Tailieuxanh 72416 2689

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KYÕ THUAÄT COÂNG NGHEÄ TP. HOÀ CHÍ MINH
TOÂ THÒ THUÙY HAÈNG
OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ ÔÛ TP. HOÀ CHÍ MINH
H
NGUYEÂN NHAÂN VAØ BIEÄN PHAÙP GIAÛM THIEÅU
C
TE
U
LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ

H
CHUYEÂN NGAØNH: COÂNG NGHEÄ MOÂI TRÖÔØNG

MAÕ SOÁ NGAØNH: 60 85 01
TP. HOÀ CHÍ MINH, NAÊM 2011

COÂNG TRÌNH ÑÖÔÏC HOAØN THAØNH TAÏI
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KYÕ THUAÄT COÂNG NGHEÄ TP. HCM
Caùn boä höôùng daãn khoa hoïc: PGS. TS. Hoaøng Höng
Caùn boä chaám nhaän xeùt 1:
H
Caùn boä chaám nhaän xeùt 2:
C
Luaän vaên thaïc só ñöôïc baûo veä taïi Tröôøng Ñaïi hoïc Kyõ thuaät Coâng ngheä TP. HCM
TE
ngaøy . . thaùng . . . naêm 2011
Thaønh phaàn Hoäi ñoàng ñaùnh giaù luaän vaên thaïc só goàm:
1. TS.
U
2. TS.
H
3. TS.
4. TS.
5. TS.
Xaùc nhaän cuûa Chuû tòch Hoäi ñoàng ñaùnh giaù LV vaø Khoa quaûn lyù chuyeân ngaønh sau khi
luaän vaên ñaõ ñöôïc söûa chöõa (neáu coù).
Chuû tòch Hoäi ñoàng ñaùnh giaù LV Khoa quaûn lyù chuyeân ngaønh
TRÖÔØNG ÑH KYÕ THUAÄT COÂNG NGHEÄ TP. HCM COÄNG HOØA XAÕ HOÄI CHUÛ NGHÓA VIEÄT NAM
PHOØNG QLKH – ÑTSÑH Ñoäc laäp - Töï do - Haïnh phuùc
_______________________
_______________________
TP. HCM, ngaøy… thaùng… naêm 2011
NHIEÄM VUÏ LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ
Hoï teân hoïc vieân: TOÂ THÒ THUÙY HAÈNG Giôùi tính: Nöõ
Ngaøy, thaùng, naêm sinh: 05 – 01 -1979 Nôi sinh: Bình Ñònh
Chuyeân ngaønh: COÂNG NGHEÄ MOÂI TRÖÔØNG MSHV: 0981081010
I. TEÂN ÑEÀ TAØI:
“OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ ÔÛ THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH
NGUYEÂN NHAÂN VAØ BIEÄN PHAÙP GIAÛM THIEÅU”
H
II. NHIEÄM VUÏ VAØ NOÄI DUNG:
1. Tìm nguyeân nhaân vaø caùc bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm khoâng khí ôû Thaønh phoá Hoà
Chí Minh. C
2. Thu thaäp caùc soá lieäu veà ñieàu kieän töï nhieân vaø kinh teá – xaõ hoäi cuûa Thaønh phoá Hoà
TE
Chí Minh.
3. Toång quan veà phaùt taùn vaø giaûm thieåu oâ nhieãm khoâng khí trong hoaït ñoäng saûn xuaát
coâng nghieäp vaø ñöôøng giao thoâng.
4. Nguyeân cöùu tình hình saûn xuaát vaø vaán ñeà moâi tröôøng khoâng khí cuûa moät soá nhaø
maùy gaây oâ nhieãm chính trong khu vöïc Thaønh phoá Hoà Chí Minh.
U
5. Laäp baûng ñoà phaân boá noàng ñoä chaát oâ nhieãm töøng khu vöïc.
6. Ñeà xuaát caùc bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm cho Thaønh phoá Hoà Chí Minh.
H
III. NGAØY GIAO NHIEÄM VUÏ: ____/____/ 2011
IV. NGAØY HOAØN THAØNH NHIEÄM VUÏ: 11 / 07 / 2011
V. HOÏ VAØ TEÂN CAÙN BOÄ HÖÔÙNG DAÃN: PGS. TS. HOAØNG HÖNG
CAÙN BOÄ HÖÔÙNG DAÃN KHOA QUAÛN LYÙ CHUYEÂN NGAØNH

(Hoïc haøm, hoïc vò, hoï teân vaø chöõ kyù) (Hoïc haøm, hoïc vò, hoï teân vaø chöõ kyù)
PGS. TS. HOAØNG HÖNG

LÔØI CAÙM ÔN

Tröôùc tieân toâi xin gôûi lôøi caùm ôn chaân thaønh nhaát ñeán Quyù thaày, coâ trong khoa
Coâng Ngheä Moâi Tröôøng & Coâng Ngheä Sinh Hoïc - Tröôøng Ñaïi Hoïc Kyõ Thuaät Coâng
Ngheä Tp. Hoà Chí Minh. Caùc thaày, coâ ñaõ truyeàn ñaït voâ vaøn kieán thöùc quyù baùu ñeå toâi coù
ñöôïc nhöõng kieán thöùc nhö ngaøy hoâm nay.
Toâi xin gôûi lôøi caùm ôn chaân thaønh nhaát ñeán thaày giaùo - PGS. TS. Hoaøng Höng,
thaày ñaõ taän tình höôùng daãn, chæ baûo vaø giuùp ñôõ toâi trong suoát thôøi gian thöïc hieän luaän vaên
naøy.
Trong suoát quaù trình khaûo saùt, thu thaäp soá lieäu ñeå phuïc vuï cho vieäc nghieân cöùu, toâi
H
ñaõ nhaän ñöôïc raát nhieàu söï hoã trôï cuûa nhieàu toå chöùc, ñôn vò, caùc nhaân. Toâi thaät laø caûm
kích, baèng caû taám loøng toâi xin ñöôïc gôûi lôøi caùm ôn ñeán:
C
* Trung Taâm Khí Töôïng Thuûy Vaên – Khu Vöïc Nam Boä
* Phoøng Taøi Nguyeân Moâi Tröôøng – Quaän Thuû Ñöùc, Tp. Hoà Chí Minh
* Taäp theå Nhaø maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc, Tp. Hoà Chí Minh
TE
* Vieän Moâi Tröôøng vaø Taøi Nguyeân – Ñaïi Hoïc Quoác Gia Tp. Hoà Chí Minh
Caùm ôn caùc baïn trong lôùp Cao Hoïc Coâng Ngheä Moâi Tröôøng 09SMT ñaõ coù nhöõng
trao ñoåi, goùp yù, phaûn bieän thaúng thaén cho toâi trong suoát quaù trình thöïc hieän luaän vaên.
Nhöõng söï giuùp ñôõ cuûa caùc baïn veà maët chuyeân moân vaø nhöõng khích leä luoân laø nguoàn ñoäng
U
löïc raát lôùn ñeå toâi coù theå hoaøn thaønh luaän vaên naøy.
H
Cuoái cuøng, toâi xin baøy toû loøng bieát ôn saâu saéc ñeán moïi ngöôøi trong gia ñình ñaõ taïo
nhieàu ñieàu kieän ñeå toâi coù ñöôïc cô hoäi hoïc taäp trong suoát thôøi gian qua cuõng nhö söï hoã trôï
veà vaät chaát, tinh thaàn nhaèm giuùp toâi hoaøn thaønh luaän vaên naøy.
Traân troïng!
Tp Hoà Chí Minh, thaùng 07/ 2011

Hoïc Vieân
Toâ Thò Thuùy Haèng

Trang ii
MUÏC LUÏC

Trang:
NHIEÄM VUÏ LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ .............................................................................. i
LÔØI CAÛM ÔN ............................................................................................................... ii
MUÏC LUÏC .................................................................................................................... iii
DANH MUÏC CHÖÕØ VIEÁT TAÉT ................................................................................... vii
DANH MUÏC BAÛNG ................................................................................................... iix
DANH MUÏC HÌNH VEÕ ............................................................................................... ix
TOÙM TAÉT LUAÄN VAÊN .............................................................................. 1
MÔÛ ÑAÀU....................................................................................................... 2
H
1. ÑAËT VAÁN ÑEÀ ............................................................................................................2
2. MUÏC TIEÂU NGHIEÂN CÖÙU ......................................................................................3
3. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU ..............................................................................3
C
4. NOÄI DUNG NGHIEÂN CÖÙU.......................................................................................3
5. YÙ NGHÓA KHOA HOÏC VAØ THÖÏC TIEÃN CUÛA ÑEÀ TAØI .......................................4
TE
6. GIÔÙI HAÏN ÑEÀ TAØI ...................................................................................................4
CHÖÔNG 1: TOÅNG QUAN VAÁN ÑEÀ NGHIEÂN CÖÙU ............................. 5

1.1. ÑAËC ÑIEÅM TÖÏ NHIEÂN TP. HOÀ CHÍ MINH.......................................................5
U
1.1.1. Vò trí, ñòa hình................................................................................................5

1.1.2. Ñòa chaát - Thuûy vaên.......................................................................................5
1.1.3. Khí haäu – Thôøi tieát ........................................................................................7
H
1.1.3.1. Böùc xaï maët trôøi ...................................................................................7

1.1.3.2. Nhieät ñoä. .............................................................................................8
1.1.3.3. Cheá ñoä gioù. .........................................................................................8
1.1.3.4. Cheá ñoä möa. ........................................................................................9
1.1.3.5. Ñoä aåm khoâng khí...............................................................................10
1.2. ÑAËC ÑIEÅM KINH TEÁ XAÕ HOÄI TP. HOÀ CHÍ MINH ........................................12
1.2.1. Daân soá – lao ñoäng. ......................................................................................12
1.2.2. Cô sôû haï taàng...............................................................................................13
1.2.2.1. Heä thoáng giao thoâng. ........................................................................13
1.2.2.2. Truyeàn Thoâng....................................................................................14
1.2.2.3. Kinh teá ..............................................................................................15
1.3. TOÅNG QUAN VEÀ OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ ......................................................16
1.3.1. OÂ nhieãm khoâng khí......................................................................................16
1.3.2. Caùc nguoàn oâ nhieãm khoâng khí. ...................................................................18
1.3.3. OÂ nhieãm khoâng khí do hoaït ñoäng coâng nghieäp. ..........................................19
Luaän Vaên Thaïc Só

Trang iii
1.3.3.1. OÂ nhieãm do ñoát nhieân lieäu .................................................................19

1.3.3.2. OÂ nhieãm khoâng khí töø quy trình coâng ngheä saûn xuaát.........................20
1.3.4. Taùc haïi cuûa oâ nhieãm khoâng khí...................................................................21
1.3.4.1. Taùc ñoäng ñoái vôùi con ngöôøi vaø ñoäng vaät. ..........................................22
1.3.4.2. Taùc ñoäng ñoái vôùi thöïc vaät .................................................................22
1.3.4.3. Taùc ñoäng ñoái vôùi vaät lieäu ..................................................................22
1.3.4.4. Taùc ñoäng ñoái vôùi moâi tröôøng.............................................................23
1.4. TOÅNG QUAN VEÀ PHAÙT TAÙN CHAÁT OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ TÖØ NGUOÀN
ÑIEÅM CAO ..................................................................................................................23
1.4.1. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán söï phaùt taùn chaát oâ nhieãm. ................................23
1.4.1.1. Caùc yeáu toá veà nguoàn thaûi. .................................................................24
1.4.1.2. Caùc yeáu toá khí töôïng .........................................................................25
1.4.1.3. AÛnh höôûng cuûa ñòa hình ñoái vôùi söï phaùt taùn chaát oâ nhieãm...............27
1.4.1.4. AÛnh höôûng cuûa coâng trình xaây döïng vôùi söï phaùt taùn oâ nhieãm...........28
1.4.1.5. AÛnh höôûng ñieàu kieän thôøi tieát ñeán ñoä oån ñònh cuûa khí quyeån. ...........29
1.4.2. Tình hình söû duïng moâ hình toaùn ñeå moâ phoûng söï phaùt taùn chaát oâ nhieãm
H
khoâng khí treân theá giôùi vaø trong nöôùc. ..................................................................29
1.4.2.1. Treân theá giôùi. ....................................................................................29
C
1.4.2.2. Trong nöôùc........................................................................................30
1.5. TOÅNG QUAN CAÙC BIEÄN PHAÙP GIAÛM THIEÅU OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ...31
1.5.1. Bieän phaùp di dôøi caùc nhaø maùy oâ nhieãm. .....................................................31
TE
1.5.2. Bieän phaùp giaûm thieåu taïi nguoàn..................................................................31
1.5.2.1. Thay ñoåi nhieân lieäu söû duïng. ...........................................................31
1.5.2.2. Söû duïng chaát phuï gia. ......................................................................32
1.5.2.3. Thay ñoåi quy trình coâng ngheä. .........................................................32
1.5.2.4. Ñieàu chænh cheá ñoä vaän haønh hôïp lyù, phuø hôïp vôùi thieát bò. ...............32
U
1.5.3. Bieän phaùp xöû lyù cuoái ñöôøng oáng. ................................................................32

1.5.3.1. Xöû lyù buïi. .........................................................................................33
H
1.5.3.2. Xöû lyù khí. .........................................................................................34

1.5.4. Kieåm soaùt oâ nhieãm khoâng khí do giao thoâng. .............................................35
1.5.5. Giaûi quyeát vaán ñeà aùch taéc giao thoâng ñoâ thò. ..............................................36
CHÖÔNG 2: HIEÄN TRAÏNG OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ. ........................ 37

2.1. GIÔÙI THIEÄU TÌNH HÌNH OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ TAÏI TP.HCM ...............37
2.2. HIEÄN TRAÏNG SAÛN XUAÁT CUÛA MOÄT SOÁ NHAØ MAÙY ÑIEÅN HÌNH GAÂY OÂ
NHIEÃM KHOÂNG KHÍ. ...............................................................................................43
2.2.1 Hieän traïng saûn xuaát cuûa Nhaø Maùy Xi Maêng Haø Tieân I. ..............................43
2.2.1.1. Nguoàn nguyeân lieäu, nhieân lieäu. ..........................................................43
2.2.1.2. Quy trình coâng ngheä saûn xuaát cuûa Nhaø Maùy Xi Maêng Haø Tieân I ......44
2.2.2. Hieän traïng saûn xuaát cuûa Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc............................46
2.2.3. Hieän traïng saûn xuaát cuûa Nhaø Maùy Theùp Thuû Ñöùc. ....................................48
2.2.3.1. Nguoàn nguyeân lieäu, nhieân lieäu. ..........................................................48
2.2.3.2. Quy trình coâng ngheä saûn xuaát cuûa Nhaø Maùy Theùp Thuû Ñöùc..............49

Trang iv
2.2.4. Hieän traïng saûn xuaát cuûa Nhaø Maùy Ñieän Chôï Quaùn. ..................................52
2.3. CAÙC NGUYEÂN NHAÂN GAÂY NHIEÃM KHOÂNG KHÍ TP.HCM. ......................53
2.3.1. OÂ nhieãm khoâng khí do saûn xuaát coâng nghieäp. ............................................53
2.3.1.1. Caùc nguoàn oâ nhieãm khoâng khí cuûa Nhaø Maùy Xi Maêng Haø Tieân I. .....56
2.3.1.2. Caùc nguoàn oâ nhieãm khoâng khí cuûa Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc....57
2.3.1.3. Caùc nguoàn oâ nhieãm khoâng khí cuûa Nhaø Maùy Theùp Thuû Ñöùc. ............59
2.3.2. OÂ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí do nguoàn giao thoâng vaän taûi. ....................60
2.4. OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ TÖØ NHÖÕNG HOAÏT ÑOÄNG COÂNG NGHIEÄP .........63
2.5. CAÙC PHÖÔNG PHAÙP TÍNH TOAÙN KHUEÁCH TAÙN CAÙC CHAÁT ÑOÄC HAÏI
VAØO MOÂI TRÖÔØNG KHOÂNG KHÍ TÖØ CAÙC OÁNG KHOÙI. ....................................63
2.5.1. Phöông phaùp Gauss .....................................................................................63
2.5.1.1. Chaát thaûi daïng khí. ............................................................................64
2.5.1.2. Chaát thaûi laø daïng buïi. .......................................................................66
2.5.2. Giôùi thieäu chöông trình................................................................................68
2.6. CAÙC THOÂNG SOÁ ÑAÀU VAØO VAØ KEÁT QUAÛ TÍNH PHAÙT TAÙN CHAÁT OÂ
NHIEÃM KHOÂNG KHÍ. ...............................................................................................68
H
2.6.1. Caùc thoâng soá veà nguoàn thaûi.........................................................................68
2.6.1.1. Vò trí caùc oáng khoùi .............................................................................68
C
2.6.1.2. Chieàu cao, ñöôøng kính oáng khoùi, nhieät ñoä, vaän toác vaø löu löôïng khí
thaûi. ................................................................................................................69
2.6.1.3. Taûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm. ..............................................................70
TE
2.6.2. Caùc yeáu toá veà khí töôïng. .............................................................................70
2.6.3. Nhoùm yeáu toá veà ñòa hình vaø caùc coâng trình kieán truùc xung quanh ............71
2.6.4. Keát quaû tính toaùn phaùt taùn noàng ñoä chaát oâ nhieãm treân maët ñaát..................72
2.7. ÑAÙNH GIAÙ TAÙC ÑOÄNG DO HOAÏT ÑOÄNG CUÛA CAÙC NHAØ MAÙY GAÂY
U
LEÂN CHAÁT LÖÔÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHOÂNG KHÍ. ..............................................72

2.7.1. Ñaùnh giaù oâ nhieãm buïi. ................................................................................72
2.7.2. Ñaùnh giaù oâ nhieãm SO2. ...............................................................................74
H
2.7.3. Ñaùnh giaù oâ nhieãm NO2................................................................................76

2.7.4. Ñaùnh giaù oâ nhieãm CO. ................................................................................78
2.8. KHÍ THAÛI GIAO THOÂNG...................................................................................81
CHÖÔNG 3: ÑEÀ XUAÁT CAÙC BIEÄN PHAÙP GIAÛM THIEÅU OÂ NHIEÃM

KHOÂNG KHÍ TP.HCM............................................................................. 84
3.1. HIEÄN TRAÏNG VAØ ÑAÙNH GIAÙ CAÙC BIEÄN PHAÙP XÖÛ LYÙ OÂ NHIEÃM
KHOÂNG KHÍ CUÛA CAÙC NHAØ MAÙY........................................................................84
3.1.1. Hieän traïng vaø ñaùnh giaù bieän phaùp xöû lyù oâ nhieãm khoâng khí taïi Nhaø Maùy
Xi Maêng Haø Tieân I........................................................................................84
3.1.1.1. Hieän traïng xöû lyù oâ nhieãm khoâng khí taïi NM Xi Maêng Haø Tieân I.......84
3.1.1.2. Ñaùnh giaù bieän phaùp xöû lyù oâ nhieãm khoâng khí cuûa Nhaø Maùy Xi Maêng
Haø Tieân I. ......................................................................................................85
3.1.2. Hieän traïng vaø ñaùnh giaù heä thoáng xöû lyù oâ nhieãm khoâng khí taïi Nhaø Maùy
Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc......................................................................................86
Trang v
3.1.2.1. Hieän traïng xöû lyù oâ nhieãm khoâng khí taïi NM Nhaø Maùy Nhieät ñieän Thuû
Ñöùc. ...............................................................................................................86
3.1.2.2. Ñaùnh giaù bieän phaùp xöû lyù oâ nhieãm khoâng khí cuûa Nhaø Maùy Nhieät
Ñieän Thuû Ñöùc. ...............................................................................................86
Theùp Thuû Ñöùc. ..............................................................................................87
3.1.3.1. Hieän traïng xöû lyù oâ nhieãm khoâng khí taïi Nhaø Maùy Theùp Thuû Ñöùc. ....87
3.1.3.2. Ñaùnh giaù bieän phaùp xöû lyù oâ nhieãm khoâng khí cuûa Nhaø Maùy Theùp Thuû
Ñöùc. ...............................................................................................................88
3.2. ÑEÀ XUAÁT CAÙC BIEÄN PHAÙP GIAÛM THIEÅU OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ DO
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA CAÙC NHAØ MAÙY. .................................................................88
3.2.1. Di dôøi caùc nhaø maùy bò oâ nhieãm. ..................................................................89
3.2.2. Bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm taïi nguoàn. ..................................................89
3.2.3. Xaây döïng heä thoáng xöû lyù khí thaûi. ..............................................................90
3.2.4. Löïa choïn bieän phaùp thích hôïp.....................................................................92
3.2.5. Phaùt trieån coâng nghieäp xanh. ......................................................................94
H
3.2.6. Veà xaây döïng. . .............................................................................................94
3.3. BIEÄN PHAÙP CHO CAÙC PHÖÔNG TIEÄN GIAO THOÂNG. ..............................94
C
3.3.1. Coâng taùc giaùm saùt moâi tröôøng khoâng khí....................................................94
3.3.2. Kieåm tra khoùi thaûi cuûa xe. ..........................................................................95
3.3.3. Bieän phaùp söû duïng nhieân lieäu saïch.............................................................95
TE
3.3.4. Quan traéc chaát löôïng khoâng khí. .................................................................95
3.3.5. Veà giaùo duïc. ................................................................................................96
KEÁT LUAÄN, KIEÁN NGHÒ VAØ HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN ÑEÀ TAØI ......... 87
U
1. KEÁT LUAÄN ..............................................................................................................97

2. KIEÁN NGHÒ .............................................................................................................98
H
3. HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN ÑEÀ TAØI ...........................................................................99
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO ....................................................................... 100

PHUÏ LUÏC ................................................................................................. 102

Trang vii
DANH MUÏC CHÖÕ VIEÁT TAÉT
CEFINEA: Trung taâm Coâng ngheä – Moâi tröôøng
Cty: Coâng ty
Ctv: Coäng taùc vieân
DO: Diesel Oil
FO: Fuel Oil.
MW: Megawatt.
H
NM: Nhaø maùy.
Kwh: Kilowatt giôø.

C
TE
QCVN: Qui chuaån Vieät Nam.
TCVN: Tieâu chuaån Vieät Nam.

U
TPHCM: Thaønh phoá Hoà Chí Minh.

H
TS: Tieán só.
XN: Xí nghieäp.

Trang viii
DANH MUÏC BAÛNG
Baûng 1.1: Phaân boá böùc xaï töøng thaùng taïi traïm Taân Sôn Nhaát (naêm 2010).
Baûng 1.2: Nhieät ñoä trung bình thaùng taïi traïm Taân Sôn Nhaát (naêm 2010)
Baûng 1.3: Höôùng gioù chuû ñaïo vaø toác ñoä gioù taïi traïm Taân Sôn Nhaát (naêm 2010).
Baûng 1.4: Löôïng möa trung bình haøng naêm ño taïi traïm Taân Sôn Nhaát (naêm 2010).
Baûng 1.5: Ñoä aåm töông ñoái khoâng khí töøng thaùng taïi traïm Taân Sôn Nhaát (naêm 2010) .
Baûng 1.6: Toång hôïp caùc yeáu toá khí töôïng ñaëc tröng thaùng taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh
(naêm 2010).
Baûng 1.7: Caùc chaát oâ nhieãm ñaëc tröng cho töøng ngaønh saûn xuaát.
H
Baûng 2.1: Hieän traïng oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí cuûa moät soá nhaø maùy ôû thaønh phoá
Hoà Chí Minh.
C
Baûng 2.2: Thoáng keâ soá löôïng xe taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh (soá lieäu naêm 2010).
TE
Baûng 2.3: Löôïng nhieân lieäu tieâu thuï trong giao thoâng ñöôøng boä 2010 (lít/ngaøy).
Baûng 2.4: Taûi löôïng oâ nhieãm theo löôïng nhieân lieäu baùn ra naêm 2009 (taán/naêm)
Baûng 2.5: Taûi löôïng oâ nhieãm theo löôïng nhieân lieäu baùn ra naêm 2010 (taán/naêm)
Baûng 2.6: Löu löôïng xe giôø cao ñieåm treân moät soá ñöôøng chính taïi Tp Hoà Chí Minh.
U
Baûng 2.7: Noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm taïi moät soá ñieåm trong Tp Hoà Chí Minh
H
Baûng 2.8: Thoáng keâ soá löôïng phöông tieän vaän chuyeån ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh
Baûng 2.9: Nguyeân nhieân lieäu vaø hoùa chaát söû duïng trong quaù trình saûn xuaát.
Baûng 2.10: Nguoàn nguyeân nhieân lieäu söû duïng trong quaù trình saûn xuaát.
Baûng 2.11: Noàng ñoä buïi trong caùc coâng ñoaïn saûn xuaát cuûa NM Xi Maêng Haø Tieân I.
Baûng 2.12: Taûi löôïng buïi taïi 3 oáng khoùi ñöôïc CEFINEA ño ñaïc.
Baûng 2.13: Taûi löôïng chaát oâ nhieãm trong caùc oáng khoùi NM Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc.
Baûng 2.14: Taûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm trong oáng khoùi thoaùt khí cuûa loø hoà quang.
Baûng 2.15: Taûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm trong oáng khoùi thoaùt khí thaûi cuûa caùc loø caùn
nhaø maùy theùp Thuû Ñöùc.
Baûng 2.16: Coâng thöùc tính toaùn caùc heä soá σy, σz ôû khu vöïc thaønh phoá.

Trang ix
Baûng 2.17: Caùc caáp ñoä oån ñònh cuûa khí quyeån theo Pasquill.
Baûng 2.18: Toïa ñoä oáng khoùi caùc nhaø maùy.
Baûng 2.19: Thoâng soá vaät lyù caùc oáng khoùi.
Baûng 2.20: Taûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm cuûa caùc nguoàn thaûi cao moät soá nhaø maùy.
Baûng 2.21: Ñieàu kieän khí töôïng trung bình vaøo ban ngaøy töøng thaùng.
Baûng 2.22: Ñieàu kieän khí töôïng trung bình vaøo ban ñeâm trong hai muøa.
Baûng 2.23: Ñoä cao ñòa hình, chieàu cao vaø roäng cuûa toøa nhaø coâng trình keá caän.
Baûng 2.24: Noàng ñoä buïi cöïc ñaïi vaø khoaûng caùch ñeán nguoàn tính töø taâm vuøng bieåu
dieãn.
Baûng 2.25: Noàng ñoä SO2 cöïc ñaïi vaø khoaûng caùch ñeán nguoàn tính töø taâm vuøng bieåu
dieãn.
H
Baûng 2.26: Noàng ñoä NO2 cöïc ñaïi vaø khoaûng caùch ñeán nguoàn tính töø taâm vuøng bieåu
dieãn.
C
Baûng 2.27: Noàng ñoä CO cöïc ñaïi vaø khoaûng caùch ñeán nguoàn tính töø taâm vuøng bieåu
TE
dieãn.
Baûng 2.29: Toång hôïp noàng ñoä buïi (taán/km2/thaùng) trong naêm 2010.
U
Baûng 3.1: Ñaùnh giaù caùc bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí.
H

Trang x
DANH MUÏC HÌNH VEÕ
Hình 1.1: Soâng Saøi Goøn, ñoaïn qua trung taâm thaønh phoá vaø baùn ñaûo Thuû Thieâm
Hình 1.2: Heä thoáng oâ nhieãm khoâng khí
Hình 1.3: Luoàng khoùi lan truyeàn khi gaëp vaät caûn ñoài nuùi.
Hình 2.1: Quy trình coâng ngheä saûn xuaát cuûa Nhaø Maùy Xi Maêng Haø Tieân I.
Hình 2.2: Sô ñoà coâng ngheä saûn xuaát voû bao taïi Nhaø Maùy Xi Maêng Haø Tieân I.
Hình 2.3: Nhaø maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc.
Hình 2.4: Sô ñoà coâng ngheä saûn xuaát ñieän baèng daàu FO, DO.
Hình 2.5: Quy trình coâng ngheä daây chuyeàn luyeän theùp taïi Nhaø maùy theùp Thuû Ñöùc.
H
Hình 2.6: Sô ñoà khoái daây chuyeàn coâng ngheä ñuùc lieân tuïc 2 doøng.
Hình 2.7: Sô ñoà daây chuyeàn coâng ngheä caùn theùp.
C
Hình 2.8: Nhaø maùy Nhieät Ñieän Chôï Quaùn.
Hình 2.9: Nhaø maùy thaûi khí thaûi ra moâi tröôøng.
TE
Hình 2.10: Löôïng xe ñoâng ñuùc taïi Caàu Saøi Goøn.
Hình 2.11: Bieåu ñoà noàng ñoä buïi cöïc ñaïi caùc thaùng trong naêm
Hình 2.12: Bieåu ñoà noàng ñoä buïi cöïc ñaïi caùc muøa trong naêm
U
Hình 2.13: Noàng ñoä SO2 cöïc ñaïi caùc thaùng trong naêm
Hình 2.14: Noàng ñoä SO2 cöïc ñaïi caùc muøa trong naêm
H
Hình 2.15: Noàng ñoä NO2 cöïc ñaïi caùc thaùng trong naêm
Hình 2.16: Noàng ñoä NO2 cöïc ñaïi caùc muøa trong naêm
Hình 2.17: Noàng ñoä CO cöïc ñaïi caùc thaùng trong naêm
Hình 2.18: Noàng ñoä CO cöïc ñaïi caùc muøa trong naêm
Hình 2.19: Khí thaûi oâtoâ, xe maùy laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân chính gaây oâ nhieãm
khoâng khí taïi TP.HCM.
Hình 2.20: Noàng ñoä buïi cöïc ñaïi caùc thaùng trong naêm 2010
Hình 2.21: Baûn ñoà TP.HCM – noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm troïng ñieåm moät soá nuùt giao
thoâng.

Trang xi
Hình 2.22: Baûn ñoà cuïm Khu coâng nghieäp Phöôùc Long – noàng ñoä moät soá nhaø maùy gaây
oâ nhieãm.
Hình 3.1: Sô ñoà coâng ngheä xöû lyù buïi cuûa Nhaø Maùy Xi Maêng Haø Tieân I.
Hình 3.2: Sô ñoà heä thoáng thoaùt khí thaûi Nhaø maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc.
Hình 3.3: Sô ñoà xöû lyù khí thaûi cuûa loø hoà quang ñieän Nhaø Maùy Theùp Thuû Ñöùc.
Hình 3.4: Sô ñoà heä thoáng thieát bò xöû lyù khoùi thaûi do ñoát nhieân lieäu.
Hình 3.5: Sô ñoà thieát bò haáp thuï 2 caáp xöû lyù khí SO2
H
C
TE
U
H

Trang 1
TOÙM TAÉT LUAÄN VAÊN


Trong luaän vaên naøy taäp trung nghieân cöùu vaán ñeà “oâ nhieãm khoâng khí ôû
Thaønh phoá Hoà Chí Minh”. Nguyeân nhaân gaây oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí chính laø
caùc hoaït ñoäng saûn xuaát töø caùc khu coâng nghieäp, khu cheá xuaát, nhaø maùy, xí nghieäp
chöa coù heä thoáng xöû lyù khí thaûi tröôùc khi thaûi ra moâi tröôøng khoâng khí xung quanh.
Beân caïnh phaùt thaûi nhö neâu treân thì phaùt thaûi töø hoaït ñoäng giao thoâng cuõng laø
moät trong nhöõng taùc nhaân gaây oâ nhieãm khoâng khí. Löôïng phöông tieän giao thoâng
ngaøy caøng taêng, loaïi hình phöông tieän thoâ sô, chaát löôïng nhieân lieäu, maïng löôùi giao
thoâng, … laøm gia taêng phaùt thaûi caùc chaát oâ nhieãm. Nhaát laø vaøo caùc giôø cao ñieåm khi
maø moät löôïng phöông tieän lôùn taäp trung taïi moät khu vöïc nhoû vaø ñoàng thôøi xaû thaûi thì
noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm taêng leân raát cao.
H
Ñeå goùp phaàn quaûn lyù vaø baûo veä moâi tröôøng khoâng khí cho Thaønh phoá Hoà Chí
Minh thì caàn phaûi nguyeân cöùu nguyeân nhaân oâ nhieãm khoâng khí do hoaït ñoäng saûn xuaát vaø
C
caùc phöông tieän giao thoâng trong thaønh phoá, töø ñoù ñeà xuaát nhöõng bieän phaùp giaûm thieåu oâ
nhieãm moâi tröôøng khoâng khí.
TE
ABTRACT

U
This study investigated the air pollution problem in Ho Chi Minh City. The
H
main sources could be the production of industrial parks, export processing zones,
factories; and enterprises with no air exhaust treatment system before discharge into
the ambient air.
Besides emission sources as mentioned above, vehicular exhaust was also one
of the factor causing of air pollution. The amount of vehicles increases, using
primitive vehicles, fuel quality, and network traffic, ...increased emissions of
pollutants. Particular in rush hour, the level of pollutants rose high because the large
amount of vehicular concentrated in small area and exhausted at the same time.
To order to manage and protect the air environment in Ho Chi Minh City, the
possible emission sources causing air pollution should be studied, from which feasible
methods proposed to reduce air pollution.

Trang 2
MÔÛ ÑAÀU
1. ÑAËT VAÁN ÑEÀ.
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng trôû thaønh moái quan taâm
lôùn cuûa nhaân loaïi, ñaëc bieät ôû nhöõng thaønh phoá coù hoaït ñoäng saûn xuaát coâng nghieäp
phaùt trieån. Caùc hoaït ñoäng saûn xuaát coâng nghieäp moät maët thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá
nhöng maët khaùc laïi laøm gia taêng caùc taùc ñoäng xaáu ñeán moâi tröôøng, nhaát laø moâi tröôøng
khoâng khí.
Thaønh Phoá Hoà Chí Minh laø khu vöïc coù toác ñoä phaùt trieån kinh teá lôùn nhaát ôû
H
nöôùc ta, nôi taäp trung khoaûng 25% naêng löïc saûn xuaát coâng nghieäp vaø 1/3 saûn löôïng
coâng nghieäp caû nöôùc neân löôïng khí thaûi vaøo moâi tröôøng haøng naêm cuõng raát lôùn. Phaàn
C
lôùn caùc nhaø maùy xí nghieäp chöa coù heä thoáng xöû lyù oâ nhieãm khoâng khí hoaëc coù nhöng
hoaït ñoäng khoâng coù hieäu quaû vaø mang tính chaát ñoái phoù. Beân caïnh ñoù, vôùi ñaëc ñieåm
TE
cuûa moät neàn coâng nghieäp, tieåu thuû coâng nghieäp mang tính chaát saûn xuaát nhoû, coâng
nghieäp laïc haäu…, neân ngaøy caøng thaûi vaøo moâi tröôøng soáng moät khoái löôïng buïi, hôi khí
ñoäc vaø muøi hoâi khoång loà, gaây aûnh höôûng khoâng nhöõng cho coâng nhaân tröïc tieáp saûn
U
xuaát maø ngay caû daân cö khu vöïc laân caän cuõng chòu aûnh höôûng ñaùng keå. Ngoaøi ra coøn
H
coù caùc phöông tieän giao thoâng coâng coäng ít hoaëc khoâng thuaän tieän cho vieäc ñi laïi cuûa
nhaân daân cuøng vôùi hieän traïng quy hoaïch veà maïng löôùi caùc tuyeán ñöôøng khoâng ñaùp
öùng nhu caàu raát cao cuûa thöïc teá ñaõ goùp phaàn raát lôùn gaây oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng
khí ôû thaønh phoá. Ñaëc bieät laø vaøo giôø cao ñieåm thöôøng gaây ra keït xe ñoâi khi tôùi 3 hoaëc
4 giôø lieàn.
Ñeå goùp phaàn quaûn lyù vaø baûo veä moâi tröôøng cho Thaønh Phoá Hoà Chí Minh thì
caàn phaûi nghieân cöùu nguyeân nhaân oâ nhieãm khoâng khí do hoaït ñoäng saûn xuaát vaø caùc
phöông tieän giao thoâng trong thaønh phoá, töø ñoù ñeà xuaát nhöõng bieän phaùp giaûm thieåu oâ
nhieãm moâi tröôøng. Do vaäy, ñeà taøi “OÂ nhieãm khoâng khí ôû Thaønh phoá Hoà Chí Minh
– nguyeân nhaân vaø bieän phaùp giaûm thieåu” laø caàn thieát vaø caáp baùch nhaèm khoáng cheá

Trang 3
oâ nhieãm khoâng khí vaø baûo veä söùc khoûe cuûa coäng ñoàng – xaây döïng Thaønh Phoá Hoà Chí
Minh trôû thaønh moät thaønh phoá vaên minh, xanh, saïch vaø phaùt trieån beàn vöõng caû veà
kinh teá laãn moâi tröôøng.
2. MUÏC TIEÂU NGHIEÂN CÖÙU.
Tìm nguyeân nhaân vaø caùc bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm khoâng khí ôû Thaønh
Phoá Hoá Chí Minh (taäp trung chính taïi Quaän Thuû Ñöùc).
3. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU.
Ñeå hoaøn taát ñeà taøi naøy, caùc phöông phaùp sau ñaây ñöôïc choïn:
H
+ Phöông phaùp tham khaûo taøi lieäu.
C
+ Toång quan veà oâ nhieãm khoâng khí qua caùc nguoàn taøi lieäu coù saün trong vaø ngoaøi
nöôùc.
TE
+ Caùc taïp chí chuyeân ngaønh veà xaây döïng, moâi tröôøng, naêng löôïng, nhieät…
+ Caùc baùo caùo ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng cuûa moät soá nhaø maùy oâ nhieãm chính
trong thaønh phoá.
U
+ Phöông phaùp ñieàu tra vaø thu thaäp soá lieäu.

+ Phöông phaùp phaân tích vaø ñaùnh giaù.
H
+ Laäp baûn ñoà phaân boá noàng ñoä chaát oâ nhieãm töøng khu vöïc.
+ Phöông phaùp toång hôïp vaø phaân tích taøi lieäu döïa treân cô sôû taøi lieäu ñaõ thu thaäp ñöôïc
vaø keát quaû ñaùnh giaù oâ nhieãm khoâng khí ñeå ñeà xuaát bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm phuø
hôïp vôùi ñieàu kieän thöïc teá.
4. NOÄI DUNG NGHIEÂN CÖÙU.
Ñeå ñaùp öùng muïc tieâu ñeà ra, ñeà taøi taäp trung nghieân cöùu caùc vaán ñeà sau:
+ Thu thaäp caùc soá lieäu veà ñieàu kieän töï nhieân vaø kinh teá – xaõ hoäi cuûa Thaønh Phoá Hoà
Chí Minh.

Trang 4
+ Toång quan veà phaùt taùn vaø giaûm thieåu oâ nhieãm khoâng khí trong hoaït ñoäng saûn xuaát
coâng nghieäp, vaø ñöôøng giao thoâng.
+ Caùc nguyeân nhaân gaây oâ nhieãm khoâng khí ôû Thaønh phoá Hoà Chí Minh.
+ Nghieân cöùu tình hình saûn xuaát vaø vaán ñeà moâi tröôøng khoâng khí cuûa moät soá nhaø maùy
gaây oâ nhieãm chính taïi Thaønh Phoá Hoà Chí Minh.
+ Laäp baûng ñoà phaân boá noàng ñoä chaát oâ nhieãm töøng khu vöïc.
+ Ñeà xuaát caùc bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm khoâng khí cho Thaønh Phoá Hoà Chí Minh.
5. YÙ NGHÓA KHOA HOÏC VAØ THÖÏC TIEÃN CUÛA ÑEÀ TAØI.
* YÙ nghóa khoa hoïc:
H
Vôùi muïc ñích ñaùnh giaù oâ nhieãm khoâng khí cuûa Thaønh Phoá Hoà Chí Minh vaø ñeà xuaát
bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm khoâng khí thích hôïp cho thaønh phoá.
* YÙ nghóa thöïc tieãn:

C
TE
- Xaùc ñònh ñöôïc khu vöïc oâ nhieãm cuï theå nhaèm giuùp cho caùc nhaø quaûn lyù coù chieán löôïc
quy hoaïch vaø phaùt trieån vuøng saûn xuaát hôïp lyù trong quaù trình coâng nghieäp hoùa vaø ñoâ
thò hoùa cuûa Thaønh Phoá Hoà Chí Minh. Ngöôøi quaûn lyù coù theå xaây döïng ñöôïc baûn ñoà
U
hieän traïng oâ nhieãm khoâng khí, xaùc ñònh caùc nguoàn nhaïy caûm do nhöõng nguoàn thaûi
trong khu vöïc gaây ra. Töø ñoù ngöôøi quaûn lyù coù theå quy hoaïch, ñieàu chænh loaïi hình saûn
H
xuaát cho töøng khu vöïc nhaèm baûo veä moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng.
- Ñöa ra caùc bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm moâi tröôøng phuø hôïp vôùi ñieàu kieän cuûa caùc
nhaø maùy trong Thaønh Phoá Hoà Chí Minh.
6. GIÔÙI HAÏN ÑEÀ TAØI.
Ñeà taøi chæ taäp trung vaøo caùc nhaø maùy xí nghieäp vaø ñöôøng giao thoâng gaây oâ nhieãm
khoâng khí chính cuûa Thaønh Phoá Hoà Chí Minh (taäp trung chính taïi Quaän Thuû Ñöùc).

Trang 5
CHÖÔNG 1:
TOÅNG QUAN VAÁN ÑEÀ NGHIEÂN CÖÙU
1.1. ÑAËC ÑIEÅM TÖÏ NHIEÂN THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH.
1.1.1. Vò trí, ñòa hình.
Thaønh Phoá Hoà Chí Minh coù toïa ñoä 10 10' – 10 38' Baéc vaø 106 22' – 106 54'
0 0 0 0
Ñoâng, phía baéc giaùp tænh Bình Döông, Taây Baéc giaùp tænh Taây Ninh, Ñoâng vaø Ñoâng
Baéc giaùp tænh Ñoàng Nai, Ñoâng Nam giaùp tænh Baø Ròa – Vuõng Taøu, Taây vaø Taây Nam
H
giaùp tænh Long An vaø Tieàn Giang, naèm ôû mieàn Nam - Vieät Nam. Thaønh Phoá Hoà Chí
Minh caùch Haø Noäi 1.730 (km) theo ñöôøng boä, trung taâm thaønh phoá caùch bôø bieån ñoâng
C
50 (km) theo ñöôøng chim bay. Vôùi vò trí taâm ñieåm cuûa khu vöïc Ñoâng Nam AÙ, Thaønh
Phoá Hoà Chí Minh laø moät ñaàu moái giao thoâng quan troïng veà caû ñöôøng boä, ñöôøng thuûy
TE
vaø ñöôøng khoâng, noái lieàn caùc tænh trong vuøng vaø coøn laø moät cöûa ngoõ quoác teá.
Naèm trong vuøng chuyeån tieáp giöõa mieàn Ñoâng Nam Boä vaø ñoàng baèng soâng Cöûu
Long, ñòa hình Thaønh Phoá thaáp daàn töø Baéc xuoáng Nam vaø töø Ñoâng sang Taây. Vuøng
U
cao naèm ôû phía Baéc – Ñoâng baéc laø moät phaàn Taây Baéc, trung bình 10 ñeán 25 meùt. Xen
H
keõ coù moät soá goø ñoài, cao nhaát leân tôùi 32 meùt nhö ñoài Long Bình ôû Quaän 9. Ngöôïc laïi
vuøng truõng naèm ôû phía Nam – Taây Nam vaø Ñoâng nam thaønh phoá, coù ñoä cao trung
bình treân döôùi 1 meùt, nôi thaáp nhaát 0,5 meùt. Caùc khu vöïc trung taâm, moät phaàn Quaän
Thuû Ñöùc, Quaän 2, toaøn boä huyeän Hoùc Moân vaø Quaän 12 coù ñoä cao trung bình khoaûng 5
meùt tôùi 10 meùt.
1.1.2. Ñòa chaát - Thuûy vaên.
Ñòa chaát Thaønh phoá Hoà Chí Minh bao goàm chuû yeáu laø hai töôùng traàm tích
Pleistocen vaø Holocen loä ra treân beà maët. Traàm tích Pleistocen chieám haàu heát phaàn
Baéc, Taây Baéc vaø Ñoâng Baéc thaønh phoá. Döôùi taùc ñoäng cuûa caùc yeáu toá töï nhieân vaø hoaït

Trang 6
ñoäng cuûa con ngöôøi, traàm tích phuø sa coå hình thaønh nhoùm ñaát ñaëc tröng rieâng: ñaát
xaùm. Vôùi hôn 45 nghìn hecta, töùc khoaûng 23,4% dieän tích thaønh phoá, ñaát xaùm ôû
Thaønh phoá Hoà Chí Minh coù ba loaïi: ñaát xaùm cao, ñaát xaùm coù taàng loang loå ñoû vaøng
vaø hieám hôn laø ñaát xaùm gley.
H
C
TE
Hình 1.1: Soâng Saøi Goøn, ñoaïn qua trung taâm Thaønh Phoá vaø baùn ñaûo Thuû Thieâm
Veà thuûy vaên, naèm ôû vuøng haï löu heä thoáng soâng Ñoàng Nai – Saøi Goøn, Thaønh
U
Phoá Hoà Chí Minh coù maïng löôùi soâng ngoøi keânh raïch ñaát ña daïng. Soâng Ñoàng Nai baét
H
nguoàn töø cao nguyeân Laâm Vieân, hôïp löu bôûi nhieàu soâng khaùc, coù löu vöïc lôùn, khoaûng
45.000 (km 2 ). vôùi löu löôïng bình quaân 20 – 500 (m 3 /s), haøng naêm cung caáp 15 (tyû
m 3 ) nöôùc, soâng Ñoàng Nai trôû thaønh nguoàn nöôùc ngoït chính cuûa Thaønh Phoá. Soâng Saøi
Goøn baét nguoàn töø vuøng Hôùn Quaûn, chaûy qua Thuû Daàu Moät ñeán Thaønh phoá Hoà Chí
Minh, vôùi chieàu daøi 200 (km) vaø chaûy doïc treân ñòa phaän thaønh phoá daøi 80 (km). Soâng
Saøi Goøn coù löu löôïng trung bình vaøo khoaûng 54 (m 3 /s), beà roäng taïi thaønh phoá khoaûng
225 (m) ñeán 370 (m), ñoä saâu tôùi 20 (m).
Nhôø heä thoáng keânh Raïch Chieác, hai con soâng Ñoàng Nai vaø Saøi Goøn noái thoâng
ôû phaàn noäi thaønh môû roäng. Moät con soâng nöõa cuûa Thaønh phoá Hoà Chí Minh laø soâng
Nhaø Beø, hình thaønh ôû nôi hôïp löu hai soâng Ñoàng Nai vaø Saøi Goøn, chaûy ra bieån Ñoâng

Trang 7
bôûi hai ngaû chính Soaøi Raïp vaø Gaønh Raùi. Trong ñoù, ngaû Gaønh Raùi chính laø ñöôøng
thuûy chính cho taøu ra vaøo beán caûng Saøi Goøn. Ngoaøi caùc con soâng chính, Thaønh phoá
Hoà Chí Minh coøn coù moät heä thoáng keânh raïch chaèng chòt: Laùng The, Baøu Noâng, Raïch
Tra, Beán Caùt, An Haï, Tham Löông, Caàu Boâng, Nhieâu Loäc – Thò Ngheø, Beán Ngheù, Loø
Goám, Keânh Teû, Taøu Huõ, Keânh Ñoâi… . Heä thoáng soâng, keânh raïch giuùp Thaønh phoá Hoà
Chí Minh trong vieäc töôùi tieâu, nhöng do chòu aûnh höôûng dao ñoäng trieàu baùn nhaät cuûa
bieån Ñoâng, thuûy trieàu thaâm nhaäp saâu vaøo nhieàu nôi ñaõ gaây neân nhöõng taùc ñoäng xaáu
tôùi saûn xuaát noâng nghieäp vaø haïn cheá vieäc tieâu thoaùt nöôùc ôû khu vöïc noäi thaønh.
1.1.3. Khí haäu – Thôøi tieát.
H
Naèm trong vuøng khí haäu nhieät ñôùi gioù muøa caän xích ñaïo, Thaønh phoá Hoà Chí
Minh coù nhieät ñoä cao ñeàu trong naêm vaø hai muøa möa – khoâ roõ reät.
1.1.3.1. Böùc xaï maët trôøi.

C
TE
Vuøng naèm trong vaønh ñai noäi chí tuyeán neân coù löôïng böùc xaï phong phuù vaø
töông ñoái oån ñònh. Toång löôïng böùc xaï trung bình naêm vaøo khoaûng 140 (kcal/cm).
U
Cöôøng ñoä böùc xaï cöïc ñaïi vaøo thaùng 3 öùng vôùi muøa khoâ sau ñoù giaûm daàn trong
muøa möa vaø ñaït cöïc tieåu vaøo thaùng 6 vaø thaùng 7 nhö trong baûng 1.1.
H
Baûng 1.1: Phaân boá böùc xaï töøng thaùng taïi traïm Taân Sôn Nhaát (năm 2010)
Böùc xaï toång coäng Böùc xaï toång coäng
Thaùng 2 Thaùng
(Kcal/cm ) (Kcal/cm2)
1 12,2 7 8,9
2 15,2 8 9,6
3 16,0 9 9,9
4 14,5 10 10,0
5 11,1 11 10,3
6 8,9 12 10,4
Nguoàn: Trung taâm Khí töôïng - Thuûy vaên phía Nam

Trang 8
Toång soá giôø naéng trong naêm khoaûng töø 2.000 – 2.200 (giôø). Vaøo caùc muøa khoâ
trong ngaøy coù ñeán 10 – 13 (giôø) coù naéng vaø giaûm xuoáng ôû caùc thaùng muøa möa trung
bình 4 – 5 (giôø) moãi ngaøy, soá giôø naéng trong ngaøy laø 6,3 (giôø/ngaøy).
1.1.3.2. Nhieät ñoä.
Nhieät ñoä taïi khu vöïc töông ñoái ñieàu hoøa. Nhieät ñoä trung bình haøng naêm vaøo
khoaûng 27 0 C. Thaùng coù nhieät ñoä thaáp nhaát laø thaùng 12 vaø thaùng 1 do aûnh höôûng xa
cuûa aùp cao luïc ñòa bieán tính keát hôïp vôùi löôõi aùp cao Thaùi Bình Döông vôùi nhieät ñoä
trung bình khoaûng 25 – 26 0 C. Thôøi kyø noùng nhaát cuûa Thaønh Phoá laø vaøo caùc thaùng 3,
4, 5 do aûnh höôûng cuûa heä thoáng raõnh aùp thaáp noùng phía Taây, trong ñoù thaùng 4 laø
H
thaùng noùng nhaát vôùi nhieät ñoä trung bình 29,1 0 C.
Bieân ñoä giao ñoäng nhieät giöõa caùc thaùng raát nhoû, cheânh leäch nhieät ñoä trung bình
C
giöõa thaùng noùng nhaát vaø thaùng laïnh nhaát khoaûng 3 0 C ñöôïc theå hieän roõ trong baûng 1.2
TE
Baûng 1.2: Nhieät ñoä trung bình thaùng taïi traïm Taân Sôn Nhaát (năm 2010)
Thaùng Nhieät ñoä ( 0 C) Thaùng Nhieät ñoä ( 0 C)
1 25,9 7 27,4
2 26,8 8 27,3
3 28,0 9 27,1
U
4 29,1 10 26,9
5 28,7 11 26,6
H
6 27,7 12 26,0
1.1.3.3. Cheá ñoä gioù.

Khu vöïc Thaønh phoá Hoà Chí Minh chòu aûnh höôûng cuûa hai höôùng gioù chính laø
Taây – Taây Nam vaø Ñoâng – Ñoâng Baéc. Gioù Taây Nam töø AÁn Ñoä Döông thoåi vaøo muøa
möa, gioù Ñoâng Baéc töø bieån Ñoâng thoåi vaøo trong muøa khoâ.
Ngoaøi ra, Thaønh phoá Hoà Chí Minh coøn chòu aûnh höôûng cuûa gioù tín phong coù
höôùng Nam – Ñoâng Nam.

Trang 9
Toác ñoä gioù trung bình haøng naêm cuûa khu vöïc naøy laø 2,5 (m/s) vôùi höôùng gioù vaø
toác ñoä gioù trung bình haøng thaùng taïi khu vöïc ñöôïc trình baøy trong baûng 1.3.
Baûng 1.3: Höôùng gioù chuû ñaïo vaø toác ñoä gioù taïi traïm Taân Sôn Nhaát (năm 2010)
Thaùng Höôùng gioù Toác ñoä gioù (m/s)
1 Ñoâng Nam 2,1
2 Ñoâng Nam 2,0
3 Ñoâng Nam 2,0
4 Ñoâng Nam 2,0
5 Ñoâng Nam 2,4
6 Taây Nam 3,0
7 Taây Nam 3,1
8 Taây Nam 3,0
9 Taây Nam 2,8
10 Ñoâng Nam 2,5
H
11 Ñoâng Baéc 2,3
12 Ñoâng Baéc 2,1
1.1.3.4. Cheá ñoä möa.

C
TE
Naèm trong khu vöïc nhieät ñôùi gioù muøa neân löôïng möa trung bình haøng naêm lôùn
töø 1.800 – 2.000 mm vaø coù hai muøa (muøa möa vaø muøa khoâ) roõ reät coù taùc ñoäng chi
phoái moâi tröôøng caûnh quan saâu saéc.
U
Muøa möa baét ñaàu trong khoaûng thaùng 5 vaø keát thuùc trong khoaûng thaùng 11
H
nhöng coù khi keát thuùc vaøo thaùng 12, ñaây laø nhöõng thaùng taäp trung lôùn löôïng möa trong
naêm (chieám khoaûng 93% - 96% löôïng möa naêm). Löôïng möa thaùng 5 taêng nhanh gaáp
4 laàn so vôùi thaùng 4 laø do gioù muøa Taây Nam ñaõ baét ñaàu hoaït ñoäng. Sau thaùng 5, löôïng
möa tieáp tuïc taêng do ñaây laø giai ñoaïn gioù muøa Taây Nam hoaït ñoäng maïnh meõ. Vaøo
cuoái thaùng 7 ñaàu thaùng 8 thöôøng xaûy ra caùc ñôït khoâ haïn keùo daøi. Söï baát thöôøng taïo
neân hai ñænh möa, moät ñænh chính vaøo thaùng 7 vaø moät ñænh phuï vaøo thaùng 9. Thaùng
11, löôïng möa giaûm nhieàu so vôùi thaùng 10, do ñaây laø thôøi ñieåm chuyeån muøa möa sang
muøa khoâ. Thaùng 3 laø giai ñoaïn chuyeån tieáp giöõa muøa khoâ sang muøa möa neân löôïng
möa taêng raát nhanh (gaáp ñoâi so vôùi thaùng tröôùc). Löôïng möa trong thaùng 4 chuû yeáu laø
söï boäc phaùt cuûa gioù muøa Taây Nam.

Trang 10
Muøa naéng töø thaùng 11 ñeán thaùng 4 naêm sau coù löôïng möa khaù thaáp, löôïng möa
trung bình thaùng lôùn nhaát taäp trung vaøo thaùng 12, ñaït khoaûng 50 mm (baèng ¼ so vôùi
thaùng 11), thaäm chí coù thaùng löôïng möa chæ khoaûng 5 mm hoaëc hoaøn toaøn khoâng coù
möa , thöôøng taäp trung vaøo thaùng 1 vaø thaùng 2. Khoaûng cuoái thaùng 3 thöôøng xuaát hieän
nhöõng côn möa raøo vaøo chieàu toái do nhieät ñoä hoaëc do caùc nhieãu ñoäng nhoû trong ñôùi
gioù ñoâng hoaëc do löôõi cao aùp laïnh taêng cöôøng.
Baûng 1.4: Löôïng möa trung bình haøng naêm ño taïi traïm Taân Sôn Nhaát (năm 2010)
Löôïng möa trung bình Löôïng möa trung bình
Thaùng Thaùng
(mm) (mm)
1 11 7 306
2 6 8 279
3 12 9 296
H
4 52 10 285
5 205 11 146
6 283
C 12 37
Nguoàn: Trung taâm Khí töôïng – Thuûy vaên phía Nam
TE
1.1.3.5. Ñoä aåm khoâng khí.
Ñoä aåm töông ñoái cuûa khoâng khí trong khu vöïc dao ñoäng töø 75 – 86%, cao vaøo
muøa möa khoaûng 83 – 87% vaø thaáp vaøo muøa khoâ töø 71 – 74 %. Caùc thaùng coù ñoä aåm
U
trung bình cao nhaát laø caùc thaùng 9 vaø thaùng 10 vôùi ñoä aåm laø 86%, caùc thaùng coù ñoä aåm
nhoû nhaát laø thaùng 2 vaø thaùng 3 coù ñoä aåm trung bình khoaûng 71%.
H
Baûng 1.5: Ñoä aåm töông ñoái khoâng khí töøng thaùng taïi traïm Taân Sôn Nhaát (năm
2010)
Ñoä aåm töông ñoái Ñoä aåm töông ñoái
Thaùng Thaùng
(%) (%)
1 73,8 7 84,2
2 71,1 8 84,5
3 71,0 9 86,0
4 73,7 10 85,1
5 80,7 11 81,7
6 83,7 12 77,8

Trang 11
Baûng 1.6: Toång hôïp caùc yeáu toá khí töôïng ñaëc tröng thaùng taïi Tp.HCM (naêm 2010)
Thaùng
Caùc yeáu toá
1 2 3 4 5 6
Nhieät ñoä trung bình thaùng 27,3 28,4 29,4 30,3 31,3 29,3
Nhieät ñoä cao nhaát thaùng 35 36.2 37.5 37.8 38.5 38.2
Nhieät
Ngaøy xuaát hieän 29 13 17 26 31 01
ñoä 0C
Nhieät ñoä thaáp nhaát thaùng 21.1 24.0 23.9 26.3 26.5 25.1
Ngaøy xuaát hieän 20 11 11 20 01 15(2)
Thaùng
Caùc yeáu toá
7 8 9 10 11 12
Nhieät ñoä trung bình thaùng 28.3 27.9 28.6 27.5 27.2 27.4
Nhieät ñoä cao nhaát thaùng 35.2 35.0 35.7 34.7 34.1 34.4
Nhieät
Ngaøy xuaát hieän 08(2) 27(2) 23 08 16 16
ñoä 0C
H
Nhieät ñoä thaáp nhaát thaùng 24 24 23.5 22 22.7 21.8
Ngaøy xuaát hieän 25 23(3) 12 31 05 26
Thaùng
Caùc yeáu toá
Ñoä aåm trung bình thaùng

C 1
71
2
70
3
68
4
70
5
70
6
76
TE
Ñoä aåm cao nhaát thaùng 97 91 90 87 87 93
Ñoä aåm
Ngaøy xuaát hieän 20 25 24(2) 06(3) 01 15
(%)
Ñoä aåm thaáp nhaát thaùng 40 37 28 36 39 46
Ngaøy xuaát hieän 01 15 16 24 31 01
Thaùng
U
Caùc yeáu toá

7 8 9 10 11 12
Ñoä aåm trung bình thaùng 79 80 76 79 79 73
H
Ñoä aåm cao nhaát thaùng 96 94 94 97 94 94

Ñoä aåm
Ngaøy xuaát hieän 21 14(3) 28 10 29(2) 11(2)
(%)
Ñoä aåm thaáp nhaát thaùng 52 49 42 46 52 38
Ngaøy xuaát hieän 10 25 23 23 10(2) 25
Thaùng
Caùc yeáu toá
1 2 3 4 5 6
Toác ñoä gioù trung bình thaùng 1 1 1 1 1 1
Höôùng gioù thònh haønh SE SE SE SE SE NW
Gioù
Gioù Toác ñoä 7 8 7 8 7 7
(m)
maïnh Ngaøy xuaát hieän 05(2) 06(2) 06(2) 07(2) 14 02(2)
nhaát Höôùng gioù töông öùng SE E E S SE W

Trang 12
Thaùng
Caùc yeáu toá
7 8 9 10 11 12
Toác ñoä gioù trung bình thaùng 1 1 1 1 0 0
Höôùng gioù thònh haønh SW NW NW NW NW SE
Gioù
Gioù Toác ñoä 6 8 8 5 6 5
(m)
maïnh Ngaøy xuaát hieän 10(2) 09 16 02(8) 04(2) 07(4)
nhaát Höôùng gioù töông öùng SE W NW SW N W
1.2. ÑAËC ÑIEÅM KINH TEÁ XAÕ HOÄI THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH.
1.2.1. Daân soá – Lao ñoäng.
Tính ñeán cuoái naêm 2010, Thaønh phoá Hoà Chí Minh coù daân soá 7.416.429 (ngöôøi),
H
goàm 1.824.822 (hoä daân), trong ñoù: 1.509.930 (hoä) taïi thaønh thò vaø 314.892 (hoä) taïi
noâng thoân, bình quaân 3,93 (ngöôøi/hoä). Daân soá thaønh phoá taêng nhanh, trong 10 naêm töø
C
naêm 1999 – 2009 daân soá thaønh phoá taêng theâm 2.125.709 (ngöôøi), bình quaân taêng hôn
212.000 (ngöôøi/naêm), toác ñoä taêng 3,54 (%/naêm), chieám 22,32% soá daân taêng theâm cuûa
TE
caû nöôùc trong voøng 10 naêm.
Vôùi 572.132 (ngöôøi), töông ñöông vôùi daân soá moät soá tænh nhö: Quaûng trò, Ninh
U
Thuaän, quaän Bình Taân coù daân soá lôùn nhaát trong soá caùc quaän caû nöôùc. Töông töï, huyeän
Bình Chaùnh vôùi 420.109 (ngöôøi) laø huyeän coù daân soá lôùn nhaát trong soá caùc huyeän caû
H
nöôùc. Trong khi ñoù huyeän Caàn Giôø vôùi 68.846 (ngöôøi), coù daân soá thaáp nhaát trong soá
caùc quaän, huyeän cuûa thaønh phoá. Khoâng chæ laø thaønh phoá ñoâng daân nhaát Vieät Nam,
quy moâ daân soá cuûa Thaønh phoá Hoà Chí Minh coøn hôn phaàn lôùn caùc thaønh phoá lôùn, thuû
ñoâ ôû chaâu AÂu ngoaïi tröø Moscow vaø London. Theo soá lieäu thoáng keâ naêm 2009, coù
khoaûng 83,32% daân cö soáng trong khu vöïc thaønh thò. Thaønh phoá Hoà Chí Minh coù gaàn
moät phaàn ba laø daân nhaäp cö töø caùc tænh khaùc.
Cô caáu daân toäc, ngöôøi Kinh vôùi 6.699.124 (ngöôøi) chieám 93,52% daân soá thaønh
phoá, tieáp theo laø ngöôøi Hoa vôùi 414.045 (ngöôøi) chieám 5,78% coøn laïi laø caùc daân toäc
Chaêm 7.819 (ngöôøi), Khmer 24.268 (ngöôøi) …. Toång coäng coù ñeán 52/54 daân toäc ñöôïc
coâng nhaän taïi Vieät Nam coù ngöôøi cö truù taïi thaønh phoá (chæ thieáu daân toäc Boá Y vaø

Trang 13
Coáng). Ngoaøi ra coøn 1.128 (ngöôøi) ñöôïc phaân loaïi laø ngöôøi nöôùc ngoaøi, coù nguoàn goác
töø caùc quoác gia khaùc ( India, Pakistan, Indonesia, Phaùp…).
Söï phaân boá daân cö ôû Thaønh phoá Hoà Chí Minh khoâng ñoàng ñeàu, ngay caû caùc
quaän noäi oâ. Trong khi caùc quaän 3, 4, 5 hay 10, 11 coù maät ñoä leân lôùn treân 40.000
(ngöôøi/km2) thì caùc quaän 2, 9, 12 chæ khoaûng 2.000 tôùi 6.000 (ngöôøi/km2). ÔÛ caùc
huyeän ngoaïi thaønh, maät ñoä daân soá raát thaáp nhö Caàn Giôø chæ coù 96 (ngöôøi/km2). Veà
möùc ñoä gia taêng daân soá, trong khi tyû leä taêng töï nhieân 1,07% thì tyû leä taêng cô hoïc leân
tôùi 1,9%. Theo öôùc tính naêm 2005, trung bình moãi ngaøy coù khoaûng 1 trieäu khaùch vaõng
lai taïi Thaønh phoá Hoà Chí Minh. Naêm 2011 con soá naøy coøn coù theå taêng leân tôùi 2 trieäu
ngöôøi.
H
Maëc duø Thaønh phoá Hoà Chí Minh coù thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi raát cao so
C
vôùi bình quaân cuûa caû nöôùc Vieät Nam, nhöng khoaûng caùch giaøu ngheøo ngaøy caøng lôùn
do nhöõng taùc ñoäng cuûa neàn kinh thò tröôøng. Nhöõng ngöôøi hoaït ñoäng trong lónh vöïc
TE
thöông maïi cao hôn nhieàu so vôùi ngaønh saûn xuaát. Söï khaùc bieät xaõ hoäi vaãn coøn theå
hieän roõ giöõa caùc quaän noäi oâ so vôùi caùc huyeän ôû ngoaïi thaønh.
U
1.2.2. Cô sôû haï taàng.

1.2.2.1. Heä thoáng giao thoâng.
H
Nhôø ñieàu kieän töï nhieân thuaän lôïi, Thaønh phoá Hoà Chí Minh trôû thaønh moät ñaàu
moái giao thoâng quan troïng cuûa Vieät Nam vaø khu vöïc Ñoâng Nam AÙ. Khaùc vôùi Thaønh
Phoá Haø Noäi, vaän taûi thuûy ôû Thaønh phoá Hoà Chí Minh chieám moät tyû leä quan troïng. Tính
rieâng vaän taûi haøng hoùa, ñöôøng bieån chieám khoaûng 29% vaø ñöôøng soâng chieám khoaûng
20% toång khoái löôïng thoâng qua ñaàu moái thaønh phoá. Ñöôøng boä chæ chieám 44% vaän taûi
haøng hoùa nhöng chieám tôùi 85,6% vaän taûi haønh khaùch. Veà giao thoâng ñöôøng khoâng,
saân bay quoác teá Taân Sôn Nhaát laø phi tröôøng lôùn nhaát Vieät Nam veà caû dieän tích vaø
coâng suaát nhaø ga. Toaøn thaønh phoá hieän nay coù khoaûng 404.000 xe hôi vaø 4 trieäu xe
maùy.

Trang 14
Giao thoâng ñöôøng saét cuûa thaønh phoá goàm tuyeán noäi oâ vaø khu vöïc phuï caän do xí
nghieäp Lieân hieäp ñöôøng saét 3 quaûn lyù, tuyeán Baéc – Nam vaø moät vaøi ñoaïn ñöôøng
chuyeân duïng, hieän nay haàu nhö ñaõ ngöng khai thaùc. Trong thaønh phoá coù hai nhaø ga
chính: Soùng Thaàn vaø Saøi Goøn. Beân caïnh ñoù coøn coù moät soá nhaø ga nhoû nhö Dó An,
Thuû Ñöùc, Bình Trieäu, Goø Vaáp. Do maïng löôùi ñöôøng saét khoâng ñöôïc noái tröïc tieáp vôùi
caùc caûng, cô sôû ñaõ cuõ kyõ neân giao thoâng ñöôøng saét Thaønh phoá Hoà Chí Minh khoâng
phaùt trieån, chæ chieám khoaûng 6% khoái löôïng haøng hoùa vaø 0,6% khoái löôïng haønh
khaùch.
Giao thoâng ñöôøng boä, thaønh phoá coù 6 beán xe khaùch lieân tænh ñöôïc phaân boá ôû
caùc cöûa ngoõ ra vaøo: Mieàn Ñoâng, Vaên Thaùnh, Mieàn Taây, Chôï Lôùn, Taân Bình – Taây
H
Ninh, Kyù Thuû OÂn.
C
Khu vöïc Thaønh phoá Hoà Chí Minh coù boán caûng bieån chính: Saøi Goøn, Beán Ngheù,
Nhaø Beø, Taân Caûng cuøng caùc caûng soâng Bình Ñoâng, Taân Thuaän, Toân Thaát Thuyeát,
TE
Bình Lôïi, Bình Phöôùc,….Ngoaøi ra coøn coù khoaûng 50 beán ñoø phuïc vuï vaän taûi haønh
khaùch. Caûng Saøi Goøn laø moät trong nhöõng caûng lôùn nhaát Vieät Nam, chieám 25% trong
toång khoái löôïng haøng hoùa thoâng qua caùc caûng bieån caû nöôùc.
U
Giao thoâng trong noäi oâ, do toác ñoä gia taêng daân soá nhanh, quy hoaïch yeáu, heä
thoáng ñöôøng xaù nhoû, … khieán thaønh phoá luoân phaûi ñoái maët vôùi vaán ñeà uøn taéc giao
H
thoâng.
1.2.2.2. Truyeàn thoâng.
Thaønh phoá Hoà Chí Minh hieän nay coù 38 ñôn vò baùo chí thaønh phoá vaø 113 vaên
phoøng ñaïi dieän baùo chí trung öông vaø caùc tænh, 3 nhaø xuaát baûn cuûa thaønh phoá vaø 21
chi nhaùnh nhaø xuaát baûn trung öông cuøng maïng löôùi thoâng taán xaõ, caùc ñaøi phaùt thanh,
truyeàn hình ñòa phöông vaø trung öông. Toång coäng, treân ñòa baøn thaønh phoá hieän nay coù
treân moät nghìn ngöôøi hoaït ñoäng trong lónh vöïc baùo chí vaø truyeàn thoâng.

Trang 15
1.2.2.3. Kinh teá.
Thaønh phoá Hoà Chí Minh hieän giöõ vai troø ñaàu taøu kinh teá cuûa caû nöôùc Vieät
Nam. Thaønh phoá chieám chæ 0,6% dieän tích vaø 8,34% daân soá cuûa Vieät Nam nhöng laïi
chieám tôùi 20,2% toång saûn phaåm, 27,9% giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp vaø 34,9% döï aùn
nöôùc ngoaøi so vôùi caû nöôùc.
Naêm 2010, thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi ôû thaønh phoá ñaït 2.800 (USD/naêm),
cao hôn nhieàu so vôùi trung bình caû nöôùc laø 1.168 (USD/naêm). Toång GDP caû naêm 2010
ñaït 418.053 tyû (ñoàng), toác ñoä taêng tröôûng ñaït khoaûng 11,8%.
Neàn kinh teá cuûa Thaønh phoá Hoà Chí Minh ña daïng veà lónh vöïc, töø khai thaùc moû,
H
thuûy saûn, noâng nghieäp, coâng nghieäp cheá bieán, xaây döïng ñeán thöông maïi dòch vuï, du
lòch, taøi chính, …. Cô caáu kinh teá cuûa thaønh phoá, khu vöïc kinh teá nhaø nöôùc chieám
C
33,3%, ngoaøi quoác doanh chieám 44,6%, phaàn coøn laïi laø khu vöïc coù voán ñaàu tö nöôùc
ngoaøi. Veà caùc ngaønh kinh teá, dòch vuï chieám tyû troïng cao nhaát laø 51,1%. Phaàn coøn laïi,
TE
coâng nghieäp vaø xaây döïng chieám 47,7%, noâng nghieäp, laâm nghieäp vaø thuûy saûn chæ
chieám 1,2%. Tính ñeán giöõa naêm 2006 thaønh phoá coù 3 khu cheá xuaát vaø 12 khu coâng
nghieäp.
U
Veà thöông maïi, Thaønh phoá Hoà Chí Minh coù moät heä thoáng trung taâm mua saém,
H
sieâu thò vaø chôï raát ña daïng.
Tuy vaäy, neàn kinh teá cuûa Thaønh phoá Hoà Chí Minh vaãn phaûi ñoái maët vôùi nhieàu
khoù khaên. Toaøn thaønh phoá chæ coù 10% cô sôû coâng nghieäp coù trình ñoä coâng ngheä hieän
ñaïi. Trong ñoù, coù 21/212 cô sôû ngaønh deät may, 4/40 cô sôû ngaønh da giaøy, 6/68 cô sôû
ngaønh hoùa chaát, 14/144 cô sôû cheá bieán thöïc phaåm, 18/96 côû sôû cao su nhöïa, 5/46 cô sôû
cheá taïo maùy, ... coù trình ñoä coâng ngheä, kyõ thuaät saûn xuaát tieân tieán. Cô sôû haï taàng cuûa
thaønh phoá laïc haäu, quaù taûi, chæ soá giaù tieâu duøng cao, teä naïn xaõ hoäi, haønh chính phöùc
taïp, … cuõng gaây khoù khaên cho neàn kinh teá. Ngaønh coâng nghieäp thaønh phoá hieän ñang
höôùng tôùi caùc lónh vöïc coâng ngheä cao, ñem laïi hieäu quaû kinh teá hôn.

Trang 16
1.3. TOÅNG QUAN VEÀ OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ.
1.3.1. OÂ nhieãm khoâng khí.
Trong töï nhieân cuõng nhö trong caùc hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi luoân coù söï töông
taùc vôùi khí quyeån nhö trao ñoåi oxy, khí cacbonic, trao ñoåi nhieät, phaùt sinh buïi vaø hôi
ñoäc laøm bieán ñoåi thaønh phaàn hoùa hoïc cô baûn cuûa khí quyeån (78,09% N2; 20,94% O2;
0,03% CO2, hôi nöôùc vaø caùc khí trô khaùc) vôùi söï xuaát hieän nhöõng chaát khaùc coù noàng
ñoä cao gaây oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí.
Theo TCVN: 5966 – 1995 oâ nhieãm khoâng khí laø söï coù maët cuûa caùc chaát trong
khí quyeån sinh ra töø hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi hoaëc caùc quaù trình töï nhieân vaø neáu noàng
ñoä ñuû lôùn vaø thôøi gian ñuû laâu chuùng seõ aûnh höôûng ñeán söï thoaûi maùi, deã chòu, söùc khoûe
H
hoaëc lôïi ích cuûa con ngöôøi hoaëc moâi tröôøng.
C
Vaán ñeà oâ nhieãm khoâng khí coù theå chia moät caùch ñôn giaûn thaønh 3 phaàn cô baûn
sau ñaây:
TE
U
Nguoàn oâ nhieãm laø nguoàn thaûi ra caùc chaát oâ nhieãm. Chaát thaûi töø nguoàn oâ nhieãm
phaûi ñöôïc khoáng cheá taïi choã tröôùc khi thaûi vaøo khí quyeån. Caùc heä thoáng khoáng cheá oâ
H
nhieãm taïi nguoàn thaûi bao goàm thay ñoåi nhieân lieäu, nguyeân lieäu gaây oâ nhieãm nhieàu
baèng nguyeân lieäu gaây oâ nhieãm ít hoaëc khoâng gaây oâ nhieãm, caûi tieán daây chuyeàn saûn
xuaát ñeå haïn cheá oâ nhieãm, naâng cao oáng khoùi, thieát bò laøm saïch khí thaûi.
Khí quyeån laø moâi tröôøng trung gian ñeå vaän chuyeån caùc chaát oâ nhieãm töø nguoàn
phaùt taùn ñeán nôi tieáp nhaän. Khí quyeån ñöôïc chia thaønh 4 taàng döïa treân söï bieán thieân
nhieät ñoä theo ñoä cao:
+ Taàng ñoái löu: Lôùp khí quyeån tieáp giaùp vôùi maët ñaát coù beà daøy töø 10 – 12 (km)
ôû vó ñoä trung bình vaø khoaûng 16 – 18 (km) ôû caùc cöïc. Taàng ñoái löu haàu nhö hoaøn toaøn
trong suoát vôùi caùc tia böùc xaï soùng ngaén cuûa maët trôøi nhöng thaønh phaàn hôi nöôùc trong

Trang 17
taàng ñoái löu haáp thuï raát maïnh böùc xaï soùng daøi cuûa maët ñaát, do ñoù taàng ñoái löu ñöôïc
nung noùng chuû yeáu töø maët ñaát. Töø ñoù phaùt sinh ra söï xaùo troän khoâng khí theo chieàu
ñöùng, hình thaønh ngöng tuï hôi nöôùc vaø keùo theo laø maây, möa. Trong taàng ñoái löu,
nhieät ñoä giaûm theo chieàu cao trung bình khoaûng 0,5 – 0,6 0 C/100m.
+ Taàng bình löu coù ñoä cao töø 12 – 15 (km) ñeán 50 (km) treân maët ñaát, trong taàng
bình löu coù chöùa taàng ozon nhôø ñoù caùc tia cöïc tím trong thaønh phaàn böùc xaï cuûa maët
trôøi bò haáp thuï maïnh neân nhieät ñoä ôû taàng naøy taêng theo ñoä cao ñeán 0 0 C ôû ñoä cao 55
(km).
+ Taàng giöõa cuûa khí quyeån ôû phía treân taàng bình löu coù ñoä cao 50 – 55 (km)
ñeán 85 (km). Nhieät ñoä khoâng khí giaûm gaàn nhö tyû leä nghòch baäc nhaát vôùi ñoä cao vaø
H
ñaït trò soá gaàn - 100 0 C.
C
+ Taàng nhieät quyeån laø taàng treân cuøng cuûa khí quyeån coù lôùp khoâng khí loaõng.
Nhieät ñoä trong taàng nhieät quyeån taêng vaø ñaït ñeán trò soá gaàn 1.200 0 C ôû ñoä cao 700
TE
(km).
Haàu nhö caùc hieän töôïng khí töôïng chi phoái ñaëc ñieåm thôøi tieát ñeàu xaûy ra treân
taàng ñoái löu do ñoù taàng ñoái löu coù yù nghóa raát lôùn trong söï phaùt taùn chaát oâ nhieãm. ÔÛ
U
taàng ñoái löu caùc yeáu toá khí töôïng (toác ñoä gioù, höôùng gioù, nhieät ñoä khí quyeån, ñoä aåm
H
khoâng khí, böùc xaï maët trôøi, ñoä maây che phuû vaø ñoä oån ñònh cuûa khí quyeån), caùc yeáu toá
veà nguoàn thaûi töø caùc hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa con ngöôøi (nhieät ñoä khí thaûi, chieàu cao
oáng khoùi, vaän toác khí thaûi, löu löôïng khí thaûi) vaø caùc yeáu toá ñòa hình (chieàu cao, chieàu
roäng cuûa caùc coâng trình, ñoài nuùi, thung luõng) chaát oâ nhieãm seõ phaùt taùn, pha loaõng,
bieán ñoåi hoùa hoïc hay xaûy ra caùc quaù trình sa laéng khoâ, sa laéng öôùt. Caùc chaát oâ nhieãm
sô caáp sinh ra töø nguoàn coù theå bieán ñoåi thaønh caùc chaát oâ nhieãm thöù caáp. Cuoái cuøng
caùc chaát oâ nhieãm seõ aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán nguoàn tieáp nhaän.
Nguoàn tieáp nhaän chaát oâ nhieãm laø con ngöôøi, ñoäng thöïc vaät, vaät lieäu.

Trang 18
H
Hình 1.2: Heä thoáng oâ nhieãm khoâng khí
C
1.3.2. Caùc nguoàn oâ nhieãm khoâng khí.
TE
Söï phaùt thaûi cuûa chaát oâ nhieãm khoâng khí coù theå sinh ra töø nhieàu nguoàn khaùc
nhau. Nguoàn ñieåm laø nguoàn gaây oâ nhieãm coù theå xaùc ñònh ñöôïc vò trí, kích thöôùc, baûn
chaát, löu löôïng phaùt thaûi caùc taùc nhaân gaây oâ nhieãm. Nguoàn ñieåm coù theå phaân chia
U
thaønh nguoàn ñieåm cao vaø nguoàn ñieåm thaáp.

H
* Nguoàn ñieåm cao laø nguoàn coù daïng oáng khoùi, ñöùng ñoäc laäp ôû choã troáng khoâng
bò caùc chöôùng ngaïi nhö ñoài nuùi, nhaø cöûa che chaén xung quanh hoaëc ñöùng trong quaàn
theå caùc coâng trình nhöng ñoä cao cuûa noù vöôït ra ngoaøi vuøng boùng khí ñoäng do caùc vaät
caûn hoaëc coâng trình nhaø cöûa xung quanh gaây ra.
* Nguoàn ñieåm thaáp laø caùc loaïi oáng khoùi , oáng xaû, oáng thaûi khí cuûa heä thoáng
thoâng gioù, ñieàu hoøa khoâng khí, caùc loaïi oáng xaû khí cuûa thieát bò maùy moùc coâng ngheä
naèm trong vuøng boùng khí ñoäng do caùc coâng trình xung quanh gaây ra.
* Nguoàn ñöôøng laø caùc nguoàn gaây oâ nhieãm khoâng coù ñieåm coá ñònh, khoâng xaùc
ñònh ñöôïc vò trí, baûn chaát, löu löôïng caùc taùc nhaân gaây oâ nhieãm. Nguoàn oâ nhieãm chuû

Trang 19
yeáu laø caùc con ñöôøng daønh cho caùc phöông tieän giao thoâng vaän taûi nhö ñöôøng boä,
ñöôøng xe löûa, ñöôøng thuûy, ñöôøng haøng khoâng.
* Nguoàn vuøng laø nguoàn maø caùc chaát oâ nhieãm boác vaøo khí quyeån töø moät beà maët
coù dieän tích roäng. Caùc nguoàn vuøng chuû yeáu laø caùc khu chaên nuoâi lôùn, caùc khu taäp
trung nhieàu cô sôû saûn xuaát tieåu thuû coâng nghieäp, nhaø ga, beán caûng, saân bay ...
1.3.3. OÂ nhieãm khoâng khí do hoaït ñoäng coâng nghieäp.
OÂ nhieãm khoâng khí do hoaït ñoäng coâng nghieäp coù theå xuaát phaùt töø vieäc ñoát
chaùy nhieân lieäu (than, daàu, khí ñoát…) hoaëc töø quy trình coâng ngheä saûn xuaát.
H
1.3.3.1. OÂ nhieãm do ñoát nhieân lieäu
C
Nguyeân lieäu ñoát duøng trong saûn xuaát coâng nghieäp coù theå laø nguyeân lieäu raén
(than), nhieân lieäu loûng (daàu Diesel Oil, FO) vaø khí thieân nhieân (coù theå duøng ôû daïng
TE
khí hoùa loûng hoaëc khí neùn döôùi aùp suaát cao), trong ñoù daàu FO laø nhieân lieäu ñöôïc duøng
phoå bieán nhaát. Tuøy thuoäc vaøo thaønh phaàn vaø tính chaát cuûa nhieân lieäu söû duïng maø khi
ñoát seõ sinh ra caùc hôi khí ñoäc coù thaønh phaàn, tính chaát vaø noàng ñoä khaùc nhau.
U
Ñoái vôùi nhieân lieäu raén nhö than ñaù coù thaønh phaàn nhieân lieäu goàm caùc nguyeân
H
toá cacbon, hydro, nitô, oxy, löu huyønh, ñoä tro vaø ñoä aåm do vaäy khí thaûi cuûa loø hôi ñoát
than chuû yeáu mang theo buïi, CO2, CO, SO2, SO3 vaø NOx do thaønh phaàn hoùa chaát coù
trong than keát hôïp vôùi quaù trình chaùy taïo neân. Hieäu suaát söû duïng nhieân lieäu raát thaáp.
Caùc chaát oâ nhieãm naøy sinh ra do söû duïng nhieân lieäu raén cao hôn laø duøng nhieân lieäu
loûng vaø thaønh phaàn nitô, löu huyønh vaø ñoä tro trong nhieân lieäu raén thöôøng cao hôn
trong nhieân lieäu loûng, löu huyønh coù theå ñaït tôùi 6% troïng löôïng trong than ñaù vaø 4,5%
trong daàu, tyû leä nitô trong daàu vaø than ñaù töông öùng khoaûng 1% vaø gaàn baèng 2,8%.
Ñoái vôùi thaønh phaàn nhieân lieäu loûng coù thaønh phaàn nhieân lieäu cuõng gioáng nhö
than nhöng haøm löôïng caùc nguyeân toá thöôøng khi ñoát chaùy cuõng khoâng chaùy hoaøn
toaøn.Vôùi caùc thieát bò vaø coâng ngheä ñoát nhö hieän nay do vaäy seõ sinh ra caùc chaát oâ

Trang 20
nhieãm chuû yeáu nhö CO, SO2, NO2, buïi. Trong nhieân lieäu loûng thì ñoát daàu FO seõ gaây oâ
nhieãm SO2 nhieàu hôn laø ñoát daàu Diesel do thaønh phaàn löu huyønh trong daàu FO cao
hôn trong daàu Diesel. Hôn nöõa, vieäc söû duïng caùc nguyeân lieäu naøy coøn keùo theo nhieàu
nhöôïc ñieåm khaùc nhö giaûm hieäu suaát söû duïng nhieân lieäu, heä thoáng loø keành caøng, phöùc
taïp. Töï ñoäng hoùa vaø ñieàu khieån quaù trình khoù khaên, saûn phaåm chaùy cuûa nhieân lieäu
aûnh höôûng xaáu ñeán tuoåi thoï thieát bò vaø chaát löôïng vaät duïng.
Ñoái vôùi nhieân lieäu khí (khí ñoát) bao goàm caùc thaønh phaàn CO2, CO, N2, H2, H2S,
O2 vaø caùc hydrocacbon maø khí CH4 laø chuû yeáu. Khí ñoát nhieân lieäu thoâ coù chöùa H2S,
nhöng khi cheá bieán thì H2S ñöôïc khöû ñi nhaèm baûo veä moâi tröôøng neân trong khoùi thaûi
cuûa khí ñoát thieân nhieân khoâng coù khí SO2, khoâng coù tro ñi vaøo saûn phaåm chaùy. Maët
H
khaùc do deã chaùy trieät ñeå neân löôïng khí CO vaø buïi do ñoát chaùy khoâng hoaøn toaøn nhieân
lieäu cuõng raát nhoû. Quaù trình chaùy cuûa ngoïn löûa raát oån ñònh neân coù theå duy trì söï chaùy
C
ôû nhieät ñoä khoâng cao ñeå traùnh ñöôïc khaû naêng hình thaønh khí NOx vaø söï phaân hoùa
nhieät taïo ra khí CO trong khoùi thaûi.
TE
1.3.3.2. OÂ nhieãm khoâng khí töø quy trình coâng ngheä saûn xuaát.
U
Trong caùc ngaønh coâng nghieäp luoân coù heä thoáng bình chöùa, thieát bò dung tích,
ñöôøng oáng aùp löïc cao.... Töø caùc thieát bò noùi treân luoân luoân coù moät löôïng hôi khí cuûa
H
chaát chöùa beân trong thieát bò thoaùt ra ngoaøi qua khe hôû, moái noái laøm oâ nhieãm baàu
khoâng khí beân trong caùc phaân xöôûng neáu caùc thieát bò ñaët trong nhaø hoaëc laøm oâ nhieãm
baàu khí quyeån nhö nhöõng nguoàn phaùt thaûi ñoäc laäp daïng nguoàn maët hoaëc nguoàn ñöôøng
neáu thieátt bò, bình chöùa, ñöôøng oáng ñaët beân ngoaøi.
Caùc ngaønh coâng nghieäp khaùc nhau seõ söû duïng nguoàn nguyeân lieäu, quy trình
coâng ngheä khaùc nhau vì theá chaát oâ nhieãm sinh ra cuõng khaùc nhau. Coù khi moät loaïi
nguyeân lieäu nhöng coâng ngheä saûn xuaát laïc haäu thì löôïng chaát thaûi seõ cao hôn. Tuøy
töøng ngaønh coâng nghieäp vaø loaïi quy trình coâng ngheä saûn xuaát seõ sinh ra coù caùc loaïi
khí thaûi chöùa buïi vaø hôi khí ñoäc khaùc nhau. Caùc chaát oâ nhieãm mang tính chaát ñaëc
tröng cho caùc ngaønh saûn xuaát ñöôïc neâu trong baûng 1.7.

Trang 21
Ngoaøi ra nguyeân nhaân treân coøn keå ñeán tình traïng thieát bò, trình ñoä vaän haønh
cuûa coâng nhaân cuõng aûnh höôûng raát lôùn ñeán thaønh phaàn, noàng ñoä vaø tính chaát cuûa khí
thaûi.
Nhö vaäy, chaát oâ nhieãm ñieån hình do saûn xuaát coâng nghieäp gaây neân laø buïi. SO2,
NO2, CO, CO2, H2S, HF vaø hôi Pb, trong ñoù phoå bieán nhaát laø buïi SO2, NO2.
Baûng 1.7: Caùc chaát oâ nhieãm ñaëc tröng cho töøng ngaønh saûn xuaát.
Ngaønh saûn xuaát Caùc chaát oâ nhieãm ñaëc tröng
Ngaønh coâng nghieäp naêng löôïng
Nhaø maùy nhieät ñieän, loø nung, noài hôi ñoát Buïi, SOx, NOx, COx, hydrocacbon,
baèng nhieân lieäu hoùa thaïch. aldehyt
Ngaønh coâng nghieäp luyeän kim
H
Luyeän kim, ñuùc Buïi, SO2, COx ( CO, CO2), HF, chì
Ngaønh saûn xuaát phaân boùn
Superphotphat, phaân laân nung chaûy Buïi, HF, SiF4, SO3
Ureâ C
Ngaønh coâng nghieäp vaät lieäu xaây döïng
Saûn xuaát xi maêng, vaät lieäu xaây döïng
CO, CO2, NH3, SO2
Buïi SO2, CO, CO2, NOx, HF

TE
Toâm maï keõm Buïi kim loaïi, NH3, HCl, SO2
Ngaønh coâng nghieäp nheï
Deät, nhuoäm Buïi, hôïp chaát höõu cô
Saûn xuaát giaáy Buïi, H2S, mercaptan, dimetylsunfit, Cl
U
Goám söù, thuûy tinh Buïi, COx,

Xaø boâng, boät giaët Buïi, kieàm
Saûn xuaát thuoác laù Buïi, muøi, nicoâtin, menthol
H
Coâng ngheä thuoäc da Muøi hoâi

Saûn xuaát nhöïa, cao su, chaát deûo Buïi, muøi hoâi, hôïp chaát löu huyønh
Ngaønh coâng nghieäp thöïc phaåm
Cheá bieán haït ñieàu Buïi, muøi hoâi, phenol
Cheá bieán söõa, thòt, caù, haûi saûn Muøi hoâi, Cl, NH3, CFC
Chaên nuoâi NH3, muøi hoâi ( H2S, mercaptan…)
1.3.4. Taùc haïi cuûa oâ nhieãm khoâng khí.
Caùc chaát oâ nhieãm sau khi thaûi vaøo moâi tröôøng seõ bò phaùt taùn trong khoâng khí
trôû thaønh nguoàn gaây haïi cho moâi tröôøng vaø söùc khoûe con ngöôøi. Beân caïnh ñoù chuùng

Trang 22
coøn aûnh höôûng ñeán söï sinh tröôûng, phaùt trieån cuûa ñoäng thöïc vaät, laøm hö hoûng vaät lieäu
vaø myõ quan caùc coâng trình kieán truùc.
1.3.4.1. Taùc ñoäng ñoái vôùi con ngöôøi vaø ñoäng vaät.
Söùc khoûe vaø tuoåi thoï cuûa con ngöôøi phuï thuoäc vaøo raát nhieàu vaøo ñoä trong saïch
cuûa moâi tröôøng khoâng khí xung quanh. Löôïng khoâng khí maø cô theå caàn cho söï hoâ haáp
haøng ngaøy khoaûng 10 (m3), neáu trong khoâng khí coù laãn nhieàu chaát ñoäc haïi thì thoâng
qua heä thoáng hoâ haáp nhöõng chaát ñoäc haïi seõ thaâm nhaäp saâu vaøo cô theå gaây ra moät soá
beänh nhö lao, suyeãn, ho, ung thö phoåi, dò öùng, .... Maët khaùc chuùng coù theå gaây caùc
beänh veà da, maét, nguy hieåm nhaát laø gaây ung thö, taùc ñoäng ñeán heä thaàn kinh. Ñoäng vaät
H
cuõng bò taùc ñoäng bôûi oâ nhieãm khoâng khí nhöng baèng caùch giaùn tieáp nhö aên laù caây bò
nhieãm ñoäc hoaëc tröïc tieáp qua ñöôøng hoâ haáp.
1.3.4.2. Taùc ñoäng ñoái vôùi thöïc vaät.

C
TE
Khi moâi tröôøng khoâng khí bò oâ nhieãm, caùc quaù trình quang hôïp, hoâ haáp, thoaùt
hôi nöôùc cuûa caây ñeàu bò aûnh höôûng vaø bieåu hieän baèng trieäu chöùng nhö caây phaùt trieån
U
chaäm, naêng suaát thaáp, chaùy laù, khoâ caây, toån haïi saéc toá laøm laù bò ñoåi maøu do quaù trình
quang hôïp vaø hoâ haáp bò haïn cheá.
H
Caù bieät cuõng coù chaát oâ nhieãm coù taùc duïng toát ñoái vôùi thöïc vaät, laøm taêng cöôøng
sinh tröôûng caây nhö laø caùc chaát photpho, nitô laø nhöõng chaát dinh döôõng toát cho caùc
loaïi taûo phaùt trieån.
1.3.4.3. Taùc ñoäng ñoái vôùi vaät lieäu.
Buïi trong khoâng khí laøm maøi moøn caùc coâng trình, ñaëc bieät laø caùc coâng trình ôû
ngoaøi trôøi. Caùc khí axit keát hôïp vôùi nöôùc thaám vaøo vaät lieäu laøm aên moøn vaät lieäu, giaûm
tuoåi thoï coâng trình, taêng nhanh toác ñoä söûa chöõa, bieán ñoåi maøu saéc cuûa lôùp sôn beân
ngoaøi coâng trình.

Trang 23
1.3.4.4. Taùc ñoäng ñoái vôùi moâi tröôøng.
Caùc chaát oâ nhieãm khoâng khí coù theå di chuyeån theo gioù, maây, töø vuøng naøy ñeán
vuøng khaùc do ñoù phaïm vi gaây haïi raát roäng. Ngoaøi vieäc gaây ra hieän töôïng oâ nhieãm cuïc
boä ôû töøng ñòa phöông thì oâ nhieãm khoâng khí coøn gaây neân moät soá hieän töôïng oâ nhieãm
moâi tröôøng coù tính toaøn caàu nhö hieäu öùng nhaø kính, loã thuûng taàng ozon…
Taùc haïi cuûa oâ nhieãm khoâng khí ñoái vôùi moâi tröôøng raát lôùn, vì vaäy xaùc ñònh
nguoàn oâ nhieãm töø ñoù khoanh vuøng aûnh höôûng ñeå coù nhöõng bieän phaùp giaûm thieåu oâ
nhieãm, ngaên chaën taùc haïi ñoái vôùi moâi tröôøng laø ñieàu caàn thieát.
1.4. TOÅNG QUAN VEÀ PHAÙT TAÙN CHAÁT OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ TÖØ NGUOÀN
H
ÑIEÅM CAO.
C
Söï phaùt taùn oâ nhieãm laø söï lan truyeàn caùc chaát oâ nhieãm trong khí quyeån. Ñoäng
löïc cuûa quaù trình laø do chuyeån ñoäng cuûa doøng chaát thaûi vaø doøng khoâng khí trong khí
TE
quyeån, söï cheânh leäch nhieät ñoä vaø söï cheânh leäch noàng ñoä chaát oâ nhieãm trong doøng thaûi
vôùi khoâng khí xung quanh.
U
1.4.1. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán söï phaùt taùn chaát oâ nhieãm.
H
Trong khí quyeån caùc phaân töû oâ nhieãm seõ chuyeån ñoäng nhôø coù söï khuyeách taùn
phaân töû vaø khuyeách taùn roái. Söï khuyeách taùn ñoù seõ ñöa ñeán söï trao ñoåi nhieät, trao ñoåi
chaát oâ nhieãm, hôi nöôùc vaø caùc phaân töû chuyeån ñoâng nhoû khaùc. Söï khuyeách taùn chaát oâ
nhieãm trong khoâng gian khoâng chæ phuï thuoäc vaøo caùc thoâng soá cuûa nguoàn thaûi maø coøn
phuï thuoäc vaøo khí töôïng, ñòa hình cuûa khu vöïc, caùc coâng trình xaây döïng vaø tính chaát
cuûa hoãn hôïp chaát thaûi ñoäc haïi.

Trang 24
1.4.1.1. Caùc yeáu toá veà nguoàn thaûi.
Taûi löôïng oâ nhieãm laø khoái löôïng chaát oâ nhieãm thaûi ra ngoaøi khí quyeån trong
moät ñôn vò thôøi gian. Taûi löôïng oâ nhieãm caøng lôùn thì coù nghóa laø chaát oâ nhieãm thaûi ra
trong khí quyeån caøng nhieàu vaø möùc ñoä oâ nhieãm caøng taêng.
Toác ñoä cuûa khí thaûi laø vaän toác cuûa khí thaûi tröôùc khi thaûi ra khoûi nguoàn. Thoâng
thöôøng ñoù laø vaän toác cuûa khí thaûi tính theo ñöôøng kính ñænh cuûa nguoàn. Vaän toác khí
thaûi phaûi lôùn hôn 18 (m/s), thöôøng choïn (30m/s). Vaän toác khí thaûi caøng lôùn thì phaùt taùn
chaát oâ nhieãm caøng xa vaø ngöôïc laïi.
Nhieät ñoä cuûa khí thaûi laø nhieät ñoä trong oáng khoùi tröôùc khi thaûi ra khí quyeån.
H
Nhieät ñoä cuûa khí thaûi caøng cao thì daãn ñeán söï cheânh leäch nhieät ñoä cuûa khí thaûi vaø
khoâng khí beân ngoaøi caøng cao, do vaäy, chieàu cao cuûa oáng khoùi lôùn thuùc ñaåy chaát oâ
C
nhieãm vaøo khoâng khí ñi xa hôn. Maët khaùc khi nhieät ñoä cuûa khí thaûi cao laøm giaûm aùp
löïc vì vaäy khoâng khí seõ nôû ra neân nheï hôn vaø bay xa hôn.
TE
Chieàu cao cuûa nguoàn laø chieàu cao tính töø maët ñaát ñeán ñænh oáng khoùi hay coøn
goïi laø chieàu cao cuûa oáng khoùi. OÁng khoùi seõ giuùp cho caùc chaát dô baån loaõng ra vaø phaân
taùn trong khoâng khí. Noàng ñoä chaát oâ nhieãm tyû leä nghòch vôùi bình quaân chieàu cao cuûa
U
oáng khoùi töùc laø neáu chieàu cao cuûa nguoàn caøng cao thì khaû naêng phaùt taùn chaát oâ nhieãm
H
caøng xa, noàng ñoä chaát oâ nhieãm treân maët ñaát caøng nhoû vaø ngöôïc laïi. Tuy nhieân vieäc
naâng cao chieàu cao cuûa nguoàn ñeå pha loaõng khí thaûi cuõng chæ coù giôùi haïn do chuùng
coøn phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá kinh teá, kyõ thuaät khi xaây döïng.
Ñöôøng kính ñænh cuûa nguoàn laø ñöôøng kính trong cuûa oáng khoùi. Neáu oáng khoùi coù
daïng hình cong thì ñoù laø ñöôøng kính trong taïi ñænh oáng khoùi. Thoâng soá naøy coù lieân
quan ñeán löu löôïng vaø toác ñoä chuyeån ñoäng cuûa khí thaûi tröôùc khi ra khoûi oáng khoùi.
Ñöôøng kính cuûa oáng khoùi caøng nhoû thì toác ñoä khí thaûi caøng lôùn vaø quaù trình phaùt taùn
caøng xa vaø ngöôïc laïi.
Baûn chaát cuûa khí thaûi laø tính chaát vaät lyù, hoùa hoïc cuûa chaát oâ nhieãm. Caùc tính
chaát naøy cuõng coù aûnh höôûng raát lôùn ñeán quaù trình phaùt taùn cuûa chaát oâ nhieãm trong khí
Trang 25
quyeån. Caùc chaát khí thöôøng phaùt taùn xa hôn chaát loûng, caùc chaát coù troïng löôïng lôùn
thöôøng deã laéng ñoïng hôn caùc chaát coù troïng löôïng nhoû.
1.4.1.2. Caùc yeáu toá khí töôïng.
Caùc yeáu toá khí töôïng coù aûnh höôûng ñeán quaù trình phaùt taùn chaát oâ nhieãm trong
khoâng khí laø gioù, höôùng gioù, toác ñoä gioù, ñoä aåm cuûa khoâng khí vaø löôïng möa, nhieät ñoä
cuûa khoâng khí, ñoä beàn vöõng cuûa khí quyeån.
Aûnh höôûng cuûa gioù: gioù ñöôïc hình thaønh do cheânh leäch aùp suaát cuûa khoâng khí
giöõa caùc vuøng vôùi nhau. Ñaây laø yeáu toá quan troïng nhaát laøm cho khí quyeån khoâng oån
ñònh, laø nhaân toá quan troïng ñeå xaùc ñònh ñoä beàn vöõng cuûa khí quyeån trong moâ hình tính
H
toaùn. Gioù gaây ra caùc doøng chaûy roái cho khoâng khí ôû lôùp saùt maët ñaát. Doøng chaûy roái
cuûa khoâng khí ñöôïc ñaëc tröng baèng vieäc xaùo troän caùc phaân töû khí ôû caùc lôùp xaùc caïnh
C
nhau. Do caùc xaùo troän naøy, caùc phaàn töû chaát oâ nhieãm ñöôïc nhanh choùng chuyeån sang
TE
caùc lôùp khoâng khí laân caän nhôø vaäy maø caùc chaát oâ nhieãm ñöôïc phaùt taùn ra xa.
AÛnh höôûng cuûa toác ñoä gioù: Toác ñoä gioù laø toác ñoä chuyeån ñoäng cuûa khoâng khí do
cheânh leäch aùp suaát cuûa khoâng khí giöõa caùc vuøng vôùi nhau. Toác ñoä gioù seõ taêng leân
U
theo söï taêng cheânh leäch aùp löïc khí quyeån. Ñoái vôùi taàng khoâng khí saùt maët ñaát thì toác
ñoä gioù ban ngaøy lôùn hôn, ngöôïc laïi ôû treân cao thì ban ñeâm laïi coù toác ñoä gioù lôùn hôn.
H
Thöôøng toác ñoä gioù taêng theo ñoä cao do möùc ñoä xaùo troän phoå bieán trong khí quyeån ôû
töøng thôøi gian, ñòa ñieåm vaø ñòa theá beà maët goà gheà gaây ra ma saùt beà maët. Toác ñoä gioù
caøng cao taàn suaát höôùng gioù caøng lôùn thì möùc ñoä phaùt taùn caøng taêng nghóa laø chaát oâ
nhieãm ñöôïc vaän chuyeån caøng xa vuøng vaø noàng ñoä chaát oâ nhieãm caøng ñöôïc pha loaõng
bôûi khoâng khí saïch vaø ngöôïc laïi khi toác ñoä gioù vaø taàn suaát höôùng gioù nhoû hay gaàn
baèng khoâng (laëng gioù) thì chaát oâ nhieãm khoâng ñöôïc vaän chuyeån ñi xa maø chuïp xuoáng
maët ñaát gaây neân tình traïng oâ nhieãm cao nhaát taïi khu vöïc nhaø maùy saûn sinh ra chaát
thaûi.

Trang 26
Nhieät ñoä khoâng khí laø ñaïi löôïng bieåu thò möùc ñoä noùng hay laïnh cuûa khoâng khí.
Nhieät ñoä aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán quaù trình phaùt taùn vaø chuyeån hoùa chaát oâ nhieãm
trong khí quyeån. Nhieät ñoä caøng cao thì toác ñoä phaûn öùng hoùa hoïc dieãn ra trong khí
quyeån caøng lôùn vaø thôøi gian löu caùc chaát oâ nhieãm trong khí quyeån caøng nhoû.
Thoâng thöôøng, ôû taàng ñoái löu caøng leân cao nhieät ñoä khoâng khí caøng giaûm vôùi
gradient nhieät theo chieàu thaúng ñöùng khoaûng 0,60 - 10 C/100m neân chaát oâ nhieãm
khuyeách taùn trong khí quyeån deã daøng hôn thì goïi laø khí quyeån ôû traïng thaùi khoâng oån
ñònh. Neáu traïng thaùi nhieät ñoä cuûa khoâng khí coù ñaëc tính ngöôïc laïi, nhieät ñoä beân treân
cao hôn beân döôùi laøm cho chaát oâ nhieãm khuyeách taùn theo chieàu cao khoâng deã daøng
thì goïi khí quyeån ôû traïng thaùi oån ñònh. Söï nghòch ñaûo nhieät laø hieän töôïng ñieån hình
H
cuûa traïng thaùi oån ñònh cuûa khí quyeån laøm cho chaát oâ nhieãm khoù phaùt taùn leân cao vaø ra
xa neân noàng ñoä chaát oâ nhieãm trong khoâng khí treân maët ñaát gaàn nguoàn oâ nhieãm raát
C
cao. Khi coù hieän töôïng nghòch nhieät xaûy ra cuøng luùc laëng gioù thì raát nguy hieåm.
TE
Yeáu toá naøy coøn lieân quan ñeán quaù trình phaùt taùn chaát oâ nhieãm thoâng qua hieäu
soá nhieät ñoä giöõa khí thaûi vaø khoâng khí trong khí quyeån.
Ñoä aåm khoâng khí ñöôïc ñaëc tröng bôûi 2 ñaïi löôïng ñoä aåm töông ñoái vaø ñoä aåm
U
tuyeät ñoái. Ñoä aåm tuyeät ñoái laø löôïng hôi nöôùc chöùa trong 1(m3) khoâng khí. Löôïng hôi
nöôùc chöùa trong khoâng khí phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä vaø aùp suaát hôi nöôùc. Ñoä aåm töông
H
ñoái laø tyû leä giöõa aùp suaát rieâng phaàn cuûa hôi nöôùc trong khí aåm vaø aùp suaát rieâng phaàn
cuûa hôi nöôùc khi khoái khí ñaõ baûo hoøa ôû cuøng moät nhieät ñoä.
Trong ñieàu kieän bình thöôøng hôi nöôùc chöùa trong khí quyeån ôû traïng thaùi chöa
baûo hoøa, gaëp khi trôøi möa ñoä aåm cuûa khoâng khí taêng leân, caùc haït buïi lô löûng trong
khoâng khí coù theå lieân keát vôùi nhau taïo thaønh caùc haït to hôn vaø rôi nhanh xuoáng ñaát.
Ñoä aåm cao taïo ñieàu kieän hình thaønh söông buø coù theå ngaên caûn böùc xaï cuûa maët trôøi
xuoáng beà maët traùi ñaát vaø baèng caùch ñoù keùo daøi tình traïng nghòch nhieät coøn ngöôïc laïi
khoâng khí coù ñoä aåm caøng thaáp thì khaû naêng phaùt taùn, pha loaõng khí thaûi caøng cao. Vôùi

Trang 27
nhöõng ngaøy trôøi naéng thì khí thaûi phaùt taùn toát hôn nhöõng ngaøy trôøi aåm thaáp hoaëc vuøng
coù nhieàu söông muø.
Möa seõ cuoán theo caùc loaïi buïi vaø chaát oâ nhieãm coù trong khí quyeån chuyeån caùc
chaát oâ nhieãm khoâng khí vaøo moâi tröôøng ñaát, nöôùc laøm giaûm noàng ñoä chaát naøy trong
khoâng khí, möa seõ pha loaõng vaø mang theo caùc chaát oâ nhieãm treân maët ñaát. Chaát löôïng
möa tuøy thuoäc vaøo chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí cuûa khu vöïc.
Böùc xaï maët trôøi vaø ñoä maây che phuû: böùc xaï maët trôøi aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán
nhieät ñoä, ñoä aåm trong khu vöïc, ñoä beàn vöõng moâi tröôøng khí quyeån vaø thoâng qua ñoù
aûnh höôûng ñeán quaù trình phaùt taùn chaát oâ nhieãm. Nhöõng phaûn öùng quang hoùa vaø söï
sinh ra chaát oâ nhieãm thöù caáp thì phuï thuoäc vaøo böùc xaï maët trôøi tieáp xuùc coù saün. Möùc
H
ñoä bao phuû maây seõ aûnh höôûng tôùi böùc xaï maët trôøi.
C
1.4.1.3. AÛnh höôûng cuûa ñòa hình ñoái vôùi söï phaùt taùn chaát oâ nhieãm.
TE
Ñòa hình coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán ñaëc ñieåm phaân boá nhieät cuûa khí quyeån vaø
höôùng gioù cuûa khu vöïc. ÔÛ ñòa hình phöùc taïp thöôøng xaûy ra söï thay ñoåi cheá ñoä nhieät vaø
höôùng gioù theo muøa, theo thôøi gian trong ngaøy.
U
ÔÛ caùc vuøng ñòa hình khoâng baèng phaúng nhö ñoài nuùi, vöïc saâu, thung luõng thì
höôùng vaø toác ñoä gioù raát khaùc so vôùi ñòa hình vuøng baèng phaúng, xuaát hieän caùc vuøng
H
xoaùy quaån ôû döôùi caùc luõng saâu, phía sau caùc ñoài goø doác cuõng nhö coù theå coù caùc luoàng
gioù laïnh tröôït doïc theo caùc trieàn doác xuoáng caùc thung luõng.
ÔÛ phía höôùng gioù cuûa söôøn ñoài luoàng khoùi chuyeån ñoäng theo caùc ñöôøng doøng
cuûa khoâng khí vaø do ñoù coù xu höôùng vöøa va ñaäp vaøo söôøn ñoài vöøa bò haát ngöôïc leân
cao, vì vaäy noàng ñoä chaát oâ nhieãm treân maët ñaát seõ taêng cao so vôùi ñòa hình baèng
phaúng.
ÔÛ phía khuaát gioù cuûa ngoïn ñoài, böùc tranh caøng phöùc taïp hôn do coù hieän töôïng
quaån gioù laøm cho chaát oâ nhieãm bò tuø ñoïng laïi trong khu vöïc naøy vaø khoâng lan toûa
ñöôïc ra xa hôn nöõa.

Trang 28
Hình 1.3: Luoàng khoùi lan truyeàn khi gaëp vaät caûn ñoài nuùi.
1.4.1.4. AÛnh höôûng cuûa coâng trình xaây döïng vôùi söï phaùt taùn oâ nhieãm.
H
Khi gioù di chuyeån gaëp vaät caûn laø caùc coâng trình xaây döïng thì tröôøng vaän toác gioù
bò thay ñoåi, luoàng gioù bò bieán daïng, keùo theo söï phaân boá noàng ñoä chaát oâ nhieãm trong
C
luoàng khoùi cuõng nhö treân maët ñaát bò thay ñoåi.
TE
ÔÛ maët ñoùn gioù, khoâng khí bò doàn neùn laïi laøm taêng aùp suaát tónh cuûa khoâng khí
taïi ñoù, aùp suaát tónh naøy coù xu höôùng ñaåy doøng gioù leân cao. Phía sau vaät caûn do gioù bò
caûn bôùt neân aùp suaát tónh giaûm xuoáng hình thaønh neân moät vuøng xoaùy quaån keùo daøi
U
theo chieàu gioù tôùi moät khoaûng caùch naøo ñoù treân maët ñaát, taïi ñoù gioù môùi laáy laïi ñöôïc
vaän toác vaø höôùng cuõ. Vuøng xoaùy quaån naøy ñöôïc goïi laø vuøng boùng rôïp khí ñoäng cuûa
H
vaät caûn.
Trong vuøng boùng rôïp khí ñoäng, toác ñoä di chuyeån cuûa gioù raát nhoû khoâng khí trao
ñoåi vôùi khoâng khí xung quanh keùm deã gaây caùc hieän töôïng tích tuï chaát oâ nhieãm.
Ñoái vôùi nhaø cöûa ñöùng ñoäc laäp töï do coù caùc oâ vaêng, loã cöûa thoâng gioù neân quy
luaät cuûa boùng rôïp khí ñoäng coù phaàn thay ñoåi theo xu höôùng giaûm chieàu cao vaø chieàu
xa cuûa vuøng boùng rôïp khí ñoäng.
Khi coù nhieàu coâng trình noái tieáp nhau theo chieàu gioù thì vuøng khoâng gian giöõa
caùc daõy nhaø seõ coù vuøng gioù quaån.

Trang 29
1.4.1.5. AÛnh höôûng ñieàu kieän thôøi tieát ñeán ñoä oån ñònh cuûa khí quyeån.
Ñoä oån ñònh cuûa khí quyeån laø moät trong nhöõng yeáu toá quan troïng nhaát aûnh
höôûng ñeán söï khuyeách taùn chaát oâ nhieãm trong khoâng khí. Söï hình thaønh ñoä oån ñònh
khí quyeån laø do khoâng khí bò giaõn nôû hay co laïi khi noùng hay laïnh. Khí quyeån coù 3
loaïi traïng thaùi:
+ OÅn ñònh töø vöøa ñeán maïnh: quaù trình khuyeách taùn caùc chaát oâ nhieãm bò haïn cheá.
+ Trung tính: söï khuyeách taùn caùc chaát oâ nhieãm khoâng thuaän lôïi baèng ñieàu kieän khoâng
oån ñònh.
+ Khoâng oån ñònh: chaát oâ nhieãm khuyeách taùn ra moâi tröôøng xung quanh ñöôïc thuaän lôïi
H
vaø nhanh choùng.
C
1.4.2. Tình hình söû duïng moâ hình toaùn ñeå moâ phoûng söï phaùt taùn chaát oâ nhieãm
khoâng khí treân theá giôùi vaø trong nöôùc.

TE
1.4.2.1. Treân theá giôùi.
Vieäc söû duïng moâ hình toaùn hoïc ñeå giaûi baøi toaùn oâ nhieãm ñöôïc baét ñaàu töø naêm
U
1859 do Angus Smith duøng ñeå tính toaùn söï phaân boá noàng ñoä khí CO2 ôû thaønh phoá
Manchester - Vöông Quoác Anh theo phöông phaùp toaùn hoïc cuûa Gauss.
H
Naêm 1961: Pasquill, Gifford hoaøn thieän vaø ñeà xuaát moâ hình tính phaùt taùn chaát
oâ nhieãm σx, σy theo ñònh luaät Gauss vaø ñeán nay ñöôïc söû duïng roäng raõi.
Töø nhöõng naêm 70 trôû laïi ñaây, vieäc duøng moâ hình toaùn ñeå giaûi baøi toaùn phaùt taùn
chaát oâ nhieãm khoâng khí ñöôïc phaùt trieån maïnh. Caùc nhaø khoa hoïc moâi tröôøng cuûa caùc
nöôùc Myõ, Anh, Phaùp, Hunggari, AÁn ñoä, Nhaät baûn, Trung Quoác, Lieân xoâ (tröôùc ñaây), …
öùng duïng hoaøn thieän moâ hình tính theo ñieàu kieän cuûa moãi nöôùc.
Moâ hình ISCST-3 (Industrial Source Complex – Short Term 3) laø moâ hình phaân
taùn kieåu Gauss söû duïng ñeå ñaùnh giaù taùc ñoäng cuûa nguoàn ñôn trong caùc ngaønh coâng
nghieäp taïi Myõ.

Trang 30
Moâ hình AERMOD cuûa Cuïc baûo veä moâi tröôøng Hoa Kyø US EPA, moâ hình naøy
xöû lyù phaùt taùn ôû nhöõng ñòa hình trung vaø phöùc taïp, goàm 3 phaàn (AERMIC moâ hình
phaùt taùn khí, AERMAP boä tieàn xöû lyù ñòa hình, AERMET xöû lyù khí töôïng).
Moâ hình CALPUFF laø moâ hình ñöôïc cuïc Baûo veä moâi tröôøng Myõ löïa choïn ñeå
ñaùnh giaù aûnh höôûng cuûa coâng nghieäp, moâ hình goàm 3 phaàn CALMET (moâ hình khí
töôïng 3 chieàu), CALMET (moâ hình phaùt taùn khoâng khí), CALPOST (moâ hình keát hôïp
sau xöû lyù).
Caùc moâ hình ISCST–3, AERMOD, CALPUFF ñeàu döïa vaøo moâ hình Gauss vaø
ñöôïc cuïc baûo veä moâi tröôøng söû duïng ñeå quaûn lyù chaát löôïng khoâng khí taïi Myõ do aûnh
H
höôûng cuûa caùc nhaø maùy coâng nghieäp.
Moâ hình ADMS–3 (Atmospheric Dispersion Modeling System 3) cuûa Vieän

C
nghieân cöùu moâi tröôøng Cambridge ñöôïc moâi tröôøng Anh söû duïng ñeå ñaùnh giaù chaát
TE
löôïng khoâng khí do hoaït ñoäng coâng nghieäp taïi Anh.
Moâ hình AirQUIS cuûa vieän nghieân cöùu khoâng khí Na Uy (NILU) ñaây laø daïng
moâ hình soá trò keát hôïp giöõa 2 kieåu Euler vaø Largrange söû duïng ñeå tính toaùn noàng ñoä
U
chaát oâ nhieãm khoâng khí trong caùc khu ñoâ thò töø nguoàn thaûi giao thoâng, sinh hoaït vaø
coâng nghieäp.
H
1.4.2.2. Trong nöôùc.
ÔÛ Vieät Nam, trong nhöõng naêm gaàn ñaây, vieäc söû duïng moâ hình toaùn ñeå phuïc vuï
cho coâng cuï quaûn lyù chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí ñaõ ñöôïc moät soá cô quan nghieân
cöùu vaø quaûn lyù moâi tröôøng quan taâm ôû goùc ñoä khaùc nhau nhaèm:
+ Döï ñoaùn ñöôïc taùc ñoäng cuûa nguoàn thaûi môùi tröôùc khi chuùng ñöôïc xaây döïng
vaø cuõng cho pheùp kieåm tra nhöõng taùc ñoäng khaùc nhau veà kieåm soaùt chaát oâ nhieãm
tröôùc khi nhöõng thay ñoåi thaät söï taïo ra ñoái vôùi nguoàn oâ nhieãm.

Trang 31
+ Ñaùnh giaù chaát löôïng khoâng khí trong phaïm vi moät khu vöïc hay nhöõng vuøng
roäng lôùn.
Moâ hình khuyeách taùn chaát oâ nhieãm trong khoâng khí ñöôïc löïa choïn aùp duïng ôû
Vieät Nam laø moâ hình Gauss vaø moâ hình Berliand, trong ñoù moâ hình Gauss ñöôïc phoå
bieán roäng raõi.
1.5. TOÅNG QUAN CAÙC BIEÄN PHAÙP GIAÛM THIEÅU OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ.
Vôùi trình ñoä khoa hoïc kyõ thuaät coâng ngheä hieän nay, chuùng ta chöa theå loaïi tröø
chaát thaûi oâ nhieãm trong quaù trình saûn xuaát, caùc hoaït ñoäng veà giao thoâng vaän taûi, do
vaäy ñeå ngaên chaën haäu quaû nguy haïi cuûa caùc chaát oâ nhieãm ñeán moâi tröôøng khoâng khí
H
xung quanh, haïn cheá nhöõng taùc ñoäng ñeán söùc khoûe con ngöôøi, ñoäng vaät, thöïc vaät,
coâng trình xaây döïng thì caàn nhöõng bieän phaùp giaûm thieåu phuø hôïp vôùi moãi nhaø maùy,
C
moãi tuyeán ñöôøng giao thoâng laø raát caàn thieát.
TE
1.5.1. Bieän phaùp di dôøi caùc nhaø maùy oâ nhieãm.
Vieäc di dôøi nhaø maùy töø vò trí naøy ñeán vò trí khaùc coù khoaûng caùch an toaøn vôùi
U
khu daân cö hoaëc chuyeån nhaø maùy vaøo khu quy hoaïch coâng nghieäp. Ñaây laø cô hoäi toát
ñeå caùc nhaø maùy hoaït ñoäng laâu naêm coù thieát bò coâng ngheä laïi haäu coù theå keát hôïp ñoàng
H
thôøi vôùi vieäc ñoåi môùi, coâng ngheä vaø thieát bò maùy moùc.
1.5.2. Bieän phaùp giaûm thieåu taïi nguoàn.
Ñeå giaûm thieåu taïi nguoàn coù theå aùp duïng nhöõng bieän phaùp sau:
1.5.2.1. Thay ñoåi nhieân lieäu söû duïng.
Thay ñoåi nhieân lieäu söû duïng baèng caùch duøng nhieân lieäu coù chöùa ít chaát oâ nhieãm
thay theá cho nhieân lieäu coù chöùa haøm löôïng chaát oâ nhieãm cao. Ví duï: xe chaïy baèng
xaêng thay theá baèng ñieän hoaëc ga.

Trang 32
1.5.2.2. Söû duïng chaát phuï gia.

Chaát phuï gia hoùa hoïc vaø sinh hoïc ñöôïc söû duïng vôùi muïc ñích laø laøm giaûm
löôïng taïp chaát coù trong nhieân lieäu maø khi ñoát seõ sinh ra caùc khí oâ nhieãm, trong ñoù
chaát phuï gia vi sinh ñöôïc söû duïng phoå bieán hôn. Ví duï: Xaêng 92 hay 95 thay theá baèng
xaêng sinh hoïc (xaêng E5) xaêng sinh hoïc coù thaønh phaàn nhieân lieäu baèng sinh hoïc
(thöôøng laø etanol) ñöôïc pha vaøo xaêng ñeå taêng chæ soá octan. Löôïng khí thaûi vaø xaêng dö
cuûa noù ít hôn haún so vôùi nhieân lieäu hoùa thaïch do ñoù ít gaây oâ nhieãm moâi tröôøng hôn.
1.5.2.3. Thay ñoåi quy trình coâng ngheä.
Laø phöông phaùp haïn cheá oâ nhieãm khoâng khí coù theå duøng maø khoâng caàn thay
ñoåi nguyeân lieäu söû duïng nhö:
H
+ Thay ñoåi quy trình coâng ngheä chuyeån töø coâng ngheä cuõ sang coâng ngheä môùi
C
hay coâng ngheä thích hôïp khaùc seõ coù taùc duïng ít gaây oâ nhieãm moâi tröôøng hôn nhôø
nhieân lieäu chaùy ñöôïc hoaøn toaøn hôn, ít bò thaát thoaùt nhieân lieäu hôn.
TE
1.5.2.4. Ñieàu chænh cheá ñoä vaän haønh hôïp lyù, phuø hôïp vôùi thieát bò.
Thieát bò saûn xuaát caàn phaûi ñöôïc laép ñaët ñoàng boä, vaän haønh vaø baûo döôõng thieát
U
bò hôïp lyù seõ haïn cheá ñöôïc khaù nhieàu söï thaûi chaát oâ nhieãm vaøo khí quyeån. Nhöõng sai
H
soùt trong khaâu vaän haønh hoaëc do ñöa quaù nhieàu khoâng khí vaøo trong loø ñoát, do quaït
thaûi laâu ngaøy khoâng söûa chöõa, laøm cho söùc huùt keùm laø nguyeân nhaân laøm cho loø ñoát bò
thieáu khoâng khí cho quaù trình loø ñoát bò thieáu khoâng khí cho quaù trình chaùy, khoùi traøn
ra xung quanh loø khoâng thoaùt ra ngoaøi ñöôïc.
1.5.3. Bieän phaùp xöû lyù cuoái ñöôøng oáng.
Vieäc löïa choïn phöông phaùp xöû lyù chaát oâ nhieãm phaûi phuø hôïp vôùi löôïng khí thaûi
ra nhaèm muïc ñích giöõ laïi caùc chaát oâ nhieãm khoâng khí coù trong khí thaûi hoaëc bieán
chuùng thaønh nhöõng chaát ít ñoäc haïi hôn tröôùc khi thaûi chuùng vaøo khí quyeån. Tuøy thuoäc

Trang 33
vaøo chaát oâ nhieãm laø theå khí hoaëc theå haït (buïi) maø coù theå duøng phöông phaùp xöû lyù cho
phuø hôïp.
1.5.3.1. Xöû lyù buïi.
Tuøy theo loaïi hình saûn xuaát maø noàng ñoä buïi, tính chaát hoùa hoïc, tính chaát vaät lyù
cuûa buïi maø löïa choïn thieát bò xöû lyù buïi phuø hôïp, coù theå söû duïng caùc thieát bò loïc buïi sau
ñaây:
+ Xöû lyù buïi thoâ kieåu cô hoïc: coù theå söû duïng caùc thieát bò nhö buoàng laéng, cyclon hoaëc
maøng loïc ñeå taùch caùc haït buïi coù kích thöôùc lôùn.
+ Buoàng laéng buïi: Nguyeân lyù cuûa phöông phaùp buoàng laéng laø taän duïng vaän toác cuûa
H
khí thaûi ñang töø vaän toác lôùn hôn ñi vaøo moät buoàng coù tieát dieän ngang môû roäng laøm
cho vaän toác khí thaûi nhoû ñi, keát quaû laø haït buïi thoâ bò laéng xuoáng. Thieát bò naøy phuø hôïp
C
ñeå laøm saïch buïi thoâ coù kích thöôùc lôùn hôn 50 (µm) vôùi hieäu suaát ñaït khoaûng 50% –
55%.
TE
+ Thieát bò laéng quaùn tính: Hoaït ñoäng theo nguyeân lyù khi doøng khí thay ñoåi höôùng ñoät
ngoät, caùc haït buïi döôùi taùc duïng cuûa löïc quaùn tính tieáp tuïc chuyeån ñoäng theo höôùng cuõ
vaø taùch ra khoûi doøng khí rôi xuoáng ngaên chöùa. Hieäu quaû xöû lyù cuûa thieát bò daïng naøy
U
ñaït 65%– 80% ñoái vôùi caùc haït buïi kích thöôùc 25 – 30 (µm).
H
+ Thieát bò gioù xoaùy - xyclon: AÙp duïng nguyeân lyù xoaùy aùp thaáp ñeå chuyeån höôùng
chuyeån ñoäng cuûa luoàng khí thaûi taïo ma saùt (va ñaäp) vôùi thaønh cyclon theo löïc troïng
tröôøng.
+ Thieát bò loïc buïi: Nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa thieát bò naøy laø duøng maøng loïc (coù theå
baèng vaûi boâng, vaûi capron, vaûi thuûy tinh, vaûi amiang…) ñeå giöõ laïi buïi khi doøng khí coù
chöùa buïi ñi qua maøng loïc vaø khi ñoù buïi baùm treân maët vaûi, thieát bò naøy coù theå loïc ñöôïc
buïi to, buïi nhoû vaø raát nhoû. Hieäu suaát loïc buïi tôùi 98% – 99%.
+ Thieát bò thu buïi tónh ñieän: Hoaït ñoäng theo nguyeân lyù laøm saïch khoâng khí baèng caùch
ion hoùa haït buïi vaø taùch chuùng khoûi khoâng khí khi chuùng ñi qua tröôøng ñieän töø. Hieäu

Trang 34
quaû cuûa thieát bò naøy phuï thuoäc vaøo tính chaát cuûa khí thaûi, ñoä baån cuûa buïi, tính chaát
ñieän tích, vaän toác chuyeån ñoäng vaø söï phaân boá cuûa khí thaûi trong tröôøng ñieän töø. Loaïi
naøy coù theå giöõ ñöôïc caùc haït buïi raát nhoû coù kích thöôùc töø 10 – 0.5 (µm) vôùi hieäu suaát
raát cao 85% – 99%.
Trong caùc thieát bò thu buïi aåm, quaù trình thu buïi thöôøng keøm theo quaù trình laøm
nguoäi khí vaø haáp thuï khí. Vì vaäy caùc thieát bò daïng naøy thöôøng duøng ñeå giaûi quyeát
ñoàng thôøi thu hoài buïi, haáp thuï khí vaø laøm nguoäi khí nhö duøng ñeå xöû lyù khoùi thaûi töø caùc
nguoàn ñoát nhieân lieäu. Caùc thieát bò thu hoài buïi öôùt coù theå thu ñöôïc buïi coù kích thöôùc töø
100 – 0.1 (µm) vôùi hieäu suaát töø 85% – 99%.
Thieát bò thu hoài buïi theo phöông phaùp aåm bao goàm caùc loaïi chuû yeáu nhö sau:
H
thieát bò röûa khí roãng, thieát bò suûi boït, thieát bò röûa khí coù vaät lieäu ñeäm, cyclone öôùt,
thieát bò röûa khí venture….
1.5.3.2. Xöû lyù khí.

C
TE
+ Phöông phaùp haáp phuï (baùm dính, huùt): Döïa vaøo ñaëc tính cuûa moät soá chaát raén (goïi laø
chaát haáp phuï) coù khaû naêng giöõ laïi treân beà maët chuùng caùc chaát khí. Quaù trình xaûy ra coù
U
theå laø quaù trình vaät lyù hay hoùa hoïc. Hieäu quaû cuûa thieát bò haáp phuï tuøy thuoäc vaøo caùc
yeáu toá nhö dieän tích beà maët chaát haáp phuï cuõng nhö khaû naêng haáp phuï cuûa chaát ñöôïc
H
choïn. Thieát bò haáp phuï thöôøng ñöôïc söû duïng khi caàn thu hoài khí thaûi, hoaëc ñeå khöû caùc
khí coù muøi trong coâng nghieäp thöïc phaåm, thuoäc da, caùc dung dòch höõu cô…
+ Phöông phaùp haáp thuï: Nguyeân lyù cuûa phöông phaùp naøy laø cho khí thaûi tieáp xuùc vôùi
chaát loûng, khi ñoù caùc chaát naøy hoaëc ñöôïc hoøa tan trong chaát loûng hoaëc bieán ñoåi thaønh
chaát ít ñoäc hôn. Phöông phaùp naøy thöôøng ñöôïc söû duïng ñeå xöû lyù caùc khí thaûi chöùa hôi
khí ñoäc coù khaû naêng haáp thuï hoaëc coù khaû naêng hoøa tan trong caùc dung dòch. Ngoaøi ra
noù cuõng duøng ñeå xöû lyù khí thaûi laø hoãn hôïp caùc hôi khí ñoäc vaø buïi. Hieäu quaû cuûa
phöông phaùp naøy phuï thuoäc vaøo dieän tích tieáp xuùc beà maët giöõ khí thaûi vaø chaát loûng,
thôøi gian tieáp xuùc , noàng ñoä moâi tröôøng haáp thuï vaø toác ñoä phaûn öùng giöõa chaát haáp thuï
vaø khí. Ñaây laø phöông phaùp ñöôïc duøng phoå bieán nhaát.

Trang 35
+ Phöông phaùp ngöng tuï: Khí thaûi coù theå hoùa loûng baèng caùch giaûm nhieät ñoä neáu ñaëc
tính khí thaûi cho pheùp.
+ Phöông phaùp tieâu ñoát: Phöông phaùp naøy duøng khi quaù trình saûn xuaát khoâng theå thu
hoài hoaëc taùi sinh ñoái vôùi khí thaûi, khí thaûi coù theå chaùy ñöôïc nhöng sinh ra chaát oâ
nhieãm thöù caáp khoâng ñoäc haïi.
1.5.4 . Kieåm soaùt oâ nhieãm khoâng khí do giao thoâng.
Thieát laäp tieâu chuaån khí thaûi ñoái vôùi caùc nguoàn thaûi: Ñaây chính laø cô sôû ñeå
kieåm soaùt tình traïng gaây oâ nhieãm cuûa heä thoáng giao thoâng ñoâ thò. Tuy nhieân, ñeå ñaûm
baûo söï tuaân thuû cuûa caùc chuû phöông tieän ñoái vôùi tieâu chuaån naøy caàn phaûi coù nhieàu
H
giaûi phaùp hoå trôï hoaëc cöôõng cheá thöïc thi nghieâm khaéc.
C
Quaûn lyù chaát löôïng nhieân lieäu duøng cho phöông tieän giao thoâng: Ñeå loaïi tröø oâ
nhieãm chì trong khoâng khí ñoâ thò, nhieàu nöôùc ñaõ caám söû duïng xaêng pha chì ñeå taêng
TE
chæ soá octan. Ñaàu tieân laø aùp duïng coâng cuï kinh teá ñeå khuyeán khích söû duïng xaêng
khoâng pha chì, taêng thueá , taêng leä phí ñoái vôùi xaêng pha chì, daàn daàn caám haún vieäc söû
duïng xaêng khoâng chì. Nöôùc ta cuõng ñaõ thay theá söû duïng xaêng khoâng chì trong haàu heát
U
caùc phöông tieän giao thoâng ñöôøng boä. Ñeå giaûm bôùt haøm löôïng SO2 trong khoâng khí,
ngöôøi ta quy ñònh haøm löôïng löu huyønh trong daàu diezen vaø khuyeán khích söû duïng khí
H
hoùa loûng trong ñoäng cô oâ toâ.
Öu tieân phaùt trieån giao thoâng coâng coäng: ôû haàu heát caùc thaønh phoá lôùn, caùc
phöông tieän giao thoâng taêng khaù nhanh vaø trôû thaønh moái ñe doïa lôùn ñoái vôùi chaát
löôïng khoâng khí ñoâ thò vaø laø nguyeân nhaân chính gaây taéc ngheõn giao thoâng. Moät bieän
phaùp quan troïng ñeå giaûm thieåu oâ nhieãm khoâng khí do giao thoâng laø öu tieân phaùt trieån
heä thoáng giao thoâng coâng coäng nhö xe buyùt, taøu ñieän, taøu hoûa… vaø coù chính saùch haïn
cheá phöông tieän giao thoâng caù nhaân. Chính saùch cuï theå thöôøng ñöôïc aùp duïng laø giaûm
giaù veù ñi coâng coäng, taêng thueá, taêng leä phí ñaêng kyù caùc phöôïng tieän giao thoâng caù
nhaân.

Trang 36
Xaây döïng caùc traïm quan traéc moâi tröôøng taïi caùc truïc giao thoâng quan troïng:
ñeå ñaùnh giaù tình hình oâ nhieãm khoâng khí do giao thoâng caàn thieát laäp caàn thieát laäp caùc
traïm quan trace khoâng khí ven ñöôøng vaø thöôøng ñöôïc boá trí taïi moät soá truïc loä giao
thoâng chính. Caùc traïm quan traéc naøy thöôøng xuyeân ghi nhaän noàng ñoä caùc chaát oâ
nhieãm ñoâ thò ñeå kòp thôøi ñöa ra caûnh baùo nhaèm kieåm soaùt möùc ñoä oâ nhieãm khoâng khí
trong khu vöïc ñoâ thò.
1.5.5. Giaûi quyeát vaán ñeà aùch taéc giao thoâng ñoâ thò.
Haïn cheá phöông tieän giao thoâng caù nhaân, phaùt trieån phöông tieän giao thoâng
coâng coäng: laø moät trong nhöõng giaûi phaùp ñöôïc öu tieân haøng ñaàu ñeå giaûi quyeát vaán ñeà
H
uøn taéc giao thoâng ñoâ thò.
Xaây döïng haï taàng giao thoâng hoaøn chænh: ñeå ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu ñi laïi cuûa
C
ngöôøi daân, heä thoáng haï taàng giao thoâng ñoâ thò caàn phaûi ñöôïc ñaàu tö maïnh meõ nhaèm
TE
quy hoaïch caùc tuyeán ñöôøng, môû roäng ñöôøng giao thoâng vaø caùc con heûm, naâng cao
chaát löôïng ñöôøng, giaûi toûa veû heø, loøng leà ñöôøng, xaây döïng caàu coáng vaø caùc haï taàng
trong long ñaát hoaøn chænh… Ñeå thöïc hieän giaûi phaùp naøy, beân caïnh coøn coù moät nguoàn
kinh phí ñaàu tö raát lôùn coøn caàn phaûi coù ñoäi nguõ coù trình ñoä, coù naêng löïc ñeå xaây döïng
U
quy hoaïch vaø trieån khai caùc döï aùn xaây döïng haï taàng.
H
Quy hoaïch, phaân luoàng giao thoâng hôïp lyù: quy hoaïch, phaân luoàng giao thoâng
hôïp lyù laø moät giaûi phaùp coù hieäu quaû ñaùng keå ñeå giaûi quyeát vaán ñeà tình traïng uøn taéc
giao thoâng ñoâ thò gaây aûnh höôûng ñeán oâ nhieãm khoâng khí trong thaønh phoá nghieâm
troïng.
Treân ñaây laø toång quan veà phaùt taùn vaø giaûm thieåu oâ nhieãm khoâng khí, ñoù laø caùc
nguyeân nhaân ñaùnh giaù oâ nhieãm vaø giaûm thieåu oâ nhieãm vaøo thöïc teá cuûa Thaønh Phoá Hoà
Chí Minh.

Trang 37
CHÖÔNG 2:
HIEÄN TRAÏNG OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ
2.1. GIÔÙI THIEÄU TÌNH HÌNH OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ TAÏI THAØNH PHOÁ HOÀ
CHÍ MINH.
Thaønh phoá Hoà Chí Minh tröôùc naêm 1945 chæ coù khoaûng 400.000 daân cö sinh
soáng, caùc hoaït ñoäng veà giao thoâng vaän taûi chuû yeáu baèng xe thoà, ghe thuyeàn, soá löôïng
xe hôi khoâng ñaùng keå, chuû yeáu chæ coù moät soá thöông gia giaøu coù vaø thöïc daân Phaùp luùc
ñöông thôøi. Theo thoáng keâ môùi nhaát daân soá Thaønh phoá Hoà Chí Minh laø 7.416.429
H
(ngöôøi), chöa keå ñeán khaùch vaõng lai. Ñaây laø thaønh phoá coù daân soá ñoâng nhaát Vieät
Nam, laø trung taâm vaên hoùa, khoa hoïc kyõ thuaät vaø giao dòch vôùi nöôùc ngoaøi thoâng qua
C
caùc caûng lôùn nhö Saøi Goøn, Beán Ngheù, Taân Caûng… vaø saân bay Taân Sôn Nhaát. Maët
TE
khaùc, noù coøn laø ñaàu moái giao thoâng raát quan troïng vôùi caùc tænh Ñoâng Nam Boä vaø caùc
tænh ñoàng baèng soâng Cöûu Long.
Treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh hieän nay coù haøng chuïc khu coâng nghieäp,
U
cheá xuaát ñaõ vaø ñang hình thaønh vôùi quy moâ haøng chuïc ngaøn hecta nhö khu coâng
nghieäp Taân Thuaän, Linh Xuaân, Linh Trung, Taân Taïo, Vónh loäc, Leâ Minh Xuaân, khu
H
coâng nghieäp Taân Bình, .…vaø coù khoaûng gaàn 800 xí nghieäp coâng nghieäp, treân 30.000 cô
sôû saûn xuaát tieåu thuû coâng nghieäp ñang hoaït ñoäng treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí
Minh.
Theo baùo caùo cuûa Sôû Khoa Hoïc Coâng Ngheä Moâi Tröôøng Thaønh phoá Hoà Chí
Minh ñoái vôùi caùc nhaø maùy xí nghieäp lôùn ñaõ phaân loaïi vaø ñaùnh giaù ñöôïc 85 nhaø maùy,
xí nghieäp ñöôïc lieät keâ vaøo “saùch ñen”. Ñoù laø nhöõng nhaø maùy, xí nghieäp coù möùc ñoä oâ
nhieãm naëng caàn giaûi quyeát töùc thôøi. Qua thöïc teá ñoù coù theå thaáy taûi löôïng caùc chaát oâ
nhieãm do caùc nhaø maùy, xí nghieäp naøy thaûi ra raát lôùn, noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm
thöôøng cao hôn tieâu chuaån cho pheùp. Baûng 2.1

Trang 38
Baûng 2.1: Hieän traïng oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí cuûa moät soá nhaø maùy ôû thaønh
phoá Hoà Chí Minh.
Taûi löôïng Taûi löôïng Taûi löôïng Noàng ñoä Noàng ñoä Noàng ñoä
Teân nhaø maùy buïi SO2 NO2 buïi SO2 SO2
(taán/naêm) (taán/naêm) (taán/naêm) (mg/m3) (mg/m3) (mg/m3)
Deät Vieät Thaéng 11,26 153,73 35,25 0,59 0,20 0,083
Deät Phöôùc Long 5,28 72,06 13,22 0,56 0,23 0,13
Deät Phong Phuù 8,45 115,30 26,44 0,6 0,35 0,22
Deät Thaønh Coâng - 126,8 26,9 - - -
Deät Thaéng Lôïi - 116,6 25,7 - - -
Deät Chaán AÙ - 67,84 15 1,90 0,142 0,08
Deät Quyeát Thaéng 11,26 153,73 35,25 0,42 0,30 0,015
Deät may Gia Ñònh 0,64 42,4 - - - -
Giaáy Vónh Hueâ 1,714 19,22 4,41 0,83 0,32 0,06
Giaáy Xuaân Ñöùc - - - 0,59 0,14 -
H
Giaáy Liksin 2,82 48,08 11,02 0,51 0,14 0,021
Hoùa chaát Taân Bình - 160 – 200 21,14 - - -
Vissan 0,5 0,03 3,4 - - -
Saigon Vewong
Röôïu Bình Taây
1,6
1,02
C 0,9
0,58
106
67,84
-
-
-
-
-
-
TE
XK Caàu Tre - 117,8 25,9 0,2 0,35 0,053
Vifon - 233,2 51,4 0,19 0,245 0,122
Bia Saøi Goøn - 408,7 97,6 - - -
Boät giaët VISO 3,53 56,52 11,02 0,53 0,33 0,03
Boät giaët TICO 1,0 95,4 21 0,48 0,02 -
U
Cty Phöông Ñoâng 0,8 79,5 17,5 - - -

Theùp Thuû Ñöùc 47,17 129,71 29,74 0,85 0,53 1,01
Theùp Nhaø Beø 114,31 44,09 20,22 0,77 0,55 0,96
H
Theùp Taân Bình 98,6 56,4 19,2 - - -

Ñieän Thuû Ñöùc 1078,8 13.872 4.687,2 0,41 0,68 0,71
Ñieän Chôï Quaùn - 583 128 - - -
Cement Haø Tieân 1 140,4 1.900 436 5,2 0,45 -
Cement QK.7 181 48 12 46,2 - -
Cement Bình Ñieàn 3,6 - - 8,6 - -
Thuoác laù Vónh Hoäi - 63 14,2 - - -
Thuoác laù Saøi Goøn - 98 20,6 - - -
Thuûy tinh Khaùnh Hoäi 1,8 466,4 102,8 4,1 0,62 0,095
Nguoàn: Sôû Khoa hoïc Coâng ngheä Moâi tröôøng Tp. Hoà Chí Minh

Trang 39
Giao thoâng vaän taûi:

Caùc hoaït ñoäng giao thoâng vaän taûi cuûa caùc loaïi xe coä, taøu hoûa, maùy bay, taøu
thuûy… cuõng gaây raát lôùn ñeán oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí thaønh phoá Hoà Chí Minh.
Thoâng thöôøng caùc loaïi phöông tieän naøy cuõng söû duïng caùc loaïi nhieân lieäu nhö
xaêng, ñaëc bieät laø daàu FO, Diesel oil. Moät soá phöông tieän hieän ñaïi coøn söû duïng than
ñaù. Thaønh phaàn vaø tính chaát cuûa caùc chaát gaây oâ nhieãm trong khoùi thaûi cuûa caùc phöông
tieän cuõng gioáng nhö trong caùc quaù trình ñoát nguyeân nhieân lieäu.
Theo soá lieäu thoáng keâ gaàn ñaây cho thaáy soá löôïng xe coä khoång loà ñang löu haønh
treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh theo baûng 2.2.
H
Baûng 2.2: Thoáng keâ soá löôïng xe taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh (soá lieäu naêm 2010)
(Ñôn vò tính: chieác)
Loaïi xe
Xe gaén maùy
Xe oâ toâ
1.823.888
32.502
C
Naêm 2006 Naêm 2007 Naêm 2008 Naêm 2009 Naêm 2010
2.281.754
60.973
2.598.999
93.291
2.983.605
156.105
3.415.828
266.989
TE
Nguoàn: Sôû Khoa hoïc Coâng ngheä Moâi tröôøng Tp. Hoà Chí Minh
Ñoù laø chöa keå moät soá löôïng xe vaõng lai vaø xe khoâng ñaêng kyù taïi Sôû Giao thoâng
U
Coâng chaùnh. Haøng naêm soá löôïng xe naøy taêng leân khaù nhanh.
H
Theo soá lieäu thoáng keâ naêm 2010, löôïng tieâu thuï nhieân lieäu cuûa caùc loaïi xe taêng
leân khaù nhanh. Theo baûng 2.3.
Baûng 2.3: Löôïng nhieân lieäu tieâu thuï trong giao thoâng ñöôøng boä 2010
(Ñôn vò tính: lít/ngaøy)
Khu vöïc Daàu Diesel Xaêng
Vaønh ñai ngoaøi 163.062 110.711
Vaønh ñai trong 117.195 199.017
Noäi thaønh 106.836 668.280
Toaøn thaønh 387.093 978.008
Nguoàn: Sôû Khoa hoïc Coâng ngheä Moâi tröôøng Tp Hoà Chí Minh

Trang 40
Löôïng khí thaûi thaûi ra do caùc phöông tieän treân trong caùc naêm 2009 vaø 2010 nhö sau:
Baûng 2.4: Taûi löôïng oâ nhieãm theo löôïng nhieân lieäu baùn ra naêm 2009
(Ñôn vò tính: taán/naêm)
Chæ tieâu oâ nhieãm Xe chaïy daàu Xe chaïy xaêng Toång coäng
Buïi 1.672 2.518 4.190
SO2 7.783 2.157 9.940
NOx 21.404 14.387 35.971
CO 10.895 215.790 226.685
HC 4.665 21.579 26.241
Chì - 186 186
Baûng 2.5: Taûi löôïng oâ nhieãm theo löôïng nhieân lieäu baùn ra naêm 2010
H
(Ñôn vò tính: taán/naêm)
Chæ tieâu oâ nhieãm Xe chaïy daàu Xe chaïy xaêng Toång coäng
Buïi
SO2
NOx
686
3.193
8.782
C 1.328
1.138
7.586
2.014
4.331
16.368
TE
CO 4.470 113.785 118.255
HC 1.196 11.397 13.295
Chì - 98 98
U
Hoaït ñoäng moâi tröôøng thaønh phoá Hoà Chí Minh cho thaáy chaát löôïng moâi tröôøng
H
khoâng khí bò oâ nhieãm chuû yeáu laø töø caùc ngaønh coâng nghieäp hoùa chaát, luyeän kim, vaät
lieäu xaây döïng, naêng löôïng, giao thoâng vaän taûi vaø caùc hoaït ñoäng coù lieân quan ñeán ñoát
caùc loaïi nhieân lieäu ñaëc bieät laø daàu Diesel oil.
Toaøn thaønh phoá coù 688 con ñöôøng lôùn nhoû toång chieàu daøi 811(km), coù treân 600
heûm nhoû heïp vôùi toång chieàu daøi 813 (km). Soá löôïng nuùt giao thoâng laø 9.814, soá nuùt coù
khaû naêng gaây uøn taéc 1.102 neân raát deã gaây hieän töôïng uøn taéc veà giao thoâng thaäm chí
ngay caû trong caùc giôø khoâng phaûi cao ñieåm. Vôùi ñaëc ñieåm ñöôøng nhoû heïp, maët khaùc,
caùc phöông tieän giao thoâng chuû yeáu laø xe gaén maùy vaø caùc loaïi xe hôi, xe ñaïp vaø soá
löôïng taêng raát nhanh haøng naêm, do vaäy tình traïng oâ nhieãm giao thoâng taêng leân cuõng
khaù nhanh.

Trang 41
Thoáng keâ maät ñoä giao thoâng thaønh phoá Hoà Chí Minh taêng leânh raát nhanh, löu
löôïng xe ôû moät tuyeán ñöôøng chính trong trong thaønh phoá, theo baûng 2.6.
Baûng 2.6: Löu löôïng xe giôø cao ñieåm treân moät soá ñöôøng chính taïi Tp Hoà Chí
Minh
Teân ñöôøng Löu löôïng (xe/giôø)
Ba Thaùng Hai 13.000
Traàn Höng Ñaïo 12.500
Huøng Vöông 10.015
Lyù Thöôøng Kieät 11.306
Nguoàn: Vieän Moâi tröôøng vaø Taøi nguyeân – ÑHQG - TP.HCM
Thaønh phoá Hoà Chí Minh noàng ñoâ moät soá chaát oâ nhieãm nhö buïi, SO2….ñaõ vöôït
tieâu chuaån cho pheùp.
H
Ñieåm ño
CBuïi CO Chì
(mg/m ) (mg/m ) (mg/m ) (mg/m3)
3 3 3
NO2
TE
Ñinh Tieân Hoaøng – Ñieän Bieân Phuû 1,87 17,29 0,00332 0,217
Haøng Xanh 1,14 6,96 0,0023 0,115
Minh Phuïng – Haäu Giang 0,86 11,78 0,0023 0,0063
Phuù Laâm 0,63 6,77 0,0017 0,052
U
Nguoàn: Vieän Moâi tröôøng vaø Taøi nguyeân – ÑHQG – TP.HCM
Beân caïnh ñoù caùc dòch vuï saûn xuaát, xaây döïng cuõng laøm cho möùc ñoä oâ nhieãm
H
giao thoâng cuûa thaønh phoá taêng leân raát nhieàu, coù nôi noàng ñoä buïi taêng leân quaù möùc
tieâu chuaån cho pheùp töø 50 laàn ñeán 60 laàn.
Veà lónh vöïc coâng nghieäp, tieåu thuû coâng nghieäp möùc ñoä oâ nhieãm moâi tröôøng
khoâng khí cuõng khoâng keùm phaàn quan troïng, nhö caùc xí nghieäp nhö hoùa chaát, deät
nhuoäm, cheá bieán thöïc phaåm, saûn xuaát giaáy, nhaø maùy ñieän, thuoác tröø saâu, saûn xuaát
theùp, myø aên lieàn, saûn xuaát vaät lieäu xaây döïng...
Nhaø maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc moãi ngaøy ñoát 1.000 taán daàu FO vaø 750 taán daàu
Diesel ñeå phaùt ñieän: moãi naêm thaûi ra 1.078 taán buïi: 13.872 taán SO2; 4.6872,2 taán
NO2. Nhaø maùy hoùa chaát Taân Bình saûn xuaát caùc saûn phaåm H2SO4 vaø pheøn nhoâm. Nhaø

Trang 42
maùy söû duïng moät soá löôïng raát lôùn löu huyønh, quaëng boâxit, daàu FO. Caùc chaát oâ nhieãm
thaûi ra moâi tröôøng khoâng khí bao goàm: SO2 vaø SO3 khoaûng töø 160 ñeán 200 taán/naêm;
21,4 taán NO2.
Beân caïnh caùc xí nghieäp coâng nghieäp lôùn nhö neâu treân, vôùi treân 30.000 cô sôû
tieåu thuû coâng nghieäp vaø cô sôû saûn xuaát hoaït ñoäng ñang laøm cho moâi tröôøng khoâng khí
thaønh phoá bò oâ nhieãm naëng neà. Trong nhöõng naêm gaàn nay, vôùi chính saùch daõn daân,,
xaây döïng theâm nhieàu khu coâng nghieäp lôùn, giaûi toûa bôùt caùc cô sôû gay oâ nhieãm naëng
cuûa thaønh phoá ñaõ ñöôïc nhöõng thaønh tích nhaát ñònh. Tuy nhieân, caùc khu vöïc oâ nhieãm
naëng nhö khu coâng nghieäp vaø tieåu thuû coâng nghieäp thuoäc phöôøng 19, 20 Taân Bình,
khu vöïc Suoái Caùi, Xuaân Tröôøng, Suoái Nhum Thuû Ñöùc, Quaän 6, Quaän 8, Quaän 11 vaø
H
Quaän 5..., vaãn coøn laø nhöõng nôi coù möùc ñoä oâ nhieãm khoâng khí raát cao.
C
Thaønh phoá Hoà Chí Minh möùc ñoä gia taêng daân soá haøng naêm khoaûng treân
110.000 ngöôøi chöa keå soá daân nhaäp cö khoâng hôïp phaùp vaø khaùch vaõng lai ñaõ gaây aùp
TE
löïc raát lôùn veà nhu caàu ñi laïi cuûa ngöôøi daân thaønh phoá. Maïng löôùi giao thoâng coâng
coäng cuûa thaønh phoá cuøng vôùi heä thoáng ñöôøng xaù chöa ñöôïc quy hoaïch vaø phaùt trieån
ñoàng boä maëc duø thaønh phoá ñaõ coù nhieàu chính saùch trôï giaù cho xe bus, taêng cöôøng söûa
U
chöõa maïng löôùi ñöôøng xaù, xaây döïng caùc voøng xoay, caàu vöôït, … nhöng vaãn khoâng haïn
cheá ñöôïc möùc ñoä oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí ngaøy caøng gia taêng hieän nay, baûng
H
2.8.
Baûng 2.8: Thoáng keâ soá löôïng phöông tieän vaän chuyeån ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh
Loaïi phöông tieän 2006 2007 2008 2009 2010

Xe 2 baùnh 1.823.888 2.281.754 2.598.999 2.983.605 3.415.828
Xe oâ toâ caùc loaïi 29.967 56.764 88.378 150.868 260.300
Xe bus, xe lam 2.535 4.209 4.913 5.237 6.689
Nguoàn: Sôû Giao thoâng Coâng Chaùnh Thaønh phoá Hoà Chí Minh
Coù theå noùi möùc ñoä oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí cuûa thaønh phoá Hoà Chí Minh
laø cao nhaát so vôùi taát caû caùc thaønh phoá, caùc tænh khaùc trong caû nöôùc.

Trang 43
2.2. HIEÄN TRAÏNG SAÛN XUAÁT CUÛA MOÄT SOÁ NHAØ MAÙY ÑIEÅN HÌNH GAÂY OÂ
NHIEÃM KHOÂNG KHÍ.
2.2.1. Hieän traïng saûn xuaát cuûa Nhaø Maùy Xi Maêng Haø Tieân I.
Nhaø maùy Xi maêng Haø Tieân I baét ñaàu ñöôïc xaây döïng vaøo naêm 1960 vaø ñöa vaøo
hoaït ñoäng saûn xuaát töø naêm 1964. Nhaø maùy coù dieän tích 14.200.000 (m2), trong ñoù
dieän tích khu vöïc saûn xuaát 28.000 (m2) goàm 3 khu:
+ Khu caáp lieäu
+ Khu vöïc maùy nghieàn
+ Khu ñoùng bao
Nhaø maùy hoaït ñoäng lieân tuïc 24/24 giôø saûn xuaát ra 1.700.000 (taán) xi maêng
H
haøng naêm goùp phaàn giaûi quyeát coâng aên vieäc laøm cho 1.039 (lao ñoäng).
2.2.1.1. Nguoàn nguyeân lieäu, nhieân lieäu.

C
Vôùi nguoàn ñieän naêng cuûa Toång Coâng ty Ñieän löïc thaønh phoá Hoà Chí Minh cung
caáp, nhaø maùy xi maêng Haø Tieân I söû duïng nguyeân lieäu clinker, thaïch cao vaø puzolan
TE
ñeå saûn xuaát xi maêng. Löôïng nguyeân nhieân lieäu söû duïng haøng thaùng ñöôïc trình baøy
trong baûng 2.9.
U
Baûng 2.9: Nguoàn nguyeân nhieân lieäu vaø hoùa chaát söû duïng trong quaù trình saûn xuaát.
Ñôn vò Löôïng söû duïng
Stt Teân loaïi Nôi saûn xuaát
H
tính trong thaùng

1 Ñieän Kwh 6.148.900 Ñieän löïc TPHCM
3
2 Nöôùc m 15.000 Coâng ty caáp nöôùc TPHCM
3 Clinker Taán 116.542 Vieät Nam, Thaùi Lan
4 Puzolan Taán 30.183 Ñoàng Nai, Baø Ròa – Vuõng Taøu
5 Thaïch cao Taán 5.183 Thaùi Lan
6 Giaáy Kraft Kg 739.594 Nga
7 Möïc in Kg 1.860 Vieät Nam
8 Chæ may Kg 4.409 Vieät Nam
Nguoàn: Nhaø Maùy Xi Maêng Haø Tieân I
Ngoaøi ra, nhaø maùy coøn coù xöôûng saûn xuaát voû bao xi maêng baèng thieát bò cuûa
haõng New Long (Nhaät) vôùi nguyeân lieäu saûn xuaát laø giaáy, möïc, chæ may cuõng ñöôïc keå
ñeán trong baûng 2.9.

Trang 44
2.2.1.2. Quy trình coâng ngheä saûn xuaát cuûa Nhaø Maùy Xi Maêng Haø Tieân I
Ñeå saûn xuaát xi maêng, nhaø maùy traûi qua 3 coâng ñoaïn laø tieáp nhaän nguyeân lieäu,
nghieàn nguyeân lieäu vaø ñoùng bao xi maêng.
* Tieáp nhaän clinker:

Clinker ñöôïc chôû töø Haø Tieân hoaëc nhaäp khaåu töø Thaùi Lan veà caûng Saøi Goøn vaø
vaän chuyeån baèng xaø lan ñeán nhaø maùy qua keânh ñaøo Raïch Chieác. Caàu thuûy löïc boác dôõ
clinker töø xaø lan ñöa vaøo toàn tröõ trong kho hôû (laép ñaët naêm 1964), kho kín (xaây döïng
töø naêm 1987) hoaëc trong siloâ clinker (ñöôïc söû duïng naêm 2000).
Puzolan töø moû Vónh Taân – Ñoàng Nai vaø thaïch cao coù kích thöôùc nhoû hôn hoaëc
H
baèng 30 mm ñöôïc vaän chuyeån baèng xe taûi hay taøu thuûy ñöa vaøo kho hôû.
C
Trong caùc kho, siloâ ñeå chöùa clinker, thaïch cao vaø phuï giao coù laép ñaët heä thoáng
ñöôøng ray hoaëc baêng taûi ñeå cung caáp nguyeân lieäu cho caùc maùy nghieàn.
TE
* Nghieàn xi maêng:
Clinker, thaïch cao vaø phuï gia töø caùc kho toàn tröõ ñöôïc ñònh löôïng nhaát ñònh vaø
U
ñöôïc heä thoáng baêng taûi cung caáp cho 3 maùy nghieàn chu trình kín, phaân ly hieäu suaát
cao ñeå taïo ra caùc loaïi xi maêng. Heä thoáng maùy nghieàn goàm:
H
+ Maùy nghieàn 1 ñöôïc laép ñaët vaø söû duïng töø naêm 1964, coâng suaát thieát keá 40 (taán/h).
+ Maùy nghieàn 3 ñöôïc laép ñaët vaø söû duïng töø naêm 1987, coâng suaát thieát keá (90 taán/h)
+ maùy nghieàn 4 ñöôïc laép ñaët vaø söû duïng töø naêm 2000, coâng suaát thieát keá (64 taán/h)
Sau khi nghieàn nguyeân lieäu xi maêng ñaït tieâu chuaån chaát löôïng veà caáp ñoä haït,
xi maêng ñöôïc bôm leân 7 siloâ xi maêng toàn tröõ.
* Ñoùng bao vaø xuaát xi maêng:

Töø siloâ xi maêng toàn tröõ, xi maêng ñöôïc vaän chuyeån baèng caùc maùng tröôït khí
ñoäng ñeán caùc pheãu trung gian caáp cho 2 heä thoáng ñoùng bao goàm:

Trang 45
+ Khu ñoùng bao 3 ñöôïc laép ñaët ñöa vaøo saûn xuaát töø naêm 1987, kho coù 2 coång vôùi coâng
suaát 90 trieäu taán/h/coång.
+ Khu ñoùng bao 4 ñöôïc laép ñaët ñöa vaøo saûn xuaát töø naêm 2000, kho coù 2 coång vôùi coâng
suaát 100 trieäu taán/h/coång, coù gaén heä thoáng ñoùng bao töï ñoäng.
Hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa Nhaø Maùy Xi Maêng Haø Tieân I coù theå toùm taét trong hình 2.1.
H
C
TE
U
H
Hình 2.1: Quy trình coâng ngheä saûn xuaát cuûa Nhaø Maùy Xi Maêng Haø Tieân I.

Trang 46
Ngoaøi ra, nhaø maùy coøn coù xöôûng saûn xuaát voû bao xi maêng coâng suaát 20 trieäu chieác voû
bao/naêm nhö hình 2.2.
H
C
TE
Hình 2.2: Sô ñoà coâng ngheä saûn xuaát voû bao taïi Nhaø Maùy Xi Maêng Haø Tieân I.
2.2.2. Hieän traïng saûn xuaát cuûa Nhaø maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc.
U
H
Hình 2.3: Nhaø maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc

Trang 47
Nhaø maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc baét ñaàu ñöôïc xaây döïng vaøo ñaàu nhöõng naêm
1960 coù maët baèng saûn xuaát laø 15,5 (ha) vôùi hai heä thoáng saûn xuaát töø tua bin hôi vaø tua
bin khí, taïo coâng aên vieäc laøm cho 334 lao ñoäng trong ñoù lao ñoäng nöõ chieám 13%. Nhaø
maùy hoaït ñoäng 24/24 giôø vôùi caùc khu vöïc saûn xuaát.
Khu döï tröõ nhieân lieäu daàu FO, daàu Diesel ñöôïc mua töø Toång Coâng Ty Xaêng
Daàu Nhaø Beø vaän chuyeån ñeán nhaø maùy baèng ñöôøng thuûy hoaëc ñöôøng boä ñöôïc döï tröõ
trong 8 beå, löôïng daàu döï tröõ naøy ñuû ñeå cho nhaø maùy hoaït ñoäng lieân tuïc trong 1 thaùng.
Traïm bôm nöôùc cung caáp nöôùc cho caùc loø hôi vaø bình ngöng hôi.
H
Khu nhieät ñieän laø khu vöïc hoaït ñoäng cuûa 3 toå maùy nhieät ñieän, goàm:
+ Toå maùy hôi nöôùc coâng suaát 32 MW/ 33 MW laép ñaët töø naêm 1966.
C
TE
Khu tua bin khí laø khu vöïc hoaït ñoäng cuûa 2 loø nung khí vaø 4 toå maùy tua bin khí, goàm:
U
+ Toå maùy tua bin khí coâng suaát 16 MW/ 23,4 MW laép ñaët töø naêm 1991.
H
Do ñaëc ñieåm kinh teá vaø ñòa lyù, haàu heát caùc nhaø maùy Ñieän ôû khu vöïc Nam Boä
vaø thaønh phoá Hoà Chí Minh ñeàu söû duïng daàu FO, daàu Diesel laøm nhieân lieäu ñeå chaïy
caùc toå maùy phaùt ñieän theo hình 2.4.

Trang 48
Hình 2.4: Sô ñoà coâng ngheä saûn xuaát ñieän baèng daàu FO, daàu Diesel
Hoaït ñoäng cuûa hai heä thoáng nhieät ñieän vaø tua bin khí ñaõ ñöa saûn löôïng ñieän cung caáp
cuûa nhaø maùy bình quaân treân 1 tyû (kwh) ñieän haøng naêm.
H
2.2.3. Hieän traïng saûn xuaát cuûa Nhaø Maùy Theùp Thuû Ñöùc.
C
Nhaø Maùy Theùp Thuû Ñöùc ñöôïc xaây döïng töø ñaàu nhöõng naêm 1960. Nhaø maùy coù dieän
tích 72.462 m2, trong ñoù dieän tích khu vöïc saûn xuaát 64.366 m2 vôùi hoaït ñoäng saûn xuaát
TE
lieân tuïc 24/24 giôø giaûi quyeát coâng aên vieäc laøm cho 690 lao ñoäng cho ra caùc saûn phaåm
phoâi theùp (theùp thoûi) vaø theùp duøng cho xaây döïng.
U
Nhaø maùy theùp Thuû Ñöùc coù 3 phaân xöôûng saûn xuaát vaø 1 phaân xöôûng phuï trôï:
H
+ Phaân xöôûng chuaån bò lieäu

+ Phaân xöôûng luyeän
+ Phaân xöôûng ñuùc vaø caùn theùp.
+ Phaân xöôûng phuï trôï: söûa chöõa cô khí.
2.2.3.1. Nguoàn nguyeân lieäu, nhieân lieäu.
Saét theùp pheá lieäu cuûa caùc nhaø maùy cô khí trong nöôùc, pheá lieäu chieán tranh ñöôïc
thu gom laøm nguyeân lieäu cho coâng ngheä luyeän theùp. Theùp thoûi töø khaâu luyeän theùp
cuøng vôùi theùp thoûi nhaäp theâm ôû nöôùc ngoaøi laøm nguoàn nguyeân lieäu cho coâng ñoaïn
caùn theùp. Nguoàn nguyeân lieäu haøng naêm cuûa nhaø maùy ñöôïc lieät keâ trong baûng 2.10.

Trang 49
Baûng 2.10: Nguoàn nguyeân nhieân lieäu söû duïng trong quaù trình saûn xuaát.
Ñôn vò Löôïng söû duïng Löôïng toàn Nôi saûn xuaát
Teân loaïi
tính /thaùng tröõ /thaùng (Hoaëc cung caáp)
Saét theùp vuïn Taán 5.920 1.000 Vieät Nam
FeMn Taán 64 Trung Quoác
FeSi Taán 35 Vieät Nam
Than ñieän cöïc Taán 17 Trung Quoác
Than ñaù Taán 134 Vieät Nam
Voâi Taán 215 Vieät Nam
Phoâi theùp Taán 13.000 5.000 Nhaäp
Ñieän naêng Kwh 5.048.785 Ñieän löïc TPHCM
Daàu FO Lít 567.465 Petrolimex
Oxy m 3
102.434 Taïi nhaø maùy
Nguoàn: Nhaø Maùy Theùp Thuû Ñöùc
H
2.2.3.2. Quy trình coâng ngheä saûn xuaát cuûa Nhaø Maùy Theùp Thuû Ñöùc.
Phaân xöôûng chuaån bò nguyeân lieäu:

C
Tieáp nhaän nguyeân lieäu nhö saét theùp, gang hoaëc pheá lieäu ñöôïc thu mua töø caùc
nguoàn khaùc nhau chuyeån veà nhaø maùy chöùa ôû baõi taäp trung, sau ñoù ñöôïc phaân loaïi
TE
theo thaønh phaàn, kích thöôùc, ñoä daøi vaø loaïi boû caùc chaát gaây noå cuøng vôùi caùc taïp chaát
cô hoïc, ñaát, caùt, giaáy. Nguyeân lieäu ñöôïc vaän chuyeån baèng caàn truïc coù trang bò maâm
töø. Caùc loaïi nguyeân lieäu lôùn, daøi ñöôïc caét baèng maùy caét lieân tuïc, sau ñoù ñem can vaø
U
cho vaøo thuøng chöùa coù kích thöôùc xaùc ñònh phuø hôïp vôùi loø luyeän.
H
Khi cho nguyeân lieäu vaøo thuøng, tuøy theo yeâu caàu chuûng loaïi theùp maø ta theâm
bôùt gang hoaëc theùp cho phuø hôïp. Nguyeân lieäu coù thaønh phaàn vaø khoái löôïng xaùc ñònh
seõ ñöôïc vaän chuyeån ñeán phaân xöôûng luyeän.
Phaân xöôûng luyeän:

Nhaø maùy söû duïng coâng ngheä hoà quang ñieän ñeå luyeän theùp, loø ñieän hoà quang ôû
nhaø maùy laø loø ñieän bazô coâng suaát 12 taán vôùi ñieän cöïc laø than chì (grafit). Quaù trình
naáu luyeän goàm caùc giai ñoaïn sau:
+ Giai ñoaïn naáu chaûy: sau khi naïp lieäu, loø luyeän ñöôïc phaùt hoà quang ñeå naáu
chaûy theùp. Giai ñoaïn naøy tieâu hao naêng löôïng nhieàu nhaát.

Trang 50
+ Giai ñoaïn oxy hoùa: Khi kim loaïi ñaõ noùng chaûy hoaøn toaøn, nhieät ñoä raát cao,
boå sung theâm voâi nung ( CaO) vaø sau ñoù phun oxy vaøo loø theùp ( oxy laø moâi chaát ñoùng
vai troø quan troïng ñeå cöôøng hoùa quaù trình luyeän theùp) thì caùc nguyeân toá trong theùp
nhö silic, mangan, cacbon seõ bò oxy hoùa maïnh. Hai nguyeân toá silic, mangan seõ oxy
hoùa ñaàu tieân trong thôøi gian ngaén sau khi caâp gang loûng, oxy hoùa cacbon trong caùc
giai ñoaïn tieáp theo vì vaäy löôïng oxy ñöôïc caáp chuû yeáu phuï thuoäc vaøo haøm löôïng
cacbon ôû giai ñoaïn ñaàu vaø cuoái quaù trình luyeän.
+ Giai ñoaïn hoaøn nguyeân: giai ñoaïn naøy quyeát ñònh chaát löôïng theùp, khöû caùc
oxi FeO, MnO, SiO 2 khöû löu huyønh ñeán giôùi haïn cho pheùp, tinh luyeän vaø hôïp kim hoùa
H
theùp, khöû caùc khí N 2 , H 2 trong theùp.
+ Laøm nguoäi: caùc ñieän cöïc sau khi luyeän vaø theùp sau khi ñuùc caàn ñöôïc laøm
C
nguoäi lieân tuïc baèng nöôùc. Sau ñoù nöôùc laøm nguoäi ñöôïc giaûi nhieät, khöû cöùng vaø tuaàn
hoaøn trôû laïi.
TE
Coâng ngheä naáu theùp baèng loø ñieän taïi Nhaø Maùy Theùp Thuû Ñöùc ñöôïc toùm taét
theo hình 2.5.
U
H
Hình 2.5: Quy trình coâng ngheä daây chuyeàn luyeän theùp taïi NM Theùp Thuû Ñöùc.

Trang 51
Ñuùc thoûi: Sau khi theùp ñöôïc luyeän xong, theùp loûng ñöôïc ñoå ra thuøng roùt trung
gian. Thuøng naøy nhôø caàu truïc chuyeån ñeán maùy ñuùc thoûi. ÔÛ ñaây theùp loûng ñöôïc roùt vaøo
khuoân, laøm nguoäi baèng nöôùc, naén thaúng vaø caét thaønh caùc thanh coù chieàu daøi xaùc ñònh
(phoâi theùp).
H
C
TE
Hình 2.6: Sô ñoà khoái daây chuyeàn coâng ngheä ñuùc lieân tuïc 2 doøng
Caùn theùp: Theùp thoûi ñöôïc chuyeån vaøo loø nung, naêng löôïng cuûa loø nung do daàu FO
cung caáp, sau ñoù ñöôïc ñaåy qua maùy caùn thoâ, caùn trung, caùn tinh theo kích thöôùc chuûng
U
loaïi theùp duøng cho xaây döïng. Quaù trình caùn trong nhaø maùy ñöôïc thöïc hieän ôû 2 xöôûng
H
caùn I vaø caùn II. Caùc giai ñoaïn quaù trình caùn ôû 2 phaân xöôûng naøy hoaøn toaøn gioáng nhau
vaø ñöôïc minh hoïa baèng hình 2.7. Phoâi theùp sau khi ñöôïc caùn trôû thaønh thaønh phaåm vaø
coù theå xuaát xöôûng.
Hình 2.7: Sô ñoà daây chuyeàn coâng ngheä caùn theùp.

Trang 52
2.2.4. Hieän traïng saûn xuaát cuûa Nhaø Maùy Ñieän Chôï Quaùn.
H
Hình 2.8: Nhaø maùy Nhieät Ñieän Chôï Quaùn.
C
Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Chôï Quaùn naèm treân ñòa baøn Quaän 5, Thaønh Phoá Hoà Chí
TE
Minh ñöôïc ngöôøi Phaùp xaây döïng laàn ñaàu vaøo naêm 1923 coù maët baèng saûn xuaát khoaûng
6,5 ha, coù coâng suaát 30 MW. Haøng naêm, löôïng tieâu thuï cuûa Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Chôï
Quaùn khoaûng 44 trieäu lít daàu Diesel oil, 12 trieäu lít daàu FO vôùi haøm löôïng löu huyønh
U
töông öùng laø 0,7% vaø 3% theo khoái löôïng.
Haøng naêm nhaø maùy thaûi ra moâi tröôøng khoâng khí SO2 = 583 (taán/naêm), NO2 =
H
128 (taán/naêm), nhaø maùy naèm ôû trung taâm thaønh phoá coù löôïng xe coä qua laïi ñoâng ñuùc
taïo cho caùc chaát oâ nhieãm taêng cao vaø laøm cho moâi tröôøng khoâng khí xung quanh nhaø
maùy bò oâ nhieãm naëng.
Hieän nay nhaø maùy ngöng hoaït ñoäng, do coâng ngheä laïc haäu, vaø gaây aûnh höôûng
oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí, nhaø maùy chæ giöõ laïi moät phaàn dieän tích nhoû ñeå laøm
traïm phaùt ñieän.
Treân ñaây laø hieän traïng saûn xuaát cuûa Nhaø Maùy Xi Maêng Haø Tieân I, Nhaø Maùy
Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc vaø Nhaø Maùy Theùp Thuû Ñöùc. Ñaây laø moät vaøi nhaø maùy ñaëc tröng

Trang 53
phaùt sinh ra caùc chaát oâ nhieãm khoâng khí laøm aûnh höôûng ñeán chaát löôïng khoâng khí cuûa
Thaønh Phoá Hoà Chí Minh.
2.3. CAÙC NGUYEÂN NHAÂN GAÂY NHIEÃM KHOÂNG KHÍ THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ
MINH.
2.3.1. OÂ nhieãm khoâng khí do saûn xuaát coâng nghieäp.
Nguyeân nhaân chuû yeáu gaây oâ nhieãm khoâng khí cuûa thaønh phoá Hoà Chí Minh chuû
yeáu töø hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa nhaø maùy coâng nghieäp naèm ôû caùc khu vöïc ngoaïi thaønh
hoaëc naèng ngay trong noäi thaønh nhö caùc khu coâng nghieäp Taân Bình, khu cheá xuaát Taân
Thuaän, khu cheá xuaát Linh Trung, caùc nhaø maùy xi maêng Haø Tieân, nhaø maùy theùp Thuû
H
Ñöùc, … vaø raát nhieàu cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp, tieåu thuû coâng nghieäp, trong ñoù raát
nhieàu nhaø maùy, cô sôû saûn xuaát chöa trang bò heä thoáng xöû lyù khí thaûi, khoùi buïi.
C
Ñieån hình nhö haøng loaït nhaø maùy coâng nghieäp saûn xuaát mì aên lieàn, daàu thöïc
TE
vaät, hoùa chaát, deät nhuoäm, ... naèm doïc bôø keânh Tham Löông (Quaän Taân Bình) thöôøng
xuyeân thaûi khoùi buïi ñoäc haïi vaøo khoâng khí moãi ngaøy ñeán nay vaãn chöa tieán haønh di
dôøi.
U
H
Hình 2.9: Nhaø maùy thaûi khí thaûi ra moâi tröôøng. (Nguồn: www.vtc.vn)

Trang 54
Caùc ñöôøng oáng thaûi ôû caùc nhaø maùy thaûi ra moâi tröôøng khoâng khí raát nhieàu loaïi
chaát ñoäc haïi. Trong quaù trình saûn xuaát, caùc chaát ñoäc haïi thoaùt ra do boác hôi, roø ræ, toån
hao treân daây chuyeàn saûn xuaát, treân caùc phöông tieän daãn taûi….
Ñaëc ñieåm cuûa chaát thaûi töø quaù trình saûn xuaát laø noàng ñoä chaát ñoäc haïi raát cao vaø
taäp trung trong moät khoaûng thôøi gian nhoû, thöôøng ôû daïng hoãn hôïp khí vaø hôi ñoäc haïi.
Caùc heä thoáng thoâng gioù thaûi khí ñoäc haïi, ñoái vôùi heä thoáng thoâng gioù cuïc boä thì noàng
ñoä chaát ñoäc haïi thaûi ra khaù lôùn coøn ñoái vôùi heä thoáng thoâng gioù chung thì löôïng hoãn
hôïp khí thaûi ra lôùn, nhöng noàng ñoä chaát ñoäc haïi laïi thaáp.
Moãi moät ngaønh coâng nghieäp, tuøy theo daây chuyeàn coâng ngheä, tuøy theo loaïi
nhieân lieäu söû duïng, ñaëc ñieåm saûn xuaát, loaïi nguyeân lieäu vaø saûn phaåm cuûa noù, tuøy theo
H
möùc ñoä cô giôùi hoùa, töï ñoäng hoùa vaø möùc ñoä hieän ñaïi tieân tieán cuûa nhaø maùy maø löôïng
C
chaát ñoäc haïi, loaïi chaát ñoäc haïi seõ khaùc nhau.
Nhö nhaø maùy hoùa chaát thöôøng thaûi ra nhieàu chuûng loaïi ñoäc haïi theå khí vaø theå
TE
raén. Ñoä cao cuûa caùc oáng thaûi thöôøng khoâng cao neân chaát thaûi laø laø treân maët ñaát, coù khi
coøn thaûi qua caùc cöûa maùi, cöûa soå. Hôn nöõa söï cheânh leäch nhieät ñoä cuûa khí thaûi vaø
khoâng khí xung quanh thöôøng beù cho neân chaát ñoäc haïi khoù bay leân cao, khoù bay ra xa,
U
noàng ñoä ñoäc haïi khu vöïc gaàn nguoàn thaûi thöôøng lôùn.
H
Maët khaùc daây chuyeàn saûn xuaát khoâng kín, hoaëc ôû ñöôøng oáng vaø thieát bò maùy
moùc saûn xuaát bò roø ræ, thì caùc chaát ñoäc haïi deã lan toûa ra khu vöïc xung quanh, laøm oâ
nhieãm moâi tröôøng khoâng khí.
Nhaø maùy luyeän kim, thöôøng thaûi ra nhieàu buïi vaø nhieàu loaïi chaát ñoäc haïi khaùc
nhau. Buïi thöôøng coù kích thöôùc lôùn 10 – 100 (µm) nhaát laø ôû coâng ñoaïn: khai thaùc
quaëng, tuyeån quaëng, saøng quaëng vaø nghieàn quaëng, ...
Buïi beù vaø khoùi thöôøng thoaùt ra töø caùc loø cao, loø maùc tanh, loø nhieät luyeän caùc
baêng chuyeàn, ôû coâng ñoaïn laøm saïch khuoân ñuùc.

Trang 55
Quaù trình ñoát nhieân lieäu, luyeän gang theùp, luyeän ñoàng keõm vaø caùc kim loaïi
khaùc sinh ra nhieàu loaïi ñoäc haïi: CO, SO 2 , NO x , oâxít ñoàng, thaïch tín vaø nhieàu buïi
baån.
Nhaø maùy luyeän kim thaûi ra chaát oâ nhieãm coù nhieät ñoä cao 3000C – 4000C coù luùc
8000C hoaëc cao hôn nöõa. Caùc oáng khoùi thöôøng raát cao 80 – 100 (m), coù luùc tôùi vaøi
traêm meùt. Tuy vaäy khu vöïc gaàn nhaø maùy luyeän kim vaãn deã bò oâ nhieãm neáu khoâng coù
phöông aùn hôïp lyù.
Nhaø maùy ñieän, nhaát laø nhaø maùy nhieät ñieän thöôøng duøng nhieân lieäu than hoaëc
daàu, caùc oáng khoùi, caùc baõi than, caùc baêng taûi cuûa nhaø maùy ñieän ñeàu laø nguoàn gaây oâ
nhieãm naëng cho moâi tröôøng khoâng khí.
H
OÁng khoùi cuûa nhaø maùy nhieät ñieän tuy cao 80 – 250 (m), nhöng vaãn laøm oâ
C
nhieãm moâi tröôøng. Caùc chaát thaûi noàng ñoä cao 10 – 30 (g/m3) vaø vuøng bò oâ nhieãm khaù
roäng.
TE
Nhaø maùy cô khí: Caùc phaân xöôûng toûa nhieàu ñoäc haïi laø phaân xöôûng sôn vaø phaân
xöôûng ñuùc. Tính chaát ñoäc haïi cuûa phaân xöôûng sôn gioáng nhö caùc nhaø maùy hoùa chaát,
U
coøn cuûa phaân xöôûng ñuùc gioáng nhö nhaø maùy luyeän kim. Caùc phaân xöôûng laép raùp, gia
coâng cô khí thöôøng coù kích thöôùc maët baèng lôùn. Ñeå thaûi nhieät thöøa caùc phaân xöôûng coù
H
cöûa maùi, keát hôïp chieáu saùng cho phaân xöôûng. Caùc chaát ñoäc haïi sinh ra trong quaù trình
nhieät luyeän, gia coâng cô khí, haøn taùn vaø nhieät thöøa ñeàu ñöôïc thaûi qua cöûa maùi hoaëc
caùc loã thaûi. Cho neân khu vöïc nhaø maùy vaø khu laân caän ñeàu bò oâ nhieãm.
Nhaø maùy saûn xuaát vaät lieäu xaây döïng: Nhaø maùy xi maêng, nhaø maùy gaïch ngoùi
saønh söù, caùc xöôûng troän beâ toâng, loø nung voâi, … laø nhöõng nguoàn gaây oâ nhieãm lôùn moâi
tröôøng khoâng khí. Daây chuyeàn coâng ngheä caøng laïc haäu thì löôïng ñoäc haïi vaø buïi khí
thaûi ra caøng nhieàu. Caùc nhaø maùy saûn xuaát vaät lieäu xaây döïng thöôøng thaûi ra nhieàu buïi
vaø caùc khí SO2, CO, NOx.

Trang 56
Caùc loaïi nhaø maùy cheá bieán thöïc phaåm, nhaø maùy coâng nghieäp nheï, nhaø maùy
deät, nhaø maùy cheø, nhaø maùy thuoác laù, nhaø maùy xaø phoøng, nhaø maùy thuoäc da… ñeàu toûa
ra nhieàu chaát ñoäc haïi vaø buïi laøm oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí.
* Döôùi ñaây laø moät soá nhaø maùy gaây oâ nhieãm khoâng khí ñieån hình taïi thaønh phoá Hoà
Chí Minh:
2.3.1.1. Caùc nguoàn oâ nhieãm khoâng khí cuûa Nhaø Maùy Xi Maêng Haø Tieân I.
Vôùi nguoàn nguyeân lieäu vaø quy trình saûn xuaát cuûa Nhaø Maùy Xi Maêng Haø Tieân I
thì haàu nhö caùc coâng ñoaïn saûn xuaát ñeàu gaây oâ nhieãm khoâng khí vaø chaát oâ nhieãm cuûa
ngaønh naøy chuû yeáu laø buïi, cuï theå caùc coâng ñoaïn sau:
H
+ Coâng ñoaïn boác dôõ clinker töø taøu vaøo phieãu tieáp nhaän.
+ Coâng ñoaïn tieáp nhaän clinker vaøo siloâ chöùa.
C
+ Coâng ñoaïn nhaäp phuï gia, phuzolan veà kho hôû thoâng qua xe taûi vaø xuaát töø kho hôû
baèng caàu gaàu ngoaïm.
TE
+ Coâng ñoaïn caáp clinker vaøo keùt chöùa maùy nghieàn.
+ Coâng ñoaïn caáp thaïch cao vaøo keùt chöùa maùy nghieàn.
+ Coâng ñoaïn caáp phuï gia puzolan vaøo keùt chöùa maùy nghieàn.
U
+ Coâng ñoaïn nghieàn hoãn hôïp clinker, thaïch cao, puzolan ñeán ñoä mòn yeâu caàu cuûa xi
H
maêng.
+ Coâng ñoaïn vaän chuyeån xi maêng ñeán siloâ.
+ Khu vöïc ñoùng bao xi maêng.
+ Caùc vò trí chuyeån tieáp giöõa caùc baêng taûi vaän chuyeån.
Theo keát quaû ño ñaïc cuûa Trung taâm Coâng ngheä Moâi tröôøng (CEFINEA) thì noàng ñoä
buïi taïi caùc coâng ñoaïn ñeàu vöôït tieâu chuaån cho pheùp (theo baûng 2.11).

Trang 57
Baûng 2.11: Noàng ñoä buïi trong caùc coâng ñoaïn saûn xuaát cuûa NM Xi Maêng Haø Tieân I
Coâng ñoaïn Noàng ñoä buïi (mg/m3) TCVN
Boác dôõ clinker töø taøu vaøo pheãu tieáp nhaän 2,87
Tieáp nhaän clinker vaøo siloâ chöùa. 5,33
Khu ñònh löôïng nguyeân lieäu 1,81 – 5,56
Caáp nguyeân lieäu vaøo maùy nghieàn 9,77
0,3 (mg/m3)
Khu vöïc nghieàn xi maêng 4,67
Bôm xi maêng ñeán siloâ 1,00
Khu vöïc ñoùng bao 2,67 – 5,00
Vò trí chuyeån tieáp giöõa caùc baêng taûi vaän chuyeån 0,75 – 3,44
Nguoàn: CEFINEA
Tuy nhieân taïi caùc coâng ñoaïn treân nhaø maùy ñeàu coù trang thieát bò heä thoáng loïc
tuùi vaûi hoaëc loïc buïi tuùi vaûi keát hôïp vôùi tónh ñieän ôû caùc khu vöïc coù maùy nghieàn hoaït
H
ñoäng sau ñoù buïi ñöôïc thaûi ra ngoaøi khí quyeån qua 3 oáng khoùi.
Vò trí
C
Baûng 2.12: Taûi löôïng buïi taïi 3 oáng khoùi ñöôïc CEFINEA ño ñaïc
Taûi löôïng oâ nhieãm (g/s)

TE
OÁng khoùi maùy nghieàn 1 0,202
Nguoàn: CEFINEA
U
Ngoaøi ra khi coù thoâng baùo cuùp ñieän töø löôùi ñieän quoác gia, nhaø maùy cho chaïy
H
maùy phaùt ñieän döï phoøng vôùi coâng suaát 1.900 (kWh) nhaèm duy trì saûn xuaát lieân tuïc.
Hoaït ñoäng cuûa nhaø maùy phaùt ñieän toán khoaûng 290 g daàu DO/kwh ñaõ laøm phaùt sinh
caùc saûn phaåm chaùy chuû yeáu laø caùc khí: CO, CO2, SO2, NO2, hôi nöôùc, muoäi khoùi vaø
moät löôïng caùc khí CxHy.
2.3.1.2. Caùc nguoàn oâ nhieãm khoâng khí cuûa Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc.
Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc ñaõ boå sung saûn löôïng ñieän cho heä thoáng ñieän
Vieät Nam goùp phaàn phuïc vuï cho vieäc phaùt trieån kinh teá khu vöïc phía Nam, ñaëc bieät laø
khu vöïc Thaønh Phoá Hoà Chí Minh.

Trang 58
Haøng naêm, löôïng nhieân lieäu tieâu thuï cuûa Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc
khoaûng 220 trieäu lít daàu Diesel, 62,72 trieäu lít daàu FO vôùi haøm löôïng löu huyønh töông
öùng laø 0,7% vaø 3% theo khoái löôïng. Trong ñoù löôïng daàu söû duïng taïi caùc loø hôi vaø loø
nung nhö sau:
+ Loø hôi 1 tieâu thuï 11.760.000 lít daàu FO/naêm.
+ Loø nung 1 tieâu thuï 118.176.000 lít daàu Diesel /naêm.
+ Loø nung 2 tieâu thuï 102.624.000 lít daàu Diesel /naêm.
Treân moãi loø hôi ñeàu coù trang bò heä thoáng chuïp huùt ñeå huùt khoùi thaûi ra ngoaøi khí
quyeån qua 5 oáng khoùi: ND – LH1, ND –LH2, ND – LH3, D – TK1, D – TK2.
H
Taûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm cuûa Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc ñöôïc tính toaùn
C
döïa treân heä soá phaùt thaûi chaát oâ nhieãm. Heä soá phaùt thaûi chaát oâ nhieãm ñöôïc ñònh nghóa
laø tyû leä bình quaân giöõa löôïng khí thaûi vaø löôïng saûn phaåm chính hoaëc löôïng nguyeân
TE
lieäu, nhieân lieäu söû duïng trong moät quaù trình coâng ngheä. Khi ñoù taûi löôïng phaùt thaûi cuûa
töøng chaát oâ nhieãm seõ baèng tích cuûa toång saûn phaåm chính (hoaëc toång löôïng nguyeân
lieäu hay nhieân lieäu chính ) nhaân vôùi heä heä soá phaùt thaûi töông öùng.
U
Döïa vaøo heä soá oâ nhieãm khoâng khí trong caùc coâng ngheä saûn xuaát coâng nghieäp
cuûa Vieät Nam cuûa ñeà taøi “Ñaùnh giaù hieän traïng phaùt thaûi oâ nhieãm khoâng khí do saûn
H
xuaát coâng nghieäp taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh, nghieân cöùu coâng ngheä xöû lyù khí thaûi cho
moät soá ngaønh coâng nghieäp ñieån hình” Luaän aùn Tieán só – Nguyeãn Ñinh Tuaán (phuï luïc
1) thì taûi löôïng chaát oâ nhieãm phaùt thaûi qua caùc oáng khoùi nhö baûng 2.13.
Baûng 2.13: Taûi löôïng chaát oâ nhieãm trong caùc oáng khoùi NM Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc
Chaát gaây Heä soá Taûi löôïng oâ nhieãm (g/s)
oâ nhieãm oâ nhieãm ND–LH1 ND–LH2 ND–LH3 D – TK1 D – TK2
(g/lít daàu)
Buïi 1,19 0,450 0,975 0,975 4,521 3,926
SO2 18,8 * S 21,324 46,202 46,202 50,000 43,420
NO2 12,46 4,711 10,207 10,207 47,340 41,110
CO 0,005 0,002 0,004 0,004 0,019 0,016
Ghi chuù: S laø % khoái löôïng löu huyønh coù trong daàu FO, daàu Diesel.

Trang 59
Beân caïnh nguoàn oâ nhieãm khoâng khí do ñoát chaùy daàu FO, daàu Diesel thì trong
noäi boä nhaø maùy thöôøng coù nhieät ñoä cao hôn nhieät ñoä ngoaøi trôøi töø 5 – 70C do nhieät ñoä
toûa ra töø caùc heä thoáng oáng daãn hôi nöôùc vaø khí noùng ñeán caùc tua bin hôi, tua bin khí.
2.3.1.3. Caùc nguoàn oâ nhieãm khoâng khí cuûa Nhaø Maùy Theùp Thuû Ñöùc.
Nguoàn oâ nhieãm khoâng khí phaùt sinh trong hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa Nhaø Maùy
Theùp Thuû Ñöùc chuû yeáu xuaát phaùt töø quaù trình luyeän theùp vaø caùc loø nung theùp thoûi ôû
phaân xöôûng caùn do ñoát nhieân lieäu daàu FO.
a. OÂ nhieãm phaùt sinh töø quaù trình luyeän theùp.
Coâng ngheä luyeän theùp baèng loø ñieän hoà quang ñöôïc xem laø coâng ngheä saïch hôn
so vôùi caùc coâng ngheä luyeän theùp khaùc nhö loø Mactanh, loø thoåi Betxome, loø thoåi
H
Thomat, … nhöng vaãn chöa hoaøn toaøn loaïi tröø ñöôïc caùc chaát oâ nhieãm. Khí thaûi cuûa loø
C
luyeän hoà quang vôùi chaát oâ nhieãm ñaëc tröng laø CO, SO2 vaø buïi. Taûi löôïng cuûa caùc chaát
oâ nhieãm phuï thuoäc vaøo löôïng nguyeân lieäu söû duïng vaø löôïng saûn phaåm taïo ra.
TE
Vôùi löôïng pheá lieäu söû duïng haøng naêm khoaûng 71.000 (taán) saét vuïn. Ñònh möùc
15,5 (taán) phoâi theùp / 18 (taán) pheá lieäu thì löôïng phoâi theùp taïo ra khoaûng 61.138 (taán)
phoâi theùp.
U
Döïa vaøo heä soá oâ nhieãm khoâng khí (phuï luïc 1), taûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm cuûa
H
quaù trình luyeän theùp baèng loø hoà quang ñöôïc tính trong baûng 2.14.
Baûng 2.14: Taûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm trong oáng khoùi thoaùt khí cuûa loø hoà quang.
Chaát oâ Heä soá oâ nhieãm Hieäu suaát xöû lyù Taûi löôïng oâ nhieãm
nhieãm (g/taán theùp) (g/s)
Buïi 15.000 90% 2,951
CO 15.000 0% 29,514
SO2 10 - 0,020
b. OÂ nhieãm töø quaù trình ñuùc vaø caùn.

Nhaø maùy söû duïng nhieân lieäu daàu FO ñeå nung kim loaïi tröôùc khi kim loaïi mang
ñi caùn vaø keùo sôïi neân phaùt sinh löôïng khí thaûi buïi, SO2, NO2, vaø CO trong phaân xöôûng

Trang 60
caùn. Cuõng theo luaän aùn Tieán só cuûa taùc giaû Nguyeãn Ñinh Tuaán, vôùi löôïng nhieân lieäu
söû duïng haøng thaùng khoaûng 560.000 (lít) coù thaønh phaàn löu huyønh laø 2,26% theo khoái
löôïng, trong ñoù:
+ Loø nung 1 (coâng suaát 12 taán/h): 6.000 (lít/ngaøy)
+ Loø nung 2 (coâng suaát 25 taán/h): 12.700 (lít/ngaøy)
Caùc khí thaûi ra trong quaù trình ñoát loø nung 1 vaø loø nung 2 seõ ñöôïc thu gom baèng
quaït huùt, sau ñoù thaûi ra ngoaøi khí quyeån qua 2 oáng khoùi T – LN1 vaø T – LN2, caên cöù
vaøo heä soá oâ nhieãm khoâng khí trong (phuï luïc 1), taûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm trong quaù
trình nung cuûa nhaø maùy theùp ñöôïc tính nhö trong baûng 2.15.
Baûng 2.15: Taûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm trong oáng khoùi thoaùt khí thaûi cuûa caùc loø
H
caùn Nhaø Maùy Theùp Thuû Ñöùc.
Chaát oâ nhieãm Heä soá oâ nhieãm Taûi löôïng oâ nhieãm (g/s)
Buïi
(g/lít daàu)
1,19
C T – LN1
0,124
T – LN2
0,263
TE
SO 2 18,8 * S 2,951 6,245
NO 2 12,46 0,599 1,267
CO 0,005 0,017 0,035
Ghi chuù: S laø % khoái löôïng löu huyønh coù trong daàu FO.
U
Ngoaøi ra coù nguoàn khí thaûi töø caùc phöông tieän vaän chuyeån nguyeân vaät lieäu vaø
saûn phaåm ra vaøo cuûa nhaø maùy. Thaønh phaàn cuûa khí thaûi naøy chuû yeáu laø CO, NO2,
H
SO2, hydrocacbon, aldehyde, buïi.
2.3.2. OÂ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí do nguoàn giao thoâng vaän taûi.
Cuøng vôùi ñaø phaùt trieån cuûa coâng nghieäp hoùa, soá löôïng caùc phöông tieän giao
thoâng ngaøy caøng nhieàu. Vì vaäy treân caùc tuyeán giao thoâng ñoâng ñuùc ôû Thaønh phoá Hoà
Chí Minh thöôøng xuaát hieän vaán ñeà oâ nhieãm khoâng khí do buïi vaø khí thaûi cuûa xe coù
ñoäng cô gaây ra. Ñaëc ñieåm cuûa loaïi khí thaûi naøy laø nguoàn thaûi thaáp, di ñoäng vaø khoâng
ñeàu. Ôû caùc tuyeán coù maät ñoä löu thoâng cao khí thaûi hôïp laïi thaønh nguoàn phaùt thaûi theo
tuyeán laøm aûnh höôûng nghieâm troïng tôùi moâi tröôøng hai beân ñöôøng. Nhöõng chaát oâ

Trang 61
nhieãm ñaëc tröng cuûa khí thaûi giao thoâng laø buïi, CO, CxHy, SOx, chì, CO2, vaø NOx,
Benzen.
Hieän nay thaønh phoá Hoà Chí Minh coù 340.000 (xe) oâ toâ caùc loaïi, 4 trieäu xe gaén
maùy, trung bình moãi ngaøy laïi coù theâm 115 oâ toâ vaø 1.200 xe maùy môùi ñoå xuoáng caùc
con ñöôøng, cuøng vôùi khoaûng 1 trieäu xe maùy vaø 60.000 oâ toâ ngoaøi tænh löu thoâng trong
thaønh phoá (Nguoàn: Sôû Giao Thoâng Coâng Chaùnh Thaønh Phoá Hoà Chí Minh), moãi ngaøy
ñoát haøng trieäu lít xaêng, daàu caùc loaïi treân ñöôøng phoá, töông öùng vôùi nhöõng con soá naøy
laø moät khoái löôïng khoång loà caùc chaát ñoäc haïi chuû yeáu laø CO2.
H
C
TE
U
Hình 2.10: Löôïng xe ñoâng ñuùc taïi Caàu Saøi Goøn. (Nguoàn: www.vtc.vn)
H
Theo baùo caùo Chi cuïc baûo veä moâi tröôøng thaønh phoá Hoà Chí Minh, khoaûng 50%
caùc traïm quan traéc baùn töï ñoäng cho chæ soá oâ nhieãm khoâng khí vöôït tieâu chuaån cho
pheùp, 50% traïm coøn laïi ñang ôû möùc chaïm ngöôõng hoaëc gaàn vöôït ngöôõng cho pheùp.
OÂ nhieãm buïi ngaøy caøng taêng cao, ñaëc bieät laø khu vöïc phía Ñoâng vaø Taây Baéc
thaønh phoá ôû caùc khu vöïc Haøng Xanh, ngaõ tö Ñinh Tieân Hoaøng – Ñieän Bieân Phuû vaø
Ngaõ tö An Söông. Caû ba khu vöïc naøy ñeàu coù möùc oâ nhieãm khoâng khí trung bình vöôït
chuaån 1,3 – 1,8 laàn. Coøn nhìn chung Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñang naèm trong soá caùc
ñoâ thò bò oâ nhieãm naëng neà nhaát hieän nay trong caû nöôùc, vôùi möùc ñoä cao treân 2,5 laàn
tieâu chuaån cho pheùp.

Trang 62
Do löu löôïng giao thoâng trong thaønh phoá taêng cao trong thôøi gian qua, neân
noàng ñoä benzene trong khoâng khí cuõng “leo thang”, ñaëc bieät coù thôøi ñieåm noàng ñoä
benzene vöôït hôn 10 laàn. Coù tôùi gaàn 67% caùc chæ soá quan traéc noàng ñoä benzene vöôït
xa tieâu chuaån cho pheùp.
Rieâng khu vöïc quaän 9 vaø Thuû Ñöùc, doïc theo xa loä Haø Noäi, ñaëc bieät ñoaïn töø
Caàu Raïch Chieác ñeán Ngaõ tö Bình Thaùi, noàng ñoä buïi trung bình trong khoâng khí vöôït
tieâu chuaån cho pheùp 1,3 – 7,1 (laàn), chuû yeáu laø do maät ñoä giao thoâng cao vì khu vöïc
naøy taäp trung nhieàu nhaø maùy nhö Nhaø maùy xi maêng Haø Tieân, Nhaø maùy Nhieät Ñieän
Thuû Ñöùc, Nhaø maùy Theùp Thuû Ñöùc, Coâng ty lieân doanh Posvina, Coâng ty Hoùa phaåm
P/S…
Caùc trung taâm thaønh phoá cuõng khoâng ngoaïi leä, ñieåm cao nhaát laø ñoaïn ñöôøng
H
Nam Kyø Khôûi Nghóa. Haàu heát möùc oâ nhieãm buïi ôû caùc laàn ño trong ngaøy cho keát quaû
C
vöôït tieâu chuaån cho pheùp 2,5 – 4,5 (laàn). Daân cö sinh soáng hai beân ñöôøng laø nhöõng
ngöôøi tröïc tieáp chòu aûnh höôûng do hít phaûi buïi xuaát phaùt töø hoaït ñoäng xe coä.
TE
Giao thoâng vaän taûi cuõng laø moät nguoàn gaây oâ nhieãm lôùn cho moâi tröôøng khoâng
khí. Chuùng thaûi ra 2/3 khí cacbon monoxit vaø ½ khí hydro cacbon, khí nitô oâxit.
OÂ toâ, xe maùy thaûi ra nhieàu khí ñoäc haïi vaø tung buïi baån. Taøu hoûa, taøu thuûy söû
U
duïng nhieân lieäu xaêng daàu hay than cuõng thaûi ra nhieàu chaát ñoäc haïi.
Nguoàn oâ nhieãm giao thoâng vaän taûi ñeàu laø nguoàn thaáp. Söï khueách taùn chaát oâ
H
nhieãm do caùc phöông tieän giao thoâng phuï thuoäc nhieàu vaøo ñòa hình vaø boá trí quy
hoaïch xaây döïng trong thaønh phoá.
Maùy bay gaây oâ nhieãm buïi vaø ñoäc haïi trong khoâng trung vaø chuû yeáu laøm oâ
nhieãm khu vöïc trong saân bay. Maùy bay thaûi ra cacbon monoxit, hydro cacbon, khoùi vaø
gaây buïi cho moâi tröôøng khoâng khí.
Nhìn chung caùc hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa Thaønh phoá Hoà Chí Minh coù vai troø to
lôùn trong söï phaùt trieån kinh teá cuûa thaønh phoá noùi chung vaø caû nöôùc noùi rieâng. Tuy
nhieân khi hoaït ñoäng nhaø maùy thaûi ra caùc khí gaây oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí, do
vaäy phaûi ñaùnh giaù aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng khoâng khí cuûa caùc nhaø maùy ñeå töø ñoù coù

Trang 63
nhöõng bieän phaùp can thieäp kòp thôøi traùnh gaây oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí sao cho
vöøa phaùt trieån saûn xuaát vaø vöøa baûo veä moâi tröôøng.
2.4. OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ TÖØ NHÖÕNG HOAÏT ÑOÄNG COÂNG NGHIEÄP.
Trong coâng nghieäp, nguoàn gaây oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí chuû yeáu laø khí
thaûi töø caùc oáng khoùi…. Coù theå noùi haàu heát caùc ngaønh coâng nghieäp ñeàu söû duïng caùc
loaïi nhieân lieäu khaùc nhau ñeå laøm chaát ñoát cung caáp naêng löôïng cho quaù trình coâng
ngheä khaùc nhau, ví duï nhö daàu FO, daàu Diesel oil.. than ñaù, voû haït ñieàu.
Taát caû nhöõng nguyeân lieäu naøy khi ñoát leân ñeàu thaûi vaøo khoâng khí moät löôïng lôùn
nhöõng chaát gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nhö CO2, SO2, NOx, khoùi, buïi…
H
2.5. CAÙC PHÖÔNG PHAÙP TÍNH TOAÙN KHUEÁCH TAÙN CAÙC CHAÁT ÑOÄC HAÏI
C
VAØO MOÂI TRÖÔØNG KHOÂNG KHÍ TÖØ CAÙC OÁNG KHOÙI.
2.5.1. Phöông phaùp Gauss

TE
Phöông trình vi phaân cô baûn theå hieän trò soá trung bình cuûa noàng ñoä chaát oâ
nhieãm trong khoâng khí phaân boá theo thôøi gian vaø khoâng gian nhö sau:
U
∂C ∂C ∂C ∂C ∂  ∂C  ∂  ∂C  ∂  ∂C 
+u +ν +w = σ x + σ y + σ y  + α1 C - α 2 C (2.1)
∂t ∂x ∂x ∂x ∂x  ∂x  ∂y  ∂y  ∂z  ∂z 
H
Trong ñó:
C: Noàng ñoä chaát oâ nhieãm, g/m3.
x, y, z: Toïa ñoä ñieåm tính treân maët phaúng theo truïc x, y, z.
t: Thôøi gian, giaây.
u,v,w: Vaän toác gioù theo höôùng x, y, z, m/s
σ x , σ y , σ z : Heä soá phaùt taùn theo phöông x, y, z, m
α1 : Heä soá keå ñeán söï thaâm nhaäp theâm löôïng chaát oâ nhieãm.
α2 : Heä soá keå ñeán söï bieán hoùa töø chaát oâ nhieãm naøy sang chaát oâ nhieãm khaùc
do phaûn öùng hoùa hoïc.

Trang 64
2.5.1.1. Chaát thaûi daïng khí.
Töø phöông trình vi phaân toång quaùt (2.1), nhieàu nhaø khoa hoïc treân theá giôùi ñaõ
vaän duïng nhieàu phöông phaùp tieáp caän rieâng bieät vaø ñöa ra nhöõng daïng moâ hình khaùc
nhau, trong ñoù moâ hình Gauss laø moâ hình phaùt taùn chaát oâ nhieãm trong khí quyeån cuûa
hai nhaø khoa hoïc Pasquill vaø Gifford coù daïng:
M  − y 2    (z − H )2   (z + H )2  
C(x,y,z) = exp  
2  
exp  −  + exp −  (2.2)
2πδ yδ z  2δ y    2δ z2   2δ z2  
Trong ñoù:
C(x,y,z): Noàng ñoä chaát oâ nhieãm taïi ñieåm coù toïa ñoä x, y, z, mg/m3.
H
x, y, z: Khoaûng caùch theo phöông gioù thoåi, chieàu vuoâng goùc vôùi truïc veät khoùi, chieàu
cao ñieåm tính toaùn, m.
M: Taûi löôïng chaát oâ nhieãm, mg/s.

C
TE
u: Toác ñoä gioù trung bình taïi ñoä cao hieäu quaû oáng khoùi, m/s.
δ y , δ z : Heä soá khueách taùn theo phöông ngang vaø ñöùng, m.

U
H: Chieàu cao hieäu quaû cuûa oáng khoùi, m vaø ñöôïc tính baèng coâng thöùc: H = h + Δh*h
Phöông trình (2.2) chæ ñuùng vôùi caùc giaû thuyeát sau:
H
+ Toác ñoä gioù u khoâng ñoåi vaø khaùc 0 theo khoâng gian vaø thôøi gian.
+ Nguoàn phaùt thaûi oâ nhieãm laø oån ñònh theo thôøi gian.
+ Sa laéng khoâ, sa laéng öôùt baèng 0 vaø khoâng coù phaûn öùng xaûy ra (α1 = α2 = 0).
+ Chaát oâ nhieãm phaûn xaï hoaøn toaøn khi tieáp xuùc vôùi caùc beà maët.
+ Phaùt taùn chaát oâ nhieãm tuaân theo ñònh luaät Gauss.
+ Nhieät ñoä khoâng khí khoâng ñoåi theo thôøi gian tính toaùn.
Khi ñoù:
+ Vaän toác gioù taïi ñoä cao hieäu quaû cuûa oáng khoùi (uz) ñöôïc tính:

Trang 65
uz = u10  
z
(2.2.1)
 10 
Vôùi:
z: Ñoä cao caàn tính vaän toác u, m.
p: Ñoä goà gheà cuûa maët ñaát, m.
+ Ñoä döïng oáng khoùi (Δh):
ωD  Tkhoi − Txp 
Δh = 1,5 + 2,68.10 − 3 PD  (2.2.2)
u  Tkhoi 
Vôùi:
H
ω: Vaän toác khí phuït, m/s.
D: Ñöôøng kính oáng khoùi,m.
P: AÙp suaát khí quyeån, millibar.

C
TE
Tkhoùi, Txq: Nhieät ñoä tuyeät ñoái cuûa khoùi vaø khoâng khí xung quanh, 0K.
Khi tính noàng ñoä oâ nhieãm treân maët ñaát doïc theo truïc gioù (truïc x) thì coâng thöùc
M − H2 
(2.2) trôû thaønh: C(x) = exp 
2 
(2.3)
πuσ yσ z  2σ z 
U
Baèng thöïc nghieäp Pasquill vaø Gofford ñaõ xaây döïng ñöôïc caùc coâng thöùc σy,, σz phuï
H
thuoäc vaøo khoaûng caùch x xuoâi theo chieàu gioù ôû khu vöïc thaønh phoá nhö trong baûng
2.16 öùng vôùi 6 caáp ñoä oå ñònh khaùc nhau cuûa khí quyeån töø A ñeán F ( baûng 2.17).
Baûng 2.16: Coâng thöùc tính toaùn caùc heä soá σy, σz ôû khu vöïc thaønh phoá.
Caáp oån ñònh theo pasquill σy, m σz , m

-1/2
A–B 0.32x(1 + 0.0004x) 0,24x(1 + 0,0001x)1/2
C 0.22x(1+0.0004x)-1/2 0.20x
-1/2
D 0.16x(1+0.0004x) 0.14x(1+0.0003x)-1/2
E–F 0.11x(1+0.0004x)-1/2 0.22x(1+0.00015x)-1/2
Nguoàn: “Giaùo trình oâ nhieãm khoâng khí”, PGS.TS. Ñinh Xuaân Thaéng

Trang 66
Baûng 2.17: Caùc caáp ñoä oån ñònh cuûa khí quyeån theo Pasquill.
Toác ñoä gioù ôû Ban ngaøy theo naéng chieáu Ban ñeâm theo ñoä maây
ñoä cao 10m, m/s Maïnh Trung Yeáu Nhieàu maây, Ít maây ñoä maây 3/8
bình ñoä maây ≥ 4/8
<2 A A–B B - -
2–3 A–B B C E F
3–5 B B–C C D E
5–6 C C–D D D D
≥6 C D D D D
Nguoàn: “Giaùo trình oâ nhieãm khoâng khí”, PGS.TS. Ñinh Xuaân Thaéng
A – Khoâng oån ñònh maïnh. D – Trung tính.
B – Khoâng oån ñònh vöøa. E – OÅn ñònh nheï.
H
C – Khoâng oån ñònh nheï. F – OÅn ñònh vöøa.
2.5.1.2. Chaát thaûi laø daïng buïi.

C
TE
Ñoái vôùi buïi nheï lô löûng, moät caùch gaàn ñuùng coù theå xem vaän toác rôi cuûa chuùng
döôùi taùc duïng troïng löïc laø khoâng ñaùng keå vaø möùc ñoä phaùt taùn cuûa chuùng cuõng gaàn nhö
cuûa khí, luùc ñoù ta vaãn coù theå aùp duïng caùc coâng thöùc treân ñeå xaùc ñònh noàng ñoä buïi
U
trong lôùp khoâng khí gaàn maët ñaát.
Tuy nhieân, ñoái vôùi khí thaûi coù chöùa buïi vôùi thaønh phaàn côõ haït khaùc nhau, vaän
H
toác rôi cuûa caùc côõ haït buïi thoâ vaø naëng, kích thöôùc lôùn hôn 20µm laø ñaùng keå, do ñoù
chuùng seõ laéng ñoïng nhanh xuoáng maët ñaát ôû vuøng gaàn chaân oáng khoùi xuoâi theo chieàu
gioù. Nhö vaäy seõ coù söï khaùc bieät ñaùng keå giöõa noàng ñoä buïi vaø noàng ñoä khí treân maët
ñaát.
Moät phöông phaùp tieáp caän ñeå tính toaùn döï baùo noàng ñoä buïi treân maët ñaát do
nguoàn ñieåm cao gaây ra laø xuaát phaùt töø moâ hình Gauss cô sôû – töùc moâ hình Gauss chöa
keå ñeán söï phaûn xaï cuûa maët ñaát ñoái vôùi chaát oâ nhieãm.

Trang 67
Ñoái vôùi ña soá chaát oâ nhieãm theå khí thì maët ñaát khoâng haáp thuï maø phaûn xaï
ngöôïc laïi vaøo khí quyeån. Coøn ñoái vôùi buïi ta coù theå xem maët ñaát laø vaät haáp thuï hoaøn
toaøn. Vì vaäy moâ hình Gauss cô sôû coù yù nghóa quan troïng trong tröôøng hôïp naøy.
Ngoaøi ra, chaát oâ nhieãm theå khí haàu nhö khoâng chòu aûnh höôûng cuûa löïc troïng
tröôøng, coøn buïi thì rôi trong khí quyeån vôùi vaän toác vr nhaát ñònh tuøy thuoäc vaøo kích
thöôùc haït vaø khoái löôïng ñôn vò cuûa noù. Do ñoù ñaïi löôïng H trong moâ hình Gauss caàn
ñöôïc hieäu chænh baèng caùch tröø bôùt ñi ñoaïn ñöôøng maø haït buïi rôi ñöôïc trong khoaûng
thôøi gian t. Ñoaïn ñöôøng ñoù laø vr.t maø t = x/u vôùi x laø khoaûng caùch doïc theo truïc gioù
tính töø nguoàn vaø u laø vaän toác gioù.
Cuoái cuøng coâng thöùc laø:
H
  vr x  
2
  z − H +  
Cb =
Mb
2πuσ yσ z
 y2
exp −
 2σ 2
 y

 exp  − 





C 2σ z2
u  



(2.4)
TE
Trong ñoù:
Cb: Noàng ñoä buïi, g/m3.

U
Mb: Taûi löôïng oâ nhieãm, g/s.
x: Khoaûng caùch doïc theo höôùng gioù, m.

H
vr: Vaän toác rôi tôùi haïn trung bình cuûa buïi, m/s.
Vaän toác rôi cuûa haït buïi tuaân theo ñònh luaät Stock vaø ñöôïc tính baèng coâng thöùc:
d 2 ρg
Vr =
18µ
Vôùi
d: Ñöôøng kính haït buïi, m.
ρ: Khoái löôïng rieâng cuûa haït, kg/m3.

Trang 68
g: Gia toác troïng tröôøng, m/s2.
µ: Heä soá nhôùt ñoäng löïc cuûa khí, N.s/m2.
Khi tính noàng ñoä buïi treân maët ñaát theo chieàu gioù thì luùc ñoù y = 0, z = 0, coâng thöùc tính
toaùn laø:
 v x 
  H − r 
exp  
Mb u 
Cb = - 
2πuσ yσ z  2σ z
2

 
2.5.2 Giôùi thieäu chöông trình.
Töø coâng thöùc (2.2) tính noàng ñoä chaát oâ nhieãm taïi 1 ñieåm baát kyø, coâng thöùc (2.3)
H
vaø (2.4) tính noàng ñoä chaát oâ nhieãm treân maët ñaát, döïa treân ngoân ngöõ Avenue (ngoân
C
ngöõ laäp trình cho ArcView) taùc giaû Nguyeãn Thò Thuïc Thuøy – Vieän moâi tröôøng vaø Taøi
nguyeân ñaõ vieát chöông trình tính toaùn phaùt taùn chaát oâ nhieãm doïc theo chieàu gioù vôùi
TE
vuøng phaân boá chaát oâ nhieãm laø hình vuoâng naèm vuoâng goùc vôùi höôùng gioù coù chieàu daøi
cuûa caïnh laø khoaûng caùch töø 100 – 30.000 (m), ñieåm taâm cuûa vuøng bieåu dieãn laø ñieåm
giao nhau giöõa moät caïnh cuûa hình vuoâng vaø oáng khoùi naèm ñaàu höôùng gioù.
U
Sau ñoù söû duïng heä thoáng thoâng tin ñòa lyù (söû duïng phaàn meàm Vertical Mapper
chaïy treân Map – Info) ñeå xaùc ñònh vuøng phaân boá caùc chaát oâ nhieãm vaø töø ñoù xaùc ñònh
H
ñöôïc dieän tích vuøng bò aûnh höôûng.
2.6. CAÙC THOÂNG SOÁ ÑAÀU VAØO VAØ KEÁT QUAÛ TÍNH PHAÙT TAÙN CHAÁT OÂ
NHIEÃM KHOÂNG KHÍ.
2.6.1. Caùc thoâng soá veà nguoàn thaûi.
2.6.1.1. Vò trí caùc oáng khoùi:
Vò trí caùc oáng khoùi ñöôïc ño ñaïc taïi caùc chaân oáng khoùi theo baûng 2.18.

Trang 69
Baûng 2.18: Toïa ñoä oáng khoùi caùc nhaø maùy.

Toïa ñoä (m)
Nhaø maùy Kyù hieäu
X Y
Nhaø maùy Xi Maêng Haø Tieân I
OÁng khoùi maùy nghieàn 1 XM – MN 1 692.023,7 1.196.652,3
Nhaø maùy Theùp Thuû Ñöùc
OÁng khoùi cuûa loø hoà quang ñieän T – HQ 692.093,3 1.197.289,1
OÁng khoùi loø nung 1 T – LN 1 692.087,7 1.197.248,2
OÁng khoùi loø nung 2 T – LN 2 692.044,2 1.197.250,3
NM Nhieät ñieän Thuû Ñöùc
OÁng khoùi loø hôi 1 NÑ – LH 1 692.074,8 1.197.538,2
H
OÁng khoùi loø nung 1 D – TK 1 691.957,1 1.197.462,8
OÁng khoùi loø nung 2 D – TK 2 692.012,2 1.197.477,8
Nguoàn: Sôû Khoa hoïc – Coâng ngheä vaø Moâi Tröôøng Thaønh phoá Hoà Chí Minh.
C
TE
2.6.1.2. Chieàu cao, ñöôøng kính oáng khoùi, nhieät ñoä, vaän toác vaø löu löôïng khí thaûi.
Caùc thoâng soá vaät lyù cuûa caùc oáng khoùi ñöôïc taäp hôïp töø caùc phieáu ñieàu tra tình
hình kieåm soaùt oâ nhieãm coâng nghieäp cuûa Sôû Khoa hoïc - Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng
Tp. HCM lieät keâ trong baûng 2.19.
U
Baûng 2.19: Thoâng soá vaät lyù caùc oáng khoùi.

Chieàu cao Ñöôøng kính Nhieät ñoä Löu löôïng
H
Nguoàn thaûi
oáng khoùi (m) oáng khoùi (m) phaùt thaûi ( C) thaûi (m3/s)
0
XM – MN 1 22,0 1,0 35 7,78

XM – MN 3 40,0 1,0 35 10,56
XM – MN 4 45,0 1,5 35 17,00
T – HQ 30,0 2,0 56 41,94
T – LN 1 22,0 0,9 78 2,78
T – LN 2 27,0 1,3 80 1,4
NÑ – LH 1 30,2 2,4 160 26,32
NÑ – LH 2 60,96 3,2 160 28,51
NÑ – LH 3 60,96 3,2 160 30,71
D – TK 1 10,0 4,0 360 474,68
D – TK 2 19,0 2,5 360 185,19
Nguoàn: Sôû Khoa hoïc – Coâng ngheä vaø Moâi Tröôøng Thaønh phoá Hoà Chí Minh.

Trang 70
2.6.1.3. Taûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm.
Taûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm cuûa nhaø maùy xi maêng Haø Tieân I tham khaûo soá lieäu
ño ñaïc cuûa CEFINEA ño ñaïc, taûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm cuûa nhaø maùy Theùp Thuû Ñöùc
vaø Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc ñöôïc tính toaùn döïa treân heä soá oâ nhieãm khoâng khí trong ñeà taøi:
“Ñaùnh giaù hieän traïng phaùt thaûi oâ nhieãm khoâng khí do saûn xuaát coâng nghieäp taïi
Thaønh phoá Hoà Chí Minh, nghieân cöùu coâng ngheä xöû lyù khí thaûi cho moät soá ngaønh
coâng nghieäp ñieån hình” Luaän aùn Tieán só – Nguyeãn Ñình Tuaán.
Baûng 2.20: Taûi löôïng caùc chaát oâ nhieãm cuûa caùc nguoàn thaûi cao moät soá nhaø maùy.
Taûi löôïng phaùt thaûi (mg/s)

Nguoàn thaûi
Buïi SO2 NO2 CO
H
Nhaø maùy xi maêng Haø Tieân I (*)
XM – MN 1 202
XM – MN 3
XM – MN 4
297
510 C
Nhaø maùy theùp Thuû Ñöùc
TE
T – HQ 2.951,000 20 29.514
T – LN 1 124,000 2.951 599 17
T – LN 2 263,000 6.245 1.267 35
Nhaø maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc
U
NÑ – LH 1 450,000 21.324 4.711 2

NÑ – LH 2 975,000 46.202 10.207 4
NÑ – LH 3 975,000 46.202 10.207 4
H
D – TK 1 4.521,000 50.000 47.340 19

D – TK 2 3.926,000 43.420 41.110 16
Nguoàn (*): CEFINEA
2.6.2. Caùc yeáu toá veà khí töôïng.
Caùc yeáu toá toác ñoä gioù, höôùng gioù thònh haønh, nhieät ñoä laáy trung bình töøng thaùng
vaøo ban ngaøy trong 2 naêm lieân tuïc (2009 – 2010) taïi traïm Taân Sôn Hoøa.
Ñoä oån ñònh cuûa khí quyeån laáy giaù trò coù taàn suaát xuaát hieän nhieàu nhaát trong
thaùng theo ñeà taøi: “Xaùc ñònh caáp ñoä oån ñònh khí quyeån taïi khu vöïc Thaønh phoá Hoà
Chí Minh phuïc vuï cho coâng taùc nghieân cöùu lan truyeàn oâ nhieãm khoâng khí” – PGS.
TS. Nguyeãn Ñinh Tuaán vaø coäng söï.

Trang 71
Baûng 2.21: Ñieàu kieän khí töôïng trung bình vaøo ban ngaøy töøng thaùng.
Höôùng gioù Vaän toác gioù Ñoä oån ñònh Nhieät ñoä
Thaùng
thònh haønh (*) (m/s) (*) khí quyeån (0C) (*)
Thaùng 1 Ñoâng Nam 2,07 B 27,3
Thaùng 6 Taây Baéc 2,76 B 29,3
Thaùng 7 Taây Nam 2,98 C 28,3
Thaùng 11 Taây Baéc 2,25 C 27,2
H
Nguoàn (*): Trung taâm Khí töôïng - Thuûy vaên phía Nam
C
Caùc ñieàu kieän khí haäu vaøo ban ñeâm trong muøa möa vaø muøa khoâ ñöôïc trình baøy
trong baûng 2.22
TE
Baûng 2.22: Ñieàu kieän khí töôïng trung bình vaøo ban ñeâm trong hai muøa (muøa khoâ
vaø muøa möa)
Höôùng gioù Vaän toác Ñoä oån ñònh Nhieät ñoä

U
Muøa
thònh haønh (*) gioù (m/s) (*) khí quyeån (0C) (*)
Muøa khoâ Ñoâng Nam 2,4 E 26.8
H
( ñaëc tröng vaøo thaùng 1)

Muøa möa Ñoâng Nam 2,5 E 23,1
(ñaëc tröng vaøo thaùng 5)
Nguoàn (*): Trung taâm Khí töôïng Thuûy vaên phía Nam
2.6.3. Nhoùm yeáu toá veà ñòa hình vaø caùc coâng trình kieán truùc xung quanh.
Ñòa hình khu vöïc caùc nhaø maùy töông ñoái baèng phaúng, khoâng coù nuùi cao, vôùi ñoä
cao töø 1,7 -2,1 (m) so vôùi möïc nöôùc bieån, ñoä cao trung bình laø 1,8 (m), xung quanh
nhaø maùy khoâng coù thaûm thöïc vaät daøy neân khaû naêng haáp thuï khí thaûi keùm thuaän lôïi
cho vieäc phaùt taùn oâ nhieãm khoâng khí. Cuï theå theo baûng 2.23

Trang 72
Baûng 2.23: Ñoä cao ñòa hình, chieàu cao vaø roäng cuûa toøa nhaø coâng trình keá caän.
Ñoä cao Kieán truùc, coâng trình xung quanh oáng khoùi thaûi
Teân nhaø maùy ñòa hình (m) (*)
(m) Chieàu cao Chieàu roäng
Xi maêng Haø Tieân 1,7 40 30
Theùp Thuû Ñöùc 2,1 18 36
Nhieät ñieän Thuû Ñöùc 2,1 11 41,6
Nguoàn (*): CEFINEA
2.6.4. Keát quaû tính toaùn phaùt taùn noàng ñoä chaát oâ nhieãm treân maët ñaát.
Söû duïng caùc thoâng soá veà nguoàn phaùt thaûi töø baûng 2.18 ñeán 2.20 vaø caùc ñieàu
kieän khí töôïng trong baûng 2.21 , 2.22 vaø ñoä cao ñòa hình trong baûng 2.23 keát hôïp vôùi
H
caùc phöông trình tính phaùt taùn noàng ñoä chaát oâ nhieãm treân maët ñaát cuûa moâ hình Gauss
cho keát quaû:
C
+ Phaùt taùn chaát oâ nhieãm vaøo ban ngaøy trong caùc thaùng.
TE
+ Phaùt taùn chaát oâ nhieãm vaøo ban ñeâm trong muøa möa vaø muøa khoâ vì ñieàu kieän
khí haäu ban ñeâm khaùc so vôùi ban ngaøy nhöng laïi ít bieán ñoåi giöõa caùc thaùng trong cuøng
U
moät muøa vaø ñoä oån ñònh khí quyeån chuû ñaïo gaàn nhö khoâng thay ñoåi qua töøng thaùng
trong naêm ( loaïi E – raát khoâng oån ñònh) do ñoù keát quaû tính toaùn phaùt taùn caùc chaát oâ
H
nhieãm treân maët ñaát chæ tính cho muøa möa ( ñaëc tröng vaøo thaùng 5) vaø muøa naéng ( ñaëc
tröng vaøo thaùng 1).
2.7. ÑAÙNH GIAÙ TAÙC ÑOÄNG DO HOAÏT ÑOÄNG CUÛA CAÙC NHAØ MAÙY GAÂY
LEÂN CHAÁT LÖÔÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHOÂNG KHÍ.
2.7.1. Ñaùnh giaù oâ nhieãm buïi.
Töø keát quaû phaùt taùn buïi treân maët ñaát vaøo ban ngaøy trong töøng thaùng vaø phaùt taùn
buïi treân maët ñaát vaøo ban ñeâm trong muøa möa vaø khoâ trong naêm cho bieát noàng ñoä buïi
cöïc ñaïi nhö trong baûng 2.24

Trang 73
Baûng 2.24: Noàng ñoä buïi cöïc ñaïi vaø khoaûng caùch ñeán nguoàn tính töø taâm vuøng bieåu
dieãn.
QCVN 05:
Noàng ñoä buïi Khoaûng caùch
Thaùng 2009/BTNMT
cöïc ñaïi (µg/m3) tôùi nguoàn (m) (µg/m3)
Thaùng 1 192,18 790 200
Thaùng 2 159,31 820 200
Thaùng 3 181,65 820 200
Thaùng 4 174,90 820 200
Thaùng 5 162,33 820 200
Thaùng 6 48,01 150 200
Thaùng 7 25,19 1.330 200
Thaùng 8 34,10 150 200
Thaùng 9 47,71 150 200
Thaùng 10 150,05 810 200
Thaùng 11 31,73 410 200
H
Thaùng 12 31,64 410 200
Muøa möa 52,55 1.590 200
Muøa khoâ
Bieåu ñoà noàng ñoä buïi:

47,74
C 1.601 200
TE
Biểu ñồ nồng ñộ bụi cực ñại các tháng trong năm
3
µg/m 250
U
200
150
H
100
50
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Tháng
Noàng ñoä buïi cöïc ñaïi QCVN 05: 2009/BTNMT
Hình 2.11: Bieåu ñoà noàng ñoä buïi cöïc ñaïi caùc thaùng trong naêm

Trang 74
Biểu ñồ nồng ñộ bụi cực ñại các mùa trong năm
3
µg/m
60
50
40
30
20
10
0
Mùa mưa Mùa khô
Tháng
Noàng ñoä buïi cöïc ñaïi
Hình 2.12: Bieåu ñoà noàng ñoä buïi cöïc ñaïi caùc muøa trong naêm
H
Töø baûng 2.24 cho thaáy:
+ Vaøo ban ngaøy: Trong caùc thaùng 1, 2, 3, 4, 5, 12 coù höôùng gioù Ñoâng Nam vôùi noàng
C
ñoä buïi giao ñoäng 31,64 – 192,18 µg/m3, caùc thaùng 6,7,8,9,10,11 coù gioù höôùng Taây
TE
Nam vaø Taây Baéc thì noàng ñoä buïi cöïc ñaïi töø 25,19 – 48,01 µg/m3.
+ Vaøo ban ñeâm noàng ñoä buïi cöïc ñaïi trong muøa möa vaø muøa khoâ töông öùng 52,55 vaø
47,74 µg/m3.
U
Nhö vaäy, noàng ñoä buïi sinh cuûa hoaït ñoäng cuûa caùc nhaø maùy coøn thaáp hôn
QCVN-05 trung bình 24 giôø. Tuy nhieân, khu vöïc coù noàng ñoä buïi cao vaøo ban ngaøy coù
H
vò trí gaàn keânh ñaøo Raïch Chieác, nôi taäp trung nhieàu nhaø maùy neân coù hoaït ñoäng giao
thoâng thöôøng xuyeân do vaäy moâi tröôøng neàn saün coù noàng ñoä buïi cao vì theá khi caùc nhaø
maùy naøy hoaït ñoäng gaây neân oâ nhieãm buïi ôû khu vöïc ven ñöôøng giao thoâng gaàn nhaø
maùy Cô khí Giao thoâng trong caùc thaùng 1, 3, 4.
2.7.2. Ñaùnh giaù oâ nhieãm SO2.
Keát quaû phaùt taùn SO2 treân maët ñaát vaøo ban ngaøy töøng thaùng vaø phaùt taùn SO2
treân maët ñaát vaøo ban ñeâm trong muøa möa vaø muøa khoâ trong naêm cho bieát noàng ñoä
SO2 cöïc ñaïi nhö baûng 2.25.

Trang 75
Baûng 2.25: Noàng ñoä SO2 cöïc ñaïi vaø khoaûng caùch ñeán nguoàn tính töø taâm vuøng bieåu
dieãn.
QCVN 05 :
Noàng ñoä SO2 Khoaûng caùch tôùi
Thaùng 2009/BTNMT
cöïc ñaïi (µg/m3) nguoàn (m) (µg/m3)
Thaùng 1 291,10 1.650 125
Thaùng 2 305,45 1.620 125
Thaùng 3 300,00 1.620 125
Thaùng 4 307,11 1.620 125
Thaùng 5 308,10 1.620 125
Thaùng 6 296,6 1.630 125
Thaùng 7 240,21 1.950 125
Thaùng 8 295,12 1.630 125
Thaùng 9 296,42 1.630 125
Thaùng 10 304,34 1.620 125
H
Thaùng 11 235,96 1.430 125
Thaùng 12 279,94 1.090 125
Muøa möa
Muøa khoâ
124,68
128,04C 6.258
6.370
125
125
TE
Bieåu ñoà noàng ñoä SO2:
3
Biểu ñồ nồng ñộ SO2 cực ñại các tháng trong năm
µg/m 350
U
300
250
H
200
150
100
50
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Tháng
Noàng ñoä SO2 cöïc ñaïi QCVN 05: 2009/BTNMT
Hình 2.13: Noàng ñoä SO2 cöïc ñaïi caùc thaùng trong naêm

Trang 76
3
Biểu ñồ nồng ñộ SO2 cực ñại các mùa trong năm
µg/m 140
120
100
80
60
40
20
0
Mùa mưa Mùa khô
Noàng ñoä SO2 cöïc ñaïi
H
Hình 2.14: Noàng ñoä SO2 cöïc ñaïi caùc muøa trong naêm
Töø baûng 2.25 cho thaáy:

C
+ Vaøo ban ngaøy: Trong caùc thaùng 6, 7, 8, 9, 10, 11 coù höôùng gioù chính (Taây Nam, Taây
TE
Baéc) thì noàng ñoä SO2 cöïc ñaïi dao ñoäng töø 235,96 – 304,34 µg/m3. Trong caùc thaùng 1,
2, 3, 4, 5, 12 coù höôùng gioù Ñoâng Nam do caùc ñieàu kieän thôøi tieát khoâng thuaän lôïi cho
phaùt taùn oâ nhieãm neân noàng ñoä SO2 cöïc ñaïi dao ñoäng töø 291,1 – 308,1 µg/m3.
U
+ Vaøo ban ñeâm noàng ñoä SO2 cöïc ñaïi trong muøa möa vaø muøa khoâ töông öùng 124,68 vaø
H
128,04 µg/m3.
Nhö vaäy, noàng ñoä SO2 xuaát phaùt töø hoaït ñoäng cuûa caùc nhaø maùy theo caùc thaùng
trong naêm cao hôn quy chuaån Vieät Nam. Do vaäy khu vöïc laân caän nhaø maùy ñeàu bò oâ
nhieãm.
2.7.3. Ñaùnh giaù oâ nhieãm NO2.
Keát quaû phaùt taùn NO2 treân maët ñaát vaøo ban ngaøy töøng thaùng vaø phaùt taùn NO2
treân maët ñaát vaøo ban ñeâm trong muøa möa vaø muøa khoâ trong naêm cho bieát noàng ñoä
NO2 cöïc ñaïi nhö trong baûng 2.26.

Trang 77
Baûng 2.26: Noàng ñoä NO2 cöïc ñaïi vaø khoaûng caùch ñeán nguoàn tính töø taâm vuøng bieåu
dieãn.
QCVN 05 :
Noàng ñoä NO2 Khoaûng caùch
Thaùng 2009/BTNMT
Thaùng 1 63,36 1.620 100
Thaùng 2 66,59 1.620 100
Thaùng 3 65,92 1.620 100
Thaùng 4 66,93 1.620 100
Thaùng 5 67,17 1.620 100
Thaùng 6 65,27 1.630 100
Thaùng 7 52,75 1.950 100
Thaùng 8 65,22 1.630 100
Thaùng 9 65,23 1.630 100
Thaùng 10 66,35 1.690 100
Thaùng 11 51,70 1.430 100
H
Thaùng 12 61,23 1.090 100
Muøa möa 35,87 8.260 100
Muøa khoâ
Bieåu ñoà noàng ñoä NO2:

35,08
C 8.163 100
TE
3
Biểu ñồ nồng ñộ NO2 cực ñại các tháng trong năm
µg/m 120
U
100
80
H
60
40
20
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Tháng
Noàng ñoä NO2 cöïc ñaïi QCVN 05: 2009/BTNMT
Hình 2.15: Noàng ñoä NO2 cöïc ñaïi caùc thaùng trong naêm

Trang 78
Biểu ñồ nồng ñộ NO2 cực ñại các mùa trong năm

3
µg/m 40
35
30
25
20
15
10
5
0
Mùa mưa Mùa khô
Tháng
Noàng ñoä NO2 cöïc ñaïi
Hình 2.16: Noàng ñoä NO2 cöïc ñaïi caùc muøa trong naêm
H
Töø baûng 2.26 cho thaáy: noàng ñoä NO2 trong caùc thaùng vaøo ban ngaøy vaø ban ñeâm
C
ñeàu thaáp hôn quy chuaån veà khí thaûi xung quanh trong 24 giôø. Keát quaû naøy phuø hôïp
TE
vôùi keát quaû quan traéc moâi tröôøng ôû khu vöïc Quaän Thuû Ñöùc. Do vaäy hoaït ñoäng cuûa caùc
nhaø maùy naøy chöa gaây oâ nhieãm moâi tröôøng veà noàng ñoä NO2.
2.7.4. Ñaùnh giaù oâ nhieãm CO.

U
Keát quaû phaùt taùn CO treân maët ñaát vaøo ban ngaøy trong töøng thaùng vaø phaùt taùn
H
CO treân maët ñaát vaøo ban ñeâm trong muøa möa vaø khoâ trong naêm cho bieát noàng ñoä CO
cöïc ñaïi nhö trong baûng 2.27.

Trang 79
Baûng 2.27: Noàng ñoä CO cöïc ñaïi vaø khoaûng caùch ñeán nguoàn tính töø taâm vuøng bieåu
dieãn.
QCVN 05 :
Noàng ñoä CO Khoaûng caùch
Thaùng 2009/BTNMT
Thaùng 1 231.83 1.090 5000
Thaùng 2 240,53 1.090 5000
Thaùng 3 246,06 1.090 5000
Thaùng 4 248,35 1.090 5000
Thaùng 5 248,01 1.090 5000
Thaùng 6 153,11 1.200 5000
Thaùng 7 137,63 1.410 5000
Thaùng 8 142,57 1.200 5000
Thaùng 9 153,55 1.200 5000
Thaùng 10 234,81 1.090 5000
Thaùng 11 154,21 1.270 5000
H
Thaùng 12 164,81 930 5000
Muøa möa 65,90 3.726 5000
Muøa khoâ
Bieåu ñoà noàng ñoä CO:

C
75,11 3.686 5000
TE
Biểu ñồ nồng ñộ CO cực ñại các tháng trong năm
3
µg/m 6000
5000
U
4000
H
3000
2000
1000
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Tháng
Noàng ñoä CO cöïc ñaïi QCVN 05: 2009/BTNMT
Hình 2.17: Noàng ñoä CO cöïc ñaïi caùc thaùng trong naêm

Trang 80
Biểu ñồ nồng ñộ CO cực ñại các tháng trong năm

3
µg/m 80
70
60
50
40
30
20
10
0
Mùa mưa Mùa khô
H
Noàng ñoä CO cöïc ñaïi
C
Hình 2.18: Noàng ñoä CO cöïc ñaïi caùc muøa trong naêm
TE
Nhö vaäy, noàng ñoä CO raát thaáp so vôùi quy chuaån khí thaûi xung quanh trung bình
trong 24 giôø vaø noàng ñoä CO do hoaït ñoäng cuûa caùc nhaø maùy chöa aûnh höôûng ñeán chaát
löôïng khoâng khí xung quanh.
U
Döïa vaøo keát quaû naøy so saùnh vôùi soá lieäu ño ñaïc thöïc teá cho thaáy hoaït ñoäng cuûa
H
caùc nhaø maùy ñaõ gaây oâ nhieãm SO2 vaø noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm khaùc nhö buïi, NO2,
CO vaãn coøn thaáp hôn quy chuaån cho pheùp veà khí thaûi xung quanh trong 24 giôø. Tuy
nhieân noàng ñoä SO2 vöôït quy chuaån vaø noàng ñoä buïi gaàn tôùi giôùi haïn cho pheùp cuøng vôùi
moâi tröôøng neàn khu vöïc cao seõ suy giaûm chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí trong khu
vöïc.

Trang 81
2.8. KHÍ THAÛI GIAO THOÂNG.
Khí thaûi giao thoâng laø nguoàn gaây oâ nhieãm chuû yeáu, phöông tieän giao thoâng
khoâng ngöøng gia taêng ñang laøm cho khoâng khí ngaøy caøng oâ nhieãm. Noàng ñoä buïi trung
bình trong naêm dao ñoäng khoaûng 0,37 (mg/m3) – 0,78 (mg/m3), vöôït tieâu chuaån cho
pheùp töø 1,24 – 2,59 (laàn).
Ñaëc bieät caùc nuùt giao thoâng nhö: Ngaõ tö An Söông, ngaõ saùu Goø Vaáp, ngaõ tö
Ñinh Tieân Hoaøng – Ñieän Bieân Phuû laø nhöõng nôi noàng ñoä oâ nhieãm ño ñöôïc cao nhaát.
Nguyeân nhaân do löu löôïng xe löu thoâng khu vöïc naøy quaù lôùn, tình traïng uøn taéc, keït xe
xaûy ra thöôøng xuyeân. Taïi khu vöïc ngaõ tö An Söông, 100% giaù trò quan traéc ôû ñaây
H
khoâng ñaït tieâu chuaån cho pheùp theo baûng 2.28
Ñieåm ño
C Buïi CO Chì NO2
TE
(mg/m ) (mg/m ) (mg/m ) (mg/m3)
3 3 3
Ñinh Tieân Hoaøng – Ñieän Bieân Phuû 1,87 17,29 0,00332 0,217
Haøng Xanh 1,14 6,96 0,0023 0,115
Minh Phuïng – Haäu Giang 0,86 11,78 0,0023 0,0063
Phuù Laâm 0,63 6,77 0,0017 0,052
U
Ngaõ tö An Söông 1,44 12,29 0,0028 0,153

H

Trang 82
H
Hình 2.19: Khí thaûi oâtoâ, xe maùy laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân chính gaây oâ
nhieãm khoâng khí taïi TP - HCM. (Nguoàn: www.ctv.vn)
C
Beân caïnh ñoù, tình traïng oâ nhieãm khoâng khí do chì cuõng gia taêng nhanh choùng,
TE
cuï theå noàng ñoä chì ño ñöôïc taïi caùc traïm quan traéc töø ñaàu naêm 2009 ñeán nay thöôøng
dao ñoäng ôû ngöôõng 0,22 – 0,38 (g/m3), khu vöïc coù noàng ñoä chì cao nhaát thaønh phoá laø
xung quanh ngaõ saùu Goø Vaáp.
U
Ngoaøi ra, noàng ñoä NO2 ño ñaïc ñöôïc taïi caùc traïm quan traéc cuõng cho thaáy chæ soá
H
naøy cuõng vöôït tieâu chuaån cho pheùp (thöôøng dao ñoäng ôû möùc 0,19 – 0,34 mg/m3) vaø
ñang coù bieåu hieän gia taêng taàn suaát laàn ño bò vöôït chuaån khi coù ñeán 68%.
Hieän nay thaønh phoá Hoà Chí Minh coù 3 khu vöïc quaän huyeän bò oâ nhieãm khoâng
khí naëng nhaát laø: Hoùc Moân, Cuû Chi vaø Bình Chaùnh. Vì nhöõng khu vöïc naøy thöôøng
xuyeân bò höùng chòu khí oâ nhieãm töø noäi thaønh khueách taùn theo höôùng gioù veà.

Trang 83
Baûng 2.29: Toång hôïp noàng ñoä buïi (Taán/km2/thaùng) trong naêm 2010.
Noàng ñoä buïi Noàng ñoä buïi

Thaùng 2 Thaùng
(taán/km /thaùng) (taán/km2/thaùng)
1 8,173 7 16,49
2 3,445 8 17,36
3 3,313 9 8,45
4 3,241 10 3,16
5 2,795 11 6,39
6 3,49 12 3,43
Bieåu ñoà noàng ñoä buïi trong naêm 2010.

2
2
Tổng hợp nồng ñộ bụi (Tấn/km /tháng) trong năm 2010
H
Tấn/km 20.0
18.0
16.0
14.0
12.0
10.0
C
TE
8.0
6.0
4.0
2.0
0.0
U
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Tháng
H
Noàng ñoä bụi cöïc ñaïi
Hình 2.20: Noàng ñoä buïi cöïc ñaïi caùc thaùng trong naêm 2010
Hình 2.21: Baûn ñoà TP.HCM – noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm troïng ñieåm moät soá nuùt
giao thoâng. (Phuï Luïc 3)
Hình 2.22: Baûn ñoà cuïm khu coâng nghieäp Phöôùc Long – noàng ñoä moät soá nhaø maùy
gaây oâ nhieãm. (Phuï Luïc 4)

Trang 84
CHÖÔNG 3:
ÑEÀ XUAÁT CAÙC BIEÄN PHAÙP

GIAÛM THIEÅU OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ TP. HCM
Thaønh phoá Hoà Chí Minh hieän nay coù haøng chuïc khu coâng nghieäp, nhieàu nhaø
maùy xí nghieäp coâng nghieäp, ñaõ gaây oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí. Ñieån hình nhö
cuïm coâng nghieäp Phöôùc Long goàm caùc nhaø maùy oâ nhieãm khoâng khí chính nhö nhaø
maùy Xi maêng Haø Tieân I, theùp Thuû Ñöùc, Nhieät ñieän Thuû Ñöùc, trong quaù trình saûn xuaát
ñaõ phaùt sinh caùc chaát gaây oâ nhieãm nhö buïi, SO2, NO2, CO, ñaëc bieät laø noàng ñoä SO2
H
nhö ñaùnh giaù trong chöông 2 laø raát cao. Do vaäy ñeå coù ñöôïc bieän phaùp giaûm thieåu SO2
do aûnh höôûng cuûa caùc nhaø maùy gaây ra thì caàn phaûi ñaùnh giaù hieän traïng xöû lyù oâ nhieãm
C
khoâng khí môùi ñeà xuaát ñöôïc bieän phaùp xöû lyù thích hôïp giaûm khaû naêng gaây oâ nhieãm
TE
cho khu vöïc laân caän.
3.1. HIEÄN TRAÏNG VAØ ÑAÙNH GIAÙ CAÙC BIEÄN PHAÙP XÖÛ LYÙ OÂ NHIEÃM
U
KHOÂNG KHÍ CUÛA CAÙC NHAØ MAÙY.
3.1.1. Hieän traïng vaø ñaùnh giaù bieän phaùp xöû lyù oâ nhieãm khoâng khí taïi Nhaø Maùy Xi
H
Maêng Haø Tieân I.

3.1.1.1. Hieän traïng xöû lyù oâ nhieãm khoâng khí taïi NM Xi Maêng Haø Tieân I.
OÂ nhieãm khoâng khí töø xi maêng Haø Tieân I chuû yeáu laø buïi do vaäy ñeå giaûm löôïng
buïi thaûi vaøo moâi tröôøng, nhaø maùy ñaõ ñaàu tö xaây döïng vaø hoaøn taát caùc thieát bò loïc vaø
thu hoài buïi nhaèm haïn cheá toái ña tình traïng buïi thoaùt ra töø daây chuyeàn saûn xuaát.
Hieän nay, nhaø maùy ñang söû duïng 2 heä thoáng thieát bò xöû lyù buïi song song laø
thieát bò loïc buïi tuùi vaûi hoaëc thieát bò hai caáp (keát hôïp vôùi loïc buïi tónh ñieän vaø loïc buïi
tuùi vaûi) theo hình 3.1.
+ Nhoùm 1: Nhoùm thieát bò loïc tuùi vaûi duøng cho haàu heát caùc coâng ñoaïn saûn xuaát.

Trang 85
+ Nhoùm 2: Thieát bò tónh ñieän hoaëc thieát bò hai caáp ( keát hôïp loïc buïi tónh ñieän vaø loïc
tuùi vaûi) duøng ñeå xöû lyù buïi vôùi noàng ñoä vaø taûi löôïng lôùn ôû caùc maùy nghieàn.
H
C
Hình 3.1: Sô ñoà coâng ngheä xöû lyù buïi cuûa Nhaø Maùy Xi Maêng Haø Tieân I.
TE
Nhôø hoaït ñoäng 24/24 giôø cuûa caùc thieát bò loïc vaø thu hoài buïi maø nhaø maùy ñaõ tieát
kieäm ñöôïc nguoàn nguyeân lieäu do buïi xi maêng phaùt sinh trong daây chuyeàn coâng ngheä
ñöôïc thu hoài ñeå ñöa vaøo taùi saûn xuaát. Maët khaùc laïi taïo caûnh quan saïch ñeïp vaø moâi
U
tröôøng laøm vieäc toát hôn.

H
3.1.1.2. Ñaùnh giaù bieän phaùp xöû lyù oâ nhieãm khoâng khí cuûa NM Xi Maêng Haø Tieân I.
Buïi töø coâng ngheä saûn xuaát xi maêng cuûa nhaø maùy xi maêng Haø Tieân I coù kích
thöôùc nhoû neân nhaø maùy söû duïng 2 heä thoáng xöû lyù buïi laø loïc buïi tónh ñieän vaø loïc buïi
tay aùo. Ñaây laø nhöõng thieát bò hieän ñaïi ñöôïc söû duïng roäng raõi trong saûn xuaát xi maêng
vaø deã daøng ñöôïc töï ñoäng hoùa neân raát phuø hôïp ñeå giaûm thieåu oâ nhieãm buïi cuûa nhaø
maùy xi maêng Haø Tieân I. Hôn nöõa theo caùn boä moâi tröôøng cuûa nhaø maùy thì keå töø khi
vaän haønh thieát bò loïc buïi tónh ñieän thì chaát löôïng xi maêng ñöôïc naâng cao roõ reät.

Trang 86
3.1.2. Hieän traïng vaø ñaùnh giaù heä thoáng xöû lyù oâ nhieãm khoâng khí taïi NM Nhieät
Ñieän Thuû Ñöùc.
3.1.2.1. Hieän traïng xöû lyù oâ nhieãm khoâng khí taïi Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc.
Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc söû duïng moät löôïng lôùn nhieân lieäu daàu FO, dầu
Diesel ñeå ñoát loø hôi nhaèm taïo ra ñieän naêng ñaõ gaây neân oâ nhieãm moâi tröôøng. Khí thaûi
sinh ra trong quaù trình ñoát loø hôi vaø loø nung khí ñöôïc thu gom laïi baèng quaït huùt ly taâm
vaø sau ñoù thaûi ra ngoaøi khí quyeån thoâng qua 5 oáng khoùi theo sô ñoà hình 3.2
H
C
TE
Hình 3.2: Sô ñoà heä thoáng thoaùt khí thaûi Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc
3.1.2.2. Ñaùnh giaù bieän phaùp xöû lyù oâ nhieãm khoâng khí cuûa NM Nhieät ñieän Thuû Ñöùc.
U
Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc söû duïng löôïng lôùn daàu FO vaø dầu Diesel laøm
nhieân lieäu ñoát loø hôi nhöng khoâng coù heä thoáng xöû lyù khí thaûi maø chæ söû duïng oáng khoùi
H
cao ñeå phaùt taùn pha loaõng khoâng khí, bieän phaùp naøy thöôøng ñöôïc söû duïng ñoái vôùi nhaø
maùy ñôn leû khoâng thích hôïp vôùi nhaø maùy naèm trong thaønh phoá hay cuïm coâng nghieäp
taäp trung. Hôn nöõa, phaùt taùn khí thaûi thoâng qua oáng khoùi chæ laø bieän phaùp pha loaõng
noàng ñoä chaát oâ nhieãm chöù khoâng laøm giaûm taûi löôïng chaát oâ nhieãm thaûi vaøo moâi
tröôøng. Do vaäy, bieän phaùp naøy xöû lyù khí thaûi cuûa nhaø maùy nhö hieän nay laø chöa phuø
hôïp.

Trang 87
Theùp Thuû Ñöùc.

3.1.3.1. Hieän traïng xöû lyù oâ nhieãm khoâng khí taïi Nhaø Maùy Theùp Thuû Ñöùc.
OÂ nhieãm khí thaûi phaùt sinh trong quaù trình hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa Nhaø Maùy
Theùp Thuû Ñöùc chuû yeáu töø quaù trình luyeän theùp vaø caùn theùp baèng nhieân lieäu daàu FO.
* Ñoái vôùi khí thaûi loø hoà quang:

Nhaø maùy theùp Thuû Ñöùc phoái hôïp vôùi caùc coâng ty Thuïy Syõ vaø AÁn Ñoä thieát keá
thi coâng xöû lyù khí thaûi loø hoà quang theo nguyeân lyù thu buïi baèng tuùi loïc vaûi (578 tuùi
vaûi) coù keát hôïp khöû CO.
H
Khí thaûi ñöôïc huùt qua heä thoáng huùt tröïc tieáp ( huùt khí, buïi töø mieäng loø, caùc vò trí
cöûa) vaøo chuïp huùt, qua buoàng khöû CO, cyclon loïc thoâ roài tieáp tuïc ñeán thieát bò loïc tuùi
C
vaûi ñeå loïc buïi tinh, qua quaït huùt, khí thaûi ñöôïc ñaåy ra ngoaøi qua oáng khoùi.
TE
Huùt giaùn tieáp laø buïi vaø khoùi toûa traøn ra khoâng gian quanh loø ñöôïc chuïp huùt
giaùn tieáp vaø hoøa nhaäp vaøo cyclon cuøng heä thoáng tröïc tieáp theo nhö sô ñoà hình 3.3.
U
H
Hình 3.3: Sô ñoà xöû lyù khí thaûi cuûa loø hoà quang ñieän Nhaø Maùy Theùp Thuû Ñöùc.

Trang 88
Vôùi heä thoáng xöû lyù naøy thì haøng thaùng nhaø maùy thu ñöôïc 4 taán buïi giaûm ñöôïc
90% löôïng buïi thaûi ra moâi tröôøng.
* Ñoái vôùi khí thaûi phaùt sinh trong loø nung caùn theùp: Ñoái vôùi khí thaûi phaùt sinh trong loø
nung caùn theùp thì chöa coù heä thoáng xöû lyù khí, chaát oâ nhieãm ñöôïc thaûi ra khí quyeån
qua caùc oáng khoùi.
3.1.3.2. Ñaùnh giaù bieän phaùp xöû lyù oâ nhieãm khoâng khí cuûa Nhaø Maùy Theùp Thuû Ñöùc.
Buïi töø loø ñieän hoà quang laø buïi coù kích thöôùc nhoû neân thích hôïp nhaát vôùi thieát bò
loïc buïi tónh ñieän hay thieát bò loïc buïi tuùi vaûi. Tuy nhieân khi loø hoà quang hoaït ñoäng ñaõ
sinh ra moät löôïng lôùn khí CO neân neáu söû duïng thieát bò tónh ñieän seõ raát deã gaây noå do
H
ñoù thieát bò loïc buïi tuùi vaûi keát hôïp vôùi cyclon loïc buïi thoâ laø thích hôïp hôn.
Khí thaûi sinh ra töø phaân xöôûng caùn töông töï nhö khí thaûi ôû Nhaø Maùy Ñieän Thuû
C
Ñöùc vaø khí thaûi ñaåy vaøo khí quyeån cuõng qua caùc oáng khoùi cho neân bieän phaùp naøy
TE
chöa phuø hôïp vôùi nhaø maùy naèm trong cuïm coâng nghieäp Phöôùc Long – Thuû Ñöùc.
Qua phaân tích hieän traïng xöû lyù oâ nhieãm moâi tröôøng cuûa caùc nhaø maùy trong cuïm
khu coâng nghieäp cuï theå laø Nhaø Maùy Xi Maêng Haø Tieân I, Theùp Thuû Ñöùc, Nhieät Ñieän
U
Thuû Ñöùc cho thaáy moâi tröôøng khu vöïc ñang bò oâ nhieãm SO2 laø xuaát phaùt töø hoaït ñoäng
cuûa Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc vaø caùc loø caùn theùp cuûa Nhaø Maùy Theùp Thuû Ñöùc laø
H
chuû yeáu. Tuy nhieân vôùi löôïng nhieân lieäu daàu FO, dầu Diesel tieâu thuï haøng naêm cuûa
Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc raát lôùn, do ñoù nguyeân nhaân gaây oâ nhieãm chính töø hoaït
ñoäng cuûa Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc cho neân caàn phaûi coù bieän phaùp giaûm thieåu oâ
nhieãm khoâng khí töø Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc.
3.2. ÑEÀ XUAÁT CAÙC BIEÄN PHAÙP GIAÛM THIEÅU OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ DO
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA CAÙC NHAØ MAÙY.
Hieän nay, neàn kinh teá nöôùc ta coøn nhieàu khoù khaên, nhaø nöôùc ñang khuyeán
khích caùc thaønh phaàn kinh teá trong vaø ngoaøi nöôùc môû roäng saûn xuaát nhaèm taïo coâng aên
vieäc laøm cho caùc ñoái töôïng lao ñoäng. Hôn nöõa, Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc laø nhaø

Trang 89
maùy thuoäc nhoùm ngaønh coâng nghieäp cô baûn trong nöôùc neân vieäc ñoùng cöûa laø khoâng
khaû thi, chuû tröông cuûa Nhaø Nöôùc laø hoã trôï caùc nhaø maùy naøy söû duïng caùc bieän phaùp
giaûm thieåu oâ nhieãm moâi tröôøng. Ñeå giaûm thieåu oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí do hoaït
ñoäng cuûa caùc nhaø maùy coù theå söû duïng nhöõng bieän phaùp sau ñaây:
3.2.1. Di dôøi caùc nhaø maùy bò oâ nhieãm.
Di dôøi Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc ñeán khu coâng nghieäp ñieän Phuù Myõ, khu
vöïc naøy coù daân cö thöa thôùt maät ñoä ñoâ thò hoùa chöa cao neân khí thaûi ñöôïc phaùt taùn toát
vaø hôn nöõa ôû ñaây coøn coù theå môû roäng saûn xuaát cuõng nhö xaây döïng ñöôïc heä thoáng xöû
lyù khí thaûi.
H
Di dôøi Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc laø cô hoäi toát ñeå nhaø maùy keát hôïp ñoàng
thôøi vieäc ñoåi môùi coâng ngheä vaø thieát bò maùy moùc nhaèm ngaên ngöøa vaø haïn cheá oâ
nhieãm moâi tröôøng. C
TE
3.2.2. Bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm taïi nguoàn.
Söû duïng nhieân lieäu dầu Diesel coù haøm löôïng löu huyønh thaáp thay theá daàu FO
U
coù haøm löôïng löu huyønh cao nhö hieän nay. Neáu thay theá daàu FO coù haøm löôïng löu
huyønh 3% baèng dầu Diesel coù haøm löôïng löu huyønh laø 0,7% thì noàng ñoä SO2 phaùt taùn
H
ra moâi tröôøng seõ giaûm ñi khoaûng 1/3 vaø do vaäy noàng ñoä SO2 phaùt taùn ra moâi tröôøng seõ
thaáp hôn tieâu chuaån cho pheùp ñoái vôùi khí thaûi xung quanh.
Söû duïng khí ñoát thieân nhieân: khi ñoát seõ khoâng coù khí SO2 do ñoù khu vöïc Thuû
Ñöùc seõ khoâng bò oâ nhieãm SO2. Hôn nöõa, theo keát quaû nghieân cöùu cuûa caùc nhaø moâi
tröôøng thì khi söû duïng khí ñoát thieân nhieân löôïng oâ nhieãm seõ giaûm ñi 25% so vôùi ñoát
daàu.
Ñieàu chænh cheá ñoä vaän haønh toái öu vaø baûo döôõng thieát bò thöôøng xuyeân:

Trang 90
Caøi ñaët vaø ñieàu chænh caùc thoâng soá vaän haønh loø hôi cuûa Nhaø Maùy Nhieät Ñieän
Thuû Ñöùc seõ giaûm khaû naêng laøm traøn, thaát thoaùt nhieân lieäu ñoàng thôøi nhieân lieäu ñöôïc
chaùy heát seõ giaûm ñi löôïng khí thaûi ra moâi tröôøng.
Duy trì cheá ñoä baûo haønh thöôøng xuyeân ñoái vôùi heä thoáng voøi phun cung caáp
nhieân lieäu cho caùc loø hôi vì heä thoáng voøi phun (beùc phun) daàu FO, dầu Diesel seõ taïo
thaønh söông daàu trong hoãn hôïp vôùi khoâng khí ñi vaøo buoàng ñoát. Caùc haït söông daàu seõ
bay hôi vaø bò phaân huûy döôùi nhieät ñoä cao thaønh caùc hydrocacbon nheï, deã chaùy vaø
chaùy heát trong buoàng ñoát cuûa loø. Neáu cheá ñoä baûo haønh khoâng thöôøng xuyeân seõ taïo ra
caùc haït daàu phun quaù lôùn phaân huûy khoâng heát seõ taïo thaønh khoùi vaø muoäi ñen trong
khí thaûi.
Duøng hôi nöôùc thoåi saïch tro, buïi, xæ baùm treân beà maët daøn oáng. Beà maët truyeàn
H
nhieät ñöôïc laøm saïch, hieäu suaát truyeàn nhieät taêng leân, cheá ñoä chaùy oån ñònh maø laïi ít
hao nhieân lieäu nhaát.
C
3.2.3. Xaây döïng heä thoáng xöû lyù khí thaûi.
TE
SO2 sinh ra töø quaù trình ñoát chaùy nhieân lieäu daàu FO, dầu Diesel cuûa Nhaø Maùy
Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc coù theå ñöôïc xöû lyù nhö hình 3.4.
U
H
Hình 3.4: Sô ñoà heä thoáng thieát bò xöû lyù khoùi thaûi do ñoát nhieân lieäu.
Trang 91
Thieát bò xöû lyù.

Hieän nay chuû yeáu duøng phöông phaùp haáp thuï ñeå xöû lyù khí thaûi SO2, sinh ra
trong quaù trình saûn xuaát do ñoát daàu FO, thieát bò haáp thuï 2 caáp coù daïng nhö trong hình
3.5.
+ Caáp thöù nhaát hoaït ñoäng nhö moät thieát bò haáp thu daïng ñeäm vôùi vaät lieäu ñeäm laø khaâu
söù vaø voøng nhöïa. Chaát loûng chuyeån ñoäng töø treân xuoáng, khí thaûi chuyeån ñoäng töø döôùi
leân, nhôø lôùp vaät lieäu ñeäm maø khaû naêng tieáp xuùc giöõa chaát loûng vaø khí tieáp xuùc nhau
ñöôïc toát hôn. Khi chaát loûng vaø khí tieáp xuùc nhau, caùc chaát oâ nhieãm daïng khí seõ ñöôïc
haáp thu vaø buïi röûa saïch nhôø doøng chaát loûng.
H
+ Caáp thöù hai laø moät ñóa ñuïc loã nhoû coù taùc duïng vöøa laø caáp loïc coù cheá ñoä hoaït ñoäng
oån ñònh vöøa laø boä phaän phaân phoái nöôùc cho lôùp ñeäm phía döôùi. Khí thaûi khi chuyeån
C
ñoäng töø döôùi leân trong thieát bò vôùi vaän toác thích hôïp, khi ñi qua lôùp chaát loûng treân beà
TE
maët ñóa taïo thaønh lôùp boït. Lôùp boït naøy vöøa coù taùc duïng thaáp thu khí vöøa coù taùc duïng
giöõ laïi caùc haït buïi trong khí thaûi.
Vôùi 2 caáp loïc treân thì khoâng chæ nhöõng chaát khí ñöôïc haáp thuï maø buïi cuõng ñöôïc
U
röûa saïch nhôø doøng chaát loûng, haït buïi coù kích thöôùc lôùn hôn 0.5 (µm) hieäu suaát 99%.
1. Noài hôi
H
2. Thaùp haáp phuï

3. Quaït huùt khí
4. OÁng khoùi
5. Thieát bò pha hoùa chaát
6. Bôm hoùa chaát
7. Beå chöùa hoùa chaát vaø laéng caïn
8. Bôm buøn
9. Thieát bò laøm khoâ buøn

Trang 92
H
Hình 3.5: Sô ñoà thieát bò haáp thuï 2 caáp xöû lyù khí SO2
Dung dòch haáp thu.

C
TE
Vì khí oâ nhieãm mang tính axit neân dung dòch haáp thu mang tính kieàm laø toát
nhaát. Ñeå xöû lyù khí SO2 coù theå söû duïng moät trong soá caùc dung dòch sau ñaây nhö
Na2CO3, dung dòch söõa voâi hoaëc nöôùc.
U
Tuy nhieân, hieäu quaû xöû lyù SO2 baèng dung dòch Na2CO3 thöôøng hôn 90% vaø
H
bieän phaùp xöû lyù naøy ñaõ ñöôïc öùng duïng vaøo thöïc teá trong nhöõng naêm gaàn ñaây ñeå xöû lyù
khí thaûi caùc noài hôi cuûa nhaø maùy bia Saøi Goøn, coâng ty ASC, coâng ty giaáy New Toyo
cho hieäu suaát xöû lyù ñaït keát quaû toát vaø oån ñònh.
3.2.4. Löïa choïn bieän phaùp thích hôïp.
Caùc bieän phaùp ñeàu coù öu ñieåm vaø khuyeát ñieåm rieâng neân vieäc löïa choïn bieän
phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm phuø hôïp cho caùc nhaø maùy ôû cuïm khu coâng nghieäp thì caàn
phaûi ñaùnh giaù theâm caùc maët khaùc nhau nhö: voán ñaàu tö, hieäu quaû veà maët kinh teá, hieäu
quaû veà maët moâi tröôøng, khaû naêng thöïc hieän vaø vaän haønh heä thoáng, tình hình nhaân söï,

Trang 93
khaû naêng aùp duïng bieän phaùp vaøo thöïc teá ôû töøng cô sôû töø ñoù löïa choïn ñöôïc bieän phaùp
thích hôïp cho nhaø maùy. Vieäc ñaùnh giaù ñöôïc thöïc hieän nhö sau:
+ Ñeà ra caùc chæ tieâu caàn ñaùnh giaù.

+ Moãi chæ tieâu seõ ñöôïc ñaùnh giaù vaø cho ñieåm töø 1 ñeán 3 ñieåm, ñieåm caøng cao caøng
thích hôïp.
+ Toång soá ñieåm cuûa caùc chæ tieâu laø keát quaû ñaùnh giaù toái öu.
Keát quaû ñaùnh giaù caùc chæ tieâu ñaùnh giaù caùc bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm moâi
tröôøng cuûa caùc nhaø maùy trong cuïm khu coâng nghieäp Phöôùc Long ñöôïc trình baøy trong
baûng 3.1.
H
Baûng 3.1: Ñaùnh giaù caùc bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí.
Bieän phaùp giaûm

Bieän phaùp Bieän phaùp xöû lyù
tt
Caùc chæ tieâu
ñaùnh giaù
di dôøi
Ñaùnh giaù
C Ñieåm
thieåu oâ nhieãm taïi
nguoàn
Ñaùnh giaù Ñieåm
khí thaûi
Ñaùnh giaù Ñieåm

TE
1 Hieäu quaû veà maët moâi Toát 3 Khaù 2 Toát 3
tröôøng
2 Khaû naêng aùp duïng Thuaän lôïi 3 Khaù 2 Khoâng 0
vaøo thöïc teá thuaän lôïi thuaän lôïi
U
3 Khaû naêng thöïc hieän Khoâng 3 Chuyeân gia 1 Chuyeân 1

vaø vaän haønh heä thoáng ñoøi hoûi gia
4 Hoaït ñoäng saûn xuaát Giaùn 1 Bình 3 SX thöû 2
H
ñoaïn thöôøng nghieäm

5 Chi phí thöïc hieän giaûi Khaù cao 2 Khoâng 1 Cao 3
phaùp xaùc ñònh
6 Khaû naêng ñöôïc hoã trôï Cao 3 Khoù 1 Cao 3
cuûa Nhaø Nöôùc vaø ñòa
phöông.
7 Khaû naêng hoã trôï cuûa Khoù 0 Cao 3 Khoù 0
caùc döï aùn quoác teá
8 Khaû naêng phaùt trieån Deã daøng 3 Khoù 0 Khoù 0
saûn xuaát kinh doanh
9 Hieäu quaû veà maët kinh Bình 1 Coù theå 2 Bình 1
teá thöôøng coù thöôøng
Toång coäng 19 14 13

Trang 94
Keát quaû ñaùnh giaù cho thaáy bieän phaùp di dôøi Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc
xuoáng Cuïm Nhaø maùy ñieän Phuù Myõ taïi huyeän Taân Thaønh tænh Baø Ròa – Vuõng Taøu laø
hôïp lyù. Tuy nhieân khi vaän duïng bieän phaùp naøy cuõng caàn keát hôïp vôùi caùc giaûi phaùp
khaùc thì seõ mang laïi hieäu quaû cao hôn trong vieäc giaûm thieåu oâ nhieãm moâi tröôøng.
3.2.5. Phaùt trieån coâng nghieäp xanh.
Hoaøn thaønh vieäc di chuyeån taát caû caùc cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp, thuû coâng
nghieäp gaây oâ nhieãm naëng ra ngoaøi thaønh phoá. Phaùt trieån coâng ngheä saûn xuaát saïch hôn
ôû taát caû caùc khu coâng nghieäp vaø cô sôû coâng nghieäp ôû xung quanh thaønh phoá (phaùt
trieån coâng nghieäp xanh).
H
3.2.6. Veà xaây döïng.
C
Quaûn lyù vaø kieåm tra chaët cheõ caùc nguoàn thaûi oâ nhieãm töø hoaït ñoäng thuû coâng
TE
xaây döïng, chaám döùt tình traïng ñöôøng phoá “nay ñaøo mai laáp”.
- Phaùt trieån xaây döïng coâng trình kieán truùc xanh trong ñoâ thò.
- Phaùt trieån khoâng gian xanh trong ñoâ thò.
U
3.3. BIEÄN PHAÙP CHO CAÙC PHÖÔNG TIEÄN GIAO THOÂNG.

H
Kieåm soaùt khí thaûi cuûa caùc loaïi oâ toâ thoâng duïng baèng caùch:
3.3.1. Coâng taùc giaùm saùt moâi tröôøng khoâng khí.
Coâng taùc giaùm saùt moâi tröôøng khoâng khí laø moät coâng taùc goùp phaàn quan troïng
vieäc kieåm soaùt khí thaûi laø maïng löôùi giaùm saùt chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí. Maïng
löôùi monitoring duøng ñeå giaùm saùt caùc thoâng soá oâ nhieãm khoâng khí nhö ozon, NO2,
CO, SO2, H2S, buïi, vaø caùc thoâng soá khí töôïng nhö gioù (toác ñoä, höôùng) nhieät ñoä, ñoä aåm,
aùp suaát khí quyeån, böùc xaï maët trôøi….

Trang 95
3.3.2. Kieåm tra khoùi thaûi cuûa xe.
Ñaây laø moät bieän phaùp ñöôïc thöïc hieän nghieâm ngaët ñeå haïn cheá löôïng khoùi thaûi
töø nguoàn di ñoäng. Taát caû caùc loaïi xe ñöa ra löu haønh ñeàu phaûi ñöôïc kieåm tra caùc boä
phaän kyõ thuaät lieân quan ñeán vieäc thaûi khoùi vaø kieåm tra söï thaûi khoùi. Neáu xe naøo
khoâng ñaït thì phaûi söûa söõa ñieàu chænh sau ñoù kieåm tra laïi. Caùc thoâng soá oâ nhieãm trong
khoùi thaûi phaûi kieåm tra laïi laø CO2, NO2, CO.
3.3.3. Bieän phaùp söû duïng nhieân lieäu saïch.
Ñaây laø bieän phaùp tích cöïc nhaát ñeå haïn cheá khí thaûi töø xe coä. Coù theå thöïc hieän
bieän phaùp naøy baèng caùc hình thöùc nhö sau:
H
+ Söû duïng xe ñieän.
C
+ Chuyeån ñoåi xe söû duïng nhieân lieäu laø xaêng hay daàu diesel thaønh xe söû duïng nhieân
TE
lieäu laø khí hoùa loûng hoaëc khí thieân nhieân cuõng laøm giaûm ñaùng keå chaát oâ nhieãm, nhaát
laø caùc thoâng soá nhö buïi, CO, NO, HC.
+ Söû duïng caùc nhieân lieäu khaùc nhö hydrogen, methanol, etanol, nhieân lieäu giaøu oxy,
U
naêng löôïng maët trôøi. Caùc bieän phaùp naøy ñaõ ñöôïc nghieân cöùu vaø coù nhöõng thaønh coâng
ñaùng keå ñöôïc ñöa vaøo öùng duïng trong thöïc teá.
H
+ Haïn cheá söï bay hôi cuûa nhieân lieäu. Ñaây cuõng laø moät bieän phaùp ñöôïc chuù troïng
nhaèm giaûm bôùt caùc chaát oâ nhieãm do söû duïng nhieân lieäu nhö caûi tieán voøi bôm xaêng.
+ Caùc bieän phaùp hoã trôï khaùc ñöôïc thöïc hieän ñeå goùp phaàn giaûm löôïng phaùt thaûi töø
nguoàn di ñoäng nhö giaùo duïc nhaän thöùc, khuyeán khích söû duïng phöông tieän coâng coäng,
khuyeán khích duøng chung xe, khuyeán khích duøng xe ñaïp.
3.3.4. Quan traéc chaát löôïng khoâng khí.
Hieän nay thaønh phoá chæ coù raát ít traïm quan traéc chaát löôïng khoâng khí, vì vaäy
caàn phaûi coù theâm nhieàu traïm quan traéc cho thaønh phoá nhö ñaët traïm quan traéc treân

Trang 96
nhöõng nuùt ñöôøng giao thoâng hay gaây keït xe, ñaët traïm quan traéc ôû caùc khu coâng
nghieäp, cuïm coâng nghieäp vaø moät soá nhaø maùy gaây oâ nhieãm. Khoâng khí laø moät moâi
tröôøng raát linh ñoäng neân noàng ñoä oâ nhieãm khoâng khí coù theå bieán ñoåi raát lôùn theo
khoâng gian vaø thôøi gian. Caàn phaûi quan traéc lieân tuïc caøng nhieàu nôi caøng toát ñeå veõ
moät böùc tranh toaøn caûnh veà hieän traïng.
3.3.5. Veà giaùo duïc.
Truyeàn thoâng naâng cao nhaän thöùc vaø xaây döïng vaên hoùa, ñaïo ñöùc moâi tröôøng
cho moïi ngöôøi daân ñoâ thò, ñaëc bieät laø ñoái vôùi nhöõng ngöôøi laùi xe oâ toâ, xe maùy vaø chuû
caùc cô sôû saûn xuaát.
H
C
TE
U
H

Trang 97
KEÁT LUAÄN, KIEÁN NGHÒ
VAØ HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN ÑEÀ TAØI
1. KEÁT LUAÄN.
Qua vieäc tìm hieåu nhöõng nguyeân nhaân gaây oâ nhieãm khoâng khí ôû thaønh phoá Hoà
Chí Minh cho thaáy oâ nhieãm khoâng khí chuû yeáu laø do oâ nhieãm giao thoâng gaây ra vaø
caùc nhaø maùy saûn xuaát trong caùc khu coâng nghieäp, ñieån hình nhö laø Nhaø Maùy Xi Maêng
Haø Tieân I, Nhaø Maùy Theùp Thuû Ñöùc, Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc vôùi caùc chaát oâ
H
nhieãm chính laø buïi, SO2, NO2, CO ñöôïc sinh ra trong quaù trình saûn xuaát.
C
Treân cô sôû lyù thuyeát phaùt taùn oâ nhieãm khoâng khí töø nguoàn ñieåm cao, vaø söû
duïng moâ hình phaùt taùn oâ nhieãm Gauss keát hôïp vôùi caùc thoâng soá ñaàu vaøo nhö vò trí oáng
TE
khoùi, chieàu cao oáng khoùi, nhieät ñoä, vaän toác vaø löu löôïng khí thaûi, caùc yeáu toá khí töôïng
vaø ñoä cao ñòa hình khu vöïc ñeå tính toaùn oâ nhieãm khoâng khí taïi khu vöïc Thuû Ñöùc,
Thaønh Phoá Hoà Chí Minh.
U
Döïa vaøo keát quaû tính toaùn phaùt taùn caùc chaát oâ nhieãm baèng moâ hình coù ñoái
chieáu vôùi soá lieäu ño ñaïc thöïc teá cho thaáy:
H
+ Noàng ñoä buïi sinh ra töø hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa caùc nhaø maùy coøn thaáp hôn
tieâu chuaån cho pheùp trong 24 giôø. Tuy nhieân, khu vöïc coù noàng ñoä cöïc ñaïi vaøo ban
ngaøy laïi naèm gaàn ñöôøng giao thoâng do vaäy noàng ñoä buïi trong moâi tröôøng neàn lôùn. Vì
vaäy ôû caùc khu vöïc ven ñöôøng giao thoâng gaàn keânh Raïch Chieác seõ bò oâ nhieãm buïi vaøo
caùc thaùng 1 vaø thaùng 3 trong naêm.
+ Noàng ñoä SO2 vaøo ban ngaøy cao hôn tieâu chuaån phaùt thaûi vaøo moâi tröôøng
trung bình trong 24 giôø vaøo caùc thaùng 2, 4, 5, 10 trong naêm. Khu vöïc bò oâ nhieãm naèm
ôû phía Taây Baéc vaø caùch Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc khoaûng 1.620 (m) theo ñöôøng
chim bay vôùi dieän tích vuøng bò oâ nhieãm töø 119,2 – 2.273 (m2).

Trang 98
+ Noàng ñoä NO2, CO sinh ra hoaït ñoäng cuûa caùc nhaø maùy nhoû hôn tieâu chuaån cho
pheùp trong 24 giôø nhieàu laàn neân chöa aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng khoâng khí khu vöïc
Quaän Thuû Ñöùc.
Nguyeân nhaân gaây oâ nhieãm SO2 laø do hoaït ñoäng cuûa caùc Nhaø Maùy Nhieät Ñieän
Thuû Ñöùc laø chuû yeáu do vaäy ñeå giaûi quyeát vaán ñeà oâ nhieãm khoâng khí cuûa khu vöïc
Quaän Thuû Ñöùc thì bieän phaùp di dôøi Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc xuoáng khu vöïc
Cuïm Nhaø Maùy Nhieät ñieän Phuù Myõ, huyeän Taân Thaønh, tænh Baø Ròa – Vuõng Taøu ñöôïc
xem laø bieän phaùp hôïp lyù.
Nguyeân nhaân gaây oâ nhieãm buïi trong thaønh phoá chuû yeáu laø do hoaït ñoäng giao
thoâng gaây ra, ñöôøng xaù chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cho giao thoâng ñi laïi, chaät heïp
H
gaây ra nhöõng naïn uøn taéc giao thoâng treân nhieàu tuyeán ñöôøng. Tröôøng hoïc vaø caùc nhaø
C
maùy coøn taäp trung trong khu vöïc noäi thaønh cuûa thaønh phoá. Ñeå giaûi quyeát vaán ñeà naøy
thì bieän phaùp xaây döïng laïi ñöôøng xaù, troàng caây xanh hai beân ñöôøng, di dôøi caùc tröôøng
TE
ñaïi hoïc ra ngoaïi thaønh vaø taäp trung caùc tröôøng theo moâ hình nhö laø moät khu coâng
nghieäp, nhöõng vaán ñeà naøy phaûi laøm ñoàng boä.
U
2. KIEÁN NGHÒ.
- Ñoái vôùi nhaø maùy:

H
+ Nhaø maùy ñieän Thuû Ñöùc neân coù keá hoaïch saép xeáp di dôøi xuoáng khu vöïc Phuù Myõ ñeå
nhanh choùng oån ñònh saûn xuaát.
+ Tìm kieám theâm nguoàn kinh phí hoã trôï cho vieäc di dôøi nhaø maùy.
- Ñoái vôùi hoaït ñoäng giao thoâng:
+ Di dôøi caùc tröôøng ñaïi hoïc xuoáng khu vöïc tröôøng ñaïi hoïc Noâng Laâm Thuû Ñöùc vaø taäp
trung caùc tröôøng thaønh moät cuïm.
+ Môû roäng ñöôøng xaù ôû caùc nuùt giao thoâng thöôøng bò keït xe, di dôøi caùc nhaø maùy saûn
xuaát rieâng leû trong noäi thaønh ra ngoaøi khu vöïc.

Trang 99
- Ñoái vôùi cô quan quaûn lyù Nhaø nöôùc:

+ Caàn hoã trôï kinh phí cho nhaø maùy di dôøi vì kinh phí di dôøi Nhaø Maùy Nhieät ñieän raát
cao, cuõng nhö caùc nhaø maùy khaùc.
+ Taêng cöôøng giaùm saùt, kieåm tra söï phaùt thaûi chaát oâ nhieãm khi nhaø maùy di dôøi ñeán vò
trí môùi ñeå quaûn lyù moâi tröôøng khoâng khí khu vöïc Phuù Myõ, huyeän Taân Thaønh, tænh Baø
Ròa – Vuõng Taøu nhaèm traùnh mang oâ nhieãm töø nôi naøy sang nôi khaùc.
3. HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN ÑEÀ TAØI.
Trong khuoân khoå haïn heïp veà thôøi gian vaø coâng vieäc cuûa ñeà taøi, chæ môùi ñaùnh
giaù ñöôïc vaán ñeà oâ nhieãm khoâng khí taïi moät soá ñieåm quan troïng, taäp trung nhaát laø khu
H
vöïc Quaän Thuû Ñöùc, Thaønh Phoá Hoà Chí Minh.
C
Ñeå coù theå ñöa ra nhöõng ñònh höôùng thieát thöïc trong vieäc phaùt trieån kinh teá xaõ
hoäi laâu daøi, mang tính beàn vöõng, caàn phaûi coù söï ñaùnh giaù roäng hôn cho toaøn khu vöïc
TE
Thaønh Phoá Hoà Chí Minh hay nhöõng tænh thaønh khaùc töông töï, ... Ñeå coù theå môû roäng
nhöõng chieán löôïc hoaïch ñònh mang taàm chieán löôïc cuûa vuøng kinh teá, .. . Ñieàu naøy ñoøi
hoûi raát nhieàu thôøi gian vaø coâng söùc ñeå coù theå hoaøn thaønh. Ñaây cuõng laø nhöõng höôùng
U
môû maø ñeà taøi naøy coù theå phaùt trieån môû roäng ñoái töôïng nghieân cöùu trong thôøi gian ñeán.
H

Trang 100
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO


Taøi lieäu trong nöôùc:
1. GS.TS. Traàn Ngoïc Chaán (1999), “OÂ Nhieãm Khoâng Khí Vaø Xöû Lyù Khí Thaûi, Taäp I, II,
III”, Nhaø Xuaát Baûn Khoa Hoïc Vaø Kyõ Thuaät, Haø Noäi.
2. PGS. Taêng Vaên Ñoaøn, PGS.TS. Traàn Ñöùc Haï (2009), “Cô Sôû Kyõ Thuaät Moâi
Tröôøng”, Nhaø Xuaát Baûn Giaùo Duïc.
3. Phaïm Ngoïc Hoà, Ñoàng Kim Loan, Trònh Thò Thanh (2009), “Cô Sôû Moâi Tröôøng
Khoâng Khí”, Nhaø Xuaát Baûn Giaùo Duïc Vieät Nam.
H
4. PGS.TS. Hoaøng Höng (2007), “Giaùo trình Ñaùnh Giaù Taùc Ñoäng Moâi Tröôøng”, Nhaø
Xuaát Baûn Ñaïi Hoïc Quoác Gia Thaønh Phoá Hoà Chí Minh
C
5. Leâ Vaên Khoa, Ñoaøn Vaên Tieán, Nguyeãn Song Tuøng, Nguyeãn Quoác Vieät (2010),
“Moâi Tröôøng Vaø Phaùt Trieån Beàn Vöõng”, Nhaø Xuaát Baûn Giaùo Duïc Vieät Nam.
TE
6. PGS.TS. Nguyeãn Ñinh Tuaán, Ths. Nguyeãn Thanh Huøng (2009), “Kieåm Soaùt OÂ
Nhieãm Khoâng Khí”, Nhaø Xuaát Baûn Ñaïi Hoïc Quoác Gia Thaønh Phoá Hoà Chí Minh.
7. PGS.TS. Ñinh Xuaân Thaéng (2007), “Giaùo Trình OÂ Nhieãm Khoâng Khí”, Nhaø Xuaát
U
Baûn Ñaïi Hoïc Quoác Gia -Thaønh Phoá Hoà Chí Minh.
8. GS.TS. Laâm Minh Trieát (2007), “Kyõ Thuaät Moâi Tröôøng”, Nhaø Xuaát Baûn Ñaïi Hoïc
H
Quoác Gia Thaønh Phoá Hoà Chí Minh.

9. Boä Khoa hoïc Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng (2010), Qui Chuaån Moâi Tröôøng”.
10. Sôû Khoa hoïc Coâng ngheä Moâi tröôøng (2010), ”Vaán ñeà OÂ Nhieãm Do Coâng Nghieäp
Hoùa Vaø Bieän Phaùp Baûo Veä”.
11. Sôû Khoa hoïc Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng (2009), “Keát Quaû Ño Ñaïc Thoâng Soá
Nguoàn Nhaø Maùy Nhieät Ñieän Thuû Ñöùc”
12. Nguyeãn Ñinh Tuaán (2001), “Ñaùnh giaù hieän traïng phaùt thaûi oâ nhieãm khoâng khí do
saûn xuaát coâng nghieäp taïi Thaønh phoá Hoà Chí Minh, nghieân cöùu coâng ngheä xöû lyù khí thaûi
cho moät soá coâng ngheä ñieån hình”, Luaän aùn Tieán só Kyõ thuaät, Vieän Moâi tröôøng vaø Taøi
nguyeân, Thaønh phoá Hoà Chí Minh.
Trang 101
13. Trung taâm Coâng ngheä Moâi tröôøng CEFINEA (2009), “Baûn Keâ Khai Hieän Traïng
Moâi Tröôøng Coâng Ty Xi Maêng Haø Tieân”.
14. UÛy ban Moâi tröôøng Thaønh phoá Hoà Chí Minh (1994), “Tình hình coâng nghieäp oâ
nhieãm troïng ñieåm taïi Thaønh phoá Hoà Chí Minh, taäp I”.
15. http://www.evn.com.vn.
Taøi lieäu ngoaøi nöôùc:

16. Henry C. Perkins (1974), Air Pollution, McGarw – Hill Book Company, New
York.
17. Noel De Nevers (1995), Air Pollution Control Engineering, McGraw – Hill, Inc,
New York.
H
C
TE
U
H

Trang 102
PHUÏ LUÏC 1

HEÄ SOÁ PHAÙT THAÛI DO ÑOÁT DAÀU VAØ LUYEÄN THEÙP HOÀ QUANG
1. Heä soá phaùt thaûi cuûa quaù trình ñoát daàu FO.
Heä soá (g/l daàu)

Chaát gaây oâ nhieãm
Nhaø maùy ñieän Coâng nghieäp khaùc
Khí SO 2 18,8 *S 18,8 * S
Khí NO 2 12,46 8,62
Khí CO 0,005 0,24
Buïi 1,19 1,79
H
Nguoàn: Ñaùnh giaù hieän traïng phaùt thaûi oâ nhieãm khoâng khí do saûn xuaát coâng nghieäp taïi
thaønh phoá Hoà Chí Minh, nghieân cöùu coâng ngheä xöû lyù khí thaûi cho moät soá ngaønh coâng
nghieäp ñieån hình – Luaän aùn Tieán só – Nguyeãn Ñinh Tuaán.
C
Ghi chuù: S laø haøm löôïng löu huyønh tính theo % khoái löôïng.
2. Heä soá phaùt thaûi cuûa coâng ñoaïn luyeän theùp baèng loø hoà quang.
TE
Chaát gaây oâ nhieãm Heä soá oâ nhieãm (g/taán theùp)
Buïi toång coäng
- Naïp lieäu 350
U
- Thaùo lieäu 500

- Phaûn öùng 15.000
CO 15.000
H
SO 2 10
Nguoàn: Ñaùnh giaù hieän traïng phaùt thaûi oâ nhieãm khoâng khí do saûn xuaát coâng nghieäp taïi
thaønh phoá Hoà Chí Minh, nghieân cöùu coâng ngheä xöû lyù khí thaûi cho moät soá ngaønh coâng
nghieäp ñieån hình – Luaän aùn Tieán só – Nguyeãn Ñinh Tuaán.

Trang 103
PHUÏ LUÏC 2

QUY CHUAÅN KYÕ THUAÄT QUOÁC GIA VEÀ CHAÁT LÖÔÏNG KHOÂNG
KHÍ XUNG QUANH (QCVN 05 : 2009/BTNMT)
1. PHAÏM VI AÙP DUÏNG.
+ Quy chuaån naøy quy ñònh giaù trò giôùi haïn caùc thoâng soá cô baûn, goàm löu huyønh ñioxit
(SO2), cacbon monoxit (CO), nitô oxit (NOx) oâzoân (O3), buïi lô löûng, buïi PM10 (buïi £
10mm) vaø chì (Pb) trong khoâng khí xung quanh.
+ Quy chuaån naøy aùp duïng ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng khoâng khí xung quanh vaø giaùm saùt
H
tình traïng oâ nhieãm khoâng khí.
2. GIAÙ TRÒ GIÔÙI HAÏN.

C
TE
Giaù trò giôùi haïn caùc thoâng soá cô baûn trong khoâng khí xung quanh.
µg/m3)
Ñôn vò: Microgam treân meùt khoái (µ
U
Trung bình Trung bình Trung bình Trung bình

TT Thoâng soá
1 giờ 8 giờ 24 giờ năm
1 SO2 350 - 125 50
H
2 CO 30.000 10.000 5.000 -

3 NOx 200 - 100 40
4 O3 180 120 80 -
5 Bụi lơ lửng (TSP) 300 - 200 140
6 Bụi £ 10 mm (PM10) - - 150 50
7 Pb - - 1,5 0,5
Ghi chuù: Dấu (-) laø khoâng quy ñònh

Trang 104
PHUÏ LUÏC 3

H
C
TE
U
H

Trang 105
PHUÏ LUÏC 4

H
C
TE
U
H

Tailieuxanh 72416 2689

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tailieuxanh 72416 2689

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO

TOÂ THÒ THUÙY HAÈNG

OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ ÔÛ TP. HOÀ CHÍ MINH

LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ

CHUYEÂN NGAØNH: COÂNG NGHEÄ MOÂI TRÖÔØNG

TP. HOÀ CHÍ MINH, NAÊM 2011

Caùn boä chaám nhaän xeùt 1:

TP. HCM, ngaøy… thaùng… naêm 2011

NHIEÄM VUÏ LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ

I. TEÂN ÑEÀ TAØI:

“OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ ÔÛ THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH

NGUYEÂN NHAÂN VAØ BIEÄN PHAÙP GIAÛM THIEÅU”

III. NGAØY GIAO NHIEÄM VUÏ: ____/____/ 2011

IV. NGAØY HOAØN THAØNH NHIEÄM VUÏ: 11 / 07 / 2011

CAÙN BOÄ HÖÔÙNG DAÃN KHOA QUAÛN LYÙ CHUYEÂN NGAØNH

PGS. TS. HOAØNG HÖNG

Tp Hoà Chí Minh, thaùng 07/ 2011

Toâ Thò Thuùy Haèng

TOÙM TAÉT LUAÄN VAÊN .............................................................................. 1

CHÖÔNG 1: TOÅNG QUAN VAÁN ÑEÀ NGHIEÂN CÖÙU ............................. 5

1.1.1. Vò trí, ñòa hình................................................................................................5

1.1.3.1. Böùc xaï maët trôøi ...................................................................................7

Luaän Vaên Thaïc Só

1.3.3.1. OÂ nhieãm do ñoát nhieân lieäu .................................................................19

1.5.3. Bieän phaùp xöû lyù cuoái ñöôøng oáng. ................................................................32

1.5.3.2. Xöû lyù khí. .........................................................................................34

CHÖÔNG 2: HIEÄN TRAÏNG OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ. ........................ 37

Luaän Vaên Thaïc Só

LEÂN CHAÁT LÖÔÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHOÂNG KHÍ. ..............................................72

2.7.3. Ñaùnh giaù oâ nhieãm NO2................................................................................76

CHÖÔNG 3: ÑEÀ XUAÁT CAÙC BIEÄN PHAÙP GIAÛM THIEÅU OÂ NHIEÃM

1. KEÁT LUAÄN ..............................................................................................................97

3. HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN ÑEÀ TAØI ...........................................................................99

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO ....................................................................... 100

Luaän Vaên Thaïc Só

DANH MUÏC CHÖÕ VIEÁT TAÉT

CEFINEA: Trung taâm Coâng ngheä – Moâi tröôøng

Ctv: Coäng taùc vieân

DO: Diesel Oil

FO: Fuel Oil.

Kwh: Kilowatt giôø.

TCVN: Tieâu chuaån Vieät Nam.

TPHCM: Thaønh phoá Hoà Chí Minh.

TS: Tieán só.

Luaän Vaên Thaïc Só

DANH MUÏC BAÛNG

Luaän Vaên Thaïc Só

Luaän Vaên Thaïc Só

DANH MUÏC HÌNH VEÕ

Luaän Vaên Thaïc Só

Luaän Vaên Thaïc Só

TOÙM TAÉT LUAÄN VAÊN

Luaän Vaên Thaïc Só

1. ÑAËT VAÁN ÑEÀ.

Luaän Vaên Thaïc Só

2. MUÏC TIEÂU NGHIEÂN CÖÙU.

3. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU.

+ Phöông phaùp ñieàu tra vaø thu thaäp soá lieäu.

4. NOÄI DUNG NGHIEÂN CÖÙU.

Luaän Vaên Thaïc Só

5. YÙ NGHÓA KHOA HOÏC VAØ THÖÏC TIEÃN CUÛA ÑEÀ TAØI.

* YÙ nghóa khoa hoïc:

* YÙ nghóa thöïc tieãn:

III. NGAØY GIAO NHIEÄM VUÏ: // 2011