Professional Documents
Culture Documents
Filosofiaselektibitatea 160117171056
Filosofiaselektibitatea 160117171056
BATXILERGOA
guztiak
UNIBERTSITATERA SARTZEKO PROBAK
PRUEBAS DE ACCESO A LA UNIVERSIDAD
FILOSOFIAREN HISTORIA
A AUKERA
“Honen ostean, ni zer naizen aztertu nuen arretaz, eta ikusi nuen irudika
nezakeela ez neukala inolako gorputzik eta ez zegoela ni nengoen inolako mundurik,
ez eta lekurik, baina ez nezakeela honegatik irudikatu ni ez nintzela; eta ikusi nuen,
halaber, ni ez beste gauzen egiaz zalantza egin behar nuela pentsatze hutsetik
ondorioztatzen zela, ebidenteki eta ziurtasunez ni zerbait nintzela, eta, ostera,
bakarrik pentsatzeari utzita ez nuela izango batere arrazoirik ni banintzela uste
izateko”.
GALDERAK
GALDERAK
1.3. Kant-en iritziz, gizakiak, bere kontzientzia morala eraikitzean, bere arrazoimenaz
baliatu behar du. Ikasi dituzun filosofo guztiek ez dute tesi hori onartzen. Gara ezazu
disertazio labur bat, gutxienez Kant-en tesiaren aldeko argudio bat eta haren
kontrako beste argudio bat emanez. Ondoren, eman ezazu zure tesiaren inguruko
hausnarketa. (3 puntu) (200-300 hitz).
A AUKERA
“Ama, filosofiaren gazteluaz beraz jabetu zara. Hitzak besterik ez zaizkizu falta
izan Hortensius izeneko liburuan, filosofiaren alde eta gorespenerako liburu hartan,
Tullius-ek bezala aditzera emateko: Hara nola guztiek, ez filosofoek hain zuzen,
baina bai eztabaidarako prest daudenek, nahi bezala bizi direnak zoriontsu direla
diote. Oker handia! Komeni ez dena nahi izatea zoritxar ezin handiagoa baita. Nahi
dena ez lortzea ez da komeni ez dena lortzea bezain txarra. Gaitz handiago dakartza
borondatearen txarkeriak, zorteak ondasun baino ”.
GALDERAK
1. MULTZOA. TESTUAREN ULERMENA
1.1 Laburtu pasartea, haren ideiak eta ideien arteko loturak errespetatuz. (1 puntu).
1.3 Testuaren tesia kontuan hartuta (desiraren eta zoriontasunaren arteko lotura
estua dela, hain zuzen), gara ezazu disertazio labur bat, gutxienez tesiaren aldeko
argudio bat eta haren kontrako beste argudio bat emanez. Ondoren, eman ezazu
zure tesiaren inguruko hausnarketa. (3 puntu) (200-300 hitz).
2.1 Azal ezazu, larburki, Agustin Hiponakoarentzat gaitza zer den (1,5 puntu).
(Gehienez: 150 hitz).
2.2 Agustinen historiaren filosofia: Jainkoaren Hiria (1,5 puntu). (Gehienez: 150 hitz).
2.3 Ezagutza: arrazoimena eta fedea Agustinen eta Tomasen obran (2 puntu).
(Gehienez: 250 hitz).
!"#$%&'(#')'%&)*()&'+%,-* !"#$%&'()$(&**$'+(&(,&(
.&-$),* #-./$"'.)&)(
/010234*%,)#")* 0#-.+(1232(
!
! !"#$%$!"&'()** !"#$%&"'()*(+'(
+"%,$'"&* ,"+%#%,-'(
!
B AUKERA
“Maixuak ikasleari irakasten diona doktorearen zientzia da, engainatzen ez ba
dio, eta hori Jainkoaz esatea ez da zilegi. Jainkoak ezarri ditu gure baitan lehen
printzipioen ezagutza, bera izan baita gure izaeraren egilea. Lehen printzipio horiek,
beraz, jainkozko jakinduriaren barnean daude. Ondorioz, horien aurka dagoen guztia
Jainkozko jakinduriaren aurka dago. Hori ez da Jainkoaren bidea. Eta hortik, goi-
agerkunde bidez ditugun egiek ezin dute ezagutza naturalaren aurkakoak izan”.
GALDERAK
1.3 “Jainkoak ezarri ditu gure baitan lehen printzipioen ezagutza, bera izan baita gure
izaeraren egilea” tesia kontuan hartuta, gara ezazu disertazio labur bat, gutxienez
tesiaren aldeko argudio bat eta haren kontrako beste argudio bat emanez. Ondoren,
eman ezazu zure tesiaren inguruko hausnarketa. (3 puntu) (200-300 hitz).
2.2 Lege Naturala Tomas Akinokoaren pentsamenduan (1,5 puntu). (Gehienez: 150
hitz).
FILOSOFIAREN HISTORIA DE LA
HISTORIA FILOSOFÍA
A AUKERA
“Horren ostean, ni zer naizen aztertu nuen arretaz, eta ikusi nuen irudika nezakeela
ez neukala inolako gorputzik eta ez zegoela ni nengoen inolako mundurik, ez eta
lekurik, baina ez nezakeela horregatik irudikatu ni ez nintzela; eta ikusi nuen,
halaber, ni ez beste gauzen egiaz zalantza egin behar nuela pentsatze hutsetik
ondorioztatzen zela, ebidenteki eta ziurtasunez, ni zerbait nintzela, eta, ostera,
bakarrik pentsatzeari utzita ez nuela izango batere arrazoirik ni banintzela uste
izateko”.
Descartes: Metodoaren diskurtsoa
GALDERAK
1. MULTZOA. TESTUAREN ULERMENA
1.1. Laburtu ezazu pasartea, haren ideiak eta ideien arteko loturak errespetatuz.
(1 puntu).
1.2. Azaldu itzazu termino azpimarratuak (1 puntu) (gehienez, 50-75 hitz termino
bakoitzeko).
FILOSOFIAREN HISTORIA DE LA
HISTORIA FILOSOFÍA
B AUKERA
“Ilustrazioa, gizakiaren irteera da bere erruzko adingabetasunetik. Adingabetasuna,
besteren gidaritzarik gabe nor bere adimenaz baliatzeko ezintasuna. Norberaren
erruzkoa, adingabetasunaren zergatia ez datzanean adimenik ezean, nor bere
buruaz besteren gidaritzarik gabe erabakitzeko gaitasun eta kuraiarik ezean baizik.
Sapere aude! Ausart zaitez, zure adimenaz baliatzen! Hona hemen ilustrazioaren
esana”.
Kant: “Zer da Ilustrazioa?” galderari erantzuna
GALDERAK
1.2. Azaldu itzazu termino azpimarratuak (1 puntu) (gehienez, 50-75 hitz termino
bakoitzeko).
2.2. Azaldu ezazu Caesar non est supra gramaticos esaldiaren esanahia Kant-en
obran. (1,5 puntu) (Gehienez: 150 hitz).
FILOSOFIAREN HISTORIA DE LA
HISTORIA FILOSOFÍA
A AUKERA
“Nik esan nion: adiskide, berriro ahantzi zaizu legez ezin zaiola bestelako
biziera opa ezein hiritar motari, aitzitik, hiri osoan nahi du ongia hedatu, hiritarrak
batuz edo komentzituta edo behartuta, bakoitzak taldearentzat ekar lezakeen
laguntza elkarrekiko zabalduz eta horrelako gizonak hirian egin baditza ez da, noski,
bakoitzak gogo duenera jardutera itzul dadin, herriaren batasunerako eurok
zuzentzeko baizik ”.
Platon: Errepublica VII, 5
GALDERAK
1. MULTZOA. TESTUAREN ULERMENA
1.1. Laburtu ezazu pasartea, haren ideiak eta ideien arteko loturak errespetatuz.
(1 puntu).
1.3. Platonen iritziz, Estatu zuzena lortzen da Estatuko klase bakoitzak berez
dagokiona betetzen duenean. Gara ezazu disertazio labur bat, gutxienez
Platonen tesi horren aldeko argudio bat eta haren kontrako beste argudio bar
emanez. Ondoren, eman ezazu zure tesiaren inguruko hausnarketa. (3 puntu)
(200-300 hitz).
2.2. Deskriba ezazu, laburki, arimaren eta haren bertuteen doktrina platondarra.
(1,5 puntu). (Gehienez: 150 hitz).
2.3. Azaldu ezazu zertan den Aristotelesek Platonen Ideien doktrinari eginiko
kritika (2 puntu). (Gehienez: 250 hitz).
UNIBERTSITATERA SARTZEKO PRUEBAS DE ACCESO A LA
PROBAK UNIVERSIDAD
2011ko UZTAILA JULIO 2011
FILOSOFIAREN HISTORIA DE LA
HISTORIA FILOSOFÍA
B AUKERA
“Gizaki guztiek berez dute jakiteko guraria. Horren adierazle da sentimenei
diegun estimua, horiek berez baititugu estimatzen, beren baliagarritasuna alde
batera utzita, eta beste edozein baino gehiago, ikusmena. Eta ez bakarrik ekintzari
begira, zeren, ezer egin behar ez badugu ere, esan baitezakegu nahiago izaten
dugula ikusmena, gainerako sentimenak baino. Eta arrazoiz hau da: sentimenetan
berak laguntzen digula gehien gauzak ezagutzen eta horien alderdi ezberdin asko
erakusten dizkigula”.
Aristoteles: Metafisika, I 1.
GALDERAK
1. MULTZOA. TESTUAREN ULERMENA
1.1. Laburtu ezazu pasartea, haren ideiak eta ideien arteko loturak errespetatuz.
(1 puntu)
2.2. Deskriba ezazu, laburki, Aristotelesen doktrina etikoa (1,5 puntu) (Gehienez:
150 hitz)
FILOSOFIAREN HISTORIA DE LA
HISTORIA FILOSOFÍA
A AUKERA
“- Jakina bada ez dela zorionduna nahi duenaren jabe ez dena, lehenik ikusi
dugunez, eta inor ez dabilela aurkitu nahi ez duenaren bila , eta [akademikoak] beti
egiaren atzetik dabiltzala, garbi dago, beraz, egia lortu nahi dutela, egia aurkitu nahi
dutela. Baina ez dute aurkitzen. Porrot egiten dute, beraz, haien ahalegin eta asmo
guztiek. Ez dute, bada, nahi dutena eta, beraz, ez dira zoriontsu. Baina inor ez da
jakintsu zoriontsu ez bada; akademikoa, beraz, ez da jakintsua”.
AGUSTIN HIPONAKOA: Bizitza Zoriontsuaz
GALDERAK
1. MULTZOA. TESTUAREN ULERMENA
1.1. Laburtu ez azu pasartea, haren ideiak eta ideien arteko loturak errespetatuz.
(1 puntu).
1.3. Agustinen iritziz, jakintzaren eta zoriontasunaren artean lotura estua dago, et a
lotura horren gunean Jainkoa dago. Garatu ezazu disertazio labur bat,
gutxienez Agustinen tesi horren aldeko argudio bat eta haren kontrako beste
argudio bat emanez. Ondoren, egin ezazu gogoeta bat, zure gogoeta, tesi
horri buruz. (3 puntu) (200-300 hitz).
2.2. Agustinen Historiaren Filosofia: lurreko hiria eta Jainkoaren hiria. (1,5 puntu)
(Gehienez: 150 hitz).
FILOSOFIAREN HISTORIA DE LA
HISTORIA FILOSOFÍA
B AUKERA
GALDERAK
1. MULTZOA. TESTUAREN ULERMENA
1.1. Laburtu ez azu pasartea, haren ideiak eta ideien arteko loturak errespetatuz.
(1 puntu).
2.2. Tomas Akinokoaren etika eta politika: lege naturala. (1,5 puntu) (Gehienez:
150 hitz).
FILOSOFIAREN HISTORIA DE LA
HISTORIA FILOSOFÍA
A AUKERA
―Ideiak zer zaizkigun ondo jabetzeko, bizitzan duten lehen mailako zereginaz
ohartzeko, zientzia poesiara hurbiltzeko orain arte eduki duguna baino askoz
ausardia eta adore handiagoa eduki beharra dago. Nik esango nuke, orain arte
enuntziatutako guztiaren ondoren ondo ulertu nahi bazait, zientzia poesiatik askoz
hurbilago dagoela errealitatetik baino, zientziak gure bizitzako organismoan duen
funtzioak arteak duen funtzioaren antz handia duela‖.
(J. Ortega y Gasset, Ideiak eta sinesteak)
GALDERAK
1. MULTZOA. TESTUAREN ULERMENA
1.1. Laburtu ezazu pasartea, hango ideiak eta ideien arteko loturak errespetatuz
(puntu 1).
1.2. Azaldu itzazu azpimarraturiko terminoak (puntu 1) (Gehienez ere, 50-75 hitz
termino bakoitzeko).
1.3. ―Zientzia poesiatik askoz hurbilago dagoela errealitatetik baino‖ tesia kontuan
hartuta, garatu ezazu disertazio labur bat, gutxienez tesiaren aldeko argudio
bat eta haren kontrako beste argudio bat emanez. Ondoren, eman ezazu zure
tesiaren inguruko hausnarketa. (3 puntu) (200-300 hitz).
2.2. Gure garaiko gaia: arrazionalismoa gainditzea. (1,5 puntu) (Gehienez: 150
hitz)
FILOSOFIAREN HISTORIA DE LA
HISTORIA FILOSOFÍA
B AUKERA
―Nire helburu bakarra —eta nik uste dut inoiz etikaz edo erlijioaz mintzatzen edo
idazten saiatu diren guztiena ere badela— hizkuntzaren mugen kontra jotzea izan
da. Gure kaiolaren hormen kontra jotze hori itxaropenik gabea da guztiz eta erabat.
Etika, bizitzaren azken esanahiaz, on absolutuaz, baliozko absolutuaz zerbait
esateko desiratik sortzen den bezainbatean, ezin da zientzia izan. Etikak dioenak ez
dio ezer gehitzen gure ezagutzari, inongo zentzutan‖.
Wittgenstein: Hitzaldi bat etikaz
GALDERAK
1.2. Azaldu itzazu azpimarraturiko terminoak. (Gehienez ere, 50-75 hitz termino
bakoitzeko) (puntu 1)
1.3. Testuaren tesia kontuan hartuta (―Etikak dioenak ez dio ezer gehitzen gure
ezagutzari, inongo zentzutan‖), garatu ezazu disertazio labur bat, gutxienez
tesiaren aldeko argudio bat eta haren kontrako beste argudio bat emane.
Ondoren, eman ezazu zure tesiaren inguruko hausnarketa. (3 puntu) (200-300
hitz).
FILOSOFIAREN HISTORIA DE LA
HISTORIA FILOSOFÍA
A AUKERA
Orain arteko gizarte osoaren historia klase arteko borrokaren historia besterik ez da
izan. Gizon librea eta esklaboa, patrizioa eta plebeioa, baroia eta jopua, kofradia-
maisua eta ofizialea, hitz batez, zapaltzaileak eta zapalduak, beti aritu dira elkarren
aurka etengabeko gerran; batzuetan agerian, eta beste batzuetan ezkutuan, eta
garra hau beti gizarte osoaren aldakuntza iraultzailearekin amaitzen zen, edo,
bestela, borrokan ziharduten bi klaseen birrintzean.
(Marx-Engels: Alderdi Komunistaren manifestua)
GALDERAK
1. MULTZOA. TESTUAREN ULERMENA
1.1. Laburtu ezazu pasartea, haren ideiak eta ideien arteko loturak errespetatuz.
(1 puntu).
1.3. Marxek eta Engelsek baieztatzen dute gizarte osoaren historia klase arteko
borrokaren historia besterik ez dela izan. Garatu ezazu disertazio labur bat,
gutxienez tesiaren aldeko argudio bat eta haren kontrako beste argudio bat
emanez. Ondoren, eman ezazu tesiaren inguruko zure hausnarketa. (3 puntu)
(200-300 hitz).
2.2. Deskriba ezazu zer eragin izan duen Marxen pentsamenduak Marxen
ondorengo munduan. (1,5 puntu) (Gehienez: 150 hitz).
FILOSOFIAREN HISTORIA DE LA
HISTORIA FILOSOFÍA
B AUKERA
Jainkoaren ideia bizitzaren antinomia gisa asmatu da. Hark biltzen du, beldurgarrizko
batasun batean, kaltegarria den oro, pozoitsua den oro, bizitzaren kontra dagoen
oro. Haraindiko munduaren asmakizuna existitzen den mundu bakarraren
mesprezurako da, geure mundu honi helburu, arrazoi eta xede oro ebasteko. Arima
hilezinaren kontzeptuak gorputza erdeinatzen du, bizitzan aintzat hartzea merezi
duen guztia ezabatzeko.
(F. Nietzsche. Ecce Homo)
GALDERAK
1.3. “Jainkoaren ideia bizitzaren antinomia gisa asmatu da” tesia kontuan hartuta,
garatu ezazu disertazio labur bat, gutxienez tesiaren aldeko argudio bat eta
haren kontrako beste argudio bat emanez. Ondoren, eman ezazu tesiaren
inguruko zure hausnarketa. (3 puntu) (200-300 hitz).
2.3. Deskriba ezazu Marxen alienazio erlijiosoa. (2 puntu) (Gehienez: 250 hitz).
UNIBERTSITATERA SARTZEKO PRUEBAS DE ACCESO A LA
PROBAK UNIVERSIDAD
2014ko EKAINA JUNIO 2014
FILOSOFIAREN HISTORIA DE LA
HISTORIA FILOSOFÍA
A AUKERA
Ama, filosofiaren gazteluaz beraz jabetu zara. Hitzak besterik ez zaizkizu falta izan
Hortensius izeneko liburuan, filosofiaren alde eta gorespenerako liburu hartan,
Tullius-ek bezala aditzera emateko: Hara nola guztiek, ez filosofoek hain zuzen,
baina bai eztabaidarako prest daudenek, nahi bezala bizi direnak zoriontsu direla
diote. Oker handia! Komeni ez dena nahi izatea zoritxar ezin handiagoa baita. Nahi
dena ez lortzea ez da komeni ez dena lortzea bezain txarra. Gaitz handiagoa
dakartza borondatearen txarkeriak, zorteak ondasuna baino.
GALDERAK
14
1 BLOKEA. TESTUAREN ULERMENA
1.1. Laburtu ezazu pasartea, testuko ideiak eta ideien arteko loturak errespetatuz
(1 puntu).
20
1.2. Azaldu itzazu azpimarraturiko terminoak (1 puntu) (50-75 hitz termino
bakoitzeko).
2.2. Historiaren filosofia: Lurreko hiria eta Jainkoaren hiria (1,5 puntu) (Gehienez
150 hitz).
FILOSOFIAREN HISTORIA DE LA
HISTORIA FILOSOFÍA
B AUKERA
Maisuak ikasleari irakasten diona doktorearen zientzia da, engainatzen ez badio, eta
hori Jainkoaz esatea ez da zilegi. Jainkoak ezarri du gure baitan lehen printzipioen
ezagutza, bera izan baita gure izaeraren egilea. Lehen printzipio horiek, beraz,
jainkozko jakinduriaren barnean daude. Ondorioz, horien aurka dagoen guztia
Jainkozko jakinduriaren aurka dago. Hori ez da Jainkoaren bidea. Eta hortik, goi-
agerkunde bidez ditugun egiak ezin dira ezagutza naturalaren aurkakoak izan.
GALDERAK
1 BLOKEA. TESTUAREN ULERMENA
1.1. Laburtu ezazu pasartea, testuko ideiak eta ideien arteko loturak errespetatuz
(1 puntu).
1.2.
14
Azaldu itzazu azpimarraturiko terminoak (1 puntu) (50-75 hitz termino
bakoitzeko).
1.3. “Jainkoak ezarri ditu gure baitan lehen printzipioen ezagutza, bera izan baita
gure izaeraren egilea” tesia kontuan hartuta, egin ezazu disertazio labur bat,
gutxienez tesiaren aldeko argudio bat eta haren kontrako beste argudio bat
20
emanez. Ondoren, egin ezazu zeure gogoeta tesi horri buruz (3 puntu) (200-
300 hitz).
2.2. Etika eta politika: lege naturala (1,5 puntu) (Gehienez: 150 hitz).
2.3. Fedea eta arrazoimena: ezagutzeko sinetsi (2 puntu) (Gehienez: 250 hitz).
UNIBERTSITATERA SARTZEKO PRUEBAS DE ACCESO A LA
PROBAK UNIVERSIDAD
2013ko UZTAILA JULIO 2013
FILOSOFIAREN HISTORIA DE LA
HISTORIA FILOSOFÍA
A AUKERA
Honen ostean, ni zer nintzen aztertu nuen arretaz, eta ikusi nuen irudika nezakeela
ez neukala inolako gorputzik eta ez zegoela ni nengoen inolako mundurik, ez eta
lekurik, baina ez nezakeela honegatik irudikatu ni ez nintzela; eta ikusi nuen, halaber,
ni ez beste gauzen egiaz zalantza egin behar nuela pentsatze hutsetik
ondorioztatzen zela, ebidenteki eta ziurtasunez, ni zerbait nintzela, eta, ostera,
bakarrik pentsatzeari utzita ez nuela izango batere arrazoirik ni banintzela uste
izateko.
Descartes: Metodoaren diskurtsoa
GALDERAK
1. MULTZOA. TESTUAREN ULERMENA
1.1 Laburtu pasartea, haren ideiak eta ideien arteko loturak errespetatuz. (1 puntu).
FILOSOFIAREN HISTORIA DE LA
HISTORIA FILOSOFÍA
B AUKERA
Ilustrazioa da gizakiak berak eragindako heldugabetasunetik irtetea.
Heldugabetasuna da beste norbaiten laguntzarik gabe bakoitza bere ulermena
erabiltzeko gai ez izatea. Heldugabetasun hori norberak eragiten du, horren kausa ez
denean ulermen-gabezia, baizik eta beste norbaiten laguntzarik gabe erabiltzeko
kemen eta kuraia falta. «Sapere aude! Izan ezazu kuraia zure ulermena
erabiltzeko!», hori da, hortaz, Ilustrazioaren lema.
GALDERAK
1. MULTZOA. TESTUAREN ULERMENA
1.1 Laburtu pasartea, haren ideiak eta ideien arteko loturak errespetatuz.
(1 puntu).
2.2. Azaldu ezazu Caesar non est supra gramaticos esaldia Kant-en obran.
(1,5 puntu) (Gehienez: 150 hitz).
FILOSOFIAREN HISTORIA DE LA
HISTORIA FILOSOFÍA
A AUKERA
Ideiak zer zaizkigun ondo jabetzeko, bizitzan duten lehen mailako zereginaz
ohartzeko, zientzia poesiara hurbiltzeko orain arte eduki duguna baino askoz
ausardia eta adore handiagoa eduki beharra dago. Nik esango nuke, orain arte
enuntziatutako guztiaren ondoren ondo ulertu nahi bazait, zientzia poesiatik askoz
hurbilago dagoela errealitatetik baino, hark gure bizitzako organismoan duen
funtzioak askoz antz handiagoa duela artearen funtzioarekin.
GALDERAK
14
1. MULTZOA. TESTUAREN ULERMENA
1.1. Laburtu ezazu pasartea, testuko ideiak eta ideien arteko loturak errespetatuz
(1 puntu).
2.2. Objektibismoa eta gizarte-ardura. Masak eta elitea (1,5 puntu) (Gehienez 150
hitz).
FILOSOFIAREN HISTORIA DE LA
HISTORIA FILOSOFÍA
B AUKERA
Nire helburu bakarra —eta nik uste dut inoiz etikaz edo erlijioaz mintzatzen edo
idazten saiatu diren guztiena ere badela— hizkuntzaren mugen kontra jotzea izan
da. Gure kaiolaren hormen kontra jotze hori itxaropenik gabea da guztiz eta erabat.
Etika, bizitzaren azken esanahiaz, on absolutuaz, baliozko absolutuaz zerbait
esateko desiratik sortzen den bezainbatean, ezin da zientzia izan. Etikak dioenak ez
dio ezer gehitzen gure ezagutzari, inolako zentzutan.
Wittgenstein: Hitzaldi bat etikaz
GALDERAK
1.2.
14
Azaldu itzazu azpimarraturiko terminoak (1 puntu) (50-75 hitz termino
bakoitzeko).
1.3. Testuaren tesia kontuan hartuta (“Etikak dioenak ez dio ezer gehitzen gure
ezagutzari, inolako zentzutan”), egin ezazu disertazio labur bat, gutxienez
tesiaren aldeko argudio bat eta haren kontrako beste argudio bat emanez.
Amaitzeko, egin ezazu zeure gogoeta tesi horri buruz (3 puntu) (200-300 hitz).
20
2.3. Ideiak eta sinesteak Ortegaren filosofian (2 puntu) (Gehienez 250 hitz).
UNIBERTSITATERA SARTZEKO PRUEBAS DE ACCESO A LA
PROBAK UNIVERSIDAD
2015eko EKAINA JUNIO 2015
FILOSOFIAREN HISTORIA DE LA
HISTORIA FILOSOFÍA
A AUKERA
Adiskide maitea, berriro ahaztu duzu —esan nuen— legeari ez zaiola
interesatzen egundoko zoriontasunaz gozatzen duen gizatalderik egotea;
horregatik, hiri osoan zoriona zabaltzen ahalegintzen da legea, eta hirikideen artean
bizikidetasuna ere sartzen, konbentzituz edo behartuz, eta bakoitzak taldearen
mesedetan eman ditzakeen laguntzak emanaraztera behartzen du. Eta legeak berak
tankera horretako gizon-emakumeak hezten ditu, ez baina norberak nahi duen eran
jarduteko, baizik eta estatuaren batasuna lortzeko asmotan.
1.3. Platonen iritziz, estatu zuzena lortzen da estatuko klase edo gizatalde
bakoitzak berez dagokiona betetzen duenean. Azaldu ezazu Platonen tesi
horren aldeko argudio bat eta haren kontrako beste argudio bat, gutxienez.
Gero, egin ezazu zeure gogoeta gaiari buruz (3 puntu) (200-300 hitz).
2.2. Dualismo antropologikoa: gorputza eta arima. Arimaren teoria (1,5 puntu)
(Gehienez 150 hitz).
FILOSOFIAREN HISTORIA DE LA
HISTORIA FILOSOFÍA
B AUKERA
Aristoteles: Metafisika I, 1
GALDERAK
1. BLOKEA. TESTUAREN ULERMENA
15
1.1. Laburtu ezazu pasartea, testuko ideiak eta ideien arteko loturak errespetatuz
(1 puntu).
2.2. Mugimendua eta aldakuntza: potentzia eta egintza (1,5 puntu) (Gehienez 150
hitz).
FILOSOFIAREN HISTORIA DE LA
HISTORIA FILOSOFÍA
A AUKERA
Baina zenbait gizaki konbentzituta dago Jainkoa ezagutzea, eta bai euren
arima zer den ezagutzea ere, zaila dela, eta horren arrazoia da gizakiok ez dutela
sekula euren adimena gai sentigarrietatik altxatzen, eta ez dutela ezer bururatzen
irudikatuz ez bada –hori gai materialez pentsatzeko modu bat delarik–, eta
irudikagarria ez den guztiari ulertezina deritzote. Hori nahikoa nabarmena egiten da
filosofoek eskoletan arautzat duten honako baieztapen honetan: hots, ezer ez
dagoela ulermenean aurretik sentimenetan egon ez dena; eta, hala ere, egia da
sentimenetan ez direla sekula egon ez Jainkoaren, ez arimaren, ideiak.
(1 puntu).
1.3. Descartesen iritziz, Jainkoaren ideia ez dator sentimenetatik, baina, hala ere,
Jainkoaren existentzia frogatu daiteke. Eman ezazu Descartesen tesi horren
aldeko argudio bat eta haren kontrako beste argudio bat, gutxienez. Gero, egin
ezazu zeure gogoeta gaiari buruz (3 puntu) (200-300 hitz).
FILOSOFIAREN HISTORIA DE LA
HISTORIA FILOSOFÍA
B AUKERA
Ilustrazioaren –hau da, gizakiak beren erruzko adingabetasunetik irtetearen–
ardatz nagusia erlijio-arazoetan kokatu dut gehienbat: gure gobernariek ez dutelako
interesik, artez eta zientziez bezainbatean, menpekoen gaineko tutoretza
inposatzeko; horretaz gainera, hura delako tutoretzarik kaltegarriena, guztien artean
duingabeena. Baina ilustrazioaren alde dagoen estatuburuaren pentsakera
harantzago doa oraindik, eta zera aitortzen du: legegintzari dagokionez ere arriskurik
ez dagoela menpekoei arrazoimenaz publikoki baliatzeko aukera ematen bazaie,
eta ilustrazioaren hobekuntzari buruz dituzten ideiak, bai eta dagoenaren kritika
egiatia, munduari publikoki aurkezten badiote.
GALDERAK
1. BLOKEA. TESTUAREN ULERMENA
15
1.1 Laburtu ezazu pasartea, testuko ideiak eta ideien arteko loturak errespetatuz
(1 puntu).
2.2. Arrazionalismoa eta enpirismoa Kant-engan (1,5 puntu) (Gehienez 150 hitz).