Professional Documents
Culture Documents
วิชาการประมาณราคากอสราง 1
(2106 - 2107)
หลักสูตร ประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช 2545
ประเภทวิชาชางอุตสาหกรรม
สาขาวิชาชางกอสราง
โดย
นายวิเชียร ปญญาจักร
แผนกวิชาชางกอสราง วิทยาลัยเทคนิคเชียงใหม
สํานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ
รายงานการใชเอกสารประกอบการสอน
วิชาการประมาณราคากอสราง 1
(2106 - 2107)
หลักสูตร ประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช 2545
ประเภทวิชาชางอุตสาหกรรม
สาขาวิชาชางกอสราง
โดย
นายวิเชียร ปญญาจักร
แผนกวิชาชางกอสราง วิทยาลัยเทคนิคเชียงใหม
สํานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ
คําแนะนําการใชเอกสารประกอบการสอน
วิชา การประมาณราคากอสราง (2106 – 2107)
หนวยที่ 4 เรื่องการหาปริมาณงานสถาปตยกรรม
มีเนื้อหาเกี่ยวกับการหาปริมาณงานผนัง การหาปริมาณงานประตูและหนาตาง การหาปริมาณ
งานสี การหาปริมาณงานตกแตงผิวพื้นและงานตกแตงผิวผนัง การหาปริมาณงานฝาเพดาน
หนวยที่ 5 เรื่องการหาปริมาณงานไฟฟา
มีเนื้อหาเกี่ยวกับการเดินสายไฟฟาในบาน และชนิดของอุปกรณหลอดไฟ โคมไฟ งานระบบ
ไฟฟาที่ตองประมาณการ การหาปริมาณงานไฟฟา
หนวยที่ 6 เรื่องการหาปริมาณงานสุขาภิบาล
มีเนื้อหาเกี่ยวกับระบบสุขาภิบาล การหาปริมาณงานทอประปา ทอน้ําเสีย ทอน้ําอุนน้ํารอน
ทอโสโครก การหาปริมาณงานสุขภัณฑตางในหองน้ํา
หนวยที่ 7 เรื่องบัญชีรายการวัสดุ
มีเนื้อหาเกี่ยวกับสวนประกอบตางๆของใบรายการวัสดุกอสราง ประโยชนของการทําบัญชี
รายการวัสดุกอ สราง แบบฟอรมที่ใชในการประมาณราคา
........................................................
(นายวิเชียร ปญญาจักร)
ครู คศ.2
แผนกวิชาชางกอสราง
วิทยาลัยเทคนิคเชียงใหม
1
หนวยที่ 1
การประมาณราคากอสรางเบื้องตน
หัวขอเรื่อง
ความหมายของการประมาณราคา
ประโยชนของการประมาณราคา
ลักษณะของการประมาณราคา
วิธีการประมาณราคาและขั้นตอนการประมาณราคา
แบบกอสรางและการจัดหมวดรายการกอสราง
สัญญากอสราง
สาระสําคัญ
การประมาณราคาเบื้องตนเปนทฤษฎีพื้นฐานที่ผูเรียนตองรูกอนที่จะเริ่มประมาณราคาจริง ตอง
มีความรูในการประมาณราคา รูหลักการและขั้นตอนในการประมาณราคา การจัดหมวดรายการกอสราง
เพื่อจัดหมวดงานตางๆ ใหเปนระเบียบและที่สําคัญคือไมหลงลืม กอนที่จะทําสัญญากอสราง
จุดประสงคการเรียนรู
เมื่อเรียนบทที่ 1 จบแลวผูเรียนสามารถ
1. บอกความหมายของการประมาณราคาได
2. บอกประโยชนของการประมาณราคาได
3. บอกลักษณะของการประมาณราคาได
4. บอกวิธีการและขั้นตอนการประมาณราคาได
5. บอกลักษณะสวนประกอบของแบบและจัดหมวดงานกอสรางได
6. บอกความหมายของสัญญากอสรางได
2
บทนํา
การประมาณราคาต น ทุ น งานก อ สร า งของโครงการใดโครงการหนึ่ ง เป น เรื่ อ งที่ ต อ งนํ า มา
พิจารณาในแตละระดับนับตั้งแตเจาของโครงการ ผูออกแบบ ผูรับเหมา ซึ่งจะพิจารณาตนทุนงาน
กอสรางที่แตกตางกัน นอกจากตนทุนแลว ยังประกอบดวยคาใชจายอื่นๆอีกหลายอยาง ในฐานะผู
ประมาณราคาตองพยายามอยางที่สุดที่จะใหยอดคาใชจายถูกตอง หรือใกลราคาจริงมากที่สุด
ความหมายของการประมาณราคา
คําวา “ประมาณ” เปนคําที่มีความหมายชัดเจนตัวเองอยูแลวคือ ความไมแนนอนตายตัว แตเปน
การคาดคะเนใหใกลเคียงหรือเกือบเทากับความจริง เทานั้น ฉะนั้นคําวาการประมาณราคากอสราง จึง
หมายความวา การคิดการคํานวณหาปริมาณและราคาวัสดุกอสราง คาแรงงาน คาโสหุย คากําไร คา
ภาษีตลอดจนคาใชจายอื่นๆที่ควรจะเปนสําหรับงานกอสรางในหนวยนั้นๆ โดยอาศัยหลักวิชาและ
ขอเท็จจริงตามทองตลาดรวมกับสถิติตางๆทางดานงานกอสราง ราคากอสรางที่ประมาณไดจึงเปนราคา
ที่ไมใชราคาจริง แตอาจใกลเคียงกับราคากอสรางจริง ทั้งนี้ขึ้นอยูกับประสบการณของผูประมาณราคา
และหลักวิธีการประมาณราคาที่ผูประมาณราคาเลือกมาใชวาถูกวิธีมากนอยเพียงใด ผูประมาณราคาที่มี
ประสบการณมากอาจจะประมาณราคาไดใกลความจริงมาก ซึ่งอาจผิดพลาดไปจากความจริงเพียงรอย
ละ 1 – 5 % ของราคาจริงเทานั้น
ผูประมาณราคา หมายถึง บุคคลที่ทําหนาที่ประมาณราคาหรือแยกราคาวัสดุกอสรางในหนวย
กอสรางนั้นๆ ใหเปนไปตามรูปแบบและรายการกอสรางอันประกอบดวยคาวัสดุ คาแรงงาน คาโสหุย
ค า กํ า ไร และค า ภาษี เพื่ อ เสนองานแก เ จ า ของงานหรื อ ผู ว า จ า ง บางครั้ ง ในกรณี ที่ ผู ว า จ า งเป น
ผูรับเหมากอสราง ผูประมาณราคาจะดําเนินการประมาณราคาเฉพาะคาวัสดุและคาแรงงานเทานั้น สวน
คากําไรและคาภาษีผูวาจางจะเปนผูประมาณการเองกอนที่จะนําไปประมูลหรือประกวดราคา
การประมาณราคากอสรางจะใกลเคียงความเปนจริงมากนอยเพียงใดขึ้นอยูกับประสบการณของ
ผูประมาณราคา ซึ่งควรมีคุณสมบัติดังตอไปนี้ คือ
1. มีความรูพื้นฐานทางดานคณิตศาสตร และเรขาคณิต
2. มีความรูความเขาใจในการอานแบบ รายการกอสราง และสัญญากอสรางเปนอยางดี
3. มีความรู ความชํานาญเกี่ยวกับเทคนิคและการควบคุมงานกอสราง สามารถรูและทํางานตาม
ขั้นตอนหรือลําดับงานของการกอสราง ตลอดจนสามารถแกปญหาที่เกิดขึ้นขณะดําเนินการกอสราง
4. มีความรูความสนใจเกี่ยวกับวัสดุกอสรางตามทองตลาด ทั้งคุณสมบัติ ราคา ตลอดจนแหลง
ผลิตและจําหนายวัสดุนั้นๆ เพื่อนํามาคํานวณหาตนทุนของวัสดุแตละชนิด
5. มีวิสัยทัศนในการมองเหตุการณที่จะเกิดขึ้นระหวางการดําเนินการกอสราง เชนแหลงที่มา
ของวัสดุ และสภาพแวดลอมและอิทธิพลของดินฟาอากาศ
3
6. สามารถเลือกวิธีการประมาณราคาใหเหมาะสมตามสถานการณ มีลําดับขั้นตอนในการ
ประมาณราคาเพื่อกันการลืม
7. มีความสนใจเกี่ยวกับสถิติ การความเคลื่อนไหวของและการเปลี่ยนแปลงตามตลาดแรงงาน
อยูเสมอ
8. มีความชางสังเกตและติดตาม ตลอดจนการวิเคราะหประเมินผลการดําเนินงานในแตละครั้ง
เพื่อนําขอบกพรองหรือขอผิดพลาดไปทําการแกไขตอไป
จากคุณสมบัติขางตน จะสังเกตวาผูประมาณราคาที่ดี จะตองเปนบุคคลที่มีความรูความสามารถ
ตลอดจนประสบการณในการกอสรางเปนอยางมากจึงจะชวยใหการประมาณราคาไดใกลเคียงกับความ
เปนจริงมากยิ่งขึ้น
ประโยชนของการประมาณราคา
การประมาณราคากอสรางมีความสําคัญและมีประโยชนตอบุคคลที่เกี่ยวของกับธุรกิจกอสราง
ทุกฝายไมวาจะเปนเจาของงาน สถาปนิก วิศวกร หรือผูรับเหมากอสราง ทั้งในดานการดําเนินการ
กอสราง และวงเงินคากอสราง และการเปลี่ยนแปลงรูปแบบรายการกอสราง หากประมาณราคาผิดพลาด
อาจทําใหโครงการนั้นลมเหลวไดโดยงาย
เจาของงาน เปนบุคคลที่สามารถกําหนดงบประมาณวงเงินคากอสรางเพื่อใหสถาปนิก หรือ
วิศวกรทําการออกแบบ
สถาปนิกหรือวิศวกร เปนบุคคลที่นําวงเงินหรืองบประมาณที่ไดจากเจาของงานมาพิจารณา
ออกแบบ รวมทั้งศึกษาหาความเหมาะสมของโครงการ หรือใชในการเสนอราคากลางแกเจาของงาน
ผูรับเหมา เปนบุคคลที่นําแบบจากเจาของงานมาประมาณราคาเพื่อเสนอราคา จึงมีความสําคัญ
มากที่ผูรับเหมาะจะตองรูจักวิธีการประมาณราคากอสราง เพราะถาเสนอราคาสูงเกินไปโอกาสที่จะได
งานก็มีนอย ในทางตรงกันขามถาเสนอราคาต่ําเกินไปก็อาจเสี่ยงตอการขาดทุน จนเปนสาเหตุทําใหทิ้ง
งานกอใหเกิดความเสียหายตอเจาของงาน
การประมาณราคากอสรางยังมีประโยชนในกรณีที่เจาของเกิดการเปลี่ยนแปลงงาน คือเพิ่ม หรือ
ลดงานในขณะกอสราง จะชวยใหผูรับเหมาสามารถตกลงราคากับเจาของงานเปนหนวยตามที่เกิดการ
เปลี่ยนแปลงจริง จะชวยใหลดความขัดแยงที่เกิดขึ้นระหวางผูรับเหมากับเจาของงาน ซึ่งบางครั้งเจาของ
งานอาจเห็นเปนเรื่องเล็กนอย สําหรับผูรับเหมาถือเปนตนทุนในการผลิตอาจเกิดผลกระทบตอกําไร-
ขาดทุนได ดังนั้นการคิดราคางานเพิ่มหรือลดงานควรจะทําเปนงานๆไป ณ เวลานั้นๆ ไมควรทิ้งไวทีหลัง
เนื่องจากงานเพิ่มหลายๆงานจะทําใหราคาเปลี่ยนแปลงไปมากจนอาจทําใหเกิดปญหาระหวางเจาของงาน
และผูรับเหมาเรื่องราคาที่สูงหรือต่ําเกินไป
4
ลักษณะของการประมาณราคา
การประมาณราคากอสรางสามารถทําไดหลายวิธี ตั้งแตวิธีการประมาณราคาอยางงาย คือ การ
เดาโดยอาศัยประสบการณและความชํานาญ ไปจนถึงการประมาณราคาอยางละเอียด แตละวิธีมีขอจํากัด
และระดับความแมนยําแตกตางกันออกไป สําหรับผลที่ไดรับจะเปนเพียงความใกลเคียงกับความเปนจริง
เทานั้น
การประมาณราคาจึงจําแนกออกไดหลายลักษณะตามขั้นตอนตางๆของการวางแผนการกอสราง
ตั้งแตเริ่มโครงการ จนถึงการกอสรางแลวเสร็จซึ่งจําแนกออกเปนหลายลักษณะตางกันออกไป
การประมาณราคาเบื้องตน เปนการประมาณราคาอยางหยาบเพื่อนําไปใชในกรณีการคาดการณ
เพื่อตัดสินใจในการทําโครงการ ความเปนไปได และการกําหนดงบประมาณ ผูออกแบบจะกําหนด
ขนาดของโครงการใหเพียงพอกับงบประมาณที่มีอยู
การประมาณราคาโดยผูรับเหมากอสราง เปนการประมาณราคาอยางละเอียด เนื่องจากผูรับเหมา
ตองมีขอมูลอยางละเอียดเพื่อคํานวณตนทุนจากรูปแบบและรายการกอสรางตามที่ตนตองการจะเขารวม
การประมูลงานหรือเสนอราคา ซึ่งจะตองใชความละเอียด รอบคอบสูงมาก
การประมาณราคาโดยเจาของงาน การประมาณราคาแบบนี้มีขอบเขต และขอจํากัดมากกวาการ
ประมาณราคาโดยผู รั บ เหมา จะต อ งประมาณราคาทั้ ง หมด ตั้ ง แต ริ เ ริ่ ม หาที่ ดิ น ค า ก อ สร า ง ค า
สาธารณูปโภค คาออกแบบโครงการ ตลอดจนคาภาษีเงินกู ฯลฯ
การประมาณราคาโดยผูป ระมาณการ การประมาณราคาแบบนี้เ ปน การประมาณการแบบ
ละเอียด สามารถมองออกเปนหลายมุมมอง เชน ถาผูประมาณราคาเปนคนของเจาของโครงการ ก็จะเริ่ม
ประมาณตั้งแตริเริ่มโครงการไปจนแลวเสร็จโครงการ ราคาที่ไดถือเปนราคากลางของการโครงการ ถา
ผูประมาณราคาเปนคนของผูรับเหมาก็จะประมาณราคาในลักษณะเฉพาะจุด เชน งานปรับถนน งาน
กอสรางอาคาร หรืองานสาธารณูปโภค ฯลฯ
การประมาณราคาความก าวหน า การประมาณการแบบนี้เ ปนการประมาณในลักษณะการ
ตรวจสอบไปในตัว เพราะจะตองประมาณการในขณะที่ทํางานเพื่อนําไปเปรียบเทียบกับการประมาณ
ราคาที่ทําไวในแตละจุด
วิธีการประมาณราคากอสราง
การประมาณราคากอสรางโดยทั่วไปแบงออกได 2 วิธี คือการประมาณราคาอยางหยาบ และการ
ประมาณราคาอยางละเอียด
1. วิธีการประมาณราคาแบบหยาบ เปนการประมาณราคาเบื้องตน ใชสําหรับการประมาณราคา
ที่รวดเร็ว และไมตองการความแมนยํามากนัก การประมาณราคาเบื้องตนเหมาะสําหรับที่จะนําไปใชใน
ขั้นตอนตางๆของการวางแผนงานกอสรางดังนี้ คือ
5
การประมาณราคาโดยใชพื้นที่ใชสอย
การประมาณราคาโดยพื้นที่ใชสอย ทําไดโดยการหาพื้นที่ใชสอยรวมของอาคารทั้งหมดซึ่งคิด
จากเสนรอบรูปภายนอกของอาคารไมหักสวนใดสวนหนึ่งออก แลวคูณดวยตนทุนตอหนวยพื้นที่ใชสอย
ของอาคาร หรือสิ่งปลูกสรางนั้นๆ
ตัวอยางที่ 1 อาคารพาณิชย 2 ชั้น 4 คูหา มีความกวางรวม 12.00 เมตร ความยาวรวม 16.00
เมตร ตนทุนการผลิต ตารางเมตรละ 10,000 บาท จงคํานวณหาราคาโดยพื้นที่ใชสอย
6
ตนทุนคากอสรางซึ่งไดจากการประมาณราคาแบบนี้อาจแตกตางกันออกไป เนื่องจาก
1. เขตพื้นที่กอสราง ทําใหราคาวัสดุและคาแรงงานตางกัน
2. วิธีการกอสราง เชนวัสดุสําเร็จรูปและวัสดุทําในที่
3. รายละเอียดอื่นๆ เชนรูปแบบของอาคารที่แตกตางกัน ทําใหลักษณะโครงสรางตางกัน
การประมาณราคากอสรางโดยปริมาตร
การประมาณราคาแบบนี้คลายกับการประมาณราคาแบพื้นที่ใชสอย จะตางกันตรงที่วา การ
ประมาณราคาแบบพื้นที่ใชสอยใชพื้นที่เปนตัวแปรหลัก สวนการประมาณราคาแบบปริมาตรใชปริมาตร
ของงานเปนตัวแปรหลัก การประมาณราคาแบบปริมาตรอาศัยปริมาตรที่คํานวณจากการครอบคลุมพื้นที่
ของอาคารทั้งหมดตั้งแตพื้นชั้นลางไปจนถึงหลังคาแลวคูณดวยตนทุนราคาตอหนวยปริมาตร
ตัวอยางที่ 2 ตึกแถว 3 ชั้น 5 คูหา แตละคูหามีความกวาง 4.00 เมตร ความยาว 12 .00 เมตร
ความสูง 10.40 เมตร
2. วิธีการประมาณราคาแบบละเอียด จะสามารถทําไดเมื่อรูปแบบไดพัฒนาจนถึงขั้นสมบูรณ
แลวและมีรายละเอียดครบถวน กําหนดระยะเวลากอสรางที่แนนอนแลว และพรอมที่จะเปดการ
ประกวดราคา ฉะนั้นผูรับเหมาจึงมีบทบาทมากในการประมาณราคาอยางละเอียด เริ่มตั้งแตการเขาไป
สํารวจสถานที่กอสรางกอนเพื่อใหทราบถึงสภาพเดิม ลักษณะของเสนทางเขาถึง ปญหาอุปสรรคที่ตอง
แกไขที่หนางาน จากนั้นจะประชุมกับผูเกี่ยวของแตละฝายเพื่อมอบหมายหนาที่รับผิดชอบ เชน ติดตอ
จัดเตรียมเครื่องจักร ติดตอแหลงวัสดุตางๆ ติดตอผูรับเหมาชวง เปนตน
การเตรียมการประมาณราคาตองศึกษาแบบรายละเอียดใหชัดเจนทุกระบบงาน รวมทั้งเอกสาร
ประกอบแบบและเงื่อนไขเพิ่มเติมตางๆ จากนั้นจึงเริ่มถอดแบบหาปริมาณของวัสดุตางๆสํารวจแหลง
ราคาวัสดุและแหลงแรงงานที่มีอยูและตองจัดหาเพิ่ม รวมทั้งจัดหาผูรับเหมาชวงที่เหมาะสมสําหรับงาน
แตละประเภท
วิธีการประมาณราคาแบบละเอียดนี้ จะไดปริมาณและราคาวัสดุที่ไดใกลเคียงความจริงมาก
สามารถนําปริมาณจากประมาณการเอาไว มาควบคุมปริมาณวัสดุที่ใชในการกอสรางจริงได และการ
ตรวจสอบคาวัสดุกอสรางเทียบกับที่ไดประมาณการเอาไวก็สามารถทําไดโดยงาย นับวาเปนที่นิยมใช
กันพอประมาณเพราะความละเอียดของขอมูลทําใหโอกาสผิดพลาดนอย และยังคอยควบคุมปริมาณวัสดุ
กอสรางไมใหเกินกําหนดไดเปนอยางดี ซึ่งจะสรุปใหทราบเปนแนวทางกวางๆดังนี้
1. แรงงาน
2. วัสดุกอสราง
3. เครื่องจักรกลและอุปกรณ
4. การจัดเตรียมและบริหารหนวยงานกอสราง
5. การควบคุมหนวยงานกอสราง
6. การจัดเตรียมพื้นที่กองเก็บวัสดุหรือประกอบชิ้นสวน
7. ผูรับเหมาชวง
8. คาใชจายนอกเหนือจากที่ปรากฏในรูปแบบ
9. คาดําเนินการ
10
10. คากําไรและคาภาษี
11. ดอกเบี้ย
ขั้นตอนการประมาณราคา
เปนหนาที่ของผูรับเหมาที่จะตองตัดสินใจหลังจากที่ไดรับแบบแปลนกอสรางจากเจาของงาน
แลววาจะวางแผนดําเนินการถอดราคาและคิดราคาอยางไรจึงจะประมูลงานสูกับผูรับเหมารายอื่นไดโดย
ไมเสี่ยงตอสภาวะขาดทุน แตละคนจะตองหากลยุทธวิธีที่จะชนะคูตอสูใหได และวิธีที่สําคัญที่สุดที่
ผูรับเหมาแตละคนไมสามารถหลีกเลี่ยงไดก็คือ วิธีการประมาณราคาที่ถูกตองเปนไปอยางเปนระบบและ
เปนขั้นเปนตอน ดังนั้นการประมาณราคาที่ถูกวิธีควรมีขั้นตอนดังนี้
1. รวบรวมขอมูลทั้งหมดพรอมทั้งสํารวจสถานที่กอสรางจริง ( Data)
2. ถอดแบบเพื่อหาปริมาณงานและวัสดุทั้งหมดที่ปรากฏอยูในแบบ (Take off )
3. ลงราคาวัสดุและแรงงานที่ใชลงแบบฟอรมการประมาณราคา ( Take cost )
4. สรุปราคารวมคาดําเนินการและกําไร (Overhead and profit )
ยื่นซองประมูลราคามาแลวถือวาไมมีผูใดประมาณราคาผิด แตที่ราคาที่ผูรับเหมายื่นซองมาแลวมีราคาที่
แตกตางกันออกไปก็เนื่องจากนโยบายใน
ทางการดําเนินการหรือในเชิงธุรกิจที่ไมเหมือน ผูรับเหมาบางคนอาจตองการกําไรมาก บางคน
อาจมีตนทุนที่ต่ํากวา เชน ไมแบบที่ใชในการกอสรางในสถานการณจริงแลวสามารถใชได 2 ถึง 3 ครั้ง
ตอไมแบบ 1 ชุด การประมาณราคาไมแบบจึงสามารถลดปริมาณประมาณได 30 - 50 เปอรเซ็นต ซึ่ง
ผูรับเหมาบางคนอาจคิด 100 เปอรเซ็นต ก็ไมผิดเงื่อนไขการประมาณราคา
การดูสถานที่กอสรางจริงเปนวันที่ถูกกําหนดขึ้นโดยผูวาจาง ที่จะนัดหมายใหผูที่จะตองการ
ประมูลราคาในงานกอสรางนั้นๆใหมาดูสถานที่จริงกอนที่จะนําไปประกอบในการคิดราคาซึ่งผูวาจางจะ
เปนผูกําหนดเงื่อนไขตางๆขึ้นใหผูรับจางไดปฏิบัติตาม เชน ระดับอางอิงในการกอสราง การรักษาตนไม
บางตนไว เปนตน จึงนับวาเปนสิ่งสําคัญและจําเปนอยางมากสําหรับผูรับจางหรือผูประมาณราคา
เนื่องจากสถานที่อาจเปนตัวกําหนดตนทุนหรือกําไรไดมาก สถานที่จริงจะบอกไดวาอุปสรรคที่จะเกิดขึ้น
ในขณะปฏิบัติงานหรือขั้นเตรียมงานมีมากนอยเพียงใดที่ผูรับจางจะตองแกไขหรือดําเนินการหรือตอง
เสียคาใชจายเพิ่มขึ้น เชน สถานที่จริงในการปฏิบัติงานเปนสถานที่แคบมาก การขนยายวัสดุไมสะดวก
ตองใชแรงงานคนในการขนยายวัสดุบางสวน ก็สามารถที่จะคิดคาใชจายเพิ่มขึ้นได
แบบกอสราง
แบบกอสรางเปนแบบที่จะใชเพื่อทําการกอสราง ตามที่สถาปนิกและวิศวกรไดกําหนดขึ้น โดย
อาศัยหลักวิชาและกฎระเบียบขอบังคับของทองถิ่นที่จะกอสราง โดยใหเปนไปตามวัตถุประสงคของ
เจาของงาน แบบกอสรางถือเปนสวนหนึ่งของสัญญากอสราง มีรูปแบบเรียงลําดับตามความสําคัญของ
งานกอสรางและมีแบบขยาย เพื่อใหผูรับเหมาหรือชางกอสรางตลอดจนผูประมาณราคา เกิดความเขาใจ
ในรายละเอียดสวนประกอบของอาคารและวัสดุตางๆ
แบบกอสรางประกอบดวย รูปแผนผัง แบบรูปตั้งทุกดาน แปลนพื้นชั้นตางๆ แบบรูปตัดของ
สวนสําคัญ และแบบขยายรายละเอียดตางๆ ทั้งในแบบงานสถาปตยกรรม แบบงานวิศวกรรมโครงสราง
แบบงานวิศวกรรมไฟฟาและแบบงานวิศวกรรมเครื่องกล ปกติแบบกอสรางเขียนอยูในระบบเมตริก
( คือ มิลลิเมตร เซนติเมตร เมตร ) ซึ่งนิยมใชในประเทศไทย ในแบบจะระบุวาเปนรูปแบบอะไร มี
มาตรตราสวนเทาไร เชน 1:20 จะหมายความวาที่เขียนลงในแบบ 1 เซนติเมตร จะเทากับที่จะตอง
กอสรางจริง 20 เซนติเมตร เปนตน เลขหมายของแบบแตละแผน นิยมใชตัวอักษรขึ้นตนที่แสดงถึง
แบบของแตละฝายที่เกี่ยวของ เชน
A = งานสถาปตยกรรม
S = งานวิศวกรรมโครงสราง
E = งานวิศวกรรมไฟฟา
M = งานวิศวกรรมเครื่องกล
SN = งานวิศวกรรมสุขาภิบาล
รูปขยาย เปนรูปตัดที่เขียนขยายขึ้นเพื่อใหเห็นรายละเอียดของการใชวัสดุที่จะทําเปนสวนของ
โครงสราง ใหเห็นชัดเจนขึ้น
รายละเอียดประกอบการกอสราง
รายละเอียดประกอบการกอสราง หรือรายการกอสราง คือขอเขียนที่แสดงรายละเอียดเพิ่มเติม
จากที่ไดแสดงไวในแบบกอสราง โดยขอกําหนดทางสถาปตยกรรมและวิศวกรรม เกี่ยวกับขนาดแสดง
คุณสมบัติของวัสดุกอสราง การเตรียมงานและหลักการดําเนินการกอสรางสําหรับงานนั้นๆ เพื่อชี้บงถึง
ความตองการของเจาของงานและมาตรฐานของงานที่ตองการ ซึ่งผูรับจางจะตองถือเปนสวนหนึ่งของ
สั ญ ญาที่ ต อ งปฏิ บั ติ แ ละดํ า เนิ น การ ผู ป ระมาณการจะต อ งศึ ก ษาและทํ า ความเข า ใจในรายละเอี ย ด
ประกอบการกอสราง ทั้งนี้เพราะงานกอสราง 2 งานที่ใชแบบกอสรางเหมือนกัน ราคาอาจแตกตางกันได
หากรายการกอสรางที่กําหนดคุณภาพของวัสดุและมาตรฐานของงานที่ตองการมีความแตกตางกัน
รายการกอสรางมีสองแบบ คือ
1. รายการอยางละเอียด ซึ่งเขียนไวโดยละเอียดและสมบูรณทุกขั้นตอนของงาน อาจแบงเปน
รายการฝายสถาปตยกรรมและฝายวิศวกรรม
2. รายการยอ ซึ่งเขียนไวโดยสั้นๆโดยยอ แจงความประสงคงายๆ ถึงคุณสมบัติของวัสดุ
กอสราง เชน การใชคอนกรีต 1 : 2 : 4 โดยปริมาตร เปนตน สวนใหญมักเขียนไวในแบบกอสรางเลย
ปกติรายการกอสรางอยางละเอียดจะเขียนตามลําดับขั้นตอนของการดําเนินการกอสราง เชน
การเตรียมสถานที่ ปกผังปริเวณ การทําฐานราก ฯลฯ โดยบงถึง ขนาดและคุณสมบัติของวัสดุกอสราง
การทดสอบวัสดุ การปฏิบัติงานตางๆ เชน การประกอบและติดตั้ง เปนตน รายการกอสรางอาจแยกเปน
รายการทั่วไปที่เขียนเปนบทหรือสวนทั่วๆไปของงานที่พึงประสงค รายการกอสรางทางเทคนิคที่แยก
14
การจัดหมวดรายการงานกอสราง
ในการจัดทําบัญชีสวนประกอบของงานกอสรางหรือเอกสาร “บัญชีวัสดุกอสราง” หรือ
“บัญชีรายการคากอสราง” จุดประสงคของการจําแนกรายการของงานกอสราง ก็เพื่อจัดหมวดหมูของ
งานตางๆใหเปนระเบียบ ชวยใหการประมาณราคาทําไดโดยสะดวก และที่สําคัญคือไมหลงลืมบาง
รายการไป สําหรับการจําแนกรายการกอสรางตามระบบ CSI ของสหรัฐอเมริกา แบงออกเปน 16 หมวด
ดังนี้
หมวดที่ 1. GENERAL REQUTREMENTS
หมวดที่ 2. SITE WORK
หมวดที่ 3. CONCRETE
หมวดที่ 4. MASONRY
หมวดที่ 5. METALS
หมวดที่ 6. WOOD AND PLASTICS
หมวดที่ 7. THERMAL AND MOISTURE PROTECTION
หมวดที่ 8. DOORS AND WINDOWS
หมวดที่ 9. FINISHES
หมวดที่ 10. SPECIALTIES
หมวดที่ 11. EQUIPMENT
หมวดที่ 12. FURNISHINGS
หมวดที่ 13. SPECIAL CONSTRUCTION
หมวดที่ 14. CONVEYING SYSTEMS
หมวดที่ 15. MECHANICAL
หมวดที่ 16. ELECTRICAL
15
สัญญาการกอสราง
สัญญาการกอสราง เปนขอตกลงระหวางบุคคลสองฝายคือ ฝายผูวาจางกับฝายผูรับจางโดยมี
ความ
มุงหมายใหฝายใดฝายหนึ่งปฏิบัติภารกิจอยางใดอยางหนึ่งตามขอตกลงที่ระบุไว เชน กําหนดระยะเวลา
กอสราง กําหนดการชําระเงิน กําหนดคาเสียหาย (เบี้ยปรับ)หากฝายใดฝางหนึ่งผิดสัญญา เปนตน ปกติ
สัญญาการกอสรางจะประกอบไปดวยหัวขอตางๆดังนี้
1. เรื่องของสัญญา สถานที่ทําสัญญา
2. วัน เดือน ป ที่ทําสัญญา
17
3. ผู ทํ า สั ญ ญาระหว า งใครกั บ ใคร ซึ่ ง ต อ งบ ง ชื่ อ สกุ ล สั ญ ชาติ เชื้ อ ชาติ อายุ อาชี พ
ตลอดจนที่อยูอาศัยใหละเอียดชัดเจน
7. กําหนดวันลงมือทําการกอสราง และวันแลวเสร็จของอาคารนั้น พรอมทั้งรวมระยะเวลา
การกอสรางวาเปนเวลากี่วัน
8. ระบุการจายคาเสียหายทดแทน (คาปรับ)หากมีการผิดสัญญาตามขอ 7
9. ระบุการแบงงวดการจายเงินคากอสรางไวอยางชัดเจนวา ทําการกอสรางไดงานแลวเสร็จถึง
อะไร ผูวาจางตองจายเงินเทาใดเปนงวดๆไป
10. บงถึงการเลิกสัญญาวา จะเลิกสัญญากันไดเพราะเหตุใดบาง และเมื่อใด
11. มีชองลงลายเซ็นทายสัญญาของผูวาจางและผูรับจาง พรอมพยานอยางนอยสองคน และ
ผูเขียนสัญญาอีกหนึ่งคน
ผูประมาณราคาจะตองศึกษาขอตกลงและสัญญาใหละเอียดกอนลงมือประมาณราคา เพราะขอ
สัญญาตางๆตามความตองการของผูวาจาง จะมีผลกระทบตอราคาคากอสราง
18
สรุป
หลักการประมาณราคาเบื้องตนนั้นผูประมาณราคาตองรูความหมาย หลักการและขัน้ ตอนใน
การประมาณราคา การประมาณราคามีประโยชนตอเจาของงาน สถาปนิก วิศวกรหรือผูรับเหมา การ
ประมาณราคาจะใกลเคียงความจริงมากแคไหนนัน้ ขึ้นอยูก ับวิธีการประมาณราคาของผูประมาณราคา วา
เปนแบบหยาบหรือแบบระเอียด และที่สําคัญอีกอยางหนึ่งผูประมาณราคาตองอานแบบออกและเขาใจ
รายละเอียดของแบบ
19
แบบฝกหัด
หนวยที่ 1 การประมาณราคากอสรางเบื้องตน
6. อักษรใดตอไปนี้ใชแทนแบบดานงานวิศวกรรมโครงสราง
ก. A
ข. S
ค. E
ง. M
7. อักษรใดตอไปนี้ใชแทนแบบดานงานสถาปตยกรรม
ก. A
ข. S
ค. E
ง. SN
8. อักษรใดตอไปนี้ใชแทนแบบดานงานสุขาภิบาล
ก. A
ข. S
ค. E
ง. SN
9. อักษรใดตอไปนี้ใชแทนแบบดานงานไฟฟา
ก. A
ข. S
ค. E
ง. SN
10. แบบงานสถาปตยกรรม รูปแปลน แสดงถึงอะไร
ก. แสดงตําแหนงฐานราก เสา คาน
ข. แสดงตําแหนงสวิทช ปลั๊ก การเดินสายไฟฟา
ค. แสดงตําแหนงทอน้ําใช ทอน้ําเสีย ทอโสโครก
ง. แสดงตําแหนงของอาคารวาหันหนาไปทางทิศใด มีขนาดของอาคารเทาใด
11. แบบงานวิศวกรรมโครงสราง รูปแปลน แสดงถึงอะไร
ก. แสดงตําแหนงฐานราก เสา คาน
ข. แสดงตําแหนงสวิทช ปลั๊ก การเดินสายไฟฟา
ค. แสดงตําแหนงของอาคารวาหันหนาไปทางทิศใด มีขนาดของอาคารเทาใด
ง. แสดงที่ตั้งของบอเกรอะ บอซึม บอน้ําทิ้ง หรือถังบําบัด บอพัก ทอระบายน้ํา
21
18. สัญญากอสรางมีความหมายตรงกับขอใด
ก. เปนสัญญาที่ใชไมไดตามกฎหมาย
ข. เปนสัญญาที่ไมตองทําเปนลายลักษณอกั ษร
ค. เปนขอตกลงระหวางบุคคลสองฝายคือ ฝายผูวาจางและผูรับจาง
ง. ถูกทุกขอ
19. การทําสัญญากอสรางตองมีพยานอยางนอยกี่คน
ก. 1 คน
ข. 2 คน
ค. 3 คน
ง. 4 คน
20. ในการทําสัญญากอสรางตองมีกี่บุคคล
ก. ผูวาจาง ผูร ับจาง
ข. ผูวาจาง ผูรับจาง พยาน 1 คน
ค. ผูวาจาง ผูรับจาง พยาน 2 คน
ง. ผูวาจาง ผูรับจาง พยาน 2 คน ผูเขียนสัญญา 1 คน
หนวยที่ 2
การหาปริมาณงานดินขุดและงานดินถม
หัวขอเรื่อง
การหาปริมาณงานดินขุด
การหาปริมาณงานดินถม
สาระสําคัญ
การหาปริมาณงานดินขุดและงานดินถมนั้นตองพิจารณาจากระดับตามแบบที่กอสรางจริง
และตองคํานึงถึงความหนาแนนของดินและลักษณะของภูมิประเทศดวย งานดินขุดและงานดินถม
คิดหนวยเปนลูกบาศกเมตร
จุดประสงคการเรียนรู
เมื่อเรียนบทที่ 2 จบแลวผูเรียนสามารถ
1. คํานวณหาปริมาณงานดินขุดได
2. คํานวณหาปริมาณงานดินถมได
24
บทนํา
งานขุดดินในมุมมองทั่วไปจะเปนลักษณะงานที่ใชแรงงานเปนสวนใหญ ซึ่งไมจําเปนตอง
ใชทักษะหรือประสบการณในการขุดก็ได แตในความเปนจริงแลวการขุดดินสามารถขุดไดทั้ง
แรงงานคน และการใชเครื่องจักร ในงานกอสรางบางประเภทอาจถูกกําหนดไว ซึ่งตองมีการ
สํารวจพื้นที่ที่จะทําการกอสรางเพื่อที่จะไดวางแผนการใชเครื่องมือ เครื่องจักรหรือตลอดจนการใช
แรงงานในการขุดหรือปรับสภาพพื้นที่ใหพรอมสําหรับการกอสรางและจะทําใหงานดําเนินไปดวย
ความรวดเร็วเรียบรอยและมีคุณภาพมากยิ่งขึ้น
โดยทั่วไปแลวงานดินขุดเปนงานที่สรางรายไดใหกับกรรมกรมากพอสมควร ถาดินเปนดิน
เหนียวธรรมดาคาแรงงานในการขุดลูกบาศกเมตรละ 100 บาท คน 1 คนสามารถขุดดินชนิดนี้ได
3 - 5 ลูกบาศกเมตรตอคนตอวัน ถึงแมจะเปนงานที่ถูกมองวาเปนงานชั้นกรรมกร แตก็คุมคา
เหนื่อย ดังนั้นการที่ผูรับจางจะตัดสินใจพิจารณาวาจะใชเครื่องมือประเภทไหนในการขุดดิน ควร
พิจารณาจากองคประกอบตอไปนี้ คือ
1. ลั ก ษณะพื้ น ที่ ๆจะทํ า การปลู ก สร า ง ว า มี ค วามสะดวกมากน อ ยเพี ย งใด ถ า จะใช
เครื่องจักรในการทํางานจะมีพื้นที่มากพอที่จะดําเนินการไดหรือไม เนื่องจาก
เครื่องจักรจะตองใชพื้นที่ทั้งในการทํางานและพื้นที่ๆจะเก็บกองดินที่จะขุดขึ้นมามาก
จําเปนตองมีพื้นที่รองรับมากพอสมควร
2. ลักษณะของดินที่จะขุดวาเปนดินประเภทไหน เชน ดินรวน , ดินเหนียว ,ดินแข็งปน
หิน เป น ต น ผู รับจางจึ งตองพิจ ารณาให ดีวา จะใช เครื่ องมือ ประเภทไหนจึง จะลด
คาใชจายในสวนนี้ใหไดมากที่สุด
3. ลักษณะของงานที่ทํา เชน ถาเปนงานอาคารเล็กๆธรรมดาก็สามารถใชแรงงานคนได
แตถาเปนอาคารใหญหรือมีปริมาตรดินที่จะขุดจํานวนมาก ก็จําเปนตองใชเครื่องจักร
ในการดําเนินการ
ทั้งนี้ ใ นการพิ จ ารณาว า จะเลือกเครื่อ งมือ ชนิด ใดก็ต ามไมวา จะเปน คนหรื อเครื่ องจัก ร
ทายที่สุดก็ตองใชแรงงานคนในการปรับแตง เพื่อใหไดขนาดถูกตองตามแบบแปลนที่กําหนด
เนื่องจากเครื่องจักรไมสามารถเก็บรายละเอียดการขุดตามแบบแปลนได
การหาปริมาตรดินขุด
การหาปริมาตรดินขุด สามารถคํานวณไดหลายแบบแลวแตชนิดของดิน ถาเปนดินรวน
หรือดินรวนปนทรายก็ตองเผื่อระยะขุดขางละ 0.50 เมตร เพื่อปองกันการสไลดของดินในขณะขุด
25
วิธีทํา
ปริมาตรดินขุด = (1.00 + 1) x (1.00 + 1) x 1.50 x 8 ฐาน
= 48 ลบ.ม. ตอบ
การหาปริมาตรดินขุดในกรณีที่เปนดินเหนียว จะขุดตั้งฉากพอดีกับขนาดของฐานราก
โดยใหดินเหนียวนัน้ เปนแบบของฐานรากโดยที่ไมตองใชไมแบบฐานราก
26
วิธีทํา
ปริมาตรดินขุด = 1.00 x 1.00 x 1.50 x 8 ฐาน
= 12 ลบ.ม. ตอบ
วิธีทํา
ปริมาตรดินขุดหลุมบอซึม = r2 x ลึก x จํานวนหลุม
= x 1.002 x 2.30 x 2 บอ
= 14.45 ลบ.ม. ตอบ
28
การหาปริมาณงานดินถม
ดินถมกลับ คือ ดินที่ไดจากการขุดแลวถมกลับคืนไปยังตําแหนงเดิม การคํานวณหา
ปริมาณดินถมกลับหาไดโดยเอาปริมาตรที่มาแทนดินถมกลับ เชน คอนกรีตฐานราก คอนกรีตเสา
ตอมอไปลบออกจากปริมาตรดินที่ขุดจะไดปริมาณดินถมกลับหลุมมีหนวยเปนลูกบาศกเมตร สวน
คาแรงคิดตามปริมาณดินถมกลับที่คํานวณได
สรุป
งานดิน หมายถึง การตัดดินออกหรือขุดออกและดินถมอาจปาดดินจากที่หนึ่งไปยังอีกที่
หนึ่ ง ซึ่ ง อยู ใ นพื้ น ที่ ก อ สร า งเดี ย วกั น และต อ งรั ก ษาระดั บ ผิ ว หน า ดิ น ไว เ สมอ ดิ น แต ล ะชนิ ด มี
คุณสมบัติแตกตางกันเปนปญหาในการขุดหรือถม ตองพิจารณาความหนาแนนของดิน ความแหง
ความเปยก หรือความชื้นรวมกันดวย ปกติงานดินขุดและงานดินถมในงานกอสรางประกอบดวย
งานดินหลุมฐานราก งานบอเกรอะ-บอซึม และงานดินถมในบริเวณที่กอสราง
33
แบบฝึกหัด
หนวยที่ 2 การหาปริมาณงานดินขุดและงานดินถม
หนวยที่ 3
การหาปริมาณงานโครงสราง
หัวขอเรื่อง
การหาปริมาณงานโครงสรางฐานราก
การหาปริมาณงานโครงสรางเสา
การหาปริมาณงานโครงสรางคาน
การหาปริมาณงานโครงสรางพื้น
การหาปริมาณงานโครงสรางหลังคา
สาระสําคัญ
บานพักอาศัยโดยทั่วไปนั้นประกอบดวยสวนของโครงสรางหลักๆ ไดแก ฐานราก เสา คาน
พื้นและหลังคาประกอบกันเปนองคอาคารของตัวบาน การหาปริมาณงานโครงสรางนั้นแยกเปน 5 สวน
หลักๆ คือ งานคอนกรีต งานเหล็กเสริม งานลวดผูกเหล็ก งานไมแบบ งานตะปู
จุดประสงคการเรียนรู
เมื่อเรียนบทที่ 3 จบแลวผูเรียนสามารถ
1. คํานวณหาปริมาณงานโครงสรางฐานรากได
3. คํานวณหาปริมาณงานโครงสรางเสาได
4. คํานวณหาปริมาณงานโครงสรางคานได
5. คํานวณหาปริมาณงานโครงสรางพื้นได
6. คํานวณหาปริมาณงานโครงสรางหลังคาได
37
บทนํา
การหาปริมาณงานโครงสราง ผูประมาณตองมีความรูความเขาใจในเทคนิคการกอสรางที่ดี
เขาใจขั้นตอนการกอสรางอยางทองแท เมื่อประมาณปริมาณวัสดุจะไดไมซ้ําซอนกันหรือเกิดความ
ผิดพลาด เชน การถอดปริ มาณคานคอนกรีต ก็ให หักความหนาของพื้นออกดวย เพราะเวลาถอด
ปริมาณคอนกรีตพื้นจะคิดความหนาเต็มตลอดพื้นที่
การหาปริมาณงานโครงสรางประกอบดวยงานโครงสรางฐานราก งานโครงสรางเสา งาน
โครงสรางคาน งานโครงสรางพื้น งานโครงสรางหลังคา
งานโครงสรางฐานราก
ฐานราก (FOOTTING) ทําหนาที่รับน้ําหนักจากตัวโครงสรางทั้งหมด แลวถายลงสูดิน หรือ
เสาเข็มโดยตรง คุณสมบัติของดินที่รองรับฐานราก ควรมีความสามารถรองรับน้ําหนักบรรทุกไดโดยไม
เกิดการเคลื่อนตัว หรือพังทลายของดินใตฐานราก และตองไมเกิดการทรุดตัวลงมาก จนกอใหเกิดความ
เสียหายแกโครงสราง
ถาจะเปรียบเทียบกับมนุษยเราฐานรากก็เปรียบเสมือนเทาที่จะตองแบกรับน้ําหนักทั้งหมดของ
รางกายที่เคลื่อนไหวไปมาโดยมีแรงตานจากรอบตัวทุกวินาที ดังนั้นฐานรากจึงตองมีความแข็งแรงมาก
พอที่จะทําใหอาคารทรงตัวอยูไดโดยมีแรงตานจากธรรมชาติรอบดานตลอดเวลา
ปจจัยที่มีผลตอความมั่นคงของฐานราก ไดแก
1. ความแข็งแรงของตัวฐานรากเอง ซึ่งหมายถึงโครงสรางสวนที่เปนคอนกรีตเสริมเหล็ก
2. ความสามารถในการแบกรับน้ําหนักของดินใตฐานราก (Soil-Bearing Capacity)
3. การทรุดตัว (Settlement) ของดินใตฐานรากควรเกิดขึ้นไดนอยและใกลเคียงกันทุกฐานราก
ฐานราก ถูกแบงออกตามลักษณะได 2 ชนิด คือ ฐานรากตื้นหรือแบบไมมีเสาเข็มรองรับและฐาน
รากลึกหรือแบบมีเสาเข็มรองรับ
สวนประกอบของงานโครงสรางฐานรากประกอบดวย
1. ทรายอัดแนนรองกนหลุมใชเปนตัวเชื่อมดินและปรับระดับผิวพื้นที่กนหลุมใหเรียบ เพื่อ
ความสะดวกเรียบรอยในการทํางาน ความหนาที่ใชโดยทั่วไปประมาณ 0.05 เมตรหรือ 5 เซนติเมตร
( หนวยที่ใชในการคํานวณหาปริมาตร เปนลูกบาศกเมตรหรือ ม3 )
2. คอนกรีตหยาบหรือคอนกรีตที่มีอัตราสวนผสม 1 : 3 : 5 ( ปูนซีเมนตปอรตแลนด 1 สวน
ทรายหยาบ 3 สวน และหิน 5 สวน ) ทําหนาที่เปนตัวปองกันไมใหเหล็กโครงสรางสัมผัสกับทรายรอง
กนหลุม ซึ่งอาจทําใหเหล็กเกิดสนิมไดงายขึ้นความหนาที่ใชโดยทั่วไปประมาณ 0.05 เมตรหรือ 5
เซนติเมตรหรือขึ้นอยูกับรายการคํานวณออกแบบทางวิศวกรรม (หนวยที่ใชในการคํานวณหาปริมาตร
เปน ลูกบาศกเมตรหรือ ม3 )
38
ที่มา : - http://www.gprocurement.th/02_price/index.php
39
ที่มา : - http://www.gprocurement.th/02_price/index.php
การประมาณการหาวัสดุที่ใชในงานฐานรากประกอบดวย
1. ทรายหยาบอัดแนน (หนวยที่ใชเปนลูกบาศกเมตร, ลบ.ม.)
2. คอนกรีตหยาบ (หนวยที่ใชเปนลูกบาศกเมตร, ลบ.ม. )
3. คอนกรีตโครงสราง (หนวยที่ใชเปนลูกบาศกเมตร, ลบ.ม. )
4. เหล็กเสริมฐานราก (หนวยทีใ่ ชเปนกิโลกรัม, กก. )
5. เหล็กรัดรอบฐานราก ถามี (หนวยทีใ่ ชเปนกิโลกรัม, กก. )
6. ลวดผูกเหล็ก ( หนวยทีใ่ ชเปนกิโลกรัม , กก.)
7. ไมแบบ ( หนวยที่ใชเปนลูกบาศกฟุต , ลบ.ฟ. )
8. ตะปู ( หนวยทีใ่ ชเปนกิโลกรัม, กก. )
40
1. หาปริมาณทรายหยาบอัดแนน
วิธีคิด จากสูตรการหาปริมาตร = ความกวาง x ความยาว x ความสูง ( ความหนา )
= 1.00 x 1.00 x 0.10 ม.
= 0.10 ลบ.ม. ตอบ
2. หาปริมาณคอนกรีตหยาบ
วิธีคิด จากสูตรการหาปริมาตร = ความกวาง x ความยาว x ความสูง ( ความหนา )
= 1.00 x 1.00 x 0.10 ม.
= 0.10 ลบ.ม. ตอบ
3. หาปริมาณคอนกรีตโครงสรางฐานราก
วิธีคิด จากสูตรการหาปริมาตร = ความกวาง x ความยาว x ความสูง ( ความหนา )
= 1.00 x 1.00 x 0.30 ม.
= 0.30 ลบ.ม. ตอบ
4. หาปริมาณเหล็กเสริมฐานราก
4.1 เหล็กเสริมฐานราก
วิธีคิด การหาปริมาณเหล็กเสริมฐาน ( DB 12 มิลลิเมตร)
= {( ความกวางของฐาน – ระยะหุมคอนกรีต 2 ขาง )+ [((ความหนา
ของฐานราก – ระยะหุมคอนกรีต 2 ขาง+ระยะงอปลาย)x2] x จํานวน
เหล็กเสริม } + {( ความยาวของฐาน – ระยะหุมคอนกรีต 2 ขาง )+
[(( ความหนาของฐาน – ระยะหุมคอนกรีต 2 ขาง+ระยะงอปลาย)x2]
x จํานวนเหล็กเสริม}
= {( 1.00 – 0.10 ) + [ ( 0.30 -0.10+0.12 ) x 2 ] x 6} + {( 1.00 – 0.10
) + [ ( 0.30 -0.10+0.12 ) x 2 ] x 6}
ความยาวรวม = 18.48 ม.
ทําความยาวเปนน้ําหนัก = 18.48 x 0.888
= 16.41 กก. ตอบ
4.2 เหล็กรัดรอบฐานราก
วิธีคิด การหาปริมาณเหล็กรัดรอบฐาน ( RB 9 มิลลิเมตร)
= {[( ความกวางของฐาน – ระยะหุมคอนกรีต 2 ขาง) x 2] +
[( ความยาวของฐาน – ระยะหุมคอนกรีต 2 ขาง) x 2]} +
ระยะงอปลาย 2 ขาง
= {[( 1.00 – 0.10) x 2] +[(1.00 – 0.10 ) x 2 ]}+0.20
เหล็กรัดรอบฐานยาว = 3.80 ม.
ทําความยาวเปนน้ําหนัก = 3.80 x 0.499 กก.
= 1.90 กก. ตอบ
5. หาปริมาณลวดผูกเหล็ก
วิธีคิด การหาปริมาณลวดผูกเหล็ก (เหล็กเสน 1 กิโลกรัม ใชลวด 0.018 กิโลกรัม)
= น้ําหนักเหล็กทั้งหมด (ขอ 4) x 0.018 (คาคงที่)
= ( 16.41 + 1.90 ) x 0.018 กก.
= 0.33 กก. ตอบ
43
6. หาปริมาณไมแบบ
วิธีคิด การหาปริมาณไมแบบ (ใชไมแบบหนา 1 นิว้ หรือ 0.025 เมตร)
= {[( ความกวางของฐานราก + ความหนาของไมแบบ ) x 2]+ [(
ความยาวของฐานราก + ความหนาของไมแบบ) x 2]} x ความ
สูงของฐานราก
= {[( 1.00 + 0.025 ) x2 ]+[( 1.00+0.025) x 2]} x 0.30
= 1.23 ตร.ม. ตอบ
ทํา ตร.ม. เปน ลบ.ฟ. = 1.23 x 0.912 ลบ.ฟ.
= 1.12 ลบ.ฟ. ตอบ
7. หาปริมาณตะปู
วิธีคิด การหาปริมาณตะปู (ไมแบบ 1 ตารางเมตร ใชตะปู 0.25 กิโลกรัม)
= ปริมาณไมแบบทั้งหมด (ขอ 6) x 0.25 (คาคงที่)
= 1.23 x 0.25 กก.
= 0.31 กก. ตอบ
งานโครงสรางเสา
เสา (Column) เปนสวนประกอบที่ตอขึ้นมาจากฐานรากสวนใหญตั้งในแนวดิ่งอาจมีหนาตัดกลม
สี่เหลี่ยม หรืออื่น ๆ โดยวัสดุที่ใชทําเสาอาจเปนคอนกรีต เหล็ก ไม หรือผสมก็ได เชนคอนกรีต และเหล็ก
รูปพรรณ โครงสรางเสาจะถายน้ําหนักบรรทุกตามแนวแกนตั้งแตชนั้ หลังคาของอาคารลงสูฐานราก โดย
เสาจะเชื่อมตอกับคาน ถายน้าํ หนักบรรทุกจากคาน ลงสูฐานราก
เสาอาจจําแนกตามประเภทวัสดุ ไดแก เสาไม เปนวัสดุที่นยิ มใชมากในอดีต เนื่องจากไมเปน
วัสดุที่แข็งแรงพอสมควร หางาย ราคาไมแพง แตปจจุบันลดความนิยม เพราะราคาแพงหาขนาดที่ตอ งการ
ไดยากขึ้นโดยเฉพาะเสาซึ่งตองการไมขนาดลําตนคอนขางใหญ ตองเปนไมเนื้อแข็ง มีตําหนินอย อยางไร
ก็ตาม เสาไมมีขอดอยเรื่องความทนไฟและการพุพังหรือเสื่อมสลาย เนื่องจากความชื้น มด ปลวกหรือ
แมลงอื่น
เสาเหล็กแข็งแรงทนทานกวาเสาไมสามารถสั่งซื้อขนาดมาตรฐานตาง ๆไดเหล็กแข็งแรงทนทาน
น้ําหนักเบา กอสรางงาย รวดเร็ว แตก็ยงั มีปญหาเรื่องสนิม และความทนไฟ จึงอาจตองหุมดวยคอนกรีต
หรือทาสีกันสนิมทับ นอกจากนั้นเสาเหล็กจะตองออกแบบรอยตอใหดี ไมวาจะตอกับโครงสรางชนิดใด
ไมวาจะโดยวิธีเชื่อม หรือใชสลักเกลียว มิเชนนั้นโครงสราง หรืออาคารไมแข็งแรง จนกระทั่งวิบตั ิได
เสาคอนกรีต นิยมใชมากที่สุดในปจจุบันเนื่องจากสามารถหลอขึ้นรูปตาง ๆเชน อาจเปนเสากลม
หรือเหลี่ยมไดตามที่ตองการ โดยทั่วไปนิยมหลอเสาคอนกรีตหนาตัดสี่เหลี่ยมเนื่องจากทําแบบหลองาย
44
การประมาณการหาวัสดุที่ใชในงานเสาประกอบดวย (ในกรณีศึกษาใชเปนเสาคอนกรีต)ประกอบดวย
1. คอนกรีตโครงสราง (หนวยที่ใชเปนลูกบาศกเมตร,ลบ.ม. )
2. เหล็กเสริมแกนเสา (หนวยที่ใชเปนกิโลกรัม, กก. )
3. เหล็กปลอก (หนวยที่ใชเปนกิโลกรัม, กก. )
4. ลวดผูกเหล็ก ( หนวยทีใ่ ชเปนกิโลกรัม, กก. )
5. ไมแบบ ( หนวยที่ใชเปนลูกบาศกฟุต , ลบ.ฟ. )
6. ตะปู ( หนวยที่ใชเปนกิโลกรัม, กก. )
ตัวอยางที่ 2 จากรูปเสาขนาดกวาง 0.20 เมตร ยาว 0.20 เมตร สูง 5.00 เมตร ใชเหล็กแกนเสา DB 12
มิลลิเมตร เหล็กปลอกเสา RB 6 มิลลิเมตร จงปริมาณงานโครงสรางเสา
1. หาปริมาณคอนกรีตโครงสรางเสา
วิธีคิด จากสูตรการหาปริมาตร = ความกวาง x ความยาว x ความสูง(ความหนา)
= 0.20 x 0.20 x 5.00 ม.
= 0.20 ลบ.ม. ตอบ
2. หาปริมาณเหล็กเสริม
2.1 หาปริมาณเหล็กเสริมแกนเสา
วิธคี ิด การหาปริมาณเหล็กเสริมแกนเสา ( DB 12 มิลลิเมตร)
= ( ความสูงของเสา + ความหนาของฐานราก –ระยะหุมของ
คอนกรีต
+ ระยะงอที่ฐาน ) x จํานวนเหล็กเสริม
= ( 5.00 + 0.30 – 0.05 + 0.40 ) x 6 (ระยะงอที่ฐาน= 1/3 ของฐาน)
= ( 5.40 ) x 6 ม.
รวมความยาว = 33.90 ม.
ทําความยาวเปนน้ําหนัก = 33.90 x 0.888
= 30.10 กก. ตอบ
46
2.2 หาปริมาณเหล็กปลอกเสา
วิธีคิด การหาปริมาณเหล็กปลอกเสา ( RB 6 มิลลิเมตร)
หาจํานวนปลอก = (ความสูงของเสา / ระยะหางของปลอก ) + 1
= ( 5.00 / 0.15 ) +1
= ( 33.33 ) +1
= 34+1
จํานวนปลอกทั้งหมด = 35 ปลอก
หาความยาวตอปลอก = {[(ความกวางของเสา – ระยะหุมคอนกรีต 2 ขาง) x 2 ]+
[(ความกวางของเสา – ระยะหุมคอนกรีต 2 ขาง) x 2 ]} +ระยะงอ
ปลาย 2 ขาง
= {[( 0.20 – 0.05 ) x 2 ] +[( 0.20 – 0.05 ) x 2 ]} + 0.16
= {[( 0.15) x 2 ] +[( 0.15 ) x 2 ]}+0.16
= {[ 0.30 ] + [ 0.30 ]}+0.16
= { 0.60 }+0.16
ความยาวตอปลอก = 0.76 ม.
ดังนั้นความยาวรวมของปลอก = จํานวนปลอก x ความยาวตอปลอก
= 35 x 0.76 ม.
= 26.60 ม.
ทําความยาวเปนน้ําหนัก = 26.60 x 0.222 กก.
= 5.91 กก. ตอบ
3. หาปริมาณลวดผูกเหล็ก
วิธีคิด การหาปริมาณลวดผูกเหล็ก
= น้ําหนักเหล็กทั้งหมด ( ขอ 2) x 0.018
= ( 30.10 + 5.91 ) x 0.018
= 36.17 x 0.018
= 0.648 กก.
= 0.65 กก. ตอบ
47
4. หาปริมาณไมแบบเสา
วิธีคิด การหาปริมาณไมแบบเสา
= (( ความกวาง + ความยาว ) x2 ) x ความสูง
= (( 0.20 + 0.20) x 2 ) x 5
= 0.80 x 5
= 4.00 ตร.ม.
= 4.00 ตร.ม.
ทํา ตร.ม. เปน ลบ.ฟ. = 4.00 x 0.912 ลบ.ฟ.
= 3.65 ลบ.ฟ. ตอบ
5. หาปริมาณตะปู
วิธีคิด การหาปริมาณตะปู
= ( ปริมาณไมแบบทัง้ หมด ในขอ 4 x 0.25 )
= ( 4.00 x 0.25)
= 1 กก. ตอบ
งานโครงสรางคาน
คาน (Beam) เปนสวนของโครงสรางซึ่งปกติอยูใ นแนวราบ หรืออาจเอียงทํามุมกับแนวราบ
เชน คานหลังคา (Roof Beam) เปนตน ทัง้ นี้แบงตามลักษณะการใชงาน
คานทําหนาที่รับน้ําหนักซึ่งสงถายมาจากพื้น ผนัง หรือกําแพง ซึ่งวางอยูบนคานนั้น แลวสง
ถายน้ําหนักตอไปยังที่รองรับ เชน คานหลัก (Girders) หรือ สงถายไปยังเสา
คานคอนกรีตเสริมเหล็กทําหนาทีต่ านทานโมเมนตดัด และแรงเฉือนที่เกิดจากน้ําหนักทีค่ านรับ
โดยคอนกรีตตานทานแรงอัด และเหล็กเสริมทางยาวทําหนาที่ตานทานแรงดึง สวนเหล็กลูกตั้งหรือ
เหล็กปลอกทําหนาที่รับแรงเฉือน การจัดตําแหนงเหล็กเสริมทางยาวในคานจะตองใหถูกตองวาเหล็ก
เสริมหลักที่รับแรงดึง จะเปนเหล็กเสริมลาง หรือเหล็กเสริมบน ซึ่งขึ้นอยูกับประเภทของคาน
คานแบงออกเปน 2 ชนิด คือ
คานคอดิน ใชทรายหยาบอัดแนนหรือคอนกรีตหยาบเปนแบบทองคาน แบบขางคานเปนไม
แบบปกติ
คานชั้นบน ใชไมแบบเปนแบบทองคาน แบบขางคานเปนไมแบบปกติ
48
1. หาปริมาณคอนกรีตโครงสรางคาน
วิธีคิด จากสูตรปริมาตรคอนกรีต
= ความกวาง x ความลึก x ความยาว
= 0.15 x 0.30 x 5.00 ลบ.ม.
= 0.23 ลบ.ม. ตอบ
(2) ทรายหยาบ
= 0.23 x 0.57
= 0.13 ลบ.ม.
2. หาปริมาณเหล็กเสริม
2.1 การหาปริมาณเหล็กเสริมแกนคาน
วิธคี ิด ปริมาณเหล็กเสริมแกนคาน ( DB 12 มิลลิเมตร)
= ( ความยาวของคาน – ระยะหุมคอนกรีต 2 ขาง + ระยะงอปลาย 2
ขาง ) x จํานวนเหล็กเสริมแกน
= ( 5.00 - 0.05 + 0.24 ) x 4
= ( 5.19 ) x 4 ม.
รวมความยาวเหล็กแกน = 20.76 ม.
50
2.2 การหาปริมาณเหล็กปลอกคาน
วิธีคิด ปริมาณเหล็กปลอก ( RB 6 มิลลิเมตร)
หาจํานวนเหล็กปลอก
= ( ความยาวของคาน / ระยะหางของปลอก ) + 1
= ( 5.00 / 0.15 ) +1
= ( 33.33 ) +1
= 34 +1
= 35 ปลอก
หาความยาวเหล็กปลอก 1 ปลอก
= {[( ความกวางของคาน – ระยะหุมคอนกรีต 2 ขาง ) x 2 ] + [(
ความลึกของคาน – ระยะหุมคอนกรีต 2 ขาง ) x 2 ]} + ระยะงอ
ปลาย 2 ขาง
= {[( 0.15 – 0.05 ) x 2 ] + [ ( 0.30 – 0.05 ) x 2 ]} + 0.16
= {[( 0.10 ) x 2 ] + [( 0.25 ) x 2 ]} + 0.16
= {[ 0.20 ] + [ 0.50 ]} +0.16
= { 0.70 } + 0.16
= 0.86 ม.
ปริมาณเหล็กเสริมปลอก = จํานวนเหล็กเสริมปลอก x ความยาวเหล็กเสริม 1ปลอก
= 35 x 0.86 ม.
= 30.10 ม.
ทําเปนน้ําหนัก = 30.10 x 0.222 กก.
= 6.68 กก. ตอบ
3. การหาปริมาณลวดผูกเหล็ก
วิธีคิด ปริมาณลวดผูกเหล็ก
= น้ําหนักเหล็กทั้งหมด (ขอ 2) x 0.018
= ( 18.43 + 6.68 ) x 0.018
= 25.11 x 0.018 กก.
= 0.45 กก. ตอบ
51
4. การหาปริมาณงานไมแบบ
4.1 การหาปริมาณไมแบบใตทองคาน ( ใชไมหนา 1” )
วิธีคิด ปริมาณไมแบบใตทองคาน
= ความกวางของคาน x ความยาวของคาน
= 0.15 x 5.00 ตร.ม.
= 0.75 ตร.ม.
ทํา ตร.ม. เปน ลบ.ฟ. = 0.75 x 0.912 ลบ.ฟ.
= 0.68 ลบ.ฟ. ตอบ
5. หาปริมาณตะปู
วิธีคิด การหาปริมาณตะปู
= ปริมาณไมแบบทัง้ หมดในขอ 4 x 0.25
= ( 0.75 + 3.25 ) x 0.25
= 1 กิโลกรัม ตอบ
52
งานโครงสรางพื้น
ในอดีตพื้นไมเปนที่นิยมมาใชเปนสวนประกอบของโครงสรางอาคารโดยเฉพาะอาคารที่
พักอาศัยเนื่องจากไมทําใหเกิดความรูสึกเปนธรรมชาติ มีสวยงามในตัว ปจจุบันไมที่มีคุณภาพหายาก
(โตไมทันคนตัด ) มีราคาแพง ถาไมมีเงินมากพอก็ไมสามารถใชพ้ืนไมที่มีคุณภาพได จึงทําใหพื้น
คอนกรีตมีบทบาทมากขึ้นเพราะหาไดงาย สะดวกในการทํางาน มีความแข็งแรงในตัว และราคาก็ไมสูง
เทากับพื้นไม จึงเปนที่นิยมมาก
พื้นเปนสวนสําคัญของตัวบานอีกสวนหนึ่งที่จะตองใหความสําคัญในดานของความแข็งแรงและ
ความคงทน เพราะพื้นเปนสวนที่ตองรับน้ําหนักของสิ่งตางๆทุกชนิดที่ตั้งอยูบนบาน ไมวาจะเปนตู โตะ
เตียง คน และอื่นๆ แลวถายน้ําหนักลงคาน เสา แลวถายลงฐานรากตามลําดับ
พื้นแบง ตามชนิดของโครงสรางพื้นออกเปน 3 ชนิด คือ
1. พื้นวางบนดิน ( Slab on Ground ) ลักษณะของพื้นบนดินจะเปนพื้นที่ใชกับอาคารชั้นที่ 1พื้น
ประเภทนี้จะใชดินหรือทรายเปนแบบและถายน้ําหนักลงดิน ดังนั้นดินหรือทรายที่ถมอยูใตพื้นจะถูกบด
อัดแนนพอที่จะรับน้ําหนักของของพื้นไดวัสดุที่ใชในพื้นชนิดนี้พอจะแยกออกเปนรายการดังนี้คือ
1.1 คอนกรีตโครงสราง (หนวยเปนลูกบาศกเมตร หรือ ลบ.ม.)
1.2 เหล็กเสริมคอนกรีต (หนวยเปนกิโลกรัม หรือ กก. )
1.3 ลวดผูกเหล็ก ( หนวยเปนกิโลกรัม หรือ กก. )
1. การประมาณการแยกรายการวัสดุพื้นบนดิน (GS )
1.1 ปริมาตรคอนกรีตโครงสราง
วิธีคิด จากสูตรการหาปริมาตร = ความกวาง x ความยาว x ความสูง ( ความหนา )
= 3.00 x 4.00 x 0.10 ลบ.ม.
= 1.20 ลบ.ม. ตอบ
55
= [( 20 ) + 1 ] x 3.19 ม.
= 21 x 3.19 ม.
= 66.99 ม.
ทําเปน กิโลกรัม = 66.99 x 0.499 กก.
= 33.43 กก. ตอบ
1.3 ปริมาณลวดผูกเหล็ก
วิธีคิด การหาปริมาณลวดผูกเหล็ก (เหล็กเสน 1 กิโลกรัม ใชลวด 0.018 กิโลกรัม)
= น้ําหนักเหล็กทั้งหมด (ขอ 1.2 ) x 0.018
= ( 33.45 + 33.43 ) x 0.018 กก.
= 66.88 x 0.018 กก.
= 1.20 กก. ตอบ
หมายเหตุ พื้นวางบนดินใชดนิ หรือทรายหยาบอัดแนนเปนแบบ ดังนั้นจึงไมมีไมแบบและตะปู
2. การประมาณการแยกรายการวัสดุพื้นวางบนคาน (S )
2.1 ปริมาตรคอนกรีตโครงสราง
วิธีคิด จากสูตรการหาปริมาตร = ความกวาง x ความยาว x ความสูง ( ความหนา )
= ความกวาง x ความยาว x ความหนา
= 3.50 x 4.00 x 0.10 ลบ.ม.
= 1.40 ลบ.ม. ตอบ
2.2 ปริมาณเหล็กเสริมพื้น
2.2.1 เหล็กเสริมทางยาว ( RB 9 มิลลิเมตร)
วิธีคิด จากสูตรการหาเหล็กเสริมทางยาว
= [( ความกวางของพื้น / ระยะหางของเหล็กเสริม ) + 1 ] x
( ความยาวของพื้น – ระยะหุม คอนกรีต 2 ขาง + ระยะงอปลาย 2 ขาง )
= [ ( 3.50 / 0.10 ) + 1 ] x ( 4.00 – 0.05 + 0.24 ) ม.
= [( 35 ) + 1 ] x ( 4.19 ) ม.
= 36 x 4.19 ม.
= 150.84 ม.
ทําเปน กิโลกรัม = 150.84 x 0.499 กก.
58
2.3 ปริมาณลวดผูกเหล็ก
วิธีคิด การหาปริมาณลวดผูกเหล็ก (เหล็กเสน 1 กิโลกรัม ใชลวด 0.018 กิโลกรัม)
= น้ําหนักเหล็ก (ขอ 2.2 ) x 0.018
= ( 75.27 + 75.49 ) x 0.018 กก.
= 150.76 x 0.018 กก.
= 2.71 กก. ตอบ
2.4 ปริมาณไมแบบ
วิธีคิด การหาปริมาณไมแบบ (ใชไมแบบหนา 1 นิว้ หรือ 0.025 เมตร)
2.4.1 หาปริมาณไมแบบทองพืน้
= ความกวางของพื้น x ความยาวของพื้น
= 3.50 x 4.00
= 14.00 ตร.ม.
ทําเปน ลูกบาศกฟุต = 14.00 x 0.912 ลบ.ฟ.
= 12.77 ลบ.ฟ. ตอบ
59
2.4.2 หาปริมาณไมแบบขางพื้น
= {[( ความกวางของพื้น + ความหนาของไมแบบ 2 ขาง ) x 2 ] + [(
ความยาวของพื้น + ความหนาของไมแบบ 2 ขาง ) x 2 ]} x ความ
หนาของพื้น
= {[( 3.50 + 0.05 ) x 2 ] + [( 4.00 + 0.05 ) x 2 ]} x 0.10 ตร.ม.
= {[( 3.55 ) x 2 ] + [( 4.05 ) x2 ]} x 0.10 ตร.ม.
= {[ 7.10 ] + [ 8.10 ]} x 0.10 ตร.ม.
= 15.20 x 0.10 ตร.ม.
= 1.52 ตร.ม.
ทําเปน ลูกบาศกฟุต = 1.52 x 0.912
= 1.39 ลบ.ฟ. ตอบ
2.5 หาปริมาณตะปู
วิธีคิด การหาปริมาณตะปู (ไมแบบ 1 ตารางเมตร ใชตะปู 0.25 กิโลกรัม)
= ปริมาณไมแบบทั้งหมด (ขอ 2.4) x 0.25 (คาคงที่)
= (14.00 + 1.52) x 0.25 กิโลกรัม
= 3.88 กิโลกรัม ตอบ
3. การประมาณการแยกรายการวัสดุพื้นสําเร็จ (PS )
3.1 ปริมาณพื้นสําเร็จ
วิธีคิด หาปริมาณพื้นสําเร็จรูป
= ความกวางของพื้นที่ x ความยาวของพื้นที่
= 3.00 x 4.00 ตร.ม.
= 12 ตร.ม. ตอบ
3.2 ปริมาณคอนกรีตเททับหนา
วิธีคิด หาปริมาณคอนกรีตทับหนา
= ความกวางของพื้นที่ x ความยาวของพื้นที่ x ความหนาของ
คอนกรีตทับหนา
= 3.00 x 4.00 x 0.05 ลบ.ม.
= 0.6 ลบ.ม. ตอบ
การแยกปริมาณวัสดุที่ใชผสมคอนกรีตโครงสรางพื้น (ใชขอมูลตารางที่ 3.2) ได
(4) ปูนซีเมนตปอรตแลนด
= 0.60 x 342
= 205.20 กก.
หรือเปนจํานวนถุง (1 ถุง = 50 กก.)
= 205.20 / 50
= 4.10 ถุง
61
(2) ทรายหยาบ
= 0.60 x 0.57
= 0.34 ลบ.ม.
3.3 ปริมาณเหล็กตะแกรง
วิธีคิด หาปริมาณตะแกรงเหล็กเสริมพื้นสําเร็จรูป
= ความกวางของพื้นที่ x ความยาวของพื้นที่
= 3.00 x 4.00 ตร.ม.
= 12 ตร.ม. ตอบ
3.4 ปริมาณไมแบบ
วิธีคิด ไมแบบขางพื้น ( ใชไมหนา 1” )
= {[( ความกวางของพื้น + ความหนาของไมแบบ 2 ขาง ) x 2 ] +
[( ความยาวของพื้น + ความหนาของไมแบบ 2 ขาง ) x 2 ]} x
ความหนาของพื้น
= {[( 3.00 + 0.05 ) x 2 ] + [( 4.00 +0.05 ) x 2 ]} x 0.10 ตร.ม.
= {[( 3.05 ) x 2 ] + [( 4.05 ) x 2 ]} x 0.10 ตร.ม.
= {[ 6.10 ] + [ 8.10 ]} x 0.10 ตร.ม.
= { 14.20 } x 0.10 ตร.ม.
= 1.42 ตร.ม.
= 1.42 x 0.912 ลบ.ฟ.
= 1.30 ลบ.ฟ. ตอบ
หมายเหตุ พื้นสําเร็จไมตองมีไมแบบทองพื้น
62
3.5 หาปริมาณตะปู
วิธีคิด การหาปริมาณตะปู (ไมแบบ 1 ตารางเมตร ใชตะปู 0.25 กิโลกรัม)
= ปริมาณไมแบบทั้งหมด (ขอ 4) x 0.25 (คาคงที่)
= 1.42 x 0.25 กก.
= 0.36 กก. ตอบ
งานโครงสรางหลังคา
หลังคาเปนโครงสรางสวนบนของอาคาร ทําหนาที่คอยปกปองไมใหอาคารไดรับผลกระทบจาก
ปรากฏการทางธรรมชาติที่จะเกิดขึ้นตอตัวอาคาร เชน ฝนตก แดดออก ลมฟาอากาศที่เปลี่ยนตลอดเวลา
วัสดุงานหลังคาสวนมากจะประกอบดวยสวนตางๆ คือ อะเส ขื่อ ดั้ง อกไก จันทันเอก จันทัน
พลาง แปหรือระแนง สะพานรับจันทัน ตุกตา ค้ํายัน เชิงชาย ปดเชิงชาย กระเบื้องมุงหลังคา
เป น ต น การประมาณการสวนโครงหลังคามีความจํา เปน อยางยิ่งที่จะตองทราบมาตราสว นเพราะ
บางครั้งไมสามารถใชสูตรเพื่อคํานวณหาปริมาณวัสดุได จะตองใชสเกลในการวัดจึงจะไดปริมาณวัสดุ
นั้นๆได ผูประมาณการจึงตองระมัดระวังในเรื่องการอานแบบแปลนและสเกลของแบบ ซึ่งในแตละรูป
ของแบบอาจมีสเกลที่ไมเหมือนกัน
สวนประกอบของงานโครงสรางหลังคาประกอบดวย
สวนโครงหลังคาและหนาทีข่ องวัสดุ สวนนั้นๆ ในหนวยนี้จะประมาณการ โครงหลังคาเหล็กซึ่ง
เปนที่นิยมมากในปจจุบัน ประกอบดวย
1. อะเส คือสวนของโครงหลังคาที่วางพาดอยูบ นหัวเสา ลักษณะคลายๆ คาน ทําหนาทีย่ ึดและ
รัดหัวเสาและยังทําหนาที่รบั แรงจากโครงหลังคาถายลงสูเสาอีกดวย โดยทั่วไปแลวในการวางอะเสมักจะ
วางทางดานริมนอกของเสา และวางเฉพาะดานที่มีความลาดเอียงของหลังคา ดังนั้นหลังคามะนิลา (Gable
Roof) จะมีอะเสหลักเพียง 2 ดานในขณะทีห่ ลังคาปนหยา (Hip Roof) จะมีอะเสหลัก 4 ดาน
2. ขื่อ คือสวนของโครงสรางที่วาอยูบนหัวเสาในทิศทางเดียวกันกับจันทัน ทําหนาที่รับทั้งแรง
ดึงและยึดหัวเสา ในแนวคานสกัด และชวยยึดโครงผนัง
3. ดั้งเอก คือสวนของโครงสรางที่อยูในแนวสันหลังคา โดยวางอยูบนขื่อตัวฉากตรงขึ้นไป โดย
มีอกไกวางพาดตามแนวสันหลังคาเปนตัวยึด
4. อกไก คือสวนของโครงสรางที่วางพาดอยูบนดั้งบริเวณสันหลังคา ทําหนาที่รับจันทัน
5. จันทัน คือสวนของโครงสรางที่วางอยูบนหัวเสา โดยวางพาดอยูบนอะเสและอกไกรองรับ
แป หรือระแนงที่รับกระเบื้องมุงหลังคา จันทันยังแบงออกเปนจันทันเอกคือจันทันทีว่ างอยูบนหัวเสาและ
จันทันที่มิไดวางพาดอยูบนหัวเสา โดยทั่วไปจันทันจะวางทุกระยะประมาณ 1.00 ม. โดยระยะหางของ
จันทันขึ้นอยูกบั น้ําหนักของวัสดุมุงหลังคาและระยะแปดวย
63
1. วัสดุมุงหลังคาชนิดแผนกระเบื้อง สามรถแบงออกไดเปน
- กระเบื้องดินเผา เปนวัสดุธรรมชาติใชเปนวัสดุมุงหลังคากันมาแตโบราณปจจุบนั ใชมงุ หลังคา
ที่ตองการโชวหลังคาเชน บานทรงไทย โบสถ วิหารกระเบื้องชนิดนี้ใชมุงหลังคาที่มีความลาดเอียงมากๆ
มิฉะนั้นหลังคามีโอกาสจะรัว่ ได
- กระเบื้องคอนกรีตหรือกระเบื้องซีเมนต วัสดุมงุ หลังคาชนิดนี้มีความแข็งแรงและสวยงามแตมี
ราคาคอนคางแพงและมีน้ําหนักมาก ทําใหโครงหลังคาที่จะมุงดวยกระเบื้องชนิดนี้ตอ งแข็งแรงขึ้นเพื่อรับ
น้ําหนักวัสดุมงุ หลังคา กระเบื้องซีเมนตมีอยู 2 ชนิดดวยกันคือ กระเบือ้ งสี่เหลียมขนมเปยกปูน ขนาดเล็ก
ที่ใชมุงกับหลังคาที่มีความลาดเอียงตั้งแต 30-45 องศา สวนอีกชนิดนัน้ เปนกระเบื้องที่เรียกกันวา
กระเบื้องโมเนียซึ่งสามารถมุงหลังคาในความชันตั้งแต 17 องศาขึ้นไป กระเบื้องโมเนียมีขนาด 33x 42
เซนติเมตร ระยะซอนกัน 3.5 เซนติเมตร ระแนงหาง 32 – 34 เซนติเมตร 1 ตารางเมตร ใช 11 แผน ครอบ
สันหลังคาจั่ว มีความยาว 42.5 เซนติเมตร ซอนกัน 3.5 เซนติเมตร 1 เมตร ใช 2.6 แผน
- กระเบื้องคอนกรีตแผนเรียบ กระเบื้องคอนกรีตแผนเรียบ มีความสวยงามเพราะผิวกระเบื้องมี
ความเนียนเรียบ
- กระเบื้องซีเมนตใยหินหรือกระเบื้อง เอสเบสทอสซีเมนต กระเบื้องชนิดนี้มีคุณสมบัตกิ ันไฟ
และเปนฉนวนปองกันความรอน มีราคาไมแพงและมุงหลังคาที่มีความลาดชันตั้งแต 10 องศา กระเบื้อง
65
การประมาณการหาวัสดุที่ใชในงานโครงสรางหลังคาประกอบดวย
1. เหล็กรูปพรรณ (หนวยที่ใชเปนเมตรหรือทอน)
2. วัสดุมุง (หนวยที่ใชเปนแผนหรือตารางเมตร )
3. ไม (หนวยที่ใชเปนลูกบาศกฟุตหรือตารางเมตร )
4. ครอบสันหลังคา (หนวยที่ใชเปนแผนหรือตัว )
ชวงสูงของดั้ง = 1.50 ม.
จํานวนดั้งทั้งหมด 3 ตัว = 1.50 x 3 ม.
รวมความยาวดั้ง = 4.50 ม. ตอบ
วิธีที่2. หาความยาวของจันทัน
2.1. หาความยาวของจันทัน 1 ตัว (หนวยที่ใชเปนเมตร )
2.2. หาจํานวนจันทัน ( หนวยทีใ่ ชเปนตัว )
2.1. หาความยาวของจันทัน โดยใช กฎ 3 : 4 : 5 ( จากรูป )
ความกวางของขื่อ / 2 (A ) = 2.00 ม.
ความสูงของดั้ง ( B ) = 1.50 ม.
69
หาความยาวดาน ( C ) = A2 + B 2
= 22 + 1.502
= 4 + 2.25
= 6.25
= 2.5 ม.
หาความยาวสวนยืน่ ชายคาใชสูตรสามเหลี่ยมคลาย
จากสูตรสามเหลี่ยมคลาย AB/ab = BC/bc = AC/ac
BC และ bc ไมตองการ ตัดทิ้ง
AB = 2.00
Ab = 1.00
AC = 2.50
ac = ?
แทนคาในสูตร AB/ab = AC/ac
2/1 = 2.5/ac
ac = 2.5/2
= 1.25 ม.
ความยาวทั้งหมดของจันทัน 1 ตัว = 2.50 + 1.25 ม.
= 3.75 ม.
เพิ่มความยาวเผื่อตัด = 0.50 ม.
รวมความยาวจันทัน = 4.25 ม.
8.1. ความยาวของตุกตาหาไดจากการใชสเกลวัดตามาตราสวนในแบบ
วัดไดจากสเกล = 0.75 ม.
8.2. หาจํานวนตุกตา
ปริมาณตุก ตา = ความยาวของตุกตา x จํานวนตุกตา
= 0.75 x 6 ม.
= 4.50 ม. ตอบ
= 68 x 11 แผน
= 748 แผน ตอบ
15. การหาปริมาณครอบสันหลังคา
วิธีคิด ความยาวของสันหลังคา = 8 ม.
ใชครอบสัน 2.6 ตัว ตอความยาว 1 เมตร = 8 x 2.6
ใชครอบสันหลังคาทั้งหมด = 20.80 ตัว
ดังนั้นใชครอบสันหลังคา = 21 ตัว ตอบ
74
สรุป
การประมาณราคาโครงสราง ตองอาศัยความละเอียดรอบคอบในการศึกษาแบบรายละเอียดงาน
โครงสรางเพราะงานโครงสรางนั้นมีรายละเอียดมากซึ่งถาขาดตกบกพรองไปจะผลตอราคาคากอสราง
โดยตรงดังนั้นถือวางานโครงสรางมีความสําคัญมากทั้งในดานของราคาและความปลอดภัย องคประกอบ
หลักของงานโครงสรางประกอบดวยฐานราก เสา คาน พื้น และโครงหลังคา ในการคิดปริมาณวัสดุงาน
โครงสรางจะตองทําการคิดปริมาณงานคอนกรีต งานเหล็กเสริม งานไมแบบ งานลวดผูกเหล็ก งาน
ตะปู งานโครงสรางหลังคา
75
แบบฝกหัด
หนวยที่ 3 การหาปริมาณงานโครงสราง
คําชี้แจง จากแบบแปลนโครงสรางและแบบขยายโครงสรางที่กําหนดให
จงหาปริมาณวัสดุงานโครงสรางตอไปนี้
1. ปริมาณงานโครงสรางฐานราก
2. ปริมาณงานโครงสรางเสา
3. ปริมาณงานโครงคาน
4. ปริมาณงานโครงสรางพื้น
5. ปริมาณงานโครงสรางหลังคา
76
77
78
79
80
หนวยที่ 4
การหาปริมาณงานสถาปตยกรรม
หัวขอเรื่อง
การหาปริมาณงานผนัง
การหาปริมาณงานประตูและงานหนาตาง
การหาปริมาณงานสี
การหาปริมาณงานตกแตงผิวพื้นและงานตกแตงผิวผนัง
การหาปริมาณงานฝาเพดาน
สาระสําคัญ
งานสถาป ต ยกรรมนั้ น จะเน น การตกแต ง และความสวยงามเป น หลั ก การหาปริ ม าณงาน
สถาปตยกรรมประกอบดวยงานหลักๆคือ งานผนัง งานประตู - หนาตาง งานสี งานตกแตงผิวพื้นงาน
ตกแตงผิวผนัง และงานฝาเพดาน
จุดประสงคการเรียนรู
เมื่อเรียนบทที่ 4 จบแลวผูเรียนสามารถ
1. คํานวณหาปริมาณงานผนังได
2. คํานวณหาปริมาณงานประตูและงานหนาตางได
3. คํานวณหาปริมาณงานสีได
4. คํานวณหาปริมาณงานตกแตงผิวพื้นและงานตกแตงผิวผนังได
5. คํานวณหาปริมาณงานฝาเพดานได
82
บทนํา
งานโครงสรางเปรียบเสมือนโครงกระดูก งานสถาปตยกรรมก็เปรียบเปนผิวหนังตกแตงหรือ
หอหุมตัวโครงกระดูกเพื่อใหอาคารมีความสมบูรณ สามารถตอบสนองความตองการของผูอยูอาศัยได
ทําใหไดรับความสะดวกสบายและปลอดภัยจากสิ่งรวบกวนตางๆ นอกจากนี้งานสถาปตยกรรมยังเปน
การแสดงใหเห็นถึงศิลปะของแตละยุคสมัย วัสดุที่นํามาใชในงานตกแตงมีอยูมากมาย สถาปนิกจะเปนผู
กําหนดใหเกิดความเหมาะสมทั้งในดานความสวยงาม ประโยชนใชสอย และดานราคา เพราะมูลคาของ
งานตกแตงทางดานสถาปตยกรรมสูงถึงประมาณครึ่งหนึ่งของมูลคาราคาโครงการทั้งหมด ยิ่งถาวัสดุที่
นํามาตกแตงมีราคาสูงหรือหาไดยาก เชน หินออน การฝงแกวสีตางๆ ก็จะยิ่งทําใหราคาสูงขึ้นอีก ผู
ประมาณราคาในหมวดงานสถาปตยกรรมจึงตองถอดแบบดวยความรัดกุม ตองรูชนิดและประเภทของ
วัสดุตางๆ ไดเปนอยางดี
ลักษณะของงานในหมวดงานสถาปตยกรรมสามารถแบงออกไดเปนงานหลักๆ ดังนี้
1. งานผนัง
2. งานประตูและงานหนาตาง
3. งานงานสี
4. งานตกแตงผิวพื้นและงานตกแตงผิวผนัง
5. งานฝาเพดาน
งานผนัง
ผนัง นั้นเรียกไดวาเปนผิวหนังของบาน( skin ) สําหรับผนังภายนอกนั้นคอยปกปองตัวบาน จาก
ความเปลี่ยนแปลงของ อากาศ รอนหนาว แดด ลม ฝน ภายนอกบาน สวนผนังภายในนั้น ทําหนาที่แบง
สวนใชสอยตาง ๆ ภายในบาน ใหเปนสัดสวน ตามการใชสอย ผนังในบานนั้นมีทั้งผนัง ที่ทําหนาที่เปน
โครงสรางหรือที่เราเรียกวา ผนังรับน้ําหนัก ( ซึ่งแยกยอยไปอีก เปน ผนังรับน้ําหนัก ที่เปน คอนกรีตเสริม
เหล็ก และผนังรับน้ําหนัก ที่ใชการกออิฐเต็มแผน) ผนังลักษณะนี้ใหนึกภาพงาย ๆ วาเปนเสาที่ยึดยาว
ออกไปเปนผนังนั่นเอง ผนังชนิดนี้จึงมีราคาคอนขางแพงกวาผนังปกติสวนผนังอีกประเภท เปนผนังที่
นิยมใชกันอยูทั่วไป คือ ผนังที่ไมไดทําหนาที่รับน้ําหนัก หรือมิไดทําตัวเปนโครงสรางสวนมากเปนผนัง
กอดวยอิฐ หรืออาจใชเปนแผนยิปซั่มบอรดก็ได ตัวผนังเองก็มีหลายชนิด เชน ผนังกออิฐ ผนังหิน ผนัง
คอนกรีตบล็อกผนัง Glass Block หรือผนังแกว นอกจากนี้ก็ยังมีผนังที่เปน ผนังกระจก ( curtain wall )
นิยมใชกันมากในตึกสูง และมีการนํามาใชกับ บานพักอาศัยในสวนที่ ตองการเปดมุมมองสูภายนอก เชน
หองรับแขก หองพักผอน เปนตน ในวิธีการกอสรางนั้นผนังแตละอยาง ก็มีรายละเอียดปลีกยอยแตกตาง
กันออกไปตามประเภท
กลาวถึงผนังที่ใชกนั อยูทั่วไปนั่นคือผนังกออิฐมีสองลักษณะการกออิฐโชวแนวและผนังกออิฐ
ฉาบปูน
83
การประมาณการแยกรายการหาปริมาณวัสดุผนังประกอบดวย
1. การหาพื้นที่ผนังรวมทั้งหมด ( เฉพาะสวน )
2. การหาพื้นที่ประตู – หนาตาง – ชองแสง
3. การหาพื้นที่สทุ ธิของผนัง
4. การแยกรายการวัสดุที่ใชในงานผนัง
การหาปริมาณงานผนัง
ปริมาณวัสดุที่ตองใชสําหรับงานผนัง คิดหนวยเปนตารางเมตร โดยตองแยกวัสดุตามชนิดและ
ขนาด เชน อิฐมอญ ซีเมนตบล็อก ไมอัดยาง เปนตน โดยคิดหนวยเปนกอนหรือแผนใน 1 ตารางเมตร
รวมทั้งเผื่อการเสียหายดวย แลวหาปริมาณวัสดุสําหรับกอเปนผนังหรือประกอบเปนฝา ใน 1 ตารางเมตร
ซึ่งตองเผื่อเสียหายเชนกัน สวนคาแรงคิดจากปริมาณงานผนังหรือฝา ตามตารางเมตรของงานที่ตองทํา
ตารางที่ 4.1 ปริมาณปูนกอตอ 1 ลูกบาศกเมตร (เผื่อเสียหายแลว)
ตัวอยางที่ 1 ผนังกออิฐมอญครึ่งแผนกวาง 3.00 เมตร สูง 2.60 เมตร มีประตูขนาดกวาง 0.80 เมตร สูง
2.00 เมตร 2 บาน และปูนกอใชอัตราสวน 1 : 1 : 4 หนาไมเกิน 1.5 ซม.
1. การหาปริมาณงานผนังกออิฐครึ่งแผน
1.1 หาปริมาณผนัง
วิธีคิด พื้นที่ผนัง = พื้นทั้งหมด – (พื้นที่ประตู – หนาตาง และชองเปดตางๆ)
พื้นที่ผนัง = (3.00 x 2.60) - (0.80 x 2.00 x 2)
= 4.60 ตร.ม. ตอบ
1.2 หาปริมาณอิฐมอญ
วิธีคิด จํานวนอิฐมอญ = พื้นที่ผนัง x จํานวนอิฐมอญตอหนึ่งตารางเมตร
จํานวนอิฐมอญ = 4.60 x 138 (1 ตารางเมตรใชอิฐมอญ 138 กอน จากตารางที่ 4.2)
= 634.80 กอน ตอบ
1.3 หาปริมาณปูนกอ
วิธีคิด ปูนซีเมนตผสม = พื้นที่ผนัง x 10 (จากตารางที่ 4.2 )
= 4.60 x 10
= 46.00 กก. ตอบ
86
ตัวอยางที่ 2 ผนังกอบล็อกขนาดกวาง 3.50 เมตร สูง 2.50 เมตร มีประตูขนาดกวาง 0.80 เมตร สูง 2.00
เมตร 2 บาน มีหนาตางขนาดกวาง 0.65 เมตร สูง 1.2 เมตร และปูนกอใชอัตราสวน 1 : 1 : 4 หนาไมเกิน
1.5 ซม เลือกใชขนาดบลอค 7x 19 x 39 เซนติเมตร
2. การหาปริมาณงานผนังกอบลอค
2.1 หาปริมาณผนัง
วิธีคิด พื้นที่ผนัง = พื้นทั้งหมด – (พื้นที่ประตู – หนาตาง และชองเปดตางๆ)
พื้นที่ผนัง = (3.50 x 2.50) - (0.80 x 2.00 x 2) - (0.65 x 1.20 )
= 4.77 ตร.ม. ตอบ
87
2.2 หาปริมาณบลอค
วิธีคิด จํานวนบล็อก = พื้นทีผ่ นัง x จํานวนบลอคตอหนึ่งตารางเมตร
จํานวนบลอค = 4.77 x 13 (1 ตารางเมตรใชบลอค 13 กอน จากตารางที่ 4.2)
= 62.01 กอน ตอบ
2.3 หาปริมาณปูนกอ
วิธีคิด ปูนซีเมนตผสม = พื้นที่ผนัง x 4 (จากตารางที่ 4.2)
= 4.77 x 4
= 19.08 กก. ตอบ
ตัวอยางที่ 3 ผนังกออิฐมอญเต็มแผนกวาง 3.00 เมตร สูง 2.60 เมตร มีประตูขนาดกวาง 0.80 เมตร สูง
2.00 เมตร 2 บาน มีหนาตางขนาดกวาง 0.65 เมตร สูง 1.2 เมตร และปูนกอใชอัตราสวน 1 : 1 : 4 หนาไม
เกิน 1.5 ซม.
3. การหาปริมาณงานผนังกออิฐเต็มแผน
3.1หาปริมาณผนัง
วิธีคิด พื้นที่ผนัง = พื้นทั้งหมด – (พื้นที่ประตู – หนาตาง และชองเปดตางๆ)
พื้นที่ผนัง = (3.00 x 2.60) - (0.80 x 2.00 x 2) – (0.65 x 1.20)
= 3.82 ตร.ม. ตอบ
3.2 หาปริมาณอิฐมอญ
วิธีคิด จํานวนอิฐมอญ = พื้นที่ผนัง x จํานวนอิฐมอญตอหนึ่งตารางเมตร
จํานวนอิฐมอญ = 3.82 x 275 (1 ตารางเมตรใชอิฐมอญ 275 กอนจากตารางที่ 4.2)
= 1050.5 กอน ตอบ
3.3 หาปริมาณปูนกอ
วิธีคิด ปูนซีเมนตผสม = พื้นที่ผนัง x 23 (จากตารางที่ 4.2)
= 3.82 x 23
= 87.86 กก. ตอบ
89
งานประตูและงานหนาตาง
ประตู หมายถึง ชองทางเขา ทางออกของบานเรือน มีบานเปดปดได ประตูสามารถแบงออกเปน
ลักษณะใหญๆได 2 ลักษณะ คือ ประตูภายนอกและประตูภายใน ประตูเปนสิ่งที่แบงเนื้อที่ใชสอยที่
แตกตางจากกัน เพื่อความเปนสวนตัว เชน ประตูหองนอน ประตูหองน้ํา สวนประตูภายนอกนั้นเปน
การแบงเนื้อที่
ประตูชนิดตางๆแบงตามวิธีการเปด
1. ประตูบานเปด
2. ประตูบานผลักสองทาง
3. ประตูบานเลื่อน
4. ประตูบานเฟยม
5. ประตูบานหมุน
6. ประตูบานมวน
7. ประตูบานยืด
8. ประตูบานมาน
หนาตาง หมายถึง ชอง ที่อยูที่ผนัง โดยทั่วไป อาคาร บาน ที่อาศัย จะไดรับการออกแบบใหมีพื้นที่
บางส ว นของผนั ง เป น หน า ต า ง และถื อ ได ว า หน า ต า งเป น ส ว นประกอบหลั ก ของอาคารทุ ก ชนิ ด
วัตถุประสงคหลักก็คือตองการระบายอากาศ รับแสงสวางจากธรรมชาติ และใหเห็นทัศนียภาพภายนอก
แตสําหรับอาคารในปจจุบันนิยมติดตั้งหนาตางกระจกเพื่อใหอาคารดูทันสมัย ยิ่งถาเปนอาคารขนาดใหญ
หรืออาคารสูงมักนิยมกอสรางผนังอาคารเปนกระจกเนื่องจากสามารถกอสรางไดรวดเร็วกวาผนังทึบ
หนาตางชนิดตางๆแบงตามวิธีการเปด
1. หนาตางชนิดบานเลื่อนขึน้ ลง (Double or Single Hung Windows) ลักษณะบานหนาตางจะ
เปนแบบสี่เหลีย่ มเลื่อนขึ้น เลือ่ นลงได หนาตางชนิดนีอ้ าจไมสะดวกนักในการใชงานเพราะจะเปดรับ
90
ลมและรับแสงสวางไดเพียงครึ่งหนึ่งของหนาตางทัว่ ไปเทานั้น
2. หนาตางชนิดบานเลื่อนดานขาง (Sliding Windows) เปนหนาตางทีเ่ หมาะสําหรับการรับแสง
สวางจากธรรมชาติเพราะสามารถรับแสงสวางที่สองเขามาไดอยางเต็มที่ โดยไมตองใชพื้นทีภ่ ายนอก
สําหรับการเปด-ปด เพียงแตมีราคาแพง เพราะตองทํารางเลื่อนรองรับ และการเปดหนาตางบานเลื่อนจะ
เปดไดเพียงครึง่ หนึ่งเทานัน้
3. หนาตางชนิดบานกระทุง (Awning Windows) เวลาเปดตองผลักตัวกรอบหนาตางออกไป
สวนเวลาปดตองใชแรงดึงเขาหาตัว บานพับของหนาตางชนิดนี้จะอยูสว นบนของบานหนาตาง เวลาใช
งานจึง ไมสะดวกนัก เพราะเปด-ปดลําบากและทําความสะอาดยาก แตมีขอดีตรงที่รับลมและแสงสวาง
จากธรรมชาติ ไดดี
4. หนาตางชนิดบานเปดขาง (Casement Windows) เปนหนาตางที่สามารถรับลมและแสงสวาง
จากธรรมชาติไดอยางเต็มที่ จึงเปนที่นยิ มใชกันตามบานเรือนทั่วไป โดยเฉพาะบานไมนิยมใชหนาตาง
ชนิดนี้กนั มาก เพราะสะดวกในการเปด-ปดและงายตอการทําความสะอาด
5. หนาตางชนิดบานพลิก (Center pivot Windows) หนาตางชนิดนี้เปดรับลมและแสงสวางจาก
ธรรมชาติไดดี มีทั้งแบบที่เปนบานพลิกแนวนอนและแนวตั้ง แตมีขอเสียตรงที่ตองรับฝุนตลอดเวลา ทํา
ให ฝุนเขามาภายในบานไดงา ย และหากจะติดมุงลวดก็ไมสามารถทําได
6. หนาตางชนิดบานเกล็ด (Jalousie Windows) หนาตางชนิดนี้จะไมมบี านเปด-ปดออกสูภายใน
หรือภายนอก ใชสําหรับเพื่อระบายอากาศหรือรับลมและแสงสวางจากภายนอก เพียงแคหมุนบานเกล็ดก็
สามารถรับลมจากภายนอกไดแลว โดยทั่วไปบานเกล็ดมักเปนกระจก เพื่อใหมองเห็นภายนอกไดอยาง
ชัดเจน บานพักอาศัยสวนใหญมักใชบานเกล็ดชนิดนี้
การหาปริมาณงานประตูและงานหนาตาง
งานประตูและงานหนาตาง การคํานวณหาปริมาณเนื้องานมีหนวยเปนชุด โดยคิดแยกปริมาณ
เนื้องานตามสัญลักษณและชนิดของประตู – หนาตางแตละแบบ เชน ประตูไม ป1, หนาตางไม น1 ,
ประตูเหล็ก ป2 , หนาตางอลูมิเนียม น2 เปนตน แลวนับจํานวนตามแบบแปลนและรวมกันมีหนวยเปน
ชุด
91
หาปริมาณงานประตู
วิธีคิด 1. หาปริมาณงานประตู ป1 (โดยการนับจุดที่แสดงในแปลน )
ปริมาณงานประตู ป1 = ปริมาณประตูทั้งหมดที่แสดงในแปลน
= 1 ชุด
= 1 ชุด ตอบ
92
หาปริมาณงานหนาตาง
วิธีคิด 1. หาปริมาณงานประตู น1 (โดยการนับจุดที่แสดงในแปลน )
ปริมาณงานประตู น1 = ปริมาณประตูทั้งหมดที่แสดงในแปลน
= 9 ชุด
= 9 ชุด ตอบ
งานสี
สี คื อ ส ว นประกอบของอาคารทางด า นสถาป ต ยกรรมที่ เ น น ความสวยงามและสร า งสรรค
บรรยากาศในการทํางาน นาอยู เปนที่ประทับใจแกผูอยูอาศัยและผูพบเห็น ดังนั้นบริเวณที่จะทําการทาสี
จะถู ก เน น ที่ ผิว ให เ รี ย บปราศจากคราบฝุ น สกปรก เช น ผิ ว พื้ น ผิ ว ผนั ง เป น ต น สี ที่ใ ช กั บ อาคาร
โดยทั่วไปแยกออกเปนประเภทตางๆดังนี้ คือ
1. สีน้ําพลาสติก ใชกับผิวผนังที่เปนผิวปูนหรือแผนยิบซัมบอรดใชน้ําเปนสวนผสม สีชนิดนี้จะ
ประกอบดวยวัสดุผสมที่ปองกันเชื้อราในตัว จะตองเตรียมผิวงานใหสะอาดปราศจากคราบฝุนหรือสิ่ง
สกปรกใหเรียบรอยกอนการทาสี นอกจากนี้สีน้ําพลาสติกยังแยกออกเปน
1.1. สีรองพื้นปูนใหม เปนสีที่เหมาะสําหรับการทาในผนังที่กอสรางเสร็จใหมยังไมมีการ
ทาสีใดๆ ไมสามารถใชกับผนังปูนที่ผานการทาสีมาแลว การทาสีรองพื้นจะทา 1 ครั้งกอนทาสีจริง
(หนวยที่ใชในการประมาณราคาเปนตารางเมตร )
1.2. สีภายใน ใชทาไดทั้ง ผนังปูนเกา หรือปูนใหม ไมสามารถนําไปทาบริเวณภายนอก
อาคารได การทาสีภายในอยางนอยควรทา 2 ครั้งแตละครั้งควรทิ้งไวใหแหงสนิท หรือประมาณ 2 ชั่วโมง
กอนทาทับครั้งที่ 2 หรือครั้งตอๆไป
1.3. สีภายนอก ใชทาไดทั้ง ผนังปูนเกา หรือปูนใหมเหมือนสีภายในแตสีภายนอกสามารถ
นําไปทาภายในได แตไมคอยนิยมเพราะราคาที่แพงกวาสีภายใน การทาสีภายนอกควรทาอยางนอย 2
ครั้ง แตละครั้งควรทิ้งไวใหแหงสนิทหรือประมาณ 2 ชั่วโมงจึงจะทาครั้งที่ 2 หรือครั้งตอๆไป
2. สีน้ํามัน เหมาะสําหรับการทาวัสดุไมหรือเหล็ก ใชน้ํามันซักแหง น้ํามันสน เปนสวนผสม
กอนทาสีน้ํามันตองทําความสะอาดบริเวณพื้นผิวที่จะทากอน
3. สีน้ํามันเคลือบผิวหรือโชวผิวไม ใชแอลกอฮอล น้ํามันซักแหง หรือน้ํามันสนเปนสวนผสม
เชน แชลแลค แลคเกอร ยูรีเทน วูดเทค เปนตน วัสดุบางชนิดใชไดเฉพาะที่เชน แชลแลค แลคเกอร
ใชไดเฉพาะภายใน บางชนิดก็สามารถใชไดทั้งภายในและภายนอก ผูประมาณราคาจงควรแยกประมาณ
ราคาใหถูกตอง ( หนวยที่ใชในการประมาณราคาเปนลูกบาศกเมตร )
4. สีรักษาเนื้อไม เชน เชลลไดร โซลิกนัม ฯลฯ สีชนิดนี้เหมาะสําหรับการทาเพื่อรักษาเนื้อไม
และยั งช ว ยป อ งกั น ปลวกและแมลงต า งๆไดด ว ย ใช น้ํ า มั น สน น้ํา มั น ซัก แหง หรื อน้ํ า มั น กา ดเป น
สวนผสม ( หนวยที่ใชในการประมาณราคาเปนตารางเมตร )
สีโดยทั่วไปบรรจุในกระปองขนาด 1 แกลลอน (ประมาณ 3.5 ลิตร หรือ 5 ลิตร ) แลวแตชนิด
หรือประเภทของสี เชน สีน้ําพลาสติกบรรจุแกลลอนละ 3.5 ลิตร สวนสีน้ํามันวูดเทค บรรจุแกลลอนละ
5 ลิตร เปนตน แตถาตองการใชสีเปนจํานวนมากสีบางชนิดก็บรรจุเปนถัง ประมาณ 9 ลิตร หรือ 18
ลิตรก็ได สรุปสีแตละชนิดผูประมาณราคาสามารถประมาณราคาเปนตารางเมตร
94
สําหรับปริมาณหรืออัตราการใชสีจะใชมากหรือนอยขึ้นอยูกับการเลือกใชโทนสี บางสีอาจตอง
ทาจํานวนมากครั้ง ทั้งนี้ก็ยังขึ้นอยูกับปจจัยดังนี้
1. การเตรียมพื้นผิวกอนทาสี
2. คุณภาพของเนือ้ สีแตละยี่หอจะมีเนื้อสีแตกตางกัน
3. ลักษณะของของการดูดซึมสีของผนังที่ไมเหมือนกัน เชนผนังกออิฐโชวแนวจะมีการดูดซึม
สีมากกวา
4. ลักษณะของชิน้ งาน เชนถาเปนงานเล็กๆ จะใชสีเปลืองมากกวาพื้นทีก่ วางๆ เชนขอบบัวปูน
ปน ราวบันได ฯลฯ
5. ความยากงายของการทาสี เชน การทาสีในที่สูง ที่จํากัด หรือที่อันตราย
การประมาณราคางานสีโดยวิธีหาพื้นที่แยกจากประเภทของงานและชนิดของสีดังนี้
1. การหาปริมาณสีรองพื้นพลาสติกหาจากพืน้ สวนที่เปนปูนทั้งหมด (หนวยที่ใชเปนตาราง
เมตร )
1.1 ผนังกออิฐฉาบปูนทั้งหมด คิดทั้ง 2 ดาน
1.2 คานคอนกรีต
1.3 เพดานที่ฉาบดวยปูนฉาบ
2. การหาปริมาณสีน้ําพลาสติกภายในหาจากพื้นที่ (หนวยที่ใชเปนตารางเมตร )
2.1 ผนังกออิฐฉาบปูนสวนที่เปนภายในทั้งหมด
2.2 คานหรือคอนกรีตสวนที่โชว
2.3 เพดานภายใน สวนที่เปนแผนยิบซัมบอรดฉาบเรียบและสวนที่ฉาบดวยปูน
3. การหาปริมาณสีน้ําพลาสติกภายนอกหาจากพื้นที่ (หนวยที่ใชเปนตารางเมตร )
3.1 ผนังกออิฐฉาบปูนสวนที่เปนภายนอกทั้งหมด
3.2 คานคอนกรีตหรืองานกออิฐโชวแนว
3.3 ผนังที่เปนวัสดุสําเร็จรูป เชนไมฝาเฌอรา ไมฝาตราชาง ฯลฯ
3.4 ไมระแนงภายนอกที่เปนวัสดุสําเร็จรูป เชนไมระแนงคอนวูด ไมระแนงตราชาง
ฯลฯ
4. การหาปริมาณสีน้ํามันหาไดจากพื้นที่ (หนวยที่ใชเปนตารางเมตร )
4.1 เชิงชาย หรือ ปดเชิงชายสวนที่เปนไมเนือ้ แข็ง
4.2. ประตู – หนาตางที่ตองการทาสีน้ํามัน
4.3 ราวระเบียง หรือราวบันได
4.4 สวนประดับตกแตง หรืองานโชว เชน โตะ เตียง ตูเ สื้อผา ฯลฯ
95
การหาปริมาณงานสี
การหาปริมาณเนื้องานมีหนวยเปนตารางเมตร โดยคิดแยกปริมาณเนื้องานตามวัสดุที่ใช เชน
งานทาสีน้ํามันใชทาไมหรือเหล็ก งานทาสีพลาสติกใชทาผนังฉาบปูนหรือฝาเพดานยิบซั่มบอรด งาน
ทาสีเหล็กกันสนิมและงานพนสีระเบิด เปนตน การหาเนื้องานทาสีจะตองพยายามดูแบบและรายการ
ประกอบแบบใหละเอียด เพราะอาจเกิดขอผิดพลาดในเรื่องของขอบเขตการทาสีและชนิดของสีที่จะทา
ได เนื่องจากวัสดุบางรายการที่ไดมีการทาสีมาจากโรงงานแลว เปนตน
ตัวอยางที่ 5 โกดังเก็บของกวาง 10.00 เมตร ยาว 15.00 เมตร ผนังสูง 5.00 เมตร มีหนาตางขนาด กวาง
1.20 เมตร ยาว 1.50 เมตร จํานวน 10 ชุด จงหาปริมาณงานสี เมื่อทาสีรองพื้น 2 รอบ และสีจริง 1 รอบ
วิธีคิด 1. หาปริมาณสีน้ําพลาสติกรองพื้น
พื้นที่ทาสี = พื้นทั้งหมด – ( พื้นที่ประตูและหนาตาง และชองเปดตางๆ)
= {(10 x 5 x 2 ) + (15 x 5 x 2 )} - (1.20 x 1.50 x 10)
= 232.00 ตร.ม.
= 232.00 x 2 (ทา 2 ดาน)
= 464.00 ตร.ม. ตอบ
2. การหาปริมาณสีน้ําพลาสติกทาภายใน
พื้นที่ทาสีภายใน = พื้นทัง้ หมดที่เปนผนังภายใน
3. การหาปริมาณสีนา้ํ พลาสติกทาภายนอก
พื้นที่ทาสีภายนอก = พื้นทัง้ หมดที่เปนผนังภายนอก
= {(10 x 5 x 2 ) + (15 x 5 x 2 )} - (1.20 x 1.50 x 10)
= 232.00 ตร.ม. ตอบ
4. การหาปริมาณสีน้ํามัน
พื้นที่ทาสีนา้ํ มัน = พื้นทีท่ ั้งหมดของประตูและหนาตาง
= 1.20 x 1.50 x 10
= 18.00 ตร.ม.
= 18.00 x 2 ( ทา 2 รอบ)
= 36.00 ตร.ม. ตอบ
ตัวอยางที่ 6 ตองการทาสีรั้วรอบบาน รั้วสูง 2.00 เมตร ยาว 300.00 เมตร มีประตูหนาบานกวาง 5.00
เมตร จงหาปริมาณงานสี เมือ่ ทาสีรองพื้น 2 รอบ และสีจริง 1 รอบ
วิธีคิด 1. หาปริมาณสีน้ําพลาสติกรองพื้น
พื้นที่ทาสี = พื้นทั้งหมด – ( พื้นที่ประตูและหนาตางและชองเปดตางๆ)
= (2.00 x 300.00 ) – (2.00 x 5.00)
= 590.00 ตร.ม.
= 590.00 x 2 (ทา 2 ดาน)
= 1180.00 ตร.ม. ตอบ
2. การหาปริมาณสีน้ําพลาสติกทาภายใน
พื้นที่ทาสีภายใน = พื้นทัง้ หมดที่เปนผนังภายใน
= สีภายในไมมีเนื่องจากรัว้ อยูภ ายนอกถูกแดดและฝน ตอบ
3. การหาปริมาณสีนา้ํ พลาสติกทาภายนอก
พื้นที่ทาสีภายนอก = พื้นทัง้ หมดที่เปนผนังภายนอก
= (2.00 x 300.00 ) – (2.00 x 5.00)
= 590.00 ตร.ม.
= 590.00 x 2 (ทา 2 ดาน)
= 1180.00 ตร.ม. ตอบ
4. การหาปริมาณสีน้ํามัน
พื้นที่ทาสีนา้ํ มัน = พื้นทัง้ หมดของประตูและหนาตาง
= 2.00 x 5.00
= 10.00 ตร.ม.
= 10.00 x 2 (ทา 2 ดาน)
= 20.00 ตร.ม. ตอบ
งานฝาเพดาน
ฝาเพดานเปนสวนของโครงสรางอาคารที่ กั้นระหวางพื้นกับสวนของหลังคาหรือพื้นในชั้น
ตอไปเพื่อความสวยงามและกันความรอนลงสูภายในหอง ซึ่งในแตละอาคารอาจถูกกําหนดใหมีหรือไมมี
ก็ได ขึ้นอยูกับกําลังทรัพยของเจาของอาคาร
การคิดงานฝาเพดาน อาจทําอยางละเอียด โดยหาปริมาณวัสดุแผนฝาเพดาน แยกออกตามชนิด
ขนาด และความหนา โดยคิดหนวยเปนแผน รวมทั้งสวนที่ตองเผื่ออันอาจเสียเศษใชงานไมได หรือชํารุด
ปริมาณวัสดุ (ไม, อลูมิเนียม) ที่ใชทําเคราฝาเพดานและตัวยึด หรือทับขอบฝา เชน ไมเนื้อแข็ง หรือไมยาง
อัดน้ํายาก็คิดหนวยเปนลูกบาศกฟุต โดยแยกออกตามขนาด และระยะหางของการตีหรือวางเปนตะแกรง
สําหรับคาแรงงานตั้งเครา ตีแผนฝา และไมทับขอบฝาคิดจากพื้นที่ของฝาเพดาน หนวยเปนตารางเมตร
ในบางครั้งการหาปริมาณวัสดุก็คิดจากพื้นที่ของฝาเพดาน หนวยเปนตารางเมตรแลวคูณดวย
ปริมาณวัสดุที่ตองใชตอตารางเมตร ตามสถิติขอมูลที่มีในอดีตหรืออาจคูณดวยราคาของวัสดุตอตาราง
เมตร ก็จะไดราคาวัสดุของงานนั้น
98
ปจจุบันเกิดเทคโนโลยีขึ้นมาใหมมากมายและเศรษฐกิจที่ทุกคนจะตองคํานึงถึง ทําใหคานิยม
ของคนเปลี่ยนไป หันไปตามเทคโนโลยีเนื่องจากความสะดวก ความสวยงาม และที่สําคัญราคาประหยัด
ฝาเพดานที่ใชในอาคารแตละงานสามารถดูไดจาก สวนแปลนพื้น และรูปตัดของแบบแปลนนั้นๆ ซึ่งใน
แตละแบบแปลน ฝาเพดานที่นิยมใชในปจจุบันคือฝาเพดานแบบฉาบเรียบเนื่องจากเปนชนิดที่มีราคา
ประหยัด ทํางานงาย และสวยงาม การประมาณการจะคิด ออกมาเปนตารางเมตร โดยแยกสวนโครงเครา
ที่ใช และแผนฝาเพดาน
การประมาณการฝาเพดานประกอบดวย
1. คิดหาปริมาณพื้นที่ฝาเพดานทั้งหมดที่ใชในอาคาร (ฝาภายใน )หรือนอกอาคาร(ฝาภายนอก )
2. คิดแยกวัสดุแตละชนิดของฝาเพดานโดยแบงออกเปน งานโครงเคราฝาเพดาน งานแผนฝา
เพดาน งานอุปกรณติดตั้ง
การหาปริมาณงานฝาเพดาน
การคํานวณปริมาณเนื้องานมีหนวยเปนตารางเมตร โดยคิดแยกปริมาณเนื้องานของการทําฝา
เพดานแตละแบบ เชน ฝาเพดานกระเบื้องแผนเรียบ ฝาเพดานยิบซั่มบอรด ฝาเพดานไม เปนตน แลวหา
พื้นที่ของฝาเพดานขนาดความกวางคูณความยาวตามแบบแปลนและมีหนวยเปนตารางเมตร
3 คิดแยกรายการวัสดุที่ใชแตละชนิด
หาปริมาณโครงเครา
2.1.1. โครงเคราหลัก = [( ความยาว / ระยะหาง ) + 1] x ความกวาง
= [( 6.00 / 1.00 ) + 1] x 3.60 ม.
= [ 6 + 1 ] x 3.60 ม.
= 7 x 3.60 ม.
= 25.20 ม. ตอบ
2.1.2. โครงเคราสําหรับยึดแผนฝา
= [( ความกวาง / ระยะหาง ) + 1] x ความยาว
= [( 3.60 / 0.40 ) + 1 ] x 6.00 ม.
= [ ( 9 ) + 1 ] x 6.00 ม.
= 10 x 6.00 ม.
= 6.00 ม. ตอบ
3. หาปริมาณอุปกรณติดตั้ง
3.1. ลวดแขวนเพดานใช 1 เสน ตอ 1 ตารางเมตร
= พื้นที่ทั้งหมด x 1
= 21.6 x 1 เสน
= 21.6 เสน
= 22 เสน ตอบ
100
ตัวอยางที่ 8 ฝาเพดานภายในกวาง 4.00 เมตร ยาว 6.00 เมตร ใชแผนสําเร็จรูป (มีไมโยงยึดเครา) โครง
เคราไม 1 ½ x 3 นิ้ว ระยะหาง 1.00 เมตร ยาว 1.00 เมตร จงคํานวณหาปริมาณวัสดุที่ใชฝาเพดานโครง
เคราไม
วิธีคิด 1. หาปริมาณฝาเพดานทั้งหมด
= ความกวาง x ความยาว
= 4.00 x 6.00 ตร.ม.
พื้นที่เพดานทัง้ หมด = 24.00 ตร.ม. ตอบ
2. หาปริมาณโครงเครา
2.1.1 เคราไม,ไมโยงยึด = ปริมาณฝาทั้งหมด x 0.64 (ใชขอมูลตารางที่ 4.3)
= 24.00 x 0.64
= 15.36 ลบ.ฟ. ตอบ
งานตกแตงผิวพื้นและผิวผนัง
งานตกแตงผิวพื้นหรือผนัง ไดแก งานผิวพื้นหรือผนังหินขัด งานผิวพื้นหรือผนังปูกระเบื้อง
เซรามิค งานผิวพื้นปูกระเบื้องยาง งานผิวพื้นปูปารเก การหาปริมาณวัสดุจะตองแยกออกเปนประเภทของ
งาน ตามชนิดและขนาดของวัสดุ โดยคิดหนวยเปนตารางเมตร โดยเผื่อเสียหายไวดวย และตองหา
ปริมาณวัสดุที่ใชประกอบดวย เชน ปุนทรายรองพื้นหรือผนัง ปูนทรายสําหรับยึดแผนกระเบื้อง เสน
ทองเหลืองที่ใชแบงพื้น วัสดุกาวยึด เปนตน สวนคาแรงในการทําความสะอาดเตรียมผิวพื้น และตกแตง
พื้นใหเรียบรอย ก็คิดตามตารางเมตรของงาน
พื้นชั้นลางควรปูดวยวัสดุที่มีความทนทานสูง เนื่องจากเปนพื้นที่ทํากิจกรรมบอยกวาชัน้ บน ชั้น
ลางนิยมปูดว ยกระเบื้องเซรามิก,แกรนิต,หินออนสวนชัน้ บนนิยมใชพื้นผิวที่มีความรูส ึกสบาย เชน ไมเขา
ลิ้นขนาดตางๆ กันอาจเปนไมเนื้อแข็ง,ไมแดง,ไมมะคา,ไมสักแลวเคลือบแข็งดวยยูริเทนอยางนอย 2 เที่ยว
ผนังภายในบานนิยมฉาบปูนเรียบถาเปนหองน้ําอาจจะกรุดวยกระเบื้องเซรามิก ผนังภายนอก
บานนอกจากฉาบเรียบแลวบางหลังอาจตกแตงดวยกระเบื้องหรือไมฝา เพื่อเพิ่มรายละเอียดกับตัวบานให
มากขึ้น
การคิดงานวัสดุผวิ ผนัง
การคํานวณหาปริมาณเนื้องานมีหนวยเปนตารางเมตร โดยคิดแยกปริมาณเนื้องานของวัสดุผิว
ผนังแตละแบบ เชนผนังบุกระเบื้องเคลือบ ผนังบุหินออน ผนังหินลางและทรายลางเปนตน แลวหา
พื้นที่ของวัสดุผิวผนังแตละงานตามแบบแปลนและรวมกันเปนตารางเมตร
การคิดงานวัสดุผิวพื้น
การคํานวณหาปริมาณเนื้องานมีหนวยเปนตารางเมตร โดยคิดแยกปริมาณเนื้องานของวัสดุผิว
พื้นแตละแบบ เชนพื้นบุกระเบื้องเคลือบ พื้นบุหินออน พื้นหินลางและทรายลางเปนตน แลวหาพื้นที่
ของวัสดุผิวผนังแตละงานตามแบบแปลนและรวมกันเปนตารางเมตร
1. การหาปริมาณงานตกแตงผิวพื้นดวยกระเบื้องดินเผาขนาด 8” x 8”
1.1 หาปริมาณงานผิวพื้น
วิธีคิด พื้นที่ผิวพื้น = ความกวางของพื้น x ความยาวของพืน้ x จํานวนพื้น
พื้นที่ผิวพื้น = 3.00 x 3.50 x 6
= 63.00 ตร.ม. ตอบ
1.2 หาปริมาณกระเบื้องดินเผาที่ใชตกแตงผิวพืน้
วิธีคิด จํานวนเบื้องดินเผา = พื้นที่ผิวพื้น x 25 ( 1 ตารางเมตร ใช 25 แผน)
จํานวนเบื้องดินเผา = 63.00 x 25
= 1575.00 แผน ตอบ
1.3 หาปริมาณปูนทรายรองพื้น
วิธีคิด ปูนซีเมนตผสม = พื้นที่ผวิ พื้น x 12 (ใชขอมูลตารางที่ 4.5)
= 63.00 x 12
= 756.00 กก. ตอบ
ตัวอยางที่ 10 พื้นกวาง 4.50 เมตร ยาว 5.00 เมตร มี 5 พื้น ทําเปนพืน้ ผิวหินขัดจงคํานวณหาปริมาณวัสดุ
ที่ใช
1. การหาปริมาณงานตกแตงผิวพื้นดวยหินขัด
1.1 หาปริมาณงานผิวพื้น
วิธีคิด พื้นที่ผิวพื้น = ความกวางของพื้น x ความยาวของพื้น x จํานวนพื้น
พื้นที่ผิวพื้น = 4.50 x 5.00 x 5
= 112.50 ตร.ม. ตอบ
1.2 หาปริมาณปูนทรายรองพื้น
วิธีคิด ปูนซีเมนตผสม = พื้นที่ผวิ พื้น x 20 (ใชขอมูลตารางที่ 4.5)
= 112.50 x 20
= 2250.00 กก. ตอบ
ตัวอยางที่ 11 ผนังกวาง 5.00 เมตร สูง 1.20 เมตร มีจํานวน 3 แผง ทําเปนผิวผนังเปนกรวดลาง
จงคํานวณหาปริมาณวัสดุทใี่ ช
3. การหาปริมาณงานตกแตงผิวผนังดวยกรวดลาง
3.1 หาปริมาณงานผิวผนัง
วิธีคิด พื้นที่ผิวผนัง = ความกวางของผนัง x ความยาวของผนัง x จํานวนผนัง
พื้นที่ผิวผนัง = 5.00 x 1.20 x 3
= 18.00 ตร.ม. ตอบ
3.2 หาปริมาณปูนทรายรองพื้น
วิธีคิด ปูนซีเมนตผสม = พื้นที่ผวิ พื้น x 20 (ใชขอมูลตารางที่ 4.5)
= 18.00 x 20
= 360.00 กก. ตอบ
ทรายหยาบ = พื้นที่ผิวพื้น x 0.05 (ใชขอมูลตารางที่ 4.5)
= 18.00 x 0.05
= 0.90 ลบ.ม. ตอบ
105
สรุป
งานสถาปตยกรรมเปนงานที่เนนความสวยงาม แสดงถึงศิลปะของแตละยุกตสมัยวัสดุที่นํามาใช
ตกแตงอาคารมีหลากหลายชนิด สถาปนิกเปนผูกําหนดใหเกิดความเหมาะสมทั้งในดานความสวยงาม
ประโยชนใชสอย และดานราคา เพราะมูลคาของงานสถาปตยกรรมมีราคาสูง ผูประมาณราคาในหมวด
งานสถาปตยกรรมจึงตองถอดแบบดวยความรอบคอบ รัดกุม ตองรูชนิดและประเภทของวัสดุตางๆ ได
เปนอยางดี งานสถาปตยกรรมแบงเปนงานหลักๆ คือ งานผนัง งานประตูและหนาตาง งานสี งาน
ตกแตงผิวพื้นและผิวผนัง และงานฝาเพดาน
106
แบบฝกหัด
หนวยที่ 4 การหาปริมาณงานสถาปตยกรรม
หัวขอเรื่อง
ชนิดของหลอดไฟและโคมไฟ
การหาปริมาณงานไฟฟา
สาระสําคัญ
การประมาณราคางานไฟฟา ผูประมาณการตองศึกษารูปแบบรายละเอียดและขอกําหนดทาง
เทคนิคของงานนั้นใหรอบคอบครบถวนจากแบบแปลน และสัญลักษณตางๆของงานไฟฟา การคิดงาน
ไฟฟาคิดเปนชุด
จุดประสงคการเรียนรู
เมื่อเรียนบทที่ 5 จบแลวผูเรียนสามารถ
1. บอกชนิดของหลอดไฟและดวงไฟได
2. คํานวณหาปริมาณงานไฟฟาได
114
บทนํา
การประมาณราคางานไฟฟาผูประมาณการตองศึกษารูปแบบรายละเอียดและขอกําหนดทาง
เทคนิคจากแบบแปลนการกอสรางนั้นๆใหรอบคอบกอนเนื่องจากบางครั้งการออกแบบอาจขัดแยงกันเอง
จากแบบแปลนจนอาจเกิดปญหาจนทําใหผูรับจางทิ้งงานไปเลยก็ได
ระบบไฟฟา หมายถึง ลักษณะการสงจายกระแสไฟฟ าจากแหลงกํานิดไปยังผูใชไฟฟา ตาม
ประเภทการใชงาน โดยสงจากสถานีไฟฟาผานสายไฟฟาแรงสูง สถานีไฟฟายอย หมอแปลงแปลงไฟฟา
ใหต่ําลง ไปยังบานพักอาศัย สํานักงาน หรือโรงงานอุตสาหกรรม
การเดินสายไฟฟา มี 2 วิธีคือ
ประเภทแรกคือ การเดินสายไฟบนผนังหรือที่เรียกวา เดินลอยวิธีนี้คาใชจายถูกกวาแตจะมองเห็น
สายไฟบนผนังไมคอยเรียบรอย การตกแตงหองลําบากกวาแตสามารถตรวจสอบความเสียหายไดงาย
รวมทั้งการเปลี่ยนสายไฟก็งา ย เพราะมองเห็น
ประเภทที่สองคือ การเดินผานทอซึ่งฝงในผนังอาคารหรือที่เรียกวาเดินรอยสายผานทอวิธีนจี้ ะได
งานที่เรียบรอยเพราะมองไมเห็นจากภายนอก ทอสายไฟจะฝงอยูใ นผนังตองทําพรอมการกอสรางอาคาร
การตกแตงหองจะงายกวาและมีทอปองกันสายไฟไวคาใชจายสูงกวาแบบแรก การติดตั้งก็ยุงยากกวา
รวมถึงการตรวจสอบและการเปลี่ยนภายหลังก็ทําได ลําบากกวาแบบแรก
ระบบไฟฟาภายในบาน ควรแยกวงจรเปนสวนๆไว เชน แยกตามชั้นตางๆ หากเกิดไฟฟา
ขัดของขึ้นที่ชั้นไหนก็สามารถสับคัตเอาท ปดไฟเฉพาะสวนชั้นนั้น เพื่อซอมแซมได และที่สําคัญสวน
หองครัว ควรแยกวงจรไวตางหาก ดวย เวลาไมอยูบานนานๆจะไดปดไฟทั้งหมด เหลือเฉพาะสวนครัวไว
ตูเย็นในครัวจะใชงานได อาหารตางๆ จะไดไมเสีย
ชนิดของหลอดไฟ
หลอดไฟที่ใชกันอยูทวั่ ไปมี 2 ประเภท คือ
1. หลอดอินแคนเดสเซนตหรือหลอดแบบมีไสทํางาน โดยการปลอยกระแสไฟเขาสูข ดลวด
เพื่อใหเกิดความรอนแลวเปลงแสงออกมาหลอดชนิดนี้จะกินไฟมากมีอายุการใชงานประมาณ 750
ชั่วโมง
2. หลอดฟลูออเรสเซนตหรือหลอดนีออนเปนหลอดที่นิยมใชกันมาก ในปจจุบนั เพราะมี
ประสิทธิภาพสูง มีราคาสูง (การทํางานซับซอนกวาจะไดแสงมา) มีอายุการใชงานประมาณ 8,000 ชั่วโมง
ชนิดของโคมไฟ
ชนิดของโคมไฟแบงตามชนิดของการใชงานได ดังนี้
1. โคมสองหองโดยทั่วไป จะเปนโคมที่ติดบนฝาเพดาน หรือผนังก็ได ความสวางจะปานกลาง
115
เพื่อใหเห็นหองโดยทั่ว ไปรวมถึงทางเดินและบันไดดวย
2. โคมสองเฉพาะจุด จะมีความสวางมากกวา จะใชสอง เฉพาะจุดทีจ่ ะเนนความสําคัญ เชน
รูปภาพ ตนไม หรือจุดที่ ตองทํางานเปนพิเศษ เชน มุมอานหนังสือ สวนทํางาน หรือ เตรียมอาหาร
3. โคมสําหรับตั้งพื้น จะมีความสวางนอยที่สดุ จะใชเพื่อ นั่งพักผอน ดูทวี ี ฟงเพลง หองนอน
เพื่อบรรยากาศที่ดี ไม ตองการแสงสวางมารบกวนมากจนเกินไป
งานระบบไฟฟาที่ตองประมาณการประกอบดวย
1. ระบบไฟฟากําลังและแสงสวาง ( Power and Lighting System ) ระบบไฟฟากําลัง (Power )
คือ ระบบที่ใชเปนตัวควบคุมหรือตัวปดกัน้ การจายกระแสไฟฟาไดแก แผงควบคุมไฟฟา ( Center Load )
หรือ MDB , มิเตอรไฟฟาหรือหมอแปลงไฟฟา , ปลั๊กหรือเตารับ , เตารับที่วี และเตารับโทรศัพท เปนตน
อุปกรณดังกลาวมานี้สามารถนับจํานวนหนวยไดจากแบบแปลนไฟฟา
ระบบแสงสวาง ( Lighting ) ไดแก ดวงโคมไฟฟาภายในและรอบนอกอาคาร จากแบบแปลนไฟฟา
จะระบุจุ ดและชนิด ของอุปกรณไวอยางละเอียดทําใหสะดวกตอการนับมากประมาณการจะตองใช
ประสบการณและวิธีการศึกษาจากแบบแปลนอยางละเอียดวาในแบบแปลนนั้นๆระบุไววาจะตองใช
อุปกรณชนิดใดที่สามารถนับไดอีก
2. ระบบตัวนําไฟฟาหรือสายไฟฟา ระบบนี้ที่จริงแลวถาคิดประมาณการอยางละเอียดจริงๆแลว
เปนอุปกรณที่สามารถจะนับได ซึ่งผูประมาณการจะตองเปนคนละเอียดรอบคอบมากหรือใหความสําคัญ
ตอการประมาณการมากโดยการประมาณการจะตองหาเสนทางการเดินสายไฟฟาจากแบบแปลนไฟฟา
ใหไดกอนวาจะเดินทางตรงหรือเลี้ยวไปทางไหนบาง สายไฟฟาที่ใชเปนสายขนาดใดบาง (ตามาตรฐาน
การเดินสายของการไฟฟา ) แลวจึงนํามาเทียบกับมาตราสวนที่กําหนดไวในแบบแปลน เชน 1 : 100 ,
1 : 200 , หรืออื่นๆ เปนตน แบบแปลนไฟฟาบางแบบแสดงการเดินสายไฟฟาไมคอยชัดเจนมากเทาไร ผู
ประมาณการอาจตองใชวิธีประมาณการใชสายไฟฟาแตละชนิดอยางใกลเคียงความจริงแลวเผื่อความยาว
ไวเปนเปอรเซ็นต เชน 10 - 20 เปอรเซ็นต
3. ระบบท อ เดิ น สายไฟฟ า และอุ ป กรณ ข อ ต อ ท อ ท อ เดิ น สายไฟฟ า จะคิ ด ว า เป น ฉนวนหุ ม
สายไฟฟาไวอีกชั้นหนึ่งก็ไดเนื่องจากวิธีการเดินสายไฟฟาในทอจะระบุไวโดยการไฟฟาวาจะตองเดิน
สายไฟฟาในทอ 1 เสนในประมาณสัดสวนที่กี่เปอรเซ็นตตอหนาตัดของทอแตละขนาด (โดยทั่วไปแลว
เพื่อการระบายความรอนภายในทอการไฟฟาจะกําหนดไวประมาณ 60 เปอรเซ็นต ) ผูประมาณการจึง
ควรใชขอมูลดังกลาวนํามาประกอบการคิดประมาณการใชทอวาจะตองใชทอจํานวนเทาใด และใชทอ
ขนาดใดไดบาง การประมาณการระบบทอเดินสายไฟฟาและอุปกรณขอตอทอจึงสามารถใชวิธีนับโดย
เทียบจากมาตราสวนจากแบบแปลนไฟฟา หรือวิธีประมาณแลวเผื่อเปนเปอรเซ็นต ประมาณ 10 – 15
เปอรเซ็นตก็ได ทั้งนี้ก็ตองทราบความสูงของผนังแตละชั้นดวย
116
4. ระบบอุปกรณการเดินสายไฟฟา อุปกรณชนิดนี้ไดแกอุปกรณที่ใชในการเชื่อมตอสายไฟฟา
ขนาดตางๆเขาดวยกันใหถูกตองตามหลักวิชาการและมาตรฐานการเดินสายไฟของการไฟฟา อุปกรณ
ประกอบดวย เทปพันสายไฟ
การหาปริมาณงานไฟฟา
สําหรับการประมาณการถอดแบบงานไฟฟานั้นแยกออกเปน 2 ประเภทคือ ประเภทที่นับได เชน
พวกดวงโคม , สวิตต และเตารับ เปนตน สิ่งเหลานี้สามารถนับไดจากแบบแปลนวาจะตองใชจํานวนเทา
ได สวนอีกประเภทหนึ่งคือที่นับไมได เชน พวกทอรอยสายไฟ , สายไฟ ,เทปพันสายไฟ และ ขอตอทอ
เปนตน ตองใชวิธีประมาณการและเผื่อไปอีกประมาณ 10 - 15 เปอรเซ็นต เพื่อไมใหเกิดการผิดพลาดผู
ประมาณการจะตองหาความรูและศึกษาเกี่ยวกับขอกําหนดหรือขอบังคับของหนวยงานที่เกี่ยวของให
ถูกตองแมนยํา
117
หาปริมาณงานไฟฟา
วิธีคิด 1. หาปริมาณเตาเสียบคู (โดยการนับจุดทีแ่ สดงในแปลนไฟฟา )
จํานวนเตาเสียบคู = ปริมาณเตาเสียบทั้งหมดที่แสดงในแปลนไฟฟา
= 16 จุด
= 16 ชุด ตอบ
3. หาปริมาณสวิตชสองทาง (โดยการนับจุดที่แสดงในแปลนไฟฟา )
จํานวนสวิตชสองทาง = ปริมาณสวิตชสองทางทั้งหมดที่แสดงในแปลนไฟฟา
= 2 จุด
= 2 ชุด ตอบ
5. หาปริมาณโคมไฟกิ่งติดผนังภายนอก (โดยการนับจุดที่แสดงในแปลนไฟฟา )
จํานวนโคมไฟกิ่งติดผนังภายนอก = ปริมาณโคมไฟกิ่งติดผนังทั้งหมดที่แสดงใน
แปลนไฟฟา
= 4 จุด
= 4 ชุด ตอบ
6. หาปริมาณเตาเสียบโทรศัพทแบบฝง (โดยการนับจุดที่แสดงในแปลนไฟฟา )
จํานวนเตาเสียบโทรศัพทแบบฝง = ปริมาณเตาเสียบโทรศัพทแบบฝงทั้งหมดที่แสดง
ในแปลนไฟฟา
= 4 จุด
= 4 ชุด ตอบ
120
7. หาปริมาณแผงควบคุมไฟฟา (โดยการนับจุดที่แสดงในแปลนไฟฟา )
จํานวนแผงควบคุมไฟฟา = ปริมาณแผงควบคุมไฟฟาทั้งหมดที่แสดง
ในแปลนไฟฟา
= 1 จุด
= 1 ชุด ตอบ
121
สรุป
ในการประมาณราคาตองพิจารณาจากแบบไฟฟาแตละชัน้ ทําความเขาใจเกีย่ วกับสัญลักษณของ
แบบ หาชนิดและตําแหนงของอุปกรณไฟฟา ผูประมาณราคาตองศึกษารูปแบบรายละเอียดและ
ขอกําหนดทางเทคนิคของงานนั้นใหรอบคอบครบถวน
122
แบบฝกหัด
หนวยที่ 5 การหาปริมาณงานไฟฟา
1. การเดินสายไฟบานพักอาศัยหรืออาคารทั่วไปเปนไปตามขอใด
ก. เดินสายไฟในผนังกออิฐ
ข. เดินสายไฟติดกับฝาผนัง
ค. เดินสายไฟในทอ
ง. เดินสายไฟติดกับผนังและเดินสายไฟในทอ
2. จงหาปริมาณโคมไฟติดฝาเพดาน พรอมหลอดฟลูออเรสเซนต 32 W
ก. 8 ชุด
ข. 12 ชุด
ค. 19 ชุด
ง. 22 ชุด
3. จงหาปริมาณงานไฟฝงฝาเพดาน
ก. 8 ชุด
ข. 10 ชุด
ค. 12 ชุด
ง. 15 ชุด
4. จงหาปริมาณหลอดฟลูออเรสเซนต มีฝาครอบอะคลีลิกรูปตัวยู
ก. 1 ชุด
ข. 2 ชุด
ค. 3 ชุด
ง. 4 ชุด
5. จงหาปริมาณโคมไฟกิ่งติดผนังภายนอก รุน DLWM-1071 พรอมหลอด PLC-E 15 W
ก. 1 ชุด
ข. 2 ชุด
ค. 3 ชุด
ง. 4 ชุด
6. จงหาปริมาณเตาเสียบโทรศัพทแบบฝงพรอมฝาครอบพลาสติก
ก. 1 ชุด
ข. 2 ชุด
ค. 3 ชุด
ง. 4 ชุด
125
หัวขอเรื่อง
งานสุขาภิบาล
การหาปริมาณงานทอ
การหาปริมาณงานสุขภัณฑ
สาระสําคัญ
การประมาณราคางานสุ ข าภิ บ าลนั้ น ตอ งทํ า การศึ ก ษารู ป แบบรายละเอี ย ดจากแบบแปลน
สัญลักษณ และขอกําหนดทางเทคนิคของงานนั้นใหรอบคอบครบถวน การหาปริมาณงานทอคิดงานเปน
เมตร และงานสุขภัณฑคิดเปนชุด
จุดประสงคการเรียนรู
เมื่อเรียนบทที่ 6 จบแลวผูเรียนสามารถ
1. อธิบายความสําคัญของงานสุขาภิบาลได
2. คํานวณปริมาณงานทอได
3. คํานวณหาปริมาณงานสุขภัณฑได
127
บทนํา
แบบประปา – สุขาภิบาล เปนแบบที่แสดงการตอน้ําประปาเขาตามจุดที่ตองการ เชนภายใน
หองน้ําหองสวม หองครัว บริเวณซักลาง เปนองคประกอบหนึ่งของการกอสรางอาคารหรือที่เรียกอีก
อยางวา “งานระบบสุขาภิบาล” ซึ่งเปนระบบที่ชวยเสริมใหอาคารมีความสมบูรณครบถวน มีความ
สะดวก สบายถูกสุขลักษณะ ผูประมาณราคาจะตองศึกษารายละเอียดทางเทคนิคและขอบังคับตางๆให
รอบคอบ บางครั้งของกําหนดทางเทคนิคและรูปแบบรายละเอียดอาจไมตรงกัน
สําหรับการประมาณราคางานระบบประปา – สุขาภิบาลนั้นถูกแบงออกเปน 2 สวน คือ
1. สวนที่นับได เชน ปมน้ํา ชักโครก อางลางหนา ที่ใสสบู ที่ใสกระดาษชําระ ราวพาดผา
หิ้งกระจก ฯลฯ
2. สวนที่นับไมได สวนนี้จําเปนจะตองใชวิธีวัดปริมาณจากในแบบและบวกเผื่อตามเกณฑ
หรือตามประสบการณของผูประมาณราคา เชนความยาวของทอ ขอตอของอตางๆ ฯลฯ
การหาปริมาณงานสุขภัณฑ
งานเครื่องสุขภัณฑและอุปกรณประกอบหองน้ําหองสวม
เครื่องสุขภัณฑ การคํานวณปริมาณเนื้องานมีหนวยเปนชุด โดยคิดแยกเนื้องานตามสัญลักษณ
และชนิดของเครื่องสุขภัณฑแตละแบบ เชนโถสวมแบบนั่งราบเคลือบสี ที่ปสาวะชายชนิดแขวนผนัง
เคลือบสี อางลางมือชนิดแขวนติดผนังเคลือบสีเปนตน แลวนับจํานวนตามแปลนและรวมกันเปนชุด
อุปกรณประกอบหองน้ําหองสวม การคํานวณปริมาณเนื้องานมีหนวยเปนชุดหรืออันแลวแต
อุปกรณที่จะใชโดยคิดแยกอุปกรณตามรูปแบบและกําหนดรวมกันเปนชุด/อัน เชนชั้นวางของพรอม
กระจกเงาคิดเปนชุด ราวแขวนผาคิดเปนอัน เปนตน
งานระบบสุขาภิบาลประกอบดวย
1. ระบบประปา หรือ “ระบบน้ําดี” หมายถึง ระบบน้ําที่ใชสําหรับสาธารณูปโภคภายในภาย
หรือนอกอาคาร ใชไดทั้งทอเหล็กอาบสังกะสี และทอพีวีซี ขนาดที่ใชขึ้นอยูกับลักษณะหรือประเภทของ
อาคาร เชน บานพักอาศัยชั้นเดียวหรือ 2 ชั้นจะใชทอน้ําดีขนาดเสนผาศูนยกลาง 1/2 นิ้ว ถึง 1 นิ้ว (ทอ
ขนาดเสนผาศูนยกลาง 1” สําหรับเดินระบบทอหลัก และขนาด 1/2 นิ้วสําหรับทอยอยเดินเขาระบบ
สุขภัณฑ )
2. ระบบน้ําทิ้งหรือ “ระบบน้ําเสีย” หมายถึงระบบน้ําที่ผานการใชงานทางดานสาธารณูปโภค
มาแลว เชน น้ําซักลาง น้ําอาบ น้ําลางหนา ฯลฯ ทอที่นิยมใชจะเปนทอพีวีซีขนาดอยางนอย 2 นิ้ว หรือ
ขึ้นอยูกับลักษณะหรือประเภทของอาคาร เชน ถาเปนอาคารที่พักอาศัยธรรมดาชั้นเดียวหรือ 2 ชั้น ก็จะใช
ทอน้ําทิ้งขนาดเสนผาศูนยกลาง 2 นิ้ว ฯลฯ
128
นอกจากคาวัสดุและคาใชจายตางๆนี้แลว ยังมีคาใชจายอื่นๆที่ผูประมาณราคาจะตองคิดไวอีกคือ
คาทดสอบ คาบํารุงรักษา คาดําเนินการ หรือแมแตคากําไรและคาภาษี
การหาปริมาณงานทอ
การคิดปริมาณงานทอในแนวนอนและแนวดิ่ง คิดความยาวรวมเปนเมตรของทอแตละชนิดและ
ขนาดของทอตางๆ เพราะแตละงานก็ใชทอตางขนาดกัน ขอตอ ของอตางๆ คิดเปนตัวหรืออัน ตามชนิด
และขนาดของทอ
130
7. หาปริมาณงานทอโสโครก (โดยการวัดระยะที่แสดงในแปลนสุขาภิบาล )
ปริมาณงานทอโสโครก = ระยะทีว่ ัดไดทั้งหมดที่แสดงในแปลนสุขาภิบาล
= 8.50 ม.
= 8.50 ม. ตอบ
สรุป
งานสุขาภิบาลนั้นมีความสําคัญเปนอยางมากอีกงานหนึ่ง ผูประมาณราคาตองมีความเขาใจใน
งานระบบทอเปนอยางดี เริม่ ตั้งแตการอานแบบระบบทอน้ํา แยกวัสดุทั้งหมดออกมาไมวาจะเปนทอ
ชนิดตางๆ ที่ใชงานและสุขภัณฑแตละอยาง
135
แบบฝกหัด
หนวยที่ 6 การหาปริมาณงานสุขาภิบาล
คําชี้แจง จงเลือก หนาคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงขอเดียว
จากรูปจงตอบคําถามขอ 1 – ขอ 10
136
137
138
139
1. จากแบบทีแ่ สดงจงหาปริมาณโถชักโครก
ก. 1 ชุด
ข. 2 ชุด
ค. 3 ชุด
ง. 4 ชุด
2. จากแบบทีแ่ สดงจงหาปริมาณอางลางหนา
ก. 1 ชุด
ข. 2 ชุด
ค. 3 ชุด
ง. 4 ชุด
3. จากแบบทีแ่ สดงจงหาปริมาณราวแขวนผา
ก. 1 ชุด
ข. 2 ชุด
ค. 3 ชุด
ง. 4 ชุด
4. จากแบบทีแ่ สดงจงหาปริมาณตะแกรงระบายน้าํ ที่พื้น
ก. 1 ชุด
ข. 3 ชุด
ค. 5 ชุด
ง. 6 ชุด
5. จากแบบทีแ่ สดงจงหาปริมาณฝกบัวอาบน้ํา
ก. 1 ชุด
ข. 2 ชุด
ค. 3 ชุด
ง. 4 ชุด
6. จากแบบทีแ่ สดงจงหาปริมาณกระจกเงา
ก. 1 ชุด
ข. 2 ชุด
ค. 3 ชุด
ง. 4 ชุด
140
7. จากแบบทีแ่ สดงจงหาปริมาณที่ใสกระดาษชําระ
ก. 1 ชุด
ข. 2 ชุด
ค. 3 ชุด
ง. 4 ชุด
8. จากแบบทีแ่ สดงจงหาปริมาณทอน้ําทิ้ง ขนาดเสนผาศูนยกลาง 2 นิว้
ก. 2.00 ม.
ข. 3.15 ม.
ค. 4.15 ม.
ง. 5.00 ม.
9. จากแบบทีแ่ สดงจงหาปริมาณทอโสโครก (ทอสวม) ขนาดเสนผาศูนยกลาง 4 นิว้
ก. 1.50 ม.
ข. 2.20 ม.
ค. 3.50 ม.
ง. 4.00 ม.
10. จากแบบที่แสดงจงหาปริมาณทอน้ําดี (ทอประปา) ขนาดเสนผาศูนยกลาง 3/4 นิ้ว
ก. 0.80 ม.
ข. 1.50 ม.
ค. 2.80 ม.
ง. 3.50 ม.