Professional Documents
Culture Documents
สาร
ประ
กอบก
ารส
อน
ราย
วช
ิาร
ะบบ
สง
กำ
ลง
ัเ
คร
อ
่
ืงมอ
ื
กลรหส2
ั 1
02-
211
0
หนว
ยท่
ี
12
ง
านค
ำนวณร
ะบบส
ง
กำล
ง
ัเ
ครอ
่
ื
งมอ
ื
กลดว
ยระ
บบไฮ
ดรอ
ลก
ิส
ห
ลก
ัสต
ูร
ประ
กาศ
นย
ีบต
ัร
วช
ิา
ชพพ
ี ท
ุธศก
ั
ราช25
56
นา
ยดำ
รงสพ
ัโส
ค
.อ
.ม.
(
เคร
อ
่
ืงก
ล)
วท
ิย
าลย
ั
เทค
นค
ิทา
ห
ลวง
ซเ
ิม
นตไ
ทยอ
นส
ุร
ณ
ส
ำนก
ั
งาน
คณะกร
รมก
ารก
ารอ
าชว
ี
ศก
ึษากร
ะทร
วงศ
ก
ึษา
ธก
ิา
ร
เอกสารประกอบการสอน
วิชาระบบสงกําลังเครื่องมือกล รหัสวิชา 2102-2110
หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช 2556
นายดํารง สัพโส
ค.อ.ม.(เครื่องกล)
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ
สํานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา
กระทรวงศึกษาธิการ
ก
คํานํา
ดํารง สัพโส
สาขาวิชาชางกลโรงงาน
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ
ข
โครงสรางการจัดการเรียนรู
วิชาระบบสงกําลังเครื่องมือกล รหัสวิชา 2102-2110
หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช 2556
เวลาเรียน 2 ชั่วโมง / สัปดาห จํานวน 2 หนวยกิต
1. สภาพรายวิชา
เปนรายวิชาเรียนแผนกชางกลโรงงาน สาขาเครื่องมือกล กลุมทักษะวิชาชีพเลือก หลักสูตรระดับ
ประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) พุทธศักราช 2556 สํานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา
2. จุดประสงครายวิชา เพื่อให
1. เขาใจหลักการของระบบสงกําลังเครื่องมือกล
2. คํานวณการสงกําลังเครื่องมือกล
3. มีกิจนิสัยในการทํางานอยางมีระเบียบแบบแผน มีความรับผิดชอบตอตนเอง และสวนรวม
3. สมรรถนะรายวิชา
1. แสดงความรูเกี่ยวกับหลักการและกระบวนการ การคํานวณการสงกําลังเครื่องมือกล
2. ประยุกตการสงกําลังในงานเครื่องมือกล
4. คําอธิบายรายวิชา
ศึกษาเกี่ยวกับหลักการทํางานของระบบสงกําลัง วิธีการสงกําลังของเครื่องมือกลแบบตางๆ เครื่อง
เจาะ เครื่องกลึง เครื่องไส เครื่องเจียระไน เครื่องกัด คํานวณการสงกําลัง
ค
การจัดหนวยการเรียนรู
วิชาระบบสงกําลังเครื่องมือกล รหัสวิชา 2102-2110
หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช 2556
เวลาเรียน 2 ชั่วโมง / สัปดาห จํานวน 2 หนวยกิต
ตารางวิเคราะหหนวยการเรียนรู
วิชาระบบสงกําลังเครื่องมือกล รหัสวิชา 2102-2110 หลักสูตรระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ
เวลาเรียน 2 ชั่วโมง / สัปดาห จํานวน 2 หนวยกิต
ดานพุทธิพิสัย ดานทักษะพิสัย ดานจิตพิสัย
1. การเตรียมพรอม
1. ความรับผิดชอบ
จํานวนชั่วโมงสอน
1. ความรูความจํา
5. การประเมินคา
2. ความสนใจใฝรู
3. ปฏิบัติถูกตอง
2. การตอบสนอง
5. นําไปประยุกต
3. ความซื่อสัตย
4. การวิเคราะห
5. ความสามัคคี
3. การนําไปใช
4. ความมีวินัย
2. ความเขาใจ
4. มีทักษะ
งานคํานวณพื้นฐานระบบสงกําลังเครื่องมือกล 2
งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกลดวยสายพาน 4
งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกลดวยโซ 4
งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกลดวยเฟอง 4
งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกลดวยเพลา 4
งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกลดวยคลัตซ 2
งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกลดวยคัปปลิ้ง 2
งานคํานวณระบบขัดตัวสงกําลังเครื่องมือกลดวยลิ่ม 4
งานคํานวณระบบขัดตัวสงกําลังเครื่องมือกลดวยสลักเกลียว 4
งานคํานวณระบบขัดตัวสงกําลังเครื่องมือกลดวยสลักอัด 2
งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกลดวยลูกเบี้ยว 2
งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกลดวยไฮดรอลิ กส 2
ง
จ
คําแนะนําการใชเอกสารประกอบการสอน
เอกสารประกอบการสอนฉบับนี้ ใชประกอบกิจกรรมการเรียนการสอนรายวิชา ระบบสงกําลัง
เครื่องมือกล รหัสวิชา 2102 – 2110 ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ เปนแนวทางในการสอนของครู และเปน
แนวทางการประกอบการเรียนของนักศึกษา ตลอดจนใชเปนแนวทางสําหรับผูที่สนใจในวิชาดังกลาวโดยแบง
ออกเปน 12 หนวยการเรียนรู ในแตละหนวยกําหนดใหครูผูสอนและผูเรียนปฏิบัติดังนี้
คําชี้แจงสําหรับครูผูสอน
1. ศึกษาเนื้อหาวิชาในแตละหนวยใหเขาใจกอนทําการสอนและจัดเตรียมวัสดุอุปกรณตาง ๆ เพื่อใช
ในการเรียนการสอนตามที่ระบุไวในแผนการเรียนรูแตละหนวย
2. ดําเนินการสอนตามแผนการเรียนรูทุกหนวยใหครบ
3. การจัดกิจกรรมการจัดการเรียนรูในแตละหนวยมีสวนประกอบดังนี้
ขั้นตอนที่ 1 ขั้นตอนการนําสูบทเรียน (Motivation)
ขั้นตอนที่ 2 ใหรายระเอียดเนื้อหา (Information)
ขั้นตอนที่ 3 มอบหมายงาน (Application)
ขั้นตอนที่ 4 สรุปผลและประเมินผล (Progress)
ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู ผูสอนจะตองมีทักษะและความชํานาญในการอภิปรายและการสาธิต
อยางดี ซึ่งจะชวยใหผูเรียนเกิดการเรียนรูไดอยางมีประสิทธิผล
4. ผูสอนตองทําการทดสอบผูเรียนกอนเรียน
5. การสรุปบทเรียนในแตละหนวยดวยการใหผูเรียนทําแบบฝกหัด และผูสอนควรเฉลยแบบฝกหัด
รวมกับผูเรียนเพื่อใหรูถึงขอผิดพลาดในการจัดกิจกรรมการเรียนรู
6. หลังจากผูเรียนไดเรียนรูในแตละหนวยแลวใหผูสอนแจกแบบทดสอบหลังเรียนและทําการ
ประเมินผล
คําชี้แจงสําหรับผูเรียน
1. ผูเรียนควรศึกษาจุดประสงคการเรียนรู
2. ผูเรียนทําแบบทดสอบกอนเรียนและตรวจสอบคําตอบในแบบเฉลยดวยความซื่อสัตยรวมกับ
ครูผูสอน
3. ผูเรียนรับฟงการบรรยายเนื้อหาจากครูผูสอนและจากเอกสารประกอบการสอนดวยความตั้งใจ
4. ผูเรียนทําแบบฝกหัดทายหนวยการเรียน และประเมินผลการทําแบบฝกหัดดวยตนเองรวมกับ
ผูครูสอน
5. ผูเรียนทําแบบทดสอบหลังเรียน และประเมินผลดวยความซื่อสัตยรวมกับผูครูสอน
6. หากผูเรียนมีปญหาจากการฟงเนื้อหาการบรรยาย สามารถสอบถามครูผูสอนไดทันที
ฉ
การประเมินผล
ครูผูสอนประเมินผลจากกิจกรรมการเรียนการสอนดังนี้
1. จากขอสอบประเมินผลรายวิชากอนเรียนและหลังเรียน
2. จากแบบทดสอบประเมินผลกอนเรียนและหลังเรียนแตละหนวยการเรียนรู
3. จากใบงานที่มอบหมายใหผูเรียนทํา
4. จากแบบฝกหัดแตละหนวยการเรียน
เกณฑการวัดผลและประเมินผล
การวัดผลและประเมินผลไดกําหนดใหใชสัดสวนของคะแนนระหวางภาคตอคะแนนสอบปลายภาค
เทากับ 80 : 20 โดยมีรายละเอียดดังตอไปนี้
1. คะแนนระหวางภาค 80 คะแนน
1.1 คะแนนจิตพิสัย 20 คะแนน
1.2 คะแนนงานตามกิจกรรมในแตละหนวย 60 คะแนน
2. คะแนนสอบปลายภาค 20 คะแนน
3. เกณฑการประเมินผล
ใชเกณฑการประเมินผลแบบอิงเกณฑโดยแบงระดับดังนี้
80-100 คะแนน ระดับเกรด 4
75-79 คะแนน ระดับเกรด 3.5
70-74 คะแนน ระดับเกรด 3
65-69 คะแนน ระดับเกรด 2.5
60-64 คะแนน ระดับเกรด 2
55-59 คะแนน ระดับเกรด 1.5
50-54 คะแนน ระดับเกรด 1
0-49 คะแนน ระดับเกรด 0
ช
สารบัญ
หนา
คํานํา ก
โครงสรางการจัดการเรียนรู ข
การจัดหนวยการเรียนรู ค
ตารางวิเคราะหหนวยการเรียนรู ง
คําแนะนําการใชเอกสารประกอบการสอน จ
สารบัญ ช
สารบัญภาพ ฌ
สาระสําคัญ 1
วัตถุประสงคทั่วไป 2
วัตถุประสงคเชิงพฤติกรรมดานทฤษฏี 3
วัตถุประสงคเชิงพฤติกรรมดานปฏิบัติ 4
แบบทดสอบกอนเรียน 5
เฉลยแบบทดสอบกอนเรียน 11
หนวยที่ 5. งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกลดวยระบบไฮดรอลิกส
1. หนาที่และการใชงานของระบบไฮดรอลิกส 12
2. ขอดีขอดอยของระบบไฮดรอลิกส 15
3. หลักการพื้นฐานของระบบไฮดรอลิกส 16
4. อุปกรณในระบบไฮดรอลิกสและสัญลักษณ 18
5. สวนประกอบของวงจรไฮดรอลิกส 28
6. สูตรคํานวณในระบบไฮดรอลิกส 29
7. เครื่องมือและอุปกรณที่ใชในการคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
ดวยระบบไฮดรอลิกส 34
8. วิธีการคํานวณระบบสงกําลังดวยระบบไฮดรอลิกส 34
9. การบันทึกรายงานสรุปผลการปฏิบัติงาน 36
10. การจัดเก็บเครื่องมืออุปกรณและบริเวณปฏิบัติงาน 36
11. กฎความปลอดภัยในการปฏิบัติงาน 37
แบบฝกหัด 38
เฉลยแบบฝกหัด 42
แบบทดสอบหลังเรียน 47
ซ
สารบัญ (ตอ)
หนา
เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน 53
ใบลําดับขั้นการปฏิบัติงาน 54
ใบสั่งงาน 57
ใบประเมินผล 58
ตารางดัชนีแสดงประสิทธิผลการจัดการเรียนรู 59
บันทึกหลังการสอน 61
บรรณานุกรม 62
ฌ
สารบัญภาพ
ภาพที่ หนา
12.1 แสดงลักษณะของไฮดรอลิกส 12
12.2 แสดงการใชงานของไฮดรอลิกสพลังน้ํา 12
12.3 แสดงการใชงานของไฮดรอลิกสน้ํามัน 13
12.4 แสดงการใชงานของไฮดรอลิกสในงานอุตสาหกรรม 13
12.5 แสดงการใชงานของไฮดรอลิกสน้ํามันในยานพาหนะ 14
12.6 แสดงหนาที่และการใชงานระบบไฮดรอลิกสน้ํามันสําหรับงานขนสงและงานโยธาธิการ 14
12.7 แสดงลักษณะการใชงานของไฮดรอลิกส 15
12.8 แสดงการรั่วของน้ํามันไฮดรอลิกส 15
12.9 แสดงความดันของระบบไฮดรอลิกส 16
12.10 แสดงหลักการไหลและความเร็วของน้ํามันไฮดรอลิกส 16
12.11 แสดงการเกิดความของของไหลในพาหนะบรรจุ 17
12.12 แสดงการไหลและความเร็วของน้ํามันไฮดรอลิกส 17
12.13 แสดงลักษณะของทอและสัญลักษณไฮดรอลิกส 18
12.14 แสดงลักษณะของปมและสัญลักษณไฮดรอลิกส 19
12.15 แสดงลักษณะของมอเตอรและสัญลักษณไฮดรอลิกส 20
12.16 แสดงลักษณะของกระบอกสูบและสัญลักษณไฮดรอลิกส 21
12.17 แสดงลักษณะของวาลวควบคุมทิศทางและสัญลักษณไฮดรอลิกส 23
12.18 แสดงลักษณะของวาลวควบคุมความดันและสัญลักษณไฮดรอลิกส 25
12.19 แสดงลักษณะของวาลวควบคุมอัตราการไหลและสัญลักษณไฮดรอลิกส 27
12.20 แสดงสวนประกอบของวงจรไฮดรอลิกส 28
12.21 แสดงลักษณะของความดันของไฮดรอลิกส 29
12.22 แสดงความดันของระบบไฮดรอลิกส 29
12.23 แสดงการสงกําลังดวยระบบไฮดรอลิกส 30
12.24 แสดงการสงกําลังดวยระบบไฮดรอลิกสยกของ 31
12.25 แสดงการสงกําลังดวยระบบไฮดรอลิกสกดอัดชิ้นงาน 32
12.26 แสดงเครื่องมือและ อุปกรณที่ใชในการคํานวณระบบสงกําลังดวยระบบไฮดรอลิกส 34
12.27 แสดงการตรวจสอบน้ําหนักหรือแรงในระบบไฮดรอลิกสแลวจดบันทึก 34
ญ
สารบัญภาพ (ตอ)
ภาพที่ หนา
12.28 แสดงการกําหนดความดันของระบบไฮดรอลิกสที่จะใชแลวจดบันทึก 35
12.29 แสดงการคํานวณคาตาง ๆ ในการสงกําลังดวยระบบไฮดรอลิกส 35
12.30 แสดงการจดบันทึกคาตาง ๆ 36
12.31 แสดงการจัดเก็บเครื่องมืออุปกรณและบริเวณปฏิบัติงาน 36
12.32 แสดงการแขวนปายล็อคเมนสวิทยเพื่อความปลอดภัยในการปฏิบัติงาน 37
สาระสําคัญ หนาที่ : 1
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
ดวยระบบไฮดรอลิกส
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ
สาระสําคัญ
1. หนาที่และการใชงานของระบบไฮดรอลิกส
2. ขอดีขอดอยของระบบไฮดรอลิ กส
3. หลักการพื้นฐานของระบบไฮดรอลิ กส
4. อุปกรณในระบบไฮดรอลิกสและสัญลักษณ
5. สวนประกอบของวงจรไฮดรอลิกส
6. สูตรคํานวณในระบบไฮดรอลิกส
7. เครื่องมือและอุปกรณที่ใชในการคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกลดวยระบบไฮดรอลิกส
8. วิธีการคํานวณระบบสงกําลังดวยระบบไฮดรอลิกส
9. การบันทึกรายงานสรุปผลการปฏิบัติงาน
10. การจัดเก็บเครื่องมืออุปกรณและบริเวณปฏิบัติงาน
11. กฎความปลอดภัยในการปฏิบัติงาน
วัตถุประสงคทั่วไป หนาที่ : 2
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
ดวยระบบไฮดรอลิกส
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ
วัตถุประสงคทั่วไปของการเรียนรู
1. เพื่อใหมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับหนาที่และการใชงานของระบบไฮดรอลิกส
2. เพื่อใหมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับขอดีขอดอยของระบบไฮดรอลิกส
3. เพื่อใหมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับหลักการพื้นฐานของระบบไฮดรอลิกส
4. เพื่อใหมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับอุปกรณในระบบไฮดรอลิกสและสัญลักษณ
5. เพื่อใหมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับสวนประกอบของวงจรไฮดรอลิกส
6. เพื่อใหมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับสูตรคํานวณในระบบไฮดรอลิกส
7. เพื่อใหมีทักษะในการจัดเตรียมเครื่องมือและอุปกรณที่ใชในการคํานวณระบบสงกําลัง
เครื่องมือกลดวยระบบไฮดรอลิกส
8. เพื่อใหมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับวิธีการคํานวณระบบสงกําลังดวยระบบไฮดรอลิกส
9. เพื่อใหมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับการบันทึกรายงานสรุปผลการปฏิบัติงาน
10. เพื่อใหมีทักษะในการจัดเก็บเครื่องมืออุปกรณและบริเวณปฏิบัติงานได
11. เพื่อใหมีเจตคติที่ดีตอการจัดเก็บเครื่องมืออุปกรณและบริเวณปฏิบัติงานพรอมกฎ
ความปลอดภัยในการปฏิบัติงาน
วัตถุประสงคเชิงพฤติกรรมดานทฤษฏี หนาที่ : 3
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
TKL
Behavioral Objectives Remark
R A T
1. บอกชนิดและการใชงานของระบบไฮดรอลิกสได
2. บอกขอดีขอดอยของระบบไฮดรอลิกสได
3. อธิบายหลักการพื้นฐานของระบบไฮดรอลิกสได
4. บอกชื่ออุปกรณในระบบไฮดรอลิกสและสัญลักษณ ได
5. บอกสวนประกอบของวงจรไฮดรอลิกส ได
6. บอกสูตรคํานวณในระบบไฮดรอลิกส ได
7. บอกรายการเครื่องมือและอุปกรณที่ใชในการคํานวณระบบสงกําลัง
เครื่องมือกลดวยระบบไฮดรอลิกสได
8. อธิบายวิธีการคํานวณระบบสงกําลังดวยระบบไฮดรอลิกสได
9. อธิบายหัวขอที่ตองทําการบันทึกรายงานสรุปผลการปฏิบัติงานได
10. บอกวิธีจัดเก็บเครื่องมืออุปกรณและบริเวณปฏิบัติงานได
11. บอกกฎความปลอดภัยการคํานวณระบบสงกําลังดวยระบบไฮดรอลิกสได
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
ดวยระบบไฮดรอลิกส
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ
TSL
Behavioral Objectives Remark
I C A
1. เตรียมเครื่องมือที่ใชในการคํานวณระบบสงกําลังดวยระบบไฮดรอลิกสได
2. ตรวจสอบคาทางเทคนิคในการคํานวณระบบสงกําลังดวยระบบไฮดรอลิกสได
3. คํานวณการสงกําลังดวยระบบไฮดรอลิกสได
4. บันทึกรายงานสรุปผลการปฏิบัติงานได
5. จัดเก็บเครื่องมืออุปกรณและบริเวณปฏิบัติงานได
7. แรงที่เกิดขึ้นภายในกระบอกสูบจะคํานวณไดจากสิ่งใด
ก. พื้นที่ของลูกสูบกับความดันที่เกิดขึ้น ข. อุณหภูมิของน้ํามันไฮดรอลิกส
ค. ขนาดของปม ง. น้ําหนักที่ตานการเคลื่อนที่
8. สัญลักษณของทอควบคุม คือ ขอใด
ก. ข.
ค. ง.
9. สัญลักษณของปมไฮดรอลิกสแบบสงอัตราการไหลคงที่ปรับคาไมได มีทิศทางการไหลทางเดียว คือ
ขอใด
ก. ข.
ค. ง.
10. สัญลักษณของวาลวจัดลําดับการไหลตามความดัน ทํางานโดยทอควบคุมภายในโดยตรง ระบาย
น้ํามันภายนอกวาลว คือขอใด
ก. ข.
ค. ง.
11. สัญลักษณของวาลวควบคุมแบบ 4 ทิศทาง 3 ตําแหนง ตําแหนงกลางปดหมด คือขอใด
ก. ข.
ค. ง.
12. สัญลักษณของวาลวควบคุม อัตราการไหล ปรับคาได มีการชดเชยความดันไหลยอนทางไมชดเชย
คือขอใด
ก. ข.
ค. ง.
แบบทดสอบกอนเรียน หนาที่ : 7
ก. ข.
ค. ง.
14. กระบอกสูบทํางานสองทางสัญลักษณคือขอใด
ก. ข.
ค. ง.
15. ขอใดไมใชสวนประกอบของวงจรในระบบไฮดรอลิกส
ก. ชุดทวนสัญญาณ ข. ชุดบังคับทิศทาง
ค. ชุดปอนสัญญาณ ง. ชุดตัวสงกําลัง
16. ขอใดคือสูตรคํานวณความแรงดันในระบบไฮดรอลิกสที่ถูกตอง
𝐹𝐹
ก. 𝐹𝐹 = ข. P = F × A
𝐴𝐴
𝐴𝐴
ค. 𝑃𝑃 = ง. F = P × A
𝐹𝐹
𝐹𝐹1 𝐹𝐹2
ค.
𝐴𝐴1
÷ 𝐴𝐴2 ง. F1 × A1 = F2 × A2
แบบทดสอบกอนเรียน หนาที่ : 8
จากภาพที่กําหนดใหใชตอบคําถามขอที่ 18- 22
27. ขอใดไมใชเครื่องมือที่ใชในการคํานวณหาระบบการสงกําลังดวยระบบไฮดรอลิกส
ก. โมเดลระบบสงกําลังเครื่องมือกล+เครื่องคิดเลข
ข. ตาชั่ง + คอนพลาสติก
ค. โมเดลระบบสงกําลังเครื่องมือกล+เวอรเนียฯ
ง. ตาชั่ง + เวอรเนียฯ
28. การบันทึกเพื่อรายงานสรุปผลการคํานวณระบบสงกําลังดวยระบบไฮดรอลิกสขอใดที่ตองบันทึก
ก. ปริมาณน้ํามันไฮดรอลิกสที่ใช ข. ความเร็วของกระบอกสูบที่เคลื่อนที่เขาออก
ค. ความดันของระบบไฮดรอลิกสที่ใช ง. ความยาวของกระบอกสูบไฮดรอลิกส
29. ขอใดไมควรปฏิบัติในการเก็บเครื่องมืออุปกรณและบริเวณปฏิบัติงานคํานวณระบบสงกําลังดวย
ระบบไฮดรอลิกส
ก. ชโลมน้ํามันเครื่องมืออุปกรณที่เปนเหล็ก ข.เก็บเครื่องมือวัดขนาดรวมกับเครื่ องมือที่มีคมตัด
ค. ใชผาเช็ดทําความสะอาดเครื่องมือและอุปกรณ ง. ใชไมกวาดดอกหญากวาดพื้นที่ปฏิบัติงาน
30. สิ่งแรกที่ควรปฏิบัติเพื่อความความปลอดภัยในการปฏิบัติงานคํานวณระบบสงกําลังดวยระบบ
ไฮดรอลิกส คือขอใด
ก. ปดเมนสวิทยเครื่องจักรกอนทํางาน ข. ใสแวนตาเพื่อปองกันเศษ
ค. ปดวาลวไฮดรอลิกสในระบบทั้งหมด ง. ตรวจสอบรอบรั่วของระบบไฮดรอลิกส
เฉลยแบบทดสอบกอนเรียน หนาที่ : 11
แบบเฉลยขอทดสอบกอนเรียน
ดานทฤษฎี
ขอที่ คําตอบ ขอที่ คําตอบ
1 ก 16 ค
2 ง 17 ง
3 ค 18 ข
4 ข 19 ก
5 ค 20 ง
6 ข 21 ค
7 ก 22 ง
8 ง 23 ข
9 ก 24 ค
10 ค 25 ก
11 ง 26 ง
12 ก 27 ข
13 ข 28 ค
14 ข 29 ข
15 ก 30 ก
ใบเนื้อหา หนาที่ : 12
(Information Sheet)
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
การควบคุมของเหลวใหสามารถสงถายกําลัง
ใหกับเครื่องมือกล ทําใหเกิดแรงและการเคลื่อนที่
ในโรงงานอุตสาหกรรม ในปจจุบันนิยมใช
ระบบไฮดรอลิกส (Hydraulics)
1.หนาที่และการใชงานของระบบไฮดรอลิกส
ความกาวหนาในการพัฒนาและนําเอา
ระบบไฮดรอลิกสมาใชงาน สามารถแบงออกได 2
แบบใหญดังนี้
1.1. ไฮดรอลิกสพลังน้ํา เปนการใชพลังงาน
น้ํา การสงน้ํา การควบคุมแหลงน้ําธรรมชาติ อัน
ไดแก การผลิตกระแสไฟฟา การชลประทาน
ภาพที่ 12.2 แสดงการใชงานของไฮดรอลิกสพลังน้ํา
(ที่มา : http://www.balanceenergythai.com/)
ใบเนื้อหา หนาที่ : 13
(Information Sheet)
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
1.2.1 ระบบไฮดรอลิกสน้ํามันสําหรับงาน
อุตสาหกรรม (Industrial Hydraulics System)
ไดแก ระบบ ไฮดรอลิกสในเครื่องไส เครื่องกลึง
เครื่องกดอัด เครื่ องปมขึ้นรูปชิ้นงาน เครื่องฉีด
พลาสติก
1.2.2 ระบบไฮดรอลิกสน้ํามันยานพาหนะ
(Mobile Hydraulics System) ไดแก ระบบเบรค
ของรถยนต ระบบบังคับเลี้ยวแบบผอนแรงของ
รถยนต
ภาพที่ 12.5 แสดงการใชงานของไฮดรอลิกส
น้ํามันในยานพาหนะ
(ที่มา : http:// www.scimath.org )
1.2.3 ระบบไฮดรอลิกสน้ํามันสําหรับงาน
ขนสงและงานโยธาธิการ (Oil Hydraulics
System for Handing and Civil) อันไดแก
ระบบไฮดรอลิกสของรถดั๊มพ รถยกของ รถขุดตัก
รถไถ และรถแทรกเตอร เปนตน
2.ขอดีและขอดอยของระบบไฮดรอลิกส
2.1 ขอดีของระบบไฮดรอลิกสสรุปไดดังนี้
1. สามารถควบคุมไดงายและแมนยํา
2. ถายทอดกําลังงานไดมากจากอุปกรณ
ขนาดเล็ก
3. บังคับและปรับแตงความเร็วไดงาย
4. หลอลื่นไดดวยตนเอง
5. เปลี่ยนทิศทางเคลื่อนที่ไดทันทีที่ตองการ
6. อายุการใชงานนาน
7. ควบคุมทางออมได
8. ปราศจากเฟอง เพลา สามารถสงกําลัง
ภาพที่12.7แสดงลักษณะการใชงานของไฮดรอลิกส ไปไดระยะทางไกล ๆ ดวยทอ
(ที่มา : ดํารง สัพโส.2559)
2.2 ขอดอยของระบบไฮดรอลิกสสรุปได
ดังนี้
1. อุปกรณทํางานเคลื่อนตัวชา
2. อุปกรณมีราคาแพง
3. อุปกรณมีน้ําหนักมาก
4. เกิดอุบัติเหตุจากทอแตก อันเนื่องจาก
การทํางานที่ความดันสูง
5. การรั่วซึมของน้ํามันทําใหสกปรก
ภาพที่ 12.8 แสดงการรั่วของน้ํามันไฮดรอลิกส
(ที่มา : ดํารง สัพโส.2559)
ใบเนื้อหา หนาที่ : 16
(Information Sheet)
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
3.หลักการพื้นฐาน ของระบบไฮดรอลิกส
3.1 การวัดความดัน
ในระบบไฮดรอลิกสใชเกจวัดความดัน
(Pressure Gauge) วัดเฉพาะคาของความดันที่สูง
กวาความดันบรรยากาศ ดังนั้นความดันบรรยากาศ
ปกติที่เกจวัดความดันจะอานคาไดที่ 0
(ความดันบรรยากาศ = 1.033 Kg/cm2 =14.7
psi = 1.013 bar)
ตัวอยางดังภาพที่ 12.9 เชน น้ําหนักของ
น้ํามันที่สูง 25 ฟุต จะทําใหเกิดความดันขึ้นเทากับ
ภาพที่ 12.9 แสดงความดันของระบบไฮดรอลิกส 10 ปอนด/ตารางนิ้ว โดยไมคํานึงถึงขนาดของ
(ที่มา : กิติพันธ ไทยสงค. 2556 : 180) ภาชนะวาเทากันหรือไม
3.2 อัตราการไหลและความเร็วของน้ํามัน
ไฮดรอลิกส
เมื่อน้ํามันไฮดรอลิกสไหลในทอที่มีพื้นที่
หนาตัด (A) จะไดความเร็ว (V) และอัตราการไหล
(Q) ซึ่งเราสามารถหาความสัมพันธกันดังนี้
Q = V×A
V = Q
A
Q
A =
V
ภาพที่12.10 แสดงหลักการไหลและความเร็วของ Q = อัตราการไหล (cm3/s)
น้ํามันไฮดรอลิกส V = ความเร็ว (cm/s)
(ที่มา : ณรงค ตันชีวะวงศ. 2542 : 128) A = พื้นที่หนาตัด (cm2)
ใบเนื้อหา หนาที่ : 17
(Information Sheet)
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
3.3 การเกิดความดันของของไหลใน
สภาวะตาง ๆ
ปาสคาล พบวา “ของไหลที่อยูในที่ที่มี
ขอบเขตจํากัดนั้นการถายทอดแรงที่กระทําจะ
เปลี่ยนแปลงไปตามภาชนะที่บรรจุอยู”
กฎของปาสคาล สรุปไดดังนี้
1. ความดันที่เกิดจากของไหลที่บรรจุอยูใน
ภาชนะจะมีแรงกระทํามีคาเทากันในทุกทิศทางตอ
พื้นที่ผิวภาชนะ
2. ทิศทางของความดันของของไหลจะ
ภาพที่ 12.11 แสดงการเกิดความของของไหลใน กระทําในทิศทางตั้งฉากกับพื้นที่ที่ของไหลนั้น
พาหนะบรรจุ สัมผัสอยู
(ที่มา : Hans Appold และคณะ.1982 : 268) 3. ความดันของของไหลจะมีคาเทากันใน
ระดับความสูงเดียวกัน
3.4 ความเร็วของกระบอกสูบไฮดรอลิกส
ความเร็วของกานสูบจะขึ้นอยูกับขนาดของกระบอกสูบ และอัตราการไหลของน้ํามัน ไฮดรอลิกส ซึ่ง
เราสามารถหาความสัมพันธกันดังนี้
ภาพที่12.12 แสดงการไหลและความเร็วของน้ํามันไฮดรอลิกส
(ที่มา : Hans Appold และคณะ.1982 : 274)
อัตราการไหลของน้ํามันเขาทางดานลูกสูบ(Q1)
ความเร็วของกานสูบจังหวะวิ่งออก (V1) = พื้นที่เต็มของลูกสูบ(A1)
อัตราการไหลของน้ํามันเขาทางดานลูกสูบ(Q2)
ความเร็วของกานสูบจังหวะวิ่งเขา (V2) =
พื้นที่เต็มของลูกสูบ(A2)
ใบเนื้อหา หนาที่ : 18
(Information Sheet)
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
4. อุปกรณในระบบไฮดรอลิกสและสัญลักษณ
4.1 อุปกรณในระบบทอและสัญลักษณ
ทอน้ํามันไฮดรอลิกสเพื่อนํา
ไปใชงาน
ทอระบายน้ํามันไฮดรอลิกส
ภาพที่12.13 แสดงลักษณะของทอและสัญลักษณไฮดรอลิกส
(ที่มา : Catalog festo. 2014 : 146)
4.2 ปมไฮดรอลิกสและสัญลักษณ
ภาพอุปกรณ สัญลักษณ ชื่อและความหมาย
ปมไฮดรอลิกสแบบสงอัตรา
การไหลคงที่ ปรับคาไมได
มีทิศทางการไหลทิศทางเดียว
ปมไฮดรอลิกสแบบสงอัตรา
การไหลคงที่ ปรับคาไมได
มีทิศทางการไหลสองทิศทาง
ใบเนื้อหา หนาที่ : 19
(Information Sheet)
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
ปมไฮดรอลิกสแบบปรับอัตรา
การไหลได มีทิศทางไหล
สองทิศทาง
ภาพที่12.14 แสดงลักษณะของปมและสัญลักษณไฮดรอลิกส
(ที่มา : Catalog festo. 2014 : 107)
4.3 มอเตอรไฮดรอลิกสและสัญลักษณ
ภาพอุปกรณ สัญลักษณ ชื่อและความหมาย
มอเตอรไฮดรอลิกส
แบบปรับคาไมได
หมุนไดทิศทางเดียว
มอเตอรไฮดรอลิกส
แบบปรับคาไมได
หมุนไดสองทิศทาง
ใบเนื้อหา หนาที่ : 20
(Information Sheet)
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
มอเตอรไฮดรอลิกสแบบปรับคา
ไดหมุนไดสองทิศทาง
ภาพที่12.15 แสดงลักษณะของมอเตอรและสัญลักษณไฮดรอลิกส
(ที่มา : Catalog festo. 2014 : 72)
4.4 กระบอกสูบไฮดรอลิกสและสัญลักษณ
ภาพอุปกรณ สัญลักษณ ชื่อและความหมาย
กระบอกสูบทางเดียว
(Single Acting Cylinder)
กระบอกสูบสองทาง
(Double Acting Cylinder)
ใบเนื้อหา หนาที่ : 21
(Information Sheet)
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
กระบอกสูบสองทางแบบมีกาน
สูบสองดาน
(Double Rod Cylinder)
ภาพที่12.16 แสดงลักษณะของกระบอกสูบและสัญลักษณไฮดรอลิกส
(ที่มา : Catalog festo. 2014 : 19)
4.5 วาลวควบคุมทิศทางและสัญลักษณ
ภาพอุปกรณ สัญลักษณ ชื่อและความหมาย
วาลวควบคุมทิศทาง
แบบ 2 ทิศทาง 2 ตําแหนง
ปกติปด
วาลวควบคุมทิศทาง
แบบ 2 ทิศทาง 2 ตําแหนง
ปกติเปด
วาลวควบคุมทิศทาง
แบบ 3 ทิศทาง 2 ตําแหนง
ปกติปด
ใบเนื้อหา หนาที่ : 22
(Information Sheet)
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
วาลวควบคุมทิศทาง
แบบ 3 ทิศทาง 2 ตําแหนง
ปกติเปด
วาลวควบคุมทิศทาง
แบบ 4 ทิศทาง 2 ตําแหนง
วาลวควบคุมทิศทาง
แบบ 4 ทิศทาง 3 ตําแหนง
ตําแหนงกลางปดหมด
ใบเนื้อหา หนาที่ : 23
(Information Sheet)
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
วาลวควบคุมทิศทาง
แบบ 4 ทิศทาง 3 ตําแหนง
ชองตอคูหนึ่งตอถึงกัน
อีกคูหนึ่งถูกปด
วาลวควบคุมทิศทาง
แบบ 4 ทิศทาง 3 ตําแหนง
ตําแหนงกลางเปดหมด
ภาพที่12.17 แสดงลักษณะของวาลวควบคุมทิศทางและสัญลักษณไฮดรอลิกส
(ที่มา : Catalog festo. 2014 : 90)
4.6 วาลวควบคุมความดันและสัญลักษณ
ภาพอุปกรณ สัญลักษณ ชื่อและความหมาย
วาลวควบคุมความดัน
แบบปกติปด
ใบเนื้อหา หนาที่ : 24
(Information Sheet)
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
วาลวควบคุมความดัน
แบบปกติเปด
วาลวควบคุมความดัน
แบบทํางานดวยทอควบคุม
จากภายใน
(แบบกระทําโดยทางตรง)
วาลวควบคุมความดัน
แบบทํางานดวยทอควบคุม
จากภายนอก
(แบบกระทําโดยทางออม)
ใบเนื้อหา หนาที่ : 25
(Information Sheet)
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
วาลวจัดลําดับการไหล
ตามความดัน ทํางานโดยทอ
ควบคุมภายในโดยตรงระบาย
น้ํามันภายในวาลว
วาลวจัดลําดับการไหล
ตามความดันทํางานโดยทอ
ควบคุมภายในโดยตรงระบาย
น้ํามันภายนอกวาลว
ภาพที่12.18 แสดงลักษณะของวาลวควบคุมความดันและสัญลักษณไฮดรอลิกส
(ที่มา : Catalog festo. 2014 : 101)
4.7 วาลวควบคุมอัตราการไหลและสัญลักษณ
ภาพอุปกรณ สัญลักษณ ชื่อและความหมาย
วาลวควบคุมอัตราการไหล
ปรับคาได ควบคุมไดสองทางไม
มีการชดเชย
ใบเนื้อหา หนาที่ : 26
(Information Sheet)
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
วาลวควบคุมอัตราการไหล
ปรับคาได ควบคุมไดสองทางมี
เช็ควาลวอยูภายใน
วาลวควบคุมอัตราการไหล
ปรับคาได ควบคุมได มีการ
ชดเชยความดันไหลยอนทาง
ไมชดเชย
วาลวควบคุมอัตราการไหล
ปรับคาได ควบคุมไดทางเดียว
มีการชดเชยความดัน
มีเช็ควาลวปรับอยูภายใน
ใบเนื้อหา หนาที่ : 27
(Information Sheet)
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
วาลวควบคุมอัตราการไหล
แบบมีวาลวปลดความดัน
ประกอบอยูภายใน
วาลวแบงน้ํามัน
ภาพที่12.19 แสดงลักษณะของวาลวควบคุมอัตราการไหลและสัญลักษณไฮดรอลิกส
(ที่มา : Catalog festo. 2014 : 141)
ใบเนื้อหา หนาที่ : 28
(Information Sheet)
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
5. สวนประกอบของวงจรไฮดรอลิกส
5
4
3
ภาพที่12.20 แสดงสวนประกอบของวงจรไฮดรอลิกส
(ที่มา : อําพล ซื่อตรง. 2527 : 175)
1. ชุดตนกําลัง
2. ชุดปอนสัญญาณ
3. ชุดบังคับสัญญาณ
4. ชุดบังคับทิศทาง
5. ชุดตัวสงกําลัง
ใบเนื้อหา หนาที่ : 29
(Information Sheet)
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
6. การคํานวณระบบสงกําลังดวยไฮดรอลิกส
จากหลักการพื้นฐานของระบบขับเคลื่อน
ดวยระบบไฮดรอลิกสใชกฎของ ปาสคาล ที่วา
“ความดันของไหลในระบบปดจะมีคาเทากัน
ทุกจุด” ดังนั้น
F = P×A
เมื่อ
ภาพที่ 12.21 แสดงลักษณะของความดัน F = แรงกระทํา
ของไฮดรอลิกส P = ความดัน
(ที่มา : http://nkw05116.circlecamp.com) A = พื้นที่
ถาระบบไฮดรอลิกสสมีกระบอกสูบอยู 2
ขนาดซึ่งมีทั้งขนาดเล็กและขนาดใหญ ดังนั้น
F1 = P1 × A1
และ
F2 = P2 × A2
แต
P1 = P2
ดังนั้น
= 1,962.5 mm2
ดังนั้น
F = P×A
F = 100 kgf/mm2 ×1,962.5 mm2
F = 196,250 kgf
แตหนวยของแรง เปน N
F = 196,250 kgf × 9.81 m/s2
= 1,925,212.5 N ตอบ
ใบเนื้อหา หนาที่ : 31
(Information Sheet)
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
3.14(0.25)2
A2 = = = 0.049 m2
4
𝐴𝐴1
ดังนั้น F1 = F2 ×
𝐴𝐴2
0.000126 𝑚𝑚 2
F1 = 19,620 N ×
0.049 𝑚𝑚 2
F1 = 50.45 N ตอบ
ใบเนื้อหา หนาที่ : 32
(Information Sheet)
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
A = 0.0029 m2
ใบเนื้อหา หนาที่ : 33
(Information Sheet)
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
จาก
π𝑑𝑑 2
A =
4
แทนคา
π𝑑𝑑 2
0.0029 m2 =
4
2 3.14 ×𝑑𝑑 2
0.0029 m =
4
0.0029 𝑚𝑚 2 ×4
d2 =
3.14
d2 = 0.0037 m2
d = √0.0037𝑚𝑚2
d = 0.0608 m
d = 0.0608 m × 1,000 mm
d = 60.80 mm.
ใบเนื้อหา หนาที่ : 34
(Information Sheet)
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
7. เครื่องมือและ อุปกรณที่ใชในการคํานวณ
ระบบสงกําลังดวยระบบไฮดรอลิกส
7.1 โมเดลระบบสงกําลังเครื่องมือกล
7.2 เครื่องคิดเลข
7.3 ตาชั่งสปริง
7.4 ผา
8. วิธีการคํานวณระบบสงกําลังดวยระบบ
ไฮดรอลิกส
วิธีการคํานวณระบบสงกําลังดวยระบบ
ไฮดรอลิกส เพื่อหาขนาดของกระบอกสูบ
มีขั้นตอนดังนี้
8.1 กําหนด,ตรวจสอบน้ําหนักหรือแรงที่
ตองการแลวจดบันทึก
8.2 กําหนดความดันของระบบไฮดรอลิกสที่
จะใชแลวจดบันทึก
8.3 คํานวณหาขนาดของกระบอกสูบ
ไฮดรอลิกส ที่ตองการทราบแลวจดบันทึก
9. การบันทึกรายงานสรุปผลการปฏิบัติงาน
9.1 ผลการกําหนด,ตรวจสอบ น้ําหนักหรือ
แรงที่ตองการ
9.2 ความดันของระบบไฮดรอลิกสที่จะใช
9.3 ขนาดของกระบอกสูบไฮดรอลิกส
10. การจัดเก็บเครื่องมืออุปกรณและบริเวณ
ปฏิบัติงาน
10.1 เช็ดทําความสะอาดชิ้นงาน เครื่องมือ
และ อุปกรณ
10.2 เก็บเขาที่พรอมใชงาน
10.3 ดูแลบริเวณปฏิบัติงานใหสะอาด
ภาพที่ 12.31 แสดงการจัดเก็บเครื่องมือ เรียบรอย
อุปกรณและบริเวณปฏิบัติงาน
(ที่มา : ดํารง สัพโส.2559)
ใบเนื้อหา หนาที่ : 37
(Information Sheet)
หนวยที่ 2 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยสายพาน
11. กฎความปลอดภัยในการปฏิบัติงาน
11.1 หยุดเครื่องจักรกอนทํางานเสมอ
11.2 แขวนปายล็อคเมนสวิทย
11.3 สวมใสอุปกรณปองกันภัยสวนบุคคล
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
2.2 ขอดอย
1. .
2. .
3. .
4. .
5. .
แบบฝกหัด หนาที่ : 39
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
3. จงชื่อของอุปกรณระบบไฮดรอลิกสที่กําหนดใหจงเขียนสัญลักษณใหถูกตอง
ชื่ออุปกรณในระบบไฮดรอลิกส สัญลักษณไฮดรอลิกส
1.ปมไฮดรอลิกสแบบสงอัตราการไหลคงที่ ปรับคา
ไมได มีทิศทางการไหลสองทิศทาง
2. มอเตอรไฮดรอลิกสแบบปรับคาไมได
หมุนไดทิศทางเดียว
3. กระบอกสูบสองทาง
(Double Acting Cylinder)
4. วาลวควบคุมทิศทาง
แบบ 2 ทิศทาง 2 ตําแหนงปกติปด
5. วาลวควบคุมทิศทาง
แบบ 4 ทิศทาง 3 ตําแหนง ตําแหนงกลางปดหมด
6.วาลวควบคุมความดันแบบทํางานดวยทอ
ควบคุมจากภายนอก
(แบบกระทําโดยทางออม)
แบบฝกหัด หนาที่ : 40
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
4. จากภาพระบบไฮดรอลิกสจงหาแรงที่ตองกดกระบอกสูบ ดานเล็กใหถูกตอง
แบบฝกหัด หนาที่ : 41
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
คําสั่ง : จงตอบคําถามใหถูกตอง
1. จงบอกหนาที่และการใชงานระบบไฮดรอลิกสมาใหถูกตอง
1.1 ไฮดรอลิกสพลังน้ํา อันไดแก การผลิตกระแสไฟฟา การชลประทาน .
1.2 ไฮดรอลิกสน้ํามัน เปนการนําเอาน้ํามันเปนตัวสงถายกําลัง อันไดแก ระบบเบรกในรถยนต .
แมแรงไฮดรอลิกส รถขุดตักดิน และเครื่องกดอัด .
2.2 ขอดอย
1. อุปกรณทํางานเคลื่อนตัวชา .
2. อุปกรณมีราคาแพง .
3. อุปกรณมีน้ําหนักมาก .
4. เกิดอุบัติเหตุจากทอแตก อันเนื่องจากการทํางานที่ความดันสูง .
5. การรั่วซึมของน้ํามันทําใหสกปรก .
เฉลยแบบฝกหัด หนาที่ : 43
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
3. จงชื่อของอุปกรณระบบไฮดรอลิกสที่กําหนดใหจงเขียนสัญลักษณใหถูกตอง
ชื่ออุปกรณในระบบไฮดรอลิกส สัญลักษณไฮดรอลิกส
1.ปมไฮดรอลิกสแบบสงอัตราการไหลคงที่ ปรับคา
ไมได มีทิศทางการไหลสองทิศทาง
2. มอเตอรไฮดรอลิกสแบบปรับคาไมได
หมุนไดทิศทางเดียว
3. กระบอกสูบสองทาง
(Double Acting Cylinder)
6.วาลวควบคุมความดันแบบทํางานดวยทอ
ควบคุมจากภายนอก (แบบกระทําโดยทางออม)
เฉลยแบบฝกหัด หนาที่ : 44
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
4. จากภาพระบบไฮดรอลิกสจงหาแรงที่ตองกดกระบอกสูบ ดานเล็กใหถูกตอง
วิธีทํา
จากสูตร F1 × A1 = F2 × A2
F1 = ตองการทราบ
F2 = 1,000 kg × 9.81 N = 981 N
A1 = 10 cm2
A2 = 100 cm2
𝐴𝐴1
ดังนั้น F1 = F2 ×
𝐴𝐴2
10 𝑐𝑐𝑚𝑚 2
F1 = 9,810 N ×
100 𝑐𝑐𝑚𝑚 2
F1 = 981 N ตอบ
เฉลยแบบฝกหัด หนาที่ : 45
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
วิธีทํา
จากสูตร
F = P×A
แรงยก
F = 2,200 kg
1 kg = 9.81 N
2,200 kg × 9.81 N = 21,582 N
ความดันในระบบ
P = 50 bar
1 bar = 100,000 N/m2
50 bar × 100,000 N/m2
5,000,000 N/m2
แทนคา 21,582 N = 5,000,000 N/m2 × A
21,582 𝑁𝑁
A =
5,000,000𝑁𝑁/𝑚𝑚 2
A = 0.00432 m2
เฉลยแบบฝกหัด หนาที่ : 46
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
จาก
π𝑑𝑑 2
A =
4
แทนคา
π𝑑𝑑 2
0.00432 m2 =
4
3.14 ×𝑑𝑑 2
0.00432 m2 =
4
2 0.00432 𝑚𝑚 2 ×4
d =
3.14
d2 = 0.0055 m2
d = √0.0037𝑚𝑚2
d = 0.074 m
d = 0.074 m × 1,000 mm
d = 74 mm.
แบบทดสอบหลังเรียน หนาที่ : 47
7. แรงที่เกิดขึ้นภายในกระบอกสูบจะคํานวณไดจากสิ่งใด
ก. พื้นที่ของลูกสูบกับความดันที่เกิดขึ้น ข. อุณหภูมิของน้ํามันไฮดรอลิกส
ค. ขนาดของปม ง. น้ําหนักที่ตานการเคลื่อนที่
8. สัญลักษณของทอควบคุม คือ ขอใด
ก. ข.
ค. ง.
9. สัญลักษณของปมไฮดรอลิกสแบบสงอัตราการไหลคงที่ปรับคาไมได มีทิศทางการไหลทางเดียว คือ
ขอใด
ก. ข.
ค. ง.
10. สัญลักษณของวาลวจัดลําดับการไหลตามความดัน ทํางานโดยทอควบคุมภายในโดยตรง ระบาย
น้ํามันภายนอกวาลว คือขอใด
ก. ข.
ค. ง.
11. สัญลักษณของวาลวควบคุมแบบ 4 ทิศทาง 3 ตําแหนง ตําแหนงกลางปดหมด คือขอใด
ก. ข.
ค. ง.
12. สัญลักษณของวาลวควบคุม อัตราการไหล ปรับคาได มีการชดเชยความดันไหลยอนทางไมชดเชย
คือขอใด
ก. ข.
ค. ง.
แบบทดสอบหลังเรียน หนาที่ : 49
ค. ง.
ก. ข.
ค. ง.
15. ขอใดไมใชสวนประกอบของวงจรในระบบไฮดรอลิกส
ก. ชุดปอนสัญญาณ ข. ชุดบังคับทิศทาง
ค. ชุดทวนสัญญาณ ง. ชุดตัวสงกําลัง
16. ขอใดคือสูตรคํานวณความแรงดันในระบบไฮดรอลิกสที่ถูกตอง
𝐹𝐹
ก. 𝐹𝐹 = ข. F = P × A
𝐴𝐴
𝐴𝐴
ค. 𝑃𝑃 = ง. P = F × A
𝐹𝐹
จากภาพที่กําหนดใหใชตอบคําถามขอที่ 18- 22
27. ขอใดไมใชเครื่องมือที่ใชในการคํานวณหาระบบการสงกําลังดวยระบบไฮดรอลิกส
ก. ตาชั่ง + เวอรเนียฯ
ข. ตาชั่ง + คอนพลาสติก
ค. โมเดลระบบสงกําลังเครื่องมือกล+เวอรเนียฯ
ง. โมเดลระบบสงกําลังเครื่องมือกล+เครื่องคิดเลข
28. การบันทึกเพื่อรายงานสรุปผลการคํานวณระบบสงกําลังดวยระบบไฮดรอลิกสขอใดที่ตองบันทึก
ก. ปริมาณน้ํามันไฮดรอลิกสที่ใช ข. ความเร็วของกระบอกสูบที่เคลื่อนที่เขาออก
ค. ความดันของระบบไฮดรอลิกสที่ใช ง. ความยาวของกระบอกสูบไฮดรอลิกส
29. ขอใดไมควรปฏิบัติในการเก็บเครื่องมืออุปกรณและบริเวณปฏิบัติงานคํานวณระบบสงกําลังดวย
ระบบไฮดรอลิกส
ก. ชโลมน้ํามันเครื่องมืออุปกรณที่เปนเหล็ก
ข.เก็บเครื่องมือวัดขนาดรวมกับเครื่องมือที่มีคมตัด
ค. ใชผาเช็ดทําความสะอาดเครื่องมือและอุปกรณ
ง. ใชไมกวาดดอกหญากวาดพื้นที่ปฏิบัติงาน
30. สิ่งแรกที่ควรปฏิบัติเพื่อความความปลอดภัยในการปฏิบัติงานคํานวณระบบสงกําลังดวยระบบ
ไฮดรอลิกส คือขอใด
ก. ปดเมนสวิทยเครื่องจักรกอนทํางาน ข. ใสแวนตาเพื่อปองกันเศษ
ค. ปดวาลวไฮดรอลิกสในระบบทั้งหมด ง. ตรวจสอบรอบรั่วของระบบไฮดรอลิกส
เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน หนาที่ : 53
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
แบบเฉลยขอทดสอบหลังเรียน
ดานทฤษฎี
ขอที่ คําตอบ ขอที่ คําตอบ
1 ง 16 ข
2 ค 17 ข
3 ก 18 ง
4 ข 19 ก
5 ง 20 ค
6 ง 21 ค
7 ก 22 ก
8 ข 23 ง
9 ค 24 ค
10 ข 25 ก
11 ก 26 ง
12 ง 27 ข
13 ค 28 ค
14 ก 29 ข
15 ค 30 ก
ใบลําดับขั้นการปฏิบัติงาน หนาที่ : 54
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
ลําดับขั้นการปฏิบัตงิ านคํานวณระบบสงกําลังดวยระบบไฮดรอลิกส
ลําดับขั้นการปฏิบัติงาน คําอธิบายขั้นตอนการทํางาน เครื่องมืออุปกรณ ขอควรระวัง
1. ศึกษาขอมูล
- การใชเครื่องมือวัดขนาด
- อุปกรณและสัญลักษณ
ในระบบไฮดรอลิกส - ใบเนื้อหา
- สูตรคํานวณตาง ๆ ใน
ระบบไฮดรอลิกส
2. เตรียมเครื่องมือและอุปกรณ
- เครื่องมือสําหรับที่ใชใน
การคํานวณระบบสงกําลัง - ใบเบิกเครื่องมือ
เครื่องมือกลดวยระบบ
ไฮดรอลิกส
3. ตรวจสอบน้ําหนักของวัตถุที่
ตองการยก
- ตรวจสอบน้ําหนักของวัตถุ - ตาชั่งสปริง
ที่ตองการยกดวยตาชั่ง - ใบสั่งงาน
- จดบันทึกน้ําหนักที่ชั่งได
ใบลําดับขั้นการปฏิบัติงาน หนาที่ : 55
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
5. คํานวณคาตาง ๆ ของระบบสง
กําลังดวยไฮดรอลิกส
- คํานวณหาขนาดของ - ใบสั่งงาน
กระบอกสูบไฮดรอลิกส - เครื่องคิดเลข
ที่ใชงาน
6. บันทึกรายงานสรุปผลการ
ปฏิบัติงาน
- บันทึกผลการคํานวณที่ได
เชน ขนาดความโตของ - ใบสั่งงาน
กระบอกสูบที่จะใชงาน
ใบลําดับขั้นการปฏิบัติงาน หนาที่ : 56
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
สรุปผลการทํางาน
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
การประเมินผลงานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกลดวยสายพานอัตราทดชั้นเดียว
ชื่อ.............................................................ว/ด/ป........................ ผูประเมิน..........................................
ผลการประเมิน
จุดประเมินผล
ผาน ไมผาน หมายเหตุ
1. ศึกษาขอมูล
2. เตรียมชิ้นงานและเครื่องมืออุปกรณ
3. กําหนด,ตรวจสอบน้ําหนักหรือแรงที่ตองการแลวจดบันทึก
4. กําหนดความดันของระบบไฮดรอลิกสที่จะใชแลวจดบันทึก
5. คํานวณหาขนาดของกระบอกสูบไฮดรอลิกส แลวจดบันทึก
6. บันทึกรายงานสรุปผลการปฏิบัติงาน
7. จัดเก็บเครื่องมืออุปกรณและบริเวณปฏิบัติงาน
วัดได
คุณภาพของผลงาน
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส
ผลการใชแผนการจัดการเรียนรู
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ผลการเรียนของนักเรียน
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ผลการสอนของครู
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ลงชื่อ……………………………….ผูบันทึก
(……………………………….)
…………/…………/………...
บรรณานุกรม หนาที่ : 62
หนวยที่ 12 : งานคํานวณระบบสงกําลังเครื่องมือกล
วิทยาลัยเทคนิคทาหลวงซิเมนตไทยอนุสรณ ดวยระบบไฮดรอลิกส