Principle of Public Health

Kabul University of Medical Sciences

By: Rohullah Sakhi, BSPH,MPH
+93789252028
rohullahsakhi55@gmail.com
‫بسم هللا الرحمن الرحیم‬
 ‫محتویات قابل بحث‬
)History of Medicine ( ‫تاریخ طبابت‬ •
)Primitive Medicine( ‫طبابت ابتدایی‬ •
) Medicine in Antiquity( ‫طبابت در قدیم‬ •
) History of Medicine from Islam Aspect( ‫تاریخچه طب از نظر اسالم‬ •
)Egyptian Medicine( ‫طبابت مصر‬ •
)Mesopotamian Medicine( ‫طبابت بین النهرین‬ •
)Greek Medicine( ‫طبابت یونان‬ •
)Roman Medicine( ‫طبابت رومی‬ •
)Indian Medicine( ‫طبابت هند‬ •
)Chines Medicine( ‫طبابت چینایی‬ •
 ‫تاریخ طبابت (‪)History of Medicine‬‬
‫• انسان ها از زمان بیسار قدیم تا به حال به کنترول امراض عالقمند بوده است طبیبان‪ ،‬علما ‪ ،‬جادو گران‪ ،‬کشیشان و‬
‫غیره همیشه در تالش برای معالجه و یاهم تسکین امراض بوده است‪.‬‬
‫• طبابت قدیم به اساس معیارات عینی‪ ،‬مشاهده و جمع آوری تجارب از دیگران و غیره متکی بوده است‬
‫• تاریخچه طبابت در طول تاریخ‪ ،‬موفقیت ها‪ ،‬اشتباهات‪ ،‬نظریه های کاذب ثابت نشده و معلومات نادرست طبی‬
‫مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است‬
‫• تاریخ طبابت اول از کلتو سنتی یا رواجی و بعد ها از علوم طبیعی‪ ،‬بیولوژی و اخیر از علوم رفتاری برخودار شده‬
‫است‬
‫• هم چنان از ابتال تا اکنون تفاوت آشکار بین کشور های توسعه یافته و در حال توسعه‪ ،‬مناطق شهری وغیره در‬
‫سراسر جهان موجود بوده است‬
‫• در عصر حاضر با اشتراک همه ممالک تحت برنامه سازمان جهانی صحت‬
‫• دامنه طبابت در عصر حاضر بطور قابل توجه ای وسعت یافته است‬
 ‫طبابت ابتدایی (‪)Primitive Medicine‬‬
‫• علم طبابت در قدیم محدود بوده‪ ،‬انسان های که به هللا و پیغمبران ایمان نداشته اند ابتتال بته بیمتاری‬
‫و یا وقوع درد‪ ،‬رنج و ایجاد دیگر فاجعه ها‪ ،‬همه را به خشم معبودان‪ ،‬حمله ارواح شیطانی بته بته‬
‫بدن‪ ،‬نفوذ بدبینانه از ستاره ها و سیارات نسبت می داند‬

‫• شواهد نشان میدهد که از وسایل متالال ستنس ستاده‪ ،‬و ستنس چقمتاقی بترای تتداوی امتراض استتفاده‬
‫نموده است‬

‫• یتتک بختتا تتتداوی (‪ 5000‬قبتتل از متتیالد) بتتر خرافتتات‪ ،‬ستتحر و جتتادوگری و متتلاه غیتتر الهتتی‬
‫استوار بوده است‪.‬‬
 ‫طبابت درقدیم (‪)Medicine in Antiquity‬‬

‫• در زمان قدیم‪ ،‬صحت و مرض در کیهان از طبیعت ستاره ها تعبیر متی شتد‪ ،‬طبابتت تحتت ستلطه‬
‫اعتقادات جادویی و ملهبی قرار گرفته بود‬

‫• سیگاریست هنری‪ ،‬هر کلتور به نوبت خود طبابت و تاریخ طبابت پیشرفت داده شده است‬
‫• ‪ ، Dubos‬طبابت قتدیمی متادر علتم بتوده و رول بترره در همتاهنگی کلتتور طبابتت اولیته بتازی‬
‫کرده است‬
‫• از آنجا که رابطه بین طبیعت و پیشرفت انسان وجود دارد‪ ،‬صحت انسان در آن زمان آرمان مردم‬
‫بوده است‬
 ‫تاریخچه طبابت از نظر اسالم‬
‫• از نظر اسالم مبدآ فن طبی «وحی و الهام الهی» است‬

‫• حتی در بعضی از روایت آمده است که آدم ع خود طبی بود‬

‫• از جمله انبیا ادریس و سلیمان ع در طبابت مشهور بودند‬

‫• بعضی از پیغمبران مالال عیستی ع توستم معجتره نبتوت ایشتان طبابتت را پتیا متی بترد طوریکته در قترآن‬
‫مجید چنین بیان می نماید (و به اذن هللا کور مادرزاد و پیس را بهبود می بخشم؛ آل عمران‪)۴۹:‬‬

‫• زمانیکه پیتامبر استالم بته مدینته هجترت نمودنتد‪ ،‬متردم جهتت عتالا و شتفای امتراض ختود نترد ایشتان متی‬
‫آمدند‪ ،‬و منحصر به دم و دعتا نمتی گلاشتت بلکته آنهتا را بته رفتتن نترد طبیت ‪ ،‬تشتخیج مترض و عتالا و‬
‫تداوی آن ذریعه دوا دعوت می نمودند‬
 ‫طبابت مصر(‪)Egyptian Medicine‬‬
‫• کارنامه های طبابت قدیم مصر در پاپیروس در دربار شاهان وقت مصر و جود داشت‬

‫• طبابت مصر در زمان امهوتیپ به دوهزار سال قبل از میالد به حد اعظمی خود بود‬

‫• در آن زمان طبیبان دندان‪ ،‬چشم ‪ ،‬عقلی و عصبی تربیه شده بود که ازطرف دولت معاش داده میی شید‪ ،‬آنهیا معتقید‬
‫بودن که که مرض در اثر جذب مواد مضره از امعأ و منتن شده خون توسط مواد جذب شده حاصل می شود‬

‫• هم چنان عقیده داشتند که نبض در عضویت انسان «سخنرانی قلب» می باشد‬

‫• در رساله های متعلق به طبابیت زمیان پیاپیروس‪ ،‬حیدود ششصید نسیخه و اسیتعمال هعتصید نیوس دوا ‪ ،‬نسیخه هیا در‬
‫مورد تداوی امراض‪ ،‬چشم‪ ،‬دیابت‪ ،‬روماتیزم‪ ،‬فلج اطعال و غیره‬

‫• اسمیت پاپیروس جراح‪ ،‬ابرس پاپیروس (رد نظریه خرافات) اولین داکتر داخله بودند‬

‫• هیسییرا اولین داکتر مرد و پیسیشیت اولین داکتر زنانه بودند‬

 ‫طبابت بین النهرین (‪) Mesopotamian Medicine‬‬
‫• در بین الهنرین قدیم استاس مفهتوم طبابتت بته متله استتوار بتود‪ ،‬در آن زمتان ستامری هتا‪،‬‬
‫بابلی ها و آشوری ها پیشقدمان طبابت طالع بینی بودند‬
‫• قدیمی ترین نسخه طبابت که به دست آمتده از آن زمتان از هیمتورابی بتود کته بته شتکل ختم‬
‫میخی نوشته شده است‬
‫• تدوین مجموعه از قوانین بنیادی صحی در ط که به نتام کتود همیتورابی مستمی شتده‪ ،‬ایتن‬
‫مجموعه سر مشقی بود برای طبیبان همان زمان جهت ارایه خدمات صحی‬
‫• برای طبیبانی که بنابر عدم متابعت از این قوانین مرتک اشتباه در تداوی و یتا ستب متره‬
‫مریض میگردید مجازات تعین گردیده بود‬
‫• قوانین بابلیان کته در زمتان هیمتورابی نوشتته شتده بتود‪ ،‬اولتین مجموعته قتوانین ترتیت شتده‬
‫توسم بشر در عرصه طبابت بود‬
 ‫طبابت یونان (‪)Greek Medicine‬‬
‫• یکتتی از رهبتتران پیشتترو در طبابتتت یونتتان ‪ Aesculapius‬نتتام داشتتت‪ ،‬وی دو دختتتر داشتتت بنتتام هتتای ‪ Hegia‬و‬
‫‪ ، Panacea‬هایجیا معبود صحت و پاناسیا معبود تداوی بود‬

‫• ‪ Hygia‬پیشبرد ط وقایوی و پاناسیا معالجوی را به عهده داشت‬

‫• هایجیا روزی متوجه شد که کتا متاری کته در اطتراص اعصتا پیچیتده شتده و از کاسته ای آب متی نوشتد‪ ،‬وی آب بتاقی‬
‫مانده در کاسه را برای مریض استعمال نمود‪ ،‬بعد از استعمال آن مریض شفایاب گردید‪ ،‬ایتن ستمبول بعتد از آن بته‬
‫حیث سمبول طبابت معرفی گردید‬

‫• شخصیت مشهور دیگر در طبابت یونان هیپوکرات(‪ ) Hippocrate‬بود‬

‫مجموعه هیپوکراتی تمام شاخه های طبابتت آن زمتان را دربرمیگرفتت ‪ ۷۲‬رستاله و مقالته داشتت‪ ،‬او موستس تشتخیج‬
‫تفریقی‪ ،‬اپیدیولوژست‪ ،‬مولف کتاب هوا‪ ،‬آب و مکان بود‪ ،‬اصطالحات مرتبم به امراض‪،‬اولین جراح صدر‬

‫• یکی از مشهور ترین آثار هیپوکرات‪ ،‬سوگند هیپوکرات است که تا هنوز استفاه می شود‬
 ‫طبابت رومی (‪)Roman Medicine‬‬
‫• برای اولین بار در روم بهبود در صحت عامه با پیشرفته شدن حمام‪ ،‬منظم شدن فاضالب‪ ،‬و کانالیرسیون به میان آمد و جاده‬
‫های خوب ساخته شد‬

‫• توزیع آب تصفیه شده بته شتهر هتا از طریتق نتل هتا‪ ،‬مبتازه بتا مالریتا بتا خشتک کتردن آب هتای ایستتاده منتتن‪ ،‬تاستیس سیستتم‬
‫فاضالب و اعمار شفاخانه ها در آن عصر اعمار شده است‬

‫• گالین چهره برجسته در طبابت یونان است‪ ،‬وی کمتک قابتل مالحظته در قستمت آنتاتومی مقایستوی و فریتالوژی تجربتوی ایفتا‬
‫نموده است‬

‫• دیدگاه گالین در مورد صحت ومرض بسیار پیشتر از عصر خود بود‬

‫• گالین سب امراض را سه فکتور می دانست( فکتور های مساعد کننده‪ ،‬محیم و مساعد کننده )‬

‫• بعد از مره گالین طابت وی منحیث مأخل معیاری ط استفاه می شد‬

 ‫طبابت هند (‪)Indian Medicine‬‬
‫• سیستم طبابت هند دو بخا داشت؛ ایورویدا (‪ )Ayurveda‬و سیدا (‪)Seddha‬‬
‫• ایورویدا کتاب طبتی هنتدو هتا استت‪ ،‬مفهتوم آن عبتارت از دانتا زنتدگی (‪ )Knowledge of Life‬و یتا دانشتی کته‬
‫حیات را طوالنی می سازد‬
‫• بودا اول و دوم از جمله شاهانی بودند که در انکشاص طبابت آیورویدا سهم داشته‪ ،‬مکتت طبابتت و شتفاخانه عامته‬
‫را تاسیس نمودند‪ ،‬عالوتا دوا سازی‪ ،‬اناتومی پتالوژی‪ ،‬طبابت چشم‪ ،‬قابلگی‬
‫• یکی از اشخاص برجسته در طبابت هند ساسروتا (‪ )Susruta‬بود که بنام پدر جراجی هندوستان یاد می شود‬
‫• شواهدی وجود دارد که داکتران بریتانی عملیات ‪ Rhinoplasty‬انف را از داکتران هندی اموخته‬
‫• مؤرختتان طبابتتت چنتتین ادعتتا متتی کننتتد کتته مبادلتته تفکتتر و تجربتته بتتین دانشتتمندان هنتتدی‪ ،‬عربتتی‪ ،‬فارستتی‪ ،‬یونتتانی و‬
‫یهودی وجود داشته است‬
 ‫طبابت چینایی (‪)chines Medicine‬‬
‫• طبابت چین به دو اصل ‪ Yang‬و ‪ Yin‬استوار بود‪( ،‬یانس) یک اصل مردانه مالبت و (ین) یک اصتل زنانته‬
‫منفی بوده است‪ ،‬تعادل بین این دو اصل به معنای صحت بود‬

‫• طبیبان در آن زمان به خفظ الصتحه عمتومی توجته نمتوده و از ادویته‪ ،‬مستاژ بتدن توستم آب گترم و تنظتیم‬
‫رژیم غلایی جهت تداوی امراض استفاده نموده اند‬

‫• چینایی ها در عرصه معافیت پیشتقدم بودنتد‪ ،‬جهتت جلتوگیری از چیچتک در قستمت تلقتیم متایع موجتود در‬
‫آبله چیچک انجام داده بوده اند‬

‫• چینانی ها از زمان سابق تا این عصر عقیده برره به ط سنتی خود دارد‬

‫• سیستم های تداوی چینایی و ط سوزنی در سال های اخیر توجه جهانیان را به خود جل کرده است‬
‫؟‬
‫تشکر‬