Professional Documents
Culture Documents
AALAGA
NG GATASANG BAKA
National Dairy
Authority
Itinatag sa pamamagitan ng National Dairy
Development Act of 1995 (Republic Act
7884)
BFDC
UPGRADING PROGRAM
Ang pagkakaroon crossbreeds na may lahing gatasan
pagpapalahi
ng sa mga sa
lokal na hayop gamit angngsemilya mula sa toro
pamamagitan
gatas
na may lahing
an
Cross-breeding Scheme
Native Stock Pure Holstein Friesian
X
A rtificial
Insemination
Synchronizatio
n PD at 3rd
month
Evaluation
at weaning
Evaluation
at
heiferhood
Dairy
Upgrading
Isang paunang stratehiya para
magkaroon ng gatasang hayop ang
mga magsasaka ng halos walang
puhunan
Mahabang proseso, aabot hangang 45
na buwan
upang magkaroon ng isang ginagatasang
baka
Maaaring pagkakitaan ng mga nais
sumali sa programa
Ang mga sasapi ay maaaring maging
• Batangas
• Laguna
• Cavite
• Quezon
• Rizal
• Albay
• Sorsogon
• Camarines Sur
• Camarines Norte
• Iriga City
• Oriental Mindoro
• Palawan
Ang sasali sa programa ay maaaring
maging
dairy farmer
Ang isang crossbreed na gatasang baka
ay maaaring makapagbigay ng 4-5 liters
na gatas
Maaaring gatasan ang baka hanggang
300 araw
Maari din na ang magsasaka ay
makapagbenta ng bakang gatasan
Ang isang bakang gatasan ay may
dagdag na halaga kumpara sa bakang
Nagbibigay ang NDA ng limang daang pisong
(P500.00) insentibo sa mga AI technician na
makaka-pagpaanak mula sa upgrading.
Semilya ng gatasang baka ang gamit
Kailangang miyembro ng UNAIP
Dokumentong kailangan para sa pagpapatala:
a. CDT’s, endorsement mula sa NDA-SLD
b. LGU’s at ibang technicians , kopya ng UNAIP
Accreditation ID na may pirma.
c. Talaan o lista ng populasyon ng Baka sa lugar na
may kompletong detalye na i-renikomenda ng
Regional AI Coordinators (RAICs) o NDA-SLD
Larawan ng Magsasaka,
Inahing Baka at Guya
BRAHMA
N
HOLSTE
IN
ANGU
JERS S
EY
HEREFO
BROWNSW RD
ISS
Pagkakaiba
GATASAN ‘dairy type’ PATABAIN ‘meat
type’
Maamo
Masiwal
Walang Pasong
May Pasong
Di gaanong maskulado
Maskulado
Kailangan ng sapat na
Karaniwang naka-
pakain at higit na
suga/nakatali lang
pag- aalaga.
maghapon sa
damuhan.
Araw-araw ang kita sa gatas Ang kita ay pagkatapos
mabenta o makatay
Pag-aalaga ng Buntis
na
Dumalagang Baka
Bigyan ng tama at sapat na pakain ang
dumalagang baka lalo na sa huling 3
buwan ng pagbubuntis nito.
Hanggat maari ang dumalagang baka
ay
titimbang ng 85%(mature body weight)
Mature body weight :
HS breeds is 350-400
kg. HJ breeds is 250-300
Iwasan na tumaba ang
masyadong
dumalagang baka dahil maaring
makaranas ito ng dystocia o
mahirapan sa panganganak.
Siguraduhin na matingnan ito
ng beterinaryo upang masigurado
ang maayos na kalusugan ng baka
kapag ito ay nanganak.
Pangangan
ak ang petsa ng
Tandaan
panganganak ng inahing
baka.
Obserbahan ng mabuti ang
bakang malapit ng
manganak at ibukod ito sa
iba.
Hayaan itong makapanganak
ng normal.
Tulungan ang baka sa sandaling
ito ay mahirapan sa panganganak
o tumawag ng beterinaryo.
Pagkatapos makapanganak ng baka
itala agad ang mga sumusunod:
• ETN(inahing baka)
• Araw ng panganganak,
• ETN(guya/bisiro)
• Timbang
• Kasarian
• Kulay.
Abnormal Calf
Nanganganak na Baka
PAG-AALAGA NG
GUYA
1. Siguraduhin na ang guya ay ipapanganak
sa malinis sa lugar upang maiwasan ang
impeksyon
2. Alisin ang uhog sa butas ng ilong at tingnan
kung nakakahinga ang guya
3. Kung napansin na ang guya ay nahihirapan
huminga, gawin ang sumusunod:
Malumanay na ibomba ang dibdib gamit
ang dalawang daliri (ndex at gitna)
Panatilihin na ang ulo ng guya ay mas mababa sa
kanyang likod upang ang uhog ay lumabas. Maari
din gumamit ng straw sa ilong upang ang guya ay
bumahing at makahinga ng maayos.
4. Punasan ang guya gamit ang malinis na tela.
5. Ang pusod ay inirekumendang huwag putulan.
Kung puputulan, ito dapat ay may habang 4
inches at dapat malagyan ng Povidone Iodine o
fly repellant. Pagtuunan ng pansin ang pusod
at tingnan kung ito ay tuyo at hindi namamaga
sa susunod na ilang lingo upang maiwasan ang
impeksyon.
6. Ang Colostrum ay mahalagang maibigay sa
guya
sa unang dalawang oras pagkatapos
ipanganak.
7. Bigyang pansin ang mga mahihinang guya,
maari din kayong gumamit ng heater kung
8. Tingnan kung mayroong Congenital defect.
9. Sa loob ng 48-oras pagkatapos ng
panganganak, ang guya ay dapat
nakapagbawas. Sa kasong ang guya ay
hindi nakapagbawas, maaring tulungan sa
pamamagitan ng pagpasok ng daliri na may
pampadulas sa puwetan upang mailabas
ang dumi.
PAGPAPAKAIN
NG GUYA
A. Pagbibigay ng Gatas/
Colostrum
- ‘UNANGGATAS ’
-nagtataglay ng antibodies na
magbibigay ng proteksyon sa guya
laban
sa sakit at impeksyon.
Sa Unang Araw:
Bigyan ng colostrum katumbas ng
10% bigat ng guya sa loob ng 2
oras pagkatapos ng panganganak
sa pamamagitan ng bote ng gatas
o Dzesophageal tubedz
Sa ikalawang araw hanggang sa
pagwawalay (3 buwan): 2 litro ng
gatas ay dapat maibigay dalawang
Mga Dapat Malaman Tungkol sa
Colostrum:
Fresh colostrum-ito ang colostrum sa loob ng unang
12 oras mula panganganak.
1 4 4 0 0 0
2 4 4 0 0.2 0
3 4 3 1 0.3 0
4 4 2 2 0.4 0
5 4 1 3 0.4 Ad. Lib.
6 4 0 4 0.4 Ad. Lib.
7 4 0 6 0.5 Ad. Lib.
8 4 0 4 0.5 Ad. Lib.
9 4 0 3 1.0 Ad. Lib.
10 4 0 2 1.0 Ad. Lib.
D. TUBIG
Siguraduhing malinis ang tubig na ibinibigay sa
guya.
Panatilihing may laman ang tubig inuman sa
buong pagkakataon.
Nakakatulong ito sa pangkaraniwang dagdag ng
timbang kada araw o (ADG) at sa mabisang
pag- digest ng pagkain.
E. FEEDING
MATERIALS
Linisan ng maayos gamit ang disinfectant at
mainit na tubig para maiwasan ang sakit na
maaring makuha sa bacteria mula sa
maduming gamit.
HUSBANDR
Y/
MANAGEME
NT
Housing/ Calf
Hutches
Recommended space: 1sq m/ animal
Roofing elevation: 2 meters-highest point
: 1.5 meters-lowest point
Pen sidings/ dividers: 0.7 meters height
Flooring: earth, depression of 15 cm with drain
Bedding materials: Wood chips or rice hull
Roofing material: Nipa or cogon
Heater type such as gas, oil or electric can
supply heat especially in cold weathers
Animal Identification o
Pagkakakilanlan
1. Neck tagging
• Isagawa 1 araw matapos maipanganak.
2. Ear tagging
• Gumamit ng disinfectant upang maiwasan
ang impeksyon
• Isagawa sa ikalawang linggo
matapos maipanganak.
3. Ear notching
•maglagay ng fly repellant matapos
gawin ang ear
notching.
4. Branding
Actual Ear Tagging
Disbudding
Para maiwasan ang pagtubo ng sungay kailangang
maisagawa ang disbudding bago sumapit sa ika
60 araw ang guya.
Paraan : dehorning iron at dehorning paste
Gamit a-ng dehorning iron:
1. Ihanda ang mga gamit: dehorning iron,
heating source (blow torch, stove, etc.),
fly repellant, gunting, restraining tools.
2. Hawakan ng mabuti ang guya.
3. Gupitan ang bahagi sa paligid ng
patubong
4) Painitin ang dehorning iron at ilapit/idikit ito
sa patubong sungay.Siguraduhin na nasunog
ng maayos ang bahaging ito hanggang sa
inner white core para maiwasang tumubo
itong muli.
5) Lagyan ito ng fly repellant at pakawalan
na ang guya pagkatapos.
Actual Disbudding
Gamit ang dehorning
paste:
1. Ihanda ang mga gamit: dehorning
paste,matalas na kutsilyo, fly repellant,
gunting, restraining tools.
2. Hawakan ng mabuti ang guya.
3. Gupitan ang bahagi sa paligid ng patubong
sungay.
4. Hiwain hanggang sa inner white core.
5. Ilagay ang dehorning paste (ingatan na wag
malagyan ang mata,ilong at tenga)
6. Lagyan ng fly repellant.
7. Huwag munang pakawalan ang guya sa
loob ng 1 oras.
Pag-alis ng Sobrang
Utong
-maaring gupitin ang
sobrang utong
gamit ang gunting .
-kung ito ay wala sa
normal na
posisyon, lokasyon
at laki.
-isagawa ito sa unang
araw.
-lagyan ng fly
repellant
PAGWAWALAY NG GUYA
Ang rekomendadong edad o
timbang ng pagwawalay sa gatas
ng guya ay sa edad na 3 buwan o
kapag umabot na sa 90 to 100 kg
na timbang.
Pamumula ng
ari
o vulva
Palatandaan ng
Pangangandi
May lumalabas na maputing lamad sa ari o
vulva.
Tandaan:
Tumawag agad ng AI technician kapag nakita ang senyales
na ito upang ma-inseminate agad ang dumalaga. Ngunit dapat
din tandaan na hindi lahat ng may discharge ay
dapat ma- inseminate, gaya ng mga buntis ng dumalaga.
Palatandaan ng Pangangandi
Pagsampa sa
ibang baka
Hindi gumagalaw
kapag binababahan
o sinasampahan
(Standing heat)
* Standing heat – pinaka siguradong palatandaan
ng pangangandi
Parts of Female Reproductive Organ
-vulva
-vagina
-cervix
-uterus
-2
oviducts
-2
ovaries
Average Reproductive Cycle of
Cattle
Species Estrous Length Ovulation Length of
Cycle of Estrus Pregnancy
Kalimitan Problema sa
Pagpapalahi/
Pag-breed
Ang hayop mismo, may kinalaman sa kanyang
estrous cycle. Halimbawa: freemartin, inactive
ovaries, infantile reproductive organ, narrow
pelvic brim
Mababa ang kalidad ng similyang ginamit.
Hindi bihasa ang AI technician
Hindi magaling o mahusay ang bull na ginamit
Time of breeding, maaaring napaaga o
masyadong
huli na ang pagsisemilya
Nahuli ang farmer/ caretaker sa pagtawag ng AI
Mga Dapat Gawin Upang Makakuha
ng
Mataas na Conception
Ang Farmer o caretaker ay dapat:
Rate/Pagbubuntis
- Magkaroon ng maayos na farm at animal
management
- Matukoy ang mga Dzin-heatdz na baka at
matawag
ang AI technician sa tamang oras
Tetherin
g
-Kalimitan ginagawa ng mga small-
hold dairy farmers sa pamamagitan
ng pagtatali ng dumalaga sa isang
Paddock 1 Paddock 2
Milkers Milkers
Paddock 4 Paddock 3
Age
(month
3
6 to 9 22 5.5 0.5
9 to 12 28 7 1
12 to 15 34 8.5 1
15 to 18 41 10.25 1
18 to 21 48 12 1
RiceStraw/
Dayame
Concentrates
Damo para sa Cut and
Carry
Napier grass
Guinea
grass Para
Damograss
para sa
Grazing
Stargrass
Humidicola
Signal
grass
Karaniwang Tawag: Napier
Grass
Scientific
Name: Pennisetum
p
urpureum
Karaniwang Tawag:
Flemingia
Siyentipikong Pangalan:
Flemengia
macrophylla
Karaniwang
Tawag:Stylo
Siyentipikong Pangalan:
Stylosanthes
Karaniwang Tawag:
Mani-Manian
Siyentipikong Pangalan:
Arachis
pintoi
Karaniwang Tawag:
Indigofera
Siyentipikong
Pangalan: Indigofera
spicata
Concentrate
s Mahalaga sa produksyon
ng gatas at karne
Nagbibigay ng enerhiya
at protina
Rice Straw/Dayami
B
y
-
p
r
o
d
Silage
• Ito ay isang paraan ng pag-preserba ng
sariwang damo sa pamamagitan ng pag-
iimbak sa isang lagayan at naka-
selyadong mabuti.
• Kapag maganda ang pagkakaimbak ay
maari itong tumagal ng ilang buwan o
taon.
Health
Management
Mga Karaniwang Sakit ng
Baka
Pananamlay
Hair Loss
Scouring/
Warts/ Kulugo
Pagtatae
Joint Ill/Navel Ill
Ubo at
Crooked Calf
Sipon
Ringworm
Pneumo
nia Umbilical hernia
Bloat
Myiasis
Pamama
yat
1. Scouring/ Diarrhea
All ages can be affected, especially calves
Contributing factors:
Lack of colostrums
Poor sanitation
Inadequate nutrition
Too much or too concentrated milk being
fed
Cold, damp, draughty or humid housing
Cause: viruses, bacteria, parasites or
Symptoms:
Change in feces which become liquid with
variable
colour and smell.
It has a dull appearance with sunken eyes and is
often reluctant to feed or drink.
Treatment:
Slowly withhold milk; replace it
with warm water with electrolytes until
stool thickens
When stool thickens feed half milk
and half
electrolyte. Then resume milk feeding
Alternative preparation of Electrolytes:
1 liter of boiled water 3 tbsp. of
1 medium sized sugar
calamansi 2 tbsp. of salt
Prevention:
Calves must get adequate amounts of
colostrum as soon as possible
Do not overfeed calves
Use good quality milk replacers
Feed milk at body (37° C) temperature
if possible, otherwise feed at a constant
temperature
2.
Alopecia
Types of Alopecia:
Even patches on both sides: Hormonal cause
One sided: Nutritional or Parasitic infestation
Choice of Treatment:
Mineral supplementation should be given first
Apply Amitraz (Tactic®) if the first line of
treatment is ineffective. After
application, prevent the calf from licking.
Ivermectin can be given if Amitraz is
ineffective.