PSYCHOLOGICZNE I EKONOMICZNE PODSTAWY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

- przedmiot podzielony na dwie części, dwie prowadzące

- ekonomiczna część pani dr Dorota Kanafa- Chmielewska
- 30 h
- obecności na wykładach obowiązkowe, ale nie sprawdzana, system generuje listę obecności, ale
pani nie bierze ich pod uwagę na sprawdzaniu ocen ( warto się chociaż zalogować)
- na kolokwium nieobecność tylko: L4 od lekarza, lub obecność na pogrzebie (Pani błaga, żeby sobie
odpuścić akty zgonów)
- kolokwium test zdalny, I termin 30.11, dodatkowy termin tydzień później 7.12
- ocena średnia arytmetyczna z obu części, każda musi być chociaż na 3

12.10

1. Psychologia społeczna

- naukowe badanie sposobu, w jaki rzeczywista bądź wyobrażona obecność innej osoby/ innych ludzi
wywiera wpływ na: myśli, uczucia i zachowania ludzkie
(pani zwraca uwagę, że samej definicji da się ułożyć z 10 pytań na kolokwium)
- do psychologii społecznej nie musi być grupa, wystarczą dwie osoby ( wystarczy nawet jedna osoba,
która wyobraża sobie inną osobę)

2. Teoria naukowa

- opisuje
- wyjaśnia, funkcja eksplanacyjna
- można dokonywać predykcji na jej podstawie
- musi być falsyfikowalna- warunek Koperowski (? Nazwisko)
Przykład
Efekt widza: im więcej świadków kryzysowego zdarzenia, tym mniejsze szansę, że ofiara uzyska
pomoc
Hipotezy: efekt przeładowania urbanistycznego, konformizm, efekt rozproszenia odpowiedzialności
Sprawdzanie hipotez, falsyfikowanie ich

3. Świat który nas otacza, świat VUCA

- zmienny- volatility
-niepewny- uncertain
-złożony- complexity
- niejednoznaczny- ambiguity

4.Jak poradzić sobie w świecie VUCA

- przeciwdziałaj zmienności mając wizję (nie to samo co zwidy)
- pozwól na zderzenie niepewności ze zrozumieniem (zbieranie informacji, obserwowanie)
- reaguj na złożoność klarownością ( zwłaszcza przy komunikacji)
- zwinność
Elementy składowe przedsiębiorczości  cechy osoby przedsiębiorczej
Konstelacja cech- osobowość, temperament ( nie używać słowa charakter)

5. Co pomaga być przedsiębiorczym – składowe przedsiębiorczości

- organizowanie czegoś nowego, wykorzystując zasoby które mamy (wewnętrzne lub zewnętrzne)
- zauważanie nisz i szans rynkowych
- ponoszenie ryzyka
- wprowadzanie innowacji

6. osoba przedsiębiorcza

- aktywna (fizycznie, poznawczo)

- wrażliwość poznawcza (umiejętność dostrzegania subtelnych różnic pomiędzy szczegółami)
- refleksyjna
- twórcze myślenie
- skłonność do podejmowania ryzyka, niższy próg
- elastyczność
- zwinny – agility

19.10.
 1. Składowe zwinności- agility
- zwinności można się uczyć, a poniższe cechy rozwijać

- self-awareness

-takie osoby szukają wiedzy na swój temat i feedbecku

- wprowadzają na tej podstawie zmiany
- aktywne rozwijanie samowiedzy w zakresie mocnych i słabych stron

- mental agility

- szeroka perspektywa
- ciekawość
- kwestionowanie wiedzy potocznej, konwencjonalnej
- znajdowanie rozwiązań dla trudnych problemów

- people agility

- potrafią mówić, słuchać i rozmawiać

- efektywna współpraca w zespole
- świetnie się czują w różnorodnym zespole

- change agility

- zauważają szczegóły, które starają się ulepszyć

- potrafią zauważyć zmianę i się przystosować do niej
- results agility

- elastyczne, łatwo się adaptują

- zmiany motywują te osoby do pracy
- pani poleca czytać

I zapoznać się z badaniem milgrama opisanym tam w 2.

2. Autorytet
- jest schematem poznawczym
- wiedza, wiarygodność, władza

3. Milgram- eksperyment
- ogłoszenie, że szukają osób do badania dotyczącego pamięci
- badanie ma być na Yale
- prawdziwy powód badania ukryty, bo wpłynęłoby to na wyniki gdyby wiedzieli

- jeden z eksperymentów https://www.youtube.com/watch?

v=mOUEC5YXV8U&ab_channel=BrianBurak

- mężczyźni (n=40)
- wiek 20-50
- zapłacono im za udział
- w jednym pokoju właściwa osoba badana i pomocnik eksperymentatora, w pokoju obok
osoba, wtajemniczona (były różne wersje, bez wtajemniczana, a nawet w nagraniem z taśmy)
ale w tej wersji osoba w pokoju obok wiedziała jak się ma zachowywać
- maszyna do wstrząsów prądem, ze skalą silnych i słabych wstrząsów
- osoba badana uczyła ucznia sekwencji 4 wyrazów, a potem ją odpytywała, nauczyciel miał
karać ucznia coraz to wyższymi wstrząsami (uczeń wiedział kiedy się nie odzywać, a kiedy
mylić) nie można było przeskakiwać wstrząsów, ani się cofać do niższych
- do 240 woltów- podpisanych jako bardzo silny wstrząs doszli wszyscy
- po 315 zrezygnowało dopiero 5 osób
- aż 26 osób zaaplikowało najsilniejszy wstrząs
- wyniki części opisowej odczuć eksperymentu
- konflikt między wartościami i konsekwencje nieposłuszeństwa
- napięcie wywołane przez procedurę

Przyczyny uległości w eksperymencie

- uniwersytet Yale
- wartościowy cel
- dobrowolność uczestnictwa (obu stron, pozorne losowanie ról ucznia i nauczyciela)
- zapłata za uczestnictwo
- nowość sytuacji (brak możliwości konsultacji)
- do 300 woltów badany ,,bierze udział w grze”
4. Mechanizm działania schematu
Autorytet  reakcja ludzi

Schemat  bezrefleksyjność
Posiada władzę lęk
Wiedzę  skąpstwo poznawcze
Wiarygodność  potrzeba posiadania racji

Źródła:
- rodzice
- nauczyciele (system szkolnictwa)
- systemowe ,,posłuszeństwo”
- religijne posłuszeństwo

26.10

1. Sytuacje sprzyjające bezrefleksyjności

- vuca world  poszukiwanie autorytetów/ zapotrzebowanie na autorytety
- autorytet  bezrefleksyjność  osoba podległa
 2. Kapitanoza

09.11

1. Eksperyment z szacowaniem wzrostu (student, asystent, wykładowca)

- ta sama osoba była uważana za wyższą, im wyższy jej status naukowy

2. Eksperyment z samochodem nieruszającym na zielonym świetle

- samochody lepszych marek dostawały mniej klaksonów niż te gorszych

3. Eksperyment z artykułami naukowymi

- w artykułach zostały zmienione tytuły i autorzy (np. z dr na mgr) i te autorstwa osób o niższych
tytułach były częściej odrzucane

4. Efekt Stroopa

- eksperyment ze słowami kolorów zabarwionymi na inne kolory

5. Efekt Flankerów

- wynika z konieczności zahamowania potencjalnej reakcji na bodziec zakłócający. Test flankerów

mierzy jaka jest skuteczność i siła odporności na dystrakcję, czyli czynnik rozpraszający uwagę

5. Budowa wizerunku autorytetu

TWARDY autorytet MIĘKKI autorytet

stanowisko spójność
tytuł wiarygodność
wizytówka doświadczenie, osiągnięcia
Samochód Asertywność

WŁADZA (podkreślenie jej atrybutów) SZACUNEK

6. Ciemne strony bycia autorytetem

- wywołanie bezrefleksyjności -> uległość
- inpracjacja poprzez lizusostwo
- pławienie się w cudzej chwale
- odpowiedzialność

7. Jasne strony bycia autorytetem

- znacznie mniej niż ciemnych
- szacunek
- wywołanie pozytywnego wpływu społecznego (może też wpływać negatywnie)
- siła wpływu

16.11
CO PODPOWIADA PSYCHOLOGIA SPOŁECZNA

1. Albert Mehrabian
- na podstawie interpretacji jego wyników, sformułowano takie wyrażenie
* 55% komunikacja niewerbalna
 * 38% brzmienie głosu
* 7% treść wypowiedzi
TO NIE PRAWDA
- kontynuuacja badań Mehrabiana
* komunikacja postaw uległości i dominacji- komunikacja niewerbalna jest bardziej
skuteczna (4 krotnie) niż werbalna
* komunikacja nastrojów szczęśliwy/ smutny- komunikacja werbalna jest bardziej
skuteczna niż werbalna ( też 4 krotnie)
- badania Mehrabiana dotyczyły
* sytuacji niezgodności komunikatów werbalnych z niewerbalnymi
* sytuacji, kiedy osoba badana mówiła o swoich uczuciach, przekonaniach, postawach

2. Czy psychologia społeczna na pewno nam podpowiada to co czytamy w różnych

publikacjach?

3. Amy Cuddy
- badania nad pozami (poza dominacji i uległości)
- osoba badana przyjmuje pozę na 3 minuty, potem kwestionariusz jak silny czujesz się w
stosunku do… + proponowano im grę losową (patrzyli czy ktoś zaryzykuje i podejmie się gry,
po tym pobierano próbkę śliny żeby zbadać poziom stresu)
- 86% osób które przyjęły pozycje dominacji zgodziło się na grę, zaledwie 60% osób po
pozycji uległości
- pozycja dominacji: testosteron wzrost o 20%, kortyzol -25%, pozycja uległości: testosteron
-10%, kortyzol 15%
- innym badaczom wyniki się nie replikowały, mimo że nikt nie sfałszował wyników, Amy
Cuddy po prostu nie zrobiła badania dobrze na poziomie statystycznym

4. Schemat postrzegania społecznego

- zauważenie bodźca
- integrowanie informacji
- wnioskowanie = ocenianie
- zachowanie

Tu się zgubiłam i wypadałoby uzupełnić - badanie Ascha

23.11

1. Badanie Harold C
- zaproszony kolega, który mówi te same treści do grupy tylko w jednej grupie sprawia
wrażenie osoby ciepłej a w drugiej zimnej (co było też sugerowane gdy kelej przedstawiał
prelegenta)
- spytano po badaniu osoby badan o ocenę wykładu i prelegenta (czy warto go znowu
zaprosić)
- osoby dostały podobne skale które ułożył Asch, tylko nie antonimy, a zaznaczanie na
skali jak się wydaje badanym, że dana osoba jest
- replikacja wyników Ascha (1946):
* podział cech na centralne i peryferyczne
* oddziaływanie cech podczas procesów myślowych zgodnie z zasadą hierarchii
- nowe doniesienia/wyniki:
* niewielkie zmiany cech głównych wpływają na odmienność naszych opinii nie tylko
w przypadku opisów osób, ale także w przypadku rzeczywistego ich spotkania
* cechy główne wpływają na zachowanie wobec innych

2. Autoprezentacja
- E. Goffman- ludzie w kontaktach dokładają starań by trzymać się roli, czyli korzystać z
określonego wzoru działań
- Ervin Goffman- człowiek w teatrze życia codziennego- uniwersalność i nieodłączność
autoprezentacji (aktor, rola, scena, kulisy, publiczność, rekwizyty, scena, gra)
- autoprezentujemy się świadomie lub bezwiednie, ale jest ona nieodłączna
- strojenie min (pokazujemy to co korzystne, a ukrywamy niekorzystne, ale przez cały
czas jesteśmy sobą) czy przywdziewanie masek (udawanie kogoś, kim nie jesteśmy) ?
- autoprezentowania można się nauczyć

3. Autoprezentacja i kierowanie wrażeniem -Schlenker (2004)

 - autoprezentacja- kształtowanie czy kontrolowanie sposobu, w jaki widzą nas inni ludzie
(kontrolowanie informacji na temat JA, sposób odsłaniania się przed innymi)
- kierowanie wrażeniem- celowa aktywność, której istotę stanowi kontrolowanie
informacji o innych osobach, przedmiotach, zdarzeniach czy ideach ze względu na
audytorium

4. Normy Autoprezentacji (Leary, 2002)

- normy określające wrażenie, jakie jednostka powinna wywierać w określonych
sytuacjach społecznych
*normy preskryptywne- nakazują, jakie wrażenie należy wywierać w danej sytuacji
* normy restrykcyjne- ograniczają zakres wizerunków, jakie można zaprezentować w
danej sytuacji

5. Normy
- norma skromności: przedstawianie siebie pozytywnie, ale nie obnosić się
- norma stopnia pozytywności: przedstawianie siebie podczas interakcji tak samo
pozytywnie, jak robi to partner
- norma odsłaniania się: dostosowanie stopnia szczerości do tego, jak dalece odsłania się
rozmówca
- norma dotycząca konsekwencji: prezentowanie się jako osoba konsekwentna w
działaniu i przekonaniach
- norma uprzejmej uwagi: okazywanie choćby minimum zainteresowania partnerowi
podczas interakcji (sprawianie wrażenia zainteresowanego)
- norma niezwracania uwagi: ludzie nie powinni zwracać uwagi na nie swoje sprawy
(podsłuchiwać, przyglądać się)
- norma ,,jak gdyby nigdy nic”: w pewnych wypadkach, gdy ludzie zachowują się
dziwnie, należy zachowywać się tak, jakby nic się nie działo (krzywdzące np. gdy płacze
mężczyzna to nie standardowe, więc ludzie ignorują nie wiedząc co robić)
- normy autoprezentacyjne dotyczące płci: kreowanie przez kobiety i mężczyzn
odmiennych wizerunków (zgodnych ze stereotypami płciowymi). Odmienne wyrażanie
uczuć, normy dotyczące jedzenia, zabiegów pielęgnacyjnych

czerwone- szczególnie silnie występujące w kulturze

EKONOMICZNE PODSTAWY
PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
14.12

TYPOWE ZASTOSOWANIA BIZNESPLANU

1. Uruchamianie działalności gospodarczej

- specjaliści szacują, że 20% nowtoworoznych przedsiębiorstw ma szansę przetrać
kilka lat
- pozostałe nie rozpoczynają działalności lub w krótkim czasie ogłaszają upadłość, bo:

- błędnie oceniają własne możliwości i predyspozycje

 - nie mają pomysłu
- błędnie oceniają sytuację rynkową
- nie doszacowują nakładów inwestycyjnych
- nie doszacowują kosztów
- nie mają (wystarczającego) kapitału
- źle wybierają partnerów

2. Miejsce biznesplanu w uruchamianiu działalności gospodarczej

– 1. Czynniki środowiskowe 2. Motywacja, 3. Potencjał biznesowy

- 4. Pomysł na biznes przedmiot działalności rynek docelowy forma własności, forma
organizacyjno-prawna
- 5. Biznesplan
- 6. Decyzja o uruchomieniu biznesu
- 7. Utworzenie firmy

3.
4.

5. Analiza SWOT

6. Pozyskiwanie kapitału:
- biznesplan

- złożenie wniosku kredytowego

- analiza wniosku, badanie wiarygodności kredytobiorcy, ocena zdolności kredytowej
- decyzja kredytowa
- podpisanie umowy kredytowej
- udostepnienie kredytu
- kontrola wykorzystania i spłata kredytu
 7. Konkurs na kontrakty menadżerskie

- powołanie komisji konkursowej

- ogłoszenie konkursu
- przyjmowanie zgłoszeń i dokumentów
- sesja konkursowa: konkurs ofert- biznesplanów
- negocjacje warunków kontraktu menadżerskiego
- podpisanie kontraktu

Do odrobienia zajęć które przepadły pani poprosi o przeczytanie czegoś co nie wejdzie do kolokwium
i o udział w badaniu online i powie nam o tym za tydzień

Kolokwium będzie 25.01? – pytania zamknięte, jednokrotny wybór, bez ujemnych

04.01

PRZYWÓDZTWO i ZARZĄDZANIE ORGANIZACJĄ

1. Przywództwo
- proces, wykorzystywanie wpływu do kształtowania celów grupy lub organizacji,
motywowanie zachowań nastawionych na osiągnięcie tych celów oraz pomaganie w
ustaleniu kultury grupy lub organizacji (Griffin, 2004)

2. Dlaczego przywództwo jest możliwe?

- wpływ społeczny – przez Wojciszke nazywany klejem społecznym
- nie każdy wpływ społeczny jest manipulacją- manipulacja: ukryty cel, szkoda poniesiona
przez ofiarę

- władza- zdolności do wpływania na zachowania innych

 - władza: formalna, nagradzania, karania, odniesienia (lubimy kogoś), ekspercka

3. Czy przywództwo musi wystąpić w grupie?

Szansa wyłonienia lidera rośnie gdy (Wilke, van Knippenberg, 1996) :

- rośnie wielkość grupy
- warunki zmieniają się w taki sposób, że osiągniecie celu grupy wymaga kooperacji i
koordynacji, wskutek wzrostu rozmiaru zadania lub konieczności specjalizacji
- pojawia się współzależność społeczna, indywidualne zyski zależą od zachowania grupy
- nierównomierność zysków członków grupy, konieczność ustalania i egzekwowania zasad ich
podziału
- pojawia się zewnętrzne zagrożenie dla celów lub istnienia grupy
- grupa ma dostęp do jednostki z doświadczeniem w roli przywódcy

PRZYWÓDZTWO Z RÓŻNYCH PUNKTÓW WIDZENIA

- teoria cech
- teoria zachowań
- teorie sytuacyjne
- inne podejścia do przywództwa

4. Teoria cech

5. Teorie zachowań

- badania uniwersyteckie stanu Michigan (jeden wymiar)

* zachowania przywódcze skoncentrowane na zadaniach
Zwracają uwagę na pracę i procedury robocze związane z danym stanowiskiem

* Zachowania przywódcze skoncentrowane na pracownikach

Pracują nad stworzeniem spójnych zespołów pracowniczych i dbają o zadowolenie

pracowników

Wczesne teorie mówiły że zdania albo pracownicy, teraz staramy się to wyważyć

- badania na uniwersytecie Ohio (dwa wymiary)

*zachowania inicjujące strukturę

Zachowania przywódców, którzy definiują rolę przywódcy i podwładnego w taki sposób, że

każdy wie, czego się od niego oczekuje, formalne linie komunikacji i sposoby wykonywania
zadań

* Zachowania mające wzgląd na innych

 Zachowania przywódców, którzy wykazują troskę o podwładnych oraz starają się stworzyć
ciepła, przyjazną atmosferę

- siatka stylów kierowania (zastrzeżona nazwa Leadership Group) (trzy wymiary)

* 1,9 zarządzanie klubowe

* 9,1 zarządzanie autorytarne

* 5,5 zarządzanie zrównoważone

* 1,1 zarządzanie zubożone

* 9,9 zarządzanie zespołowe

6. Teorie sytuacyjne
- ciągła skala zachowań wg Tannenbauma i Schmidta (na pograniczu zachowań i
sytuacyjnych)

1. Menedżer podejmuje decyzję i ogłasza ją

2. Menedżer ,,sprzedaje” decyzję
3. Menedżer przedstawia pomysł i zachęca do pytań
4. Menedżer przedstawia projekt decyzji, który może ulec zmianie
5. Menedżer przedstawia problem, zbiera propozycje i podejmuje decyzje
6. Menedżer określa granice kompetencji, prosi grupę o decyzję
7. Menedżer pozwala podwładnym na działania w granicach określonych przez
przełożonego

- teoria najmniej preferowanego współpracownika (LPC- last preferred co-worker)

Styl przywódctwa zmienia się wraz z sytuacją, F Fiedler: są dwa style przywództwa:
zorientowany na zadnia i na stosunki międzyludzkie

Ocena przywódcy na podstawie kwestionariusza:

Przykładowe itemy:

- pomocny- irytujący

- spięty- rozluźniony

- nudny- interesujący

7. Pokrewne podejścia do przywództwa

- substytuty przywództwa (tego nie będzie)

- przywództwo charyzmatyczne (tego też nie)
 - przywództwo transformacyjne
- przywództwo transakcyjne

8. Przywództwo transformacyjne
- pracownik rozwija siebie i organizacje, a jego nagrodą jest rozwój (swój i organizacji)

9. Przywództwo transakcyjne
- kij lub marchewka
- zachowanie pracownika zależy od kar i nagród zewnętrznych

11.01. 2022

KULTURA ORGANIZACYJNA

Na kolokwium będzie pytanie o założenia podstawowe

1. Piramidka

- artefakty
- normy tabu (deklaracją a realność, niepisane normy itd.)
- wartości
- założenia podstawowe

2. Inne typologie

Hofstede
- dystans władzy (DW)
- indywidualizm vs kolektywizm ( I vs K )
- męskość vs kobiecość ( M vs K)
- konfucjański dynamizm : tolerancja niepewności (TN)

3. Formowanie się kultury

- faza pierwsza: dojrzewanie

- faza druga: rozwój
- faza trzecia: stabilizowanie się
- faza czwarta: dojrzałość
- faza piąta: modyfikacja

4. Profile kultur

- pozytywna vs negatywna
- introwertyczna vs ekstrawertyczna
- zachowawcza vs innowacyjna
 - biurokratyczna vs pragmatyczna
- elitarna vs egalitarna

5. Funkcje kultur

- wewnętrzne
- zewnętrzne

6. Funkcje wewnętrzne

- integrująca
* kultura syntezą wspólności
*poczucie bezpieczeństwa i stabilności
* budowanie tożsamości organizacji- osobowości firmy

- poznawczo-informacyjna
* dostarcza gotowych komentarzy, interpretacji zdarzeń

- funkcja adaptacyjna
* kultura oferuje rozwiązania jak radzić sobie w życiu
* np. samochód służbowy, przedszkole dla dzieci, karty sportowe, opieka zdrowotna

7. Funkcje Zewnętrzne

- wpływ uzgodnień wewnętrznych na kontakty zewnętrzne

* misja, strategia i ich skutki
* środki realizacji zadań: podział pracy i odpowiedzialności, alokacja zasobów
* kryteria oceny rezultatów
* sposoby kontrolowania działań organizacyjnych i wprowadzania zmian
* misja a wizja (misja tu i teraz plus wymiar dodatkowy poza finansami np. batony fit- dbanie
o zdrowie, wizja na przyszłość)

- wpływ czynników wywodzących się z otoczenia

otoczenie zewnętrzne celowe:

*konkurenci
* klienci
* właściciele
* dostawcy
* sojusznicy strategiczni (np. shell i costa coffie)
* regulatorzy (np. sanepid)
* związki zawodowe

Otoczenie zewnętrzne ogólne :

* Wymiar międzynarodowy

* wymiar ekonomiczny
* wymiar technologiczny

* wymiar socjokulturowy

* wymiar prawno-polityczny

Pod kolokwium :

Poziomy kultury organizacyjnej sheina

Funkcje zewnętrzne, znaczenie słów substytucyjny, komplementarny, co jest istotne w

wymiarze socjokulturowym (np. moda)

Czy jakieś stwierdzenie jest misją czy wizją (wizja aspekt czasu, cos planowanego na
przyszłość)

BADANIA RYNKU

1. Źródła wiedzy o potencjalnym kliencie

- wtórne (Internet, gazety, opublikowane już w nich badania rankingi itd.)

- pierwotne – badania

2. Metody badania różnic indywidualnych