ang nagmamay-ari dito. • Kadalasan, pag-aari ng datu lalo na sa Katagalugan ang mga lupa na may irigasyon. • May kontrol din ang datu sa paggamit ng mga palaisdaan at daanang patubig (irigasyon). • Paano ba hinati-hati ang pagmamay-ari ng lupa ng sinaunang Pilipino?
Hinati-hati ang lupain ng sinaunang
Pilipino batay sa kanilang pangangailangan at sa kanilang tirahan. Ano ang kanilang Sistema sa pag- mamay-ari ng lupa? 1. May mga lupain na nakalaan para sa kapakinabangan ng mga maginoo o pamilya ng datu. 2. Kakahuyan, lupang pansakahan at katubigan ay itinuturing na pagmamay-ari ng buong pamayanan. 3. Ang pakikinabang o paggamit ng lupa sa sinaunang lipunang Filipino ay tinatawag na komunal o ginagamit sa kapakinabangan ng mga miyembro ng pamayanan. 4. Pagmamay-ari ng isang pamilya ang lupang kinatitirakan ng kanilang tahanan. Ano ang katangian ng sinaunang Pilipino sa pagmamay-ari ng lupa?
• Nagtutulungan ang lahat para sa kanilang
pangangailangan. • Pantay-pantay ang pagmamay-ari ng lupa.