BÀI 5. MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA TÍCH PHÂN XÁC ĐỊNH-30.11.2022.

1. Tính diện tích hình phẳng y

1) Nếu miền D giới hạn bởi các đường y = f(x)

x = a, x = b, y = 0 và y = f  x  , trong đó f  x  là hàm liên
tục trên đoạn [a, b] thì diện tích miền D tính bởi công thức O b x
a
b
S   f ( x) dx. (1)
a y
2) Nếu miền D giới hạn bởi các đường y = f2(x)
x = a, x = b, y = f1(x), y = f2(x), trong đó f1, f2 là các hàm liên
tục trên [a, b] thì diện tích miền D được tính bởi công thức
b y = f1(x)
S   f1 ( x)  f 2 ( x) dx. (2 O a x
b
a

3) Nếu miền D giới hạn bởi các đường y

y  c, y  d , x  1  y  , x  2  y  , trong đó 1  y  , 2  y  là d
các hàm liên tục trên x = 1(y)
x = 2(y)
[c, d] thì diện tích miền D được tính bởi
c
công thức
d
O
S   2 ( y )  1 ( y ) dy. (3) x
c

Ví dụ:xét đồ thị hàm số :

1) Tính diện tích hình giới hạn bởi :

Diện tích được xác định bởi công thức :

√
∫| | ||∫ || | | | | | | |
 √

2) Tính diện tích hình giới hạn bởi :

Diện tích được xác định bởi công thức :

∫| | ∫| | ∫| | ∫ ∫( )

( )| ( )| ( ) ( )
( ) ( ))

2)

0 1/2 1 2

√
Giải : Ta có : √
+) Ta tìm cận cả tích phân : hoanh độ giao điểm :
√ ( )
{ √
√
+) Ta có diện tích được xác định :

∫|√ | |∫(√ ) | |∫ ( ) |

|∫ ( ) | |( ) | | |( ) | |

|( ) ( )| | |
6.3. Thể tích vật thể
1) Thể tích vật tròn xoay y
i) Cho hình thang cong giới hạn bởi các
đường có phương trình: x  a, x  b, y  0 và y = f(x)
y  f ( x ) (với f ( x ) liên tục trên [a, b]) quay
quanh trục Ox, ta được một vật thể tròn xoay.
O a b x
Rõ ràng mọi thiết diện tạo bởi mặt phẳng
vuông góc với trục Ox là hình tròn tâm thuộc
Ox, bán kính f  x  , nên diện tích S ( x) của

thiết diện là S ( x)   f 2 ( x).

Do đó thể tích của vật tròn xoay là
b
V    f 2 ( x)dx .
a

Ví dụ. Tính thể tích hình tron xoay tạo bởi: Miền phẳng D1 giới hạn bởi các đường:
quay xung quanh ox.

-1 1

Giải : Ta tìm cận của tích phân : Hoành độ giao điểm của 2 hàm số là :

Ta có thể tích cần tìm là :

|∫ ( ) | |∫ ( ) |

|∫ ( ) | | | |

| ( ( )) |
2. Tính thể tích hình tron xoay tạo bởi: Miền phẳng giới hạn bởi các đường xoay quanh trục ox:

Ta có đồ thị hàm số:

Đường thẳng đi qua hai điểm: ( ) ( )

4

Giải: ta có:

Ta tính cận của tích phân: hoành độ giao điểm:

Ta có thể tích cần tìm:

∫|( ) ( ) | | ∫(( ) ( )) |

| ∫( ) | | | |

1) Miền phẳng D1 giới hạn bởi các đường: y  x  1 ; y  5 quay xung quanh trục Ox,
2

Gọi V1 là thể tích khi quay miền D1 quanh trục Ox.

y

A 5 B

D I C
2 O 2 x
 2
V1  VABCD  VAIBCD  2 52  ( x 2  1) 2 dx
0
2
 2 (24  x 4  2 x 2 )dx
0
2
 x5 2 x3  1088
 2  24 x     .
 5 3  15
0

Gọi V2 là thể tích khi quay miền D1 quanh trục Oy


5
5
V2  VIBA    ( y  1)dy   y  12  8 .
1
2 1

2) Tính thể tích Miền phẳng giới hạn bởi các đường: y  2 x ; y  x  4 quay xung trục
2

Oy.

Giải: Ta có y  2 x ; y  x  4
2
.
Ta tìm cận của phương trình: tung độ giao điểm:

Vậy thể tích cần tìm là:

∫ |( ) ( ) | | ∫( ) |

| ( ) | | | |

3) Tính thể tích Miền phẳng giới hạn bởi các đường:
quay xung trục Oy.
Giải: Ta có
Ta tìm cận của tích phân: Tung độ giao điểm:

Vậy thể tích cần tìm là:

∫|( ) ( ) | |∫( ) |
 |∫ ( ( ) ) | |∫ ( ) |

| | |

Bài tập về nhà:

Tính diện tích của hình giới hạn bởi.
1)
2)
3)
4)
5)
Tính thể tích của hình tròn xoay quanh ox:
1)
2)
3)

4)

Tính thể tích của hình tròn xoay quanh oy:

5)
6)
7)

8)

ÔN TẬP GIỮA KỲ:

1) Tích hợp của hai hàm số.
2) Tính giới hạn dạng
3) Xét tích chất liên tục của hàm số.
4) Tính đạo hàm+quy tắc L’HOSPITAL.
5) Tính tích phân+Ứng dụng tính diện tích. Thể tích hình tròn xoay quanh trục ox.

Đề tham khảo:

Câu 1. 3 ý sau:
1) cho hai hàm số : ( ) √ ( ) ( )
Ta tính các tích sau : ( ); ( )
2) (1 trong các ý) tính giới hạn sau:
( )
) ) ( )

) ( )

3) (1 trong các ý)
a) Tìm tham số k để hàm số sau liên tục trên

( ) {

b) Tìm tham số a ;b để hàm số sau liên tục trên

( ) {

c) Tìm tham số a ;b để hàm số sau liên tục trên

( )

{
Câu 2. 2 ý sau:
1) (1 trong các ý sau: ) Tính đạo hàm và vi phân cấp I của các hàm số sau:
a) ( ) ( )
b) ( ) ( ) ( ) ( )
c) ( ) ( )√ .
2) ( 1 trong các ý sau)
a)

b)
√
c) .
( )
d) ( )

Câu 3. 2 ý sau:
1)(Tích phân dạng phân số).
 ) ∫ )∫

2) Tích phân dạng đổi biến, tích phân từng phần.

Câu 4. 2 ý sau:
1) (1 trong các ý) Tính diện tích được gưới hạn bởi:
Tính diện tích của hình giới hạn bởi.

)
)
)
)
2) (1 trong các ý) Tính thể tích của hình tròn xoay quanh ox:
)
)
)