Zagadnienia

- Przedmiot i miejsce psychologii społecznej i psychologii wychowawczej w psychologii.

- Proces badawczy w psychologii społecznej. Problemy etyczne w badaniach psychologicznych.

- Wiedza o świecie społecznym -

- Jak ludzie wyjaśniają szukają przyczyn - teorie atrybucji, zniekształcenie atrybucyjne.

- Dysonans poznawczy

- Konformizm i wpływ autorytetu

- Zachowania prospołeczne i agresywne

Jaka jest najbardziej drastyczna kara zaraz po karze śmierci?

- Uwięzienie w odosobnieniu

Cothen I in. 1997

Zdrowi ochotnicy wystawieni na działanie wirusa grypy zapaści na nią łatwiej jeżeli nie mieli
kontaktu z przyjaciółmi i członkami rodziny

- Społeczna natura człowieka

Psychologia społeczna
Nauka, która opisuje i wyjaśnia, w jaki sposób ludzie spostrzegają innych, reagują na nich
emocjonalnie i w jaki sposób w stosunku do siebie ludzie nawzajem się zachowują

Obiektywny vs subiektywny stan rzeczy

Psychologia społeczna a psychologia różnic indywidualnych

DYLEMAT WIĘŹNIA

• Dwóch ludzi popełniło przestępstwo, policja umieściła dwóch osobnych celach. Ponieważ nie
ma dowodów, nie można im udowodnić winy. Dlatego policja stara się nakłonić ich do zeznań
przeciwko sobie.

• Każdemu z więźniów dano dwie możliwości: przyznać się do popełnienia przestępstwa lub
zaprzeczyć.

• Przyznać się do popełnienia przestępstwa vs zaprzeczyć

- Więzień 1 się przyzna, więzień 2 zaprzeczy:

Więzień 1 tylko w roli świadka, nie zostanie ukarany;

więzień 2 pełny wyrok 10 lat więzienia (i vice versa)

- Obaj się przyznają:

To obydwaj 5 lat więzienia, ponieważ wówczas policja będzie miała dowody przeciwko obydwu.

- Obydwaj zaprzeczą oskarżeniu:

Brak dowodów-1 rok więzienia za brawurową ucieczkę samochodem przed policją

• Kto ze znajomych wybierze strategię rywalizacyjną a kto kooperacyjną?

Samuels Ross, 1993

Zmiana nazwy gry:

Gra w Wall Street vs gra o Dobro Wspólne

Najważniejsza osobowość?

gra na Wall Street: 2/3 rywalizacyjnie

gra o Dobro Wspólne: 1/3 rywalizacyjnie

• Nazwa gry: nośnik normy społczenej

Metody badań w psychologii społecznej

Podstawową nauk empirycznych jest kontakt z empirią, czyli doświadczeniem.

Wiedzę o faktach zdobywa się za pomocą:

- obserwacji: rejestrowanie naturalnych stanów rzeczy

- eksperymentu: wpływanie na naturalne stany i procesy

Obserwacja: opisywanie zachowania społecznego

1. Obserwacja systematyczna:

- wyszkoleni badacze, kodowanie, kryteria

2. Obserwacja uczestnicząca:

- interakcja z obserwowanymi, Festinger

3. Analiza archiwalna:

- badanie i analiza dokumentów

- sędziowie kompetentni, zgodność sędziów

• Akert i in…: wizerunki kobiet i mężczyzn, tv, reklama, itp.

• Z bliska vs z daleka

• Ograniczenia?

• Rzadkość zjawiska, konkretna grupa, ???

• Jak dzisiaj może wyglądać obserwacja?

Metoda korelacyjna
• Ocena związku między zmiennymi

• Zmienne - to wielkości, które mierzymy w jakiś sposób w trakcie badań.

• W badaniu korelacyjnym badacz nie wpływa na zmienne, rejestruje je i obserwuje relacje

(korelacje) między zmiennymi

• Czy i jaki jest związek między ciśnieniem krwi i poziomem cholesterolu? Jak to ustalić?

• Ocena związku między zmiennymi

• Czy i jaki jest związek między ciśnieniem krwi i poziomem cholesterolu?

• Dwie lub więcej zmiennych pozostaje w relacji, jeśli wartości tych zmiennych w mierzonej próbie
rozłożone są w określony, systematyczny sposób.

• Związek pozytywny?

• Związek negatywny?

• Brak związku?

• Czy i jaki jest związek między ciśnieniem krwi i poziomem cholesterolu?

• Siłę związku dwóch zmiennych można wyrazić liczbowo za pomocą wielu mierników.

• Współczynnik korelacji liniowej Pearsona - wartości z przedziału [-1, 1].

• Znak współczynnika korelacji- kierunek związku, jego bezwzględna wartość- siła związku.

• Im wartość bezwzględna współczynnika korelacji, tym związek między zmiennymi jest silniejszy.

• Czy i jakie jest związek między ciśnieniem krwi i poziomem cholesterolu?

• Dobór próby do badania:

• Dobór losowy - każdy ma taką samą szansę na bycie w próbie

• Czy zawsze?

• Reprezentatywność próby

• Korelacja a przyczynowość

• Korelacja pozorna

07.11.22

Metody badań w psychologii społecznej

Eksperyment jest to powtarzalny zabieg polegający na planowanej zmianie przez badacza
jednych czynników w badanej sytuacji, przy równoczesnej kontroli innych czynników, podjęty w c
celu uzyskania w drodze obserwacji odpowiedzi na pytanie o skutki tej zmiany.

Eksperyment.
Cel:

- zbadanie skutków zmiany,

- sprawdzenie hipotez o związkach przyczynowych między zmiennymi,

kontrolowanie wywołanie zmiany, której skutków badacz jest ciekawy

szczegółowy charakter tej drogi polega na manipulacji, a nie na kontroli

Zmienne niezależne - zmienne, którą badacz różnicuje

Zmienne zależne - zmienne, którą badacz mierzy i sprawdza co i jak na nią wpływa (zmienna
niezależna)

Eksperyment: Szwecja
• Kamera rejestrowała prędkość przejeżdzających samochodów.

• Kierowcy, którzy przekroczyli dopuszczalną prędkość - list i grzywna.

• Kierowcy jeżdżący przepisowo - list z podziękowaniem za bezpieczną jazdę oferta darmowego

udziału w loterii, w której główną nagrodą były pieniądze wypłacane przez kierowców łamiących
przepisy.

Eksperyment
Rezultat:
• Początkowo średnia prędkość samochodów na tym odcinku wynosiła 32 km/h.

• W trakcie eksperymentu spadła o 22 proc. - do 25 km/h.

• Szwedzka Administracja Drogowa zamontowała kamery wzdłuż dróg w całym kraju.

• - Kary czy nagrody? -

Metody badawcze
Obserwacyjna: jaka jest natura zjawiska?

Korelacyjna: jaki jest związek między x i y? Czy na podstawie x można przewidzieć y?

Eksperymentalna: czy x przyczyną zmiany y?

SPOSTRZEGANIE ŚWIATA SPOŁECZNEGO

- Schematy - struktury poznawczymi, które organizują informację według pewnych

tematów.
- Dotyczą różnych sprawnych ludzi, nas samych, ról społecznych, określonych zdarzeń

Uniwersalna zasada budowy schematów

- Rdzeniem znaczeniowym schematu jest prototyp: egzemplarz najbardziej typowy, najlepiej
spełniający schemat i w tym sensie najbardziej idealny.

- Czasami prototyp pozostaje pod silnym wpływem jakiegoś egzemplarza - np. prototyp
kobiety to?

- Najczęściej prototyp jest uśrednieniem wiedzy o wszystkich napotkanych - w szczególności

niedawno - egzemplarzach schematu.

- Prototyp pozwala rozpoznać obiekty, wnioskować o ich nie zaobserwowanych jeszcze

cechach i uzupełnić nimi spostrzeżenia i pamięć zdarzeń.

Funkcje schematów
- Ułatwienie przetwarzania dotyczących z zewnątrz danych: ułatwienie zrozumienia i pamięci
zdarzeń

- Wpływają też na rozumienie zdarzeń i formułowanie sądów

 - Asymilacja: wieloznaczne dane są „podciągane” pod schemat, a w konsekwencji ta sama

informacja może zostać różnie rozumiana w zależności od schematu, przez którego pryzmat
jest interpretowana

- Selektywna pamięć - lepsze zapamiętywanie informacji związanych niż nie związanych ze

schematem

- Efekt pierwszeństwa (Anderson, Barrios, 1961)

- Opis osoby:

- Inteligentny, zdolny, uczciwy, fajny, kłopotliwy, oskarżający

- Humorzasty, bezczelny, łagodny, szczodry, perfekcyjny, patriotyczny

- Ocena osoby: liczba wad, zalet nie ma znaczenia, ważna kolejność

- Bargh, Chen i Burrows (aktywizowanie cech „uprzejmy” albo „asertywny”)

- Układanie sensownych zdań z ciągów słów, ciągi zawierały pojęcia związane albo z
uprzejmością („sympatyczny”, „grzeczny”), albo z asertywnością („przebojowy”, „wpycha
się”). Po zakończeniu badani miel zwrócić się do eksperymentatora o przydział następnego,
który nie reagował (rozmawiał z innym „badanym”)

- Aktywizowanie uprzejmość: nieliczni przerwali rozmowę

- Aktywizowanie nieuprzejme: prawie 2/3 przerwało rozmowę

- Aktywacja idei staroście

21.11. 2022

Teoria wniosków korespondentnych (Jones. I Davis)

- Dotyczy wnioskowania o dyspozycyjnych cechach człowieka na podstawie jego działania

- Wyjaśnianie ludzkiego zachowania to poszukiwanie korespondencji (odpowiedniości) między

zaobserwowanym działaniem, intencją działającego człowieka („aktora”) i jego
predyspozycjami, czyli cechami osobowości.

- Obserwator musi odpowiedzieć na dwa podstawowe pytania:

• Czy aktor wiedział o skutkach, do jakich doprowadzi jego działanie.

• Czy aktor miał swobodę działania i mógł swoim działaniem doprowadzić do tych
skutków

Model współzmienności Kelleya

Ludzie podczas dokonywania atrybucji biorą pod uwagę 3 typy informacji:
• Spójność - dotyczy tego czy w określonej sytuacji dana osoba zachowuje się tak samo:

- Czy Kasia zawsze uśmiecha się do Adama, czy tylko dziś?

• Wybiórczość - odnosi się do tego czy dana osoba zachowuje się w taki sposób wyłącznie
wobec jednego, konkretnego obiektu

- Czy Kasia uśmiecha się tylko do Adama, czy też do Jana, Grzesia itd.?

• Zgodność - wiąże się z tym, czy w podobnych sytuacjach inni ludzie zachowują się tak samo.

- Czy Asia, Ola, Ela itd. zawsze uśmiechają się do Adama?

(Pyt egz- Czy ludzie wzruszają się na ślubach - jaki to typ informacji?)

Teoria atrybucji Weiner

Skupia się na pojęciu stałości
- Wymiar stałości krzyżuje się z wymiarem umiejscowienia (atrybucja wewnętrzna-zewnętrzna)
tworząc 4 typy atrybucji sukcesów porażek

• Stałe czynniki wewnętrznych (zdolności)

• Stałe czynniki zewnętrznych (stopień trudności)

• Zmienne czynniki wewnętrznych (wysiłek)

• Zmienne czynniki zewnętrznych (los)

Błędy atrybucji
Podstawowy błąd atrybucji
- Skłonność do przypisywania cudzych zachowań czynnikom wewnętrznym, a własnych -
przyczynom zewnętrznym.

Uśmiech Kasi do Adama?

- Jest sympatyczna

- Jest sympatyczny

A może dostała 5 z egzaminu, albo Adam pożyczył jej wczoraj pieniądze

Błędy atrybucji
Podstawowy błąd atrybucji
- Nieuprzejme zachowanie ekspedientki w sklepie

- Najczęściej - jest niemiła osobą, która nie nadaje się na zajmowane stanowisko.

A może akurat boli ją głowa lub po prostu miała zły dzień.

Huragan Katrina: „świadomy wybór”

Skutki ubóstwa (problemy z oceną sytuacji, podejmowaniem decyzji) postrzegane jako przyczyna
zachowania.

Błędy atrybucji
Podstawowy błąd atrybucji
- Świadomość aktora a świadomość obserwatora

• Kiedy obserwujemy zachowania innych oraz kiedy sami działamy, przyjmujemy odmienne
perspektywy patrzenia na rozwój zdarzeń

- Przyjęcie perspektywy obserwatora bez względu na obiekt obserwacji, nawet gdy jest nim
własna osoba, nieuchronnie prowadzi do popełnienia błędu atrybucji (Frank i Gilovich, 1989)

Błędy atrybucji
- Egocentryzm atrybucyjny

• Skłonność do przypisywania własnych sukcesów czynnikom wewnętrznym, a porażek-

czynnikom sytuacyjnym.

- Krańcowy błąd atrybucji.

- Atrybucje obronne:

• Lęk przed śmiercią

• Nierealistyczny optymizm

• Wiara w sprawiedliwy świat

• Obwinianie o ary

5.12.2022

KONFORMIZM - zmiana zachowania lub opinii danej osoby spowodowana rzeczywistym lub
wyobrażonym naciskiem ze strony jakiejś osoby lub grupy osób.

• Informacyjny wpływ społeczny

- Inni spostrzegani są jako źródło informacji.

- Im mniej jesteśmy pewni, nie wiemy co robić, tym w większym stopniu polegamy na
rzeczywistości społecznej, czyli na innych.

Przykłady:

- Sztuczny śmiech

- Oszczędzanie wody po zajęciach sportowych (natrysk):

- Wykorzystanie wpływu informacyjnego - zaproszenie do współpracy studentów

(namówienie by zakręcał wodę w trakcie namydlania)

- 1 student: 49% oszczędzało

- 2 studentów: 67% oszczędzało

fi
• Informacyjny i normatywny wpływ społeczny

- Ocena wypracowana przez grupę właściwa, poprawna i przyjmowała ją jako własną

- Akceptacja prywatna oceny grupowej

- Konformizm informacyjny

- Ocena wypracowana przez grupę nie jest właściwa, poprawna, ale publicznie prezentowanie jej
jako własnej

- Brak prywatnej akceptacji oceny grupy

- Konformizm normatywny

- Konformizm informacyjny
- Podzielanie opinii grupy, ponieważ inni tak myślą, robią

- Opnie i działania innych są spostrzegane jako właściwe, poprawne

- Inni są źródłem informacji, niepewność własnych opinii, działań, uznanie i akceptacja opinii
i działań innych

- Konformizm normatywny

- Podzielenie opinii grupy, ponieważ ani tak myślą, robią

- Jednostka nie chce być inna, nie chce się odróżniać

- Opnie i działania innych nie są spostrzegane jako właściwie, poprawne.

- Znieczulica społeczna?

- Nowy Jork napad: 38 świadków, 35 min.

- DLACZGO?

NIEWIEDZA WIELU
- Latene, Darley

- Stymulowany atak padaczki

- 1 świadek: 85% pomoc

- 5 świadków: 31% pomoc

- Dym

- 1 świadek: 75%

- 5 świadków: 38%

- 2 świadków niereagujących:10 % pomoc

- Informacyjny wpływ społeczny

- Podobieństwo

- Zgubiony portfel z listem opisującym pierwszego znalazcę

- Poprawny: Amerykanin - 70% odesłało

- Błędy: emigrant - 33% odesłano

- Efekt Wertera

- Informacyjny wpływ społeczny

- Czynnik nasilające:

- Niepewność skutków

- Niejednoznaczność, dwuznaczność sytuacji

- Zagrożenie bezpieczeństwa jednostki

- Inni są ekspertami

- Podobieństwo modela

- Niepewność skutków
- Im bardziej niepewni jesteśmy skutków naszego działania, tym bardziej polegamy na innych,
naśladujemy ich

- Atak padaczki na przystanku - nie wiem jak pomóc, co robię? - Patrzę co robią inni

 - Niejednoznaczność, dwuznaczność sytuacji

- Im bardziej sytuacja jest niejasna, tym bardziej polegamy na innych, naśladujemy ich

- Jestem pierwszy raz w meczecie - nie wiem jak się zachować, co robię? - Patrzę co
robią inni

- Zagrożenie bezpieczeństwa jednostki

- Im bardziej zagrożone jest nasze bezpieczeństwo, tym bardziej polegamy na innych,
naśladujemy ich

- Wszyscy uciekają z przystanku - nie wiem co robić? - Też uciekam

- Inni są ekspertami
- Jeżeli innych spostrzegamy jako ekspertów, tym bardziej polegamy na ich opinii,
naśladujemy ich

- Widzę dym na skrzydle samolotu - nie wiem co robić? - Patrzę na reakcję obsługi
samolotu

- Inni są podobni
- Im bardziej inni są do nas podobni, tym chętniej polegamy na nich, naśladujemy ich

• Jak opierać się informacyjnemu wpływowi społecznemu

- Czy inni wiedzą więcej?

- Czy jest ekspert, który może więcej wiedzieć?

- Czy działania innych, ekspertów są sensowne?

19.12.2022

Eksperyment Ascha

- Grupy 5, 7, 9 osobowe

- Osoba badana - np. czwarta, szósta w kolejce

- Grupa kontrolna:???

- Grupa eksperymentalna:

- 28% - 8 i więcej błędów

- 47% - popełniło 1-7 błędów

- 75 % przyjęło ocenę innych przynajmniej w 1 próbie

- Konformizm normatywny

- W odróżnieniu od informacyjnego wpływu społecznego, presja normatywna zwykle prowadzi

do publicznego konformizmu bez udziału prywatna akceptacji (ang. obedience -
posłuszeństwo, usłuchliwość)

- Konformizm ze względów normatywnych pojawia się ze względu na niechęć do narażania się

na dezaprobatę innych (nawet jeśli są duże szanse, że nigdy więcej ich nie spotkamy)

Bezre eksyjny konformizm: posłuszne zinternalizowanie norm społecznych, bez zastanowienia

się nad ich działaniem

- Reagowanie automatyczne i nie zastanawianie się

- Normy bywają restrykcyjne i niesprawiedliwe (np. Uprzedzenia do mniejszości)

- Czasami bez zastanowienia podporządkowujemy się niewłaściwym normom

Teoria wpływu społecznego (Bibb Latane)

Dostosowanie się do wpływu społecznego zależy od:

fl
- Siły - tego, jak ważna jest dla nas grupa ludzi

- Bezpośredniości - odległości czasowej i przestrzennej od grupy

- Liczby innych osób w grupie

Wraz ze wzrostem siły i bezpośredniości, wpływ rośnie.

Liczba działa w inny sposób: jeśli wielkość grupy rośnie, każda kolejna osoba w grupie wywiera
mniejszy wpływ

Warunki ulegania wpływowi:

- Kiedy grupa liczy 3 i więcej osób: konformizm znacząco wzrasta tylko do pewnego momentu
zwiększania grupy (tj.do 3-4 osób), potem jest już prawie stały (patrz: eksperyment Ascha)

- Kiedy zależy nam na grupie: grupa darząca nas przyjaźnią i szacunkiem wywiera większy
wpływ, bo nie chcemy tej przyjaźni i szacunku utracić; dlatego bardzo zwarte grupy mniej dbają
o logikę i słuszność podejmowanych decyzji, a bardziej o komfort członków

- Kiedy grupa jest jednomyślna: opieranie się jednomyślności jest łatwiejsze, gdy ma się
sprzymierzeńca

- 6 współpracowników udzieliło błędnej odpowiedzi, a 1 właściwej; konformizm - 6%

Opieranie się normatywnemu wpływowi społecznemu

- Uświadomieni sobie obecności normatywnego wpływu społecznego

- Podjęcie działania: szukanie sprzymierzeńca

- Jeśli zwykle ulegasz wpływowi, bez poważnych konsekwencji możesz się od czasu do czasu
zachować niekonformistycznie

- Kredyt zaufania: Zaufanie, które w ciągu długiego czasu zdobywa człowiek, dostosowując się
do norm grupowych; kiedy zdobędzie już dość zaufania, może - jeżeli jest ku temu
sposobność - zachować się niezgodnie z normami, bez groźby odwetu ze strony grupy

 Potęga sytuacji
Bezre eksyjne posłuszeństwo
Milgram: przestaliśmy działać

1 osoba: decyzja+działanie=konsekwencje

Dziś: ktoś podejmuje decyzje, ktoś inny działa, a ktoś inny ponosi konsekwencje

Milgram: Osoba w eksperymencie znajduje się w stanie pośrednictwa w działaniu

Osoba nie czuje odpowiedzialności za swoje działania, za nie odpowiada eksperymentator

- Efekt zastąpienia autorytetu człowiekiem z ulicy

Polecenia:
- Proszę kontynuować
- Eksperyment wymaga, aby to kontynuować
- Proszę kontynuować, to jest absolutnie konieczne
- Nie masz innego wyboru, musisz kontynuować

Czynniki decydujące o posłuszeństwie

- Spadek osobistej odpowiedzialności za własne działania: efekt autorytetu

- Bezre eksyjne posłuszeństwo: brak bodźców wyzwalających re eksyjność

- Ograniczenie samoświadomości: nie pozostawianie czasu na zastanowienie

- Pułapka konsekwencji - wielokrotna stopa w drzwiach

Wniosek: przecenianie wpływu cech osobowościowych na zachowanie, ograniczona

świadomość wagi presji sytuacyjnej

Nie trzeba być złym, żeby robić złe rzeczy

Efekt posłuszeństwa
Warunki przeprowadzenia eksperymentu: laboratorium, lokalizacja, wyposażenie,
schludność eksperymentatora:
- Uniwersyteckie laboratorium - duże posłuszeństwo
- Laboratorium w obskurnym budynku, reszta warunków taka sama - niewielki spadek
posłuszeństwa
- Laboratorium w obskurnym budynku, niekompetentny wygląd eksperymentatora - duży
spadek posłuszeństwa

Efekt posłuszeństwa
Czynniki zwiększające uległość:
- Bliskość autorytetu

- Brak bezpiecznego kontaktu z uczniem- o arą

- „Zinstytucjonalizowanie autorytetu”

Czynniki zmniejszające uległość

- Bliskość o ary ( zyczna lub emocjonalna)

fl
fl
fi
fi
fi
fl
 - Sprzeczne nakazy różnych osób obdarzonych autorytetem

- Obecność innych osób, które sprzeciwiają się nakazom autorytetu

Efekt posłuszeństwa
Atrybucja autorytetu
- Tytuły

- Ubiór

- Samochody

16.01.2023

30. 01. 2023

Socjobiologia
Darwin - dobór krewniaczy

Kogo uratujesz: swoje dziecko czy jej koleżankę

Obcy: norma wzajemności

Wymiana społeczna
Zyski i koszty pomagania

Maksymalizacja i minimalizacja ???

Zyski i koszty pomagania

Norma wzajemności: inwestycja w przyszłość

Edukacja dyskomfortu psychicznego

Niskie koszty zyskania uznania

Altruizm - nie ma

West : współczesnemu człowiekowi nie chodzi o czynienie dobra, lecz o czucie się dobrze

altruistyczne zachowania świadczą o samolubności

- „współczucie na pokaz” - służy wzmocnieniu własnej pozycji społecznej i dobremu

samopoczuciu

- Grace i Gri n (2006) pojęcie zachowań dobroczynnych na pokaz widoczne pokazywanie

produktów świadczących o działalności charytatywnej lub publicznego przekazywania datków
na akcje charytatywne.

- Nie chodzi o dobro innych, ale o własne korzyści, motywu są w większej mierze ostentacyjne
niż altruistyczne.

- Ludzie chcą być rozpoznawani jako wspierający określone sprawy, by dzięki temu umocnić
swoją pozycje społeczną.

Chell i Mortimer: badanie krwiodawcy

Czy chcieliby oddać krew za trzy miesiące, gdyby mieli możliwość umieszczenia informacji o
swoim geście na portalu społecznościowym.

Jeżeli darczyńca kierował się wartościami altruistycznymi intencja do oddania krwi w

przyszłości spadała, gdy zaoferowano mu umieszczenie na portalu społecznościowym symbolu
świadczącego o oddaniu krwi w danym dniu.

W przypadku osób oddających krew kierujących się wartościami społecznymi

umieszczanie symboli świadczących o oddaniu w danym dniu krwi na portalu społecznościowym
zwiększało intencję do oddania krwi w przyszłości.

ffi
Ariely - osoby wkładają najwięcej wysiłku w tworzenie darów dla organizacji charytatywnych, gdy
ich praca jest publicznie obserwowana, identy kują się z tą organizacją i nie otrzymują żadnej
zewnętrznej zachęty do wkładania wysiłku w darowiznę.

Zadanie przez 5 minut klikać na klawiaturze sekwencję klawiszy: X i Z. Za każdą partię kliknięć
organizacja charytatywna, z którą uczestnik się identy kował otrzymywała określoną sumę
pieniędzy. Darowizny zależały od liczby wykonanych kliknięć. Za każde z pierwszych 200 kliknięć
przekazywano 1 centa, za kolejnych 200 - 0,5 centa, za kolejne 200 - 0,25 centa, itd.

Wraz z liczbą kliknięć ich wartość jednostkowa malała, ale wkładając więcej wysiłku i zwiększając
liczbę kliknięć uczestnik badania zwiększał sumę darowizny przekazanej na cele charytatywne.

Badanych podzielono na dwie grupy prywatną i publiczną.

Osoby znacznie więcej wysiłku włożyły w sytuacji publicznej niż prywatnej.

Prospołeczne działanie - altruizm

Batson: empatia

Hipoteza empatii - altruizmu

Konsekwencje działania - koszty nie mają znaczenia

Jak rozwijać altruizm?

Kto i kiedy pomaga?

Płeć

Samopoczucie

- Czujesz się dobrze, czynisz dobrze

- Kontynuacja pozytywnego stanu

- Czujesz się źle, czynisz dobrze

- Redukcja negatywnego stanu

Środowisko

Liczba osób: efekt widza

fi
fi